Kürt Sorunu
-
Upload
mehmet-salih-oezalp -
Category
Documents
-
view
243 -
download
0
Transcript of Kürt Sorunu
-
8/7/2019 Krt Sorunu
1/35
KRT SORUNUMehmet Salih ZALP
BALIKLAR
Krt Kelimesi ve Krtlerin Douu Hakknda 2
Krt Sorununun Tarihesi 4
I-II. Krt Sorunu ve PKK11
Krt Sorununu Dnmek22
Krt Sorunu ve slamclar 25
zel Birlikler Tartmas 30
Derin Devlete Felsefi Bir Bak 32
www.meytisi.com
-
8/7/2019 Krt Sorunu
2/35
2
***
Krt Kelimesi ve Krtlerin Douu Hakknda
Krtler, Toros dalarndan Zagros'a kadarki Corafyada yaayan en eski
milletlerdendir. Tarihi kaynaklar Krt Tarihinin gemiinin bebin yla kadar
gtrmektedirler. Bu halkn blgelerine verilen isim ise Krdistandr. veya dier
adyla Mezopotamya. Hint-Avrupa dili grubuna dahil edilir. Krtdistan blgesi kadar
ismide eskiye dayanr. Etimolojik olarak bakldnda Krt kelimesi KUR
kelimseinden tremitir. Kur kelimesi ise Smmerlerde DA demektir. T eki aidiyeti
ifade etiinden ''Krti'' DA HALKI anlamna gelmektedir. Krt Halk dalk
blgelerde yaadklarndan dolay bu isim verilmitir. Yine Krtede kuurlara kortdenilir. Bu adan baktmzda Krt kelimesinin Etimolojisi ortaya kmaktadr. Bir
baka adan bakarsak Greklerde 2200 yllar ncesinde Smmercede geen Kurti ''da
halkna'' ''Kurdienne'' yani ''Krt Memleketi'' dediklerini grrz.
Evrensel Tarih gsterirki Krtler ok eskiye dayanan bir halktr. nl Rus Tarihi
Lazarev; Krtlerin etnik atalarnn Huriler, Lulubalar, Kassiler, Karduklar ve bir ok
boylardr.
Mezopotamya sahnelerinde oynayan bir ok halkn Krt olduu kayd ediliyor.
Bunlardan bazlarn syleyecek olursak:
Cyrtii, Gord, Kord, Kurti, Guti, Lulu, Kusi, Kassit, Mitanni, Med, Mannai, Urartu,
Karduk, KardakesSubaru ve benzeri halklar.
Dr. Asad Khailany nin yapt aratrmalarda binlerce yllk tarihi kaynaklar Krtleri
yle kaydetmitir:
Smerler (Sumerians) - Karda, Kurti ve Guti,
Babiller (Babylonians) - Garda ve Karda,
Asuriler (Assyrians) - Qurti ve Guti,
Grekler (Greks) - Kardukh ve Gordukh,
-
8/7/2019 Krt Sorunu
3/35
3
Ermeniler (Armenians) - Kortukh ve Gortai-kh,
Persler (Persians) - Gurd veya Kurd,
Sryaniler - (Syrians) Kardu ve Kurdaye,
ibraniler ve Keldaniler (Hebrews and Chaldeans)- Kurdaye,Aramaik ve Nesturiler (Armamic and Nestorians)- Kadu,
Erken islamik dnemlerin Arap yazarlar (Arabs) - Kurd (oul Akrad),
Avrupallar ise M.S. 7. yzyldan itibaren (Europeans) - Kurd demilerdir.
Krtler sadece Tarihleriyle deil Dil zenginlikleriylede Tarihe damga vuran bir
Halktr. Filolog Abdulmelik FIRAT'a gre Krtede yzbinin zerinde kelime vardr.
Bilim ve Medeniyetinde temelinin atanlarn Krtler olduunu grmekteyiz. Nitekim
Mezopotamya Bilim ve Medeniyetin beii kabul edilir. Bu blgede en nemli
kralklar ise Sabarlar dier ad ile Suvar yani oban devleti vardr. Yine Hurriler 400-
300 ve Gutiler vardr.
Sadece Bilim ve Kltr asndan deil lahiyat bakmndada Krtler nemli grevlere
mazhar olmulardr. Nitekim ilahi Dinlerin kurucusu olarak kabul edilen ve
simtemletici olarak ad edilen Hazreti brahim'de Krt halkndandr. Yine
Peygamberliine byk ihtimal verilen Zerdtn'de peygamber olduu sylenir.
Zerd'n Dini gerekten Dinler arasnda slam'a ok yaknlyla tannr. Kur'an'da ise
Mecusiler iki ayete anlatlr ve her iki ayetede Mecusiler Ehl-i Kitap arasnda saylr ve
''onlarn ecri Allah katndadr'' denilir.
Felsefenin beii kabul edilen Yunanistandan nce Zend ve Avesta Felsefi
muhtevasyla mehurdur. Bat Felsefesine ilham everen bu Krdi kitap daha sonra
byk bir Felsefe kayna olmutur. Yunanistan Felsefe bakmndan mehur olmasnn
nedeni sistemli bir Felsefe mantna sahip olduklarndandr. Yoksa daha nce Hint-
ran'da ierik bakmnda Felsefe faald.***
-
8/7/2019 Krt Sorunu
4/35
4
***
Krt Sorununun Tarihesi
Krtler M 7000 yllarndan bu yana yaadklar blgede ina edilenuygarlklarn miraslardr. Hint Avrupa dil grubuna ait dilleri vardr. Kendilerin has
kltrleri vardr. Krtler bu gn yaklak krk milyon nfusa sahiptirler. Trkiye, Irak,
ran ve Suriye devletleri ortasnda topraklar serpilmi durumdadr. Krtlerin en byk
paras Trkiye topraklarnda yer almaktadr. Trkiye snrlar ierindeki Krtlerin
saylar zerinde yaplan tartmalara ramen on be ile yirmi milyon arasnda nfusa
sahip olduklar bilinir. Resmi rakamlar bile bunun on iki-on civar olduunu
kabullenmektedir. Cumhuriyetin kuruluun da 1921de anayasasnda Trk lafz yoktu.
Byk Millet Meclisi tabiri kullanlyordu. On ktalk stiklal Marnda bile Trk
lafz yoktur.
mha Politikas
Daha sonra kurulu Felsefesinde uzaklaan resmi mantk 19211938 aras
Trkletirme politikasna bavuruldu. Krte konuanlara ceza verildi. Trke
Konu kampanyas balatan Mustafa Kemal bu uygulamay kendince yle ifade
ediyordu: Milliyetin ok bariz vasflarndan biri dildir. Trk Milletindenim diyen
insan her eyden evvel ve mutlaka Trke konumaldr. Trke konumayan bir insan
Trk kltrne, topluluuna balln iddia ederse doru olmaz. Soyad kanunuyla
her tarafa Trk dili adapte edilmeye alld.
Yaplan Trkletirme Krtler ile Trkleri birletiricileri unsurlarn ortadan kalkmasyla
dnemin etkin aalarn-eylerin byk tepkilerine de neden olmutu. Birou ihanete
urayarak kskvrak yakalandlar ve bir ksm uzlama ad altnda tuzaa drlerek
idam edildiler. Yirmi dokuz isyan birbirini takip etti. Haburdan giri yapp ieri
atlanlar gibi.
-
8/7/2019 Krt Sorunu
5/35
5
Murat Belge Kart Kurt Krt Yoktur meselesini bir askeri yayndan yle
aktaryor: 1982 tarihli (K.K.K. Ankara Basmevi), bal Trkiye'de Ykc ve Blc
Akmlar olan bir kitap. "P.Alb." 4344. sayfalar: "KRT: "Dalarn yksek
ksmlarnda, tepelerde yaz ve k aylarnda erimeyen karlar vardr. Bu karlarn zeri,gne anca hafif eriyerek buzlar, cams parlak ve sert bir tabaka ile kaplanr. st
ksm sert, alt yumuak kardr. "Bu karn zerinde yrynce, ayan bast yer
ieriye ker ve Kart-Krt diye bir ses karr. te bu sese izafeten skm kara-
yatkn kara Krt kar veya Krtn denmektedir. Kenan Evren ise bunu kendisine isnat
edenlere ben halkn huzurunda byle bir ey demedin diyerek iten syrmak istiyor.
Neden mi? nk kendisi Krt realitesi konusunda yle dnyor: Evren 12 Eyll
askeri darbesinden sonra Devlet Bakan olduu dnemde Krt diye bir ey yoktur.
Onlar da Trkdr. Bu, Gneydoudaki insanlarmzn, dalarda karda yrrken
ayaklarndan kan kart kurt diye seslerden olumu bir kavramdr. Onun iin bu
isimle anlmlardr. diyen darbeci Genelkurmay Bakan Kenan Evren, bugn
Trklerin Krt devleti fikrine almas gerektiini syledi ve Trkiyenin eyalet
sistemine geebileceini savundu. (HABER7)
Yzleme Dnemi ve Zikzaklar
Trkletirme politikalar ve sindirme-gzdalar karsnda Krtlerin kentli-
renci ksm silahlanmaya balad. niversitede hatta Ankara gbeinde kan
Apocular daha sonra Diyarbakr varlklarn hzla devam ettirdiler. 12 Eyll darbesine
denk gelmeleri onlar iin zel bir kadro salayabilmiti. nk kimisince Diyarbakr
Cezaevi PKKnin k noktasdr. kenceleri protesto etme adna lmle protesto,kendini yakma gibi eylemler ikencelerin son bulmasna neden olmutu. 1984 ylnda
emdinli ve Eruh baskn PKKnin ilk eylemidir. Fiilen PKK sava ilan etmi oluyor.
ktidardaki parti Anavatan Partisiydi. Babakan ise Turgut zald. Turgut zala
mesaj iletilince, Kk bir maceraperest grup diye geitiriyordur. Turgut zal daha
sonra Krt realitesine nem vermeye balad. zelikle Krte eitimini
ngrmekteydi. zal gerekirse federasyon kurulabileceini de dile getirmeye
balad. Iraktaki Krtlerin Trkiye Krtleriyle akraba olduklarn dile getirerek onlar
-
8/7/2019 Krt Sorunu
6/35
6
Trkiyeye dhil edilip Federasyonun konuulabileceini sylyordu. Ardndan
Sleyman Demirel ile Erdal nn, Tansu iller ve Mesut Ylmaz Krt varln ve
realitesini kabul etmiler, kendilerince zm nerileri sunmutular. Yrtlen bu
devlet politikasnda ise son olarak Babakan Erdoan 12 austos 2005 tarihindeDiyarbakrda bir konumasnda "lla her soruna bir ad koymak da gerekmez. nk
sorunlar hepimizindir. Ama illa Ad koyalm diyorsanz Krt sorunu bu milletin bir
parasnn deil, hepsinin sorudur Byk devlet, gl millet kendisi ile yzleerek,
-hatalarn ve gnahlarn- masaya yatrarak gelecee yrme gvenine sahip millet ve
devlettir" Geen yl austos aylarnda aydnlar bu konuyu masaya yatrmaya balad.
2009da Polis Akademisinde "Krt meselesinin zm: Trkiye modeline doru" ad
altnda Krt Sorunu zerinde baz sonular elde edildi. Polis Akademisinde yaplan
beyin frtnas var durumculardan byk tepkilere de neden olmutu.
Artlar
zal ile balayan devlet politikas Erdoan dnemine dek birok aama kat
edildi. Bu artlarda her aydn kabul ediyor ki PKKnin rol byktr. PKK zaten
devlet tarafnda masa banda muhatap kabul edilmedii gibi terr olarak kabul edildi.
