Marian Gorynia Marian Gorynia

METODOLOGIA NAUK METODOLOGIA NAUK

EKONOMICZNYCHEKONOMICZNYCH

Założenia – słuchacze znają z wykładu Prof. Założenia – słuchacze znają z wykładu Prof. Ratajczaka następujące definicje i rozróżnienia:Ratajczaka następujące definicje i rozróżnienia:

1.1. Co to jest nauka (w znaczeniu funkcjonalnym i wynikowym)?Co to jest nauka (w znaczeniu funkcjonalnym i wynikowym)?2.2. Co to jest metodologia nauki – nauka o metodach badań?Co to jest metodologia nauki – nauka o metodach badań?3.3. Racjonalność jako cecha badań naukowych (różnice między Racjonalność jako cecha badań naukowych (różnice między

poznaniem naukowym i poznaniem nienaukowym)poznaniem naukowym i poznaniem nienaukowym)4.4. Jakie są związki między typowymi procesami poznawczymi a Jakie są związki między typowymi procesami poznawczymi a

praktycznymi funkcjami wiedzy?praktycznymi funkcjami wiedzy?5.5. Jakie są główne i na czym polegają współczesne stanowiska Jakie są główne i na czym polegają współczesne stanowiska

metodologiczne (falsyfikacjonizm Poppera i następców, metodologiczne (falsyfikacjonizm Poppera i następców, koncepcja rewolucji naukowych Kuhna, koncepcja naukowych koncepcja rewolucji naukowych Kuhna, koncepcja naukowych programów badawczych Lakatosa, instrumentalizm)?programów badawczych Lakatosa, instrumentalizm)?

6.6. Jakie są podstawowe klasyfikacje nauk (nauki formalne i nauki Jakie są podstawowe klasyfikacje nauk (nauki formalne i nauki empiryczne)?empiryczne)?

7.7. Nauki społeczne (w tym ekonomiczne) a nauki przyrodniczeNauki społeczne (w tym ekonomiczne) a nauki przyrodnicze8.8. Założenia indukcjonizmu i hipotetyzmu jako głównych strategii Założenia indukcjonizmu i hipotetyzmu jako głównych strategii

badawczych nauk empirycznychbadawczych nauk empirycznych

Struktura mojego wykładu – wykład ma charakter Struktura mojego wykładu – wykład ma charakter komplementarny w stosunku do wykładu Prof. komplementarny w stosunku do wykładu Prof. RatajczakaRatajczaka

1.1. Teoria – trzy składniki (aspekty, poziomy, warstwy): ogólna Teoria – trzy składniki (aspekty, poziomy, warstwy): ogólna orientacja teoretyczno-metodologiczna, model pojęciowy i orientacja teoretyczno-metodologiczna, model pojęciowy i teoria empirycznateoria empiryczna

2.2. Podstawowe narzędzia analityczne – definicje, klasyfikacje i Podstawowe narzędzia analityczne – definicje, klasyfikacje i typologie, schemat analityczny, model, typ idealny, wzorzectypologie, schemat analityczny, model, typ idealny, wzorzec

3.3. Wynik naukowy – budowanie hipotez, weryfikacja i falsyfikacja Wynik naukowy – budowanie hipotez, weryfikacja i falsyfikacja hipotez hipotez

4.4. Narzędzia analityczne a „warstwy” w doktoracie, wpływ na Narzędzia analityczne a „warstwy” w doktoracie, wpływ na strukturę pracystrukturę pracy

5.5. Ogólna koncepcja pracy doktorskiejOgólna koncepcja pracy doktorskiej6.6. Rola case study w badaniach naukowychRola case study w badaniach naukowych7.7. Literatura w pracy doktorskiejLiteratura w pracy doktorskiej8.8. Poziomy analizy w naukach ekonomicznychPoziomy analizy w naukach ekonomicznych9.9. Zarządzanie strategiczne jako przykład syntezy Zarządzanie strategiczne jako przykład syntezy

mikroekonomicznych teorii firmy i koncepcji firmy w ramach mikroekonomicznych teorii firmy i koncepcji firmy w ramach nauk o zarządzaniunauk o zarządzaniu

10.10. Bibliografia tego opracowaniaBibliografia tego opracowania

Ad-1Ad-1Teoria - ontologia, epistemologia, metodologia, Teoria - ontologia, epistemologia, metodologia, model pojęciowy i teoria empirycznamodel pojęciowy i teoria empiryczna

1.1. Teoria – jako nauka w sensie rezultatowymTeoria – jako nauka w sensie rezultatowym2.2. Teorią ekonomiczną jest wszelki zbiór założeń Teorią ekonomiczną jest wszelki zbiór założeń

ontologicznych, epistemologicznych i metodologicznych, ontologicznych, epistemologicznych i metodologicznych, abstrakcyjnych pojęć oraz ogólnych twierdzeń o abstrakcyjnych pojęć oraz ogólnych twierdzeń o rzeczywistości ekonomicznej, mający dostarczać rzeczywistości ekonomicznej, mający dostarczać wyjaśnienia dostępnej wiedzy opisowej na jej temat oraz wyjaśnienia dostępnej wiedzy opisowej na jej temat oraz ukierunkowywać dalsze badania. ukierunkowywać dalsze badania.

