M. Asm Kksal Hz. Hseyin ve Kerbela Facias

Bismillhirrahmnirrahm Okuyucularmza sunduumuz bu kitap; slm Tarihi-Hz. Mu-hanmed Aleyhisselan ve slmiyetadyla cilt cilt yaynlanmakta bulunan eserimizde Medine devrine ait 4. cilt iinde Hz. Hseyin'in ocukluk hayat anlatlrken zikri geen, kendisinin Kerbel'da ehit edilecei hakkndaki ihbar- Nebevi mnasebetiyle ve bu cildin bir mtemmimi, slm Tarihi'nin bir safhas olmak zere hazrlanmtr. En muteber kaynaklara dayanlarak hazrlanm olan Hazret-i Hseyin ve Kerbel Facias, safhada anlatlm; birinci blmde Hz. Hseyin'in doumu ve ocukluk hayat, ikinci blmde Kerbel facias, sonraki blmlerde de Kerbel intikamnn nasl alnd, baka bir deyile Kerbel sorumlularnn balarna gelenler anlatlmtr. Kerbel hadisesi, dehetli olduu kadar ibretlerle de dolu bir hadise olduundan, onu kaynaklardan olduu gibi aktarmaya altk. :

Bunun iin, okuyucular, kitabmzda taraflarn birbirlerine kar olan fkeli tutum ve davranlarn, hnlarn da yer yer greceklerdir. Bunlar mtalaa edilirken, o gnn artlar ve heyecanlar gz-nnde tutulmal ve itidal szgecinden geirilmelidir. Unutulmamaldr ki, Kerbel faciasnn sorumlular, birka kii veya bir zmre deildir. 22 HZ. HSEYN VE KERBELA FACASI

Kanaatimize gre, bu faciann bellibal sorumlular; kendisinden baka imam ve nder tanmadklarn, yoluna ba koyduklarn ve her hususta kendisine yr ve yardmc olacaklarn ardarda gnderdikleri eliler, yadrdklar mektuplarla bildirerek Hz. Hseyin'i Kfe'ye srarla davet ettikten sonra bn Ziyad'a harar ve uvallar dolusuna satlp Hz. Hseyin'den yz eviren ve bu ihanetleri yetmiyormu gibi onu Kerbel'da kuatarak ehit eden ve ettiren Kfe erafdr. Kfe erafndan sonra; mevki ve makam ihtiras gzlerini brm ve Kfelilerin Hz. Hseyin'e bey'atlarn Yezid'e jurnal edecek kadar1 ahsiyetsizlemi olan mer

b. Sa'd gelir. Bu zavall adam, Hz. Hseyin'le aralarndaki akrabal da bir yana iterek, tyler rpertici Kerbel cinayetinin kumandasn zerine alm, yaplan btn nasihat ve uyarmalara ramen, bundan syrlmak, kurtulmak yolunu tutmamtr. Yezid b. Muaviye ve onun srda ve en gvendii adam olan Ubeydullah b. Ziyad gibi,2 saltanatlarn korumak ve salama balamaktan baka dnceleri olmayan ve Hz. Hseyin'le Ehl-i Beytini yok etmek iin tuzaklar kuran3 ve bu yolda hereyi mubah gren kimselerden, zaten, Hz. Hseyin'e kar daha insafl bir davran beklenemezdi. Bunlardan sonra, srasyla, imr b. Zilceven ve benzerleri gibi, kraldan ok kralc, kaba, cahil ve meziyetsiz satlmlar gruhu gelir. On ksur asr nce cereyan eden ve sorumlular Allah'n yce huzuruna karlp muhakeme olunmak zere kabirlerinde tutuklu bulunan Kerbel faciasnn, bugn vatandalar arasnda herhangi bir anlamazla vesile yaplmas iin bir sebep yoktur. nk, Hz. Hseyin "Ey Allah'm! Bunlarla ve kavmimizden olanlarla aramzda Sen hkmn ver" diyerek bu yoldaki dvasn Allah'a havale etmi bulunmaktadr.4 Bu faciaya sebep olan veya isimleri karanlara atmak, lanet okumak da faydaszdr. 1. Taber, Trih, c. 6, s. 199. 2. Mes'd, Murcu'z-zeheb, c. 3, s. 77. 3. Ykub, Trih, c. 2, s. 249. 4. Taber, Trih, c. 6, s. 220, Zeheb, Siyeru a'lni'n-nbel, c. 3, s. 208. NSZ 23

Adalete yakalarn teslim etmi olanlara, en ar sulu da olsalar, dardan yaplacak karmalar ho karlanmaz. Kerbel faciasndan rpermeyen, kan alamayan kim vardr? Bu konuda en doru ve yerinde sz, Muhammed b. Hanefiyye Hazretlerinin szdr: "O, bir melhame, byk ve etin bir ldrme vak'as idi. Hseyin'in alnyazs idi. Allah, onu bununla ereflendirmek, o kavim karsnda derecelerle ykseltmek, bakalarn da alaltmak iin ona bunu nasip etmitir. Allah'n emri yerine gelir. (Nisa: 47)

Allah'n emri behemehal yerini bulan bir kaderdir." (Ahzb: 38)5 Emev saltanat ykldktan sonra, ortada Emevlik-Alevlik diye bir dva kalmamtr. Alevlik-Snnlik ayrmna ve bid'atna gelince; biz bunun da yersiz ve hatta mnsz olduuna kaniiz. nk, Hz. Hseyin Irakllara gnderdii bir mektubunda "Ben sizi Allah'n Kitabna ve Allah'n Peygamberi olan Muhammed Aleyhisselamn snnetine davet ediyorum. O snnete ki; ldrlm, yok edilmi, onun yerine bid'atlar ihdas edilmitir"6 diyerek halk snnete balanmaya davet ettiine; Hz. Hseyin'in kann ve intikamn almak iin ayaklanan Muhtar b. Ebu Ubeyd es-Sakafi de, Tevbeciler ve Ehl-i Beyt fedailerinden Rifa b. eddad'a yazd yazda "Sizi Allah'n Kitabna ve Allah'n Peygamberinin snnetine sarlmaya davet ediyorum"7 diyerek bu dvay gerekletirmeye altna; Snnlik Peygamberimizin snnetine ballk demek olup bu Ehl-i Beyt taraftan olan Alevlerin ana dvas ve iar bulunduuna gre, bugn onlann kendilerini Snnlie kar imi gibi sanmalar veya saymalar yersiz ve mnsz olmaz m? Gerek Kur'n- Kerm'in hkmlerine, gerek Peygamberimizin snnetlerine herkesten ok Ehl-i Beyt taraftarlarnn sarlm, balanm olmalar yarar. Bata Hz. Ali olmak zere btn Ehl-i Beyt ile Ehl-i Beyt taraf5. Taber, Trih, c. 7, s. 97. 6. Taber, Trih, c. 7, s. 97. 7. Taber, Trih, c. 7, s. 81. 24 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

tarlanndan belliballarnn Kur'n- Kerm'e ve Peygamberimizin snnetine drt elle sarldklar, hayat ve gidiatlarn onlara gre dzenledikleri, tarihen sabit gereklerdendir. Okuyucular, sunduumuz kitapta bunun rneklerini greceklerdir. Allah'n Kitabna ve Peygamberimizin snnetine gre hareket etmekte btn Mslmanlar iin selamet vardr. Nitekim, Peygamberimiz, bir hadislerinde "Kendisine smsk sarldnz takdirde, hibir zaman yolunuzu armayacanz iki eyi; Allah'n Kitabn ve Peygamberinin snnetini brakyorum size!" buyurmutur.8 Hazret-i Hseyin ve Kerbel Facias'nn, okuyucular iin olduu kadar, bu yolda

yaplacak yaynlar iin de faydal olmas dileiyle nszmze son veriyoruz. nayet ve muvaffakiyet Allah'tandr. -M. sim KOKSAL 8. Mlik, Muuatta, c. 2, s. 899. I. BLM Hseyin'in Douu Hz. Hseyin'in Doum Tarihi Peygamberimizin kz Hz. Ftma, Hz. Hasan'n doumundan elli gece sonra, Hz. Hseyin'e hmile kalmt.1 Hicretin drdnc yl aban aynn beinde, Peygamberimizin torunu ve Hz. Ali'nin ikinci olu Hz. Hseyin, Hz. Ftma'dan dodu.2 Hz. Hseyin'in Stannesi Hz. Abbas'n zevcesi mm Fadl, bir gn, Peygamberimizin yanma gelip: "Y Raslallah! Ben, gece bir rya grdm!" dedi. Peygamberimiz: "Nedir o grdn rya?" diye sordu. mm Fadl: "O, ok iddetli ve mihnetli bir rya!" dedi. Peygamberimiz: "Nedir o, syle!" buyurdu. mm Fadl: "Senin cesedinden bir parasnn kesilip evime konulduunu grdm!" dedi.3 1. Taber, Trih, c. 3, s. 29, bn Abdilberr, stib, c. l, s. 393. 2. Mus'abu'z-Zbeyr, Nesebi Kurey, s. 40, Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 188, Trih, c. 3, s. 5. 3. Hkim, Mstedrek, c. 3, s. 176.

26 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

Peygamberimiz "Hayr grmsndr inaallah! Ftma bir olan douracak, sen de ona olun Kusem'in stn emzireceksin!" buyurdu. Hz. Hseyin dounca, mm Fadl onu alp gtrd, debelenin-ceye kadar ona Kusem'in stn emzirdi. mm Fadl der ki: "Bir gn, Hseyin'i alp Reslullah'a gtrmtm. Hseyin, Reslullah' grnce, zerine atld. O da, onu pt, sevdi. Sonra eteine oturttu. Hseyin, oturunca, Reslullah'n zerine aktt. Reslullah: . 'Ey mm Fadl! Al, tut olumu, zerime aktt!' buyurdu. 'Reslullah'n zerine akttn da, zdn onu!' dedim. Cann actacak bir tutula tutup boynuna vurunca, Hseyin alamaya balad. Reslullah: 'Ey mm Fadl! Allah iyiliini versin, Allah seni rahmetiyle esirgesin! Sen olumun cann actmak, onu alatmakla beni zdn!' buyurdu. Ben de: 'hramn kar, baka bir elbise giy de, ykayaym!' dedim. 'Olan ocuunun sidii bulaan yere su salr, aktlr. Kz ocuunun sidii bulaan yer de, ykanr1 buyurdu."4 Peygamberimiz, bir gn, Hz. Hseyin'in aladn iitti. Hz. Hseyin'in annesi Hz. Ftma'ya: "Onun alamasna zldm bilmiyor musun?" buyurdu.5 Hz. Hseyin'e Akka Kurban Kesilmesi ve sim Taklmas Akka kurban, ocuun doumunun yedinci gn kesilir, ismi taklr ve bann sa kestirilir.6

Peygamberimiz de, Hz. Hseyin'in doumunun yedinci gn, ak-ka kurban olarak iki ko boazlatt, ismini koydu, san kestirdi. 4. bn Sa'd, Tabakt, c. 8, s. 278-279. 5. Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 193. 6. Tirmiz, Snen, c. 4, s. 101. HZ. HSEYN'N DOUU 27 "Ey Ftma! Hseyin'in san kes! Sann arlnca sadaka ver" buyurdu. Tartlan sann arl bir dirhem geldi.7 Hz. Ftma da, Hz. Hseyin'in kesilen sann arlnca gm fakirlere datt.8 Peygamberimiz, Hz. Hseyin'in akka kurbanndan ebeye bir but gnderilmesini," kalann da kemikleri krlmadan piirilip yenmesini ve bakalarna da yedirilmesini tavsiye etti.9 Hz. Ali der ki: "Ben harbi, darb sever bir adamdm.10 Hasan doduu zaman, ona Harb ismini koymutum. Reslullah Aleyhisselam geldi. 'Gsteriniz olumu bana! Ne isim koydunuz ona?' buyurdu. 'Harb ismini koydum!' dedim. 'Hayr! O, Hasan'dr!' buyurdu. Hseyin doduu zaman da, ona yine Harb ismini koydum. Reslullah Aleyhisselam geldi. 'Gsteriniz olumu bana! Ne isim koydunuz ona?' buyurdu. 'Harb ismini koydum!' dedim. 'Hayr! O, Hseyin'dir!' buyurdu. nc olan doduu zaman, yine ona Harb ismini koydum.

Reslullah Aleyhisselam geldi. 'Gsteriniz olumu bana! Ne isim koydunu ona?' buyurdu. 'Harb ismini koydum!' dedim. 'Hayr! O, Muhassin'dir!' buyurdu. Sonra da: 'Ben, bunlara, Harun Aleyhisselamn oullar olan ebber, e-bir ve Msebbibin isimlerini koydum!' buyurdu."11 7. Hkim, Mstedrek, c. 4, s. 237.

8. Beyhak, Snen, c. 9, s. 304, Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 166. * Ayrca bir dinar cret verilmesini (Diyarbekr, Hans, c. l, s. 470). 9. Beyhak, Snen, c. 9, s. 302.

10. Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 165. 11. Almed b. Hanbel, Msned, c. I, s. 98, Buhr, Edeb'l-mfred, s. 213-214, Hkim, Mstedrek, c. 3, s. 165-166. 28 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

Koyduu simlerin Peygamberimize Cebrail Tarafndan Haber Verilmesi Peygamberimizin her torunun doumunda, Cebrail gelip, onlara koyaca ismi Peygamberimize bildirmiti. Nitekim, Hz. Hseyin doduu zaman, Cebrail gelip: "Y Muhammedi Rabbin sana selam sylyor. 'Oluna u Harun'un olunun ismini koy!' diyor" dedi. Peygamberimiz:

"Ey Cebrail! Harun'un olunun ismi nedir?" diye sordu. Cebrail: "ebir!" dedi. Peygamberimiz: "Benim dilim Arapa!" dedi. Cebrail: "yleyse, bunun Arapa karl olan Hseyin ismini koy!" dedi.12 Hz. Ali'nin Oullarna Harb sminden nce Koyduu simler Hz. Ali, daha nce Hz. Hasan'a Hamza, Hz. Hseyin'e de Cafer ismini koymutu. Peygamberimiz, her birisi iin: "Bunun ismini deitirmekliim bana emrolundu!" buyurmu; Hz. Ali de: "Allah ve Resul daha iyi bilir!" demiti.13 Hz. Hseyin'in Kulana Ezan Okunmas Peygamberimiz, Hz. Hseyin'in ismini koyarken, kulana ezan okudu.14 Hz. Hseyin'in Knyesi Hz. Hseyin'in knyesi, Ebu Abdullah idi. Kendisine "Ebu Abdullah!" diye hitap edilirdi.15 12. Diyarbekr, Hami, c. l, s. 471. 13. Ahmed b. Hanbel, Msned, 1370. hadis. 14. Hkim, Mstedrek, c. 3, s. 179. 15. Mus'abu'z-Zbeyr, Nesebi Kurey, s. 40. HZ. HSEYN'N DOUU 29 Hz. Hseyin'in Snnet Ettirilmesi

Hz. Hseyin, doumunun yedinci gn, snnet ettirildi.16 Hz. Hseyin'in Peygamberimize Benzerlii Hz. Ali der ki: "Hasan Reslullah'a gsnden bana kadar olan ksmnda, Hseyin de bundan aa olan ksmnda ok benzerdi."17 Peygamberimizin, Hz. Hasan ve Hz. Hseyin'e Olan Sevgisi Peygamberimiz, Hz. Hasan ve Hz. Hseyin'e bakp: "Allah'm! Ben bunlar seviyorum. Sen de sev bunlar!" diyerek dua etmitir.18 "Hasan ve Hseyin ki, onlar benim dnyada kokladm iki rey-hanmdr!"19 "Hasan ve Hseyin'i seven beni sevmi, onlara kin tutan da bana kin tutmu olur!"20 "Hasan ve Hseyin, cennetlik genlerin iki seyyididir!" buyurmutur.21 Ebu Eyyub el-Ensr der ki: "Bir gn, Reslullah Aleyhisselamn huzuruna girmitim. Ha-san'la Hseyin, nnde oynuyorlard. "Y Raslallah! Sen bunlar ok mu seversin?' dedim. 'Nasl sevmem? Bunlar benim dnyada kokladm iki reyha-nmdr!' buyurdu."22 Hz. Abbas, Peygamberimizi, hastalnda ziyarete gelmiti. Kendisinden sonra, Hz. Ali, msaade isteyip, Hz. Hasan ve Hz. Hseyin'le birlikte ieri girdi. 16. Tabern ve bn Askr'den naklen Kenzu'l-umml, c. 5, s. 108. Diyarbekr, Hami, c. I, s. 470. 17. Ahmed b. Hanbel, Msned, c. l, s. 108, Tirmiz, Snen, c. 5, s. 660. 18. Tirmiz, Snen, c. 5, s. 661. 19. Ahmed b. Hanbel, Msned, 5675. hadis, Buhr, Sahih, c, 4, s. 217, Tirmiz, Snen, c. 5, s. 657. 20. Ahmed b. Hanbel, Msned, c. 2, s. 288, bn Mce, Snen, c. l, s. 51.

