I Certame de Mat-monólogos
description
Transcript of I Certame de Mat-monólogos
I Certame de Mat-monólogos. 2
Relación de guións finalistas do
I Certame de Mat-monólogos
que se celebrou o 12 de Maio de 2008
(Día Escolar das Matemáticas)
no IES Monelos (A Coruña)
1. DE NOMES E OUTRAS COUSAS ................... 3
2. MATEMÁTICAS NA VIDA........................... 6
3. A TEORÍA DE CONXUNTOS....................... 9
4. YO SOY MÁS DE ESCRIBIR QUE DE HABLAR…… 12
5. EL OCHO SIN FIN…………………………………… 15
6. ONCE AÑOS CON LAS MATEMÁTICAS............. 16
7. LAS MATEMÁTICAS Y YO, YO Y LAS MATEMÁTICAS 19
8. MATEMÁTICAS...................................... 21
9. SEN TÍTULO......................................... 26
10. LA REGLA DE RUFFINI.............................. 27
I Certame de Mat-monólogos. 3
DE NOMES E OUTRAS COUSAS
Hola, chámome Xosé e son un alumno de 2º da ESO.
Eu creo que isto das matemáticas é un mundo moi extenso e
complexo, por exemplo, cando falamos dos números podemos
clasificalos por familias pero cuns nomes un pouco raros.
Ocorréseme neste intre a familia dos racionais, e ¿por qué se
chamarán así?. porque racional é o que razoa, pero sucede que os
racionais teñen período,.... ¿a qué me sona iso?, xa!, ¡é que serán
femininos!.
E logo temos os irracionais, é de supoñer entón que estes non
razoan. ¡e non teñen período! , polo tanto, ¡son masculinos!, e os
hai moi famosos, entre eles o máis admirado de todos, o número pi,
ese que aparece cando dividimos a lonxitude dunha circunferencia
entre o diámetro, tamén está o número de ouro, “fi” que aparece
nuns rectángulos que din que son os rectángulos máis fermosos de
todos, e parece que hai outro famoso pero aínda non o coñezo ben
que se chama “e”, si, “e”, ¡xa teño curiosidade por saber cousas del!.
Como podedes comprobar, todos estes son masculinos pois non
teñen regra, e son ¡irracionais!, xa, xa, moita fama pero non
razoan.
Outra familia moi interesante e que a min gústame moito é a dos
números perfectos.
Estes son os que coinciden coa suma dos seus divisores, por exemplo
o número 6, os seus divisores son o 1, o 2 e o 3 que sumados dan 6.
Ata aquí ben, pero é que logo temos a familia dos números primos, -
outros que me gustan moito- que non teñen divisores excepto eles
I Certame de Mat-monólogos. 4
mesmos e o 1,... pero.... entón... ¡estes números non poden ser
perfectos!.
Si aplicamos isto á vida real, case ninguén é perfecto. Dende logo na
miña familia todos somos imperfectos, porque todos somos primos.
Na vida real para ser perfecto terías que ser fillo único e os teus pais
tamén, o mesmo que os catro avós, por iso dos primos segundos, en
fin, non é doado atopar xente neste caso, pero non me importa
demasiado non ser perfecto, ¡é máis divertido ser primo!.
Podería seguir falando de outros números curiosos, pero moitísimos
deles aínda non os coñezo.
Pero tamén quero reflexionar sobre outros nomes matemáticos, por
exemplo, a ¡raíz cadrada!, cando vemos o debuxo dela, esa V
maiúscula con capa ¿onde está o cadrado?, ¿e a raíz?
¿e o cateto?, a palabra cateto di o dicionario que significa palurdo,
tonto ¡que pasa!, ¿é tonto o triángulo no que están os catetos? Pos
carai coa tontería dos ditos triángulos, por certo ¡triángulos
rectángulos!, a ver si se aclaran. En fin, que queredes que vos diga,
non atopo explicación pero é divertido.
Aínda que moita xente diga que non lle gustan as matemáticas e que
non serven para nada, e que eles son de letras, é que non se
pararon a pensar como sería un mundo sen matemáticas.
