informaciona ekonomija.pdf

2/18/2013

1

INFORMATIČKA EKONOMIJA

IZAZOVI I ŠANSEProf. dr Vujica Lazović

AKADEMSKE STUDIJE

feb 2013

2

INFORMATIČKA EKONOMIJA?

DIGITALNA-CYBER, NOVA EKONOMIJAEKONOMIJA ZNANJA, WEB EKONOMIJA,

VIRTUELNA EKONOMIJA

- e-READINESS /e-SPREMNOST/- INFRASTRUKTURA- TRŽIŠTE- SERVISI- EDUKACIJA

DIGITALNA VS TRADICIONALNA EKONOMIJA

2/18/2013

2

3

Crna Gora/e-readiness?

- INFRASTRUKTURA – KOMUNIKACIONE VEZE

Najznačajnije elektronske komunikacione mreže putem kojih se pružaju uslugeširokopjasnog pristupa su:

• KABLOVSKE MREŽE

• BEŽIČNE MREŽE

4



• KABLOVSKE MREŽE:

– postojeće telefonske mreže (xDSL – mreže bazirane na bakaranim kablovima),

– mreže nove generacije (FTTx – mreže bazirane na optičkim kablovima),

– mreže kablovskih operatora (mreže bazirane na koaksijalnim kablovima),

– hibridne optičko-koaksijalne mreže (HFC).

2/18/2013

3

5



• BEŽIČNE MREŽE:

– GSM/GPRS/EDGE – mobilne mreže druge generacije,

– UMTS/HSDPA/HSPA+ – mobilne mreže treće generacije,

– Wi-Fi – bežične lokalne mreže,

– WiMAX – fiksni bežični pristup,

– LTE – mobilne mreže četvrte generacije.

“ŽILAVA” BAKARNA PARICA I KONVERGENCIJA

6


- INFRASTRUKTURA-KOMUNIKACIONE MREZE

• Ukupan broj širokopojasnih priključaka, nezavisno odtehnologije koja se upotrebljava za pristup (ADSL, WiMAX,WiFi, KDS) iznosi 81.701 što predstavlja rast od 11.73% uodnosu na isti period 2011godine ( 73.126 ).

• ukupan broj prepaid i postpaid korisnika mobilnih operatorakoji su pristupili internetu tokom avgusta 2012. iznosio237.877, od čega je 117.859 koristilo isključivo 3Gtehnologije pristupa.

2/18/2013

4

7

Crna Gora – digitalno drustvo?

- INFRASTRUKTURA-KOMUNIKACIONE MREZE

• Prema poslednjem izvještaju Cullen international (Report jul2012godine) penetracija mobilnog širokopjasnog pristupa uCrnoj Gori je 10.4% što je veće od prosjeka u EU-27 koji iznosi8.1% a značajno veće od prosjeka u region.

• Po istom izvještaju penetracija u fiksnom širokopojasnompristupu iznosi 13.7% što je najbolji rezultat u region.

8


INSTITUCIONALNA INFRASTRUKTURA

ZAKONI I REGULATIVA: ELEKTRONSKI POTPIS,ELEKTRONSKA TRGOVINA, ELEKTRONSKEKOMUNIKACIJE, INFORMACIONA BEZBJEDNOST;SVE U SKLADU SA EU STANDARDIMA IDIREKTIVAMA

2/18/2013

5

9


INSTITUCIONALNA INFRASTRUKTURA

- INSTITUCIJE: KREATORI, REGULATORI, OPERATORI, EMERGENCY SLUZBE I sl…

- MIDT, EKIP, T-COM, T-MOBILE, M-TEL, CIRT, I DR…

10


STARTEGIJA RAZVOJA INFORMACIONOG DRUŠTVA

/2012-2016/

- ICT ODRŽIVOST

- ICT ZA DRUŠTVENU ZAJEDNICU

- ICT ZA DRŽAVNU UPRAVU

- ICT ZA EKONOMSKI RAZVOJ

- RAZVOJ MEDIJSKOG I RADIO DIFUZNOG TRŽIŠTA

2/18/2013

6

11


• Koliko ima korisnika mobilne telefonije?

• Kolika je internet penetracija?

181,06%

51,6%

Informatička ekonomija / stepen ekonomskog razvoja?