21. Ahmed b. Hanbel, Msned, c. 3, s. 3, Tirmiz, Snen, c. 5, s. 658. 22. Zeheb, Siyeru a'lni'n-nbel, c. 3, s. 189, Kenzu'l-umml, c. 5, s. 107. 30 HZ. HSEYN VE KERBELA FACASI

Hz. Abbas: "Y Raslallah! Senin evlatlarn bunlar!" dedi. Peygamberimiz: "Evet, amca! Onlar senin de evlatlarndr!" buyurdu. Hz. Abbas: "ok mu seversin bunlar?" diye sordu. Peygamberimiz: "Evet!" buyurdu. Hz. Abbas: "Senin onlar sevdiin gibi, Allah da seni sevsin!" dedi.23 Ha Greyim Seni, Gayret! Peygamberimiz, bir gn, cenazelerin konulduu yerde oturuyordu. Hz. Hasan ile Hz. Hseyin dvmeye baladlar. Peygamberimiz glerek: "Ha gayret Hasan! Greyim seni, yakala Hseyin'i!" diyerek Hz. Hasan' kayrnca, Hz. Ali: "Y Raslallah! Sen Hseyin'i kayrmal deil miydin?! Hasan daha bykt?" dedi. Peygamberimiz: "Baksana! u Cebrail de, Hseyin'e 'Ha gayret Hseyin, greyim seni!' diyor" buyurdu.24 "Hseyin Bendendir, Ben de Hseyin'denim!

Peygamberimiz, bir gn, ashabyla birlikte davet edildii yemee gidiyordu. O srada, Hz. Hseyin de, sokakta ocuklarla oynuyordu. Peygamberimiz, ashabn geride brakarak ilerledi. Ellerini at. Hz. Hseyin'i tutmak istedi. Hz. Hseyin bir oraya bir buraya kayor, Peygamberimiz de glyor ve onu tutmaya urayordu. En sonunda, tuttu. 23. bn Askrtn Tr/'inden naklen Kenzu'L-umml, c. 5. s, 110. 24. Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 190-191, Trih, c. 3, s. 9. HZ. HSEYN'N DOUU 31 Bir elini onun kafasnn arkasna, br elini de enesinin altna koyup onu pt. Sonra da: "Hseyin bendendir, ben de Hseyin'denim! Allah' seven, Hseyin'i sever! Hseyin, torunlardan bir torundur!" buyurdu.25 Cennetlik Genlerin Seyyidi Cbir b. Abdullah der ki: "Hseyin Mescide girince, Reslullah Aleyhisselam: 'Cennetlik genlerin seyyidine bakmak isteyen, una baksn!' buyurdu."26 Peygamberimizin Ehl-i Beyti Peygamberimizin vey olu mer b. Ebu Seleme der ki: "u 'Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden kiri, gnah gidermek ve sizi tertemiz yapmak ister1 [Ahzb: 33] yeti, mm Seleme'nin evinde nazil oldu. Peygamber Aleyhisselam Ptma'y, Hasan', Hseyin'i ard. Onlar bir rt ile bryp rtt. O srada Ali arkada, geride bulunuyordu. Onu da rt ile brd, rtt. Sonra da: 'Allah'm! Bunlar, benim Ehl-i Beytimdir! Bunlardan gnah kirini gider, kendilerini tertemiz yap!' diyerek dua etti.

mm Seleme: 'Y Nebiyyallah! Ben de onlarla birlikte miyim?' diye sordu. Reslullah, ona: 'Sen yerindesin ve bana hayrlsn!' buyurdu."27 Hz. ie de, bu hadiseyi yle anlatr: "Peygamber Aleyhisselam, bir sabah, zerinde siyah kldan dokunmu, nakl, Yemen ii bir rt bulunduu halde erkenden knca, yanna Hasan b. Ali geldi. Onu, hemen rtsnn iine ald. 25. Ahmed b. Hanbel, Msned, c. 4, s. 172, bn Mce, Snen, c. l, s. 51. 26. Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 190. 27. Tirmiz, Snen, c. 5, s. 663. 32 HZ. HSEYN VE KERBELA FACASI

Sonra Hseyin geldi. Onu da, onun yanna ald. Sonra Ftma geldi. Onu da rtnn iine ald. Daha sonra Ali geldi. Onu da rtnn iine aldktan sonra: 'Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden kiri, gnah gidermek ve sizi tertemiz yapmak ister* [Ahzb: 33] yetini okudu."28 Peygamberimizin Ehl-i Beytine Dost Olana Dost, Dman Olana Dman Olaca Peygamberimizin; Hz. Ali, Hz. Ftma, Hz. Hasan ve Hz. Hseyin iin: "Ben bunlarla sulh olanlarla sulh olurum, arpanlarla da arprm!" buyurduu rivayet edilir.29 ocukluk anda Peygamberimize Bey'at Edenler Hz. Hasan, Hz. Hseyin ve Abdullah b. Cafer, ocuk olduklar halde, Peygamberimize slmiyet zerine bey'at etmilerdi. Peygamberimiz, bunlardan baka hibir ocuun bey'atn almamtr.30 Haccac'n Hz. Hseyin Hakkndaki Yersiz Bir ddias Bir gn, mehur Haccac'n huzurunda bir toplant yaplr. Hz. Hseyin'den sz alr.

Haccac; Hz. Hseyin'in kz ocuundan olduunu ileri srp: "O, Peygamber Aleyhisselamn zrriyetinden olamaz, saylamaz!" der. Mecliste bulanan bilginlerden Yahya b. Ya'mr: "Ey emr! Sen yalan syledin!" diyerek Haccac'n iddiasn reddeder. Haccac, Yahya b. Ya'mr'n szne son derece kzar. "Ya bana Yce Allah'n Kitabndan ak bir delil ile szn isbat eder, cann elimden kurtarrsn; yahut seni yle bir lmle ldrrm ki, para para ederim!" der. Bunun zerine, Yahya b. Ya'mr kendisinin hakl, Haccac'n id28. Mslim, Sahih, c. 7, s. 130. 29. bn Mce, Snen, c. l, s. 52, Zeheb, Trhu'l-isln, c. 3, s. 8. 30. bn Abdi Rabbih, Ikdu'l-ferd, c. 2, s. 220. HZ, HSEYN'N DOUU 33 diasnn ise haksz ve yersiz olduunu Kur'n- Kermle isbatla-mak iin: "Biz ona (brahim'e) shak ile Ykub'u ihsan ettik ve her birini hidayete (peygamberlie) erdirdik. Daha nce de, Nuh'u ve onun neslinden Davud'u, Sleyman', Eyyb'u, Ysufu, Musa'y ve Harun'u da hidayete (peygamberlie) kavuturduk. Biz, iyi hareket edenleri, ite byle mkfatlandrrz. Zekeriyya'ya, Yahya'ya, sa'ya ve lyas'a da byle hidayet (peygamberlik) verdik. Onlarn hepsi salihlerdendir" (En'am: 84-85) yetlerim okur ve: "Yce Allah, Hz. sa'nn, annesi tarafndan Hz. Adem'in zrri-yetinden olduunu haber vermitir. Bunun iin, Hseyin b. Ali de, annesi tarafndan Muhammed Aleyhisselamn zrriyetindendir!" cevabn verir. Haccac: "Doru syledin, ama sen beni meclisimde yalanlamaya kalktn?" der. Yahya b. Ya'mr:

"Yce Allah, gerekleri halka bildirmeleri ve onlar saklamamalar iin peygamberlerden bile ahd almad m? Yce Allah 'Vaktiyle, kendilerine kitab verilenlerden, 'Onu herhalde aklayp anlatacaksnz. Onu gizlemeyeceksiniz' diye, Allah teminat almt. Onlar ise o sz srtlarnn arkasna attlar. Onun karlnda az bir menfaati satn aldlar. Mteri olduklar o ey ne ktdr!' [l-i mrn: 187] buyurmuyor mu?" der. Haccac, Yahya b. Ya'mr' Horasan'a srer.31 Evlatlarn Ana Babalar in Birer mtihan, btil ve Mihnet Olduu Peygamberimiz, bir gn, Mescidinde hutbe irad ederken, Hz. Hasanla Hz. Hseyin'in krmz gmleklerini giyinmi olduklar halde iki tarafa baka baka kendisine doru yava yava yryp geldiklerini grnce, hutbesini kesti. Minberden indi. Onlar nne oturttuktan sonra: 31. Hkim, Mstedrek, c. 3, s. 164-165. 34 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

"Yce Allah ne kadar doru buyurmu!" diyerek, "Mallarnz ve evlatlarnz sizin iin hi phesiz bir imtihan, bir bel ve mihnettir..." [Tegbn: 15] nealli yeti okudu.32 Hz. Hseyin'in ehit Edilecei Hakkndaki Baz hbar ve Mahedeler Peygamberimizin zevcesi Hz. mm Seleme der ki: "Reslullah Aleyhisselam bir gn yan zerine yatt. Kaygl ve zntl olarak uyand. Sonra uyudu. Yine kaygl ve zntl olarak uyand. Yine uyudu. Sonra uyand. Avucunda krmz bir toprak bulunuyor ve onu pyordu! 'Nedir bu?' diye sordum. 'Hseyin iin, Cebrail, bunun Irak topranda ldrleceini bana haber verdi. Bu da, orann topradr!' buyurdu."33 Hz. Hseyin'in ehit edilecei yerden Cebrail'in getirdii topran Kerbel topra olduu, Peygamberimizin bu yeri "Kerb- bel; tasa, znt" diye vasflad da rivayet edilir.34 Enes b. Mlik'ten rivayete gre de; Yamur Melei* Rabbinden izin alarak

Peygamber Aleyhisselamn yanna gelir. Peygamber Aleyhisselam: "Ey mm Seleme! Kapy zerimize kapa, yanmza kimseyi brakma!" buyurur. O srada Hz. Hseyin koarak kapya gelir. Hz. mm Seleme onu ieri brakmaz. Fakat, Hz. Hseyin kapy zorlayp ieri dalar. Kendisini Peygamberimizin kucana atar. Peygamberimiz onu boynuna, omuzuna alr; per, sever. Melek, Peygamberimize: "Onu ok mu seversin?" diye sorar. Peygamberimiz: "Evet" buyurur. Melek: 32. Ahmed b. Hanbel, Msned, c. 5, s. 354, Tirmiz, Snen, c. 5, s. 658. 33. Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 194-195. 34. Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 195, Trhu'l-islm, c. 3, s. 10-11. * Baka rivayete gre; Cebrail (Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 194. HZ. HSEYN'N DOUU 35 "yi ama, mmetin onu ldrecektir" der.35 Peygamberimiz: "Demek onu ldrecek olanlar, m'minler ha?!" buyurur. Melek: "Evet!36 stersen, onun ldrlecei yeri de sana gstereyim?" der. Peygamberimiz "Olur!" deyince, melek getirdii bir avu slak, kzl topra Peygamberimize gsterir. Hz. mm Seleme de onu alp elbisesinin eteine koyar.37 Peygamberimiz, Hz. mm Seleme'ye topra verirken:

"Bu toprak kan haline gelince, Hseyin ehit edilir!" buyurur. Hz. mm Seleme, onu sra bir anak iinde yannda saklar. Hz. Hseyin'in ehit edildii gn, topran kan haline geldiini .. .. QQ

grr. Peygamberimizin bu husustaki ihbar ve mahedeleri, vefatlarndan elli yl sonra, Hicretin 61. ylnda Kerbel'da cereyan eden facia ile gereklemitir.39 35. Ahmed b. Hanbel, Msned, c. 3, s. 242, Zeheb, Trlhu'l-islm, c. 3, s. 10, Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 194. 36. Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 194, Zeheb, Trhu'l-islm, c. 3, s. 10. 37. Ahmed b. Hanbel, Msned, c. 3, s. 242, Zeheb, Trhu'l-islm, c. 3, s. 10. 38. bn Esr, Kmil, c. 4, s. 48. 39. Dinever, Kitbu'l-ahb&r, s. 259. II. BLM Kerbel Facias l Hucr b. Adiyyin ldrlmesi zerine Yaplan Yazmalar Hucr b. Adiyy, Hz. Ali'nin Irakl ashabnn byklerindendi. Hz. Ali, E'as b. Kays' azledip, Kindelerin bana Hucr"u getirmek istemiti. Hucr ile E'as b. Amr, Akl'l-Mrar oullarndan idiler. Hucr, E'as sa olduka bu ii zerine almaktan kanmt. Ziyad b. Ebih onu baz adamlar ile birlikte am'a gndermi, Muaviye b. Ebu Sfyan da onlarn boyunlarn vurdurmutu. Kfeliler buna son derecede zldler. Kfe erafndan bazlar Medine'ye gidip hadiseyi Hz. Hseyin'e haber verdiler.