O yzden PKK silah zoruyla Krtleri kabul ettirdii kabul edilemez. Fakat her insafl
kabul eder ki PKK Trkiyede Krt varlna dikkat ekmitir. Farkndalk yaratmtr.
Barzaninin blgesel Krdistan ynetimi Krtler asnda byk bir moral rol
oynamsa da Trkiye artlarnda PKK gibi dnemin artlarn iyi takip edememitir.
Trkiye ynetimi oktandr etnik millete dayal politikasnda vazgetii ve bu
ideolojinin iflas ettii malumdur/aikrdr. PKKye neden olan devlet politikalar ve bunu izleyen nlemler birbirinden bamsz deillerdir. in en nemli gelimesi ise
Krtlerden sz etmek, Krt sorununu konumak su saylmaktan kt.
Eksiler
Erdoan grubu siyasi tecrbeleriyle yllardan beri siyasetin ierisindeler. Buna
ramen Krt sorununa balarken gayet rahat davranmalar lakalamaya gtrd. Krt
-
8/7/2019 Krt Sorunu
7/35
7
Sorununu demokrasi, zgrlk, insan haklar deil de da yolunu kesme sorunu
olarak grdler. Hele u PKK bitsin, hele u belay atlayalm Allah byktr tarznda
setii aklamalar yaptlar. Krdm bir srece srklendi her ey. Krt Alm
ismiyle balayan macera Demokratik Alm Milli Birlik Projesi gibi isimlerle geriatlma sorusunu meydana getirdi. Srekli isimleri ocuk oyunca olmas AKPnin
Krt Sorununa iyi almadn gsteriyordu. AKPnin en byk yanl
okumalarndan biride PKKden kurtulaym derken her eyi PKK grmesidir. BTPye
PKKnin silah brakmas iin resmen muhataplk teklif ediyordu. Bir taraftan kalkp
PKK siyasallasn dier taraftan silah siyasilerle konuacaksn. BTPyi sadece dadan
indirmek iin konuulmaya deer olduunu gryordu. Yapt her faaliyette PKK
dadan ne zaman inecek gibi gzlemlerde sreci krdm bir embere hapis etti.
nsanlar artk meselenin ne olduu konusunda ciddi phelere dtler. BTPye gel
PKKye ar yap silah braksnlar diyordu. imdi BTP net bir ekilde silah benim
elimde deildir. Silah eline alan kandildir, onun lideri ise calandr. Gidin onlarla
konuun benim konuacanz eyler siyasi eylerdir. PKKyi bitirmek iin giriilen
Krt Sorunu gerek ad da yolunu kesme sorunu KCK ad altnda birok Krt
siyasetilerin yakalanmasna vard. Halkn setii insanlara kelepe takarak gven
kaybna neden oldu. Dadan indirmek iin giritii dnm noktalardan biride
Haburdan giritir. Haburdan gerilla giri yapyor. Yz elli bin insan orada bulunuyor.
Cokuyla bir karlama oluyor. BTPnin taban zaten siyasi iradesini her seferinde
ortaya koyabilen bir zelie sahip. O yzden o insan seline hibir gvenliin engel
olamayaca akt. Bunu AKPnin bilmemesi veya bilmek istememesi gsteriyor ki
AKP u PKK bitsinde nasl biterse bitsin yntemini uyguluyordu. stelik Haburdan
giri yapan gerillalar yakalayp hapse tkamas, Krt halknn byk kesiminde biraldatlma hissi uyandrd.
Siyasetten Silaha
Polis Akademisinde balayan Krt Sorununu zme giriimleri gedik tepede
Erdoann silah ve toplarla grnt vermesine vard. Krt Sorununda yeni bir sayfa
almad. nk zaten AKP batan beri PKK Sorununa Krt Sorunu diyordu.
-
8/7/2019 Krt Sorunu
8/35
8
Siyasete gelin diyor sonra teslim olanlar ise ieri alyordu. Siyasallan diyor sonra
siyasetileri yakalyordu. te burada AKP diyalog yolunda daha net kararn vermemi
gibiydi. Erdoann ne yapt belli deil. Haburdan giri yapanlar yakalama
giriimlerine sahiplenmiyordu. Resmen yanl yapld fakat ben yapmadm diyordu.Bir siyasi iktidar ne yapacan bilmeyecek derece tutarsz olamazd. Erdoan her
eyin farkndayd belki. Kim bilir herkesten daha samimiydi. Buna herkes inanmak
ister. Hatta MHPnin bile samimi olduuna inanmam istiyoruz. Krt Sorunu gizli
adyla PKKyi dadan indirme sorunu AKPnin bir btn olarak sahiplenmediini
gsterdi. Erdoan OHAL unutun derken M.Ali ahin OHAL neriyordu. OHAL
hangi hal bilmem ama her zaman zaten OHAL Krtler iin normal hal olmutur. Bir
satr yaz yazmaktan bile ieri girenler varsa OHAL hangi hal diye sormayn.
PKK Gerei
AKP zan ediyor ki PKK bir iki aryla dadan inecek ve ucuzdan kahraman
ilan edilecek. PKKyi Erdoan siyaset ile zmek isterse ve baarrsa ilk olarak onu
kahraman ilan edecek biziz. Fakat PKK silah var, medyas var, siyasi kanad var,
yayn organlar var varda var. Resmen dou ve gney douda bir inan haline
gelmitir. Altm kiiye yakn kii Apo amdan karnca ve ieri girene dek
kendilerini yaktlar. Ve kendilerini yakanlar dnerek tanarak bunu bilinli olarak
yaptlar. Arkalarnda kendilerini tatmin eden aklamalar yaptlar. Soruyorum hangi
tarihte hangi kii iin bu kadar kii kendini yakmtr? inizde yanl, yanl, yanl
diyenler vardr. Ben doru veya yanl demiyorum. Bir realiteyi somut olarak gzler
nne seriyorum ve diyorum ki toplum biliminde bir halkn bastrrsan o halktakahramanlar trer. Mslmanlar neden peygamberleri iin gz krpmadan can
veriyorlar? nk kendilerini smren ve ezen batya-emperyalizme bir cevap
veriyorlar. Emperyalizmin dman olduu bir toplum her zaman kendi kahramanna
sahip kar. Bir toplum bastrldka o toplumda militan yetiir, fedai trer. Filistin de
srail tanklarna kendilerini balayp patlatanlar anlyorsunuz da neden Krtlerin
militan olabileceklerine akl erdiremiyorsunuz. Kk ocuklar ieyince kedi iedi
denir. Neden mi? nk ocuun yapabileceini unutturmak iin. Krtlerinde
-
8/7/2019 Krt Sorunu
9/35
9
zgrlk mcadelesi vermeleri bazlarn ldrtrcasna bunlar Krt deil Ermeni
deyip unutturmak istiyorlar.
Yine Gvenlik Tartmas
Krt sorunu gvenlik sorunudur mant yine tartmada. AKP yine orduyu
tartyor. Yine yeni ordu yeni zel eitimli birlikler dnyorlar. Halk bir otuz yl
daha uyutmak iin bu ii asker baaramad o halde orduya destek verelim dercesine
yeni ordular tartyor. AKP zel eitimli palavralaryla halka sadece biraz daha gaz
veriyor. nk zaten Bordo Bereliler vardr. Emniyette evik Kuvvet orduda
Bordo Bereliler karln alr. Gedik tepede ehit olanlar, Akttnde avlananlar,
skenderunda kpr zerinde adeta ehre inercesine operasyonlar yaplrken bordo
bereliler neredeydi? Blen Arn km bir TV programna bu zel birlie
karlacaklar konuuyor. te on be yalarnda isiz olanlara cret vereceiz
savasnlar. Trkiyenin trajikomik bir servenidir isizlik. siz brak sonra can
karl karn doyur. kinci Abdulhamit dneminde korucular denebilecek Hamidiye
alaylar kuruldu. Yine PKKye kar Krd Krde Kar tarz bir siyasetle kyler
srgn edildi. Sonra ya srgn ya silah denilip cret karl koruculatrdlar. Geri
bunlar arasnda gnll korucularda yok deiller. lker Batu Arena programnda
Uur Dndara unlar sylyordu Korcular bizim elimiz ayamz Fakat elli bin
insan ehit oldu. Ve bunlarn hepsi gen delikanllar. Bir medeniyetin yaplanmasnda
yer almas gereken gen dinamik ve hayata yeni giri yapan genler. Alayanlar Trk
Anneleri ve Krt Anneleri. Sorunu Gerilla ile Ordu arasnda zmek isteyen oy
avclar hibir zaman ocuklar ehit olmayacaktr. Onlarn ocuklar zel kolejlerde,yabanc lkelerde, i adamlar olurken ehit denler Trk genleri ve Krt genleri
olacaktr. Hepsi Proleter snfdr. Hepsi insan sever kiilerdir. Zerre kadar milliyet
duygusuyla hareket edene, zerre kadar Irk kisvesiyle hareket edenler kav ile
beslenenlerdir. nk onlar Kan Irklardr. Onlar muhta olduklar kudretin kanda
odlularna inanlardr.
Sonu
-
8/7/2019 Krt Sorunu
10/35
10
Abdullah calan bir konumasnda biz silahla neler yapabileceimizi
gsterdik, fakat biz bu ii siyasetle zmek istiyoruz Ordunun btn generalleri
Yaar Byk Ant, Kenan Evren ve btn ii bilenler son olarak uan Genelkurmay bakan olan lker Batu ak ve net bir biimde diyorlar ki bu iin siyaset aya
olmal, silahla bitmez diyorlar Hala siyasi partiler Silah pazarl yapyorlar. Sanki
PKK yeni kmta AKP zel birlikler kuralm diyor. 1999dan 2004te atekeste olan
bir rgt sen Kandilde, Hakurtta, Mahmurda olduunu bilmiyor muydun? O
zamanda ordu ierisinde zel birlikler yok muydu? 2004den sonra aralklarla saldrlar
olmad m? Peki, neden gvenlik zm ise o zamanlardan bu yana, daha dorusu otuz
yldr doru dzgn bir ordu olmad? Dnyaya kar ordumuz byktr diyeceksiniz
sonra dnp orduda hatalar var diyeceksiniz. Japonya da ordu var mdr? Asker var
mdr? Yoktur. Niye orada gvenlik sorunu yoktur nk orada Faizm yoktur.
Uyguladn u politikalar kaldrsanz Krt sorunu haliyle zlr. rlanda, spanya,
ngiltere tarz bir diyalogla PKK rahat bir ekilde lkeye dnp siyaset yapabilecekler.