2/18/2013

7

PREDUSLOVI

14


- LIBERALIZACIJA TRZISTA

- DA LI IMA MONOPOLA ILI DUOPOLA ILIOLIGOPOLA NA TRZISTU TELEKOMUNIKACIONIHUSLUGA, STA JE DRZAVA URADILA PO TOMPITANJU?

2/18/2013

8

15

Izvor: Agencija za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost, avgust 2012

16

CENTRALNA BANKA

KOMISIJA ZA HARTIJE OD VRIJEDNOSTI

KOMPANIJE I POJEDINCI

INVESTICIONI FONDOVI

DOBROVOLJNI PENZIONI FONDOVI

A

G

E

N

C

I

J

A

Z

A

N

A

D

Z

O

R

O

S

I

G

U

R

A

N

J

A

BANKE

OSIGURAVAJUĆA DRUŠTVACDA

BROKERSKO DILERSKA DRUŠTVA

BROKERSKO DILERSKA DRUŠTVA

BERZAKASTODI BANKE,

DEPOZITARI

2/18/2013

9

CRNA GORA OSVOJILA NJENO

BOGATSTVO• Do danas je registrovano oko 670 hiljada internet sajtova sa

adresom .me – podatak koji Crnu Goru transformiše uvlasnika domena sa najbržim rastom u istoriji Interneta

• .Me domen je procentualno ostvario najveći rast u Evropi uodnosu na druge ccTLD-jeve

• .Me domen se nalazi u 10 najčešće prodavanih TLD-jeva.

• .Me domeni su naročito popularni među startupovima inalaze se među prva četiri izbora startupa, čime postajupopularniji i od .org domena.

Internet domenhttp://www.exploretheworldof.me/

• FB.Me. (više na FB.Me/dotME).

• V.me• Wp.me• Me.me• Ti.me• About.me

• Kiip.me

• D.me

• Via.me

• Attachments.me

• Collections.me

• Pulse.me

Internet domenhttp://www.exploretheworldof.me/

.Me - Zvijezda Reklamne Kampanje 3D Animiranog Filma

"Universal Pictures"-a i "Illumination Entertainment"-a (Despicable.Me)

2/18/2013

10

19

DAJE SE NA ZNANJE!

TALAS GLOBALIZACIJE I

INFORMATIZACIJE U POTPUNOSTI

POKLOPIO CRNU GORU I ONI KOJI TO NE ŽELE DA

VIDE U VELIKOJ SU ZABLUDI!

20

CURRICULUM AND SYLLABUS?

1. KONCEPT I KARAKTERISTIKE DIGITALNE EKONOMIJE

2. EVOLUCIJA I KOMPONENTE DIGITALNE EKONOMIJE

3. POTREBA NOVE EKONOMSKE ANALIZE

4. EKONOMIJA MREŽE I TRENDOVI DIGITALNE – CYBER EKONOMIJE

5. SOCIJALNE REFLEKSIJE DIGITALNE EKONOMIJE –

ubija li internet romantiku?

2/18/2013

11

21

LITERATURA:

1. ” DIGITAL ECONOMIES, SMEs and E-Readiness”, S.MUTULA

Preporučujemo:

1. “BUDUĆNOST MREŽE”, Chuck Martin, 2. “FANKY BUSINE$$” I “KARAOKE KAPITALIZAM”, J. Riderstrale,

K.Nordstrom,3. “USPON UMREŽENOG DRUŠTVA”, Manuel Castells4. SLAJDOVI SA PREDAVANJA , sajt

PREDAVAČI:Prof. dr Vujica Lazović, e-mail: [email protected] Tamara Djuričkoviće-mail: [email protected]

22

Ocjenjivanje :

PISANI RAD + USMENI1.Temu za rad će studenti dobiti nakon prijavljivanja na e-mail adresu: [email protected]. U grupi mogu biti najviše dva studenta.2.Rok za prijavljivanje je od 15-22.03.2013. godine. 3.Prijave nakon isteka roka nisu moguće!4.U prijavi OBAVEZNO u Subjektu napisati – Prijava za rad iz Informatičke ekonomije.5.Sa temom, studenti dobijaju i pravila za pisanje rada, koja će, takođe, biti dostupna i na internet stranici akademskih studija. Prilikom prijave navesti imena i prezimena studenata (i broj indeksa) koji čine grupu. 6.Rok za slanje rada (na istu mail adresu kao i za prijavu rada, u subjektu OBAVEZNO napisati Rad iz predmeta Informatička ekonomija) je najkasnije do 15.04.2013. godine. Svi radovi koji stignu nakon navedenog roka neće biti ocjenjivani.7.Radovi koji ne budu urađeni prema uputstvima neće biti ocjenjivani.8.Studenti na ispitu brane prihvaćen rad (odgovaraju na pitanja iz rada) i odgovaraju na jedno pitanje sa liste ispitnih pitanja koja će biti dostupna na sajtu fakulteta.

