IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด...

47
IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาลของศบส. โดย นางสกาวดี ดอกเทียน หัวหน้ากลุ ่มงาน กลุ ่มงานวิจัยและเผยแพร่ระบบบริการพยาบาล

Transcript of IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด...

Page 1: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

IC ในดานหองปฏบตการพยาบาลของศบส.

โดย

นางสกาวด ดอกเทยน

หวหนากลมงาน กลมงานวจยและเผยแพรระบบบรการพยาบาล

Page 2: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

ทบทวนท าความเขาใจหลกการ IC • ท าไปท าไม • ท าไปเพออะไร • ใครไดประโยชน

Page 4: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

•ขจดอปสรรค • ตอยอดสงทด

Page 5: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

อปสรรคของการด าเนนงาน IC

1.มาตรฐานIC คอ อะไร

2.บทบาท ไมชดเจน

3. เปาหมายของงาน ไมเขาใจวาท าไปท าไม

4.คดวางาน IC เปนหนาทของ ICN ผก ากบ คอ ผท า มbias???

5.ขาดการมองภาพรวมขององคกร

6. มหลายหนวยงานภายในศนยฯ ควบคมมาตรฐานไดยาก

7.การประสานเชอมโยงขอมล/การวเคราะหขอมล

8.องคความร /ประสบการณ/ การพฒนาศกยภาพ

Page 6: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

การพฒนางานIC บนฐานความร (Wisdom) ◌ ใช (Knowledge Utilization)

◌ จดการ (Knowledge Management)

◌ สราง (Knowledge Creation)

บรรยากาศ กระบวนการ

คน

Page 7: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

การพฒนางาน IC หองปฏบตการพยาบาลของศบส.

