literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... ·...

16
literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi 19 Tebervali - 4 marti 2010 #20 #20 #20 #20 #20 fasi 50 TeTri gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT paata Samugia `simbolisturi balada~ da sxva leqsebi mixo mosuliSvili `om mani pedme hum~ emzar kvitaiSvili dRiuri guram odiSaria `wels leqsis dawera mominda~ eni dilari sityviT gamoxatvis Sesaxeb II-III IV-V VIII-IX XI XIV-XV aka morCilaZe legendaruli qemeras piradi da sazogadoebrivi cxovreba VIII-IX

Transcript of literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... ·...

Page 1: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi19 Tebervali - 4 marti 2010#20#20#20#20#20 fasi 50 TeTrigamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT

paata Samugia

`simbolisturi

balada~

da sxva leqsebi

mixo mosuliSvili

`om mani pedme

hum~

emzar kvitaiSvili

dRiuri

guram odiSaria

`wels leqsis

dawera mominda~

eni dilari

sityviT

gamoxatvis

Sesaxeb

II-III

IV-V

VIII-IX

XI

XIV-XV

aka morCilaZe

legendaruli

qemeras piradi

da

sazogadoebrivi

cxovreba

VIII-IX

Page 2: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

2 proza literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi19 Tebervali - 4 marti 2010

mixo mosuliSvili

`om mani pedme hum~anu

rogor avamoZravoT samyaro

TanagrZnobisken

Cemi yvelaze didi gawbileba is iyo,rom Setakebas gverds ver avuvlidiT,da Tumca tibeteli generlebi nakle-bad gvemxrobodnen, mainc SeuZlebelibrZanebebi mosdiodaT lhasadan: arebrZolaT, ar ewarmoebinaT molapar-akebebi da arc winsvlis saSualeba mo-ecaT CvenTvis. aqedan gamomdinare, Tuar gvindoda, rom uari gveTqva Cvensmisiaze, brZola gardauvali iyo, - asemoigonebs tibetis maSindel dapy-robas samefo geografiuli sazoga-doebis prezidenti, ser frensis ed-vard ianghasbendi (Sir Francis Edward Youn-ghusband).

Tumca manamde imasac gaixsenebs,rom britanuli samxedro eqspediciatibetSi, sinamdvileSi ki intervencia(1903-1904) damamTavrebeli etapi iyomTli mecxramete saukunis ganmavlo-baSi gagrZelebuli "didi TamaSisa" -intensiuri kolonialuri da poli-tikuri metoqeobisa or udides - ruse-Tis da britaneTis msoflio imperiebsSoris.

Sua aziaSi Tavisi kontrolis dam-yarebis Semdeg, ruseTis imperiis sazR-vrebi saxifaTod mouaxlovda aRmo-savleT Turqestans, romlis velobe-bi tibetTan mTardeboda. ufro met-ic, mecxramete saukunis bolo meoT-xedSi am regionSi rusi mogzaurebismoRvaweoba gaaqtiurda.

britanelebi SeSfoTebuli iyvnenim faqtiT, rom tibeturi mTavrobiserT-erT aqtiur figuras warmoadgen-da rusuli warmoSobis agvan dor-Jievi. mis moRvaweobas "SpionaJis" Se-faseba mieca proinglisurad ganwyo-bili tibetis mkvlevarebis - ekai kav-agutis da sarat Candra dasis mier. amperiodSi moewyo ingliselTaTvis er-Tob SemaSfoTebeli rusuli eqs-pediciebi prJevalskisa da kozlovi-sa tibetis ganakideze, xolo cibiko-visa da norzunovisa ki - tibetis de-daqalaq lhasaSi.

meoce saukunis dasawyisisaTvis ti-beti Seiqmna buferul qveynad sam Zli-er saxelmwfos - ruseTis da britane-Tis imperiebis, da dasustebul, magrammWidrod dasaxlebul CineTs Soris.

1901 wels indoeTis vice-mefem,lordma jorj kerzonma scada mola-parakeba dalai-lamasTan, magram misiwerili gauxsnelad daubrunda ukan.

1903 wlis ivnisSi tibetSi gaigzav-na maior frensis edvard ianghasben-dis (1863 - 1942) diplomatiuri misia.tibetelebi aWianurebdnen molapar-akebebs, mere saerTod uari Tqves damisia, romelmac noembramde dahyo ka-mba-jongaSi, uSedegod dabrunda in-doeTSi.

maSin ingliselebma gadawyvitessamxedro eqspedicia gaegzavnaT ti-betSi, romelsac kvlavac maiori iang-hasbendi Cauyenes saTaveSi. am samxedrodajgufebis SemadgenlobaSi Sediod-nen ocdamesame da ocdameTormete pi-oner-sikhebis da gurxebis mervepolkebi, aseve norfolkis polkis met-yviamfrqveveTa razmi da madraselimenaRmeebis gundi, sul daaxloebiTsami aTasi kaci. amgvarad dakompleq-tebuli samxedro eqspedicia 1903 wlispirvel dekembers Sevida tibetSi.

xamba longSi eloda didxans mxar-damWer nawilebs. Tanac Sexvda panCen-lamas, visTanac isev uSedegod das-rulda molaparakebebi.

roca xamba-longidan daiZra, iang-hasbends, rogorc eqspediciis xel-mZRvanels emorCileboda brigadis ge-

nerali j. r. makdonaldi Tavisi aT-asze meti britaneli, gurxa da pioner-sikha jariskaciT, artileriiT, tyvi-amfrqvevebiTa da Svidi aTasi damxma-re muSiT. magram adre dazamTrda dajari ebrZoda sicives da ara tibete-lebs. sikhebis bargis gadamtan iakebsjer cimbiris wyluli gauCndaT darac gadarCa, imaTac, gulSemzaravadabRavlebulebs, yinva xocavda. ufrometic, bevr samxedros fexebic ki mo-eyina da mainc uars ambobdnen indo-eTSi dabrunebaze.

eqimi, polkovniki ostin uadeli ma-inc ar itexda guls – man erTxel sca-da lhasaSi Separva budisti beris tani-samosiT, salocav borbalSi sadaz-vervo saWiroebebi ewyo, magram cis-ferma Tvalebma gayida da tibetelmalamebma ukan gamoabrunes.

dajgufebis mTavari Zalebi Cumbisvelze darCnen, xolo oTxi aseuliT dametyviamfrqveveebis razmiT Sedgeni-li avangardi pari-jongisken daiZra,mere ki tang-las uReltexilis gavl-iT tunas xeobaSi, tibetis mTavar pla-toze dasca banaki.

am poziciebze idgnen britanulijarebi 1904 wlis aprilamde da Tanzurgs imagrebdnen, Tanac rTul gare-mo pirobebs eguebodnen.

brigadis general j. r. makdonal-dis armias ocdaTerTmet marts gzamouWra dedaqalaq lhsasken mimavalixeobis gadamRobi kedlis miRma Casa-frebulma sami aTasma jaWv-muzaradi-anma tibetelma meomarma, romlebicSeiaraRebulni iyvnen farebiTa daSubebiT, xmlebiTa da xanjlebiT, prim-itiuli, fiTiliani muSketebiT. imaTT-nve myof mebrZol berebs hqondaT xm-lebi da gingalsebi (ingl. gingal, jingal) -mcirekalibriani saartilerio iara-Ri karteCis sasrolad; es iaraRi fa-rTod gamoiyeneboda CineTis armiaSi1840 - 1842 wlebSi ingliselebiswinaaRmdeg brZolisas, magram im droi-saTvis usaSvelod moZvelebuli iyo...

ai, rogor gviambobs am ambavs ko-respondenti edmund kendleri TaviswignSi "lhasas aRmoCena":

"31-is (martis) dila sastikad civiiyo. uberavda yinulovani qari da de-damiwa dafaruli iyo TovliT: me Cavi-cvi Cemi cxvris tyavis juba pirveladam ori Tvis ganmavlobaSi da imisi mad-lobeli var, rom gadavrCi. erTi saa-Tis mere, rac inglisurma jarebma da-toves tunu, mogvevlinnen tibetelielCebi polkovnik ianghasbendTan mo-salaparakeblad. isini arwmunebdnen,dabrunebuliyo iatungSi, sadac gamo-ugzavnidnen rwmunebulebs mosalapar-akeblad. rasakvirvelia, imaT uari eT-qvaT da ukan gaWendnen. imaTi wasvlismere maleve gamoCnda tibetelebisrazmi lhaseli generlis meTaurobiT.

xaliCa gaiSala miwaze da molapar-akeba daiwyo. generali Cvens ukan dab-runebas iTxovda da amas Setakebis mo-salodneli saSiSroebiT asabuTebda.ianghasbendma pirdapir da mkacradupasuxa:

"uTxariT, - uTxra man okonors, -rom Cven tibetTan vawarmoebT mola-parakebebs ukve TxuTmeti welia. romme TviTon rva Tve velodi pasuxis-mgebel elCebs lhasadan, da rom sael-Co modis giangZeSi. uTxariT maT, romCven ar gvinda brZola, da kargs izams,Tu Tavis jariskacebs wasvlas ubrZa-nebs. Tu isini gzas gadagviRobaven, mevTxov general makdonaldss, rom gz-idan CamoiSoros isini".

tibetelma generalma, vidre ing-liselebis sardlobasTan molapara-kebas daiwyebda, keTilganwyobis niSn-ad, brZaneba gasca, rom mis jariskac-ebs cecxlmodebuli fiTilebi Caeq-roT TavianT muSketebze; arada, am fi-Tilebis Tavidan anTeba metad rTulida xangrZlivi operacia iyo. Tanac Ta-vis jari ise Caayena, rom dasavleTismxare ar gaumagrebia da swored aqedanSemouares nepalel gurxaTa Zalebma.

generali cdilobda gadaerwmune-bina komisia, magram warumateblad;mere wavida.

brigadis generalma makdonaldmaTavis Calmian pioner-sikhebs da meom-robiT saxelganTqmul nepalel gurx-ebs, ZilSiac ki rom ar iSorebdnen Ta-vianT tradiciul, Sevardnis brWyalsmimgvanebul danebs, saxelad "kiukr-ebs", ubrZana, rom ganeiaraRebinaT ti-betelebi, radgan imaT ar SeswevdaTZala win aRdgomodnen britanul-in-dur samxedro eqspedicias, romelicSeiaraRebuli iyo, samTo artileri-aze rom araferi vTqvaT, imxanad gaum-jobesebuli "li enfild 1904" SaSx-anebiT da ser hairam stivens maqsimisaxladgamogonili tyviamfrqvevebiT,ori aTas tyvias rom isroda yovel samwuTSi.

magram tibetelebi mowinaaRmdeg-es ase iolad ar anebebdnen TavianTiaraRs, ris gamoc male ayal-mayaliatyda.

am patara dapirispirebebs ra uSav-da...

arc ki eWvobda vinme, rom ase moax-loebuliyo sisxliani sasaklaos dro.mkacri brZaneba iyo gacemuli - esro-laT mxolod maSin, Tu tibetelebidaiwyebdnen srolas...

iqve Sedga britanel oficerTapatakebi, rom tibetelebis poziciagasrolis gareSe iqna dakavebuli.

inglisur wyaroebSi weria, rom ti-beteli generali Zalze ganrisxda, ra-Rai pioner-sikha jariskacs Tanamed-rove pistoletis CamorTmeva undodamisTvis da saxeSi daaxala indoeljariskacs is Tanamedrove pistoleti;Turme, swored am faqtma gamoiwviaZlieri sapasuxo cecxli mokluli ja-riskacis megobrebis mxridan.

tibeturi wyaroebi gadmogvcemen,rom britanelebma moatyues tibeteligenerali, Tavisi jarisTvis muSketeb-is fiTilebis Caqroba abrZanebines darogorc ki es brZaneba Sesrulda, sro-la daiwyes.

tibeteli generlis fataluri gas-rolis brali iyo yvelaferio, - Tavi-sas ar iSlidnen britanuli gazeTebi...

sikha-pionerebisa da nepaleli gu-rxebis polkebis SaSxanebis zalpebiTada britanuli "maqsimis" tyviamfrqv-evTa momakvdinebeli cecxliT daSine-buli mowinaaRmdege Tavqudmoglej-ili unda gaqceuliyo brZolis vel-idan, magram ase ar moxda...

tibetelebi ar garbodnen, piriqiT,masobrivad modiodnen tyviebisken.

modiodnen im TavianTi "manis bor-blebis" trialiT da eqvsmarcvlianilocvis sityvebis simReriT: "om manipedme hum", "om mani pedme hum", "om manipedme hum"...

eqspediciis xelmZRvanelma, fren-sis ianghasbendma icoda, rom am cil-indruli borbals tibeturad "xori"erqva. yvelanairi iyo: didi da saSua-lo, sulac patara, xelSi dasaWeri.

mbrunavi borblebi mTel tibetsmosdeboda: monastrebSi, taZrebSi,bibilioTekebSi, moednebze; iyo wyliTmbrunavi borblebi, qariTac da adami-anis xeliTac.

rogorc ki SesaZlebloba miecemo-daT, atrialebdnen am TavianT salo-cav borbals. atrialebdnen, rom sam-yaro mSvidobisken aamoZraon; Tana-grZnoba da harmonia aRzran; SeaCeronstiqiuri ubedurebebi.

es salocavi borbali indoeTSicunaxavs maior ianghasbends da nepal-Sic, magram mxolod tibetSi gamxdarayoveldRiuri cxovrebis ganuyofelinawili. fizikur aqtivobas uxamebensuliers.

da aqvT es borbali, rogorc sim-bolo codnisa, romelsac moemadle-

ba niWi TanagrZnobisa, gonebis Zal-mosileba da gonebis Zalis gafarToe-ba sibrZnis dasaufleblad.

am borbals mxolod adamianebze kiara, garemozec aqvs damamSvidebeli dasamkurnalo zemoqmedebao...

am mlocvelis borbals tibetele-bi eZaxian "manis borbals". sityva "mani"locvis am sityvebidan modis: "om manipedme hum", anu "o, margalito loto-sis yvavilSi". es locva ki dabeWdiliaTxel qaRaldze da dakrulia cilind-rze; da roca "manis borbali" trial-ebs, maSin es locva moqmedebas iwyebsda ganwmends mlocvels. "mxolod qar-ma rom daatrialos borbali, romelz-ec es locva weria, uamrav codvas Ca-moaSorebs adamians da aTavisuflebs".

tibeteli budistebi Tvlian, rom amlocvis warmoTqma xmamaRla anda Cu-mad, SenTvis, iwvevs Zlier da keTil-ganwyobil yuradRebas Cenrezigisa -TanagrZnobis RmerTisa da missave da-locvas. am locvis werilobiTi aslisdanaxvasac igive Sedegi mosdevs da amlocvis werilobiTi formis trial-sac "menis borblis" garSemo.

hoda, modiodnen axla tibetelebi,pirdapir tyviebze modiodnen im Ta-vianTi "manis borblebis" trialiT...

SeuCerebliv isrodnen ingliselTamxareze meomari sikhebi da gurxebi...

kakanebda da kakanebda "maqsimis"tyviamfrqvevi...

mocelili balaxiviT ecemodnenmSobliur miwaze tibetelebi.

es sasaklao iyo.aq iyo kapitani artur hedou – ro-

ca tibetelebi tyviebze modiodnen dadainaxa, rom brZolam sasaklaos for-ma miiRo, ar SeaCera Tavisianebi, cecx-lis Sewyveta ar ubrZanebia.

samagierod, ianghasbendma iyvirada man SeZlo SeeCerebina sikha msrol-elebis erTi nawili...

edmund kendleri ambobs, rom imde-nad ar ufiqria Setakebaze, rom Tavad,magaliTad, Zalian axlos mivida ti-betelebTan da mundiris Sida jibidanrevolveric ki ar amouRia. kendleriamtkicebs, rom tibetelebi, romleb-sac Calmiani sikhebi aniaraRebdnen,bolos da bolos, Tavs daesxnen mtersCasafrebis samxreT-aRmosavleT ga-nakideze, sadac Tavadac imyofeboda.

hoda, kendlers miuxta orive xe-liT xmalCabRujuli tibeteli damTelis ZaliT mouqnia, Turme, xmali;man ki Tavi mxolod imiT gadairCina,rom swrafad daixara, metoqes fexeb-Si staca xelebi da miwaze moadeninazRarTani. am dros sul sxvisgan moxv-da xmali, daeca da Tavi xelebiT dai-fara, ris gamoc mTavari Wrilobebixelebze hqonda, marjvenaze gansaku-TrebiT mZime mdgomareoba iyo da meremosaWreli gauxdaT eqimebs.

am brZolaSi ingliselTa mxridanTormeti jariskaci daiRupa.

brZolis velze darCa eqvsasidanSvidasamde mokluli tibeteli da assamocdarva daWrili, romelTagan asormocdarvis gadarCena SeZles bri-tanul savele hospitlebSi...

tibetelTa jarma daixia Crdilo-eTisken da qalaq giangZeSi gamagrda.

giangZe - tibeturad "riang-rtse",

(jariskacebisTvis mosayoli ambavi imaze,Tu rogor daamarcxes tibetelebma TavianTi dampyrobeli)

Page 3: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

proza 3literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi19 Tebervali - 4 marti 2010

qalaqi tibetis samxreTiT. es iyo mci-re samefos dedaqalaqi meTxuTmetesaukuneSi. sididiT mesame lhasas daSigaZes Semdeg. mdebareobs zRvis do-nidan 3977 metrze, "almasis gzaze"katmandusa (nepali) da lhasas Soris.qalaqis Tavze wamomarTula Zongi -citadeli; qalaqs gars artyia cixe-simagris kedlebi. qalaqSi aris kumbu-mi - mravaliarusian safexurebadaSenebuli taZari. tibetSi sul samikumbumia. yvelaze saxelganTqmuli esaris - monaster pelkor Codes (igivepalCos monasteri) teritoriaze, gi-angZeSi. es oTxiarusiani kumbumi aSen-da 1440 wels. Sig aris asrva oTaxi,xolo TiToeulSi moTavsebulia bud-isturi statuetebi da aTi aTasze metikedlis xati. swored am gamaognebeldarbazebSi daabijebdnen britaneTisarmiis jariskacebi oTx ivliss, mTe-li qalaqis dabobmvis da SturmiTaRebis Semdeg, roca kidev erTxeldaamarcxes xuTi aTasi tibeteli.

ianghasbendis eqspedicia am qalaq-Si darCa erTxans. mxardaWeras elod-nen da damxmare Zalebis mosvlam maTiricxvi gazarda 4600 kacamde. amasTanmaiori cdilobda dalai-lamasTandaewyo molaparakebebi. mere ganaax-les Seteva da brZoliT wavidnen Crdi-loeTisken.

Tvramet ivliss samxedro eqspedi-ciam mdinare brahmaputra gadalaxa.

1904 wlis 2 agvistos ianghasbendilhasaSi Sevida.

mecamete dalai-lama mongoleTSigaiqca, amitom ianghasbendma molapa-rakeba diwyo dalai lamas Semdeg mTa-var lamasTan, ti-impoCesTan, romel-sac RvTismetyvelebis kaTedra hqon-da lhasas taZarSi da dalai-lamamTavisi beWedi gaqcevamde mas dauto-va, amitomac swored ti-rampoCe iTv-leboda tibetis mxridan meTaurad.

am eqspediciidan ramdenime wlismere mixvdeba am intervenciis gamosinanulSi Cavardnili ianghasbendi,rom tibeturi budizmisaTvis (la-maizmi) unikaluria mecamete saukune-Si dawyebuli tradicia - swavlebisgadacema - rogorc sulieris, asevexelisuflebisa - xelaxla dabadebeb-is (tulku) gziT. es mkveTrad ganasx-vavebs tibetur civilizacias sxvebi-sagan, sadac moqmedebs liderebis mos-vlis iseTi meTodebi, rogoricaa mem-kvidreobiToba da arCeviToba. "tul-kus" ideam Tavis ganviTarebaSi migviy-vana sasuliero da saxelisuflo Za-lauflebis erT pirovnebaSi - dalai-lamaSi gaerTianebamde. dalai-lamassikvdilis Semdeg berebi ramdenime we-liwadi eZeben dalai-lamas Semdgominkarnacias (tibeturad Sprul Shu)patara bavSvs, romelsac unda hqondesgarkveuli niSnebi da gaiaros teste-bi. es Zebna ramdenime weliwads gr-Zeldeba. mere Cvili mihyavT lhasaSi,sadac gaivlis swavlebas gamocdililamebis xelmZRvanelobiT. ZiriTadrols dalai-lamas aRiarebaSi asru-lebs panCen-lama...

CineTis rezidentis (ambanis) mxar-daWeriT ianghasbendma SeZlo gaetexatibetis xelisufleba samSvidobo xe-lSekrulebis xelmosawerad.

lhasas xelSekrulebis arsi Semde-gi iyo: tibetelebi aRiarebdnen 1890wlis inglisur-Cinur SeTanxmebas si-kim-tibetis sazRvarTan dakavSirebiT;

aseve, valdebulebas iRebdnen Sees-rulebinaT 1893 wlis inglisur-CinurixelSekruleba, romelic uzrunvely-ofda indoeT-tibetis vaWrobas da ix-didnen kontribucias, Svid-naxevarmilion rupias samocdaTxuTmeti wlisganmavlobaSi. am gadasaxadis uzru-nvelsayofad ingliselebi droebiTikavebdnen Cumbis velobs...

roca ianghasbendis eqspedicialhasadan midioda, Tavisi ganuyreli,mosulelo RimiliT ti-rimpoCe Tavistibetur mastifTan, "botinTan" erTadmivida ingliselebis banakSi da jergeneral makdonaldss aCuqa budas ga-mosaxuleba, Tanac madloba gadauxa-da, raki yurad iRes misi Txovna da,taZrebi da monastrebi ar gaunadgure-biaT.

gakvirvebuli iyo maiori ianghas-bendi - rogor sakvirvelad hgavda ti-rimCope Tavis ZaRls; rogorc Cine-lebs uTqvamT: "Wkviani - briyvis saxiT,mamaci - laCris gamometyvelebiT"...

ti-rimpoCec im Tavis "manis borb-als" atrialebda da isev iseTi RimilidasTamaSebda saxeze, roca ianghas-bends aCuqa patara qandakeba - "budaalmasis taxtze" da ase mimarTa:

"budistebi rom budas gamosaxule-bas uyureben, maSin kamaTze da brZo-laze ki aRar, mxolod mSvidobaze fi-qroben. imedi maqvs, Tqven rom am bu-das SexedavT, keTilganwyobiT if-iqrebT tibetze".

ianghasbendma madloba rom gadaux-ada, ti-ripoCem ganagrZo:

"es ki Cveneburi ZaRlia, "botini"...Zvelad tibetSi iseTebi fasobdnen,romlebsac Tvalebis zemoT Ria ferislaqebi hqondaT amasaviT da, rogorcxedavT, oTxTvalian ZaRls miagavs.iTvleba, rom es ZaRli xedavs borotsulebs da afrTxobs kidevac maT. aserom, amisi imedi iqonieT, - "botinma"ZilSic ki icis, ra xdeba mis irgvliv"...

***biografi patrik frenCi warmo-

gvidgens ianghasbends im pirovnebad,romelic: "aRizarda, rogorc evange-listi qristiani, Tavis gzas tolsto-ur ubraloebaSi xedavda; tibetis mT-ebSi zeSTagoneba gamoscada, erTobo-da telepaTiiT qaSmirSi, SesTavazesrasobriv Teoriaze dafuZnebuli "ax-ali rwmena", romelic Semdgom gada-izarda, rogorc bertran raseliuwodebda, "aTeizmis religiaSi".

sabolood igi gaxda, rogorc fre-nCi ityoda, "naadrevad bednieri", ro-melsac udidesi rwmena gaaCnda kosmo-suri gamosxivebis Zalis mimarT da amt-kicebda, rom planeta altairze arse-boben naxevradgamWvirvale arsebebi.

1904 wels, tibetidan dabrunebisSemdeg, ianghasbendma miiRo mistiurigamocdileba, romelmac masSi "mTelimsoflios mimarT siyvaruli" warmoS-va da Caunerga rwmena, rom "adamiani -guliT RvTismetyvelia". am rwmenamiZulebuli gaxada enana tibetSi SeWrada 1936 wels daaarsa "rwmenaTa msof-

lio kongresi" (religiaTa msofliopartlamentis imitacia).

ianghasbendma uamravi wigni gamos-ca, romelTac Tematikis mixedviT"axal eras" uwodeben, maT Sorisaa:"anarekli: nija svabavas cxovrebis an-alizi" (1920); "deda msoflio" (mogza-uroba qristesaTvis, romelic aris)(1924); "cxovreba varskvlavebSi" (1927)- aq mocemulia im azris eqspozicia,rom zogierTi varskvlavis planetazecxovroben cocxali arsebebi, romel-ic Cvenze maRlebi arian; moTxrobil-ia erT-erT msoflio liderze, sama-radiso sulis xorcis Semsxmelze,romelic yovelives acocxlebs. amwigniT aRfrTovanebuli iyo lordibaden-paueli, "boiskautebis" dam-arsebeli. ZiriTadi cnebebi moicavsgaias hipoTezebsa da panTeizms. aq arisqristes msgavsi "msoflios winamZRo-li", romelic planeta "altairze"cxovrobs da telepaTiis meSveobiTspiritualur xelmZRvanelobas ewe-va...

***ai, ase daamarcxes tibetelebma ser

frensis edvard ianghasbendi...Tavad ityodnen, rom sul im ti-ri-

poCes mier naCuqari ZaRlis, "botonis"bralia yvelaferi - iman daufrTxoCvens dampyrobel inglisel vice-po-lkovniks boroti sulebio...

yvelaze saintereso ki is gaxlavT,rom im oficrebisa da jariskacebisSTamomavlebs Soris, vinc tibets ipy-robda da am qveynis dedaqalaqSi mde-bare dalai-lamas sasaxlis, potalasgamaognebel darbazebSi dampyrobisCeqmebiT daabotebda, axla bevria tib-etze ise Seyvarebuli, rom "almasisgzas" (gza nepalidan tibetis dedaqa-laq lhasamde) momlocvel-piligri-mad miuyveba "manis borblis" trial-trialiT da eqvsmarcvliani locvissityvebis simReriT: "om mani pedmehum", "om mani pedme hum", "om mani pedmehum"...