2/18/2013

12

ŠANSE ZEMALJA U RAZVOJU?

24

IZAZOVI INFORMATIČKE EKONOMIJE I ZEMLJE U RAZVOJU

• PROBLEMI NISKE RAČUNARSKE PISMENOSTI

• SPORI RAST BROADBANDA

• NIZAK PROCENAT LJUDI KOJI SE BAVE „E-POSLOVIMA“

• DRUŠTVENE I EKONOMSKE NEJEDNAKOSTI

2/18/2013

13

25

KONCEPT I KARAKTERISTIKE DIGITALNE EKONOMIJE1

26

INFORMATIČKI KAPITALIZAM

Konkurentska snaga u XXI vijeku se temelji na

INFORMACIJE IDEJE INTELIGENCIJA

2/18/2013

14

27

TEMELJI MODERNOG DRUŠTVA

3. Znanje koje proizilazi iz naučnog i stručnog obrazovanja i koje se primjenjuje u svim

područjima ljudskog života

2. Politička moć i ugled /a u pozadini vojna moć kao aparat fizičke sile/

- Politička moć uokvirena pravilima demokratske i reizborne vlasti

1. Kapitalistička organizacija privrede i raspodjele dobara

Šta se promijenilo, da li ce tradicionalni kapitalizam prezivjeti?

28

Dok je Weber objašnjavao nastanak i razvoj društva industrijskog kapitalizma dotle su

savremni sociolozi zaokupljeni sa fenomenom informatičkog kapitalizma

Živimo u svijetu koji je postao digitalan i prvi put u istoriji ljudski um je direktna proizvodna

snaga a ne samo odlučujući elemenat u proizvodnom sistemu

2/18/2013

15

29

FENOMEN INFORMACIJE

INFORMACIJA POSTAJE NAJVAŽNIJI ČINILAC LJUDSKOG ŽIVOTA I USPJEHA NA TRŽIŠTU

POD UTICAJEM BRZOG RAZVOJA INFORMATIČKO-KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE MIJENJAJU SE MEĐULJUDSKI ODNOSI, DRUŠTVENA

PRAVILA I POSLOVNI ODNOSI

INFORMACIJA

NEISCRPAN RESURS

PODNOSI VIŠE KONZUMENATA

RESURS BUDUĆNOSTI

MOĆ

NOVAC

SVI PROBLEMI LJUDSKOG ZNANJA I NEZNANJA

VEZANI SU ZA INFORMACIJU

30

PROMJENA STRUKTURE RADNE SNAGE U RAZLIČITIM SEKTORIMA U SAD

2/18/2013

16

31

Da li su Oni glavni krivci?

32

Forbes-ova lista 10 najbogatijih ljudi u 2011. godini

Carlos Slim HeluWilliam Gates III

Warren Buffett

Bernard Arnault

Larry Ellison

Lakshmi Mittal

Amancio Ortega

Eike Batista

Mukesh Ambani

Christy Walton & family

2/18/2013

17

33

1 Carlos Slim Helu & family

$69 B Telecom

2 Bill Gates $61 B Microsoft

3 Warren Buffett $44 B Berkshire Hathaway

4 Bernard Arnault $41 B LVMH

5 Amancio Ortega $37,5 B Zara

6 Larry Ellison $36 B Oracle

7 Eike Batista $30 B Mining, oil

8 Stefan Persson $26 B H&M

9 Li Ka-shing $25,5 B Diversified

10 Karl Albrecht $25,4 B Aldi

Forbes-ova lista 10 najbogatijih ljudi u 2012. godini

34

FENOMENI INFORMATIČKE EKONOMIJE

• GLOBALIZACIJA

• DIGITALIZACIJA

• VIRTUALIZACIJA

• DISINTERMEDITACIJA

2/18/2013

18

35

OSNOVNE KARAKTERISTIKE INFORMATIČKE EKONOMIJE

SOFTVER KAO KRITIČNI FAKTOR RAZVOJA KOMPANIJAU novoj ekonomiji smatra se da je softver najkritičniji faktor za razvoj preduzeća, odnosno organizacija svih vrsta, uopšte.