Imaxinádeo, primeiro no fútbol: “o Deportivo marcou algúns goles e o
Madrid algún menos”, ou nos nacementos: “en África naceron moitos
nenos”, e tamén as medidas: “aquel home mide unha man e unha
escoba”, Imaxina?, sería terrible, non habería médicos nin coches,
nin nada, non habería nada.
A realidade é que as utilizamos para todo, os exemplos máis
habituais son os caixeiros automáticos, uf! Aquí fanse un montón de
I Certame de Mat-monólogos. 5
operacións. Mercar en calquera tenda, mirar o reloxo, ao conducir,
xa que hai moitas sinais de tráfico e tamén as marchas 1ª, 2ª, 3ª, 4ª,
5ª e 6ª. Na radio, “colle a emisora 975”, as casas que todas teñen
número, no consumo da luz, da auga, .... Nos móbiles usan ata
códigos de activación. Na cociña, lavadora, lavavaixelas, ...
Xa vedes, ata no infinito están as mates, difícil de imaxinar este
concepto de infinito. ¡parece que hai moitos infinitos!, pero non sei si
será certo.
E remato con estas reflexións que me gustou compartir con todos
vos. Espero que o ano que ven a estas alturas seipa un pouquiño
máis de matemáticas. Ata logo.
José Rodríguez-Moldes Varela
(2º ESO) IES Mugardos
I Certame de Mat-monólogos. 6
MATEMÁTICAS NA VIDA
Un suor frío percorre a túa fronte, unhas gotas alóxanse nos teus
ollos e fan que espertes sobresaltado. Non es capaz de conciliar o
sono, e na escuridade da túa habitación as sombras perséguente,
espriítante, te acurralan, e o pesadelo seguirá, continuará ata que
cheguen as primeiras luces da mañá ... Pero non, non terminará aí ...
Non, non pode parar .... Non .... non ..... ¿Por qué? ¿por qué a
min?...Non... ¡¡Hoxe teño exame de matemáticas!!.
Este é o grande pesadelo de todo estudante. Pero pensándoo ben, as
matemáticas están en tódolos lugares e ao longo de toda a nosa vida.
Dende o berce, cando somos bebés xa os nosos pais nolas empezan a
inculcar: Mira cantas ovelliñas, unha ovelliña, dúas ovelliñas... e así
ata quedarnos durmidos. Pero tamén á hora de comer: Unha por
papá, dúas por mamá..... e ¡que dicir de cando cumprimos os
primeiros anos! Lembrade a calquera nai ou pai coa cabeza
inclinada e un enorme sorriso ¿a ver Lucía, dille á tía Elvira cántos
anos tes? ¡que orgullo cando Lucía, coñecendo o ritual e sabendo da
importancia dunha rápida resposta, estende con lentitude o seu
pequeno índice mentres os maiores din, todos a unha: Que lista é a
nosa nena, xa sabe contar!. Este ritual repítese moitas veces durante
o seu primeiro ano de vida ¿por certo é o primeiro ano de vida en
realidade ou é o segundo? Ben, sigo, cando se aproxima o 2º
cumpreanos os pais afánanse en que Lucía estenda dous dediños en
vez de un, as prácticas son longas e tediosas, Lucía resístese ata que
comprende que todo irá mellor se obedece, e así decide levantar con
seguridade os dediños índice e anular cando lle preguntan ¿cantos
anos tes? . Ademais, nota que si abre os extremos dos dous dediños
a ledicia dos seus pais está asegurada, así que pensa que non merece
I Certame de Mat-monólogos. 7
a pena rebelarse polo de agora. Así, cando escoita a pregunta ritual:
“Lucía, dille a Fina cantos anos tes”, cun sorriso pícaro levanta os
dous dediños estendidos en forma de V, ¡ Éxito total! , Lucía é a máis
lista das nenas, sabe matemáticas. Lástima, ó ano seguinte xorden
os problemas. A Lucía xa non lle fai graza o de ter que levantar tres
dedos, con dous , vale, pero o de levantar tres dediños é un rollo, os
dedos non se sosteñen facilmente, parece que uns dedos tiran por
outros, e o efecto final resulta penoso: ¡non, dous non, Lucía!, ¡tes
que levantar o do medio, Lucía!, ¡para arriba Lucía!, bah, mellor
deixalo, hoxe a nena non quere .