***2008 wlis agvistoSi ruseTis kbile-

bamde SeiaraRebuli saarmio korpuse-bi idga mcirericxovani qarTulijarisa Tu mSvidobiani mcxovrebleb-is pirdapir da isic daundoblad xo-cavda braliansa Tu ubralos...

netavi, rusul generalitetSi aTe-uli wlebis mere mainc Tu gamoCndebaam omis monawile romelime oficeri,romelic iseve inanebs qarTvelebissasaklaos, rogorc ser frensis ed-vard ianghasbendi nanobda tibeteleb-isas?..

armiis generalma, igor nikolaeviCrodionovma rom 1989 wlis 9 aprilsmomwamvleli gazebiTa da alesilibar-niCbebiT Tbilis-Si moawyo qarT-velebis sasaklao dalamis meoTxedisaukunea araferietyoba sinanulisa, -maincdamainc es xomar unda daisaxon ma-galiTad?..

danarTi:

"tibetis dakar-guli samefo" (TibetsHidden Kingdom) - "nac-ionaluri geografi-uli sazogadoebis"seriis dokumenturifilmi. nebismieri asa-kis adamians SeuZlianaxos.

filmi gvimbobs evropelebis Se-Wraze tibetSi.

uZvelesi droidan es qveyana daxu-ruli iyo ucxoelebisTvis da yvelasizidavda Tavisi gamocanebiT. dasav-leTis elCebi gamoCndnen aq, raTa ga-moekvliaT tibeti da misi dedaqalaqi- lhasa. gzaSi mraval faTeraks gada-urCnen, ebrZodnen bunebas da adgilo-briv mcxovrebTa mkacr adaTebs.

1865 wels britanelebma daavalesindus nain singhs, rom Seedgina akrZa-luli samefos mTiani adgilebis ruka.budisti piligrimis safarqveS nain

singhma gamoikvlia tibetis samxreT-dasavleTi nawili da Seadgina sakma-od zusti ruka, risTvisac miiRo didibritaneTis samefo geografiuli sa-zogadoebis oqros medali.

ormoci wlis Semdeg swored am ru-kiT xelmZRvanelobda britaneli ko-lonizatori frensis ianghasbendi.1903 wels indoeTis vice-mefem, lord-ma kerzonma ianghasbends samxedro es-korti gaayola da aRWurva rwmunebe-biT, raTa ewamoebina molaparakebebitibetis mmarTvelebTan savaWro dasasazRvro sakiTxebze. roca ianghas-bendis cdebma nayofi ar gamoiRo, in-gliselebma general-maior devid mak-donaldsis meTaurobiT Seuties qvey-anas. amis miuxedavad, molaparakebeb-is meore cdac CaifuSa. ingliselebmagaagzavnes meore samxedro eqspediciaianghasbendis meTaurobiT. frensisianghasbendma SturmiT aiRo tibetisdedaqalaqi lhasa, aiZula tibetele-bi dalai-lamas aryofnaSi daedoTsavaWro xelSekruleba da bolomouRo tibetis izolacias.

am operaciisTvis ianghasbends mi-aniWes randis wodeba.

ianghasbendze didi STabeWdilebamoaxdina tibetelebis winaaRmdegobisgauwevlobam da mTeli darCenili cx-ovreba sasuliero organizaciebs mi-uZRvna.

filmis reJisori - grehem tounsli(Graham Townsley)

scenaris avtori - elinor granti( leanor Grant)

dro - 52, 29 wuTi2000 weliinternetSi am filmis naxva SeiZle-

ba Semdeg misamarTze - http://www.guba.com/watch/3000121035/Tibets-Hidden-Kingdom-Na-tional-Geographic

vikipediidan:tibeti — istoriuli saxelmwifo

tibetis platoze, axla CineTis Semad-genlobaSi avtonomiuri regioni. ti-betis saSualo simaRlea 4900 metrizRvis donidan da igi dedamiwaze umaR-lesi regionia. misi epiTetia "samya-ros saxuravi".

tibetis saxelmwifo warmoiSva meS-vide saukuneSi. me-13-14 ss-Si monRol-Ta batonobis qveS iyvnen. meCvidmetesaukuneSi budisturi (lamaisturi) se-qtis meTauri gelugpa dalai-lama qve-ynis sasuliero da saero xelmZRvane-li gaxda. me-18 saukunis dasawyisidantibeti CineTisa da monRoleTis yura-dRebis obieqti gaxda. am paeqrobaSiimarjves Cinelebma da lhasaSi mciregarnizoni Caayenes, amasTan dalai-lamas SeunarCunes suverenoba SigasaqmeebSi. 1904 tibetSi Seyvanil iqnaingliselTa jarebi ruseTis zegavle-

nisagan dacvis sababiT. 1910 wels Cine-Ti emzadeboda tibetSi SesaWrelad,magram revoluciam CaSala maTi geg-mebi. CineTSi komunisturi reJimis dam-yarebis Semdeg, 1950 wels tibeti okup-irebul iqna. winaaRmdegobis moZra-obas saTaveSi Caudga dalai-lama XIV,daiwyo partizanuli brZola, romel-ic 1959 wels CaaxSves. dalai-lamam in-doeTs Seafara Tavi. 1965 wels Seiqmnaavtonomiuri raioni. gaerom araerTirezolucia miiRo tibetSi adamianTauflebebis darRvevis faqtebis Sesax-eb.

Page 4: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

4 poezia literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi

paata Samugia

19 Tebervali - 4 marti 2010

saniSne

roca korpusebi fanjrebs moxuWavenda mTvareebi ayvavdebian gubeebSida mdinareebi talRebs daikapiwebenda Cveni gulebi, rogorc ZaRlebi,jaWvebs aiwyvetenda yvela Seyvarebulis gulebad danawildebian,maSin minda iyo aq.

roca sinaTleebi Caqrebianda sibneleebi aenTebianda sizmrebi gamaldebian da gamaRldebian daganaRddebianda xeebi Citebs moisxamenda kalaTebs mwife beRurebiT gavavsebTda vityviT: “gvSia”,maSin minda iyo aq.

roca qaris uricxvi moZraobaSeiZens uricxv mniSvnelobasda Cemi sixarulidaemTxveva qarebs da qarebs...da qarTagan erT-erTs, rogorc dasaklav cxvars,qamarze gamovibam,maSin minda iyo aq.

roca qvebis acdenas viswavlida Cemken nasroli “lodebisgan taZars avageb”,sadac Semovlen RmerTebi daCumad mTxoven beds da imedebs,romlebic CemTvis erTxelac ar gamoimetes,da viqnebi SesaZlebeli, rogorc droSamTvaris zedapirze darWobilida mosalodneli,rogorc cvalebadi moRrublulobada cvalebadi,rogorc mosalodneli siyvaruli,

maSin minda iyo aq.

***araferi Seicvleba. yvelaferi, rac iyo, kidev

iqneba.gadamfreni sizmrebi Zilebze Semogvisxdebianda gvimRereben warsuls da trotuarebs,qarebi antenebze gadaivarcxnian Tmebs,mkvlelebi itireben moklulTa gvamebzeda araferi Seicvleba.

Cven kidev mraval oms da cremls da siZulvils daTviTmkvlelobas gavugebT gemosda vicekvebT sakuTari sxeulis CrdilqveSda vicekvebT Caqolili poetebis CrdilqveSda vicekvebT da vicekvebT da vicekvebT davicekvebTda araferi Seicvleba,yvelaferi rac iyo, kidev iqneba.

isev gaTendeba da SegSurdeba,rom Senma megobarma colad xelovnebis nimuSi

moiyvana,Sen ki uazrod atareb dros dakargav megobrebs, kargav mamas da kargav dedasda kargav rwmenas da, cxadia, kargav uflebas,iyo mkvdarida ar gesmodes mamis sayvedurebiardawyebul samsaxurze, armoyvanil colze,araRebul nobelze...aki giTxari, araferi Seicvleba...

***xeebze maRla, caze maRla da qarze maRlayvelaze maRla mimomfrinav Citebze maRlaSeuZlebel da SesaZlebel sibrZneze maRla,sadac Citebi frTebs ver awvdenenda arcerTi bgera ukan ar brundeba,sadac yoveli ZuZusTavimomarTulia Cveni tuCiskenda yoveli kravi Cveni mglisaken.sadac siyvaruli iseTive saxifaToa, rogorckontrabandada Rimili pirdapiri, rogorc vardna.

sikvdilis metafizika

sabolood davrwmundi, rom sikvdili ar arsebobsda is borotma lingvistebma gamoigones.sinamdvileSi, adamiani Rrma Zils roca miecema,mas kosmonavtebi iparavenda mihyavT maRla, Zalian maRla,sadac haeri imdenad feradia,rom Tvalebi giWreldeba,sadac sxedan adremotacebuli adamianebida msjeloben kirkegoris metapoeturTeoriebze...

kosmonavtebi ki isev miqrianSemdegi CaZinebuli adamianebis mosaparavad.

simbolisturi balada

me aq var, magram meZebe sxvagan,me mjera, rom sxvagan viqnebi,ufro sxvagan, ufro Sors da ufro sufTa,vidre axla var.

diliT Tu RamiT,Tu ufro RamiT,meZebe sxvagan.gadaSale wigni dameZebe Signidan.da ufro Signidan.gaaRviZe yvela mkvdari,postmodernistul sizmrebs rom xedavs,gaaRviZe mama, postmodernistul sizmrebs rom

xedavs,da gagvaRviZe Cven, postmodernistul sizmrebs

rom vxedavT.nu meZeb, roca qvecnobierisakuTar Tavs acnobierebsda Cveni sunTqvebi galobenargardacvlil gmirebze ardaweril miTebs,sadac sxeuli dagveRala da kalTaSi gvidevsda ase vasvenebT.sadac vcocxldebiTda Tbil sizmrebs Semogvikecavsdeda da deda dagveZebs sadRac,oRond ara aq.nu meZeb iq, sadac iqceva iqsadacsuyvela igreki.meZebe sxvagan!

nu meZeb iq, sadac sxvaa da zRvaa danu meZeb iq, sadac meTevzes talRidanamoaqvs mkvdari Tevzidamartoobis aTasi welida kidev ufro aTasi welida kidev ufro aTasi welida markesis WaRara Tavida daberebul adamis neknida hamburgeris namcecebi.nu meZeb iq, sadac zRvis talRebs gamoaqvTmkvdari meTevze daSeyvarebul qristes cremlebi,sadac Ramea da meZavi xdeba wmindani,an wmindani xdeba piriqiT,sadac Camodis ufali dasakuTar Tavs mSvidad gvirigebs.

meTerTmete mcneba

mokali, vinc ginda, Caqole pirwmindad,magram ara RmerT kla.mokali xuro da mamidis kuro damokali poeturad, mokali esTeturad,magram ara RmerT kla.aafeTqe pentagoni, mokali buSi,mokali dRes da mokali guSin,magram ara RmerT kla.mokali sivrce, mokali instalacia,mokali politika, mokali izolacia,mokali abstraqcia, mokali konvencia,mokali recefcia, mokali kondicia.mokali siyvaruli, SenSi ro molekila,mokali atomi da mokali molekula,mokali momavali,magram ara RmerT kla.yvelaferi, rac Senia, amavdroulad Senicaa daara RmerT kla.es ca Senia da Seni caa da Senicaa daara RmerT kla.mokali ambicia, SenSi rom molekila,mokali atomi da mokali molekula,mokali trotuarze, mokali sanagveze,mokali kafeebSi leqsebi danakvesi,

mokali momavali, icxovre or droSi damokali quCaSi da mokali metroSi damokali lideri da mefe da medroSe da

ara RmerT kla!

amin!

Citebi

Cemi sxeuli qaria,romelsac xelSi Citebi uWiravsda afrialebs droSasaviTda es qari gamudmebiT SublTan mogidis,rom gamowvrTnas Seni sizmrebi,rogorc erTguli jariskacebi,rom SeeZloT nebismier ritmis moyolada arc cxovrebas CamourCnen,romelic, gavrcelebuli TvalsazrisiT,Cqaria da moxelTebas saWiroebs.

Cemi sxeuli qariada miTumetes qaria, Tukiviwevi maRla, warmosaxviT TiTiswverebzeda am dros yvela Semxvedri CitigansazRvravs Cemi sizmrebis ferebsda Cemi sunTqvis traeqtorias.

da sanam vikvlev mimarTulebebs,mkvdari Citebis wvima wamovada, CitebSi amolumpuli,xis ZirSi zantad wamovwvebida koRoebi damikbenensaguldagulod nagroveb sizmrebs,maiZuleben, gamoviRviZo,maiZuleben, viyo araaq da araqari,

roca viRviZeb,yvelaferi isev isea,Cemi sxeuli grili qaria,svel tansacmels vkideb sawolTan,moxerxebulad vjdebi buxarTan...

iatakze Citebi moJonaven.

menssi

nebismieri Rimili usasrulo TviTgadarCenaa,roca araferi dagrCenia, garda imisa, rom

gadarCe danebismieri TviTgadarCenausasrulo moZraobaa sakuTari Tavis garSemo,roca xvdebi, rom erT dRes yvelaferidaimsxvreva:ca, gaurecxavi WurWeli,da fardada geometriuli figurebida mizidulobis Teoria...nebismieri sizmari usasrulo TviTgadarCenaa,roca xvdebi, rom yvelaferi SeiZleba moxdes:Sen mokvde an ar mokvde,an RmerTs Rrubelze moucurdes fexi daSen win Camovardnilma uxerxuli RimiliTgkiTxos:_xvdebi?! xvdebi?! xvdebi?!da Sen upasuxo:_vxvdebi... vxvdebi... vxvdebi..

Page 5: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

5poezialiteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi19 Tebervali - 4 marti 2010

SiSini

(sareklamo parodia)

minda saxli

minda Caiminda yava

minda fuli

minda seqsiminda seqsi kleopatras abazanaSi

minda sareklamo pauzaminda froidis fsiqoanalizis meore tomi

da froidis fsiqoanalizis mesame tomi

da froidis fsiqoanalizis meoTxe tomiminda evolucia

minda fsiqikuri mutacia

minda me uot uitmeni viyoda Tqven iyoT teroristebi

minda dada

minda dedaminda evrokavSiri da evroremonti

minda SiSini

Savi SaSviSio Sorapani

Soria gurjistanamde

Savsa kacsa Savqudosansaminda asfalti

minda linda

minda pandaminda inkluziuri angelozebi

da eqskluziuri gadacemebi `bi-bi-si-“ze

minda pirad angariSze 100 milioni mejdesda kalTaSi `mis amerika” mejdes

minda yava

minda yavaminda yava da ukacrieli kunZulebi

minda asimetriuli RmerTebi

da simetriuli megobrebiminda ekonomikuri kolafsis formula

da adamianuri bednierebis formula

minda iaffasiani arayida iaxta dardanelis sruteSi

da iaxta wynar okeaneSi

minda gonkurebis premiamere bukeris premia

mere nobelis premia

rom viyido saxlirom viyido Tojinebi Cemi colisTvis

rom viyido mSvidi sikvdili

rom viyido samoTxeSi patara farTisadac kargad gamoviZineb.

momxdarTa locva

(nagleji poemidan)`uecrad moxda Semodgoma”

z. ratiani

erTxelac movxdeT,ai, ase, erTbaSad movxdeTda movaxdinoT yvela Cvenganiise, rogorc iesom moaxdina TiToeuli wamida ar gamoacalkeva isinidrois manqanidan.

ubralod, movxdeTrogorc yoveldRiuri ritualebi,rogorc dilis meniuda Ramis meniu,an samadaSvilis Tavis qalazemimxmari xvlikis Tavis qalada Seni Tavis qalazemiyrdnobili Cemi Tavis qalada muzeumSi dayudebulipirveli evropelis Tavis qala.ubralod movxdeT,rogorc Cai da Caidani,rogorc burTi da moedani,rogorc boni da klaidi,rogorc boni da berlini,rogorc leonardo da keit mosi,rogorc leonardo da vinCi.

ubralod movxdeT,rogorc xdeba cremli _ ganSorebisas,rogorc xdeba cremli _ sinanulisas,rogorc xdeba cremli _ siyvarulisas,rogorc siyvaruli _ siyvarulisas.

de, sxvebi moxvdnen samoTxeSi,da askezas mindobilebmazilon sivrciTi warmosaxvebi,sxvebma agrovon balaxis foTlebida SeuerTdnen eTerul simSvides,Cven ki visxdeT yviTel skverSi daxangamoSvebiT movxdeT xolme.

isedac moxda mosaxdeni:yvela sityva daubrunda mniSvnelobas,yvela sunTqva daubrunda nestoebs,yvela gmiri daubrunda istorias,yvela cremli daubrunda gugebs,yvela jvari daubrunda qristesda yvela qriste daubrunda jvars.

ai, Senc moxdi da axla ukveSen miwyob RamiT sasTumalze legalur sizmrebs,Sen mCuqni Rames varskvlaviansda foTlebakapiwebul Semodgomas,

Sen mCuqni nebas, rom gavuRo maT, vinc karebze,didi xania, uimedod akakuneben.Sen miCen imeds, rom urcxvad ar gaiwelebaquTuToebze gakiduli molodinebi.

Sen maZlev niSans, rom usaTuodmovxdebiT, Tuki SeiZleba, romiTqvas da albaT SeiZleba, romiTqvas da Tanac, ise ubralod,

rogorc - `ufali”,romelic moxda.

lingvistikis wre

gamudmebiT asea:vxdebi is sityva, romelic me momemarTebada yvela sityva, romelic me momemarTeba,da maxsenebs sivrcis simyares,cdilobs, momces Tavisi saxe,Tavisi garsi da survilTa myife logika,ai, vTqvaT, “rame”,an iseTi martivi rame:rogoricaa “prezidenti”an “jeims bondi”.warmoTqmas verc ki davasruleb, vxdebi me TviTonda brifingebis paraleluradvigerieb sabWoTa agentebs.

da me _ poeti,me _ meZavi,me _ patriarqi,me _ teroristi,liberali,avtomrboleli,me _ cirkis muSa,geniosi da RvTismSobeli,vzivar da vufrTxi mniSvnelobebs, romlebic ukvemeqcnen sxeulis damatebiT organoebad

da Zilis win ukve imdeni var,yvelafers azri ekargeba,Tvlas _ miTumetes,da mofrinaven Tbili qveynidangauqmebuli sityvebi da frTebs acecebenda yvela Cemgans Sewuxebul saxiT nomraven,aRmricxaven, msinjaven da markas makravenda maqceven saimijo produqtad dabrendad da feisadda porno-staradda spilbergad da farajanovadda lud “hainekenad”da modis ukanasknel wivil-kiviladda “vindous vistad” da galaktionadda vzivar qarSida vkerav sizmrebs gadamfreni sityvebisgan.

* * *moulodneli sixaruliviTmovida marti da mzis arSia,nazamTrevs ise mogesalbuna,rom marti lamaz aprils arCie. . .gaiaprilebs albaT maisic,ivniss SeakrTobs vardebis Cero,mere ivlisi Cadgeba mkaSi,mzeSi galRveba Sua agvisto.seqtembris qari noembris qarebssasiyvarulos miswers baraTebsda RvinobisTve eWvisgan mTvraliim Rames saxlSi aRar gaaTevs. . .mere beRurebs, uflis erTgulebsSobis lodinSi daelandebaT -rogor axloa Semodgomamdeda Tebervali rogor Tavdeba. . .

* * *yvelaze mTavars, yvelaze uRrmess,Turme Cems gulSi hqvia – xaSuri,iq pirvelyofis naz sisaTuTesealerseba yofa bavSvuri. . .

rogorc taZarTan mival im saxlTan,fexze vemTxvevi ezos dardians,iq Cemi papa dadis Svilmkvdarida baboCemi sanTlad anTia. . .

iq gadmodian karadebidan

da kedlebidan Zveli SiSebi,

rom Cems dazafrul yofierebas

mimoafinon Rimili Svebis . . .

yovel maisSi gulaTrTolebiT

vkiTxulob ambavs Cemi balisas,

xom ar gatexa didma zamTarma,

xom iyvavilebs kidev gaissac,

iq dRemde cremlebs miSrobs, mifarebs,

usurnelesi kalTa mamidis,

bavSvobas ratom hqvia warsuli,

Tuki bavSvoba arsad ar midis?

is miwa gulSi mamas minaxavs,

oblobac albaT sadme mTavrdeba. . .

da gza WiSkridan sasaflaomde,

ufro da ufro pataravdeba.!!!

nuSi

daTba, ca daiwia, tyes miekra loyiT,

moTovs! – muxam siCume xmiT gabzara boxiT,

kabis Rilis amara darCenili nuSi

isev aprils mistiris - naRdi baiyuSi,

ra icis, rom fifqebiT cam gaivso upe,

xval TeTr mantos moasxams dekemberi ukve.

* * *sad qrebiT, xaxmatis Rameeboo???bisos varskvlavebo, saocaro,gverdi xom moridebiT agiare,rad gawyri, gudanis salocao?

sad gkarge, xevsur biWis siyvarulo,gulo, rad gamixdi mgloviare,unda mapatio, aseTi var,ver mogefere, ver mogiare. . ..

mzeo, obolisTvis amosulo,veRar daamwife puris yana,veRar daapure sefiskveriTCemi sibere da bavSvobana . . .

morCa! imedebic daiRalnen,aprils saaqaos aRar veli,radgan tyuilia, rac arsebobs,radgan ar arsebobs araferi!!!

irma beriZe

Page 6: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

6 proza literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi

aka morCilaZe

legendaruli qemeras piradi

da sazogadoebrivi cxovreba

dasawyisi ##### 9-19 aka morCilaZe

legendaruli qemeras piradi

da sazogadoebrivi cxovreba

biWiko manTaSovis da

ori fumfalis ambavi

xoda, maSin moyva gvritisa am biWi-ko manTaSovis ambebs. kai xnis mkvdariiyo ukve es biWiko. Zaan Zvel ambebs moy-va da kai magari mosasmenic iyo eg Zve-li cxovreba da rogor iyo da ranair-aT cxovrobden, adrindeli gag-onilebic mqonda aqa-iqas, mara ratoyveboda ver gavige. TiTon ukve sulsxvanairebi iyvnen, rac me eg saqmeebivicodi da is Zvelebi kide samagali-ToT moyavdaT.

dabrecilma icis xolme Tqma, ro te-lagreikiani qurdebio. pirvelaT rogavigone imisgan mag naTqvami, egrevemivxvdi, ro Zvel qurdebze ambobda.bevri ki ver igebs, axlandelebi biWebi.erTs vexmarebodi, saTamaSos xsniden daaxloblis xalxi iyo da mTxova miexmar-eo. eg axlobeli rogoria ici, vafSe armazavs, prosto kazinos igrokia, Zve-li igroki, yvela ro icnobs da erTx-el damireka, naxva minda Senio da kazi-nosTan Sevxvdi da meuneba ucbaT, maSinintertotooba iyo da zafxulia ias-nia da intertotos TamaSs meuneba, al-baneTis raRaca gundi da raRaca,aRarc maxsovs da uyure ras meuneba, rasityvebs _ Jenevidan damirekeso, rooTxi goli naRdaT gava mag TamaSSioda me magis azrze ara varo, prostoJenevidan damirekeso da magis gamazvarogor undao, zaadno, Senc gaZlev magmazso. ai, egeTi axlobeli. ai, azze roiyo. exla Jenevidan damirekes rogoripontia ici, eg meJdunarodni igrokiada viRacam gamazuli TamaSis ambavSipativi sca. viwro wreSi. ar gamigiamerec, ro mag TamaSi didad dagruzu-li yofiliyo. me maSin samgan aTasaasiSevagde qviTarze da movige. iman xuT-xuTi Seagdo organ, ar vici es mazebio.metze mainc ar miiRebden. mokled, magaxlobelma mTxova, patara biWebi ari-an, saTamaSos gaxsna undaT da egebamiexmaroo da mivexmare. kai biWebiiyvnen samive da sworaTac akeTebdenyvelafers, prosto erTxel raRacazelaparaki Camovarda da egre vaxsenedabrecilis naTqvami telagreikianiqurdebio da imaT kide ver gaiges,riani qurdebio. vafSe telagreikac aricoden ra iyo. patarebi arian da impontSi. exla moyevi, Tan Cemi enislaparakiT, ro telagreika ra ari jer,mere rato ecva xalxs da vafSe, ra pon-tSi iTqva, ro telagreikiani qurde-bio.

xoda, iq ro laparaki wavida, vdrugam laparakSi gvritisam telagreika ax-

sena. erTi telagreika mqondao, veCna-ia merzlataSi vijeqi paCtio da game-cina. da mamaCemma miTxra, ra gacinebs,ici vafSe eg ra ario, kacs mament yin-vaSi TiTebi sul daZvrebao. meTqi, egleningradSic daZvreba, Caurtyi, daara, telagreikaze gamecinaTqo, CemiaxlobeliTqo Zvel qurdebs te-lagreikian qurdebs eZaxisTqo da esnaTliaCemi gvritisa ki mixvda, racavTqvi, kakraz biWiko manTaSovze vla-parakobdiT da oRond ra ifiqra, arvici da TqmiT kide marto ega Tqva, robiWikos droSi iyo telagreikebio dame minaxia xalxio, srokidan srokze roinaxavden telagreikaso da magarimiCveuli iyo egeni mag Casacmelso dasvabodazec ro telagreikiT dadiode-no. xoda, meTqi, kakraz ega Tqva, ronanaxi yavs mag drois qurdebi da mom-paravebiTqo, gaxunebul telagreikaSi.lurjebi ro iyo xolme, lurjebi davafSe gaxunebulebi, ukve paSti TeTraT.

is biWiko manTaSovi iyo Zvelidrois Tbiliseli qurdi da didisrokebi qonda moxdili. bolo srokzero Sevidao, gvritisam Tqva, uJe damb-la qonda dacemulio da laparakiuWirdao da ori padelniki vinc yavda,isini im dResve srokze Sev-ideno,Seyveno ra, imito, ro imaT esmo-daT magisi znakebi da laparakio dakaroCe imis ena iyo ego.

