Kpss tarih cikmis ve cikabilecek konular

Bu çalışmadaki notlar Faruk ÖZFESCİOĞLU tarafından hazırlanmıştır. 2017

KPSS Tarih Çıkmış ve Çıkabilecek Notlar

Muallim-i Sani olarak bilinen, eserleri Batı dillerine çevrilerek Avrupa bilim dünyasını etkileyen bilgin

Farabi

Seyahatname – Evliya Çelebi

Osmanlı’da tımar sisteminin bozulmasında paranın değerinin düşmesinin etkisi olmamıştır.

Osmanlı’da tımar sisteminin bozulmasında merkezi otoritenin zayıflaması, Celali isyanları, üretimin

azalması ve ateşli silahların savaşta ön plana çıkması etkili olmuştur.

17. yy. Islahatlarında Avrupa’daki gelişmelerden örnek alınmamıştır. (Daha çok askeri alanda

yapılmıştır.)

Kanun-u Esasi’de 2 ayrı meclis öngörülmüştür. ( Halk kısıtlı da olsa Seçme/Seçilme hakkına sahip)

Hıristiyan azınlıklara ayrıcalık verilmeyeceği Erzurum ve Sivas Kongreleri’nde

TBMM’nin açılması İstanbul’un işgaline resmen bir cevap niteliğindedir.

Padişahlığın hanedanın en yaşlı erkek üyesine geçmesi usulü – I. Ahmet

2. Mahmut döneminde imzalanan Sened-i İttifak – Ayanların gücünün tanınmıştır. (Demokrasi adımı)

Tanzimat ve Islahat Fermanlarıyla Gayrimüslimler yasalar karşısında eşittir.

Misak-ı Milli 12 Ocak 1920 de toplanan SON Osmanlı Mebuslar Meclisinde kabul edildi.

Sivas kongresi – Yurdun çeşitli yerlerinde kurulan savunma cemiyetleri birleştirilmesi

Türkiye-Yunanistan sınırı Lozan Antlaşmasıyla belirlenmiştir.

1924–1930 arasında Terakkiperver Cumh. (1924-25) Ve Serbest Cumh.(1930) Partileri kuruldu.

Halkevlerinin açılması ve Nüfus sayımı Atatürk dönemindedir.

Montrö – Boğazlar komisyonu kaldırılmış ve görevleri Türk Devleti’ne verilmiştir.

Daimi elçiliklerin kurulması, kara mühendishanesinin kurulması – 3. Selim

Osmanlıda Türkçülük hareketlerinin hızlanmasında Balkan ve 1. Dünya Svş. etkili olmuştur.

Birinci İnönü Savaşı sonrası – TBMM-Sovyet Rusya arası Moskova Antlaşması, İsmet Paşa’ya

General ünvanı verildi, Londra Konferansı (Paris) toplandı.

Tekâlif-i Milliye Emirleri – Sakarya Savaşı öncesi her aile elindeki mallardan verecektir.

Yeni Türk Devletinde eğitim ve öğretim ulusal niteliği Tevhid-i Tedrisat ile kazandı.

Halifeliğin kaldırılması – Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Laiklik ( Son Halife 2. Abdülmecid’tir.)

Donanmaya önem veren ve tersaneler kuran – Anadolu Selçukluları

Düyun-u Umumiye 19. yy.da maliyenin iflası üzerine kurulmuştur. (2. Abdülhamit)

Sıralama - Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, Kanun-u Esasi (1. Meşrutiyet – 2. Abdülhamit)

Kurtuluş Savaşı’nda ortak cephane kurma kararı Balıkesir ve Alaşehir kongrelerinde alınmıştır.

Suriye sınırı konusu Lozan’da tartışılmamıştır. Çünkü önceden uzlaşılmıştı.


Türkiye - Irak sınırı çizilmesi, Musul’un Irak’a bırakılması , %10 petrol geliri 25 yıllığına

Türkiye’ye verilmesi– 1926 Ankara Antlaşması

Köy Enstitüleri Atatürk döneminden sonra açılmıştır.

Orhun kitabeleri Bilge Kağan ve Tonyukuk hakkında bilgi içerir.

Yusuf Has Hacip , Kutadgu Bilig eserini Karahanlı döneminde Uluğ Kara Buğra Han’a takdim

etmiştir.

