LAN တညေဆာကပ

NIC (network adapten network card) ကြနပတာေတြရ data ေတြကဗ႔အားတစခရေသာ electric

Signal မားအျဖစသ႔ transmit (ထတလြင) ျခငးနင ၀ငလာေသာ electric signal ေတြကကြနပတာမနားလညနငေသာ

data မားအျဖစသ႔ေျပာငးလ receive(လကခရရ) ျခငးတ႔ျဖစပါတယ…

ကြနပတာဟာ ဘယဟာကမဆ binary data မားအျဖစပနားလညသမးဆညးနငတယ..binary data မာ 1 နင 0 နစမးသာ

ပါရတယ..

1bit = 1 (or) 0 (b)

8bit = 1 byte (B)

File ေတြဆတာလညး bit တ႔ျဖငဖြ႔စညးထားတာ….1 KB =7192 bit

Net work ဆတာ ကြနပတာတစလးက bit ေတြက အျခားကြနပတာတစလးဆကေပးပ႔ျခငး

Transmission media ဆတာကြနပတာတစလးန႔တစလး data ပ႔ေပးတၾကး ဒေန႔အသးမားတာကေတာ.ၾကးမင 8 ေခာငး

ပါတ twisted pair cable အဒအတြက တညေဆာကအသးျပမယnetwork ေတြအတြကstandard interface ဟာ RJ-45

(Registered-Jack)ျဖစတယ…..RJ-45plug(connector) ႏင RJ-45jack (port)ဆျပး အေခၚ 2 မးရတယ…

Twicted pair cable ၏ဟဘကဒဘကအစြနး 2 ဘကမာ RJ-45 plug ကတပျပးေတာအသးျပလ႔ရေအာငလပေဆာငရတယ

၄ငး network cable က RJ-45 jack (port) ပါေသာကြနပတာ NIC မာခတဆကတပဆငရပါတယ..

ကြနပတာနစလး NIC နစခန႔ network cable တစေခာငးရရင၀နအကဥးဆးnetwork တစခကတညေဆာကနငျပ…

တညေဆာကပကေတာကြနပတာတစလးစမာNIC တစခစစကသြငးျပးေတာcable န႔တကရကခတရငရျပေပါဗာ..

ဒါေပမယကြနပတာအလးေတြမားလာရငေတာ cable ေတြ NIC ေတြတပဆငဖ႔ကြနပတာမာေနရာမရေတာဘးေပါ…

ဒါေၾကာငဒျပသနာကေျပလညေစဖ႔ Hub (အခကအျခာ) ဆတာေပၚလာတယ…Hub ဆတာ port ေတြအမားၾကးခတလ႔

ရတၾကားခ central device ျဖစတယ…network တစခတညေဆာကဖ႔အတြကကြနပတာတငးမာ NIC ကပတစခစတပ

ဆငျပး hub (or) switch ဆသ႔ cable တစေခငးစျဖငခတဆကလကရပျဖစပါတယ…

Why Use Network?

ဥပမာ ကြနပတာ A မ B သ႔ bit ေတြက electric signal အျဖစေျပာငးလေပးျပး cable ကတဆင ကြနပတာ B

ဆက transmit (ဆငပြား) လကတအခါ ကြနပတာ B က electric signal ေတြက bit ေတြအျဖစေျပာငးလေပးရျပနပါတယ

ဒလေျပာငးလျခငးလပငနးစဥက encode လပတယလ႔ေခၚပါတယ… အဒလလပနငရန NIC တ႔ၾကားမာ standard(or)

Set or rule အခ႔ကနားလညသေဘာေပါကဖ႔လမယ….မားေသာအားျဖင twested pair cable ျဖငခတဆကအသးျပတယ..

NIC မာတပဆငဖ႔အတြက cable အစြနးတစဖကစမာ RJ-45 connector တစခစလအပတယ… cable ေပၚမာ data ေတြေပး

ပ႔ဖ႔အတြက RJ-45 ရ pin 1 န႔2 ကအသးျပတယ…data ေတြကလကခဖ႔အတြကေတာ 3 န႔ 6 ကအသးျပတယ…(RJ-45

ေခါငးမာ ၀ါယာ 8 ေခာငးပါပါတယ…)

Cross cable : : ကြနပတာနစလးဟာ A ရ႔ pin1 က B ရ႔ pin 3 ကဆကတယ…A ရ pin 2 က B ရ႔ pin 6 ကဆကတယ..