Hz. Hseyin "nn lillhi ve inn ileyhi rcin" dedi ve ok zld. Kfeliler, Medine'de kaldklar mddete, Hz. Hseyin'in yanna gelip gittiler. O srada, Medine valisi Mervan b. Hakem idi. Mervan, Kfelilerin Hz. Hseyin'in yanna gelip gittiklerini renince, bunu Muaviye b. Ebu Sfyan'a bildirdi ve "Bana bu husustaki grn yaz!" dedi. Muaviye, Mervan'a yazd yazda: "Hseyin'le hibir suretle karlama. O, bize bey'at etmitir. Aradaki bey'atmz, vermi olduu sz bozmu deildir" dedi. 38 HZ. HSEYN VE KERBELA FACASI

Hz. Hseyin'e yazd yazda yle dedi: "mdi, senin ilerinden bana bireyler eriti ise de, sen bunu yapacak bir kimse deilsin. nk, elini bey'ata uzatan kiiye, vefal olmak yarar. Allah sana rahmet etsin. Bil ki, sen ne zaman beni tanmazsan, ben de seni tanmam! Ne zaman sen bana tuzak kurarsan, ben de sana tuzak kurarm. Karklk karmak isteyen aklsz ve beyinsizler, seni yeltele-mesinler, vesselam!"1 Hz. Hseyin, ona u cevab yazd: "Yazn bana geldi. Sana benden erien haberden ben beriyim. Ahdimde sonuna kadar durucuyum. Yalnz iyi ve gzel olan iler sahibini Allah'a ulatrr. Benim seninle ne arpmak, ne de aleyhine kalkmak istediim vardr. Ben, seninle uramay brakmaktan baka, Allah katnda benim iin bir mazeret bulunduunu sanmyor; u mmetin ilerinden, senin idarenden daha byk bir ibtil ve imtihan bulunabileceini de bilmiyorum!" dedi. Muaviye b. Ebu Sfyan:

"Ebu Abdullah'a ktlkten baka birey yapm olmadk!" dedi.2 Muaviye b. Ebu Sfyan'm Hz. Hasan ve Hz. Hseyin'e kram Hz. Hasan'n Mslmanlar arasna fitne dmesini istemeyerek hilfeti Muaviye b. Ebu Sfyan'a brakmasndan sonra, Muaviye b. Ebu Sfyan onlara son derece ikram eder, "Hogeldiniz, safa geldiniz!" diyerek hal ve hatrlarn sorar, kendilerine bol ihsanlarda bulunurdu. Hatta, bir gn onlara ikibin altn verip: "Alnz bunu! Ben, Hind'in oluyum! Vallahi, size ne benden nce, ne de benden sonra hi kimse bu kadar ok ihsanda bulunma1. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 224-225. 2. Ebu'1-Fid, el-Bidye ve'n-nihye, c. 8, s. 162. KERBELA FACASI 39 mistir" deyince, Hz. Hseyin ona, "Vallahi, sen de, ne senden nce, ne de sonra, bizden daha stn ve lyk kimseye ihsanda bulunamayacaksn!" demiti. Hz. Hseyin'in stanbul'u Fethe Giden Orduya Katlmas Muaviye b. Ebu Sfyan'n Hicr ellibirinci ylda stanbul'u fetih iin gnderdii orduya, olu Yezid ile birlikte, Hseyin de katlmt.3 Muaviye b. Ebu Sfyan'n Yezid'e Vasiyeti ve amllarn lezid'e Bey'at Muaviye b. Ebu Sfyan, lm deine dnce, olu Yezid'i yanma ard. Ona Hz. Hseyin hakknda baz nasihat ve vasiyetlerde bulundu: "Irakllar, Hseyin b. Ali'yi ayaklandrmadan brakmazlar. Eer o senin zerine yrr de sen ona galebe alarsan, onu affet. nk o, akrabalk ynnden bakasna benzemeyen, hakk en ok gzetilecek olan bir zttr."4 "Hseyin'i kolla. nk, o, insanlarn, insanlara en sevgilisidir. Ona kar akrabalk hakkn gzet. Kendisine yumuak davran. Ondan herhangi bir muhalefet grrsen, onun babasn ldren, kardeini geri durduran Allah, sana kfi gelecektir!" dedi ve Hicretin altmnc ylnda Recep aynn ortalarnda am'da vefat etti.5 Bunun zerine amllar camide toplanarak Muaviye b. Ebu Sfyan'n olu Yezid'e

bey'at ettiler. O srada, Velid b. Utbe b. Ebu Sfyan, Medine'de; Yahya b. Hakim b. Safvan b. meyye, Mekke'de; Numan b. Ber-i Ensr, Kfe'de; Ubeydullah b. Ziyad ise Basra'da vali bulunuyordu. 3. Ebu'1-Fid, el-Bidye ve'n-nihye, c. 8, s. 150-151. 4. bn Haldun, Trih, c. 3, s. 18. 5. Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 198. 40 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

Yezid'in En ok ekindii Kiiler Yezid'in Hz. Hseyin, Abdullah b. Zbeyr, Abdullah b. mer ve Abdurrahman b. Ebu Bekir'in kendisine bey'at edip etmemelerinden baka bir ekince ve endiesi yoktu.6 Yezid'in Ya ve Doum Tarihi Hicretin altmnc ylnda Recep aynda babasnn lmnden sonra yerine getii zaman, Yezid b. Muaviye, otuzdrt yanda idi. Hicretin yirmialtnc ylnda domutu.7 Yezid'in Medine Valisine Emri Yezid b. Muaviye, Hicretin 60. yl Recep aynda Dimek'a dnerek, Medine valisi Velid b. Utbe b. Ebu Sfyan'a yle yazd: "Yazm sana gelince, Hseyin b. Ali ile Abdullah b. Zbeyr"i buldur. Onlarn bana bey'atlarn al. Eer bey'at etmekten kanrlarsa, boyunlarn vur! Balarn bana gnder! Halkn da bey'atn al. Bey'attan kananlar hakknda ise, Hseyin b. Ali ve Abdullah b. Zbeyr hakknda olduu zere, hkm yerine getir! Vesselam."8 Baka rivayete gre, Yezid yazsnda yle demiti:

"mdi, Hseyin'in, Abdullah b. mer'in ve Abdullah b. Zbeyr'in bey'atlarn zorla al. Onlar bey'at edinceye kadar, ne geveklik ve yumuaklk gsterilecektir, ne de uyumaklk! Vesselam!"9 Yezid'in Velid b. Utbe'ye yazd bu yazs, fare kula gibi kck idi.10 Velid'in Mervan'la Grmesi Yezid'in emirnamesi gelince, Velid, bir fitne ve karklk kmasndan korktu. Aralan ak bulunan Mervan'a adam gnderdi. 6. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 227. 1. Ebu'1-Fid, el-Bidye ve'n-nihye, c. 8, s. 146. 8. Ykub, Trih, c. 2, s. 241. 9. Belzur, Ensbu'l-erf, c. 4, s. 12, Taber, Trih, c. 6, s. 188. 10. Ebu'1-Fid, El-Bidye ve'n-nihye, c. 8, s. 146. KERBELA FACASI 41 Mervan geldii zaman, yazy ona okudu ve ne yapmak gerektiini dant. Mervan: "Abdullah b. mer'le Abdurrahman b. Ebu Bekir bu hususta birey istemezler. Hseyin b. Ali ile Abdullah b. Zbeyr'e gelince, hemen adam gnderip onlar art ve Yezid'e bey'atlarn al. Bey'at etmezlerse, Muaviye'nin lm haberi yaylmadan nce, onlarn boyunlarn vur! Yoksa, onlardan her biri bir tarafa ekilir, muhalefete balarlar" dedi. Velid'in Hz. Hseyin'le Abdullah b. Zbeyr'i Huzuruna artmas Velid b. Utbe, o zaman bulu ana ermek zere bulunan Abdullah b. Amr b. Osman'a: "Oulcazm! Haydi, Hseyin b. Ali ile Abdullah b. Zbeyr'e git de, onlar bana ar!" dedi. ocuk, Mescide kadar gitti. Onlar Mescidde oturmakta idiler.

Onlara: "Valinin davetine icabet ediniz!" dedi. ocua: "Sen git! zin sra geliriz!" dediler. ocuk dnp gitti. Abdullah b. Zbeyr, Hz. Hseyin'e: "Sence, bu saatte adam gnderilip arlmamzn sebebi ne olabilir?" diye sordu. Hz. Hseyin: "Sanrm ki, Muaviye lmtr. Bey'at iin arlyoruz!" dedi. Abdullah b. Zbeyr: "Ben bundan daha baka bir maksat bulunduunu sanyorum" dedi. Mescidden ayrlp evlerine gittiler.11 Velid, ikisine tekrar adam gnderip gelmeleri iin srar etti. 11. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 227, Taber, Trih, c. 6, s. 189. 42 HZ. HSEYiN VE KERBEL FACASI

Hz. Hseyin'in valinin yanna gitmesine ev halk raz olmadlar. Abdullah b. Zbeyr, davetilere: "Acele etmeyiniz, yannza geleceim!" diye cevap verdi. Velid, azadl klelerini ona tekrar gnderdi. Onlar: "Ey Khiliye'nin olu! Valinin yanna gelirsen gel; gelmezsen, seni ldrrz!" diyerek tehdit ve hakaret ettiler. Abdullah b. Zbeyr de:

"Hemen geliyorum! Hemen geliyorum!" dedi. Abdullah b. Zbeyr'in kardei Cafer b. Zbeyr, Velid'in yanna gitti. Ona: "Allah seni rahmetle esirgesin! Abdullah'n zerine dmekten vazge. Ona birok adamlar gndermen, kendisini korkutmutur. O, inaallah, yarn sabah sana gelecektir" dedi. Bunun zerine, Velid adamlarn ona salmaktan vazgeti. Abdullah b. Zbeyr'in Mekke'ye Gitmesi Abdullah b. Zbeyr, Hicretin 60. ylnda, Recep'in kmasna gece kala, Cumartesi gecesi, yannda kardei Cafer b. Zbeyr olduu halde, Furu' yolunu tutarak Mekke'ye doru hareket etti. Sabaha knca, Velid onu aratt, bulduramad.12 Kendisinin Mekke'ye gittiim haber ald.13 meyye oullarnn az adllarndan Habb b. Krre'nin kumandas altnda otuz atly pelerinden koturdu ise de, onlara yetimek mmkn olmad.14 Hz. Hseyin'in Velid'le Grmesi Hz. Hseyin, azadl kuleleriyle oullarndan bazlarn yanna alarak vali konana doru gitti. Yanndaki genlere, kapda oturmalarn, sesini iitir iitmez ieri dalmalarn emrettikten sonra, kendisi Velid'in huzuruna girdi. 12. Belzur, Ensbu'l-erf, c. 4, s. 13. 13. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 228. 14. Belzur, Ensbu'l-erf, c. 4, s. 13. KERBELA FACASI 43 O srada, Mervan b. Hakem, Velid'in yannda idi. Hz. Hseyin de, Velid'in br yanna oturdu.15 Hz. Hseyin, Velid'le Mervan arasnda gerginlik bulunduunu bildii iin, onu Velid'in yannda grnce:

"Akraba ile ilgilenmek, grp konumak, ilgisizlikten hayrldr. Barklk da, dmanlktan hayrldr. imdi, siz biraraya geldiinize gre, herhalde Allah aranz dzeltmitir" dedi. kisi de cevap vermediler, sustular. Velid, Yezid'in yazsn okuduktan sonra, Hz. Hseyin'i Yezid'e bey'ata davet etti. Hz. Hseyin: "nn lillhi ve inn ileyhi rcin. Allah Muaviye'ye rahmet etsin. Sana da byk ecir versin. Bey'at iine gelince, benim gibi bir adam gizli olarak bey'at edemez. Zaten, halkn nnde aklamadka, bu bey'ata sen de raz olmazsn. Sen kp halk bey'ata davet ettiin zaman, bizi de arrsn" dedi. Velid, sulh ve mslemeti sever bir adamd: "Peki, imdi evine dn. Halk bey'at iin topland zaman, sen de onlarla birlikte gelir, bey'at edersin" dedi. Mervan: "Eer bu imdi yanndan ayrlacak olursa, onu bir daha hibir zaman ele geirmeye kadir ve muvaffak olamazsn! Hatta, onunla senin aranda ok arpma olur. Sen bu adam hapset. O yanndan gitmeden ya bey'at eder, yahut onun boynunu vurursun!" dedi. Hz. Hseyin, yerinden srad: "Ey mor suratl adamn olu! Yalan syledin! Vallahi, sen alak-latn. Gnah iledin. Benim boynumu vurmaya ne sen kadir olabilirsin, ne de o kadir olabilir!" diyerek Velid'in yanndan kp gitti.16 15. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 227-228. 16. Belzur, Ensbu'l-erf, c. 4, s. 14-15, Taber, Trih, c. 6, s. 189. 44 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

Mervan, Velid'e: "Sen benim szm dinlemedin. Vallahi, sen byle bir frsat bir daha ele geiremezsin!" dedi. Velid'in Mervan' Knamas ve Hz. Hseyin'in Kanna Girmekten rpermesi Velid: "Yazklar olsun sana! Sen bana Reslullah Aleyhisselamn kz Ftma'mn olu Hseyin'i ldrmemi mi telkin ve teklif etmek istiyorsun?!17 Ey Mervan! Sen, benim, dinimi ykacak bireye teebbs etmemi mi istiyorsun?! Vallahi, Hseyin'i ldrp de dnyann her tarafna, zerine gnein doup batt btn dnya mal ve mlkne mlik olacam bilsem, yine onu ldrmeyi arzu etmem!18 Sbhnallh! 'Bey'at etmem!' dedi diye Hseyin'i mi ldreyim?!19 Vallahi, bu ii yapmamaktan doacak sorumluluk, Kyamet gnnde Allah katnda Mzan'da Hseyin'in kanna girmenin hesabn vermekten daha hafif, daha kolaydr!20 Hem, onun kan masumdur, korunmutur da!" dedi.21 Mervan, Velid'in grn hi de beenmedii ve benimsemedii halde, ona: "Senin bu husustaki grn ve yaptn yerindedir!"22 Muhammed b. Hanefiyye'nin Hz. Hseyin'e t ve Tavsiyeleri Hz. Hseyin'in kardei Muhammed b. Hanefiyye, Hz. Hseyin'e: "Ey kardeim! Sen, bana halkn en sevgilisi ve ereflisisin. Mervan seni Yezid'e bey'at ettirmek iin zerine decektir. 17. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 228. 18. Belzur, Ensbu'l-erf, c. 4, s. 15, Taber, Trih, c. 6, s. 190. 19. Taber, Trih, c. 6, s. 190. 20. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 228, Belzur, Ensbu'l-erf, c. 4, s. 15. 21. Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 198. 22. Taber, Trih, c. 6, s. 190.

KERBELA FACASI 45

Sen ehirlerden uzak dur. Halka elilerini sal. Onlar senin yanna toplanr, sana bey'at ederlerse, bundan dolay Allah'a kret. ayet halk senden bakasnn yanna toplanr, ona bey'at ederlerse, bundan senin ne dinin, ne de insanln ve faziletin eksilir. Ben ancak undan korkarm ki; sen ehirlerden birisine varrsn. Halk senin hakknda anlamazla derek arprlar da, ilk mzrak sana dokunur! Senin gibi, gerek ahsiyet bakmndan, gerek ana ve baba bakmndan insanlarn en hayrls olan bir ztn bo yere kan dklr ve ev halk da zelil ve perian olur!" dedi. Hz. Hseyin: "Peki, nereye gideyim kardeim?" diye sordu. Muhammed b. Hanefiyye: "Sen Mekke'ye git. Orada sknet ve rahat bulursan, ne l? Rahat olamazsan, Yemen'e git. Orada sknet ve rahat bulursan, ne l! Rahat bulamadn takdirde, da balarna k. Halkn ilerinin nereye varacan bekle. Senin iin faydal olan gr, aklanmtr!" dedi.23 Hz. Hseyin'in Mekke'ye Gidii Muhammed b. Hanefiyye'nin tavsiyesi zerine, Hz. Hseyin, Hicretin 60. ylnda Recep aynn bitmesine iki gece kala, Pazar gn24 akam olup gece karanl knce, kzkardeleri mm Kl-sm'u, Zeyneb'i, kardeinin olunu, kardei Ebu Bekir'i, Cafer'i, Abbas' ve Medine'de bulunan btn ev halkn yanna alarak Mekke yolunu tuttu. Medine'de yalnz kardei Muhammed b. Hanefiyye kald. Abdullah b. Abbas da, birka gn nce Mekke'ye gitmiti. Abdullah b. Muti'in Hz. Hseyin'e Tavsiyeleri Hz. Hseyin, bir hayli yol aldktan sonra, Abdullah b. Muti'e rastlad.

Abdullah b. Muti', Mekke'den dnyor, Medine'ye gidiyordu. 23. Belzur, Ensbu'l-erf, c. 4, s. 15-16, Taber, Trih, c. 6, s. 190-191. 24. Taber, Trih, c. 6, s. 190. 46 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

Hz. Hseyin'e: "Nereye gidiyorsun?" diye sordu. Hz. Hseyin: "imdilik Mekke'ye!" dedi. Abdullah b. Muti': "Allah hakknda hayrl eylesin. Ben sana baka bir gr iaret ve tavsiye etmek isterdim" dedi. Hz. Hseyin: "Nedir o?" diye sordu. Abdullah: "Mekke'ye vardnda, oradan baz memleketlere ve mesel K-fe'ye de gitmek isteyeceksin. Sakn oraya gideyim deme! nk, oras uursuz bir memlekettir. Baban orada ldrld. Kardein Hasan orada yalnz brakld, aldatld ve yaraland. Sen Mekke Hareminden ayrlma. Hicaz halk sana hi kimseyi denk tutmaz. Sen, sana bal olanlar her taraftan oraya ar. Gelip yannda toplanrlar" dedi. Hz. Hseyin: "Allah, diledii eyi takdir ve hkm eder!" dedi. Sonra, devesinin yularn brakp yoluna devam etti ve Mekke'ye ulat.

