ADI : RANA SOYADI : AKOĞUZNUMARA : 20945763

MEHMET VEDAT TEK

I. Ulusal Mimarlık döneminin önde gelen iki mimarından biridir. Mekteb-i Sultani'de ikinci sınıfa kadar okuduktan sonra 1888'de Paris'e gitmiş, önce École Monge'u bitirmiş, sonra da Julian Akademisi'nde resim eğitimi görmüştür. Bir süre École

Centrale'da mühendislik derslerini izlemiş, Paris Güzel Sanatlar Yüksekokulu'nun sınavını kazanarak mimarlık

eğitimine başlamıştır. Fransız olmadığı için kabul edilmediği Roma Ödülü bursu yarışmasına, Fransa Devlet Başkanı'nın

özel izniyle katılmış ve yarışmadaki çalışması Légion d'Honneur nişanıyla ödüllendirilmiştir. 1897'de İstanbul'a

dönen Vedat Bey 1899'da İstanbul Şehremaneti mimarlığına getirilmiş

MİMAR HAKKINDA BİLGİ

, Cemil Topuzlu Paşa'nın şehreminliği süresince Heyet-i Fenniye reisi olarak çalışmıştır. Bir yıl sonra Sanayi-i Nefise

Mektebi 'nde mimarlık tarihi öğretmenliği, 1905'te Posta Telgraf Nezareti mimarlığı, 1908'de padişahın başmimarlığı görevlerinde bulunmuş, I. Dünya Savaşı sırasında Harbiye

Nezareti başmimarlığına atanmıştır. 1925'te Sanayi-i Nefise Mektebi'ndeki ilk Türk öğretim görevlisi olan, Yüksek

Mühendis Mektebi'nde (günümüzde İTÜ ) de dersler veren Vedat Bey çeşitli aralıklarla 27 yıl öğretmenlik yapmıştır.

I. Ulusal Mimarlık akımının öncülerinden Vedat Bey'in bu anlamdaki ilk önemli yapıları

İstanbul'daki Defter-i Hakani Büyük Postane (1909, Sirkeci), Veli Efendi Hipodromu ile

Haydarpaşa ve Moda Vapur İskeleleri'dir. Vedat Bey'in, Cumhuriyet'in ilk yıllarında Ankara'da gerçekleştirdiği en önemli yapı Halk Fırkası

Mahfeli'dir ( 2.TBMM Binası ; 1924). Dönemin öteki yapılarına göre daha yalın olan bu yapıda

da tarihsel üslup özellikleri kullanılmıştır. Ankara'da Gazi Köşkü, Kemaleddin Bey

tarafından tamamlanan Vakıf Oteli (Ankara Palas) gibi önemli yapıları da gerçekleştirmiştir. Mimarlıkta ulusallıktan yana olmuşsa da çağdaş

değişmeleri de izlemiş ve kendine göre yorumlamış; ileride bezemede yalınlığa

yönelineceğini, biçimlendirmede bir üsluba bağlanmaksızın işlevlerden yola çıkılabileceğini

düşünmüştür.

Bu yöndeki denemelerinden biri İstanbul'daki Halit Bey Apartmanı'dır (1934, Çemberlitaş). Zaman zaman güncel

mimarlık ve kent tasarımı sorunlarını konu edinen yazılar da yazmış olan Vedat Bey'in öteki önemli yapıları arasında İzmit Saat Kulesi (1901), Kastamonu Hükümet Konağı (1901-02) ile İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı ekleri, Deniz Yolları Acentası

Binası, Macar Konsolosluğu ve Nişantaşı'ndaki kendi evi, Sirkeci'deki Mesadet ve Liman (1907) Hanları, Karaköy'deki Sabitbey, Muradiye (1915) ve Tahir (1935) Hanları, Fatih'teki

Tayyare Şehitleri Anıtı (1912), Göztepe'deki Cemil Topuzlu (1912-19), Kuruçeşme'deki Enver Bey Köşkleri, Bostancı'daki

Leyla Hanım, Yeşilköy'deki Halit Ziya Uşaklıgil ve Yeniköy'deki Halit Bey Villaları sayılabilir.