Ama eer Krt Sorunu biter PKK biter diyorsanz buyurun BTP ye ar yapn. Sanki
BTP Ey PKK silah brak derse hepsi teslim olur Tam tersine BTP PKKye silah
brak derse BTP siyaseti brakr. stelik btn siyasi partiler PKKye silah brak diyor
buna yirmi milletvekili daha eklenirse ne yazar. PKKye taeron vb. demediniz bir eyi
deitirmez. Bu adamlarn elbisesi Rus mal olsun, ayakkabs in mal, silah srail,
yemei ABD mal olsun Peki, iindeki nsan nereli? te o nemlidir. Eer o insan
oraya giderse onun anlama yapacak olacaktr. Sanki Gerillann kulland gvur mal
da Askerin kulland Trk mal m? stihbarat ordu kimden alyor ABD, Heron
uaklar kimden srail vb. Bunlar birilerinin zoruna gidebilir. Keke Dnyann spergc olup biz ABD ierisinde rgtlere yardm edip onu paralayabilseydik. Ne ABD
bizim gibi halkn paralam nede biz onun gibi halkmz eyaletlerle onlara kolektif
haklar sunmuuz. Eer bir Krt Krte konuuyorsa bir baka Krt ile konuacaktr. O
yzden bireysel haklarla kimse zgrleemez. Siz bir Trk yalnzlatrp sonra
Trkeyi kendi kendine konu diyebilir misiniz? Krtlerde bir dilleri vardr. Bunlar
be kii deil koskoca Trkiyenin iki parasndan biri. Bu halk dilini konumak iin
kolektif bir birliktelie, anadilde eitime ihtiyac vardr. PKK ancak bu Kolektif yap
-
8/7/2019 Krt Sorunu
11/35
11
ierisinde eritilebilir. Ayrca Federatif sonradan ayrmaya dnmez. Bakn Irakda
Krtler be yla yakndr zel blgeleri vardr. randa Krt blgesi vardr. imdiye
kadar hangisi bamsz devlet oldu? Eer siz ayrlmay kafanza koymusanz Erturul
zkk gibi, oda Krtlerin sorunu deildir.
Kolektif haklarn sunulduu mozaik bir yaam iin
***
I. Krt Sorunu ve PKK
Batda Ulus Devlet Teorisi ortaya atld andan bu yana en hzl ekilde Trk
Faizmini savunanlar sahip kt ve hayata geirdi. Arplar ksmen de olsa Trkleri
arkadan vurdu ve etnik kimlikleriyle snrlarn ayrdlar. Krtlerin birka Avrupa da
eitim alm aydn hari topyekn Osmanlya sadk kaldlar. Ne zamanki Trk Dili
Trk Devleti Trk Ulusu Trk Kan kutsand Krtler aldatldklarn anladlar.
Ne yazk ki slam ats altnda yaayacaklarn syleyen Mustafa Kemal 1924te
hilafeti bir anda silip sprd. Daha sonra Krt dili inkr edilip Krt diye bir dilin var
olmadn sylediler. Krte konumay bile yasakladlar. in trajikomik yan
asimilasyona kurban giden Musa ANTER Krte slk ald iin tutuklanmt.
Krtler, Trklerle aralarnda kesilen btn damarlarn kesildiini anlaynca bata
slami hareketler olmak zere Krdistan da toplu bir bakaldrya imza attlar. Daha
sonra damarlar Osmanl dneminde yeeren ilk seslenii ta Ahmed-i Xaniye dayanan
Krdistan davas tekrar Med imparatorluunu hatrlatt. Xoybun gibi ulusal
hareketlerde ilham kayna oluturuyordu. Sosyalist hareketlerde yer alan yzlerceKrt genci hapishanelerde ikencelerden geirildi. Bu ikencelerin kkeni
Cumhuriyetin kuruluunda yer alyordu. kenceler ve asimilasyon Siyasi partilerin
sorunu deil bizzat Trkiyenin resmi ideolojisinde yer alyordu. Sesini karann
kafasna vur mant!
Diyarbakr hapishanelerinde ikencelerden geirilen yzlerce genlerden tutun
dilleri yasaklanan kyllere kadar PKKnin tabann oluturuldu. PKK Sosyalist bir
-
8/7/2019 Krt Sorunu
12/35
12
hareketti. Zaten PKKnin kurucusu Abdullah calan bu gerei yle ifade ediyordu:
Ben Krt olduum iin deil, Sosyalist olduum iin bu hareketi balattm PKK
mevcut aalk, eyhlik makamlarndan faydalanmak bie iin onlar kabul etmedi.
Beklide PKKnin en ok zarara uratan bu realiteydi. Feodal yapy kabul etmeyenmodern bir hareket olarak dodu. Dier taraftan Kadn dalara karp diriltiyordu.
Mutfakta ve evdeki kadn yok ediyordu. PKKnin bir dier realitesi ise slam
gereini grmezden geliyordu. Krtlerin bin yla akn dinleri olan slam Krt halk
arasnda koparp atyordu. Trk aydn Mustafa AKYOL un da dedii gibi baz
aydnlarn zan etii gibi, PKK, d mihraklarn kard bir rgt deildi... PKKnin
varln isteyen d glerde olabilir. Ve menfaat dzeyinde baz pazarlklarda
derinden olabilir. Ama bir gerei gz ard etmemek lazm; PKK douda ciddi taban
olan bir rgttr. 1990 yllarda PKK siyasi kanadn gelitirdi. Ve meclise girdi.
Defalarca kapatlmasna ramen Krt halkndan byk bir kitle oluturdu. Zaten
PKKyi besleyen ve destekleyen de dou halknn ta kendisiydi. 1999da PKK lideri
calann yakalanmasyla beraber PKK Irak snrlarna ekilip bir nevi atekes ilan
etti. Kim bilir srf Abdullah calann idam edilmemesi iin idam yasas kaldrld.
MHPnin de ierisinde olduu koalisyon hkmetin zamannda idam cezas resmen
kaldrld.
AKP dnemi PKK ile mcadele etmek iin yeni bir mcadele yntemi
gelitirildi. Siyasal Mcadele..! Askeri saldrlar yine devam etti tabi. Fakat PKK ile
mcadele etmek iin PKKnin taban zerinde ve kltrel anlamda baz almlar
soyutta olsa kale alnd. u an Krte yayn yapan 10un zerinde zaten zel Krt
kanallar vardr. Defalarca basklara ramen hala yayn yapyorlar. Roj TV, Me TV,Krt SAT vb. bir sr Krt kanalnn varlna ramen resmi devlet kanalnda TRT
E ald. TRTnin Krte yayn yapmas belki devrim niteliindeydi ama bununla
snrla kalmak adeta 50.000ne akn insann kann kmsemekti. nk zaten
Krte yayn yapan bir sr kanal vard. Ky ve ehir isimlerinin eski isimlerine
dnmesi iin yaplan btn abalar ve sylemler sadece soyut kald. Somut adnlar bir
trl atlmad. AKPnin en byk yanl PKK yi bitirmek iin Krt sorunuyla
ilgileniyordu. Ucuzdan bitirmek iin!
-
8/7/2019 Krt Sorunu
13/35
13
Krt Sorununu bitirmek iin karnlarn doyurmak lazmdr gibi sylemlerle
yola ktlar. Oysa Trkiyenin her tarafnda ekonomi skntlar vardr. Elbette Krt
sorunun ierisinde ekonomik baz sorunlar da vardr. Fakat Krt sorunu etnik birsorundur. Krt Almn balatan AKP adeta hafife alrcasna bu sefer Roman
Alm, Alevi Alm gibi sorun ama- kyaslanamaz sorunlarla beraber annca
Krtlerin onurlaryla oynuyordu. Da fare dourdu anlayacanz. Bir iki festival ile
PKKyi bitirmek AKKnin houna gidebilir fakat olan ile olmas gerekenler farkldr
her zaman. Ykselen bir atei flemekle sndrmek istiyor AKP Doru veya yanl
AKP farkl bir siyaset izlemesine ramen; Krt sorununu olabildiince hafife ald. in
ilgin taraf batda daha gencecik ocuklara nefret tohumlar ekilerek doudaki
Krtlere kar kkrtlyorlar. Hala bazlar dnyor, ya kardeim, bu Krtler ne
istiyorlar! Trk kelimesi onlarn kulan Kuran sesinden bile daha ho getirtmiler.
Allah iin dersen, Trk iin dersen batda ocuklar Trk kelimesinden vazgemezler.
Krt kelimesi ise eytan kelimesinden daha itici getirtmiler. Ve Krtlerin yaad
blgeye eytan geni demekten ekinmemiler. ocuklar anlyoruz da Trk
aydnlar hatta douda grev yapm generaller bile douyu doru-dzgn bilmiyorlar.
Hala Krtlerin karn doyunca susacaklarn zan ediyorlar. spanya ve Fransa gibi
lkelerde ekonomik sorunlar olmamasna ramen etnik sorunlar vard.
Sorunun zm iin her Trk lin hrsyla doldurulmu. ldr hal olur
mant. Bakn taraf gazetesinin bir yazar geen gn Apoyu ldrn tehdit edin sorun
biter diyor. Apo yakalannca bir sr Krt genci kendini atee vererek yakt. Biz
bunun ne kadar doru veya yanl olduunu tartmyoruz, sadece bir tespit yapyoruz.imdi Krtler arasnda byk apta etkili ve yine bir ksmnda sempati oluturan bir
ahsiyeti siz ldrerek ne elde edeceksiniz? Bir kendini rahatlama yntemleri vardr
ikincisi ise toplumu rahatlama. Bamza halk ve milliyeti kesilenler halk rencide
ederek neye hizmet ediyorlar? Babakan sraile att. Sonra yaplan PKKe
operasyonlarna kt ve PKKye srail taeronu olduunu syledi. Acaba otuz yldr
srail mi, Krtleri ez, Trlere kar k dedi.
-
8/7/2019 Krt Sorunu
14/35
14
24 Aralk 2009 tarihinde aralarnda halkn setii belediye bakanlarnn da
bulunduu 34 ahsiyet gzaltna alnd. ki gn sonra da 7'si belediye bakan
olmak zere 23 Krt siyasetisi tutukland. KCK operasyonu kapsamnda 24
Aralk'ta balayan gzaltlar la, nce aralarnda yedi belediye bakannn dabulunduu 23 kii, daha sonra da ayrca 24 kii tutuklanmt. Diyarbakr Baro
Bakan Mehmet Emin Aktar, bu srecin her aamasnda hukukun ve insan
haklarnn ihlal edildiini bianet'e sylemiti. (TK)
PKKnin saldrlarnn nedeni:
1: soyut alm dneminde yakalanan Krt aydnlar, ocuklar, genleri ve
halk arasnda yaplan ani basknlar.
2: Zaten yaz giriiyle beraber PKK saldrlar balyor.
3: ise PKKnin muhatap alnmamasdr. Ve daha sayacamz alt balklar
olabilir.
Uluslar aras karlkl menfaat pazarlklarndan sz etmiyoruz. nk PKKnin
kulland silah ile istedii arasnda fark vardr. Trkiyenin de kulland silah Trk
mal deildir. Eer biz her faturay gvura karrsak sorunu doru okumam oluruz.
lkemizde huzurun ve ferahn kendi ideolojisi evresinde ekillenmesini iddet ile
oluacana inanlar zan ediyorlar ki Trkiyede ne olup bitiyorsa ABD, srail,
Ergenekon, PKK yapyor. Yahu tabi ki baz komplolular olabilir. Ama her eyi
karanlk bir odada dmeyle balatlacana inanmaya ne gerek vardr. Kusura
bakmayn btn bunlar sorunu hafifletip faturay gvura karmann ucuz kayntemleridir. Babakann samimi olduunu veya olmadn konuacak deiliz ama
ona verilen btn bilgiler yanltr. Nasl ki sahabeyi melekletirmek iin sahabenin
btn savalarn Yahudi plan olduunu syleyenler vardr, ayn ekilde Trkiyede
ne oluyorsa srail-ABD yapyor diyorlar. Bir kere Babakan bile PKK ve Krtleri
anlayamam, nasl sorun zlecek. Gerekten de Babakan Trkiye tarihinde bir ilke
imza att. Diyalogu en azndan soyut anlamda dillendirdi. Hakkn yememek gerekir.
