Lenin 48 Bia Bong 2tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/... · céng sù, b¹n bÌ,...

V« s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc, ®oµn kÕt l¹i !

V.I. Lª-Nin Toµn tËp

48

V.I. Lª-Nin Toµn tËp

TËp 48

Nh÷ng th− tõ

Th¸ng M−êi mét 1910 - th¸ng B¶y 1914

Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2005

Nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi

© Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1981 10 102⎯600 Л014(01)⎯81 482 - 81

Lêi nhµ xuÊt b¶n

Kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ nÒn t¶ng t− t−ëng vµ kim chØ nam hµnh ®éng lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c ®èi víi çch m¹ng ViÖt Nam; lµ b−íc ph¸t triÓn vÒ nhËn thøc vµ t− duy lý luËn cña §¶ng ta trong c«ng cuéc ®æi míi, quyÕt t©m x©y dùng ®Êt n−íc theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa.

Nh÷ng thµnh tùu mäi mÆt do c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc mang l¹i trong nh÷ng n¨m qua thËt ®¸ng tr©n träng vµ khÝch lÖ, ®ång thêi ®ßi hái toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu, ph¸t triÓn lý luËn çch m¹ng khoa häc cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn ®ang ®Æt ra trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc trong giai ®o¹n hiÖn nay.

Víi tinh thÇn ®ã, viÖc t×m hiÓu, nghiªn cøu cã hÖ thèng vµ vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng t− t−ëng, nh÷ng tinh hoa cña chñ nghÜa M¸c - Lª-nin lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt ®èi víi chóng ta hiÖn nay.

§¸p øng nhu cÇu häc tËp, nghiªn cøu lý luËn cña ®«ng ®¶o b¹n ®äc, ®Æc biÖt lµ cña çc nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, çc nhµ khoa häc, çc nhµ nghiªn cøu, gi¶ng viªn vµ sinh viªn çc tr−êng ®¹i häc, nh©n dÞp kû niÖm 135 n¨m ngµy sinh cña Vla®imia IlÝch Lªnin (22-4-1870 ― 22-4-2005), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n Bé s¸ch quý V. I. Lªnin - Toµn tËp gåm 55 tËp vµ 2 tËp Tra cøu.

Bé s¸ch V. I. Lªnin - Toµn tËp ra m¾t b¹n ®äc lÇn nµy ®−îc xuÊt b¶n theo ®óng nguyªn b¶n cña Bé V. I. Lªnin - Toµn tËp, tiÕng ViÖt, do Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi hîp t¸c víi Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, xuÊt b¶n vµo nh÷ng n¨m 70-80 thÕ kû XX.

* * *

TËp 48 nµy gåm nh÷ng th− tõ cña Lªnin trao ®æi víi çc céng sù, b¹n bÌ, ng−êi th©n viÕt tõ th¸ng 11 n¨m 1910 ®Õn th¸ng 7 n¨m 1914. §©y lµ thêi kú cao trµo çch m¹ng míi, thêi kú lín m¹nh cña phong trµo çch m¹ng Nga.

Qua th− tõ, Lªnin ®Ò cËp vµ bµn b¹c vÒ nhiÖm vô Héi nghÞ ®Êu tranh chèng ph¸i thñ tiªu, ph¸i T¬rètkÝt ë trong §¶ng vÒ kh«i phôc çc c¬ quan Trung −¬ng; vÒ viÖc tæ chøc Héi nghÞ VI toµn Nga (Héi nghÞ Praha), chØ ®¹o çc ®Þa ph−¬ng thi hµnh çc nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ VI; c«ng viÖc l·nh ®¹o çc tê b¸o, trong ®ã Ng−êi ®Æc biÖt quan t©m uèn n¾n, theo dâi ho¹t ®éng, sù tr−ëng thµnh cña tê Sù thËt. Ng−êi còng trao ®æi vµ theo dâi ho¹t ®éng cña çc ®¹i biÓu lµ ®¶ng viªn Céng s¶n trong §uma nhµ n−íc IV, gi¸o dôc vµ uèn n¾n hä thùc hiÖn s¸ch l−îc trong §uma. Lªnin còng quan t©m h¬n c¶ ®Õn viÖc chuÈn bÞ vµ tiÕn hµnh Héi nghÞ víi çc ®Þa ph−¬ng cña Trung −¬ng (chØ ®¹o thùc tiÔn), cñng cè sù thèng nhÊt vÒ tæ chøc vµ t− t−ëng, b¶o vÖ nh÷ng nguyªn lý triÕt häc M¸c, thÕ giíi quan m¸cxÝt, chèng chiÕn tranh ®Õ quèc. Ng−êi còng quan t©m ®Õn b¹n bÌ, ®ång chÝ, ®Õn ng−êi vî, Crópxcaia; quan t©m ®Õn tµi n¨ng Goãcki…

Néi dung nh÷ng t¸c phÈm chÝnh trong tËp nµy ®−îc ph©n tÝch kh¸ toµn diÖn trong phÇn Lêi tùa in ë ®Çu s¸ch, do ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lªnin (Liªn X«) viÕt cho lÇn xuÊt b¶n b»ng tiÕng ViÖt.

PhÇn Phô lôc vµ çc B¶n chØ dÉn (víi nh÷ng sè trang t−¬ng øng cña phÇn néi dung trong tËp) ë cuèi s¸ch ®−îc tr×nh bµy hÕt søc khoa häc vµ chuÈn x¸c; ®©y lµ phÇn tra cøu rÊt bæ Ých, gãp phÇn lµm s¸ng tá nhiÒu vÊn ®Ò trong néi dung t¸c phÈm, gióp b¹n ®äc hiÓu s©u s¾c h¬n t− t−ëng cña V. I. Lª-nin.

Chó thÝch cuèi trang b»ng dÊu (*) lµ cña V. I. Lªnin; Chó thÝch b»ng ch÷ sè ArËp (1)) lµ cña ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lªnin trùc thuéc Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng céng s¶n Liªn X« (tr−íc ®©y).

Hy väng Bé s¸ch sÏ lµ tµi liÖu nghiªn cøu vµ tham kh¶o bæ Ých cÇn thiÕt cho b¹n ®äc.

Th¸ng 3 - 2006 Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia

VII

Lêi tùa

TËp bèn m−¬i t¸m trong V. I. Lª-nin Toµn tËp gåm nh÷ng

bøc th− viÕt tõ th¸ng M−êi mét 1910 ®Õn th¸ng B¶y 1914, trong thêi kú cã cao trµo çch m¹ng míi; nh÷ng th− nµy liªn quan ®Õn nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin in trong çc tËp 20 - 25 cña lÇn xuÊt b¶n nµy.

Nh÷ng th− tõ nµy ph¶n ¸nh mét khèi l−îng c«ng t¸c chÝnh trÞ - t− t−ëng vµ tæ chøc rÊt to lín cña V. I. Lª-nin trong viÖc chuÈn bÞ Héi nghÞ VI toµn Nga (Héi nghÞ Pra-ha) cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Héi nghÞ nµy ®ãng mét vai trß xuÊt s¾c trong viÖc x©y dùng ®¶ng b«n-sª-vÝch, ®¶ng kiÓu míi, nã v¹ch ra ®−êng lèi chÝnh trÞ vµ s¸ch l−îc cña ®¶ng trong ®iÒu kiÖn cã cao trµo çch m¹ng ®ang lín m¹nh.

Sè th− göi cho N. G. P«-lª-ta-Ðp, G. V. Plª-kha-nèp, G. L. Sc¬-lèp-xki, A. I. Li-u-bi-mèp vµ M. K. Vla-®i-mi-rèp, A. I. R−-cèp ®Ò cËp ®Õn çc vÊn ®Ò ®Êu tranh chèng ph¸i thñ tiªu vµ tiÕn hµnh ®−êng lèi liªn minh gi÷a nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch víi nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ñng hé ®¶ng, kh«i phôc nh÷ng c¬ quan trung −¬ng cña ®¶ng, triÖu tËp héi nghÞ toµn thÓ Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ë n−íc ngoµi nh»m chuÈn bÞ cho héi nghÞ ®¹i biÓu toµn ®¶ng. V. I. Lª-nin gay g¾t chØ trÝch R−-cèp v× R−-cèp theo chñ nghÜa ®iÒu hßa, "ngoµi miÖng th× lem lÐm chèng bän thñ tiªu, nh−ng trªn thùc tÕ l¹i bÞ chóng mª hoÆc" (tËp nµy, tr. 22); Ng−êi chØ ra r»ng lËp tr−êng cña nh÷ng phÇn tö theo chñ nghÜa ®iÒu hßa thËt nguy hiÓm vµ tai h¹i biÕt chõng nµo cho sù nghiÖp cña ®¶ng.

Lêi tùa

VIII

ThÊy tr−íc nh÷ng khã kh¨n lín lao ph¶i kh¾c phôc khi chuÈn bÞ héi nghÞ, ngay tõ th¸ng M−êi mét 1911, trong nh÷ng th− tõ trao ®æi víi nhµ d©n chñ - x· héi ng−êi TsÐc A. Nª-mª-tx¬, V. I. Lª-nin ®· tháa thuËn vÒ viÖc triÖu tËp héi nghÞ ë Pra-ha vµ vÒ sù gióp ®ì thÝch ®¸ng vµo viÖc tæ chøc héi nghÞ nµy. V. I. Lª-nin viÕt: "§iÒu quan träng nhÊt ®èi víi chóng t«i lµ kh¶ n¨ng tæ chøc c«ng viÖc cho thËt hÕt søc bÝ mËt " (tr. 54). Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi TsÐc ®· gióp ®ì rÊt nhiÒu trong viÖc tæ chøc héi nghÞ, ®· biÓu lé t×nh ®oµn kÕt quèc tÕ v« s¶n vµ sù ch¨m lo ®Çy t×nh nghÜa anh em ®èi víi nh÷ng ng−êi tham gia héi nghÞ.

V. I. Lª-nin ®· l·nh ®¹o toµn bé ho¹t ®éng cña héi nghÞ häp vµo th¸ng Giªng 1912. NghÞ quyÕt quan träng nhÊt cña héi nghÞ lµ khai trõ bän men-sª-vÝch theo ph¸i thñ tiªu ra khái hµng ngò §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. §¸nh gi¸ ý nghÜa cña héi nghÞ, V. I. Lª-nin ®· viÕt nh− sau cho Goãc-ki ngay sau khi héi nghÞ kÕt thóc: "S¾p tíi chóng t«i sÏ göi cho ®ång chÝ çc nghÞ quyÕt cña héi nghÞ. Cuèi cïng, bÊt chÊp bän sóc sinh thñ tiªu, chóng ta ®· phôc håi ®−îc ®¶ng vµ Ban chÊp hµnh trung −¬ng cña ®¶ng. T«i hy väng r»ng ®ång chÝ sÏ chia vui víi chóng t«i vÒ viÖc nµy" (tr. 59). Sau khi héi nghÞ kÕt thóc, toµn ®¶ng vµ Ban chÊp hµnh trung −¬ng cña ®¶ng ®· tËp trung toµn bé sù chó ý vµo viÖc cñng cè nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®−îc vµ dùa trªn c¬ së nh÷ng nghÞ quyÕt cña héi nghÞ mµ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng cña ®¶ng. Trong nh÷ng th− göi G. C. Oãc-®gi«-ni-kÝt-dª, X. X. Xpan-®a-ri-an, E. §. Xta-x«-va ®Ò ngµy 28 th¸ng Ba vµ göi Bé phËn ë trong n−íc cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ®Ò ngµy 16 th¸ng T− 1912, V. I. Lª-nin yªu cÇu ®−îc th«ng b¸o vÒ viÖc thi hµnh çc nghÞ quyÕt cña héi nghÞ t¹i çc ®Þa ph−¬ng, vÒ viÖc lªn ¸n bän thñ tiªu vµ hoµn toµn c¾t ®øt quan hÖ víi chóng, Ng−êi nhÊn m¹nh ý nghÜa cña viÖc cñng cè mèi liªn l¹c gi÷a çc tæ chøc ®¶ng víi Ban chÊp hµnh trung −¬ng.

V. I. Lª-nin phª ph¸n gay g¾t m−u toan cña T¬-rèt-xki, cña ph¸i "TiÕn lªn", cña ph¸i Bun ®Þnh cïng triÖu tËp chung víi

Lêi tùa

IX

bän thñ tiªu mét héi nghÞ "riªng" vµ kÕt thµnh mét khèi liªn minh chèng ®¶ng. V. I. Lª-nin viÕt: "Hä cø thö lµm xem! Th−a çc ngµi, cÇn hµnh ®éng, chø kh«ng cÇn lêi nãi!! Çc ngµi ®· bÊt lùc (+ T¬-rèt-xki + ph¸i "TiÕn lªn") tõ ngµy 26. XI. 1910, khi T¬-rèt-xki tuyªn bè triÖu tËp héi nghÞ, çc ngµi sÏ cßn bÊt lùc m·i.

Chóng ta ®· ®o¹n tuyÖt víi bän thñ tiªu, ®¶ng ®· ®o¹n tuyÖt víi chóng. MÆc cho chóng cø thö t×m çch thµnh lËp mét §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga kh¸c, víi bän thñ tiªu! ThËt nùc c−êi" (tr. 66).

Cuéc ®Êu tranh kh«ng khoan nh−îng cña V. I. Lª-nin, cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch chèng çc nhãm vµ çc trµo l−u chèng ®¶ng, v× sù thèng nhÊt hµng ngò cña ®¶ng, lµ mét tÊm g−¬ng cho çc ®¶ng céng s¶n vµ çc ®¶ng c«ng nh©n trong cuéc ®Êu tranh cña hä chèng bän c¬ héi chñ nghÜa vµ bän xÐt l¹i ®ñ mäi lo¹i.

NhiÒu bøc th− in trong tËp nµy nãi lªn khèi l−îng c«ng t¸c to lín cña V. I. Lª-nin trong viÖc l·nh ®¹o çc tê b¸o hîp ph¸p b«n-sª-vÝch nh− "Ng«i sao", "Ng«i sao Nª-va", "Con ®−êng cña chóng ta" vµ çc t¹p chÝ "T− t−ëng" vµ "Gi¸o dôc". V. I. Lª-nin chó ý ®Æc biÖt nhiÒu ®Õn viÖc x©y dùng tê "Sù thËt" ― tê b¸o c«ng nh©n hîp ph¸p kiÓu míi. Nh÷ng bµi b¸o cña V. I. Lª-nin trong tê "Sù thËt" vµ rÊt nhiÒu th− cña Ng−êi göi ®Õn ban biªn tËp ®· x¸c ®Þnh ph−¬ng h−íng vµ tÝnh chÊt cña tê b¸o, c¬ quan ng«n luËn chiÕn ®Êu cña ®¶ng çch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n. Trong th− göi Goãc-ki ngµy 1 th¸ng T¸m 1912, V. I. Lª-nin viÕt: "ë n−íc Nga ®ang cã cao trµo çch m¹ng, kh«ng ph¶i mét cao trµo nµo kh¸c, mµ chÝnh lµ cao trµo çch m¹ng. Vµ chóng t«i ®· ra ®−îc tê "Sù thËt" hµng ngµy, ― ®ã còng lµ nhê chÝnh cuéc Héi nghÞ (th¸ng Giªng) mµ bän ngu ngèc ®ang giÌm pha" (tr. 105 - 106).

