Judunda echilghan aq lale

!!دەۋر بلوگى سىزنىڭ ئهڭ ياخشى بىلىم مهنبهيىڭىز بۇلۇپ قالغۇچى

dewir.blogbus.com 1 ئازغۇن ئېلكىتابلىرى

)پوۋېست (

بولغاچقا ئهسلى پوۋىست يازما بۇلۇپ ، يازما بىر شهبنهم تورىدىكىبۇ يازما

نۇسخىسى يولالنغان شهبنهم تورىدىكى تور ئىسمى بۇيىچه شهبنهم تورىدىكىئاپتۇرنىڭ

ئهسلى ئاپتۇرنىڭ ھۇقۇقى ساقالپ قېلىنغان ئاساستا ئهينهن كۈچۈرۈپ بۇيىچه ،

.رەتلىنىپ ئېلكىتاب قىلىپ ئىشلنهدى

شهبنهم تورى :يازما مهنبىسى

ئازغۇن : ماتىىرىيال رەتلىگۈچى

ئازغۇن: ئېلكىتاب قىلىپ ئىشلىگۈچى

دەۋر بلوگى : توردا تارقاتقۇچى



الله جۇدۇندا ئىچىلغان ئاق

)ئۇيغۇرئاي(جانان:ئاپتۇرى

پوۋېسىت

كىملهرنىڭ ئهزىزلىرى،

)خهلـق(؟ كىملهرگه خار بولماپتۇ

ئهكبهر،،،،،،،،،،،،ئالالھۇئهكبهر ئالالھۇ

ساندا -ئهلچىسى بولغان خورازالرنىڭ ئاندا سوزۇپ ئىيتىلىۋاتقان مۇڭلۇق ئهزان ئاۋازى،تاڭ

بهسته قاۋىشىۋاتقان -بىلدۈرمهكچى بولغاندەك بهس چىلالشلىرى،ئىگىسىگه سادىق ئىكهنلىكىنى

ىرى،گىرىمسىمهن تۇيغۇغا چۆمگهن بۇ خىلۋەت يېزىغا يېڭى بىر ئاۋازل يهنه نىمىلهرنىڭدۇر. ئىتالر



دىگهندەك <!ئىتىزىڭغا چىق> تاتلىق ئۇخالۋاتقان دىهقانالرغا. ئاتقانلىقىنى بىلدۈرمهكته تاڭنىڭ

مىجىقى چىققان تىنىمسىز ھهسهل ھهرىسىدەك،ئىغىر ئهمگهك ئاستىدا. مهناالرمۇ چىقىپ تۇرىدۇ

ئورۇنلىردىن تۇرۇشۇپ ،يېڭى بىر تاڭنى چىرايلىرى بىلهن بىسمىلالھ دەپدېهقانالر ئىالجىسىز ھارغىن

.كۈتىۋالىدۇ

.ئىكهنسىز ھهر بىر كۈننى ھهر خىل ئۇسۇلدا كۈتىۋالدىكهنسىز بۇ شۇنداق جاھانكهن،تۇغۇلغان

1

ئاسىم،ئىغىر تىنغانچه ھويلىسىغا بۇرلۇپ كالىچىنىڭ سوڭغا دەسسهپ دەرۋازا ئالدىغا چىقىپ بولغان

بار،چوڭ بولسا ماڭا ئهسقاتىدۇ دەپ نۇرغۇن خام خىيالالرنى قىلىپ ئوغلۇم <ئوتتۇرا قولدەك>.قاردى

ىپ،ئايالىغا ۋارقىراپ تىن ئاشقان قىرى دادىسى ،شۇنچه نهرسىلهرنى تاراقشىت 60. كىتىپتىمهن تىخى

قىياپهتته ئىشالرنى جىكىلهپ ئېتىزغا ماڭسا، كۆزىنى قىيا ئىچىپ،يالغاندىن قاتتىق ئۇخلىغان تۇرۇپ

قازاقنىڭ قويىدىن سېنى باققۇچه. چوشقىدەك خورۇلداپ ياتقىننى ئادەم بولمايدىغان ناكهسنىڭ

سهنمىغۇ ئوبدان .مهسمىدىكۆمۈۋەت ياغقا-ئوننى بىقىپ قويغان بولسام ،بۇ ۋاققا مىنى گۆش

<باال>كىسپۇرۇش، باال ئهمهس ھهدەڭنىڭ پوقىنى يىسهڭچۇ. دەشنهمگه-كۆمدۈڭ،تىل

بولدۇڭ،،،،،،،،،

ئاق قىراۋ قاپلىغان بۇ بۇۋاي ھهيرانلىقتا قهلىمىمنى چىشلهپ تۇرۇپ نى قاردەكىساقاللىر-چاچ

:كۆرۈپ ئاچچىق كۈلۈمسىردى قالغانلىقىمنى



ئانامنى سهل قاقشىتىپ -مهنمۇ ئهينى ۋاقىتتا ئاتا مانا كۆردىڭىزما؟. ؟ ئاپتۇرگۈلھه،جىمىپ قاپتۇققۇ_

بۇرنۇڭنى -ئادەم بالىسىنى باقساڭ ئاغزى> بىزدە. ئىدىم قويغان،ئهمما بۇنىڭدەك ئهسكى ئهمهس

قاراپ تۇرسىزغۇ؟ قىنى ياش بولغاندىن ...بارغۇ، دەل شۇنداق بولىۋاتىدۇ دىگهن ماقال <قان ئىتهر

ئارتۇقچه باش قاتۇرۇشنىڭ ھاجىتى يوق، كهينىمدىن ھارماي ! كۆتۈرۈپ مېڭ كهتمهننىكىيىن

.قهلهم ئهمهس ئهلهم سىزگه بىر داستان پۈتۈپ بىرەلهيدۇ ئهگهشسىڭىز

بۇ قاتمال بۇۋاينىڭ كهينىدە قالماسلىق ئۈچۈن ،ئۆزەمچه ئهسهرگه گۈس دەسسهپ كىتىۋاتقان-گۈس

ىردىن ئىغىر قوشۇمچه ماتىريالالرنى تاشالپ،ئهسىرىمنىڭ باشب-ئىلىۋالغان بىر رەڭ بىرىمهن دەپ

.پىرسۇناژنىڭ كهينىدىن يۈگۈردۈم

تويغۇزامسهن باال > راھىتىنى كۆرمىگهن ئاتا، غاندىمۇ ئوغلىنىڭىبىر ئۆمۈر جاپا تارىتقان،قىر

.كهتمىننى يهرگه زەرىپ بىلهن چاپاتتى دىگهن ناخشىنى توۋلىغاچ <باققانغا

**********

!خوتۇن خوتۇن قىنىسهن؟ ھوي_

سىز،،،، ئاۋازىڭىز مهدەنىيهت ئىنقىالبىدىكى بۇزۇق كانهيدىن قىلىشمايدىغان كىشىدە_

كىچىككىنه كۆكتاتلىقتا ئاش .ۋاتقان ئاۋازنى ئاڭالپ ،ئىتتىك كهينىگه بۇرۇلدىىئاسىم ئارقىدىال چىق

.ئۇنىڭغا تىكىلىپ تۇراتتىمهنادا چامغۇر ئوتاۋاتقان خوتۇنى مايسىخان ،نىمه ئىش؟ دىگهن

!كۆرمهپتىمهن سېنى !توال كاسكىلىق قىلماي چىقه ماياققا_

كۈن غهۋغا 365بۇالرنىڭ ئۆيىدە ۋاي مانا،خۇدا ھهققىدە ئاستىراق ۋارقىرسىال،ھىلىمۇ خهقلهر_

كۆتۈرۈپ يۈرەلمهس بولدۇمغۇ،،،،، ئۈزۈلمهيدۇ دەپ مهسخىرە قىلىشىدۇ،،،،،يۈزۈمنىمۇ

جۈمهگه ! چاي ئىته ماڭ. ئاسىم توڭلۇق بىلهن دېدى-ڭ نهرىنى كۆتۈرۈپ يۈرەتتىڭ،يوق يۈزۈڭنى_

اللما نهگه كهتتى؟ ئهرشىدىن دىگهن. كىچىكىپ قالىمهن بىكا

كىمنىڭ توپتىن چۈپ قالغان توخۇ يهنه بىرەرسىنىڭ خوتۇنىغا چاقچاق قىلىپ تاياق يىگىلى يا_

دېدى -ئهتىگهنلىك چايدىن كىيىنال يوقالغان، غازلىرى باردۇر دەپ پايالپ چىقىپ كهتكهندۇ،-



.ئىلىپ مايسىخان كۆزلىرگه مۆللىدە ياش

. سهن ھهممىنى قىلغان ئۇف،،ئوغۇل باال دەپ باشقا ئىلىپ كۆتۈرگهننىڭ جازاسى،_

يۇندىسىنى ئهمدى كۆزۈڭنىڭ. تىلىلساممۇ،ئۇرساممۇ ئارلىشىۋىلىپ مۇشۇ كۈنگه قويدۇڭ

! ئويلىماي چاي بهر ئارتۇقچه. دا ئىنساپ بهرمىسه تۈزەلمهيدۇ ئۇئىقىتقىنىڭنىڭ پايدىسى يوق،خۇ

ئىسسىق سۇ تهييارالپ قوي، چاينى ئىچىپ بولغۇچه. ماۋۇ قورساق ناغرا چالغىلى خىلى بولدى

!ۋااليىيۇيۇن

بىلهن كۆتۈرۈپ كىتىۋاتقان مايسىخانغا قاراپ خۇدايىم بهرگهن ئهسكى چىلهكنى مىسكىنلىك

قىسما بولدىئاسىمنىڭ كۆڭلى بىر



.بىلهن،سهن ئهڭ ياخشى ھهمرىيىم مىنى كهچۈر جىنىم خوتۇن،،،تىلىمدا قوپاللىق قىلغىنىم_

2

ئهزان سۈرەننىڭ دەستىدىن يىلالپ-شاۋقۇن. يېزىدىن خىلىال يىراق بولغان. باشقىچه بىر دۇنيا بۇ

ئىگىزلهۋاتقان بىناالردەك ئاستا-مۇھهببهت ئىزنالىرى ئاستا-مىهرى. ئاۋازىنى ئاڭلىغىلى بولمايدىغان

خوتۇنغا چاچ كىيگۈزگهندەك ياخشى،ئاۋات،ۋاي ىلهر تازكىش. كىشلهر قهلبىدىن كۆتۈرلۈپ كىتىۋاتقان

.<شهھهر> كهلگهندە ئوڭچه قالغان دەپ پهخىرلىنىدىنغان ئانام ياشاپ باقمىغان،بىزگه-ئاتا

نى ئاڭالپ ئويغىنىشنى ياخشىىكىشىلهر ھهر تاڭدا ئهزاننىڭ،خورازنىڭ چىلالشلىر بۇ يهردىكى بهزى

ت قىلىپ قويۇلغانلهن كاتهكتىن ئهمهس،تامغا بهن بىكۆرىدۇ،لىكىن بۇ ئاۋازالر مهسجىد

.سائهتلهردىن چىقىدۇ

.كىتىپتۇ دىن ئىشىپ8! ئورنۇڭدىن تۇرە باالم _

بىر بولمامتى ئادەمنى، ۋايجان ئاپا،دەم ئىلىش كۈنى بولغاندىن كىيىن بىردەم ياتقىلى قويساڭ_

سائهت ئۇخلىۋاالي بوالمدۇ؟

ھىلىمۇ ئۆزەڭنى سوراپ ئورنۇڭدىن تۇر،. تكه ئهكىرمهيدۇجهننه سېنى خىزمهت بىلهن ئۇيقا_

نامىزىڭنى ئوقۇپ بولۇپ كهچكىچه ئۇخلىساڭمۇ گىپىم يوق .قىتىم ئويغاتتىم ئهتىگهننىڭ ياقى بهش

.مېنىڭ

.ئاپىسىنىڭ قاتتىق تهلهپپۇزى ئهكرەمنى خىجىل قىلدى



.ىمهنكىيمىمنى ئالماشتۇرۇپ،ھازىرال چىق بولمىغىن، ماقۇل ئاپا،خاپا_

:ئىچىشۋاتقان بۇ بىر ئائىله كىشلىرنىڭ جىمجىتلىقىنى ئهكرەم بۇزدى جىممىدە ئولتۇرۇپ چاي

ئىشلهيدىغان تويدىن كىيىنال چىالنلىق يىزىسىغا چىقىپ بىلله. رەيهاننى ئاخىرى كۆندۈردۈم دادا، _

.بولدۇق

ھهرگىز قارشى ئهمهس بۇ مهنغۇ . باالم يېزىغا كۆنهرمۇ ئۇ قىز؟ ئويلىشىپ ئىش قىلساڭ بوالتتى_

بىردىنال ئۇ يهردىكى ئاددىي يېزا مۇھىتىغا كۆنهرمۇ ئهمما كىلىن قىز ياخشى تۇرمۇشتىن. پىكىرىڭگه

. يىغالپ قالسا ھهرگىز بولمايدۇ ئۇ يهردە .شۇنى ئويلىشىڭ كېرەك

.كۆنۈپ كىتىدۇ دادا_

م ھهدە بىلهن سهمهت ئاكا ئويناپ ئولتۇرغان ئهكرەمگه قاراپ، گۈلسۈ خىيالغا چۆكۈپ چوكىنى

.بىرگه بىقىشىۋالدى-بىر مهمنۇنىيهت ئىچىدە

:بىر سۆھبهت داۋاملىشىۋاتاتتى دەل شۇ ۋاقىتتا رەيهاننىڭ ئۆيىدىمۇ چاي ئۈستىدە ئوخشاش

ئهگهر . خاپا بولىدىغان ئهسكى مىجهزىڭىز بار كىچىككىنه ئىشالرغا. بهكال تاۋىڭىز نازۇك قىزىم_

تورۇڭ گهپلهرنى قىلىپ قويسا -كۆڭۈل دېهقانالر تورۇڭ لىكىن ئاق پال،يېزىغا چىقىپ ئۆزى قو

دېدى زىننهت ھهدە كۈلۈمسىرەپ تۇرغان _بىشىڭىزغا كىيهرسىزمۇ، ئۇششۇقلۇق قىلىپ ھهممه يهرنى

.قاراپ رەيهانغا

سىلىنىڭ . بوالر شۇ چاغدا بىر گهپ. چىقىپ كۆرۈپ باقسۇن قىنى. ئۇنداق دىمهڭال ئانىسى_

ئاشۇ سهھراغا ئاران .پۇت ،كالال بار-رىزۋانگۈلنىڭكىدەك قول مۇ نوزۇگۇمىڭكىدەك،قىزىڭالردى

خهقلهر جىنىدا جهڭ . ئهمهس قۇرۇلغان خالىس ياردەم قىلىدىغان دوختۇرخاننىڭ بولۇشى ئاسان

. مانداق......تىلهڭال بولسا قىزىڭلىغا مهدەت .مهيدانىدا كۈرەش قىلىدۇ

بىلهن قۇالق سىلىپ ئولتۇرغاندا تۇيۇقسىز نىڭ سۆزلىرگه ئهستايىدىللىقرەيهان ئاپىسى بىلهن دادىسى

تىلىفۇننىڭ ئهكرەمدىن كىلىپ قىلىشىنى . قويدى كهلگهن تىلىفۇن ئۇالرنىڭ سۆھبىتىنى ئۈزۈپ



.كىرىپ تىلىفۇننى ئالدى ئويلىغان رەيهان دەرھال ئۆز ھۇجرىسىغا

.ئهسساالمۇ ئهلهيكۇم_

سېلهر تهرەپكه ئۆتمىگهندۇ ھه؟. يۈتۈپ كهتكهن ئىدى ر قوزام بى .ۋەئهلهيكۇم ئهسساالم-

قاپسىز، خوش ئهمسه،،،،،،،، كهچۈرۈڭ،تېلىفۇننى خاتا ئۇرۇپ_

.ئاڭالندى قارشى تهرەپتىن پىخىلداپ كۈلگهن ئاۋاز

ھهي سىزنىزە،،_

بولساڭ بهش مېنۇتقىچه چىقىپ . ساقالۋاتىمهن سېنى ئۆيۈڭنىڭ ئالدىدىكى ئابرال مارۇژنىخانىسىدا_

بولدۇڭ، بولمىسا؟

منىۇتقىچه چىقىپ بولىمهن، كىيىملىرىمنى15بولمسىا يه مىنىڭكى، ھه نىمه؟ قانىتىم_

ئالماشتۇرۋاالي،،،،،،

***

دېدى _بولۇمسىزدىنمۇ ئاشۇرۋەتكىلى تۇردىڭىزغۇ؟، دېكى<تاغلىق كۈيئوغۇل>ئاستىراق يهڭ ھهي،_

.ەمگه قاراپيهۋاتقان ئهكر رەيهان،ئىشتىياق بىلهن ماروژنى



تۈرۈپ قالدىغاندەك،، سهنمۇ شۇنداق يىمهمسهن خوتۇن؟ نازلىنىپ ئولتۇرماي، گىلىغا_

كىم سېزنىڭ خوتۇنىڭىزكهن؟_

. ۇ،ھى ھى ھىخوتۇنۇم ش قارۋاي، منىڭ رەيهان تاز،_

تۈنۈگۈنال. دېدى قىز كۈلۈپ تۇرۇپ_دەۋاتقىنىڭىز باشقا رەيهان ئوخشايدۇ جۇمۇ ئهمسه، سىزنىڭ_

.ۋاقىتتا تۆت قىاللمايۋاتقانكۆرۈشكهنتۇققۇ؟ يهنه قانداق جىددىي ئىش بار ئىدى؟ ئادەم قولىنى

بولغاندەكال خۇمار مهن ساڭا خۇددى ئاققا خۇمار. دېدى ئهكرەم كۈلۈمسىرەپ_ھهي ماڭا قارا،_

.پاتمايدۇ دەيمهن بولۇپ قاپتىمهن، كۈندە كۆرۈپ تۇرمىسام ماۋۇ گۆش يۈرەك قهپىزىگه

جىنىم رەيهان ئا دادەي،

.ھىدىگهندەكچۇ،ھى ھى ئوتۇڭدا كۆيدۈم كۈل بولۇپ

ئىش بارتى؟ بوپلىۋالدىڭىزدە مۇشۇ كۈنلهردە،،،،،قىنى دىمهمسىز نىمه_

رامبۇدەك . قىاليلى تاتلىقىم توينى تىزراق. بايا ئۆيدىكىلهر بىلهن پاراڭالشقان ئىدىم! ماڭا قارا _

