KBB MUAYENESİ

•Kulak Burun Boğaz muayenesinin anlamlı olması yeterli klinik, anatomik bilgi ve tecrübenin yanısıra branşa ait özel aletlerin kullanımı ile mümkündür.

•Kulak Burun Boğaz ve baş boyun muayenesi bir bütündür.

◦ Yansıyan ağrılar(otalji…)

◦ Hasta tarafından önemsenmeyen semptonların muayene ile bulgular halinde yakalanması

•Muayene anamnez ile başlar. Hastanın öyküsü dikkatlice sorgulanır.

•Anamnez sırasında hastanın şikayetleri dikkatlice dinlenip, semptomların altı iyice irdelenmeli, varsa hastanın ek hastalıkları sorgulanmalıdır.(HT, DM, KBY, …)

•Tanı çoğunlukla öykü ile konulup, muayene ve tetkikler ile desteklenir.

•Hastanın kulak,burun ve boğaz muayenesi için sırasıyla iyi bir ışık kaynağına ve özel enstrümanlara ihtiyaç duyulur.

•Işık Kaynağı:

• Sabit ışık: Elektrik lambası (alın aynası ile)

• Mobil: Alın ışığı (Clar aynası)

Alın aynası

clar

Muayede Kullanılan Enstrümanlar• Kulak spekulumları

• Burun spekulumları

• Dil basacakları

• İndirekt larengoskopi aynaları

• Posterior rinoskopi aynaları

• Otoskop

• Küretler

• Otomikroskop

• Diyapozonlar (512 Hz,1024 Hz)

• Düz penset

• Süngü penset

• Aspiratör uçları

• Endoskoplar

• Krokodil

• Parasentez bıçağı

Hasta muayene koltuğu

otomikroskopi

Muayenede kullanılan bazı cerrahi enstrümanlar

Fiberoptik endoskop

abeslang

otoskop

Burun spekulumu

Rijid laringoskop

otomikroskop

İndirekt laringoskop

Burun MuayenesiBurun 3 bölümde muayene edilebilir:

1-Eksternal burun muayenesi

2-Anterior rinoskopi

3-Posterior rinoskopi

Eksternal burnun muayenesi:

• inspeksiyon: • Konjenital deformiteler: yarıklar, sinüsler • Akkiz deformiteler • Biçim • Şişlik (inflamatuar, kistler, tümörler) • Ülserasyon (travma, neoplastik, infektif)• Palpasyon: • Hassasiyet • Krepitasyon • Deformiteler

Anterior Rinoskopi 1.Vestibül muayenesi

• Bu muayene burun tipini yukarı doğru kaldırarak gerçekleştirilir.

• Vestibül iç kısmının döşemesini cilt ve dermal ekler (saç, sebaseöz gland, vs.) yapar. Bu deri eklerini etkileyen tüm hastalıklar vestibülde meydana gelebilir.

• Fronkül çatıda ve lateral duvarda şişliğe

neden olabilir• Ülserasyon neoplastik, enfektif olabilir.

• Ekskoriasyon akma sebebiyle olabilir

2-Spekulum kullanarak nazal kavitenin muayenesinde;

•Burnun çatısına, zeminine, lateral ve medial duvarlarına bakılır.

• Septumda, deviasyon, mukoza rengi, ülserleri, kabuklanması, damarları ve perforasyonlarına bakılır.

•Lateral duvarda alt ve orta konkalara, büyüklüğüne, rengine ve biçimine bakılır.

•Meatuslarda iltihap, akıntı ve polipler aranır.

•Orta meatus baş 45 derece geriye doğru kaydırılarak görülebilir. Herhangi bir kitle

veya polipten şüphelenildiğinde probe testiyle incelenir.

Probe test:

• Buruna dekonjestan ve lokal anestetik püskürtülerek yapılır.

• Lezyon veya bölge, karakteri ve mobilitesini saptamak için palpe edilir.

Açıklık testi:

• Nostrillerin alt kısmına soğuk bir dil basacağı yerleştirilerek nazal açıklık değerlendirilebilir.

• Daima iki taraf karşılaştırılır.

