Kynning um lífeyrismál 30. janúar 2008
description
Transcript of Kynning um lífeyrismál 30. janúar 2008
Kynning um lífeyrismál
30. janúar 2008
Þórey Þórðardóttir, hdl. forstöðumaður réttindamála Ágústa H. Gísladóttir, deildarstjórilífeyrisdeildar og kynningamála
30.01.2008 LSR kynning um lífeyrismál 2
LSR breytingar 1997 • 1997 tóku gildi breytingar á lögum LSR • LSR skipt í 2 deildir A og B• B-deild LSR starfar skv. eldra kerfi• B-deild LSR byggir á gegnumstreymi og að
hluta á sjóðsöfnun• A-deild LSR byggir á fullri sjóðsöfnun með
líkum hætti og lífeyrissjóðir á almennum vinnumarkaði
• Allir nýir sjóðfélagar ganga í A-deild en B-deild er lokað fyrir nýjum sjóðfélögum
• Eldri réttindi í B-deild – geymdur réttur
30.01.2008
Víðtæk réttindi
• LSR tryggir þér og fjölskyldu þinni víðtæk réttindi
• Lífeyrir ævilangt• Örorkutrygging komi til tekjutaps
vegna sjúkdóms eða slyss• Falli sjóðfélagi frá eiga eftirlifandi
maki og börn rétt til maka- og barnalífeyris
LSR kynning um lífeyrismál 3
30.01.2008
Stærð LSR
• Í árslok 2006 voru eignir sjóðanna komnar yfir 300 milljarða króna
• Lífeyrisgreiðslur LSR og LH voru yfir 15 milljarðar á árinu 2006
• Meðalfjöldi lífeyrisþega á mánuði er rúmlega 11.000
• Greiðandi sjóðfélagar rúmlega 36.000
LSR kynning um lífeyrismál 4
30.01.2008 LSR kynning um lífeyrismál 5
30.01.2008 LSR kynning um lífeyrismál 6
30.01.2008 LSR kynning um lífeyrismál 7
B-deild LSR
30.01.2008 LSR kynning um lífeyrismál 9
LSR breytingar 1997 • Allir nýir sjóðfélagar ganga í A-deild en B-deild
er lokuð fyrir nýjum sjóðfélögum• Þeir sem greiddu til LSR B-deildar í árslok 1996
hafa áfram rétt til aðildar• Hafi iðgjaldagreiðslur fallið niður í lengri tíma en
12 mánuði, án þess þó að formlegu ráðningarsambandi starfsmanns og launagreiðanda hafi verið slitið, á sjóðfélaginn rétt til áframhaldandi aðildar
• Falli réttindaávinningur sjóðfélaga niður lengur en í 12 mánuði, hefur hann ekki rétt til áframhaldandi aðildar að sjóðnum
• Eldri réttindi í B-deild – geymdur réttur
30.01.2008
B-deild
• Iðgjald er greitt af dagvinnulaunum, vaktaálagi, persónuuppbót og orlofsuppbót
• Tvær reglur við útreikning réttindaávinnslu og lífeyristökualdurs:– Almenna reglan– 95 ára reglan – samanlagður
iðgjaldagreiðslutími og lífaldur
LSR kynning um lífeyrismál 10
30.01.2008
B-deild réttindaávinnsla• Réttindi reiknast út frá iðgjaldatíma og
starfshlutfalli• Almenna reglan
– 2% á ári miðað við fullt starf í 32 ár– 1% á ári eftir 32 ár (iðgjaldafrír)
• 95 ára regla– 2% á ári að hámarki 64%– þegar 95 ára reglu náð 2% að nýju
(iðgjaldafrír)LSR kynning um lífeyrismál 11
B-deild réttindaávinnsla
Almenna reglan - dæmi• Sjóðfélagi, sem byrjar að greiða í sjóðinn 25 ára og greiðir
iðgjöld af fullu starfi í 32 ár eða til 57 ára aldurs, ávinnur sér 64% lífeyrisrétt
• Frá 57 ára aldri til 65 ára aldurs bætir hann við sig 1% á ári eða alls 8%