V. I. Lª-nin ch¨m chó theo dâi ho¹t ®éng cña tê "Sù thËt", vui mõng víi nh÷ng thµnh tÝch cña b¸o, gióp ®ì uèn n¾n nh÷ng sai lÇm. Thêi kú ®Çu ban biªn tËp cña b¸o tiÕn hµnh bót chiÕn víi

Lêi tùa

X

bän thñ tiªu mét çch miÔn c−ìng. Th¸i ®é nµy ®· bÞ V. I. Lª-nin phª ph¸n kÞch liÖt. Trong thêi kú vËn ®éng bÇu cö §u-ma nhµ n−íc IV, V. I. Lª-nin ®· göi ®Õn ban biªn tËp mÊy bøc th− kiªn quyÕt yªu cÇu n©ng cao tinh thÇn chiÕn ®Êu cña b¸o, triÓn khai viÖc tuyªn truyÒn c−¬ng lÜnh b«n-sª-vÝch trong cuéc ®Êu tranh chèng bän d©n chñ - lËp hiÕn vµ bän thñ tiªu. Mïa xu©n 1913 ban biªn tËp cña b¸o "Sù thËt" ®−îc c¶i tæ, sù l·nh ®¹o cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng ®¶ng ®èi víi tê b¸o ®−îc cñng cè. MÆc dÇu håi th¸ng Ba sè l−îng in cña b¸o ®· t¨ng lªn mét çch ®¸ng kÓ, nh−ng V. I. Lª-nin vÉn ®ßi hái ph¶i ®Èy m¹nh cuéc vËn ®éng ®Æt mua b¸o "Sù thËt", yªu cÇu ph¶i giµnh l¹i tõng nhµ m¸y khái ¶nh h−ëng cña tê b¸o men-sª-vÝch "Tia s¸ng", çc nhµ m¸y ph¶i tæ chøc thi ®ua vËn ®éng nhiÒu ng−êi ®Æt mua b¸o "Sù thËt". Ch¼ng bao l©u c«ng viÖc cña b¸o "Sù thËt" ®· ®−îc c¶i tiÕn nhiÒu: "... giê ®©y tê b¸o ®· ®øng v÷ng, ― V. I. Lª-nin viÕt. ― Mét sù c¶i thiÖn to lín vµ quan träng, ― cÇn ph¶i hy väng ®ã lµ mét sù c¶i thiÖn v÷ng ch¾c vµ triÖt ®Ó" (tr. 237). D−íi sù l·nh ®¹o cña V. I. Lª-nin, tê "Sù thËt" trë thµnh trung t©m cuéc ®Êu tranh cho sù thèng nhÊt thËt sù cña giai cÊp c«ng nh©n, cho sù t¸i lËp mét ®¶ng v« s¶n cã tÝnh chÊt quÇn chóng.

Th− tõ trao ®æi cña V. I. Lª-nin cho thÊy râ lµ Ng−êi rÊt chó ý theo dâi ho¹t ®éng cña çc ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch trong §u-ma nhµ n−íc IV, uèn n¾n vµ gi¸o dôc hä b»ng chÝnh nh÷ng sai lÇm vµ thµnh c«ng cña hä. Trong thêi kú s¸u ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch trong §u-ma nhµ n−íc IV, ®¹i diÖn cho ®¹i ®a sè c«ng nh©n n−íc Nga, ®Êu tranh chèng l¹i b¶y ®¹i biÓu men-sª-vÝch theo ph¸i thñ tiªu, V. I. Lª-nin ®· cho nh÷ng chØ thÞ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò s¸ch l−îc trong §u-ma, ®· gióp ®ì so¹n nh÷ng bµi ph¸t biÓu quan träng nhÊt trong §u-ma. Theo s¸ng kiÕn cña Ng−êi, çc nghÞ sÜ c«ng nh©n ®· thµnh lËp ― vµo th¸ng M−êi mét 1913 ― mét ®¶ng ®oµn b«n-sª-vÝch ®éc lËp lÊy tªn lµ "§¶ng ®oµn c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga".

ChiÕm vÞ trÝ quan träng trong nh÷ng bøc th− viÕt n¨m 1913 lµ nh÷ng vÊn ®Ò chuÈn bÞ vµ tiÕn hµnh çc cuéc héi nghÞ cña Ban

Lêi tùa

XI

chÊp hµnh trung −¬ng víi çc çn bé ®¶ng häp ë Cra-cèp vµ P«-r«-nin. NhiÒu tµi liÖu vÒ Héi nghÞ Cra-cèp ®−îc in lÇn ®Çu tiªn. Ngµy çc nhµ ho¹t ®éng ®¶ng tõ n−íc Nga sang lµ ngµy héi lín ®èi víi V. I. Lª-nin. Ng−êi viÕt: "Çi c¨n cø Cra-cèp ®· chøng tá r»ng nã lµ cã Ých: viÖc chóng t«i chuyÓn ®Õn Cra-cèp ®· hoµn toµn "cã lîi" (®øng vÒ ph−¬ng diÖn sù nghiÖp mµ nãi)" (tr. 182). Nhê ë gÇn n−íc Nga mµ sù liªn hÖ víi çc çn bé ®¶ng lµm c«ng t¸c thùc tiÔn trë nªn chÆt chÏ h¬n. KÓ l¹i c¶m t−ëng cña m×nh vÒ Héi nghÞ Cra-cèp, V. I. Lª-nin viÕt nh− sau cho L. B. Ca-mª-nÐp: "Héi nghÞ tiÕn triÓn rÊt tèt. ý nghÜa cña nã sÏ kh«ng kÐm Héi nghÞ th¸ng Giªng 1912. SÏ cã nh÷ng nghÞ quyÕt vÒ tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng, trong ®ã cã vÊn ®Ò thèng nhÊt... TÊt c¶ mäi nghÞ quyÕt ®Òu ®−îc n h Ê t t r Ý th«ng qua... Th¾ng lîi v« cïng to lín!" (tr. 187 - 188). Nh÷ng nghÞ quyÕt cña çc héi nghÞ nµy ®· ®ãng mét vai trß lín lao trong viÖc cñng cè ®¶ng vµ sù thèng nhÊt cña ®¶ng, trong viÖc ®¶ng tranh thñ ®−îc ®a sè giai cÊp c«ng nh©n.

Bªn c¹nh c«ng t¸c thùc tiÔn l·nh ®¹o ®¶ng, V. I. Lª-nin vÉn tiÕp tôc nghiªn cøu ®Ó luËn chøng mét çch toµn diÖn lý luËn vµ chÝnh s¸ch cña ®¶ng vÒ vÊn ®Ò d©n téc. Mét sè luËn ®iÓm ®−îc ph¸t triÓn trong çc th− tõ trao ®æi bæ sung quý b¸u vµo nh÷ng t¸c phÈm vµ bµi viÕt cã tÝnh chÊt kinh ®iÓn cña Ng−êi: "ý kiÕn phª ph¸n vÒ vÊn ®Ò d©n téc", "VÒ quyÒn d©n téc tù quyÕt", "Bµn vÒ quyÒn tù trÞ "d©n téc vÒ v¨n ho¸"", v. v.. Trong nh÷ng th− göi X. G. Sau-mi-an vµo nh÷ng n¨m 1913 - 1914, V. I. Lª-nin ®· gi¶i thÝch nh÷ng yªu s¸ch cã tÝnh chÊt c−¬ng lÜnh cña chñ nghÜa b«n-sª-vÝch vÒ quyÒn d©n téc tù quyÕt, tøc lµ quyÒn ®−îc t¸ch ra vµ thµnh lËp quèc gia ®éc lËp, vÒ quyÒn tù trÞ ®Þa ph−¬ng ®èi víi nh÷ng d©n téc nµo muèn ë l¹i trong mét nhµ n−íc nhÊt ®Þnh, vÒ quyÒn b×nh ®¼ng hoµn toµn cña tÊt c¶ çc d©n téc vµ çc ng«n ng÷. Ng−êi kiªn quyÕt chèng l¹i khÈu hiÖu tù trÞ d©n téc vÒ v¨n ho¸, mét khÈu hiÖu t− s¶n - d©n téc chñ nghÜa mµ bän c¬ héi chñ nghÜa ra søc truyÒn b¸ ë Nga vµ ë n−íc ngoµi. V. I. Lª-nin d¹y r»ng ®iÒu chñ yÕu trong vÊn ®Ò d©n téc lµ sù

Lêi tùa

XII

®oµn kÕt c«ng nh©n tÊt c¶ çc d©n téc d−íi ngän cê cña chñ nghÜa quèc tÕ v« s¶n, sù thèng nhÊt hµnh ®éng cña hä trong cuéc ®Êu tranh giai cÊp, sù hîp nhÊt trong çc tæ chøc v« s¶n thèng nhÊt.

V. I. Lª-nin ®· ®Êu tranh cho sù thèng nhÊt cña giai cÊp c«ng nh©n, cho sù thèng nhÊt thùc sù cña ®¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n, v× vËy trong çc bøc th− còng nh− trong çc bµi viÕt cña m×nh, Ng−êi ®· kÞch liÖt chèng l¹i chñ nghÜa liªn bang trong ®¶ng ― vÒ nguyªn t¾c chóng t«i chèng chÕ ®é liªn bang, V. I. Lª-nin viÕt, "chóng t«i ñng hé chÕ ®é tËp trung d©n chñ" (tr. 425).

V. I. Lª-nin rÊt chó ý ®Õn phong trµo c«ng nh©n ë L¸t-vi-a. Trong tËp nµy cã ®¨ng 11 bøc th− göi çc nhµ d©n chñ - x· héi L¸t-vi-a: I-a. A. BÐc-din, I. E. GhÐc-man vµ I. Ru-®i-x¬ - GÝp-xli-x¬. Nh÷ng th− nµy cho thÊy Ng−êi ®· ch¨m chó theo dâi nh− thÕ nµo sù ph¸t triÓn cña cuéc ®Êu tranh néi bé trong §¶ng d©n chñ - x· héi xø L¸t-vi-a vµ ®· gióp ®ì nh− thÕ nµo nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch L¸t-vi-a. Theo ®Ò nghÞ cña hä, V. I. Lª-nin ®· viÕt, vµo th¸ng N¨m 1913, "Dù th¶o c−¬ng lÜnh cho §¹i héi IV cña §¶ng d©n chñ - x· héi xø L¸t-vi-a". Nh÷ng th− tõ trao ®æi víi nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch L¸t-vi-a ph¶n ¸nh sù tham gia tÝch cùc cña Ng−êi vµo viÖc chuÈn bÞ vµ tiÕn hµnh ®¹i héi §¶ng d©n chñ - x· héi xø L¸t-vi-a.

Trong thêi gian ë Ba-lan (tõ th¸ng S¸u 1912 ®Õn th¸ng T¸m 1914) V. I. Lª-nin ®· cã nh÷ng mèi liªn hÖ cßn v÷ng ch¾c h¬n n÷a víi phong trµo c«ng nh©n Ba-lan, víi nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Ba-lan, ®· gióp ®ì hä nhiÒu. §¶ng d©n chñ - x· héi V−¬ng quèc Ba-lan vµ LÝt-va lóc ®ã ®ang tr¶i qua mét thêi kú ph©n liÖt. Trong cuéc ®Êu tranh chèng nh÷ng sai lÇm cña Ban l·nh ®¹o trung −¬ng §¶ng d©n chñ - x· héi V−¬ng quèc Ba-lan vµ LÝt-va ― Ban l·nh ®¹o nµy do R. Lóc-x¨m-bua, L. T−-sca vµ nh÷ng ng−êi kh¸c l·nh ®¹o ― ®· h×nh thµnh mét ph¸i ®èi lËp mµ ®¹i biÓu lµ ph¸i "R«-d¬-la-mèp", ph¸i nµy dùa vµo tæ chøc V¸c-sa-va cña §¶ng d©n chñ - x· héi V−¬ng quèc Ba-lan vµ LÝt-va. Trong nhiÒu bµi viÕt vµ th− tõ viÕt trong thêi kú nµy, V. I. Lª-nin ®· nhËn ®Þnh t×nh h×nh trong §¶ng d©n chñ - x·

Lêi tùa

XIII

héi Ba-lan vµ v¹ch ra nh÷ng nguyªn nh©n dÉn tíi sù ph©n liÖt. Khi ë Cra-cèp V. I. Lª-nin vÉn tiÕp tôc nghiªn cøu vÊn ®Ò

ruéng ®Êt. Trong nh÷ng bøc th− göi V. A. Çc-pin-xki, ban biªn tËp b¸o "Sù thËt", N. ¤-xin-xki, I. A. Guèc-vÝch, N. N. Na-c«-ri-a-cèp, V. I. Lª-nin yªu cÇu hä göi cho Ng−êi nh÷ng s¸ch thèng kª n«ng nghiÖp cña Mü, nh÷ng Ên phÈm thèng kª cña héi ®ång ®Þa ph−¬ng, v. v. cña Nga. Nh÷ng tµi liÖu nµy ®· ®−îc V. I. Lª-nin sö dông khi viÕt cuèn s¸ch vÒ n«ng nghiÖp Mü: "Nh÷ng tµi liÖu míi vÒ nh÷ng quy luËt ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n trong n«ng nghiÖp. Thiªn I"; Ng−êi b¾t tay thùc sù viÕt cuèn nµy vµo ®Çu n¨m 1915. V. I. Lª-nin cã ý ®Þnh viÕt nh÷ng thiªn tiÕp theo nãi vÒ çc n−íc §øc vµ ¸o; nh÷ng th− tõ cña Ng−êi cho ta thÊy r»ng Ng−êi ®· so¹n nh÷ng tµi liÖu chuÈn bÞ cho çc cuèn s¸ch ®ã ë Cra-cèp.

Mét phÇn quan träng trong çc th− tõ lµ ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò ®Êu tranh cña V. I. Lª-nin cho sù trong s¸ng cña nh÷ng nguyªn lý triÕt häc cña chñ nghÜa M¸c. Sau khi ®· chèng tr¶ quyÕt liÖt nh÷ng kÎ thï cña thÕ giíi quan m¸c-xÝt trong nh÷ng n¨m thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ, V. I. Lª-nin l¹i tiÕp tôc ®Èy lui nh÷ng cuéc tÊn c«ng cña bän xÐt l¹i vµo triÕt häc m¸c-xÝt c¶ trong nh÷ng n¨m cã cao trµo çch m¹ng míi. Trong nh÷ng th− göi A. M. Goãc-ki, L. B. Ca-mª-nÐp, V. P. Mi-li-u-tin, ban biªn tËp b¸o "Sù thËt" vµ t¹p chÝ "Gi¸o dôc", V. I. Lª-nin ®· phª ph¸n chñ nghÜa Ma-kh¬ vµ "viÖc t×m thÇn" cña A-lÕch-xin-xki, B«-g®a-nèp, Lu-na-ts¸c-xki, Ng−êi chØ râ r»ng viÖc truyÒn b¸ trong hµng ngò cña ®¶ng, trong quÇn chóng c«ng nh©n nh÷ng quan ®iÓm triÕt häc phñ nhËn chñ nghÜa duy vËt vµ phÐp biÖn chøng lµ mét mèi nguy hiÓm lín vµ cã thÓ g©y ra tæn thÊt kh«ng cøu v·n næi ®èi víi viÖc gi¸o dôc chÝnh trÞ cho ®¶ng viªn. V. I. Lª-nin nhÊn m¹nh r»ng triÕt häc cña chñ nghÜa Ma-kh¬, ®Æc biÖt lµ "thuyÕt t¹o thÇn", g¾n chÆt víi bän ph¶n ®éng vÒ chÝnh trÞ, r»ng nh÷ng quan ®iÓm cña bän triÕt gia xÐt l¹i ®· dÉn tíi chç ®iÒu hßa víi nh÷ng trËt tù ®· tån t¹i ë Nga vµ ch©u ¢u, tíi chç tõ bá ®Êu tranh, tíi chç "tr«ng vµo ý Chóa". Ng−êi viÕt: "ý niÖm

Lêi tùa

XIV

vÒ thÇn ®· lu«n lu«n ru ngñ vµ lµm nhôt "nh÷ng t×nh c¶m x· héi" b»ng çch thay thÕ çi ®ang sèng b»ng çi ®· chÕt, ®ång thêi vÉn lu«n lu«n lµ mét ý niÖm vÒ chÕ ®é n« lÖ (mét chÕ ®é n« lÖ tÖ h¹i nhÊt, kh«ng cã lèi tho¸t). Ch−a bao giê ý niÖm vÒ thÇn l¹i "g¾n liÒn ç nh©n víi x· héi", nã lu«n lu«n trãi chÆt çc giai cÊp bÞ ¸p bøc b»ng çch lµm cho hä tin vµo tÝnh thÇn th¸nh cña nh÷ng kÎ ¸p bøc" (tr. 301).