Page 8: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

กลยทธเพอลดความ เสยงจากการตดเชอ 1

Standard Precaution Clean/disinfect/sterilization Infectious waste Hand hygiene

อากาศ , โครงสรางอาคาร , น า , น ายา ท าลายเชอ

ควบคมสงแวดลอม 2

OR, LR, ICU, ซกฟอก , จายกลาง , ครว , กายภาพบ าบด , เกบศพ

ปองกนและควบคมการ ตดเชอในพนทเสยง 3

SSI, VAP, CAUTI, IV infection, BSI, Sepsis

ปองกนการตดเชอส าคญ 4

ผปวยทตดเชอทางเลอด , ภมตานทานต า , เชอดอ ยา , การตดเชอบตใหม

การดแลผปวย ทมความซบซอน 5

บรบท ขนาด บรการ ผปวย

เปาประสงค วตถประสงค

กลยทธ มาตรการ

การตดเชอส าคญ จดเนนในการปองกน

ความร การปฏบต กฎหมาย

การด าเนนงาน ปองกนและควบคม 1

2

3

4

ประสานส การปฏบต ทงองคกร

ครอบคลม

ประสาน กบระบบ คณภาพ

ก . การออกแบบระบบ ข . การจดการและทรพยากร

5

6

คณะกรรมการ IC ก ากบดแล

ก าหนดนโยบาย / าตรการ วางแผน ประสานงาน ตดตามประเมนผล

ICN

ทรพยากรเพยงพอ

ระบบสารสนเทศ สนบสนน

ฝกอบรมบคลากร

เสรมพลงชมชน

3

4

5

6

1

2

การตดเชอ ต าทสด

Active ongoing prospective surveillance 1

Monitor of other serious HAI 2

ก . การเฝาระวงและตดตามก ากบ

ตดตามการใชยาตานจล ชพและความไวของเชอ 3

ใชสารสนเทศ วางแผน ใหความร ปรบปรงระบบ

แกปญหาผปวยเฉพาะราย

4

คนหาและตอบสนองตอ การอบตของเชอโรคใหม

และเชอโรคดอยา 5

ข . การควบคมการระบาด

บงชการระบาด 1

สบคนและควบคม 2

ระบบการปองกนและควบคมการตดเชอขององคกร ไดรบการออกแบบอยางเหมาะสม , ไดรบการสนบสนน

ไดรบการสนบสนน

ทรพยากรเพยงพอ และมการประสานงานทด

องคกรสรางความมนใจวามการปฏบต ทหมาะสมเพอการปองกนการตดเชอ ในโรงพยาบาล

องคกรใชวธการทเหมาะสมในการเฝาระวงและตดตามก ากบเพอคนหาและควบคม

การตดเชอ และจดการกบสถานการณทมการระบาดของการตดเชอในโรงพยาบาล .

• ผปวย • สงแวดลอม • บคลากร

II – 4 การปองกนและควบคมการตดเชอ

Page 9: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

Essential components of Infection Control program 1. การเฝาระวงการตดเชอในโรงพยาบาล

2. การแยกผปวย (Isolation precautions)

3. การท าลายเชอและการท าใหปราศจากเชอ (Disinfection & sterilization)

4. การดแลสขภาพบคลากร (Employee Health )

5. การดแลผปวย (Patient Care)

6. การตรวจทางหองปฏบตการ (Microbiological Service)

7. การใหความรแกบคลากร (Education & training)

8. การควบคมสงแวดลอม (Environmental Control)

9. การประสานงานกบหนวยงานสาธารณสขในชมชน (Community coordination)

10.การวจย (Research )

Page 10: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

ระบบการปองกนและควบคมการตดเชอขององคกร ไดรบการออกแบบอยางเหมาะสม, ไดรบการสนบสนนทรพยากรเพยงพอ, และมการประสานงานทด

ระบบการปองกนและควบคมการตดเชอ

บรบท ขนาด บรการ ผปวย

เปาประสงค วตถประสงค

กลยทธ มาตรการ

การตดเชอส าคญจดเนนในการปองกน

ความร การปฏบต กฎหมาย

การด าเนนงาน ปองกนและควบคม 1

2

3

4 การตดเชอ ต าทสด

ประสานสการปฏบตทงองคกร

ครอบคลม

ประสานกบระบบคณภาพ

ก. การออกแบบระบบ

ข. การจดการและทรพยากร

5

6

คณะกรรมการ IC ก ากบดแล

ก าหนดนโยบาย/มาตรการ

วางแผน ประสานงาน ตดตามประเมนผล

ICN

ทรพยากรเพยงพอ

ระบบสารสนเทศสนบสนน

ฝกอบรมบคลากร เสรมพลงชมชน

3

4

5

6

1

2

• ผปวย • สงแวดลอม • บคลากร

Page 11: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

๑. ระบบการปองกนและควบคมการตดเชอของศบส. ระบบการปองกนและควบคมการตดเชอของส านกอนามย ไดรบการออกแบบอยาง

เหมาะสม ไดรบการสนบสนนทรพยากรเพยงพอ และมการประสานงานทด ก. การออกแบบระบบ

๖. ประสานสการปฏบต ทงองคกร

๕. ประสาน กบระบบ คณภาพ

๔. ครอบคลม

๒. การตดเชอ ส าคญจดเนนในการปองกน

๑. บรบท

ขนาด บรการ ผปวย

๓. ความร การปฏบต กฎหมาย

เปาประสงควตถประสงค

กลยทธ มาตรการ

ข. การจดการและทรพยากร

๑. ทรพยากรเพยงพอ

การด าเนนงาน ปองกนและควบคม

ICN

คณะกรรมการ IC ก ากบดแล ก าหนดนโยบาย / มาตรการวางแผนระสานงาน ตดตาม ประเมนผล

การตดเชอ ต าทสด

๒. ระบบสารสนเทศสนบสนน

๔. เสรมพลงชมชน

๓. ฝกอบรมบคลากร

Page 12: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

องคกรสรางความมนใจวามการปฏบตทเหมาะสมเพอการปองกนการตดเชอในศบส.