• Láti sjóðfélaginn af störfum 65 ára hefur hann áunnið sér 72% lífeyrisrétt
• Starfi hann áfram til 70 ára aldurs bætir hann 2% við rétt sinn fyrir hvert ár frá 65 ára aldri til 70 ára aldurs eða samtals 10% fyrir þessi ár Lífeyrisréttur við 70 ára aldur verður þá alls 82%
30.01.2008 LSR kynning um lífeyrismál 12
B-deild réttindaávinnsla
95 ára reglan - dæmi• Sjóðfélagi, sem byrjar að greiða í sjóðinn 25 ára, nær 95 ára
markinu þegar hann verður 60 ára• Hann greiðir þá í sjóðinn í 35 ár (60+35=95)• Sjóðfélagi þessi hefur rétt á að hefja töku lífeyris við 60 ára
aldur• Áunninn lífeyrisréttur verður þá 64%• Starfi hann áfram til 65 ára aldurs verður rétturinn 74%• Starfi hann áfram til 70 ára aldurs verður rétturinn 84%
30.01.2008 LSR kynning um lífeyrismál 13
30.01.2008
B-deild lífeyristökualdur• Skilyrði til töku lífeyris er að sjóðfélagi hafi látið af því
fasta starfi sem veitti honum aðild að sjóðnum• Aldur við upphaf lífeyristöku:
– Almenna reglan • 65 ára
– Geymdur réttur• 65 ára• Sjóðfélagi verður að hafa hefur látið af þeim störfum
sem veitt gætu aðild að B-deild LSR• Skiptir þá ekki máli þó svo hann hafi byrjað töku lífeyris
frá A-deild LSR
LSR kynning um lífeyrismál 14
B-deild lífeyristökualdur
• Aldur við upphaf lífeyristöku frh:– 95 ára reglan
• 60 ára (í fyrsta lagi)• Gerir sjóðfélögum kleift að hefja töku lífeyris fyrir
65 ára aldur. Þeir sem ná þessu marki áður en 64 ára aldri er náð geta hafið töku lífeyris samkvæmt þessari reglu en þó aldrei fyrr en þeir hafa náð 60 ára aldri.
• Þeir sem ná 95 ára reglu fyrr verða að halda áfram í starfi sem veitir þeim aðild að B-deildinni þar til 60 ára aldri er náð og/eða fram að þeim tíma er þeir hefja töku lífeyris.
30.01.2008 LSR kynning um lífeyrismál 15
30.01.2008
B-deild ellilífeyrir• Ellilífeyrir í beinu framhaldi af starfi
– Lífeyrir er miðaður sem hlutfall af lokalaunum – Undantekningar
• 10 ára regla• frestun lífeyristöku• heilsubrestur
• Ellilífeyrir út frá geymdum rétti– Geymd réttindi eiga þeir, sem um einhvern tíma hafa
greitt iðgjöld til B-deildar en eru hættir iðgjaldagreiðslum án þess að hefja töku lífeyris
– Lífeyrir reiknast af viðmiðunarlaunum og réttindin vísitölubætt með meðaltalsvísitölu
LSR kynning um lífeyrismál 16
30.01.2008
B-deild ellilífeyrir
• Lífeyrisgreiðslur breytast skv. meðaltalsreglu eða eftirmannsreglu
• Einungis þeir sem hefja töku lífeyris í beinu framhaldi af starfi geta valið á milli
• Ekki er hægt að breyta af meðaltalsreglu yfir á eftirmannsreglu
• Meðaltalsregla – lífeyrir breytist til samræmis við meðalbreytingar sem
verða á launum opinberra starfsmanna fyrir dagvinnu• Eftirmannsregla
– lífeyrir breytist til samræmis við breytingar sem verða á launum sem greidd eru fyrir það starf er lífeyrisþeginn gegndi síðast eða fyrir hærra launað starf/störf en lokastarf samtals í meira en 10 ár