Fakat Babakan sorunu hafife alyor. Bakn Zaman Gazetesi yazar Ali BULA
-
8/7/2019 Krt Sorunu
15/35
15
defalarca hem kitaplarnda hem de TV programlarnda diyalogu n gryor. stelik
adresi mral gsteriyor. imdi BTP siyasi bir partidir. Silah alan kendisi deildir.
Zaten muhatap benim derse resmen gerilla ile arasnda fark kalmaz. Hem BTP gerilla
bile olsa PKKnin lideri o deil mraldr. Kimse Apoyu cumhurbakan yapndemiyor. Gurur-kibirden uzak bir ekilde halkn ferah dnlyorsa her zme
bavurulmal. Savaan ile savaa izin verenler bir deildir. Savaa karar verenler hibir
zaman rahatsz olmuyorlar. len Trk emekileri-Trk yoksullar ve yine lenler Krt
emekileri-Krt yoksullardr. Olan st hal ilan edilmesi MHP veya AKP partisinin
huzurunu bozmayacaktr. Sadece anne-babalarn ocuklar lecektir. Savata
generallerin ocuklar lmyor. Biz kimsenin lmesini istemeyiz ama savaan onlar
deildir. Savaan aydnlar deildir. Aydnlar okuduklar kitaplarla Osmanl hayali
ierisinde kp sava blgesini gezmeleri daha dorudur. Her halkarda Aponun
muhatap alnmas binlerce insann lmesinden daha dorudur. Bakn ha uraya
yazyorum muhatap alacaklar fakat o zamana dek binlerce insan daha lecektir.
14 Mays Tarihli Avukat Grmelerinde Abdullah calan, ANF ajansnn
yaynlad haberde yle dedi: Ben buradan Babakana sesleniyorum. Sayn
Babakan! Demokratik zm iin ciddi yaklan. nm aarsanz ben,
etkimin olduu btn kesimleri silahlarn susmas konusu dahil, bir hafta
ierisinde ikna etmezsem bana ne derseniz deyin, bana ne yaparsanz yapn.
Ben bunu yapma gcmn olduuna inanyorum ve bunu yapabilirim.
Yapmazsam o zaman haklsnz derim. Ama ciddi yaklamyorlar, ciddi
deiller, zme yaklamamaktadrlar. Ciddi yaklasnlar, ben bir hafta iinde
silahl gleri bir yerde toplarm, atmal sreci bitirebilirim, buna gcmvardr. Bunun iin ncelikle Hkmetin ve Byk Millet Meclisinin nm
amas gerekir. AKP de demokratik zme ciddi yaklamaldr.
(SeravaNEWS)
Diyalog ve konuarak sorunlar zeceimize neden emperyalizmin silahlaryla
birbirimizi ldrp onlara g kazandralm? PKK komple ka defa yok edildi, yine
kendi kendini toparlad. Yani PKK silahla bitemez. nk beslendii bir taban vardr.
-
8/7/2019 Krt Sorunu
16/35
16
Keke hibir ekilde ne asimilasyon-zulmler nede PKK olsayd. Ama vardr ve
gerektir. Kim ister kan dklsn, kim ister askerler lsn. Kimse istemez ama bu bir
gerektir. Ben ahsen Babakan anlayamadm siz anladysanz bilmem. Sayn Altan'n
dedii gibi Hangisi Recep Tayyip, hangisi babakan? Anlayamadk gitti. Eer SaynBabakan samimi ise bu savaa bir son verebilir. Kokumu kafasn kaldran vur
anlayyla devam etmek istiyorsa buyrulsun. Tpk A. TANn dedii gibi: Trkiye,
kendi ierisinde sorunlar zmeden brakn byk lke olmay, Haburu bile
geemez
Yine haberler yine sava yine ller Yine ehitler. Yine snr tesi tartmas,
yine olan st hal tartmas. Ka defa denendi bu kokumu zmler. Hibirisi
zm deildir. Siz alayan, yaralanann vurarak iyiletireceinize inanyorsanz
byk felakete hazrlann. Yreimiz lmlere glyse, Krt anneleri olsun, Trk
anneleri olsun siz ka tane ldrdk havalarna giriyorsanz buyurun on tane ldrn
ama bir tane vermeniz sizi zarara uratr. Olu daa km bir Krt annesini
anlayabiliyorsanz samimisinizdir. Krt genleri her iki tarafnda acsn anlyor.
nk her iki tarafnda acn paylayor. Roju da TRTyi de izliyor. Bir ksm Trk
aydnlar ve Trk genleri anlamaya alyorlar. Samimi olan byk bir Trk seli
vardr. Milliyeti duygular krelmi Tr olsun, Trk olsun bu barta hibir katklar
olmayacaktr. Onlar kan grmeyen kan kusanlardr. Birou sorunu anlayabiliyorlar.
Ama bu yeterli deil hemen ylmamak gerekir. Her Krt sorunuyla ilgileneni hain ilan
ederseniz sorunu grmyorsunuz demektir. Savasz bir ortam iin hep beraber
duygudalk kuralm.
Barn ufkuna doru savaz bir yaam iin hep beraber
II. Krt Sorunu ve PKK
atmalarn ve kann sebebi; Zorbalklar-Faili mehul cinayetler, kltrel
soykrmlar, ksaca Faizmdir. Yaptklarmzn burnumuzdan geliidir. Yzyldr
Krtler ve Trkler arasna nifak tohumlar ekilmek isteniyor. Bunu yapanlar Trkiyede
-
8/7/2019 Krt Sorunu
17/35
17
olumu d mihrakl dnsel Faistler ve buna tepki olarak domu acmasz PKK
Trkiyenin ierisinde uygulanan yanl politikalar kafasn kaldran vur, halk kk
gr uygulamalar ve buna kar dada Krt genlerinden oluan ve d glerinde
var olmasn istedii PKK rgt rgtn zamanl-zamansz saldrlar artkTrkiyede kimsenin huzurunu brakmad. Otuz yldr devam ediyor. Krt sorunu ile
PKK sorunu i ie girmi ayn zamanda ayr sorunlar olduu bellidir. Fakat da sorunu
ve arkasndaki sorunu zmek iin eitli teoriler ortaya atlm:
I. PKK zaten Krtlerle bir alakas yoktur. Birka maceraperestin daa kp ktolduklar iin yaptklar baz gsterilerdir. PKK ile mcadele kararllk ve sava
gerektirir. O yzden PKKy bitirmek iin her an, olan st hal ilan etmek
gerekir. PKK yi dnce olarak benimseyen, fiili benimseyen kim varsa yakala-
ldr ta ki bitene dek. PKKnin beslendii kaynak Krtlerdir o yzden onlar geri
brak ve dillerini yasakla. PKK ancak silahla biter.
Statkonun ortaya at fakat baaramad bir teoridir. nk onca olan sthaller, yakalanmalar, yasaklara ramen PKK tam aksine glenmitir.
Krtenin yasaklanmas veya Krtlerin Trkletirilmesi sorunu bitirmez tam
aksine PKK yi glendirir. nk soruna neden olan rgt deil sorunun
sonucudur rgt. O yzden Cumhuriyetin kuruluundan beri uygulanan bu teori
ne yazk ki hem Trkiyeyi geriletmitir hem de sorunu daha da gletirmitir.
Binlerce Krdn meydanlar doldurmas ve siyasi olarak PKKnin
desteklenmesi gsteriyor ki PKKyi salt bir ete grmemek gerekir.
II. PKKnin beslendii kaynak Krtlerin ferah bir hayat yaamamasndandr. Onlarapara, i sunuldu mu susarlar. Bu gr genellikle
Karadeniz de, Akdeniz de, Ege de Trkiyenin her yerinde isizlik ve yoksullukvardr. stelik PKKnin k noktasna baktmzda genellikte ehirde
yaayan, ii gc olan kesimdir. Hapishanelerde ikence grenler olduu gibi,
srf bir sorunu fark eden entelektel kesimde de vardr. stelik PKKnin kurucu
-
8/7/2019 Krt Sorunu
18/35
18
yelerinin hepsi, Krt deil Trk asll olanlarda vardr. Her ne kadar ekonomik
sorunlar doruda olsa da sorunun kkeninde ekonomi yoktur. Tpk barts
sorunu olan biri iin karnn doyur susar rneine benzer. Veya Cem evleri
ibadethane olursa Alevilerin karnn doyar nce doyuralm demeye gelir. Krtsorunun temelinde dil sorunu vardr o yzden bu sorunu zmek iin karn
doyurmaktan ok kltrel ve etnik almlara nem vermek gerekir. Ayrca
Krt sorunu zlrse bile PKK sorunu e deer bitmez.
III. PKK, Krtlerin dil maduriyetleri ve zerlerinde olan baskdan nemalanarakdaa km. O yzden Krtlerin dili ve zerlerindeki bask kalkarsa PKK haliyle
biter.
nc k son dnem Ak Parti dneminde kabul edildi. PKKnin en azndank noktasn tespit edebildiler. nk daha nce PKK tamamyla
maceraperest birka kt olduklar iin daa km kandrlm gen olarak
grlyorlard. Hatta onu icat edenlerin Trkiyenin i siyasetiyle alakal
olmad tamamyla gvurlar tarafndan icat edildii ve kullanld
syleniyordu. Peki, Kr dili, Krt kltr zgrletirilirse PKK biter mi?
Birinci k yani PKKyi silah ile bitir-Krt sorunu yoktur zaten Krt diye bir eyde
yoktur aslnda dada gezdikleri zaman ayaklarnda kan kart-kurt sesinden km bir
Da Trk rkdr. Bu k bir kere teori olarak samadr. nk Krtler zaten bamsz
bir rktr. Cmle yaps ve kltryle Ayrca bunlar Trk olsa bile dilleri
yasaklanacak diye bir neride olamaz. Pratie gelince zaten PKKnin k bu teorinin pratie dnmesiyle gerekleti. O yzden birinci k tamamyla topyadr. Resmi
Statko iin sevimli bir teori olabilir. Yine ar bir Trk milliyetisi iin sevimlide
gelebilir. Ne yazk ki bazen insann dndkleri ile hayat bir olmaz. Evdeki hesap
bazen arya uymaz. Kaldk ki olan st hal, silah, bask, asimilasyon zaten zm
olamad. Yani sylenecek her sz sadece sz sahibini rk ve taasup yznden
rahatlatmaktan teye gemeyecek. Biz Trkz ouzun torunuyuz mantna sayg
duyarz fakat ldrerek ve zlm ederek hibir yere varamayz. stelik medeni bir
-
8/7/2019 Krt Sorunu
19/35
19
toplum olmak iin silah ile deil siyaset ve diyalog ile ancak sorunlara zlr.
