____mentorluk_ve_kocluk_sentezi

7/28/2019 ____mentorluk_ve_kocluk_sentezi

http://slidepdf.com/reader/full/mentorlukvekocluksentezi 1/5

Timur Tiryaki - Mentorluk ve Koçluk Sentezi Hakkında

Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.

Timur Tiryaki Başarı Akademisi www.timurtiryaki.com

Facebook: Timur Tiryaki Başarı Akademisi

Twitter: TimurTiryaki Sayfa 1

Mentorluk ve Koçluk Senztezi Nedir?

Mentorluk ve koçluk insanın gelişmesine yardımcı olan iki farklı yaklaşımdır.

Her ikisinde de farkındalık arttırmak, motivasyon arttırmak, kişiyi ileriye doğru götürmek vardır.

Amacı aslında ortaktır, yöntemlerde farklılık vardır.

Peki, biri ötekinden üstün müdür? Ya da hangisi daha etkilidir? Sizlerle fikirlerimi paylaşmak istedim.

Bu yazımda mentorluk ve koçluk hakkındaki kısa tanımları paylaştıktan sonra çok önemli bir koçluk ve

mentorluk sentezinden bahsediyor olacağım.

Mentorluk

Kimi yazıda kral, kimi yazıda Zeus olarak anlatılır hikaye. Kral oğlunu hayat tecrübesi çok güçlü olan

bilge Mentor’a emanet eder. “Oğlumu sen yetiştir, ona hayat yolunu göster” der. Mentor bu

sorumluluğu kabul eder ve geleceğin kralına, hayatta başarılı olmanın yolunu gösterir.

Mentor, yol göstericidir.

Mentor hayat tecrübesini aktarır.

Mentor abilik, ablalık yapar.

Mentorluk usta-çırak bağlılığını ve saygısını yakalayabilmekten geçer.

Mentorluğun yanlış uygulandığı vakalar da elbette çoktur. “Benim söylediğimden başkasını

yapamazsın” mentorluk değil diktatörlüktür. Ya da bir mentorun karşısındakini hiç dinlemiyor olması

durumu da çok başarısız bir mentorluk yaklaşımıdır. Aile dostlarımızından biriyle lise yıllarımda bir

meslek seçimi konuşmam olmuştu. Daha doğrusu ben dinlemiştim o konuşmuştu. Kendi başına

“diyalog” kıvamında bir “monolog” yürüterek, beni hiç dinlemeden, bana “neden avukat olmam

gerektiği” ile ilgili örnekler verip ikna etmeye çalışmıştı. Sizce işe yaradı mı? Elbette hayır! Bu bir

mentorluk örneği değildi zaten. Bu beni ileri götüren bir yaklaşım değildi. Benim o kişiye karşı bir

güven bağım, özel bir yürek bağlılığım yoktu, pek de ilham aldığım söylenemez.

Öte yandan Bob Proctor, Brian Bacon, Mike Dooley, Jill Sawers, Erol Bilecik, Prof.Dr.Eser Borak,

İbrahim Betil gibi mentorlarla hayatımın nasıl şekillendiği, ne kadar ileri gittiğini ne kadar anlatsam

azdır. İyi bir mentor hayatınızı inanılmaz değiştirir ve geliştirir. Mentorunuzdan aldığınız feyz ya da

ilham ya da motivasyon size güç katar.

Mentorluğun eğitimi olmaz. (Gerçi yakında satmaya başlayan birileri olursa hiç şaşırmam!). Doğal

olarak gelinen bir noktadır. Bardaktan taşma sürecidir, ihtiyacı olan insanların daha yüksek

farkındalığa, ışığa, bilgiye, tecrübeye sahip kişilere çekilmesi sürecidir.








Mentorluk çok kolay yakalanan bir bağ değildir. Mentorluk satın alınamaz. Mentora ulaşmak da çok

kolay olmayabilir, mentora ulaşmanın kendisi bir süreç, bir sınavdır aslında. Siz şahsen çok isteseniz

bile, o kişi sizin mentorunuz olmayabilir, olmamayı seçebilir, ya da en sıklıkla rastlananı vakit

ayıramayabilir. Mentorluk karakterin yavaş yavaş şekillenmesine yardımcı olur.