Lucía sabe que isto é só o comezo.
Na adolescencia todo empeora, con ecuacións, logaritmos, integrais,
derivadas, ¡suspenso, suspenso!, Deus Santo, cando vou utilizar todo
isto, se en realidade, a min, con sumar, restar, multiplicar e dividir
me basta. Pero non, chegan os castigos, as noites sen durmir,
quítanche a paga, os Reis Magos quédanse en Oriente, e Santa Claus
non baixa de Canadá, entonces odias as matemáticas con todas as
túas forzas.
Pero sempre están presentes, vas á discoteca: “Ponme un cubata”
(ou dous, ou tres). Cando chega a costa de xaneiro e facemos
números para as rebaixas; pensamos que contas facer para chegar a
fin de mes, que números facer para ver quen gañará a liga, que se o
Barcelona, ou o Madrid, ¿o Depor?
E logo cando somos velliños, e a álxebra, a aritmética, case está
todo esquecido, seguimos contando: que se dúas cápsulas para o
corazón, que se tres graxeas para a colite, que se catro gotas para a
vista, ou culler e media de xarope, e pensas, “Cantas pastillas
tomei?.”
I Certame de Mat-monólogos. 8
Aínda que, pese a quen pese, mírese como se mire, e gústenos ou
non, as matemáticas sempre estarán presentes.
E como non facer un homenaxe a cada número: 1 o bico dunha nai,
¿que hai máis importante nesta vida? ¿A quen lle vai dar un biquiño
este neno? Ou hai moitos séculos atrás, 2 eran os irmáns Pinzones,
eran uns mariñeiros, que se foron con Colón que era outro mariñeiro,
e navegaron en 3 carabelas, e saíron do porto de Palos, como os 4
paus da baralla española, aínda que 4 segue sendo un suspenso.
Pero xa a palabra o di, se tes suficiente, 5, para que queres máis?.
Aínda que mellor sería un 6, que é a media ducia. O notable que é un
7, e o 7 de xullo San Fermín; o notable sumarían os ananiños de
Brancaneves, que son 8. E se nos aplicamos un pouco máis teriamos
un 9, que 9 meses é o que tardamos en chegar á vida. E xa o
máximo, o supremo, o superior, o case inalcanzable, o non vai máis,
o 10, o sobresaínte. Moitas grazas.
Iván González Cartelle (1º Bach.)
IES Mugardos
I Certame de Mat-monólogos. 9
A TEORÍA DE CONXUNTOS
A verdade é que non tiña moita idea de que facer este monólogo,
e aínda peor se ten que ser sobre “matemáticas”. O caso é que o
outro día, ollando no faiado uns libros de meu pai, do ano da “pera”,
quedóuseme cravada a vista nun tema:”A teoría de conxuntos”.
E o primeiro que se me veu á cabeza foi:
- Será o dos “Rolling Stones”, ”Milladoiro”, ”A orella de van Gogh”,
”Doutor Funkstein”… pero a verdade é que todo iso non ten moito
sentido, sobre todo nun libro de matemáticas. O meu pai conta que
cando el estudaba, había unha cousa denominada “Matemática
Moderna” que tiña a súa base na denominada “Teoría de Conxuntos”.
Unha cousa tan sinxela (daríame conta despois) que daba medo.
Parto da base de que todo o mundo está cheo de conxuntos, hai
conxuntos por todas partes. Dalgúns formamos parte; doutros non.