Mekke'de, 'b- Ali'ye indi. Mekkeliler, onu grnce, yannda halka halka toplandlar. Abdullah b. Zbeyr'i braktlar. Halbuki, daha nce, onun banda toplanmakta idiler. Abdullah b. Zbeyr; Hz. Hseyin Mekke'de oturduka halkn kendisi yannda toplanmayacan bildiinden, sabah akam, Hz. Hseyin'in peinden ve yanndan ayrlmad. O srada, Yezid, Mekke valisi Yahya b. Hakm'i azletti. Kfelilerin Hz. Hseyin'i Kfe'ye Davet Etmeleri Kfeliler Muaviye b. Ebu Sfyan'n vefat ettiini, Hz. Hseyin'in de Mekke'ye gittiini haber alnca; Ehl-i Beyt taraftarlarndan bir cemaat, Sleyman b. Sured'in evinde toplandlar.25 25. Dinever, Kitbu'l-ahbr, c. 228-229. KERBEL FACASI 47 Sleyman b. Sured, Peygamberimizin ashabmdand. smi Ye-sar'd. Mslman olduu zaman, Peygamberimiz, onun ismini Sleyman'a evirmiti. Kendisi, kavminin erafndand. Peygamberimizin vefatndan sonra Kfe'ye gelip yerlemiti. Sleyman b. Sured, Cemel ve Sffn vak'alarnda Hz. Ali'nin yannda bulunmutu. zerinde hemen karar veremez, ok dnr dururdu.26 Sleyman b. Sured: "Muaviye lmtr. Hseyin halkn bey'atn alacaktr. Kendisi Mekke'ye gitmitir. Sizler, onun ve babasnn taraftarlar bulunuyorsunuz. Eer siz bunu biliyorsanz, ona yardm edeceinizi ve onun d-mamyla savaacanz kendisine yaznz. ayet korkacak, korkaklk edecek iseniz, adamcaz aldatmaynz!" dedi. Toplantda bulunanlar: "Hayr! Onu aldatmayacaz. Onun dmanyla arpacaz. Onun urunda leceiz!" dediler. Sleyman b. Sured:

"yleyse, ona yaz yaznz" dedi. zet olarak, yle yazdlar: "Bismillhirrahmnirrahm Hseyin b. Ali'ye! Sleyman b. Sured, Mseyyeb b. Necebe, Rifa b. eddad ve Habb b. Mzahirle Kfeli m'min ve mslmanlarn Hseyin'e taraftar olanlarndan! Selamn aleykm! Biz, Allah'a hamdederiz ki, O'ndan baka ilah yoktur. mdi, Allah'a hamdolsun ki, dmann ldrmtr. Bizim imammz, nderimiz yoktur. Hemen gel! Umulur ki, Allah bizi senin sayende hak zerinde toplar. Numan b. Ber, vali kknde oturmaktadr. Biz onunla ne Cuma'da toplanyoruz, ne de bayram namazna kyoruz. Yanmza geleceini haber alacak olursak, seni karlamaya kar, sana am'da kavuuruz inaallah. 26. fan Sa'd, Tabakt, c. 4, s. 292. 48 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

Allah'n selam ve rahmeti zerine olsun."27 Kfeliler, gnderdikleri baka bir yazlarnda da: "Senin yannda yz bin kii bulunacaktr!" dediler.28 Sleyman b. Sured ve arkadalar, Kfe valisi Numan b. Ber'i kovacaklarn da mektuplarnda bildirdiler. Mektubu, Ubeydullah b. Sbey''l-Hemdn ve Abdullah b. Ved-dk's-Slem ile Mekke'ye gnderdiler. Bunlar, Ramazan'n onunda Mekke'ye eritiler ve mektubu Hz. Hseyin'e sundular. O gn, akam olmadan, Bir b. Mshir's-Saydv ile Abdur-rahman b. Ubeyd'l-

Erhab, yanlarnda Kfe eraf ve kabile reislerinin elli mektubu olduu halde, Hz. Hseyin'in yanna geldiler. Her mektup, Kfelilerden iki, , drt kii tarafndan imzal, mhrl olarak gnderilmi bulunuyordu. Sabaha knca, Hni'b. Hni''s-Sbey' ve Sad b. Abdullah'l-Has'am, yannda elli mektupla geldi. O gn, akam olduu zaman, Sad b. Abdullah's-Sakafi, Kfe-lilerin reislerinden ebes b. Rib', Haccar b. Ebcer, Yezid b. Haris, Azre b. Kays, Amr b. Haccac ve Muhammed b. Umeyr b. Utarid'in gnderdikleri bir mektupla kageldi. Kfelilerden, dier gnlerde de hayvanlarna azklarn ykleyip Hz. Hseyin'e mektup getiren eliler birbirini takip etti.29 Kfeliler, Hz. Hseyin'e: "Biz, senin bey'atna kendimizi baladk. Biz, senin yannda lm gze aldk! Senin yznden, Cuma'da cemaatte bulunamamaktayz. Hemen yanmza gel!" demekte idiler.30 Hni' ile Sad b. Abdullah'n getirdikleri mektupta da yle demliyordu: "Bismillhirrahmnirrahm Hseyin b. Ali'ye: Onun taraftar olan m'min ve mslmanlardan! mdi, haydi gel artk. Btn halk seni gzlyor. Onlann senden baka imam ve nderleri yok. Acele, acele gel. Vesselam."31 27. Taber, Trih, c. 6, s. 197. 28. Taber, Trih, c. 6, s. 221. 29. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 228-229. 30. Taber, Trih, c. 6, s. 194, Mes'd, Murcu'z-zeheb, c. 3, s. 64. 31. Ykub, Trih, c. 2, s. 241-242, Taber, Trih, c. 6, s. 197. KERBELA FACASI 49

Kfeli kabile reislerinden ebes b. Rib', Haccar b. Ebcer, Yezid b. Haris, Yezid b.

Rveym, Azre b. Kays, Amr b. Haccac ve Muham-med b. Umeyr't-Temm de, birlikte yazp gnderdikleri mektuplarnda yle demekte idiler: "mdi, her taraf yeerdi. Meyveler yetiti. Kuyularn suyu oald. stediin zaman gel. Senin iin askerler, yardmclar hazrlanmtr. Sana selam olsun."32 Abdullah b. Abbas'n Yezid'e gnderdii mektupta akladna gre; Hz. Hseyin'in Kfe'ye davet ediliinde Yezid'in de parma vard.33 Hz. Hseyin'in Kfelilere Cevab Hz. Hseyin, Kfelilerin hepsine bir mektup yazp Hni' b. Hni' ve Sad b. Abdullah'la gnderdi. Hz. Hseyin, bu mektubunda yle dedi: "Bismillhirrahmnirrahm Hseyin b. Ali'den, Kfe'de bulunan m'min ve mslman cemaatine! mdi, bana, mektuplarnzla en son gnderdiiniz elileriniz Hni' ve Sad geldiler. Andnz, anlattnz hereyi anladm. Szlerinizin z olarak: 'Bizim iin bir imam ve nder yok. Sen hemen gel. Umulur ki, Allah senin sayende bizi hidayet ve hak zerinde toplar" diyorsunuz. Kardeim ve amcamn olu olan, ailem halkndan gvendiim Mslim b. Akl'i size gnderiyorum. Sizin hal ve gidiinizi, iinizi ve grnz inceleyip bana yazmasn kendisine emrettim. Eer o sizin btn ileri gelenlerinizin, fazilet ve stn akl sahibi olanlarnzn grlerinin de yanma gelen elilerinizin grlerinin ayn ve yazlarnzdan okuduum ekilde olduunu bana yazacak olursa, inaallah, hemen hazrlanr, yannza gelirim. 32. Taber, Trih, c. 6, s. 197. 33. Ykub, Trih, c. 2, s. 249. 50

HZ. HSEYN VB KERBELA FACASI

Andolsun ki; Kitabullah'la mil olmayan, adalet terazisini elinde tutmayan, hak ve gerek dine gre hareket etmeyen, nefsini Allah'la balamayan kii, gerek mnda imam ve nder olamaz! Vesselam."34 Basrallarm Toplantlar ve bn Ziyad'n Tedbir Almas Basral Ehl-i Beyt taraftarlar da, Abdulkays oullan kadnlarndan Mriye'nin evinde gnlerce toplandlar. Hz. Hseyin'e bey'at hususunda konumalar yaptlar. Ubeydullah b. Ziyad; Hz. Hseyin'in geleceini haber alnca, Basra'daki vali vekiline yazd. Gzcler dikilmesini ve yollarn tutulmasn emretti. Abdulkays oullarndan Yezid b. Nubayt, Hz. Hseyin'in yanna gitmek iin hazrland. Kendisinin on olu vard. Onlara: "Hanginiz benimle birlikte gelir?" diye sordu. Yezid'in Abdullah ve Uzeydullah adndaki oullan, kendisiyle birlikte gitmeye karar verdiler. Yezid b. Nubayt, Mriye'nin evinde toplanan dostlanna ve arkadalarna: "Ben Hseyin'in yanna gitmek iin acele ediyorum ve gidiyorum!" dedi. Onlar: "bn Ziyad'n adamlarnn sana bir zaran dokunmasndan korkarz!" dediler. Yezid b. Nubayt, kendisinin peine decek olanlarn ellerinden kolayca ve rahata kurtulabileceini syleyerek Mekke yolunu tuttu ve Hz. Hseyin'in yanna vard. Kendisi ve iki olu, Kerbel'da Hz. Hseyin'le birlikte ehit oldular.35 Hz. Hseyin'in Mslim b. AkPi Kfe'ye Gndermesi Hz. Hseyin, Mslim b. Akl'i ard. Ona: "Ey amcamn olu! Seni Kfe'ye gndereceim. Kfelilerin grlerinin hangi noktada toplandna bak. 34. Taber, Trih, c. 6, s. 197-198. 35. Taber, Trih, c. 6, s. 198. KERBELA FACASI

51

Eer onlar bana gnderdikleri mektuplannda olduklar zere iseler, bana acele yaz. Yanna gelmekte acele edeyim. ayet durum baka olursa, sen benim yanma dnmekte acele et" dedi.36 Hz. Hseyin; Mslim b. Akl'i Kfe'ye Kays b. Mshir's-Sayd-v, Umre b. Ubeyd ve Abdurrahman b. Abdullah'l-Erhab ile birlikte gnderdi ve Mslim'e daima Allah'tan korkmasn ve iini gizli tutmasn emretti.37 Mslim b. Ak, ev halknn ilerini dzenlemek zere Medine'ye gitti. Sonra da, Kays kabilesinden iki klavuz kiralayarak yola koyuldular. Klavuzlar, gece, yolu ardlar. Sabaha knca "Ah! Of!" demeye baladlar. Susuzlua ve hararete dayanamayacak, yryeme-yecek hale geldiler. Mslim'e: "Sana u yana doru gitmeni tavsiye ederiz. Oraya doru gidersen, belki sen kurtulursun!" dediler. Mslim, klavuzlar can ekiir bir halde brakarak, tavsiye edilen yola doru, yanndaki adamlar ve uaklaryla birlikte yrmeye devam etti. Nihayet, bir su bana gelip kavutular. Mslim, bu suyun banda bir mddet oturdu. Hz. Hseyin'e oradan bir mektup yazd. Btn olan bitenleri, ektikleri skntlar, klavuzlarn balarna geleni, niyetlenmi olduu bu yoldan pek de hayr ve uur gelmeyeceini mektupta bildirerek, kendisini elilikten af ile yerine baka birisini gndermesini diledi ve kendisinin kald Hubeyt vadisinde cevap beklediini de szlerine ekledi. Mslim, mektubu Kays b. Mshir's-Saydv'ye verip Hz. Hseyin'e gnderdi. Kays, Mekke'ye gelip mektubu Hz. Hseyin'e teslim etti. Hz. Hseyin, mektubu okudu ve Mslim'e u cevab yazd: "mdi, gnderdiim yere gitmekten seni tereddde dren, alkoyan ey, kanaatimce, senin korkaklndr. 36. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 230. 37. Taber, Trih, c. 6, s. 198. 52 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

Korkakl brak. Emrettiim yere git. Ben seni bu iten affedici ve yerine bakasn gnderici deilim! Vesselam!" Mslim, Hz. Hseyin'in mektubunu kendisine okuyana "Ben kendim iin korkmu deilim!" diyerek, yola devam etti. Mslim'in Kfe'deki Faaliyetleri Mslim, Kfe'ye varp kavutu. Orada Muhtar b. Ebu Ubeyd es-Sakaf'nin evine indi. Ehl-i Beyt taraftan olan Kfeliler, Mslim'in geldiini haber alnca, bana toplandlar. Mslim, onlara Hz. Hseyin'in mektubunu okudu.38 Hz. Hseyin'in mektubu okunurken aladlar. Abis b. Ebi ebib'-kir, Habb b. Mzahir, Sid b. Abdulla-hu'1-Hanef ve Haccac b. Ali ayaa kalkarak birer konuma yaptlar ve kllarn ekip bu yolda arpacaklarm ve Allah katndaki ecirden baka birey beklemeyeceklerini de ifade ettiler. , Kfe'de yayld. Hatta, Kfe valisi Numan b. Ber de bunu iitti. Numan b. Ber'in Kfelilere Hitab Numan b. Ber, minbere kp Allah'a hamd sena ettikten sonra: "Sizlere derim ki: Ey Allah'n kullan! Fitneye ve tefrikaya komaynz. nk, bunlarda adamlar yok etmek, kan dkmek ve mal gasb vardr. Ben, benimle arpmayan kimse ile arpmam. Ben, zerime atlmayan kimsenin zerine atlmam. Zan ile bir kimseyi sulamam ve yakalamam. Fakat, sizden kim yapt bey'attan dner, imamnza muhalefet ederse, kendisinden baka tann olmayan Allah'a andolsun ki, sizden yardm beklemeden kendi klcmla vurur, onu yere drrm! Umanm ki, sizin hakk tanyanlarnz, btl isteyenlerden oktur!" dedi. 38. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 230-231, Taber, Trih, c. 6, s. 198-199.