İnsanların bu tarz bir desteğe ihtiyacı vardır ve bu hizmete ulaşım çok kolay olmadığı için alternatif destek yöntemleri, farklı destek araçları türemiştir.

Koçluk

Bugünün dünyasında koçluk dediğimiz uluslararası yaklaşım temellerini, aslında 3 büyük Yunan

üstattan biri olan Sokrates’ten alır. Sokratik diyalog, sizin bakış açınız olan tezinize karşı farklı bakış

açılarından sorular sorar. Anti-tez odaklı sorular, tez odaklı cevaplar ile birleşerek sonunda SENTEZ

ortaya çıkar. Ve sentez hem tezden, hem de antitezden daha ileride bir cevaptır. Ortadaki konu daha

ileriye gitmiştir, farkındalık daha da artmıştır.

Kişisel gelişim dediğimiz konu son 50 yılda psikoloji ve fen bilimleri dallarındaki yeni bulguların

ışığında önemli bazı çıkarımlar yapmaya başlamıştır. Bu çıkarımların bazıları gerçekten bilim

tarafından destekli, bazıları da bulguların felsefesini yaparak pratik bazı bilgiler çıkarmaktadır.

Yüzlerce yıllık felsefi yaklaşımlar, düşünce ve sorgulama teknikleri, günümüzün kişisel ve kurumsal

gelişim bilgileri ile birleşmeye başladığında yeni bir meslek doğmaya başlamıştır. Koçluk bir meslek

olmak kadar fikrimce bir yaklaşım tarzıdır. Koçluk aslında güçlü iletişim becerilerine sahip olarak, çok

iyi dinleyebilmek ve güçlü bazı sorular sorabilmekten geçer.

Bir insanın zekasını cevaplarından değil, sorduğu sorulardan anlayabilirsiniz der bir söz. Koçluk zor bir

yaklaşım tarzıdır. Önce dinle, sonra düşündürücü sorular sor ve bak olaylar nasıl da kendi yolunu

buluyor. Tabii ki burada işin püf noktaları, dinlerkenki zihin halinizin ve sorularınızın gücü, üslubu ve

yapıcılığıdır. Her soru yapıcı değildir, her soru ileri götürücü değildir. Doğru sorular ya da güçlü sorular

ya da Dost Can Deniz’in deyişiyle cesur sorular sormak o kadar da kolay değildir.

Koçluğun hikayesinde, spor koçluğundan geldiğini de bulabilirsiniz, benim yukarıda anlattığım geçmişi

de ya da 60’ların başında yönetim bilimi gelişirken akademisyenlerin ortaya attığı bir yöneticilik stili

olarak da karşınıza çıkabilir. Hepsi de doğrudur, hepsi iç içe süreçlerdir aslında.

Özet olarak,

Koçluk, kişinin kendi yolunu çizmesine yardımcı olmaktır.

Koçluk, dinlemek, sorular sormak üzerine kuruludur.

Koçluk ve mentorluk yaklaşımlarının her ikisinde de geri bildirim yöntemleri vardır. Her iki yaklaşımı

da kullanırken bazı tiplemelerini, bazı temel karakter tipolojilerini, motivasyon teorilerini,

yetkinliklerin nasıl geliştirildiğini, öğrenme süreçlerini bilmenin müthiş faydaları vardır.








Tekrar söylüyorum;

Her ikisinde de farkındalık arttırmak, motivasyon artırmak, kişiyi ileriye doğru götürmek vardır.

Amacı ortaktır, yöntemlerde farklılık vardır.

Çarpıcı Nokta: Hangi yaklaşımı benimsersem daha başarılı olurum?

