Küresel İklim Değişimi

2003İklim Değişimi Üzerine Pentagon

Raporu• Gelecekteki savaşlar hayatta kalmak için yapılacak

yoksa dine,ideoloji ya da milli gurur adına değil. • 2007’de şiddetli fırtınalar Hollanda’nın büyük bir

kısmını oturamaz hale getirecek. • Suya erişim kavga edilen şeylerin başında gelecek.

Nil, Amazon ve Danube ırmakları büyük risk taşıyor. · • Subtropiklerdeki 400 milyondan fazla insan ciddi

tehlike altında olacak.• Kuraklık dünyanın tarım alanlarını etkileyecek,

örneğin ABD’deki orta batı bölgesinde kuvvetli rüzgarların etkisiyle toprak kaybı artacak.

• Bengladeş yükselen deniz seviyesiyle içme sularının kirlenmesi ardından tamamıyla oturulamaz hale gelecek.

İklim Değişimi Tarihsel Süreç

Küresel Yüzey Sıcaklıkları

Termometrenin keşfi: 1600lerin başları

Uluslararası Meteoroloji Örgütünün kuruluşu: 1873

Dünyanın Standartlaşmış metotlarla sıcaklık ölçümlerinini zaman serileri olarak verildiği yayınlar

İklimi Belirleyen Faktörler

• Dünyanın iklim sitemi atmosfer, yer yüzeyi, kar ve buz, okyanuslar ve diğer su ortamlarını ve yaşayan canlı varlıkları içine alan oldukça karmaşık bir sistemdir. İklim denilen şey ortalama hava durumu olarak tanımlanabilir ve genellikle sıcaklık, yağış ve rüzgarın aylardan milyon yıllara dek belli bir zaman aralığındaki (klasik anlamda 30 yıllık) ortalama ve değişim aralığı olarak tarif edilebilir. Kendi içsel dinamiklerinin ve iklimi etkileyen dışsal faktörlerdeki değişimlerin (forcings, zorlamalar?) etkisiyle zaman içinde iklim sistemi de evrime uğrar. Dışsal zorlamalar volkan patlaması veya güneşe ışımasına ait değişimler gibi doğal olabildiği gibi atmoferin bileşimini değiştiren insan kaynaklı da olabilir. İklimin ana parçası güneşten gelen ışımlardır.

İklimi Belirleyen Faktörler

• Dünyanın radyatif dengesini değiştirmenin üç ana yolu • 1) Gelen güneş ışımalarını değiştirme (güneş ve dünyanın

orbitindeki değişimler nedeniyle) • 2) Geri yansıtılan güneş ışınlarının oranının değişmesi

(aklık derecesiyle ifade edilen ve bulut kaplanan alanın, bitki örtüsünün ve atmosferdeki partiküllerin değişimiyle )

• 3) Dünyadan uzaya geri yayılan uzun dalga ışımanın değişimi ile (sera gazlarının konsantrasyonlarının değişimi). İklim bu değişimlere doğrudan veya birçok farklı geribesleme mekanizmasıyla yanıt verebilir. (IPCC 2001)

Dünyanın Işıma Bütçesine Bakış

Güneşin Işıma Spektrumu

Küresel Ortalama Radyatif Değişim

Sera Gazları

Sera Gazlarının Konsantrasyonları

Küresel Isınma Potansiyelleri

Asıltı Tanecikler

Saçılma (sp)

İleri Dağıtma

Soğurma (ap)

Uzun dalgada yayılım

Isı Enerjisi

Genellikle gündüz etkili

Yere ve zamana göre çok değişken (Kısa yaşam süreleri)

Soğuma

Extinction

(ext)

Isınma

Geri Dağıtma (bsp)

Dolaysız Aerosol Radyatif Kuvvetinin Modellenmesi (DARF)

1

121)1( 22

S

SCT

RRATDFDARF

apsp

sp

Uzaya doğru

saçılan oran

Optik DerinlikTekil Saçılma Aklığı

Jeofiziksel Özellikler

geri saçılma oranı (b) den hesaplanbilir. (b = bsp/sp )

dzblz

ext0

Asıltı Tanecikler ve Dolaylı Etki

Aerosollerin dolaylı etkisi en geniş tanımıyla dünya-atmosfer radyatif dengesinin bulut aklık derecesi ve miktarı tarafından değişime uğraması olarak tanımlanabilir.


Dolaylı etkinin varlığına dair çeşitli destekleyici gözlemler yapılmıştır:

Bulutlarla ilgili uzaktan algılama ve uydu çalışmaları yüksek SO2 emisyonlarının olduğu bölgelerdeki bulutların daha yüksek yansıtmaya sahip olduğu görülmüştür (Kuang and Yung, 2000)

Han et. al (1998) uydu verisinden elde edilen alt seviye bulutlarındaki bulut damlacık konsantrasyonlarının denizden karaya doğru büyük artış gösterdiğini tespit etmiştirler.