အဒလဆကတ ၀ါယာက cross cable လ႔ေခၚတယ…ကြနပတာေတြအမားၾကးဆကသြယၾကတအခါ ၾကားခ hub ေတြကအ

သးျပလာၾကတယ…hub လပေဆာငပေတြကအမားႀကးပအဓကကေတာport တစခ၀ငလာတsignal ေတြကအျခားport

ေတြကတျပငနကျဖန႔ေ၀ေပးတာပ…

Pecognize and Recover Error : :ကြနပတာေတြတစလးနတစလးdata ေတြေပးပ႔ၾကရာမာ…စညးမဥးစညးကမးေတြ

လကနာရပါတယ…data ေတြေပးပ႔တအခါမာ… bit အေရအတြကတစခန႔အပစေတြဖြ႔ျပးေပးပ႔ၾကတာျဖစတယ…1 MB မာ

အၾကမးအားျဖင bit အေရအတြက 8 သနးခန႔ရတယ….

1MB = 1000 KB , 1000kB = 1,000,000 B , 1,000,000B = 8,000,000bit

File ေတြပ႔တအခါ ဒအတငးတနးစျပးပ႔လ႔မရဘးအပစေလးေတြဖြ႔ျပးပ႔ရတယ…အဒါက packet (ထပပးတယ)လ႔ေခၚတယ…

ကြနပတာနစလးဆကသြယတအခါမာ volt ေတြလညတဖ႔လတယ…တခါတေလ ေပးပ႔တ packet ေတြဟာ electrical

Noise မားေၾကာငပသ႑နပကယြနးသြားၾကတယ…အဒါက transmission error လ႔ေခၚတယ…အဒအမားေတြကေျပလည

ေစဖ႔အတြကနညးလမးကေတာ networking protocol ကအသးျပျခငးပါပ…အဒလအမားေတြကေျဖရငးဖ႔အတြကအပငး 2

ပငးနားလညရမယ…ပထမ ပငးက error ျဖစေနတ packet ဆတာသဖ႔လတယ(recognize) လ႔ေခၚတယ…အစားျပနရ

ေအာငလပျခငးက (recover) လ႔ေခၚတယ…packet ေတြမာ နပါတေတြထညေပးရမယ..1,2,3…..etc ေပါ error recovery

လပငနးစဥျပးဆးဖ႔ ကြနပတာနစလး ဟာအသးျပတ႔ protocol တညရပါမယ… set of rules ေပၚမတညျပး protocol ေပါငး

မားစြာကြာျခားသြားပါတယ…webpage ေတြေခၚၾကညတအခါ http , email ပ႔တေနရာမာအသးျပတprotocol က SMTP ,

Data recovery ေတြလပနငတ protocol ကေတာ transmission control protocol (TCP), တဖကလကခတဘကမာ TCP

ရဖ႔လပါတယ…ယေန႔အခနမာ (TCP/IP)modelလ႔ေခၚတ public networking model ကအသးျပၾကပါတယ…

TCP : : TCP ေတြရ႔လပေဆာငပေတြကေတာအမားၾကးပါပအဓကကေတာ segmentation , error redovery ဆတလပ

ေဆာငခကေတြပျဖစတယ…အရြယအစားၾကးမားတdata ေတြကမပ႔ခငမာ packet ေတြအျဖစကေျပာငလေပးရတယအဒါက

Segmentation လ႔ေခၚတယ…data အပငးေလးေတြေရ႔မာ TCP header(sepuence no; ေတြကထညေပးရတယ…error

recovery အတြကျဖစတယ…ျပးေတာTCP header ဟာ knowledge numver ကလညးထညေပးရတယ…အဒါက ဘယ

Segment မာ error ရဥတယဆတာကေပးပ႔သအားျပနေျပာျပတယ…segment တစခမာ အရြယအစား 1480 byteရတယ