Türkiye cumhuriyetinin ilk yıllarında doğmuştur.1.dünya savaşı ve bir çok savaştan yenilgiyle çıkılmıstır

Kurtuluş savaşı kazanılmış ve bağımsızlık yönünde büyük bir adım atılmıştır

Yıkılmış yapılar, çökmüş bir ekonomi içinde toplum yorgun bir durumdaydı

İlk dönem cumhuriyet kadroları böyle bir durumdan yeni bir ülke inşa etmeye çalışmışlardır.

I. ULUSAL MİMARLIK AKIMI

Geneli büyük yapılardır kompleks halinde veya genel halka hitap eder.

Çoğunda çağdaş donatı vardır.Tümü Millii Mimari üslubunun tasarlama ilkelerini taşır.

Genellikle simetrik ve aksiyal kütle düzenlemeleri ve planları vardır

Ölçü ve oranlar, kompozisyonlar bakımından avrupadaki neo klasizm le paralel bir anlayıştadır.

Geleneksel Selçuklu Osmanlı islam mimarisinden alınmış tasarımlar ve çizgi etkilerine sahiptir.

BU DÖNEM YAPILARININ GENEL ÖZELLİKLERİ

Sonuç olarak bir yandan batının yenilikleri alınmaya çalışılırken bir yandanda geleneğe sahip çıkılarak

diriltilmeye çalışılmıştır.Biçimci bir yaklaşıma sahip olan 1.ulusal mimarisinde

simetrik kütleler kullanılır.Bu kütleler rönesans mimarisi anlayışlarıyla parelellik

gösterir.Süsleme selçuklu ve osmanlı izleri taşırken simetri

aksındaki girişin portiklerle düzenlenmesi ise tamamen osmanlının etklieridir.

TOKATLIYAN OTELİ

HARBİYE NEZARETİ

ERENKÖY İSTASYON CAMİİ

KAZIM EMİN TÜTÜN DEPOSU

TAYYARE ŞEHİTLERİ ANITI

DEFTER-İ HAKANİ

BÜYÜK POSTANE

Büyük Postane, Sirkeci PTT Merkezi İstanbul'un Fatih ilçesindeki Sirkeci semtinde yer alan Türkiye'nin en büyük postane binasıdır.Büyük Postane binasının inşaatına Posta ve Telgraf Nezareti binası olarak hizmet etmek üzere 1905 yılında başlanmıştır. 1909 yılında

inşaatı tamamlanan binanın mimarı Vedat Tek'tir. Yapımında Vedat Bey ile birlikte Mimar Muzaffer Bey de çalışmıştır.

Bina Sirkeci semtindeki Büyük Postane Caddesi üzerinde yer alır. Mısır Çarşısı ve Yeni Cami'ye yakın bir konumdadır. Bina, 1.Ulusal Mimarlık akımının ilk örneklerindendir. Giriş kapısı üst tarafında çini işlemeli

olarak eski yazı ile "Posta Telgraf Nezareti" yazılıdır.4 katlı olan binanın girişi basamaklarla yükseltilmiş ve ön cephesinin

her iki köşesi de öne çıkarılıp, yükseltilerek üzerleri kubbe ile kapatılmıştır. Binanın içinde 3 kat boyunca yükselen dikdörtgen bir orta

mekân ve bunu çevreleyen odalar vardır.Bina 1927-1936 yılları arasında İstanbul Radyo evi olarak da hizmet

etmiştir. Günümüzde(2010) İstanbul Avrupa Yakası PTT Başmüdürlüğü olarak hizmet etmekte, giriş katında ise tam teşekküllü bir postane

(Sirkeci PTT Merkezi) yer almaktadır. İçinde ülkenin iletişim ve telekomünikasyon tarihi hakkında bir müze de barındırır.