KERBEL FACASI 53 Numan b. Ber, yumuak huylu, ibadet ve taate devaml, sulh ve mslemeti sever bir kimse idi. Abdullah b. Mslim'in Numan b. Berle Mnakaas Abdullah b. Mslim b. Sad'l-Hadram, camide ayaa kalkarak: "Senin dmanna kar bu ekildeki gidiatn, zayflara yarar bir gr ve giditir!" dedi. Numan b. Ber: "Allah'a tatte zayflardan olmaklm, Allah'a msiyette gllerden olmaklmdan, bence daha sevgili ve yedir!" dedi.39 Abdullah b. Mslim: "Sen, zayf, belki kat kat zayf, gevek bir kimsesin. Memleket bozulmaya yz tuttu!" dedi. Numan b. Ber: "Zayf olup da Allah'n tatinde bulunmam, kuvvetli olup da Allah'a isyanda bulunmamdan, bence daha makbul ve yedir. Ben, Allah'n rtt rty yrtmam!" dedi. Abdullah b. Mslim, Numan b. Ber'in bu szn Yezid'e yazd.40 Yezid'in Kfe'deki Casuslar Abdullah b. Mslim ile Umre b. Ukbe, Yezid'in Kfe'de grevli iki casusu idi.41 Kfe'deki Durumun Yezid'e Yazlmas Abdullah b. Mslim, Yezid b. Muaviye'ye yazd yazda: "Mslim b. Akl, Kfe'ye geldi. Ehl-i Beyt taraftan olan Kfelileri Hseyin b. Ali'ye bey'at ettirmeye balad. Kfelilerin kalblerini bozdu. Eer Kfe sana lzm ve burada senin hkmn yryecek ise, buraya emrini yerine getirecek, senin dmann hakknda ilediin

ii ileyecek gl bir adam acele gnder. 39. Taber, Trih, c. 6, s. 199. 40. Taber, Trih, c. 6, s. 194. 41. Dinever, Kitbu'l-ahbr; s. 231. 54 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

nk, Numan zayf, hatta iki kat zayf ve gevek bir adamdr, bu iin hakkndan gelemez! Vesselam!" dedi.42 Kfe'deki durumu, Yezid'e byle ilk nce Abdullah b. Mslim yazp bildirdii gibi, ayn sekide Umre b. Ukbe, daha sonra mer b. Sa'd b. Ebi Vakkas da yazd. Yezid'in Sercun'la Grmesi Gelen mektuplar, Yezid'in yannda iki gn kald. Yezid, babas Muaviye b. Ebu Sfyan'n en yakn adam olan Sercun b. Mansur'u* yanna ard ve ona: "Hseyin Kfe'ye doru ynelmi, gidiyormu. Mslim b. Ak de, Kfe'de Hseyin iin halkn bey'atn alyormu. Bana haber verildiine gre; Kfe valisi Numan b. Ber de idarede zaaf gsteriyor, hatal ve zararl konumalar yapyormu. Senin bu husustaki grn nedir?" dedi ve kendisine Kfe'den gelen yazlan okudu. Kfe'ye kimin gnderilmesinin uygun olacan da sordu.43 Sercun, Basra valisi Ubeydullah b. Ziyad' tavsiye etti. Yezid: "Onda hayr yoktur!" dedi.44 Yezid, Ubeydullah b. Ziyad'a pek yz vermez, onu azarlar dururdu.45 Sercun, Yezid'e: "Eer baban Muaviye dirilseydi onun bu husustaki grn alr miydin?" diye sordu. -Yezid: "Evet!" dedi.46

Sercun: "Eer Muaviye sa olup da Kfe'ye bn Ziyad' gndermeni sana tavsiye etseydi, onu tayin eder miydin?" diye sordu. 42. Taber, Trih, c. 6, s. 199, Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 231.

* Sercun b. Mansur, Yezid'in yakn adam, yazcs, nedimi, maviri ve iki arkada idi (Belzur, Ensbu'l-erf, c. 4, s. 2, 81). Sercun'un babas Mansur ise, Rm (Anadolulu) idi (Ebu'1-Fid, El-Bidye ve'n-nihye, c. 8, s. 146, bn Haldun, Trh, c. 3, s. 19). 43. Taber, Trh, c. 6, s. 199. 44. Belzur, Ensbu'l-erf, c. 4, s. 82. 45. Taber, Trh, c. 6, s. 199. 46. Taber, Trh, c. 6, s. 200. KERBEL FACASI 55

a-m Ih, Yezid: "Evet!" dedi.47

Kfe valiliinin bn Ziyad'a ek vazife olarak verilmesi hakkndaki buyrultu, Sercun'un bylece reyi alnarak yazld.48 Yezid'in amllarla Grmesi Rivayete gre; Mslim b. Akl'in Kfe'de: "Ey Kfeliler! Reslullah Aleyhisselamn kznn olu, bize, Bahdel'l-Kelb'nin kznn olundan daha sevgilidir!" diyerek Hz. Hseyin'e bey'ata davete baladn haber ald zaman, Yezid: "Ey amllar! Kfe'ye kimi vali tayin edeyim; bana iaret ediniz?" diye sordu. amllar: "Baban Muaviye'nin seip kabul ettii kimseye raz msn?" dediler.

Yezid: "Evet!" dedi. "yleyse, Ubeydullah b. Ziyad'n Irak diyarna valilii iin buyrultu kar!" dediler.49 Numan b. Ber'in Azli Yezid, Kfe valisi Numan b. Ber'in Hz. Hseyin'e kar harekete geeceinden emin deil, hatta korku ve endiede idi.50 Bunun iin, onu hemen azletti ve kendisine yle yazd: "mdi, hi phesiz, vlmlerden olanlar, bir gn gelir, yeril-milerden olurlar. Yerilmilerden olanlar da, bir gn gelir, vlmlerden olurlar. Sen, denildii gibi, vlmlerden olarak bulunduun ve anldn meslein sonuna kadar ulatn, ykseltilip bulutlar atn, bulutlarn da stne ktn. Sana dahas ne lzm!..."51 47. Belzur, Ensbu'l-erf, c. 4, s. 82. 48. Taber, Trih, c. 6, s. 200. 49. bn Abdi Rabbih, Ikdu'l-ferd, c. 2, s. 216. 50. Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 201. 51. Belzur, Ensbu'l-erf, c. 4, s. 81-82. . 56 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

bn Ziyad'n Kfe'de Vazifelendirilmesi Yezid, Ibn Ziyad'a yazd yazda: "mdi, Kfe'de bana taraftar olanlar, Mslim b. Akl'in Kfe'de cemaatler topladn, Mslmanlarn tek saltanat asasn ikiye yardn, ayrdn haber verdiler. Bu yazm okur okumaz Kfe'ye git! bn Akl'i ele geirinceye kadar, define arar gibi, acele ara, bul! ldr, yahut srgn et! Vesselam!"52

"ki kanadn varsa, kanatlan, Kfe'ye u!"53 "Haber aldma gre; Kfeliler, yanlarna gelmesi iin Hseyin'e mektup yazmlar. Hseyin de Mekke'den ayrlp onlara doru hareket etmitir. Beldeler arasnda senin belden, gnler arasnda senin gnn, onunla bellanmtr. Sen ya onu ldrrsn, yahut (bize balanm olan aile nesebin kesilerek) kendi nesebine, babana dndrlrsn Ubeyd! Sen, yok edilmenden sakn!"54 Dier rivayete gre: "Hseyin Kfe'ye gidiyormu. Zamanlar arasnda senin zamann, beldeler arasnda senin belden onunla ibtillanmtr. Valiler arasnda da sen onunla ibtil-landn."55 "...Onun hakknda yaplacak i, ya ele geirilip azadlanmak, yahut hrriyeti klelie evrilmektir!"56 Yezid'in yazs, Mslim b. Amr'l-Bhil'ye verildi ve su gibi akp gitmesi emrolundu. Mslim b. Amr, Basra'ya eriti. Yezid'in yazsn bn Ziyad'a teslim etti. bn Ziyad, acele yol hazrln grp, ertesi gn Kfe'ye gitmeye hazrland. 52. Taber, Trh, c. 6, s. 200. 53. Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 201. 54. Ykub, Trh, c. 2, s. 42. 55. bn Abdi Rabbih, Ikdu'l-ferd, c. 2, s. 218-219, Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 205. 56. bn Abdi Rabbih, Ikdu'l-ferd, c. 2, s. 219, Ykub, Trh, c. 2, s. 242, Zeheb, A'lm, c. 3, s. 205. KERBELA FACASI 57 Hz. Hseyin'in Basral Ehl-i Beyt Taraftarlarna Gnderdii Mektup

Hz. Hseyin, Basra eraf ve kabile reislerine, azadls Selman'la bir mektup gndermi, mektubunda yle demiti: "Bismillhirrahmnirrahm Hseyin b. Ali'den. Mlik b. Misma', Ahnef b. Kays, Mnzir b. Crud, Mes'ud b. Amr ve Kays b. Heysem'e! Sizlere selam olsun.57 mdi, Yce Allah, Muhammed Aleyhisselam insanlar arasndan seip peygamberlikle, risletle ereflendirmitir. Sonra, Allah onu kullarna nasihat ve getirdii eyleri tebli ettikten sonra manev huzuruna ald. Biz ise, onun Ehl-i Beyti, velleri, vasileri ve veresesi bulunuyoruz. Onun yerine gemeye de, insanlar iinde en lyk ve hakl olan biziz. Biz, tefrikadan holanmadk. Sulh ve mslemet istedik. Biz biliyoruz ki; bu hakka, onu ellerinde bulunduranlardan daha lyk ve mstahak olan benim. Allah, ihsan ve slahta bulunanlar, hakk aratranlar rahme-tiyle esirgesin. Bizi de, onlar da yarlgasn. Size elimi bu yaz ile gnderdim. Ben sizi Allah'n Kitabna ve Allah'n Peygamberi olan Muhammed Aleyhisselamn snnetine davet ediyorum. O snnete ki ldrlm, yok edilmi, onun yerine bid'atlar ihdas edilmitir. Szlerimi dinler, emrime itaat ederseniz, doru yolu bulursunuz. Vesselam aleykm ve rahmetullah."58 Mnzir b. Crud'un Gelen Mektubu bn Ziyad'a Haber Vermesi Hz. Hseyin'in mektubu Basra'daki Ehl-i Beyt taraftarlarna gelince, Mnzir b. Crud'dan baka hepsi onu gizli tuttular. Mn57. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 231. 58. Taber, Trih, c. 6, s. 200. 58

HZ. HSEYN VE KERBELA FACASI

zir ise onu ifa etti.59 nk, kz Hind'i bn Ziyad'la evlendirmi bulunuyordu. Mnzir, bn Ziyad'n yanna giderek, gelen mektubu ve iindekileri ona haber verdi. bn Ziyad, Hz. Hseyin'in elisinin aranmasn emretti. Onu bulup getirdiler. Selman'n hemen boynu vuruldu.60 bn Ziyad'n Basrallara ltimatomu bn Ziyad, halk Basra Ulu Camiine toplatt. Minbere kt. Allah'a hamd senada bulunduktan sonra: "mdi, vallahi, bana g gelecek, yenilmeyecek, benim karmda darmadan edilmeyecek birey yoktur. Ben, dmanlk edenlere kar gl, arpacak olanlara kar zehirimdir! Oku Kare'nin dedii gibi, ben krl kar, sizin hakknzdan gelirim! Ey Basrallar! M'minler emri beni Basra ile birlikte Kfe'ye de vali tayin etti. Ben bir sabah kp oraya gideceim. Kardeim Osman b. Ziyad b. Ebu Sfyan' yerime vekil braktm. Sizlerden herhangi birinizin ona muhalefet ettiinizi veya yalan bir haber verdiinizi iitirsem, kendisinden baka tanr olmayan Allah'a andolsun ki, onu da, onun bal bulunduu ulu kiiyi de, onun velsini de ldrr; sizi emirlerime boyun edirinceye, yola getirinceye, aranzda muhalif braknayncaya kadar, yakn uza, suluyu susuzu bir tutarm. Ben, babam Ziyad'n oluyum ve ona benzerim!" diyerek tehditlerde bulundu.61

bn Ziyad'n Basra Erafim Elde Etmesi bn Ziyad, Yezid'in yazsn ald zaman, Hz. Ali'ye taraftarlkla tannm Basra eraf arasndan setii beyz kiiyi elde etti ki; Abdullah b. Haris b. Nevfel ile erk b. A'ver onlar arasnda idi. 59. Taber, Trih, c. 6, s. 200, Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 231. 60. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 231-232. 61. Taber, Trih, c. 6, s. 200.

KERBELA FACASI 59 bn Ziyad'n Basrallar arasndan ilk drd, elde ettii kiinin erk b. AVer olduu, erk'in zor kullanlarak elde edildii ve kendisiyle birlikte birok kimsenin de elde edildii sylenir. bn Ziyad, Serik'ten sonra Abdullah b. Hris'i de, yannda birok kimseyle birlikte elde etmitir. Bununla beraber, bu ztlar, bn Ziyad'n Kfe'ye gitmekte gecikeceini, Hz. Hseyin'in ondan nce gelip Kfe'yi ele geireceini ummakta idiler. bn Ziyad'n Kfe'ye Gelii bn Ziyad; yannda Mslim b. Amr'l-Bhil, erk b. AVer, Mnzir b. Crud, ev halk ve uaklarndan mrekkep ondokuz kiilik bir kafile ile Kfe'ye hareket etti. Kadisiye'ye geldikleri zaman, bn Ziyad, azadls Mihran'a: "Ey Mihran! Sen daha o hal zere misin? Kk grdnde sana yzbin var!" dedi. Mihran: "Hayr! Vallahi, artk dayanamayacam!" dedi ve bn Ziyad'a o da satld. bn Ziyad, Kfe'ye girince, hayvanndan indi. Yemen ii elbiselerden bir elbise giydi. Bana da, Yemen tlbentlerinden siyah bir tlbent sard. Azn burnunu rtt. Katrna bindi. Sonra, inip Kfe iinde tek bana yaya olarak yrmeye balad. lk nce, bekilere, koruyuculara rastlad. Bunlar, bn Ziyad' grnce, Hz. Hseyin zannettiler: "Hogeldin ey Reslullah'n olu!" dediler. bn Ziyad, onlara cevap vermedi. Evlerinden ve adrlarndan kan halk, bn Ziyad'n yanna ylmlard. nk, Hz. Hseyin'in geleceini iitmiler, gelmesini bekleyip duruyorlard. bn Ziyad' grnce, onu Hz Hseyin zannettiler.

bn Ziyad, rastlad cemaati selamlamadan gemiyordu. Halk: 60 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI "Hogeldin ey Reslullah'n olu!62 Ey Reslullah'n olu! Allah'a hamdolsun ki, seni bize gsterdi!" demekte, bn Ziyad'n elini, ayan pmekte idiler.63 Numan b. Ber ise, halkn sylediklerini iitmi, kkn kapsn skca kapattrmt. bn Ziyad le zeri kke geldii zaman, Numan b. Ber onu Hz. Hseyin sanyor ve bn Ziyad'n etrafndaki halk da barp aryorlard.64 Numan b. Ber, kkn balkonuna kt: "Ey Reslullah'n olu! Sen benim yanma ne diye geldin? Beldeler arasnda benim beldemi semekteki maksadn nedir?" diye seslenmeye balad.65 bn Ziyad, ona: "A kapy!" dedi. Numan b. Ber: "Amam!" dedi. bn Ziyad: "Gecen uzasn!" diyerek kzd. bn Ziyad'n arkasndaki halktan bazlar: "Ey cemaat! Kendisinden baka ilah olmayan Allah'a andolsun ki; bu, Mercne'nin oludur!" diye bardlar. Bazlar ise: "Yazklar olsun size! O, muhakkak Hseyin'dir!" dediler.66 bn Ziyad, Numan b. Ber'e:

"Uykun uzasn ey kr adam!" diyerek az ve burnunu rtt tlbendi anca, Numan b. Ber onu tand. Halk da: "Aaa! Mercne'nin olu imi!" diyerek bartlar ve onu akl talaryla taladlar.67 Numan b. Ber kapy ap bn Ziyad ieri girince, kapy hal-f kn yzne kapadlar.68 62. Taber, Trih, c. 6, s. 201-202. 63. Zeheb, Siyeru a'lmi'n-nbel, c. 3, s. 201. 64. Taber, Trih, c. 6, s. 201. 65. Mes'udi Murcu'z-zeheb, c. 3, s. 66. 66. Taber, Trih, c. 6, s. 202. 67. Mes'd, Murcu'z-zeheb, c. 3, s. 66. 68. Taber, Trih, c. 6, s. 202. KBRBEL FACASI 61 bn Ziyad'n Kfelilere Hitab bn Ziyad Kfe'nin Ulu Camiine gitti. Camide toplanmalar iin halka seslenildi. Halk toplannca, bn Ziyad minbere kt. Allah'a hamd senadan sonra: "Ey Kfeliler! M'minler emri beni sizin ehrinize vali tayin etti. Harp ganimetleri, kendi aranzda bltrlecektir. M'minler emri mazlumlarnza insaf ve adaletle muamele etmemi, beni dinleyen ve bana itaat edenlerinize ihsanda bulunmam, asi ve phelilerinize kar iddetli ve sert davranmam bana emretti. Ben onun bu yoldaki emrini sonuna kadar yerine getiririm. Ben itaatlerinize kar efkatli bir baba, aykr hareket edenlerinize kar da slatlm zehir gibiyim! Kendisini esirgeyen, koruyandan baka hibiriniz sa kalmaz.69 Ey insanlar! Ben iyi biliyorum ki; benimle birlikte kke kadar gelen ve bu suretle bana balln aklayan kimseler Hseyin'e dmandrlar. Onlar, Hseyin'in ehre girdiini ve duruma hkim olduunu sanmlard. Vallahi, ben hibirinizi tanyamadm"70 diyerek minberden indi. Vali kkne gidip yerleti.

