ﺖﺳﺮﻬﻓ · ﺖﺳﺮﻬﻓ ﻪﺤﻔﺻ ﻥﺍﻮﻨﻋ 1 ﻪﻣﺪﻘﻣ 2 فﺪﻫ 2...

فهرست

صفحه عنوان 1 مقدمه 2 هدف 2 دامنه

2 مراجع 3 مسئولیت ها 4 روش اجرا

8 ایمنی و محیط زیست متدولوژي مدیریت ریسک هاي بهداشت، 8 خطراتو ارزیابی شناسایی

9 تهیه ماتریس ریسک 9 ماتریس ریسک دو متغیره 19 ماتریس ریسک سه متغیره

27 کاري محیط هاي HSEمدیریت ریسک 28 خرید کلی و جزئی تجهیزات و تاسیسات

29 خرید مواد خصوصاً مواد شیمیایی 30 یا جایگزین شدهواحدها و قسمت هاي تازه تاسیس

31 خرید یا اجراه ساختمان، طراحی ساختمانهاي جدید یا بازسازي ساختمان 32 اجراي کارهاي خدماتی توسط پیمانکار

33 شرایط غیر نرمال و شرایط اضطراريخطرات و ریسک آنها در HSE 33ثبت ریسک

34 عملیات هاي با پیامد باال 34 سلسله مراتب کنترلی

35 حذف 35 جایگزینی

35 مهندسی هايکنترل 35 )اداري( مدیریتی هاي کنترل

36 وسایل حفاظت فردي

www.cementechnology.ir

cement technology magazine: 021-22883306, 22861343

www.cemen

techn

ology

.ir

شركت ملي پااليش و پخش دستورالعمل مديريت ريسك

۸۷۰۶۲۲۰۳ ١

مقدمه

تـوان تنهـا بـه رده اسـت کـه در اجـرا نمـی ها بـه حـدي گـست ارزیابی و کنترل ریسک مباحث شناسایی،

ا ... از قبیـل ارزیـابی خطـر هـاي تکنیـک و) What If - HAZOPS( از قبیـل شناسایی خطرهاي تکنیک

هـا تکنیـک . کتفـا نمـود ا ) FMEA, EIA, HRA , Villiam Fine ( از قبیـل شناسـایی خطـر هاي تکنیک

هاي هر یک را فـرا گیـرد و زیست محیطی و جنبه بهداشتی، ایمنی خطراتبایست در برگیرنده تمامی می

هـاي و عدم ارزیابی یکپارچه ریـسک خطراتدر غیر این صورت به دالیل عدم شناسایی فراگیر و کامل

HSE اگیـر ربـه دلیـل ف (هـاي غیـر قابـل تحمـل مباحث کنترلی هرچند اثربخش ولی براي تمامی ریـسک

.خواهد داشتمشمولیت ن) نبودن راه حل شناسایی و ارزیابی

امید است با همکاري تمامی مسئولین این مهم به سرانجام رسیده و موانع موجود بـراي کنتـرل حـوادث

.رفع گردد

شرکت ملـی پـاالیش و باشد، پس از اجرا در مجموعه تهیه شده در مرحله بازنگري صفر می ، رؤسـاي ي بهداشـت، ایمنـی و محـیط زیـست ها و در راستاي بهبود روشها و برنامه پخش

ســتاد HSEتواننــد از طریــق رؤســاي پیــشنهادات اصــالحی خــود را مــیHSEمحتــرم اقـدامات اصـالحی . پاالیش و پخـش ارسـال نماینـد HSEت هاي ذیربط به مدیری شرکت

مرتبط در بازنگري آتی مدنظر قرار خواهد گرفت و شرح بـازنگري در ایـن قـسمت درج .خواهد شد

.حداقل الزامات در نظر گرفته شودالزم است موارد مطروحه در این مجموعه به صورت



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٢

:هدف.۱

بهداشت، ایمنی و زیست محیطی خطراتشناسایی -

ارزیابی ریسک -

کنترل ریسک -

.نماید خاص نیز فراهم میHSEاي ه و جنبهخطرات ابزارهاي مدیریت ریسک را براي راهنمااین

:دامنه.۲

ایرانی نفتي فراورده هاپخش شرکت ملی پاالیش و زیرمجموعه کلیه شرکتها و واحدهاي

:جعامر.۳

83121012راهنماي ماتریس ارزیابی ریسک بهداشت، ایمنی و محیط زیست به شماره •

دکتر هاشـم سـتاره و دکتـر . بی ریسک حریق کتاب ارزیا – روش ارزیابی ریسک ویلیام فاین •

1384 -علیرضا کوهپایی

• As/NZS 4801: 2001 Occupational Health and Safety Management Systems- Specification

with guidance for use

• ISO 14001: 2004 Environmental Management Systems- Specification with guidance for

use

• HB 203-2004 Environmental Risk Management Principle & Process Hand book

• HB 205-2004 OHS Risk Management Hand book

• HB 436-2004 Risk Management Hand book • http://www.unimelb.edu.au/ehsm-new/3.html



www.cemen

techn

ology

.ir

http://www.unimelb.edu.au/ehsm-new/3.html


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٣

ت هايمسئول . ۴

Ø مديران ارشد شرکت ها مسئوليت دارند :

ک حمایت نموده ، منابع الزم را در اختیار تیم مـدیریت ریـسک از اجراي برنامه مدیریت ریس • .قرار داده و از دستیابی به اهداف تعیین شده اطمینان حاصل نمایند

تطابق زمانی اجرا با بر نامه طرح ریزي شده همچنین اثـر بخـشی . از اجراي کامل برنامه ها • . نمایند آنها در مباحث شناسایی ، ارزیابی و کنترلی اطمینان حاصل

Ø مديريتHSEشركت ملي پااليش و پخش مسئوليت دارد :

نظارت بر اجراي برنامه ها ي مدیریت ریسک در شرکتهاي زیر مجموعه • سـتاد شـرکت هـاي زیـر مجموعـه جهـت تـسریع در اجرایـی HSEهمکاري و هماهنگی بـا •

مدیریت ریسک نمودن برنامه

ی ، ارزیـابی و کنترلـی انجـام شـده در حصول اطمینان از اثربخـشی برنامـه هـاي شناسـای • مناطق عملیاتی/ شرکتها

Ø HSEملی مهندسی و -شرکتهای ملی پخش ( : اند شركتها زيرمجموعه موظف ) خطوط لوله و مخابرات - ساختمان

طـرح هـا یـا پـروژه هـا نظـارت / شرکت / بر اجراي برنامه هاي مدیریت ریسک در مناطق • .نمایند

طـرح یـا پـروژه / شـرکت / د را براي اجرایی شدن این طرح،در منـاطق برنامه زمانبندي خو • . پاالیش و پخش ارائه نمایندHSEذیربط تهیه و به مدیریت

طــرح را جهــت تــسریع در / شــرکت / منــاطق HSEهمــاهنگی الزم بــا مــدیران و روســاي • . بعمل آورند اجرایی نمودن برنامه

رفت برنامه ها و میـزان دسـتیابی بـه اهـداف را در نتایج اجراي برنامه مدیریت ریسک ، پیش • . پاالیش و پخش ارسال نمایندHSEطرح هر ماه به مدیریت / شرکت / مناطق