3.3. Trzy składniki (aspekty) każdej teorii:Trzy składniki (aspekty) każdej teorii: Ogólna orientacja teoretyczno-metodologicznaOgólna orientacja teoretyczno-metodologiczna Model pojęciowyModel pojęciowy Teoria empirycznaTeoria empiryczna

Ogólna orientacja teoretyczno-metodologicznaOgólna orientacja teoretyczno-metodologiczna

1.1. Orientacja stanowi podstawę, bazę filozoficzną teorii, Orientacja stanowi podstawę, bazę filozoficzną teorii, przyjętą w dużej mierze a priori i potwierdzającą (lub nie) przyjętą w dużej mierze a priori i potwierdzającą (lub nie) swoją przydatność i płodność na innych poziomach swoją przydatność i płodność na innych poziomach refleksji naukowej – przy budowaniu modeli czy systemów refleksji naukowej – przy budowaniu modeli czy systemów twierdzeń teoretycznych twierdzeń teoretycznych

2.2. Ogólna orientacja teoretyczno-metodologiczna obejmuje Ogólna orientacja teoretyczno-metodologiczna obejmuje trzy rodzaje założeń: trzy rodzaje założeń:

Zespół fundamentalnych założeń na temat charakteru Zespół fundamentalnych założeń na temat charakteru rzeczywistości ekonomicznej – tezy ontologicznerzeczywistości ekonomicznej – tezy ontologiczne

Zespół fundamentalnych założeń na temat szans i granic Zespół fundamentalnych założeń na temat szans i granic poznania ekonomicznego – tezy epistemologicznepoznania ekonomicznego – tezy epistemologiczne

Zespół fundamentalnych założeń na temat pożądanych Zespół fundamentalnych założeń na temat pożądanych sposobów badania rzeczywistości gospodarczej – sposobów badania rzeczywistości gospodarczej – dyrektywy metodologicznedyrektywy metodologiczne

Model pojęciowyModel pojęciowy

1.1. Model pojęciowy – zespół powiązanych kategorii Model pojęciowy – zespół powiązanych kategorii analitycznych składających się na szczególną wizję świata analitycznych składających się na szczególną wizję świata ekonomicznego, jego budowy oraz mechanizmów jego ekonomicznego, jego budowy oraz mechanizmów jego funkcjonowania i zmiany.funkcjonowania i zmiany.

2.2. Poprzez wprowadzenie analitycznych rozróżnień, konwencji Poprzez wprowadzenie analitycznych rozróżnień, konwencji definicyjnych, klasyfikacji, typologii – model selektywnie definicyjnych, klasyfikacji, typologii – model selektywnie strukturalizuje amorficzną rzeczywistość ekonomiczną, strukturalizuje amorficzną rzeczywistość ekonomiczną, zwracając uwagę na pewne zjawiska i procesy, a pomijając zwracając uwagę na pewne zjawiska i procesy, a pomijając inne, uwypuklając jedne ich aspekty, a negliżując drugie.inne, uwypuklając jedne ich aspekty, a negliżując drugie.

3.3. Podobnie jak orientacja teoretyczno-metodologiczna model Podobnie jak orientacja teoretyczno-metodologiczna model może okazać się przydatny i płodny (lub nie) dopiero na może okazać się przydatny i płodny (lub nie) dopiero na innych poziomach refleksji naukowej – w szczególności przy innych poziomach refleksji naukowej – w szczególności przy konstruowaniu systemu twierdzeń.konstruowaniu systemu twierdzeń.

4.4. Innymi słowy model pojęciowy jest przyjętym sposobem Innymi słowy model pojęciowy jest przyjętym sposobem interpretacji (widzenia) świata ekonomicznego, interpretacji (widzenia) świata ekonomicznego, rozbudowanym pomysłem na temat tego, jak ów świat można rozbudowanym pomysłem na temat tego, jak ów świat można ujmować.ujmować.

Teoria empirycznaTeoria empiryczna

1.1. Jest to teoria w sensie wąskim – zbiór powiązanych z sobą Jest to teoria w sensie wąskim – zbiór powiązanych z sobą twierdzeń o zależnościach pomiędzy zmiennymi cechami twierdzeń o zależnościach pomiędzy zmiennymi cechami obserwowanych zjawisk czy procesów, a jeszcze inaczej – obserwowanych zjawisk czy procesów, a jeszcze inaczej – system praw ekonomicznych.system praw ekonomicznych.