İster sorunuz bir koç ya da yönetici olarak “daha çok koçluk mu yapsam, daha çok mentorluk mu

yapsam?” olsun. İster bir danışan olarak “daha çok bir koçla mı çalışsam yoksa bir mentor mu

edinsem?” olsun.

Cevabım, her ikisine de ihtiyacımız var.

Sürekli koçluk ya da sürekli mentorluk işe yaramaz.

Bir anne ya da baba sürekli bir koç ya da sürekli bir mentor olursa sıkıntı olur. Bir yönetici sürekli yol

gösterici ya da sürekli sorular soran olursa da bu pratik hayatta sıkıntı yaratmaktadır. Profesyonel

koçlar, danışmanlar ya da eğitmenler de dahi bir sentez gerekmektedir. Uluslararası koçluk

standartlarında koçluk yapan sertifikalı koçlarda dahi belirli bir miktar mentorluk yaptıklarını da

göreceksiniz, ki bu da ret etseler bile aslında doğaldır. Kritik soru hangi zamanda hangisi yapılmalı?

Dışa dönük, konuşkan, daha atak kişilerin koçluk sürecinden daha fazla faydalandığını gördüm çünkü

daha çok konuşmak ihtiyacındalar. Onlar konuştukça zaten kendileri netleşiyorlar. Anahtar bazı

sorular fark yaratabiliyor. Elbette bu durumun istisnaları var, bir sürü koçun da bu yoruma itiraz

ettiğini duyar gibi oluyorum ama benim verilerim bu yönde.

İçe dönük, daha sakin yapılı, öncelikle içeriden düşünüp her zaman düşüncelerini söylemeyenler

mentorluktan keyif alıyorlar çünkü onlar duyduklarını kendi kafalarının içinde oynayarak, üzerinde

düşüne düşüne netleştiriyorlar.

Peki sonuç olarak herkesin en çok işine yarayan yaklaşım nedir biliyor musunuz?

Koçluk-Mentorluk sentezi.

Buradaki doğru koçluk-mentorluk sentezi nedir?

Koçluk ve mentorluk sentezi ile ilgili eğitimleri tüm yöneticilerin, tüm ebeveynlerin, tüm eşlerin, tüm

öğretmenlerin alması gerektiğini düşünüyorum.

İnsanlara faydalı olan bence koçluk teknikleri kullanabilen mentorluktur. Ya da mentorluk yaklaşımı

da gösterebilen koçlardır. Her ikisinin DOĞRU bir sentezidir aslında.

Aslında iyi bir mentor, insanların kendi hayat seçimleri ile ilgili ne yapılacağını doğrudan söylemez.

Belirli bir miktar veri alır. Önce sorularını sorar, aldığı verilere göre de kendi hayat tecrübesinden bir








yol gösterir. Bu süreçte adeta bir zen ustası gibi onu düşündürecek bir söz söyler ya da bir soru sorar.

İlla soru sormak zorunda değildir. Bazen anlattığı bir örnektir farkındalık yaratan. İyi bir mentor,

koçluğun dinleme ve soru sorma özelliklerini kullanan bir mentordur zaten.

Bir koçun, bazı konularda yol göstericilik yapmasında hiçbir sakınca yoktur hatta fikrimce bu insani bir

ihtiyaçtır. Önemli olan kritik hayat kararlarında ne yapılacağı konusunda yol göstermemektir!

Bir koç ya da bir mentor;

Değerler ve erdemler konusunda yol gösterebilmeli.

İlerlemek istediği bir amaç uğrunda temel prensipler kazandırmak için bilgi paylaşabilmeli.

Nasıl düşüneceği, nasıl sorgulanacağı ile ilgili yol gösterebilmeli.

Bir insanın kendi hayat planını neye göre yapması gerektiği konusunda yol göstermeli.

Mentorluk ve Koçluk Hakkında son nokta…

Beni mentorlarım ileriye götürdü çünkü müthiş mentorkoçlarım vardır. Peki, sadece koçlarla çalıştın

da mı kıyaslayabiliyorsun diye soruyorsanız, cevabım EVET! Koçlarla da çalıştım, koçlar da yetiştirdim,

kendim de sadece bir koçluk ekolünün değil 3 farklı ekolün eğitimlerini tamamladım.