Binlerce Krd ldrmek ne fayda salayacak, zarardan baka? Olan st Hal ilan
edilerek PKKnin dadan indirilmesi mmkn deildir. nk zaten u an bile olan
OHAL ksmi olarak uygulanyor. rgtn askere vurduu darbelerin acsn halktankarmak yetkililerin siyasetini sadece glendirebilir. Yoksa zm deildir.
kinci ktaki karnn doyur kurtul teorisi sorunu fark edip ama grmezden
gelenler iin geerlidir. nce bu sorun yoktur, Krt yoktur fakat douda sokaklarn
tamas, ehit cenazeleri ve Trkiyenin dalara harcanan ekonomi gsteriyor ki bir
eyler vardr. Gnl ister ki hibiri olmasn ama vardr. Var olan bir eyi ise yok
denerek bitiremezsin. Doudaki sava ve kargaa artk entelektellerin Krtler
yoktur, Krt sorunu da yoktur nerini gerersiz klacaktr. nk birileri kp yahu
bunlar ne istiyor diyecektir kalkp diyemezler herhalde biz bunlar bir zamanlar
ezdik, dillerini yasakladk diyemeyecekler. Mecburen Ya bunlarn karn a
kltrszdrler. Eitimleri de yoktur. Tpk sendikalara gibi bunlar ekmek istiyor
diyecekler. Fakat eitim zemeyecek. nk bazen eitimli genler grlecek,
niversiteli genler sokaklarda grlecek, stelik PKKnin kurucularndan tutun
yelerine kadar hep kentli-okumu kimseler. imdi birileri rahatsz olacak ya sen niye
PKK yi mi savunuyorsun onu sevimlimi gsteriyorsun diye. Efendim ben PKKyi
savunmuyorum sadece bir tespit yapyorum. PKK budur diyorum. Bunu bilin yle
PKKyi tanmadan neriler sunmayn diyorum. Peki, biri kalkp diyeceki u rgte
katlanlar yanltr. Tabi ki yanltrlar. nk hibir ey iddet ile hal olmaz. Aksine
etki tepkiyi uyandrr. Ekonomik sorun demek bence yanltr. nk talya gibi
lkelerden anlyoruz ki etnik sorunlar ekonomi ile zlmez.
nc k AKP hkmetinin PKKyi bitirme tehisidir. Oysa PKK Krt
sorunundan yola karak taban kazand gibi, salt bir milliyetilikle de taban
kazanabilir. Krt sorunu zaten Krtlerin dili, kltr ve etnik bir sorundur. Ekonomik
yn de vardr ama etnik bir sorundur. Zaten anayasal deiiklikler ve demokrasinin
effaflamasyla sorun kendiliinden zlr. PKKnin taban, Krt sorununa
dayand gibi artk salt bir Krt Ezikliinden deil ayn zamanda PKK ve APO
-
8/7/2019 Krt Sorunu
20/35
20
sylemleriyle otuz yldan beri inan eklini oluturmutur. PKK bir kurtarcdan ok,
bir snaktan ok artk blgenin bir kesiminde ideoloji durumuna gelmitir.
PKK dadan nasl inebilir?
Bazlar BDPnin bir arsyla PKKnin dadan ineceini zan eder veya byle
davranarak btn suu BDPye yklemeye alr. BTP ile PKKnin ayn kitleden
beslendii aikrdr. Fakat PKK kendi ierisinde ideolojisi ve ideologlar tarafndan
yn verilen askeri bir rgttr. Velev tek militan bile biterse yinede halk arasnda o
ideolojiyi tekrar eyleme dkecekler vardr. O yzden askeri yntemlerle hibir ekilde
dadan indirilemez. Zaten otuz yldr sregelen askeri mcadele gstermitir ki krk-
elli bin insann lmesine ramen hala varlna gl bir ekilde srdryor. stedii
zaman istedii yerde hem demokratik hem de silah yoluyla eylemler
gerekletirebiliyor. Eski Genel Kurmay Bakan Y.Byk Ant btn asker snra
dklse yine terr bitmez demiti. Bu sorun kesinlikle silahla, uakla ldrmekle
zlmez. Siyasi bir diyalog gereklemeden PKK orada barnabilecek ve
yaayabilecek hem dnceye, hem de silaha sahiptir. Silahlarn nereden geldii onun
iin hi nemli deildir. nk eer rgt olmay gze almsa her lkeyle anlama
yapaca anlamna gelir. ster taeron olsun, ister mteahhit Dn Suriye ile i birlii
yapyordu fakat bugn Trkiye Suriye ile i birlii yapyor. O yzden rgtlerin
suunu baka lkelere atmak iin basit yntemlere bavurmann da aresi yoktur.
mralnn PKK zerinde ciddi bir etkisi vardr. zellikle Krt genlii arasnda
sempatizanlar bir hayli fazladr. Onun iin kendisini atee verenler ne derece etkiliolduunu gsteriyor. O yzden rgt byle bir lideri hibir zaman devre d
brakamaz. Genlerde avukatlaryla yapt grmede yirmi drt saate btn
gerillay bir yere toplayabilecei gce sahip olduunu sylemiti. Bunun karlnda
yolumu asnlar demiti. Yolunun almas muhatap alnmas demektir. Nazl
Ilcak bata olmak zere birok aydnn tartmaya at muhatap alma meselesi hala
tartyor. Zaman Gazetesi Yazar Ali BULA, mralnn muhatap alna bileceini
hem kitabn da hem de katld programlarda dile getiriyor. PKK sorunu ayr bir
-
8/7/2019 Krt Sorunu
21/35
21
meseldir, Krt sorunu ayrdr. PKK Krt sorunundan dolay kmtr. Fakat PKK ayr
bir meseldir. Krt sorunu kalmasa bile yine PKK var olacaktr. nk PKK kendi
kendine diyecektir bu kadar mcadele ettim bouna mdr? militanlarn af
edilmesiyle PKKnin biteceini zan etmiyorum. nk taklmadn his ettiini iinKrtler zerindeki etkinside unutturmamak iin doal olarak direnecektir. Velev hibir
amac olmasa bile dada barnacaktr. PKK medyas olan, yayn organlar olan, siyasi
kolu olan bir harekettir. Peki, byle bir rgt srf var olmak iin bile var olmay
istemez mi? O zaman tek are mraly muhatap almaktr. nk mral muhatap
alnrsa PKKnin kale alnd psikolojik olarak rgt rahatlatacaktr ve kendisini bir
devlet paras grecektir. Muhatap alndktan sonra eer muhatap almaktan te bir
ey olmasa sanrm PKK yi daha da glendirecektir. nk devlet bizlere ihanet
etti deyip bu sefer tekrar atmalara girecek. Muhatap alnma ii hassas bir itir. Baz
vaatlerin olmas lazmdr. Genel bir af ile gerillann bitmesi mmkn deildir. Otuz
yllk tecrbe ile bu rgt siyasi menfaatler dzeyinde Trkiye ierisinde Trkiye
yanls bir rgt olabilir. Suriye nasl A.calan Trkiyeye kar bir koz olarak kendi
lkesinde barndryordu; ran nasl PKK ye gh saldrp gh anlayor; ayn eklide
Trkiye PKK yi karna alacana yanna alabilir. PKKnin Trkiye ile anlamas
mmkndr. nk ne PKK Trkiye ordusunu yenebilir, nede Trkiye askeri PKK yi
bitirebilir. Bunu biz sylemiyoruz. Bunu syleyenler bizzat savaanlardr. Y.Byk
Antn szleri buna rnek gsterilebilir.
Irak bir rnektir. Kuzey Irak Krtleri Federal bir yapdr. Trkiye tpk pemerge
gibi Trkiyeye Krdistan Blgesi olabilir. Hem bunun rnekleri tarihimizde de
vardr. Osmanl dneminde Bitlisli drisin karlkl menfaatlerine kar OsmanlKrdistan Eyaleti oluturmutu. Yani Krtlerin Trkiye toraklar ierisinde bir
blgede hak sahibi olmalar bir gvur istei deil tam tersine Osmanl rneidir
Krt sorunu zlebilir bu kolaydr. Soyut bir sorundur. Sadece anayasal haklar ve
anadilde eitim gibi almlarla bu sorun kkten zlebilir. Fakat PKK sorunu buy
sorun ile ilikili olmasna ramen bamszdr. Eer biz duygusal dnmesek,
sorunlar silah ile deil diyalog ile zlebileceine inanyorsak Her ey
mmkndr
-
8/7/2019 Krt Sorunu
22/35
22
***
Krt Sorununu Dnmek
Krtlerinde kkeni zerinde tartmalar ve eitli teoriler vardr. Kkeni neolursa olsun, Krtler, Mezopotamyann eski halklarndan biridir. Mustafa Kemal
Gne Dil Teorisi yani btn diller Trkeden tremitir iddias gibi, baz Krt
aydnlar da, btn dillerin Krteden trediini ne srerler. Ulus Devlet Teorisi
yani her rk bir devlet olmal teorisi ortaya atldndan bu yana bu iddia da
bulunmayan sanrm yoktur. Hindutvadan Hitlere Hitlerden Trkle btn
etnik hareketler, rklarn en eski rklara dayandrmlardr. in ilginci btn rk
ovenlerde her eye sahip kma duygusu vardr. Kendi dinini ve rkn dnyann
hkimi yapmak iin uraan her birey garip iddialarda bulunur. Dinci, nasl her eyin
kendi dininde var olduunu getiini iddia eder, ayn ekilde rklkta ayn hastala
sahiptir. Bat gzel bir bilimsel mesafe kat etmise hemen bunu rtmek iin zaten
bizde vard bunlar bizim eserimiz demekle dinciliini ortaya atar. Douyu veya dou
dinlerini alt etmek iin bat insanlk getirdi douda hibir ey yoktu diyerek
gemiine kfr ederler. Aslnda bu hastalk ailede temel atar. Baba her zaman
evladnn her eyiyle vnr. Olu eer iyi ise onunla vnr ve kendini bu iyiliin
sebebi grr. Eer kt ise ona sahip kmaz. Yine asi bir ocukta babasn inkr
edebilir. Sahip olduu btn imknlar ve gelimeleri sadece kendine has klabilir.
Babasnn sahip olduu konumunu geen biri, babasnn kendi zerinde hibir
emeinin olmadn syleyebilir. te btn bu hastalklar bir nevi kendini kantlama
ihtiyacdr. Bat kendini kantlamak iin babas olan douyu, douda batya sahip
kmak iin onu bamsz deil kendisi sanr. Ama bir trl kimse bakasn bamszve birey grme eiliminde deil.
Krtlerin kimlii zerinde birok tartma vardr. Bu tartmalarnda kkenine
baktmzda taraflk mevcuttur. Bazen bilimin en byk kantlar tarafln
taassubunu yenemez. Gne gibi bir gerek bazen kr taassuptan dolay yldz gibi
grlebilir. Ben burada Krtlerin kkeni zerinde fazla durmayacam. nk
kkenden ok biz var olan durumu kkenini konuacaz. Eer siz Trkl yce
-
8/7/2019 Krt Sorunu
23/35
23
kabul ederseniz sizin iin her ey deerini kayp eder. O yzden bazen gz nne
gelen btn belgeleri tevil edersiniz. Her konu byledir. Bazen Kurann ak bir ayeti
mezhep taassubunu yenemez. nsan nce iyi bir kafaya sahip olmal. nce dncesini
sade brakmal. Sonra Kuran ap okumal. Sonra tarihe bakmal, sonra bilime bakmal. Mkemmel bir iek dnn. Bilim bu iein nasl olutuunu anlatr.
iein nasl meydana gelebileceini ok iyi anlatt iin iek bunun iin vardr
deme hakk yoktur. iein nasl olutuunu, bilim, iein niye olduu sorusu,
felsefe, niye var olduunu ise din anlatr. Dinci biri iein nasl olutuunu dinde
arar, bilimci biri niye olduunu bilimde arar. Bilimcilik, Dincilik, Ruhuluk vb. btn
kavramlar birer gzlktrler. bn-i Rtn dedii gibi, Belki bilim ile din
stkardetirler ama kesinlikle bir deiller. Belki bunlar birbirlerine balanm iki
engel ve birbirinden farkl dnlemez iki karde gibidirler ama kesinlikle bir
deiller.