LSR kynning um lífeyrismál 17
30.01.2008
Meginmarkmið LSRvið framkvæmd eftirmannsreglu• Lífeyrir endurspegli þau laun sem greidd
eru fyrir það starf er sjóðfélagi gegndi síðast
• Árleg endurskoðun launaviðmiðs• Samræmi í afgreiðslu sambærilegra
mála• Sé starf ekki til taki lífeyrir meðaltals-
breytingum nema sjóðfélagi kjósi annað
LSR kynning um lífeyrismál 18
30.01.2008
Lífeyrisgreiðslur úr B-deild LSR í desember, flokkað eftir útgreiðslureglu
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Meðaltalsregla
Eftirmannsregla
LSR kynning um lífeyrismál 19
30.01.2008
B-deild örorkulífeyrir
• 10%-75% örorkumat - lífeyrir í sama hlutfalli
• >75% örorka veitir sama rétt og lífeyrir
• Réttur til framreiknings ef rekja má aðalorsök örorku til starfs
LSR kynning um lífeyrismál 20
30.01.2008
B-deild maka- og barnalífeyrir• Eftirlifandi maki fær helming af
áunnum rétti hins látna sjóðfélaga ótímabundið– 20% viðbótarréttindi– Réttur fyrri maka
• Barnalífeyrir til 18 ára aldurs
LSR kynning um lífeyrismál 21
30.01.2008
Samskipti LSR og sjóðfélaga
• Kynningar- og samráðsfundir• Upplýsingar og ráðgjöf
– Kynningarefni– Heimasíða– Þjónusta á skrifstofu
• Viðtöl á skrifstofu• Fyrirspurnir
LSR kynning um lífeyrismál 22
A-deild LSR Stofnuð 1997
Nýir sjóðfélagar
30.01.2008
Iðgjald
• Iðgjald sjóðfélaga - 4% • Greitt af heildarlaunum• Mótframlag launagreiðanda - 11,5%.• Mótframlag hærra en almenn gerist• Víðtækari réttindi• Iðgjald greitt til sjötugs
LSR kynning um lífeyrismál 24
30.01.2008
Réttindi og stig
• Réttindi reiknast í stigum út frá greiddum iðgjöldum.
• Hærri iðgjöld => fleiri stig• Réttindastuðull er 1,9% af
meðallaunum hvers árs• Ellilífeyrir= 1,9%*ár*meðallaun
LSR kynning um lífeyrismál 25
30.01.2008
Réttindi og stig
• Stig eru reiknuð sem hlutfall af grundvallarfjárhæð
• Grundvallarfjárhæð er verðtryggð• Laun jafnhá grundvallarfjárhæð= 1 stig• Laun tvöföld grundvallarfjárhæð= 2
stig• Grundvallarfjárhæð í febrúar 2008 er
79.628 kr.
LSR kynning um lífeyrismál 26
30.01.2008
Réttindi og stig
• Við töku ellilífeyris eru stigin lögð saman
• Réttindahlutfall = stig * stuðull = sá hundraðshluti sem ræður útreikningi lífeyris
• Ellilífeyrir = réttindahlutfall * grundvallarfjárhæð
• Reiknivél á heimasíðu LSRLSR kynning um lífeyrismál 27
30.01.2008
Ellilífeyrir – eftirlaun
• Taka lífeyris getur hafist við 60 ára aldur
• Þarf ekki að vera hættur störfum• Miðað er við 65 ára aldur• 0,5% skerðing fyrir hvern mánuði ef
fyrir 65 • 0,75% ávinningur fyrir hvern mánuð
ef eftir 65LSR kynning um lífeyrismál 28
30.01.2008
Örorkulífeyrir – slysa/sjúkdómatrygging• Trygging vegna skertrar starfsorku• Réttur til örorkulífeyris næst þegar 2
stig hafa verið áunnin• Jafnframt þarf trúnaðarlæknir
sjóðsins að meta örorkuna a.m.k. 40%, til þriggja mánaða eða lengur.