Kªu gäi v¹ch mÆt nh÷ng kÎ thï cña chñ nghÜa M¸c trong lÜnh vùc t− t−ëng, trong th− göi A. M. Goãc-ki (th¸ng Hai 1913) V. I. Lª-nin nhÊn m¹nh r»ng cÇn ph¶i cÇm bót vµ b¶o vÖ häc thuyÕt vÒ cÊu t¹o vËt chÊt, r»ng ®ã sÏ lµ mét ph−¬ng s¸ch ®Êu tranh rÊt tèt chèng chñ nghÜa duy t©m vµ thuyÕt bÊt kh¶ tri. Cuéc ®Êu tranh kh«ng khoan nh−îng cña V. I. Lª-nin cho sù trong s¸ng cña lý luËn çch m¹ng, cho sù ph¸t triÓn s¸ng t¹o cña nã, cã mét ý nghÜa rÊt to lín ®èi víi viÖc gi¸o dôc t− t−ëng cho c«ng nh©n theo tinh thÇn cña chñ nghÜa M¸c.

Sè th− göi I. Ph. ¸c-m¨ng vµ I. Ph. P«-pèp mµ mét phÇn lín míi ®−îc c«ng bè lÇn ®Çu, g¾n chÆt víi cuéc Héi nghÞ "thèng nhÊt" ë Bruy-xen do Ban chÊp hµnh Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa triÖu tËp trong nh÷ng ngµy 16 - 18 th¸ng B¶y 1914. LÊy cí kh«i phôc sù thèng nhÊt trong §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, çc thñ lÜnh cña Quèc tÕ II ®· dung tóng bän c¬ héi chñ nghÜa trong hµng ngò phong trµo c«ng nh©n Nga, m−u toan thèng nhÊt nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch víi bän thñ tiªu. Tuyªn truyÒn cho "sù thèng nhÊt" nh− thÕ, trong kú häp th¸ng Ch¹p 1913 cña Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa, Cau-xky tuyªn bè r»ng ë n−íc Nga "®¶ng cò ®· biÕn mÊt råi". V. I. Lª-nin rÊt bùc m×nh v× lêi tuyªn bè ®ã cña Cau-xky, Ng−êi gäi lêi tuyªn bè ®ã lµ "v« liªm sØ, tr¾ng trîn, qu¸i ®¶n, ngu ngèc" (tr. 328).

V. I. Lª-nin kh«ng t¸n thµnh Héi nghÞ Bruy-xen, mØa mai gäi nã lµ "mµn hµi kÞch". Tuy nhiªn nÕu tõ chèi kh«ng tham gia héi nghÞ ®ã th× sÏ cã thÓ bÞ nh÷ng c«ng nh©n Ýt am hiÓu ®Êu tranh chÝnh trÞ hiÓu lÇm. V× thÕ nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch quyÕt ®Þnh sö dông héi nghÞ ®ã vµo môc ®Ých gi¸o dôc chÝnh trÞ cho giai

Lêi tùa

XV

cÊp v« s¶n. V. I. Lª-nin viÕt: "Th«ng minh h¬n c¶ lµ hoµn toµn tõ chèi kh«ng ®i. Nh−ng c«ng nh©n Nga sÏ kh«ng hiÓu ®iÒu ®ã, hiÖn nay th× cø ®Ó cho hä häc tËp qua çi thÝ dô sèng" (tr. 418).

V. I. Lª-nin ®· chuÈn bÞ b¸o ço cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ®Ó ®äc t¹i héi nghÞ, ®· viÕt nh÷ng chØ thÞ h−íng dÉn cho ®oµn ®¹i biÓu. Trong nh÷ng th− göi I. Ph. ¸c-m¨ng ®Ó bæ sung vµo nh÷ng ý kiÕn h−íng dÉn ®ã cho çc ®¹i biÓu, V. I. Lª-nin ®· dù kiÕn cÆn kÏ nh÷ng khã kh¨n mµ ®oµn ®¹i biÓu sÏ gÆp ph¶i, çch thøc sö dông tèt nhÊt nh÷ng nghÞ quyÕt cña héi nghÞ §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, cña çc héi nghÞ cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng häp víi çn bé ®¶ng vµ nh÷ng tµi liÖu kh¸c vµo viÖc luËn chiÕn víi bän thñ tiªu vµ ®Æc biÖt víi çc thñ lÜnh cña Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa t¹i Héi nghÞ Bruy-xen. Ngay tr−íc ngµy häp héi nghÞ, V. I. Lª-nin viÕt: "Theo t«i, vÊn ®Ò chñ yÕu lµ chøng minh r»ng chØ cã chóng ta míi lµ mét ®¶ng th«i (cßn nh÷ng ng−êi kia lµ mét khèi h÷u danh v« thùc, hoÆc nh÷ng nhãm nhá), chØ cã chóng ta míi lµ mét ®¶ng c«ng nh©n th«i (cßn nh÷ng ng−êi kia th× cã giai cÊp t− s¶n cung cÊp tiÒn vµ phª chuÈn), chØ cã chóng ta míi lµ ®a sè, 4/5" (tr. 399).

BÊt chÊp nh÷ng lêi ph¶n kh¸ng cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch, héi nghÞ vÉn th«ng qua nghÞ quyÕt cña Cau-xky vÒ viÖc thèng nhÊt §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. NghÞ quyÕt nµy kh¼ng ®Þnh r»ng trong §¶ng d©n chñ - x· héi Nga kh«ng cã nh÷ng bÊt ®ång ý kiÕn c¨n b¶n lµm c¶n trë ®Õn sù thèng nhÊt, nã nh»m thñ tiªu ®¶ng m¸c-xÝt çch m¹ng ë Nga. Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· tõ chèi kh«ng chÞu phôc tïng nh÷ng nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Bruy-xen. ý ®å cña bän thñ lÜnh c¬ héi chñ nghÜa cña Quèc tÕ II ®Þnh thñ tiªu ®¶ng b«n-sª-vÝch ®éc lËp, ®· bÞ v¹ch trÇn vµ thÊt b¹i.

V. I. Lª-nin rÊt coi träng viÖc triÖu tËp ®¹i héi ®¶ng th−êng kú. Trong çc th− göi ban biªn tËp b¸o "Con ®−êng sù thËt", I. I. Xc¬-voãc-txèp - Xtª-pa-nèp, I. Ph. ¸c-m¨ng vµ nh÷ng ng−êi kh¸c, V. I. Lª-nin ®Ò nghÞ th«ng qua thµnh phÇn ®oµn

Lêi tùa

XVI

®¹i biÓu, mêi nh÷ng ®¹i biÓu cña çc tæ chøc d©n téc ®Õn dù ®¹i héi, t×m kiÕm tiÒn ®Ó tiÕn hµnh ®¹i héi. MÆc dï ®¹i héi kh«ng häp ®−îc, nh−ng viÖc chuÈn bÞ ®¹i héi ®· ®ãng mét vai trß to lín trong viÖc cñng cè çc tæ chøc ®¶ng.

Lµ ®¹i diÖn cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga t¹i Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa, V. I. Lª-nin ®· trao ®æi th− tõ réng r·i víi th− ký cña Côc quèc tÕ lµ C. Huy-xman vÒ nh÷ng vÊn ®Ò néi bé ®¶ng, vÒ vÊn ®Ò phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ, vÒ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng th− göi I. Phrimu, Gi. St¬-r¸t-x¬, ban biªn tËp b¸o "Bremer Bürger-Zeitung", V. Phan-cóc, M. Grun-van-®¬, Gi. §Ýt-x¬, §. Vanh-cèp, I-an-x«n hoÆc StÝt-x¬, lµ b»ng chøng nãi lªn nh÷ng mèi liªn hÖ réng lín cña V. I. Lª-nin víi çc nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ.

V. I. Lª-nin vµ nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· ®Êu tranh kh«ng mÖt mái chèng nguy c¬ chiÕn tranh ®Õ quèc chñ nghÜa. Th¸ng M−êi 1912, khi næ ra cuéc chiÕn tranh Ban-c¨ng, V. I. Lª-nin ®· viÕt lêi hiÖu triÖu "Göi toµn thÓ c«ng nh©n n−íc Nga" ― b¶n tuyªn ng«n chèng chiÕn tranh cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Khi göi b¶n dÞch ra tiÕng §øc lêi hiÖu triÖu nµy ®Õn Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa, Ng−êi ®· ®Ò nghÞ Huy-xman th«ng b¸o cho çc bÝ th− çc ®¶ng cã ®¹i diÖn trong Côc quèc tÕ vµ cho b¸o chÝ x· héi chñ nghÜa biÕt v¨n b¶n tµi liÖu nµy. B¶n hiÖu triÖu ®· ®−îc c«ng nh©n nhiÒu n−íc biÕt ®Õn. V. I. Lª-nin ®· chuÈn bÞ chu ®¸o cho ®oµn ®¹i biÓu Nga ®i dù §¹i héi Ba-l¬ cña Quèc tÕ II. Ng−êi ®Ò nghÞ sö dông réng r·i t¹i ®¹i héi lêi kªu gäi chèng chiÕn tranh cña çc ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch trong §u-ma nhµ n−íc IV.

Nh÷ng tµi liÖu th− tõ trao ®æi cßn cho ta thÊy râ V. I. Lª-nin vÒ ph−¬ng diÖn lµ mét con ng−êi, thÊy râ th¸i ®é cña Ng−êi ®èi víi gia ®×nh, ®èi víi ®ång chÝ. Nh÷ng th− Êy ph¶n ¸nh mèi quan t©m ch¨m sãc thËt lµ c¶m ®éng cña V. I. Lª-nin ®èi víi søc kháe cña N. C. Cróp-xcai-a. Trong thêi gian bµ n»m bÖnh viÖn ë BÐc-n¬, ngµy nµo Ng−êi còng vµo th¨m, hái ý kiÕn çc

Lêi tùa

XVII

b¸c sÜ vµ ®· ®äc c¶ hµng lo¹t s¸ch thuèc. Sù quan t©m lín ®èi víi søc kháe cña X. X. Xpan-®a-ri-an lóc ®ã ®ang ë trong tï vµ ®èi víi ng−êi cha ®au èm cña ®ång chÝ ®ã, ®−îc to¸t lªn trong bøc th− cña V. I. Lª-nin göi V. A. Te - I-«-an-ni-xi-an. V. I. Lª-nin hÕt søc ch¨m chó theo dâi bÖnh t×nh cña ®ång chÝ Ph. N. Xa-m«i-lèp, gãp ý kiÕn vÒ viÖc s¾p xÕp cho ®ång chÝ ®ã vµo nhµ an d−ìng, giíi thiÖu b¸c sÜ, yªu cÇu G. L. Sc¬-lèp-xki th−êng xuyªn th«ng b¸o vÒ t×nh h×nh søc kháe cña ®ång chÝ Xa-m«i-lèp.

Nh÷ng bøc th− cña V. I. Lª-nin göi A. M. Goãc-ki lµ mét tÊm g−¬ng vÒ th¸i ®é ©n cÇn ®Çy t×nh ®ång chÝ. V. I. Lª-nin ®¸nh gi¸ cao tµi n¨ng nghÖ thuËt cña Goãc-ki, hoan nghªnh viÖc Goãc-ki tham gia viÕt bµi cho çc tê "Ng«i sao", "Sù thËt", "Gi¸o dôc". Tuy phª ph¸n Goãc-ki vÒ nh÷ng sai lÇm nghiªm träng cña «ng trong lÜnh vùc triÕt häc, nh−ng ®ång thêi V. I. Lª-nin ®· gióp ®ì «ng trªn tinh thÇn ®ång chÝ ®Ó kh¾c phôc nh÷ng sai lÇm ®ã. Lo l¾ng cho søc kháe cña nhµ v¨n, Ng−êi th−êng gãp ý khuyªn nªn nghØ ë ®©u vµ nªn nghØ nh− thÕ nµo cho tèt h¬n, Ng−êi quan t©m ®Õn ®iÒu kiÖn sèng cña Goãc-ki.

* * *

Trong tËp bèn m−¬i t¸m nµy cã 173 bøc th− ch−a in trong çc lÇn xuÊt b¶n tr−íc cña bé Toµn tËp V. I. Lª-nin, trong ®ã cã 70 bøc th− ®−îc in lÇn ®Çu vµ 14 bøc in lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga.

Trong phÇn "Phô lôc" cã ®¨ng bøc th− göi Bé phËn ë n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, giÊy ñy nhiÖm cho I. Ph. ¸c-m¨ng ®−îc quyÒn ®¹i diÖn t¹i Côc quèc tÕ phô n÷ vµ th− göi C. Huy-xman vÒ viÖc cö M. M. LÝt-vi-nèp lµm ®¹i diÖn cho Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga t¹i Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa.

ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng

§¶ng céng s¶n Liªn-x«

2 - 2715

0

1

1910

1 göi a. m. Goãc-ki

14. XI. 10.

A. M. th©n mÕn! §· l©u l¾m t«i kh«ng nhËn ®−îc tin tøc g× cña ®ång chÝ vµ cña M. Ph. T«i rÊt buån v× ch¼ng cã tin tøc g× tõ Ca-pri. Cã chuyÖn g× vËy? Ch¼ng lÏ ®ång chÝ còng tÝnh sæ çc th− tõ viÕt cho nhau nh− mét sè ng−êi tÝnh sæ nh÷ng lÇn th¨m viÕng nhau hay sao?

ë chç chóng t«i ë ®©y mäi viÖc vÉn nh− cò. RÊt nhiÒu viÖc lÆt vÆt vµ ®ñ mäi thø bùc m×nh do cuéc ®Êu tranh gi÷a "çc sø qu©n" trong néi bé ®¶ng g©y ra. Hõ!.. ë Ca-pri h¼n lµ dÔ chÞu...

§Ó khái bËn t©m ®Õn nh÷ng cuéc tranh c·i, chóng t«i b¾t tay thùc hiÖn çi dù ¸n cò lµ xuÊt b¶n tê "B¸o c«ng nh©n". VÊt v¶ l¾m míi quyªn ®−îc 400 frs. Cuèi cïng h«m qua ®· ra ®−îc sè 11. Xin göi ®Õn ®ång chÝ mét sè, kÌm theo tê truyÒn ®¬n vµ sæ quyªn gãp. Bµ con kiÒu d©n nµo ë Ca-pri - Na-p«-li tá ý ®ång t×nh víi sù nghiÖp nµy (vµ víi viÖc nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch "xÝch gÇn" l¹i Plª-kha-nèp), xin ®Ò nghÞ hä gióp ®ì b»ng mäi çch. CÇn ph¶i cã tê "B¸o c«ng nh©n", nh−ng kh«ng thÓ nµo céng sù ®−îc víi T¬-rèt-xki ®ang ©m m−u lµm lîi cho bän thñ tiªu vµ bän triÖu håi thuéc ph¸i "TiÕn lªn". Ngay tõ lóc cßn ë C«-pen-ha-g¬, t«i vµ Plª-kha-nèp ®· kÞch liÖt ph¶n kh¸ng bµi b¸o hÕt søc ®ª hÌn cña T¬-rèt-xki ®¨ng trªn tê "Vorwärts". VËy mµ y vÉn cßn tiÕp tôc cho ®¨ng trªn tê "Neue Zeit" mét bµi còng hÕt søc ®ª tiÖn n÷a vÒ ý nghÜa lÞch sö cña cuéc ®Êu tranh trong néi bé nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Nga!2 Cßn bµi cña Lu-

V. I. L ª - n i n 2

na-ts¸c-xki ®¨ng trªn tê "Le Peuple"3 cña BØ n÷a, ®ång chÝ ®· ®äc ch−a?

Chóng t«i ®ang tæ chøc mét tê t¹p chÝ hîp ph¸p nhá ®Ó ®Êu tranh chèng l¹i tê "B×nh minh cña chóng ta" vµ tê "§êi sèng" 4; Plª-kha-nèp còng sÏ tham gia vµo tê nµy. Chóng t«i hy väng s¾p cho ra sè 15.

§Êy lµ nh÷ng c«ng viÖc lÆt vÆt cña chóng t«i. DÇn dÇn, tõng tÝ mét, kh¸ vÊt v¶, nh−ng råi nhÊt ®Þnh chóng t«i sÏ tho¸t ra khái nh÷ng chuyÖn xÝch mÝch ®Ó ®i vµo con ®−êng ®óng ®¾n.