2.2. Twierdzenia takie (prawa) odnoszą się już wprost do świata Twierdzenia takie (prawa) odnoszą się już wprost do świata empirycznego, orzekają coś o jego prawidłowościach, empirycznego, orzekają coś o jego prawidłowościach, regularnościach, tendencjach – a więc mogą być regularnościach, tendencjach – a więc mogą być prawdziwe lub fałszywe, ulegają potwierdzeniu lub prawdziwe lub fałszywe, ulegają potwierdzeniu lub obaleniu w zależności od tego, jak rzeczy się mają obaleniu w zależności od tego, jak rzeczy się mają naprawdę. naprawdę.

Przykład – deklaracja czym jest przedsiębiorstwo – Przykład – deklaracja czym jest przedsiębiorstwo – ogólna koncepcja przedsiębiorstwaogólna koncepcja przedsiębiorstwa

1.1. Przedsiębiorstwo jest systemem (obiektem) złożonym z Przedsiębiorstwo jest systemem (obiektem) złożonym z uporządkowanych i w jakiś sposób ze sobą powiązanych części.uporządkowanych i w jakiś sposób ze sobą powiązanych części.

2.2. Przedsiębiorstwo jest podmiotem. Jego zachowanie nie jest ani Przedsiębiorstwo jest podmiotem. Jego zachowanie nie jest ani całkowicie autonomiczne, ani całkowicie zdeterminowane przez całkowicie autonomiczne, ani całkowicie zdeterminowane przez czynniki zewnętrzne. Jest tylko częściowo dowolne, a częściowo czynniki zewnętrzne. Jest tylko częściowo dowolne, a częściowo musi uwzględniać zewnętrzne ograniczenia, w tym wpływ innych musi uwzględniać zewnętrzne ograniczenia, w tym wpływ innych podmiotów.podmiotów.

3.3. Przedsiębiorstwo jest przeważnie organizacją czyli systemem Przedsiębiorstwo jest przeważnie organizacją czyli systemem wielopodmiotowym. Składa się on z osób dążących do wielopodmiotowym. Składa się on z osób dążących do określonego wspólnego celu (przynajmniej do pewnego stopnia). określonego wspólnego celu (przynajmniej do pewnego stopnia). Wyjątkiem są przedsiębiorstwa jednoosobowe. Wyjątkiem są przedsiębiorstwa jednoosobowe.

4.4. Przedsiębiorstwo jest systemem socjotechnicznym. Obejmuje on Przedsiębiorstwo jest systemem socjotechnicznym. Obejmuje on ludzi, którzy wykorzystują maszyny, urządzenia i narzędzia ludzi, którzy wykorzystują maszyny, urządzenia i narzędzia (technikę przedmiotową) oraz stosują określone metody i (technikę przedmiotową) oraz stosują określone metody i sposoby działania (technikę czynnościową).sposoby działania (technikę czynnościową).

5.5. Przedsiębiorstwo jest formalnie wydzielone pod względem Przedsiębiorstwo jest formalnie wydzielone pod względem organizacyjnym i własnościowym. Formalnie zorganizowana organizacyjnym i własnościowym. Formalnie zorganizowana grupa ludzi (np. na podstawie umów o pracę) ma ustalone grupa ludzi (np. na podstawie umów o pracę) ma ustalone uprawnienia do dysponowania określonymi zasobami uprawnienia do dysponowania określonymi zasobami materiałowymi, technicznymi, finansowymi itp. na podstawie materiałowymi, technicznymi, finansowymi itp. na podstawie prawa własności lub z upoważnienia ich właściciela. prawa własności lub z upoważnienia ich właściciela.

6.6. Przedsiębiorstwo jest systemem otwartym – wymienia Przedsiębiorstwo jest systemem otwartym – wymienia materiały, energię i informacje z otoczeniem. Uczestniczy w materiały, energię i informacje z otoczeniem. Uczestniczy w wymianie towarowo-pieniężnej, czyli odpłatnie nabywa wymianie towarowo-pieniężnej, czyli odpłatnie nabywa surowce, materiały, energię i siłę roboczą, które przetwarza surowce, materiały, energię i siłę roboczą, które przetwarza na produkty i usługi sprzedawane innym podmiotom na produkty i usługi sprzedawane innym podmiotom gospodarczym.gospodarczym.

7.7. Przedsiębiorstwo jest systemem dynamicznym. Wraz z Przedsiębiorstwo jest systemem dynamicznym. Wraz z upływem czasu zmienia się jego wielkość, skład, struktura upływem czasu zmienia się jego wielkość, skład, struktura wewnętrzna oraz relacje z otoczeniem. wewnętrzna oraz relacje z otoczeniem.

