ısı maddeleri etkiler
description
Transcript of ısı maddeleri etkiler
![Page 1: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/1.jpg)
ısı maddeleri etkiler
![Page 2: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/2.jpg)
ISINAN MADDELER ÜZERİNDE ETKİLERİ
ISINMA
SOĞUMA
GENLEŞME
BÜZÜLME
![Page 3: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/3.jpg)
GENLEŞME
Bir maddenin boyutlarının sıcaklık ile artmasına genleşme denir.
Katılarda Genleşme
Sıvılarda Genleşme
Gazlarda Genleşme
![Page 4: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/4.jpg)
Isı enerjisi maddelerin genleşmesine yol açan bir etkendir. Elektrik yada telefon tellerinin görünümleri , yazın ve kışın farklılık gösterir.
KATILARDA GENLEŞME
![Page 5: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/5.jpg)
Kışın iki direk arasındaki bakır teller düz bir çizgi gibi görünür . Yazın ise tellerin sarktığı gözlenir. Bunun nedeni sıcaklıkla genleşmedir. Isıtılan metal tellerin boyu uzar.
![Page 6: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/6.jpg)
Farklı katı maddeler ısı etkisiyle farklı miktarda genleşir. Aynı uzunluktaki bakır teller . Özdeş ısıtıcılarla aynı süre ısıtılırsa bakır telin boyu daha çok uzar.
Genleşme katı maddeler için ayırt edici bir özelliktir.
![Page 7: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/7.jpg)
Birbirine perçinlenmiş metal levhalar.
Alüminyum ve çelik levhalar ısıtıldığında alüminyum, çelikten daha çok genleşir.
Soğuğun etkisiyle alüminyum, çelikten daha az genleşir.
![Page 8: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/8.jpg)
Özdeş bakır ve demir teller
Özdeş teller ısı etkisiyle farklı miktarlarda genleşir
![Page 9: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/9.jpg)
Metal küre halkadan geçer.
Metal küre ısıtılır.
Metal küre ısı etkisiyle genleştiğinden halkadan geçmez.
![Page 10: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/10.jpg)
Sıvılar ısı etkisi altında genleşirler . Tamamen boyalı su veya diğer bir sıvı ile doldurulan ve ince bir cam boru geçirilmiş lastik tıpa ile kapatılan cam balonu ısıtarak balonun ağız kısmındaki borudan suyun yükseldiğini görebiliriz.
SIVILARDA GENLEŞME
Katı maddeler ısı alarak erirler.Sıvı maddeler ısı vererek donarlar.
![Page 11: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/11.jpg)
Cam balon sıcak su dolu kaba daldırıp ısıtıldığında cam borudaki sıvı seviyesinin önce düştüğünü sonra yavaş yavaş arttığı gözlenir. Sıvı seviyesinde önce bir düşme gözlenmesi sizi şaşırtabilir.
![Page 12: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/12.jpg)
Buzlar ısı alınca sıvı hale geçer.
![Page 13: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/13.jpg)
Sıvı haldeki bir maddenin ısı alarak gaz haline geçer.
Gaz halindeki bir maddenin ısı vererek sıvı hale geçer.
![Page 14: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/14.jpg)
Katı yağlar ısı alınca sıvı hale geçer.
Dondurma ısı alınca erir.
![Page 15: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/15.jpg)
Buzlar ısı alınca sıvı hale geçer.
Sıvılar ısı alınca buhar haline geçer.
![Page 16: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/16.jpg)
Gaz halindeki maddelerin ısı etkisiyle genleşmeleri sıvı ve katılara göre daha fazladır Gazlar ısı enerjisinden çok etkilenir ve kolay genleşir . Genleşme gazlar için ayırt edici özellik değildir . Aynı sıcaklık ve basınçta bütün gazlar aynı miktarda genleşir.
GAZLARDA GENLEŞME
![Page 17: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/17.jpg)
Sıcak su banyosuna konulan ve ağzına çocuk balonu yerleştiren süt şişesi suyun içine konularak su alttan ısıtılırsa şişenin ağzına kapatılan balon şişer . Şişenin üstündeki hava genleşerek balonu şişirir . Bu deney bize gazların sıcaklık karşısında genleşmiş olduğunu gösterir.