Algunhas veces queremos formar parte e non nos deixan; outras,
formamos parte sen querer… Un conxunto é unha morea de cousas
(ou iso penso eu), unha agrupación de elementos. E o que forma o
conxunto son os seus elementos, así que cando alguén lle chama
“elemento” a alguén, en verdade lle está dicindo: ”Ti formas parte
dun conxunto…” (cousas das matemáticas…)
Segundo me teño informado, os conxuntos ata teñen
representación gráfica e todo (como as funcións ou as inecuacións
…). Son grandes círculos nos que se meten os “elementos” para
darnos a entender que os elementos pertencen a ese conxunto. E os
que quedan fóra do círculo, non pertencen.¡¡CLARO!!, non son do
“círculo” Boa maneira de dicir que certas persoas, por exemplo, non
pertencen ao círculo de amizades…
I Certame de Mat-monólogos. 10
Cun compás pódense argallar unha chea de conxuntos. Tamén
anotei que o símbolo de pertenza se asemella moito ao do euro, de
tal xeito que a (elemento en minúscula) pertence a B( conxunto en
maiúscula). Un elemento pode pertencer a varios conxuntos. Claro,
posto que o número de conxuntos pode ser infinito, só fai falla que o
ser humano empece a definir montóns de conxuntos para ter
conxuntos “a punta pala”. Hai que “espremer” un pouco a neurona
para darse conta do sinxelo de cuestión: o conxunto de homes, o de
homes de trinta anos, o de trinta anos de 2,05 de estatura, o de
homes de trinta anos de estatura de 2,05 que xogan a baloncesto, o
de homes de trinta anos de 2,05 de estatura que xogan a baloncesto
na NBA, o de homes de trinta anos de 2,05 de estatura que xogan a
baloncesto na NBA e que son licenciados en física cuántica, dereito e
arquitectura… (que me atrevería a xurar que neste último grupo non
hai ninguén). Ben, ata aquí quería chegar, porque aínda que neste
conxunto non haxa ninguén, a teoría segue dicindo que isto forma
parte dun conxunto. Un conxunto no que non hai nada, pero
conxunto ao fin e ao cabo. E vai e por riba disto vai e lle chama
“conxunto baleiro”. Nin máis nin menos que a “nada”, algo
“espiritual”. Un conxunto sen elementos, digo eu, non pode ser nunca
un conxunto, Vai contra a definición!!
Os conxuntos pódense sumar, restar, multiplicar e dividir.
Facerlle raíces cadradas, cúbicas, elevalos a potencias infinitas… En
definitiva, moitas cousas. Dous conxuntos poden ter os mesmos
elementos, coincidir nalgúns deles ou non coincidir en ningún. Dous
conxuntos iguais…(non sería o mesmo?) Se cadra si ou se cadra non.
Catro é igual a catro, pero tamén a tres mais un.
I Certame de Mat-monólogos. 11
Está así de claro, pero se dous conxuntos non coinciden en
ningún elemento chámaselles “conxuntos disxuntos”. Nesta ocasión
saín disparado da cadeira na busca do dicionario da Real Academia, a
buscar a definición. Falta me facía que viñese a definición, porque na
miña vida semellante cousa escoitei.
E digo eu, se nos anos setenta e ostenta era tan importante o
da teoría de conxuntos: que pasou para que isto cambiase e se
suprimira dun xeito tan repentino? Eu supoño que a teoría está
formulada, e a súa validez, contrastada. Pero ben, parece que xa non
interesa tanto. Pois unha de dúas. Ou estaban perdendo o tempo os
rapaces de antes ou o perdemos agora nós…
Martín Pais Wyka, 4º ESO
CPI Monte Caxado-As Pontes
I Certame de Mat-monólogos. 12
YO SOY MÁS DE ESCRIBIR QUE DE HABLAR
Me habían dicho que en este concurso se trataba de escribir un
monólogo, no de leerlo en público. Y ahora estoy preocupada, a
ver…yo soy más de escribir que de hablar, por eso ya vengo
preparada. Así que si me desmayo, que alguien lea esto y haga como
si no hubiera pasado nada.
En fin, hola, cuando vi el tema de este concurso, pensaba criticar a
las matemáticas… pero puesto que criticarlas en un concurso que está
organizado por un instituto…que puede que esto lo vean profesores…
y todavía no me han puesto la nota final… intentaré hacerlo con
delicadeza…
A ver…yo odio las matemáticas, más bien siento pánico hacia ellas,
me dices ecuación y grito. ¡Ya no escribo con el lenguaje de sms para
no tener que ver tantas “x” “k” e “y” juntas! En serio… hacer algo tan
complicado para saber el valor de “x” no debe de ser bueno… ¡Si no
la voy a comprar ni nada!