Müsellemler Kapıkulu Ocaklarından birisi değildir.

Çeşitli sosyal ve mesleki grupların seçkinleri – Ayan

Meclis-i Vükela 19. yy.da oluşturuldu. (Divan-ı Hümayun yerine)

Sivas kongresinde, Temsilciler kurulu tarafından, Ali Fuat Cebesoy Kuva-i Milliye Genel Komutanı

olarak atandı.

1926 yılında –> Medeni Kanun, Ceza Kanunu, Borçlar Kanunu ve Kabotaj Kanunu kabul edildi.

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı olarak kutlanmasına 1925 de karar verildi.

Sanayi-i Nefise Mektebi Atatürk döneminde Güzel Sanatlar Akademisine dönüştürüldü.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası – Cumhuriyetçi ve Liberaldir.

Türk-İslam mimarisinin temelleri Eyyübiler zamanında atılmıştır.

Mudanya Antlaşması – Kurtuluş Savaşı’nın askeri bölümü sona ermiştir.

Atatürk ilkeleri Atatürk döneminde Anayasaya girmiştir.

Minber Gazetesi – Mondros Ateşkes Ant.dan sonra Atatürk ve Fethi Bey tarafından çıkartılmıştır.

Kuvayi Milliye birlikleri Doğu Cephesinde etkin rol oynamamıştır.

Atatürk Döneminin son başbakanı Celal Bayar’dır.

İsmet İnönü Lozan’a Dış İşleri Bakanı olarak gitmiştir. (Keşke Atatürk gitseymiş)

KPSS Tarih Çıkabilecek Konular

Mondros Ateşkes Antlaşması’yla Osmanlı Devleti fiilen ortadan kalkmıştır.

İtilaf devletlerinin ilk işgal ettiği yer Musul’dur.

İzmir ve çevresinin Yunanistan’a verilmesi ilk kez Paris Konferansı’nda kararlaştırıldı.

Batıda ilk cephe Ayvalık’ta açılmıştır. (İzmir’in işgalinden sonra ilk silahlı mukavemettir.)

İşgallere karşı kurulan ilk direniş cemiyeti Trakya Paşaeli Cemiyeti’dir.

Vatanın kurtulması konusunda ortak bir çalışma yapılacağı ilk defa Amasya Genelgesi’nde

belirlenmiştir.

Amasya Genelgesi M. Kemal’in yayınladığı ilk ihtilal bildirisidir. (İhtilal Beyannamesi)

M. Kemal’in başkanlığını yaptığı ilk siyasi kuruluş Temsil Heyeti’dir.

Misak-i Milli düşüncesi ilk defa Sivas Kongresi’nde ortaya atıldı. Ama Ocak 1920’de kabul edildi.

İlk defa hükümet kurma fikri Erzurum Kongresi’nde atılmıştır. (Fikir olarak)

İlk Anayasa 20 Ocak 1921’de kabul edildi.


Amasya Görüşmesi ile İstanbul Hükümeti Milli Mücadeleyi ilk defa resmen tanımıştır. (Mecburen)

Düzenli ordu ile yapılan ilk savaş 1. İnönü Savaşı’dır.

Doğu sınırımız ilk defa Kars Antlaşması’yla kesin olarak belirlendi. (1921)

Osmanlı’da Yeniçeri Ocağı’nı ilk kuran 1. Murat’dır.

Lale Devri Pasarofça Antlaşması (1718) ile başlayıp Patrona Halil İsyanı (1730) ile sona erdi.

(Padişah 3. Ahmet)

Siyasi bir terim olarak Türkiye kelimesini ilk kullanan devlet Memlükler’dir.

1176’da Bizans ve Anadolu Selçukluları arasında yapılan Miryokefalon Savaşı sonucunda

Anadolu’nun Türk yurdu olduğu kesinleşmiştir.

Büyük Hun İmparatorluğu (Asya Hun) tarihte bilinen ilk Türk devleti olup, başkenti Ötüken,

bilinen ilk hükümdarı ise Teoman’dır. ( Bu çok karıştırılan bir bilgidir.)

Türk tarihinde vatan-millet düşüncesi ilk defa Mete Han döneminde ortaya çıkmıştır.

Mete Han Çin’i ele geçirmesine rağmen Türklerin orada yaşamasını istememiştir. (Azınlık olmamak

için)

İlk Türk topluluğu İskitler, düzenli teşkilatlı ilk Türk devleti ise Asya Hunlarıdır.