Ayrıca mentorun para ile tutulabilen birisi olacağına inanmıyorum ve gerçek bir mentorluk

yolculuğunun ise koçluk hizmetinden daha değerli olduğunu düşünüyorum. Mentorluğun hayat boyu

bir bağ yarattığını düşünüyorum.

Eğer bir mentor edinmediyseniz henüz o ilhamı aldığınız ve o kişinin doğrudan yolunu izlemek

istediğiniz birisi henüz çıkmamış demektir. Birisinin ayak izlerinden gitmek, illa o kişi olmak demek

değildir.

İlham ve hayranlık başka konulardır. Çok yakın olan hatta çoğunlukla da birbirine karışan

kavramlardır. Hayran olduğunuzda sadece dinlemek ve seyretmek istersiniz. İlham aldığınızda ise

gidip siz de yapmak, uygulamak istersiniz aldıklarınızı. Mentorunuzun takdirini almak için değil, ondan

bir parçayı adeta temsil ettiğiniz için bunu yaparsınız. Mentorluk adeta bir liderden feyz almak ve bir

amacı paylaşmak gibidir.

Mentorluk, mentorunuzun erdemlerinden feyz aldığınız için bir süreçtir. Şu anda ben hayatımda Erol

Bilecik’i kendime bir mentor bilerek, hayatımı onunla konuşarak şekillendiriyorum. Mentorlarım ile

yaptığım bu planlamaların hiç birinden de asla bir pişmanlık duymadım.








Timur Tiryaki Hakkında

Index Grup İnsan Kaynakları Direktörü

Master Koç, Yazar, Danışman

Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği mezunudur. Procter&Gamble ve Intel gibi uluslararasışirketlerde satış ve pazarlama alanlarında çalışmıştır. 2007 yılında Türkiye'ye uluslararası koçluk veliderlik ekolü Bob Proctor Life Success Consulting'in Türkiye ofisini kurdu. Türkiye’de uluslararası BobProctor koçluk sertifika programını başlattı.

Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Boyu Eğitim Merkezi (BÜYEM) çatısı altında yürüttüğü koçluk eğitimlerisürecinde “Budha mı Olsam? CEO mu Olsam?” ve “Sen Hayatıma Dokununca” kitaplarını yazdı.

20’den fazla büyük şirketin yöneticilerine ve birçok girişimciye koçluk yapmıştır. Timur Tiryaki’nin 5

Koçluk Sertifikası'nın arasında koç yetiştirme “Master Coach” sertifikası vardır, UluslararasıDavranışsal Tıp ve Psikoterapi Akademisin'den de akredite olan Türkiye’deki ilk koçtur, Sidney TeknikÜniversitesinden Pozitif Psikoloji ile Koçluk alanında tamamlamış tek kişidir. Türkiye’de 90’dan fazlakişinin profesyonel koçluk sertifika eğitimlerini vermiştir ve onlara mentorluk yapmıştır.

Şu anda Timur Tiryaki, Index Grup bünyesinde 7 şirketten sorumlu insan kaynakları direktörü olarakçalışmaktadır. Kurum kültürünün bütünsel olarak nasıl gelişebileceği ile ilgili bilgi birikimini bizzat IndexGrup ile uygulamaya karar vermiştir.

Temel güdüsü insanların amaçlarını bulmaları, hayallerini gerçekleştirmeleri, başarılı ve mutluolmalarına yardımcı olmaktır, kendi sloganı ile “insanların hayatına dokunmaktır.”

Web sayfası üzerinden ücretsiz eğitim ve seminer notları bulabilirsiniz.

www.timurtiryaki.com

http://www.timurtiryaki.com/



____mentorluk_ve_kocluk_sentezi

Documents

Transcript of ____mentorluk_ve_kocluk_sentezi