O los polinomios…si la primera vez que escuchaste esta palabra te
vino a la cabeza un ser mitológico de reducido tamaño, eres de los
míos. Puede llegar a ser un insulto, a mí si me llaman polinomio me
ofende, de verdad que me ofende…
Además, si fueran importantes… pues la gente les daría importancia,
si los políticos supieran dividir polinomios y fuera importante, a la
gente no le importarían sus mentiras.
- No cumple todo lo que promete, pero… ¿Has visto lo bien que
divide polinomios?
Sinceramente, pienso que los polinomios deberían ser voluntarios,
como la mili.
Pues eso, las matemáticas son un mundo que nunca entenderé. A
ver, raíces cuadradas… ¿Qué son? ¿Raíces que toman esteroides?
¿Qué eleve dos al cubo? Si, y también la pala y el rastrillo…
I Certame de Mat-monólogos. 13
Si con las ecuaciones grito… con los decimales… no queráis saber lo
que me pasa con los decimales… ¡Es que siempre me sobran! Podría
prescindir de ellos.
Las matemáticas no son divertidas, hay gente que pretende hacerlas
divertidas…pero no, divertido es salir un viernes por la noche.
¿Alguien ha vivido una situación como esta?:
- ¿Tienes planes para esta noche?
- No, ¿Por qué?
- Si, bueno…he quedado con unos amigos para hacer unas
divisiones de polinomios con Ruffini o sin Ruffini, no se sabe,
vamos a la aventura… ¿Te apuntas?
No, este caso no se ha dado nunca y no se dará jamás.
Y lo que me falta por comentaros, los números negativos. Muchas
personas dicen que para entender las matemáticas las comparan con
cosas de la vida cotidiana.
Bien, uno + uno=dos. Tengo una pandereta, me compro otra y tengo
dos, algo estúpido ya que no puedes tocar dos a la ver.
Pero bueno, dejando esto a parte, hasta ahí bien. Pero, ¿y cuando
son números negativos? Tengo -1 pandereta y la multiplico por otra -
1 pandereta ¿me da una pandereta?
Vamos a ver…no tengo pandereta ninguna y la multiplico por ninguna
pandereta ¿y me da una pandereta?
Nada por nada igual a algo.
¡Que chollo!
Por lo tanto, si debo 10 euros y los multiplico por otros diez euros
que le debo a otro amigo… ¡me da 100 euros! Paso de no tener nada
y encima tener deudas a tener 100 euros.
Y la gente se molesta en invertir el dinero en bolsa… ¡lo que tiene que
hacer es tener deudas!
I Certame de Mat-monólogos. 14
Me da que esto de la multiplicación de números negativos no se la
han explicado a mi madre cuando iba al colegio, cuando le pido
dinero, me dice que no tiene.
Esto de los números negativos me imagino que Zapatero también lo
sabrá, y digo yo que también su Ministro de Economía… ¿No?
Carolina Iglesias Mosquera 3º ESO
IES María Casares–Oleiros
I Certame de Mat-monólogos. 15
EL OCHO SIN FIN
Érase una vez un reino en el que vivían los números, del más
pequeño al más grande. Era el reino de Mateland, en el cual
gobernaba el número 10, un dictador y tirano que buscaba ser el más
poderoso y mandar sobre todos los demás. Este tirano se sumaba a
todos los habitantes que encontraba a su paso para así ser el número
más grande y volverse invencible.
Ya había pasado de 10 a 25 sumándose a un 9, un 2 y un 4. Toda
la guardia se había enfrentado a él, pelotones de 10 y 20 le atacaban
constantemente pero él no dejaba de sumárselos. aumentando sus
ceros a medida que se iba haciendo poderoso.
Mucha gente se había enfrentado a él y todos acabaron formando
parte de sus cifras. Sin embargo un día. un pequeño campesino
decidió enfrentarse a el, arriesgando su cifra. Este joven campesino
era un 8 y la gente ya sabía que el gobernador lo sumaría
rápidamente ya que era un 865.294 y seguía en aumento.
El joven llegó al palacio donde el gobernador ya le estaba
esperando. El ocho esperó su ataque impaciente, hasta que de
repente, el gobernador, que ya era 1.000.001. se abalanzó sobre el
joven 8, éste temeroso, se tumbó de lado en el suelo
transformándose así en ∞ .
