Ljudsko lice u izvorima islama - dr. Enes Karić (Preporod, 15. 05. 2012. god.)

2
46 BESJEDA D I. Lice na razini riječi i značenja II. “Estetika“ čovjekova lica u Kur’ānu III. Kur’ānska eshatologija: Ozarena lica naspram tužnih lica LJUDSKO LICE U (Besjeda kazana 21. aprila 2012. u Zagrebačkoj džamiji, u okviru međunarodnog simpozijuma “Islam u Evropi – stanje i perspektive“)

Transcript of Ljudsko lice u izvorima islama - dr. Enes Karić (Preporod, 15. 05. 2012. god.)

Page 1: Ljudsko lice u izvorima islama - dr. Enes Karić (Preporod, 15. 05. 2012. god.)

46 BESJEDA

D�������������������� ������������������������� ������������ �� ����� ����������������� �� ����� ����������� �������� �������������������������������� ������� ����

��������������� ����������������� ������������ ����� ��� ���������������� ����������� �������� �������!����������"�����#�������������������������������������������� �� ������� ������ ������������������������������������� �����������$���������������

�%���������� ������������� ��������� ������������������ ��������������������������������������������������� ����������� �� ��������������������������� ��������������� �������������� �������������������������� �� �������������&������������������������������ ������������

I. Lice na razini riječi i značenja

�'��� �� ��� (�����)���*��+,������������������ �� ����������� ��������� ����-

�)� �������� �����./01��2���������� ������ ��� �����������������������-��3������/����������������4�5�����������������������������3������.������4�6���������� ����� ������������������� ���������� ����*��+,��-��.����������������7 ����� �� ���������8����������������4�9

�)�� ����� ��� ������%:1;<*��� ����� �������� ����� � ����� ���� ������������<�������������� � ���������*�������� �-� �=��������� �������������>

�)�� ��� ����2<*.%2%?;��.@!3<=�(���������������������������� �������������������)��� ����� �������� ��� �����$��� ������������������A

)�� �������3�������<B%=%.@?;=%$2<*.%�2%?;��!�����#� ����*��+,������������������ ��������� ��������� ������������ ������ !��� ���������������� ����������&������������� ��������������������C�"������ ������������������� ���������� ������&��������-�*��+,������������������ ������������ �������� �������3������������ �������������� ����-��C������7������&�8����������3������������� �����$��� ������� (���� ���������)�&������4�D�!�������������������������� ��� � ������ ����������������� ����*��+,�����������������"����# �� ��� ������� (� ���������3��������� ������ �� ��)�E� ������� ��!�$�%��� ����� ������ (�������$��� ������� � ������� ������� ������ ������$����� �������5�������������)�F�

�*������������ �� �����*��+,����������������� ��������� �����./0<�������������� �����3������.����(� ��������)�� � ����� ��������� ����(� ���)���������� ���� ����(���#� ��)��

B������ ���� ����� ���������� ����������������*��+,���������������������� ��� ���(����� �����./�0<)�������������������������������������������� ����$ ������������������������ � ���

II. “Estetika“ čovjekova lica u Kur’ānu

������������� �������������� ���������*��+,�����)�������������������)�����������������)����������&��� ��������)�������� ������������;����� ����������� ���������������������*��+,���

������ ��������� � ������������������� ������������������ � ������������������� ����

*��+,���������� ���������������� ����������%������������� � �� �� �������������� � ������������&���� ��������������������������� ����������?��������B������������'����( ��& �)� � ����� ��(& �� �)��������� ������� ������

�%����� ���������������������������������������������� ��������� �������%������������� ������������

�������*��+,��������������������������� ������� ����������� �������������� ���� ������� ���-��'�(��)�(�� ! (� ����2��� �������� 7 ������8������������ ���������(* " ")�� �� ������(�� )� ������������� (' � ! ")G4�H�*�����������*��+,��� �����������������������������������#��������������������������(�"�!)�3�������������������� �������I�

�C���������� ������� � �� ���������� �����������������������������������������������������������������C��������(B��������C������)�� �3������� ������(� ���� * "�)4�6J�K��� ��$��"������ ����C��������?��������������������������������� ��$��"������������������ ��������������������� ����C���������������+� ��� ����������������������������������������������������� ���������� �������B�� ������C�����������������������L,����#��������������������������������������� ������������� �������������������/�,+��(����)4�

M��������!�����$���$� �$ � ����� ����������������������3��������� �������?� ���������������������������� �����(� � ! � � ����� )����66�B�������������&�� ������������������� �������������������� �������������������������������� ���������� ������������������ ������(������� �����)� ��������&���N���������������������������������� ��������� �������� ��������� �������

@���������� ���������������&���������*��+,��������������������&�����"��?����(� � �� !)�69������/��,&�����3��������� ��������������� ������������(� � '' ����)������� ������������ ��������������������/�&,L��6>�/��������������������&����������*��+,����������#�������������������������������������� ������� ������������&�������������

�=�������������������������*��+,��� ����(�������������������������)����������������������� ������O�����?�������(� �� ��#����#� ���' !� �)�6A�

� /����������������*��+,������ ��&������ �����������������&�� �������C������������������&��������������������������������!���������� �����������������*�P��4�;���"����*��+,������ ��������� �� !�+����� !��� ! ��� �!� $���� ����� �������� ������������������ �����������������(�� ������� ������� �������( �������������,��������� ��� � ��,�)�6D

�2�������� ������ ������*��+,�������������������������$��������������%���������������������������������������������������

����������3��������� ������C�&������(����)����������������������� ���������������(* � )�6E�C�������� �����( �����)������������������������������������ ������� �����������&������������������*��+,����;���"������ ������� ����������������������������=� ����������� ���������������� ����������(� � *"������! ������� ���� �*��� � )�6F�������������������� ���������������������������������� �������?��������������*��+,�������� ���������������� ����������� ��������������� ������� ����� ����������������� ����������4

III. Kur’ānska eshatologija: Ozarena

lica naspram tužnih lica

�!�����������������'����(& !)�#��������������������������������������� ��������� ��+������������ �������� �����������������������������!��������������������������������� �������� ��

�?�������������������������������������� �������������� �� ���������� �������������� ���6H�C��������� ����(���! �" ���)������������������� ������

�����������������'�����2����� �������������������������������������������� �������������������� ��4�?���������������������������� (���! � ���)����� ����������������������������&������ ���(%�������������������������� ��������������)�

�%��������������������������������� ������� ���������������������������� ������ ��������������� ���������*��+,��������������������������������������� �������

����������������������������������*��+,����&������ ������������������������� ���������� ������� ������������������� ���&����"�����?������������������&���&��� ����&�����������?������������ ������ ���������������*��+,���������� ����������������������������������

� 1��� ����� ����&� ���������� �3 ������� �����(���,������� !�)����������������� � ������������������?����������������������� ����� ��������������5������������������������������������ ���3������� ����&� �����&� ����� (�� �� ���������� �)�6I�

C��������������&� �����(���#����� �� !�)�� ���������� ����������� ������������(����� !�)� ������&�����& � � �(B��&������$��� �)���������������*��+,��������������� ���������� ����9J�

���������� �����*��+,���������� �� ��������� ������ ������ (���#����� ��� !�)������ �� ������������ ����� (���#������� !�)�� ��� �������� �����(���#����� ! �'�� !�)�96�

�%���������������������������������������� ��������������������� �����������������������'������

%�������&���&� ������ �"��������������������� �������;���������������������������������&$� ����������&��� ����(�� ���!��!�! ��)�� ���� ���������������� ���������&��������������(*�)�99�Q����&� ��������������������(� "��!���� ��)�9>�3� ������������ ���������������������������������������'�������� ���������� ����������� ���������� ��������� ��4

�!���������*��+,���������������&��� ����&�����"���� ������������������������������������������������������ ������ ������������������������������������� (� ����#���" �� %���� * � "���$ � � !�)�� ������ ���� ��� ����������� ���������(� ! � !�)�9A�% ������� ������&������������ ��������*��+,������������������������������&� ����

�!�������*��+,������� ����3���������������������������������������$����������� �����&� �����( !��� ����#� )�����������������&������������� ���������������������( ���� ��� * ��� �������)�9D�B����������������3����������� �����(��)��%����������� ����������������������������������#������������� �������������������� ���������������������������������������

�!�*��+,�����������������O��������������������� ����������������� �������&����������������� ��������������3�������������%���������������������������������������%����������������������������4�%������������������������ ���� �����O������������������������������"��3������ ���������� ������� �������������������������(�����-��������������������� ��������� ������������� ���������� �������������������3����������)��2��������������������������� ������������������������������3�����������������&�����(� �� �� �%�����)��

������������������ ������������������������������ ��������'�����3����������� �������������� ������� ������'��-��<�������������������������'����������� ���������������������G4���2���4��K���������������� �������< ��������� �������������&�������� ������������ ����/�����������������������������'����������������������������������������� �������� �������� ������������;������3����������������� ������������� �����(� �� �� �%�����)�9E

�/�������������� �������������*��+,�����O����������������������� ����� �����&�� ������-������ /�*��+,�� ��O������������ �������������

������� �����%�������������������������������������

LJUDSKO LICE U

(Besjeda kazana 21. aprila 2012. u Zagrebačkoj džamiji, u okviru međunarodnog simpozijuma “Islam u Evropi – stanje i perspektive“)

Page 2: Ljudsko lice u izvorima islama - dr. Enes Karić (Preporod, 15. 05. 2012. god.)