karoCe kide, pirvelaT ro vnaxeo,da ro gvelaparakao, vafSe biWi viyav-io d amovida zemoT skverSi raRacasaqmezeo, vicodiT, ro raRaca saqmezeiyoo salaparakoTo da egeTi gamxdariiyo, seri kastumi ecva zemodan da Sig-ni didi jempreo da kepkac exura Zvele-buri didi kepkao, karoCe eg iyo pirve-li qurdi, me ro vnaxeo da rogor vnaxeexlao. gavigeTo, ro raRaca saqmezeskverSi amovao. maSin didad egre ariyo, ro qurdTan avideTo da egeTebi.vin icoda qurdi sada cxovrobdao.maSin qurdTan asvla ki iyo, mara ufroCamovao, ityoden, mara egec redkiyofila, imito, ro iolaT iyo yve-laferi. eseni ki iparavden ukve cota-cotas, mara jer ise ara, ro qurdamdemisuliyven anda rame egeTio. xoda, gav-igeTo, ro skverSi amovao da davaio,egre uTqviaT, avideT da SoriaxlodanSevxedoT, davinaxoT rogoriao. erTsyolia nanaxi adre da imas uTqvia mevcnobo. is skverSi sul sxva ramezeyofila, viRaca vzroslebis saqmeze,erT imis Zvel Zmakacs Sari SemTxveviada dasalaparakeblad wamouyvania,Tore maSin egre ar iyo, ro qurdi mo-dis, vaimeo. Cven naxalovkeli biWebi

viyaviTo da, iasnia, isedac su Cavi-dodiT naxalovkis klubSio da pros-to viTom exlac iq CavdivarT iqiTkeno,skameikebi ro iyo im adgilebSi dawaveliT da daveyudeT iqao.

egre unaxavT mokleT. imis yvelamoZraobas ukvirdebodi egre ocinabijidano, gvritisam Tqva. laparakiar gvesmoda da bevri arc ulaparakia.ra qurdis saqmea bevri laparaki, pros-to exla, ese axloblebSi Tu davjdeb-iT da tkbilad gavixsenebT, Tore bev-ris molaparake qurdi me saidan minax-iao, naTliaCemi ambobs.

xoda, aqeT videqiTo da imas anga-riSi ar miucia. arc ufiqria egeni vinarian, mand ro dayudebulan da iyure-bian aqeTo. qurdi iyo, imas xalxis areSinodao, egre Tqva gvritisam. gamx-dari-gamxdari, srokebidan axali mo-sulio da ro morCa iq laparaki,rogorc aqedan uyurebdiT, vizec iyoamoyolili, imas gauyara padruCkio,kepka gaisworao da wamovida pirdapirsadacas Cven videqiTo. Cvenc veRargavinZeriTo. Tan ro fiqrof, ro gzacaqeT aaq, ro quCaze gavideso, mara Tanmivxdio, ro Cvenken wamovidao. da roCamogviares, gaCerda, gamaixeda da am-bobso: ra iyo, cirkiao?

egreve dagvajaxao da vsio, me CemiTavi ar daminaxiao, mara iasnia gavSav-dio. gamwvanda ra, me ro vityvi xolme.da sxvebic xoo, oTxi-xuTi biWi varToda ver vaZlevT pasuxso da movidaufro axloso da kiTxvas pasuxi undao,Tu kaci xar, egreao da Tu kideo...karoCe ra.Tan ise gviTxrao, ro braziTda rame ki arao, mara arc prosto ga-cinebiTo. karoCe, seriozulSi da cir-kiao?

araTqo, amaT uTqviaT. biWiko man-TaSovs kide uTqvia, kaia Tu cirki arario, aba ra ario.

exla gvritisa mamaCems eubneboda,im dRes naswavli bazariT mere kola robazarSi gavaCere, Tu gaxsovso. im ko-lasac, Turme, roca ubanSi TamaSobdada iq zedmet xalxs dainaxavda rouyurebden, eg sityva qonda. ro gamoixe-davda da ra ari, biWo, cirkiao, ityo-da brazianaT da daiferTxeboden ese-ni sanam patarebi iyven. Tu vinme etyo-da, cirki ar ario, es kola kide gaug-Zelebda, aba Tu cirki ar ari, rasuyurebTo. xodao, eg ro gviTxra biWi-ko manTaSovma, cirkiao, da arao, rouTxariTo, vifiqreo, ro egec egregvetyviso, mara sul sxva rame gviTxrao_ kaia Tu cirki ar ario.

exla rato. xo iciT magaTi bazari.gvritisam Tqva, maSin bazars ukve cot-

cotas vamuRamebdiTo da oRond kikolas gagdebebi yvelas gulSi gvqon-da CarCenilio da mere ukve mivxvdio,ro namdvili mobazreo arasdros arityoda, Tu cirki ar ari, ras uyure-fo, imito, ro magaze ukve kiTxva ki ari,mara kiTxviTve Segilia upasuxo. karo-Ceo, ponti egreao, eg kiTxva _ cirkixo ar ario, mag Cven biWobaSi xSiraTiyoo da ro gvkiTxa qurdma, imis gag-Zeleba mere sxvanairaT Tqvao, oCinxaraSo Tu cirki ar ario da aba raario? karoCe. ise gvkiTxa biWiko man-TaSovmao, ro unda gveTqva an marTal-io, an ravi, ise unda gveTqva, ro CvencgvekiTxao, imito, ro aba ra ari ar vici,ver upasuxebdiTo, imito, ro dagvtu-qsavda mereo, Tu ar ici, ras iyurebiaba, ori kaci erTmaneTSi ro lapara-kobdes ar ginaxavso? yovel SemTxveva-Si, Cven egre gvegona, ro egre gamovi-dodao, amito pirdapirve uTxariTo,ro gavigeT ubanSio, ro aq biWiko man-TaSovi iyo mosulio da gamovixedeT esxo ar ario da raxanc abao, egre upa-suxeTo da gaicinao, dapustim da egario, mere rao. araferio, Cven uTx-ariTTqo, pativsa vcemT da danaxvagvindodao da ras akeTebT vJiznio,leninis oTaxSi dadixarTo? ar davdi-varTo, amaT uTqviaT. aba, sad dadix-arTo da saqmeebze davdivarTo, CvenuTxariTo. aba, ra saqmebiao, da ravio,viparavTo da me uTxari, moqalaqisjibeze davdivarTo, gvritisam.

egreo da aq ukiTxia biWiko manTaS-ovs, visa paravTo, sad dadixarTo daamaT uTqviaT, ubans gare viparavTo,Cven ubanSi xo ar moviparavTo. da aqkide ukiTxia uJe saxelebi, vina xarT,ki ambobT, iparavTo da me kide ar gami-gia Zmaoo da mec momiparia raRacebioda Tqven gagigiaT, me ra momipariao?

karoCe, gauSva dialogi amaTTan.mere Caikuncxao, cali fexi Seikeca daegre ijdao da Cvenc CavikuzeTo da espirveli Cakuzva iyo, ro egre qurdTanCavikuzeTo. vinc axlda, is iyo magisZveli Zmakaci, ar iparavda da rameebi,mara Zveli amxanagi iyo, erTaT gamo-etarebinaT cxovreba da imito, imasmoyolia sxvebTan saqmeze, exla ro-gorc vxvdebio, gvritisam Tqva.fiqrobda, eseni patarebi arian da jo-bia, rameebi Tavidanve icoden da Tuwamoizarden kargaT, egeba padelni-kaTac gamomadges romelimeo. maSin,aba, ras mixvdeboda, marao mTavars mivx-vdi, qurdoba ra bazariao, ufro ki armivxvdi, vigrZeni, ro amxela Zalis kaciiyo, egre ubraloT Cacmuli kacio.

Cacma ra, me ro mkiTxo.bolos wamodgao da egre Tqvao,

yovelTvis saqmeze ro midixarT, Tqve-ni sroki icodeTo. eg maSin kargaT vergavigeT, mara kiTxvas vin gaubedavdao.karoCe, azri kide eg iyo, ro patarebixarT da gastranomidan ro kalbasebimoiparoT, eg saxemwifo qonebis qur-dobaa da Seileba didi sroki moyves dakargaT gamoTvaleTo. aRar uTqvia, mequrdi varo da Tu saqmeze movlen, ro,ai, saqme gvaq, me unda wayve da Cem sroksar daviTvlio, mara Tqven daiTvaleTTqveni srokio. vafSe giRirT Tu araegeTi cxovrebao.

mTel Rames Tvalwin medga iq ro Ca-vikuzeT da imis sityvebs xan ase vatri-alebdi, xan iseo. didi opiti iyo damivxvdi namdvili cxovreba raSicario.

aba, egeTebi gauSva naTliaCemmagvritisam.

yvela usmenda mowonebiT da mec rogiTxra, Cemzec imoqmeda ise kargaTmoyva, mara Cemi tvini xo ici, me Cemivaprosebi maq yovelTvis. ar vici maza-viki var da magito, ar vici egre maqmowyobili.

ukve erTxel iTqvao, mamaCemma, maraam gaxsenebebSi varTo da Cvengan wasulqurdebs gaumarjoso da eg davlieT dameTqi, kolam raRa qna, kolam.

da gvritisa ambobs, ai, toCni kacio,ai qurdulis mcodne kacio, vaprosi ardatova Cem monayolSio. es daaintere-sa, rac ar davamTavreo. egreo, qur-duls damTavrebuli uyvarso da

19 Tebervali - 4 marti 2010

Page 7: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

7prozaliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi

mamaCems ki autyda sicili, kolas man-dauSka kargic iqao.

xoda, getyvi rac qnao, gvritisam.ukve vicodi biWiko manTaSovis lapar-akebis mere, ro kola ki nacixari iyo,mara bazari miSvebuli hqonda, egonasvabodaze biW-buWebs eyofaTo da mandmoeTxova pasuxio.

erTic ari da viRaceebi Camovidenxudadovidan kolasTan saTamaSoT. ga-dmoabrunes iaSiki mexmanas saraiis ukanda wavida sekas yomarobao da viRacee-bi uyurebdeno da mec ro gavige, mive-dio. Tan ori patara biWi waviyvaneo.mivediT, davdeqiT, uyurebTo da kolamerTi gamogvxeda, agebda da ver iyo xa-siaTze, is xudadovelic igroki iyo,karti icodao da kola kide burd-Runebs _ viTarsebi, viTarsebio da esori patara biWic ro dainaxa, ra aribiWo, cirkia, moaSoreT iqiT Tvalebio.ro giTxra simarTle, CemTvis ar uT-qvia, im patarebs ufro uTxra, mara mexo gangeb waviyvane egenio.

xodi naxe, ra.ai, egrea cxovreba.da eg ro Tqvao, me uTxari, ara kola-

jan, cirki ar ario. da iman egreve moay-ola Tavisi araswore naTqvami _ aba,ras uyurebT pirdaRebulebio.

meTqi, ra, yureba marto cirkisSeileba?

da gamomxeda egreveo. mixvda, roZneli vaprosi mivecio.

da meuneba, Sen ar geunebi da ratolaparakof sxvis magivraTo.

meTqi, aba, vis meunebi. am xudadov-els kide karti xelSi uWiravs, undadaarigos, mara gaCerda. mixvda, baz-aria.

Sen ar geunebio, am lawirakebs ve-unebio. meTqi, maSin Tqvi, imito, ro am-aTTan erTaT movedi, Cvensken iyurebida ambof. Tu yureba ar Seileba, Tqvi,ro nu miyurebT, Tu ar ambof, me gekiTx-ebi, yureba marto cirkis Seileba?gaCumda da yurebao yvelafris Seile-ba, prosto me ar momwons, ro miyurebenesenio.

va, meTqi, aba, rato ambob, ro cir-kia? kola kide zis, fiqrobs. avdge, ukvesxva bazaria. iaSikze zis da miyurebsda ra ginda Senao? me uTxari, meTqi,cirkia, Tqvi? vTqvio. gipasuxe, cirkiar ari. kio. miTxari, aba, ras uyuref?kio. xoda, me gekiTxebi, yureba martocirkis Seileba? miyurebs.

meTqi, xo miTxari, ro yvelafrisSeileba, rasac dainaxav. kio.

xoda, znaCiT, imiswin araswore mi-pasuxe. egrea? da wamodga.

exla ra ario, gvritisa ambobs, egkola tupoiao. ar icis, ra mipasuxoso.

Cveulebrivi ro mipasuxos, isev iqiTmiviyvan, ro bazarSi Caiwvao. magasxvdeba, mara sxva ra mipasuxos, ar ici-so. meuneba, me SenTvis ar miTqviao. ve-unebi, aba, ras uyuref, me miTxari Tu ambavSvebs? eg Sen giTxario. Tan mivtri-aldi da xudadovels da imis may-urebels veunebi, Tvali xarT am bazar-Si, Zmao, da imaTac Tvali varTo.karoCe, Tavidan SenTvis ar miTqviao.meTqi, me miyurebdi da me Cemze miviRe,win xo saxeli ar giTqvams. Seno, biWo,rame kastorka xo ar dagileviao, me-uneba, ras abiJnikof aqao, vTamaSobT,SenTvis ara mcaliao. wamoyves Tavebiaqao, ukve sxvaSi gadayavs, ra, quCurSi.da meTqi, mipasuxe, marto cirkis yure-ba Seileba? da ara, Zmao, arao, vina xarSeno. meTqi, vina var da geunebi, aras-wores laparakof da vafSe arasworeTiqcevi da vinc arasworeT iqceva, meT-qi, xeli moxvdeba da gavaqane da davar-tyi da egre wavida Cxubio.

kaneSna is moeria. sanam gaSvelebaiqneboda, meti momxvdao, naTliaCemma,mara eg egrec vicodio. meTqi, es saqmequrdTan gairCevaTqo, uTxariTqo daki Tqva sadac ginda iq gairCeso, maraukve etyoboda, magra ar evasa eg ambav-io.

im saRamosave karga naqoTi ki viyav-io da me da mamaSenio biWiko manTaSo-vis im axlobelTan mivediT, visacCamoyva amwineebzeo da uTxariT egeTiambavia, xeli mogvxvda marTal saqmezeda biWikos sityvis mosmena gvindao.gaxsovso? da mamaCemma, kaneSnaT maxs-ovso.

karoCe, exla me xo aRar movyvebi,rogor gaurCia amaT saqme biWikom.erTi eg ari, ro eseni mere dauaxlovdenda sadRacas vakeSi baiTze wayvnen. rakoxtaT gavasufTaeTo, egre Tqva gvri-tisam da maleve mere srokebic miiRes.

me kide ama ambavSi isev damrCa Se-kiTxvebi. prosto, erTi rame ar mome-wona da SekiTxva ise unda damesva, roamaTTvis iasni yofiliyo, ra ar mom-wons da meorec kide, arc ise yofil-iyo, ro es exla mawveba raRacaso Cemzero efiqraT. raT minda magisi miwola,prosto, Tavidanve vicodi, ro eg Se-kiTxvebi meqneboda.

meTqi, xo gasagebia, daiStrafa iskola Tu vinc ari, mara manamde ro geg-onaT, ro magari roJa iyo, biWiko man-TaSovi ro ar genaxaT isev kola gegone-bodaT magari roJa da ramdensac arityoda, cirki xo ar ario, verafersver upasuxebdiT?

mamaCemma, raebs laparakofo. bavS-vs raRaca megona, mere gavizarde daaRar megonao. meTqi, exla erT rames

getyvi, ro Cven dros rogor iyo sko-laSi da Tqven dros ki ar vici rogoriyo, vafSe ar vici. Cven dros kide egreiyo, ro skolaSi rame ro SeeSlebodavinmes, an CauSvebda maswavlebelTan anrame vafSe SeeSleboda, prosto gal-axva ki ar iyo, iq iyo trakaT dasma. daeg saidan modis erTi miTxari. amas imi-to vekiTxebi, ro Semyavs. bazari Se-myavs. Cem SekiTxvamde unda mivide. imi-to, ro magra maxsovs, ro vafSe Tor-met-cameti wlis viyaviT da garSemosul trakaT dasma iyo. karoCe, es mim-qaravi vinc iyo, Caiyenebden SuaSi davinme erTi vinc iyo viTom vaJaki iqa,daifurTxebda xelze, fexze gaisvamdatuflis Zirze da aiRebda da am xelsCaartyamda TavSi imas da etyoda, CemTvalSi traki xaro. da mere sxvebicCamouvliden saTiTaoT. daJe, Sors Tuiyavi, getyoden, davaio, modio, SenTvalSi ra traki ar ario, yvelas Tval-Si trakiao. egre iyo Cven dros skola-Si da me egeTi azri mqonda, ro eg iyomotanili cixidan, Seileba iq sxvanair-aT iyo, magis gazomva ar damiwyia, maraiq ro gafuWeba da Tavisi rameebia, egmaxsovsmeTqi da iyo egeTi rameebi? dakide, Tu iyo egeTi rameebi, kide romeT-qi Wrelis Cacma ar iyo kai rame, imito,ro getyoden, Wreli ro gacvia, fuf-lo xo ara xaro. fuflo Wreliao daimitoo. meTqi, eg raRa iyo da vafSe,bevr rameze ambobden, ro grexia, grex-ia. da egec xo iasnia, ro zonidan iyoda meTqi, ai, Tqven ro iwyebdiT, eg iyoskolaSi da quCaSi? da egreve miTxresamaT orivem da im magas moyolilebidanerTma arao, vafSe Cven droso, qurdisu motexilSi iyoo, egre sad iyo, roqurdi genaxao, da egeni, kide trakaTdasma da rame skolaSi naRdaT ar iyoo.

am gvritisam Tqva Wkvianuri rame.mgonia vafSeo, Cveni pakalenia ro pir-veli srokebidan gamovida da quCaSi bi-Webi daxvden, im biWebis Setanilia sko-laSio. da magar rames moyva, ro erTicario da karoCe, dampatiJes imereTSio.erTi kai biWi iyo da dampatiJa qorwil-Si, kai xnis ambaviao da svabodaze varoda meTqi wavideT, rato ara, imis ZmairTavs colso da waveliTo. exla iqrogor yofila, ro sanam qorwilia,TamaSi midis ra, ezoSi, vzrosli kace-bi nards TamaSoben da es maladoebivinc ari kide karts da igrokoben rasofluraT, ician TamaSi. fulze mosu-la ra, prosto tipebic TamaSoben qor-wilSi, mosuli pontia. exla iq TamaSsxo ar daviwyebdiTo da davdeqi, uyure-fo da es Cemi Zmakaci kide midi-modis,rogorc ari Tavis saxSio da erTic,TamaSoben da waago erTma da adgao daviRaca dajda da es igroki euneba, Senar geTamaSebi davai aqedano, is kide eu-neba, ar meTamaSebi da nu meTamaSebio,sxva meTamaSebao. adeqi, dasvi sxvao. es

kide rato adgeba, uyurebs, mosdis daSen adeqio. glexuri bazari ra. isic aradgeba. da spori wavida. imis mosmenasaba ra jobdao, gvritisa ambobs, movkv-di siciliTo. da ro deetaken erTma-neTso, xalxi Cadga SuaSio da movidaes Cemi Zmakacic da aSvelebso da rogaaSveles, iman dauZaxa, dajdoma roundodao, ro mag saqmeze qurdTan mo-giwevs laparakio da aman kide dauZaxa,Sen romeli qurdi mogismenso da exlaamaT ki ar ician, es Cemi Zmakaci xo arityvis imden xalxSi, qurdi aq ario. raici, vin xalxia iqa, raionia, ZaRlebicarian dapatiJebuli, mere damanaxa,iqiT ijden da meTqi, rato ggonia, roar daelaparakeba? magaso, vin daela-parakebao, ego fumfaliao. meTqi raari? fumfalia, fumfalio.

exlao, gvritisa ambobs, vafSe arvici, eg fumfali ras niSnavso. iZaxis,fumfali, fumfalio, exla xo ar vkiTx-av, fumfali ra ario da gavCerdi, imasuyurefo da iman iqedan dauZaxa, CvenSoris meti fumfalis dedao. pirdapirdeda. meTqi, dedas nu iginebi, apravda-nias veRar aiReb da is pirveli fumfa-li iZaxis, magasTan apravdania raTmindao, eg arakaciao da, aba, ra Sevagi-noo. es ro gaigo am meore fumfalmao,vafSe gadairiao da ari karoCe ezosboloSi Cxubi da isev erTmaneTze gine-ba, mara ro uyuref, arcerTs Zmakaciar udgas da arc rame, ro an imis magi-er daartyaso, an egreo. uWiravs xalxsda agineben erTmaneTso, gvritisa am-bobs da es Cemi Zmakacic veRara Svebaverafers da bodiSi, gvritiso, ufle-ba momeci, ro davawynaroo da meTqi,daawynare da mivida da jer erTs uTxrayurSi raRaca da mere _ meores. kaneS-na, uTxra qurdi aq ari da nu amoidgiTenao da gacucunden iqedano. romelisad wavida aRarc daminaxia qorwil-Sio. karoCe, mere am maspinZels mouyo-lia, ro egenio aq qorwilis igrokebiariano da qorwilSi fuli egreve ixde-ba, boCkazeve def, ro TamaSofo daqorwilSi Tu waageben, xo gadaxdiliaqTo da Tu ise waage, iparebian daimalebiano. xuT Tumanze da egeTebzealaparaki da exla erTmaneTis ambebiiciano da auSardeno. egre qorwil-idan qorwilamde kide sad naxaven erT-maneTso.

eg fumfali kide iqaurulaT fuf-lo yofilao, gvritisa ambobs. mamaCem-ma, ra gadarCenili xar, ro dauwyebdisaqmis garCevas da ar icodi, ro fuf-loebi yofilano da daiwyes sicili.

metyoda, too, gvritisam, metyodais Cemi Zmakaci manamdeo.

me kide, Cemi SekiTxva gaugZele.

gagrZeleba Semdeg nomerSi

19 Tebervali - 4 marti 2010

Page 8: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

8 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi19 Tebervali - 4 marti 2010

dRiuriwignidan _ `rqawiTelis mtevani~

emzar kvitaiSvili01.03.1993. sadRac wamikiTxavs (yve-

laferi zustad unda aRnusxos damiuTiTos kacma, mexsierebis ndoba arSeiZleba) aseTi, sakmaod gonivruli,gamosadegi da gasaTvaliswinebeliazri - araa sakmarisi, mxatvari, xelo-vani Tundac romelime elitarulijgufis gemovnebas Seesabamebodes. esver mogcems damSvidebis sababs. auci-lebelia, Semoqmedma drois CarCoebi,samani gaarRvios da mTeli arsebiTmomavlisken iyos mimarTuli, amasTa-nave, mdgradobas, waruvalobis niSansunda inarCunebdes, rac, albaT, yve-laze arsebiTi pirobaa. aseTi ram,vfiqrob, yvela namdvil xelovans mo-eTxoveba. uniWoebi saamisod ar gamo-dgebian da maTi garja, rac ar undaecadon, aTeulobiT tomebi rom daaw-yon, sasurvel nayofs ver gamoiRebs,drois da qaRaldis fuWi xarjva iqne-ba.

mTavaria, TavisTavadoba Seinar-Cuno, mouaro imas, rac bunebam mogmad-la da Tanac mxolod amis imedad ardarCe, unda ecado, gaaRrmavo, gaam-didro Seni xedva, rac uTuod raRackanonzomierebas emyareba. SenSi fesv-gadgmuli niWisa da unaris ramdenadmesrulyofil gamovlenas dro sWirde-ba. savalalo is ari, rom sicocxlismanZilze (gulsaklavad moklea igi)ver aswreb SesaZleblobebis Tundacsanaxevrod gamomJRavnebas.

ras izam, unda dasjerde wlebis imSezRudul raodenobas, rac uzenaes-ma giwyaloba. vin ar icis - adamiani ise-Ti amouyoravi WurWelia, samasi wel-ic rom hqondes ganaRdebuli, ico-tavebs, ar imyofinebs.

erTic saTqmelia: rac adamianTamodgmis istoria, civilizacia arse-bobs, imdeni didebuli ramea Seqmnili(dakarguls da gamqrals Tavi gav-aneboT), meaTasedis wakiTxvasac vervaswrebT da TiTqos arc aris aucile-beli, dagrovils, dawerils raime mi-vamatoT, magram erT adgilze gayinva,mxolod Zvelis CiCqna da ReWva, Semo-qmedebiTi procesis SeCereba, mo-makvdinebeli iqneba - yovelgvar cno-biswadilsa da TviT sicocxlesac Cak-lavs.