ë chç ®ång chÝ cã g× míi kh«ng? §ång chÝ ®· viÕt cho Xt¬-r«-Ðp ch−a vµ anh ta tr¶ lêi thÕ nµo? Chóng t«i ®· viÕt cho anh ta bøc th− ®Çu tiªn gäi lµ "®Ó b¾t liªn l¹c". Anh ta ®· nhËn ®−îc vµ tr¶ lêi r»ng anh ta kh«ng hiÓu ai viÕt cho m×nh c¶. Chóng t«i l¹i viÕt tiÕp mét bøc th− n÷a. Anh ta lÆng thinh, kh«ng tr¶ lêi. ThiÕu ng−êi mét çch kinh khñng, mµ ng−êi cò th× ph©n t¸n hÕt c¶.

ë Pª-tÐc-bua, viÖc xuÊt b¶n mét tê tuÇn b¸o chung víi ®¶ng ®oµn trong §u-ma (may mµ nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ë ®Êy l¹i ng¶ theo Plª-kha-nèp, chø kh«ng theo ph¸i thñ tiªu) ®· ®−îc chuÈn bÞ xong ®©u vµo ®Êy, vËy mµ kh«ng biÕt thÕ qu¸i nµo l¹i bÞ ®×nh l¹i6.

§ång chÝ h·y cho t«i biÕt søc kháe ®ång chÝ thÕ nµo? C«ng viÖc cã ch¹y ®Òu kh«ng? Tê t¹p chÝ mµ chóng ta bµn víi nhau håi mïa hÌ b©y giê ®· tiÕn ®Õn ®©u råi? Vµ t×nh h×nh nhµ xuÊt b¶n "Tri thøc"7 ra sao?

T«i giËn M. Ph. lµ ®óng. ChÞ Êy høa sÏ viÕt. ThÕ mµ ch¼ng viÕt g× c¶. ChÞ Êy høa sÏ t×m hiÓu xem th− viÖn ë Pa-ri cã tµi liÖu g× vÒ lÞch sö çch m¹ng Nga hay kh«ng. ThÕ mµ ch¼ng lµm g× c¶. Nh− thÕ lµ kh«ng tèt.

B¾t tay ®ång chÝ. Lª-nin cña ®ång chÝ

Cã lÏ b¶n b¸o ço cña T¬-ri-a vÉn cø sÏ ®−îc cho in. Ban biªn tËp C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng 8 ®· quyÕt ®Þnh nh−

Göi G. V. Plª-kha-nèp. Ngµy 22 th¸ng M−êi mét 1910

3

thÕ. Chµ, çi ban biªn tËp nµy thËt lµ lñng cñng, ch¼ng cßn søc lùc nµo n÷a... Göi tõ Pa-ri ®Õn ®¶o Ca-pri (n−íc ý)

In lÇn ®Çu n¨m 1930 trong V¨n tËp Lª-nin, t. XIII

Theo ®óng b¶n th¶o

2 Göi G. v. Plª-kha-nèp

22/XI. 10.

G. V. th©n mÕn! §ång chÝ Gri-g«-ri võa chuyÓn cho t«i bøc th− cña ®ång chÝ. T«i chØ nhËn ®−îc cña Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa vÎn vÑn cã mét m¶nh giÊy hoµn toµn nãi vÒ chuyÖn tiÒn nong ― tøc lµ vÒ chuyÖn tiÒn ®ãng gãp cña ®¶ng ta ®Ó ®µi thä Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa. T«i ®· trao m¶nh giÊy ®ã cho ®ång chÝ thñ quü cña Bé phËn ë n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng vµ ®· tr¶ lêi cho Huy-xman biÕt r»ng t«i ®· th«ng b¸o cho Ban chÊp hµnh trung −¬ng biÕt vÒ vÊn ®Ò tiÒn ®ãng gãp. TÊt nhiªn lµ bÊt cø giÊy tê g× cña Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa "kh«ng ph¶i vÒ chuyÖn tiÒn nong", t«i ®Òu sÏ chuyÓn hÕt cho ®ång chÝ.

§ång chÝ thÊy tê "B¸o c«ng nh©n" thÕ nµo? ë chç chóng t«i nghe nãi r»ng khi kh«i phôc tê "TiÕng nãi"9,

M¸c-tèp vµ ®ång bän ®· mêi nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ñng hé ®¶ng "cuèn xÐo" khái nhãm "cña hä".

B¾t tay ®ång chÝ. N. Lª-nin cña ®ång chÝ

Göi tõ Pa-ri ®Õn Gi¬-ne-v¬



V. I. L ª - n i n 4


22/XI. 10.

A. M. th©n mÕn! Çch ®©y vµi ngµy khi göi cho ®ång chÝ tê "B¸o c«ng nh©n" t«i ®· viÕt th− cho ®ång chÝ vµ hái ®ång chÝ xem tê t¹p chÝ mµ chóng ta ®· bµn víi nhau håi mïa hÌ1) vµ ®ång chÝ cã høa sÏ viÕt th− cho t«i biÕt2), ― ®· ®−îc tiÕn hµnh ®Õn ®©u råi.

H«m nay t«i thÊy tê "Ng«n luËn"10 cã bµi qu¶ng ço vÒ tê "Ng−êi ®−¬ng thêi" xuÊt b¶n "víi sù tham gia trùc tiÕp vµ ®Æc biÖt (®óng nguyªn v¨n ®Êy! v¨n kh«ng chØnh, nh−ng nh− thÕ l¹i cµng huªnh hoang vµ cã nhiÒu ý nghÜa h¬n) cña Am-phi-tª-a-t¬-rèp" vµ cã sù céng t¸c th−êng xuyªn cña ®ång chÝ11.

G× vËy? ThÕ lµ thÕ nµo? Mét tê t¹p chÝ "khæ lín, ra hµng th¸ng" víi çc môc "chÝnh trÞ, khoa häc, lÞch sö, ®êi sèng x· héi", nh−ng l¹i hoµn toµn, hoµn toµn kh«ng nh− nh÷ng v¨n tËp muèn tËp hîp tÊt c¶ nh÷ng lùc l−îng v¨n häc −u tó. V× mét tê t¹p chÝ nh− vËy hoÆc lµ ph¶i cã mét xu h−íng hÕt søc râ rµng, nghiªm tóc, kiªn ®Þnh, hoÆc lµ kh«ng tr¸nh khái sÏ tù lµm nhôc m×nh vµ lµm nhôc nh÷ng ng−êi tham gia. Tê "TruyÒn tin ch©u ¢u" 12 cã mét xu h−íng, mét xu h−íng xÊu, yÕu ít, bÊt tµi, nh−ng dï sao còng lµ mét xu h−íng, nã phôc vô cho mét thµnh phÇn nhÊt ®Þnh, cho mét sè tÇng líp nµo ®ã trong giai cÊp t− s¶n, nã còng tËp hîp ®−îc mét sè giíi nhÊt ®Þnh nh− gi¸o s−, viªn chøc vµ çi gäi lµ giíi trÝ thøc trong sè nh÷ng ng−êi tù do chñ nghÜa "®oan chÝnh" (hay nãi cho ®óng h¬n lµ nh÷ng ng−êi tù do chñ

1) Mïa hÌ n¨m 1910 V. I. Lª-nin sèng ë nhµ A. M. Goãc-ki trªn ®¶o Ca-pri (n−íc ý).

2) Xem tËp nµy, tr. 1 - 3.

Göi A. M. Goãc-ki. Ngµy 22 th¸ng M−êi mét 1910

5

nghÜa muèn tá ra ®oan chÝnh). Tê "T− t−ëng Nga" 13 cã mét xu h−íng, mét xu h−íng ®èn m¹t, nh−ng dï sao còng lµ mét xu h−íng, nã phôc vô rÊt ®¾c lùc cho giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa ph¶n çch m¹ng. Tê "Cña c¶i n−íc Nga" 14 cã mét xu h−íng, xu h−íng d©n tóy, d©n tóy - d©n chñ - lËp hiÕn, nh−ng dï sao còng lµ mét xu h−íng, nã ®· tõng kiªn tr× theo mét ®−êng lèi tõ hµng chôc n¨m, vµ phôc vô cho mét sè tÇng líp d©n chóng nhÊt ®Þnh. C¶ tê "ThÕ giíi ngµy nay" 15 còng cã mét xu h−íng, xu h−íng nµy th−êng lµ d©n chñ - lËp hiÕn men-sª-vÝch (hiÖn nay th× ng¶ vÒ ph¸i nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ñng hé ®¶ng), nh−ng dï sao còng vÉn lµ mét xu h−íng. Chø mét tê t¹p chÝ mµ kh«ng cã xu h−íng th× chØ lµ mét trß lè l¨ng, v« nghÜa, ch−íng tai gai m¾t vµ cã h¹i. Nh−ng víi "sù tham gia ®Æc biÖt" cña Am-phi-tª-a-t¬-rèp, th× tê t¹p chÝ Êy cã thÓ cã xu h−íng g× vËy? v× G. L«-pa-tin ®©u ph¶i lµ ng−êi cã thÓ ®Ò ra xu h−íng, cßn nÕu nh− nh÷ng lêi ®ån ®¹i (nghe nãi còng ®−îc ®¨ng c¶ lªn b¸o) vÒ sù tham gia cña Ca-ts«-rèp-xki lµ ®óng, th× ®ã còng lµ mét "xu h−íng", nh−ng lµ xu h−íng cña bän ngu ngèc, xu h−íng x· héi chñ nghÜa - çch m¹ng.

Håi mïa hÌ, khi nãi chuyÖn víi ®ång chÝ, t«i kÓ víi ®ång chÝ r»ng t«i ®· viÕt cho ®ång chÝ mét bøc th− than phiÒn vÒ tê "Ph¶n tØnh", nh−ng kh«ng göi ®i v× lóc bÊy giê x¶y ra sù chia rÏ víi çc m«n ®å cña chñ nghÜa Ma-kh¬, ®ång chÝ tr¶ lêi t«i: "anh kh«ng göi ®i lµ kh«ng ®óng". Sau ®ã, chÝnh ®ång chÝ còng tr¸ch t«i lµ kh«ng ®Õn tr−êng Ca-pri16 vµ b¶o t«i r»ng nÕu t×nh h×nh xoay theo chiÒu h−íng kh¸c, th× sù ph©n liÖt cña ph¸i triÖu håi theo thuyÕt Ma-kh¬ cã lÏ ®· lµm cho ®ång chÝ Ýt bùc béi h¬n vµ Ýt hao phÝ søc lùc h¬n. T«i nhí l¹i c©u chuyÖn ®ã, nªn lóc nµy t«i míi quyÕt ®Þnh viÕt cho ®ång chÝ ngay sau khi nhËn ®−îc tin ®ã, kh«ng tr× ho·n vµ kh«ng chê ph¶i kiÓm tra l¹i g× c¶.

T«i cho r»ng mét tê t¹p chÝ lín vÒ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ, cã sù tham gia ®Æc biÖt cña Am-phi-tª-a-t¬-rèp, lµ mét çi cßn tÖ h¹i h¬n nhiÒu so víi çi ®¶ng ®oµn ®Æc biÖt cña bän triÖu håi theo thuyÕt Ma-kh¬. Çi dë tr−íc kia vµ hiÖn nay cña ®¶ng ®oµn

V. I. L ª - n i n 6

nµy lµ ë chç h−íng t− t−ëng ®· vµ ®ang xa rêi chñ nghÜa M¸c, xa rêi ®¶ng d©n chñ - x· héi, nh−ng kh«ng ®i ®Õn chç ®o¹n tuyÖt h¼n víi chñ nghÜa M¸c, mµ chØ lµm rèi tung lªn mµ th«i.

Tê t¹p chÝ cña Am-phi-tª-a-t¬-rèp (çi tê "Cê ®á"17 cña y ®· lµm mét ®iÒu rÊt hay lµ chÕt rÊt ®óng lóc!) lµ mét ho¹t ®éng chÝnh trÞ, mét viÖc lµm chÝnh trÞ mµ ng−êi lµm thËm chÝ kh«ng nhËn thøc ®−îc r»ng nh÷ng lêi "t¶ khuynh" chung chung ch−a ®ñ ®Ó lµm chÝnh trÞ, r»ng tõ sau n¨m 1905 ng−êi ta kh«ng thÓ nãi ®Õn chÝnh trÞ mét çch nghiªm tóc mµ l¹i kh«ng béc léc râ th¸i ®é ®èi víi chñ nghÜa M¸c vµ ®¶ng d©n chñ - x· héi, ®ã lµ ®iÒu kh«ng thÓ cã ®−îc, kh«ng thÓ h×nh dung ®−îc.

ThËt lµ dë. T«i c¶m thÊy buån phiÒn.

Lª-nin cña ®ång chÝ Göi M. Ph. salut et fraternitÐ!1)

Göi tõ Pa-ri ®Õn ®¶o Ca-pri (n−íc ý)

In lÇn ®Çu n¨m 1924 trong V¨n tËp Lª-nin, t. I


4

* göi çc ®ång chÝ häc viªn tr−êng B«-l«-nh¬18

Çc ®ång chÝ kÝnh mÕn! T«i kh«ng thÓ nhËn lêi ®Õn gi¶ng bµi ë B«-l«-nh¬ theo

®Ò nghÞ cña çc ®ång chÝ ®−îc, tr−íc hÕt lµ v× mét sè lý do cã * Tõ ®©y trë vÒ sau nh÷ng dÊu hoa thÞ kiÓu thÕ nµy lµ dïng ®Ó chØ

nh÷ng ®Çu ®Ò in theo ®óng b¶n gèc. 1) ― lêi chµo th©n ¸i!

Göi çc ®ång chÝ häc viªn tr−êng B«-l«-nh¬

7

tÝnh chÊt nguyªn t¾c, thø hai lµ v× t«i kh«ng thÓ ®Õn B«-l«-nh¬ ®−îc.

T«i cho r»ng c¶ ph−¬ng h−íng lÉn biÖn ph¸p ho¹t ®éng cña nhãm ng−êi tæ chøc ra tr−êng Ca-pri vµ tr−êng B«-l«-nh¬ ®Òu cã h¹i cho ®¶ng vµ ®Òu kh«ng mang tÝnh chÊt d©n chñ - x· héi.

"C−¬ng lÜnh hµnh ®éng" do nh÷ng ng−êi tæ chøc tr−êng Ca-pri vµ mét bé phËn (thËt ra chØ lµ mét bé phËn nhá) häc viªn cña hä nªu ra chØ lµ nh»m bªnh vùc nh÷ng hµnh ®éng t¸ch rêi chñ nghÜa M¸c c¶ trong triÕt häc lÉn trong chÝnh trÞ, trong viÖc x¸c ®Þnh çc nhiÖm vô s¸ch l−îc cña ®¶ng ta. Kh«ng nh÷ng thÕ, viÖc tæ chøc tr−êng ë B«-l«-nh¬ m©u thuÉn c¶ víi chÝnh "c−¬ng lÜnh hµnh ®éng" ®ã còng nh− víi nh÷ng yªu cÇu vÒ tÝnh ®¶ng, v× nh÷ng ng−êi tæ chøc ®· hµnh ®éng g©y chia rÏ, ch¼ng nh÷ng kh«ng gióp g× (kÓ c¶ viÖc gióp ®ì b»ng tiÒn mµ hä cã, hay b»ng søc lao ®éng ç nh©n) cho tiÓu ban çc tr−êng ®¶ng do Héi nghÞ toµn thÓ Ban chÊp hµnh trung −¬ng håi th¸ng Giªng n¨m 1910 cö ra1), mµ cßn trùc tiÕp ph¸ ho¹i toµn bé sù nghiÖp cña tiÓu ban nµy.

Cho nªn rÊt dÔ hiÓu lµ t«i kh«ng thÓ tham gia vµo mét c«ng viÖc g× cña çi nhãm chèng ®¶ng vµ ®o¹n tuyÖt víi ph¸i d©n chñ - x· héi nµy ®−îc.