47BESJEDA

�������� ���� ��������;�� ������������ ����������������������� ������� �������R��������*��+,���������������&��� ����������������������������������������3�������%����������������������� ��������������������������������3������������������� �����&��� ��������������������(� � ' ���* �$�! % )���������������� ��������� ����������������4�9F�2�����������������������*��+,����� ��������������������������������������������������� ������� ���4����������*��+,���� ��������� ��� ����

�����%���������%������������K������ � ��������������������������������� ��%�������������������������������������������������������������������������������� ���������������� � �� ��������������-�� ������������������������� �� ��������� ������*��+,�����������

��������� ������������ �����������������������&�������� ������� ���� ��� (.�"����������������������������� ���������4�2��������������$������������������������������������������ �4)�

�?���������� ������������� ��������������������������������� ������������������������������������� �����

�*��+,������������������������� ������������������ ���� ��������� �����*��������������������2S������-��/������7��C�&�����8���������������������������� ��4�9H�������������������������� ������������������� ������ ��� ��������������������������&��� ���������� �����������������&� ���������������������&��� ��������� ������������������ ���4��������*��+,������ ����������� ����� ��

�������� ����� ��� ������������������������� ��������O������?������������������������������ ��� �� ��������� ������ ( ���(� ��!)�� �������� �� ��(��������� �������� �)������ ����������������� �����;�������� �������� ��������� ���������������!� $����+����� !����������� �������%���������������*��+,��������� ����������������*��������������� �������� ����������&� ���������� ��������� �� ������������ ������ �� ������

����������������������������������� ������� ������!�*��+,�����O������������������������������������ ������ ������������������������ ����������������� ������4

IV. Komentari Kur’āna o

otkrivenom licu

*��+,���� �� ����������������������������������������������

�< �����������*��+,���(����������O����)���������������� ������� ������������������#� ����������������� ������ � �������������������������� ������� ��������������� ����������9I�

�%������� ��� ���*��+,��� ��O����������������������&����� ������K������������ (! ���)��� ��������������������

������*��+,���� ���� � ��� ������ � �� &� ���������������� �� �� (���� ��)����������������#��� �������� ���2���������� �����$��������������� $&� �������������������������(�������)� ���� ���� $&� ����������� (��������������)����(�� ���� ��� ���� � !������ - ��� �� )�>J�-��"��� ������������������������ ���������� ������C�&������ (����)�����"������-� �<� ���������������� ����4�� (� �!��"�� �� �! ����.)�>6�!�������������(�� -!�)�� ����������������������=//��������������������������� �� �������������� ��� �� -

--

�� �������+ ���� �>9�2�����(���" !�)�����������������������������

�������������������T=/�������>>�/����� ���'�(������ ��� ����� ����������������*��+,�������� ��������������������������������>A�

�C����� ���� ��� �������� ��� ��*��+,������������� ������ (������ ���� ����������� ����)�>D�� ������ � ���������� �������� ���(������������������������������)�>E�B�������������#����������������#���������������������� ��������������������������*��+,������"������������������� �� ��!�T//��������������������� ���US���#����$@��������(����)����� ������������������������������������� ����� ��������������������������������������������$����US��#��������� ������������>F�2������ ������(����������������)����������������� �����������&�&�� �����(� ��������&������ �)��

� =������������� C��&������(����)� �������������������������������������������������������������������������K������� ������ &� ����� ������� ("��� � * � "�� ���� � �������� )���������������� �������������������� ��>H�

�!������ ��� � ������ (� ����������&� ������)� ���������������������� ���-����(������������ ���&�� ������������ �)��%�������� � *��+,�� ����� ������� �������� (�����TT/=->6�)-��/����+��� ���������� 7�������� 8���������������������4�>I

� 2����� �����(� ����������� ������� �� ��������� ���������� ���� ����*��+,��������������������������������� �� ���������������������� ����+��$� ��(�+�����(� +��-�� �(� ���'!�(�+�����-��'!�(����(� �� � � ����?������� ������������������������*��+,������������������ ������������� �������C�&������ (����)��2��������TTT///�� ���������������D>����������������������������������� ��� � �� ���������� ����������� ������C��&������(����)������������-��<���������&�(��� �������&�����)��������������������������������(���� ��%��������)���������&��������4�AJ�

�%����������� ��������������������������� ���������������������������3��������� �����C�&�����(����)����������������������������������������� ���

�/�����&�������*��+,����������������������������������������� �� ��������������� ����������������� ��������� ���� ���������������� �������������� ��������� �������������� ������������������������������������������� �� �������� �� ��������������(� �(���� (������-� )����������� ������������������ �� ��������������� ������������������ �� ���������������� ������������ �������4

%���� �����������������������*��+,�������������� ���� �� !�! ���� ���� ��� �� ������������������������� ����� �� !�! �������� �� "��K��< ������������������������ ��������������� ����A6�

�2������ ������������������������ (���� ��!�! ���)�� ���������������� /� V�� (������)�������� �������� ���<���� ��1��� (<���� ��O����)���'�����B��������������������� �&������ ���������������&4�2������������ �������������������'���4

�!���������2S��(TT/=->6�)������������������� ������������������������������ ���� ������������������ ��������� ������������������ ��������������������������������7��������������� �8����������������� ������$����������

�R������ ����������������������� �������G�!�� ��� ������ ������ ���������� ������������������������������ ������������� ����������� �������� ���������������������� �/�&W,��� �?�#,+� �� /���?V�,��(<������)�� ������������������������(* �� �)�� ���� ��� ��( �%�!)��������

������������������������&����� ��������� ��� ���������� ��� ��������&��� ��&���������������������� � ���������������!����&��������������������� ������������ ��� ������������� � ���������������������������� ����� �������� ��������� ����

�? ����������������*��+,������������&����V��������������� ������������������������������� ������ �����*����������&���V������ �������� �<P�,#�(=//-99�9>)�������+,��������� � �%�!� (���������������� ���������)����� ������ ����������� ��* �� ���*��+,��������������� � !� � ����� �%�!��������������&���V��� ��������� ������ ����� �� � � !�� �����* ���!������(������������<������O�WW�����&������ ��� ����������������)�A9�

�B���������������� ���������������������������������������� * �� ���� ������������"������������*��+,����2������<�����O�W����� �������������������� �� ����������� �������������/* ���* ���!���������" ! !��������)�A>�������� ������������ �������� �����;����&����������������������

V. Otkriveno lice i otkrivene šake

B�� ����������� ������������������������������������������������� ������$������������

-

������������� ���������������������*��+,���(TT/=->6�)�K���������������������������������������������������*��+,��������������� ���������������� ������������������� �������

���������� ���������������������������������*��+,��� ���� ����������������������������������������������;����V� (�����I9>�)���������������������������� �&������C�������������������� ��������������������������������������������������������������������������������;����V���� �������*��+,�������������������������������� ������������� ������������AA�%����������������������� �������������� �����������( ����� �� ��)������������������������������� ���������

<�������&���V�(�����66AA�)����������������� ��� ���� ����� ������ (��� ! ����� ���� ������� � � !�� �� '"�%����" � "��)� �� ���� ������(� ��� � ��� � !�� ���� '���� �����)����������������AD�

� /��� *��&V�� (�����6>F>�)��������������������*��+,�������������������3��������� ������C�&������(����W���)������������������1������������<���3������������ ���������������� ����������������� ������������� ������AE�

�!���� �� ���(��������������������&��������&���������������(��� ���������������1������������� ����������������)��������������������� �����-

�.���� ������ ��� ��������� �������� �� �� ����������� �����*��+,��� ��O������

�/� ��������������������������������� ��������������������� �����������������������

�!���� ��������&�������� ����������� ������� ���������� ����"�������������������������&�

��� ������ �� �����B��������������������;����������� �� �������������� ������ ������������������������������������������� ��

�<�������� ������������������������ �������� ���� ���������������������������������������� �������*��+,������� ����������� ���������� ���������������������������� ��� ������� ���������� ����������� ���������������������K����&������2��3 ��������?����������������&�������������"��������������� ���������� ���� �����������������������&�����������C�&���������������� �������������������

�=� ����������� �� ��������� /���@���X�� ��/���3������������ �������C���������&������������ ������������������&���������� ��&����������� ���������� ���������� ������������������� ��������� ���� ������������������ �������������������&� ����

�2�������� ����������������������������(�����)��� ��&�������������� �����C������������ ���������������������������� � ���� ������������������������������������������������� ��&��������������

�@�������������&��� ����������������������������������-������������������ ���������� ���������������������������������� �����*��+,������O������

-

IZVORIMA ISLAMA