/ منـاطق / از اثربخشی برنامه هاي شناسایی و، ارزیـابی و کنترلـی انجـام شـده در شـرکت • .طرح ها اطمینان حاصل نمایند



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٤

Ø واحدهايHSEد مناطق عملياتي مسئوليت دارن :

هماهنگی هاي الزم براي تشکیل تیم مدیریت ریسک را انجـام و مـستمرا جلـسات مـرتبط را • .برگزار نمایند

منطقه ذیربط همکاري الزم را بعمل آورده/ در تبیین شرح وظایف تیم شرکت •

پیگیري هاي الزم براي اجراي اثر بخش برنامه ها در زمانهاي تعیین شـده انجـام داده و از • . و در زمانهاي معین پایش نمایندنمودهانی انجام کار با برنامه اطمینان حاصل تطابق زم

مــدیر /گزارشــات جلــسات مــدیریت ریــسک را بــصورت ماهیانــه بــه مــدیر عامــل شــرکت • پـاالیش HSE ستاد شرکت ذیربط و مـدیریت HSEمدیر پروژه و طرح ها و رئیس /منطقه

.و پخش ارسال نمایند

Ø ت دارند يا مسئولروسا وسرپرستان واحده:

در جلسات مدیریت ریـسک حـضور فعـال داشـته و بـراي اجرایـی نمـودن برنامـه مـدیریت • . ریسک جدیت و همکاري الزم را بعمل آورند

بـه منظـور را ایـن دسـتورالعمل ) 5-11 تـا 5-3( ذکـر شـده در بنـد هـاي مسئولیت هـاي •

.رعایت نماِند مراحلتمامی در کلیه ریسک ها ارزیابی وکنترلاطمینان از شناسایی

HSEموفقیت در برنامه مدیریت ریسک عالوه بر خدمات تخصصی کارشناسـان از آنجایی که

منوط به حضور فعال افراد تصمیم گیرنده در سطو ح مختلف در این برنامـه جهـت اطمینـان از

ا و تـسریع در شناسایی کلیه ریسک ها در تمامی واحد ها و قسمت هـا ، ارزیـابی دقیـق تـر آنهـ

.روند اجرایی نمودن تصمیمات اخذ شده در این زمینه می باشد

: روش اجرا. ۵

تا آنجـا کـه خود را يها تی مرتبط با فعال یطیمحست یز يها و جنبه یمنیا ی، بهداشت خطرات دیشرکت با

ییا شناسـ HSEسک مـرتبط بـا خطـرات ید سطوح ریشرکت با. دیکنترل نماشناسایی و قابل اجرا است

نـان حاصـل ی تـا اطم . اجرا نماید و برنامه هاي کنترل ریسک آنها را توسعه داده و کرده یابیشده را ارز

ایـن امـر . ده اسـت یـ فـراهم گرد یطـ یست مح یـ با حداقل اثـرات ز یمن و بهداشت ی ا يط کار یشود که مح



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٥

مـوارد زیـر اتفـاق بایست در زمانهاي استفاده از فراینـدها، روشـهاي اجرایـی و ابزارهـا و اسـتقرار می

منطقـه و بـا حمایـت / که تحقق این امر نیازمنـد تـشکیل تـیم مـدیریت ریـسک در سـطح شـرکت بیافتد

.باشد مدیریت ارشد سازمان می

تيم مديريت ريسک - 1-5

:انتخاب اعضاي تیم مدیریت ریسک - 1-1-5

هـاي مـرتبط ور فعال افراد تصمیم گیرنده در سطوح مختلـف و برحـسب مـورد از تخـصص ضح

.جهت تشکیل تیم مدیریت ریسک مد نظر می باشد

، مـدیر عملیـات، مـدیر تعمیـرو HSEن تیم شامل مدیریت ارشد یا نماینـده ایـشان، کارشناسـان یا

باشـد کـه توسـط نگهداشت، مدیر تولید، مدیر فنی، مدیر مالی، مـدیر اداري و مـسئولین خریـد مـی

.گردد ب میییا منطقه تصو انتخاب و توسط مدیرعامل شرکت HSEرئیس

منطقـه / شـرکت HSEمناطق بر عهده رئیس /ت ریسک در شرکت ها یم مدیر یاست ت ی است ر یهیبد

.باشد می

:ل مستمر جلسات مدیریت ریسکیتشک-1-2-5

مدیر منطقه یـا / اي که از پیش تعیین شده، با حضور مدیریت عامل شرکت براساس برنامه جلسات

.م برگزار گرددیشان و سایر اعضاي تنماینده تام االختیار ای

:اعضاي تیم تبیین وظایف . 1

وظایف هر یک از اعضاي تـیم و مـسئولین کلیـه واحـدها در قبـال مـدیریت ریـسک از طـرف تـیم

بـدیهی . مدیر منطقه مـی رسـد / مدیریت ریسک پیشنهاد و سپس به تایید مدیرعامل محترم شرکت



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٦

ه و حداقل الزام مـد نظـر یر به عنوان اصول اول ی ز م میبایست موارد یف ت ین شرح وظا بییاست در ت

.قرار گیرد

تهیه برنامه عملیاتی شناسایی و ارزیابی ریسکها همراه با برنامه زمانبندي شده •

مطـابق بـا شـرایط سیـستم HSEاستفاده از روشهاي مناسب و موثر براي شناسایی خطرات •

زیـست محیطـی در کلیـه واحـدها بـه و بهداشتی، ایمنـی و خطراتمورد بررسی بنحویکه تمامی

.دقت شناسایی شده باشد

ارزیابی ریسکهاي بهداشت، ایمنی و محیط زیست به صورت یکپارچه با اسـتفاده از روشـهاي •

ا کیفی یکمی

تهیه ماتریس ریسک بهداشت، ایمنی و محـیط زیـست بنحویکـه در آن ریـسک هـاي غیرقابـل •

. مستمر مشخص باشدتحمل، ریسک هاي قابل تحمل و ناحیه بهبود

زمانبنـدي شـده و نحـوه اجـراي اقـدامات پیـشگیرانه و کنترلـی بـا HSEتهیه برنامه عملیاتی •

توجه به میزان ریسک و رعایت سلسله مراتب اقدامات کنترلی

بررسی میزان اثربخشی و کار آمدي اقدامات پیشگیرانه و کنترلی بر اسـاس برنامـه زمانبنـدي •

شده

مـدیر منطقـه و / د پیـشرفت کـار بـه صـورت ماهانـه بـه مـدیرعامل شـرکت ارائه گزارش رون •

پاالیش و پخشHSE ستاد ذیربط و مدیریت HSEهمچنین رونوشت به رئیس

بازنگري برنامه مدیریت ریسک در دوره هاي زمانی حداقل یک ساله و نیـز در صـورت بـروز •

...انی و تغییرات در سیستم شامل توسعه سیستم هاي جدید، تغییرات سازم

مستندسازي برنامه مدیریت ریسک در تمامی مراحل فوق •



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٧

آموزش -2

ر مجموعه و حتـی قبـل از آن یسک در شرکت هاي ز یت ر یریی شدن برنامه مد یهمزمان با اجرا