ปฏบตการปองกนการตดเชอ

กลยทธเพอลดความเสยงจากการตดเชอ 1

การตดเชอ ต าทสด

Standard Precaution Cleaning/disinfect/ Sterilization , Hand hygiene ,Infectious waste

อากาศ, โครงสรางอาคาร, น า, น ายาท าลายเชอ

ควบคมสงแวดลอม 2

ออกแบบระบบ

จดการ

หองปฏบตกลาง,จายกลาง,หองตรวจ, กายภาพบ าบด

ปองกนและควบคมการตดเชอในพนทเสยง 3

SSI, CAUTI , SSI in Dental ,IV infection, BSI, Sepsis

ปองกนการตดเชอส าคญ 4

ผปวยทตดเชอทางเลอด, ภมตานทานต า, เชอดอยา, การตดเชอบตใหม

การดแลผปวย ทมความซบซอน

5

ทรพยากรสนบสนน

ตดตามประเมนผล

• ผปวย • สงแวดลอม • บคลากร

Page 13: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

ตดตามประเมนผล

การตดเชอ ต าทสด

ออกแบบระบบ

จดการ

ทรพยากรสนบสนน

Standard Precautions Cleaning / disinfection

sterilization / Infectious waste Hand hygiene

โครงสรางอาคารสถานท น าอปโภค บรโภค การจดการน าเสย มลฝอยตดเชอ อากาศ จดคดกรองผปวยโรคตดตอ ระบบหายใจ หองปฏบตการพยาบาล คลนค/หองวณโรค หองชนสตร, Day care, Nursery หองกายภาพบ าบด SST, CAUTI, SSI in Dental process

๔. ปองกนการตดเชอส าคญ

๓. ปองกนและควบคม

การตดเชอในพนทเสยง

๒. ควบคมสงแวดลอม

๑.กลยทธเพอลดความเสยง จากการตดเชอ

๒. การปองกนการตดเชอ ส านกอนามยสรางความมนใจวามการปฏบตทเหมาะสมเพอปองกนการตดเชอในศบส.

Page 14: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย
Page 15: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

Droplet transmission Contact transmission Airborne transmission

• ละอองเสมหะขนาดใหญ • ฝอยละอองขนาด > 5 u • แพรเมอไอ จาม พด • ระยะทางเสยง ≤ 3 ฟต ทศทางลม ความชน • เขาสรางกายทางเยอบ: จมก, ปาก, ตา • Mump • Influenza

• สมผสเสมหะ, สารคดหลงจากผ ปวยทปนเปอน ตามพนผวใกลตวผ ปวย หรอพนผวทผ ปวยสมผส มอ, สงของทใชรวมกน • เขาสรางกายทางเยอบ

• ฝอยละอองขนาดเลก • ขนาดอนภาคจะเลกประมาณ 1-5 u • เชอจะลอยอยในอากาศไดนาน • TB • Measles • Varicella-Zoster • Smallpox • SARS corona หมวดทrus • H5N1 • Influenza (ไอรนแรง หรอ ท าหตถการ)

Page 16: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

หนากากอนามยชวยลดการแพรกระจายเชอ

หากมอาการไอ จาม ใสหนากากอนามยดวยนะคะ ปองกนเราไมรบเชอเพม

ปองกนผอนไมรบเชอจากเรา

Page 17: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

ขนตอนการใสหนากากอนามย

1 1

2 2

3 3

ใส ถอด

อางองจากสถาบนบ าราศนราดร

Page 18: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย
Page 19: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

แนวทางการคดกรองผรบบรการของศนยบรการสาธารณสข 67 ทววฒนา

ผปวยฉกเฉน

ผปวยโรคตดตอ ผปวยทวไป - มอาการไขหวดทเดนทางกลบจากตางประเทศ - ไข ออกผน หด หดเยอรมน อสกอใส - โรคมอ เทา ปาก - โรคตาแดง - ไข ไอ น าหนกลด