Nh−ng ®èi víi çc häc viªn cña tr−êng B«-l«-nh¬, bÊt kÓ cã chÝnh kiÕn vµ t×nh c¶m nh− thÕ nµo, th× dÜ nhiªn lµ t«i vÉn hÕt søc vui lßng vµ s½n sµng gi¶ng mét sè bµi vÒ vÊn ®Ò s¸ch l−îc, vÊn ®Ò t×nh h×nh ®¶ng vµ vÊn ®Ò ruéng ®Êt. §Ó lµm viÖc nµy t«i xin phÐp mêi çc ®ång chÝ häc viªn ®Õn Pa-ri trªn ®−êng trë vÒ, ë ®©y sÏ cã ®iÒu kiÖn tæ chøc thuyÕt tr×nh ®−îc c¶ hµng

1) Xem nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ toµn thÓ th¸ng Giªng 1910 cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga "VÒ tr−êng ®¶ng" ("§¶ng céng s¶n Liªn-x« qua çc nghÞ quyÕt vµ quyÕt ®Þnh cña çc ®¹i héi, héi nghÞ ®¹i biÓu vµ héi nghÞ toµn thÓ Ban chÊp hµnh trung −¬ng", tiÕng Nga, ph. I, 1954, tr. 240).

V. I. L ª - n i n 8

lo¹t vÊn ®Ò. TiÒn ®i ®−êng th× çc ®ång chÝ cã thÓ kiÕm ®−îc b»ng çch nh− sau: 1) Nh÷ng ng−êi tæ chøc tr−êng Ca-pri cã vay cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch 500 phr¨ng. HiÖn nay hä ®ang cã tiÒn vµ ch¾c ch¾n hä sÏ tr¶ nî cho ®¶ng, tøc lµ cho Bé phËn ë n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng. VÒ phÝa t«i, t«i s½n sµng cè g¾ng ®Ó sè tiÒn Êy ®−îc chi cho viÖc ®i tõ B«-l«-nh¬ ®Õn Pa-ri, vµ t«i cho r»ng ®ång chÝ b«n-sª-vÝch do chóng t«i cö lµm ®¹i diÖn t¹i Bé phËn ë n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng sÏ hÕt søc gióp ®ì chuyÖn ®ã. 2) NÕu 500 phr¨ng kh«ng ®ñ (t«i kh«ng biÕt ë B«-l«-nh¬ cã tÊt c¶ bao nhiªu häc viªn vµ bao nhiªu ®ång chÝ cã thÓ ®i ®−îc), th× sÏ cã thªm 1 500 phr¨ng n÷a cña Héi nghÞ toµn thÓ Ban chÊp hµnh trung −¬ng chi cho tiÓu ban çc tr−êng ®¶ng; nh÷ng ng−êi tæ chøc tr−êng ë B«-l«-nh¬ ®· c¾t ®øt quan hÖ víi tiÓu ban nµy. T«i nghÜ r»ng còng cã thÓ xin ®−îc sè tiÒn nµy ®Ó tæ chøc çc líp häc ë Pa-ri cho nh÷ng häc viªn nµo ë B«-l«-nh¬ muèn sang dù.

Pa-ri t−¬ng ®èi lín nªn cã thÓ thu xÕp n¬i ¨n ë hoµn toµn bÝ mËt ®−îc (cã nh÷ng khu phè hoµn toµn kh«ng cã ng−êi Nga), ngoµi ra cßn cã thÓ thu xÕp n¬i ¨n ë t¹i çc vïng ngo¹i « Pa-ri còng ®−îc.

Cuèi cïng t«i xin çm ¬n çc ®ång chÝ häc viªn tr−êng B«-l«-nh¬ ®· cã thiÖn ý mêi t«i vµ t«i rÊt hy väng çc ®ång chÝ sÏ nhËn lêi t«i mêi çc ®ång chÝ ®Õn Pa-ri.

Göi çc ®ång chÝ lêi chµo ®ång chÝ N. Lª-nin

ViÕt ngµy 3 th¸ng Ch¹p 1910 ë Pa-ri

In lÇn ®Çu n¨m 1911 trong "B¸o ço cña Tr−êng cæ ®éng - tuyªn truyÒn d©n chñ - x· héi cao cÊp sè hai cho c«ng nh©n". XuÊt b¶n phÈm cña nhãm "TiÕn lªn"

Theo ®óng b¶n in trong b¶n "B¸o ço", cã ®èi chiÕu víi b¶n sao do N. C. Cróp-xcai-a chÐp l¹i

Göi N. G. P«-lª-ta-Ðp. Ngµy 4 th¸ng Ch¹p 1910

9

5 göi N. g. P«-lª-ta-Ðp

B¹n ®ång nghiÖp th©n mÕn! H«m nay chóng t«i ®· cho göi

®i mét sè bµi b¸o nhá: 1) bµi viÕt thªm cho bµi b¸o nãi vÒ Mu-r«m-txÐp (kh«ng thÓ kh«ng lªn tiÕng ®èi víi chuyÖn ®ã ®−îc, ngay c¶ b©y giê còng vËy), 2) mét bµi bµn vÒ çc nguyªn nh©n vµ ý nghÜa cña viÖc nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vµ men-sª-vÝch xÝch l¹i gÇn nhau (cã thÓ thay ®æi ®Çu ®Ò), 3) mét bµi nãi vÒ nh÷ng bÊt ®ång chÝnh trÞ trong phong trµo c«ng nh©n1), 4) mét bµi vÒ nh÷ng ng−êi theo §¶ng th¸ng M−êi, 5) mét bµi vÒ ®¹i héi ngµnh thñ c«ng nghiÖp vµ giai cÊp c«ng nh©n, 6) mét bµi vÒ trµo l−u c«ng ®oµn.

Mong ®ång chÝ h·y cè g¾ng thu xÕp cho ®¨ng vµ tr¶ lêi cho chóng t«i biÕt ngay.

§ång chÝ lµm ¬n chuyÓn ngay çc bµi ®ã cho ®ång chÝ biªn tËp2) cña chóng ta, chuyÓn gÊp. Xin ®ång chÝ cho biÕt nh÷ng chuyÖn xÝch mÝch ®· ®−îc gi¶i quyÕt æn c¶ ch−a.

Lª-nin cña ®ång chÝ

ViÕt ngµy 4 th¸ng Ch¹p 1910 Göi tõ Pa-ri ®Õn Pª-tÐc-bua

In lÇn ®Çu n¨m 1933 trong V¨n tËp Lª-nin, t. XXV

Theo ®óng b¶n sao ®¸nh m¸y (®· kiÓm tra)

1) Xem V. I. Lª-nin. "Nh÷ng ý kiÕn bÊt ®ång trong phong trµo c«ng

nh©n ch©u ¢u" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 20, tr. 74 - 82).

2) ― V. §. B«n-ts¬ - Bru-ª-vÝch.

V. I. L ª - n i n 10

6 göi Bé phËn ë n−íc ngoµi cña

Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi nga

Göi Bé phËn ë n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng

5. XII. 10.

Çc ®ång chÝ kÝnh mÕn!

Cã mét ®¹i biÓu cña ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi trong §u-ma 1) ®Õn gÆp chóng t«i tuyªn bè døt kho¸t r»ng nÕu kh«ng cã thªm mét ngh×n n÷a th× sÏ kh«ng thÓ b¾t ®Çu ra b¸o ®−îc19. V× vËy chóng t«i hÕt søc khÈn thiÕt yªu cÇu çc ®ång chÝ göi ngay cho chóng t«i thªm mét ngh×n n÷a.

N. Lª-nin 2) ViÕt ë Pa-ri



7

Göi N. G. P«-lª-ta-Ðp

T«i ®· nhËn ®−îc hai bøc th− cña ®ång chÝ vµ rÊt lÊy lµm ng¹c nhiªn. Cã g× ®¬n gi¶n h¬n lµ viÕt mét çch th¼ng th¾n vµ râ rµng cho chóng t«i biÕt râ sù t×nh? Cho ®Õn b©y giê chóng t«i vÉn ch−a hiÓu ®Çu ®u«i ra sao c¶. ThiÕt nghÜ ch¼ng khã g× mµ kh«ng t×m ®−îc mét ng−êi cã thÓ Ýt ra mét tuÇn còng viÕt ®−îc mét bøc th− cho m¹ch l¹c, râ rµng vµ th¼ng th¾n.

1) §©y lµ nãi ®Õn N. G. P«-lª-ta-Ðp. 2) D−íi bøc th− nµy cßn cã c¶ ch÷ ký cña G. E. Di-n«-vi-Ðp.

Göi N. G. P«-lª-ta-Ðp. Ngµy 7 th¸ng Ch¹p 1910

11

ý ®å cña ®ång chÝ muèn t¸ch nh÷ng ng−êi thñ tiªu ra khái chñ nghÜa thñ tiªu lµ hÕt søc sai. Chóng t«i ch−a hÒ bao giê t¸n thµnh sù ph©n biÖt ®ã c¶. ChØ cã nh÷ng kÎ ngôy biÖn míi lµm nh− vËy. Chóng t«i khÈn kho¶n yªu cÇu ®ång chÝ ®õng cã tin nh÷ng kÎ ngôy biÖn vµ ®õng cã lµm çi viÖc ph©n biÖt nh− thÕ. Cã thÓ ®iÒu hßa víi tÊt c¶ mäi ®iÒu, nh−ng víi ph¸i thñ tiªu th× kh«ng thÓ ®−îc, vµ nÕu ®ång chÝ kh«ng muèn ph¸ ho¹i sù nghiÖp th× ®õng ®Ó cho hä ®Õn gÇn.

Chóng t«i hÕt søc chËt vËt míi thu ®−îc cña mét nhµ xuÊt b¶n ë ®©y thªm mét ngh×n róp n÷a vµ ngµy mai sÏ göi cho ®ång chÝ. NÕu nhµ xuÊt b¶n ®ã cã mß ®Õn quÊy rÇy ®ång chÝ víi nh÷ng lêi chÊt vÊn, nh÷ng lêi khuyªn hay nh÷ng ®iÒu kiÖn, v. v., th× ®ång chÝ ®õng tr¶ lêi g× hÕt, hoÆc chØ tr¶ lêi nh− chóng t«i ®· cã lÇn c¨n dÆn ®ång chÝ.

VÒ tê t¹p chÝ nhá, chóng t«i ch¼ng nhËn ®−îc g× cña ai c¶. Nh− vËy, chóng t«i xin nh¾c l¹i mét lÇn n÷a yªu cÇu khÈn

thiÕt cña chóng t«i: chóng t«i ®· kiÕm ®−îc cho ®ång chÝ çi mµ ®ång chÝ cÇn, cßn ®ång chÝ th× còng ®õng ph¶n béi chóng t«i, ®õng ®Ó cho ph¸i thñ tiªu ®Õn gÇn (kh«ng cã vµ kh«ng thÓ cã chñ nghÜa thñ tiªu mµ l¹i kh«ng cã bän thñ tiªu. Kh«ng biÕt kÎ nµo ®· giÔu cît ®ång chÝ mét çch ®éc ®Þa nh− vËy khi lµm cho ®ång chÝ tin r»ng gi÷a chñ nghÜa thñ tiªu vµ bän thñ tiªu cã sù kh¸c nhau?), vµ thø n÷a, ®ång chÝ h·y cè g¾ng lµm sao ®Ó mçi tuÇn cã thÓ göi cho chóng t«i mét bøc th− viÕt râ rµng, th¼ng th¾n, minh b¹ch vµ tØ mØ. Thùc ra c¶ hai yªu cÇu ®ã ch¼ng cã g× lµ nhiÒu nhÆn, to t¸t cho l¾m; nh−ng chóng t«i kh«ng thÓ kh«ng yªu cÇu nh− thÕ.

... cña ®ång chÝ




V. I. L ª - n i n 12

8 Göi v. ®. B«n-ts¬-bru-ª-vÝch

V. §. th©n mÕn! T«i ®· cã lÇn nhËn ®−îc th− cña ®ång chÝ,

nh−ng rÊt tiÕc lµ xem nh− t«i vÉn kh«ng thÓ nµo h×nh dung ®−îc t×nh h×nh c«ng viÖc dÞch mµ chóng t«i ®ang quan t©m ®Õn. Nghe nãi ®ång chÝ cã chuyÖn g× rÊt bùc m×nh. ChuyÖn g×? ThÕ nµo? V× sao? §· gi¶i quyÕt æn ch−a? T«i kh«ng hay biÕt g× c¶. §iÒu ®ã lµm t«i hÕt søc, hÕt søc buån phiÒn. Mµ c«ng viÖc th× ®ang cÇn ph¶i tiÕn hµnh mét çch khÈn tr−¬ng ® Æ c b i Ö t , v× nh÷ng phÇn tö thï ®Þch ®ang bäc chóng ta tõ phÝa sau l−ng. ë ®©y chóng t«i ®· lµm thªm tÊt c¶ nh÷ng g× cã thÓ lµm ®−îc ®Ó kiÕm cho ®ñ sè cßn thiÕu. Chóng t«i ®· t×m ®−îc mét ng−êi h¶o t©m. Chóng t«i sÏ göi ®i. Cßn ®ång chÝ th× xin h·y thu xÕp thÕ nµo ®Ó chóng t«i khái bÞ mï tÞt tin tøc nh− thÕ nµy. Ýt nhÊt lµ ph¶i mçi tuÇn mét lÇn th«ng b¸o cho chóng t«i biÕt vÒ nh÷ng b¶n dÞch chuyÓn tíi, v©n v©n vµ v©n v©n. NÕu kh«ng th× chóng t«i sÏ chØ ®−îc nghe toµn nh÷ng tin ®ån vÒ chuyÖn bùc m×nh vµ kh«ng cã g× n÷a. Cã mét sè kÎ h×nh nh− ®ang bµy ®Æt trß ph©n biÖt chñ nghÜa thñ tiªu víi ph¸i thñ tiªu. ThËt ®óng lµ mét sù ngôy biÖn! C¶ chñ nghÜa thñ tiªu lÉn ph¸i thñ tiªu ®Òu kh«ng cÇn thiÕt. Nh−ng th«i, ®Ó chÝnh ®ång chÝ sÏ tù m×nh ®Ëp l¹i çi trß ®ã. Cho t«i göi lêi chµo ®Õn V. M. Nhµ t«i còng nhê t«i chuyÓn lêi hái th¨m çc ®ång chÝ.

Xta-rÝch




Göi V. A. Çc-pin-xki. N¨m 1910

13

9 Göi ban biªn tËp b¸o ng−êi

d©n chñ - x· héi20

T«i ®Ò nghÞ: 1) cho ®¨ng ngay trªn C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng b¶n

dÞch bøc th− nµy (cã thÓ l−îc bít ®«i chót); 2) thay mÆt chóng t«i yªu cÇu çc c«ng ®oµn (vµ c¶ çc ban

th−êng vô c«ng ® o µ n çc thµnh phè) c«ng nh©n vËn t¶i, c«ng nh©n ®ãng tÇu, c«ng nh©n çc nhµ m¸y s¶n xuÊt çc lo¹i vò khÝ, ®¹n d−îc, ®¹i b¸c vµ thiÕt bÞ chiÕn tranh, v. v. (vµ trong tr−êng hîp kh«ng cã c«ng ®oµn th× yªu cÇu çc nhãm c«ng nh©n), ®Ó hä göi ngay ®Õn C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng çc tµi liÖu cña hä, tin tøc, bµi t−êng thuËt vÒ çc cuéc b·i c«ng tr−íc ®©y, v. v.;

3) ®¨ng ngay mét çch tãm t¾t ý kiÕn sau ®©y cña chóng t«i: () vÊn ®Ò cã thÓ kh«ng ph¶i lµ mét hµnh ®éng riªng rÏ "ng¨n c¶n chiÕn tranh" (ng¨n ngõa), mµ lµ mét cuéc tÊn c«ng çch m¹ng cña quÇn chóng v« s¶n nãi chung vµ (β) tr−íc t×nh h×nh hiÖn nay cña n−íc Nga, chóng t«i cho r»ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt lµ ph¶i t×m hiÓu cho râ diÔn biÕn vµ ®iÒu kiÖn cña çc cuéc b·i c«ng n¨m 1905.