Septal perforasyon

Septal kret

Septal deviasyon

Posterior Rinoskopi• Postnazal mesafe (nazofarenks) muayene edilir. Muayene

için zor bir alandır. Bu bölgenin muayenesinde farklı metotlar vardır:

Postnazal ayna

Nazofaringoskop

Palatal retraksiyondan sonra anestezi altında muayene

Parmakla palpasyon

Radyolojik muayene

Nazofarenks lezyonlarının semptomatolojisi

• Burun tıkanıklığı

• Postnazal akıntı

• Kanama.

• Ağrı

• Kulakla ilgili semptomlar;işitme kaybı, akıntı,

tıkanma, otalji

endoskopiAyna ile nazofarinks muayenesi

tomografi Direkt grafi

BOĞAZ MUAYENESİ Boğaz oral kavite ve orofarenksi içerir.

•Oral kavite: Aşağıdaki yapıları içerir:

▫ Dudaklar▫ Diş▫ Diş eti▫ Dil▫ Sert ve yumuşak damaklar▫ Ağız döşemesi▫ Yanaklar

•Orofarenks: Aşağıdaki yapıları içerir:

▫ Uvula

▫ Yumuşak damak

▫ Ön ve arka tonsil plikaları

▫ Tonsiller

▫ Posterior farengeal duvar

• Dudaklar : Karsinoma, herpes ve primer sifiliz için olağan yerlerdir.

• Dişler ve diş etleri: Diş eti kanaması, dişlerin durumu, dişten akıntı, duyarlılık aranır.

• Yanaklar; Parotis kanal açıklığı (üst 2. molar diş karşısında), kırmızı veya beyaz lekeler, ülserler, ıslaklık.

• Damak; şişkinlik, ülser, hareketlilik, perforasyon, yarıklar vs.

•Dil:▫ Büyüklük; akromegali ve Down sendromunda makroglossi

▫ Ülserler; travmatik, dental, aftöz, tümoral, tuberküloz, sifilitik.

▫ Hareketleri; hipoglossal felçte, tümoral infiltrasyonda hareketler sınırlanır.

▫ Fasikulasyon; motor nöron hastalıklarında

▫ Depapillasyon; vitamin eksikliğinde

▫ Yarıklanmalar; jeografik dili

▫ Örtü; aft, siyah-kıllı dil

• Uvula; pozisyonu, deviasyonları (felcinde sağlam tarafa doğru), ülserler

• Tonsil plikaları; lineer konjesyon, ülserler, lekeler

• Tonsiller; varlığı, büyüklüğü, kriptleri, ülserleri, kriptlerin içeriği, plika basısı ile pürülasyonun gelip gelmediği tarif edilmelidir.

• Posterior farengeal duvar; lenfoid foliküller, ülserler

• Ağız tabanı; Wharton kanal açıklığı, ülserler ve bimanuel palpasyon

Larenks ve Hipofarenks Muayenesi•Hipofarenks :

▫Posterior farengeal duvar▫Piriform fossa▫Postkrikoid bölgeyi içerir.

•Muayenesinde; 1-İndirekt larengoskopi

2-Fleksible veya rijit endoskoplar 3-Direkt larengoskopi 4-X-Ray

Larink aynası ile muayene

İndirekt endoskopi ile muayene

•Boyun muayenesi larenks muayenesinin değişmez bir parçasıdır.

•İnspeksiyon: Pozisyon, şekil, tiroid açısı, yutma ile olan hareketliliği, inspirasyonda suprasternal çentiğin retraksiyonu.

•Palpasyon: Kartilajların düzensizliği, skarları, hassasiyet, subkutanöz amfizem, larengeal krepitisyon.

Kulak Muayenesi• Kulağın muayenesi

şunları içerir:

1. Kulak kepçesi

2. Dış kulak yolu

3. Timpanik memran

4. Orta kulak

5. Östaki tüpü fonksiyonu için testler

5. Östaki tüpü fonksiyonu için testler

6. İşitme testleri

7. Denge testleri

8. Gözler

9. Kranial sinirler

10. Post auriküler bölge (mastoid proçes) ve lenf nodları

•Otoskopi

•Metotlar:

1.Bir alın aynası kullanılarak indirekt aydınlatma.

2.Işıklı otoskop: Bir spekulum, sap ve bir büyüteç

parçası (1,5-2 X).