Irklkta ayn ekildedir. Her miller kendisini z sayar. Olmasa olmaz ve
kurtarc zan eder. Baz devirlere din, baz devirlere rk ve baz devirlerede ekonomi
damgasn vurur. Her ne kadar ekonomi hepsinin temeli olsa da onu harekete geiren
yine rk ve din kavramlardr. O yzden Materyalizm yanld. nk her eyin
temeli ekonomi deildir. Bazen Allah kavram ekonomiyi epey geer. Allah kavram
her zaman ekonomi iin olabilir fakat bamsz bir Allah kavram da mevcuttur.
Krte bir dildir. Farsa bir dildir. Trke bir dildir. Smerce bir dildir. Ama Smerce
konuulmuyor. Krte konuulmalmdr sorusu ile Krtlerin kkeni ayn konu
ierisinde tartld an kafalar bulanr. Krtlerin beklide son yzylda Kemalizmden
ektii de budur. Bir kere Krte ve Trke bilen her kii bilir ki bu dillerin cmleyaps tamamen farkldr. kincisi Trke eklemeli dil iken Krte eklemeli dil
deildir. Bunlar anlamak iin iyi bir filolog olmaya da gerek yoktur. Krtlerin Trk
olmas sanrm resmi rkln ne denli gz kapal olduunu gsterir. Varsayalm
Krtler Trklerden gelmitir. Azeriler, Krgzlar ve dier Trk halklar kurtulu
savanda nerdeydiler? Yani ayn kkten gelmek ayn lkede yaamak demek deildir.
Demek ki Krtler Trklerle ayn rktan geldii iin ayn lkede deiller. Kurtulu
savanda nce Krtlere yle denildi Krtler ve Trkler slamn ana esasdrlar
-
8/7/2019 Krt Sorunu
24/35
24
bunu diyen ise Mustafa Kemal idi. Ayn M. Kemal 1924te hilafeti kaldrd. Hilafet
denilen ey giyilen iilen bir ey deildi. Sadece isim farklyd. Yani seimin olmas
iin illa hilafeti kaldrmaya gerek yoktu. Hilafeti kaldrmak dini kaldrmak deildi
belki ama Krtleri yok saymakt. nk Krtlerin tek birletirici unsuru hilafetti.Yzyllard hilafet iin Krtler cesetlerini siper ediyordular. Hilafet 1924te kaldrld
eyh Sait ise 1925te isyan etti. Krt milliyetilii hala yoktu. Daha nceleri her ne
kadar Avrupa da okumu modern Krt aydnlar -Krtlk adna baz faaliyetler ve
taleplerde bulunmusalar da- geni bir halk balayamazd. Ne zamanki Anadolu da
Trk kelimesi n plana kt, Krtler var olduklarn his ettiler. Krtlerde hibir zaman
ulus bilinci veya Krt olma duygusu ar basmad. Baz Krt aydnlarn dedii gibi
kandrlma deildi bu. nk yakn dneme kadar rk duygusu henz belirmemiti.
Resmi devlet politikas Krtleri yok etme plan uzun srelerle deil ksa
srelerle yaplmak istendi. O yzden Krler Krt olduklar iin ezildikleri ve
dillerinin yasak edildii iin siyasette ve dalarda boy gsterdiler. Toplu srgnler,
hapishanelerde dnya tarihinde az rastlanm ikencelerle beraber PKK zorla ortaya
kt. O yzden baz Trk aydnlarn sand gibi PKK d glerin kard bir rgt
deildir. Belki PKK yi kkrtmak isteyenler olmutur. nk uluslar aras ilikilerin
karlkl menfaattir.
Bat ulusu at. Ulus teorisi kt artk. nk rka dayal bir lke artk
yeryznde, abuk yaylmasna ramen, abuk yok oldu. uanda var olan btn
arpmalar sanclardr. Peki, ulus bittii zaman dert bitecek mi hayr. Yine sorunlar
kacak. Her devrin putlar farkldr. Her devrin afyonu farkldr. Einstein iki eysonsuzdur der insann aptall ve evren. nsan kendini fark ettirmek iin icat eder ve
yarr. Bu yar ailede balar, ta ki lene dek. nsann bu hareketli ve aratrmaya
eilimli yn belki de ruhu artrr(insanda yapk veya bamsz bir cevheri). Yani
nsann makine mi yoksa zgr bir birey mi olduu tartlmtr/tartlabilir. Her ne
olursa olsun nsan dier canllardan ok farkldr. Sanki insan zel bir varlk. Cisim
olarak bir hayvandan fark yoktur, bu dorudur. Cisim olarak ayn olabilir ama
Farkndadr insan Ayrca fark ettiinin de farknda. te budur bizleri hayvanlardan
-
8/7/2019 Krt Sorunu
25/35
25
ayran. Hayvanlar gryor, kim bilir belki farkta edebiliyorlar. nsan ise bu fark
gryor. Fark etii iindir zaten sorun yaratyor. Hayvanlar oturup sorunlar hal
etmiyorlar. nk sorunu yaratmyorlar. Biz ok eyler yaratyoruz. Boyumuzu aan
eyleri... Hatta alar aan eyleri alar sonra oturup sorunlar fark ediyoruz.nsan bence iki eyde ok ileridir, inkrda ve imanda. Yani kabullenmede ve kabul
etmemede... Bazen insan o kadar znden ayrlyor ki artk hibir eyi gremiyor.
Bazen o kadar tarafszdr ki nasl tarafsz olabileceini dnyor. Doru isel midir
acaba? Yoksa Hintlerin dedii gibi hikmet iimizden gelen sezgidir? te u kabul
etmek ile kabul etmemek byk ihtimal ile olaylara gre ekillenmez. Ama onu
dirilten d bilgidir.
***
Krt Sorunu ve slamclk
Dnyann ve Trkiyenin dou taraflar gelenei temsil eder durumdadr.
Gelenekten kastm deimeden devam eden ahlaki kurallar ve adetlerdir. Douda
dinler yeerdii gibi en ok dini kurumlar varlklarn bu blgelerde srdrmektedirler.
Krt Sorununu ilgilendiren balca konulardan biride dindir. nk Krtlerin corafi
dalmlar onlarn dinin-kltrn tamda ortasnda yer almaktadr. Kuds blgesinde
teblie balayan sa Peygamberin retileri Irak, Suriye, Trkiye, ran ile yakndan
ilgili olan Roma topraklarnda revaca ular. Muhammed Peygamberin retisi ise
Mekke-Medine blgesinde balamasna ramen Irak-Suriye-ran-Trkiye dediimiz
ortamda dnyaya hkimiyetlerini duyururlar. Muhammed Nebi dneminde Medine
baken iken vefatndan sonra am-Badat-stanbul vb. nemli ehirler bakent olurlar.Horasan blgesi slam Tarihinde nemli bir unvana sahiptir. Dnyann merkezinde yer
alan bu drt lkenin drt parasnda yaayan Krt halk Frat-Dicle gibi nehirlerinde
zerinde tarih yazdrmlardr. Dinlerin, Mezheplerin, Siyasetin ve Ekonominin
kucanda yetien Krtler hala btn smrgeci-gz paradan baka ey gremeyen
Bat Medeniyetinin dikkatini ekmektedir.
-
8/7/2019 Krt Sorunu
26/35
26
slamclk
Krtler, slamn ikinci halifesi saylan mer bn-ul Hattap dneminde byk
bir ksmyla bu dini setiler. Araplardan sonra Krtler ve Farslar slamn ikinci etnikhalk saylrlar. Trkler ise yaklak iki yz yl sonralar Talat savanda bu yeni dini
beenirler. slamdan nceleri Zerdti olan Krt halk birok dine ahit olmutur.
Zerdt, Nuh, brahim, Yunus vb. birok nderin/peygamberin bu yrede
yetimesi/retilerini ilan etmeleri din ile ne kadar i ie olduklarn gstermektedir.
Krtlerin ii-emeki snf genel anlamda hibir zaman toplu olarak slamdan sonra
baka dinlere girdikleri grlmemitir. slamn Krtler asndan deeri bir hayli
fazladr. st deer Klt halk iin daha ok din olmutur. Osmanl dneminde olsun
daha nceki dnemlerde olsun toplu olarak Krt hibir zaman st deeri Irk olarak
grmemiler. Abdullah calan ile balayan Sol dncede bile destek veren halk
stn Irk anlamnda bir tezleri olmamtr. Fakat her zaman din kart, etnik
milliyetilii savunan Krt aydnlar da olmutur.
slamn Krtler asndan deerini, az ok her birey tahmin edebiliyordur.
slam dediimiz kavram bo braklacak deildir elbette. slama eklenilen Clk zm
ekleri kavram bir daha da zenginletirmektedir. nk slam din olarak kabul edilir.
Fakat slam Tarihinde slamn kendisine has bir hukukunun/ynetiminin var olduunu
savunanlarda yok deildir. slam kart laiklii savunanlar slam Hukukunu kabul
etmemekle beraber byle dnenlere eriat demilerdir. Her ne kadar kendisine
slamc denilmesinden holanmayan amatr slamclar olsa da byle dnenlere
slamc denilir.
Peki, nedir slamclk? Karlalabilecek her soruna slamda cevabnn var
olduuna inananlara slamc denir. Krt geleneinde eriata gidelim sz
mehurdur. zelikle krsal alanlarda hala karlalan sorunlara eriata gidelim denir.
slam Fkh ile ilgilenen mollalara gidilir ve verilecek karara sadk kalmak artyla
sorun sorulur. Kentlemeye ynelen blge, molla-eriat gibi kavramlara da yabanc
-
8/7/2019 Krt Sorunu
27/35
27
kalmtr. Bu kadar slam ile i ie olan bu halkn sorunlar iin ebetteki slamclar
ilgilenmeli diye dnebiliriz.
slamclar Soruna Bakarken!
Acaba slamclar gereken cevab verdiler mi? Maalesef hayr. Bunun birka
nedeni vardr. slamclkta mmet kavram hem ynetenler asndan hem
hukukular hem de halk asndan ok nemlidir. mmet kavram Mslman olan
herkesin dinde karde olmasdr. Trk-Krt-Arap-Fars gibi halklar bunun banda
gelir. nk az bir ksm hari genellikle bu halklarn tm slam dinini kabul
etmiler. Osmanl mparatorluunun k srasnda Din kavram ikinci-nc
hatta deerini kayp ettii iin dnemin poplist kavram millet -tek bir ulusa dayal
devle- inanc n plana kt. Paralanan Mslmanlar neye uradklarn ardlar. Bir
yandan ekonomi ynnde kerken dier ynden fikri anlamda kmeye balad.
Dnyann global ky haline gelmesi slamlar hzl yakalamt. Mslmanlar bir
yandan Osmanl zlemini ekerken, dier ynden Muhammed Peygamberin dnemini
beyinlerinde teorik anlamda kurtulu yolu grdler. Osmanlnn son dnemlerinde
tarikatlara tepki olarak doan Vahabilik hareketi btn sorunlar statkoda grmt.
O yzden btn kltr-tarihi bir yana brakarak sadece Ayetler ve Hadislerle
sorunlar zmenin peine dtler. Mslman akl neye uradn dnrken Batda
okumu aydn kafa Tek millete dayal devlet anlayn empoze etmiti bile. Hzl
gelien usul devlet anlay slamclar panie srkledi. Halklar annda devlet
oluvermiken Krtlerle Trkler kim bilir kapal toplum olacaklar ki birlikte yaamaya
karar verdiler. Batda okumu bir ksm Krt Aydn da Krdistan fikirleriniduyurmaya alsalar da rabet grmediler. Halk artk paralandk Osmanl kt
feryatlarn yreklerine gmerken yeni bir parann daha kopmasna el vermiyordu.