ق ،اۋۇ ئهتيازنىڭ باناسىدا چىقىۋالمىسائ، يېزىغا. ھهركىتىمىزنى تىزدىن داۋامالشتۇرمىساق بولمايدۇ

شۇڭا . تىققۇدەك بىر ماكاننى جايالشتۇرۇپ بواللمايمىز قىش كىرگۈچه ماۋۇ مىنىڭ ئۇۋامكهن دەپ باش

ۋاقتىنى ئۆزگهرىتكهن بولساق؟ ئۆيۈڭدىكىلهرگه دىسهڭ،توينىڭ

.خاس نۇمۇسچانلىق بىلهن قىزارغىنىچه دېدى قىز ،قىزالرغا-ماقۇل،مهن ئۆيدىكىلهرگه دەي،_

قىز . تولىمۇ كۆڭۈللۈك ئۆتتى ھىچقانداق ھهشهمهتسىز، مهشۇقالرنىڭ تويى-شۇنداق قىلىپ بۇ ئاشىق

تويلۇققا ئاتالغان پۇلالرنىڭ خىلى كۆپ ئورتاق مهسلىههتى بىلهن ، تهرەپنىڭ ۋە ئوغۇل تهرەپنىڭ

ئىككى ئانىسىدىن ئايرىلغان يىتىمالرنىڭ قولىغا تۇتقۇزۇلغاندا يۈزلىگهن قولالر بۇ-ئاتا ، قىسىمى

توي ئالتۇن، ئهنه قاراڭ، ھهقىقى توي خوشاللىقى. ختىنى تىلهپ دۇئاغا قول كۆتۈردىياشنىڭ به

ئىنساننى كۆكلىتىدۇ ئهل دۇئاسى. لىشېبهلكى ئهلنىڭ دۇئاسىنى ئ ئىسىل ماشىنا ئهمهس، .ك كۆينه

. ئهمهسمۇ



********

ەتكهن بۇ بىر جۈپلهر ۋىقىيالماسلىق بىلهن ئاخىرقى قىتىم قار تاقلىرنى يىغىشتۇرۇپ ،كهينىگه -يۈك

.ئهتىگهندە چىالنلىق يېزىسىغا قاراپ يول ئالدى قاش بىر پهيشهنبه كۈنى

3

ئۆله گۇي ھارام تاماقمىكيىنىم قالغانما؟ ۋۇ مۇناپىق ئوغرى،كۆزۈڭ چۈشمىگهن ئاشۇ بىر تال قىرى_

!قۇتقۇزۇڭالر ئۆلدى، ۋايجان ئادەم_

اي چۈشۈۋاتقان تىپىكتىن چىدىم يىرىمى توخۇ كاتىكىنىڭ ئىچىدە، بهلنىڭ تۆۋىنىگه قارسىلداپ

مىلىگىنىچه ئۆزىمۇ بىر كاللهك پوقتهك شۈمشىيىپ غىز بۇرۇنلىرنى توخۇ پوقىغاېئ قالغان ئهرشىدىن

.ياتاتتى

ئاناڭ شۇنداق ياخشى خهقلهر بولمىسا؟ ئاتاڭنىڭ ئهڭ -سېنىڭ ئاتا . گۇيتوۋا قىلدىم ھىي_

كىرەمسهن،،،،،،،،،،، تۆرەلگهن گىزەندە ئوخشايسهن،،،،،،ئۆله، مانا تازا،،،،يهنه پاسكىنا قىنىدىن

ئۇرۇپ ھاردى بولغاي غىنى . ئۆچتى ئۈستى ئۈستىلهپ چۈشكهن قاتتىق تاياقتىن ئهرشىدىننىڭ زۇۋانى

.دەرۋازا ئالدىغا يۈگۈردى رىتقا چىقىپ بىرەرسىنى باشالپ كىرىش ئۈچۈنمولدۇز سى

بۇياققا قاراپ كىلىۋاتقان ئاسىمنى -ئۇياق ما ئىشنى كۆرۈڭ ،ئۇ دەرۋازىدىن چىقىپال غهمكىن ھالدا

:كۆرۈپ قالدى

دە قۇرئان شۇ يهر-ئۇ قارى شۇملىرنى ئىزلهۋاتامال؟ بىزنىڭ كاتهككه كىرسىله، ئوغرى! ئاسىم قارى_



قوپاللىق دېدى-بىكا بوغۇپ قويىمهن ئۇ اللمىنى،،،،،،،، كىرسىله ،. نامىزىنى ئۆتهۋاتىدۇ جۈمه

.بىلهن

كاتهكتىكى ئىغىزمۇ گهپ قىاللماي، ئۈمىتسىز چىرايىنى قاتتىق خىجىللىق قاپلىغان ئاسىم ئوشۇق بىر

.ئۆيىگه قايتىپ كهلدى ئوغلىنى تهسته تارتىپ چىقىرىپ ،ئاران يۆلهشتۈرۈپ

داپ يىغالپ ئورۇن ئاسىم مىشىل دېدى_ئۆلتۈرۋەتسىمۇ ئهرزىيدۇ بۇ اللمىنى ، ، ئۆزىگه ئاز _

زەربىسىدىن ھالى خاراپالشقان ئهرشىدىننى لىكىن تاياقنىڭ. مايسىخانغا قاراپ ھازىرالۋاتقان

.بولمىدى دوختۇرخانىغا ئىلىپ بارماي

قايىتقاندا تىڭىپ قوياي، مهن دورىالپ ياخشى. ۇلىكىن ئهتلىرى تىتىلىپ كىتىپت. سۆڭهك سۇنماپتۇ_

دېدى ئهكرەم ئالدىدىكى _ئهمهس ئاكا، ا، دورىالرنى ئىلۋىلىپ ئۆيدە قايتا تاڭساڭالرمۇ تهسكدا

.مىسكىن ئولتۇرغان بۇۋايغا قاراپ

.ئالالھ ئهجرىڭىزنى بىرەر. قىاليلى باالم ، ياخشىراق داۋاالپ قويارسىز شۇنداق_

. بۇ قىلىشقا تىگىشلىك ئىشىم ، اتاغ ئهنسىرمهڭ_

**********

بۇياققا -دېدى ئاسىم ھاڭۋاقتىالردەك ئۇياق_، داۋالىغان ئهكرەم دوختۇرغۇ ۋوي سىز ھىلىقى باالمنى_

.بۇ ياققا ئۆتۈپ قاپسىزغۇ ئۇكام. بارغان ياش بالىغا قاراپ قاراپ كىتىپ

لىق دوختۇرخاننىڭ بىر ىيىز. اللىق بىلهنئهكرەم تونۇشىنى تىپىۋالغاندەك خوش دېدى_ھهئه تاغا، _

ئىجارا شۇڭا مۇشۇ ئهتراپتا بىرەرسىنىڭ. ئايال ئىككىمىز قىينىلىپ قالدۇق-ئۆيىدە تۇرۇپ ئهر ئىغىز

يهردىكىلهرنى ئهمما بۇ بىردىغان ياكى قوشنا ئولتۇردىغان ئۆيى بولسا ئىجارا ئاالي دەپ شۇ ،

ياردەم قىالرسىزمۇ ؟ ۋاقتىڭىز يهتسه .ۈردۈم دەڭه ياخشى تونىمىغاچقا مۇشۇنداق چۆرگىلهپ ي

، ماڭا تىلفۇن نۇمۇرىڭىزنى ماڭغان ئىدىم ، ھازىر بىر يهرگه ، چۈش بولۇپ قاپتۇ ۋاي بولمامدىغان_



.مهن ئهتىگىچه سىزگه خهۋىرنى بىرىمهن. بىرىڭ

بولسا شۇنداق قىلىڭه تاغا، خوش ئهمسه،،،،،،،،_

ئۇچىرشىدىغان ئىشنىمۇ تاشالپ ئهكرەم بىلهن خوشلىشىپ ، گهن ئاسىم ،تۈز كۆڭلىدە بىر پىالننى

.باشلىدى ئۆيگه قايتىپ كىلىپال ئايالىنى ھىلىقىدەك بوم ئاۋازىدا چاقىرىشقا. ماڭدى ئۇدۇل ئۆيىگه

بوپكهتله؟ نىمه ئالتۇن تىپىۋالغاندەك خوشال. ھـــــــــــــــــــه مانا مهن_

بىر چىنه مۇزدەك سۇ بهر، ئۇسساپ كهتتىم ئاۋال ىۋالدىم دىگىنه خوتۇن،ئالتۇندىممۇ چوڭىنى تىپ_

!ئىلىپ چىقه ئاخشام سالغان قىتىق بولسا دوغاپ قىلىپ شۇنىال ھهي توختا،

.سۆزىنى باشلىدى ئۇسسىغان يهرلىرىگه بارغاندىن كىيىن ئاسىم بىر چىنه دوغاپنى ئىچىپ،

گىپىنى قىلغانتىم ئهمهسمۇ؟ دوختۇر بالىنىڭقايسى كۈنى ئاۋۇ المزەللىنى داۋالىغان بىر_

.ئىسىمدە ھه ،_

ئىجارە ئالدىغان ئۆي بولسا دىرىكىنى قىلىپ باقاي دەپ چىقتىم .بايا ئالدىمغا ئۇچىراپ قالدى_

اللما بالىمىزنى ئۆيلهپ . ئامهتنى قاچۇرۋەتكىم كهلمىدى دىگىنه خوتۇن تهييار كهلگهن . دەيدۇ

باالڭغا. اس تهرەپكه سالغان ئىككى ئىغىز ئۆي تىخىچه يىتىمسىراپ تۇرىدۇئاۋۇ الپ قويارمىز دەپ

. تۇرسىمۇ تۇردۇ شۇڭا بىكار. ھىچكىم قىزنى بهرمهيدىغاندەك قىلىدۇ ، خوتۇن چىققاندا چىقتى دىمىسه

.كۆتۈرۈپ قاالر تۇزنىڭ بولسىمۇ پۇلىنى-چاي. شۇالرغا ئىجارە بىرەيلى دەۋاتىمهن

.تارىتقانچه بىر ئىغىزمۇ زۇۋان سۈرمىدى اڭالپ ئولتۇرغان مايسىخان ئىغىر ئۇھيولدىشىنىڭ سۆزىنى ئ

. دېدى ئاسىممۇ ئۇف تارتىپ_! قورسىقىمدىكىنى تاپ دىمه خوتۇن بۇنداق جىممىدە ئولتۇرۋىلىپ_

. بىر ھهپته بولدى. بىرەر ئىش تىرىپ قويىشىدىن ئهنسىرەيسهن ھه قاچان ياغاچ قۇالق ئوغلۇڭنىڭ

قارغاندا ئۇ ئهمدى قايتىپ. ىگىلى ئۈرۈمچىدە ئوقهت قىلىمهن دەپ يۈرەرمىش خهققهكىرم ئۆيگه

ئهكرەم. مهھهللىدىكىلهر ئۇنىڭغا ئاسان توخۇ بهرمهيدۇ ئهمدى لى ئۇزۇنغىچه،ېكهلمهيدۇ خ

مه،،،ىئهنسىر .دوختۇرنىڭ ئايالىغا كۆز قىزارتىدىغان ئادەممۇ يوق ئهمدى



تهييارال، نادىرەگه تىلىفۇن ۋاچ-، مىشىلدىماي تاماقنى ۋاچ سېنىزە ،ئـــــــــــــــــــــــــا

تاماقتىن كىيىن ئادەم ئولتۇرغىدەك ، كهچلىك ئىشتىن چۈشۈپ مۇشۇ يهرگه كهلسۇن قىلىپ قويغىن ،

ئهمسه،،،،،،، مهن ئىشىمنى قىلىپ كىلهي. قىلىپ تازالپ قويۇڭالر

:مايسىخان پىچىرلىدى ا قاراپ قالغانگۈرسۈلدەپ دەسسهپ چىقىپ كىتىۋاتقان يولدىشىغ

. ئوغلۇم ھامان بىر ئىش تىرىپ قويىدۇ _

4

جىمىپ كهتتىڭغۇ؟! ماڭا قارغىنه تاتلىق_

قولىدا بىر تال مامكاپ گۈلىنى ئويناپ ىالپ ،يايرىتىدىغان ئۆستهڭ سۈيىگه پۇتىنى چ تهنلهرنى

.يولدىشىغا قاراپ ئوماققىنه جىلمىيىپ قويدى ئولتۇرغان رەيهان ،

.ھـــــــــــه مانا، سۇغا كۆتۈرۈپال تاشلىۋىتىمهن سېنى گهپ قىلمامسهن؟_

تاپالمايقاماللىنىشىدىن قاتتىق غىدىقى كهلگهن رەيهان گهپ قىلماسلىققا باشقا چارە بىلىنىڭ بوش

.قالدى

بىردەم خىيال كۈپكۈندۈزدە خىجىل بولمايدىغان، سهت ئهمهسمۇ؟! ھهي قويىۋىتىڭ دەيمهن_

.دېدى ئۇ ئاچچىقالنغان قىياپهتته_قىلغىلىمۇ بولمامدا ئهمدى،



خوتۇن؟ يهرگه چىقىپ ئىشلهشكه بهكمۇ تهسته قوشۇلدۇڭ ھهبۇ _

.ىمىدىگهن ئاقكۆڭۈل بۇ دېهقان خهقن ئۇغۇ شۇ، لىكىن ھازىر كۆنۈپ قالدىم، _

ھى ، ھى دە، ھى -ھهقىقى ئاپتاپنى كۆرۋالدىغان بولدى <پارنىڭ گۈلى> شهھهردە ئۆسكهن_

،ئۇنىڭ ئۈستىگه ساۋاپنىڭ چوڭىنى ئالىسهن دىگىنه،،،،،،

سىزگه يۆلىنىپ ئولتۇرۇپ خىيالمبىردە. بىلىمهن بىلىمهن،. كهتتىڭىز بۇ گهپلهرنى ۋاي توال دەپ_

!قىلۋاالي، جىم ئولتۇرڭه

قىلۋاتمايدىغانسهن ھه؟ دېدى ئهكرەم كۈلۈپ تۇرۇپ مىنىڭ يىنىمدا ئولتۇرۇپ باشقا بىرنى خىيال_

.پتىكى كۈنلىرىمىزنى ئهسلهۋاتىمهنئالى مهكته . قىلماڭه قااليمىقان گهپ ئـــــــــوش،_

مهكتهپتىكى كۆل بويىدا سىز خۇددى مۇشۇنداق چاقچاق قىلغان ئىسىڭىزدىمۇ؟ بىر كۈنى كهچلىكى

شۇ كۈنى . لىكىن سىز ئىسىلىپ بولغۇچه سىزنى سۇغا ئىتتىرۋەتكهنتىم دەپ، ئىدىڭىز سۇغا تاشاليمهن

تىخى مىنىڭ سهۋەبىمدىن بىر ھهپته. سىزكهنشۈمشىيىپ مۈشۈكتهكال بولۇپ قاپ سوغۇقىدا ، ھاۋانىڭ

.دەرىسكه چىقالمىدىڭىز

:دوستلىرىم

تاماق ئهكىرىپ بهر قىتىم بولسىمۇ يوقالپ، بىرەر قانداق قىز دوست سهن، ھهي باغرى تاش،_

ھا ھا ھا خوتۇنىمۇ دەپ، مهن ئۇنىڭ . ئۇنمىغانتىميقهتئى دىگهندە،



كاللىسى ئىشلىگىنى بىلهن پۇلى كىلىشكهن، . كۆرمهيىتتىمچۈنكى ئۇ چاغالردا سىزنى ئانچه ياخشى

يىنىدا ئاددىي كالالمدا پهقهت پۇل بىلهنال ئۆلچهپ ، بهلكىم شۇ ۋاقىتالردا مۇھهببهتنى يوق دەپ،

.قىزالرغا قاتتىق ھهۋەس قىلدىغان ۋاقىتلىرىم بولسا كېرەك پۇلدار يىگىتلىرنى ئىلىپ يۈرگهن

.وتۇنداۋامالشتۇر خ ھه يهنىچۇ؟

سىرىقمۇ تهلهپ قويۇپ خهت سىز ماڭا تهلهپ قويۇشنىڭ ئالدىدىكى كۈنىال سىنىپمىزدىكى قاھار

ئۇنىڭ ئۈستىگه . ئىبارىلهر بىلهن تولغان ئۇنىڭ خىتى تىخىمۇ ئاالھىدە دەڭا،يالقۇنلۇق. يىزىپتىكهن

شۇنىڭ بىلهن تازا ، بىرىپال قولۇمنى تۇتۇشقا ئۇرۇنۋاتىدۇ ئهمما خهتنى. قاھارغا خىلى قىزىقاتتىم

.چىقىرۋىلىپ قايتىپ كىردىم تىلالپ ئاچچىقىمنى

ھهرىدەك ئۇۋسى چۇۋۇلۇپال ، ئىش بولغاندۇ ، بۇ بالالرغا نىمه ئهتىسىال سىزنىڭ خىتىڭىزنى ئالدىم

يهنه بىر تهرەپتىن سىزگه ماقۇل . مهيلىم بار ئىكهن سام سىزگهىقار. كىتىپتىغۇ دىگهنلهرنى ئويلىدىم

زنى قولدىن چىقارغۇم ىشۇڭا س دەرىسلىرىمگه كىم ياردەم قىالتتى دەيسىز ، ، ي قاراشماي يۈرسهكبولما

. ھى ھى ھى كهلمىدى،

يىنىك نوقۇپ دېدى ئهكرەم ئايالىنى- بۇ سىنىڭ ماڭا ماقۇل بولۇشتىكى سهۋەبىڭما؟ !ھهي دۆت_

بىر سىلىپ باقسام سىزنى ىئهمما يۈركىمگه قولۇمنى ياخش. دەسلىۋىدە ئۆزەممۇ شۇنداق ئويلىغان

ھى ھى ھى . بهكال ياخشى كۆرۈپ قاپتىمهن كىيىنكى مهزگىللهردە

بىلهمسهن .دېدى ئهكرەم ئايالنىڭ ئوماق كۈلكىسىدىن ھۇزۇرالنغاچ_سهت كۈلۈشىنى بۇنىڭ،_

چۈشكهنلىكىنى؟ ۈمزمهن سىنىپقا تۇنجى كىرگهن كۈنى نىمىگه كۆ

ماڭىما؟_

ھهركهت قىلىپ تۇرغان ساڭا كۆزۈم دىكىال پارتىدا تىنماي ئۇششاقئالدىم. شۇنداق ،خوتۇن_