Kavimler göçü (375) parçalanmış Hun Devleti’nin Çin egemenliğine girmek istememesinden dolayı

Karadeniz’in kuzeyinden Batıya doğru ilerleyerek aynı zamanda oradaki toplulukları da Avrupa

içlerine göçe zorlaması olup, bunun sonucunda Roma İmparatorluğu ikiye ayrılmıştır ve ilk Çağ bitip

Orta Çağ başlamıştır. ( Şimdi ise Yeni Roma olan AB’ye girmeye çalışıyoruz.)

Avrupa Hun Devleti’nin (375–469) en parlak dönemi Attila zamanında yaşanmıştır.

Orhun kitabeleri Türk dilinin ve tarihinin ilk yazılı belgeleri olup, Kutluk (2. Göktürk) Devleti

dönemine aittir.

Uygurlar sanat alanında gelişmişlerdir. Ama savaşçılık özellikleri zamanla azalmıştır. (Yerleşik hayat)

İlk Müslüman Türk Devleti Karahanlılar’dır.

1. Meşrutiyette (1876 – 2. Abdülhamit) Osmanlı’nın ilk Anayasası Kanun-u Esasi kabul edilmiştir.

2. Meşrutiyet (1908) İttihat ve Terakki’nin baskısıyla 10 yıl sürmüştür.

1. Meşrutiyette Osmanlıcılık, 2. Meşrutiyette ise Türkçülük akımı etkilidir. (Tarih tekerrürden ibaret)

31 Mart Olayı (1909) 2. Meşrutiyet’e karşı yapılan gericilik isyanıdır. 2. Abdülhamit tahttan

indirilmiştir.

Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918) kayıtsız şartsız bir teslim belgesi olup Osmanlı fiilen

sona ermiştir.

Türk mimarisindeki Kümbet, anıtmezar özelliği taşımaktadır.

Konya Alaaddin Cami, Anadolu Selçuklu dönemine aittir.

Türkçeyi resmi dil olarak kullanan ilk devlet Karamanoğulları’dır. (Karamanoğlu Mehmet Bey)

Lale Devri’nde Yalova’da kağıt fabrikası açıldı. İlk kez matbaa ve itfaiye kuruldu.

Hazarlar, Türk tarihinde Museviliği benimseyen ilk ve tek Türk devletidir. (Kafaları karışıkmış)


Yetim ve gayrimüslim çocuklarının yetiştirilip, beşte birinin kapıkulu ordusuna alındığı sistem Pençik

sistemidir.

Osmanlı Devleti’nde İlmiye Sınıfına Şeyhülislam başkanlık yapmıştır.

FSM Divan-ı Hümayun başkanlığını Padişahtan Sadrazama devretmiştir.

Osmanlı’da kız öğrencilere eğitim hakkı ilk kez Dağılma Dönemi’nde (Tanzimat Döneminde) devlet

tarafından sağlanmaya başlanmıştır.

Küçük Kaynarca, Yaş ve Edirne Antlaşmaları Rusya ile imzalanmıştır.

Ticari alanda kredi vermek amacıyla Türkiye’de kurulan ilk özel banka İş Bankası’dır.

Osmanlı’da Duraklama Dönemi Savaşları Venedik, Avustralya, Rusya, İran, Lehistan (VARİL)

Konya’daki yüzeyi mozaik çiniyle kaplı Karatay Medresesi; Anadolu Selçuklularına aittir.

Osmanlı’da Akıncılar tamamen Türklerden oluşmuştur. (Avrupa’nın yarısı Türk soyundan

diyebilirim)

Osmanlı’da yaptığı roketle ilk dikey uçuşu yapan bilim adamı Lagari Hasan Çelebi’dir.

Osmanlı’da Tımar sistemi bozulunca Tımarlı Sipahilerin yerine alınan ücretli askerlere Sekban

denirdi.

Osmanlı’da bozulan ekonomiyi düzeltmek ve hazine ihtiyaçlarını karşılamak için 18.yy.da Esham

usulü uygulanmıştır.