Eski vali Numan b. Ber ise, am'daki vatanna doru hareket etti. Mslim b. Akl'in Kald Evi Deitirerek Bey'at Alma ine Devam Etmesi Mslim b. Akil; bn Ziyad'n Kfe'ye geldiini, eski vali Nu-man'n Kfe'den ayrldn, bn Ziyad'n hutbesini ve tehditlerini iitince, hayat hakknda endieye dt. Yatsdan sonra, Muh-tar'n evinden kp, Kfelilerin erafndan Hni' b. Urve'nin evine gitti ve avlusuna girdi. Hni', o srada kadnlarnn odasnda bulunuyordu. Kendisine haber gnderip dar kmasn istedi. Hni' dar kt. Mslim ayakta duruyordu. Hni'ye selam verdi ve: "Beni koruyasn ve konuklayasn diye sana geldim" dedi. 69. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 232-233. 70. Taber, Trih, c. 6, s. 202. 82 HZ. HSEYN VE KERBELA FACASI

Hni': "Sen bu ar ii yklemekle bana kydn! Eer gelip evime girmemi olaydn, seni kendimden geri evirmek isterdim. Sen bu koruma ve barndrma isteinle beni baladn. Seni barndrmak ve korumak bana bir bor oldu!" dedi ve Mslim b. Akl'i kadnlarnn evine ald. Ona orada bir oda ayrd. Bunun zerine, Ehl-i Beyt taraftarlar Hni'in evinde Mslim'in yannda toplanmaya baladlar. erk b. AVer Mslim b. Akl ile Birarada Hni', bn Ziyad'n yannda erk b. A'verle bulumu ve grmt. Onu evine getirip Mslim b. Akl'in oturduu odada konuk-lad. erk b. AVer, Basra'da eref ve itibar sahibi, hatrl bir kii idi. Basra Ehl-i Beyt taraftarlarnn byklerindendi. Mslim b. Akl'in ii hakknda Hni'i tevik eder durur, Mslim b. Akl de kendisine

gelen Kfelilerden, szlerinde duracaklarna dair kuvvetli ahidler, misaklar alrd. erk b. A'ver, Hni'in evinde bulunduu srada ar bir hastala tutuldu. bn Ziyad, onun hastalandn iitince, ziyarete, yoklamaya geleceini bildirmek zere adam gnderdi. erk'in Mslim b. Akl'e Bir Teklifi erk b. A'ver, Mslim b. Akl'e: "Senin gayen de, sana taraftar olanlarn gayesi de, ancak, u belnn, u azgn herifin yok edilmesidir. Allah, onu yok etmen iin sana imkn ve frsat verdi. O, benim hastalm yoklamaya gelecektir. Kalk, mahzene gir. Yanmda oturup dinlendii srada hemen k, ldr onu! ldrdkten sonra, vali kkne git, orada otur. Halktan hibir kimse, onun hakknda seninle ekimez, sana dmanlk etmez. Allah bana shhat ve afiyet verirse, Basra'ya gider, orada ben senin iine yeterim. Basrallar sana bey'at ederler" dedi. KBRBEL FACASI 63 Hni': "Ben Ibn Ziyad'n evimde ldrlmesini ho bulmam!" dedi. erk: "Ne iin ho bulmuyorsun? Vallahi, onu ldrmek, Allah'a yaknlktr!" dedi. Sonra da, Mslim'e: "Sen bu hususta kusur etme!71 Ben 'Bana bir su iiliniz!' diye seslenirim. Sen de o zaman gelir, klla onun iini bitirirsin!" dedi. Mslim: "Olur!" dedi.72 O srada, "Vali kapdadr!" diye haber verildi. Mslim b. Akl hemen mahzene girdi.

bn Ziyad, erk'in yanna girip selam verdi.73 erk'in deine oturdu. Azadl klesi Mihran ise* bn Ziyad'n baucunda durdu.74 bn Ziyad, erk'e: "Kendini nasl buluyorsun? ikyetin, hastaln nedir?" diye sordu. erk, Mslim'in gelmesi iin, sorunun cevabn uzatt durdu. Mslim'e duyurmak iin de, bir beyit okuyup: "Daha ne duruyorsun, ne bekliyorsun?" demek istedi ve beyti tekrarlad.75 erk: "Bana bir su iiriniz!" diye seslendi. Bir criye, bardakla su getirirken, Mslim'i grnce vazgeti. erk: "Bana bir su iiriniz!" diye tekrar seslendi. ncde: "Yazklar olsun size! Siz bana scak su iiriniz. Keke buna kendimde kudret olayd!" dedi. ta ;n

71. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 233-234. 72. Taber, Trih, c. 6, s. 202. 73. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 234. * Mihran, son derece akll ve zeki bir kimse idi. bn Ziyad'n akl hocas idi (Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 281). 74. Taber, Trih, c. 6, s. 202. 75. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 234. 64 HZ. HSEYN VE KERBELA FACASI

Mihran, ii sezdi. bn Ziyad'a gzleriyle iaret verdi. bn Ziyad, yerinden srayp kalkt. erk: "Ey emr! Size vasiyette bulunmak istiyordum" dedi. bn Ziyad: "Yanna yine gelirim" diyerek oradan ayrld. Mihran, bn Ziyad'n peinden kt. "Vallahi, seni ldrmek istediler!" dedi. bn Ziyad: "Bu, benim erk'e olan iyilik ve ikrammla nasl badar? Hem de Hni'in evinde! O Hni'in evinde ki, kendisi babamn eline elini koyup bey'at etmi bulunuyor!" diyerek vali kkne dnd.76 bn Ziyad'n Kann Dkmekten Mslim'i Alkoyan Sebepler Mslim b. Akl mahzenden kp erk'in yanna gelince, erk: "Herhalde, onu ldrmekten seni ancak korkaklk alkoymutur?" dedi. Mslim: "Onu ldrmekten beni iki mhim ey alkoymutur. Onlardan birisi, onu Hni'in evinde ldrmeyi ho ve uygun grmeyiim; ikincisi de, Reslullah Aleyhisselamn 'man, anszn adam ldrmek iin frsat kollamay engeller. M'min, anszn adam ldrmek iin frsat kollamaz' hadisidir" dedi. erk: "Fakat, vallahi sen onu ldrm olsaydn, iin dzelir, kuvvet ve kudret sende derlenip toplanrd" dedi. Bundan sonra erk birka gn daha yaad ve vefat etti.77 Mslim b. Akl'in Kfe'deki Baars Mslim b. Akl, Hni'in evinde Kfelilerin bey'atn almaktan geri durmad. Onlardan onsekiz bin kiinin, gizli olarak bey'atm ald.78 76. Taber, Trih, c. 6, s. 202.

77. Taber, Trih, c. 6, s. 204, Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 234-235. 78. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 235. KERBEL FACASI 65 Dier rivayete gre; bey'at edenler, otuz binden fazla idi.79 Ma'kl'n Mslim b. Akl'i Bulmak in Vazifelendirilmesi Mslim b. Akl'in bulunduu yer, bn Ziyad'a bir mddet gizli kald.80 bn Ziyad, azadls Ma'kl' ard. Ona: "u bin dirhemi al. Sonra, Mslim b. Akl'i ve adamlarn aratr, bul. Onlara bu bin dirhemi ver. Kendilerine: 'Dmanlarnzla yapacanz savalarda bundan faydalannz!' de! Senin kendilerinden olduunu onlara bildir. Bu paray verdiin zaman onlar sana gvenecek olurlarsa, senden hibir haberlerini saklamazlar. Artk, sabahleyin yanlarna gider, hereylerini renirsin. Haydi, git, bylece yap!" dedi. Ma'kl, Kfe'nin Ulu Camime gitti.81 Camiin direklerinden bir direin dibinde uzun uzun namaz klan bir zt grd. Kendi kendine: "u Ehl-i Beyt taraftarlar, uzun ve ok namaz klarlar. Herhalde, bu da onlardandr" dedi. Namaz klan zt, namazm bitirince, ayaa kalkt. Ma'kl, onun yanna vard: "Canm sana feda olsun! Ben amllardan bir kimseyim. Zlke-l'n azadlsym. Reslullah Aleyhisselamm Ehl-i Beytini sevmeyi Allah bana ihsan etti. Onlar en ok sevenlerdenim. Yanmda bin dirhem var. Ehl-i Beyt taraftarlarndan birisine bunu vermeyi arzu ediyorum. Bu ehre Hseyin b. Ali Aleyhisselamm bir davetisi geldiim iittim. Baz ilerinde

faydalanmak, taraftarlarndan istedii kimseye harcamak zere, bu paray ona takdim etmeme dellet ve tavassut eder misin?" dedi. 79. bn Abdi Rabbih, Ikdu'l-ferd, c. 2, s. 217. 80. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 235. 81. Taber, Trih, c. 6, s. 203. 66 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

Namazdan kalkan zt: "u mescidde benden gayr birok kimseler varken, bunu bana ne diye soruyorsun?" dedi. M'kl: "nk ben sende, senin yznde iyilik grdm. Reslullah Aleyhisselamn Ehl-i Beytine taraftar olan kiilerden olabileceim tahmin ettim!" dedi. Bunun zerine, o zt: "Allah sana iyilikler versin! Sen beni iyi tandn. Ben senin kardelerinden bir kimseyim. smim Mslim b. Avsece'dir. Seninle grtme sevin duydum. Ben de o Ehl-i Beyt taraftarlarndan birisiyim. u Allah'n bels bn Ziyad'n korkusundan dolay, bunu btn halktan gizli tutacana, Allah adna yemin ederek bana sz ver!" dedi. M'kl, Mslim b. Avsece'ye, bu hususta istedii yeminli sz verdi. Mslim b. Avsece, Ma'kl'a: "Bugn dn, git. Yann sabah olunca, sen benim evime gel. Seninle birlikte adammza, yani Mslim b. Akl'e gideriz. Seni ona kavutururum" dedi. aml gitti. Gece yatt. Ertesi sabaha knca, Mslim b. Avse-ce'nin evine vard. Mslim b. Avsece, onu gtrp Mslim b. Akl'in yanna soktu. M'kl ve ii hakknda izahat verdi. M'kl da, yanndaki paray Mslim b. Akl'in nne koydu ve ona bey'at etti. aml casus artk sabahlan Mslim b. Akl'in yanna serbeste geliyor, kendisine engel olunmuyor, btn gn onun yannda bulunuyordu. O, bylece, Mslim b. Akl ile taraftarlarnn btn haberlerine vkf olmutu.

M'kl, bir akam, gece karanl basnca, bn Ziyad'n yanna vard. Olan bitenleri ona birer birer anlatt. Mslim b. Akl'in de Hni' b. Urve'nin evinde bulunduunu bildirdi. Hni'in Bana Gelenler Kfe erafndan Muhammed b. E'as ile Esma b. Hrice, selam vererek bn Ziyad'n yanna girdikleri zaman, bn Ziyad onlara: KERBELA FACASI 67 "Hni' b. Urve ne yapyor? Nasldr?" diye sordu. bn E'as'la bn Hrice: "Ey Emr! O gnlerden beri hastadr!" dediler. bn Ziyad: "Nasl olur? Benim iittiime gre; o btn gn evinin kapsnn nnde oturmakta imi! Bizim yanmza uramaktan kendisim alkoyan nedir? Bize gelip selam vermesi kendisine den hak ve vecibelerden deil midir?" dedi. bn E'as'la bn Hrice: "Biz bunu ona bildirecek, yanna uramakta gecikmemesini syleyeceiz" dediler.82 bn Ziyad: "Hni'i her halde bana getiriniz!" dedi. bn E'as'la bn Hrice, bn Ziyad'n Hni'e bir ktlk yapmamasn salamak iin: "O, eman verilmedike, suu balanmadka gelmez!" dediler. bn Ziyad: "O nerde, eman nerde! Gitseniz de, bireyler syleyip onu yanma getirseniz olmaz m? Eer eman verilmedike gelmeyecek olursa, ona eman veririz. Gidin, arn onu!" dedi.83 Muhammed b. E'as'la Esma b. Hrice, bn Ziyad'n yanndan ayrlarak Hni' b. Urve'nin yanna geldiler. bn Ziyad'n sylediklerini, kendilerinin ona verdikleri cevab ve sz anlattktan sonra: "Biz sana yemin veriyoruz. bn Ziyad'n sana kar kalbinde uyanan kinin, dmanln silinmesi iin, imdi bizimle birlikte kalkp onun yanna gideceksin!" diyerek direndiler. Bunun zerine, Hni' katrn getirtti. Ona bindi. Muhammed b. E'as ve Esma b. Hrice ile birlikte gittiler.

Vali kkne yaklanca, Hni'in kalbine bir korku dt. Arkadalarna: "Kalbime, bu adamdan bir korku dt!" dedi. Arkadalar: 82. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 235-237. 83. Taber, Trih, c. 6, s. 202. 68 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI "Ne iin kalbine korku dyor?! Sen temiz, yal, dvlmekten uzak bir kiisin!" dediler. Hni' onlarla birlikte gitti. bn Ziyad'n yanna girdi. Kad u-reyh de orada idi. bn Ziyad, Hni'i grnce: "Ben onun yaamasn ve iyiliini istiyorum. O ise benim lmm istiyor!" diye balayan bir beyit okudu.84 Halbuki, bn Ziyad, nceleri, Hni' gelirken, ona ikram ve iltifatlarda bulunurdu. Hni': "Ey emr! Nedir bu? Bununla ne demek istiyorsun?" diye sordu. bn Ziyad: "Ey Hni' b. Urve! Senin m'minler emrine ve btn msl-manlara kar evinde yaptn u iler nedir, syle bakaym? Mslim b. Akl'i getirtip evine soktun. evrendeki evlerde onun iin silahlar ve askerler topladn, deil mi? Bunlarn bana gizli kalacan m sandn?" dedi. Hni': "Ben byle birey yapmadm. Mslim de yanmda deildir" dedi. bn Ziyad: "Evet! Yaptn!" dedi. Hni': "Yapmadm!" dedi. bn Ziyad:

"Evet! Yaptn!" dedi. Aralarnda sz oald. Hni' itirafa yanamad ve inkr etmekte direndi. Bunun zerine, bn Ziyad, casusu Ma'kl' artt. Ma'kl, gelip nlerinde durdu. bn Ziyad, Hni'e: "Bunu tanyor musun?" diye sordu. Hni' "Evet!" dedi ve Ma'kl'n kendileri zerine tayin edilmi bir casus olduunu ve btn olan bitenlerin bn Ziyad'a onun tarafndan ulatrlm olduunu anlad. Elleri yanlanna dt. Bir mddet, kendinden geti. 84. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 237. KERBEL FACASI 69

L1 aSonra, kendine gelip bn Ziyad'a: "Beni dinle! Szlerimin doruluuna inan! Vallahi, sana yalan sylemiyorum. Kendisinden baka ilah bulunmayan Allah'a yemin ederim ki; Mslim b. Akl'i de evime ben arm, getirtmi deilim. Kapma gelip oturduunu grnceye kadar onun bey'at iinden de haberim yoktu. Evimde kalmak istedi. stediini reddetmekten utandm. Barndrlmas ve korunmas iin bana snd. Ben de kendisini evime aldm. Konukladm ve barndrdm. Onun ii, sana haber verilmi olduu zere olmutur. stersen, imdi, sana kar hibir ktlk yapmayacama dair seni tatmin edecek en ar yeminle sz vereyim, yahut istersen tekrar yanna dnp geleceime dair sana elinde bulunduracan bir rehine vereyim de, gideyim evimden istedii yere kp gitmesini kendisine syleyeyim ve kendisini himayemden ve komuluumdan karaym" dedi. bn Ziyad: "Hayr! Vallahi, onu bana getirip teslim etmedike, sen benim yanmdan ayrlamazsn!" dedi. Hni': "Vallahi getirmem!" dedi. Aralarnda sz oald.

