Menaxhimi i mbetjeve te ngurta ne Shqiperi

7/30/2019 Menaxhimi i mbetjeve te ngurta ne Shqiperi

1/31

Page 1 of31

Menaxhimi i mbetjeve t ngurta n Shqipri(Rast studimor Everest IE)

ERLIN MURATI

Dorzuar:

UNIVERSITETI EUROPIAN I TIRANES

Departamenti i shkencave ekonomike

N prputhje t detyrimeve pr diplomn BACHELOR n Menaxhim Biznesi.

Pedagogu udhheqs pr diplomn: Ph.D. Nevila Xhindi

Numri i fjalve: 10,100

Tiran , Nntor 2012


2/31

Page 2 of31

PERMBAJTJA

PARATHENIE PER STUDIMIN

- Problemi q trajtohet n studim....................................................................................................3- Qllimi i trajtimit t studimit........................................................................................................3- Metodologjia e prdorur pr studimin..........................................................................................4- Objektivat e ktij studimi.............................................................................................................5- Hipoteza e studimit.......................................................................................................................6

KAPITULLI I: Hyrja.

1.1. Mbetjet e ngurta.......................................................................................................................7

1.2. Mbetjet e ngurta ndr vite........................................................................................................81.3. Riciklimi .................................................................................................................................91.4. Legjislacioni mbi mbetjet e ngurta n Shqipri....................................................................10

KAPITULLI II: Menaxhimi i mbetjeve t ngurta nga sektori publik.

2.1. Menaxhimi i mbetjeve t ngurta nga sektori privat...............................................................112.2. Kostot e ndrtimit t Landfill-it.............................................................................................13

2.3. Politikat e menaxhimit t mbetjeve t ngurta........................................................................142.4. Gjendja aktuale n vend-depozitim t mbetjeve....................................................................152.5. Problemet e menaxhimit t mbetjeve urbane.........................................................................17

KAPITILLI III: Menaxhimi i mbetjeve t ngurta nga sektori privat (EVEREST IE).

3.1. Kompanit e riciklimit t mbetjeve t ngurta n Shqipri.....................................................18

3.2. Kompania EVEREST IE.......................................................................................................183.3. Struktura menaxheriale e kompanis.....................................................................................213.4. Sistemi i grumbullimit t mbetjeve n EVEREST IE...........................................................213.5. Teknologjia e trajtimit t mbetjeve........................................................................................23

3.6. Efekti i prdorimit t teknologjis.........................................................................................24

KAPITULLI IV: Prfundime.

4.1. Vrtetimi i hipotezs s studimit............................................................................................274.2. Konkluzione dhe rekomandime.............................................................................................284.3. Bibliografia............................................................................................................................31


3/31

Page 3 of31

Problemi q trajtohet n studim.

Menaxhimi i mbetjeve t ngurta n Shqipri mbetet ende n nivele t ult nga ana e

administratave lokale t vendit. Pr kt arsye mbetjet e ngurta n Shqipri shtohen do vit e m

shum, dhe kryesisht nga mbetjet industrial (pr shkak t ndrtimeve t shumta dhe prishja e

ndrtesave t vjetra) dhe mbetjeve urbane (pr shkak t rritjes s konsumit t mallrave). Mbetjet

jan nj problem si pr natyrn edhe pr njeriun, ato ndikojn n ndotjen e mjedisit, ujit dhe t

ajrit, element t cilt ndikojn drejtprdrejt n mirqenien e njeriut. Ky studim bazohet mbi

menaxhimin e dobt t mbetjeve t ngurta n Shqipri duke pasur parasysh se potencialet jan t

mdha pr kryerjen e ksaj veprimtarie, pasi jan 61 kompani q kooperojn n sektorin

grumbullimit dhe riciklimit pr menaxhimin e mbetjeve t ngurta t pothuajse t t gjitha

kategorive t mundshme. Studimi trajton kryesisht menaxhimin e mbetjeve t riciklueshme si

jan ato plastike t cilat jan ndr m t dmshmet n ndotjen e ambientit. N fillim do tpasqyrohet ndotja e mjedisit si nj problem primar n studim pasi sht nj shtje q prek

mirqenien e njeriut dhe si problem sekondar do t trajtojm menaxhimin e mbetjeve nga ana e

administratave lokale n Shqipri. Kto jan dy pika n t ciln do t mbshtetet studimi pr t

treguar efektivitetin e kompanive private n menaxhimin e mbetjeve, se sa t nevojshme e t

vlefshme jan ato pr zhvillimin e ekonomis si dhe se sa ndikojn ato n reduktimin e mbetjeve

n Shqipri.

Qllimi i trajtimit t studimit.

N studim do t analizohen shrbimet e ofruara nga sektori publik dhe sektori privat n

lidhje me menaxhimin e mbetjeve t ngurta n Shqipri. Efektin q kan kto sektor n

reduktimin e mbetjeve n t mir t mjedisit. Qllimi sht pr t vrtetuar se ndrhyrja e sektorit

privat sht e domosdoshme pasi ka m shum efienc si n reduktimin e mbetjeve t ngurta po

ashtu dhe n ekonomin e vendit, pasi kompanit q operojn n riciklimin e mbetjeve t ngurta,

reduktojn edhe kostot q qeveria shpenzon pr trajtimin e mbetjeve.

Ky qllim besoj se do t arrij n konkluzionin q, nse firmat e riciklimin do t zhvillonin

veprimtarin e tyre duke u zgjeruar n hapsir dhe n aktivitete n lidhje me reduktimin e

mbetjeve t ngurta, ather n Shqipri do t ket mundsi shum t mira n prmirsimin e

gjendjes s mjedisit dhe mbi t gjitha nj ekonomi m n zhvillim.


4/31

Page 4 of31

Metodologjia e prdorur pr studimin.

Studimi mbi mbetjet e ngurta do t realizohet n dy drejtime t ndryshme, duke prdorur

metodn shkencore t deduktimit dhe metodn empirike. Duke u nisur nga sugjerimet baz,

metoda deduktive konsiston n shpjegimin e rezultateve t pritura duke u nisur nga

kndvshtrimi i prgjithshm pr t arritur n nj rast specifik (Kachelein, 2011), i cili n kt

studim sht trajtimi i mbetjeve nga kompanit e riciklimit. Pasqyrimi i gjendjes s mjedisit n

baz t raportit t nxjerr nga ministria e mjedisit, trajtimi ligjor i mbetjeve, format e menaxhimit

t mbetjeve si dhe metodat shkencore t menaxhimit q realizojn kompanit e riciklimit dhe

pushteti lokal, jan ato q mund t quajm kndvshtrimi i prgjithshm dhe n baz t ktyre

informacioneve do jemi n gjendje t arrijm n nj konkluzion specifik n lidhje me politikat q

duhen ndjekur mbi trajtimin e mbetjeve t ngurta. Pra, me fjal t tjera themi se do t analizojm

at ka ndodh me mbetjet e ngurta teorikisht pr t pasur nj ide m t qart mbi situatn n

vend. N studim, s pari do t shqyrtojm konceptin e mbetjeve t ngurta dhe t riciklueshme,

gjithashtu do t krahasojm ligjin e vjetr me at t riun mbi trajtimin e mbetjeve dhe

efektivitetin e tyre n terren. Kjo do t ndihmoj pr t ditur rregullat e prgjithshme pr

menaxhimin e integruar t mbetjeve t ngurta. Duke ditur kto rregulla do mund t japim nj

vlersim mbi format e menaxhimit q kryhen aktualisht nga sektori publik dhe privat. Format e

menaxhimit do t krahasohen pr t vlersuar efektin q ato sjellin si n performanc dhe n

kosto duke e par kt n nj kndvshtrim ekonomik.

Metoda empirike bazohet n vzhgimin e sistemit t menaxhimit t mbetjeve dhe variablat q

jan pjes e sistemit (Kachelein, 2011). Kjo metod kryhet jo pr t ndrhyr n sistem por pr t

vzhguar nga afr se far ndodh n t vrtet n terren. Kjo do t jet e dobishme pr t vlersuar

se sa efektive jan metodat shkencore t prdorura pr menaxhimin e mbetjeve t ngurta.

Studimi do t paraqes raportet e gjendjes s mjedisit, ndryshimet q kan sjell ndr vite format

e menaxhimit n Shqipri. Nj tjetr analiz n terren do jet n ambientet e kompanis Everest

IE1

, ku do vrojtohet forma e menaxhimit t vet kompanis dhe se si operon ajo n terren prgrumbullimin, seleksionimin, pastrimin dhe prpunimin e mbetjeve. N studim kjo do t na

1 Everest IE sh.p.k- sht kompani grumbullimi, riciklimi dhe prpunimi i mbetjeve plastike. Operon sifabrik riciklimi t mbetjeve plastike dhe prodhim ambalazhesh. N Shqipri sht prodhuesi lider prprodhimin e filmave prej polietileni, ambalazheve njshtresore ose t laminuara disa-shtresore, tstampuara ose jo, qeseve t shoppingut, antave prej polietileni dhe shum llojeve t tjera t ambalazheveplastike fleksibile.


5/31

Page 5 of31

tregoj se far ndihme japin konkretisht kompanit private n reduktimin e mbetjeve t ngurta

dhe se sa e ndihmojn ato prmirsimin e gjendjes s mjedisit dhe ekonomin e vendit gjithashtu.

Kompania Everest IE do t jet subjekti qendror i studimit ton, do veprimtari q ajo kryhen do

t pasqyrohet n kt studim pasi kjo sht nj shembull real i forms s menaxhimit t mbetjeve

t ngurta n Shqipri. Gjithashtu do t vlersohen edhe konkurrentt e kompanis Everest dhemundsit q ato s bashku kan pr prmirsimin e organizimit t biznesit. Kjo do t

evidentonte limitet, ku kompanit e riciklimit operojn dhe se sa kan ose mund t ken realisht

kapacitetet pr t vepruar me efienc t plot.

Objektivat e ktij studimi.

