-1-

Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

Chöông 1

TOÅNG QUAN

-2-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

NOÄI DUNG CHÖÔNG 1

Caáu truùc heä thoáng maùy tínhKhaùi nieäm veà heä ñieàu haønh

(HÑH)Caùc thaønh phaàn cô baûn cuûa HÑHLòch söû phaùt trieån cuûa HÑHChöùc naêng cuûa HÑHBaøi taäp

-3-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

CAÁU TRUÙC HEÄ THOÁNG MAÙY TÍNH

Phaàn cöùng (hardware)– CPU – Boä nhôù :RAM, ROM,ñóa töø, baêng töø…– Thieát bò I/O : Maøn hình, baøn phím, card

I/O…Phaàn meàm (software)

– Phaàn meàm heä thoáng– Phaàn meàm öùng duïng– Coâng cuï phaàn meàm

Phaàn deûo (firmware)

-4-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

VÍ DUÏPhaàn meàm heä thoáng

– Heä ñieàu haønh– Heä quaûn trò CSDL: Oracle, SQL Server– Tieän ích: Norton Disk Doctor, SiSoft

Sandra.Phaàn meàm öùng duïng:

– MS Office, Corel Draw, Netscape NavigatorHeä ñieàu haønh:

– MS-DOS, Windows 9x/ NT/ ME/ 2000/ XP…– Linux, Solaris, HP-UX, AIX, BSD, MacOS,…– Novell Netware

-5-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

KHAÙI NIEÄM HEÄ ÑIEÀU HAØNH

Heä ñieàu haønh – Operating SystemPhaàn meàm naèm giöõa phaàn

cöùng maùy tính vaø ngöôøi duøng– Ñieàu khieån phaàn cöùng– Cung caáp caùc dòch vuï cho caùc

chöông trình öùng duïngPhaàn meàm quaûn lyù vaø phaân

phoái taøi nguyeân maùy tính

-6-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

HEÄ ÑIEÀU HAØNH

NGÖÔØI DUØNG

PHAÀN CÖÙNGPHAÀN CÖÙNG

HEÄ ÑIEÀU HAØNHHEÄ ÑIEÀU HAØNH

TRÌNH ÖÙNG DUÏNGTRÌNH ÖÙNG DUÏNG

HEÄ THOÁNG MAÙY TÍNH

-7-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

CAÙC THAØNH PHAÀN CUÛA HÑH

Phaàn loõi (kernel)– Quaûn lyù quaù trình – Quaûn lyù boä nhôù– Quaûn lyù heä thoáng file– Quaûn lyù xuaát nhaäp

Phaàn giao dieän:– Trình thoâng dòch leänh (Command

Interpreter, Shell)– Giao dieän ñoà hoïa (Graphic User Interface)

KERNEL

SERVICES

APPLICATIONS

-8-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

THIEÁT KEÁ CUÛA HEÄ ÑIEÀU HAØNH

Monolithic OS:– Cung caáp taäp caùc chöùc naêng caàn thieát – Khoâng phaân bieät chöùc naêng cuûa heä thoáng vaø

chöùc naêng cuûa ngöôøi duøng– Caùc öùng duïng raøng buoäc vôùi Heä Ñieàu Haønh– Khoù coù khaû naêng môû roäng khi co theâm yeâu caàu

veà dòch vuï– Thöôøng duøng cho caùc heä thoáng nhuùng

Microkernel OS vaø thieát keá phaân lôùp:

– Kernel cung caáp caùc dòch vuï cô baûn nhaát veà quaù trình, boä nhôù vaø lieân laïc giöõa caùc quaù trình

– Caùc dòch vuï ñöôïc ñöa vaøo ñöôïc xaây döïng treân caùc dòch vuï cô baûn nhaát.

– Thöôøng ñöôïc duøng trong caùc heä ñieàu haønh hieän ñaïi vaø ña duïng

-9-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

THIEÁT KEÁ CUÛA HEÄ ÑIEÀU HAØNH

Virtual machine:– Heä thoáng ñöôïc xem nhö coù nhieàu maùy

tính khaùc nhau.– Caùc öùng duïng coù theå chaïy ñoàng thôøi

gioáng nhö chaïy treân caùc caáu truùc phaàn cöùng khaùc nhau

– Caàn nhieàu taøi nguyeân heä thoáng phuïc vuï cho caùc virtual machine khaùc nhau

– Vi duï: VMWare, Java Virtual Machine

-10-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

LÒCH SÖÛ PHAÙT TRIEÅN HÑH

Thao taùc vieân (Operator)Heä thoáng xöû lyù boù (batch programming system)Heä thoáng ña chöông(multiprogramming system)Heä thoáng ña nhieäm (multitasking system):Heä thoáng ña ngöôøi duøng (multiuser system)Heä thoáng ña xöû lyù (multiprocessing system)Heä thoáng nhuùng (embedded systems)Heä thoáng thôøi gian thöïc (real-time systems)Heä ñieàu haønh phaân boá (distributed OS)

-11-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

VÍ DUÏ VEÀ CAÙC HÑH

MS-DOSWindows 3.11/ 95/ 97/ 98/ 99/ MEWindows NT/ 2000/ XP…UNIX: Solaris, Linux, SCO, HP-UX,

AIX, …BeOS, RTLinux, …Mach, Amoeba…

-12-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

CHÖÙC NAÊNG HEÄ ÑIEÀU HAØNH

Quaûn lyù quaù trình (process management)

Quaûn lyù boä nhôù (memory management)

Quaûn lyù heä thoáng löu tröõ (storage management)

Giao tieáp vôùi ngöôøi duøng (user interaction)

-13-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

BAØI TAÄP1. Phaân loaïi caùc chöông trình sau :

Photoshop, Internet Explorer, Win 2000 Datacenter, Win2000 Añvanced Server, Oracle, MySQL, MS Powerpoint, BeOS, MacOS, Solaris, Linux, MS-DOS, Norton Utilities.

2. Phaân loaïi caùc heä ñieàu haønh sau : Windows NT, Win98SE, Windows ME,Windows XP, Linux,

BeOS, Solaris, SCO-UNIX, MS-DOS.3. Nhieäm vuï naøo sau ñaây laø cuûa heä ñieàu haønh : - Kieåm tra quyeàn söû duïng heä thoáng - Kieåm tra quyeàn taïo, xoùa moät file - Kieåm tra vaø taét caùc chöông trình virus, worm. - Kieåm tra vaø taùt caùc chöông trình aûnh höôûng ñeán

hoaït ñoäng cuûa kernel - Kieåm tra vaø qnaûn lyù caùc thieát bò phaàn cöùng

-14-Baøi giaûng moân heä ñieàu haønh Vuõ Leâ Huøng Khoa CNTT – ÑHBK TP. HCM

BAØI TAÄP4. Thieát laäp trình töï cho caùc hoaït ñoäng sau

Chaïy öùng duïng, naïp driver, POST, ñoïc MBR, naïp OS, chaïy caùc dòch vu.

5. Choïn löïa heä ñieàu haønh söû duïng ñoái vôùí - Ngöôøi duøng caù nhaân

- Coâng ty nhoû - Coâng ty vöøa, lôùn - Ngaân haøng6. Linux coù öu ñieåm gì ? HÑH naøy coù theå

phoå bieán vôùi moïi ngöôøi duøng nhö Windows hay khoâng ?