قهلهمنىڭ سىياھىدا كۆپكۈك بولۇپ كهتكهن قوللىرى. چېچىنى ئىككى تال قىلىپ بوغىۋالغان. چۈشتى

ئىنىق كۆرمىگهن بولساممۇ ئاپئاق بويۇنلىردىن گۈزەللىكنىڭ گهن ۋاقىتتا بهكمۇكۆرچىرايىنى . بىر قىز



.بىر قىز تۇردىغانبهلگىسى كۆرنۈپ

چىقماي بىشىڭدىن ئىككىنچى سائهتلىك دەرىستىال قهلىمىڭنىڭ سىياسى. ئۇ سهن ئىدىڭ رەيهان

بولۇمسىزلىقىڭمۇ ئهيتاۋۇر قهلهمنى شوخلۇقۇڭمۇ ياكى بهكال. ئۈستۈن قىلىپ سىلكىشكه باشلىدىڭ

تى كىيگهن ئاپام ئۆز قولى ئالدىنقى كۈنى يېپيىڭى پى بىشىڭدىن ئىگىز كۆتۈرۈپ بىرال سىلكىپ تىخى

.كۆينىكىمنىڭ ئالدىنى سىياھ قىلىۋەتتىك بىلهن ئىشلهپ بهرگهن كانۋاي

ئىزلىرغا چۈشكهندە شۇنداق ئاچچىقىم كهلدى، بايىقى كۆزۈم كۆينهك ئالدىدىكى ئۇششاق سىياھ

. تىلالشقا ئۆتتۈم سىنچىالپ قاراشالر ئۇنتۇلۇپ سېنى

!بولۇمسىز ز بولمامتى؟ئىهتىيات قىلسىڭى قانداق قىزسىز،_

نىمه؟_

شۇ چاغدىال سېنى تىخىمۇ ئىنچىكىلىك ئهنه. تۇمشۇقلىرىڭنى ئۇچلىغانچه ئارقاڭغا بۇرۇلدۇڭ رەيهان

تال كىرپىكلهر ئوراپ -يارشىپ تۇرغان تال ئاپئاق يۈزۈڭگه. بىلهن كۆرۈشكه مۇيهسسهر بولدۇم

يهنه تىخى قىپ چۈشكهندەك بۇرنۇڭ،ئوينايدىغان ئى تۇرغان خۇما كۆزلىرىڭ، مهن دائىم چىمدىپ

بهلكىم سهن . ئوماق لهۋلىرىڭ مىنى بهكمۇ ھهيران قالدۇردى ماۋۇ توال ئۇچۇق چىقىپ قالدىغان

ئهجهپمۇ چىرايلىق قىزكىنا دەپ . ئۇچىراتقان ئهڭ چىرايلىق قىز بولساڭ كىرەك مهن شۇ يىشىمغىچه

.ۋەقهسىنى ئۇنتۇپ ساڭا قاراپال قاپتىمهن سىياھ

يۇيۋەتسىمۇ چىقىپ كىتىدۇ تى بىر كۆينهككهنغۇ،ىناھاي بولماڭا ۋاي، قهستهن قىلدىمما؟خاپا_

.خاتالىقنى مهن ئۆتكۈزگهندەك ئۇنى،،،،،،،،دېدىڭ خۇددى

ئىسمىڭىز اللهما؟-

باال، ۋۇ ساراڭ،،،،،،،،،،،،، ھا ھا ھا ، ساراڭمۇ ماۋۇ_

بايىقى . ا بۇرلۇپ ئولتۇرۋالدىڭئالدىڭغ تىزال. نىمىشقا شۇنداق دىگهنلىكىمنى بىلمهيمهن

شۇ كۈنى يهنه بىرەر ئىشنى بانا . ئهسىرگه ئالدى كۈلۈمسىرەپ تۇرغان كۆرلىرىڭ شۇ يهردىال مىنى

تىۋىتىشىڭنى ىچىرايهنه بىر قىتىم قهلىمىنڭنىڭ سىياھسىنى چ ، قىلىپ ساڭا گهپ قىلماقچىمۇ بولدۇم



اغدا قهلىمىڭنىڭال ئهمهس، قهلبىڭنىڭ شۇ چ. ئۇنداق قىلمىدىڭ لىكىن سهن. ئارزۇ قىالتتىم

كهچلىك سىنىپ يىغىنىدا ئىسمىڭنى ئاخىرى بىلدىم، . تىۋەتكهن چىغىڭىچىراچ سىياھسىنىمۇ بىرگه

.رەيهان

ھهر ھالدا يىقىنلىشىپتىمهنغۇ، خوش بولدۇم،،

.رەيهان-الله_

ۇپ كىچىك بالىدەك، لهۋلىرىڭنى چىرايلىق ئۈمچهيتىپ تۇر ، ئۇششۇقلىقىڭ قىلىقلىرىڭ بارلىق

چۈنكى سېنى تۇنجى كۆرگهندىال ياخشى ، مىنى شۇنداق خوش قىالتتى، ياردەم تهلهپ قىلىشىڭ

سۆيگۈ ئوتىنى ماڭا. باشقىالرغا قىلمىغان ياردەمنى سهندىن ئاياپ باقمىدىم. كۆرۈپ قالغان ئىدىم

ندۈز ئارزۇ قىلىدىغان كۈ-كىچه تۇتاشتۇرغان تۇنجى ھهم ئاخىرقى قىزنىڭ پهقهتال سهن بولۇشۇڭنى

. بولۇپ قالدىم

قا قايىتقاندەك ىتشۇ ۋاق ئهسلهيدىغان كۈنمۇ نىمه؟ قىنى سۆزلهۋىرىڭ، بۈگۈن ئۆتكهن ئىشالرنى_

.رەيهان ئهكرەمگه يۆلىنىپ ئولتۇرۇپ بولىۋاتىمهن دېدى

ته دۇدۇقالپ تولىمۇ تهستلىك. ئالدىدا ئاران توختىتىۋالدىم بىر يهكشهنبه كۈنى سېنى ئوقۇتۇش بىناسى

تىترەپ تۇرغان قوللىرىمدا خهتنى تۇتقۇزغىنىمدا چىرايىڭدا مهن قىلغاچ ، كۆڭلۈمدىكى گهپنى تۇرۇپ،

خهتنى قولۇمدىن يۇلۇپ ئىلىپ دىگۈدەك . كۆرۈپ باقمىغان ھهيرانلىق ئهكىس ئهتتى ئهزەلدىن

بۇ ياشنىڭ نىمه. كىرىپ كهتكىنىڭدە كۆزۈمدىن بىر تامچه ياش سهۋەپسىزال ئىقىپ چۈشتى يۈگۈرۈپ

ئوغۇلالرنى ، مۇھهببهت ئۈچۈن يىغلىغان.قانداقالرچه ئىقىپ چىققىننى بىلمهي قالدىم سهۋەپتىن،

يهرگه ، لىكىن مۇھهببهتنىڭ ھهر قانداق غورۇرنى غورۇرى يوق دەپ مهسخىرە قىالتتىم

لمىسا بىرەرى كهن،بوىتۋاق ھىلىمۇ قاراڭغۇ چۈشكهن. ئۇرۋىتىدىغانلىقىنى شۇ كۈنىال ھىس قىلدىم

.كۆرۈپ چاقماق تىزلىكىدە ھهممىسىگه يىيىۋىتهتتى

ۋاتتا موكىدەكىنامىزىمنى تۈزۈك ئوقۇمايدىغان ئادەم شۇ كۈنى چاال تاھارەت ئىلىپ كار ئهزەلدىن



دەپ،،،،، ئۇنىڭ نى ماڭا بۇيرۇپ بهر ئالالھ <اللهم> ئاشۇ. ئولتۇرۇپ ئۇزۇن دۇئا قىلىپ كهتتىم

توال ئۇف تارتىپ چۆرلۈپ-رىمنى بىئارام قىلىپ ئۇزۇنغىچه ئۆرلۈپئۈستىگه ياتاقداشلى

بولغان بىردەم قاتتىق كۆز ئالدىمغا سىنىڭ خىتىمنى ئوقۇپ بىردەم خوشال. ئۇخلىيالمىدىم

ئۇچىراشقاندا قانداق ئىشالرنىڭ بولۇپ ئهتىسى سىنىپتا سهن بىلهن. ئاچچىقالنغان تۇرقۇڭ كىلهتتى

تولغىنىپ توال ئۆرۈلگهن بولساممۇ شۇ بىر كىچه يهنىال ئۆتۈپ قىلدەك. التتىمكىتىدىغانلىقىنى پهرەز قى

.كهتتى

سهن دوستۇڭ گۈلمىهرە بىلهن تازا قىزغىن. سىنىپقا ئىهتىيات بىلهن كىرىپ كهلدىم ئهتىسى

توۋا . داۋامالشتۇرىۋەردىڭ مىنى كۆرۈپ ھىچ ئىش بولمىغاندەك سۆزۈڭنى. پاراڭلىشىۋىتىپتىكهنسهن

لتۇرۇپ السسىدە بوشاشقانچه ئورنۇمدا ئو ى پهقهتال ياراتمايدىكهندە دىگهنلهرنى ئويالپبۇ مىن

كۈنى ساۋاقداشلىرىمنى ھهيران قالدۇرۇپ تۇنجى شۇ. س چۈشهر ئهمهسكالالمغا ھىچ دەر. قالدىم

.ئاڭلىدىم،لىكىن بۇمۇ كار قىلمىدى قىتىم مۇئهللىمدىن تهنقىد

سائهتلىك دەرىستىن كىيىن ئارقاڭغا -5چىغى، كهلگهنئاخىرى مهن كۈتكهن مىنۇتالر يىتىپ

.بىر ۋاراقنى ماڭا سۇندۇڭ دەپتهر قىتىغا قىستۇرۇلغان بۇرۇلمايال ،

سېزىپ سهن ياخشى كۆرۈشنىڭ <مىنى> ناھايتىمۇ سهت قىلىپ. خهتنى ئوقۇپ كۈلۈپ كهتتىم_

دەپ يىزىپ قويۇپسهن،،،، چۈشكهندىن كىيىن ئىيتىپ بهر نىمىلىكىنى بىلهمسهن؟ بىلسهڭ دەرىستىن

قهلبىمدە ئازراق .ا ناھايتى سۆيۈملۈك تۇيۇلغان ئىدىڭسوئالىڭمۇ ما كىچىك بالالردەك سورالغان بۇ

سهن بىلهن قايتا پاراڭالشقاندا كۆزلىرىڭگه تىكىلىپ تۇرۇپ ،. ئۇچقۇنلىرى پارلىدى بولسىمۇ ئۈمۈت

مهن دىگهندەىمىنىلىكىنى ئىپادىلهپ بىرياخشى كۆرۈشنىڭ نى سۆيۈشنىڭ ، مهن،ىچوقۇم بىلدۈر ساڭا

ئاخىرى مىنىمۇ ياخشى كۆردىغان چىغىڭ ھه؟ شۇنداق قىلىپ سهن. تولىمۇ تاتلىق قىزىرىپ كهتتىڭ

قالدۇرۋاتىمىز، ھامان بىر كۈنى نۇرغۇن گۈزەل ئهسلىمىلهرنى خاتىرە قالدۇردۇق ھهم. مىنىڭ بولدۇڭ

ئهڭ بهخىتلىك يىگىت ھىس ئۆزەمنى ئهڭ، مىنۇتتاھاالل جۈپتۇم بولدىغىنىڭنى ئويلىغان ھهر بىر

.چوڭ مۇۋاپىقىيهتلهرنىڭ بىرى ساڭا ئىرىشىشم ھاياتىمدىكى ئهڭ. قىلدىم جىنىم



ئهسىر ياشىغاندەك ھىچ قىلىپ سام ئۆزەمنى خۇددى بىرىئـــــــــــۇف، كهينىمگه قار

.قالدىكهنمهن

چۈنكى سىزنىڭ . دېدى رەيهان-لغان ئىدىم راستىنال ھهيران بو شۇ ۋاقىتتا خىتىڭىزنى كۆرۈپ

نۇرغۇن قىزالر سىزگه. قىزالرغا ئورۇن يوق دەپ ئوياليىتتىمائىشلهيدىغان كاللىڭىزد دەرىسكه قالتىس

بولسام بىر شۇنچه قىزالر ئىچىدىن مىنى ياخشى كۆرگىنىڭىزگه بىر تهرەپتىن خوشال. قىزىقاتتى

.كارالشقا يول قويمىدىتهرەپتىن ئۆزەمدىكى يوغانچىلىق بۇنى ئاش

ھاياتىمىزنىڭ. قىلىپ،بۇنى قىلىپقۇ ئاخىرى مىنى ئۆزىڭىزگه مهھكهم باغالپ ئالدىڭىز ئۇنى

********ئالالھ ئاخىرغىچه مۇشۇنداق گۈزەل تۇيغۇالردا ياشاپ ئۆتۈشكه نىسىپ قىلغاي

ئاستا -مۇھهببهت ئىگىلىرى ئاستا بىرگه تاغدەك يۆلهنچۈك بولۇپ ئولتۇرغان بۇ بىر جۈپ-بىر

ئهسلىمىلىرنى نۇرلىردىن ھۇزۇرالنغانچه ، كهچكى شهپهقنىڭ گۈزەل پىتىۋاتقان قۇياشقا قاراپ،

.رغا سىڭىپ كهتتى نۇرال ھالقىپ چىقىپ قىزغۇچ داۋامالشتۇرغاچ قهلىمىم ئىچىدىن ئاستا



5

ئهسساالمۇ ئهلهيكۇم ئهكرەم دوختۇرمۇ؟_

ئهسساالم،سىز؟ ۋەئهلهيكۇم

.ەي دەپخهۋىرىنى بىر ھه ،مهن ھىلىقى سىز تۈنۈگۈن كۆرۈشكهن ئاسىم ئاكىڭىز،سىزگه ئۆينىڭ_

ئادەمنى ئهجهپ خوش قىلدىڭىز_

قارسام كهچ بولۇپ كىتىپتۇ،ئاۋارە قىلىپ يۈرمهي . خهۋىرنى بهرمهكچىدىم شۇنداق ئهسلى تۈنۈگۈنال_

بىزنىڭ قورادا بىر نهچچه يىل سىلىپ قويغان،ئىككى ئىغىز ئۆي. تېلىفۇن قىلىشىم ئىدى دەپ ھازىر

كۆرسىڭىز كىلىپ تاشا،مۇۋاپىق-ئارامالر كهڭ-ھويال.بار ئىدى،تىخى بىرەسى ئوتۇرغىدەكمۇ بولمىدى

!كۆرۈپ بىقىڭ

ئۆيىڭىز قهيهردىرەككىن ئاكا؟_

ۋاقتىراق چۈشىسىز؟ ئىشتىن قاي_

.كىچه بىكار بولىمهن_5_

بىز تۈنۈگۈن ئۇچىرشىپ قالغان يهردە ساقالپ تۇراي،شۇ مېنۇت ئۆتكهندە15 تىن 5ئهمسه ، _

يهرگه كىلىڭ

ۇق ئاكا،دەل ۋاقىتىدا ئۈلگۈرۈپ بارىمىز، خۇداغا ئامانهتقىلد سىزنى ئاۋارە_

ئۇكام،،،،، شۇنداق بولسۇن



ئالدىدىكى مهززىلىك پۇراپ تۇرغان ئىلىڭالر،بىقىڭالر بىلهن چوڭ ھويلىغا جايالشقان چايخانىدا بىر

كۆچهتلىرىگه قاراپ ئولتۇرغان ياشقىنه رەت مېۋە-پىننه سالغان سۇيقاشقا،بىر قورادىكى رەت

.دىگهن تهكهللۇپلىردىن كىيىن تاماققا تۇتۇش قىلدى باقسىال_ئايالالر ساھىپخانالرنىڭۇ ئالسىال_ئهر

دېدى مايسىخان _چوڭ ئالسىال،-دەپتىكهن خىنىم،قىنى چوڭ كهمبهغهلنىڭ ئىشى چىشقا دورا_

.مىهماندوستلۇق بىلهن

هكهللۇپنى قايرىپ قويۇپبۆلهكچىال تىتىپ كهتكهچكىمۇ،رەيهان بىلهن ئهكرەم ئارتۇقچه ت ئاش

تاماق ئىچىلىپ دۇئادىن كىيىن ئاسىم بىلهن مايسىخان. ھۇزۇرلىنىپ ئاش ئىچىشكه باشلىدى

.تهييارالپ قويغان ئۆينى كۆرسهتتى

.كۈنى كۆچۋااليلى دىيىشنى ئۇالر خوشاللىق بىلهن بىز ئويلىغاندىنمۇ پاكىزە ئىكهن،دەم ئىلىش_

سام ئالىيىپ،ھهر قىسما قىلىقالرنى قىلىپ ئۇنىڭ گىپىنى قىلىشىمغا چىقار نېمه ئوغلىڭىزنىڭ گىپىنى_

.بىلهن دېدى ئاسىمنىڭ كهينىدىن مىهمانالرنى ئۇزىتىپ كىرگهن مايسىخان غهزەپ_قويمايسىز، يول

ئۈستىگه قهلهندەرنىڭ ھهي ئهقلى كالته خوتۇن،ئۇنىڭ گىپىنى قىلساڭ ئولتۇرامتى بۇالر؟ ئۇنىڭ_

بالىسىدىن ئاڭلىسام بىر نهچچىسى هتۋارلىقىڭ ھازىر ئۈرۈمچىدە،خوشنىنىڭئىشىكىدەك يۈردىغان ئ

ماڭا قۇرۇق گهپ . خهيرىلىك بولسىال بوالتتىغۇ بىلهن بىرلىشىپ سودىغا تۇتۇش قىلىپتىمىش، ئاخىرى

.شام ۋاقتى بولۇپ قاپتۇ ناماز! قىلماي تاھارەتكه سۇ تهييارال

ئهسكى مىجهزى بهش قولدەك ئايان، غا ئوغلىنىڭچۈنكى ئۇنىڭ. گۈلسۈمخان ئىغىر ئۇف تارىتتى

بالىسى مهھهللىدىكى ھهممه كىشىدىن دەشنهم ئىشتىپ يىل ئوقۇغان بۇ <يهتته>بىرىنچى يىللىقتا

خىلى كىلىشكهن،لىكىن كاللىسى يوق،نهچچه قاماقتا يىتىپ چىققان دىسه الپ كهتمهيدۇ، ئۆزىغۇ