Mnyra m e mir pr t paraqitur nj studim sht duke prcaktuar objektivat q ai ka,

n funksion t lexuesit pr t evidentuar sa m mir qllimin e studimit t br . Objektivat e

ktij studimi paraqiten n fillim n mnyr q t orientojn dhe t japin qartsin e duhur

studimit. Prcaktimi i objektivave sht i rndsishm pr t krijuar nj qndrim t caktuar ndaj

studimit q realizon dhe duke i dhn nj struktur t sakt duke zgjedhur rrugn e ndjekur pr t

arritur qllimin q studimi ka.

Objektivat pr tu arritur:

T jap njohuri pr menaxhimin e mbetjeve dhe pr mirmbajtje t ambienteve sociale. T qartsoj komponentt e sistemit t menaxhimit t mbetjeve t ngurta. T theksoj rndsin e trajtimit t mbetjeve t ngurta. T identifikoj shkaqet kryesore pr gjendjen e keqe t mjedisit n Shqipri. T identifikoj efektet negative n mjedis pr shkak t keq menaxhimit t mbetjeve t

ngurta.

T pasqyroj alternativat m efiente pr menaxhimin e mbetjeve t ngurta. T pasqyroj si planifikohet dhe zbatohet nj sistem grumbullimi dhe prpunimi t

mbetjeve plastike.

T pasqyroj rolin thelbsor t kompanive private n Shqipri. T vlersoj kontributin dhe rendsin e kompanive t riciklimit t mbetjeve n menaxhimin

e tyre.


6/31

Page 6 of31

Hipoteza e studimit: Nse firmat e riciklimit do t kishin prioritet mbi menaxhimin e

mbetjeve dhe mbshtetje nga qeveria, duke punuar vetm me mbetjet q ndodhen n Shqipri,

mjedisi do t ishte m i pastr.

Fakti se mbetjet e ngurta shtohen do dit e m shum tashm nuk prbn nj lajm,

shtimi i konsumit t prditshm t produkteve t ndryshme nuk prbn nj lajm gjithashtu, njlajm i mirfillt do t quanim faktin se sot n shoqrin moderne, me gjith se shoqria

zhvillohet me kalimin e kohs, kushtet e saj ambientale sa vijn e prkeqsohen. N Shqipri

kt fenomen mund ta evidentojm pa mundime n do qytet ku mund t ndodhemi. Nj ndr

faktort q shkaktojn kt gjendje sht niveli kulturor. Kultura njerzore, zhvillohet n baz t

rregullave t prcaktuara n ligjet e vendosura n nj shtet. Ligje t cilt n Shqipri her

mungojn dhe her t tjera nuk zbatohen, duke humbur kshtu dhe sovranitetit e qeverisjes.

Nj faktor tjetr i rndsishm, sht mos menaxhimi i mirfillt i mbetjeve nga ana e sektoritpublik, dhe kjo vjen si pasoj e rezultatit te dobt t nivelit kulturor (Ligjet e dobta). Me krijimin

e nj republike demokratike n Shqipri importi i mallrave dhe shrbimeve shtoj konsumin e tyre

duke vshtirsuar kshtu menaxhimin e mbetjeve n vend. Me vshtirsit q u prball sektori

publik n dekadn e par demokratike , u licencuan kompanit e para t riciklimit n vitin 2000,

Somet Sh.p.k (n Riciklimin e baterive) dhe Teknoservis Sh.p.k (ne Riciklimin e metaleve

me ngjyr) duke vijuar m pas me 59 kompani t tjera (t gjitha n sektorin e Grumbullimit dhe

Riciklimit t mbetjeve) ndr to edhe Everest IE Sh.p.k (n Riciklimin e mbetjeve plastike dhe

prodhim ambalazhesh).

Kompanit e riciklimit kan treguar se jan m efektive n krahasim me sektorin publik, kt e

tregon fakti se rezultatet e do kompanie jan n rritje (kryesisht vlerat ekonomike). Me gjith

kontributin e sektorit privat, mjedisi sht ende me ndotje t lart. Kjo t bn t mendosh se

marrdhniet ndrmjet sektorit privat dhe sektorit publik nuk jan t bashkrenduara n

menaxhimin e mbetjeve n vend. Politikat e sektorit publik, prqendrohen m tepr n djegien

dhe n groposjen e mbetjeve, politik e cila nuk sht efiente n krahasim me at t sektoritprivat ku prioritet ka vlera ekonomike e mbetjeve dhe prfitimet kundrejt ambientit. Kompanit e

riciklimit kooperojn me teknologji t sofistikuar n prpunimin e mbetjeve, ato kan potencialet

e mundshme pr t reduktuar ndotjen e ambientit, duke e prmirsuar vendin ekonomikisht dhe

ndikuar pozitivisht ne cilsin e ambientit, pasi sektori privat ne kt rast jep m shum

efektivitet dhe efienc.


7/31

Page 7 of31

KAPITULLI I

1.1. Mbetjet e ngurta.Ndotja e mjedisit sht nj fenomen i cili prek jo vetm t gjith shoqrin Shqiptare por

edhe at botrore. Ashtu si ngrohje globale edhe ndotja e mjedisit sht nj rrezik pr

biodiversitetin, e cili rrjedh nga konsumi i lndve djegse si: Nafta, benzina, benzoli etj. por

kryesisht nga mbetjet e ngurta, grumbullimi, dekompozimi dhe djegia e tyre. Mbetjet e ngurt

jan lnd t cilat nuk prdoret me ose q zotruesi do ti hedh ato. Pjes e tyre vlersohet si

mbetje pr sa koh q energjia e prodhuar prej tyre nuk prfshihet n procesin e prodhimit.

Disa nga mbetjet e ngurta jan:

Mbetje organike,jan ushqyesit biologjik q n fund t ciklit t tyre jetsor , mundt dekompozohen n mnyr t sigurt e t shpejt e mund ti kthejm n tok.

Mbetje inerte, jan ato mbetje q nuk i nnshtrohen ndonj transformimi t rndsishmfizik, kimik apo biologjik. Mbetjet inerte nuk treten, nuk digjen, nuk ndrveprojn

fizikisht dhe as nuk hyjn n reaksione kimike, nuk biodegradohen e nuk ndikojn

negativisht n lnd t tjera, me t cilat bien n kontakt, n mnyr t till q mund t

shkaktojn ndotje t mjedisit ose t dmtojn shndetin e njeriut.

Mbetje bio, jan mbetjet e biodegradueshme, treten trsisht dhe jan mbetje ngakopshtet e shtpive, parqet, mbetjet ushqimore, t gatimit nga shtpit, restorantet dhe

dyqanet e shitjes me pakic, si dhe mbetjet e ngjashme nga impiantet e prpunimit t

ushqimeve.

Mbetje urbane, prfshijn nj shumllojshmri mbetjesh, ato jan mbetjet e shtpive, tndrtesave administrative, sociale dhe publike, duke prfshir n kt kategori edhe

mbetjet q vijn si rezultat i veprimtaris tregtare, vendet e pushimit dhe argtimit etj. Mbetje spitalore, jan mbetje t krijuara nga spitale, shrbime shndetsore ose

institucione shndetsore krkimore, ku prfshijn material t rrezikshme dhe jo t

rrezikshme.


8/31

Page 8 of31

Mbetje t rrezikshme, jan ato mbetje q shfaqin nj ose m shum nga vetit errezikshme si: Shprthyese, oksiduese, t djegshme, toksike, kancerogjene, mutagjenike,

infektuese, toksike pr riprodhimin, grryese etj. T gjitha kto veti konsiderohen t

dmshme si pr njeriun dhe pr mjedisin.

Mbetje industriale, jan mbetjet e krijuara nga veprimtarit industriale, artizanale dhenga shrbimet, jan t dmshme pasi nj pjes e madhe e tyre prbehet nga materiale

plastike dhe plasmasi, t cilat konsiderohen t dmshme n procesin e djegies dhe n

procesin e groposjes s tyre.

Mbetje t riciklueshme, jan t gjitha mbetjet t cilat mund t konvertohen si lnd e parpr t prodhuar produkt apo material n dobi t konsumatorit.

Jo t gjitha mbetjet e ngurta jan t rrezikshme, disa prej tyre nuk paraqesin krcnim t madh aspr njeriun dhe as pr mjedisin, t tilla jan mbetjet organike ose mbetjet e inerteve, t cilat jan

dekompozohen n tok pa shkaktuar dm. Por fakti q nuk jan t dmshme nuk do t thot q

duhen detyrimisht t digjen ose t groposen, ato do t ishin shum m tepr t dobishme nse do

t ricikloheshin pr tu riprdorur.

1.2. Mbetjet e ngurta ndr vite.Me t dhnat e marra nga Ministria e Punve Publike Transportit dhe Telekomunikacionit

(MPPTT), rezulton se n qytetet m t mdha t Shqipris mbetjet e urbane jan rritur

ndjeshm, kjo pr shkak t rritjes s konsumit. N grafik paraqiten mbetjet e qyteteve si: Berat,

Dibr, Durrs, Elbasan, Fier, Gjirokastr, Kor, Kuks, Lezh, Shkodr, Tiran dhe Vlor.

Grafiku 1.- Burimi : MPPTT.

0

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000

1,400,000

1,600,000

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Mbetje urbane

Mbetje inetre

Totali


9/31

Page 9 of31

Grafiku 2.Burimi: (Gjoka K. , Minimizimi i mbetjeve si nje hap kyc ne menaxhimin e mbetjeveurbane, 2010)

Nga t gjitha mbetjet e ngurta q grumbullon pushteti lokal vetm nj pjes e vogl e tyrericiklohen nga kompanit private (Ku pjesn m t madhe t mbetjeve t riciklueshme e

importojn nga vendet fqinj), ndrsa pjesa tjetr shkon ose pr djegie t lir n vend depozitimin

e mbetjeve t do qyteti ose pr groposje n landfill.