Przykład – przedsiębiorstwo – założenia ontologiczne Przykład – przedsiębiorstwo – założenia ontologiczne wyprowadzone z systemizmuwyprowadzone z systemizmu

1.1. Przedsiębiorstwo nie jest ani prostym agregatem jednostek Przedsiębiorstwo nie jest ani prostym agregatem jednostek ludzkich, ani też ponadjednostkową całością – jest ono ludzkich, ani też ponadjednostkową całością – jest ono systemem wzajemnie powiązanych jednostek.systemem wzajemnie powiązanych jednostek.

2.2. Zgodnie z postulatami ogólnej teorii systemów, Zgodnie z postulatami ogólnej teorii systemów, przedsiębiorstwo jest elementem porządku przedsiębiorstwo jest elementem porządku hierarchicznego, tzn. jest systemem hierarchicznym hierarchicznego, tzn. jest systemem hierarchicznym (wielopoziomowym) – systemy określonego poziomu (wielopoziomowym) – systemy określonego poziomu (podsystemy) tworzą łącznie systemy wyższego poziomu.(podsystemy) tworzą łącznie systemy wyższego poziomu.

3.3. Z wcześniejszych założeń wynika, że równie właściwe jest Z wcześniejszych założeń wynika, że równie właściwe jest ich odnoszenie do przedsiębiorstwa, jak i do gospodarki ich odnoszenie do przedsiębiorstwa, jak i do gospodarki jako całości.jako całości.

4.4. Przedsiębiorstwo jest systemem wielopodmiotowym – w jego skład Przedsiębiorstwo jest systemem wielopodmiotowym – w jego skład wchodzą ludzie i grupy ludzi zachowujące się w sposób rozmyślny. wchodzą ludzie i grupy ludzi zachowujące się w sposób rozmyślny. Zachowania podmiotów uwarunkowane są przez kontekst Zachowania podmiotów uwarunkowane są przez kontekst subiektywny i obiektywny. Kontekst subiektywny tworzą zasoby subiektywny i obiektywny. Kontekst subiektywny tworzą zasoby wiedzy oraz normy danego podmiotu. Kontekst obiektywny związany wiedzy oraz normy danego podmiotu. Kontekst obiektywny związany jest z oddziaływaniami regulacyjnymi (wpływ innych podmiotów na jest z oddziaływaniami regulacyjnymi (wpływ innych podmiotów na dany podmiot) oraz z wpływem realnej sfery gospodarowania (warunki dany podmiot) oraz z wpływem realnej sfery gospodarowania (warunki naturalne, zasoby, standardy techniczne, popyt itp.). naturalne, zasoby, standardy techniczne, popyt itp.).

5.5. Zależność między zachowaniem podmiotu a kontekstem, w jakim Zależność między zachowaniem podmiotu a kontekstem, w jakim działa, jest dwustronna, czyli ma charakter sprzężenia zwrotnego; działa, jest dwustronna, czyli ma charakter sprzężenia zwrotnego; podmioty przystosowują swe działania do kontekstu, jednocześnie podmioty przystosowują swe działania do kontekstu, jednocześnie jednak wywierają wpływ na tenże kontekst.jednak wywierają wpływ na tenże kontekst.

6.6. Przedsiębiorstwo jest systemem socjo–technicznym – Przedsiębiorstwo jest systemem socjo–technicznym – wykorzystywana jest w nim technika przedmiotowa (środki produkcji) wykorzystywana jest w nim technika przedmiotowa (środki produkcji) oraz technika czynnościowa (metody i procedury posługiwania się oraz technika czynnościowa (metody i procedury posługiwania się środkami produkcji).środkami produkcji).

7.7. Przedsiębiorstwo jest dynamicznym systemem Przedsiębiorstwo jest dynamicznym systemem interakcyjnym. Interakcje zachodzą pomiędzy interakcyjnym. Interakcje zachodzą pomiędzy poszczególnymi podsystemami tego systemu oraz pomiędzy poszczególnymi podsystemami tego systemu oraz pomiędzy tymi podsystemami i systemem jako całością. Interakcjami tymi podsystemami i systemem jako całością. Interakcjami tymi rządzą zinstytucjonalizowane reguły gry. tymi rządzą zinstytucjonalizowane reguły gry. Instytucjonalizacja reguł gry oznacza takie ich cechy, jak Instytucjonalizacja reguł gry oznacza takie ich cechy, jak powtarzalność i przewidywalność. Instytucjonalizacja może powtarzalność i przewidywalność. Instytucjonalizacja może być sformalizowana (system prawny), jak też może być sformalizowana (system prawny), jak też może odwoływać się do zwyczaju.odwoływać się do zwyczaju.