- แขนขาออนแรงทนท

- ชก

- อบตเหตทกชนด

- หายใจหอบเหนอย

- เจบหนาอกและมประวตโรคหวใจ

- กนหรอถกสารพษ แมลงกดตอย

- อาการปวดรนแรง

- เดกทมภาวะไขสง

- ภาวะจตประสาทไมปกต

- ภาวะน าตาลในเลอดต า

- ความดนโลหตสงมากกวา 180/110

ไดรบการตรวจรกษาทนททนท

หองปฏบตการพยาบาล

แพทย

- ชวยเหลอเบองตน

- ประเมนสญญาณชพ

- ซกประวต

นงรอตรวจดานนอกอาคาร

ขางประตทางเขา

จดเตรยมตรวจ - ชงน าหนก

- วดสวนสง

- วดสญญาณชพ

- ซกประวตการเจบปวย

แพทย

- ชอค หมดสต

การแยกผปวย (Isolation precautions)

Page 20: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

จดเสยง

ปองกนและควบคมการตดเชอจากอบตเหตในการถกของมคมทม ต า บาด

การตดเชอจากการคาสายสวนปสสาวะ ในการดแลผปวยทบาน

Page 21: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย
Page 22: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

รถท าแผลหองปฏบตการพยาบาล

Page 23: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย
Page 24: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

ภาชนะ และตเกบอปกรณปราศจากเชอ มการตรวจสอบเครองมอหมดอาย

น ามา resterile

Page 25: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย
Page 26: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย
Page 27: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย
Page 28: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย
Page 29: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย
Page 30: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

การตรวจทางหองปฏบตการ (Microbiological Service)

Page 31: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย
Page 32: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

ผาน

ผาน ไมผาน

การทดสอบทางเคม

การทดสอบทางชวภาพ

การทดสอบทางกายภาพ

Page 33: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย
Page 34: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

ปายรณรงคการแยกขยะ 4 ประเภท 4 รไซเคล

Page 35: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย
Page 36: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

องคกรใชวธการทเหมาะสมในการเฝาระวงและตดตามก ากบ เพอคนหาและควบคมการตดเชอ และจดการกบสถานการณทมการระบาดของการตดเชอในศบส.

การเฝาระวง ตดตามก ากบ และควบคมการระบาด

การตดเชอ ต าทสด Active ongoing

prospective surveillance 1

Monitor of other serious HAI 2

ออกแบบระบบ การจดการ

และทรพยากร การปองกนการตดเชอ

ก. การเฝาระวงและตดตามก ากบ

ตดตามการใชยาตานจลชพและความไวของเชอ 3

ใชสารสนเทศ วางแผน ใหความร ปรบปรงระบบ

แกปญหาผปวยเฉพาะราย 4

คนหาและตอบสนองตอการอบตของเชอโรคใหม

และเชอโรคดอยา 5

ข. การควบคมการระบาด

บงชการระบาด 1

สบคนและควบคม 2

• ผปวย • สงแวดลอม • บคลากร

Page 37: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

ระบบสารสนเทศ ใชสารสนเทศวางแผน คนหาการระบาด ใหความรปรบปรงระบบแกปญหาผปวยเฉพาะราย

การตดเชอ ต าทสด

ก. การเฝาระวงและตดตามก ากบ ๑. ตดตามเฝาระวงการตดเชออยางตอเนอง ๒. ตดตามเฝาระวงการตดเชอทส าคญ ๓. รวมมอกบภายนอกคนหาและตอบสนองตอการอบตของเชอโรคใหมและเชอโรคดอยา

ข. การควบคมการระบาด ๑. บงชการระบาด ๒. สบคนและควบคม

ออกแบบระบบ การจดการ

และทรพยากร

การปองกนการตดเชอ

๓. การเฝาระวง ตดตามก ากบ และควบคมการระบาด ส านกอนามยก าหนดวธการทเหมาะสมในการเฝาระวง และตดตามก ากบ เพอคนหา และควบคมการตดเชอและจดการกบสถานการณทมการระบาดของการตดเชอในศบส.