1.3.Riciklim.Termi riciklim do t thot do operacion rikuperimi, me an t t cilit materialet e mbetjeve

riprpunohen pr tu shndrruar n produkte, materiale apo substanca, pr tu prdorur, si pr

qllimin fillestar, ashtu edhe pr qllime t tjera. Ndr mbetjet m t krkuara pr riciklim jan:

metal (kryesisht skrap), letr, karton, tulla, bateri, qelq, pajisje elektronike, dru, plastika etj.

Vlera q kan mbetjet e riciklueshme ka br q t krijohen 61 biznese n sektorin e riciklimit

pr t prfituar ekonomikisht dhe pr t dhn nj kontribut pr prmirsimin e kushteve

mjedisore me an t rikuperimit t mbetjeve.

Riciklimi prfshin riprpunimin e materialeve organike, por nuk prfshin rikuperimin e energjis

dhe riprpunimin q u bhet mbetjeve pr ti shndrruar n materiale q prdoren si lnd djegse

apo si lnd mbushse. Riciklimi i mbetjeve ndihmon mjediset tona. Grumbullimi i mbetjeve

sjell nj mjedis m t pastr pr n e fmijt, kurse riciklimi i tyre mbron burimet e pasurit

natyrore q t mos shteren kurr.

0 5 10 15 20 25

Dru

Tekstili

Goma te perdoruraInerte

Alumin

Plastike

Skrap

Celik

Leter

Vaj i perdorur Mbetje te ricikluaranga kompanit private


10/31

Page 10 of31

far prfitohet nga riciklimi i mbetjeve?

1- Mjedisi, sepse mbetjet q do t groposen n landfill do ju duhen nj kohe e gjat prdekompozim, dhe mbetjet q do t digjen do shkaktojn ndotje t ajrit.

2- Do t shtohet jetgjatsia e landfill-eve, sepse do t groposen vetm nj pjes e sasis sprgjithshme te mbetjeve.

3- Reduktim i transportit t mbetjeve pr n landfill, prfiton mos dmtimi i rrugve, koh,karburant, amortizim t mjeteve t transportit etj.

4- Biznesi dhe pushteti lokal do t fitojn nga ana financiare, nga investimet dhe nga taksat.5- Do t hapen vende pune, n sektorin e grumbullimit dhe t prpunimit t mbetjeve,

etj.(Bardhi, Qeshor 2009)

1.4.

Legjislacionet mbi mbetjet n Shqipri.N Republikn e Shqipris kemi nj legjislacion t plot i cili rregullon n mnyr t

hollsishme mbrojtjen e mjedisit, mbrojtjen e biodiversitetit dhe menaxhimin e integruar t

mbetjeve t ngurta.

1. LIGJI Nr. 10 431, dat 9.6.2011pr mbrojtjen e mjedisit,ka pr qllim mbrojtjen emjedisit n nj nivel t lart, ruajtjen dhe prmirsimin e tij, parandalimin dhe paksimin e

rreziqeve ndaj jets e shndetit t njeriut, sigurimin dhe prmirsimin e cilsis s jets, n dobi t

brezave t sotm dhe t ardhshm, si dhe sigurimin e kushteve pr zhvillimin e qndrueshm t

vendit.

Gjithashtu n ligjin pr mbrojtjen e mjedisit parashikohet mnyra e realizimit t mbrojtjes s tij

duke ruajtur njkohsisht burimet natyrore, prmes kursimit, prdorimit t efektshm apo

zvendsimit t lndve t para natyrore e t materialeve t prftuara prej tyre dhe riprdorimit,

riciklimit e rikuperimit t mbetjeve. N dispozitat e fundit t ligjit parashikohen edhe nj sere

masash administrative, pr t gjith subjektet q jan t detyruar t zbatojn pjesn urdhruese t

tij, dhe t vetdijshme pr kt gj kto subjekte lejojn shkelje t ligjit.

2. LIGJI NR. 9587, dat 20.7.2006 pr Mbrojtjen e Biodiversitetit, ka pr qllim tsiguroj mbrojtjen dhe ruajtjen e diversitetit biologjik, si dhe t rregulloj prdorimin e

qndrueshm t prbrsve t diversitetit biologjik, nprmjet integrimit t elementeve

kryesore t biodiversitetit n strategjit, planet, programet dhe vendimmarrjet e t gjitha

niveleve.


11/31

Page 11 of31

Ky ligj prcakton n mnyr t detajuar institucionet pr ruajtjen dhe mbrojtjen e biodiversitetit,

instrumentet e planifikimit t biodiversitetit, mnyrn e ruajtjes s ekosistemeve, habitateve dhe

peizazheve, q ndodhen jasht rrjetit prfaqsues t zonave t mbrojtura, si dhe sanksionet pr

do organ shtetror, organizat shoqrore dhe person fizik ose juridik q krcnon ose dmton

biodiversitetin.3. LIGJI Nr. 9010, dat 13.2.2003 pr administrimin mjedisor t mbetjeve t ngurta ,

ka rregulluar fushn legjislative n lidhje me krijimin, grumbullimin, ndarjen, ruajtjen,

transportin, riciklimin, prpunimin dhe asgjsimin e mbetjeve deri n vitin 2011.

4. LIGJI Nr. 10 463, dat 22.9.2011 pr menaxhimin e integruar t mbetjeve.Me hyrjen n fuqi t ktij ligji u shfuqizua ligji nr. 9010, dat 13.2.2003 si dhe do ligj

dhe akt nnligjor tjetr q bie n kundrshtim me t.

Ky ligj ka pr qllim t mbroj mjedisin e shndetin e njeriut dhe t siguroj menaxhimin e

duhur mjedisor t mbetjeve nprmjet:

a) Parandalimit e minimizimit t mbetjeve ose paksimit t ndikimeve negative nga krijimidhe menaxhimi i integruar i mbetjeve.

b) Prmirsimit t efiencs s prdorimit t tyre.c) Paksimit t ndikimeve negative t prgjithshme nga prdorimi i burimeve.

N ligj prcaktohen dhe specifikohen t gjitha kategorit e mbetjeve t rrezikshme dhe jo t

rrezikshme, mnyrat e menaxhimit t ktyre mbetjeve duke filluar nga kontrolli, przierjaetiketimi dhe dorzimi i tyre. Gjithashtu ne ligj prcaktohen kategorit e landfill-eve, ku

prfshihen:

a) Landfille pr mbetjet e rrezikshme.b) Landfille pr mbetjet jo t rrezikshme.c) Landfille pr mbetjet inerte.

N ligj parashikohen dhe ndalimet prkatse pr importimin dhe transitimin nprmjet territorit

t Republiks s Shqipris t t gjitha kategorive t mbetjeve t rrezikshme. Ndalohet gjithashtuimportimi i mbetjeve n territorin e Republiks s Shqipris pr qllim ruajtjeje apo asgjsimi.

Ligji rregullon gjithashtu edhe t gjitha kategorit e mbetjeve jo t rrezikshme q lejohen t

importohen dhe rregullat prkatse pr importimin e mbetjeve. Ligji prcakton edhe kategorit e

mbetjeve jo t rrezikshme q lejohet t transferohen nprmjet territorit t Republiks s

Shqipris, si dhe kategorit e mbetjeve q eksportohen nga Republika e Shqipris.


12/31

Page 12 of31

KAPITULLI II

2.1. Menaxhimi i mbetjeve nga sektori publik.Diskutimet mbi menaxhimin e mbetjeve t ngurta n Shqipri jan ato m t shpeshta n

lidhje me shtjet sociale n vend. Nj shqetsim q nuk po i gjendet nj zgjidhje prfundimtare,

pasi me kalimin e kohs hipotezat dhe opsionet pr nj zgjidhje t mundshme shtohen duke i tej

zgjatur procedurat e zbatimit t nj plani konkret. shtja q shtrohen n diskutim mbi

menaxhimin e mbetjeve sht se cila nga metodat e asgjsimit t mbetjeve duhet aplikuar n

mnyr q mjedisi t ket nj ndikim negativ sa m t vogl.

Metodat e trajtimit t mbetjeve:

1- Kompostimi.2- Djegie.

3- Groposja (Landfill).4- Riciklim.

Kompostimi sht nj mnyr e mir pr t ricikluar mbetjet organike. Kjo bhet me mbetjet q

krkojn nj koh shum t shkurtr pr degradim, pr kt metode prdoren kryesisht mbetjet

shtpiake. Kompostimi mundson shndrimin e mbetjeve n pleh organik n dobi t toks. Kjo

krkon nj seleksionim te mbetjeve n nj kategori t veant ku mbetjet t ken veti t

tretshmris (Braun, 2000). Mnyra e kompostimit nuk praktikohet n vendin ton sepse krkon

organizim t gjer pr grumbullimin dhe seleksionimin e mbetjeve t nevojshme dhe organet

kompetente qeveritare nuk i mundsojn kto shrbime.

Djegia sht nj metod q mundson asgjsimin e mbetjeve duke i shkrire ato n temperatur t

lart n ambient t izoluar (Dumi, Gjini, & Xhafa, 2011). Djegia realizohet me an t

inceneratoreve izolues dhe kjo praktikohet ende n metalurgjikun e rrethit t Elbasanit. Incenerimi

sht edhe nj mnyr pr t prodhuar energji. Vende si: Gjermani, Holand, Suedi, Danimark,

Austri etj. e shfrytzojn incenerimin n masn 35%-55% (Gjoka K. , Environmental programme

menager, 2011) dhe mundohet t prfitojn sa m shum energji prej saj. Ne vendin tonincenerimi bhet kryesisht vetm pr mbetjet e rrezikshme si jan mbetjet spitalore dhe kjo duke

mos shfrytzuar mundsin e prodhimit t energjis ashtu si bn nj pjes e madhe e vendeve n

bot. Djegia e mbetjeve sht shkaku kryesor i ndotjes s ambienti, pasi liron gazra t ndryshm

t cilt ndikojn negativisht n atmosfer duke rritur rrezikshmrin e ngrohjes globale dhe

rrezikun e smundjeve dhe infeksioneve t ndryshm si pasoj e ndotjes s ajrit n vend.


