Jeoloji

Dr. Eşref ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi

esrefatabey@gmail.com

www.esrefatabey.com.tr

JEOLOJİ Geos=geo

YER

Logos=loji

BİLİM

YERBİLİMİ

Yerin Yapılışını ve

bileşimini,

oluşumundan bugüne

kadar geçirdiği ve

halen de geçirmekte

olduğu fiziksel,

kimyasal ve biyolojik

evreleri araştıran bir

bilim dalıdır.

Yaşam alanımız olan gezegenimizin

tarihçesini,

bu tarihçe boyunca gelişen iç ve dış

süreçleri,

canlıların evrimini,

insanlığın yararlanabileceği yeraltı ve

yerüstü kaynaklarını

insanlığın daha sağlıklı bir ortamda,

doğa ile barışık yaşayabilmesi için

gereken koşulları araştıran bilim dalıdır.

JEOLOJİ NEDİR?

Jeoloji nedir ve jeologlar ne yapar?

Jeoloji, yunanca da jeo ve logos, dünya,

yerbilimi olarak tanımlanır. Genellikle iki ana

alana sahiptir- fiziksel jeoloji ve tarihsel

jeoloji.

Fiziksel jeoloji, mineraller, kayaçlar,

bunların yanında dünyanın içindeki ve

yüzeyindeki olayların süreçleri gibi dünya

materyallerinin üzerinde çalışır.

Tarihsel jeoloji dünyanın, kıtaların,

okyanusların, atmosferin, yaşamın kökenini

ve evrimi üzerinde çalışır.

Jeolojinin uzmanlık alanları ve diğer

bilimlerle ilişkileri

UZMANLIK ÇALIŞMA ALANI BİLİM

Jeokronoloji zaman ve dünya tarihi Astronom

Gezegen Jeolojisi gezegenlerin jeolojisi Astronomi

Paleontoloji fosil Biyoloji

Ekonomik Jeoloji mineraller ve enerji kaynakları Kimya

Çevre Jeolojisi çevre Kimya

Jeokimya dünya kimyası Kimya

Hidrojeoloji Su kaynakları Kimya

Mineraloji mineraller Kimya

Petrografi kayaçlar Kimya

Jeofizik Dünyanın iç yapısı Fizik

Yapısal Jeoloji kayaç deformasyonları Fizik

Sismoloji depremler Fizik

Jeomorfoloji yüzeyşekilleri

Oşinografi okyanuslar

Paleografi antik jeografik yapılar ve lokasyonlar

Stratigrafi ve Sedimantoloji tabakalı kayaçlar ve sedimanlar

Askeri Jeoloji

Jeolojik Miras

Tıbbi Jeoloji

jeoarkeoloji

Jeolojinin Bölümleri

STRATİGRAFİ

Yerkabuğunu oluşturan

tabakaların birbiri ile olan

ilgisinden, yerkabuğunun

oluşumundan ve

gelişiminden bahseder.

Kısacası stratigrafi;

Belirli bir evrim geçiren

yerkabuğunun anorganik

gelişimini inceleyen

jeoloji dalıdır

YAPISAL JEOLOJİ

TEKTONİK

Yerkabuğunun yapısından ve bu yapıyı

oluşturan çeşitli hareketlerden ve

deformasyonlardan bahseder.

Kıtasal Kabuk

Okyanusal Kabuk

Yerkabuğunun

Hareketlerini İnceler

Yerkabuğunu oluşturan plakaların

hareketlerini araştırır

Manto

Plakaların

birbirlerine

göre olan

bağıl

hareketlerini

inceler

Doğrultu Atımlı

Normal

Ters Fay

Yerkabuğundaki

Kırılmaları

(FAY)

Kuzey

Anadolu

Fayı gibi

DİRİ FAYLARI İNCELER

Faylanmadan doğan olayları ARAŞTIRIR

Gerilme Sıkışma

Makaslama

Yerkabuğunu şekillendiren

kuvvetlerin türlerini inceler

Depremlerin

Büyüklüğünü

inceler

Merkezüssü

Odak merkezi

Depremlerin Merkezini Araştırır

Fay

Yanal Kesit

Harita Görünümü

Yüzey İzi Merkezüssü

Odak merkezi

SIVILAŞMAYI İNCELER

Riskli Bölgeleri Belirler

Afet Bölgelerini Önceden Belirler

Doğabilecek

Zararların

Önlenmesi İçin

her türlü

Araştırmayı

yapar

Risk Haritalarını

Hazırlar

Heyelan gibi olayların doğal olduğunu

ancak afet olmadığını bilir

PALEONTOLOJİ

Çok eski devirlerde

yaşamış canlıları ve

yaşayış biçimlerini

araştırır.

Jurrasic Park gibi filmlere konu olur.....

MİNERALOJİ

Yerkabuğunu oluşturan tüm minerallerin

fiziksel, kimyasal, kristalografik ve optik

özelliğini inceler.

Mineral, topraktan çıkarılan kıymetli

madde anlamınada gelmektedir.

Özel ve Genel

Mineraloji gibi dalları

vardır.