06.08.1989. xSirad memarTeba ase -gonebas bindi efareba. viRacis dasa-flavebas vnanob. ver vixseneb, visas.zustadac rom Camewera, araferi Se-icvleboda. imisi gvar-saxeli aravisarafers etyoda. ramdeni vinme qrebaase ukvalod da daviwyebis SemCerebe-li ar Cans.

ra dila iyo, ra mze, ra haeri!.. imsacodavs kukiaze, lodebsa da gorax-ebSi, Tavdaxuful kuboSi CaWedils, raunda esunTqa?! suli SemexuTa, gavtri-aldi, CamovSordi samgloviaro pro-cesias. dazafruls, aTasi sikvdilispiridan gasxletils, mowyenam damriaxeli, magram male (zafxulis brali Tuiyo), sxvagan gameqca fiqri, ocdaaTwelze metis miRma. msgav rameebsSeCveuli var.

studentobisas, navTluRis mxares,samxedro banakis yazarmaSi yofnisdros, Cvenze momagrebulma erT-erT-ma leitenantma (ukraineli iyo, tan-morCili, Savgvremani, gamxdari kaci,gvarad balvanko, leitenant glansverafriT Sevadarebdi), mecadineobisCasatareblad, romeliRac mTazeagviyvana. gzaze kai mindori da civiwyaro Segvxvda. molsac sxvanairi,Tvalis maamebeli simwvane dahkravda.mcire xniT SevisveneT. moCqriale wy-alTan didi, xavsgadakruli brtyeliqva ido. zed gavweqi. xuTiode wuTs Tuviqnebodi ase (mets vin gamaCerebda!).lurj caze TeTri Rrublis qulebiaqafebuliyo. neta sul ase mamyofa-meTqi, vnatrobdi. ucnauri ZaliT Sevi-grZeni qarTlis silamaze. yvelaferszRapris ieri hqonda. salamuris Ru-Runi rom gamegona, namdvili samoTxeiqneboda. aseTi wuTebi bevri araa ad-amianis cxovrebaSi.

balvanko, sabWoTa oficris piro-baze, sakmaod ganaTlebuli Canda,hqonda iumoris grZnoba. ramdenjer-me axsena Cexovi da zoSCenko. erTxel

guli gagvixsna - 9 marts mec gamiyv-anes rusTavelze, SeiaraRebuli, saSi-neli qaosi iyo, magram Cems oceulserTi tyviac ar gausvriao. ramdenimedRis mere romeliRac Cvengani tutu-curad moiqca da balvankom yvelanidagvsaja. ormoc gradus sicxeSi, gaga-nia mzeSi, gagviyvana uCrdilo moedan-ze, placze. airwinaRebi gagvakeTebi-na da asfaltze, im jojoxeTur buRSi,karga xans gvarbenina. ar megona, Tuguli ar gamiCerdeboda. ofli Rvar-ad Camdioda kiserSi da mTeli tanigawebili mqonda. Zlivs gavuZeliT imwamebas.

erT saRamos me da rezo WeiSvili(warmoudgeneli Zalis setyvam das-cxo, muxlamde gvwvdeboda yinulismarcvlebi, mTeli banaki panikam moic-va) Robeze gadavxtiT da qalaqSi gam-ovipareT. is Rame CemTan gavaTieT. de-daCemi gagiJda, ar dagsajono. Tan ux-aroda Cveni danaxva murabiani Cai vi-gemeT. adre diliT banakis meserze Cu-mad gadavZveriT da is ganavardeba xax-viviT SegvrCa.

is wyaro da xavsiani, veeberTelaqva arasodes damaviwydeba da meeWve-ba, rodisme ganmeordes. maSindelisiTbo axlac midgas sxeulSi.

23.09.1989. ranairi azri aRar mom-dis TavSi, aTasi ramiT gatanjuls.TiTo dRe rom vicxovro dedamiwisyvela qalaqSi, meyofa Tu ara darCe-nili sicocxle? ufro safiqrebelia,rom ara. Zalze saeWvoa meyos, Tumcara madli eqneba ase aRasferiviT wanw-als? Tuki ar davZabundi da siarulisTavi meqna, maradiul arsebobaze uarsar vityodi, magram axloblebis gareSegaZleba gamiWirdeba. neta rogorigamova, aseT aburdul, daulagebelsurvilebs leqsis saxe da forma rommieces. aq meti sifrTxile, zomierebada sinatife iqneba saWiro. aRar maxs-ovs, aseTi rame davwere Tu awi momiw-evs am saCoTiro TemasTan Sebma!..

* * *amgvari gancda Cemamde mravals

hqonia da es arcaa gasakviri. xSiradvyofilvar moSxamuli, daTrgunuli,magram aseTi mdgomareoba didxans argrZeldeba, sasowarkveTas vZlev xol-me. Cveulebriv, dilaa Cemi Semwe da mS-veleli, mkvdreTiT aRmdgeni mzianidila mayenebs weris gunebaze, maSin me-badeba da Camoiqneba striqonebi, mTe-li Rame rom mitrialebda TavSi. Tum-ca amas gansakuTrebuli mniSvnelobaarc unda hqodes. umetesoba imisa, racCamiweria, gverdzea gadasadebi, rog-orc literaturul Rirebulebas mo-klebuli. erTi ram gamixarda - didadniWieri ingliseli dramaturgi tomstopardi Tavis sakvirvel piesaSi (`ar-kadia~) wers dilis aRmdgenel, STama-gonebel, gamaxalisebel Zalaze. Cvenigenialuri poetis, nikoloz baraTaS-vilis striqonic ar unda daviviwyoT:`rom gaTendeba dila mziani da yovelsbindsa is gananaTlebs!~

araerTi, SemTxveviT nanaxi suraTi,rasac mZafri zemoqmedeba mouxdenia,dro rom gadis, TandaTanobiT maviwy-deba, mkrTaldeba. zogi ki, erTi Sexed-viT yovlad Cveulebrivi, samudamodmebeWdeba mexsierebaSi. Cvens quCaze,gverdiTa ezoSi (11), SarSan am dros,Semodgomaze, neSoSi sanaxevrod iyoCafluli da gamalebiT iqeqeboda oriulamazesi, Jangisferi varia. SevkrTi,guli SemekumSa. imaT didxans aravindatovebda cocxals, kisers waawyve-tavdnen da mduRareSi gafufqavdnen.erTob sazizRari vinmea adamiani, sas-tiki, daundobeli. yvelaferma mis ga-umaZRar, amouyorav kuWSi unda gaiar-os.

07.08.1992. tragikuli da mouSore-belia amis SegrZeba, gancda. didi fan-tazia ar gWirdeba, TvalnaTliv xedav:drois uzarmazari talRa TandaTanfarTovdeba, Senken moiwevs, rom sili-

ani zedapiridan gadagrecxos, gagri-yos, mogiSoros.

maxsovs, kubaSi, wynar okeanis napir-ze gasuli, moqcevisgan gamoriyul dasilaSi CarCenil, nairgvari formisniJarebs vagrovebdi, droisave pat-ara, SekumSul metaforebs. ZneliaTqma, sanamde gastans Cemi uwyveti xs-ovna, rodis Camoicleba gamWvirvaleWurWlidan Cemi arsebobis Sriala,didi xnidan daZruli sila.

iq, okeanis gaSlil sanapiroze, sx-vebTan erTad, ramdenime suraTi gada-viRe. varaderoSi, ramdenime dRe me-furad davisveneT. dekemberi idga da,Cvenda gasakvirad, mze daundobladacxunebda, trusebis amara davrbodiT.saerTod, kubaSi ramden xansac ar undawoliliyavi sicxisgan daxeTqil mi-waze, gindac CagZineboda, nesti aragyveboda da gacivebis magvars ve-rafers igrZnobdi.

guram fanjikiZe Ce gevaraze iyoSeyvarebuli. ramdenjerme viskiT da-lia misi mosagonari. sadRac iyo da-barebuli hamlet WipaSvilTan erTadda mSvenieri, didi foto usaxsovreskubeli revolucionerisa. sul arukvirda Ce gevaras mouTokavi azar-ti, gadatrialebis mosaxdenad, Tan-amzraxvelebis gundiT boliviaSi romCavida da iq erT SenobaSi daCexes, mok-les. havanaSi bankis mmarTvelad, Cino-vnikad muSaoba gauWirda. wakiTxulimaqvs misi ambebi, magram wvrilmanebigadamaviwyda. mxolod majaSi gada-Wrili xelebi Camoitanes kubaSi am Seu-drekeli vaJkacisa. spirtian qilaSiinaxaven, niSnad dafasebisa da pativis-cemisa.

fidel kastros, miuxedavad aSkarasiRaribisa, ubralo xalxi mxars uWers.televiziiT aCvenebdnen sagangeboSekrebas, did darbazSi gamarTuls.fideli uecrad wyvetda Tavis cecx-lovan gamosvlas. xan romelime kacsgamoixmobda siRrmidan, xan - qals,eubneboda, rom misi sityva ganegrZoT.isinic or-sam wuTs ilaparakebdnenimave Temaze da TavianT adgils ubrun-debodnen. kubelebis lideri ki acax-caxebuli, saxeaTrTolebuli, nerviu-lad agrZelebda Tavis mravalsaaTianmoxsenebas. ar iyo cudi mosasmeni dasamzeri.

Zalian momewona iqauri ludi, pa-tar-patara, muq boTlebSi rom asxia.gansacvifreblad musikaluri da xal-isiani xalxia. STabeWdileba grCeba,dilidan saRamomde mRerian da cek-vaven, seqsualuri TavaSvebiTac gam-oirCevian., Tanac pataraobidanve.

dasanani kia - imodena manZili ga-viareT da marto kuba vnaxeT. erTxelki mindoda amerikisTvis momevlo Tva-li, Tumca iq cxovrebas arasodes vi-survebdi, verc gavZlebdi.

is daundobeli, zemoT naxsenebitalRa ki albaT ukve ayalyulia dajiqur moiwevs; vin icis, rodis da saddamacxreba, damatrialebs da ugrZno-bel, civ qviSaSi Cammarxavs.

08.08.1992. amdeni xania gasuli daaxlac Tvalwin midgas es suraTi - mami-daCemis oTaxSi, sadac fexiani saker-avi manqana idga, mamaCemis nayidi `zi-ngeri~, mzis iribad, damrecad SemoW-ril sxivze oqrosfrad brWyvialebsabreSumis sifrifana qsoviliviT gak-iduli mtveri. maSin iyo, dedaCemmaTbilisidan samborbliani velosipedirom Camogvitana, patara da dabali.imdeni vajiriTeT aRma da daRma (avix-unZlebodiT zed, xan - sami, xan - oTxi),rom aseT datvirTvas veRar gauZloda foladis RerZi SabiviT gadauty-da, daiSala, gadasagdebi Seiqna. asevedavamtvrieT me da Cemma Zmam komodzeSemodebuli bambukis ori momsxo vaza,albaT baTumSi an qobuleTSi nayidi.zed zRvis peizaJebi iyo Savad amomw-vari. palmebis fonze frTebgaSlilididi frinvelebi miirweodnen. is va-

zebi imdeni vagorialeT da vaxaTqu-neT Saraze, qvebSi, sanam ar daskda. amvelurobaze sayveduri aravis uTq-vams.

zafxulobiT Zalian miyvarda Re-lis wyalSi, wisqvilis qveS, Wavlisgandabzrialebuli borblis axlos, ba-naoba. iq sakmaod Rrma, sufTa morevidgeboda da gulaRma gawolili vWyum-palaobdi, zantad mocurave Tevzebi-skenac vaparebdi Tvals. uCveulodlamazi iyo brtyeli, mogrZno, Ria mw-vane feris Tevzi, romelsac ucnaursaxels - `guwus~ - eZaxdnen. zomiT mt-kavlisodenac ar izrdeboda, magramqvis kecze Semwvars kalmaxze aranak-lebi gemo hqonda. maxsovs Savzurga davercxlisferi. aseve gemrieli mom-cro Tevzebi - Warfala, TavSaqara...wverac saukeTeso Tevzad iTvleba. armomwonda silisferi, farTolayuCebi-ani Rorjo, romelic Relis fskerzecocavda da ioli dasaWeri iyo.

erT dResac ReleSi veeberTelarkinis milebi moitanes da gzis gasw-vriv, xeobis siRrmemde dayares. mereis milebi erTmaneTs miaduRes da Cve-ni Relis wyali raionis centrSi gaiy-vanes, Sadrevani rom moewyoT. ReleSiCadgmuli wisqvilebi gauqmda, Tanda-Tan daSales, daarRvies da wisqvileb-Si dabudebuli Tagvebi da virTxebimosaxleebs Seesivnen. virTxebma wi-wilebs musri gaavles. yelSi wvdebod-nen da sisxls wovdnen, iqve agdebdnen.sazareli sanaxavi iyo. Relis daS-robam Cveni sofeli daauSnova, gaaud-abura. gaxedvac aRar mindoda iqeTken.

13.03.1991. es ucnauri SegrZneba,romlis gadmocemasac mokled Sev-ecdebi, erT Tavisufal leqsSi maqvsgamoxatuli. is leqsi bevriT veraf-riT gamoirCeva, magram risi Tqmac min-doda, ar SevuzRudivar.

ConCxi Tu safaneli aseTia: saZine-beli oTaxis naxevrad Cabnelebulikedeli. ruxi Spaleris miRma, Sav, rgo-lebad Semovlebul tuCebs swrafadacmacuneben mklavissigrZe, muqi nac-risfei Tevzebi, zRvis talRebs moyo-lilni da sadacaa, sisvele gamoJonavs,garedan moizlazneba, TandaTanCamoyveba kuTxes moyviTalo zolad,atalaxdeba wylis binadarTagan mok-beCili da ugemurad gaReWili gaji.ase mgonia, mec usiamod misveldebabeWebi, weli da male yinuliviT gam-ToSvel tborSi CaviZirebi.

vfiqrob, igive gancda, riTmianleqsSi gadatanili, Tanazomier rit-mul monakveTebSi Casmuli, Sesafer-isad ver gaiSleboda, suraTebis mxriv,gaRaribdeboda, zemoqmedebac nakle-bi an sulac ar eqneboda. gonebis, gan-sjis garda, sxeuliTac vgrZnob amdag-var rameebs da iSviaTad Tu Sevcdebi.aqve erT sapirispiro magaliTsac mo-viSvelieb.

karga xnis win davwere da gamova-qveyne kidec mozrdili riTmiani leq-si (erTmaneTs enacvleba rva da Svidimarcvali), romelSic Sevecade war-momesaxa mimozas adreuli, yviTeliyvavili da bgerebiT gamomexata is gam-Woli wuili Tu wivili, rasac gamos-cems guliswamRebi sakravis, gitarispirveli ori simi. ganwyobileba sevdi-ania, aTasi gansacdelis mnaxveli, gza-Caketili kacisa (`arsad ar mimesvle-ba~), magram tonaloba araa dune, moS-vebuli. ganzraxuli mqonda amave mo-

Canawerebi

Page 9: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

9Canawerebiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi19 Tebervali - 4 marti 2010

tivze (saxeebi mTlianad unda Semenar-Cunebina) damewera Tavisufali leqsi,romelSic meti tragizmi iqneboda dametadac SesZravda wamkiTxvels, magramrogorc xSirad memarTeba, ganzraxvaganzraxvad damrCa. yvelaferi bolom-de mqonda gaTvlili, magram gadavdeda gadavde. awi meeWveba, mivubrunde.Cemi cxovreba wrialsa da raRacisdasawerad mzadebaSi gadis.

10.06.1998. xeebs, xe-xils roca vu-yureb, fiqri mudam Soreul warsul-Si, bavSvobaSi gadamisvris da Tvalwinmidgas Cveni ezo, guriaSi, romlisga-nac gansakuTrebuli madli gamomyva.axlac ase damemarTa - vards vuyurebda xsovnaSi sul sxva rame iWreba. esimdenad bunebrivad xdeba, droTa mo-nacvleobas verc vgrZnob, miTumetes,Tqven ver igrZnobT.

fanjridan gadavcqeri: ezoSi, da-bla, cxeli qari awvalebs leRvis Cvil,jiSiani lekvis yurebiviT CamogrZele-bul foTlebs, blis foTlebSi are-uls. ase Tu gagrZelda, es nedli, xao-iani foTlebi TandaTan moiCvareba.ucnauri mcenarea leRvi - arasodesyvavilobs - pirdapir nayofi gamoaqvs.zogierTi ormosavlianic aris. Tuivarga nayofma, Signidan ar gamoSra,icocxle, gemrielia. mowyveta ar undadagigviandes, Torem moiflaSeba,amZaRdeba. pirTan, nasvretSi, cremli-viT Caudgeba lurji, motkbo wveTi,sinaTleze ucimcimebs. leRvmac, Tu argadaaxalise, garSemo ar Semoubare(aRar maxsovs, zed raimes amynian Tuara) atamiviT icis daglaxeba. ugemri-elesi iyo didi, yviTeli nayofiT dax-unZluli atmis xe, sofelSi, Wis gver-diT rom gvedga, trifoliatis Robe-sTan, magram or-sam weliwadSi dako-Rinda. dapataravda. gemoc Seecvala,veRar vcnobdi. gamocdilma meurnemmiTxra, rom damyna Wirdeboda da gaix-arebda, aRorZindeboda. im Cvens ezo-Si, ukana mxares (bebiaCemis gardacva-lebis mere pirvelad is nawili Camog-varTves), veeba alvis xis maxloblad,idga TafliviT leRvi, TeTri, wvniani,simwifeSi kani esereboda, TeTri zo-lebi aCnda sigrZeze, gaswvriv. imisiWama namdvili netareba iyo, enaze dne-boda. bebiaCemi, ratomRac, `TaTru-las~ eZaxda. albaT, sadme iqneba Senax-uli is jiSi. aseve miyvarda dekorati-uli Sesaxedaobis didi, qisasaviTCamogrZelebuli, Rvinisferi (iza-belas felamuSi gaixseneT) leRvi, ara-nakleb gemrieli. sqeli da rbili kanihqonda, iolad ifcqvneboda, ori-samicali amogyoravda.

20.06.1998. sursaT-sanovagis SesaZe-nad, me miwevs xolme siaruli. es kide-vac mexaliseba. adrianad, sigrileSimirCevnia saxlidan gasvla. miyvars si-uxve - xiliTa da xoragiT dazvinulidaxlebis Tvaliereba (sezoni ukvedawyebulia), aTasnairi Seferilobisada moxazulobis suraTebi mrCeba Tav-Si, valageb, viniSnav. esaa Cemi mousve-nari warmosaxvis erT-erTi yvelazemZlavri mkvebavi, biZgis momcemi. bev-ri rame damawerina ase quCa-quCa dabazar-bazar xetialma (vasili roza-novi mudam miawerda xolme, romeliazri sad mouvida). amitomac jibeSisul midevs pasta, furceli, raTa ga-elvebuli suraTi Tu fraza ar gada-maviwydes - erTi STabeWdileba meoresaZevebs.

wina mxares laRad movivli, xalxsiolad vuqcev gverds. aq, SedarebiT,sisufTavea Tvalis maamebeli, moubez-rebeli silamazec igrZnoba. sxva gu-nebaze vdgebi, roca ukana mxares gav-divar. gaxsenebaze axlac suli mexuTe-ba. dezertirebis bazris gaqonil, ga-zintlul gvirabSi autanelma Smormakarga manZilze gaiyola kudi - saSine-li gulis amrevi, mJave. cxvirze vita-ce xeli, is murdali simZaRe rom arSemesunTqa. alag-alag, amotexilRrmulebSi mRvried Canda damwnile-buli jonjolisa da kitris kasrebSinayeni da dayiravebuli, wurwuriT ga-daRvrili wvire. sxva amazrzen sisaZa-gleebTan erTad, esec sicocxlis sax-ea, adamianTa yofis da sacxovrisismyrali da ganuyreli Tanamdevi... ro-gor ginda aicdino, Tvali aarido?!

09.09.1992. xSirad mifiqria: vin mo-mca imdeni Wkua, sxva davarigo da mecdamrCes. ise, Tuki SemeZleba, dama-dlebiT, aravis arafers davamadleb.codna sxva Rirebulebaa, magram didadverc amiT davikvexni. yvelas gvaxsovsguramiSvilis Segoneba, moqnil stri-qonad Camosxmuli: `codna Tan axlavsmcodnelsa, razomca daetarebis...~ an-da: ̀ mas gecilebis veravin, ar aris was-arTmeveli...~ rac ara maqvs, vin wamarT-mevs an ra unda maxldes, garda mouSo-rebeli xelmokleobisa da ugunebo-bisa. weliwadi weliwads cvlis, mi-Wenaobs dro da sadardebeli ar mak-ldeba, piriqiT, memateba, miaskecdeba.

vin aRnusxavs, ramdenjer mimiqa-ravs da davsjilvar; sul mgonia, awimainc viswavli Wkuas. meti ar iyos Cemimteri, mudam erTsa da imave bedovla-Tobaze wavimtvrev xolme fexs,uTavbolo mideb-modebaSi. leqsebis,werilebis da kidev zogi rameebis weraar meSleba, magram es didi veraferinugeSia. davberdi da rac SemZina ga-mocdilebam, ostatobam, kargad Cans,sxvaTa xelis Semyure var. miamitoba,gulubryvilobac ver moviSale - na-metani iolia Cemi gacureba. darwmu-nebuli var, sarfis moyvarulni kidevmravalgzis gamomiyeneben, Zal-Ronesgamomaclian da carielze damsvamen,magram es ver Semicvlis xasiaTs; kvlavviRac-viRaceebis iolad dasayoli-elebeli msxverpli gavxdebi. amas wi-naswar unda Sevurigde.

13.08.1992. otia paWkoria, visTan er-Tadac, garemoebaTa gamo, davamTavreuniversiteti, friad impulsuri pi-rovneba iyo, xelad aRegzneboda xol-me. iolad ahyveboda kacs, asakisTvisSeuferebeli bavSvuri aRtaceba eZa-leboda. is da givi maRularia, gadasa-xlebidan dabrunebulebi, Cvens kur-sze dasves. otia da me male davaxlo-vdiT, albaT ufro imitom, rom mamaCe-mic represirebuli iyo. otias nakiTx-obaze, literaturasa da istoriaSimis ganswavlulobaze bevrjer Tqmu-la. wignebis kiTxvas da muSaobas kaigvarian smas uTavsebda. vicodi, pro-zas werda. erTxel saxlSi amiyvana, pe-triaSvilis quCaze da didxans mikiTxaTavisi nawerebi. kargi Tvali Canda,magram cotaTi amorfuli meCvena, arcmovismine. vuTxari, rom misi manerapSibiSevskis magonebda. gamomityda,pSibiSevski Cemi sayvareli mweraliao.Zalze marjved hqonda aRwerili ga-dasaxlebis adgilebi. rva weli moixa-da. erTgan (es ukve Tbilisuri epi-zodebi iyo) karlo qilarjiani hyav-da gamoyvanili, Staineris moZRvrebi-Ta da induri filosofiiT gatacebu-li ucnauri, garemosTan SeuTavsebe-li arseba, romelic uecrad, monolo-gis warmoTqmisas, TovlSi Cajdeba,nirvanaSi danTqmuliviT gairindeba.roca karuCi qilarjiani vicani dapersonaJis prototipad davasaxele,gaexarda da kidevac gaukvirda, sxveb-sac wavukiTxe da ver mixvdneno.

maSin vkiTxe, samyaros rogor uyu-reb-meTqi. me da Cems garSemo usasru-lobaa, egocentrikosi varo, daufar-avad mipasuxa. mere is Tavisi nawerebi(samas gverdze meti iqneboda) daundo-blad, yovelgvari yoymanis gareSe da-fxriwa da gadayara, gaanadgura. rocaamis gamo sinanuli gamovTqvi, xeliCaiqnia, me kritikosi varo. saukeTesoamisi werili stendalze, rasac dididro da energia Sealia. dawerils gu-lmodgined xvewda, ar enaneboda mTe-li gverdebis gadaxazva, gadakeTeba.

yvela, SemoqmedebiTi cecxliT an-Tebuli adamianebis msgavsad, hqondasisusteebi. poetiviT iolad mowyvla-di iyo. nawerebSi Tavisi `me~ pirvelplanze gamohqonda, magram amas pozadar aRviqvamdi da arc mainteresebda.mTavari misi xalasi niWi iyo. erTxelramdenime mcire daxasiaTeba maCvenaTavisi Tanatolebisa. zedmiwevniT zu-sti, moxdenili Strixebi hqonda daZeb-nili. givi ZnelaZis gverdnaxevrianiportreti maleve gamoaqveyna da yve-las moewona. muxran maWavarianzechqonda amxelave dakvirveba. is ar dau-beWdavs.

maxsovs, ediSer yifianis romanze

(`caSi asrolili qudebi~) werili daw-era. Sefasebisas keTil ganwyobilebasiCenda (es otias mxridan didi pativiiyo), oRond bolosken cota mCxvle-tavi SeniSvna hqonda; kobo abes erTigamonaTqvami moitana - me fostalio-ni ara var, nacnob misamarTebze via-roo; ediSers siaxlis grZnobis nakle-boba usayvedura. masala awyobili iyo,roca ediSeri `ciskris~ redaqciaSimovida da anabeWdebi waikiTxa. Seva-tyve, rogor apilpilda, wamouwiTl-da Rawvebi da otias uTxra - mirCevniaCems romanze iman daweros rame, visacmoewonebao. amaze otia gacecxlda daTavisi werili maSinve gadaxaza, nom-ridan amoiRo.

meore dRes ediSerma bodiSi Semo-uTvala. gavcxardi da mapatie, weriliiseve gamoaqveyne, rogorc ariso. oti-am ukan aRar daixia da mgoni im weril-is dedanic mospo. damdurebiT ar dam-durebian erTmaneTs, megobruli urT-ierToba SeinarCunes.

erTxel, universitetis pirvelikorpusis meore sarTulze (zamTariiyo, palto mecva, magram garderobSiar Camibarebia), kibis axlos otia Semx-vda. dainaxa, jibeSi wigni medo da raskiTxulobo, mkiTxa. patara formatisprusti iyo, frankovsis Targmani. am-oviRe da vaCvene. saxe gaebadra, kargibiWi xaro, miTxra, mxarze xeli momi-TaTuna.

sufraze, studentobis drosac,xSirad viyaviT erTad. rezo WeiSvilida me TiTqmis ar vSordebodiT erTma-neTs. danarCeni Cveni amxanagebic - Te-mur maRlaferiZe, rezo siraZe, griv-er farulava, pavle Carkviani, kakobregaZe, Tamaz mamulaiSvili, borisdarCia, gigi xornauli da sxvebi, rocastipendias aviRebdiT, an cotaodenfuls CavigdebdiT, dros vatarebdiT.iyo erTi xorxoci, aTasnairi improvi-zaciebi, vmasxrobdiT, ras aRar vyve-bodiT. otia gaxarebuli da gaocebu-li gviyurebda, rogor mSurs Tqveni,ase laRad rom iqceviT, yvelaferzegetyobaT, reJimis xeli rom ar gigrZ-vniaTo.

otiasTan erTad gadanasaxlebi daCvenTan mesame kursze dasmuli givimaRulariac aseve Zalian ganaTlebu-li da niWieri, magram metismetad mo-ridebuli, Cumi kaci iyo, ufro koni-aks etaneboda. mogvianebiT saucxooesseebi da uaRresad mniSvnelovaniromani dawera - `gaqceva~, sxvadasxvaerovnebis ucnauri tipebi hyavda daxa-tuli, patimrebi. givi gegeWkors da megagvendo, wagvakiTxa. orivem gamov-TqviT Cveni aRtaceba. magram veraf-ers gadavwyvetdiT (givi da me `cis-karSi~ vmuSaobdiT), TviTonac Segue-buli iyo azrs, rom imxanad misi disi-denturi romanis dabeWdva ar mox-erxdeboda. givi maRularias prozaSi,ramdenadme, sityvamravloba SeiniSne-boda, magram misTana didi kulturisadamiani ufro metad dasafasebelia.sawyali kibom imsxverpla. darCa qvri-vi meuRle, mravali sikeTiT Semkuliadamiani mzia yuraSvili da erTi gog-ona.

