KUŞAGININ

BETÜL ÇAGLAYAN

III. Uluslararası Bilgi ve Belge Yönetimi Ögrenci Kongresi10-12 Mayıs/ Ankara

KÜTÜPHANELERİ

SUNUM GÜNDEMİ

Kuşaklar ‘X, Y ve Z Kuşağı’

Kuşak Dönemleri

Dijital Yerliler - Z Kuşağı

Z Kuşağının Karşı Çıktıkları

Z Kuşağı Kütüphaneleri

Kütüphaneler Olarak Z Kuşağına Hazır mıyız?

Sonuç

X , Y VE Z KUŞAĞI

Toplum bilimcilerin kuşakları; baby boomers, x, y ve z kuşakları olarak

bölümlendirmesi ile beraber kuşakların birbirinden farklı özellikler

gösterdiği saptanmıştır.

Kuşaklarda görülen farklılıklar ve bu farklılıkların sebep olduğu

çatışmalar yaşamımızın her alanında olduğu gibi kütüphane

hizmetlerimizde de etkili olmaktadır.

Genel Bir Yaklaşım İle Kuşak Dönemlerine Bakıldığında ;

1965-1979 arası “X Kuşağı”

1980-1999 arası “Y Kuşağı”

1999-2021 arası ise “Z Kuşağı”

olarak tanımlanmaktadırlar

DİJİTAL YERLİLER - Z KUŞAĞI ?Teknoloji ile büyüyen

Çoklu görevlerle rahat olan

Metin yerine grafikleri tercih eden

Anlık memnuniyet ile sık karşılaşılan ödüller üzerine gelişen

Bir ürün ya da hizmet satın almadan önce akranlarının tecrübelerinden faydalanan

Özgürlük beklentilerini gündelik yaşamın her aşamasına yansıtan

Serbest ve gündelik çalışma saatlerinden bağımsız

…Özgürlük isteyen

Kullandığı her şeyi kişiselleştirebilmeyi isteyen

Geleneksel ortamlar yerine mekâna bağımlı olmayan

Süreçten çok sonuç odaklı düşünen

Elektronik ortamlarda araştırma yapan

Kendi tecrübelerini paylaşmayı seven

Sosyal ağları hem iletişimde hem de bilgi edinme sürecinde temel araç olarak kullanan bireyler

olarak karşımıza çıkmaktadır.

ÖZETLE ...

Z kuşağını tanımlayacak iki anahtar kelimeyi ‘HIZ’ ve

'ÖZGÜRLÜK’ olarak nitelendirmek doğru bir yaklaşım olacaktır.

Z KUŞAĞI NELERİN KARŞISINDA DURUYOR ?

Katı kurallar

Genel geçer kurallar

Grup çalışmaları

Fazla zaman

Yaratıcılığa izin vermeyen çevreler

PEKİ YA Z KUŞAĞININ KÜTÜPHANELERİN DE HİZMETLER NASIL PLANLANMALI?

Videolu tanıtımlar hazırlanmalı

Sosyal medya hesapları güçlendirilmeli

Youtube

Kütüphane blogları

Bireysel çalışma odaları

Bütünleşik kütüphane sayfaları

…Sesli çalışma ortamları

Zamandan bağımsız hizmet

Mekandan bağımsız hizmet

Elektronik kaynakların çoğaltılması

Kişiselleştirilebilir yapı

Üçüncü mekan kütüphaneler

İlgi çekici mimari

…Değişen nesil- değişen hizmetler

Farklı koleksiyon

Kolaylaştırıcı hizmet

Yol gösterici hizmet

Değişen kütüphaneci rolleri

Bilgi hizmetlerinin pazarlanması

KÜTÜPHANELER OLARAK Z KUŞAĞINA HAZIR MIYIZ?

DURUM ANALİZİ Sosyal medyaları zayıf

Amaca uygun kullanılmıyor

Yetersiz çalışma alanları

Yetersiz koleksiyon

Bütünleyici mekan

Sessiz kütüphaneler

Online erişim

SONUÇ

Kütüphaneler ve kütüphaneciler çağın getirilerine ayak uydurabilmek için esnek olmalıdır.

Kütüphane hizmetlerinin değişen kullanıcı profiline göre yenilikler yapması kütüphanenin verimli

kullanılmasını sağlayacaktır.

Kütüphanelerin toplum içindeki yerini ve önemini arttıracaktır.

Kütüphaneler üçüncü mekanlar olarak tercih edilecektir.

Kütüphaneler canlı organizmalar olduğu için kuşakları gerisinde kalmamalıdır.