Duygu balaryla Trklerle birlikte yaamaya alan Krtler ynetimin amarn
yerken sadece feryat edebiliyordu. Hasta olduu belliydi fakat neden bilinmiyordu.
Bilinli-bilinsiz giriilen isyanlar bastrlarak katliamlara varacak dzeyde
yaralandklar iin dnme frsatlar olamyordu. Krt kelimesini azlarnda
aldklarnda bir yandan ken slam mmetini dnyorlard. nk Krtler
-
8/7/2019 Krt Sorunu
28/35
28
feryatlar sadece millet bilincinden deil ayn zamanda ierinde-kamusal alanda
sprlen dinlerinde de szlyordular. Bir yandan slam bilinleri parlak iken dier
yandan Krt olduklar iin bu kadar zulme uramalar akllarna bile gelmeyecekti.
Btn sorunun dinsizlikten kaynaklandn dndkleri iin zmn sadece slamolduuna da kanaatkrdlar. Halklarn savunmak iin sylenen kavramlarn mmet
bilincini zedelediini dndkleri iin Krt Kavramn unutmann daha iyi
olacan da dnyorlard. Krtlerin aydn takm halk ile baramadklar iin ulusal
bir hareket dnlemezdi. eyhlerin, Mollalar ve aalarn feodal yaplarna maruz
kalan bu halk iine kapank bir gelenek olmaya mecbur klnd. Krtlere en bata bilgi
lazmd. nk mollalar ve eyler gelien gndemden habersiz dnyada olan bitenden
habersizdiler. Nurculatrlan Said-i Krdiden iki laf sz etmeden geemeyeceim.
Said-i Krdi slamc biriydi. Gerekten Said-i Krdi Krtlerin slam Hukukundaki
yerlerini belirtecek dzeyde dnyadan haberdar ve baty da iyi tanyan bir insand.
Btn abas Van glnn kenarnda bir niversite kurup dini, ilmi ve pozitif bilimleri
Krtlerin aydnlanmasn salamakt. Vefatyla mezar bile kayp edilen sonra btn
kitaplar sansre urayan Said-i Krdi hep mmet bilinci iin almt. Kendi
dneminde Krtlerin bamsz bir halk olduunu, dili ve kltr iin yasaklarn yanl
olduunu ve Krtlerin basklara uramas gelecekte byk bir sorun olacan o zaman
grebiliyordu. Celal Bayara yazd mektuplarda yanl politikalara vurgu yapmtr.
Gerek mektuplarnda, gerek sohbetlerinde gerekse kitaplarnda siyasetten uzak
durmasna ramen delikanl duruunu sergilemitir. Dncesi bir yana duruu hi
kimse tarafndan yadsnamaz. Yeni Sait bilime, ilme deer bierek kalem ile
savamann en yce cihat olduunu belirtmitir. Diyalog ile her eyin zme
varacana da inanmyor deildi. Siyasete girmenin yanl olduunu biliyordu. nk particilik vard temelde. Ama imdiki Nursuzlar gibi devletle btnleenler gibi
siyasetten uzak duraym derken tepkisizde kalmyordu. Her zaman devlet kart
devrimci-yeniliki ynyle n plandayd. Nursuzlar onu takip ederken makam ve
statko adna tek bir tepki bile vermemektedirler. Tam tersine Krtlerin asimile
edilmesi bile yardmc olmular. Trkiyede en byk sayya ulaan Nurcu hareket
Krt Sorunu hakknda hibir zm retememitir. Mezd Zehra ve Zehraclar
-
8/7/2019 Krt Sorunu
29/35
29
Nubihar yaynlar ise Said-i Kurdinin siyasi ynne vurgu yaparak onun
zmlerini duyurmaya almaktadrlar.
Yaadmz corafyada says ikinci derece neme sahip olan Tarikatlarda KrtSorunu ile ilgili sessiz kalmlar hep. Bunun balca nedenleri Seyh Sait isyanndan
sonra ilerine kapanmalardr. Seyh Saitten sonra eyhler-liderler idam edilmi btn
tarikatlar takip edilmitir. eyhlik bu dnemde aalktan te bir mcda kalmamtr.
Daha nceleri insanlar aalarn zulmnden kurtulmak iin eyhlere snrken sonralar
fakirlerin srtndan rant devirmiler.
hva-i Mslimin mmet iin slam gelecek, zlm bitecek sloganyla yola
karken, Krtler hakknda hibir n grs veya zm olmamtr. Suriye, Irak ve
Trkiyeye de szan bu grup sorunlar tamamyla topik-uuk bir ekilde Mslmanlar
Kardetir msrasyla zmeye almlardr. Sadece Krt sorunu deil ayn zaman
ekonomi modelleri de ilkel kalmtr. Bir ksm batdan devirme olan ekonomi
modelleri bir ksm da uygulanamaz dikta yntemlerle zlebileceine inanlmtr.
Bu adan baktmzda Siyasal slam hem model olamamtr, hem de u yaadmz
yzylda insanlarn dertlerine zm gelitiremedikleri iin kmtr. Erbakan
oylarnn aslan payn Krt corafyasnda alrken Krtler hakknda hibir zm
sunmamtr. imdi oturup u sorunun cevabn alabiliriz Krtlerin bir ksm neden
Apoya taparcasna uyuyorlar? Krtlerin bir ksm neden PKKyi zm olarak
gryorlar? Mustafa slamolu gibi slam aydnlar Krt Sorununa zmler
gelitirmeye altklar ve ceza evlerine girdikleri de malumdur. Ne yazk ki hala
gl olan slamclk Krtleri tatmin edecek ve komple harekete geirecek hibirslamc ideolog yetiememitir. Ali Bula, Hakan Albayrak, Abdurrahman Dilipak,
Abrurahman Arslan, Hayrettin Karaman ve son olarak ta Altan Tan gibi slamc
aydnlarn abalar kmsenemez. Fakat son on ylda byle giriimlerin olmas ne
kadar ge kalndna iarettir. Hem ortaya atlan metinlerin ou zgn olmakla
beraber bir ksm Sosyalist gruhlardan etkilenilerek ortaya atlmtr. Birka makale
ile bir halk aydnlatmakta gtr. O yzden slamclk gerici tavryla devam edecei
srece, devirmeyi brakmad srece ve topik sloganlarla halklar lafla karn
-
8/7/2019 Krt Sorunu
30/35
30
doyurmaya almasn brakmad srece bu siyasal teori kmeye mahkum
olacaktr. ran gibi slamc bir lkede Krt Sorunu devam edebiliyorken slamcln
kmazn gsterecektir/gstermektedir. Msrl bilgin inavi mmetin yetimleri
Krtler adl eserinde Krt Sorunu rann snavdr der. Biz sahip kmadk, solcularsahip kt gibi sahiplenici laflarla bir halk kmsemek ve onu iine kapatmak bu
gn uluslar aras sorun haline getirtmitir. Mustafa Kemal, nn, Evren, zal,
Demirel, Erdoan vb. btn siyasetiler generaller bu sorunu Trkiyenin byk hatta
en byk sorunu olarak grp kimi yerlerde bastrarak kimi yerde kandrarak zmeye
almlardr. Babalarmz bu sorunla byd, biz bu sorunu yayoruz ve
nmzdeki nesil bu sorunla yzleecek midir? Trkiye Cumhuriyeti bu sorunu kabul
etmesine ramen hala topu birilerine atyorsa demek ki daha sulu olduunu kabul
etmiyor Nasl gasp ettii hakk geri verecek? slamclar Krt lafn duyunca hala
Irklk diyebiliyorlarsa iki yzyl ncesinde yayorlard demek ki. Trkleri Allahn
klc yapp glgesinde yaamak isteyen kafa sosyalist kafay hibir zaman
zmleyemez. Bir zamanlar Araplar stn kendilerini mevali grenler, dn Trkleri
yarnda baka bir halk greceklerdir. Trkln douu Osmanlnn arkasnda
alamaktr. Trk olmak hala Osmanlnn kn kabul edemeyip btn halklar
kendine bal olarak dnmektir. Ey dostlar Osmanl kt ve bir daha geri
gelmeyecektir. nk hi kimse iki defa bir suda yzmez bunu diyen Tahlestir.
Kimse siz deilsiniz herkes kendisidir. Krt Milliyetiinin ykselii de bir tepkidir
tm yaplanlara. Miller kavram kmtr ve bir daha geri gelmeyecektir.
Zamanlarda yaadmz son krntlar bir zamanlar Tarih yazacaktr. Hala anadilde
eitimi ok grenler, tek dili savunanlar yarn lke blnnce Erturul zkk gibi ne
olacak ayrlrsak ayrlalm diyeceklerdir. Bugn vcudun sal iin parmankesemeyenler yarn kollarn keserse oh be bu hastalktan kurtuldum diyecektir.
Bugn olay gurur meselesi yapanlar yarn yalvaracaklar. Bunu ben demiyorum kimse
demiyor yaadmz bunlar. Tarih diyalektik bir mekanie sahiptir.
-
8/7/2019 Krt Sorunu
31/35
31
***
zel Birlikler Tartmas
Dnyada ilk alt ordudan biride Trkiyenindir. NATOda ise ikinci orduyasahiptir. Dnyada ilk alt orduya dhil edilebilen TSK brakn Trkiyenin
btnln kendisi gibi birka lkeyi daha da savunabilecek durumdadr. O halde
TSKnn otuz yldr PKK ye kar verdii mcadelede baarsz olmas neyle izah
edilebilir? lker Batu say bakmnda 56 defa PKK yi yok ettiklerini fakat bunun
nsan kaynann kurutulamadn ifade etmesi gsteriyor ki sorun sadece gvenlik
sorunu deildir. Militan ldrerek bir zafere ulaacan zan edenler varsa bunlar
kesinlikle asker olamazlar. nk asker diyor ki silahla zlecek sorun deildir.
Hkmetin PKK saldrlarna kar oluturaca Hudut Birlikleri veya zel Ordu
tartmas neyin nesidir peki? AKP hkmeti kanmca PKKyi tavsiye ederek
bitiremeyeceini anlaynca bu sefer nasl olsa PKK bitmeyecek o zaman kendime
uygun bir ordu oluturaym. nk Babakan geenlerde bu yeni ordu emniyetin mi,
ordunun mu emrinde olacak gibi sylemlere varacak farkl bir zel birlik dncesi
dndrcdr. Bilindii gibi Polis Fethullah Gladyonun emrindedir. Yeni ordunun
nasll sanrm bizlere baz ipular veriyordur. Ordunun ierisinde zaten zel
eitimli askerler vardr. Hudut birlii varsayalm snrda kuruldu peki Erzincanda,
Elazda, stanbulda, Anadolu veya Egede olacak olas saldrlara ne demeli?
ABD, Sovyet Birliine kar nasl El-Kaideyi kurdu ve u anda bu rgt
Dnyann bana baka bir bela. PKKye kar kurulan JTEM Krtler arasnda nasl
baka yara amsa ayn ekilde bu yeni orduda baka bir bela olacaktr. zel orduolduuna gre hunlara zel grevlerde verilecek. Dou ve Gney dou blgesinde
zaten Olan st Hal vardr. Birde buna zel Birlikler Eklenince durum daha da vahim
olacaktr. Koruculuk tekilat bilindii gibi kylerde bir ete konumundadr. JTEM
kendi halindeki adam tokatlama ile urarken yaralar kand gibi bu yeni gvenlik
tartmalar da ayn ekilde sadece Trkiyenin bana baka bir bela olacaktr.
Anlalan Siyaset-diyalog yollar zm olmaktan kmtr.