برنامـه آموزشـی ران وکارکنـان یازسنجی بعمل آمده براي تمـامی مـد ی مطابق با ن ستیضرور

ر یـ ن اهـداف ز ییزي و با تبی طرحر )يامور ادار ( موزشآ و HSE از سوي واحد سکیت ر یریمد

.ن واحد ها اجرا گردد یدر سطح سرپرستان و مسئول

: آ موزشی مدیریت ریسکاهداف

سکیت ریرین بر ضرورت اجراي برنامه هاي مدیه مسئولیتوج •

ریسکابی ین در جلسات ارزیحضور مسئول •

زاري فـ سخت افزاري و نـرم ا ت کنترل هايیکه در نهای بنحوHSEسک یس ریه ماتر یته •

.ابد ین و روش ها مستمرا بهبود ییتب) دستورالعمل(

Ø ش و یت پـاال یریه شده درمد یسک بر اساس مجموعه ته یت ر یریزي برنامه آموزش مد یر طرح

سک ستادیت ریریم مدی و با هماهنگی ت86122102پخش به شماره

Ø منـاطق / در شرکتها ستان واحد ها ن وسرپر یران ارشد و مسئول یارائه طرح آموزشی براي مد

.مشخص شده باشد... ت ها، منابع و زمان ویکه در آن مسئولیبنحو

Ø ش یمنطقـه و پـا / سک پس از برگزاري در هر شرکت یت ر یریج حاصل از آموزش مد یارائه نتا

اثر بخشی دوره ها



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٨

بهداشت، ايمني و محيط زيست يها سکيت ريريمدمتدولوژي -2-5

خطراتو ارزیابی ییشناسا. 5 -1-2

روشهاي زیر بـه سرپرسـتان و با یابیارز جهت ، شده در محیط هاي کار شناسایی بایست ی م خطرات

:ددگر و یا مسئولین ذیربط گزارش

خطرات یی شناسايها کیتکن •

)چک لیست بازرسی محل کار( ها یبازرس •

)مانکاران، مالقات کنندگاندر رابطه با کارکنان، پی... و یانومالمثل (فرم گزارش خطرات •

رویدادفرم گزارش •

)داخلی یا خارجی (يزی مميها گزارش •

هـایی کـه بـه منظـور هاي وارده، توجـه هاي شفاهی، گزارش گزارش (ی مراجع قانون يها گزارش •

)داده شدهکار بهبود یا ممنوعیت

خطـرات ایی کلیـه نـسبت بـه شناسـ شرکت ها مـی بایـست , خطرات به منظور ارزیابی و کنترل :توجه

و زیست محیطی موجود در آن شـرکت و نیـز بررسـی اثرگـذاري آنهـا بـر هـم اقـدام , ایمنی, بهداشتی

بـه دو مـورد ریسک که ذیالً یابیارز هاياز متدولوژی بایست ی م HSEطرات شناسایی خ پس از .نمایند

: استفاده نمود اشاره شده استهاآن

رهیسک دو متغیس ریماتر ٭

رهیسک سه متغیرس یماتر ٭

ت گـردد تـا ی رعایکنترلسلسله مراتب ب ید ترتیبا) HSE ) HSE Plan يوطرح ریزها یابیه ارزیدر کل

. اعمال شودي موثریروش کنترل



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٩

سکیس ریه ماتریته. 2-2-5

توانند از ماتریس هاي مطروحه در این مجموعـه بعنـوان الگـو یـا راهنمـا اسـتفاده شرکت ها می :توجه

, HSEاجـرا و اخـذ نتـایج عملـی حاصـل از ارزیـابی ریـسک هـاي توصـیه مـی گـردد پـس از .نمایند

منـابع و , اهـداف اسـتراتژیک , تبیین نمایند که در آنها عدد ریسک ها بـر اسـاس خـط مـشی یمعیارهای

.سطح ریسک پذیري شرکت ذیربط تعریف شده باشد

ماتريس ريسک دو متغيره .۱-۲-۲-۵

ه طبقـه بنـدي یست و سـرما یط ز یمنی و مح یسک به گروههاي بهداشت، ا یابی ر یزس ار یسکها در ماتر یر

امـد آن یس شـامل احتمـال وقـوع حادثـه و پ یمحورهـاي مـاتر . ابی مـی شـوند یـ فـی ارز یو به صورت ک

ن یـ ک حادثه مشخص وسپس احتمـال وقـوع ا یامدهاي بالقوه ید پ یسک ابتدا با یابی ر یجهت ارز . باشد می

. ن شودییامدها تعیپ

از مواجهه با خطراتی تعیین پیامد ناش:اولمرحله

ش عـدد ی شود کـه افـزا یارصفر تا پنج استفاده میامدها از معین پ ییسک جهت تع ی ر یابیس ارز یدر ماتر

تواننـد یک خطر مـ یامدها هستند که از یامدها آن دسته از پ ین پ یا. امد است یش شدت پ ینشان دهنده افزا

.)4 ی ال1جداول ( شوندیناش



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ١٢

آسيب به انسان–سک ي ريابيس ارزيامد ماتري پيطبقه بند. ۱جدول

آسـيـب بـه انســــان

. و يا صدمه اي براي سالمت فرد ندارد آسيبهيچگونه - ٠

.د خطرناک نيستني سالمتي هستند که برايوقايع. شودي نمي گذارد يا باعث ناتوانيبر عملکرد فرد تاثير نم :آسيب ناچيز/ يبيمار - ١

ابل قبر روي سالمتي اثرات خفيف و گذارند از قبيل محدوديت در فعاليتها يا چند روز غيبت از کارير عملکرد فرد تاثير مب : يآسيب جزئ/ يبيمار - ٢

خراش پوستي، مسموميت غذايي: رگشت دارد مانندب

٣ مدتي دهند مثل غيبت طوالني مدت تحت تاثير قرار مي شوند وعملکرد فرد را در طوالني مي جزئي دائميک ناتوان باعث ي- :آسيب عمده / يبيمار -

)مانند ناتواني جزئي دائمي و بيماريهاي ناشي از كار(جراحت شديد يا اثر شديد بر سالمتي . از کار

ي دستي ضعيف کارهاي مثل صدا، طراح. شديد را ايجاد نمايندي باعث ايجاد صدمات برگشت ناپذير شده بدون اينکه ناتوان-

٤ دي و يا آسيب وارده غير قابل برگشت بوده و در واقع پيامد آن ناتواني ج: يك تا سه فوت بدليل وقوع حادثه يا بيماري ناشي از كار/ناتواني كلي دائمي -

سوختگي ناشي از مواد خورنده، شوك ناشي از: مانند .مرگ بوده است

رما، سرطان گ

يمواد شيميايي سم: مثل. شوندي مي متعدديباعث ايجاد مرگ وميرها : متعدد يمرگ وميرها - ٥



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ١٣

يطيست محي اثرات ز–سک ي ريابيس ارزيامد ماتري پيطبقه بند: ۲جدول

اثـــرات زیســــت محیطـــی .ثر مضري بر محيط زيست ندارد و فاقد پيامدهاي مالي است هيچگونه ا - ٠