ViÕt ngµy 17 th¸ng Ch¹p 1910 ë Pa-ri In lÇn ®Çu n¨m 1933 trong V¨n tËp Lª-nin, t. XXV


10

Göi V. A. Çc-pin-xki §ång chÝ th©n mÕn! Yªu cÇu ®ång chÝ gióp cho mét viÖc cã

liªn quan ®Õn cuèn s¸ch cña t«i nãi vÒ vÊn ®Ò thèng kª ë Mü (tªn s¸ch t«i sÏ nãi râ ë d−íi). §óng lóc nµy t«i ®ang rÊt cÇn,

V. I. L ª - n i n 14

nh−ng cuèn s¸ch ®ã l¹i kh«ng cã ë ®©y. T«i nhí lµ vµo kho¶ng mïa hÌ hay mïa thu n¨m 1908, A-lÕch-xin-xki cã m−în cña t«i cuèn s¸ch ®ã (qua Ni-ki-tÝch). Kh«ng biÕt nã cã cßn ë chç anh Êy hay kh«ng? Xin ®ång chÝ lµm ¬n hái giïm t«i xem vµ lÊy l¹i cuèn s¸ch ®ã gióp t«i. T«i kh«ng thÓ tù viÕt th− cho A-lÕch-xin-xki ®−îc (v¶ l¹i còng kh«ng biÕt anh Êy ®ang ë Gi¬-ne-v¬ hay ë Ca-pri). Tõ d¹o Êy ®Õn giê cã thÓ cuèn s¸ch ®· ®−îc chuyÓn cho ng−êi kh¸c còng nªn. Cã thÓ ®ång chÝ th«ng qua th− viÖn, lµ n¬i mäi ng−êi lui tíi, hái gióp t«i th× tiÖn h¬n, ― ch¼ng h¹n ®ång chÝ cã thÓ gióp t«i treo tê yÕt thÞ nh− sau ë th− viÖn vµ sao l¹i mét b¶n n÷a ®Ó göi cho A-lÕch-xin-xki hoÆc vî cña anh Êy.

SiÕt chÆt tay ®ång chÝ. Xin göi lêi chµo ®Õn ®ång chÝ ¤n-ga.

Lª-nin cña ®ång chÝ

Lª-nin cÇn t×m l¹i cuèn s¸ch cña m×nh mµ kh«ng biÕt mét ®ång chÝ nµo ë Gi¬-ne-v¬ hiÖn ®ang gi÷, nhan ®Ò lµ: Abstract of the twelfth Census of the United States. 1900.

Washington. 19021) (tËp nãi vÒ vÊn ®Ò thèng kª cña Mü, cã ®ãng b×a cøng). KhÈn kho¶n yªu cÇu giao l¹i cho ®ång chÝ Çc-pin-xki, 1. Rue Dizerens. 1. BibliothÌque russe. ViÕt sím nhÊt lµ n¨m 1910 Göi tõ Pa-ri ®Õn Gi¬-ne-v¬



1) ― TrÝch yÕu b¶n thèng kª thø m−êi hai cña Mü. 1900. Oa-sinh-t¬n.

1902.

15

1911


3/I. 11.

A. M. th©n mÕn! T«i cã ý ®Þnh tr¶ lêi ®ång chÝ tõ l©u, nh−ng do t×nh tr¹ng lôc ®ôc ë ®©y ngµy cµng nghiªm träng* (quû tha ma b¾t çi t×nh tr¹ng lôc ®ôc Êy ®i!) nªn m·i vÉn kh«ng viÕt ®−îc.

Tuy vËy t«i vÉn muèn nãi chuyÖn phiÕm mét chót. Tr−íc hÕt, ®Ó khái quªn, xin b¸o tin lµ T¬-ri-a ®· bÞ b¾t cïng

víi Gioãc-®a-ni-a vµ Ra-mi-svi-li. Cã tin b¸o chÝnh x¸c nh− vËy. ThËt ®¸ng tiÕc, qu¶ lµ mét chµng trai kh¸. Mét ng−êi çch m¹ng.

B©y giê xin nãi vÒ tê "Ng−êi ®−¬ng thêi". H«m nay ®äc trªn tê "Ng«n luËn" b¶n môc lôc cña tËp thø nhÊt, t«i ®iªn tiÕt lªn. V«n-®«-v«-dèp bµn vÒ Mu-r«m-txÐp... C«-l«-xèp bµn vÒ Mi-khai-lèp-xki, L«-pa-tin: "Kh«ng ph¶i lµ ng−êi cña chóng ta", v. v., lµm sao mµ kh«ng ®iªn tiÕt lªn ®−îc? ThÕ mµ ®ång chÝ l¹i cßn cø nh− chäc tøc thªm: "chñ nghÜa hiÖn thùc, nÒn d©n chñ, tÝnh tÝch cùc".

DÔ th−êng ®ång chÝ t−ëng nh÷ng ch÷ ®ã hay ho l¾m sao? §ã lµ nh÷ng ch÷ ®¸ng ghÐt mµ hÕt th¶y mäi tªn ço giµ t− s¶n trªn ®êi nµy, tõ bän d©n chñ - lËp hiÕn vµ bän x· héi chñ nghÜa - çch m¹ng ë n−íc ta cho ®Õn bän Bri-¨ng hay Min-l¬-r¨ng ë ®©y, bän L«-Ýt Gioãc-gi¬ ë Anh, v. v., ®Òu th−êng dïng. ThËt

* Tªn bÞp bîm T¬-rèt-xki ®ang liªn kÕt nhãm "TiÕng nãi" vµ nhãm "TiÕn lªn" chèng l¹i chóng t«i. ChiÕn tranh ®· bïng næ!

3 - 2715

V. I. L ª - n i n 16

lµ nh÷ng ch÷ ®¸ng ghÐt, huªnh hoang, mµ néi dung th× d©n chñ - lËp hiÕn - x· héi chñ nghÜa - çch m¹ng. Nh− thÕ lµ kh«ng tèt.

Cßn vÒ T«n-xt«i, t«i hoµn toµn ®ång ý víi ®ång chÝ lµ bän ®¹o ®øc gi¶ vµ bän bÞp bîm sÏ t«n nh©n vËt Êy lªn lµm th¸nh. C¶ Plª-kha-nèp còng ph¶i ph¸t çu vÒ sù dèi l¸o vµ th¸i ®é t«i ®ßi tr−íc T«n-xt«i, vµ vÒ ®iÓm ®ã chóng t«i ®Òu nhÊt trÝ. Bëi thÕ Plª-kha-nèp cã bµi chöi bän "B×nh minh cña chóng ta" trªn C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng (sè s¾p tíi)21, cßn t«i th× trªn b¸o "T− t−ëng"1) (h«m nay ®· nhËn ®−îc sè I. H·y chóc mõng ®i, mét tê t¹p chÝ cña chóng ta ra m¾t ë M¸t-xc¬-va, mét tê t¹p chÝ m¸c-xÝt. H«m nay chóng t«i sung s−íng biÕt bao). Trªn tê "Ng«i sao", sè 1 (xuÊt b¶n ë Xanh Pª-tÐc-bua ngµy 16. XII) còng cã mét bµi tiÓu luËn hay cña Plª-kha-nèp, nh−ng lêi chó thÝch cho nã th× l¹i rÊt nh¹t nhÏo, v× thÕ chóng t«i ®· chØnh b a n b i ª n t Ë p mét trËn. Cã lÏ anh chµng ngèc I-oãc-®an-xki ®· cïng víi B«n-ts¬ viÕt lêi chó thÝch Êy! Nh−ng tê "Ng−êi ®−¬ng thêi" th× chèng l¹i "c©u chuyÖn thÇn tho¹i vÒ T«n-xt«i vµ t«n gi¸o cña «ng ta" thÕ nµo ®−îc. Cã lÏ V«-®«-v«-®èp víi L«-pa-tin chèng l¹i ch¨ng? §ång chÝ ®ïa ®Êy th«i.

Theo t«i th× viÖc bän chóng b¾t ®Çu ®¶ vµo sinh viªn lµ mét ®iÒu hay. Nh−ng ®èi víi çi "t− t−ëng tiªu cùc", còng nh− ®èi víi chñ nghÜa v« chÝnh phñ, chñ nghÜa d©n tóy vµ quan ®iÓm t«n gi¸o cña T«n-xt«i th× kh«ng thÓ bá qua ®−îc.

VÒ chñ nghÜa §«n - Ki-sèt trong chÝnh s¸ch quèc tÕ cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi, t«i cho r»ng cã lÏ ®ång chÝ kh«ng ®óng. V× ®iÒu ®ã chÝnh bän xÐt l¹i ®· kh¼ng ®Þnh tõ l©u, chóng cho r»ng chÝnh s¸ch thùc d©n lµ tiÕn bé, nã du nhËp chñ nghÜa t− b¶n, cho nªn "lªn ¸n chñ nghÜa t− b¶n lµ tham lam vµ tµn ¸c" lµ v« Ých, v× "nÕu kh«ng cã nh÷ng ®Æc tÝnh Êy" th× t− b¶n còng ch¼ng kh¸c g× mét ng−êi "côt c¶ hai tay".

1) Xem V. I. Lª-nin. "Nh÷ng vÞ anh hïng chuyªn "rµo tr−íc ®ãn sau"" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 20, tr. 106 - 113).

Göi A. M. Goãc-ki. Ngµy 3 th¸ng Giªng 1911

17

NÕu nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi nãi víi c«ng nh©n r»ng cã thÓ cã mét con ®−êng tho¸t ë mét n¬i nµo ®ã ngoµi con ®−êng ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n, kh«ng th«ng qua sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n, th× ®ã chÝnh lµ chñ nghÜa §«n - Ki-sèt, lµ nh÷ng lêi than thë su«ng. Nh−ng chóng ta kh«ng nãi thÕ. Chóng ta nãi: t− b¶n nuèt sèng çc anh, nã sÏ nuèt sèng nh÷ng ng−êi Ba-t−, sÏ nuèt sèng tÊt c¶ mäi ng−êi vµ sÏ tiÕp tôc nuèt sèng chõng nµo çc anh ch−a lËt ®æ nã. §ã lµ sù thËt. Vµ chóng ta kh«ng quªn nãi thªm: ®iÒu b¶o ®¶m cho viÖc chiÕn th¾ng chñ nghÜa t− b¶n kh«ng n»m ë ®©u kh¸c h¬n lµ ë ngay trong sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n.

Nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt kh«ng ñng hé bÊt cø mét biÖn ph¸p ph¶n ®éng nµo ®¹i lo¹i nh− viÖc ng¨n cÊm çc t¬-rít, h¹n chÕ bu«n b¸n, v. v.. Nh−ng ai cã viÖc cña ng−êi nÊy: cø mÆc cho lò Kh«-mi-a-cèp vµ ®ång bän kiÕn thiÕt ®−êng xe löa ch¹y qua Ba-t−, cø mÆc cho chóng ph¸i tíi ®Êy bän Li-a-khèp, cßn nhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt lµ tè ço ®iÒu ®ã tr−íc c«ng nh©n, lµ nãi: nã nuèt sèng vµ sÏ nuèt sèng tÊt c¶, nã bãp cæ vµ sÏ bãp cæ tÊt c¶; çc anh ph¶i ph¶n kh¸ng l¹i.

Sù ph¶n kh¸ng chÝnh s¸ch thùc d©n vµ hµnh ®éng c−íp bãc quèc tÕ, b»ng çch tæ chøc giai cÊp v« s¶n l¹i, b»ng çch b¶o vÖ quyÒn tù do ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n, sù ph¶n kh¸ng ®ã kh«ng k×m h·m sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n mµ l¹i thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ®ã, v× nã buéc ph¶i dïng nh÷ng ph−¬ng thøc t− b¶n chñ nghÜa v¨n minh h¬n, tiªn tiÕn h¬n vÒ mÆt kü thuËt. Cã nhiÒu lo¹i chñ nghÜa t− b¶n. Cã lo¹i chñ nghÜa t− b¶n theo kiÓu §¶ng th¸ng M−êi cña bän Tr¨m ®en, vµ lo¹i chñ nghÜa t− b¶n d©n tóy ("hiÖn thùc, d©n chñ", ®Çy "tÝnh tÝch cùc"). Chóng ta cµng lªn ¸n chñ nghÜa t− b¶n tr−íc c«ng nh©n vÒ "sù tham lam vµ sù tµn ¸c" cña nã bao nhiªu, th× chñ nghÜa t− b¶n lo¹i thø nhÊt l¹i cµng khã lßng ®øng v÷ng bÊy nhiªu, nã l¹i cµng ph¶i biÕn thµnh chñ nghÜa t− b¶n lo¹i thø hai bÊy nhiªu. Vµ nh− thÕ th× cµng cã lîi cho chóng ta, cã lîi cho giai cÊp v« s¶n.

§ång chÝ cho r»ng t«i tù m©u thuÉn víi t«i −? ë ®Çu bøc

V. I. L ª - n i n 18

th− t«i ®· cho nh÷ng ch÷ "chñ nghÜa hiÖn thùc, nÒn d©n chñ, tÝnh tÝch cùc" lµ ®¸ng ghÐt, thÕ sao b©y giê t«i l¹i cho lµ hay? ë ®©y ch¼ng cã g× lµ m©u thuÉn c¶: ®èi víi ng−êi v« s¶n lµ ®¸ng ghÐt, nh−ng ®èi víi anh t− s¶n th× l¹i lµ hay.

Ng−êi §øc cã mét tê t¹p chÝ c¬ héi chñ nghÜa ®iÓn h×nh lµ tê "NguyÖt san x· héi chñ nghÜa" ("Sozialistische Monats-hefte")22. Tõ l©u trªn tê t¹p chÝ nµy nh÷ng ngµi ®¹i lo¹i nh− SÝp-pen vµ BÐc-stanh ®· ®¶ kÝch vµo chÝnh s¸ch quèc tÕ cña ®¶ng d©n chñ - x· héi çch m¹ng, hä hß hÐt r»ng chÝnh s¸ch cña ®¶ng nµy ®· ®i lÇm sang con ®−êng "than v·n" cña nh÷ng ng−êi hay "mñi lßng". §ã lµ m¸nh líi cña bän l−u manh c¬ héi chñ nghÜa ®Êy, b¹n ¹. H·y b¶o ng−êi ta kiÕm cho ®ång chÝ tê t¹p chÝ ®ã ë Na-p«-li vµ dÞch cho ®ång chÝ nh÷ng bµi b¸o cña bän chóng, nÕu ®ång chÝ quan t©m ®Õn chÝnh s¸ch quèc tÕ. Cã lÏ ë chç ®ång chÝ, ë ý, còng cã nh÷ng phÇn tö c¬ héi chñ nghÜa nh− thÕ; chØ cã ®iÒu lµ ë ý kh«ng cã nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt, chÝnh v× thÕ mµ n−íc nµy lµ mét n−íc tåi.

Giai cÊp v« s¶n quèc tÕ ®¸nh b¹t t− b¶n b»ng hai çch: hä biÕn nã tõ chç lµ t− b¶n theo kiÓu §¶ng th¸ng M−êi thµnh t− b¶n d©n chñ vµ hä tèng cæ t− b¶n theo kiÓu §¶ng th¸ng M−êi ra khái n−íc hä vµ ®−a nã sang ®Êt n−íc cña nh÷ng ng−êi man rî. Lµm nh− vËy hä sÏ më réng c¬ së cña t− b¶n vµ ®Èy nã tíi gÇn chç chÕt. ë T©y ¢u hÇu nh− kh«ng cßn t− b¶n theo kiÓu §¶ng th¸ng M−êi n÷a, tÊt c¶ hÇu nh− lµ kiÓu t− b¶n d©n chñ. T− b¶n theo kiÓu §¶ng th¸ng M−êi ®· ®i tõ Anh, Ph¸p sang Nga vµ ch©u ¸. Çch m¹ng Nga vµ çc cuéc çch m¹ng ë ch©u ¸ = ®Êu tranh ®Ó lo¹i bá t− b¶n theo kiÓu §¶ng th¸ng M−êi vµ thay thÕ nã b»ng t− b¶n d©n chñ. Vµ t− b¶n d©n chñ = kÎ nèi dâi cuèi cïng. Nã kh«ng thÓ ®i xa h¬n n÷a. TiÕp sau ®ã lµ nã sÏ chÕt.

§ång chÝ thÊy thÕ nµo vÒ tê "Ng«i sao" vµ tê "T− t−ëng"? Theo t«i, tê thø nhÊt th× nh¹t nhÏo. Nh−ng tê thø hai th× l¹i hoµn toµn lµ cña chóng ta, vµ ®iÒu ®ã lµm t«i v« cïng sung s−íng. ChØ cã ®iÒu lµ thÕ nµo nã còng sím bÞ ®ãng cöa mÊt.