Page 38: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

งานปองกนและควบคมการตดเชอ (IC)

Page 39: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

การเฝาระวงการตดเชอในศนยบรการสาธารณสข 1. การเฝาระวงอตราชก (prevalence survey) ของการตดเชอ เปนการเกบรวบรวมและวเคราะหขอมลของการเกดโรคตดเชอในพนท และในศนยบรการสาธารณสข ณ เวลาใด เวลาหนง (point prevalence survey) หรอชวงเวลาใด เวลาหนง (period prevalence survey) เพอใหทราบขนาด และชนดของปญหา

โรคทเฝาระวงการระบาดในพนท

Page 40: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

แผนภมแสดงผลส ารวจบคลากรทมความเสยงจากการท างาน

Page 42: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

ตวชวด 1.จ านวนอบตการณพบผ ปวยตดเชอหลงการรบบรการ 2.รอยละจ านวนเครองมอผานการทดสอบประสทธภาพการท าใหปราศเชอทงทาง (Mechanical ,Chemical และ Biological test) 3.อบตการณเครองมอไมเพยงพอพรอมใชงาน 4.อบตการณสญหายของวสด/ครภณฑ

บรการทางการแพทย -อบตการณ SSI

-วณโรคปอดในบคลากร

บรการทางพยาบาล -การตดเชอจากการคาสายสวนคาปสสาวะ (การดแลผ ปวยทบาน)

-อบตเหตถกของมคมทมต า บาด จากหตถการในหองปฏบตการ

บรการทางการแพทยงานทนตกรรม -ถอนฟน

Page 43: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

การใหความรแกบคลากร (Education & Training)

Page 44: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

รถท าแผลหองปฏบตการพยาบาล

การดแลผปวย (Patient Care)

Page 45: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

รายการตรวจวด เกณฑมาตรฐาน ส (Color) ไมเกน 15

ความขน(Turbidity) ไมเกน 5

ความเปนกรด-ดาง(pH) อยระหวาง 6.5-8.5

ปรมาณสารทละลายทงหมด(TDS) ไมเกน 500

ความกระดาง(CaCO3 ) ไมเกน 100 คลอไรด (Cl) ไมเกน 250 ไนเตรต (NO3) ไมเกน 4 ซลเฟต (SO4) ไมเกน 200 แบคทเรยทงหมด ไมเกน 500 โคลฟอรม นอยกวา 1.1 E.coli ไมพบ

ผลการตรวจวเคราะหน าดม

การควบคมสงแวดลอม (Environmental Control)

Page 46: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

รายการตรวจวด เกณฑมาตรฐาน

ความเปนกรดดาง (pH) 5 – 9

สารทละลายไดทงหมด (Total Dissolved Solid)

*ตองมคาเพมขนจากปรมาณสารละลายในน าใชปกตไมเกน 500

สารแขวนลอย (Suspended Solids) ไมเกน 30

ตะกอนหนก ( Settleable Solids ) ไมเกน 0.5

บโอด (BOD ) ไมเกน 40

น ามนและไขมน (Oil & Grease) ไมเกน 20

ปรมาณไนโตรเจน (TKN) ไมเกน 35

ซลไฟด (Sulfide) ไมเกน 1.0

โคลฟอรมแบคทเรย (Coliform Bacteria ) ไมเกน 5,000

ฟคลโคลฟอรมแบคทเรย (FaecalColiform Bacteria ) ไมเกน 1,000

ผลการตรวจวเคราะหน าทง

Page 47: IC ในด้านห้องปฏิบัติการพยาบาล ......IC ในด านห องปฏ บ ต การพยาบาลของศบส. โดย

การประสานงานกบหนวยงานสาธารณสขในชมชน (Community coordination)