otias saxeze ar edo maincdamaincjanmrTelis feri. sigarets bevrs ewe-oda. roca raime sawyens, gasabraze-bels gaigebda, feri mTlad ekargebo-da, fiTrdeboda, nestoebi ucaxcaxeb-da, ebereboda. nametani gulkeTiliiyo, uyvarda kacis gaxareba. studen-tobis dros (Tanakursel Jurnal-istebs vejibrebodiT, armaz sanebliZ-isa da zaal Jvanias gunds) fexburTicki uTamaSnia CvenTan. erTxel penaltisufleba movipoveT da gvTxova - biWe-bo, am bebruli, jalaTebisgan daCex-ili fexiT (marTlac, dakiTxvis dros,ewamebinaT da fexebi daserili hqon-da) damartymevineTo. daartya da aac-dina kars. ar dagviyvedrebia. TviTonsimwrisgan gaeRima.

mudam guldamZimebuli vigoneb imdros, rodesac `ciskris~ redaqciaSiZireuli cvlilebebi moxda da, gada-adgilebaTa gamo, redaqtorad saziz-Rari arseba, pirwavardnili karieris-ti da provokatori x.b. daniSnes. gag-onili mqonda, rom simon Ciqovani ammoCekisto funqcioners `mikrobe-

rias~ eZaxda da es Sefaseba odnavadacar aris gadaWarbebuli. albaT vinmeSeiswavlis mis ̀ saqmianobas~, aTas saCo-Tiro rameebTan dakavSirebuls da bev-ri rame gamovlindeba.

redaqcia male datoves namdvilmamwerlebma (Zvelebidan bolos martootia paWkoria darCa da imasac suliexuTeboda, lamis kacoba daakargvinagaiZvera da damsmenma x.b.-m) da maTiadgili surogatebma daikaves, savala-lo mdgomareoba Seiqmna. erTxel, ro-ca mweralTa kavSirSi `mnaTobisa~ da`ciskris~ nomrebis ganxilva iyo (me ardavswrebivar, mZime avadmyofi viyavi,filtvis infarqti mqonda), erTi ora-tori gamosula da `ciskarSi~ Seqmnilarasaxarbielo mdgomareobaze ula-paraknia, mere sia waukiTxavs imaTi,vinc iZulebuli gaxda iqauroba da-etovebina da imJamad vin muSaobda wa-sulebis adgilas. komikuri suraTidaxatula da darbazSi, SeZaxilebisfonze, sicil-xarxari amtydara. amisSemxedvare da gamgone x.b.-s Tavzaridascemia da Tavisi Statianad ganxil-va miutovebia, marjaniSvilis moedan-ze, redaqciaSi gaqceula, sagangeboTaTbiris Casatareblad da `zomebismisaRebad~. kabinetSi Sesuls, daZabu-lobisa da nerviulobisgan, Savi mon-greuli yba kidev ufro mongrevia,TvalT dabnelebia, aTiode wuTis gan-mavlobaSi sinaTle daukargavs, ked-els mihyveboda Turme da Wkuidan ga-dasuls, bRavili autexia: - lamara, Ci-to, naTela, ioram! sada xar, verce-rTs ver gxedavT, ra memarTeba! - iZax-da da Tan Turme xelebs afaTurebda(es ambavi mogviyva yvelafris Semswreotia paWkoriam, romelsac SinaganadezizReboda x.b., magram, iZulebis gamo,bevr rames iTmenda).

lado gudiaSvils aqvs erTi Sem-zaravi STabeWdilebis momxdeni sura-Ti `boroti ojaxi~. yvelaze sazare-lia im paTologiuri `ojaxis~ mamaka-ci wevri, yovelgvari siavis Camdeni(amaze galesili, nikapqveS mixatulisisxliani danac migvaniSnebs), visacawrialebuli, ucnaurad wamaxuli Tva-lebi wacvenaze aqvs. albaT imas gavdadroebiT SuqdaSretili x.b. da warmo-saxviT vxedav - aCqarebul eleqtrom-ricxveliviT rogor atrialebdabudeebidan amovardnil qvewarmavlisTvalebs. sinaTle TandaTanobiT dab-runebia, erTgul TanamSromlebsacmousulierebiaT, magram saxeldaxeloTaTbiris Catarebis Tavi sadRa eqne-boda, aseT panikaSi Cavardnils da nir-wamdars?!

male kidevac daiTxoves redaqto-robidan es urCxuli da ̀ ciskars~ saT-aveSi jansuR Carkviani Caudga. rog-orc ityvian samarTlianobam izeima. esiyo redaqcis cxovrebaSi yvelaze na-Teli da nayofieri periodi, rocamTlianad aRdga vaxtang WeliZis sa-ukeTeso tradiciebi. jansuRi aT wel-ze metxans redaqtorobda `ciskars~da am drois ganmavlobaSi araerTiumniSvnelovanesi nawarmoebi gamo-qveynda qarTuli literaturisa.

otia paWkoriasTan urTierTobidanmravali ramis gaxseneba SemiZlia (zo-gierTi epizodi kidevac gamovaqveyne

dasasruli me-13 gverdze

Page 10: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

10 poezia literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi

qeTi TuTberiZe

19 Tebervali - 4 marti 2010

gerda

mivcuravT. mxolod motivtive yinulebi Cans, -brolis burTebi, Tundac Saqris didi natexi.droc aRar maxsovs...es xangZlivi mogzauroba me movigone,Sen arcerTi sityva ar giTqvams.sqeli xeebic me davCexe, navad mWirdeba,kunZulebamde mzis Casvlisas rom CavaRwio.gza damRlelia... qariSxlebi Zvrebian ZilSida qsovilebSi saxldebian infeqciebad.Sen SegiZlia ar gamomyve,es viwro navic saguldagulod SegiZlia damalo

Cemgan,Sen SegiZlia ar gamiSva,dagafrTxos ferma wylis zedapirze,an polarulma naTebam RamiT.Sen ukve ici,es umizno mogzauroba Cemi bralia,erTi var(T) TiTqmis,(uCveulod fiTrdeba kani),mitovebuli freziebiT ferad qoTnebSi,samxreTis mxares,uzarmazar mzian fanjrebTan.mivcuravT...mxolod motivtive yinulebi Cans, -brolis burTebi,Tundac Saqris didi natexi,swored iseTi, Cais smisas pirSi rom dnebada sitkboebas enidan rom minawilebdi.civa... gekrobi... wamwamebiT vesobi haers.Cemi saxelis Tanxmovnebi ZaliT Segabi,mxolod samia – ar agereva.xmovnebs TviTonve (uCemodac), kanqveS damalav,sxvis dialeqtze saubrisas dagWirdes iqneb,iqneb sxvis enas gaurio bolo xmovani –sxvisi anbanic iq iwyeba,me rom vmTavrdebi.an iqneb ZilSi sxvisi xilva Semomaparo,aswleulia yovel RamiT erT rames vxedav –ori fanjara...girliandebi...kopenhageni...romelic axla Sors, uTovlo zamTars isizmrebsda Zvel mTvareze saSobaod Cven ors gvnatrulobs.

* * *ai, aq vdgavarT, mdinaresTanda gvamebs viTvliT.damxrCval qalebs ki morevisken Tmebi miaTrevs,fskers exebian fexis TiTebiT,aTiveSi ukve Zala gamoecalaT.Cven aqeT vdgavarT, sul sxva mxaresda xeebs Soris kenWebs vagrovebT, kaJis kenWebs -usicocxlos da Waobisfers.sqel merqans webo wyaliviT mosdis,wels albaT nayofs verc gamoisxams.Turme metyeve, CrdiloeTis qoxSi rom cxovrobs,mova da moWris. iqneb hgonia,momakvdav cols amiT gankurnavs.Cven aq davrCebiT mdinareSi welamde mdgomni,nayofs verc am wels gamovisxamT,Semodgomazec cariel tyes ver moveswrebiT.iqneb foTlebma ise dagvfaros,sxeulebsac veRar miagnon Camosulebma...Sen Tu darCena moindome,veRarc me waval. gaunZrevlad CavdgebiT wreSi,xolo balaxs TiTze davixvev erTgulebisTvis,ase amboben, am sezonze metyeveebi tyis axlosac

veRar modian.mdinare ufro metad diddeba

da napirebTan mogrovil Cvilebs Tan gaiyolebs.Cven ki aq vdgavarT,SiSvel bavSvebs kenWebiT viTvliT,lifsitebiviT rom curaven Ramis muq wylebSi.

greteli

am adgilidan yvela saxli wertilad moCans.sakvamuridan sitkboeba kvamlad amodis.xels Tu Seaxeb, Senc agyveba namcxvrebis suni –TiTisodena marcipanis TeTri saxlebis...saRamoobiT im nivTebs vrwyav, Sen rom datove,mcenaresaviT avayvavo zamTramde unda.kedlis RriWodan martooba wyaliviT wveTavs –megapolisis virusia...

rac ginda is Tqvi –damTxvevaa Cveni sizmrebic,rac ginda is Tqvi,msgavsebaa am bgerebs Soris.verafers metyvi, mwyurvaliviT gaaxel Tvalebs,sawvimar arxSi sityvebs vaxrCob,radgan tba daSra da tyeebi SeWama cecxlma,radgan tyeebi ar arsebobs, xeebic gaqra,da asanTis Rers xelSi vmalav,rogorc sinaTles uRran tyeSi kudianisgan.

rac ginda is Tqvi,sanaxevrod gagigeb mxolod,da Senc naxevrad ityvi rames SenTvis, CurCuliT.Semodgomaze naxevrad Cans kenWebis saxlic,sadac Sen unda dageZina tyis suniT Tmaze,sadac me unda momeZebne xorblis marcvlebiT.

* * *Cven Soris mxolod Senobebi dgas Cagubebuli

SigniT sulebiT.sul ramdenime xids Tu daiTvli da oriode

damSral wyalsacavs.rodesac Cemi ufragmento mexsiereba welSi

moxrilma vzide karamde,Seni oTaxis aRmosavleTiT zurgSeqceuli yvela kedeli CamoiSala,adre Citebi ar frinavdnen fanjrebTan axlos.frenac Cvevaa,

romelsac ukve gadaveCvie.mavne Cvevebsac ZaliT maglejdnen Tavis qalidan.yvela Tviseba gamoviSigneda ase gavxdi Cveulebrivi.(xandaxan mainc mesizmrebayviTel tylapoSi moTamaSe patara spilo).TiTqos sizmrebi Camovamwkrive mWidrod,gverdi-gverd da mozaika erTad avawyeT.Tvalis feridan amogwove yvela SegrZneba,rom siyvaruli SemZleboda mavne CvevebiT.da Senobebi, am manZils rom amoezarda sokoebiviT,qalaq-aCrdils gavs, rodesac yvela gamqraliaandac sulerTi.axla ki Cemi areuli mexsierebawelSi moxrilma unda vzido Sens TiTebamde,rom saTiTaod damacalo Tmis Rerebidansxvisi mtveri,sxvisi haeri.

roca midian

tansacmliT vwvebiT –Ceqmebi, kaba, yvelaferi tanze macvia.veRaraferi ver gaaTbobs gayinul kedlebs,ZvelisZvel nivTebs mtvrad daedo sxvebis cxovreba.TiTebiT geZeb, sibnelea.qrebian gzebi fanjrebs miRma,Sors ki tba moCans gvamebiT fskerze,ufro Sors saxli,imis iqiT nisli Camowva,albaT dilamde ase iqneba...tansacmliT vwevarT –ferad Citebs Tmaze mamagreb,mkvdari peplebiT vaWrelebT zewars.es Zveli taxtic sakmarisia siyvarulisTvis.cecxls vanTebT TovlSi –gavyriT aCrdilebs,dRes es sxeuli liTonia, ar daviwvebi,kudianiviT xis Zelzec rom mimakra ZuiT,kans Tu momafcqvni, mxolod wyali gadmoiRvreba,davitborebiT.tansacmliT vwevarT...am oTaxSi cxovroben sxvebic,gviTvalTvaleben.ra xmauria!mourideblad saxuravze daabijeben,irxeva Weri...lamisaa miwisqveSeTs gadaveylapoT.TiTqmis CurCuliT geubnebi: "minda giyvarde..."CurCuliT... TiTqmis...gveleSapiviT cecxls afrqveven Seni beWebi,Sen aRar gesmis Cemi ena,gegoneba, emigranti var sxvis samSobloSi,gaTenebasac aRar vucdiT, gareT gavdivarT.sisxli mTlianad mag civ oTaxs miveci vaxSmad,kedlis RrmulebSi Cavuwure broweuliviT,"geyoT? gaZexiT?" – gekiTxebiT,fexisgulebze nemsebs marWob... –Terapiaa albaT erTgvari,iqneb Tqvens mxares ase ician,iqneb wesia, ritualia winaprebisgan.ra msubuqia satareblad sircxvilis grZnoba,franiviT mimaqvs,sakmarisia xeli gavuSva, nisli Caylapavs.ra advilia mTeli weli ataro SenTvis,mainc aravin migixvdeba, aravin gkiTxavs,risi bralia kans silurje Tu Seepara,balas tilos gavs,xis cxeniviT usargebloa.neta icode, ra mCatea es siyvaruli,rogorc zamTarSi gadamfreni Citebis fiqri

samxreTul caze.

givi CiRvinaZe

* * *

mSobeli mTebi migzavnian Tovlis baraTebs,guli ivseba monatrebiT, rogorc am diliTivseba zeca fifqebiT da TeTri mandiliTfaravs Soreul mwvervalebs da SeSlil qalaqebs.

gadaviviwyeb grZel Rameebs, TeTrad ganaTevs,sizmarTa landebs moicilebs yofa namdvili,mere lamazad movirTvebi, viT avTandili,da Sens fiqrebSi elvasaviT SemovanaTeb.

rodesac Tvalebs mofarfate fifqebs mivandob,maSin bavSvoba magondeba _ netav ima dros! _da Cems sarkmelTan dafifquli mTebi movlian.

gaikvaleba momavlisken axali gzebi,isev ocneba mibrundeba, gavxalisdebida imedebiT gavuyvebi dReebs Tovlians...

* * *

xeebi fifqebs umSvidesi TrTolviT xvdebian,qedebze wveba zamTris Rame civad mdumari,Rrubeli _ Sori mwvervalebis Tavsaburavi _bnel xeobebSi eSveba da iwyebs xetials.

Camomefara sevdiani nislebis farda _gardasul ferebs Zveleburad veRar vexebi.daveZeb, magram vis vipovi, viRas Sevxvdebiam Tovlisa da mofarfate fifqebis garda?

Senc martoobas gaurbixar da sevdas iTmen,Senc sinanuliT moinatreb im dros da im mTebsda sanugeSod mogexveva Tovlis bindebi.

daRlili qari miyuCdeba mTebis ubeSida zamTris Ramis gadanislul civ siCumeSidaififqeba Soreuli tye da mindvrebi.

* * *

mTebis siCumiT moxibluli viyaviT im dRes,

zamTars qedebi moeqarga yinvis mZivebiT,

mivdiodiT da gavcqerodiT daxril sxivebiT

aciagebul mwvervalebs da Tovlian mindvrebs.

ferdobze nelad monadeni niavi qroda,

mTaTa Crdilebi SeumCnevlad wvebodnen xevSi,

sxivebSi Tovli ise TrToda, rogorc Cems xelSi

Seni saTuTi, Tovlisferi TiTebi TrToda.

dRes menatreba is zamTari da TeTri mTebi,

dRes areuli da SeSlili cxovrebiT vTvrebi

da roca sxiviT gabrwyinebul TvalebSi gicqer,

Sori mTebidan is xilvebi wamova qrolviT

da mzis sxivebSi mociage, mocisfro TovliT

daifareba wamierad Cvens irgvliv sivrce.

Tovlis sonetebi

Page 11: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

11interviuliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi19 Tebervali - 4 marti 2010

_ Tqven gamoiareT saken-WuberistragizmiT aRsavse gza. Tavad aRmoC-ndiT monawile da TviTmxilveli imSemzaravi da sastiki movlenebisa,devnilebma rom gadaitanes am uRel-texilze. Tqveni pirveli mxatvrul-dokumenturi proza _ "devnilTauReltexili" maleve daiwera.

- rodesac saken-Wuberis uReltex-ilze gadmovdiodi, megona, rome-liRac uZveles wignSi movxvdi, sadacaRwerili iyo Cemi ambavica da isic,rogor gaurbodnen adamianebi oms sak-en-Wuberis uReltexiliT, rogor ixo-cebodnen gzadagza. bevri sikvdilivnaxe maSin, gansakuTrebiT, uReltex-ilis alpur zonaSi, sadac buCqic arxarobda da SeuZlebeli iyo cecxlisdanTebac. jer wvimda, Semdeg daTovakidec. adamianebi ixocebodnen si-civis, tvirTis simZimis, sasowarkve-Tis, erTmaneTis gawirvis, uimedobisgamo. manamde Cems mSobliur qalaqSi_ soxumSi mTeli omis ganmavlobaSisikvdili iyo gabatonebuli, magramuReltexili sxva iyo, iq adamianis su-lis simdablec da misi simaRlec sxva-gvarad gamoCnda. movdiodi da vfiq-robdi _ Tu gadavrCi, yvelafers aRvw-er-meTqi. asec moxda. megobrebmacdamaCqares da "devnilTa uReltex-ili" jer kidev 1993 wlis noemberSi ca-lke wignad gamomices, omis dasru-lebidan sul oriode Tvis Semdeg.

afxazeTis omma da uReltexilmaCemi cxovreba gayves da Secvales. oma-mde leqsebs vwerdi, Semdeg mxolod _moTxrobebsa da romanebs. mis mereleqsebi ar damiweria, survilic armqonia, mxolod CanawerebSi maqvs ram-denime saleqso striqoni CaniSnuli.

arasodes damaviwydeba is xari,romelic uReltexilis alpur zona-Si Semogvxvda _ Cvenze aranaklebSeZrwunebuli, gaognebuli da gafar-Toebuli TvalebiT Sescqeroda gaube-durebul, cocxal-mkvdari adamianeb-is usasrulo mwkrivs. im xaris mzerammagrZnobina mTeli Cemi tragedia dabevr rameze Tvalebi amixila. uRel-texiliT ramdenime aTeul aTasma mo-saxlem datova soxumi, soxumis raio-ni da gulrifSi, kidev _ jarma.

- mas Semdeg, ramdenime prozaulinawarmoebi dabeWdeT, erT-erTi "sox-umSi dabruneba" iyo. bunebrivia, al-baT, drodadro ixsenebT da warmo-idgenT Tqvens saxl-kars, mTeli cxo-vreba rom gakavSirebT. ucnauria,magram mogecaT saSualeba, moge-naxulebinaT Tqveni saxli, sadac ax-la sxvebi cxovroben. ra gancda da-geuflaT, roca amdeni xnis SemdegmoaxerxeT da "Sin dabrundiT"?

- "devnilTa uReltexilis" Semdegmegobarma Jurnalistebma _ bondoqurdaZem da gigla gobeCiam mTxoves,omis Temaze wera gamegrZelebina. sa-Tqmeli bevri mqonda _ maxrCobda wy-ena, tkivili, sinanuli... davwere no-velebi, moTxrobebi, Canaxatebi omze,imaze, rac Cemi TvaliT vnaxe, rac gan-vicade. ase daiwera da 1994-95 wlebSimTlianad daibeWda gazeT "SansSi" ax-ali wigni "soxumSi dabruneba", romel-Sic "devnilTa uReltexilis" ganax-lebuli variantic Sevida. "soxumSidabruneba" 1995 wels gamoica, Semdegkidev samjer gamoica, rusuladac da-ibeWda calke wignad, misi Tavebi sxvaenebzec iTargmna. axla rom vixseneb,Zalze aRgznebuli vwerdi "soxumSidabrunebas", rom ar damewera, ar Se-meZlo, Zalian cudad gavxdebodi. iswigni CemTvis sul sxvaa. megobrebis Ta-nadgomiT sul 9.000 egzemplari daibe-Wda, mxolod erTaderTi cali Semom-rCa. siamovnebiT gamovcemdi isev, sa-Sualeba rom iyos, bevri mTxovs.

guram odiSaria:

`wels leqsis dawera mominda~

mwerali

guram odiSarias Semoqmedebas kargad icnobs qarTveli mkiTxveli.misi Semoqmedeba Janrobrivad mravalferovania. igi asparezze gamovida rogorc poeti da gamosca ramdenime

poeturi krebuli. calke unda gamovyoT devnilobis xana mis cxovrebaSi, radgan am periodSi daiwera mxatvrul-dokumenturi

Janris proza, romelic mTlianad moicavs devnilTa tragizmiT aRsavse cxovrebas, maT imedebsa da ocnebebs,umwares realobas. ukeTesi dReebis molodini ar neldeba, igi mudam cocxalia nebismieri qarTvelis gulSi.

devnilTa cxovrebis JamTaaRmwereli dRemde dauRalavad agrZelebs naRvliani, magram imediT aRsavse ambebisTxrobas da mkiTxvelic interesiT moelis da misi wignebis axal-axal gamocemebs.

rodesac wignis weras vamTavrebdi,saTauris SerCeva gamiWirda. maSin er-Ti soxumeli kaci Semxvda, miTxra _omis Semdeg avad viyavi, mTeli weli verviZinebdi, bolos, aseT rames mivakvlie_ Zilis win warmovidgen, rom soxumSivar, gamovdivar "brexalovkaSi", yavasvsvam, megobrebTan vsaubrob, vxumrob,mere "amraSi" avdivar, Sampanurs vwru-pavT, gavxedav qalaqs _ lamazia! zRvamSvidia... da balRiviT meZinebao. esmiTxra da imave wuTs mec saTauri Ser-Ceuli mqonda _ "soxumSi dabruneba".

bednieri var imiT, rom "soxumSidabrunebas" Cems mSobliur qalaqSickiTxuloben. soxumSi omis Semdeg or-jer viyavi _ pirvelad eqvsi wliswinaT da meored _ SarSan, maisSi. iqramdenime ojaxSi vnaxe Cemi wignebi. raTqma unda, es Sexvedrebi mZime iyoCemTvis _ amdeni wlis, aseTi omis Sem-deg moiaro bavSvobisa da ymawvilka-cobis adgilebi, ar aris Cveulebrivisaqme, yvela ver gauZlebs. ase megona,erTdroulad or qalaqSi davdiodi _kargad nacnobSic da ucxoSic. sox-umelma megobrebma roca mkiTxes _ xomar gagiWirdeba Sens saxlTan gavlao?!vuTxari _ ukanasknel wlebSi kavkasiamoviare _ samxreTic, CrdiloeTic,naomar adgilebSic viyavi, bevri gaube-durebuli adamiani vnaxe, axla CemTvismTavaria, vicode, SevrigdebiT Tu araqarTvelebi da afxazebi, mainteresebs_ rogor xarT Tqven, ra giWirT, ragilxinT, ras fiqrobT; Cemi saxli kiuCemod idga amdeni wlis ganmavloba-Si, Cven Tu gamosavali ar gamovnaxeT,kvlav uCemod iqneba-meTqi, Cemi saxli.saxli ar aris-meTqi axla mTavari.

soxumSi, pirvel rigSi, mamaCemis,Cemi winaprebis saflavebs vakiTxavdi,Tbilisidan wamoRebul sanTlebs van-Tebdi. erT-erT sanTels im micvale-bulebis saxelze vanTebdi, romelTaWirisuflebic maT saflavze ver mid-ian.

- bolo wlebSi dawereT axali ro-manebi: "Savi zRvis okeane", "prezide-ntis kata", "saTvaliani bombi". am wi-gnebsac, rogorc sxvebs, didi gamox-maureba mohyva. Tqven nawarmoebebSiZiriTadad asaxavT afxazeTs da iqau-rebs omamde da omis Semdgom peri-odSi.

- rogorc nebismieri mwerali, mecCems TiToeul wignTan im droiTa vardakavSirebuli, roca wigni iwereboda."Savi zRvis okeane"-s roca vwerdi, min-doda, gamexangrZlivebina soxumisa daCemi usayvarlesi qalaqis _ gagrisaRwera, raRacnairad vnebivrobdikidec, amitomac bevri vwere da roman-ic moculobiT didi gamomivida. ax-laxan rom gadavxede, bevr adgils Se-vamcirebdi. ara mgonia, awi am mocu-lobis romani davwero. "prezidentiskata" mTlianad omamdel soxumzea.romanis mTavari gmiri erTi metadsaintereso kaci _ mixeil bRaJbaa. isrusuladac iTargmna. dRes bRaJbasbevri nacnobi mikavSirdeba da miyve-ba, telefoniTac meubneba bRaJbas sox-umur, metad egzotikur istoriebs,axal gamocemas daamateo. Tuki SevZe-li "prezidentis katis" kvlav gamoce-ma, zogi ram aucileblad unda Cavama-to. rac Seexeba "saTvalian bombs", isufro politikuri romania, afxazeTsnaklebad exeba, iq meti kavkasiaa, te-leoperatorebs vuZRveni, telesce-naris stiliTaa dawerili. SesaZloa,wels "saTvaliani bombi" sxva enazecgamosces mweralTa da publicistTasaerTaSoriso aociaciam (I), romliscentri londonSi imyofeba...

mapatieT, meuxerxuleba amdens romvsaubrob Cems wignebze.

- Tqveni wignebi iTargmneba rusu-

lad da xelmisawvdomia afxazimkiTxvelisTvis. sainteresoa, ratomar Targmnian wignebs afxazurad?axla, rogorc vici, erTi afxazi mwe-rlis romans TargmniT qarTulad.

- am ramdenime wlis winaT erTmaafxazma mweralma wignidan "soxumSimosalodnelia wvima" afxazur enazeTargmna Cemi vrceli moTxroba "ZmisS-vili", magram ver moxerxda misi calkewignad gamocema.