Przykład – przedsiębiorstwo – założenia Przykład – przedsiębiorstwo – założenia metodologiczne wyprowadzone z systemizmumetodologiczne wyprowadzone z systemizmu

1.1. Założenie systemizmu metodologicznego – konieczność Założenie systemizmu metodologicznego – konieczność uwzględnienia w badaniach zarówno cech elementów uwzględnienia w badaniach zarówno cech elementów składowych, jak i cech systemowych, wynikających z interakcji składowych, jak i cech systemowych, wynikających z interakcji podmiotów gospodarczych.podmiotów gospodarczych.

2.2. Założenie analizy wielopoziomowej – autonomicznej analizy Założenie analizy wielopoziomowej – autonomicznej analizy danego poziomu, analizy kontekstualnej (w kontekście wyższego danego poziomu, analizy kontekstualnej (w kontekście wyższego poziomu) oraz analizy redukcyjnej (wyjaśnianie poprzez zmienne poziomu) oraz analizy redukcyjnej (wyjaśnianie poprzez zmienne niższego poziomu).niższego poziomu).

3.3. Założenie wyjaśnienia funkcjonalno–genetycznego – geneza Założenie wyjaśnienia funkcjonalno–genetycznego – geneza zachowań podmiotów gospodarczych jest związana z ich zachowań podmiotów gospodarczych jest związana z ich normami oraz percepcją zewnętrznych i wewnętrznych normami oraz percepcją zewnętrznych i wewnętrznych ograniczeń. Spośród autonomicznych działań i częściowo ograniczeń. Spośród autonomicznych działań i częściowo autonomicznych odpowiedzi utrwalają się i rozpowszechniają się autonomicznych odpowiedzi utrwalają się i rozpowszechniają się jednak tylko te, które prowadzą do pożądanych wyników.jednak tylko te, które prowadzą do pożądanych wyników.

4.4. Założenie wyjaśniania dialektycznego – podmioty gospodarcze Założenie wyjaśniania dialektycznego – podmioty gospodarcze jednocześnie kształtują i przystosowują się do warunków jednocześnie kształtują i przystosowują się do warunków działania. działania.

5.5. Założenie uwzględniania czynnika technicznego w wyjaśnianiu.Założenie uwzględniania czynnika technicznego w wyjaśnianiu.6.6. Założenie analizy diachronicznej, obejmującej dłuższe odcinki Założenie analizy diachronicznej, obejmującej dłuższe odcinki

czasu i wyjaśniającej zachowania podmiotów gospodarczych w czasu i wyjaśniającej zachowania podmiotów gospodarczych w kontekście gier, które rozgrywają.kontekście gier, które rozgrywają.

Ad-2Ad-2Podstawowe narzędzia (kategorie) analitycznePodstawowe narzędzia (kategorie) analityczne

1.1. DefinicjeDefinicje

2.2. Podział logiczny, klasyfikacja, partycja i typologiaPodział logiczny, klasyfikacja, partycja i typologia

3.3. Schemat analitycznySchemat analityczny

4.4. ModelModel

5.5. Typ idealnyTyp idealny

6.6. WzorzecWzorzec

DefinicjeDefinicje

1.1. Definicja – wyrażenie podające informację o znaczeniu Definicja – wyrażenie podające informację o znaczeniu jakiegoś słowajakiegoś słowa

2.2. Rodzaje definicji:Rodzaje definicji: SprawozdawczeSprawozdawcze Projektujące – konstrukcyjne lub regulująceProjektujące – konstrukcyjne lub regulujące

3.3. Budowa definicji – definiendum, zwrot łączący, definiensBudowa definicji – definiendum, zwrot łączący, definiens

4.4. Błędy:Błędy: Ignotum per ignotum Ignotum per ignotum Idem per idem – błędne koło bezpośrednie, błędne koło Idem per idem – błędne koło bezpośrednie, błędne koło

pośredniepośrednie Definicja za wąskaDefinicja za wąska Definicja za szerokaDefinicja za szeroka Błąd przesunięcia kategorialnego Błąd przesunięcia kategorialnego

Podział logiczny, klasyfikacja, partycjaPodział logiczny, klasyfikacja, partycjai typologiai typologia

1.1. Pojęcie podziału logicznego – całość dzielona (totum Pojęcie podziału logicznego – całość dzielona (totum divisionis) i człony podziału (membra divisionis)divisionis) i człony podziału (membra divisionis)

2.2. Warunki poprawności podziału logicznego – wyczerpujący, Warunki poprawności podziału logicznego – wyczerpujący, rozłącznyrozłączny