خۇ كاتىكىدىن تاياق يهپ چىققانغا ئوخشاشال ئۈچۈن خهقلهرنىڭ تو چىققان بولسىمۇ،بۇ ئۇنىڭ

دىگهندەك يهنىال قىلغۇلۇقىنى <ئۈگهنگهن خۇي ئۆلگىچه قالماپتۇ>.قالدى ئاددىي بىر ئىش بولۇپ

تهييار ئالدىغا تاماقنى.ئانىغا كۆيۈم دىگهن نهرسه يوق-يا ھاياسى يوق، يا ئاتا. يۈرۋاتىدۇ قىلىپ



ئولتۇرۇپ يىيىشنىال ۋاتىدۇ بۇ تاماق دىمهي گۆشىيىپقىلىپ ئهكهپ بهرسه ،زادى قهيهردىن كىلى

قاقشىتىپ يۈرگهندۇ ،ئۆلگهندە بىلىدۇ،مانا ئهمدى ئۈرۈمچىگه چىقىپ كىتىپتۇ،شۇ يهردە كىملهرنى

دەرىتلهردىن،،،،،،،،، قۇتۇلدىغان ئوخشايمهن بۇ

*******

ي كۆچىدىغان ئادەم بۈگۈن ئۆ! ئاتقىلى ،تۇرىڭه نهۋاق تاڭ! ھهي ئورنىڭىزدىن تۇرۇڭ دەيمهن_

مۇشۇنداق ياتامدا؟

پۈركىنىپ يىتىۋالغان ئهكرەم ،ئايالىنىڭ گىپىنى ئاڭلىماسلىق ئۈچۈن ،بىشىنى يوتقانغا چىڭ

.ئىچىگه تىقىپ يىتىۋالدى يوتقاننىڭ

! تۇرۇڭ دەيمهن ھوشۇر،ھهي ھــــــــوشۇر_

قىلغىنه،بىشىمدا دۇمباق رئــــــــــــــــــــــا ،بىردەم ئۇخلىۋاالي،چىقىپ چاينى تهييا_

.دېدى ئهكرەم نارازلىق ئارالش_چىلىۋەرمهي،

بوپ بهردى ھه سىزگه؟ خىجىل بولمايدىغان كۈن چاشكىدا قوپۇپ يۈزىنى يۇيۇپال ئاپام يوق_

ئۇخالۋىرىڭ ئهمسه،سهل تۇرۇپ ،جىنىم خوتۇن ،ئۆي كۆچىلى ،ياردەم قىل دىسىڭىز.قىلىدۇ ئىشىنى

.ھىچكىم يوق جۇمۇسىزگه ياردەم قىلدىغان

تۇرسدام بولدىغۇ! خوتۇن بولدى،بولدى،توال جىجىۋىللىق قىلىۋەرمه_

ھى ھى ھى يهنه مهغلۇپ قىلدىم_

شهيتان قىز سهت كۈلۈشىنى ھۇ_

قىلغاندىن كىيىن ئهكرەم ئايالالر بىردەم كۈلۈشۈپ،بىردەم قاپاق تۈرشۈپ ئهتىگهنلىك ناشتىنى-ئهر

چۈششهكلهرنى رەتلهپ -ئۇششاق تىپىپ كىردىغان،رەيهانكوچىغا چىقىپ كىراكهشتىن بىرنى

.تۇردىغان بولۇپ كىلىشتى

كۈچهپ تارتىۋاتقان ئاسىم يىنىغىال كىلىپ قالغان يېڭى قوشنىلىرنى دەرۋازا ئالدىدا موخۇركىسىنى

.ئۆيىگه ماڭغان مايسىخاننى دەرۋازا تۈۋىدىال توختىتىۋالدى كۆرۈپ قىزنىڭ

ھازىرچه نادىرەنىڭ ئۆيىگه بارماي تۇرغىن، . كىلىۋاتىدۇقوشنىالر قارا خوتۇن،يېڭى_



رەتلهپ بولغۇچه كهچ كىرىپ ھىرىپمۇ قالىدۇ ھه قاچان،ئوخشىتىپ بىر تهخسىدىن كېرەكلىرنى-نهرسه

ئهتكىنه،مهن ئىغىر نهرسىلىرنى چۈشۈرۈشىگه ياردەم قىالي لهغمهن

ى قوشنىلىرغا مايسىخان،ئاران قويغان ئوسمىلىرن دېدى_ماي ماقۇل غوجام ،_

.بولۇپ داڭلىيالمايدىغانلىقىدىن كۆڭلى يىرىم

. جۈپلهر بهكال خوشال ئىدى ئانچه يېڭى بولمىسىمۇ ،ئازادە ئىككى ئىغىز ئۆيگه كۆچۈۋالغان بۇ بىر

دوقمۇشتا شىمىشكه چىقىپ ئولتۇرۇپ ئۇالرنىڭ ئۆزلىرگه قوشنا بولۇپ كهلگهنلىكىنى مايسىىخان

.بولدى غان قوشنىلىرغا يهتكۈزۈپجاھاننىڭ پارىڭىنى قىلىدى

ئولتۇرۇپ دېدى مايسىخاننىڭ ئوڭ بىقىنىدا_شهھهرلىك بولغاچقا ھالى چوڭدۇر ھه قاچان،_

.قارسىلدىتىپ شىمىشكه چىقىۋاتقان تۇرغۇناي باخشى

سهندەك،بىزدەك،ئۈستىگه تاغار ئارتىۋالغاندەك يۈرمهيدۇ،دېگىنه قىرى باخشى،ھى ھى ھى يهنه_

.زى سهل ئالغاي قۇربانهم،كۈلدى بىر كۆ

قولۇمغا قول بولىۋاتىدۇ . دېدى مايسىخان ھاياجانلىنىپ_خوشنام، نهدىكى گهپنى قىلىدىكهنسىلهر_

ئارام دىگهننى چىنىدەك پاكىزە-ھويال.شۇنداق سهھهر تۇردىكهن . كىلهر،كهلمهيال دەڭالرا

ئۈستىگهتاماققىمۇ ئۇنىڭ. الرابىزنىڭ يالغۇزلۇقىمىزنى پهقهتال چاندۇرمايۋاتىدۇ دەڭ.تازلىۋىتىدۇ

ئىشقىلىپ شۇنداق بىر خىل بىز ئىسمىنىمۇ ئاڭالپ باقمىغان كاتلىت دەمدۇ. شۇنداق ئۇستىكهن

. كهچ كىلىدۇ،شۇڭا تاماققا چاقىرىمهن توال ۋاقىتالردا ئىشتىن. تاماقالرنى ئوخشىتىپ ئىتىدىكهن

مۇ تۇمۇچۇقتهكال بىر ئۇز خىنىم،قايسى ھى ھى ئۆزى قاچىنى ھهرگىز ماڭا تاشالپ قويمايدۇ دەڭالرا،

كهتكىننى كۆرۈپ كىچىك قۇتىدا بىر پۇراقلىق ماي بهرگهن قوللىرىمنىڭ يىرىكلىشىپ-كۈنى يۈز

.كهتتى قاراڭالر ئىدى، سۈركىسهم ئوڭشىلىپال

دېدى گهپكه قۇالق _باقاي، ۋىييهي،قىرغاندا ساڭا نىمه ئهڭلىك ئۇ،ماڭا بهر،مهن ئىشلىتىپ_

.رغان تۇرسۇناي جالداقسىلىپ ئولتۇ



ئاۋۇ ئىرىڭ دىگهن تاز ئىلىپ بهرسۇن،نىمىگه تهگكهن .نهنىڭ مىيىكهن ئوش،سهن جالداققا_

ئۇنىڭغا ھى ھى ھى

مهھهلله قىسقا> مايسىخاننىڭ شۇ گىپىدىن كىيىن ئايالالر كونا ئادىتى بويچه

.بىرگه يهتكۈزۈشكه باشلىدى_بىر<خهۋەرلىرنى

ئۆيىدە چىڭراق يۆتهلسه شۇ زامانال ھهممه بىلىپ كىتىدىغان نىڭبۇ بىر كىچىك مهھهلله،كىم

ئهمما شىمىشكه چىقىپ،ۋاتىلداپ ئولتۇرغان بۇ بىر .تۇردىغان بىر مهھهلله ،كۈلكىمۇ،يىغىمۇ بولۇپ

داۋاملىشىۋاتقانلىقىنى ئايالالر ئۇيغۇرالرنىڭ ھهققى قوشنىدارچىلىقىنىڭ يېزىالردا بولسىمۇ نهچچه

.ۇئىپادىلهپ تۇرۇپت



6

ۋايجــــــــــان،،،،،،

ياشقا كىرگهن بۇ بالىنى 12بىر كاچات ئىمىن ئورۇق ئىسىملىك ئهمدىال قاتتىق زەربه بىلهن ئۇرۇلغان

.ئۇچۇرۋەتتى ئارقىسىغا

يۈەننى ئايرىم بهش ھهي ھارامدىن بولغان شۇم، كىمىڭنى ئاخماق قىلىسهن؟ قاراپ تۇرسام_

ئاپىرامتىڭ؟ ئۆلگۈڭ كهلدىمۇ تىقىۋاتىسهنا؟ تاپقان پۇلنى تولۇق تاپشۇرماي ئاناڭنىڭ قىشىغا

ئىتنىڭ بالىسى؟

بوزەك قىلىۋاتقان كىمدۇر دەپ ھهيرانلىق بىلهن بۇ ۋەھشى شۇنچىلىك ئوماق ،ئۇيغۇر پهرزەنتىنى

ق چقىپ تۇرغان، يامان قىلىقلىرى بىلهن بۇ ئهسلى كۆزلىرىدىن ياۋۇزلۇ .ئىنساغا سهپسىلىپ قارىدىم

.سهلبىي تهسىر بىرىپ كىلىۋاتقان ئهرشىدىنكهن ئهمهسمۇ ھهر بىر كىشىگه

قولىدىكى تاماكىنى غالىپالرچه بالىنىڭ ئورۇق . رەھىمسىزلهرچه ئۇراتتى ئۇ كىچىككىنه بالنى



ان ئوننهچچه كىچىك باالمۇنۇ ئالدىدا قارات تىزىلىپ تۇرغ. بۇ يهرلىرگه ياقاتتى-ئۇيهر بهدىنىنىڭ

ئىمىنغا تهگكهن تاياقنى يهپ قالماسلىق ئۈچۈن بارلىق يانچۇقلىرنى تهتۈر ئۆرۈپ پۇلنىڭ

.ھهممىسىنى خوجايىنىغا تاپشۇردى

يولىغا كىرگهن بۇ ھايۋان <سودا>توپالپ،باال ئالداپ ئۈرۈمچىنىمۇ سىستىۋىتىپ،ئهتىراپىغا شايكا

مدىلىكته شاڭخهي كوچىلىردا غالىپلىق مارشىنى ياڭرىتىۋاتقان ئه.قالغان ھازىر خىلىال ئهتلىنىپ

ئانىالرنى زار قاقشىتىپ،مهكتهپتىنال ئالداپ ئهكىلىۋالغان بۇ نارسىدىلهر ھازىر_ئاتا نۇرغۇن. ئىدى

ئىشلهپ بۇنىڭ قۇللىرى، قىزالر خۇددى دىدەك ئىزۇرادەك،ئوغۇلالر ئۇنىڭ ئاسالىق پۇللىرنىڭ

قاندۇردىغان ئويۇنچۇق ىنه نازۇك غۇنچىالرنى توڭگۇزالرنىڭ نهپسىنىكىچىكك. تاپقۇچىسى ئىدى

،يۈزلىرگه ھارام قانلىرى يۈگرۈپ خىلى تونىغۇ ئورۇنۇپ<ئاكىلىق> قىلىپ بهرگهن بۇ ھايۋان ھازىر

.رەڭ تۈزەپ قالغاندى

بۇدا يهنه شۇنداق كۆزۈمنى غهلهت قىلىشقا ئۇرۇنىدىغان ! ئىتنىڭ كۈچۈكى ھهي ئىمىن دىگهن_

بۈگۈن ساڭا تاماق يوق شۇم،كۆزۈمدىن . تهتۈر سويۇپ داپ كىرىمهن ولساڭ تىرەڭنىب

.يوقۇلۇش يوقال،ھهممىڭ

سهبىيلهر ئۈستىدە قوغالشماق كىچىككىنه گۈندىخانىدا ،پاسكىنا ،زەي يهردە تىقىلىشىپ ياتقان بۇ

گه ئۆتكهن كۈنلىرنى بىر-پهس ئاۋازدا بىر ئويناۋاتقان چاشقانالرغىمۇ پهرۋا قىلشقۇدەك ھالى يوق،

سۈتلهرنى چاندۇرماي تۆكىۋەتكهنلىرنى ،قۇۋۋەت ئاپىسى ئىچ دەپ زورلىغان. سۆزلهپ بىرىشىدۇ

بىرگه ئىتىپ ئويناپ _ياڭاقنى ئۆيدىن چىقىپال بىر بولىدۇ دەپ يانچۇقىغا سىلىپ قويغان

ئهڭ كىچىكى . رىدۇبىرگه دەپ بى-كۆز ياشلىرنى تۆكۈپ تۇرۇپ بىر تهكرار-تاشلىۋەتكهنلىرنى تهكرار

بولغان بۇ مىللهتنىڭ كهلگۈسى قۇرغۇچىلىرنىڭ ،ئۇيغۇرنىڭ ئۈمۈتلىرنىڭ ياشلىق14 ياش،چوڭى 8

ئارزۇسىمۇ قالمىغان،ئۇالر پهقهت خوجايىنىدىن تاياق يىمهسلىكنى،بار ھۈنىرى بىلهن ھازىر ئارتۇقچه

بىلهن ا تاماقنى ئىنتىزارلىقتىپىپ چوشقىغا سىلىپ بهرسه كۆڭلى ئىلىشىدىغان بىر قاچا يۇند پۇل



خوجايىنالر شىنجاڭنى <ئۇيغۇر> ئانىسىنى سېتىۋىتىشتىن يانمايدىغان بۇ-پۇل ئۈچۈن ئاتا.كۈتۈشىدۇ

ئهگهر سىز . دەپ تۇنۇشتۇردۇ <پاھىشىلىككه بهك يارايدۇ ئوغرى،قىزلىرى> باشقا شهھهرلىكلهرگه

سىزنىڭ . مۇ تهس،چۈنكى سىز ئۇيغۇرياتاق ئىزلىسىڭىز ئىشىڭىز بهك ئىچكىرى ئۆلكىلهرگه بىرىپ

ئۇالر سىزنىڭ ناھايتىمۇ . بۇ يهردە ئاللىقاچان بىر كىملهر سېتىپ بولغان مىللهت كىملىكىڭىزنى

ئهسىرنىڭ ئاخىردىن باشالپال بۇزۇلۇپ كهتكهن مىللهت20،ئالىمالر كۆپلهپ چىقىپ، مهدەنىيهتلىك

ئهمهس، ئهسىرلهردە دۇنيانى سورىغانئوتتۇرا .ساندا بىلىدۇ خاالس-ئىكهنلىگىڭىزنى ئاندا

.قارايدۇ ئوغۇرلۇق ،بۇزۇقچىلىقتا باشقىالرغا ئۈلگه بولۇپ بىرۋاتقان ئۇيغۇر دەپ

غهيرەت پالكۆزما؟_

.بىر ئاۋاز قارشى تهرەپتىن دېدى قىزالرنىڭكىدەك ئىنچىكه-ھى ھى ئاكا مهن شۇ،_

قول ئاستىمدىكى شۇمالرنى ساڭا ،ماۋۇ ئۇكام مهن ئىككى كۈندىن كىيىن شىنجاڭغا بارماقچى_

.ئىش ھهققىڭ بۇرۇنقىدىن يۇقۇرى بولىدۇ. ئىپىڭ بار تاپشۇراي دەيمهن سېنىڭ بۇنداق ئىشالرغا خىلى

.يىنىڭغا بارىمهن چاتاق يوق ،ئاكا ئهتىال_

_ok

قويغان ئهرشىدىن بۇ قىتىم ئاالھىدە پىالن سىرلىق كۈلكىسى بىلهن تىلىفۇن تۇرۇپكىسىنى ئورنىغا

شېرىكلىرى بولۇپ،بۇ قىتىم بارغاندا ئهڭ چىرايلىق ئۇنىڭ ئۈرۈمچىدە خىلى كۆپ. ۈزگهن ئىدىت

ئۇنىڭ مهقسىتى قىزالرنى . تالالپ،ئۇسسۇلچىلىق يولى بىلهن ئهكهلمهكچى نى25قىزالردىن

سىلىپ،ھازىرقى پايدىسىدىن نهچچه ھهسسه ئارتۇق پۇل تىپىش، يهنه تىخى ئۇنى پاھىشىلىككه

ئانىسىنىڭ يىنغا بىرىپ بىر كاللهك پۇلنى-ئىش كهلمهيدۇ دەپ ئهيىپلهيدىغان ئاتا قولىدىن

.جاققىدە قويۇپ ئۆزىنىڭ قالتىس ئىكهنلىكىنى ئىپادىلهش ئىدى

ئۇ بارسا . ئهرشىدىن بايۋەتچه يامغۇرلۇق بىر كېچىدە شىنجاڭغا يول ئالدى ئاالھىدە ياسانغا

ئۇ بارسا مىللهتنىڭ كهلگۈسى. ۈلۈك بهخىتىگه ئولتۇردۇ ئۇيغۇر قىزىنىڭ مهڭگ25گۈزەل پهرىزاتتهك

ئۈچۈن بۇ ئۇيغۇرالر. ئۇيغۇر قىزى ئۆز ئايىقى بىلهن ئازاپ يولىغا ماڭىدۇ25ئانىلىرى بولغان

.توال لهر بهك <ئهرشىدىن> كىچىك يوقىتىش ئهمهس، چۈنكى بىزدە



ئۇسۇلچى قوبۇل قىلىش ئىالنى

ئۆمىكىگه ئۇسۇلچى قوبۇل قىلىمىز لشاڭخهي شهھهرلىك يېڭى دۇنيا ئۇسۇ

ياشقىچه22 ياشتىن 16يىشى

گىچه180تىن 150 :بوي ئىگىزلىكى

قىچه60-45: ئىغىرلىقى

.يوق،لىكىن خهنزۇچىنى ئاڭالپ چۈشىنهلهيدىغان بولىشى كىرەك مهدەنىيهت سهۋىيهسى چهكلىمه