13/31

Page 13 of31

Riciklimi sht metoda me efiente pr t asgjsuar mbetjet e ngurta, por kjo krkon nj

organizim t gjer nga ana e sektorit publik n bashkpunim me sektorin privat. Riciklimi sht

procesi n t cilin materialet q jan destinuar pr eliminim, mund t grumbullohen,

riprpunohen, riprodhohen dhe prdoren srish si lnd e par. N Shqipri pjesa m e madhe e

mbetjeve t riciklueshme si: Letra, plastika dhe qelqi, t cilat mund t riciklohen trsisht nukmundsohen kushtet e nevojshme dhe t mjaftueshme pr seleksionimin dhe grumbullimin e

ktyre mbetjeve. Prdorimi i riciklimit n Shqipri arrin deri n 25% t mbetjeve (Duke

specifikuar se nj pjes e riciklimit realizohet nga mbetjet e importuara), shum e ult kjo n

krahasim me vendet n zhvillim si: Gjermania, Holanda, Suedia, Austri etj. ku arrin deri n 60%

t riciklimit t mbetjeve t vendit (Gjoka K. , Environmental programme menager, 2011).

Groposja (Landfill) sht asgjsimi i mbetjeve t ngurta n nj zon t caktuar ku degradimi i

tyre ndodh nn tok. Pr vendet n zhvillim si: Shqipria, Rumania, Bullgari, Ceki, Slloveni etj.

75%-85% e mbetjeve t ngurta shkojn n landfill (Gjoka K. , Environmental programme

menager, 2011). Prdorimi i landfill-it konsiderohet si mnyra m e shpejt pr asgjsimin e

mbetjeve t vendit, por kjo nuk sht mnyra m e sigurt dhe e kshillueshme pasi ka efekte

ansore si n ambient edhe n shoqri. N Shqipri mbetjet depozitohen n landfill pa nj

seleksionim t llojeve t tyre dhe kjo bn q degradimi i ktyre mbetjeve t krkoj nj

kohzgjatje m t madhe nga ajo q u nevojitet. Gjithashtu, groposja e pa kontrolluar e mbetjeve

rrit dmin q i shkaktohet toks nga lirimi i gazrave dhe toksinave gjat dekompozimit t

mbetjeve t ndryshme.

2.2. Kosto e ndrtimit t landfill-it.N Shqipri metoda e groposjes s mbetjeve t ngurta sht ajo m tradicionalja dhe pr kt

arsye politikat pr trajtimin e mbetjeve kan qen gjithmon pr alokimin e fondeve n krijimin e

landfill-eve. Kjo metod sht praktikuar ndr vite edhe kur kemi pasur rotacion politik t

pushtetit qendror dhe vendor. N kt mnyr investimet mundsojn grumbullimin dhe

asgjsimin e mbetjeve n nj vend t vetm e parashikua pr nj periudhe 20-vjeare (n varsi

t sasis s mbetjeve). Problemi kryesor i ndrtimit t nj landfill-i jan kostot e tij, t cilat

ndahen n kosto mjedisore (dmi q shkakton ky investim n mjedisin e vendit) dhe kosto

ekonomike (parat e shpenzuara pr ndrtimin e landfill-it). Kto kosto rndojn n barrn e

popullsis n aspektin shndetsor dhe n aspektin e mirqenies ekonomike.


14/31

Page 14 of31

Kosto mjedisore nnkuptojm efektet negative q ndikohen nga aktiviteti i njeriut kundrejt

mjedisit, ku n kt rast konsiston n ndrtimin e landfill-it. Groposja e mbetjeve mundson

degradimin e tyre, por kjo arrihen n nj periudh afatgjate e cila mund t zgjas edhe 150 vjet

(n varsi t prbrjes s mbetjeve). Gjat kohs q i nevojiten mbetjeve pr tu degraduar,

lirojn gazra toksike q dmtojn cilsin e toks ku jan groposur dhe ajrin pr rreth vendgroposjes (gjat kohs q landfill-i sht i hapur).

Kosto ekonomike konsiderojm t gjith veprimtarin ekonomike pr ndrtimin e landfilli-it dhe

ndikimin q ka ky investim n ekonomin e do familje. Qeveria shfrytzon t ardhurat e

buxhetit t shtetit pr mbledhjen e fondit t nevojshm pr krijimin e landfill-it.

Kjo kosto prmban:

Koston e prvetsimit t toks (Blerja e toks dhe prgatitja e vendit). Kostot pr kapital (Aksesimi i rrugve pr n landfill n zona rajonale t vendbanimeve

dhe blerja e mjeteve t ndryshme t punimeve, t transportit etj.).

Kostot e operimit (Ndrtimi, mirmbajtja dhe fuqia puntore). Kostoja e mbulimit dhe mirmbajtja (Mbydhja prfundimtare dhe monitorimi pas

prfundimit) (Gjoka K. , 2010).

Kostot e sipr prmendura jan ato m t rndsishme pr krijimin e nj landfiill-i, t cilat mund

t arrijn vlern e 5.5 milion , tepr e lart pr ekonomin e vendit kur mendohet se planifikohet

t krijohen dhe pes t tjer.

2.3. Politikat pr menaxhimin e mbetjeve t ngurta.Menaxhimi i mbetjeve t ngurta paraqet nj nga problemet m t rndsishme dhe m serioze

me t cilat prballet vendi, ndrkoh q ky problem nuk sht adresuar akoma si duhet.

Prpjekjet e deritanishme n kt sektor kan qen t pamjaftueshme, t pakoordinuara dhe

kryesisht t udhhequra nga agjendat e donatorve. Megjithat, shtja e mbetjeve, politikat emenaxhimit t tyre nga ana e qeveritareve jan hartuar vazhdimisht, por realizimi i tyre nuk

sht br i mundur pr arsye t ndryshme.

Ndr politikat e projektuara jan:

Plani kombtar i veprimit pr mjedisin 2001, publikuar nga Ministria Mjedisit, Pyjevedhe Administrimit t Ujrave (MMPAU) dhe miratuar nga kshilli ministrave.


15/31

Page 15 of31

Draft strategjia dhe veprimi i menaxhimit t mbetjeve t rrezikshme plani: 2005 2012prgatitur nga projekti pr landfill-in e mbetjeve t rrezikshme, n Mars 2005.

Draft strategjia kombtare e mjedisit (NES) i prgatitur me asistencn e projektit ELPApublikuar nga MMPAU n nntor 2006.

Plani kombtar pr zbatimin e MSA-se 20072012, publikuar nga kshilli i ministraven Shtator 2007.

Strategjia Ndr-sektoriale e Mjedisit (Strategjia kombtare pr integrim dhe zhvillim),publikuar nga MMPAU n nntor 2007.

Strategjia kombtare pr zhvillim dhe integrim 2007 2013, publikuar nga kshilli iMinistrave ne Mars 2008.

Plani i veprimit pr menaxhimin e mbetjeve spitalore 2008, prgatitur nga OBSH. Plani kombtar i menaxhimit te mbetjeve 2010-2025(Panariti, 2009).

2.4. Gjendja aktuale n vend-depozitim t mbetjeve.do qytet n Shqipri ka nj vend depozitimi t mbetjeve dhe n pjesn m t madhe t tyre

kto mbetje asgjsohen duke i djegur n gjendje t lir. Administrues t cilt nuk arrin t siguroj

prdorimin e teknologjis s duhur pr incenerimin e mbetjeve pr prfitim energjie dhe nuk

kordinohen me kompanit private pr t ricikluar nj pjes t mbetjeve q grumbullohen. Vend

depozitimi i mbetjeve n Vlor me siprfaqe t shesht prej 6 ha sht vetm 2 KM larg qytetit

dhe sht jasht normave sanitare dhe ambientale t nj fushe t kontrolluar pr depozitimin e

mbetjeve urbane (Dumi, Gjini, & Xhafa, 2011). Kto vend depozitime djegin mbetjet pasi nuk

arrijn t prballojn kapacitetin e mbetjeve q gjenerohen do vit n vendin ton. Sasia e

mbetjeve q gjenerohet n Shqipri rritet do vit dhe kjo pr shkak t rritjes s konsumit t

mallrave dhe shrbimeve n vend.

Tabela 1, Sasia e rigjenerimit t mbetjeve n Shqipri (N Ton).

Viti 2005 2006 2007 2008 2009

Mbetje urbane 633,599 722,729 722,731 762,353 857,223

Mbetjet inerte 645,387 506,540 506,540 455,866 455,866

Totali 1,278,986 1,229,269 1,229,271 1,218,219 1,313,089Burimi: MMPAU


16/31

Page 16 of31

Sasia e mbetjeve q gjenerohet n Shqipri ka nj tendenc rritse dhe kjo vjen m shum nga

mbetjet urbane t cilat jan ato mbetje q mundsojn sasin m t madhe t mbetjeve t

riciklueshme si: Plasmasi, qelqi, plastika dhe mbetje organike ku nj pjes e tyre mund t

shndrrohet n pleh organik me an t kompostimit. N do vend depozitimi t mbetjeve, m

shum se 60% e mbetjeve urbane jan t riciklueshme ndrkoh q vetm 30% e tyre riciklohennga fabrikat. Sipas nj studimi t br nga MSc. Konalsi Gjoka, mbi vend depozitimet n vendin

ton rezulton se gjendja e tyre e qndrueshme pr nj koh m shum se nj muaj krijon kto

efekte:

NDOTESIT MJEDISOR RRUGET E EKSPOZIMIT EFEKTET N SHNDET

Ndotesit mjedisore.

Grafiku 3 2. Burimi: (Gjoka K. , Environmental programme menager, 2011)

Krahasimi i emetimeve t normave t lejuara shqiptare krahasuar me ato t Organizats botrore

t Shndetit OBSH n vend depozitimin e Sharrs, nj ndr vend depozitimet me sasi m t

madhe t mbetjeve n Shqipri. Ky grafik tregon qart sasin e dmit q shkaktojn mbetjet n

vend depozitime t cilat nuk i plotsojn ende standartet pr normat e lejuara mjedisore.