VRIJEME STUPANJA NA TRŽIŠTE -PRESUDAN FAKTOR INICIJALNOG USPJEHASa novim proizvodom preduzeća moraju da stignu na tržište veoma brzo, prije konkurencije /a/.

POVEĆANJE PRODUKTIVNOSTI –ZNACAJNO ALI TESKO MJERLJIVOPrema podacima američkog Biroa federalnih rezervi dvije trećine porasta produktivnosti pripisuje se korišćenju informacionih tehnologija.

36


“BEZTEŽINSKA EKONOMIJA” /”weightless economy”/Intelektualne usluge i intelektualna svojina su osnovni način za “pravljenje para” (ne više samo nafta, gas ili drugi trajni resursi)

GLOBALIZACIJATreba biti najbolji ne samo u svojoj zemlji, nego svuda gdje postoji dato tržište, a to je globalno INTERNET trziste.

2/18/2013

19

37


DINAMIČKA I UMREŽENA

EKSPANZIJA USLUGA, ZNANJE KAO RESURS

FAKTORI KONKURENTNOSTI:

Inovacija, kvalitet proizvoda i usluga, vrijeme i niski troškovi

INTENZIVNA SARADNJA MEĐU PREDUZEĆIMA I ULAZAK U STRATEŠKE POSLOVNE ALIJANSE

38

• TRANSFORMIŠU SE STRUKTURE I FUNKCIONISANJE EKONOMIJE

• NOVI KONCEPTI I TERMINI;WEB GODINE, RADNIK ZNANJA

• SNIŽENJE TROŠKOVA I POVEĆANJE EFIKASNOSTI

• RIJETKOST GENERIŠE VRIJEDNOST – KLASIČNA EKONOMSKA TEORIJA

• OBILJE GENERIŠE VRIJEDNOST –INFORMATIČKA EKONOMIJA

2/18/2013

20

39

KARAKTERSTIKE INFORMATIČKE EKONOMIJE

• Informacija je glavna sirovina i glavni proizvod

• Proširenost novih tehnologija

• Fleksibilnost i nove vrste poslovnih modela

• Približavanje specifičnih tehnologija u visoko povezani sistem

40

JOŠ NEKE KARAKTERISTIKE DIGITALNE EKONOMIJE

“VRIJEDNOST MREŽE RASTE KAO KVADRAT BROJA NJENIH

KORISNIKA” Metcalfeov zakon

Kada se broj čvorova povećava aritmetički vrijednost mreže raste geometrijski

2/18/2013

21

41

• U INDUSTRIJSKOJ EKONOMIJI OBIMA VRIJEDNOST SE POVEĆAVA LINEARNO, U EKONOMIJI MREŽE TO SE DEŠAVA BRŽE I EKSPONENCIJALNO

• SA EKONOMSKOG ASPEKTA ZA DIGITALNE PROIZVODE MARGINALNI TROŠKOVI PROIZVODNJE I DISTRIBUCIJE SU VEOMA NISKI

• PO PRVI PUT U ISTORIJI POSLOVANJA RAZDVAJAJU SE PRODAJA I KUPOVINA

• PRODAJEM ONO ŠTO MOGU DA NAPRAVIM – OLD ECONOMY

• PRODAJEM ONO ŠTO MOGU DA ISPORUČIM – NEW ECONOMY

• PROIZVODNJA VIŠE NE PRIDODAJE VRIJEDNOST, VRIJEDNOST DAJU ZNANJE I DISTRIBUCIJA

42

• INFORMACIJA POSTAJE GLAVNI FAKTOR PRODUKTIVNOSTI• Istovremeno podnosi više konzumenata, niski troskovi

multiplikovanja, trošenjem i dijeljenjem se povećava vrijednsot

• DA LI ĆE NACIONALNA DRŽAVA PREŽIVJETI GLOBALIZACIJU EKONOMIJE I INFORMATIČKU REVOLUCIJU KOJA JE PRATI ?

• EKONOMSKA REALNOST NOVOG DOBA JESTE DA SE SVAKO SA SVAKIM TAKMIČI. SVI SE NALAZE U GLOBALNOJ KONKURENCIJI – I POJEDINCI I KOMPANIJE I DRŽAVA.