Taneciklerin Dolaylı Etkisi ikiye ayrılır. 1. Birincisi aerosol konsantrasyonunun

artması damlacık konsantrasyonunu artırarak sabit sıvı su miktarı için var olan damlacık büyüklüğünü azaltır

2. Bulut damlacığının boyutunun küçülmesi yağış verimini etkileyerek sıvı su içeriğini, bulut yaşam süresini ve bulut kalınlığını etkiler.

Dolaylı Etki Model Değerleri

Bulutların Karmaşık Etkisi

Havacılık Kaynaklı

Alan Kullanımı (Aklık Derecesi)

Güneş Enerjisindeki Değişim

Geçmişe Ait Güneş Enerjisi Değişimi

İklim Değişimine Uyum ve Azaltma Seçenekleri

Uyum Seçenekleri ve Stratejileri Sektör Adaptation option/strategy

Su Kapsamlı yağmur suyu toplama, su depolama ve tasarruf teknikleri, suyun yeniden kullanımı, desalinasyon ve su kullanımı ve tarımsal sulamada verimlilik

Tarım Ekme zamanlarının ve ürün çeşitlerinin ayarlanması, ürün yer değişimi, gelişmiş arazi yönetimi, ağaç ekimi ile erozyon ve toprak kontrolü

Ulaşım Yeniden yerleştirme ve düzenleme; ısınma ve drenaj miktarına bağlı olarak yol, tren yolu ve diğer altyapı için tasarım standartları ve planlamanın gerçekleştirilmesi

Enerji Havadan transmisyon altyapısının kuvvetlendirilmesi; santraller için yer altı kabloları, enerji verimliliği, yenilenebilir enerjilerin kullanımı, tek tip enerjiye bağımlılığın azaltılması

İnsan Sağlığı

Sıcak-sağlık eylem planları, acil medikal hizmetler, iklime duyarlı hastalıkların daha iyi kontrol edilmesi ve izlenmesi, temiz su ve daha iyi sanitasyon

Turizm Turizm atraksiyonlarının ve uygulamalarının çeşitlendirilmesi, kayak yerlerinin daha yüksek enlemlere kaydırılması, yapay kar yapımı

Başlıca Azaltma TeknolojileriSektör Başlıca Azaltma Teknolojileri

Enerji üretimi

Üretim ve dağıtım verimini artırma, kömürden gaza geçme, nükleer güç, yenilenebilir ısı ve güç(hidro elektrik, güneş enerjisi, rüzgar, termal ve biyoenerji), birleşi ısı ve güç, CO2 ayrılması ve depolanması (CAD) (doğal gazdan arıtılan CO2’in depolanması gibi), diğer fosil yakıtlar için CAD, ileri nükleer ve yenilenebilir enerjiler, gel-git enerjisi, solar piller…

Ulaştırma Daha yakıt verimi yüksek araçlar, hibrid araçlar, daha temiz dizel araçlar, biyoyakıtlar, otoyol ulaşımı yerine tren ve toplu ulaşım, motorsuz ulaşım (yürüme, bisiklet) , arazi kullanımı ve ulaşım planlaması, ikinci nesil biyoyakıtlar, daha verimli çalışan uçaklar, ileri elektrik ve hibrid araçları (daha güçlü ve güvenilir piller ile)

Yapılar Verimli aydınlatma, daha verimli elektrikli ısıtma ve soğutma aletleri, geliştirilmiş mutfak ocakları, geliştirilmiş izolasyon, pasif ve aktif güneş enerjisi tasarımı ile ısıtma ve soğutma, alternatif soğutucu sıvıları, florlu gazların geri kazanımı ve yeniden kullanımı, Efficient lighting and daylighting; more efficient electrical appliances and heating and cooling devices; improved cook stoves, improved insulation; passive and active solar design for heating and cooling; alternative refrigeration fluids, recovery and recycling of fluorinated gases; integrated design of commercial buildings including technologies, such as intelligent meters that provide feedback and control; solar photovoltaics integrated in buildings

Endüstri More efficient end-use electrical equipment; heat and power recovery; material recycling and substitution; control of non-CO2 gas emissions; and a wide array of process-specific technologies; advanced energy efficiency; CCS for cement,

ammonia, and iron manufacture; inert electrodes for aluminium manufacture

Tarım Improved crop and grazing land management to increase soil carbon storage restoration of cultivated peaty soils and degraded lands improved rice cultivation techniques and livestock and manure management to reduce CH4 emissions

improvements of crop yields

Ormancılık/Ormanlar

Afforestation; reforestation; forest management; reduced deforestation; harvested wood product management; use of forestry products for bioenergy to replace fossil fuel use; tree species improvement to increase biomass productivity and carbon sequestration; improved remote sensing technologies for analysis of vegetation/soil carbon sequestration potential and mapping land use change

Atık Landfill CH4 recovery; waste incineration with energy recovery; composting of organic waste; controlled wastewater

treatment; recycling and waste minimisation; biocovers and biofilters to optimise CH4 oxidation

Küresel İklim Değişimi

Documents

Transcript of Küresel İklim Değişimi