.باشد بر محيط زيست درون محوطه مي ناچيزداراي آسيب - :ناچيزاثر - ١ .پيامدهاي مالي ناچيزي بهمراه دارد -

٢ )د آسيبو يا تخليه به محيط زيست و ايجا( زياد و محسوس نسبتاآلودگي - : يجزئاثر -

نقض مقررات يا محدوديت هاي توصيه شده - وجودشكايات متفرقه -

٣ تخليه به محيط زيست و ايجاد آسيب براي همسايگان - :يمحلاثر - نقض مقررات يا محدوديت هاي توصيه شده - وجود شكايات متعدد -

٤

دو جدي بر محيط زيست آسيب شدي-: اثر شديد - وجود الزام براي شركت ، جهت اندازه گيري و بررسي هاي وسيع بمنظور ترميم آسيب هاي وارده - به طوروسيعورود طويل المدت آالينده به محيط زيست و ايجاد آزار - نقض مقررات يا محدوديت هاي توصيه شده -

٥

شديد، جدي و مداوم آسيب زيست محيطي -: شديد و وسيعبسياراثر - ايجاد آزار در ابعاد وسيع - پيامدهاي منفي مالي از قبيل ضررهاي تجاري - نقض مداوم مقررات و يا محدوديت هاي تعيين شده -



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ١٤

هيبه سرماان ي ضرر و ز–سک ي ريابيس ارزيامد ماتري پيطبقه بند: ۳جدول

زیانهاي وارده به ســــرمایه و یا دیــگر ضررهــاي تجــــاري

. ندارد يوزيانهيچگونه ضرر - ٠

)بدون قطع عمليات ( - ضرر و زيان ناچيز - ١

)قطع مختصر عمليات( -يضرر و زيان جزئ - ٢

)اً كار شروع ميشود ولي هزينه اي بخود اختصاص داده است بطوريكه سريع، كامل نه به طوريقطع عمليات ول ( - موضعيضرر و زيان - ٣

) بمدت دو هفته قطع عمليات ( - شديد ضرر و زيان - ٤

)ضرر قابل توجه به عمليات ( - خيلي شديدضرر و زيان - ٥

¯

.ت خود به ريال محاسبه نمائيد كليه تقسيم بنديهاي انجام شده را بر حسب خسارات مالي و با توجه به ميزان زيان وارده در شرك: توجه



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ١٥

سازمان/ اثر بر اعتبار شرکت –طبقه بندي پيامد ماتريس ارزيابي ريسک : ۴جدول

ســـازمان/ اثــر بر اعتبــار شرکت

. هيچگونه تأثيري ندارد - ٠

. وجود ندارد ينگران ممكن است آگاهي عمومي وجود داشته باشد ولي :تاثير ناچيز - ١

. زيان آور بر عمليات شرکت را مورد توجه قرار داده اند بالقوهي جنبه هاي محلي رسانه هايبرخ. وجود داردي محلينگرانيها :تاثير محدود - ٢

٣ ـ . به طور وسيع آن را مورد توجه قـرار داده انـد ي محليرسانه ها. وجود داردي منطقه اينگران : قابل توجه تاثير - ي يـا سـاير گروههـا يدولـت محل

. کننديبا آن برخورد م اجرايي

٤ مورد نياز وجوديتهديد جهت اخذ گواهينامه ها. کنندي به طور وسيع به آن توجه مي مليرسانه ها. وجود داردي به صورت ملي نگران-: يتاثير مل -

. گيرندي تحت تاثير قرا مي به طور زيان آوري ومنطقه اي ملي هايخط مش. دارد

. واجرايي جهت مقابله با آن وجود داردي عملکرديدن گروهها بسيج ش-

٥ به گواهينامه ها، توسعه ي کنند وبر دستيابي به طور وسيع به آن توجه مي بين الملليرسانه ها. وجود داردبين المللي ي نگران: بين الملليتاثير -

.دارد ي اثر بالقوه شديديوقوانين ماليات



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ١٦

محتملن احتمال مواجهه با خطراتییتع: مرحله دوم

که در صنعت، شـرکت ییامدهاین پ یات گذشته چن یامدها، احتمال، براساس مدارك و تجرب ین پ ییبعد از تع

. شودی رخ داده محاسبه می مشابهيا واحدهای

ن احتمالييتع: رهيس دو متغيماتر: ۵جدول

توصيف احتمال سطح

A یکبار در هرصد سال./ مشابه آن در صنعت نفت شنیده نشده است نادر

B یکبار در هر سی سال. /مشابه آن در صنعت نفت شنیده شده است غیر محتمل

C ده سالیکبار در هر./ رویداد در شرکت مورد بررسی رخ داده است ممکن

D رویداد در شرکت مورد بررسی چندین بار درسال اتفاق می افتد محتمل

E رویداد در واحد مورد بررسی چندین بار در سال اتفاق می افتد بسیار محتمل.

چـه ‹‹ن فرض که یامد براساس ا یپ. کند ی نم يروی پ یق علم یامدها از اصول دق یمحاسبه احتمال و پ : توجه

ع مـشابه ی وقـا یخیه اطالعـات تـار یـ شوند و محاسبه احتمال برپا ی محاسبه م ››فتد؟ی ب ممکن است یاتفاق

.ستندیقاً مشابه نیط دو واقعه هرگز دقیالبته معلوم است که شرا. ط مشابه قرار داردیتحت شرا

امد و احتمالیسک با استفاده از پین عدد رییتع ی ریسکباستفاده از ماتریس ارزیا: مرحله سوم

)1شـکل شـماره ( سکیـ ریابیس ارزیسک در ماتریامد و احتمال وقوع، سطح ریرحله با توجه به پ ن م یدرا

. شودیمشخص م



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ١٧

يریم گیتصم: مرحله چهارم

چنانچه سناریوي انتخابی در ناحیه قرمز قرار گیرد کلیه جنبـه هـایی کـه قـادر اسـت شـرایط موجـود را

مختلـف ين هـا یگزیجـا سپس بر روي . دی کن بررسیسازد، رج از ناحیه قرمز خارا سناریو و تغییر دهد

سازمان را با صرف هزینه هاي نه چندان زیاد به ایجـاد بهبـود در برنامـه ، جایگزین هایی که بحث نمائید

.د نها قادر ساز

، )ALARP –کمتـرین حـد قابـل قبـول و قابـل اجـرا (چنانچه سناریو در ناحیـه زرد قـرار گرفتـه باشـد

متفـاوت را بررسـی و توصـیف نمائیـد بطوریکـه بـا بهبـود روشـها و ين ها یگزیجاي مختلف و ها جنبه