Alın aynası ile muayene

Otoskopi ile muayene

• Kulak kepçesinin muayenesi :

1-Şekil

2-Büyüklük

3-Simetri

4-Enflamasyon işaretleri

5-Ülserler

• Dış kulak yolunun muayenesi:

1. Açıklık; atrezi ,stenoz

2. Şişkinlik; enflamatuar, tumöral

3. Akıntı; kir, mukoid, pürülan, hemorajik, sulu

4. Tragal hassasiyet

5. Postero-süperior meatal duvarda çöküntü

• Timpanik membran: (çıplak gözle, otoskopla, otomikroskopla)

1. Pozisyonu

2. Rengi: kanlı,mat, siyanoze, bullöz

3. Kemikçikler

4. Perforasyonlar (marjinal veya santral, yeri, büyüklüğü)

5. Mobilitesi: (retraksiyonlar) pnömotik otoskop veya Siegle spekulumu kullanımı ile.

Otomikroskopik muayene Kulakta endoskopik muayene

• Östaki tüp fonksiyonlarının testleri

• Kalitatif yöntemler:

1.Valsalva manevrası

2.Toynbee testi

3.Politzer testi

4.Tubal kateterizasyon

• Kantitatif metodlar:

1. Manometri

2. Sonomanometri

3. Akustik empedans

4. Timpanometri

• En çok bu son ikisi kullanılmaktadır

timpanogramValsalva manevrası

•Denge Testleri:•Romberg testi:

Metod: Hasta ayakta dik durur, ayaklar paralel ve yapışıkken gözler kapatılır ve kollar yanda sarkıtılır. Gözü kapalı iken hastanın dengesi kontrol edilir.

Sonuçlar: Tek taraflı periferik lezyonda veya bir tek taraflı serebellar lezyonda etkilenen tarafa doğru hasta düşme eğilimi gösterir. Santral lezyonlarda ise dengesizlik paterni düzensizlik gösterir. Büyük lezyonlarda hastada lezyon olan tarafa doğru sapma gözlenir.

•Unterberger adımlama testi:

Metod: Yerinde sayma şeklinde adımlama gözler kapalı iken gerçekleştirilir.

Sonuç: Periferal lezyonlar - vücut aksının rotasyonu labirentin lezyonun tarafına doğrudur. Santral bozukluklarda deviasyon irregülerdir. Deviasyonlarda 40 derecenin üzerindeki değerler önemlidir.

•Babinski-Weil testi:

Metod: Hastadan düz bir çizgi üzerinde gözleri açık ve

kapalı yürümesi istenir. 6-8 metrede bir geri döndürülür.

Periferik vestibüler bozukluklarda, hasta paralitik tarafa doğru sapar. Geri döndürüldüğünde tekrar sapıp ilk pozisyonundaki konumuna gelir (Yıldız biçimli yürüyüş).

•Pozisyonel testler

1-Spontan deviasyon

2-Spontan tonus reaksiyonu

3-Parmak-burun pointing testi

4-Yürüyüş inspeksiyonu

◦ Yüksek adımlı yürüyüş

◦ Hemiplejik yürüyüş

◦ Ayakları sürüyerek yürüme

◦ Atasik yürüyüş

•Göz hareketleri testleri:▫Nistagmus:

Primer pozisyon Kafa fleksiyonda, ekstansiyonda, laterale eğilmede ve

rotasyonda iken.

•Pozisyonel testler: (Dix-Halpike metodu)

•Kalorik labirentin test

•Fistül Testi

•İşitme testleri

•Konuşma testi: İki heceli kelimeler telaffuz edilir, bu kelimeleri açıkça tekrar edebilene kadar hastaya olan mesafe azaltılır.

•Diyapozon testleri:

• -Weber testi

• -Rinne testi

• -Schwabach Testi

• Gelle testi

• -Bing Testi

diapozonWeber testi

Rinne testi

•Sağırlık numarası yapan kişilerde yapılan testler:

•Stenger testi

•Chimani-Moss testi

•Odiyometri

•Otoakustik emisyon

•Bera

Odiometri cihazı odiogram

Bera cihazıDalgaları gösteren çıktı

TEŞEKKÜRLER…