![Page 18: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/18.jpg)
Gazların ısı etkisiyle genleşmeleri sıvı ve katılara göre daha fazla ve daha kolaydır.
Sonuç olarak;
Isınan hava GENLEŞİR.
![Page 19: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/19.jpg)
GENLEŞMENİN OLUMLU ETKİLERİ
Balondaki hava ısıtıldığında balon daha da şişer. Çünkü balonun içindeki hava genleşir. Ve balon yükselir.Bundan yararlanarak insan taşıyan balonlar yapılmıştır.
![Page 20: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/20.jpg)
* Demir köprülerin bağlantı yerleri ve köprünün ayakları genleşme payı göz önüne alınarak yapılır.* Köprünün ayağı silindir şeklindeki tekerlekler üzerine oturtularak serbest bırakılır.
![Page 21: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/21.jpg)
GENLEŞMENİN OLUMLSUZ ETKİLERİ
İçinden sıcak su geçen boruların bağlantı yerlerinde genleşme payı yada kıvrımlar bırakılır.
![Page 22: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/22.jpg)
Büzülme Nedir? Genleşen bir madde soğutulursa boyutlarında
azalma olur. Bu olaya büzülme denir.
BÜZÜLME
![Page 23: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/23.jpg)
Genleşme ve Büzülme bizim için yararlı mı?
Maddelerin büzülmesinden ve genleşmesinden yaralanılarak pek çok alet yapılmıştır.Bunlar ;Termostat, termometre, fırın, buzdolabı, elektrikli soba, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi,
![Page 24: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/24.jpg)
Genleşme ve büzülmenin olumsuz etkileri var mıdır?
Soğuk bardağa konan sıcak su bardağı
çatlatır.Elektrik tellerinin kışın büzülüp kopmasıAralık bırakılmadan yapılan demir
raylarının eğrilmesi…
![Page 25: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/25.jpg)
Buharlaşma nedir? Sıvı bir maddenin ısı etkisiyle gaz haline
geçmesine buharlaşma denir.Suyun buharlaşma her sıcaklıkta olur. Sıvı bir madde buharlaşırken dışarıdan ısı alır.
BUHARLAŞMA
![Page 26: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/26.jpg)
Yoğuşma nedir? Gaz halindeki bir maddenin ısı kaybederek sıvı
haline geçmesine yoğuşma denir
YOĞUŞMA
![Page 27: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/27.jpg)
Peki Başka Neler Biliyorsunuz? Kışın pencerelerde oluşan buğunun nedeni soğuyan
hava buharının sıvı hale gelerek cama yapışmasıdır.Yağmur ve kar yağmadan önce bulutlardaki su
buharı yoğuşarak etrafa ısı verir. Bu yüzden yağış olurken hava ılık olur.
![Page 28: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/28.jpg)
Sıvı bir maddenin hızla buharlaşmasına Kaynama denir.
Neden hızlı buharlaşıyor biliyor musunuz? Bir kaptaki suyu ısıtmaya başlarsak
buharlaşması artar.Isıtmaya devam edersek buharlaşma hızı da artar. Bir süre sonra su yüzeyinde buhar kabarcıkları görülür.
KAYNAMA
![Page 29: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/29.jpg)
Önemli not: Kaynama süresince sıvının sıcaklığı sabit kalır.
Suyun kaynama derecesi 100 santigrat derecedir.
![Page 30: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/30.jpg)
ERİME NEDİR?
Katı bir maddenin ısı alarak sıvı hale
geçmesine erime denir. Buzu bir süre sonra su haline geçmesi,
dondurmanın akması, çikolatanın yumuşaması.
![Page 31: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/31.jpg)
Erime bizim için ne kadar faydalıdır? Cam, bakır, demir, alüminyum, plastik
gibi maddeler eritilerek sıvı hale getirilir, kalıplara dökülerek şekil verilir.
![Page 32: ısı maddeleri etkiler](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062400/5681530b550346895dc12ea4/html5/thumbnails/32.jpg)
Donma nedir? Sıvı bir maddenin ısı kaybederek katı hale
geçmesine Donma denir. Suyun buzlukta donması, kışın akarsu ve
göllerin donması bu duruma bir örnektir. ISI ALAN MADDELER ERİR, ISI VEREN MADDELER DONAR.
DONMA