KALSİT

Jeolojik olarak

BİR

MİNERALDİR

ANCAK

Ekonomik olarak

BİR

HAMMADDEDİR

Kalsit;

Kağıt yapımında

Kalsit;

İlaç yapımında

kullanılmaktadır

JİPS

Jeolojik Olarak

Bir Mineraldir

Ancak Tarımda

Bir Besleyici

Hammadde

İç Mekanlarda

Kaplama

malzemesidir

Talk

Jeolojik olarak

Bir

Mineraldir

Bebek ve Cilt

bakımında

kozmetik

hammaddesidir

Na3 (HCO

3) CO

3-2H

20

Sulu sodyum bikarbonat karbonat TRONA

CaB3O

4OH

3-H

20 KOLEMANİT

BOR

Yukarıdakilere ilave olarak

KİL

MANYETİT

MALAKİT

ZEOLİT

Gibi yüzlerce mineral

İnsan hayatında

GÜNLÜK YAŞAMIN

vazgeçilmez hammadde

KAYNAKLARIDIR

Bazan Duvarımızda

SÜS

Bazan Yemek Masalarımızda

ZEVK

Bazan

Boynumuzda

KOLYE

Bazan

Kulağımıza

KÜPE

Olur

MİNERALLER

PETROGRAFİ

KAYAÇLARIN

OLUŞUMUNU

İNCELER

KAYAÇLAR

SEDİMANTER

MAGMATİK

VOLKANİK

METAMORFİK

Magma

MAGMATİK KAYAÇLAR

MAGMA

VOLKANLAR

BAZAN

LAV

BAZAN KÜL

PÜSKÜRTÜR

İSTER LAV

İsterse KÜL olup aksın

Hoş manzaralar sunar

Başlangıçta FELAKET

Sonuçta

GÜZELLİKLER

Sunabilir

CO2

Kuru Buz

Buzdolabımızın

Damarlarında dolaşır

Zaman

Basınç

Turba

KÖMÜR

Bataklık

Linyit Kömür

Sıcaklık

Kayaların oluşturduğu yüzey

alanları Gördüğümüz kayalar

Kömür

Kumtaşı

Koyu şeyl

Silttaşı

Kömür

Kireçtaşı

kongresyonu

Koyu şeyl Kömür

Kömür

Gömülme basıncı,sıcaklık, zaman

Turba Linyit Bitum

Antrasit Alt Bitum

Yer altı kömür

madeni Kamyon ve trenlerle

yolculuğu

Güç

santrallerinde

Yakıt olarak Elektrik

Ev ve okullara

elektrik

Yatağan-

Muğla

3x210MW

122725GWh lık Toplam elektrik üretiminin

98563GWh lık kısmı linyitlerimizden

üretilmektedir

PETROL

METAMORFİK

KAYAÇLAR

MERMER

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ

Yerkabuğu üzerine inşaa edilecek olan mühendislik yapıları ile

Bunların üzerine kurulduğu yerin jeolojik-jeoteknik özelliklerini

araştırır

Hava Alanı gibi önemli mühendislik

yapılarında yer seçimini yapar.

Metro gibi ulaşım yollarının yapımında güzargah belirler

Tüm bu işlemlerde;

Laboratuvar çalışmaları

Titizlikle yapılır.

Her türlü zemin için

değişik

Analizler yapılarak,

Kurulacak yapıların

zemin

Kriterleri belirlenir.

Elde edilen nokta ve/veya sondaj verileri bilgisayarda

değerlendirilerek korelasyonlar yapılır..

Yapı için hesaplamalar yapılır.

Açılacak tünellerin harita ve kesitleri hazırlanır..

EKONOMİK JEOLOJİ

Yerkabuğundaki tüm yeraltı

ve yerüstü

ekonomik zenginliklerin,

madenlerin ve endüstriyel

Hammaddelerin aranıp

bulunması ile ilgilenir.

Kum ve taş ocağı gibi inşaat malzemeleri

Kırma-Öğütme

Açık ocak işletmeciliğinde yamaç duraylılığından

İşletme yöntemlerine kadar incelemeler yapılır.

Metalik madenler için

açık ocaklardan üretim yapılabilir.

A: Alkali feldispat

P: Plajiyoklas

Q: Dumanlı kuvars

B: Biyotit

Granit mermerciliği

Granit mermerciliği

ekonomik jeoloji

içerisinde ele alınır.

Jeoloji

Biliminin

Tüm Alt Disiplinleri

Günümüzde

Bilgisayar Teknolojisi İle

Desteklenmektedir....

Uzaktan algılama

Blok Diyagram

Akifer testleri

Bilgisayarda

Modellenebilmektedir

.

Bilgisayar uygulamalarında önemli olan veri tabanının

Sağlıklı olmasıdır.

Yüzey haritaları sayısallaştırılarak jeoloj, çevre ve diğer

amaçlarla kullanılabilir.

Sondaj stamp

ve kuyu logları

birlikte

Değerlendirilebilir..

Üç boyutlu yer altı modellemeleri yapılabilir.

Jeolojik kesitler çizilebilir.

Stereonet

Hazırlanabilir.

Hidrojeolojik

Piper

Diagramı

Çizilebilir.