3.3. Podział dychotomiczny – dwudzielnyPodział dychotomiczny – dwudzielny4.4. Klasyfikacja – wielostopniowy podział logicznyKlasyfikacja – wielostopniowy podział logiczny5.5. Partycja – wyróżnianie części składowych pewnego Partycja – wyróżnianie części składowych pewnego

przedmiotuprzedmiotu6.6. Typologia – wyróżnianie typów przedmiotówTypologia – wyróżnianie typów przedmiotów

Schemat analitycznySchemat analityczny

Zbiór istotnych cech (zmiennych) obiektu wraz z określeniem Zbiór istotnych cech (zmiennych) obiektu wraz z określeniem obszaru zmienności tych cech i zarysowaniem kierunku obszaru zmienności tych cech i zarysowaniem kierunku zależności między nimi.zależności między nimi.

ModelModel

Odwzorowanie najistotniejszych rzeczywistych cech Odwzorowanie najistotniejszych rzeczywistych cech badanego obiektu (zmiennych i relacji) (model opisowy).badanego obiektu (zmiennych i relacji) (model opisowy).

Typ idealnyTyp idealny

Zmienne opisujące badany obiekt występują w wartościach Zmienne opisujące badany obiekt występują w wartościach ekstremalnych - na przykład konkurencja doskonała (rynek ekstremalnych - na przykład konkurencja doskonała (rynek doskonały). doskonały).

WzorzecWzorzec

Zbiór najistotniejszych pożądanych cech badanego obiektu. Zbiór najistotniejszych pożądanych cech badanego obiektu.

Ad-3Ad-3Wynik naukowy - budowanie hipotez, Wynik naukowy - budowanie hipotez, weryfikacja i falsyfikacja hipotezweryfikacja i falsyfikacja hipotez

1.1. Wynik naukowy jako teoria czyli jako zbiór twierdzeńWynik naukowy jako teoria czyli jako zbiór twierdzeń2.2. Skąd się biorą hipotezy? Weryfikacjonizm versus Skąd się biorą hipotezy? Weryfikacjonizm versus

falsyfikacjonizm falsyfikacjonizm 3.3. Cechy doktoratu:Cechy doktoratu:

Oryginalność problemu i jego rozwiązanie – wynik Oryginalność problemu i jego rozwiązanie – wynik naukowynaukowy

Wykazanie ogólnej wiedzy teoretycznej kandydataWykazanie ogólnej wiedzy teoretycznej kandydata Umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy Umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy

naukowejnaukowej Uniwersalność jako cecha wyniku naukowego Uniwersalność jako cecha wyniku naukowego Zdolność predykcji lub (szerzej) praktyczna przydatność Zdolność predykcji lub (szerzej) praktyczna przydatność

wynikuwyniku4.4. Co się robi z hipotezami? Weryfikacjonizm versus Co się robi z hipotezami? Weryfikacjonizm versus

falsyfikacjonizmfalsyfikacjonizm

Ad-4Ad-4Narzędzia analityczne a „warstwy” w doktoracie, Narzędzia analityczne a „warstwy” w doktoracie, wpływ na strukturę pracywpływ na strukturę pracy

1.1. Warstwa opisowo-wyjaśniająca czyli poznawcza czyli Warstwa opisowo-wyjaśniająca czyli poznawcza czyli pozytywna czyli diagnostyczna – jak było? jak jest? pozytywna czyli diagnostyczna – jak było? jak jest? dlaczego?dlaczego?

2.2. Warstwa normatywna czyli praktyczna czyli utylitarna – jak Warstwa normatywna czyli praktyczna czyli utylitarna – jak powinno być?powinno być?

3.3. Warstwa prognostyczna – jak będzie (prawdopodobnie)? Warstwa prognostyczna – jak będzie (prawdopodobnie)?

Ad-5Ad-5Ogólna koncepcja pracy doktorskiejOgólna koncepcja pracy doktorskiej

1.1. Przedmiot pracy, obszar badawczy pracy doktorskiej Przedmiot pracy, obszar badawczy pracy doktorskiej

2.2. Cel (cele) pracy doktorskiej Cel (cele) pracy doktorskiej

3.3. Hipotezy badawcze Hipotezy badawcze

4.4. Metoda (metody)Metoda (metody)

5.5. Zakres przestrzenny badańZakres przestrzenny badań

6.6. Zakres czasowy rozprawyZakres czasowy rozprawy

7.7. Ramowy plan pracyRamowy plan pracy

8.8. LiteraturaLiteratura

Ad-6Ad-6Rola case study w badaniach naukowychRola case study w badaniach naukowych

1.1. Case study nie służy do potwierdzania hipotez!Case study nie służy do potwierdzania hipotez!

2.2. Case study można co najwyżej traktować jako Case study można co najwyżej traktować jako egzemplifikację (przykład) jakiś zależności ujętych w egzemplifikację (przykład) jakiś zależności ujętych w schemacie analitycznym lub w modeluschemacie analitycznym lub w modelu