.كىرەك ە تارتۇق بولماسلىقىبهدىنىد.تۇرقى كىلىشكهن-چىراي <تهربىيهلهنىدۇ ئۇسۇلدا ھهقسىز>

.سىرتىدا يۈەنگىچه،ياتاق،تاماق3000 يۈەندىن 1800ئايلىق مائاشى

بۇ يهرلىرگه -بهدىنىنىڭ ئۇ يهر پاھ،ئىالن ئهتىراپىغا ئولىشىپ كهتكهن قىزالر بىردە بويىغا،بىردە

.قارماقتا

ئايلىق .تهپته بىكار ئوقۇپتىمهن دەپ يۈرۈپتىمهن تىخىمهك سهنئهت. ئهجهپ ۋاقتىدا كۆرۈپتىمهن-

.تخىى رەناغا تىزراق خهۋەر قىالي،سان توشۇپ كهتمىسۇن يهنه يۈەنگىچه ئىكهن3000مائاشى

كوي ئىلىپ ئىشلىگهندىن شۇ يهرگىال بارمايمهنمۇ،ئااليتهن ئۈرۈمچىگىمۇ 250 ئاشخانىدا ئايدا_

كۆرۈپ قاالر ق بولسىممۇ كۈننىڭ سىرىقىنىئانام ئازرا-مانا،بىچارە ئاتا كهلدىم

ئۆز پۇلنىڭ سانىنى كۆرۈپال باشقىنى كۆرمىگهن بىر نهچچه قىزالر ھىچنىمىنى سۈرۈشتۈرمهيال مانا

.تالالندى بولۇشقا <ئۇسۇلچى> ئايىقى بىلهن

*************

.ئۇف،چارچاپ ئۆلهيال دېدىما



ئارانال ئىچىپ كىرگهن رەيهان رەيهان ئۆيىدە سومكىالر سهۋەبىدىنمۇ ئىشىكنى قولىدىكى ئىغىر

سومكىالرنى تاشلىدىدە،ئاپىسى سىلىپ . يوقلۇقىنى كۆرۈپ السسىدە بوشىشىپ قالدى ئهكرەمنىڭ

.تۈرۈملهردىن ئازراق ئىلىپ مايسىخاننىڭ يىنىغا چىقتى-تاتلىق بهرگهن

ئاچا ئهسساالم_

قاچان . قىزغىنلىق بىلهن دېدى مايسىخان_ۋەي قىزىم قايتىپ كهلدىڭىزما؟ قىنى يۇقۇرغا ئۆتۈڭ،_

قايتىپ كهلگهنتىڭىز؟

ماۋۇ نهرسىلهرنى ئاپام . سىرىتقا چىقىپ كهتكهن چىغى تىخى ھازىرال كىلىشىم ئىدى، ئهكرەم_

بىقىڭ ئاچا، بهرگهن،ئازراق بولسىمۇ تىتىپ

ڭىز ھاردۇقىڭىز چاي ئىچسى بهكال ئاۋارە بولۇپ كىتىپسىزغۇ قىزىم، جىندەك ئولتۇرۇپ تۇرۇڭ،قىزىق_

تۇرۇپتىمۇ؟ ئاپىلىرىڭىز ياخشى.دېدى گۈلسۈمخان چاي دەملىگهچ_چىقىدۇ،

ئانىسىنىمۇ يوقالپ -ئاتا پات كىلىپ تۇر دەيدۇ،ئهكرەمنىڭ-ھهئه،مىنى يوقاپ كهتمهي پات_

بوالتتى، لىكىن مۇشۇ يېزىدا ئىشلهپ چىقتىم،ئهسلى كىلىن بولغانكى ئۇالرنىڭ خىزمىتىنى قىلسام

.قالدۇق

ئۇزۇن قىزىم ،قانچه ياشقا كىردىڭىز بۇ يىل؟ خىزمىتىنى قىلىۋالدىغان ۋاقىت دىگهن_

كه 24_

ئهمهسمۇ ،سىزدەك چىرايلىق ،ھهممه يهرلىرى قامالشقان چوكان ئاز گۈلدەك چاغلىرىڭىزكهن_

سالماڭ جۇمۇ،سىزگه قارىسام ھهقىقى ئۇيغۇر قىزىنى كۆرگهندەك بولىمهن، جۇمۇ،چېچىڭىزنى كىسىپ

ئهكرەم. ئۇنىمىغىنىمغا قويماي بىر ئوبدان چىچىنى بۈدرە قىلىۋاپتۇ قۇش چاڭگىسىدەك اۋۇ نادىرەئ

تهگمىسۇن باالم ئىككىڭالرغا بهكمۇ ھهۋىسىم كىلىدۇ،ئالتۇن ئۈزۈككه ياقۇت كۆز دىگهن شۇدە، كۆز

ھى ھىه

ۇ ھهمداستىخانالرنىڭ ئاۋازدا ئىچىلىشى ب كونىراپ كهتكهن ياغاچ ئىشىكنىڭ غاچ قىلىپ ئىچىنىشلىق



.پارىڭىنى ئۈزۈپ قويدى

بۇرۇلكا،قارا كۆزەينهك،قولىدا قارا چامادان-ھهيكهندەك قىتىپ تۇرغان،قارا كاستىيۇم بوسۇغىدا

نهچچه سىكىنۇتتىن كىيىن بىر. ئىنساننى مايسىخان دەماللىققا ئىلغا قىاللمىدىيۇ<قارا> كۆتۈرگهن بۇ

ئهتۋارلىق ئوغلى ئىكهنلىكىنى بىلىپ ۇتلىشىپ يۈردىغانئۇ ئۆزىنىڭ ئىشتاننىڭ پۇشقىقىغا پ

.قۇچاقلىرنى كهڭ يىيىپ بالىغا يۈگۈردى

باالم بۇ سهنمۇ؟ جىنىم_

ئالغان بۇ ۋاپاسىزنىڭ كۆزلىرى كهلگهن ئانىنى سوغۇق قۇچاقلىرى بىلهن قارشى ئالدىغا يۈگرۈپ

ئۆزىگه ئهسهبىيلهرچه .كهن ئىدىرەيهانغا چۈش تهمتىرەپ ،نىمه قىالرنى بىلمهي ئولتۇرۇپ قالغان

.كۆزەينهك ئارقىسىدىن رەيهان بايقىيالمىدى تىكىلىپ تۇرغان جىرتاق كۆزلهرنى قارا

خىنىم كىم ئۆزى؟ بۇرۇن كۆرۈپ باقماپتىكهنمىنا؟ سىلهرنى سىغىنىپ كهلدىم ئاپا، بۇ

ڭلىكىدىن خىجىل دېدى مايسىخان ئوغلىنىڭ بىزە_ئۆت باالم، ئاۋال قولۇڭدىكىنى قويۇپ يۇقۇرغا

.ئايالالر ھازىر بىزگه خوشنا ئولتۇردۇ-دوختۇرخاننىڭ دوختۇرى،ئهر بۇياق يېزىلىق. بولۇپ

دىگىن،مهن تىخى، ھى ھى كۆزنىڭ يىغىنى يىگۈدەكال چىرايلىق ئىكهنا،،، ئايالالر-ئهر_

ال ئىككىسگهبا-ئانا. كهلمهيال باشالنغان قىلىقسىزلىقتىن بىر قىسما بولۇپ كهتتى-كىله مايسىخان

قاراپ نمه قىالرنى بىلمهي قالغان رەيهان تىزراق چىقىپ كىتىش ئۈچۈن دۇئاغا قول

دېدى ئۇ دۇئا <مايسىخان ئاچام بۇنداق ئوغلىنىڭ بارلىقىنى ئهجهپ ئىيىتماپتىكىنا>.كۆتۈردى

.قىلغاچ

شته ئوخشۇتۇپ قوي سويغان، يېڭى گۆ كهچلىك تاماقنى مۇشۇ يهردە قىاليلى قىزىم،تاغىڭىز ئهتىگهن_

.كهلدى بىر مانتا قىاليلى،ئۇنىڭ ئۈستىگه ئوغلۇممۇ قايتىپ

تىز قهدەملهر -تىز ئۇ.چوڭ ئايالنىڭ گىپىنى يىرالمىغان رەيهان ماقۇل دەپ ئۆيىگه يىنىپ چىقتى_

قۇچاقلىۋىلىپ بىر ئىغىزمۇ گهپ بىلهن ئۆيىنىڭ ئىشىكىنى ئىچىپ كىرىشىگىال ئهكرەم ئۇنى چىڭ



.بهرمهي سۆزلهپ كهتتىقىلىشقا پۇرسهت

سهن يوق،مىنى دەششهت قار بىسىپ كهتتى دىگىنه ،بۇنىڭدى كىيىن شهھهرگه ئىككى كىچه_

.يىنىپ چىڭ جۇمۇ جىنىم كىرسهڭ قونماي

چېشى جىنالردىن بىرەرسى قويىڭه سىزنى ،ئهر كىشى تۇرۇپ قورقۇنچاقلىقىنى،يهۋەتسىچۇ_

قويۇپ؟ ى تاشالپھى ھى سېنى سىغىندىم،نهگه كهتتىڭ سومكىالرن_

بىردەم ئولتۇرسام .مايسىىخان ئاچامغا ئاپام بهرگهن يىمىشالردىن ئازراق بىرەي دەپ كىرگهن_

تاماق قىاليلى دەيدۇ،ماقۇل كهچته بىرگه. يوچۇنال بىرسى كىرىپ كهلدى،شۇنىڭ بىلهن يىنىپ چىقتىم

ىرىۋاتاتتى ئهتىۋارلىق نهرسىلهرنى سىلىپ ب ھه راس ئاپامالر سىزگه دەپ بىر. دەپ قويدۇم تخى

گهپ سىز دىهەن كىتاپ تىخى كهلمهپتۇ كىلهرقى قىتىم كۈيئوغۇل،ئۆزىڭىز كۆرىڭه ئىلىپ، يهنه بىر

بىردەم ئۇخلىۋاالي،ھىرىپ كهتتىم .كىرگهندە ئىلىپ قوياي دەيدۇ

ئۇخلىۋال،،،،، ماقۇل خوتۇن ،بىردەم_

ئهكرەم بىلهن پاراڭلىشىپ ئولتۇرسىمۇ لۇڭدارەيهان مانتىنىڭ قىيمىسىنى قىلغاچ ،چايخانىنىڭ بىر بۇ

. بىلهن كۆز بىقىشىپ قىلىپ بىر قىسمىال بولۇپ قالدى تۇرۇپال ئۆزىگه تىكىلىپ قالغان كۆزلهر-تۇرۇپ

نىمىدۇر،ئادەمگه ئىش تىپىپ بهرمهس دىگهنلهرنى خىيالىدىن نىمانداق تهلهتى سهت بىر

ىس قىلىپ ئىشىنى داۋامالشتۇردى،لىكىن بۇ ئويالپ كهتكهنلىكىنى ھ ئۆتكۈزدىيۇ،بهك ئارتۇقچه

.نهچچه قىتىم يۈز بهردى سىرلىق قاراشالر يهنه

پاھ،پاھ،ئاپئاق بويۇنلىرى، تولغۇشۇپ . چىرايلىقكهنا كاساپهت،بىر يۇتۇم سۇ بىلهن يۇتۇۋەتكۈدەكال_

مهس،ئهلهس قىلىپ قويدىغان ئاۋۇ خۇمار كۆزلىرى يۈرەكلىرىمنى تۇرغان چاچلىرى،ئادەمنى

بۇ تۇمۇچۇقنىڭ ۋىسالىغا يىتىدىغان بىرەر يولنى تاپمىسام بولمامدۇ ئۇف،. ئوينىتىپالۋەتتىغۇ

ياش 10داردىن قاچقان قىرى خوتۇنالر ئۇچىرايدۇ، مۇشۇنداقتىن بىرسى ئۇچىرسا نىمه،ماڭا نهدە



كهتمهسمىدىم، ۋاي يۈركىم ياشرىپ

دىن ئۇدۇلىدىكى ئۆينىڭ چىرىقى ئهرشى كۆڭلىگه بىر دەمدە نهچچه خىل خىيالالرنى پۈككهن

.ئولتۇدى ئۆچكىچه قاراپ

خـــــــــــــــــــــــــهپ

7



دېدى ئهكرەم ئۆستهڭ قىرىدا_بىر كهلگهنچه بۇ يهرگه قايتا كىلىپ باقماپتۇق ھه رەيهان، ھىلىقى_

.سالقىن شامالدىن ھۇزۇرلىنىپ ئولتۇرغان ئايالىغا قاراپ

. قىلىمىز دەپ بىر يىلنىڭ قانداق ئۆتۈپ كهتكهنلىكىنى بىلمهيال قاپتۇق شۇنى دەيمهن،خىزمهت_

مايسىخان ئاچىنىڭ ھىلىقى بالىسى ئۇزاق تۇرمىدى بۇ يهردە،بولمىسا ئۇالرنىڭ ئۆيىدە دىگهن بىلهن

.بىر مىنۇتمۇ ئولتۇرغۇم يوقتى

قانداق دەيسهن خوتۇن؟_

ئۇنىڭ ئۈستىگه كىله .نى كۆرسهمال بهدىدنىمگه تىتىرەك ئۇلىشىپ كىتىدۇبىرنىمى نىمىگه بوالتتى، ئۇ_

بىلىم ئاشۇرۇشقا ماڭىسىز، سىز كهلگۈچه بىرەر ئىش بولۇپ قاالرمىكىن دەپ ئهنسىرگهن ھهپته

.قوغدايدىكهن خۇداغا شۈكرى ئۇ ئاۋال كهتتى،پاك مۇھهببهتنى ئالالھ ئىگهم.ئىدىم

.دېدى ئهكرەم ئايالىغا_،ئارتۇقچه خىيالالردا بولما خوتۇن_

ئىلىپ دېدى قىز كۆزلىرگه ياش-تاق بولىدىغان بولدىدە،-ئۇغۇ شۇ،سىز كهلگۈچه تاقىتىم_



ئۇنىڭغىمۇ بارماي دىسهم يا ئۇنمايسهن،مهن كهلگۈچه شهھهردە ئىشلهپ تۇر دىسهم_

.همدىبولدىدە ئ كۆنمهيسهن،سېنى بۇ يېزىدا تاشالپ قويۇپ بىر كۆزۈم ئارقىدىال كىتىدىغان

.رەيهان قىزارغىنىچه دېدى_مهنال ئهمهس،سىزنى ساقاليدىغان يهنه بىرسى بار جۇمۇ،_

كهلگۈچه ئىغىرلىشىپ كىتىسهن ھه بىلىمهن جىنىم، ئۆزەڭگه قاتتىق دىققهت قىل، مهن قايتىپ_

.تۇرالمىدىم قاچان،سېنى جاپاغا قويدۇم،بۇرۇن بهرگهن ۋەدەمدە

كىيىن ئۆيۈمگه كىرىپ ن تۇرمامدىمهن،بىر نهچچه ئايالردىنئۇنداقمۇ دەپ كهتمهڭ، بىر ئوبدا_

كىرەكلىرىڭىزنى -قايتايلى،نهرسه كىتىمهن ئهمهسمۇ،ئهنسىرىشىڭىزنىڭ ھاجىتى يوق،جۈرىڭه ئۆيهگه

.تهييارالپ بىرەي

ماقۇل ئوماق شۇم_

بارلىق كۆڭۈلسىزلىك،جۇدۇنلۇق كۈنلهرنىڭ ئهكرەم يېزىدىن ئايرىلىش بىلهنال ئهمما

.نىدىغانلىقىنى رەيهان خىيالىغا كهلتۈرمىگهن ئىدىباشلى

قويغاندىن كىيىن تىخىمۇ يالغۇزلۇق ھىس قىلغان رەيهان بىكا قالغان توال يولدىشىنى ئۇزىتىپ

.مايسىخان ئاچىنىڭ يىنىدا ئۆتكۈزدى ۋاقىتالرنى

ىنى ياخشى مىهرىبانبۇ ئايال، قىزغا قانداق قىلسا ھامىل تولىمۇ ئاق كۆڭۈل،خۇددى ئاپىسىدەكال

.ئۈگىتهتتى كۈتكىلى بولدىغانلىقىنى

. مىهرىنى ئويغاتقاندى ئهمدىال ئىككى ئايلىق بولغان ھامىله رەيهاندا بهكمۇ ئۇلۇغ ئانىلىق

ھامىلدارلىق مهزگىلى،ئانا بولغۇچى دۇنيادىكى جىمى ئانا بولغۇچىالر بىشىدىن كهچۈردىغان بۇ

كىچىككىنه . ئاتا قىلىدىكهن تىلهكلهرنى ىيارئۈمۈت،پهرزەنت ئىشقىدىكى بهخت-كىشىگه ئارزۇ

.......بىلهن يۇغۇرۇپ كىتىدىكهن ئهمهسمۇ تۆرەلمىگه بولغان مۇھهببىتىنى ئۆز قىنى

:بىلگهندە ئهكرەم ئايالىدىن ئۆته خوشال بولغان ئىدى ئۇ ئۆزىنىڭ ئانا بولدىغانلىقىنى

.بهخىتلىك قىلىدىغان بولدۇڭ دەپ جىنىم رەيهان،مىنى تولىمۇ_

ئىككىمىز ئوخشاش_



.بهخىتلىك تاتلىق شۇنداق ئىككىمىز تهڭ_

سۆيۈنۈپ ئۆزىنى دۇنيادىكى ئهڭ ئۇ ئايالىنى تىخىمۇ چىڭ قۇچاقلىدى،شۇ چاغدا رەيهان تولىمۇ

ئهكرەم بىلهن بىر كىچه دىگۈدەك ئۇخلىماي شۇ چاغدا ئۇ يهنه. بهخىتلىك ئايال ھىساپلىغان ئىدى

پاراڭلىشىپ چىققان

نىمه قويىمىز رەيهان؟ ئىسمىنىبالىنىڭ_

بىلهن دېدى ئۇ بهختىيار كۈلكىسى_سىزنىڭ خالىغىنىڭىزچه بولسۇن،_

ئاپئاق،،خۇمار كۆزلۈك بىر ئالالھ نىسىپ قىلىپ قىز تۇغساڭ ئىسمىنى الله قويايلى،خۇددى سهندەك_

ئالالھ نىسىپ ساخاۋەتلىك بولۇشقا ئوغۇل تۇغساڭ نۇرتاي قويايلى،نۇرتاي ھاجىمدەك. قىز بولسۇن