• Fjárhæð fer eftir áunnum réttindum• Virkir sjóðfélagar rétt til
framreikningsLSR kynning um lífeyrismál 29
30.01.2008
Örorkulífeyrir – framreikningur• Réttur til framreiknings næst þegar
að greitt hefur verið í a.m.k. 3 af 4 almanaksárum og greitt í a.m.k. 6 mánuði af síðustu 12
• Þá er auk áunnins réttar reiknað með þeim réttindum ef greitt hefði verið til 65 ára aldurs
LSR kynning um lífeyrismál 30
30.01.2008
Makalífeyrir – líftrygging
• Eftirlifandi maki á rétt til makalífeyris• Maki fær helming áunninna réttinda• Andist virkur sjóðfélagi/lífeyrisþegi öðlast
maki rétt til framreiknings• Réttur til framreiknings næst þegar að greitt
hefur verið í a.m.k. 6 mánuði af síðustu 12• Þá er auk áunnins réttar reiknað með þeim
réttindum ef greitt hefði verið til 65 ára aldurs
• Miðað er við meðalgreiðslur síðustu 3 árin
LSR kynning um lífeyrismál 31
30.01.2008
Makalífeyrir – líftrygging
• Fullur makalífeyrir er greiddur í 3 ár
• Hálfur makalífeyrir í 2 ár til viðbótar
• Fullur makalífeyrir greiðist þar til yngsta barn nær 22 ára aldri
LSR kynning um lífeyrismál 32
30.01.2008
Barnalífeyrir
• Börn sjóðfélaga eiga rétt til barnalífeyris falli sjóðfélagi frá eða tapi starfsorku vegna örorku
• Barnalífeyrir er greiddur til 22 ára aldurs
• Barnalífeyrir vegna fráfalls sjóðfélaga er kr. 16.223 á mánuði
• Barnalífeyrir vegna örorku sjóðfélaga er kr. 12.167 á mánuði
LSR kynning um lífeyrismál 33
30.01.2008
Samskipti lífeyrissjóða
• Þegar meta skal hvort sjóðfélagar hafa hafi öðlast rétt til lífeyris er einnig litið til þess tíma sem greitt hefur verið til annarra lífeyrissjóða sem gert hafa með sér samkomulag
LSR kynning um lífeyrismál 34
30.01.2008
Útborgunarferlið
• Sótt er um lífeyri hjá þeim lífeyrissjóð sem síðast var greitt til
• Umsóknin fer áfram til annarra sjóða sem sjóðfélaginn á réttindi
• Lífeyrir greiddur fyrirfram í lok hvers mánaðar
• Reiknaður er tekjuskattur af lífeyrisgreiðslum
LSR kynning um lífeyrismál 35
Viðbótarlífeyrissparnaður Séreign LSR
Séreign LSRstofnuð 1.1.1999Séreign á traustum grunni
• Góð og persónuleg þjónusta• Góð, samkeppnishæf ávöxtun• Varfærni í fjárfestingum• Engin umsýslugjöld eða þóknun• Rekstrarkostnaður í lágmarki• Sjóðfélagar eru okkar hluthafar
30.01.2008
Hvað er viðbótarlífeyrissparnaður?• Lög um frestun skattlagningar.• 8% af heildarlaunum frá
skattstofni.– 4% lágmarksiðgjald í lífeyrissjóð– 4% hámarksiðgjald í séreignarsjóð
• Kjarasamningsbundið mótframlag.– Algengt er að mótframlag sé 1 - 2%
LSR kynning um lífeyrismál 38
30.01.2008
Iðgjald
• Iðgjald í séreignarsjóð er dregið af óskattlögðum launum mánaðarlega.