2 WHO(World Health Organization) TSM (Lende pezull), PM10 (Lende pezull me diametr 10m), SO2 (DioksidSqufuri), NO2 (Dioksid azoti), HCHO (Aldehyde i thjesht, i njohur si: Oksid metilen).

0

5

10

15

20

25

30

TSM PM 10 SO2 NO2 HCHO Pb

Mbi standartin Shqiptar Mbi standartin WHO

1- Metalet e rnda.

2- Ndotsit organik tqndrueshm.

3- Prbrsit organik volapik.

4- Pluhurat.

5- Gazrat.

1- Frymmarrja.

2- Zinxhiri ushqimor.

3- Absorbimi.

1- Smundje t lkurs.

2- Probleme me frymmarrjen.

3-Probleme me sistemin etretjes.

4- Probleme me sisteminnervor qendror.

5- Infeksion t syve dhe tveshve.


17/31

Page 17 of31

2.5. Problemet e menaxhimit te mbetjeve urbane.Problemet e gjenerimit t mbetjeve dhe administrimit t tyre jan t shumta dhe t

larmishme. Rritja e sasis s mbetjeve inerte q vjen kryesisht nga ndrtimet shkakton probleme

t shumta, gjithashtu edhe pr mbetjet e rrezikshme spitalore, me gjith s konsiderohen si sasi evogl. Problemi primar pr menaxhimin e mbetjeve sht administrimi i plot i mbetjeve urbane,

t cilat zn pjesn m t madhe t mbetjeve q gjeneron nj qytet. Nse do t bhej nj analiz e

plot, mangsi do t gjenim dhe n legjislacionin e ri t 22.09.2011 pr menaxhimin e integruar e

mbetjeve t ngurta, por mangsi me efekte negative m t mdha do t gjenim n aspektin

ekzekutiv t legjislacionit n fuqi. N munges t zbatimit t ligjit nga autoritetet publike, sektori

i mbetjeve paraqet probleme t rndsishme t cilat duhet t prballemi me shtje si:

Gjendja e keqe t kazanve mbledhs t mbetjeve. Mos grumbullimi i shpesht i mbetjeve n kazan. Sistemet e grumbullimit n standarte t ult, t pamjaftueshme dhe jo t efektshme. Mos marrja e vendimeve t sakta pr alternativat e grumbullimit dhe hedhjes n munges

t informacionit t nevojshm.

Munges e kulturs pr hedhje, grumbullim dhe trajnim t prshtatshm t mbetjeve. Munges t burimeve financiare dhe teknikave administruese t mbetjeve. Munges e ndrgjegjsimit t publikut. Munges e akteve dnuese ndaj keq administruesve t mbetjeve. Bashkpunim i dobt midis pushtetit qendror dhe pushtetit lokal. Bashkpunim i dobt midis publikut dhe ndrmarrsve t grumbullimit t mbetjeve.

Pra, mungesa e detajeve t vogla n legjislacion nxjerrin n pah problemet m t rndsishme q

lidhen me planifikimin, menaxhimin institucional, burimet njerzore dhe financiare, gjithashtu

dhe n investimet infrastrukturore. Mos pasja e nj strukture t rregullt n infrastrukturn

urbanistike krijon nj rregullim t grumbullimit t mbetjeve pasi vendosja e kazanve jan n

zona t pa prshtatshme pr popullatn dhe pr grumbulluesit. Nj infrastruktur e rregullt do t

prcaktonte qart dhe zonat n t cilat do t ofrohej shrbimi i grumbullimit t mbetjeve nga

ndrmarrja bashkiake/komuna apo kontraktori i tyre.

Menaxhimi i mbetjeve nga ana e sektorit publik vazhdon akoma t jet efektiv vetm me

paraqitjen e planeve dhe dokumentacioneve, pa vendime konkrete pr tu praktikuar plotsisht,

ndrsa sektori privat sht nj histori krejt tjetr.


18/31

Page 18 of31

KAPITULLI III

3.1. Kompanit e riciklimit t mbetjeve t ngurta n Shqipri.N baz t t dhnave q disponon Ministria e Mjedisit pr regjistrimin e aktivitetit privat

mbi mbledhjen dhe riciklimin e mbetjeve t ngurta n Shqipri, rezultojn 86 kompani, ku 61

prej tyre jan aktive. Pjesa m e madhe e kompanive t riciklimit e ushtrojn aktivitetin e tyre n

riciklimin e metalit (kryesisht skrap), letrs (kryesisht karton), goms, nafts dhe plastiks.

Kompani t riciklimit t metaleve 27 (12 grumbullimi) Kompani t riciklimit t goms 13 Kompani t riciklimit t plastiks 9 (4 grumbullimi) Kompani t riciklimit t letrs 6 (2 grumbullimi) Kompani t riciklimit t nafts 6

Blerjet m t shumta t skrapit i arrin kompania Kurumi n elbasan, ku sasia e mbledhur arrin

n 2.7 Milion ton skrap n vit, pa llogaritur sasin e skrapit q mund t grumbullohet n kazant,

sasi e cila arrin masn e 9 600 ton n vit, sipas t dhnave nga Ministria e Mjedisit. N Shqipri

gjenerimi i mbetjeve t letrs arrin n 115 000 ton, ku riciklohet vetm 15 500 ton, pas

prpunimit 4 000 ton eksportohet. N shifra t prafrta paraqitet dhe sektori i riciklimit t

plastiks ku gjenerohen 112 600 ton n vit dhe arrite t riciklohet vetm 14 800 ton plastik, shifra

kto t deklaruara nga Ministria e Mjedisit. Nj ndr kompanit q riciklon plastikn n Shqipri

sht kompania Everest IE, nj ndr bizneset t cilat mundohet t ket ecuri t qndrueshme me

gjith vshtirsit q hasin.

3.2. Kompania Everest IE (Haka, 2012).

Kompania Everest IE sht krijuar n vitin 1995, si e para n fushn e riciklimit t plastiks

sht edhe lider e tregut n prodhimin e filmave prej polietileni (duk qen dhe ricikluesi m i

madh t mbetjeve prej polietileni n Shqipri), ambalazheve njshtresore ose t laminuara disa-shtresore, t stampuara ose jo, qeseve t shoppingut, antave prej polietileni dhe shum llojeve t

tjera t ambalazheve plastike fleksibl. Everest IE sht e ertifikuar sipas standardeve t ISO

9001:20083, duke i ofruar klientve t saj produkte me cilsi t lart dhe t sigurte.

3 ISO 9001:2008- Standarti ISO 9001 sht vlersimi i sistemit te menaxhimit t cilsis dhe tdizenjimit, pr t specifikuar se organizata i prmbush nevojat e konsumatorve dhe aktorve t tjer.


19/31

Page 19 of31

Bordi drejtues

Presidenti

Drejtori pergjithshem

nifikimi i prodhimitdhe mbeshtetja e

klientit

ejtori i planifikimithe mbeshtetjes se

klientit

Asistentoperativ

Prodhimi

Drejtorprodhimi

Pergjegjesreparteve

Reparti i riciklimit

Reparti i prerjeve

Rearti i stampimeve

Reparti i paketimit

Administratadhe financa

Drejtoriadministrates

dhe financesSektorifinances

Financier

Ndihmesfinancies

Arka-Statistika

Magazina

Burimetnjerezore

SektoriSherbimeve

Shitjet dhe mbledhjae klientit

Drejtori i shitjes dhembledhjes se

klienteveMenaxher shitje

Inspektorshitjesh

Pika shitje 1

Pika shitje 2

Pika shitje 3

Eksportet Logjistika

Drejtori ilogjistikes

Administrimi iruajtres se

objektit

Administrimi iruajtjes se

automjeteve

Riparimi iAutomjeteve

Blerja e mjetevete kembimit

Blerjejashtm

Menaxheri i sigurimit te cilesise

Asistent i bordit drejtues

Pika shitje 4

Drejtoblerjevjasht

Drejtori ieksporteve

Produktet kryesore t ofruara nga Everenst IE:

1- Qese shopping pr super markete dhe aktivitete t tjera.2- Qese mbeturinash t standarteve dhe ngjyrave t ndryshme.3- anta pr butik dhe aktivitete t tjera tregtare.4- Ambalazhe pr produkte ushqimore.5- Ambalazhe pr materiale ndrtimi.6- Etiketa pr shishet e lngjeve, ujit dhe pijeve t ndryshme, etj.

ORGANIGRAMA E KOMPANISE EVEREST IE


20/31

Page 20 of31

Vizioni i kompanis:

Pr t qen zgjedhja m e mir pr mimin dhe performancn.

Misioni i kompanis:

Pr t prfaqsuar n mnyr t prshtatshme prodhuesit e vendit ton, pr t dhn klientvesiguri maksimale dhe t nevojshme se paketimi q kompania ofrojn sht e denj pr ta. Pr t

vazhduar, prmes investimeve dhe inovacionit, qndrimin e kompanis si pjes me e madhe e

tregut me diferencim t produktit dhe t identitetit n rritjes s mark. Pr t vazhduar duke

shtyr kufijt e cilsis dhe qndrueshmri pr t arritur knaqsin e prgjithshme t

konsumatorve.

Punsimet n kompani:

Rreth 150 persona jan t punsuar direkt n kompani, si dhe 1.300 t tjer t punsuar indirekt

nprmjet rrjetit t grumbullimit t materialeve pr riciklim, me nj mosh mesatare 28 vje, me

nj pjesmarrje t femrave n t gjith departamentet n masn 48 %. Kompania i kushton

rndsi shum t madhe trajnimit t punonjsve t saj n mnyr t vazhdueshme si dhe

motivimit t tyre nprmjet zhvillimit dhe rritjes s saj.