قىلسۇن

ھى ھى ماقۇل_

ئۇزۇن ئۆتمهي ،ئهكرەم ئۇنىڭغا تاتلىق ئهسلىمىلهرنى ھهمراھ بۇ سۆھبهتلهر بولۇپ

رەيهان . سۆيگهنچه بۇ قهدىردان ئايالىدىن قىيالماسلىق ئىچىدە ئايرىلدى قىلىپ،پىشانىسىگه يىنىك

ۇرغان گۈزەل ئهسلىمىلهرنى پات كىلىپ تۇردىغان تىلىفۇن،يهنه ئۇالر قالد-پات يولىدىشىدىن

.ئالدىراش ئىشلهيىتتى ئهسلىگهچ



******************

تۇمۇچۇق ئهجهپ ئىسىمدىن چىقمىدى ھىلىقى_

كىمنى دەيسهن ۋا ئاكا؟_

دېدى ئهرشىدىن ئالدىدىكى توخۇ پاچىقىنى _ئىسىڭدىدۇر، پ كهلگىنىمئۆتكهندە ئۆيۈمگه بىرى_

پالكۆزگه يالماپ يۈتۈۋاتقان غهيرەت

شۇنداق_

ئايالالرغا ئىجارە بىرىپتۇ -ياش ئهر ھويلىدىكى بىكار قالغان ئۆينى،شهھهردىن خىزمهتكه چىققان_

همهسمايىگۈدەك گۈزەلكهن ئ ھىلىقى ئايالى كاساپهت ،كۆزنىڭ يىغىنى. دىگىنه

قىزالر تۇرسا ئهمدى خهقتىن ئاشقان خوتۇنغا نى-ئهتراپىڭدا تىرناقتا توختىغۇدەك نى.ھهي ئاكا -

.خوشامهت ئارالش دېدى ئۇ_كۆزۈڭنى قىزارتىپ يۈردۈڭما،

مهن مۇشۇ كهمگىچه ئۇنىڭدەك .ماڭاۋا گۇي، ئاۋال كۆرۈپ باقه سهنمۇ،زۇۋانىڭ تۇتلۇپ قالىدۇ_

يىقىپالۋەتتى،شۇنچه قارساممۇ ماڭا قارار ۆرۈپ باقمىغان، يۈركىمگه ئوتنىئوماق ،تهبىئىي گۈزەلنى ك

.يهرگه كۆزى يوق، ئارانال قايتىپ كهلدىم دىگىنه بۇ

نى ياخشى ئورۇنالشتۇرغانسهن ھه؟<ئۇسۇلچىالر> ھه راس ھىلىقى

ھىساپقا نىھى ئورۇنالشتۇرمامدىغان،تازا ئهپلىدىم دىگىنه،ئارلىقتا بىر قانجۇقنىڭ ئۆلىۋالغىن ھى_

ھازىر سودىمىز بهك ياخشى ئالمىغاندا قالغانلىرغا پىچاقنى بىلهپ بىرال تهڭلىۋىدۇق زۇۋانى ئۆچتى،

. ھىساۋىڭغا ئۇرۇپ تۇردۇم دەيمهن،خىرىدارالر كۆپ، كىرۋاتقان كىرىمنى ئۇدۇللۇق بانكا

<تاماكا> م ئازراقباراي دەيمهن،بۇ قىتى يارايسهن،بىر ئىش،،،،،،كىله ھهپته مهن يهنه شىنجاڭغا_

كۆرۈپ كىلهي،،،ئاھ يۈركۈم، ھى ھى ئىلىپ بارغاچ ھىلىقى خىنىمنى بىر

تهلهپپۇزدا، ساقچىالر قاتتىق ھهركهتته ھازىر، بولسا بىر ھازىر ۋاقتى ئهەمس دېدى پالكۆز جىددىي_

چىق،قىز تۇرماق بىشىڭدىنمۇ ئايرىلىپ قالىسهن بىكا،،،، ئىككى ئايالردىن كىيىن



ئۆتكۈزۋاالي مهسلىههت،بولدى ئىشىڭغا ماڭ، مهن چىقىپ شۇمتهكلهر تاپقان پۇلنى وغرابۇمۇ ت_

پۇل،تاماكا،قىز ئۇالرنىڭ .بۇالرنىڭ ئىچكىردىكى بهخىتلىك ھايات كارتىنىسى مانا مۇشۇنچىلىك

يوق،،،،،،،،،،،،،ۋەتهن ،مىللهت دەپ قاقشىغانالر ھايات نىشانى،ئۇالردا نه ۋەتهن، نه خهلقى

ئاخماق كىشىلهر خاالس ىڭ نهزىرىدە پهقهت ئارتۇقچهبۇالرن

ئهرشىدىن بۇرۇنقى خوجايىنىق شۇنداق قىلىپ بىر نهچچه ئاينى تولىمۇ تهسىتلىكته ئۆتكۈزگهن

.مهينهت ئايىقىنى باستى ساالپىتى بىلهن مۇقهددەس ئانا ۋەتىنىگه ئىككىنچى قىتىم

8



ئويلىدى رەيهان تهشتهكتىكى _، پهش دىگۈچه ئۇ كهتكهنگه ئىككى ئاي بولۇپ قاپتۇ-ھهش

مهزگىللىرى بولۇپ،ئۇنىڭ قايتىپ كىلىدىغان كرەمگه ئهڭ مۇھتاجبۇ ئۇنىڭ ئه. گۈللهرگه سۇ قۇيغاچ

ھىجرانلىق كۈنلهرنى يولدىشىدىن . قاراپ كىتهتتى ۋاقتىنى بىلسىمۇ ھهر كۈنى چىقىپ يولىغا

.بىلهن قانائهتلهندۈرەتتى ساندا كىلىپ تۇرغان تىلىفۇن_ئاندا

بىر كۈنى چوقۇم چىقىسهن بۇ بۇيرىغان دېدى رەيهان قورسىقىنى ئاستا سىيالپ،خۇدا_جىم يات،

.دۇنياغا

خان؟ ھوي رەيهانگۈل،بارمۇ سىز_

.قويدى مايسىخاننىڭ سوزۇپ چاقىرغان ئاۋازى ئۇنىڭ خىياللىرنى ئۈزۈپ

ھازىر چىقىمهن ئاچا ھه،مانا_

ھاسراپ تۇرۇپ،شۇنداق ئالدىراش كىردىم خوشنىنىڭ دېدى مايسىخان-ماڭا قاراڭه قىزىم ،_

تۆكىۋاپتۇ، بىر قاراپ قويامسىز،بۈگۈن شهنبه دەپ زى قولىغا قايناقسۇئۆيىدىن، كىچىك قى

.دوختۇرخانىنىمۇ ئاچمايدۇ

ھهدە جۈرۈڭ ئهمسه ماقۇل_

شۇنداق كۆڭلى ئىلىشىپ كهتكهن بىلىكىنىڭ تۆۋىنى شهلۋەرەپ كهتكهن قولنى كۆرۈپ،رەيهاننىڭ

.ڭ قولىنى كۆرۈشكه باشلىدىيىغالۋاتقان قىزنى بولسىمۇ، ئۆزىنى قاتتىق تۇتۇۋىلىپ چىرقىراپ

ئۆيىدە قالدۇرۇپ دەرۋازىسى ئالدىغا كهلگهندە ئوغلى ئهرشىدىن مايسىخان ،رەيهاننى قوشنىسىنىڭ

دېدى مايسىخان _ۋاي جېنىم باالم ،كهلدىڭمۇ ،. چۈشۈرۋاتاتتى چامادىننى تاكسىدىن

گىشىپ قوراغا كىرگهن ئاپىسىغا ئه. ئىچىپ كهلگهن بالىسىغا ئۆزىنى ئىتىپ خالىماس قۇچاق-خاالر

.كۆزلىرى ئوغرى مۈشۈكتهك نىمىنىدۇر ئىزلهۋاتاتتى ئهرشىدىننىڭ

دادام قىنى ئاپا؟_

.ئېتىزغا كهتكهن، سهل تۇرۇپ كىلىپ قاالمىكىن _



كهتتىما؟ ماۋۇ قوشنىالر كۆچۈپ_

ياق_

يكهلتۈرۈشنىڭ ئامالىنى قىال ئهمدى ھىلىقى گۈزەلنى قولغا. ئۇف،سىرلىق كۈلدى ئهرشىدىن

.چۈشۈشى بىلهنال ئهرۋاھى ئۇچتى چارچاپ كىرگهن رەيهاننىڭ كۆزى ئهرشىدىنگه-ھىرىپ

ساالم خان_

.قارماي ھۇجىرسىغا كىرىپ كهتتى ياخشىمۇ،ئۇ شۇنداق دەپال كهينىگه_

تۇر،كهينىمدىن ئۆزەڭ يۈگىرەيدىغان بولىسهن، ھىم،كاساپهتنىڭ ھالى خىلى بار ئۆزىچه ،قىنى قاراپ

.ئهمدى ئىشىمنى باشالي. مهندەك كىىشكهن يىگىتكه تسام قاراپمۇ قويمايداشۇنچه قاش ئا

دېدى ئاسىم مۈرسىدىكى كهتمهننى _ئوتتۇرسىدا بۇتتهك قىتىپ تۇرۇپ كهتتىڭ؟ نىمانداق ھويلىنىڭ_

.تاشالپ يهرگه

ھى ھى كهلدىڭمۇ دادا_

كۆرمهيۋاتامسهن،،،،،قاچان كهلدىڭ؟_

رۇن ھىجىيىپ كهتكهن ئهرشىدىننىڭ كۈلكىسى دادىسىغا تىخىمۇبايا كىلىشىم، سۆزىدىن بۇ تىخى _

تىزلىكته خىيالىدىن بۇ دىگهنلهرنى <يهنه نىمه شۇملۇقالرنى ئويالپ كهلگهندۇر> .ياسالما تۇيۇلدى

ئايان چۈنكى ئوغلىنىڭ مىجهزى ئاتىغا بهش قولدەك. ئۆتكۈزدى

دېدى_جۈرە ،ئۆيگه كىرلى،ھازىرال قايتىمايدىغانسهن،_

ئىككى ھهپته تۇرۇپ قاالمهنمىكىن،دادا-بىرەر ھى ،ياقهيھى _

دېدى ئاسىم بىزرىپ ئولتۇرغان ئوغلىغا ئاچچىق بىلهن_قالدىڭ، نىمه ئۇ خانغا قاراپال_

قارايمهن نهدە ئۇنىڭغا_



ئادەممهن،يولدىشى ئاز كۈندە مىنى بىلمهيدۇ دەپ قاپسهندە باالم،يىالننىڭ كۆشىگىننى بىلىدىغان_

ماۋۇ يېزىدا بىزنىمۇ ياشىغىلى قوي بوالمدا؟ ىلىدۇ،خهقنىڭ خوتۇنىغا كۆز قىزارتىپ يۈرمه،قايتىپ ك

چاقچاق قىلمىساممۇ ھازىر ئهتراپىمدا قىز دىگهن ئهنسىرمه ،ۋا،،،، خهقنىڭ خوتۇنىغا_

.<ئىيتىلغان بۇ گهپنىڭ ئاستىدا،نۇرغۇن مهناالر بار ئىدى دادىسىغا يۈزسىزلهرچه>جىق

.كهچته رەيهاننى كۈزىتىش بىلهن كۈن ئۆتكۈزدى-بارماي ئهتىگهن هرگهئهرشىدىن ھىچ ي

ئالدىراش ئۆيىدىن چىقتى،پهرىزاتقىال ئوخشايدىغان زىلۋا،چېچهنلىك چىقىپ ئهنه رەيهان

تال كىرپىكلهر بىلهن ئورالغان،خۇددى ئالالھ بار گۈزەللىكنى شۇ-ئويناق كۆزلىرى،تال تۇردىغان

تازا سهپسىلىپ ھهي بويىدا بارمۇ نىمه؟. قاشالر،،،،،،ئاۋۇ لهۋلىرچۇ تخىئىنچىكه . قىزغا بهرگهندەك

.قورسىقىغا چۈشتى بىلىنمهس كۆتۈرۈلگهن-قاراۋاتقان ئهرشىدىننىڭ كۆزلىرى قىزنىڭ بىلنهر

ھـــــــــــاراملىق

ئۇنىڭغا مۇشۇ قورادا بار ۋاقىتتا قىزغا يىقىنلىشىدىغان پۇرسهت ئانىسى-ئۇ پۇرسهت كۈتۈۋاتاتتى،ئاتا

تورنى لىكىن ئۇ. تۇرۇپتۇ،رەيهاننىڭ قوپال مۇئامىلىسى ئۇنى تخىمۇ قىزىقتۇرۇپ بىرۋاتاتتى نهدە

ئۇنىڭ تىخىمۇ كهڭ يېيىپ ئۆزىگه ئهڭ ئهپلىك،قواليلىق پۇرسهت ئىزلهپ،ۋاقتى كهلگهندە

جىنىنى ئۇ مهھهللىدىكى بىر نهچچه،ھاراق دىسه. ساخاۋەتچىسى بولۇشقا تهييارالندى

ۋە ئۇالرغا ۋات بىر نهچچه كىشىگه ئازراق بۇل بهردى-دىغان،تۇل خوتۇندىنمۇ ئۆته ۋاتبىرى

:قويدى ھىچكىمگه چاندۇرماسلىق شهرتى بىلهن ئۆز تهلىپىنى ئوتتۇرغا

يۈەندىن قوشۇپ 200 مىنىڭ دىگىنىمنى ياخشى ئورۇندىيالىساڭالرال ئىش پۈتكهندىن كىيىن يهنه_

دوختۇرنىڭ ئۈستدىن ئۆسهك ىڭ ئۆيدە قوشنا ئولتۇرۋاتقان رەيهانبىرىمهن، چوڭ ئىشمۇ يوق ،بىزن

توي قىلغان بالىسى نهغمهت بىلهن سۆز تارقىتپ بىرىسىلهر،ئۇنى مهھهللىدىكى ھىزىمكامنىڭ يېڭى

ئىشهنگۈدەك ئايماي ماھارىتىڭالرنى ئىشقا قوناقلىقتا كۆرۈپ قالدۇق دەيسىلهر،ئامال بار خهق

.سېلىڭالر

.دىيىشتى بۇ بىر نهچچه ئهخمهق كىشى اسان ئىشھى ھى ھى بۇ ئ_



ئاسىمكامالرنىڭ ئۆيگه چىققان ھىلىقى رەيهان دىگهن دوختۇر بارغۇ؟_

.چىقپ كهتكهن بۇ بىر نهچچه ئادەمگه قاراپ ھاراقكهشلىكى چىرايىغا ھه ،دېيىشتى ،كۆپچىلىك_

چچه كۆرۈپ گهپ قىلمىغان بۇزۇق خوتۇن، بۇرۇنمۇ بىر نه مهھهللىنى بۇلغان بولدىغان بولدى،ئۇ-

يېڭى توي قىلغان ئوغلى نهغمهت بىلهن قوناقلىقتا دەل ئۈستىگىال ئىدۇق،ئاخشام يهنه،ھىزىمكامنىڭ

دەڭالرا،،،،،،،،ياۋ پانا چۈشۈپتۇق

كىشىلهر،ئۇالرنىڭ سۆزلىرىگه دەمالىققا چاقچاق قىلمايۋاتقانسىلهر؟ توپلىشىپ ئولتۇرغان بۇ_

.ئىشهنگۈسى كهلمىدى

،بىزنى خۇدا ئۇرسۇن ،يالغان بولساياق_

،ئهپسۇسالنغان قىياپهتته كىشىلهر ئۇالر يهنه خىلى كۆپ يالغان ياۋداقنى توقىۋەتكهندىن كىيىن_

نىمىنى يوشۇرغىلى بولىدۇ دەيسىز، ئهرلهر بۇ كىچىككىنه يېزىدا. بىلهن خوشلىشىپ كىتىپ قالدى

ئوغۇللىرغا ياقىسىنى چىشلهپ تۇرۇپ _قولۇم،قىز-نائاڭلىمىغان قوش ئۆيىگه كىرىپ ئاياللىرغا،ئايالالر

بۇ گهپ بىر نهچچه سائهت ئۆتمهيال پۈتۈن . رىۋايهتكه ئايالندۇرۇپ سۆزلهشتى بۇ ئىشنى تىخىمۇ

ئولتۇرغان دوختۇرخانىدىن قايتىپ كىلىۋاتقان رەيهان ، ئادىتى بويىنچه دوقمۇشتا. كهتتى يېزىغا پۇر

ۇ،ئۇالرنىڭ چىرايىدىكىۋات خوتۇنالرغا ساالم قىلدىي_ۋات

ھهر كۈنى .ھهيرانلىق،يىرگىنىش،ئۆچمهنلىك،،،،،ۋەھاكازاالر، ئۇنى بهكمۇ ئوڭايسىزالندۇرۇپ قويدى

كۆرمىگهن قىياپهتته ئۇ رەيهاننى. كۈلۈپ قارشى ئالىدىغان مايسىخاننىڭمۇ قارار تهلهتى يوق ئىدى

قازان بىشىدا ئىشىنى داۋامالشتۇردى

مهن بىرەر . ولغاندۇ بۇ خهقلهرگه؟ مىنى يهيدىغاندەكال قاراپ كهتتىيا ھهممىسىب توۋا،خۇدايىم،نىمه_

ئىشىكى رەيهان قولىدىكى سومكىسىنى قويۇشقا ئۈلگۈرمهيال ئۆيىنىڭ. خاتا قىلمىغان بولمىسا ئىشنى

بىلهن نهغمهتنىڭ قوللىرنى بهلگه تىرەپ،غهزەپ بىلهن كىرۋاتقان گۈسمايخان. جاالقالپ ئىچىلدى

:تۇرۇپال قالدى رەئىسهنى كۆرۈپ ئۇالرغا ھهيرانلىق نهزىرى بىلهن قاراپئايالى

ئۆزەڭچه مهن چىرايلىق دەپ سهن ئازادۇرمىغان مىنىڭ يولدىشىم قالغانما ئهمدى؟! ھهي بۇزۇق_



!سىغىنىپ قاپتىكهنسهندە ۋۇ رەسۋا ئېرىمنى ئارقاڭغا سىلىپ يۈردۈڭما؟ يولدىشىڭ يوق ئهر

قۇالقلىرغا ئىشهنمهي دېدى رەيهان_زمۇ؟ نىمه؟ ساراڭ بولدىڭى_

ئۇزۇن چاچلىردىن تولغان تۇرۇپ ھه مانا،ساراڭ بولدۇم،گۈسماي بىلهن رەئىسه ، رەيهاننىڭ_