-
8/7/2019 Krt Sorunu
32/35
32
Hkmet olay gvenlie dkerek madem bitiremedim bari idare ederek bu
arada kendime bir yol aaym der gibi. stelik zel birliklerde yer alacaklar uan ki
ii parasndan daha ok bir para alacaklar. Drt bin dolardan bile sz ediliyor. Bunun
ekonomik zemini -hazr mdr, deil midir- ayr bir meseledir. Fakat Trkiyedekiisizlik oran bunun en iyi cevabdr diye dnyorum. stelik zel birliklerde yer
alacak olanlar, zel eitilecek askerler, emekli olduklarnda ete kuracaklarn biz
JTEMde her trl halt edip stanbulda zabt tutmakla yetinmeyeceinden
reniyoruz. stanbulda rahat bir ekilde eylem yapabilen bir rgte kar snrda zel
gvenlik savunma salamak ne kadar dorudur? Kentte her trl eylemi dzenleme
gcne sahip olabilen bir rgt ancak siyaset yollaryla engellenebilir. Yoksa salt bir
gvenlik tartmas ile hibir sorun zlmeyecektir. Trkiyeyi gnlk tartmalarla
ve heyecanlarla megul edip yaplan-yaplacak haltlar ise rtbas etmek/bastrmak
sadece sorunu zmszle mahkm etmektir. PKK, Olan st Hal dnemlerinde,
ordu tartmalar dnemlerinde, Krtlere yaylrken bu yeni tartmalarla (eyleme
dnecek olan olaylarla) beraber dier Krtlere de kk salacaktr. nk Krtlerin
byk bir ksm diyalog ve siyasetin kaplarn beklerken onlarn arasnda iddetin
derinlemesi demek, PKKnin (kent yaplanmasyla KCK) yeni insan kayna
kazanacaktr. Oluacak sonular gsteriyor ki hibir ey Trkiyenin/halkn yararna
deildir. Tam tersine bir etnik atmaya srklemektedir. Karanlk ellerin ancak
kulvarna yeni adam, yeni kadro, yeni ekonomik kaynak temin edecektir.
***
Derin Devlete Felsefi Bir Bak
Son bin ylda yaklak be bin savan yapld saptanr. Yaplan btn
savalar birka istisna hep ya savunma ya da bar iin yaplmtr. Halk savaa
tevik edilirken mutlaka bir bahane retilir. Bar, g, adalet, demokrasi vb. gizemli
kavramlar kullanlr. Arka planda ise mevcut iktidarn glenmesi hedeflenir. Mehur
12 Eyll darbesi malumunuzdur. Asker darbe yaparken Kenan Enver yaplan darbeyi
Demokrasi iin yaptn sylyordu. Yine 12 Eyll srecinde darbeye kar
kanlarda Sosyalizm ve Demokrasi adna savalarn dillendiriyorlard. Gerilla askeri
-
8/7/2019 Krt Sorunu
33/35
33
vururken demokrasi iin Asker gerillay vururken huzur-gvenlik-demokrasi iin
vurduunu syler. Geen Srr Sakk emekli generale soruyor imdiye kadar bir tane
general olu dlm diye. Epey gevelediler sonu: hibir general veya st dzey
yetkinin olu cephede lmemi. General dnp Sakka sordu Sizin st dzeyyetkililerin ocuklar gerilla olup ldler mi? Sonu: sfr. Program kapand zaman
muhtemelen bir ksm insan bak ite BTPli yetkililerin ocuklar daa gitmiyor yine
bir ksmda bak ite generallerin ocuklar askerde lmyor diyerek herkes bal
olduu partinin yetkililerini masumlatrmak istemitir.
Savaanlar karar vermezler. alanlar karar vermezler. Okuyanlar karar
vermezler. Peki, kim karar verir? Gller karar verir. Savamayanlar, almayanlar
karar verir. lenlerin hepsi mazlum kiilerdir. u gazetelere manet olan askerlerin
kimliklerine bir ynelin. Bakn bakalm kimdir bunlar. ou evinin tek alan
kiisidir, emekidir, ayak takmdr ve gnlk hayatn geirmenin peindedir. Mehur
bir sz vardr fakir ya sacdr ya solcudur, zengin ise Fikir sahibi olan kayg
sahibi olanlarn hepsi ayak takmdr. Kaygs olanlarn hepsi gnn geimi peinde
olanlardr. Beyin yormak bir emektir. Bir beyin var ki Matematik sorularn zerken
emek sarf eder. Bu beyin emek karln hak eder. Bir beyinde var ki bor, har,
kredi, banka derken bir Matematikiden daha fazla beyin yorar ite buda bir emektir.
Mevcut statko her zaman bir snf oluturur. Burjuva her zaman toplum arasnda
sanki emek karl bir hayat yayormu gibi yaar. lkenin kasasn soyup soana
evirenler hibir zaman aibe tamazlar. Binlerce iiyi kle gibi altrp onlarn aln
teriyle son model arabayla gezenlerin hepsi toplumun emekileri olarak grlr. Fakat
kendi el emeiyle bir eyler yapan her zaman aibe tar. Burjuva yaparsa hakkdr,emeki yaparsa phelidir.
Sermaye hrszlktr. Hi kimse bir aylk cretle sermaye yapamaz. O yzden
sermayenin kendisi hrszlk maldr. Hrszlk tatl almak deildir. Ekonomi her eyi
belirledii iin doal olarak sermayeyi elinde bulunduran her zaman hakldr. Toplum
tarafnda gklere kartlm bir para babas sembolik olarak alt zaman marifet
saylr. nk gc elinde bulunduran yapt her ey merudur. Eer her insan
-
8/7/2019 Krt Sorunu
34/35
34
emeinin karln alrsa kimse yatay-dikey ilikiye girmeyecektir. nsann emeini
alacaksn sonra ona sadaka vereceksin ve minnet edeceksin. siz braktn ucuza
altracaksn stelik alkla tehdit edeceksin. Dediim emeki ile patron arasndaki
uurumu merulatrmak iin/insanlar sistemli olarak kleletirmek iin kurulantekilata ksaca Derin Devlet diyebiliriz. Byle sama! Bir tanm grmemisinizdir.
nk ok sama bir tanm yaptm derin devletin varl ne alaka diye sorabilirsiniz.
Nedir Derin Devlet o halde? Derin devleti tanmlamak iin tek kelimeye gerek vardr
Derin Devlet Devlettir Devlet nedir? nsanlar kolektif olarak kleletirme
kumudur. Bakanlk nedir? Medya nedir? Ordu nedir? Hepsi nsanlar btn olarak
altrmann sanatdr. Devletsiz yaam m Olur diyebilirsiniz. Devlet olmaz ise
mmkn deildir diyebilirsiniz. Ki gerei de budur. Yani devletsiz olmaz. nsan
ynetilmeye mahkmdur. Ynetenlerin kendileri bile ynetilmeye mahkmdur.
Demokrasi sihirli bir kavramdr. Halkn kendi kendini ynetmesidir tanm
olarak. Adalette sihirli bir kavramdr. Adalet halkn eitliidir. Peki, hangi ynde
eitlik? Hak-Hukuk neye gre belirlenir. Brak yarsnlar isteyen istediini smrp
makam yapsn ynetimi adalet midir? Dinler, Felsefeler hepsi ama hepsi nsann gzel
yaamas iin tler vermeye alr. Dorudan demokrasi mmkn deildir. Temsili
demokrasi uygulanyor. Temsili demokrasi temsil etmiyor. ounluun aznl
ezmesiyse eer kimse kabul edemez. Aznln ounluu ezmesi ise eer bu hi
olmaz zaten. Fakat devletin kurulu Felsefesinde bir avucun ilke olmasdr Ne
kadar sama deil mi? Birka politikacnn izdii snrlar, bayraklar, deerler iin
nsan atacak ve kan dklecek. Ordu gvenlik iin var ise, bayrak insan iin var ise,
snrlar insan iin var ise neden insan bunlar korumak iin cann feda ediyor? Demekki hibir ey insan iin deildir. Her dnemde bir Put ina edilir. Bir dnemde deerler
Irk olur, bir dnem din, bir dnem vatan, bir dnem demokrasi vb. Fakat bu deerlerin
hepsi bir avucun gler birlii iin alr. Devlet birka kiinin gcn birletirip
btn halk ynetmesidir. Bir zamanlar mrikler helvadan put yaparlard. Seyahate
ktklarnda eer ackrlarsa bu putlarn yerlerdi. Putlarn sever ibadet ederlerdi zora
dtklerinde o putlarn yererdi. Devlette hukuk vardr, demokrasi vardr, insan
haklar vardr. karlan btn yasalar bir avucun halk ynetmesi iin merutiyet
-
8/7/2019 Krt Sorunu
35/35
kazanmas iindir. te o bir avu kardklar putlatrdklar hukuka kar zora
dtklerin de hukuk-demokrasiyi yerler. Putlatrdklar kendi elleriyle yaptklar
yasalar yeri gelince ayaklar altna alp onlara ramen eteleirler. Derin devlet bir
etedir. Devlet resmi etedir. Derin devlet ise devlet ierisinde yasal olmayan etedir.Devlet derin etenin gizlenmi halidir. Btn lkelerde derin eteler vardr. Devlet ne
kadar gl ise eteleri de o kadar gldr. Trkiyede Ergenekon, FT derler.
Kimi Ergenekon deyip kendi gizli servisini oluturur, kimi Ergenekon yok deyip FT
vardr. Kimi Polislerde eteyi arar, kimi askerde. Ecevit zamannda muhalefet iken S.
Demireli sktryordu. Kon gerilla-Derin devletin zerine git diyordu. Demirel ise
tepki veriyordu derin devlet yoktur diyordu. Ecevit baa geldiinde bu sefer Demirel
derin devletin zerine git diyordu bu sefer Ecevit derin devlet yoktur diyordu.
Mesele A veya B partisi meselesi deildir. Mesele zaten statkonun halkn
duygularna gre kiileri semesidir. Her ey karanlk bir odada ynetilmiyor. Ben o
kadar gizli-kapal eylerin var olduuna inananlardan deilim. Her ey aktr. Derin
devlet kadar ak bir ey yoktur. Fakat halk onlar ynettii iin halkn onlardan hesap
sormas mmkn deil. Halk devrim yaparsa bile halkn kendisi deil halktan bir
ksm orada derin olacak. nk zaten derin devletin kendisi halktandr. Devrime o
yzden hep hayal demiimdir. Devrim sadece yzlerin ve deerlerin dneme gre
deimesidir. Nabza gre erbet misali Halk bir ynetimden bkt zaman yeni
deerler retilerek bu sefer yeni yzler oluur. Deien bir ey yoktur. Orada olan
herkes haktandr. Buraldr. Fakat deiiktir. Smerlerde Rahipler srekli mitoloji
retirlerdi. badethanelerde din adamlar hep yeni mitolojiler retirler. Yeni kssalar,
yeni masallar, yeni sylemler gelitirirler. nk insanlara ne kadar yeni eyler
verirsen o kadar sana inanr. O kadar heyecanl olur.
Derin devlet ortadadr. Herkes tanyor. En ok bilinenin eyler en ok unutulan
eylerdir denir ya. AKPnin etelerin zerine gitmesi tamamyla bir kadro deiimdir.
Yoksa derin devlet ordadr. Derin devlet kendisidir. Kendisi oraya gelirken bile
devletin statkosu ierisinde geldi. Devlet halk mdr peki? Evet devlet halktr. Fakat
halk kendini ynetmiyor. Halk yneten etelerdir. Bu etelerin kard eyler ise
snr hukuk demokrasi oluyor