1. Dünya Savaşı’nda taraf değiştiren tek devlet İtalya’dır. ( Yanar döner bir memleket)

Kuran-ı Kerim’i ilk kez Türkçeye çevirenler Akkoyunlular’dır. (Türkçe derken eski Türkçe tabi)

Osmanlı ordusundaki Azaplar’da Devşirme Sistemi kullanılmamıştır. (Akıncılar gibi)

Osmanlı Trablusgarp’ı kaybedince 3 kıtada toprak sahibi olma özelliğini yitirmiştir.

Milli Mücadele döneminde İstanbul Hükümeti yerine yeni bir hükümet kurulması düşüncesi ilk kez

Erzurum Kongresi’nde açıklanmıştır.

Milli mücadelenin ilk sesi olan gazete İrade-i Milliye’dir. (Sivas Kongresi)

Osmanlı’da Tımar sistemi’nin uygulanmadığı ve vergilerin iltizam usulüne göre toplandığı

eyaletlere Salyaneli eyalet denir.

Osmanlı’da Savaş ve Afet gibi OHAL durumlarında alınan vergiye Avarız denir.

Veraset sistemi yerine uygulamaya konulan sisteme Ekber ve erşad sistemi denir.

M. Kemal 1. Dünya Savaşı’nda Çanakkale, Kafkas ve Suriye cephelerinde görev yapmıştır.

TBMM’nin ilk Dış İşleri Bakanı Bekir Sami Bey’dir. ( Lozan’a katılan Dış İşl.Bakanı İsmet İnönü’dür)

Büyük Selçuklu Devleti’nin son sultanı Sencer’dir. ( 2016 Önlisans)

Anadolu Selçuklu Devleti’nin son sultanı 2. Gıyaseddin Keyhusrev (Dağılmaya sebep olmuştur.)

Anadolu Selçuklu Devletini zayıflatan ve Moğolların Anadolu’yu tahrip edip ticareti baltaladığı savaş

Kösedağ Savaşı’dır. (2016 Önlisans) (Son savaştır. Dağılmaya neden olmuştur.)


Donanmayla kuşatılmasına rağmen, Turgut Reis şehit edildiği için kuşatmayı kaldıran Kanuni Sultan

Süleyman’ın ele geçiremediği yer Malta’dır. ( 2016 Önlisans)

Reisülküttaplık 2. Mahmut döneminde Hariciye Nazırlığı’na dönüştürülmüştür.

İrade-i Milliye Gazetesi Sivas Kongresi sonrasında oluşturulmuştur. (2016 Önlisans)

Saltanat kaldırılınca istifa eden Osmanlı Hükümeti Sadrazamı Tevfik Paşa’dır. ( 2016)

TBMM İstanbul fiilen işgal edildiği için açılmıştır.

Londra Konferansı 1. İnönü Zaferi kazanıldığı için toplanmıştır. ( Paris’te.)

Büyük Taarruz zaferle sonuçlanınca Mudanya Mütarekesi imzalanmıştır.

İkta sistemi; Hindistan, Anadolu ve Mısır’da uygulanmıştır. (HAM) (B.Selçuklu askerlik sistemidir.)

Osmanlı’nın Ankara Savaşı’ndan sonra kazandığı ilk büyük zafer Varna’dır.

Osmanlı’da Lonca Teşkilatı’na bağlı esnafın güvenliğinden Yiğitbaşı sorumludur.

Atatürk’ün hazırlattığı “Vatandaş İçin Medeni Bilgiler” kitabı Afet İNAN adıyla basılmıştır.

Atatürk döneminde Türk Ocakları kapatılmıştır.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasını (1924–25); Ali Fuat Cebesoy, Rauf Orbay ve Adnan Adıvar

kurdu.

Şeyh Said İsyanı’nı (1925) önemsemeyen Başbakan Fethi Okyar yerine İsmet İnönü atandı. Takrir-

i Sükûn kanunu çıkartılıp hükümete tam yetki verildi. Fevzi Paşa isyanı bastırdı. İsyandan sorumlu

tutulan Terakkiperver C. Fırkası kapatıldı.

TBMM ilk önce Takvim ve saat sistemini, sonra yeni harfleri ve daha sonra ölçü birimlerini kabul

etti.

Soyadı kanunu 1934’te kabul edildi. Ayrıcalık lakapları kaldırıldı.

Anadolu Selçuklu Devleti’ni Süleyman Şah kurmuştur.

Preveze Deniz Savaşı’yla Akdeniz bir Türk gölü olmuştur.