Synimet n investimet e ardhshme:

Investimet e parashikuara t Everest IE, mendohet t rrisin nevojn pr fuqi puntor n masn

20%, t reduktojn kostot e prodhimit n masn 7 %, t rrisin kapacitetet n mnyr t

prshkallzuar nga 30-50% n tre vitet e ardhshme, t rrisin eksportet n masn 50%, dhe si efekt

dytsor do t ken nj impakt mjaft pozitiv n ambient, reduktim t puns mekanike nga

punonjsit, prdorim me efient t energjis elektrike, rritje t imazhit t kompanis si rrjedhoj

e konsolidimit n treg, do t oj n rritjen e numrit t personave q do t prfshihen n zinxhirin

e grumbullim-seleksionimit t mbetjeve pr riciklim n vend, sepse do t krkohen sasi m t

mdha pr prpunim.


21/31

Page 21 of31

3.2. Struktura menaxheriale.Investitort e kompanis Everest IE kan arritur suksesin duke u mbshtetur n dy pika kye

t kompanis, plani menaxherial (detajon rregullimin organizacional t firms si dhe t jap

formimin kulturor dhe kualifikimin profesional t punonjsve q do jen pika kye n drejtimin e

kompanis) dhe plani operacional (ofron informacion mbi prodhimin e produktit dhe si do

garantohet shrbimi).

Plani menaxherial, kompania i kushton rndsi hierarkis s menaxhimit (niveli i lart i

menaxhimit, i mesm dhe niveli i mbikqyrjes menaxheriale). Niveli i larte i menaxhimit sht

niveli i hartimit t politikave t kompanis i udhhequr nga bordi drejtues si nj staf profesional

dhe i kualifikuar. Niveli i mesm prfshin t gjith menaxhert q zbatojn politikat e

projektuara nga niveli i lart i menaxhimit (bordi drejtues). Ndrsa niveli i ult i menaxhimit i

prbr nga menaxhert e par t firms, mbikqyrin veprimtarin e puntorve, t cilt kryejn

operacionet baz t biznesit. Menaxhert e kompanis jan t prgatitur profesionalisht, me

element ky komunikimin ndrmjet tyre, si faktor kryesor i matjes s feedback-ut t politikave

q zbatohen n menaxhimin e kompanis.

Plani operacional, n shum raste jan pr t mbuluar nj periudh t shkurtr kohore dhe

riprpunohet, pasi kompania mundohet t zgjeroj kufijt e veprimtaris. Everest IE, duke pasur

menaxhert q zbatojn politikat e firms, me komunikim t vazhdueshm, mund t mbledh

informacion t nevojshm pr prcaktimin e hapsirs vendimmarrse t kompanis. Kur sasia e

grumbulluar e mbetjeve sht e vogl pr t prballuar krkesn e klientve pr produktet q

prodhon, ather kompania zgjeron linjn e grumbullimit t mbetjeve. Ekzistenca e nj plani

operacional, i cili garanton nj sistem grumbullimi t rregullt t lnds s par dhe t shrbimeve

t tjera t brendshme t kompanis, siguron zhvillim t qndrueshm t biznesit.

3.3. Sistemi i grumbullimit t mbetjeve n Everest IE.Duke qen nj kompani private, Everest IE ka krijuar nj rrjet t vetin pr grumbullimin e

mbetjeve plastike. Teknologjia e prdorur nga kompania, garanton prballimin e nj kapaciteti

prej 400 ton n muaj, shifr kjo e cila nuk sht arritur t garantohen asnjher. Faktikisht,

mbetjet nuk prmbushin as 50 % t nevojs pr t punuar me kapacitet t plot. Pa mbshtetjen e

pushtetit qendror dhe atij lokal pr diferencimin e mbetjeve t riciklueshme, kompania ka

mundur t organizoj mbledhjen e mbetjeve plastike n dy forma.


22/31

Page 22 of31

1)- Duke formuar pikgrumbullimi n qytete t ndryshme t vendit.

Sasia e mbetjeve t riciklueshme sht tepr e vogl n krahasim me sasin e mbetjeve q krijon

do qytet. Niveli i grumbullimit t mbetjeve plastike sht edhe m i ult, kjo pr shkak t mos

diferencimit t mbetjeve nga origjina, duke e br t vshtir, pr t mos thn t pa mundur

grumbullimin e plastiks nga pjesa tjetr e mbetjeve. Sasia q arrihet t grumbullohet prej ktyrepikave nuk sht n form dengjesh por n form togjesh t ndryshme pa seleksionim ngjyre apo

llojit t plastiks. Pasi ndahen n baz t ngjyrs (Mbetje me ngjyr transparente, Mbetje me

ngjyr t bardh dhe mbetjet me ngjyr t ndryshme) ngarkohen n kamion nga punonjsit e

firms t veshur me masa t sigurta sigurie duke respektuar RST (Rregullorja e Sigurimit

Teknik), rregullore e brendshme e kompanis. Kamiont q bjn transportin e mbetjeve nga

pikat e grumbullimit pr tek kompania jan t kapaciteteve t vogla prej 3-7 ton. Sasia e

mbetjeve t grumbulluara brenda vendit sht nj variabl q ndryshon vazhdimisht, kjo pr

shkak t nj menaxhimi jo t mirfillt t mbetjeve. Aktualisht kompania arrin t blej 40-100

ton n muaj me kosto prej 40 000 Lek/ton.

2)- Duke importuar nga shtetet fqinj t Shqipris.

Duke qen se mbledhja e mbetjeve n Shqipri sht jo favorizuese pr shkak t kostos s

diferencimit t tyre, kompania ka arritur marrveshje me vendet fqinj (Itali dhe Greqi) pr

riciklimin e mbetjeve plastike. Sasia e cila grumbullohet n Shqipri nuk sht e mjaftueshme

krahasuar me kapacitetin pr t cilin sht investuar nga kompania, ndrkoh q dhe me an timportit nuk mund t sigurohet sasia e nevojshme pr riciklim. N shum raste mbetjet q

importohen nuk arrijn n kohn e nevojshme ose vijn n sasi t pa mjaftueshme. Italia dhe

Greqia ka t njjtin sistem grumbullimi me Everest IE (pika grumbullimi n do qytet), t

licencuar dhe trajnuar, ku mbetjet jan t diferencuara sipas llojit. Pjesa m e madhe e mbetjeve

zakonisht prbehet nga qeset q jan prdorur pr ambalazhime t prmasave t ndryshme n

industri. Pasi bhet paketimi i presuar n dengje pesha e tyre arrin 400-800kg, transportimi i

mbetjeve bhet me kamion (1 ose 2 sipas rastit apo nevojs) t kompanis me kapacitetet 22-28

ton, mesatarisht sasia q grumbullohet nga importi sht 50 ton n muaj. Kto mbetje jan t

certifikuara dhe bashk me dokumentacionet e nevojshme t transportit (vrtetim i firmosur dhe

vulosur se mbetjet jan pr riciklim) importohen drejt kompanis Everest IE.


23/31

Page 23 of31

3.4. Teknologjia e trajtimit t mbetjeve.Pasi mbetjet mbrrijn n kompanin Everest IE, shkarkohen pr tu riseleksionuar nga

punonjsit e firms, prpara se t kalojn n procesin e trajtimit teknologjik. Nga ky seleksionim

kryhen disa veprime t rndsishm:

a)- Ndarja e plasmasve dhe bidonve nga etiketat e stampuara,

b)- Plasmast ndahen sipas ngjyrs dhe priten n copa t vogla,

c)- Plasmast hidhen n transportier dhe bidont e detergjenteve ndahen sipas prbrsve t

tyre.

Seleksionimi i bidonve:

Hidhen n transportier bidont q shkruajn: HDPE, LDPE, PE.Nuk hidhen n transportier bidont q shkruajn: PET, PVC, P.P (kto kategori nuk jan

t riciklueshme nga impianti i prdorur n kompanin Everest IE).

T gjitha mbetjet e riciklueshme kalojn n dy procese prpunimi teknologjik, n trajtimin

mekanik dhe trajtimit termik t mbetjeve.

1)- Trajtimi mekanik i mbetjeve. T gjitha mbetjet q riciklohen d.m.th HDPE, LDPE, PE, pasi

jan hedhur n transportier i nnshtrohen trajtimit mekanik t tyre t 3 llojet t gjitha s bashku

dhe jo ve e ve. Trajtimi mekanik i mbetjeve fillon q n grirjen dhe coptimin e imt t tyre, e

cila realizohet me an t nj makinerie t prodhuar enkas pr kt pun dhe quhet grirsja e

ujit. Grirsja e ujit ka nj elektromotor t fuqishm, i cili arrin nj numr t madh xhirosh, t

cilat ia transmeton nj boshti metalik, ku n 3 diagonale t tij, jan vendosur disa thika t vogla,

mprehtse. N momentin kur aty kalojn mbetjet plastike, me an t transportierit, kto thika

bjn t mundur grirjen e imt t qeseve e bidonve t hedhura aty. Mbasi bhet grirja me an t

nj transportieri horizontal dhe i ndihmuar nga uji q i injektohet mass s grir q bie nga sita e

grirses pr te transportieri horizontal, masa kalon n transportierin vertikal, i cili sht i lidhur

me nj elektromotor tjetr dhe bn kalimin e mass n vaskn nr.1.

N vaskn nr.1 sht i montuar nj sistem lopatash t cilat bjn t mundur rrotullimin e mass

pr nj koh t gjat rreth 30 minuta nga moment i rnies nga transportieri n nj mas t madhe

uji. N kt vask bhet larja e par e mass s grir nga papastrtit dhe nga balta e dheu q

mbetjet mbajn n siprfaqe t tyre. Mbas larjes s par tek vaska nr.1 bhet kalimi i mass me


24/31

Page 24 of31

an t 2 transportierve n vaskn nr.2. N kt vask bhet nj larje edhe m e fort se e para e

kjo realizohet e an t lopatave t montuara t vaska dhe mbahet e rrotullohet prsri pr 30

minuta e m pas me dy transportier t tjer kalohet masa tek shtrydhsja e cila me an t nj

elektromotori bn t mundur heqjen e lagshtirs me an t shtrydhjes n masn 50-60%. Mbasi

bhet shtrydhja, masa e shtrydhur kalohet n tharse me an t tubave me ajr t cilt jan tlidhur me nj kompresor, i cili me presion ajri arrin t realizoj transportimin. Tharsi n vetvete

sht nj centrifuge e lidhur me nj elektromotor e cila mbas rrotullimeve q kryen helika e

montuar brenda n centrifuge arrin t realizoj tharjen e 500-550 kg/ore. Mbasi mbaron tharja,

sasia e prfituar kalon n depozitn e makineris ricikluese, ku hap dhe fillimin e trajtimit termik

t mbetjeve.