Ne Kfeli, ne de Basral olmayan aml Mslim b. Amr'1-Bhi-l, Hni'in Mslim b. Akl'i bn Ziyad'a teslim etmemek hususunda direndiini ve sesini ykselttiini grnce, kalkp: "Allah valiye iyilikler versin! Sen beni bununla babaa brak da, kendisiyle bir konuaym?" dedi ve Hni'e: "Kalk, uraya gidip seninle biraz konualm!" dedi. Hni' kalkt. bn Ziyad'n yaknnda, baknca grebilecei, seslerini ykselttikleri zaman ne konutuklarn iitebilecei, kstklar zaman konutuklarnn kendilerinde gizli kalaca bir keye ekildiler. Mslim b. Amr'l-Bhil: "Ey Hni'! Allahakna! Kendini ldrtp de, kavminin, airetinin ban belya sokma. 70 HZ. HSEYN VE KERBELA FACASI

u kavmin (Yezid b. Muaviye hanedannn) amcasnn olu olan u adam bn Ziyad'a teslim ediver. Onlar onu ne ldrrler, ne de kendisine bir zarar verirler. Byle yapmakta sana ne ayp vardr, ne de eksiklik! Sen onu nihayet sultana teslim etmi oluyorsun!" dedi. Hni': "Hayr! Vallahi, bu, benim iin en ayp ve en utanlacak bir harekettir. Kendim sa ve salam, kulam duyar, gzm grr, kollarm iddetle tutar halde iken; saysz yardmclarm da varken, himayem altndaki konuumu teslim edeceim, yle mi? Vallahi, tek bama da kalsam, hibir yardmcm da olmasa, onun yannda lr, yine onu teslim etmem! Vallahi, onu hibir zaman bn Ziyad'a teslim etmem!" dedi. bn Ziyad, bunu iitince: "Yaklatrn yanma onu!" dedi. Hni'i yanna yaklatrdlar. bn Ziyad:

"Vallahi, ya onu bana getirirsin, yahut boynunu vuracam!" dedi. Hni', airetinin kendisim koruyacan sanarak: "Eer sen beni ldrrsen, kknn evresinde kllar sakrdar!" dedi. bn Ziyad: "Vay, sen beni kl akmasyla m korkutuyorsun? Yaklatrn yanma onu!" dedi. Yanna yaklatrlnca, Hni'in nne vard. Elindeki keskin denekle burnuna, alnna ve yanaklarna-denek knlncaya kadar-durmadan vurdu. Hni'in burnu paraland. zerine kanlar akmaya balad. Yanaklarnn ve alnnn derileri, etleri sakalnn zerine dkld. bn Ziyad: "Sen kann dkmeyi hellletirdin. Seni ldrmek bize hell olmutur. Tutun bunu, odalardan birine atn! Kapsn zerine kapatn. Kapya da bir beki dikin!" dedi ve yle yapld. KERBEL FACASI 71 Esma b. Hrice, ayaa kalkp, bn Ziyad'a: "Sen bize bu adam getirmemizi emrettin. Biz onu getirip yanna soktuumuz zaman, vurup burnunu paraladn. Kann, sakalnn zerine akttn. Onu ldreceini de syledin" diyerek itiraz edince, bn Ziyad: "Sen bizim lehimizde deil misin?" dedi. Emretti; o da an derecede dvld. Sonra, braklp hapsedildi. Muhammed b. E'as: "Biz, valinin lehimizde veya aleyhimizdeki grne razyz. Vali terbiye edicidir!" dedi. Amr b. Haccac, "Hni' ldrld!" diye iitince, Mezhic kabilesi halkn toplad. Byk bir toplulukla gelip vali kkn kuatt. Amr b. Haccac: "Ben Amr b. Haccac'm! Bunlar da, Mezhic kabilesinin svarileri ve ileri gelenleridir. Biz ne hkmete itaatten km, ne de cemaatten ayrlmz-dr. Fakat, bunlar, adanlan olan Hni'in ldrldn iitince, bunu hazmedemediler,

ii byttler" diyerek seslendi. bn Ziyad'a: "u kapda ylanlar, Mezhic kabilesi halkdr!" denildi. bn Ziyad, Kad ureyh'e: "Onlarn adamlarnn yanna gir, gr onu! Sonra, Mezhic kabilesi halknn yanlarna git. Hni'in sa olduunu, ldrlmediini grdn kendilerine haber ver!" dedi. Kad ureyh, Hni'in yanna girdi. Ona bakt. Kad ureyh der ki: "Hni1, beni grnce: 'Allah akna, Mslmanlar akna! Benim airetim, kabilem hep yok mu oldular?! Din adanlan nerede kaldlar?! Onlar, beni dmanlan ve dmanlarnn olu ile babaa brakp hep gaib mi oldular?!' dedi. Hni'in hl sakalna yznden kanlar akyordu. Kkn kapsnda bir sarsnt ve grlt iitince, dar ktm. Hni', arkamdan: 72 HZ. HSEYN VE KERBELA FACASI

'Ey ureyh! Sanyorum ki, iittiim grlt, Mezhic kabilesinin ve Mslmanlardan bana taraftar olanlarn sesleridir. Yanma on kii girip beni kurtarsnlar!' diye seslendi. Darya, Mezhic kabilesi halknn yanna ktm. Yanmda Hu-meyd b. Bkeyr'lAhmer vard. Kendisi, bn Ziyad'n bandaki emniyet memur ve muhafzlarndand. bn Ziyad onu Hni'in yanna benimle birlikte gndermiti. Vallahi, yanmda o adam olmasayd, Hni'in bana emrettii eyi adamlarna tebli ederdim. Mezhic kabilesi halknn yanna ktmda: 'Sizin adamnz hakkndaki tutumunuzu ve sylediklerinizi valiniz iitti ve Hni'in yanna girmemi bana emretti. Gidip onu grdm. Grdm de size sylememi emretti. Size bildiriyorum ki; Hni' sadr. Size onun ldrld hakknda verilen haber aslszdr1 dedim." Amr b. Haccac ve adamlar: "Demek ki Hni' ldrlmemi, Allah'a krler olsun!" dediler."85 Mezhic kabilesinin seyyidlerinden olan Amr b. Haccac, onlara: "te, adamnz sam. Ne diye fitneyi hzlandryor, krkl-yorsunuz? Geri dnp gidiniz!" dedi.

Dnp gittiler.86 bn Ziyad'n Mescidde Konumas bn Ziyad, Hni'i dvdkten ve hapsettikten sonra, halkn toplanmasndan korkarak, yannda halkn ileri gelenleri, kendi muhafzlar ve uaklar olduu halde mescide gitti. Minbere kt. Allah'a hamd senada bulunduktan sonra: "Ey insanlar! mdi size derim ki; Allah'a itaate, imam ve nderlerinize itaate sarlnz. htilafa ve tefrikaya dmeyiniz. Yoksa helak olur, zelil olur, ldrlrsnz. Uyarlan kii iin, mazeret yoktur" diyerek minberden indi. Mslim b. AMPin Ayaklanmas bn Ziyad, mescidde konumasn bitirip minberden indii sra85. Taber, Trih, c. 6, s. 205-207. 86. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 238. KERBEL FACASI 73 da "bn Akl geldi! bn Akl geldi!" diye sesler iitilince, acele kke girdi. Kkn kaplarn kapattrd ve kilitletti. Abdullah b. Hzim der ki: "Vallahi, ben Mslim b. Akl'in vali kkne gnderdii elisi idim. Hni'in bana gelenleri gzlerimle grmmdr. Hni' dvld ve hapsedildii zaman, atma binip Mslim b. Akl'in yanna vardm. Murad oullan kadnlar toplanmlar. 'Eyvah! Yanlp aldanp gitti o! Eyvah! Kayboldu o!' diyerek feryat ediyorlard. Mslim b. Akl'in yanna girip btn olan bitenleri kendisine haber verdim. Mslim'e bey'at etmi olanlar, onsekiz bin kii idi. Hni'in evinin evresindeki evlerde drt bin kii vard. Mslim b. Akl: "Y Mansur! Emit!' diye seslen!' dedi. Ben de: T Mansur! Emit!' diye seslendim. Bunu iiten Kfeliler de birbirlerine seslendiler. Halk, Mslim b. Akl'in bana topland.

Mslim b. Akl; Ubeydullah b. Amr b. Uzeyr'l-Kind'ye Kinde ve Reba kabileleri adna sancak balad ve ona: 'Sen, svarilerin nnde hareket et!' dedi. Mslim b. Avsece'ye, Mezhic ve Esed kabileleri adna sancak balad. 'Sen, piyadelerle git ve onlarn banda bulun!' dedi. bn Smmet's-Sid (Saydv)'ye Temm ve Hemedan kabileleri adna sancak balad. Abbas b. Cdet'l-Cedel'ye Medineliler adna sancak balad. Sonra, kendisi de kke doru hareket etti." Abbas b. Cedel der ki: "Biz, drt bin kii ile yola ktk. Kke varp kavutuumuz zaman, yz kii kaldk. Biraz sonra, Mslim b. Akl, Murad oullar kabilesiyle birlikte gelip kk kuattlar. Sonra, halk yanmza ardk. Hepsi yanmzda toplandlar. Ksa bir mddet gemi, gememiti ki; mescid ve sokaklar halkla dolmutu. Akama kadar, halkn yna devam etti. 74 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

bn Ziyad ok skt. Kkn byk kapsna ieriden dayanmalarn adamlarna emretti. bn Ziyad'n yannda emniyet memurlar ve muhafzlarndan otuz kii ile ev halkndan, azadllarn-dan ve Kfe erafndan da yirmi kii bulunuyordu.87 O srada kkte bulunanlarn-Kfe eraf da dahil olmak zere-ikiyz kii kadar olduklar da rivayet edilir.88 bn Ziyad; Mslim b. Akl'in birok halkla geldiini grnce, dellala: "Ey Allah'n svarileri! Hayvanlarnza atlaynz!" diyerek barmasn emretmi, davetine icabet eden olmamt. bn Ziyad, gelen halk arasnda kendi adamlar bulunduunu sanyordu.89 Mslim b. Akl'in yannda Muhtar b. Ebu Ubeyd yeil, Ubeydul-lah b. Haris ise krmz bir sancak tayor ve zerinde krmz bir elbise bulunuyordu.

Muhtar, gelince, sancan Anr b. Hureys'in kapsna dikti. bn Ziyad'n Ald Tedbirlerle Halk Mslim'in Bandan Datmas Mslim b. Akl, kkn evresinde iddetli arpma yapt.90 Ar ekilde yaraland. Arkadalarndan da bazlar ld.91 Kkn iinde bulunanlar, kkn damna karak halka kesek ve ok atarak halkn kke yaklamalarna engel oldular. Akama kadar, byle yapmaktan geri durmadlar.92 E'as, Ka'ka b. Sevr ve ebes b. Rib', akama kadar Mslim b. Akl ve arkadalaryla arptlar. ebes b. Rib': "Geceye kadar bekleyiniz. Bunlarn hepsi dalr, giderler;" Ka'ka ise, ebes'e: "Sen halka ehri kapadn. Yollarm a, onlar dalsnlar gitsinler!" diyordu.93 87. Taber, Trih, c. 6, s. 207. 88. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 238. 89. Taber, Trih, c. 6, s. 221. 90. Taber, Trih, c. 6, s. 215. 91. Taber, Trih, c. 6, s. 221. 92. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 238. 93. Taber, Trih, c. 6, s. 215. KERBELA FACASI 75 bn Ziyad, Kesr b. ihab b. Husayn' ard. Mezhic kabilesinden kendisine tbi olanlarn yanna varp harpten, sultann cezasndan korkutarak onlar bn Akl'den ayrmasn ona emretti. Muhammed b. E'as'a; Kinde ve Hadramevt'ten kendisine tbi olanlarn yanna gitmesini, halktan yanlarna gelecek olanlara eman sancann almasn emretti. Ka'ka b. Sevr, ebes b. Rib', Haccar b. Ebcer ve imr b. Zilcev-en'e, ayn ekilde hareket etmeleri iin emir verdi.

bn Ziyad, bsbtn yalnz ve az kimselerle kalmaktan ekinerek, dier Kfe erafn yannda tuttu. Kesr b. ihab, Muhammed b. E'as ve Ka'ka b. Sevr, kavim ve kabilelerinden kendilerine tbi olanlarla birlikte bn Ziyad'n yannda toplandklar zaman; Kesr b. ihab, bn Ziyad'a: "Allah emre iyilikler versin. Kkte seninle birlikte halkn ileri gelenlerinden, muhafzlarndan, ev halkndan ve azadllarmdan birok kimseler var. Kkn etrafn saranlarla arpmak zere, istersen sen de bizimle gel!" dedi. bn Ziyad gelmekten kand. ebes b. Rib''ye bir sancak balayp onu dan kard. Btn halk, Mslim b. Akl ile birlikte bulunuyor ve tekbir getiriyordu. bn Ziyad, yannda toplad Kfe erafna: "Halka grnnz. taatli olanlarn fazlasyla memnun edileceklerini syleyiniz. Asi olanlar ise, mitlerinin boa karlacaklarn ve cezalandrlacaklarn syleyerek korkutunuz. am'dan kendilerine kar asker birlikler gelmekte olduunu bildiriniz!" dedi. Halka kar ilk konuan, Kesr b. ihab oldu ve: "Ey insanlar! Buradan dalp ailelerinize kavuunuz. erri ve zarar hzlandrmaynz, krklemeyiniz. Kendinizi, ldrmek iin, ortaya atmaynz. te, size m'minler emri Yezid'in askerleri de geliyor. Eer siz bn Ziyad'la arpmaya devam edecek, yatsya kadar dnp gitmeyecek olursanz, o, zrriyetinize bile iyilii haram klmaya, amllarla yapacanz arpmada bozulup daldnzda 76 HZ. HSEYN VE KERBELA FACASI

hasta yerine salam, arpmada bulunup bir tarafa savumu olann yerine arpmada bulunmayan ortada yakalayp cezalandrmaya ve iinizde ona kar asi olanlardan bir kimse kalmaynca-ya kadar bu ekilde hareket etmeye yemin etmitir!" dedi.94 Muhammed b. E'as, Ka'ka b. Sevr, ebes b. Rib', Haccar b. Eb-cer ve imr b. Zilceven de: "Ey Kfeliler! Allah'tan korkunuz. Fitne ve fesat karmakta acele etmeyiniz. u mmetin asasn yarp ikiye ayrmaynz. zerinize am svarilerini getirmeyiniz. Onlarn tadn tatm, Emevlerin heybet ve azametlerini denemi bulunuyorsunuz!"