Göi G. V. Plª-kha-nèp. Ngµy 3 th¸ng Hai 1911

19

µ, thÕ nµo, liÖu ®ång chÝ cã thÓ thu xÕp ®Ó nhµ xuÊt b¶n "Tri thøc" in nh÷ng cuèn s¸ch cña t«i viÕt vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt ®−îc kh«ng? Thö bµn víi Pi-¸t-tx¬-ki xem. T«i kh«ng t×m ®−îc nhµ xuÊt b¶n nµo c¶, nªn ®µnh chÞu. ThËt lµ v« kÕ kh¶ thi23.

T«i ®äc c©u ®ång chÝ viÕt ë phÇn t¸i bót: "tay t«i run lªn vµ tª cãng" vµ t«i lÊy lµm tøc giËn. Nhµ cöa ë Ca-pri tåi tµn ®Õn thÕ ®Êy! ThËt bËy qu¸ chõng! Ngay c¶ ë nhµ t«i còng cßn cã lß s−ëi b»ng h¬i n−íc, rÊt Êm ¸p, thÕ mµ ë chç ®ång chÝ th× l¹i "tay tª cãng"! Ph¶i næi dËy ®i th«i.

SiÕt chÆt tay ®ång chÝ. Lª-nin cña ®ång chÝ

B«-l«-nh¬ mêi t«i ®Õn gi¶ng ë nhµ tr−êng (cã 20 c«ng nh©n). Nh−ng t«i ®· tõ chèi1). T«i kh«ng muèn quan hÖ víi nhãm "TiÕn lªn". Chóng t«i l¹i sÏ chuyÓn c«ng nh©n vÒ ®©y.

Göi tõ Pa-ri ®Õn ®¶o Ca-pri (n−íc ý)

In lÇn ®Çu n¨m 1924 trong V¨n tËp Lª-nin, t. I


12 göi g. v. Plª-kha-nèp

3. II. 11.

§ång chÝ th©n mÕn! H«m nay t«i ®· nhËn ®−îc th− cña ®ång chÝ viÕt vÒ Din-g¬ vµ ®· chuyÓn cho mét ®ång chÝ, ®ång chÝ nµy høa sÏ ®¸nh ®iÖn (t«i hiÖn ®ang bÞ cóm nhÑ). Nh©n tiÖn xin nãi thªm. Ngµy 18 th¸ng Ch¹p t«i ®· göi cho ®ång chÝ bøc th− cña Huy-xman vµ b¶n dù th¶o th− tr¶ lêi cña t«i24. VËy mµ kh«ng hiÓu sao l©u l¾m råi kh«ng thÊy ®ång chÝ tr¶ lêi!! Ýt nhÊt còng ph¶i göi tr¶ l¹i t«i bøc th− cña Huy-xman chø.

1) Xem tËp nµy, tr. 7 - 8.

V. I. L ª - n i n 20

T«i cã nhËn ®−îc tin cña ®¶ng ®oµn cho biÕt bän thñ tiªu ®· b¾t ®Çu tiÕn hµnh mét cuéc tÊn c«ng míi sau khi tê "Ng«i sao", sè 4, ®¨ng bµi cña I-oãc-®an-xki. ñng hé bän thñ tiªu cã XmiÕc-nèp, em trai M¸c-tèp, Tsª-rª-va-nin vµ mét sè ng−êi kh¸c.

Chèng l¹i bän thñ tiªu cã Vª-xª-lèp-xki, TsÐc-n−-sÐp, L«-xi-tx¬-ki.

P«-lª-ta-Ðp (ng−êi ®· viÕt th− cho t«i biÕt chuyÖn nµy) nãi r»ng th¾ng lîi lµ ®iÒu ch¾c ch¾n, nghÜa lµ cuéc tÊn c«ng cña bän thñ tiªu bÞ ®Èy lui.


Göi tõ Pa-ri ®Õn Xan-Rª-m« (n−íc ý)



13 Göi A. I. R−-cèp

Göi ®ång chÝ V l a - x è p (vµ n Õ u ® å n g c h Ý Ê y muèn,

th× göi c¶ nh÷ng ng−êi Ba-lan n÷a)

Çc b¹n th©n mÕn!

Sau khi c©n nh¾c tÝnh to¸n kü toµn bé b¶n tháa thuËn (resp.1) çi c«ng thøc nªu râ c¬ së vµ ®−êng lèi hµnh ®éng chung cho tÊt c¶ chóng ta) ®· ®−îc ký kÕt t¹i Ban th−êng vô gi÷a P. S. D.2) vµ c¶ hai s¾c th¸i cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch, t«i kh«ng thÓ kh«ng chØ ra nh−îc ®iÓm vµ thiÕu sãt cña c¬ së ®ã25.

1) respective ― hoÆc, t−¬ng øng víi 2) ― §¶ng d©n chñ - x· héi Ba-lan

Göi A. I. R−-cèp. Th¸ng Hai 1911

21

Thùc chÊt cña sù tháa thuËn lµ ë chç (a) x¸c ®Þnh mét ®−êng lèi cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c, x¸c ®Þnh râ rµng vµ chÝnh x¸c: ®−êng lèi chèng ph¸i "TiÕng nãi" vµ chèng ph¸i "TiÕn lªn", tøc lµ nh¾c l¹i vµ kh¼ng ®Þnh cuéc ®Êu tranh chèng c¶ bän thñ tiªu lÉn bän triÖu håi, nh¾c l¹i vµ kh¼ng ®Þnh mét çch ph¶i thËt cô thÓ, lo¹i trõ ®−îc nh÷ng sù gi¶i thÝch xuyªn t¹c vµ nh÷ng lêi quanh co lÊp löng (®· tõng lµm cho ®¶ng ph¶i chÞu khæ);

(b) "c¶i çch" thùc tÕ, tøc lµ thay ®æi thµnh phÇn ç nh©n (hay nãi ®óng h¬n lµ thµnh phÇn nhãm ph¸i hay "xu h−íng") cña tÊt c¶ çc c¬ quan trung −¬ng ®Ó lµm sao cã thÓ b¶o ®¶m thùc hiÖn ®−îc ®−êng lèi cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c Êy.

Nh−ng thùc tÕ th× thÕ nµo? C¶ "®−êng lèi" lý thuyÕt lÉn ho¹t ®éng thùc tiÔn ®Òu do Ban chÊp hµnh trung −¬ng quyÕt ®Þnh. Cßn thµnh phÇn cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng? Trong tr−êng hîp bän bÞp bîm, ®µng ®iÕm, gian ngoan khÐt tiÕng, bän con bu«n v« nguyªn t¾c (nh− ph¸i Bun ch¼ng h¹n), v. v. ®−a ra mét "tèi hËu th−" b×nh th−êng (vµ rÎ tiÒn, hÕt søc rÎ tiÒn), th× çc b¹n " s ½ n s µ n g " quyÕt ®Þnh çi thµnh phÇn ®ã lµ 8 ng−êi. Vµ chØ 8 ng−êi nµy (b©y giê ®· thÊy râ) b»ng hai bé bèn.

KÕt qu¶: mét sù trung lËp hãa, tøc lµ mét sù bÊt lùc hoµn toµn cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng!!

§ã l¹i chÝnh lµ çi mµ bän thñ tiªu ®ang cÇn. Víi bé t¸m Êy, ®ång chÝ sÏ k h « n g t h Ó t h ù c h i Ö n

n æ i mét c¶i çch g× theo tinh thÇn cña chóng ta (tøc lµ theo tinh thÇn mµ tÊt c¶ chóng ta ®· tháa thuËn víi nhau).

Thµnh thö cã mét chuyÖn hÕt søc v« lý: chóng ta ®ång ý cèng hiÕn cho ®¶ng c¶ tiÒn b¹c, c¶ "B¸o c«ng nh©n" vµ tÊt c¶ søc lùc cña chóng ta nh−ng ph¶i cã ®iÒu kiÖn. ― §iÒu kiÖn Êy lµ g×? Lµ ®−êng lèi cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c vµ cuéc c¶i çch. ― Ai sÏ thùc hiÖn c¶ hai viÖc ®ã? Ban chÊp hµnh trung −¬ng. ― ThÕ ai sÏ b¶o ®¶m sù thùc hiÖn ®ã trong Ban chÊp hµnh trung −¬ng? ― Mét b¶n t è i h Ë u t h − ngÉu nhiªn do bän kÎ thï cña ®¶ng d©n chñ - x· héi (nh− lo¹i bän thñ tiªu trong sè nh÷ng tªn trÝ thøc thuéc ph¸i Bun) ®−a ra!!

V. I. L ª - n i n 22

Tháa thuËn ®Ó cho Ban chÊp hµnh trung −¬ng thùc hiÖn çi mµ nã kh«ng thÓ thùc hiÖn næi víi thµnh phÇn t¸m ng−êi.

KÕt qu¶ lµ nh− thÕ ®Êy! KÕt qu¶ nµy lÆp l¹i sai lÇm cña héi nghÞ toµn thÓ26: toµn

nh÷ng −íc muèn tèt ®Ñp, nh÷ng lêi hay, ý ®Ñp, nh−ng lóc lµm th× l¹i bÊt lùc. Ngoµi miÖng th× lem lÐm chèng bän thñ tiªu, nh−ng trªn thùc tÕ l¹i bÞ chóng mª hoÆc.

Thi hµnh "sù tháa thuËn" lµ viÖc çc b¹n, nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c thùc tiÔn, ph¶i lµm; còng chÝnh çc b¹n ®−a ra ®iÒu nãi vÒ nhãm t¸m ng−êi. NhiÖm vô cña t«i lµ sau khi nghiªn cøu kü b¶n tháa thuËn, ph¶i b ¸ o t r − í c víi çc b¹n: bän thñ tiªu l¹i sÏ ®¸nh lõa çc b¹n mét lÇn n÷a!

"Tù x−ng" lµ ng−êi theo ph¸i Plª-kha-nèp th× rÊt dÔ (ch¾c h¼n A-®ri-a-nèp vµ phe çnh cña h¾n tù x−ng lµ ma quû, ®Ó cã ®−îc mét sù nh−îng bé nhá: nh÷ng tªn gäi lµ nh÷ng lêi nãi, cßn sù nh−îng bé nhá l¹i lµ mét viÖc lµm).

T r ª n t h ù c t Õ , víi çi nhãm t¸m ng−êi Êy, çc b¹n sÏ cã mét thiÕt chÕ bÊt lùc bÞ bän thñ tiªu khèng chÕ. §ã chÝnh lµ mèi nguy mµ t«i thÊy cã nghÜa vô ph¶i ®Æc biÖt b¸o tr−íc cho çc b¹n.

NÕu nh− çc b¹n, nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c thùc tiÔn, çc b¹n ®¶m nhËn tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn viÖc lËp ra çi Ban chÊp hµnh trung −¬ng (hoÆc lµ çi nhãm t¸m ng−êi) sÏ cã kh¶ n¨ng phª ph¸n c¶ ph¸i "TiÕng nãi" lÉn ph¸i "TiÕn lªn", còng nh− cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn nh÷ng cuéc c¶i çch ― th× ®ã lµ v i Ö c c ñ a c ¸ c b ¹ n . HÕt lßng mong muèn hßa b×nh vµ hîp t¸c víi ®ång chÝ, t«i cã tr¸ch nhiÖm ph¶i gióp ®ång chÝ thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña ®ång chÝ.

Nh−ng gióp kh«ng cã nghÜa lµ ru ngñ b»ng "nh÷ng lêi lÏ ®−êng mËt gi¶ dèi". Gióp cã nghÜa lµ ph¶i chØ ra nh÷ng nguy c¬ thùc tÕ mµ ng−êi ta cÇn ph¶i biÕt çch ®Ò phßng.

Héi nghÞ toµn thÓ th¸ng Giªng 1910 ®· lµm cho c«ng t¸c thùc tiÔn cña çc c¬ quan trung −¬ng chËm ®i mÊt mét n¨m, bëi nã ®· mª hoÆc hä, ®Èy hä vµo vßng khèng chÕ cña bän thñ tiªu.

Göi A. I. R−-cèp. Ngµy 17 th¸ng Hai 1911

23

Cho ®Õn mïa xu©n n¨m 1910, I-nèc vÉn k h « n g tho¸t n æ i çi vßng khèng chÕ Êy. Sang ®Çu n¨m 1911 th× c¶ ®ång chÝ còng sÏ kh«ng tho¸t khái çi vßng khèng chÕ Êy, nÕu ®ång chÝ kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p khÈn cÊp ®Ó thùc hiÖn ®iÒu tháa thuËn.

B¾t tay ®ång chÝ vµ chµo ®ång chÝ!

N. Lª-nin

ViÕt sau ngµy 11 th¸ng Hai 1911 Göi tõ Pa-ri ®Õn BÐc-lanh

In lÇn ®Çu n¨m 1931 trong V¨n tËp Lª-nin, t. XVIII


14 Göi A. I. R−-cèp

A-l. th©n mÕn!

Chóng t«i xin göi ®ång chÝ mÊy tµi liÖu míi: 1) ®¬n yªu cÇu (b¶n sao) cña I-go-r¬ do «ng ta göi lªn Bé

phËn ë n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng ngµy h«m nay*27.

2) nghÞ quyÕt cña "nhãm" Xan - Rª-m« (tøc lµ Plª-kha-nèp "víi nh÷ng thuéc h¹").

Ngµy h«m nay Li-be nãi trong Bé phËn ë n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng r»ng A-®ri-a-nèp hiÖn ®ang cã mÆt ë gÇn M¸t-xc¬-va, vµ theo nguån tin cña «ng ta, tøc Li-be, th× ng−êi ta ®ang th¶o luËn vÊn ®Ò nªn triÖu tËp Ban chÊp hµnh trung −¬ng ë trong n−íc hay ë n−íc ngoµi.

Theo chóng t«i, cÇn ph¶i ph¸i Mi-kha-in Mi-r«-nøt ®Õn chç * sau khi ®äc xong (vµ sao l¹i xong) xin göi tr¶ l¹i ngay.

V. I. L ª - n i n 24

çc Xa-m«-va1) (ngµy mai chóng t«i sÏ cè g¾ng ph¸i anh Êy ®i: tøc lµ sÏ cè g¾ng lµm sao ®Ó ngay ngµy mai anh Êy sÏ lªn ®−êng ®Õn chç ®ång chÝ. H«m nay t«i ®· nãi víi anh Êy vµ anh Êy ®· ®ång ý). B©y giê mµ anh Êy vÒ Nga th× còng cã ®iÒu bÊt tiÖn, nh−ng ®iÒu bÊt tiÖn nµy còng kh«ng ®Õn nçi lín l¾m, nªn anh Êy còng vÉn ®ång ý vÒ Nga. VËy th× thÕ nµy nhÐ: ®ång chÝ h·y ph¸i anh Êy ®i lµm ngay lËp tøc hai nhiÖm vô: (1) ®−a Li-u-bÝch ra n−íc ngoµi ngay; (2) ®Õn gÆp çc Xa-m«-va, thuyÕt phôc hä nªn Ên ®Þnh ë n−íc ngoµi vµ ®i ngay.

Cã c¬ dÉn ®Õn thÊt b¹i mét çch v« lý, bËy b¹ vµ kú quÆc, khi mµ I-go-r¬, trong mét v¨n b¶n c h Ý n h t h ø c do t«i göi kÌm theo ®©y cho ®ång chÝ, ®· tá ý t¸n thµnh tiÕn hµnh ë n−íc ngoµi vµ thËm chÝ cßn høa sÏ kiÕm ë n−íc ngoµi kh«ng ph¶i mét m×nh A-®ri-a-nèp, mµ c¶ çc "ñy viªn dù khuyÕt Lu©n-®«n"28 n÷a (tøc lµ R«-man + A-®ri-a-nèp, nãi chung lµ hai ng−êi: do ®ã râ rµng tuyÖt ®èi cÇn ph¶i cã Li-u-bÝch, nÕu kh«ng th× ba ng−êi cña chóng ta sÏ kh«ng ®−a l¹i ®a sè ®−îc).

Ngµy mai chóng t«i sÏ göi cho ®ång chÝ ®Ò c−¬ng vÒ b¶n tuyªn bè vÒ bän thñ tiªu vµ bän triÖu håi.