.برنامه هاي جاري، سازمان قادر به انتقال سناریو به ناحیه آبی گردد



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ١٨

ماتريس ريسک دو متغيره- ۱شکل

افزایش احتمال پیامدA B C D E

تشد

سرمایه افراد محیط

زیستوقوع آن تباراع

درصنعت نفت شنیده نشده است

وقوع آن درصنعت نفت شنیده شده است

درشرکت ذیربط رخ داده است

درشرکت ذیربط طی سال بارهارخ می دهد

درواحد مورد بررسی طی سال بارهارخ می دهد

بدون اثر یا آسیب 0 بهداشتی

بدون ضرر بدون تاثیر بدون اثر وزیان

اثر یا آسیب ناچیز 1 بهداشتی

ضرر وزیان تاثیر ناچیز اثرناچیز ناچیز

بهبود مستمر

اثر یا آسیب جزئی 2 بهداشتی

ضرر وزیان تاثیر محدود اثر جزئی جزئی

اثر یا آسیب عمده 3 بهداشتی

ضرر وزیان ر قابل تاثی اثر محلی موضعی

توجه

کمتــرین حــد قابــل قبــول و قابــل اجــرا

)ALARP(

/ ناتوانی کلی دائمی 4 مرگ3تا 1

ضرر وزیان تاثیر ملی اثر شدید شدید

ضرر وزیان مرگ ومیرهاي متعدد 5 بسیار شدید

اثر بسیار شدید

تاثیر بین المللی

غیرقابل قبول

X

Z Y



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ١٩

ماتريس ريسک سه متغيره -2-2-2-5

: عبارتند ازسین ماتریده در ار مورد استفایسه متغ

)8 تا 5جدول ( -.شوند رویداد تعریف میمحتمل یج نتاشدیدترینبه عنوان -C) (امدهایپ •

.)شود به عنوان فرکانس مواجهه با خطر تعریف می() E( ن میزان مواجههییتع •

پیامـدها ستند که پـس از مواجهـه بـا خطـر سـبب ایجـاد هزنجیره کامل واقعه ()L (احتمال وقوع •

.)شوند می



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٢٠

پیامدهاتعیین :اول مرحله

آسيب به انسان –سک ي ريابيس ارزيامد ماتري پيطبقه بند . ۶ شمارهجدول

C آسـيـب بـه انســــان ۱ . و يا صدمه اي براي سالمت فرد ندارد آسيبهيچگونه - ٠ ٥ .وقايعي هستند که براي سالمتي خطرناک نيستند. ثير نمي گذارد يا باعث ناتواني نمي شودبر عملکرد فرد تا: آسيب ناچيز/ بيماري- ١

ابل قبر روي سالمتي اثرات خفيف وبر عملکرد فرد تاثير مي گذارند از قبيل محدوديت در فعاليتها يا چند روز غيبت از کار : آسيب جزئي/ بيماري- ٢ ١٥ خراش پوستي، مسموميت غذايي: رگشت دارد مانند ب

٣ باعث يک ناتواني دائمي جزئي مي شوند وعملکرد فرد را در طوالني مدت تحت تاثير قرار مي دهند مثل غيبت طوالني مدت-: آسيب عمده / بيماري-

)مانند ناتواني جزئي دائمي و بيماريهاي ناشي از كار(يد بر سالمتي جراحت شديد يا اثر شد. از کار

مثل صدا، طراحي ضعيف کارهاي دستي. باعث ايجاد صدمات برگشت ناپذير شده بدون اينکه ناتواني شديد را ايجاد نمايند- ٢٥

٤ آسيب وارده غير قابل برگشت بوده و در واقع پيامد آن ناتواني جدي: حادثه يا بيماري ناشي از كار يك تا سه فوت بدليل وقوع /ناتواني كلي دائمي-

اشي از مواد خورنده، شوك سوختگي ن: مانند .و يا مرگ بوده است رما، سرطان گناشي از

۵۰

١٠٠ مواد شيميايي سمي : مثل. باعث ايجاد مرگ وميرهاي متعددي مي شوند :اي متعدد مرگ وميره- ٥



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٢١

يطيست محي اثرات ز–سک ي ريابيس ارزيامد ماتري پيطبقه بند. ۷شماره جدول

اثـــرات زیســــت محیطـــی C

١ .هيچگونه اثر مضري بر محيط زيست ندارد و فاقد پيامدهاي مالي است - ٠

.باشد بر محيط زيست درون محوطه مي ناچيزداراي آسيب - :ناچيزر اث - ١ ٥ .پيامدهاي مالي ناچيزي بهمراه دارد -

٢ )و يا تخليه به محيط زيست و ايجاد آسيب( زياد و محسوس نسبتاآلودگي - : جزئياثر -

يه شده نقض مقررات يا محدوديت هاي توص - وجودشكايات متفرقه -

١٥

٣ تخليه به محيط زيست و ايجاد آسيب براي همسايگان - :محلياثر - نقض مقررات يا محدوديت هاي توصيه شده - وجود شكايات متعدد -

٢٥

٤

آسيب شديدو جدي بر محيط زيست-: اثر شديد - ندازه گيري و بررسي هاي وسيع بمنظور ترميم آسيب هاي وارده وجود الزام براي شركت ، جهت ا - به طوروسيعورود طويل المدت آالينده به محيط زيست و ايجاد آزار - نقض مقررات يا محدوديت هاي توصيه شده -

٥٠

٥

آسيب زيست محيطي شديد، جدي و مداوم-: شديد و وسيعبسياراثر - ايجاد آزار در ابعاد وسيع - پيامدهاي منفي مالي از قبيل ضررهاي تجاري - نقض مداوم مقررات و يا محدوديت هاي تعيين شده -

١٠٠



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٢٢

زيانهای وارده به سرمايه –سک ي ريابيس ارزيامد ماتري پيطبقه بند. ۸شماره جدول

C زیانهاي وارده به ســــرمایه و یا دیــگر ضررهــاي تجــــاري

١ . ندارد يوزيانونه ضررهيچگ - ٠

٥ )بدون قطع عمليات ( - ضرر و زيان ناچيز - ١

١٥ )قطع مختصر عمليات( -يضرر و زيان جزئ - ٢

٢٥ ) بطوريكه سريعاً كار شروع ميشود ولي هزينه اي بخود اختصاص داده است، كامل نه به طوريقطع عمليات ول ( - موضعيضرر و زيان - ٣

٥٠ ) بمدت دو هفته قطع عمليات ( - شديد ضرر و زيان - ٤

١٠٠ )ضرر قابل توجه به عمليات ( - خيلي شديدضرر و زيان - ٥

.كليه تقسيم بنديهاي انجام شده را بر حسب خسارات مالي و با توجه به ميزان زيان وارده در شركت خود به ريال محاسبه نمائيد : توجه ∗



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٢٣

اثر بر اعتبار–سک ي ريابيس ارزيد ماترامي پيطبقه بند 9 شمارهجدول د

سک با ایر

:ردیگ یر صورت میاز معادله ز




. القوه زيان آور بر عمليات شرکت را مورد توجه قرار داده اند بي جنبه هاي محلي رسانه هايبرخ. وجود داردي محلينگرانيها :تاثير محدود - ٢

ي يا ساير گروههايدولت محل. به طور وسيع آن را مورد توجه قرار داده اند ي محليرسانه ها. وجود داردي منطقه اينگران : قابل توجهتاثير ٣ . کننديبا آن برخورد م اجرايي


. گيرندي تحت تاثير قرا مي به طور زيان آوري ومنطقه اي ملي هايخط مش. دارد . واجرايي جهت مقابله با آن وجود داردي عملکرديهها بسيج شدن گرو-