2)- Trajtimi termik i mbetjeve. Konsiston n shkrirjen e mass s thar q kemi n depozitn e

makineris ricikluese. Kalimin e ksaj mase t grir n nj mas brumi, e cila me an t nj

elektromotori me fuqi shum t madhe, nn temperatura q varjojn nga 240-290 C, realizohet

shkrirja, presimi, sprucimi, ndarja e brumit nga papastrtit me an t disa filtrave dhe kthimi i

ksaj mase brumi n kokrra me form. Pr nj pastrti dhe cilsi m t mir, bhet shkrirja dhe

kalimi edhe nj her n filtra m t imt n nj makineri t ngjashme, duke i dhn fund kshtu

edhe trajtimit termik, i cili mund t prballoj nj kapacitet q varjon nga 7-10 ton n dit.

Produkti prfundimtar del n qese t madhsive, ngjyrave dhe formave t ndryshme n varsi t

krkesave e shijeve t klientve. Prdorimi i qeseve me material t ricikluar ka nj diapazon t

madh fushash duke filluar q n fushn e bujqsis, ku prdorim t madh zn plasmasi i

prodhuar pr sera, n fushn e ndrtimit, n fushn e turizmit ku prdorim t madh kan qeset e

mbeturinave q prdoren npr lokale t ndryshme, po ashtu edhe prdorimi q bhet nga

familjart e qeseve t mbeturinave e qeseve t transportit t mallrave jo ushqimore e shum e

shum t tjera.

3.5. Efekti i prdorimit t teknologjis.sht e provuar se trajtimi i mbetjeve nga punonjsit e kompanis n momentin e

ngarkimit, shkarkimit dhe seleksionimit, nuk kan asnj efekt ansor mbi personat q punojn n

ambientet e Everest IE. Stafi prbrs i cili ka lidhje t drejtprdrejt me trajtimin e mbetjeve jan

t trajnuar dhe t udhzuar pr t prdorur masa mbrojtse gjat kohs s veprimtaris. Ndrsa


25/31

Page 25 of31

teknologjia e prdorur pr trajtimin mekanik dhe termik, nuk ka asnj ndikim negativ as n

ambientet e brendshme t kompanis as n mjedis. Ujrat q prdoren pr paralarjen dhe larjen e

mass s grir shkarkohen n pusetat e ndrtuara pr kt qllim, duke kaluar n nj sistem

filtrimi dhe m pas riprdoren pr proceset e larjes, ndrkoh q rrjedhjet e ujit shkarkohen n

tubacionet e ndrtuara n puse t nndheshme q devijojn n ujrat e zeza.

Instituti i Shndetit Publike Tiran, n baz t raportit pr monitorimin e cilsis s ajrit n

mjediset e Everest IE shpk, nga Laboratori i Monitorimit t Cilsis s Ajrit, mbas matjeve t

bra n mnyr periodike (t paktn nj her n vit) pr :

a)-Analizn e ujrave t shkarkuara nga fabrika,

b)- Analizn e ajrit n pika t ndryshme t marra jasht dhe brenda fabriks (n sasit embetjeve t magazinuara n fush grumbullim dhe n repartin e trajtimit mekanik dhe termik t

mbetjeve),

c)- analizave t kryera pr lndt e grimcuara LNP, lndt e grimcuara m diametr m t vogl

se 10 Mic, Monoksid Karboni (CO), Dioksid Azoti (NO2), Dioksid Squfuri (SO2),

dhe prfundimet e rezultateve t t gjithave ktyre analizave tregojn se jan brenda t gjitha

normave t lejuara.

3.6. Prodhimi dhe tregu.N prfundimin e prpunimit t mbetjeve t riciklueshme, vetm 50% e sasis s

grumbulluar sht e mundur t prfitohet si produkt final pr kompanin. Prodhimi aktual i

kompanis ka nj kapacitet t shfrytzuar prej 50% gjithashtu. Kjo pr shkak t mungess s

lnds s par, pasi 70% e produkteve t kompanis prodhohen fal lnds s par duke pasur

kshtu jo vetm avantazh n kostot e prodhimit, por edhe duke riprdorur lndt e para nga

vendi, fakt ky q sjell ruajtjen dhe zhvillimin e nj mjedisi t qndrueshm.

Fazat e procesit t prodhimit:

1. Prpunimi i materialit pr riciklim dhe prodhimi i lnds s par t ricikluar.2. Prodhimi i filmit prej polietileni nga lnda e par origjinale ose e ricikluar.3. Stampimi i filmit sipas parametrave t krkuar nga klientt ose tregu.4. Prerja, ngjitja dhe kthimi n produkt t gatshm t filmit.5. Paketimi, ambalazhimi dhe magazinimi i produktit t gatshm.


26/31

Page 26 of31

Pr t`iu kushtuar nj kujdes sa m t madh klientve n lidhje me identifikimin e nevojave t tyre

t momentit dhe ato t pritshme n t ardhmen, Everest IE prqendrohet n ristrukturimin m t

mir t departamentit t marketingut dhe atij t shitjeve. Tregu aktualisht tenton dhe po shkon

drejt zhvillimit npr qendra tregtare moderne, ku dyqane t dedikuara t tregtis me pakice qshrbejn produkte t paketuara me ambalazhe funksionale q reklamojn bukur dhe n mnyr

ekonomike produktin. N ket kuptim kompania po bn t gjitha prpjekjet q t jet n pararoje

t plotsimit t krkesave t klientve t saj e duke gjetur raportin m t mir cilsimim, t

zgjedhe produktet m ekonomike dhe cilsore, gj e cila prshtatet plotsisht me politikat pr

produktet e kompanis, duke rritur ndjeshm shitjet dhe imazhin e kompanis.

Kompania operon n tre drejtime kryesore t tregut:

1)- Tregu i brendshm masiv.

Target i ktij tregu jan prdoruesit e ambalazheve t prgjithshme si qese shopping, qese

mbeturinash, thas plastike pr industrin e ndrtimit, qese pr farmaci, qese pr industrit e

paketimit t buks etj. Ktij tregu kompania i sht drejtuar me rrjetin e distribucionit q ka

ngritur.

2)- Tregu I brendshm me porosi.

Kjo pjes e tregut jan klientt e mdhenj me porosi, q pr t reklamuar aktivitetin e tyre dhepr t prforcuar imazhin serioz, porositin qeset, antat apo ambalazhet me logon e tyre t

stampuar n to. Ktu prfshihen klientt q iu prkasin industrive dhe tregtive m n z n vend,

duke filluar nga super markett, industrit ushqimore, prpunuesit e mishit dhe bulmetit,

prodhuesit e nnprodukteve t miellit, tregtuesit e erzave, farrave dhe ushqimeve t tjera t

thata, etj.

3)- Tregu i eksportit.

Tregu i eksportit sht i prqendruar n shtetet fqinj si: Itali, Greqi, Maqedoni dhe Kosove, ku

klientt kryesisht jan tregtar t ambalazheve plastike, institucione shtetrore apo privat me

blerje direkte ose indirekte, prodhues t mobilierive, furnitor t zinxhirve t hotelerive me

produktet baz, etj. Produktet kryesore q kompania i ofrojn pr eksport jan qeset e

mbeturinave me material t ricikluar si dhe lnd e par e ricikluar pr prodhimin e ambalazheve

t ndryshme.


27/31

Page 27 of31

KAPITULLI IV

4.1. Vrtetimi i hipotezs s studimit.Esht e nevojshme q ti rikthehemi edhe njher hipotezs s ngritur pr kt studim.

Hipoteza e studimit:Nse firmat e riciklimit do t kishin prioritet mbi menaxhimin e mbetjeve

duke u mbshtetur nga qeveria dhe duke punuar vetm me mbetjet q ndodhen n Shqipri,

mjedisi do t ishte m i pastr. N studim sht siprprmendur fakti se sektori privat i

menaxhimit t mbetjeve t ngurta sht m efektiv dhe m efient, pasi baza e zhvillimit t ktij

sektori sht prdorimi i teknologjis. Pr nj mjedis t pastr e t qndrueshm, duhet t

garantohet prania e kompanive t riciklimit, kt e pohojm n baz t fakteve t

poshtprmendura.

Kompanit e riciklimit garantojn:

1. Mjedis m t pastr:- Prmirsim i gjendjes s keqe n kazant e mbetjeve.- Reduktim t ndotjes s ajrit nga djegia e mbetjeve.- Reduktim i sasis s grumbulluar n vend-depozitim dhe landfill.- Reduktim i dmit t toks s shkaktuar nga landfill-i

2. Ekonomi m t lart:-

Rritja e nivelit t punsimit n vend.- Zhvillimi i bizneseve n sektorin e riciklimit (dhe jo vetm).- Rritje t eksportit pr produktet e prodhuara nga kompanit e riciklimit.- Reduktimi i kostove pr ndrtimin e landfill-it.

Mjedis m t pastr. Gjenerimi i mbetjeve t ngurta jan n rritje duke arritur n 1 200 000 ton

n vit. Pr munges informacioni pr ndarjen ekzakte t ktyre mbetjeve sipas kategorive t tyre,

mund t themi se afrsisht 112 600 ton sht sasia reale e gjenerimit t mbetjeve plastike.

Kompania e riciklimit t plastiks Everest IE mundson mesatarisht grumbullimin e 1 440 ton

mbetje n vit (600 ton nga importi). Nevojiten 4 800 ton n mnyr q teknologjia e kompanis

t punoj me kapacitet t plot, me gjith s vetm 70% e mbetjeve t ricikluara prfitohet n

produkt, kjo shifr bashkangjitur me shifrat q prfitojn 8 kompanit e tjera t riciklimit t

plastiks, do t jepte rezultat shum pozitive pr uljen e nivelit t ndotjeve n vend dhe dmin q

do t shkaktonte ky 70%-sh n vend depozitim apo landfill.