Cven da afxaz mwerlebs ar gvaqvsufleba erTmaneTisagan zurgSeqceviTvisxdeT, Tanac - amdeni xnis ganmavlo-baSi. literatura, kultura, xelovne-ba wmidaTawmindaa. mamaCemi samxedrooficeri iyo, meubneboda _ meoremsoflio omis dros, frontze, Setake-bebs Soris, xandaxan sabWoTa radiosvusmendiT, rogorc ki levitani axalambebs gvacnobda, mere klasikur musi-kas CarTavdnen, umetesad, germanuls_ baxs, beThovens, mocarts... amiT ger-manelebs eubnebodnen _ TqvenTan vo-mobT, magram musikam ra daaSava, is yve-laze maRlaao.

axla vzivar da erTi afxazi mwer-lis romans vTargmni. didi da rTuliromania, Zneli saTargmneli, magramZalian minda, qarTvelma mkiTxvelmawaikiTxos. is, faqtobrivad, pirvelipostmodernistuli afxazuri roma-nia omze. im mwerlis saxels jer arvacxadeb, mxolod imas vityvi, romwignis redaqtori batoni zaza abzian-iZe iqneba. imedi maqvs, romani maisam-de gamoicema.

- 2005 wels Tqveni piesa "zRva,romelic Soria" reJisorma Temur Cx-eiZem dadga soxumis TeatrSi. rogordaiwera es piesa?

- CemTvis pativi da bedniereba iyoiseT did SemoqmedTan da SesaniSnavadamianTan muSaoba, rogoric batoniTemur CxeiZea. speqtaklis dadgmisidea dima jaianisa gaxldaT. misi ini-ciativiT SevikribeT, viTaTbireT, daSemdeg, mTeli Tvis ganmavlobaSi, vx-vdebodi baton Temurs, vsaubrobdiTqarTul-afxazur urTierTobaze,omze, warsulze, momavalze... bolos,gadavwyviteT, dagvedga speqtakli ormegobarze _ qarTvelsa da afxazze.gamoviyene Cemi soxumSi pirveli Casv-lis STabeWdilebebi. piesis werisasgamomadga ukanaskneli 12 wlis ganmav-lobaSi afxazebTan Sexvedrebisas miRe-buli gamocdileba, dRevandeli vi-Tarebis codna, omis istoriebi da a.S.piesa realurad momxdar ambebs eyrd-noba, TiToeul gmirs hyavs Tavisi pro-totipi. SesaniSnavad TamaSoben dimada misi dasis wevrebi. Tavidanve vi-codiT, rom meyureblisTvis speqtak-li mZime sanaxavi iqneboda. piesaqarTulad daiwera. magram batonmaTemurma mkiTxa _ ra enaze elaparakesoxumSi afxazebso. rusulad-meTqi.meti realobisTvis piesa rusuladiTargmna da daidga.

speqtakls, ukve mexuTe welia, may-urebeli ar aklia. SeiZleba imitomac,rom SevecadeT, siyalbisa da paTo-sisTvis maqsimalurad agveridebinaTavi. batonma tariel Wanturiam gen-eraluri repeticiis Semdeg gviTxra_ am speqtaklma galaktioni momana-trao. gadavwyviteT, speqtklisTvissaxelad galaktionis romelime leq-sis striqoni SegverCia. qalbatonmanani CiqviniZem gvirCia _ "zRva, rome-lic Soria". ase moinaTla speqtakli,romelic ukve Zalian bevrma qarTvel-ma da ucxoelma naxa. speqtakli DVD-iT afxazeTSi gavrcelda, is maT-Tvisac mZime sayurebeli aRmoCnda, ma-gram iqac bevrma naxa, dResacaCveneben universitetSi da CvenebisSemdeg diskusiebs awyoben. aseve, Tbi-

lisSi Catarebuli konferenciebis Tusomxur-azerbaijanuli molaparake-bebis monawileebi speqtaklis xSiristumrebi arian.

- amas winaT "mSvidobis elCis"statusi mogeniWaT...

- es iyo samxreT koreaSi, ori wliswinaT. iq, saerTaSoriso konferen-ciaze "globaluri mSvidobis federa-ciam" mimipatiJa, romelic gaeroserT-erTi ganyofilebaa. seulSi gad-momeca "mSvidobis elCis" damadastu-rebeli dokumenti, rac CemTvis mou-lodneli iyo. maT icodnen, rom sxva-dasxva qveyanaSic xSirad vxvdebi afx-azebs, osebs da ara marto maT _ xSir-ad var sxva konfliqtur zonebSic.

saxalxo diplomatias dRevandelviTarebaSi didi sikeTis motana Seu-Zlia. am bilikze fexSedgmul arc erTkacs ara aqvs iluzia, rom konfli-qtebs mxolod isini moagvareben, ma-gram, maT, Tu gamocdileba, niWi da in-tuicia eyoT, SeuZliaT adamianebs So-ris gaaban dawyvetili Zafebi, yovel-gvari politikuri qveteqstebisgareSe aRadginon gadamwvari xidebi.mokled, SuZliaT gaakeTon is, rac arSeuZliaT politikosebs. am saqmeSi, Ce-mTvisac moulodnelad, Cemma wignebmagadamadgmevines nabiji: Tavdapirve-lad Cemi mcire proza Targmnes dadabeWdes afxazeTSi, Tavisufal gaz-eTebSi, mere me vTargmne afxazi mego-brebis moTxrobebi. am ramdenime wliswinaT moTxrobebis erToblivi wigni"Jami sicocxlisa" gamoveciT rusu-lad, sadac samxreT kavkasiis konf-liqturi zonebis mwerlebi movipati-JeT. yvelafers erTad da SeTanxmebu-lad vakeTebdiT. wigni warmatebuligamovida, yvelgan kargad Caiara wign-is wardgenam; im wignidan bevri moT-xroba erovnul enebze iTargmna.

afxazma mwerlebma afxazeTidanramdenime devnili mxatvris tilo Cam-oitanes; mxatvrebs egonaT, isini sam-udamod dagvekargao. SevaxvedreT aw-gardacvlili mxatvari levarsa buT-ba da soxumidan devnili, niWieri mxa-tvari lado foCxua. maT erTad ga-aformes ramdenime wigni da a.S. da a.S.

ra Tqma unda, ruseT-saqarTvelos2008 wlis omma viTareba Secvala, ma-gram adamianebi kvlav ganagrZobenurTieTobas. amas winaT zugdidSi gal-idan devnilebs Sevxvdi, maTTan saub-risas gavarkvie, rom ruseTTan omisSemdeg imata qarTul-afxazurma qor-wilebma, Sereuli ojaxebis ricxvma. esyvelaferi kargadaa gasaanalizebelida gadasadgmelia swori politikurinabijebi. am Temaze Zalian didxans Sem-iZlia visaubro, magram, upriani iqne-ba, mkiTxveli ar gadavRaloT.

- leqsebs Tu werT drodadro? aniqneb apirebT kidec axali poeturikrebulis gamocemas?

- wels, omis Semdeg pirvelad,leqsebis dawera mominda. garda amisa,ukve meramdened mirCevs Cemi megobari,SesaniSnavi poeti Salva bakuraZe, romleqsebis saerTo krebuli gamovce.marTlac, Cemi poemebisa da leqsebisumravlesoba soxumSi daibeWda. Sev-ecdebi, erT wignad Sevkra isini da Tuvinme RvTisnierma Tanadgoma gamiwia,welsve gamovce.

esaubra xaTuna alxaziSvili

Page 12: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

12 interviu literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi

gamomcemeli rusudan mosiZe:

19 Tebervali - 4 marti 2010

_ sagamomcemlo sivrceSi `bak-mis” pirveli nabijebis Sesaxeb miam-beT...

_ saqmianoba sabavSvo da saymawvi-lo literaturis gamocemiT daviwy-eT. dRemde, es Cvens mTavar mimar-Tulebad rCeba.

_ xSirad msmenia sxvadasxva ga-momcemlisgan, rom saqmianobisdasawyisSi, ucxouridan TargmnilisabavSvo wignebis gamocemas am-jobinebdnen. ramdenadac vici, TqvenqarTveli avtorebis mier SeqmnilisabavSvo wignebi arCieT...

_ diax, qarTuli nawarmoebebiTdaviwyeT. saerTod, qarTuli liter-aturis propaganda, popularizaciagamomcemlobis prioritetad davi-toveT. im dros, roca Cven saqmianobasSevudeqiT, saqarTveloSi kargi poli-grafiuli wigni TiTqmis ar arsebob-da. seria `literaturuli zRaprebi”`bakmis” pirveli gamocema gaxldaT, iscxra wignad gamovida. sagamomcemlosivrceSi, SeiZleba iTqvas, es pirvelimaRalxarisxiani poligrafiuli ga-mocema iyo. Tumca vityvi, rom `lite-raturuli zRaprebi” aramarto beWd-vis xarisxiT gamoirCeoda, aramed mx-atvruli TvasazrisiTac Rirebuliiyo. Sinaarsobriv mxares dRemde didmniSvnelobas vaniWebT.

_ romeli avtorebi iyvnen war-modgenili cxratomeulSi?

_ daviwyeT klasikuri nawarmoebe-biT. davbeWdeT akaki wereTlis, ale-qsandre yazbegis, vaJa fSavelas, asevesxva klasikosTa zRaprebi. amasTanvcdilobdiT, rom Tanamedrove mwer-lobac warmogveCina, axalgazrda av-torTa nawarmoebebi Segvetana, amit-om sistematurad Ziebis procesSi viya-viT... sakmaod kargi gamocema gamovi-da. SevecadeT kargad dabeWili wigne-bi dagvebeWda da bavSvebs avtorebicmoswonebodaT. ai, aseTi dasawyisigvqonda. survili gvaqvs da vfiqrobT,samomavlod, literaturuli, anuavtoriseuli zRaprebi erT wignadgamovceT.

_xalxuri zRaprebic araerTxelgamogiciaT...

_ diax, ramdenjerme gamoveciT.erT-erTi iyo seria `kidobani”, ro-melic or wignad gamovida.

_ Tanamedrove avtorebze saub-

`vcdilobT bavSvebs mcire

asakidanve SevayvaroT kiTxva~wlevandeli weli gamomcemlobisTvis `bakmi” saiubileoa. ukve aTi welia, rac gamomcemlobis damfuZneblebi –

direqtori bondo macaberiZe da mTavari redaqtori rusudan mosiZe cdiloben mkiTxveli kargi qarTuli wigniTgaanebivron. maT gamocemebs erTguli momxmarebeli hyavs.

dRes wignis bazari myidvels mravalferovan arCevans sTavazobs, gamomcemlebi Sromoben, rom maRali xarisxisproduqciiT iyvnen warmodgenilni, yvelas Tavisi `xelwera” da Tavisi niSi aqvs... `bakmis” wignebi, gamomcemlobisdaarsebis dRidan, maRali poligrafiuli xarisxiT gamoirCeva. maTi gamocemebi gansakuTrebulad mimzidvelia,Tumca mkiTxvels arc wignis gadafurcvlis Semdeg ucruvdeba imedi, radgan garekans miRma mas kargi qarTuliliteratura `elis”.

`bakmis” direqtori, batoni bondo sabavSvo mweralia, gamomcemlobis Seqmnis idea swored mas ekuTvnis. qalba-toni rusudani filologia da literaturasTan, garda siyvarulisa, profesiuli urTierTobac akavSirebs, amit-om, gamomcemlobis Seqmnis ideam imTaviTve daainteresa da mas Semdeg, sagamomcemlo sferoSi erTad iRwvian. `bak-mis” saqmianobis aTwlian istoriaze qalbaton rusudan mosiZes vesaubrebiT:

risas brZaneT, mudmivad Ziebis pro-cesSi viyaviTo, vin iyvnen is mwerle-bi, romlebsac maSin miakvlieT?

_ amaTgan zogierTi Zalian axal-gazrdaa, eseni gaxlavT qeTi doliZe,qeTi Sengelia; `literaturuli zRa-prebis” erT-erTi avtori iyo, aseve,mariam wiklauri...

_ es imitom gkiTxeT, rom mindavisaubroT Temaze – gamomcemlebida axalgazrda avtorebi. Tanamed-rove qarTuli literaturis ganvi-Tarebis saqmeSi, vfiqrob, gamomcem-lebis roli mniSvnelovania. isinigafacicebulni unda iyvnen axalisaxelebis aRmosaCenad da axalbedamwerlebs maqsimalurad exmarebod-nen.

_ gamomcemloba `bakms” araerTiaxalgazrda avtorisTvis Seuwyvia xe-li. yovelTvis vcdilobT maT dax-marebas. roca niWier, axalbeda mwer-als sakuTari nawarmoebebis dabeWd-vis saSualeba ar aqvs, xSirad saCuqarsvukeTebT – mis wigns ufasod gam-ovcemT. gvyavs aseTi avtorebi, dasax-elebisgan Tavs Sevikaveb. iseTi droa,axalgazrda mwerlebs didi yuradRe-ba sWirdebaT.

iyo periodi, roca aqtiurad vTan-amSromlobdiT gazeTTan `Tormetimtredi”. iq norCi avtorebis leqsebi,moTxrobebi ibeWdeboda. Cven saukeTe-so nawarmoebebis konkursi gamovacx-adeT, gamarjvebulebs wignebiT vasa-CuqrebdiT.

_ prioritetebze vsaubrobdiT.sabavSvo da saymawvilo literatu-ra sakmaod farTo arealia, is mrava-li Janrisa Tu mimarTulebis mom-cvelia. `literaturul zRaprebs”ra wignebi mohyva?

_ Semdeg, saymawvilo SemecnebiTimimarTulebiT vimuSaveT da gamo-veciT samtomeuli `miTologiuri en-ciklopedia”. am proeqtma Zalian kar-gad imuSava. es warmateba gamocemisavtorebis, qalbatoni nana toniasa dabatoni zurab kiknaZis damsaxurebaa.samtomeuli Tbilisis saxelmwifouniverstetis klasikuri filologi-is kaTedraze momzadda. kaTedras,mogexsenebaT, batoni rismag gorde-ziani xelmZRvanelobs. es pirveli mi-Tologiuri enciklopedia gaxlavT,Semdgenlebma didi Sroma gawies dazRva masalas mouyares Tavi. wigni sak-maod male movamzadeT – samive tomisam weliwadSi gamoveciT. 2003 wels,gamomcemloba `bakms” miTologiurienciklopediisTvis saxelmwifo pre-mia mieniWa.

_ SemecnebiTi mimarTulebiT`bakmma” sakmaod seriozulad da nay-ofierad imuSava. vgulisxmob `sim-boloebis ilustrirebul enciklo-pediasac”, romelic `miTologiur-is” Semdeg gamovida.

_ es gamocemac ymawvilTaTvisaagankuTvnili. `simboloebis enciklo-pedia” zaza abzianiZisa da qeTevaneloSvilis avtorobiT Seiqmna. wignSiTavmoyrili masala imdenad mraval-ferovani da sainteresoa, rom aramx-olod bavSvebsa da mozardebs, aramedufrosebsac ki miizidavs. aseTi encik-lopediac pirvelia saqarTveloSi.

orive gamocema, garda imisa, romuxvad ilustrirebuli da vizualu-

rad Zalian STambeWdavi wignebia, imiTacaris mniSvnelovani, rom teqsti qarTve-li avtorebis mieraa dawerili da CvenimkiTvelisTvis, gacilebiT iolad aR-saqmeli da sainteresoa. principicswored esaa. aseTi qarTuli gamocemismomzadeba gacilebiT Sromatevadisaqmea, vidre Targmnili literaturisdabeWdva, finansebsac bevrad metsmoiTxovs, droSic iweleba... magali-Tad, `simboloebis enciklopediaze”muSaobas oTxi weli movandomeT. misipirveli varianti daaxlovebiT aTjermainc iqna wakiTxuli, bevri viSromeT,sanam saboloo saxes mivcemdiT. miuxe-davad amisa, Sedegi amad Rirda. es wigne-bi qarTul enaze, qarTveli bavSvebi-sTvis, mozardebisTvis Seiqmna. esaa mTa-vari.

SemecnebiTi literaturis ganxriT,muSaoba ar Segviwyvetia. qalbatonmanana toniam masala gadaamuSava, kidevufro gaamdidra da amjerad, `miTolo-giur leqsikons” amzadebs.

_ rogorc vici, Tqveni gamoceme-bidan erT-erTi yvelaze masStaburi daamave dros, warmatebulia mravalto-meuli ̀ saskolo biblioTeka”.

_ `saskolo biblioTeka” erT-erTiZiriTadi proeqtia. Tavidan Cafiqrebu-li gvqonda misi ocdaaT tomad ga-mocema. sami wlis ganmavlobaSi ocitomi gamoveciT. vfiqrobT, am seriiswignebis raodenoba ocdaaTs gacdeba.es saxelmZRvanelo literatura ar gax-lavT. Tumca masSi warmodgenilia yve-la is avtori, yvela is nawarmoebi (poe-zia, proza, publicistika), skolaSi romiswavleba. TiToeuli avtoris Semo-qmedebas TiTo tomi eTmoba. Tumca, gar-da saskolo programiT gaTvaliswineb-uli nawarmoebebisa, aq Sesulia, magal-iTad, iakob gogebaSvilis `saRvTo is-toria”. CavTvaleT, rom bavSvebisaTvisgogebaSvilis mier moTxrobili bibli-uri ambebi Zalian advilad wasakiTxi daaRsaqmeli iqneboda. wignze muSaobisdros, saqarTvelos sapatriarqos miv-marTeT da xatmwerTa daxmareba viTx-oveT. Sedga sagangebo jgufi,, romel-mac kanonikis sruli dacviT moxatawigni, siuJeturad daalaga.

_ roca aseT literaturas gamos-cem, misi sworad gaformeba, albaT,sakmaod mniSvnelovania.

_ diax. sanam wignis mxatvrobazediwyeboda muSaoba, konkursic ki gaim-arTa, zogierTi namuSevari daiwunes.sabolood, `saRvTo istoria” xatwerisprincipiT Sesrulebuli ormocda-ToTxmeti naxatiT dasuraTda.

_ saSualo skolebis saswavloprograma moswavleebs arc qarTvelwmindanTa cxovrebis Seswavlas aval-debulebs. Tumca, Tqvens mravalto-meulSi, Tanamedrove sasuliero pi-ris mier, SesaniSnavad daweril ̀ cxov-rebebs” vxvdebiT.

_ ̀ qarTvel wmindanTa cxovreba” de-kanozma zaqaria maCitaZem dawera. igi,yvelaferTan erTad, Semoqmedi adamian-ic brZandeba da ramdenime wignis avto-ria. rac Seexeba wigns, romelic erT-erT tomad gamoveciT, saeklesio kal-endris mixedviT Sedgenili `cxovrebe-bia”. masSi yvela qarTvel wmindanzeamoTxrobili. wigni Zalian sainteresoada kargad ikiTxeba.

axla mzaddeba Semdegi tomebi,

romelSic Tanamedrove qarTuli mw-erloba iqneba warmodgenili. vcdi-lobT, `saskolo biblioTekam”qarTveli avtorebi maqsimaluradmoicvas da mozards iseTi literatu-ra miawodos, romelic aucilebeliamisi ganaTlebisTvis.

_ samomavlod, kidev ra gamoce-mebs gvpirdebiT?

_ axla gamosacemad mzaddeba`vefxistyaosani”. es CvenTvis ZalianmniSvnelovani proeqtia. maszemuSaobas sakmaod didi dro movan-domeT. es gaxlavT `wereTliseulivefxistyaosani”, romelsac xelnaw-erTa erovnul fondSi mivakvlieT daSeviZineT. mefisadmi miZRvniliwignia, saucxoodaa moxatuli. Tvisbolos, albaT, daistambeba. gvindaZalian lamazi sasaCuqre wigni gamo-vides.

_ sasaCuqre wignebs gamoscemT?_ sasaCuqre wignebic gvaqvs. am

mimarTulebiT, Cveni saamayo gamoce-maa Seqspiris ̀ sonetebis”, TabukaSvi-liseuli Targmani. am wignze eqsklu-ziuri ufleba batonma laSam da mis-ma ojaxma gadmogvca. wignma Zaliandidi mowoneba daimsaxura da axlax-an ukve meored gamoveciT. am Targ-mans aseTi istoria aqvs: igi mxoloderTxel, 1979 wels, arcTu didi ti-raJiT daibeWda, mas Semdeg oci weligavida da wigni aRar gamocemula. mo-gexsenebaT, qarTveli kaci kargi mki-Txvelia, xarisxiani literatura uy-vars da afasebs mas. ar vici, albaTamitom, am Targmanze garkveuli nos-talgia arsebobda. miuxedavad imisa,rom `bakmis” mier gamocemuli Se-qspiris `sonetebi” sasaCuqre wigniada aqedan gamomdinare, iafi ar Rirs,masze Zalian didi moTxovnaa.

_ roca drois mcire monakveTSiwigns orjer gamoscem, es marTlacmis warmatebaze miuTiTebs... qalba-tono rusudan, radgan Seqspiri ax-seneT, minda gkiTxoT - prioritete-bis miuxedavad, ̀ bakmi” ucxour li-teraturasac gamoscems?

_ mxolod ori wigni gvaqvs ga-mocemuli, es erTgvari gamonakli-sia. rasakvirvelia, Seqspirs udidespativs vcemT, magram aranaklebadgviyvars TabukaSvili, misi TargmaniZalian maRali donisaa. swored Targ-manis xarisxi iyo erT-erTi mTavarimizezi, ramac am wignis gamocema ga-dagvawyvetina.

meore wigni ki, aRmosavluri zRa-prebia. esec Zalian lamazi sasaCuqrewigni gaxlavT, rusudan fetviaSvi-lis mieraa moxatuli. ratom aRmo-savluri zRaprebi? _amasac Tavisimizezi aqvs; roca rusikos TanamSro-mloba SevTavazeT, gviTxra, rom Tavi-si xelweridan gamomdinare, aRmosav-luri literaturis gaformebas am-jobinebda.

ar minda ifiqroT, rom ucxourliteraturas ar vafasebT da amitomvaridebT Tavs mis gamocemas. piriqiT- Zalian gviyvars, xolo im adamian-ebs, romlebic xarisxiani Targmanisganxorcielebas axerxeben, udidespativs vcemT, magram vTvliT, romTuki ucxoeli mwerlis gamocemasgadawyvet, Targmani srulyofiliunda iyos. garda amisa, migvaCnia, rom

Page 13: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

13Canawerebiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi19 Tebervali - 4 marti 2010

misi gardacvalebis mere). gansakuTre-bulad uyvarda Zveli memuaruliliteratura. erTxel erTad viyideTmeCvidmete saukunis frangi avtoristaliman de reos `saxaliso istorie-bi~, sadac samefo karis anegdoturiambebi da didgvarovanTa galanturiTavgadasavlebi moxdenilad arismoTxrobili. otia mTel kviras kargxasiaTze iyo, moxibla am wignma. maxs-ovs, didxans melaparaka anderseniszRaprebis ganumeorebel samyaroze,yvelasagan gamorCeul poeturobasada idumalebaze. raRacis dawerasacapirebda da ar dascalda. maxsendeba,rogor uyvarda redaqciis did, SuSiskedelTan midgoma da garindeba, oc-nebaSi gadasvla. am dros xeli ar undaSegeSala. mis uecar gardacvalebaze,Sin dabrunebulma raRac Caviwere. armSordeboda otias erTaderTi qaliS-vilis, TaTias, sasowarkveTili saxe,arafriT ar undoda daejerebina misTavs datexili ubedureba: `es ar Sei-Zleboda momxdaiyo! es ar aris marTa-li!~ - gaognebuli imeorebda.