به گواهينامه ها، توسعه ي کنند وبر دستيابي به طور وسيع به آن توجه مي بين الملليرسانه ها. وجود داردبين المللي ي نگران: بين الملليتاثير - ٥ . داردي اثر بالقوه شديديوقوانين ماليات



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٢٤

تعيين ميزان مواجهه – :مرحله دوم

تعیین میزان مواجهه. ۱۰جدول شماره

E مواجهه

5/0 مواجهه بسیار نادر است

1 )ممکن است در طول عمر سیستم رخ دهد( بندرت

2 ) یکبار در ماه تا سالی یکبار(تکرار ناپذیر

3 )هی یکباراکبار تا ماي ی هفته(گاهگاهی

6 ) تقریباً روزي یکبار(مکرر بطور

10 )چند بار در روزمستمر یا (بطور مداوم

تعيين احتمال: مرحله سوم

تعیین احتمال.۱۱جدول شماره

L توصيف احتمال

1/0 مشابه آن در صنایع مشابه شنیده نشده است بسیار نادر

5/0 یکبار در هرصد سال. /نشده استمشابه آن در صنعت نفت شنیده نادر

1 یکبار در هر سی سال. /مشابه آن در صنعت نفت شنیده شده است غیر محتمل

3 یکبار در هر ده سال. /رویداد در شرکت مورد بررسی رخ داده است ممکن

6 . مورد بررسی چندین بار درسال اتفاق می افتد شرکترویداد در محتمل

10 . مورد بررسی چندین بار در سال اتفاق می افتدواحد در رویداد بسیار محتمل



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٢٥

:گیرد محاسبه عدد ریسک با استفاده از معادله زیر صورت می :مرحله چهارم

C×E×L =R) سکیعدد ر(

. دهدیسک را نشان می بر اساس عدد ريریم گیار تصمی مع12جدول

سکي بر اساس عدد ريريم گيار تصمي مع :۱۲ جدول

فعاليت های الزم درجه ريسک يسکعدد ر توقف پروسه تا زمان کاهش خطر-اقدام فوري اصالحی ار باالیبس <600

ع تر استیاز به بررسی و توجه هر چه سرین باال 300 -599

ر برطرف شودیستی بدون تأخیخطر با متوسط 90 -299

ستیت اضطراري نیر برطرف شود ولی وضعیستی بدون تأخیخطر با کم >90

.ر محاسبه گرددی از فرمول ز می تواندنه هاي قابل قبولیزان هزیسک، میپس از مشخص شدن نمره ر

DCCFRJ•

=

J :نهیهز R : سکینمره ر

CF : نه یفاکتور هز DC : حیدرجه تصح

.دی به دست می آ14و13از جداول DCوCFر عددي یمقاد



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٢٦

)CF(تهاي اصالحیینی براي فعالینه تخمیهز 13جدول شماره

طبقه بندي نرخ

دالر 50000شتر از یب 10

دالر 25000 -50000 6

دالر 25000-10000 4

دالر10000-1000 3

دالر1000-100 2

دالر25-100 1

دالر25ر یز 5/0

)( DC )ابدی کاهش می ریسکمقداري که (حی درجه تصح- 14 شماره جدول


حذف می شود ریسک% 100زان یبه م 1

دیابمی ریسک کاهش % 75حداقل 2

دیابمی ریسک کاهش % 75-50 3


دیابمی ریسک کاهش % 25کمتر از 6



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٢٧

ر قابـل قبـول خواهـد یـ باشد غ J>10نه هاي کنترلی قابل قبول بوده واگریباشد ،هز J >10زان یچنانچه م

ابی انـواع مختلـف یـ راه سـاده اي را بـراي ارز فـوق ن نکته را متـذکر شـد کـه روش ید ا یت با یادر نه .بود

ستی فقط به عنـوان راهنمـا یران ارائه می دهد و با یري به مد یم گ یخطرات و کنترلها جهت بررسی و تصم

.شوداستفاده

وان مثـال اسـت و از یـک ذکر شده صرفا به عن) مواجههاحتمال، شدت، و میزان (اعداد و سطوح از اینرو

لذا تصمیم گیري در این خصوص بـر عهـده تـیم مـدیریت . شرکت به شرکت دیگر ممکن است تفاوت کند

.ریسک و مدیریت ارشد همان شرکت میباشد

شناسایی ارزیابی و کنترل ریسک ها عالوه بر خدمات تخصصی نیازمند تـشکیل جلـسات متعـدد : توجه

ازمان می باشد تا به بررسی نتایج پرداخته و تـصمیمات نهـایی را اخـذ رنده سیدر سطوح افراد تصمیم گ

:در این جلسات حضور افراد ذیل ضروریست.نمایند

مـدیر فنـی ، مـدیر تولیـد ، مـدیر مـالی ، مـدیر , مدیر عملیـات ، مدیریت ارشد سازمان یا نماینده مدیریت

اداري و مسئول بهره بردار و تعمیر و نگهداري

محيط هاي كاريHSE ريسك مديريت.۳-۵

هـاي الزم را جهـت اثربخـشی شاوره و کارکنـان مـ HSEواحـد از بایـست مـی مـدیران سرپرستان و √

ریـسک و ارزیـابی موجود در محیط کـار خطرات و در این رابطه از شناسایی. مدیریت ریسک اخذ نمایند

.نداطمینان یاب HSEمدیریت ریسک متدولوژي شناسایی شده بوسیله خطرات

) در هـر کجـا کـه الزم باشـد ( کارکنـان مـرتبط و HSEواحـد در مـشورت خـواهی از سرپرستان •

حذف، جایگزینی، مهندسـی، مـدیریتی و (ي کنترلی را براساس سلسله مراتب کنترلی ها طرحبایست می

PPE (توسعه دهند .



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٢٨

گیـري نماینـد درخصوص اقدامات کنترلی که قابل اجراست تصمیمبایست میسرپرستان یا مدیران •

.را اجرا نمایندیک یا چند مورد از اقدامات زیر و

شدهارزیابی هاي حذف یا کنترل ریسک . 1

و ارجاع به مدیر ارشد ) ایزوله کردنمانند(ریسک اختصاصی کنترل . 2

HSEو یا مشاور HSEواحد / درخواست راهنمایی از مدیریت . 3

ی آتيزمان ها براي ارزیابی درHSE همیتکارجاع موضوع به . 4

را اسـت منجر به حذف یا تعـدیل ریـسک گردیـده ی که گزارشی از کلیه اقدامات بایست میسرپرست •

.ثبت نماید

اثربخـشی آنهـا و پـایش از اقـدامات کنترلـی انجـام شـده و بـازنگري بایست می یا مدیر تسرپرس •

.اطمینان حاصل نمایدهاي ریسک کنترل

اقـدامات د ثبت شده فراینـدهاي شناسـایی، ارزیـابی و از نگهداري اسنا بایست میسرپرست یا مدیر •

. اطمینان حاصل نمایدیکنترل

خريد كلي و جزئي تجهيزات و تاسيسات. ۴-۵

، بایـد و کارکنان مـرتبط HSEمشورت نمودن با واحد مدیران و سرپرستان مرتبط در امر خرید، با •

. یزات و تاسیسات مطمئن گردنداز انجام کامل ارزیابی ریسک قبل از تکمیل درخواست خرید تجه