3.3. Case study może służyć do falsyfikacji hipotez – ale ma Case study może służyć do falsyfikacji hipotez – ale ma liczne ograniczenialiczne ograniczenia

4.4. Case study służy przede wszystkim do zrozumienia Case study służy przede wszystkim do zrozumienia rzeczywistościrzeczywistości

5.5. Rola case study w budowaniu schematu analitycznego, Rola case study w budowaniu schematu analitycznego, modelu, wzorca i formułowaniu hipotezmodelu, wzorca i formułowaniu hipotez

Ad-7Ad-7LiteraturaLiteratura

1.1. Jak obszerna powinna być bibliografia rozprawy Jak obszerna powinna być bibliografia rozprawy doktorskiej?doktorskiej?

2.2. Jak dobierać pozycje literaturowe?Jak dobierać pozycje literaturowe?

3.3. W jaki sposób robić przypisy? – wymagania wydawnictw, W jaki sposób robić przypisy? – wymagania wydawnictw, tendencje światowe tendencje światowe

Ad-8Ad-8Poziomy analizy w naukach ekonomicznychPoziomy analizy w naukach ekonomicznych

1.1. Konwencjonalna ekonomia – poziom makro, poziom mikroKonwencjonalna ekonomia – poziom makro, poziom mikro

2.2. Ekonomia współczesna – dodatkowo: poziom mikromikro, Ekonomia współczesna – dodatkowo: poziom mikromikro, poziom mezo, poziom globalnypoziom mezo, poziom globalny

3.3. Typy analizy ze względu na poziom – autonomiczna analiza Typy analizy ze względu na poziom – autonomiczna analiza poziomu, analiza kontekstualna, analiza redukcyjnapoziomu, analiza kontekstualna, analiza redukcyjna

Ad-9Ad-9Zarządzanie strategiczne jako przykład syntezy Zarządzanie strategiczne jako przykład syntezy mikroekonomicznych teorii firmy i koncepcji mikroekonomicznych teorii firmy i koncepcji firmy w ramach nauk o zarządzaniufirmy w ramach nauk o zarządzaniu

1.1. Przedsiębiorstwo w teoriach ekonomicznych Przedsiębiorstwo w teoriach ekonomicznych

2.2. Przedsiębiorstwo w naukach o zarządzaniuPrzedsiębiorstwo w naukach o zarządzaniu

3.3. Synteza ujęcia przedsiębiorstwa w teoriach ekonomicznych Synteza ujęcia przedsiębiorstwa w teoriach ekonomicznych oraz teoriach organizacji i zarządzaniaoraz teoriach organizacji i zarządzania

4.4. Korzenie teorii zarządzania strategicznego w naukach o Korzenie teorii zarządzania strategicznego w naukach o organizacji i zarządzaniu organizacji i zarządzaniu

5.5. Źródła teorii zarządzania strategicznego w ekonomii oraz Źródła teorii zarządzania strategicznego w ekonomii oraz współczesne odniesienia zarządzania strategicznego do współczesne odniesienia zarządzania strategicznego do ekonomiiekonomii

6.6. Teoria strategii konkurencyjnej jako przykład konwergencji Teoria strategii konkurencyjnej jako przykład konwergencji teorii zarządzania i teorii ekonomiiteorii zarządzania i teorii ekonomii

7.7. Zasobowa teoria firmy jako przykład konwergencji teorii Zasobowa teoria firmy jako przykład konwergencji teorii zarządzania i teorii ekonomiizarządzania i teorii ekonomii

Ad-10Ad-10Bibliografia tego opracowaniaBibliografia tego opracowania

1.1. Pozycje własnePozycje własne

2.2. Pozycje innych autorówPozycje innych autorów

3.3. Case studies w badaniach naukowychCase studies w badaniach naukowych

4.4. Przykłady wykorzystania case studiesPrzykłady wykorzystania case studies

Pozycje własnePozycje własne

1.1. M. Gorynia, “Teoria i polityka regulacji mezosystemów M. Gorynia, “Teoria i polityka regulacji mezosystemów gospodarczych a transformacja post-socjalistycznej gospodarczych a transformacja post-socjalistycznej gospodarki polskiej”, Wydawnictwo AE, Poznań 1995gospodarki polskiej”, Wydawnictwo AE, Poznań 1995

2.2. M. Gorynia, “Zachowania przedsiębiorstw w okresie M. Gorynia, “Zachowania przedsiębiorstw w okresie transformacji. Mikroekonomia przejścia”, Wydawnictwo transformacji. Mikroekonomia przejścia”, Wydawnictwo AE, Poznań 1998AE, Poznań 1998