diyerek halka seslendiler. Mslim b. Akl'in yannda bulanan adamlar, hemehrilerinin szlerini iitince, gevemeye baladlar.95 Dalmaya yz tuttular. Kesr b. ihab, Kelb kabilesinden iki bin kiiyi Mslim b. Ak'den ayrd. Mslim b. Akl'in yanna gitmek istiyen Fityan oullar genlerinden birisini yakalayp bn Ziyad'a gnderdi. O da emretti, gen hapsedildi. Muhammed b. E'as, gidip Umre oullarnn mahallelerinde dikildi. Umre b. Salhab'l-Ezd'nin silahlanarak Mslim b. Akl'in yanna gitmek istediim anlaynca; onu tuttu, bn Ziyad'a gnderdi. O da onu hapsetti.96 Kfelilerden bir adam gelip oluna, kardeine ve amcasnn oluna: "Geri dn! nk bu kadar halk yetiyor, sana hacet brakmyorlar!" dedi. Bir kadn gelip olunu, kocasn ve kardeini geri evirinceye kadar onlarla ilgilendi.97 Baka bir adam gelip oluna veya kardeine: "Yarn amllar gelip karma kacak. Sen harbi ve erri ne yapacaksn, geri dn!" diyerek onlar alp gtrd. 94. Taber, Trih, c. 6, s. 207-208. 95. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 239. 96. Taber, Trih, c. 6, s. 208. 97. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 239. KERBELA FACASI 77

rye fa'

Orada toplanm bulunanlar, akama kadar blndler ve daldlar.98 Mslim b. Akl'in yannda beyz kii kald. Sonra, onlar da azala azala yz ve en sonra otuza kadar indi." Mslim b. Akl'in Bana Gelenler Mslim b. Akl, vali kk yanndaki mescidde akam namazn ancak otuz kii ile kld. Mslim, byle yannda otuz kiiden baka kimse kalmadn grnce, Kinde mahallesi kaplarna doru yaya olarak yrmeye balad.100 Kinde kaplarna gelince, yannda ancak on kii kald. Kinde kapsndan kt ve arkasna dnp bakt zaman, kendisine ne gidecei yolu, ne barnaca evi gsterecek, ne de karlaaca dmana kar dert orta olacak bir kimse gremedi. Kfe'nin eski sokaklarna doru yrmeye balad. Nereye doru gittiini, nereye gideceini bilmiyordu. Kindelerden Cebele oullarnn evlerine kadar gitti. Orada, E'as b. Kays'n azadlarndan Tav'a isminde bir kadnn kapsna vard. Kadn Esd'l-Hadram ile evlenmi, ondan Bilal isminde bir olu olmutu. Bilal halkn yannda bulunuyor, Tav'a da onun gelmesini bekliyordu. Mslim b. Akl, Tav'a'ya selam verdi. O da, selama mukabele etti. Mslim: "Ey Allah'n kulu kadn! Bana bir su iir!" dedi. Tav'a, ieriden su getirip verdi. Mslim suyu itikten sonra, Tav'a kab ieri ald. Mslim oraya oturdu. Tav'a dar kt. Mslim'e: "Ey Allah'n kulu! Suyu imedin mi?" diye sordu. Mslim "Evet! tim" dedi. Tav'a: 98. Taber, Trih, c. 6, s. 208. 99. Ebu'1-Fid, el-Bidye, c. 8, s. 155.

100. 78

Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 239, Taber, Trih, c. 6, s. 208.

HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

"yleyse, kalk, ailenin yanna git!" dedi. Mslim sustu, cevap vermedi. Tav'a: "Kalk, ailenin yanna git!" diyerek szn tekrarlad. Mslim, yine sustu, cevap vermedi. Tav'a: "Sbhnallah! Ey Allah'n kulu! Kalk, ailenin yanna git! Allah seni affetsin. Benim kapmda oturmak ne sana iyilik getirir, ne de hell olur!" dedi. Mslim ayaa kalkt: "Ey Allah'n kulu kadn! Benim bu ehirde ne bir konutum, ne de yannda barnacak bir kabilem var! Sen bugnden sonra sana yetebilecek sevapl bir iyilikte bulun-san olmaz m? dedi. Tav'a: "Ey Allah'n kulu! Nedir o iyilik?" diye sordu. Mslim: "Ben, Mslim b. Akl'im. u kavim (Kfeliler) bana yalan sylediler ve beni aldattlar" dedi. Tav'a: "Demek sen Mslim'sin!" dedi. Mslim: "Evet!" dedi. Tav'a:

"eri buyur!" dedi ve onu evinin ierisindeki ayr bir odaya indirdi. Oday dedi. Mslim'e akam yemei hazrlad. Mslim yemedi. Biraz sonra, Tav'a'nn olu Bilal geldi. Bilal, anasnn o odaya ok girip ktn grnce, anasna: "Vallahi, ben senin bu gece odaya ok girip kmandan pheleniyorum. Herhalde, sende bir i var!" dedi. Tav'a: "Yavrucuum! uradan m pheleniyorsun?" diye sordu. Bilal: "Oradan pheleniyorum. Vallahi, sen bana ne varsa mutlaka haber vermelisin!" dedi. KERBEL FACASI 79

Tav'a: "Git, sen kendi halinle ura. Benden birey sorma!" dedi. Bilal srar edince, Tav'a: "Yavrucuum! Sana haber vereceim eyi halktan hibir kimseye sylemeyeceine yemin edersen, syleyeyim" dedi. Ona yemin ettirdikten sonra, Mslim b. Akl'in gelip kendilerine sndn haber verdi. Bilal de sustu ve yatt. Bilal'in, kt tutum ve davranlaryla halk arasnda yeri olmayan bir kimse olduu sylenir. Beri yandan, bn Ziyad, Mslim b. Akl'in adamlarnn nce iitmi olduu seslerini iitmeyince, kendi adamlarna: "kp bir baknz. Onlardan bir kimse grebilir misiniz?" diye sordu. Dar kp baktlar. Kimse gremediler. bn Ziyad: "yi baknz. Belki, karanlk altnda sizi tuzaa drmek iin gizlenmi olabilirler!"

dedi. Mescidin blmelerine ktlar. Karanlklarda bir kimse var m diye, ellerindeki atein klaryla, zaman zaman baktlar. Karanl klarla taradlar, aradlar. Direkler arasna ipler gererek kandilleri astlar ve yaktlar. Yakn uza aydnlattlar. Minberin altna varncaya kadar, her tarafa baktlar. Hibir ey gremeyince, bn Ziyad'a bildirdiler.101 bn Ziyad: "Mslim ve taraftarlar braklmlar, Kfeliler Mslim'den ayrlmlardr!" dedi.102 Mescidin kapal bulunan kk kaps ald. bn Ziyad, yats vakti, adamlaryla birlikte mescide gitti. Onlara etrafnda oturmalarn emretti. Polis ve emniyet memurlarndan, Kfe eraf ve ileri gelenlerinden, kabile reislerinden veya m-cahidlerden olanlarn yats namazn ancak kk mescidinde klmalar kendilerini temize karacak, sorumluluktan kurtaracaktr!" diye seslenmesini Amr b. Nfi'e emretti. Bir mddet sonra mescid halkla doldu tat. 101. Taber, Trih, c. 6, s. 209. 102. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 239. 80 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

Sonra, emretti. Ezan okundu ve namaz iin kamet getirildi. Husayn b. Nmeyr: "stersen, namaz halka ben kldraym. Yahut, senden bakas kldrsn. Sen kke gir. Namazn orada kl. nk ben dmanla rndan bazlar tarafndan senin ldrlmeyeceinden emin dei lim!" dedi. bn Ziyad: "yleyse, gidip arkamda ayakta durunuz. Beni bekleyiniz ve cemaate dikkat ediniz. Zaten ben halka namaz kldrmak iin mescide girmi deilim!" diyerek minbere kt. Allah'a hamd senada bulunduktan sonra: .......

"mdi, bilesiniz ki; cahil ve sefih bn Akl, ihtilaf ve isyan karmak ini Kfe'ye geldi. Kim onu bize bulur ve evinde olduunu haber verirse, Allah iin beraat eder, temize kar. Kim onu bize getirirse, ona Mslim'in kan bedeli ihsan olunacaktr. Allah'n kullar! Allah'tan korkunuz. taatinize, bey'atmza sarlnz. Kendinize baka bir yol dnmeyiniz. Ey Husayn b. Nmeyr! Anan seni yitirsin. Sen Kfelilerin evlerine baskn yapacak, sokak azlarna gzcler gndereceksin. Yarn, sabaha knca, btn evleri, altngm klesi arar gibi birer birer aratacak, o adam bulup getirinceye kadar aramaktan, gz kulak olmaktan geri durmayacaksn!" diyerek minberden inip kke girdi. Husayn b. Nmeyr, polis ve emniyet amiri idi. bn Ziyad, Amr b. Hureys iin bir sancak balad. Sabahleyin halk meclisine toplamasn ona emretti. zin verilince, halk bn Zi-yad'n huzuruna girdiler. Muhammed b. E'as geldi. bn Ziyad, ona: "Hogeldin; hainlii, yaramazl bulunmayan, sulanmayan kii!" dedi. Onu yanna oturttu. Sabaha knca, Mslim b. Akl'i evinde barndran Tav'a'nn olu Bilal b. Esd erkenden Muhammed b. E'as'n olu Abdurrah-man'a gidip, Mslim b. Akl'in yerini, yani anasnn yannda bulunduunu haber verdi. KERBEL FACASI 81

Abdurrahman da, babasnn yanna varp, bn Ziyad'la otururken, bunu ona gizlice syledi. bn Ziyad, Muhammed b. E'as'a: "Olun sana gizlice ne syledi?" diye sordu. Oda: "Bana bn Akl'in evlerimizden bir evde bulunduunu haber verdi!" deyince, bn Ziyad elindeki denekle Muhammed b. E'as'n brne yavaa vurarak: "Kalk, hemen onu bana getir!" dedi.

Muhammed b. E'as, Mslim b. Akl'i getirmek iin kalkt. bn Ziyad, mescidde yerine vekil brakt Amr b. Hureys'e haber gnderdi ve: "bn E'as'la altm veya yetmi adam gnder. Hepsi Kays kabilesinden olsun!" dedi.103 Mslim'i yakalamak iin gnderilen askerlerin yz kii olduklar da rivayet edilir.104 Amr b. Hureys, Kays kabilesinden seilen asker birlii, Amr b. Ubeydullah b. Abbas's- Slem'nin kumandas altnda, Mslim b. Akl'in zerine gnderdi. Bunlar, Mslim b. Akl'in iinde bulunduu eve geldiler.105 O srada, Tav'a, Mslim iin ate yakm, su stmt. Mslim de, zerinin kann ykamakta idi.106 Mslim b. Akl, atlarn nallarnn kard sesleri ve adamlarn grltlerini iitince, kendisi iin geldiklerini anlad. bn Ziyad'n gnderdii askerler, Mslim'in bulunduu eve baskn yaptlar. Mslim, klcn syrp onlarn zerlerine yrd. Klcn vura vura, onlar evden dar kard. Kfe askerleri, tekrar eve baskn yaptlar. Mslim b. Akl, zerlerine saldrp onlar dan kard. O srada, Bkeyr b. Humran ile birbirlerini klladlar. Bkeyr, Mslim'in azna klla vurup st dudan kesti. Klcn ucu alt dudana batt. 103. Taber, Trih, c. 6, s. 209-210. 104. Dinever, Kitbu'l-ahbr, s. 240. 105. Taber, Trih, c. 6, s. 210. 106. Taber, Trih, c. 6, s. 221. 82 HZ. HSEYN VE KERBELA FACASI

Mslim de onun bana klla iddetli bir darbe indirdi. Omuz kkne indirdii ikinci darbe ile de Bkeyr'in omuzunu gs boluuna kadar yard.

Askerler, bunu grnce, evin damna karak onu damdan taa tuttular. Ayrca, evin etrafnda kam yaktlar. Damdan, Mslim'in zerine inmeye baladlar. Mslim, evde barnlmayacam grnce, klcn syrd.107 "Btn bu halk, Mslim "b. Akl'i ldrmek iin mi toplandlar? yleyse ey nefs! Kanlmaz olan lme kar k!" dedi.108 Sokaa frlayp arpmaya giriti. Muhammed b. E'as, Mslim'in yanna gelip: "Ey gen! Sana eman var! Kendini bo yere ldrme!" dedi. Mslim b. Ak, hem arpyor, hem de: "Ben hr olarak lmeye yemin ettim!" diyordu. Muhammed b. E'as: "Sana ne yalan, ne hile, ne de aldatma var! Bunlar senin amcaoullarndr. Seni ne ldrrler, ne de dverler!" dedi. Mslim b. Akl, kendisine atlan talardan ylm ve sinmi, arpmaktan ciz bir hale dm, arkasn evin duvanna dayamt. Muhammed b. E'as, ona yaklaarak: "Sana eman verilmitir!" dedi. Mslim b. Akl: "Ben gerekten eman verilmi, emin bir halde miyim?" diye sorunca, Muhammed b. E'as: "Evet!" dedi. Amr b. Ubeydullah ise: "Benim bunu bindirecek ne dii, ne de erkek devem var!" dedi ve bir kenara ekildi. Mslim b. Akl: "Bana eman vermeyecek iseniz, ellerimi sizin ellerinize teslim edip balatmam!" dedi. Bir katr getirilip, Mslim onun zerine bindirildi.

107. Taber, Trih, c. 6, s. 210. 108. Mes'd, Murcu'z-zeheb, c. 3, s. 68. KERBEL FACASI 83

l Etraf kuatld, boynundan klc karld zaman, Mslim'in hayatndan midi kesilmi gibi idi ve gzleri yaarmt. "te bu, vefaszln, verilen eman sznde durmamann bir balangcdr!" dedi. Muhammed b. E'as: "Ben sana bir zarar gelmeyeceini umuyorum!" dedi. Mslim b. Akl: "Bu, bir umuntudan baka birey deildir. Sizin bana verdiiniz eman sz nerede kald? nn lillhi ve inn ileyhi rcin!" dedi ve alad. Anr b. Ubeydulllah's-Slem: "Biz senin gibi birisini arayp bulmu, senin gibi teslim almtk da, o hi alamamt!" dedi. Mslim: "Vallahi, ben ne kendim, ne de zrriyetimden ldrlecek olanlar iin alyorum! Fakat, ben, bana doru gelmekte olan ailemden Hseyin ve onun ev halk iin alyorum!" dedi. Sonra da, Muhammed b. E'as'a dnp: "Ey Allah'n kulu! Gryor ve anlyorum ki; vallahi, sen bana verdiin eman hkmn yerine getirmekten cizsin!* Senin elinden gelebilecek bir hayr yok mudur? Yanndaki adamlarndan birisini benim tarafmdan Hseyin'e gndersen de, benim syleyeceklerimi ona eritirse olmaz m?

nk, ben bugn veya baka bir gn, onun veya ev halknn size, Kfe'ye kp geleceini sanyorum. Gryorsun ki, ben bunun iin alyor, zlyor ve sabrszlanyorum. Gnderecein adam, ona 'bn Akl beni sana yollad. Kendisi Kfeliler elinde esirdir. Artk onun yeryznde yrd grlmez. Belki de ldrlmtr. O, sana: Mslim b. Akl, Muhammed b. E'as'n eman zerine teslim olunca, klcn, silahn Muhammed b. E'as eliyle soymutu. Onun bu hareketini, baz airler: "Sen korkarak amcann yannda arpmay braktn. Halbuki, isteseydin, onu koruyabilirdin. Muhammed Aleyhisselamn ev halkndan bir cemaati ldrdn! Onlarn kllarn ve zrhlarn soydun!" diyerek knam ve yermilerdir (Mes'd, Murcu'z-zeheb, c. 3, s. 68). 84 HZ. HSEYN VE KERBEL FACASI

'zin sra, ev halknla birlikte geri dn! Kfeliler seni aldatmtr! Babann adamlar olan o Kfeliler ki, babann lm ile veya ldrlmesi ile ondan ayrlmay temenni etmilerdir. Kfeliler seni de, beni de