TCP header က 20byte , data က 1460byte ထညသြငးနငတယ…

Internet Protocol (IP)

TCP ဟာ segment (data+TCP header) ေတြကတျခားကါနပတာတစလးဆသ႔ပ႔ေပးပါတယ…TCPဟာပ႔ေဆာငျခငးကမ

ေဆာငရြကပါဘး… TCP မsegmentationလပျပးရလာတsegmentကေရမာ IP header တစခထညသြငးရတယ…IP header

မာ source(စပ႔တေနရာ) နင destination IP address(ေရာကရမယေနရာ) ပါရတယ..။အဒါေတြအားလးကေပါငးျပး

IP packet လ႔ေခၚတယ…အမားဆးပမာဏ 1500 byte ရတယ…IP address မာ32 bit binary ရဏနးမားကမတသားဖ႔အ

ခကအခရတာေၾကာငdecimal ဂဏနးမားကသးၾကတယ…ဒါေၾကာင IP address ေရးသားပက dotted decimal လ႔ေခၚ

တယ… 192.168.10.20 ; decimal number တစခစက octet တစခလ႔ေခၚတယ…8bit ပါတယ…

IP address မာ 4 octet ရတာေၾကာင 32bit(4byte)ရတယ….ကြနပတာမာတပဆငထားတ NIC တငးက IPaddress တစ

ခစသတမတေပးရမယ..ဘယ address န႔မမတတ decimal ဂဏနးတြေတြျဖစရမယ…

အထကပါေဖၚျပခကေတြကလပေဆာငျပးသညတငေအာင network အတြငးသ႔တငပ႔လ႔မရေသးပါဘးdata packet ရ႔ေရ႔မာ

Header န႔ ေနာကမာ trailer ကထညသြငးျပး frame တစခတညေဆာကရပါဥးမယ…ဒါက encapsulation (အနစခပထတ

ျပျခငး)လ႔ေခၚပါတယ…

Collision : : ပ႔လတ data ေတြက frame တစခအတြငးထညသြငးျပးျပဆရငပ႔ဖ႔အဆငသငျဖစျပေပါ…အဒလပ႔တအခါမာ

Frame ေတြဟာ network cable ေတြမာတစခန႔တစခတကမ တတၾကပါတယ…အဒလျဖစတာက collision လ႔ေခၚတယ…

Collision ျဖစစဥေတြကေလာခဖ႔အတြကinternet standard အရသတမတထားတ algorithm တစခရပါတယ…။CSMA/CD

(Carrier Sense Multiple Access/Collision Detection) လ႔ေခၚတယ…သ႔ရ႔အဓကရညရြယခကကေတာ listen before

Sending ျဖစတယ…သမားပ႔တာကေစာငဆငးယျပးမကကပ႔ရမယေပါ…Hub ဟာကြနပတာတစလးက data ေတြပ႔ရငခတ

ဆကထားသမကြနပတာေတြအားလးဆကပ႔ပါတယ…LAN ေပၚမာဘာsignal မမရေတာဘးဆရငမညသညကြနပတာကမ

ဆ transmit လပနငပါတယ…LANေပၚမာsignal မရတာက silent ျဖစသြားတယလ႔ေခၚတယ…silent ျဖစျပဆတာကခတ

ဆကထားသမကြနပတာအားလးကတျပငနကထညးသၾကတယ…အဒမာအားလးtransmit လပစရာရရငလပၾကမယဒါဆ

Collision ေတြျဖစကနျပေပါ…collision ျဖစျပဆတာန႔ CSMA/CD logic အရေအာကပါအဆငမားကလပေဆာငၾကရတယ…

1.ကြနပတာနစလး collision ျဖစေနျပဆတာကအျခားကြနပတာေတြသေအာငအေၾကာငးၾကားတယ…

2.collision ျဖစၾကတကြနပတာနစလးerror ျဖစသြားတ frame ေတြကျပနပ႔ဖ႔မတညအခနတစခကေစာငဆငးခငးတယ…