:مدنظر قرار گیردبایست میقبل از خرید، موارد ذیل تجهیزات و تاسیسات درخصوص ارزیابی ریسک

نصب *

راه اندازي *

ذخیره سازي *



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٢٩

وقفه در تعمیرات *

تعمیرات اساسی *

تعمیرات پیشگیرانه و بازرسی *

عملیاتیاجرایی، مناسب بودن و کیفیت روشهاي شایستگی *

مناسب بودن و کیفیت ارزیابی ریسک انجام شده توسط تامین کنندهدسترسی، *

پاکسازي *

و تطابق با الزامات الکتریکی خطرات *

)پروانه ثبت و گواهینامه(الزامات قانونی *

تطابق با استانداردهاي مرتبط *

)مصرف انرژي، مصرف آب، میزان انرژي(پایداري محیط زیست *

يي خريد مواد خصوصاً مواد شيميا-۵-۵

بایـد از مـرتبط کارکنـان و HSEمـشاوره بـا واحـد سرپرستان و مدیران مرتبط در امر خرید، بـا •

. مواد شیمیایی مطمئن گردندهمچنین قبل از تکمیل درخواست خرید مواد انجام کامل ارزیابی ریسک

:درخصوص ارزیابی ریسک قبل از خرید، موارد ذیل باید مدنظر قرار گیرد

خاصنیاز به آزمایشهاي -

حمل و نقلجابجایی و مسائل مربوط به -

ذخیره سازي -

شیمیایی یا مواد دیگراستفاده از مواد -

)MSDS(برگه اطالعات ایمنی مواد در دسترس بودن و جاري بودن -



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٣٠

کنترل هاي مهندسی الزم -

وسایل حفاظت فردي -

کمک هاي اولیه -

)هاي نفتیشامل پاکسازي ریخت و پاش (روش هاي مقابله با شرایط اضطراري -

گواهینامه و مجوزها -

مواجههمرتبط با تطابق با استانداردهاي -

الزامات مرتبط با پایش هاي بهداشتی -

دفع -

الزامات قانونی -

جايگزين شدهمتهاي تازه تاسيس يا سواحدها و ق -۶-۵

جـایگزین واحد هـاي واحدها و قسمتهاي تازه تاسیس یا يمتولیان استقرار و راه انداز مسئولین و •

طراحـی، در مراحـل طراحـی و پـیش از بایـد قبـل از مرتبط کارکنان و HSE با مشاوره از واحد شده

.مطمئن گردند ارزیابی ریسکاز انجام کامل ، مورد نظرسیستم ي و راه اندازمراحل نصب

ــ ــا فراینــــد مــــی توانــــد صروش ارزیــــابی ریــــسک برحــــسب خــ وصیات هــــر صــــنعت یــ

FMEA HAZOP,JHA,،HAZID باشد و ترکیبی از اینهادیگرمناسب روش یا هر .

نصب *






www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٣١



شایستگی، مناسب بودن و کیفیت روشهاي اجرایی عملیاتی *

پاکسازي *

مخاطرات الکتریکی و تطابق با الزامات *




کنترل هاي مهندسی الزم *

وسایل حفاظت فردي *

کمک هاي اولیه *

)شامل پاکسازي ریخت و پاش هاي نفتی(روش هاي مقابله با شرایط اضطراري *

گواهینامه و مجوزها *

جههتطابق با استانداردهاي مرتبط با موا *

الزامات مرتبط با پایش هاي بهداشتی *

الزامات قانونی *

طراحي ساختمان هاي جديد و يا بازسازي ساختمان خريد يا اجاره ساختمان، -۷-۵

طراحــی ، متعلقــهتــسهیالتدر خــصوص خریــد یــا اجــاره ســاختمان، امــالك و مــستقالت، تجهیــزات و

بایـست از مـی HSEبوطه بـا همکـاري واحـد ، مسئولین مرساختمان هاي جدید و یا بازسازي ساختمان



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٣٢

جدیـد و یـا در دسـت سـاختمان و تجهیـزات در طراحـی بعـالوه .انجام ارزیابی ریـسکها مطمـئن شـوند

- دفتر تدوین و تـرویج مقـررات سـاختمان تهیه شده توسط(مقررات ملی ساختمان بایست بازسازي می

. رعایت گردد) وزارت مسکن و شهرسازي

:وارد مورد توجه عبارتند از از مي نمونه ا

حفاظت ساختمان در مقابل حریق و زلزله ∗

سیستم برق گیر و اتصال به زمین ∗

سرمایشی و گرمایشیسیستم هاي ∗

تجهیزات و امکانات الکتریکی و روشنایی∗

تاسیسات بهداشتی∗

آسانسورها و پله ها و راههاي خروج اضطراري∗

عایق بندي ∗

) فرسودگی– ریزش –نشست (مجاور ساختمانهاي ∗

و وزارت کـار و امـور , وزارت بهداشـت و درمـان , همچنین تطابق با الزامـات سـازمان محـیط زیـست

. استيضرور, بر اساس قوانین و مقررات وزارت نفت و شرکت , یاجتماع

.یندمسئولین مربوطه باید در موارد فوق از ثبت و نگهداري اسناد مرتبط اطمینان حاصل نما

اجراي كارهاي خدماتي توسط پيمانكار-۸-۵

و کارکنـان HSEمدیران و سرپرستان مرتبط در امـر کارهـاي خـدماتی، بـا مـشورت نمـودن بـا واحـد

. مرتبط، باید از انجام کامل ارزیابی ریسک قبل از تکمیل درخواست کارهاي خدماتی مطمئن گردند

الزامات مرتبط با پایش هاي بهداشتی ∗



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٣٣

دفع موادزائد ∗

الزامات قانونی∗

حمل دستی بار ∗

استفاده از مواد شیمیایی یا مواد دیگر∗

ريسك آنها در شرايط غير نرمال و شرايط اضطراري خطرات و-۹-۵

شـرایط غیـر نرمـال و شـرایط تیم هاي ارزیابی و مـدیریت ریـسک بایـد بـه خطـرات و ریـسک آنهـا در

را در برنامه هاي ارزیابی و مدیریت ریسک اغلـب صـرفا بـه خطـرات در زی. توجه ویژه نمایند اضطراري

.شرایط نرمال توجه می شود

HSE ثبت ريسك -۱۰-۵

HSE و اثـرات خطـرات رسـانی نسبت به ثبت، نگهـداري و اطـالع بایست می HSEروسا و مسئولین √

:ند به عمل آور ،شامل موارد ذیل می باشند ،که اقدامات الزم را

افعالیته *

محیط هاي کار *

و اثرات بر انسان ، تاسیسات و محیط زیست و کیفیت خطرات *

طبقه بندي *

محیط زیست *


ریسکخطراتکنترل *



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٣٤

و روش هاي اجراHSEخط مشی *

نمره ریسک ارزیابی شده قبل از اقدام اصالحی *

نمره ریسک ارزیابی شده بعد از اقدام اصالحی *

د باال پيامبا عمليات هاي -۱۱-۵

با درجه باال هستند سرپرسـتان و مـسئولین واحـدها يهایی که داراي پیامد درخصوص عملیات و پروژه