2/18/2013

22

43

VRIJEME FANKIZMAKOMBINACIJA

MANIJE ZAINFORMACIJAMA I

MOĆI IZBORA

SLOBODA NIKADA NIJE BILA VEĆA, ALI I IZAZOVI I TERETI SLOBODNOG IZBORA SU PORASLI

44

FENOMENI INFORMATIČKE EKONOMIJE

• INFORMATIČKA EKONOMIJA I NOVA MEĐUNARODNA PODJELA RADA

• KULTURA, INSTITUCIJE I ORGANIZACIJE INFORMATIČKE EKONOMIJE

• KRAJ MASOVNE PUBLIKE I USPON INTERAKTIVNIH MREŽA

• TRANSFORMACIJA URBANOG OBLIKA

• INFORMATIČKI GRAD

– Posljednja američka granica u predgrađu

– Izblijedjeli šarm evropskih gradova

– Urbanizacija trećeg milenijuma – mega gradovi

2/18/2013

23

45

EVOLUCIJA I KOMPONENTE DIGITALNE EKONOMIJE2

46

KAKO JE NASTALA DIGITALNA EKONOMIJA?INTERNET, JEFTINI RAČUNARI I RAČUNARSKE MREŽE

– GLAVNI KRIVCI?

• KADA JE I ZAŠTO NASTAO INTERNET ?

• INTERNET JE OTKRIVEN 1969. GODINE KAO PROJEKT MINISTARSTVA ODBRANE SAD-a. CILJ JE BIO POVEZATI VOJNE BAZE I ISTRAŽIVAČE ZA SLUČAJ ATOMSKOG NAPADA

• DVADESET GODINA ON JE EGZISTIRAO KAO NEKOMERCIJALNI PROJEKAT ZAHVALJUJUĆI DONACIJAMA MINISTARSTVA ODBRANE

O INTERNETU SE NEŠTO VIŠE SAZNALO TEK 1986. GODINE KADA JE NACIONALNA FONDACIJA ZA NAUKU PLATILA

VELIKO PROŠIRENJE MREŽE

POJAVA I ŠIROKA UPOTREBA JEFTINIH PERSONALNIH RAČUNARA OMOGUĆILA JE KOMERCIJALIZACIJU CIJELOG

PROJEKTA I DALJI RAZVOJ MREŽE

2/18/2013

24

47

FAZA OGLAŠAVANJA

FAZA STVARANJA PROIZVODA NAMIJENJENIH MREŽI

FAZA STVARANJA INTRANETA

FAZA POVEZIVANJA DOBAVLJAČA, KUPCA…….

FAZA UNAPREĐIVANJA POSLOVNOG JEZGRA PREDUZEĆA

1.

2.

3.

4.

5.

JEDINA ORGANIZACIJA SPOSOBNA ZA RAST BEZ PREDRASUDA ILI UČENJA BEZ VOĐSTVA JE MREŽA

EVOLUCIJA POSLOVANJA NA MREŽI

48

ZAŠTO RASTE INFORMATIČKO DRUŠTVO

• INFORMATIČKA EKONOMIJA KREIRALA I OBEZBIJEDILA MILIONE NOVIH POSLOVA I RADNIH MJESTA

• GARANTUJE KONKURENTNOST I TRANSPARENTNOST

• DONOSI EKOLOŠKE PREDNOSTI

• JAČA DEMOKRATIJU – AFRICKO PROLJECE

• REVOLUCIONARNO MIJENJA STIL ŽIVOTA I RADA UZ POMOĆ ICT

2/18/2013

25

49

KOMPONENTE INFORMATIČKE EKONOMIJE

• VLADA

• POLITIKA I REGULACIJE

• INTERNET, WWW, INFRASTRUKTURA

• HARDVERSKA I SOFTVERSKA INDUSTRIJA

• SERVIS PROVAJDERI

• E-BUSINESS i E-COMMERCE

50

KOMPONENTE INFORMATIČKE EKONOMIJE

• SISTEMI UPRAVLJANJA ZNANJEM I INFORMACIJAMA

• PRAVA INTELEKTUALNE SVOJINE

• LJUDSKI RESURSI

• ISTRAŽIVANJE I RAZVOJ

• .......

informaciona ekonomija.pdf

Documents

Transcript of informaciona ekonomija.pdf