3.3. M. Gorynia (redakcja naukowa), „Luka konkurencyjna na M. Gorynia (redakcja naukowa), „Luka konkurencyjna na poziomie przedsiębiorstwa a przystąpienie Polski do Unii poziomie przedsiębiorstwa a przystąpienie Polski do Unii Europejskiej”, Wydawnictwo AE, Poznań 2002 Europejskiej”, Wydawnictwo AE, Poznań 2002

4.4. M. Gorynia (redakcja naukowa), Strategie firm polskich M. Gorynia (redakcja naukowa), Strategie firm polskich wobec ekspansji inwestorów zagranicznych, PWE, wobec ekspansji inwestorów zagranicznych, PWE, Warszawa 2005 Warszawa 2005

Pozycje innych autorówPozycje innych autorów

1.1. Z. Ziembiński, Logika praktyczna, Rozdziały: Nazwy, Stosunki Z. Ziembiński, Logika praktyczna, Rozdziały: Nazwy, Stosunki między zakresami nazw, Definicje, Podział logiczny a organizacja między zakresami nazw, Definicje, Podział logiczny a organizacja pracy, PWN, Warszawa 1984 i późniejszepracy, PWN, Warszawa 1984 i późniejsze

2.2. W. M. Grudzewski, K. Rosłanowska-Plichcińska, Mierzenie W. M. Grudzewski, K. Rosłanowska-Plichcińska, Mierzenie wielkości i wymiarowe modelowanie zjawisk oraz procesów wielkości i wymiarowe modelowanie zjawisk oraz procesów ekonomicznych, Ossolineum, Wrocław 1984ekonomicznych, Ossolineum, Wrocław 1984

3.3. T. Mendel, Metodyka pisania prac doktorskich, AE, Poznań 1995T. Mendel, Metodyka pisania prac doktorskich, AE, Poznań 1995

4.4. M. Blaug, Metodologia ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, M. Blaug, Metodologia ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995 Warszawa 1995

5.5. Z. Zakrzewski, O pracy doktorskiej w naukach ekonomicznych, Z. Zakrzewski, O pracy doktorskiej w naukach ekonomicznych, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 1980Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 1980

6.6. S. Nowak, Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa 1985S. Nowak, Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa 1985

7.7. J. Turner, Struktura teorii socjologicznej, Wstęp P. Sztompki, PWN, J. Turner, Struktura teorii socjologicznej, Wstęp P. Sztompki, PWN, Warszawa 1985Warszawa 1985

8.8. Z. Czerwiński, Czy ekonomia jest nauką, „Ruch Prawniczy, Z. Czerwiński, Czy ekonomia jest nauką, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1996, nr 1Ekonomiczny i Socjologiczny” 1996, nr 1

Case Studies w badaniach naukowychCase Studies w badaniach naukowych

1.1. K. Konecki, Studia z metodologii badań jakościowych. K. Konecki, Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000Warszawa 2000

2.2. K. Konecki, Studia przypadku, „Master of Business K. Konecki, Studia przypadku, „Master of Business Administration” 2000, nr 5Administration” 2000, nr 5

3.3. Strategia rozwoju przedsiębiorstwa. Studia przypadków, Strategia rozwoju przedsiębiorstwa. Studia przypadków, red. T. Domański, J. S. Henley, Wydawnictwo Naukowe red. T. Domański, J. S. Henley, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Łódź 1996 PWN, Warszawa-Łódź 1996

4.4. Z. Vince, A Grounded Theory Approach to Foreign Market Z. Vince, A Grounded Theory Approach to Foreign Market Expansion in Newly-Emerging Markets. Two Finnish Expansion in Newly-Emerging Markets. Two Finnish Companies in the Visegrad Countries, Turku School of Companies in the Visegrad Countries, Turku School of Economics and Business Administration, Turku 2004 Economics and Business Administration, Turku 2004

Przykłady wykorzystania case studiesPrzykłady wykorzystania case studies

1.1. Luka konkurencyjna na poziomie przedsiębiorstwa a Luka konkurencyjna na poziomie przedsiębiorstwa a przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, red. M. Gorynia, przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, red. M. Gorynia, Wydawnictwo AE Poznań, Poznań 2002Wydawnictwo AE Poznań, Poznań 2002

2.2. Yan Zhang, Haiyang Li, The control design and Yan Zhang, Haiyang Li, The control design and performance in international joint ventures: a dynamic performance in international joint ventures: a dynamic evolution perspective, “International Business Review” evolution perspective, “International Business Review” 2001, vol.10, number 3 2001, vol.10, number 3

TO WSZYSTKOTO WSZYSTKODZIĘKUJĘ ZA UWAGĘDZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

KONIECKONIEC