15.08.1992. Cems mwuxarebaTa Jams(romeli erTi CamovTvalo) yvelazemetad ori kaci damamaxsovrda. erTipoeti mixeil qvliviZe iyo. mamaCemibevrjer hyavda wayvanili, rogorceqimi, jer Tavisi gerisa da mere Svi-lis gamo daumegobrda. 60 wlisa rocaxdeboda, mivida mamaCemTan da sTxova,emzarma Cemze werili daweros, `mna-TobSi~ elodebian, misTvis adgiliaSenaxulio. mamaCemma mokled momwera(sadRac Sevinaxe is qaRaldi) da Tavi-si mxridan SemomiTvala, aseT patiosanadamians nu gaawbilebo. davwereaTiode gverdi, ramdenadac SemeZloTbilad da `mnaTobSi~ gamovaqveyne.manamde, coli rom dameRupa imxanad,miSa qvliviZem aRfrTovanebuli, caSiamyvani recenzia dabeWda Cems wignze- ̀ xe cxovrebisa~ - Cemi falavani xaro,werda. Sevwuxdi, dantes madarebda.arc maSin mjeroda misi gadametebu-li aRtacebisa da arc mere. gulwr-felobas mxolod garkveul momenteb-Si iCenda. miSasTan, SeiZleba iTqvas,megobruli urTierToba mqonda, leq-sebic aqvs Cemdami moZRvnili, magramkeTilganwyobasa da gulwrfelobas,rogorc aRvniSne, didxans ver inarCu-nebda, sul axal-axali `varskvla-vebis~ Ziebasa da waxalisebaSi iyo, Tavimetrad miaCnda. ras izam, es misi xasi-aTi gaxldaT da, drodadro, Tavise-burad avlenda.

erTxel nametani ukadrisad moiq-ca. TbilisSi sakmaod cnobilma piro-vnebam, gedi Wyoniam wagviyvana dasa-levad - rezo WeiSvili, isa da me.sololakis myudro duqanSi arays vs-vamdiT. alkoholi rom moekida, Cven-ma Zvirfasma mixom boTaobas umata. memomibrunda da viTom gacinebulma,miTxra: daka xeli, rom givi gegeWko-ri Senze ukeTesi poetia! amaze, Sem-cbarma, vupasuxe, SeiZleba bevri sxvacmjobia, magram Sen amis ganmsjelad argamodgebi-meTqi. usiamod gaiRrija -misi gamoSverili xelisTvis xeli ardamikarebia. kargad icoda, givi Cemiuaxloesi megobari rom iyo da ratomikisra aseTi gvelaZuoba, ver Cavxvdi.me, saerTod, arasodes aravis gavji-brebivar da vin ra gaakeTa, vfiqrob,cota mogvianebiT gairkveva. jobneba-ze ramdenadme gansxvavebuli azrisavar. roca vinmes jobixar, es Sinaga-nad kidevac unda gawuxebdes, gbo-Wavdes da yelyelaoba, Tavmowonebasulac ar gaxlavT adamianis, Semoqme-dis saukeTeso Tviseba.

im saRamos Semdeg ori kvirac ariyo gasuli, igive miSa Semxvda maCa-belze da miseburad `damipadxoda~ -saiubileo TariRi misruldeba da Se-ngan werili mindao. ramdenadac Sev-Zeli, delikaturad, TavSekavebulad

vuTxari - rac adre, aTi wlis win da-giwere, Senze imave azrisa var da ax-als verafers getyvi-meTqi. ixtibariar gaitexa, gaibrZola - ar gaCqareb,sakmaris dros mogcemo. ramdenic arunda madrovo, sulerTia-meTqi, vupa-suxe. sxva albaT miaxlida - CemzeukeTesma poetebma dagiwerono, magramamdeni veRar vakadre, moveride. civadgamSorda.

ai, es kaci movida samZimarze, rocamamaCemi esvena did oTaxSi, gulze Te-Tri vardebis Taiguli daado da xe-lebi daukocna. am dros namdviladgulwrfeli iyo. merec bevrjer uTq-vams - unda davwero, rom sadme aqve, ve-raze, Cvenma qalaqma baton daviTs Zeg-li daudgaso. me mudam im azrisa viyavi,rom mamaCems arc Zegli da arc memo-rialuri dafa daWirdeboda, mis xsov-nas isedac Seinaxavda xalxi da misganvedaTesili sikeTe.

meore pirovneba, visma gamoCenamacisedac dafleTili guli Camglija,istorikosi da mwerali levan sanikiZeiyo.... oRond es Cemi daTunas panaSvi-dis dRes moxda. Semovida acremlebu-li, iebis didi kona mohqonda - fa-qizad, frTxilad. momeCvena - xelisgulebSi momwyvdeuli ulurjesi alieWira da SiSobda, qarma ar Camiqroso.mere daixara da cremlmoreulma,aravisTvis rom ar Seuxedavs, ise, ieb-is veeba Sekvra Cems biWs sudaraze daa-do... welSi moxrilma Semouara kubos.mas gancdili hqonda da im wuTebSicRrRnida Svilis daRupvis mounelebe-li mwuxareba.

ori kacisgan sxvadasxva drosgamoxatuli samZimari, aq rom gavix-sene, albaT sicocxlis bolomde mex-someba.

gviandeli minaweri:es naCqarevi, vnebamouTokavi stri-

qonebi mixeil qvliviZis sicocxleSidaiwera da bodiSi unda movixado -alag-alag toni mTlad delikaturiver aris; etyoba utaqtobis, utifro-bis, daumsaxurebeli gulistkenisgadaxarSva miWirs da nervebi veRardavimorCile. (20.07.2009).

15.09.1992. mudam sinanuliT vigonebCavlil gamsxltar zafxuls da sulmgonia, bolomde ver SevigrZeni igi. rasamwuxaroa agvistos damdegs, moedan-ze, lampionebis ZirSi, koplebiani Ra-mis peplebis gauTavebeli cvena. amavedros, mimzidvelic aris maTi sayvare-li, Savi, bususa, pawawina, mokle-mok-le fexebis cqera. Znelia mixvedra, amucnaur arsebebs Tu aqvT jer sicocx-lis SegrZneba da mere - daxocvisa.

yvelaferi SefardebiTia, ToremCvenc albaT mwerebad movCanvarTgulgrili, Tvalaxveuli kameCiviTmcoxneli maradisobis TvalSi, pepel-as frTebiviT, namcecebad brwyinavs daqreba is ubadruki wlebi, rac CvenTvisgangebam Tu bunebam gamoimeta. mudmivoromtrialSi gaxveulebs dafiqrebis,sinanulis droc aRar gvrCeba.

peplebzedac vapirebdi wignis daw-eras (leqsad da prozad), magram amdensurvils erTi kacis cxovreba verasg-ziT ver gaswvdeba da, amdenad, Tavs vi-tyueb.

peplebi, albaT priala frTebis ga-mo, magonebs gzispirad, mcxeTis mis-adgomebTan Carigebul oqrococxasyvavilebs, Tumca oqrococxa yviTe-lia, is frTebawinwkluli farvanebi kiWiqaSi CarCenili Cais ferisani arianumetesad. sxva ferebic gamoerevaTxolme. Tu SiSvel sxeulze gagedoRameuli, mozrdili peplebi, SindisfoTlebiviT dagSuSxaven da koRos na-kbenze aranaklebad agitydeba qavili,xorcs Semoiglej. Tavad rom ixoce-bian, es srulebiT ar adardebT.

dRiuriwignidan _ `rqawiTelis mtevani~

emzar kvitaiSvili

dasawyisi me-8-9 gverdebze

Cvens literaturasa da karg qarTv-el mwerlebs aranaklebi yuradRebasWirdeba. Tu ara Cven, sxva vin gaa-keTebs amas?

_ qalbatono rusudan, wignebisvizualur mxareze vin zrunavs?

_ gvyavs Cveni ilustratorebi damxatvrebi, maTTan ase vmuSaobT: veub-nebiT ra gvinda, romeli siuJetiunda daixatos. rac Seexeba wignisdizains, amas me da batoni bondo erT-oblivad vqmniT. patara eSmakobasacmivmarTavT – garekans Zalian didyuradRebas vaqcevT, radgan vTvliT,rom wignma adamiani danaxvisTanaveunda miizidos. bavSvi - ar aqvs mniS-vneloba xuTi wlisa iqneba, Tu TxuT-metis - wigns rom xelSi aiRebs, misigadafurcvla unda moundes. Tumcaara mgonia imedi gaucruvdeT, rocakargad gaformebuli wignis kiTxvasSeudgebian. rezo inaniSvilis, gode-rZi Coxelis, miTufro ilia WavWa-vaZis Semoqmedeba, marTalia bevr-jeraa gamocemuli, magram isini maincikiTxeba, da radgan asea, ise igi mkiT-xvels moswons.

_ mkiTxvels xSirad sTavazobTyvelasaTvis sayvarel avtorebs,cnobil nawarmoebebs, magram am li-teraturas yovelTvis axleburadawvdiT...

_ yovelTvis vcdilobT sazoga-doebas poligrafiuli siaxleebicSevTavazoT. pirvelad, musikaluriwigni gavakeTeT. es iyo bondo maca-beriZis `Zilis win sakiTxavi zRapre-bi”. Semdeg, aseTi wignebi bevrma ga-momcemlobam dabeWda, bazarze erT-droulad ramdenime gamoCnda, magram`Zilis win sakiTxavi zRaprebis” gan-sakuTrebuloba is iyo, rom musika-luri modulis saSualebiT, bavSvebikiTxvisas qarTul iavnanas ismendnen.iavnanas aranJireba, ormocdaSvidwa-miani qronometraJiT, erTma ko-mpozitorma gaakeTa.

getyviT, aseve, rom meore musika-luri wignic mzadaa gamosacemad. av-tori kvlav bondo macaberiZea, wigns`zRapari beqna biWze” hqvia. gamocemaaraCveulebrivad ilustirebuli iqn-eba. axalgazrda mxatvars vTxoveT,zRapris mTavari gmiris saxeze emuSa-va, bolomde mivandeT mas es saqme dasaocrad saintereso personaJi Seqm-na. ase rom, qarTvel bavSvebs, daaxlo-ebiT erT TveSi saucxood gaforme-buli zRaprebis wigni eqnebaT. wignsTan erTvis audio Canaweri, sadac yve-la zRapars marlen egutia kiTxu-lobs.

`Cautarebs”. vcdilobT amgvari poli-grafiuli efeqtebiT wigni ufro mimz-idveli gavxadoT. siaxle ar aris, romdRes, aramarto saqarTveloSi, aramedmTels msoflioSi internet-saSual-bebma adamiani, miTufro axalgazrdaTaoba, beWdviT gamocemebs sakmaoddaaSora. albaT, gamomcemlebma Zalianunda movindomoT, rom wigns mkiTxve-li hyavdes.

_ am TvalsazrisiT, gamomcemlebs,romlebic sabavSvo da saymawviloliteraturaze arian orientire-bulni, albaT gansakuTrebuli pasux-ismgebloba akisriaT - bavSvebs, rom-lebic momavali mkiTxvelebi arian,wignis gemo unda gaagebinon.

_ swored amitom vcdilobT asako-brivi wyveta ar gvqondes da mcirewlo-vani bavSvebidan ymawvilebamde, ukle-bliv yvela, Sesabamisi literaturiTuzrunvelvyoT. momaval Taobas mcireasakidan SevayvaroT kiTxva, lamazadgaformebuli da kargad Sedgenililiteratura mivawodoT. Cveni mTavarimizani swored esaa. qarTvel klasiko-sebs amitomac vubrundebiT xolme...Cvens saqmianobas gamarTlebulad miv-iCnevT, roca mkiTxveli gvirekavs dasakuTar azrs gviziarebs, gveubneba: ̀ rakargad Sedgenili gamocemaa, rogorilamazi wignia”...

_ wignebs sad beWdavT?_ wignebs mxolod ucxoeTSi vbeW-

davT. Tavidanve ase daviwyeT. amisTvisaraerTi mizezi gvqonda. Tumca, pirve-li, mainc maRali poligrafiuli xari-sxi iyo. warmoidgineT, im dros, viqtorhiugos aTasgverdiani wigni, Zveli ga-mocema, ormocdaaTi TeTri Rirda damainc Znelad iyideboda, xolo ormo-cdaaTgverdiani `literaturulizRaprebi” gacilebiT ZviradRirebuliwignebi iyo, magram myidveli mainc hyav-da. amiT imis Tqma minda, rom sazoga-doebis damokidebuleba avtorebis,nawarmoebebis mimarT ki ar Secvlila,aramed moTxovnebi Seicvala, wignismimarT axleburi damokidebuleba Camo-yalibda.

dRes arCevani Zalian didia. qarTv-el gamomcemels, swored axla marTebsiseTive wignebi gamosces, romelicucxours arafriT Camouvardeba. undavecadoT, rom vizualuri Tu beWdvisxarisxiTac da Sinaarsobrivadac maRa-li rangis gamocemebi SevqmnaT. vfiq-rob, mTavari amocana esaa.

_ bazarze arsebuli konkurenciawignis xarisxs Sesabamisad zrdis.albaT konkurenciis pirobebSi war-matebis SesanarCuneblad swori mene-jmentic aucilebelia.

_ am TvalsazrisiT, aTi wlis gan-mavlobaSi ar gagvWirvebia. gvyavs Cve-ni xelmomwerebi, gvyavs Cveni mkiTxve-li... gvixaria wignis maRaziebSi Sesvla,gveubnebian: `bakmis” wignebs kiTxu-loben”, “ainteresebT Semdegi tomirodis gamova”... vfiqrobT, es warmate-bis niSania. ar vcdilobT vinmes gave-jibroT, Cveni prioritetebi gvaqvs,Cveni principebis erTguli varT, wign-Tan urTierToba gviyvars da vcdi-lobT Cveni saqme vakeToT. es sixaru-lis momtani saqmea.

esaubra Tamar Juruli

_ CemTvis cnobilia, rom ̀ bakmi”`uqarqaSo xmlebis” gamocemazecmuSaobs. vfiqrob, levan sanikiZismkiTxvelisaTvis es sasiamovno siax-lea.

_ darwmunebiT SemiZlia giTxraT,rom levan sanikiZe erT-erTi yvelazekiTxvadi avtoria, misi wignebi qarT-velebs Zalian uyvarT. `uqarqaSoxmlebi” absoluturad gansxvavebulida saintereso sasaCuqre gamocemaiqneba. sagangebod am wignisTvis Seqm-nili ruka da uxvi ilustraciebi mkiT-xvels erTgvar istoriul eqskurss

Page 14: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

14 Targmani literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi

eni dilari

19 Tebervali - 4 marti 2010

amerikeli mwerali eni dilari 1945 wlis 30 aprils pensilvaniis qalaq pitsburgSi daibada. enim saxeli samecnieroxasiaTis literaturuli Txzulebebis SeqmniT gaiTqva, ramac mas puliceris premiac ki moapovebina. dilari arisori romanis, leqsebis krebulebis, eseebis, kritikuli werilebis avtori da ramdenime mwerlis biografi. 1971wels janmrTelobis gauaresebis gamo eni dilari 8 Tvis ganmavlobaSi samyaros mowyda da es dro bunebis wiaRSigaatara. am rvaTvianma gandegilobam Sedegi gamoiRo. mas Semdeg, rac enim Tavis dRiurebs wignis saxe misca, 1974wels literaturul wreebSi 29 wlis gogonas saxeli xmamaRla gaisma. swored am wignis (`ilgrim at Tinker Creek~)wyalobiT eni dilari puliceris premiis mflobeli gaxda. sxvaTa Soris, 1985 da 1991 wels eni Tavad iyo pulicerispremiis Jiuris wevri. dilari cnobili amerikeli biografis robert riCardsonis meuRlea, hyavs erTi qaliSvilida eweva pedagogiur saqmianobas samxreT karolinasa da virjiniis universitetebSi.

me vwer wigns, romelic formiTZalze waagavs memuarebs: igi iRebsCanawerTa saxes, dawerils pirvelpirSi da aRwers gardasul movlenebs.

Tumca es wigni avtobiografia araris, arc memuarebia. CemTvis memuar-Ta wera jer adrea: me xom mxolodormoci wlis var. es rom avtobiogra-fia yofiliyo, maSin Cemi cxovrebisdawvrilebiT aRwera mxolod mTqnare-bas Tu mogvrida mkiTxvels, radganmTeli ocdaaTi weli wignisa da saw-eri magidis miRma arc gamixedavs. meaRvwer gogonas bavSvobas, romelicpitsburgSi cxovrobda, sadac vizr-debodi mec.

memuarTagan saukeTesoni, ase mgo-nia, Tavad hpoveben Tavis formas. neb-ismieri nawarmoebis avtorma, gan-sakuTrebiT nawarmoebisa, romelic armoicavs gamogonil ambebs, unda gada-wyvitos ori umniSvnelovanisi sak-iTxi: ra CarTos TxzulebaSi da ra –gamotovos.

`risi aRwera SeiZleba am wignSi?~ –vekiTxebodi sakuTar Tavs. `Cemiamerikuli bavSvoba~ esaa wigni bavSvo-bis mZafri gancdebis Sesaxeb, misi si-cocxliT tkbobis, TviTmyofadobis,cnobismoyvareobis Sesaxeb.

esaa wigni sicocxlisaTvis gaRvi-Zebis Sesaxeb. gogona iRviZebs, kidev dakidev, da icnobierebs, rom is cocxa-lia. igi ocnebobs, axarebs Tavis Seg-rZnebaTa sicxovele, TavdaviwyebiTuyvardeba silamaze, da uecrad – xe-laxla iRviZebs da axali ZaliTSeigrZnobs sakuTar TavSi sicocxlisCqrolvas. da igi acnobierebs Tavis amSegrZnebas, xvdeba, rom Seyvanilia –raRac idumali Zalis mier – mis mov-linebamde ukve arsebul samyaroSi. essamyaro aRsavsea warmtaci sagnebiT dacnobebiT – aTasgvari informaciiT,romliTac mas SeuZlia gamdidrdes daaRfrTovandes. garda amisa, am sam-yaroSivea adamianTa sazogadoebac,romelic arsebobs istoriis kanonTaSesabamisad da adgens eTikur faseu-lobebs.

amgvarad, wigni moZraobs orixaziT: pirveli – esaa Sinagani cxovre-ba gogonasi, naTeli, mocaxcaxedroisa da sivrcis gareSe mimdinare,meore ki – garemomcveli samyarosgonismieri gacnobiereba. wignis ar-qiteqtonika mimarTulia SinaganilandSaftidan – gulisa da gonebis-mieri individualuri aRqmidan zoga-damerikuli landSaftisaken – CvenisaerTo istoriis realuri suraTebi-saken. patara gogo, sakuTar xelze romiCqmets, TvalnaTliv xedavs, RmerTmarogor Seqmna adami miwisagan. xoloroca wamoizrdeba, iwyebs quCebSi xe-tials da fiqrs Tavis momavalze: sak-uTar Tavs xan gamomZieblad warmoid-gens, xan – epidemiologad, xan – mx-atvrad. xolo ufro didi rom xdeba,igi mRelvarebiT dadis qalaqSi, xid-idan xidze, da Zveli aRTqmisa dafrang simbolistTa poeziaSi poulobsmisive damatyvevebel bgeraTSexame-bebs.

Sinagani cxovreba yovelTvis ver-tikalurad moZraobs: xan maRlaa, xan– dabla, TiTqos trombonis moZravinawiliao. qvemoT is ocnebebSi inTqme-ba, zemoT – icnobierebs garemom-cvelobas da, TviTSemecnebad romiqceva, – sakuTar Tavsac. mec sworedes mitacebs – vertikaluri sriali

sityviT gamoxatvis Sesaxeb

cnobierebisa, mimarTuli qvemodanzemoT da zemodan – qvemoT.

gogonas Sinagani cxovrebis aRsaw-erad me amovarCie – TiTqmis SemTxveviT– Cemi sakuTari cxovreba. aqve undaiTqvas, es arCevani arcTu ise udavoa,rogorc erTi SexedviT SeiZleba mo-eCvenos kacs.

Tormeti wlis win akademiaSi – me-nis Statis nacionalur parkSi xe-tialisas ganvizraxe dameweranarkvevi. erTi kviris fiqris Semdeggadavwyvite, ZiriTadad bunebaze mew-era, raki megona, rom ase Tavs ufrolaRad vigrZnobdi. moqmedebis adgi-lad menis sanapiro avirCie. jer vi-fiqre, metafizikosi rom eTqmis, ise-Ti ormocdaaTs mitanebulifilosofiurad moazrovne mamakaciaRmewera, magram erTi Tvis Semdeg,raki am Stats ukeT vicnob, mTeli esambavi virjiniaSi gadmovitane.Semdgom mesame piri pirveliTSevcvale, magram gmiri mamakacad dav-tove. da mxolod pirveli Tavis gas-rulebis Semdeg, romelsac hqvia ̀ pili-grimi mdinare tinker-krikze~, uarivTqvi mewera mamakacis saxeliT.

amitom wignSi saqmis gaiolebismizniT mkiTxvels Cemi sakuTari Sina-gani cxovrebis Sesaxeb movuTxrob. meaRvwere is, rac ase maRelvebda –drois SegrZneba: TiTqos dro mcemsmTel sxeulze CanCqeris nakadebad. memiyvarda SegrZneba Cemi garemomcvelisicocxlis Zalisa. me miyvarda misiTiToeuli detalis SegrZneba mTelimisi daZabulobiT. me aRvwere, ragrZnobiT vexebodi dedis xels. meaRvwere, rogor visrodi beisbolisburTs – mTeli sxeuliT miznisakenrogor xar mipyrobili da xedav,rogor gwydeba burTi da mifrinavs,TiTqos Senive waglejili Taviao. meaRvwere, rogor vxatavdi beisbolisxelTaTmans, rogor vagrovebdi mw-erebs...

Cem kabinetSi, keip-kodSi, masa-Cusetsis StatSi saweri magidis zemoTCanCqeris qveS mdgari amazoneli biWisdidi fotosuraTi davkide. qvemim-swrafi wylis nakadSi mxolod misiTavi Cans. qafiani wyali gvirgvinise-brad gars ecleba mis Tavs, magram saxesruliad mSvidi aqvs da Savi Tvalebicmeocnebed miupyria SoreTisaken. esarsebobis saidumloTi garemoculibiWi sicocxliTaa aRsavse. igiSeigrZnobs Tavis bavSvobas da, ase mgo-nia, esmis kidec es. vfiqrob CanCqeri-dan igi ganmtkicebuli da sikeTi-saTvis SemarTuli gamova. ai, am foto-suraTs vawydebi xolme, roca Cemi ko-mpiuteris ekrans Tvals vaSoreb dazemoT vixedebi.

da me CavrTe `bavSvobaSi~ es wuTisicocxlisaTvis gaRviZebisa, gacno-biereba imisa, rom Sen moxvdi am sam-yaroSi, ukve arsebulSi, ukve moZrav-Si. Sen gaRviZebs Sen miRma mimswrafidro. Sen samzareulos iatakze zixarda TamaSob, fiqrisa da drois gareSe,xolo drois nakadi iqve, Sen gverdiTmiCuxCuxebs. is Sen miRma miedinebaswrafad, wyaluxvad da roca sicocx-lisaTvis gaRviZebs, Sen uecrad masSivardebi.

sicocxlisaTvis gaRviZebuli SensadRac poulob sakuTar Tavs.

Cem SemTxvevaSi sadRac niSnavdapitsburgs. me aRvwere sami mdinare, aqrom miedineba: alegeini Crdilo-

eTidan da monongahila – samxreTidanerTimeores ohaioSi, misisipis mTavarmarcxena SenakadSi rom uerTdebian,romelic Tavis mxriv misurisTan er-Tad – saTaves kldovan mTebSi romiRebs – miaqvs wylebi kontinentis aR-mosavleT nawilisa. aleganis mTebiakavebdnen axalmosaxleebs pitsburgisraionSi SeRwevisagan, sadamdec mx-olod 1760 wlisaTvis moaRwies - jeim-staunis – amerikaSi ingliselebispirveli mudmivi dasaxlebis dafuZne-bidan 150 wlis Semdeg.

me aRvwere aqauri tyiani mTebi daborcvebi, xeobebSi mdored mimavalimdinareebi da Tavad tyiT dafarulixeobebic da napirebis zemoT dakidu-li frialoebic.

me aRvwere eris tba da damsveneble-bi, mis napirebze rom irujebodnen. dajazis samSoblo – axali orleani, sa-dac erTxel naviT gaemarTa mamaCemi –dinebas Tavqve dauyva hek finiviT.

me aRvwere pirvelmosaxlenic, uc-nob mxares rom imorCilebdnen dafortebis – dukenisa da pitis raion-ebSi frangebTan da indielebTan omisromantikac. aRvwere mdinaris mSfoT-vare xalxic – metiveebi, memarkeebi dasxva danarCenic.

TxrobaSi CavrTe Zveli Sotlandi-ur-irlandiuri ojaxebis aRwerac,yovelTvis TvalsaCino adgili romeWiraT pitsburgis sazogadoebaSi.swored maT ekuTvnodnen endriu mel-onic, vaSingtonSi xelovnebaTa nacio-naluri galereis damaarsebeli, daendriu karnegic, romelmac niu-iorkis sakoncerto darbazi ̀ karnegi-holi~ da qveynis sxvadasxva adgilas3000-mde biblioTeka aago; henri kleifrikic, niu-iorks Tavisi mSvenierimxatvruli koleqcia rom uanderZa.yvela isini presviterianelebi iyvnen.swored am samyaroSi gavizarde, mismetad eqscentrul warmomadgenlebsSoris da misiT aRfrTovanebuli var.is asrulebda da axlac asrulebs um-niSvnelovanes rols qveynis cxovre-baSi. is warmoadgens amerikisaTvisniSandobliv RvTismoSiSobis, Sromis-moyvareobisa da simdidrisakenltolvis Serwyma-Sexamebas.

axla ukve imasac vTvli, romamerikuli azrovnebis wesze Sotlan-diur-irlandiuri warmoSobis presvi-terianelebma ufro didi gavlenamoaxdines, vidre puritanebma. bolosda bolos qveyanaSi isini puritanebzegacilebiT metni iyvnen! isini yvelakoloniaSi ikidebdnen fexs da yvel-gan avrcelebdnen demokratiisa dapragmatizmis suls.

pitsburgSi Sotlandiur-irland-iuri ojaxebi imTaviTve mWidrodiyvnen erTmaneTTan dakavSirebulni.maTi winaprebi kargad icnobdnen erT-maneTs. yvelani afasebdnen erTime-oris TavSekavebas da unars, dajere-biT daekavebinaT sazogadoebaSi maT-Tvis Sesaferisi adgili. am wris mamaka-cebi sityvaZunwni arian, qalebi ki –ironiulni. maT uyvarT Tavisi samya-ro, swamT misi da pitsburgidan arsadmidian. mSoblebis darad iqve rCebianmaTi Svilebic. mxolod me erTi gamo-vusxlti am sivrces, raTa mis SesaxebmomeTxro mkiTxvelisTvis. me da mwer-ali deivid makkala, Cvengan ornabijze rom edga saxli da kidev ga-momcemeli jeims loflini...

me da Cemi debi am samyaroSi

gavizardeT da swored mas aRvwer `Cemamerikul bavSvobaSi~. am wignSi vuambemkiTxvels kerZo skolis, kerZoklubisa da SiferiT gadaxuruli qvis-saxlebiani qalaqis wynari raionisSesaxeb. aRvwere, rogor vcekvavdi bi-WebTan erTad cekvis skolaSi da vaTva-lierebdi zogierTi maTganis sain-tereso kefas presviterianul ekle-siaSi.

am wignSi fulTan dakavSirebuliwvril-wvrili ambebic CavrTe, ise,ubralod, ancobisaTvis. bebiasaraerTxel gavufrTxilebivar, xe-lTaTmanis gareSe xelis WuWys nu Se-exebio.

vaxsene Cemi kiTxvisadmi siyvaru-lic, imitom, rom `bavSvobis~ wera ar-sebiTad daviwye Cemi aseTi wignis kiTx-vis Sesaxeb, romelic Jurnalma `niu-iork taims magazinma~ SemikveTa. TiTq-mis yvela Cemi interesi da Sexedule-baTa cvaleba wignis kiTxvasTan iyodakavSirebuli. wignis wakiTxvis Sem-deg araerTxel damidvia raime aRTq-ma. dokumenturi wignebi realur sam-yaros mwyvetdnen da me vocnebobdi,gamovsuliyavi skotland-iardis ga-momZiebeli an hidrologi an udabno-Si dasaxlebuli mineralebis koleq-cioneri an mxatvari, romelic pariz-Si daidebs binas.

xolo beletristika realur sam-yaroSi mabrunebda, radgan vkiTxu-lobdi yvelafers, rac ki xelSi mxvde-boda, xolo xelSi imxanad yvelazexSirad meore msoflio omis amsaxve-li wignebi mxvdeboda. omis Sesaxeb im-deni wigni wavikiTxe, rom SemeZlo naR-mis traleris mTeli jgufi CamomeTv-ala manam, sanam maRal quslebzesiaruls viswavlidi. da, ra Tqma unda,omis Sesaxeb daweril wignTa kiTxvamZalze male mamcno, rom samyarosulieri faseulobebisaTvis brZolisasparezia, sadac adamians simtkice dagamZleoba sWirdeba.

im xanad vTvlidi, rom nebismierisaqme sainteresoa, Tuki ZirfesvianadSeiswavli mas. da axla, roca raime sa-ganze vwer, am sagnis kidev erTxel gac-noba siamovnebas maniWebs. am wignSidaviwye Cemi sakuTari da mkiTxvelTacodnis gafarToeba iseT iSviaT saqmi-anobaze, rogoricaa mineralTakoleqcioneroba, rasac sul cotaocdaaTi wlis win davanebe Tavi.