Amasya Genelgesi’nde memleketin en güvenli yeri olan Sivas’ta toplanılma kararı alınmış olmasına

rağmen Doğu bölgesindeki sorunlar yüzünden Erzurum Kongresi daha önce toplanmıştır. Bu yüzden

Erzurum kongresi bölgesel nitelikli olmasına rağmen tüm ulusu ilgilendiren kararlar alınmıştır. Bu

bağlamda Sivas Kongresi’ne bir hazırlık olmuştur. Sivas kongresi’nde ise Erzurum’da alınan kararlar

yeniden ele alınmış ama bu sefer tüm ulusa mal edilmiştir. Sivas’ta sadece Temsil Kurulu’nun üye

sayısı değişmiş ve dernekler Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk adıyla birleştirilmiştir. Bu arada

Damat Ferit Hükümeti de istifa etmiştir.

Sıralama Amasya Genelgesi Erzurum Kongresi (1919) Balıkesir Kongresi Sivas Kongresi

(1919) Amasya Görüşmeleri (1919) Misak-ı Milli (1920) TBMM’nin açılması (1920) Sevr

Antlaşması (Geçersizdir)

Cephe sıralaması Güney (1919) Batı (1919) Doğu (1920 – TBMM)

Çin Seddi, Teoman döneminde Çinliler tarafından yapılmıştır.


Avrupa Hun Devleti bilinen ilk hükümdarı Balamir’dir.

Bab-ı Ali Baskını Osmanlı Devleti’ndeki ilk hükümet darbesi olup, 1913–1918 yılları arası yönetim

sadece İttihat ve Terakki partisinde olmuştur.

Bükreş Antlaşması; 2. Balkan Savaşı sonrasında Bulgaristan ve balkan devleri arasında imzalandı.

Havza Genelgesi’nin yayımlanma amacı İzmir’in işgalini Anadolu’nun her tarafına duyurarak ulusal

bilinci uyandırmaktır.

İstanbul’u kuşatan ilk Türk devleti Avarlar’dır.

İlk Türklerde düzenlenen zafer ve bayramlarda düzenlenen şenliklere Toy denirdi.

İlk Türklerde ölüler için yapılan törenlere Yuğ denirdi.

Sultan ünvanını kullanan ilk hükümdar Gazne hükümdarı Sultan Mahmut’tur.

Anadolu’yu yurt edinmek amacıyla ilk düzenli akınları Büyük Selçuklu Devleti – Çağrı Bey

yapmıştır.

Selçuklular ile Bizans arasında yapılan ilk savaş Pasinler Savaşı’dır.

Büyük Selçuklularda toprağa bağlı askerlik sistemi ve kurucusu İkta Sistemi – Vezir

Nizamülmülk

Vezir Nizamülmülk’ün (B.Selçuklu D.) devlet yönetimi konusunda bilgi veren eser Siyasetname’dir.

Büyük Selçuklu Devleti’ni yıkılış sürecine sokan savaş Katvan Savaşı’dır.

Selçuklularda hükümdar çocuklarına Melik denirdi. ( Çocukları eğiten Atabey’dir.)

Selçuklularda ve Osmanlılarda sancakların güvenliğinden sorumlu komutanlara “Subaşı” denirdi.

Osmanlılara ilk katılan beylik Karesioğulları’dır.

Mustafa Kemal 1. Balkan Savaşı’na katılmamıştır.

1. Dünya Savaşı’ndan ilk çekilen itilaf devleti Japonya’dır.

1. Dünya Savaşı’na son katılan İttifak devleti Bulgaristan, İtilaf devleti ise Yunanistan’dır.

Manda ve Himaye ilk kez Erzurum Kongresi’nde reddedilmiştir. Kesin olarak reddedilmesi ise

Sivas Kongresi’ndedir.

TBMM’nin ilk çıkardığı kanun Ağnam Kanunu’dur.

TBMM’nin uluslararası alandaki ilk siyasi başarısı Gümrü Antlaşması’dır.

Yeni Türk Devleti’nin ilk Anayasası Teşkilat-ı Esasiye’dir.

TC’nin ilk meclis başkanı Fethi Okyar’dır.

Kpss tarih cikmis ve cikabilecek konular

Education

Transcript of Kpss tarih cikmis ve cikabilecek konular