تهلهپ قىلغان ئاۋازىنى ئاڭلىغان مايسىخان قىزنىڭ چىرقىراپ ياردەم. بىقىنلىرغا تىپىشقا باشلىدى

رەيهان . اندەك ئىشىك يىنىدا ئىپادىسزال تۇراتتىكۆرۋاتق يۈگرەپ كىرگهن بولسىمۇ بىلهتسىز ئويۇن

ئازاپالۋاتقان ئۇزۇن چاچلىرغا ئىسىلمىدى،چۈنكى ئۇ قوللىرى بىلهن ۋارقىرايىتتى،ئۆزىنى قاتتىق

.باشلىدى بۇ چىشى يولۋاسالر ئۇرۇپ ھارغان چىغى رەيهاننى يهنه تىلالشقا.قوغداۋاتاتتى قورسىقىنى

ئهمهس،ماڭا تۆھمهت شىمغا ۋاپاسىزلىق قىلىدىغان ئايالجېنىم رەئىسه،مهن ھهرگىز يولدى_

رەيهان ئۆكسۈپ تۇرۇپ دېدى_قىلماڭالر قورسۇقۇمدىكى بالىنى بولسىمۇ ئاياپ قويۇڭالر ،

بىر كىچه ئۆيگه كىرمىگهن ھىلىقى ۋۇ بۇزۇق، خۇدادىن قورقۇمسهن سهن؟ ئاخشام سۇ تۇتىمهن دەپ_

تىخى ئۆيگه كهلمىدى،بولمىغان بولسا . <تىكهندەتۇتۇپى> المزاەلله،ئهسلى سۇنى سهن بىلهن

ئهكىلىپ ،خهلقى ئالهم ئالدىدا ئوچۇق رەسۋا قىالتتىم،ئاۋۇ قورسىقىڭدىكى ئىككىڭنى بىر يهرگه

،ۋۇ دوختۇرمىش تىخى. بولسىمۇ ھۈرمىتىنى قىلساڭ بولمامتى؟ كىم بىلىدۇ ئۇنىڭ دادىسى كىم شۇمنىڭ

.ئالۋاستى

.ئىتىلىپ كىردى ىڭ ئۈستىگه ئهرشىدىن سىرىتتىن ئوقتهكئۇالر تازا تىلالۋاتقانن

بوزەك قىلىشىسهن دەيمهن، بىكاردىن نىمه خهقنى. ھهي نۇمۇس قىلمايدىغان قىرى پاخشهكلهر_

ئهمدى كۆزۈمدىن يوقالمىساڭ _يۈردۈڭما، سهن ئىرىڭنى تۈز باشقۇرالماي بۇ قىزنى ئۇرۇپ

.نى چىقىرىپپىچاق بوغۇزلىۋىتىمهن،دېدى ئۇ يېنىدىكى يوغان

. تۈكۈرگهنچه چىقىپ كهتتى ئهرشىدىننىڭ ئهلپازىدىن چۆچىگهن ئىككى ئايال، رەيهانغا قاراپ

يهتمىگهن مايسىخان ،رەيهانغا قاراپ ئوغلىنىڭ قاتتىق پىداكار بولۇپ كهتكهنلىكىگه ئهقلى

:تهئهددىي بىلهن

قازا يىتىپ -ۆي ئهمهس، بىكا باالخىنىم،بۇ سىزدەك ئايالالر تۇردىغان ئ ئهتىال بۇ ئۆيدىن يوقىلىڭ_



.دەپ چىقىپ كهتتى_بىزگه، قالمىسۇن

گهپلهرنىڭ ئاخىرنى رەيهان پهقهت تاياقتىن بهكرەك ،جىنىدىن ئۆتۈپ كهتكهن بۇ زەھهردەك

غۇۋا،چۈشتهك ئاڭالپ قالدى

كۆتۈرۈپ دوختۇرخانىغا يۈگۈرگهن ۋاقىتتا نهغمهتنىڭ ئۆيىدىمۇ قاتتىق بوران ئهرشىدىن قىزنى

قورقۇمسىراپ بىر بۇلۇڭغا تىقىلىپ قالغان نهفىسه رەيهان يىگهندىنمۇ جىق تاياق. ئىدى ۆتۈرۈلگهنك

كۆكهمىلىكنىڭ ھازىر كىرمهيال ياقىسىغا ئىسىلىپ قىلغان-يهۋالغان بولۇپ،يولدىشى ئىشىكتىن كىرەر

. ..بىرسىمۇ قالمىغان،يۈزلىرى كۆكۈرۈپ ،مىشىلداپ ئولتۇراتتى

ئالدىنقى ئايدا شهرمهندە،بىكاردىنال چىقىپ خهقنىڭ خوتۇننى ئۇردۇڭما؟نۇمۇس قىلمايدىغان_

خهق ! كىم دەپ باقه ئىپالس ئۆلهي دەپ قالغان ۋاقىتتا يىرىم كىچىگىچه ساڭا ھهمراھ بولغان زادى

سهنچۇ ئاپا، قىرىغاندا ئىشنى .ئىچىكهنلهر نىمىال دىسه ئىشىنهمسهن ۋۇ كالۋا بۇالقنىڭ سۈيىنى

بىشىنى تۆۋەن . بولمامتى،مىڭىشه ھازىرال چىقىپ كهچۈرۈپ سوراش ر گهپ قىلىشساڭسۈرۈشتۈرۈپ بى

كىتىۋاتقان ئايالى بىلهن ئاپىسىغا قاراپ تۇرغان نهغمهت چهكسىز خىجىللىق ئىچىدە چىقىپ سىلىپ

.قالدى

ان قوشنىلىرى يهنه مايسىخ رەيهان ئهسلىگه كىلىپ دوختۇرخانىدىن چىققان ۋاقىتتا ئۇنى ئهيىپلىگهن

بۇ يېزىلىقالردىن قالغان، ئىشنىڭ لكىن ئۇنىڭ كۆڭلى ئاللىقاچان. ئۆزرە سوراپ ئالدىغا كىردى

دۈشمهنلىك نهزىرى بىلهن قارايدىغانالردىن بىزار ئاخىرنى سۈرۈشتۈرمهي نادانالرچه خهققه_باش

.بولغاندى



دېدى ئۇ سوغۇقلۇق بىلهن_كىتىڭالر، ئۆتۈپ كهتكهن ئىشالر، مىنى ئارامىمدا قويۇپ چىقىپ_

كهچته بولسىمۇ ئىللىق -ھالدا قىزنىڭ ئهتىگهن بۇ جهرياندا قاتتىق رول ئوينىغان ئهرشىدىن ھهر

ىلىقمۇ نىشانىغا يىتهلمهيدىغانلىقنى بىلدىيول ئارق سالىمىنى كۆردىغان بولدى،لىكىن ئۇ بۇ

ھهپته قوشنا يېزىغا تويغا بارىدىغان ئاتا ئانىسى بىلهن ئچكىردىن ئۇنىڭ ئاخىرقى ئۈمۈدى كىلهر

.ئازران خىرۇئىندا قالغان ئىدى ئىلىپ چىققان



9

ئارغىماقلىرنىڭ تۇياقلىردىن ئوت چاچرىتىپ، بىر زامانالردا ئاسىيا قۇرۇقلۇقىنىڭ بىپايان باغرىدا

ئۆتكهن، كۆزنى قاماشتۇردىغان مهدەنىيهت مۆجىزىسى اپسهييارىلهردەك ئهركىن ۋە بىماالل ياش



چۆلدەرىشى بىلهن كۆتۈرۈلگهن < يىپهك يولىنىڭ > ئۇيغۇرالر يارتىپ، مهرىپهت يۇلتۇزى چاقناتقان

زااللهتنىڭ قۇيۇنلىرى _تۈگىمهس زۇلۇم_خۇراپاتلق، نادانلىق، قۇلچىلىق، پۈتمهس ئهسهبى دىنى

شۇنىڭ بىلهن مۇستهھكهم بىر مىللى ئىگىلىك ۋە. قىلدىقارا تهقدىرنىڭ قۇچىقىغا يى ئىچىدە

غهپلهت تهڭرىتاغ ئانا. مهدەنىيهت گۇمران بولۇپ پۈتۈن تارىم ۋادىسى زۇلمهتكه غهرىق بولدى

تىنسىز ئاقىدىغان _ئۈن زاردىن_دولقۇنلۇق ئىلى دەرياسى جاپاكهشلهرنىڭ ئاھۇ. ئۇيقۇسىغا پاتتى

.بولۇپ قالدى

نىمه مهقسهتته <تۈركى تىلالر دىۋانى > مهقسهتته تىكلهنگهن؟ مهنى <<مهڭگۈ تاشالر >>

؟<قۇتاتغۇبىلىكچۇ > يىزىلغان؟

مانا شۇنداق ئالهمشۇمۇل قهلبىمىزنى چىرماپ كهتكهن نادانلىق، ساپاسىزلىق ۋەجىدىن

تاالي شىر يۈرەك . مۇيهسسهر بواللمىدۇق ئهڭگۈشتهرلىرىمىنزنىڭ ماھىيىتى بىلهن تونۇشۇش بهختىگه

مۇتهپپهككۇرلىرىمىزنىڭ يالقۇن كهبى ئىستهكلىرى تارىخنىڭ وغالنلىرىمىز بىلهن ئوت يۈرەكئ

.خۇددى كىروران گۈزىلىدەك. بورانغا كۆمۈلۈپ قىلىۋەردى_قۇم بىپايان ئىتىكىدە

كۆرمىگهن كۈنىمىز . بۇرنىمىزنى قان قىلىپ كېتىۋەردۇق_يوق يولالردا ئىغىز بىز بولساق بهلگىسى

.بولدى بولىدىغان ئوغۇلالر قۇل بولدى، خانىش بولدىغان قىزلىرىمىز دېدەكبهگ .قالمىدى

تهقدىرنىڭ تۆمۈرچىسى،ئۇنى كىشىلهر دائىم تهقدىرگه بويسۇنۇش كىرەك دىيشىدۇ،لىكىن ئىنسان ئۆز

كىشىنىڭ ئۆزى،نىمىنىڭ ئىرادە،نىمىنىڭ ئالتۇن ياكى ساپال قىلىپ تاۋالپ چىقىدىغىنى دەل شۇ

.پهننىڭ چوققىسىدا ھارماي ئىزدىنىدۇ-،ئىلىم ئىكهنلىكىنى بىلگهن كىشىالخهلىقنى سۆيۈش

زور ئهقىل ئاتا قىلغىن،يىراقتا قالغان ۋاپادارىمنى ساالمهت جاسارەت،تىخىمۇ-ماڭا غهيرەت! خۇدا

.قىلغىن

ئۇنىڭغا .يۇقارقى قۇرالرنى كۈندىلىك خاتىرسىگه يېزىۋىتىپ ،سۆيۈملۈك ئايالىنى سېغىندى ئهكرەم

قىسىمى،ياق ئهڭ مۇھىم مۇھهببهتنىڭ نىمىىلىكىنى ھىس قىلدۇرغان،بۇ گۈزەل،ئۇنىڭ ھاياتىنىڭ بىر

بىلهن باش كۆتۈرمهي كىتاپ كۆرۈپ كۈنلىرنى ئىجتىهات. ،بهلكى پۈتۈن قىسىمىغا ئايلىنىپ كهتكهن



.قايتىپ كىتىشنى ئوياليىتتى ئۆتكۈزۋاتقان بولسىمۇ ئايالىنىڭ يىنىغا ھهر مىنۇت

مۇرەككهپ بولمىسىمۇ ،لىكىن تولىمۇ نىڭ تونۇشۇش ۋە مۇھهببهتلىشىش جهريانى ئۇنچىلىكئۇالر

.دۇنيادىكى ئهڭ بهخىتلىك ئهر ھىساپاليدۇ شېرىن ۋە ئۇنتۇلغۇسىز،شۇڭا ئهكرەم ئۆزىنى

يىغىپ ماتىريالغا قاراپمۇ ئاخشام كۆرگهن چۈش ئۇنى ئهنسىرتىپال قويغان بولۇپ،دىققىتىنى

.تىلىفۇن ئۇرۇپ ئااللمىدى ئۇنىڭ ئۈستىگه رەيهانغا نهچچه. كاللىسىغا ھىچنىمه چۈشمىدى

ئاپىسىنىڭ ئۆيىگه تىلىفۇن قىلىپ دېدى ئۇ قىيىن_ئاپا رەيهان ساالمهت تۇرۋىتىپتىمۇ؟ _

قىلماپسىزغۇ؟ هن بايا سۆزلىشكهن تىخى،ئۆزىگهياخشىكهن،م_

بولدىغۇ،مهن كهچلهردىن ئىككى كۈن بولدى پهقهتال ئۇالنماي قالدىغۇ تاڭ، ساالمهت بولسىال_

.ئاپا يهنه بىر قىلىپ باقارمهن، ماقۇل خۇداغا ئامانهت

.خۇداغا ئامانهت_



ىدە چىرايلىق رەيهاننى چوكۈرۈپ بولسىمۇ ، چۈش ئۇ ئايالىنىڭ ساالمهت تۇرۋاتقانلىقىدىن مهمنۇن

ھىجىيىپ ،ئهكرەمنى مهسخىرە قىلىۋاتقان تونۇشال بىر كىتىۋاتقان قان، رەيهاننىڭ ئالدىدا

بارا يىراقلىشىپ كىتىۋاتقان ئايالىنىڭ سۇس -بارا چىراي،ئۆزىڭىزنى ئاسراڭ دەپ

.ئارامسىزالندۇراتتى گهۋدىسى،،،،،،ئۇنى قاتتىق

بولغان چىالنلىق يېزىسىدا ئاسىم تۇرغان بۇ شهھهردىن تولىمۇ يىراقدەل شۇ سائهتلهردە ئهكرەم

كىيىنكى كۈنلهردە مايسىخان . قىلىۋاتاتتى بىلهن مايسىخان قوشنا يېزىدىكى تويغا تهييارلىق

ئۇ ئۆي كۆچۈپ . گهپ قىاللماي خىجالهت بولۇپ يۈردى ،رەيهاننى خاتا ئهيىپلىگىنى ئۈچۈن قىزغا

،يىغالپ ئاران ئىلىپ قالدى، مانا بۈگۈنمۇ قىزنىڭ يىنىغا يالۋۇۇرپچىكىتىمهن دەپ ماڭغاندا

.ماڭغانلىقىنى ئىيتىپ قويغان ۋاقىتتىمۇ بىر خىل خىجىللىق ھىس قىلدى كىرىپ باشقا يهرگه

شهھهرگه بۈگۈن> ئانىسىغا-ناھايتى شۇم پىالن تۈزگهن ئهرشىدىن ئالدىنقى كۈنىال ئاتا كۆڭلىدە

دەپ،ئۇالرنىڭ يالغۇز قالغان <چچه كۈنلهر شۇ يهردە تۇرۇپ قىلىشىم مۇمكىنكىرىمهن،بهلكىم بىر نه

.ئىدى رەيهاندىن ئهنسىرىشىنىڭ ئالدىنى ئالغان

سهپهرگه چىقىشىغىال دادىسى يىزىدىن ئايرىلىدىغان ۋاقىتنى ئىنىق بىلگهچكه ئۇالر-ئهرشىدىن ئاپا

كىيىنكى قهدەمدە قىلىدىغان لۇپ،ئۇبۇ چاغدا رەيهانمۇ ئىشقا كهتكهن بو. ئۆيگه قايتىپ كهلدى

.ئىشالرنى ئىهتىياتچانلىق بىلهن ئويلىشىۋاتاتتى

تۇرۇبا كۈندۈز-ئادەتته يېزىالردا ئاساسىي جهھهتتىن كىچىك. مىكرى نىمه دىگهن توال-ھىيله ئۇنىڭ

.سۈيى كىلىپ تۇردىغان ئىش يوق

ىنى كۈپلهرگه يهنه تىخى بىرىلىدىغان تۇرۇبا سۈي كۈندە ئهتىگهنلىكى ئىككى سائهت قويۇپ

نهچچه ۋاقىتنىڭ ياقى رەيهاننىڭ . ۋاقىتقىچه ئاۋايالپ ئىشلىتىشىدۇ جاۋۇرالرغا لىقلىۋىلىپ ئهتىسى شۇ

قويۇلغان سۇ كۈپىگه قاراپ ئاجايىپ پىالننى تۈزگهن ئهرشىدىن ،ئۆيىگه كىلىپال ئىشىكى ئالدىغا

دورسىنى تۇڭغا لىدىكى خىلىال جىق ئۇيقۇئهتراپقا ئوغرى مۈشۈكتهك تازا قارىۋەتكهندىن كىيىن قو



سۇنى ئىچىشىنى،شۇ سۇنى ئۇ رەيهاننىڭ تىزراق قايتىپ كىلىپ. تۆكۈپ تىزلىكته ئارالشتۇرۋەتتى

سهۋىرچانلىق بىلهن كۈتۈشى ئىشلىتىپ تاماق ئىتىپ،ھىچنىمىنى سهزمىگۈدەك ئۇخالپ كىتىشىنى

كىلىدىغان ۋاقتى ئىسىگه كهلدى ننىڭساق يىرىم كۈن ساقلىغاندىن كىيىن رەيها. كىرەك ئىدى

قويۇپ دەرۋازىغا قۇلۇپنى بىسىپ ئاستا سىرىتقا بولغاي، ھهممه نهرسىنى بۇرۇنقى ھالىتىگه ئهكىلىپ

.ماڭدى

يىراق،ئادەم ئولتۇرمايدىغان بىر قورۇنىڭ ئالدىدىكى دوڭغاق سۆگهتنىڭ ئۇ ئۆيىدىن ئازراق

ككهچ،قىزنىڭ تىزراق كىلىپ ئۆيىگه كىرىشىنى ئارزۇچاپلىشىپ تۇرۇپ تاماكىسىنى چه كهينىگه چىڭ

.قىالتتى

قوراغا كىرىپ ئهنه قىز كهلدى، تهمكىن،چىرايلىق مىڭىشى بىلهن ئۇنىڭغا تونۇش بولغان

بىر كهيىپ بولۋىلىشنى كهتتى،دەرۋازا يىپىلغاندىال ئۇف دىگهن ئهرشىدىن قاراڭغۇ چۈشكىچه تازا