• Iðgjald samanstendur af:– X% framlagi launþega– X% mótframlagi launagreiðanda
LSR kynning um lífeyrismál 39
30.01.2008
Iðgjald – fyrir B-deild LSR og LH• Aukinn réttur sjóðfélaga í B-deild
LSR og LH til greiðslu iðgjalds í séreignarsjóð.
• Greiða 4% lágmarksiðgjald af dagvinnulaunum.
• Hafa því rétt til að greiða allt að 8% af yfirvinnulaunum í séreignarsjóð.
LSR kynning um lífeyrismál 40
30.01.2008
Iðgjald – sér fyrir B-deild LSR og LH• Dæmi:
– 4% af dagvinnu í B-deild LSR– 4% af heildarlaunum í Séreign LSR– 4% af yfirvinnu að auki í Séreign LSR
LSR kynning um lífeyrismál 41
30.01.2008
Iðgjald – sér fyrir sjóðfélaga á “reglu”• Iðgjaldafríir sjóðfélagar geta aukið
við iðgjald sitt í séreignarsjóð• Lífeyrisiðgjöld allt að 8% af
heildarlaunum
LSR kynning um lífeyrismál 42
30.01.2008
Ferli samninga
• Nýskráning– Samningur milli sjóðfélaga og sjóðs– Nafn launagreiðanda á samningi– Sjóður sér oftast um samskipti
• Uppsögn– Ekki einhliða– 6 mánaða uppsagnafrestur– Launafulltrúi hefur yfirsýn
LSR kynning um lífeyrismál 43
30.01.2008
Reglur um útborgun
• Útborgun vegna aldurs– 60 ára– 67 ára
• Undanþágur– Ef inneign er undir ákveðinni
viðmiðunarfjárhæð
• Skattur– Við útborgun er greiddur fullur tekjuskattur
LSR kynning um lífeyrismál 44
30.01.2008
Tryggingar
• Örorkulífeyri– Útborgun vegna starfsorkutaps
• Maka- og barnalífeyrir– Útborgun vegna andláts sjóðfélaga– Erfist að fullu skv erfðalögum– Greiddur beint út– Fer ekki inn í dánarbú
• Undanþágur– Eingreiðsla ef eign undir viðmiðunarmörkum
LSR kynning um lífeyrismál 45
30.01.2008
Fjárfestingarleiðir
• Séreign LSR býður upp á þrjár ólíkar fjárfestingarleiðir auk Sér-leiðar þar sem fjárfestingarstefna breytist sjálfkrafa eftir aldri sjóðfélaga.
• Við val á fjárfestingarleið er tekið mið af aldri og viðhorfi til áhættu.
LSR kynning um lífeyrismál 46
30.01.2008
Sér-leið
• Fjárfestingarstefnan fylgir aldri. • Dregið er úr vægi áhættumeiri
fjárfestinga eftir því sem nær dregur töku lífeyris.
• Sér-leið er þægilegt sparnaðarform.
LSR kynning um lífeyrismál 47
30.01.2008
LSR Lán til sjóðfélaga
• Útlán árið 2006 voru 7,3 milljarðar• Fastir vextir 5,75%• Breytilegir vextir nú 5,29%• LSR lán eru þjónusta við sjóðfélaga
og hagstæður ávöxtunarkostur
LSR kynning um lífeyrismál 48
30.01.2008
LSR lán• Engin hámarksupphæð• 65% af markaðsvirði og 100% af
brunabótamati og lóðarmati• Greiðslumat ef óskað er hærra en 10 milljóna• Fastir og breytilegir vextir• Lánstími 5 - 40 ár• Afborganir 1-12 á ári• Ekkert uppgreiðslugjald• Lánskjör breytast ekki við skuldaraskipti
LSR kynning um lífeyrismál 49
Heimasíða LSRwww.lsr.is