28/31

Page 28 of31

Ekonomi m t lart. Nse Everest IE do t kishte mundsin t punonte me kapacitet t plot,

t punsuarit n kt firm do t ishin m shum s 150 persona dhe kjo shifr do t ishte e

vlefshme edhe pr kompanit e tjera. Bizneset do t kishin m shum mundsi pr t zgjeruar

aktivitetin e tyre ekonomik, n rrethana t favorizueshme pr riciklimin e mbetjeve brenda

Shqipris. Ky zgjerim do t kishte m shum i mundshm pr eksportin e produkteve tprodhuara nga riciklimi, pasi Shqipria duke qen nj vend ende n zhvillim, ka kosto me t

vogl t produkteve n krahasim me vendet e tjera t niveleve m t larta. Me pranin e sektorit

privat n fushn e riciklimit, qeveria do t prfitonte ekonomikisht n disa aspekte si: Taksat

(nse biznesi i riciklimit favorizohet, ka m shum tendenca q ky sektor t zgjerohet dhe taksat

shtohen), kostoja e investimeve (reduktim i kostove t ndrtimit pr landfill pasi jetgjatsia e tij

do t zgjas, reduktim i kostove t transportit t mbetjeve dhe reduktim i kostove pr djegien e

mbetjeve).

4.2. Konkluzione dhe rekomandime.Prdorimi me efiienc i burimeve q nevojiten pr menaxhimin e mbetjeve n dobi t rritjes

ekonomike dhe pr m tepr mos prdorimit i tyre, sht nj prej sfidave pr zhvillimin e

qndrueshm t vendit. Pothuaj se t tra mbetjet urbane dhe nj pjes e madhe e mbetjeve nga

aktivitetet tregtare apo industriale, si dhe ato t ndrtimit depozitohen t gjitha t prziera n

fusha ilegale, pa marr n konsiderat asnj standard mjedisor apo shndetsor. Administrimi i

integruar i mbetjeve t ngurta sht nj proces trsor me shum hallka dhe opsione, q synon

nj mjedis sa m t pastr e me ndikim sa m minimal t mbetjeve n mjedisin prreth dhe n

shndetin e njeriut. Por, pse sht kaq i vshtir pr tu mbajtur nn kontroll ky program n

vendin ton? Duke marr parasysh rezultatet dhe avantazhet q sektori privat i menaxhimit te

mbetjeve ofron, besoj s Shqipria e ka nj sistem shembullor pr trajtimin e integruar t

mbetjeve, sektori i riciklimit dhe jam plotsisht dakort pr mbshtetjen e ktij sektori nga

pushteti qendror dhe vendor. Pushteti qendror duhet t analizoi legjislacionin e menaxhimit t

integruar t mbetjeve, n mnyr q t shtoi detaje t cilat japin m shum lehtsime pr sektorinprivat t riciklimit. Legjislacioni n fuqi nuk prmban akte normative pr kompanit t cilat

gjenerojn sasi t konsiderueshme mbetjesh, n mnyr q ato t jen t detyruar t

bashkpunojn n mnyr t drejtprdrejt me kompanit e riciklimit t mbetjeve. Pushteti

qendror nuk ka dhn asnj subvencionim pr kompanit e riciklimit, t cilat japin kontribut t

madh n reduktimin e ndotjes, prioritet i qeveris dhe Ministris e Mjedisit.


29/31

Page 29 of31

Pushteti vendor ka gjithashtu nj rol shum t rndsishm, pasi sht m pran publikut, i cili ka

nevoj t ndrgjegjsohet pr trajtimin e mbetjeve q ata vet gjenerojn. Ndrgjegjsimi duhet t

filloj nga punonjsit e bashkis dhe komuns, t cilt jan prgjegjs pr administrimin e

pastrtis s qytetit, por motivimi i tyre l pr t dshiruar, pasi gjendja e kazanve sht e pa

pranueshme. Qeverisja vendore sht supervizorja e sistemit t menaxhimit t mbetjeve dhe si etill ka pr detyr t raportoj pr ecurin q evidenton n terren, detyr e cila nuk zbatohet.

Ndrgjegjsimi dhe pjesmarrja e publikut jan elsi i suksesit t gjith prpjekjeve pr

prmirsimin e situats mjedisore n vend. Mungon ndrgjegjsimi nprmjet shembujve

konkret, si edhe politika financiare e mbshtetjes s OJF mjedisore, sikurse ndodh n vendet e

tjera. Nuk ka nj program real pr rritjen e ndrgjegjsimit t publikut, ku t prfshihet Ministria

e Arsimit, Ministria e Mjedisit, Ministria e Shndetsis, Televizioni Publik, Shoqria Civile dhe

Pushteti Lokal. Mungon bashkpunimi i pushtetit qendror dhe atij lokal pr problematikn

mjedisore.

Sot Shqipria sht i vetmi vend n Ballkan q s ka nj vend grumbullimi t mbetjeve sipas

standarteve t BE. T gjitha pikat e grumbullimit t tyre n qytetet e vendit jan kthyer n hot

spote, duke prbr nj rrezik pr jetn e banorve. N to shkarkohen mbetjet e zakonshme, ato

t rrezikshme e toksike, bateri, kimikate, medikamente e deri mbetje t rrezikshme spitalore. Nuk

ekziston nj strategji e qart pr teknologjin e prpunimit t mbetjeve dhe kan munguar

financimet buxhetore, duke mos qen asnjher prparsi e qeverive.

Me efektivitet dhe efience, administrimi i mbetjeve arrihet nprmjet sektorit privat dhe duke

licencuar kompanit e riciklimit, qeveria krijoi hapsira pr t administruar mes miri sektorin e

menaxhimit t mbetjeve, por problemi sht se ky sektor prballet me mungesn e ekzistencs s

tregut. Orientimi i industris s riciklimit tek mbetjet vendase, do ti bnin nj shrbim t madh

ruajtjes s ambientit t pastr n vend, i cili sht n paradoks me veprimet q ndrmerr qeveria

n terren. Kompanit e riciklimit n Shqipri jan t mjaftueshme pr shrbimin q krkohet, pormbshtetja, inkurajimi, bashkpunimi, ndrgjegjsimi institucional dhe vullneti pr t bar m

mir mungon nga ana e pushtetit qendror dhe pushtetit lokal.


30/31

Page 30 of31

Menaxhimi i mbetjeve arrihet duke zbatuar kritere t nevojshme:

1- Ndryshime n legjislacion, ku sektori i riciklimit t mbetjeve t ket prioritet dhembshtetje pr menaxhimin e mbetjeve.

2- T krijohet nj program me fushata t vazhdueshme ndrgjegjsimi.3- T forcohet bashkpunimi ndemjet pushtetit qendror dhe pushtetit vendor, duke krkuar

rezultate m t larta nga autoritete e ngarkuara pr menaxhimin e mbetjeve.

4- T realizohet diferencimi i mbetjeve sipas kategorive duke krijuar kshtu nj treg tsigurt pr kompanit e riciklimit.

5- Krijimin e oportuniteteve pr t prdorur metodn e incenerimit t mbetjeve pr tprfituar energji n ndihm t ekonomis s vendit.

6- T hartohen politika me synim subvencionim t firmave t riciklimit n baz t rezultatevet suksesshme q garanton do kompani e riciklimi.

7- T ngrihet grup hetimor kontrolli pr monitorimin e performancs s firmave tsubvencionuara nga shteti.

Mbetjet e ngurta prfshijn mbi 20 lloje mbetjesh, t cilat n Shqipri trajtohen t gjitha n t

njjtn metod. Menaxhimi i mbetjeve krkon investime t mdha, t cilat qeveria i alokon fonde

n sasi t pamjaftueshme pr nj trajtim eficent t mbetjeve. N mnyr q t jemi me pran

realitetit duhet t ndrmiren masa t qarta dhe t sigurta, t cilat t vn n pah gjendjen e

mjedisit n Shqipri dhe t pasqyroj alternativat e mundshme dhe t nevojshme pr ta

prmirsuar. Nprmjet riciklimit, sipas direktivave t Bashkimit Evropian procesi i

administrimit t mbetjeve do t zgjeroj kufijt e veprimtaris s sektorit publik dhe sektorit privat

duke vepruar n mnyr t drejt pr garantimin e nj mjedisi t pastr dhe t shndetshm.


31/31

4.3. Bibliography

Bardhi, E. (Qeshor 2009). Riciklimi, pushteti lokal dhe biznesi. Ekolevizja , 3.

Braun, W. (2000, January 13).Answers. Gjetur June 9, 2012, nga Answers, web site page:

http://wiki.answers.com/Q/What_is_good_about_composting#ixzz1zGwbff4r

Dumi, A., Gjini, V., & Xhafa, K. (2011).Menaxhimi i mbetjeve urbane, objektiv i qeverisjes

vendore per administrimin dhe riciklimin e tyre. Tirane: Revista sociale ekonomike tremujore.

Gjoka, K. (2011).Environmental programme menager. Tirane: Co-Plan.

Gjoka, K. (2010).Menaxhimi i mbetjeve te ngurta urbane. Tirane: Co-Plan org.

Gjoka, K. (2010).Minimizimi i mbetjeve si nje hap kyc ne menaxhimin e mbetjeve urbane.

Tirane.

Haka, V. (2012, Qershor 10). Menaxhimi i Everest IE. (E. Murati, Intervistuesi)

Kachelein, H. (2011). Shkrimi akademik. Tirane: albPAPER.

Panariti, N. (2009). Strategjia dhe plani kombetar i mbetjeve ne Shqiperi. Tirane: INPAEL.

Menaxhimi i mbetjeve te ngurta ne Shqiperi

Documents

Transcript of Menaxhimi i mbetjeve te ngurta ne Shqiperi