Tormeti wlisam megazeTe biWisaganori tomara qva miviRe saCuqrad. mTe-li wlis manZilze varCevdi da vax-arisxebdi am qvebs. mineralogiurmuzeumSi baraTebi viyide erTi bewonimuSebiTa da aRwerilobebiT. davkiTxulobdi wignebs axirebuli xalx-is Sesaxeb, `qvismaZieblebs~ romuwodebdnen Tavs da saxlSi kirqvulitufis dekoratiul filebs xerxavd-nen, mere kedelze rom daekidaT.

Cem wignSi vixseneb riT mxiblavdaqvaTa koleqcioneroba: Cemi azriT eskoleqcia ukavSirdeboda kristalTawarmoSobis adgils, pitsburgisa da

Page 15: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

15Targmaniliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi19 Tebervali - 4 marti 2010

misi mosawyeni avtostradebis qvemoTrom meguleboda. is iyo organuli naw-ili im saunjeTa, miwis wiaRSi rom moi-poveboda. wignebSi moTxrobili iyoimis Sesaxeb, maZieblebi rogoramtvrevdnen granitis lodebs, rogorpoulobdnen maTSi Casmul wiTel Zows,topazs, qrizoberils, Turmanils,zurmuxts. maT xelSi eWiraT Zvirfa-seuloba, miwis qveS gamoqvabulis wyvi-adSi miliardi weli rom gaatara! esazri aRfrTovanebas mgvrida. mecmsurda marjvniv da marcxniv metri-alebina CaquCi, kaklis naWuWiviTmemtvria miwis qerqi da feradi Tvale-bi dRis sinaTleze gamometana. ai, ramsurda mekeTebina. da es CavrTe wign-Si.

didi siamovnebiT aRvwer CemmSoblebsac – mamac da dedac iumorisgrZnobiT dajildoebuli mSvenierimTxrobelebi iyvnen da mec xalisiTvyvebi maT mier naambob SesaniSnav is-toriebs. CvenTan, saxlSi yvelani ax-algazrdebi viyaviT da siamtkbiloba-Si vatarebdiT wuTisofels.

mama meocnebe iyo da sxvebisagangansaxvavebulad cxovrobda. erT mS-venier dRes man Tavi daaneba ojaxurfirmas – maSin aTi wlis viqnebodi, –da martodmarto gaemarTa naviT –mdinare ohaioTi – axali orleanisak-en, raTa amerikuli jazis saTaveebi-saTvis miekvlia. igi ramdenime TvisSemdeg dabrunda Sin da axla ukve sam-udamod gamoeTxova firmas.

man icoda Zalze bevri ram da Cven-Sic aRvivebda interess imiT, rommogviTxrobda, magaliTad, rogoramagreben ximinjebs Sua mdinareTSi,rogor auyva jazi aRma mdinares, raTaCikagoSi srulyofilebisaTvis mieR-wia, axalmosaxleni rogor miiwevdnendasavleTisaken – ohaioze barjebiTrom eSvebodnen da gembanebze simRe-rebs agugunebdnen.

xolo deda filosofiuriazrovnebiT gamoirCeoda da, rogorcityvian, ucnaurobebi qveyanas erCiv-na. ase, magaliTad, Tu plaJze iwva me-gobrebTan erTad da saubriT Tavs veriqcevda, dahkravda qviSas qusls daCagordeboda wylisaken. yvela gaoce-biT miaCerdeboda, rogor migoravdaxelfexgaWimuli, seriozuli saxiTzed wylamde. mere iq rCeboda kidec –Sors SekrebilTa xmebisagan – da sx-eulze talRebi gadasdioda. mas xa-liss matebda ara marto ubralo oini,aramed cxovrebaSi uwesrigobis Set-anac. yrmebsac ise mimarTavda,rogorc mozrdilebs da uyvarda,roca pataras, romelic iatakze mix-oxavda, fexs daadgamda kabaze ise, romrogorc ar unda cdiliyo, sabraloveRarsad gaxoxebuliyo.

enaSi mis yuradRebas moulodneliSeTanxmebani iqcevda. erTxel me damama samzareuloSi beisbolis matCisreportaJs vismendiT radioTi – pits-burgeli ̀ mekobreebi~ niu-iorkel ̀ gi-gantebs~ eTamaSebodnen. niu-ior-kelebs hyavdaT moTamaSe uein ter-vilingeri. dedam rom gamoiara samza-reuloSi, diqtorma swored im drosTqva: `tervilingeri uberavs!~ dedaadgilze gaSeSda da ikiTxa: `ra Tqva?ra enaze laparakobs?~ mamam auxsna:`tervilingeri moTamaSis gvaria. iskargad TamaSobs – uberavs.~ dedaaRfrTovanda. mas Semdeg igi aTi wlismanZilze mainc sargeblobda ambgeradTSexamebiT. Tuki mas surda, mik-rofonis muSaoba Seemowmebina an isedaeWira Tavi, viTom raRac saidumlosmeubneba yurSi, ambobda: `ter-vilingeri uberavs!~ mas rom saSuale-ba miscemoda karnegiviT devizi aer-Cia gerbisaTvis, albaT am frazas –`tervilingeri uberavs!~ – gamoiyeneb-da. xolo karnegim devizad airCia`sikvdili privilegiebs!~

ai, aseTi SesaniSnavi mSoblebi gvas-wavlidnen me da Cems debs zneobriv si-mamaces, sxvisi azris Sewynarebas, mTe-li Rame cekvas ise, rom partniors mx-arze ar CamovkidebodiT da xumrobas– Tavis droze da Tavis adgilze.

wignSi aRvwere mrewvelobis ganvi-Tarebis dasawyisic, radgan is sain-tereso aRmoCnda. sanam foladi gaCn-deboda, yvelaferi rkinisagan iWede-boda, da es yovelTvis mancvifrebda.naWedi rkinisagan relsebic ki ise keT-deboda, TiTqos Sandaliao. aseTrelsebs mTel qveyanaSi avrcelebdnen.rbil, Wedad rkinas gansakuTrebulpudlingur RumelSi amzadebdnen,muSebic mepudlingeTa – ̀ vulkanis va-JTa~ profkavSirSi eTiandebodnen.

me bevri ram Sevityve im periodisSesaxeb, roca msxvili mewarmeni gaCnd-nen. gavecani endriu karnegis figuras,erTaderT amerikel magnats, romel-ic ara marto kiTxulobda, aramed wer-da kidec wignebs. erT maTgans man wmin-da amerikulad `simdidris evangelie~daarqva. swored man mihyida meta-lurgiuli firma ̀ i. s. stili~ j.p. mor-gans 492 milion dolarad. da masveekuTvnis gamonaTqvami, `is, vinc kvde-ba rogorc mdidari, kvdeba samarcx-vinod~. Tavisi sicocxlis miwurulsman sxvadasxva mizniT Tavisi qonebisoTxmocdaaTi procenti gasca.

da raRa unda gamotovos Txzule-baSi?

me Cemi drois istorikosi ar var.Cemi wigni ar miekuTvneba im wignTaricxvs, romlebSic avtorebi Tavisidrois poetTa leqsebis citirebasaxdenen, SlagerTa saxelebs axseneben,da radiogadacemebs, telespeqtak-lebs, sareklamo gancxadebebs da mo-dis siaxleebs CamoTvlian. me es ar miz-idavs. msurs, mkiTxvelis yuradReba orrames mivapyro: Tavad teqsts, mis mx-atvrul Rirsebebs da im samyaros –erTob, erTob saintereso adgils –romelSic Cven, sicocxlisaTvisgaRviZebulni vpoulobT sakuTarTavs.

swored amitom me vtoveb sakuTarTavs, anu vcdilob, naklebi vwero sak-uTari Tavis Sesaxeb. avtors SeuZliaSeasrulos qvemdebaris roli – `mevnaxe esa da es, me gavakeTe esa da es.~magram igi ar unda gadaiqces Tavisimoqmedebis obieqtad; `me vaanalizebsakuTar Tavs, me aRvwer sakuTar Tavs,me sakuTari Tavis citirebas vaxden.~

wignze muSaobis procesSi bevri ramgavixsene, gavaanalize, bevri ram aR-movaCine sakuTar TavSi, Cem damokide-bulebaSi sagnebisa da adamianebis mi-marT, zogjer sruliad moulodnel-ic. magram wignisTvis es aRmoCenanisaintereso ar aris da amitom didiawon-dawonis gareSec gamovtove. rakisakuTar Tavze ar vwer, bevr ramesvtoveb kidec. me gverds vuqcev bevriseT rames, mniSvnelovani roli romSeasrula Cem cxovrebaSi, magram amwignTan kavSiri ar aqvs. magaliTad,zafxuls, romelic vaiomingSi gava-tare, roca TxuTmeti wlis viyavi. wig-nis moqmedeba pitsburgSi mimdinare-obs da ver vxedav mizezs, ris gamocmkiTxvels vaiomingSi waviyvan da iq

gatarebul ardadegebze vuambob.Tval-yuri unda adevno sakuTar Tavs,raTa Seni monaTxrobiT mkiTxvelsTavi ar moabezro mTvrali kaciviT:`mere ki esa da es gavakeTe, da es Zalzesaintereso aRmoCnda!~

meore mxriv, me vxapav – vin uwyisramdens! - bavSvis aRfrTovanebulisulidan da mozardis daudgromeli,mSfoTvare sulidan, – xolo es bavSvida es mozardi xom me viyavi!

Cem pirad urTierTobebs axal-gazrda kacebTan ar vexebi, radgan arvapireb sakuTar patar-patara saidum-loTa gamJRavnebas. Tumca or-sam adg-ilas biWebisa da maTi mimzidvelobisSesaxeb mainc vwer. erTi xanoba koxta-pruwa Wabukebis kampanias davuaxlov-di. isini ise SesCveodnen `maRal sa-zogadoebaSi~ trials, rom zogierTimaTgani Sveicarul danasac atarebda,xolo erTs mastika dahqonda Tan imSemTxvevisTvis, cekva Tu mouxdebodasadme. Tuki aseTi SemTxveva miecemo-da, mimoaSxefebda mastikas iatakze damieqaneboda SenTan erTad cekvaSi. ai,visTan vmegobrobdi erTi xanoba. isvaJebi halstuxiT dadiodnen imdroidan, rac maTma dedebma kiseriaRmouCines.

me vcdilobdi, gamometova yve-laferi, rac SeiZleba ar moswonebo-daT Cem naTesavebs. Cemi mSoblebi jerkidev axalgazrdebi arian. debi Tval-yurs adevneben Cem yovel sityvas. Cemmier naxsenebi xalxi jer kidev cocx-alia, isini srul Wkuaze arian da kar-gi mexsierebac aqvT da Tuki saWiroiqneba, ganmsjian kidec pirovnebisSeuracxyofisaTvis.

avtori, romelsac pirvel pirSimihyavs Txroba, SeiZleba daemorCil-os cdunebas da Zvel wyenaze Civilsmohyves. leqciebs rom vkiTxulob sam-werlo ostatobis Sesaxeb, vcdilob,Cavunergo damwyeb mwerlebs, rom lit-eratura xelovnebaa, romelic ar Sei-Zleba farikaobaSi aurio. romanisgverdebi is adgili araa, sadac Sei-Zleba areklo namdvili Tu warmosax-viTi Tavdasxmebi an Tavad daece Tavssxvebs, miTumetes im adamianebs, rom-lebmac didi garjis fasad aseT Wkuiskolofad gamogzardes.

me Civils ar vapireb. kacma rom Tq-vas, dasaCivlic araferi maqvs. samwux-arod, rogorc Cans, ise damajerebladavsaxe Cemi yrmobisdroindeli mg-znebare gancdebi, rom mSoblebma,roca wignis im nawilis kiTxva gaas-rules, daaskvnes, rom axlac im ganc-daTa tyveobaSi var. me amasac vuwevangariSs. garda amisa, am delikatursferoSi sxva problemebic arsebobs.mSoblebi da umcrosi da winandeburadpitsburgSi cxovroben, amitom wignSiukiduresi sifrTxilis gamoCenammarTebs.

me davpirdi yvela Cem naTesavs, romsaSualebas mivcemdi, dastambvamdegascnobodnen am Txzulebas. piroba

miveci maT, rom amovagdebdi nebismi-er pasaJs, romelsac romelime maTganidaiwunebda. Cem ymawvilqalobaSi, si-marTle giTxraT, gulze ar mexatebo-da pitsburgis sazogadoeba, ris gamocsixaruliT Sevdiodi ucxo wreSi, ma-gram, vfiqrob, arc amaSi gamotydomaSeiZleba, radgan naTesavebi axla imasifiqreben, rom maT ormocdaaTianiwlebis rigiT pitsburgelebSi vurev.

me vicnob erT mwerals, romelicTavis moTxrobebSi aRwers misimSoblebis arcTu sasiamovno por-tretebs. magram miuxedavad amisa,orives axarebs, radgan deda siam-ovnebiT kiTxulobs mamis naklovaneba-Ta Sesaxeb, mama ki – dedis naklovanebe-bze. ase mgonia, kargis garda arafersvambob im xalxze, Cem wignSi rom vax-seneb. ufro metic; vcdilob, isiniukeTac gamoviyvano, radgan vTvli,rom saWiro ar aris, mweralma akriti-kos adamianebi, romlebsac sabeWd mow-yobilobebTan misvlis saSualeba araqvT da Tavis dacva ar SeuZliaT.

me vurCev yvela mwerals, wignisTvismemuarebis formas Tu airCeven, isemoeqcnen mas, rogorc nebismier sxvaformas. imuSaon teqstze, daxvewonfraza.

imedi nu geqnebaT, rom wigni dagex-marebaT, ganimtkicoT mogonebebi. Tues mogonebebi Zvirfasni arianTqvenTvis, ecadeT, Tavidan aiciloTmaTi qaRaldze gadatana, radgan esmaTi dakargvis ueWveli gzaa. Tqven verdawerT memuarebs ise, msxverplad argaiRoT sakuTari mogonebani. memuare-bi mogonebebiT ikvebebian da bolos dabolos nTqaven kidec maT.

saqme imaSia, rom mwerals sinaTlisada feradovnebis gancda aqvs mogoneb-is sityvad qcevis procesSi. Tuki ori-sami dRe migdiT rTuli abzacis dax-vewaze an mTeli kvira – movlenis aRw-eraze, es imas niSnavs, rom mweraliufro met dros xarjavs movlenis aR-weraze, vidre am movlenam cxovrebaSimoiTxova. garda amisa, es dro aRweri-sas ufro daZabulad miedineba.

amitom weras rom amTavrebT,aRaraferi gaxsovT, garda sakuTariaRwerisa. ra simarTliTac ar undagadmosceT movlena, Tqven SeqmeniTmonstri, romelic nTqavs mas. es bevr-jer gamomicdia, radgan xalisiT va-qcev movlenebs qaRaldis furclebad.roca aRvwer movlenas, mogonebani ammovlenaze, es mofarfate, mouxelTe-beli nafleTebi ferebisa da Seg-rZnebebisa, ifantebian. maT cvlis Se-qmnili Txzuleba. igi iqceva Tqvenisaxlis parmaRze migdebul, TqveniSvilisagan gansxvavebul ucxo bavS-vad, xolo Tqveni sakuTari Sviliikargeba.

mexsiereba arasagnobrivia. sagnebiniadag aviwroeben mas. fotosuraTeb-is albomi erTsa da imave dros ganamt-kicebs da arRvevs kidec Tqven mog-onebebs mogzaurobis, sakuTari bavS-vobis Tu Svilebis bavSvobis Sesaxeb.Tqven ukve aRaraferi gaxsovT Tqvenmogzaurobaze am oriode ubralofotosuraTis garda. Tqven saRebave-biT asaxeT Suqis TamaSi wyalze da amisSemdeg ukve veRarasodes SeZlebTdainaxoT es TamaSi sxvagvarad. igivexdeba flamandielTa tiloebis gacno-bis Semdegac...

wignis wera igivea, rac bavSvis kve-ba. nebisyofa aq TiTqmis arafer Sua-Sia. Tu yrma RamiT itirebs da Tqvenmxolod sakuTari nebisyofis imediTadgebiT sawolidan da aWmevT mas, ma-Sin yrma mSieri darCeba. Tqven fexzegayenebT siyvaruli. nebisyofa sustia,siyvaruli – Zlieri. bavSvisTvis romadge, saWiro ar aris, sakuTar TavsmaTraxi mouRero. Tqven dgebiT imit-om, rom giyvarT is. imave mizeziT mid-ixarT sawer magidasTan. amaSi arafe-ria arabunebrivi. risime mgznebaresiyvaruli ar ewinaaRmdegeba bunebas,miTumetes – adamianur bunebas. Cven amqveyanaze siyvarulisTvis varsebobT.

Targmna TinaTin cankaSvilma

Page 16: literaturuli gazeTi - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/110774/1/Literaturuli... · 2015-09-17 · literaturuli gazeTi proza 3 19 Tebervali - 4 marti 2010 qalaqi tibetis samxreTiT.

16 iumori literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi

gamodis saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa

da sportis saministros finansuri mxardaWeriT

literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTitel.: 292196; mob. tel.: (877)742277; (899)269852; e-mail: [email protected]

redaqtori irakli javaxaZeredaqtoris moadgile uCa SerazadiSviliJurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli

qristine bebia

stumarTmoyvare

qarTveli

_ megobrebo, gSiaT?_ au, magra, to!_ mSia kubSi! cotac da, kuboSi

viqnebi Casawveni. SimSilisagan vkvde-bi!

_ axla kai imeruli xaWapuri maWa-ma, yveli rom gadmoyrili aqvs, ai, ager,margos ZuZuebiviT.

_ yveli rom Cemi ZuZuebiviT aqvsda comi Seni yveriviT.

_ axla SimSilisgan ar mqondesgoneba gadaketili, kai raRacas gety-odi. bedi gaqvs!

_ Sen rom giyureb, Tan mSiers, TanmSieri, es bedia?!

_ arc ki vici, ra giTxra! ara, ra,marTla Zaan mSia. sul mTladgamoborebuli var.

Wames_ eg iseTi simarTlea, rogorc..._ ra rogorc?_ Tundac is rogorc, me rogorc

mSia axla._ ar gSiebia Sen da tyuilad nu gva-

codeb Tavs!_ vai, Se sacodao!_ kargi, ra, erTmaneTTan kin-

klaobaSi nu xarjavT kinkila energias!_ fenovanze ras ityodiT?_ kargia, magram 1marto fenovani xaWapuri dasap-

lomb kbilSi CamrCeba. fenovani suframinda axla me, Torem fena-fena Camke-ca SimSilma.

_ kargi lobianic magrad gamis-wordeboda.

Rarib qarTvels ewvia stumari._ colo, gamogvitane pur-marili.

sircxvili ara vWamoT._ ki, batono! stumari RmerTma

gvimravlos, adRegrZelos da adidos!dafacurda, datrialda coli,

Tumc ki saxlSi saWmeli ar ido. stu-mars arara movakloT. stumari RvTisaariso.

neknebi amoiRo, erTmaneTs daawyo.Zvlebi axaxuna da cecxli daanTo.

barklebidan xorci moiglija. sisx-liani mwvadebi dabrawa.

sisxli gamoidina. damaTrobelisiTxe kokaSi Caasxa.

ZuZudan rZe gamoiwvela da TasSiCaRvara. nawili mawvnad Seadeda.nawiliT yveli daayena. sulgunic gada-zila.

kbilebi daimtvria da dafqva. naxe-vari _ msxvilad, RerRilad, naxevariwvrilad gacra, fqvilad.

simwris cremlebi waskda. cremliTfqvili mozila da mWadebi daakra.

fqvilSi yveli Cado. xaWapuri gamo-acxo.

Romi daago. sulguni CaarWo.Roms yveli CaaWylita. elarji

amozila.Tmebi daiglija da Zafi dagrixa.Tavi gaipo, tvini amoiRo, Zafze aan-

co. sisxls fqvili Seazila. CurCxelaamoavlo.

felamuSic daago.gul-RviZli amoiglija da kuWmaWi

Seamzada.nawlavebi gamoiSigna da datena. ku-

pati dakida.aqiT qababi.iqiT ocdaerTnaoWiani xinkali.ra ar gaakeTa, nair-nairi kerZi

noyieri. Tavi ar dazoga, stumari romgaeSva madlieri.

sufra gaSala. kerZebi daalaga. yve-la daagemovna stumarma. TiTebiCaikvnita. msgavsi manam araferi gaes-inja. gaifiqra: ,,ai, kerZi _ gemrieli,naturaluri. sCans, rom maspinZelmaSig Cado alali guli da suli.”

colma Tmebi daiputa. leibi da sa-ban-baliSi dabumbla. stumari moasve-na. stumars mSvidad eZina, TiTqosRrublebSi efrina.

colma Zvali, xorci da tyavi rZeSimoxarSa. madasaRmZvreli suni auSvaxaSma. gamoRviZebul stumars gamou-tana da miarTva. stumars oflma dauw-yo dena. nabaxusevma igrZno Sveba.

qmarma cols diasaxlisoba uqo dastumarma kidev ufro.

kmayofili wavida stumari. adidaufali.

_ Sen gaisworo da Cven gagvas-woro?!

_ ara, ras ambob! me ,,vafSe” ar mber-avs lobiani.

_ gagberavs da CvencdagimatebT_cemiT gagberavT.

_ axla gripian qaTams da Rorsacdaufiqreblad SevWamdi.

_ nato gviSveliso, raRac did im-eds amyareben, nato, Senze da aba, Senici, gaamarTle imedebi _ gviSvelerame!

_ me ra giSveloT?!_ ra ra gviSvelo! mTel saqarTve-

los Seni imedi aqvs, nato!_ imedi bolos kvdeba!_ damrCes oxrad imedi! mominela

SimSilma! xaWapuri da lobiani miscaaxla Cems kuWs mosaneleblad?!

_ yvela gza romSi ki ara, kuWSi mi-dis da mere _ sxvagan. kuWze gverdisavliT Sors versadac ver waxval. kuWisamyaros centria!

_ xinkal-centrSi dagvsva?! cxel-cxel xinkalze ra azri gaqvT?

_ gvevaseba. magari kacia._ auuu, nerwyvi momadga._ Tu RmerTi gwams, ar gadmoaf-

urTxo, Caylape._ sxva ra gza maqvs! ise mSia, saku-

Tar nerwyvs ki ara, quCaSi gadmo-furTxebul nerwyvebsac xinkliswveniviT Sevxvripavdi.

_ fuuuu..._ fuuze fuli gamaxsenda da

wertili daesva Cems SimSilisagangafuWebul xasiaTs. fuli romgvqondes axla, sxvanair fuuus daviZa-xebdiT cxeli xinklebis gasacieblad.

_ vWame, vWamo, maWama, gaWame... nuSeWameT, ra, tvini!

_ gindaT, gaWamoT?_ gvaWamo?!_ ho, gaWamoT._ gvinda?! Tundac Tavi dagvidevi

SesaWmelad._ goWis Tavi ufro mogewonebaT da

wavediT restoranSi!

_ ar mjera, ra! SimSilisgan melan-deba Tu RmerTma gadmogvxeda?

_ RmerTma ki ara, giom gadmogvxe-da.

_ amieridan Senze vilocebT: mamaoCveno gio, romeli xar caTa Sina, wmidaiyavn saxeli Seni, movedin sufeva Seni,iyavn neba Seni viTarca caTa Sina, egre-ca qveyanasa zeda, puri Cveni arsobisamomec Cven dRes...

_ wamo, ra, droze, Torem aman sulmTlad gareka.

_ gagrekav me Sen kai adgilas!_ cota moicade. axla gio

migverekeba restoranSi.magidas miusxdnen restoranSi.

xaWapurebic SeukveTes, lobianebic,xinklebic... goWis Tavic... Rvinoc, giosdasalocad.

_ ooo! ai, cxoneba! samoTxe me ukvevnaxe, megobrebo.

_ jer sada xar!eg samoTxis Sesasv-lelia. saWmelebi mogvitanon da merenaxe Sen samoTxe.

_ es restorani samoTxea, da gio _RmerTi.

_ da Cven angelozebi, ara?!_ aba?!_ aba, da... aba, angelozebo, me unda

dagtovoT._ sad midixar, gio?_ jojoxeTSi._ samoTxidan jojoxeTSi midixar?_ eSmakisTvis samoTxe jojoxeTia

da jojoxeTi samoTxea._ Cven xom angelozebi varT?_ mSieri angelozebi ar arseboben!_ hoda, cotac da, gavxdebiT an-

gelozebi._ ase iolia angelozad gaxdoma?_ ra ioli! lamisaa davixoceT, ma-

gram Sen gvixsen da Segviyvane samoTxe-Si.

_ misia Sesrulebulia da wavedi._ ki, magram fuli?!_ ra fuli?!_ aba, gaWmevTo?!_ mereda, ar gaWameT?!

19 Tebervali - 4 marti 2010