.كىرىپ كهتتى تهتهينىڭ قاۋاقخانىسىغائويالپ مهھهللىنىڭ ئايىقىدىكى قىرى

يالغۇز جىنىغا تاماق ئىتىشنى خىزمهتدىشى ئالغاچ كهلگهن ئوخشىغا سامسىنى يىگهن رەيهان كهچته

بىلهن قورساقنى ئهستهرلىمهك بولۇپ،چاي ئىغىر كۆردىمۇ ،شهھهردىن ئالغاچ چىققان پىچىنىلهر

چايدانغا قاردىغان ئىدى،تهليىگه ئهتىگهن ئىلىپ ئىيىتقاچ ئۇ غىڭشىپ ناخشا. قاينىتىشقا تۇتۇندى

.ئىكهن قويغان قايناقسۈيى بار

بىر ئاز سۇ ئىچىۋىلىشنى . باشلىدى قورسىقىنى تويغۇزۇپ بىردەم رومان ئوقۇغان رەيهاننى ئۇيقۇ بىسىشقا

ن ئۇ يولدىشى كهتكهندىن كىيى. بولدى قىلدى ئويلىغان رەيهان كۈپتىكى سۇدىن بىر يۇتۇمال ئىچىپ

ئاستىغا ئهكرەم ھهمراھ قىلغان پىچاقنى تىقىپ كۈندە قىلىدىغان ئادىتى بويىچه ياستۇقىنىڭ

شۇ دەقىقىلهردە ئۆزىنىڭ كاللىسىنىڭ ناھايتى .،ئىشىكلهرنى چىڭ تاقاپ ئۇيقۇغا كهتتى

بولۇپ،غادايغىنىچه ئۆي تهرەپكه كىلىۋاتقان ئهرشىدىن،قورا تىمى ئىشلهيدىغانلىقىدىن خوشال

بايا تهييارالپ قويغان ھويلىغا كىرىدىغان تولىمۇ قاراڭغۇ ،ئايسىز كىچىدە . كىلىپ قالدىيىنىغا

ئاۋازىمۇ تۇرۇپ قاۋاپ قويىۋاتقان ئىتالرنىڭ-تىمىسقىالپ ئىزلهۋاتقان ئهرشىدىنگه تۇرۇپ تۆشۈكنى



.بۆلهكچه سۈرلۈك ئاڭالنماقتا ئىدى

اننىڭ ھۇجرا ئۆيىنىڭ دەرىزىسىنى ئاسانال بۇرۇنال رەيه ئۇ ئاخىرى كىرىش ئىغىزىنى تاپتى،خىلى

.ئۇ يهرگه كىرىشتىمۇ ئانچه توسالغۇسى يوق ئىدى ئاجىرايدىغان قىلىپ قويغاچقا

يايغىنىچه،تاتلىققىنه ئۇخالۋاتقان ئاپئاق بىر گهۋدە ئۆزىگه يىقىنال كىلىپ چىرايلىق،ئۇزۇن چاچلىرنى

.ئاپهتتىن قىلچىكىك خهۋرى يوق ئىدى قالغان

10

سۈيىگه . ھۇجرىسى يىنىغا كىلىپ قالدى ئهرشىدىن ھىچقانداق تىۋىشسىز غهلبىلىك ھالدا قىزنىڭ

تىپ تهييارالپ ئىشهنچىسى بار بولغاچقا ئاللىبۇرۇن بوشى ئارالشتۇرۋەتكهن ئۇيقىۇ دورىسىغا قاتتىق

ئۇيقۇ . تىخىچىال قاتتىق ئۇيقۇدا رەيهان ئىچكىركى ئۆيىدە. ھهركهتلهندى قويغان دەرىزىنى ئىچىشقا

ئاستا دەرىزنى- ئاستا ئۇ.دەپ يىنىدىال چۆرگىلهپ يۈرگهن قارا قولنى سهزمهي قالدى دىگهن ئۆلۈم

ئاران قوللىرىنى-كهن، پۇتكۆزلىرى قىزىرىپ كهت. ئاجىرتىپ ئۆي ئىچىگه غهلبىلىك ھالدا كىردى

باشقۇرۇپ تۇرۋاتقان ئهرشىدىن قىزنىڭ ئىچكىركى ئۆيىدە ئۇخالۋاتقانلىقىنى

.جهزىملهشتۈردىدە،ئىچكىركى ئۆيىنىڭ ئىشىكىنى ئاستا ئاچتى



ھىچقانداق ئاۋاز يوق. ئويغىنىپ كهتتى بىردىنال ئىچىلغان ئىشىكنىڭ ئاۋازىداكىم؟ قىز _

ھهركهت قىلدى،توكنى ياندۇرۇپال ئالدىدا شهھۋانىلىق كىم دەيمهن،رەيهان توكنى ياندۇرۇشقا_

كۆزلىرى بىلهن ئۆزىگه يهۋەتكۈدەك قاراپ تۇرغان ئهرشىدىننى ئۇچقۇنلىرى چاچراپ تۇردىغان

.توختاپ قالغاندەك بولۇپ قالدى قانلىرىكۆرۈپ ئىقىۋاتقان

!بولمىسا ۋارقىرايمهن !بۇ يهرگه قانداق كىردىڭ؟ دەرھال چىقىپ كهت_

ياخشىلىقچه ماڭا بويسۇنساڭ قىنى ۋارقىراپ باق جىنىم،سېنى خۇدايىڭمۇ قۇتقۇزالمايدۇ،_

.قاالمدىكىن بويسۇندۇڭ،بىكار تاتلىققىنه جىسمىڭ ئازار يهپ

ئوچۇق تۇرغان يهرلىرىگه تىتىرەۋاتقان رەيهان،كىيىملىرنى يهشكىنىچه ،قىزنىڭبهدىنى جاالقالپ



قۇتۇاللمايدىغانلىقىغا كۆزى يىتىپ يهۋەتكۈدەك قاراپ كىلىۋاتقان ئهرشىدىندىن ھىچقانداق قىلىپ

بارمۇ قۇتقۇزۇڭالر،،ئادەم. ۋارقىردى

ئىيىتتىمغۇ سېنى ھىچكىم .ىنھى ھى ھى ،قوشۇلۇپ ۋارقىردى ئهرشىد!!قۇتقۇزۇڭالر ئادەم بارمۇ_

سودامنى تاشالپ بۇ قوتا مهھهللىدە قۇتقۇزالمايدۇ، بۈگۈن كىچه سهن مىنىڭكى جىنىم،،،،،سېنى دەپ

!يۈرۋاتىمهن،يىقىن كىله

ئۇ ياستۇقى. رەيهاننىڭ خىيالىغا چاقماق تىزلىكىچه ئهكرەم قالدۇرغان پىچاق كهلدى دەل شۇ چاغدا

ىلىپ بوينىغا تهڭلىدىئاستىدىن پىچاقنى سۇغۇرۇپ ئ

.ئالدىڭدا ئۆلۈپ بىرىمهن كۆزۈمدىن دەرھال يوقال،بىكا_

قاپسهندە،ئهكهل پىچاقنى ماڭا بهر،،،،،،،،،،،، ۋۇ بۇزۇق، مېنى شۇنىڭ بىلهن قورقۇتىمهن دەپ_

قىزنىڭ قولىدىكى پىچاقنى ئالماق بولدى، قورسىقىغا تهگكهن ئهرشىدىن ئوقتهك ئىتىلىپ بىرىپ

بىردەملىك يوقاتقان رەيهان بىردەمدىال قولىدىكى پىچاقنى ئهرشىدىنگه ىكتىن ھوشىنىقاتتىق تىپ

ئۆزىنى ئىلىپ قىچىپ قاتتىق. ئۇ ھايۋانالرچه قىزنىڭ خالىغان يىرىگه سۆيهتتى. قويدى تارىتقۇزۇپ

يىغالۋاتقان رەيهاننىڭ قولىغا ھىلىقى پىچاق چىقىپ قالدى



قىزنىڭ بىقىنىدىن . كهلتۈردى ۋايجان دىگهن ئاۋاز خۇدىنى يوقىتىپ قويۇۋاتقان ئهرشىدىننى ئىسىگه

ئهرشىدىن ئالدى كهينىگه قارماي ئۆيىدىن بۇلدقالپ چىقۋاتقان قاندىن قاتتىق قورقۇپ كهتكهن

قىزغا ئاخىرقى قىتىم قورقۇنۇچ نهزىرى بىلهن قارۋىتىپ اپتا ئىڭراپ ياتقانئۇ ئاز. قىچىپ چىقتى

ئۇ . دوختۇرخانىغا ئىلىپ بارسا بولمايدۇ،ئىنىقال تۈرمىگه كىردىغان گهپ ئۇنى. چىقىپ كهتكهن ئىدى

ئۆينى تىمىسقىلىغاندىن كىيىن بىر ۋىلسىپىتنى تاپتىدە كۈچ بىلهن ھهيدەپ شهھهردىكى بىر نهچچه

يىقىننىڭ كۆزلىرى كىيىملىرى قان ھالهتته كىرگهن ئهرشىدىننى كۆرگهن. ىننىڭ ئۆيىگه كهلدىبىر يىق

قىلىپ ئىيىتۋاتقان گهپلىرنى تىز-يوغان ئىچىلىپ ئۇيقۇسى قىچىپ كهتكهن بولۇپ، ئهرشىدىننىڭ تىز

.تىڭشاۋاتاتتى ئۇنتۇپ قالماسلىق ئۈچۈن ئىهتىيات بىلهن

قۇتقۇزۇشقا تىلفۇن بهر،مانا سهن جىددى.ۈرۈمچىگه يولغا چىقىمهنمهن ھازىرال تاكسى كىرا قىلىپ ئ_

دەپال تىلفۇننى قويۋەتسهڭ بولىدۇ،ئاممىۋىي مهن يىزىپ بهرگهن ماۋۇ ئادرسىتا بىرسى ئۆلهر ھالتته

!سائهتتىن كىيىن قىل تىلىفۇندىن قىلپ جۇمۇ،،،،،يهنه بىر

رەيهاننىڭ يهنه بىر ئۆيىگه چىقىپ تىلىفۇن قاتتىق ئاغىرۋاتقان،قان ئىقىپ تۇرغان بىقىننى تۇتقان

ئاستا ئىقىپ چىقۋاتقان قانالر ئۇنىڭ ھاياتقا بولغان -يهتمىدى،ئاستا قىلىپ ياردەم سوراشقا كۆزى

ئۈزۈپ قويىۋاتاتتى، قىزنى ئۇيقۇ بىسىۋاتاتتى،ئۇ بۇ ئۇخلىغان پىتى مهڭگۈ ئاخىرقى ئۈمۈدىنى

كىشىلهر چىلىك ۋاقىت ئۆتكهنلىكى نامهلۇم بىر،ئاردىن قان.ئويغانماندىغانلىقىنى بىلهتتى

.ماڭدى ۋارقىراشقىنىچه ئۆيگه كىرىپ قىزنى بىر نهرسىنىڭ ئۈستىگه ئىلىپ

قىلىنغان بولسىمۇ،بالىسىنى بىر نهچچه سائهتلىك قاتتىق تىىرىشىشتىن كىيىن قىزنىڭ ھاياتى ساقالپ

نلىرى بولغاچقا ئۇنىڭغا خهۋەر كۈ ئۇ دەل ئهكرەمنىڭ ئىمتىهان بىردىغان. ساقالپ قااللمىدى

قان بىسىم،يۈرەك سوقۇشى دوختۇرالرنىڭ بىردە كۆتۈرلۈپ تۇرۋاتقان-بىردە چۈشۈپ. قىلىنمىدى

ئهكرەم بىلهن رەيهاننىڭ ئائىلىسىدىكىلهر قاتتىق دوختۇرخانا سىرتىدا.پىشانىسدىن تهر ئاققۇزاتتى

لىقىغا پۇشايمان قىلغان ئانا بولسا ئۆزىنى بالدۇراق ئهكىرۋالمىغان قىزىنى يېزىدىن ئهنسىزچىلىكته

.قۇدىسىغا يۆلىنىپ قاتتىق يىغلىماقتا بهزلهۋاتقان



كهتكهنلىكىنى بىلگهندىال ئۇالرنىڭ چىرايغا ئازراق بولسىمۇ قىزىنىڭ خهتهرلىك باسقۇچتىن ئۆتۈپ

.يۈگۈردى كۈلكه

خوشال پاراڭالشقان كۈنلهر ئۆتتى،ئهكرەم نهچچه قىتىمالر تىلىفۇن ئۇرۇپ رەيهان بىلهن

ئالدىغا يۈگۈرۈپ چىقىپ ئۇنىڭ .بولسىمۇ،قايتىپ كهلگهندە ئايالىنى كۆرۈپ بهكمۇ ھهيران قالدى

كۆزلىرگه لىققىدە ياش كهلدى، ئايالى بولغان ئۇنى قارشى ئالغان ئايالىنىڭ قورسىقىغا چۈشكهندە

رىنى قوغدىيالمىغان بىر يارامسىز مۇشتۇملىرى كىرىشىپ ،ئۆز ۋاپادا ئىشالرنى سۆزلهپ بهرگهندە بولسا

رەيهان شۇ قايتىپ كىرگهن پىتى يېزىغا چىقمىدى، مايسىخانالر. قالغانلىقىغا ئۆكۈندى ئهر بولۇپ

سوردى،لىكىن قىلغۇلۇقنى قىلىپ قويۇپ قىچىپ كهتكهن ئوغلى سهۋەپلىك بۇالردىن كۆپ كهچۈرۈم

ئۆزىگه شۇنداق گۈزەل ۋە لىدىغان ۋاقىتتائانىدا نىمه گۇناھ، بۇ بىر جۈپلهر يېزىدىن ئايرى-ئاتا

كىشىلهرگه قىيالماسلىق نهزىرى بىلهن قاباھهتلىك ئهسلىمىلهرنى قالدۇرغان ئۆيىگه ۋە ئاقكۆڭۈل

كىلهلمىگهن بولۇپ قاپقارا كۆزلىرى سهل ئولتۇرۇشقان، رەيهان تىخىچىال تولۇق ئهسلىگه. قارىدى

ن نارسىدىدىن ئايرىلىپ قالغانلىقىغا ئۆكۈنسىمۇ ،ئهڭ تىخى تۇغۇلمىغا .ياداپ قالغاندەك كۆرۈنهتتى

.ئايالىنىڭ قايتا ھاياتلىققا ئىرىشكهنلىكىدىن ئهكرەم ئالهمچه خوش ئىدى قهدىرلىك

بىرگه خوشاللىق_ئايالالر بىر-ئايدىن كىيىن تاماق يىگهچ تىلىۋىزۇر كۆرۈۋاتقان ئهر بىر نهچچه

نارسىدىلهرنى،قىزلىرىمىزنى بىگۇناھ انسىزلىغاننهزىرى بىلهن قاراشتى، چۈنكى ئۇالرنى ھهم س

جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان ئىدى،،،،،،،،،،،،، قاقشاتقان ئهرشىدىن بىر نهچچه شىرىكلىرى بىلهن ئۆلۈم



ن كىيىنئىككى يىلدى: خاتىمه

بىر ياشقا كىرگهن قىزى اللهنى يىتىلهشكهن ئهكرەم بىلهن رەيهان بىر كهچلىكى ئهمدىال

ئاپىسىغا ئوخشاشال چىرايلىق قىز بىردەم يىتىرقىغاندىن . ئۆيىگه كىرىپ كىلىشتى مايسىخانالرنىڭ

......................باشلىدى مايسىخاننىڭ قۇچىقىغا چىقىپ ئويناشقا كىيىن

: ئادرىسى ئهسلى

html.1-page--toread-0-fpage-74149-tid?php.read/com.xabnam.bbs://http



تارتىپ بۇ روماننى قىزنىڭ ئاالھىدە جاپائۇيغۇرئايبۇ رومان شهبنهم تورىدىن ئېلىنغان بۇلۇپ ، شهبنهم تورىدىن !بىرمۇ بىر كومپىيوتىردا ئۇرۇپ شهبنهم تورىدىن ئىبارەت بۇ گۈزەل ماكانغا يوللىغىنىغا ئاالھىدە رەھمىتىمىزنى بىلدۇرىمىز

دەۋر بلوگىدا ئهسلى ئاپتۇرنىڭ ھۇقۇقىنى ساقالپ قالغان ئاساستا ئېلكىتاب قىلىپ ئىشلىدى ھهم دەۋر بلوگىبۇ روماننى قىزنىڭ ساالمهتلىكىگه ئۇيغۇر ئاي ئهگهر بۇ رومان سىزگه يارىغان بولسا شهبنهم تورىدىن. همىنلىدى كۆپچىلىككه ت

دەۋر بلوگىنىخۇرام ئۆتۈشى ئۈچۈن بهخت تىلهشنى ھهم-ئامانلىق ، خىزمىتىگه ئۇتۇقلۇق ، تۇرمۇشىنىڭ خۇشالرسه سىزنىڭمۇ تورغا نادىر ئهسهرلهرنى پات يوقالپ تۇرۇشنى ئۇنتىماڭ ، ئهگهر سىزنىڭ شارائىتىڭىز يار به-پات

ھهسسه قۇشۇشىڭىزنى چىن بىر كىشىلىك مهدىنىيىتىگه ئهدەبىياتىيوللىشڭىزغا شۇ ئارقىلىق بىزنىڭ ئۇيغۇر تور ! دىلىمىزدىن ئۈمىد قىلىمىز

دەۋر بلوگى : ھۆرمهت بىلهن

تۇال بولسىمۇ قۇاليلىق يارىتىپ بىرىش مهقسىتىدە - پهقهت قېرىنداشالرغا ئاز كىتاب بۇ:ئهسكهرتىش

ئېلكىتابقا ئايالندۇرۇلدى ، ھهرقانداق شهخس ۋە ئورۇنالرنىڭ پهقهت پىكىر ئالماشتۇرۇش ئىشلىرىغا ئىشلىتىشكه

لىدىغان ئىشالغا ئىشلىتىشكه نىزاملىرىغا زىت كى-هتته دۆلىتىمىز قانۇنسبۇلىدۇ ، ئهمما باشقا ھهرقانداق مهخ

.بولمايدۇ

تىلغا ئېلىنغان ئهھۋالالر كۈرۈلۈپ بىرەر مهسىله كىلىپ چىقسا بارلىق ئاقىۋەتكه شۇ شهخس ۋە قىرىدائهگهر يۇ . قىلچه مهسئول ئهمهس دەۋر بلوگى بۇ ئىشالرغا! ئورۇن مهسئول

Judunda echilghan aq lale

Education

Transcript of Judunda echilghan aq lale