ViÕt ngµy 17 th¸ng Hai 1911 Göi tõ Pa-ri ®Õn BÐc-lanh

In lÇn ®Çu n¨m 1931 trong V¨n tËp Lª-nin, t. XVIII


1) "Xa-m«-va" ― tøc V. P. N«-ghin vµ G. §. L©y-t©y-den (Lin-®èp), çc

ñy viªn cña Bé phËn ë trong n−íc cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, lóc bÊy giê ®ang ë Tu-la (n¬i s¶n xuÊt Êm xa-m«-va).


25

15 göi a. I. R−-cèp

Thø b¶y, 25/II. 11.

Vla-xèp th©n mÕn! T«i võa nhËn ®−îc th− ®ång chÝ vµ véi vµng tr¶ lêi ngay, kh«ng ®îi Gri-g«-ri lµ ng−êi h«m nay ®· göi cho ®ång chÝ bøc th− cña Xa-m«-va-rèp.

H«m nay Na-®i-a sÏ viÕt th− cho Li-u-bÝch. ThËt v« cïng ®¸ng tiÕc lµ ®ång chÝ ®· kh«ng nghÜ ®Õn viÖc ®ã sím h¬n. B©y giê ph¶i viÕt th− b¶o anh ta lªn ®−êng ngay tøc kh¾c, chø kh«ng ph¶i lµ chuÈn bÞ lªn ®−êng n÷a. §ång chÝ h·y viÕt cho anh ta mét bøc th− n÷a, hÕt søc khÈn kho¶n yªu cÇu anh ta ®i ngay lËp tøc, nÕu kh«ng kÎ ®Þch sÏ cã 4 ng−êi (mét ng−êi cña ph¸i Bun + mét ng−êi L¸t-vi-a + 2 men-sª-vÝch), cßn chóng ta th× vÉn kh«ng ®«ng h¬n hä (3, trong ®ã cã 1 ng−êi cßn ch−a ch¾c l¾m + 1 ng−êi Ba-lan).

Bøc th− cña ®ång chÝ vÒ b¶n tuyªn bè lµm t«i rÊt buån, nã chøng tá chóng ta vÉn ch−a hoµn toµn hiÓu nhau, vµ do ®ã sù tháa thuËn gi÷a chóng ta cßn "máng manh" biÕt bao (vÒ ®iÒu nµy t«i hÕt søc lÊy lµm tiÕc).

Trong nh÷ng ®Ò nghÞ söa ®æi cña ®ång chÝ cã nh÷ng ®Ò nghÞ kh«ng thÓ b¸c bá ®−îc. §ã lµ: viÖc t¸ch vÊn ®Ò n−íc ngoµi ra thµnh mét nghÞ quyÕt riªng; viÖc bæ sung thªm vµo b¶n tuyªn bè mét § ®Æc biÖt nãi vÒ ý nghÜa cña §u-ma vµ chØ ra r»ng nh÷ng ai kh«ng ñng hé cuéc bÇu cö vµo §u-ma IV ®Òu lµ nh÷ng kÎ ph¶n béi; viÖc t¸ch vÊn ®Ò kh«i phôc l¹i çc chi bé (mÆc dï t«i vÉn kh«ng hiÓu t¹i sao ph¶i t¸ch vÊn ®Ò ®ã vµ ®−a nã vµo ®©u? CÇn ph¶i nãi ®Õn vÊn ®Ò ®ã! Nh−ng nãi ë ®©u chø?).

Nh−ng phÇn lín nh÷ng ®Ò nghÞ söa ®æi cña ®ång chÝ lµ nh÷ng ®Ò nghÞ kh«ng thÓ chÊp nhËn ®−îc vµ cã h¹i.

("Thõa nhËn viÖc triÖu tËp héi nghÞ lµ bøc thiÕt"?? Nãi vê vÜnh nh− thÕ ®Ó lµm g×? ChÝnh ®ång chÝ còng kh«ng tin vµo çi

V. I. L ª - n i n 26

®ã kia mµ! HiÖn nay kh«ng cã g× tai h¹i h¬n lµ g©y ra sù gi¶ nh©n gi¶ nghÜa vµ sù tù lõa dèi m×nh!)

"Tá ra hµi lßng khi thÊy chñ nghÜa triÖu håi vµ chñ nghÜa tèi hËu th− ®· thùc sù biÕn khái vò ®µi chÝnh trÞ"...

§iÒu ®ã kh«ng ®óng. T«i ®· thÊy nh÷ng c«ng nh©n cña nhãm "TiÕn lªn" vµ thËm chÝ c¶ Ðp-ghª-ni còng b¸c bá ®iÒu kh«ng ®óng ®ã trong nh÷ng lêi ph¸t biÓu cña m×nh.

"Hoan nghªnh viÖc nhãm "TiÕn lªn" quyÕt ®Þnh tham gia cuéc bÇu cö"...

Cho ®Õn nay vÉn k h « n g c ã quyÕt ®Þnh ®ã. Vµ nÕu ngµy mai sÏ cã quyÕt ®Þnh Êy, th× "hoan nghªnh" nh÷ng phÇn tö chia rÏ vÒ viÖc chóng thùc hiÖn nghÜa vô cña chóng vµ kh«ng ®¶ ®éng g× ®Õn sè tiÒn thu ®−îc b»ng con ®−êng t−íc ®o¹t ― ®ã lµ mét viÖc lµm xÊu xa29.

§ång chÝ viÕt: "T«i kh«ng biÕt nh÷ng lêi tuyªn bè triÖu håi chñ nghÜa hay lµ tèi hËu th− chñ nghÜa cña nhãm "TiÕn lªn" sau héi nghÞ toµn thÓ..."

§¸ng tiÕc lµ ®ång chÝ kh«ng biÕt nh÷ng lêi tuyªn bè ®ã. §ång chÝ h·y xem: 1) Tê truyÒn ®¬n cña nhãm "TiÕn lªn" sau héi nghÞ toµn thÓ: toµn nh÷ng lêi l¨ng m¹ ®èi víi çc c¬ quan trung −¬ng; kh«ng cã mét lêi nµo nãi vÒ viÖc tõ bá c−¬ng lÜnh cña ph¸i triÖu håi vµ ph¸i tèi hËu th−. ― 2) V¨n tËp sè 130 còng vËy. Kh«ng cã lÊy mét bµi x· luËn nµo nãi vÒ §u-ma vµ c«ng viÖc cña §u-ma. ― 3) Bµi cña Lu-na-ts¸c-xki trong tê "Le Peuple" (®· ®−îc dÉn trªn C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng ― Lu-na-ts¸c-xki ®· ®−îc n h ã m "TiÕn lªn" chÝnh thøc cö lµm ®¹i biÓu t¹i §¹i héi C«-pen-ha-g¬). ― 4) Tê truyÒn ®¬n cña nhãm "TiÕn lªn" ë Gi¬-ne-v¬ (mµ mét phÇn ®· ®−îc trÝch dÉn trong tê "TiÕng nãi ng−êi d©n chñ - x· héi" ) lµ nhãm ñng hé Lu-na-ts¸c-xki.

Sau héi nghÞ toµn thÓ, tê "TiÕn lªn" cã nghÜa vô c«ng bè mét b¶n c−¬ng lÜnh míi, v× c−¬ng lÜnh cò (c«ng bè ngµy 27. XII. 09, nghÜa lµ vµo ngµy h«m tr−íc plenum) lµ c−¬ng lÜnh cña ph¸i triÖu håi vµ ph¸i tèi hËu th−. Tê "TiÕn lªn" l¹i k h « n g lµm viÖc ®ã!


27

Sai lÇm c¬ b¶n cña ®ång chÝ lµ ë chç ®ång chÝ tin vµo nh÷ng lêi nãi vµ nh¾m m¾t tr−íc nh÷ng viÖc lµm. Cã nhiÒu ng−êi, nh− §«-mèp hoÆc A-lÕch-xin-xki, hoÆc cßn ng−êi nµo kh¸c n÷a mµ t«i kh«ng biÕt, ®· nãi cho ®ång chÝ nghe bao nhiªu "lêi hay ho", vµ ®ång chÝ tin nh÷ng lêi ®ã, ®ång chÝ viÕt: tê "TiÕn lªn" "s¾p tan r· hoÆc cã thÓ trë thµnh ®ång minh cña chóng ta", nã "®ang vøt bá c−¬ng lÜnh cña ph¸i triÖu håi vµ ph¸i tèi hËu th−".

§iÒu ®ã kh«ng ®óng. §ã lµ nh÷ng lêi dèi tr¸ cña bän bÞp bîm s½n sµng høa ®ñ mäi thø, miÔn lµ che giÊu ®−îc sù thËt, che giÊu ®−îc çi nhµ tr−êng riªng cña chóng, vµ sè 85 000 róp cña chóng nhËn ®−îc do nh÷ng vô t−ít ®o¹t.

NÕu §«-mèp rót ra khái tê "TiÕn lªn" th× ®ã lµ v× §«-mèp chØ lµ mét gi¸o viªn trung häc, mét phÇn tö phi-li-xtanh, mét kÎ l¾m måm, chø kh«ng ph¶i mét nhµ chÝnh trÞ. NÕu A-lÕch-xin-xki "®· c·i nhau" víi B«-g®a-nèp vµ ®ång bän, th× b©y giê, sau khi tõ B«-l«-nh¬ trë vÒ, y ®· l¹i hoµn toµn hßa gi¶i vµ h«m qua y ®· thay mÆt nhãm "TiÕn lªn" ®äc mét b¶n thuyÕt tr×nh!!

§ång chÝ tin vµo nh÷ng lêi nãi, vµ trªn thùc tÕ lµm cho m×nh trë nªn bÊt lùc ― ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ t¸i ph¹m çi sai lÇm nghiªm träng cña héi nghÞ toµn thÓ, çi sai lÇm ®· lµm suy yÕu ®¶ng minimum trong mét n¨m. NÕu b©y giê, qua mét n¨m sau nh÷ng sai lÇm ngu xuÈn cña héi nghÞ toµn thÓ vÒ sù ®iÒu hßa, ®ång chÝ cßn ph¹m l¹i sai lÇm ®ã n÷a, th× tøc lµ ®ång chÝ ®· ph¸ ho¹i hoµn toµn mäi "sù thèng nhÊt". T«i cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®iÒu ®ã, v× t«i biÕt râ, c¨n cø vµo kinh nghiÖm. H·y ®Ó cho Xa-m«-va-rèp tru trÐo lªn r»ng t«i ®· ph¸ ho¹i "sù thèng nhÊt" (®ã lµ nh÷ng lêi g¸n ghÐp cña T¬-rèt-xki vµ I-«-nèp!!). Xa-m«-va-rèp cÇn ph¶i tru trÐo lªn çi ®iÒu v« lý Êy (®iÒu mµ y kh«ng d¸m ®−a lªn b¸o chÝ nh−ng ®· bÞ t«i c«ng khai ph©n tÝch vµ b¸c bá trªn tê "Chuyªn san tranh luËn"31 sè 2), v× y lÊy lµm hæ thÑn ph¶i thõa nhËn sai lÇm cña nh÷ng phÇn tö ®iÒu hßa t¹i héi nghÞ toµn thÓ. Sai lÇm cña chóng lµ ë chç chóng ®· hÇu nh− ph¸ ho¹i sù thèng nhÊt víi phÇn tö men-sª-vÝch ñng hé ®¶ng, tin vµo lêi nãi

V. I. L ª - n i n 28

cña bän men-sª-vÝch chèng ®¶ng thuéc nhãm "TiÕng nãi" vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho chóng ®−îc cñng cè t r ª n t h ù c t Õ .

§ång chÝ h·y cÈn thËn ®Êy, chí cã ph¹m l¹i sai lÇm ®ã! Lùc l−îng cña nhãm "TiÕn lªn" rÊt m¹nh. Hä cã mét nhµ

tr−êng = mét héi nghÞ = mét mµng l−íi ph¸i viªn. Chóng ta (vµ Ban chÊp hµnh trung −¬ng) kh«ng cã nh÷ng çi ®ã. Hä cã tiÒn ― tíi 80.000 róp. §ång chÝ t−ëng hä sÏ giao cho ®ång chÝ sè tiÒn ®ã sao? §ång chÝ l¹i ng©y th¬ ®Õn thÕ −??

NÕu kh«ng, t¹i sao ®ång chÝ l¹i cã thÓ coi nh÷ng phÇn tö chia rÏ gi÷ trong tay sè tiÒn quü cña nhãm chèng l¹i ®ång chÝ, lµ b¹n "®ång minh" ®−îc!?

Kh«ng cã g× ng©y th¬ h¬n lµ viÕt: "t«i kh«ng muèn c¶n trë viÖc çc bé phËn cßn l¹i trong nhãm "TiÕn lªn" cã thÓ xÝch l¹i gÇn".

Chóng ®· xÝch l¹i gÇn bän thñ tiªu, chóng ®· thiÕt lËp mét nhµ tr−êng chèng l¹i ®ång chÝ, chóng ®· lõa phØnh ®ång chÝ r»ng: chóng t«i kh«ng hÒ nh− vËy ®©u, chóng t«i kh«ng ph¶i lµ nh÷ng ng−êi theo chñ nghÜa triÖu håi, thÕ mµ ®ång chÝ còng tin lêi chóng vµ kh«ng ®Êu tranh chèng nh÷ng viÖc lµm. ThËt cã quû biÕt thÕ lµ thÕ nµo!

"T«i kh«ng muèn (®ång chÝ viÕt) khai trõ nh÷ng phÇn tö "TiÕn lªn" ra khái tæ chøc chung cña ®¶ng (chø kh«ng ph¶i cña mét nhãm ph¸i) ë n−íc ngoµi".

Ph¶i chän lÊy mét trong hai ®iÒu: hoÆc lµ ®ång chÝ tiÕp tay cho mét nhãm ph¸i riªng biÖt vµ ®Ó cho ph¸i ®ã gi÷ tiÒn quü cña hä. NÕu vËy chóng t«i sÏ cho c«ng bè b¶n tuyªn bè cña chóng t«i göi Ban chÊp hµnh trung −¬ng (yªu cÇu thµnh lËp mét ban ®iÒu tra), vµ chóng t«i nãi: mÆc cho nh÷ng phÇn tö "TiÕn lªn" gióp ®ì Ban chÊp hµnh trung −¬ng Êy, cßn chóng t«i sÏ kh«ng lµm viÖc ®ã.

HoÆc lµ ®ång chÝ lªn ¸n ho¹t ®éng bÌ ph¸i cña nhãm "TiÕn lªn", nh−ng nh− thÕ th× ph¶i triÖt ®Ó. NÕu chØ lªn ¸n b»ng lêi nãi th«i, ®ång chÝ sÏ trë thµnh lè b Þ c h .

Lóc ®ã ph¶i nãi: chõng nµo nh÷ng phÇn tö "TiÕn lªn"


29

(1) ch−a ®−a ra mét c−¬ng lÜnh míi, (2) ch−a ®−a ra nh÷ng lêi tuyªn bè ñng hé ®¶ng, (3) ch−a gi¶i t¸n çi nhµ tr−êng cña n h ã m p h ¸ i hä, (4) ch−a giao quü cña n h ã m p h ¸ i hä cho ®¶ng, ― th× hä vÉn cßn = mét nhãm ph¸i chèng ®¶ng.

NÕu ®ång chÝ kh«ng nãi nh− thÕ, ®ång chÝ sÏ mÊt sù hîp t¸c cña chóng t«i mµ còng sÏ kh«ng tranh thñ ®−îc sù hîp t¸c cña nhãm "TiÕn lªn". Ph¶i ch¨ng ®ã lµ mét chÝnh s¸ch?

Cßn vÒ çc phÇn tö cßn l¹i (çc phÇn tö t − ¬ n g l a i ! ! ), ®ång chÝ chí cã b¨n kho¨n. Chóng ta mµ m¹nh lªn th× mäi ng−êi sÏ ®Õn víi chóng ta. Cßn nÕu chóng ta yÕu ®i, chóng ta tin vµo lêi nãi, th× chóng ta bÞ mäi ng−êi c−êi giÔu, thÕ th«i. V× t×m ra mét h×nh

Lenin 48 Bia Bong 2tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/... · céng sù, b¹n bÌ,...

Documents

Transcript of Lenin 48 Bia Bong 2tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/... · céng sù, b¹n bÌ,...