3.ေစာငဆငးရမယအခနျပညတာနျပနပ႔မယ…

Hub ကအသးျပတအခါ data တစခေရာကလာျပဆတာန႔မတကးျပးကနတကြနပတာအားလးကပ႔ေပးတယဆတာအေပၚ

မာေဖၚျပချပးပါျပ…အဒေတာလကခတကြနပတာဟာမမဆကပ႔တdata ကပလကခဖ႔လပါတယ…အဒလသဖ႔အတြက

MAC address ကသဖ႔လပါတယ….၄ငး address ဟာNIC တငးမာအေသထညသြငးထားပါတယေျပာငးလလ႔မရပါဘး

၄ငးaddress မာhex digit 12 လးပါရပါတယ…တစခက 4 bit နႈနးန႔ MAC တစခလးအတြက 48bit (6byte)ပါပါတယ…။ ။

Hub & Switch

Hub ရ႔လပေဆာငပေတြကေတာ ကြနပတာတစလးမေပးပ႔တာက မတပြားျပး၀ငလာတ port မလြ၍ကနport မားအားလး

သ႔ျဖန႔ေ၀ေပးပါတယ…

Switch ရလပေဆာငပကေတာ frame တစခေပးပ႔လကတာန႔ အဒ frame ရ႔ destination MAC address ကၾကညရႈ႔စစေဆး

ပါတယ…ျပးတအခါမပ႔လတကြနပတာတစခတညးကပပ႔ေပးပါတယ…

Hub န႔ Switch တ႔ဟာ physically အရကြာျခားမႈမရပါဘး…

Switch ကအသးျပလာတေနာကပငးမာ ကြနပတာမားစြာဟာတျပငနက transmit လပနငလာၾကပါတယ…ကြနပတာ A

သ႔ကြနပတာ B နင C တ႔ကတျပငနက frame နစခကေပးပ႔ျပဆပါဆ႔ frame ဟာ switch ကအရငေရာကလာပါတယ…

အဒသးခလးကတျပငနကလြေပးရင collision ျဖစျပလ႔ဆနငပါတယ…အဒျပသနာကေျဖရငးဖ႔အတြက switch ထမာ buffer

ကထညသြငးထားပါတယ…buffer ဆတာယာယသေလာငေပးတ switch ထရ memory area တစခပငျဖစသည…ဒါေၾကာင

Frame တစခထကသာေပးပ႔ျပးကနတ frame ေတြက buffer ထမာခဏသမးထားပါတယ…ျပးမတစခပၿပးတစခပ႔ေပးတယ..

CSMA/CD logic အရကြနပတာမ NIC သည frame တစခအားေပးပ႔ျခငးနငတစျပငနကတညးလပလ႔မရပါဘး…ဒါေပမယ

Frame ေတြကေပးပ႔တအခါ pin 1 နင pin2 တ႔ကသာေပးပ႔တာျဖစျပး လကခတအခါ pin3 န႔ pin6 တကသာလကခတာျဖစ

ပါတယဒါေၾကာင တစခနတညးမာေပးပ႔နငၾကပါတယအလလပတာက full-duplexလ႔ေခၚပါတယ…ဒါဆရင CSMA/CD က

disable လပလကေပါေနာ…

Network speed ေပၚမတညျပး Ethernet အမညအမးမးကြျပားၾကတယ…ethernet speed ေတြဘယလပေျပာငးလေျပာငး

လ switch ေတြရ႔forward လပျခငး table ေဆာကျခငးတ႔သညေျပာငးလျခငးမရပါဘး…အေရးၾကးတာက switch န႔ NIC တ႔

ၾကားမာလပေဆာငတ speed တဖ႔ပလပါတယ…တကယလ႔မတခရငလညး…IEEE မ auto-negotiation ကထတလပခပါ

တယ…သက speed ေတြကအလေလာကညေပးတယေပါဗာ…

Network Addressing & IP Routing

TCP/IP ရကြနပတာ NIC တငးမာ physical နင logical ဆျပး address နစမးစရၾကတယ…physical address က (MAC)