بـه عنـوان ابـزار ) PTW( از صدور مجوز کار بایست می مرتبط کارکنانو HSEاخذ مشاوره از واحد با

ي داراي پیامـد بـاال صدور پروانه کار بـراي عملیاتهـا . اطمینان حاصل نمایند خطراتکنترلی جهت کاهش

:می تواند شامل موارد ذیل باشد

کارگرم *

محصور/ ورود به فضاي بسته *

حفاري و گود برداري *

کار درارتفاع *

کار در اعماق آب *

عملیات مخاطره آمیز کنترل از راه دور *

سلسله مراتب كنترلي .۶

استفاده ینترل اقدامات کيک سریاز ،ممکنبه کمترین سطح سکها یت ریریا مدیجهت حذف

: باشندیر می به شرح زیب اثربخشین اقدامات به ترتیا. شودیم

کگ



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٣٥

حذف -1-6

. از فرایند تولیدی یک ماده شیمیای حذف و یا انجام وظیفهحذف خطر مثال حذف یک الزام به منظور

يجايگزين -2-6

ن نمـودن بنـزن بـا یگزی جـا با موارد کم خطرتر مـثال ي کار يروشهایا زات و ی نمودن مواد، تجه ینگزیجا

.تولوئن

ي مهندسيها کنترل -3-6

.ابدی یسک کاهش میها ر ن کنترلیبا استفاده از ا

: عبارتند ازی مهندسياز جمله کنترلها

ا یـ ر در روش انجـام کـار و ییـ زات جهـت تغ یـ نـد کـار، اصـالح تجه ی مجدد مراحـل فرا یطراحبهبود و یا

طـور بـه نـد یراهمچنین مکـانیزه کـردن ف . ت خطرناكیت حذف فعالند جهی در مراحل فرایرات مهندس ییتغ

. ن تماس را داشته باشدیا کمتری نداشته یچگونه تماسی که انسان هيکامل به نحو

آن را محـصور کـرد تـا از تمـاس و یا نمود، ي، خطر را جداسازیکیزی فيله حفاظ گذاریممکن است بوس

افـراد غیـر مـسئول یفراینـد یـا تجهیـزات از دسترسـ ) LOCK( یا بـا قفـل نمـودن شود يریافراد جلوگ

یه موضـع یـ ل تهویـ از قبی مهندسـ ين ممکن است خطر را با اسـتفاده از کنترلهـا یهمچن . گردد يجلوگیر

.کنترل نمود

)اداراي (ي مديريتيها کنترل -4-6

:ندروش هایی مان .دنباش میخطراتهاي اجرایی مدیریت روشجملهها از ن نوع کنترلیا

رانهیشگیرات پی تعميها برنامه طرحها و •

عملیات استانداردیی اجرايروشها •



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ٣٦

)Log out/Tag out(بسبرچقفل و اجرایی يروشها •

آموزش •

نمودن کارکنان در جهت کاهش مواجههیچرخش •

يوسايل حفاظت فرد -5-6

اسـتفاده کارکنـان ن روش شامل یا. ن روش کنترل خطرات استین و کم اثرتر ی آخر يل حفاظت فرد یوسا

.باشـد یفرد از خطـر مـ براي جداسازي .... و یمنیکفش ا، نکیل دستکش، عی از قبيل حفاظت فردیاز وسا

از آنهـا بـه سـرعت فـرد را بـا خطـر مواجـه نادرسـت هر مـشکلی در ایـن وسـایل و یـا اسـتفاده وجود

اسـتفاده از به همین دلیـل . استبر رفتار فرد متکی که ست چرا یاد موثر ن ی ز ین روش کنترل یا. گرداند می

.مد نظر قرار گیرد کنترلی براي دوره هاي کوتاه مدت روش به عنوان می بایستوسایل حفاظت فردي



www.cemen

techn

ology

.ir

فهرست

صفحه عنوان 1 مقدمه 2 هدف 2 دامنه

2 مراجع 3 مسئولیت ها 4 روش اجرا

8 ایمنی و محیط زیست متدولوژي مدیریت ریسک هاي بهداشت، 8 خطراتو ارزیابی شناسایی

9 تهیه ماتریس ریسک 9 ماتریس ریسک دو متغیره 19 ماتریس ریسک سه متغیره

27 کاري محیط هاي HSEمدیریت ریسک 28 خرید کلی و جزئی تجهیزات و تاسیسات

29 خرید مواد خصوصاً مواد شیمیایی 30 یا جایگزین شدهواحدها و قسمت هاي تازه تاسیس

31 خرید یا اجراه ساختمان، طراحی ساختمانهاي جدید یا بازسازي ساختمان 32 اجراي کارهاي خدماتی توسط پیمانکار

33 شرایط غیر نرمال و شرایط اضطراريخطرات و ریسک آنها در HSE 33ثبت ریسک

34 عملیات هاي با پیامد باال 34 سلسله مراتب کنترلی

35 حذف 35 جایگزینی

35 مهندسی هايکنترل 35 )اداري( مدیریتی هاي کنترل

36 وسایل حفاظت فردي



www.cemen

techn

ology

.ir


۸۷۰۶۲۲۰۳ ١

مقدمه

تـوان تنهـا بـه رده اسـت کـه در اجـرا نمـی ها بـه حـدي گـست ارزیابی و کنترل ریسک مباحث شناسایی،

ا ... از قبیـل ارزیـابی خطـر هـاي تکنیـک و) What If - HAZOPS( از قبیـل شناسایی خطرهاي تکنیک

هـا تکنیـک . کتفـا نمـود ا ) FMEA, EIA, HRA , Villiam Fine ( از قبیـل شناسـایی خطـر هاي تکنیک

هاي هر یک را فـرا گیـرد و زیست محیطی و جنبه بهداشتی، ایمنی خطراتبایست در برگیرنده تمامی می

هـاي و عدم ارزیابی یکپارچه ریـسک خطراتدر غیر این صورت به دالیل عدم شناسایی فراگیر و کامل

HSE اگیـر ربـه دلیـل ف (هـاي غیـر قابـل تحمـل مباحث کنترلی هرچند اثربخش ولی براي تمامی ریـسک

.خواهد داشتمشمولیت ن) نبودن راه حل شناسایی و ارزیابی

امید است با همکاري تمامی مسئولین این مهم به سرانجام رسیده و موانع موجود بـراي کنتـرل حـوادث

.رفع گردد

شرکت ملـی پـاالیش و باشد، پس از اجرا در مجموعه تهیه شده در مرحله بازنگري صفر می ، رؤسـاي ي بهداشـت، ایمنـی و محـیط زیـست ها و در راستاي بهبود روشها و برنامه پخش

ســتاد HSEتواننــد از طریــق رؤســاي پیــشنهادات اصــالحی خــود را مــیHSEمحتــرم اقـدامات اصـالحی . پاالیش و پخـش ارسـال نماینـد HSEت هاي ذیربط به مدیری شرکت

مرتبط در بازنگري آتی مدنظر قرار خواهد گرفت و شرح بـازنگري در ایـن قـسمت درج .خواهد شد

.حداقل الزامات در نظر گرفته شودالزم است موارد مطروحه در این مجموعه به صورت



www.cemen

techn

ology

.ir