က NIC ထတလပကတညးကစကရမာအေသထညသြငးထားျပးသား….logical address ကေတာကြနပတာမာအသးျပတ

Protocol ရ႔ သတမတခကန႔အည user တ႔ကလသလေျပာငးလသတမတလ႔ရတယ…TCP /IP ေတြမာဆinternet protocol

ဟာ logical addressing ကတာ၀နယရတယ..IP address က decimal value မားကအသးျပၾကတယ…

192.168.10.20 decimal မ binary သ႔ေျပာငးလအသးျပပါတယ...IP address ရ႔ရညရြယခကကေတာnetwork တစခမာ

ရတကြနပတာေတြကအျခားnetwork တစခကကြနပတာေတြန႔အျပနအလန communicate လပနငေအာငျဖစတယ…

ID address တစခမာ network ID န႔ host ID ဆျပးအပငး2 ပငးရတယ…work တစခတညးေအာကမာရေနတကြနပတာ

ေတြ က network ID တရပါမယ…host ID တလ႔မရပါဘး…ဥပမာ 192.168.100.103 ဆရင 192.168.100 ကnetworkID

ေနာကက 103 က host ID ….Subnet Mask ဆတာဘယအပငးက networkID ဘယဟာက host ID ဆတာခြျခားေပးပါ

တယ…255.255.255.0

IP Routing ကြနပတာတစလးမေပးပ႔လကတ data ေတြသည router ေတြကျဖတျပးရညရြယရာကြနပတာဆသ႔ေရာက

ရျခငးက routing လ႔ေခၚတယ…။routing လပဖ႔ router (device) လတယ…router ေတြက switch ေတြလပpacket

forwarding device ေတြပ ဒါေပမယ switch ေတြန႔ကြာတာက switch ေတြသည MAC address ေတြကအေျခခ၍ forward

လပျခငးျဖစျပး router ကေတာ network ID အေပၚအေျခချပး forward လပၾကမာျဖစပါတယ…

ကြနပတာတစလးန႔တစလး data ေတြပ႔ၾကတငး routing လပဖ႔လမလပါဘး (ေပးပ႔တကြနပတာန႔လကခမယကြနပတာ

တ႔ဟာnetwork ID တစခထမာရရငမလပါဘး…) (network ID မတတကြနပတာေတြအျပနအလန communicate လပဖ႔

လလာတအခါ routing လလာပါတယ…

ပထမအေနန႔ router မလတျဖစစဥကရငးျပပါမယ….ဥပမာ ကြနပတာ A န႔ B ေပါဗာ…

(1) Segmentation(အစတအပငးေလးမားျဖစေအာငလပျခငး)

ကြနပတာ A မ TCP သညပ႔လတ data ေတြကအပငးငယေလးေတြပငးမယ…အပငးတစခစရ႔ေရမာ TCP headerက

ကထညသြငးျပးရလာတ sement က addressing န႔ routing လပရန IP ဆကလြေပးမယ…

(2) IP packets (IP ျဖငထပပးျခငး)

ကြနပတာ A မ internet protocol သည TCP segment တစခစရ႔ေရ႔မာ IP header ကထညသြငးျပးေတာ packet

ေတြအျဖစဖနတးယတယ။အဒ packet ထမာ source န႔ destination IP address တ႔ပါရတယ။source ေနရာမာကြန

ပတာ A ရ႔ IP address (ဥပမာ.192.168.1.80)န႔ ကြနပတာB ရ႔IP address ေနရာမာ(ဥပမာ.192.168.1.92)လ႔

ထညသြငးလကတယ…

(3) ANDing

Packet ေတြအျဖစဖနတးျပးတအခါ destination IP address (ကြနပတာ B ရ႔ address)ဟာ local လား remote

လားဆတာကြနပတာ A ရ႔internet protocol ကဆးျဖတေပးတယ…internet protocol ဟာIP address န႔ subnet

Mask တ႔က ANDing လပျပး ဘယဟာက network ID ဘယဟာက host address ဆတာခြျခားေပးပါတယ.

ANDing လပျပးရတအေျဖဟာ network ID ျဖစပါတယ…