De esta manera, el malvado gobernador se vio obligado a salir del
palacio y a liberar a todos los números que escondía entre sus ceros
y el pequeño 8 gobernó Mateland con justicia y multiplicaciones gratis
para todo el mundo.
Germán García Carro
1º ESO
Santa María del Mar
I Certame de Mat-monólogos. 16
ONCE AÑOS CON LAS MATEMÁTICAS
Comentar lo que uno siente por las matemáticas no resulta
una tarea precisamente fácil, probablemente se deba a que es una
ciencia formal y no dice nada acerca de lo que sucede en el mundo.
Por eso no me despierta demasiado interés. A mi me dicen que dos
por dos son cuatro y sinceramente no experimento una gran pasión
por el cálculo. Desgraciadamente no estamos tan familiarizados
con el lenguaje matemático como con el habla.
Yo siempre fui uno de esos niños que cuando le ponían delante un
cuadernillo Rubio hacía las operaciones a regañadientes y después
pensaba en el día en que por fin podría utilizar la calculadora. Si le
llegara a poner nota le pondría a esta ciencia un cinco con cinco, pero
únicamente se salva del suspenso porque ha logrado mejoramos
mucho la vida. La lectura de novelas y de otros géneros narrativos si
me parecieron lo suficiente hermosas como para dedicarles un hueco
en mi tiempo de ocio.
Mi pequeña frustración con las matemáticas o mejor dicho, falta
de motivación, provienen desde hace algunos años. Posiblemente se
deba a que siempre fueron una obligación y no el resultado de una
iniciativa propia. Este prolongado noviazgo indeseado se resume en
las siguientes líneas.
Sin contar el momento de cuando logré distinguir que un caramelo
no era lo mismo que dos, uno de los recuerdos más remotos que
tengo acerca de las matemáticas fue en una tarde de principios de
1998. Estaba en primero o segundo de primaria y ese día empecé a
estudiar la tabla de multiplicar. Por aquel entonces pensaba que las
matemáticas consistían únicamente en sumar y restar, aún no
conocía la complejidad del asunto. Poco después me informaron
I Certame de Mat-monólogos. 17
algunos compañeros de la existencia de lápices que tenían la tabla
escrita. Pese a la tentación he de admitir que nunca llegué a usarlos.
Durante el resto de primaria no tuve ningún problema con esta
asignatura. Nunca fui de esos que sacaban sobresalientes y
aparentaban tener una extraordinaria facilidad para solucionar
cualquier ejercicio matemático. Lo mío era ir aprobando y todos tan
contentos.
Mi mayor bache fue a comienzos de la ESO especialmente en
segundo que no logré aprobar ninguna evaluación y no me quedó
otra que aprobarlo en septiembre. No suspendí todos los exámenes
pero si los finales y la verdad es que no conseguí entender porqué no
los aprobaba. Ya sé que los alumnos tenemos cierta tendencia a
culpar a los profesores pero es que había alguna pieza que no
encajaba y yo consideraba que si alguien se esfuerza debería por lo
menos aprobar. Este profesor era, si me permitís la expresión, un
poco "rarito". Recuerdo que cuando cualquiera de nosotros le
preguntaba una duda él se ponía a la defensiva respondiendo:
¡Tenéis que discurrir, a los niños de ahora se les da todo hecho! , por
otra parte si discurrías y tu solución era incorrecta te miraba con
perplejidad y decía: ¿Pero por qué no me has preguntado, hombre?
Menos mal que ahora está jubilado y no volverá a molestar a ningún
niño con sus contradicciones.
Aquel verano del 2005 lo pasé esposado al libro, tanto tiempo que
hasta los números me parecían a rostros o expresiones de personas.
En fin, tercero lo pasé sin dificultades y cuarto un poco justo de
nota seguramente debido a que dimos un montón de cosas nuevas.
En bachiller la asignatura se complica con tantas funciones, parábolas
y otros rompecabezas.
Sé que las matemáticas tienen su encanto y que hay personas a
I Certame de Mat-monólogos. 18
las que le chiflan, pero desafortunadamente yo lo pasé por alto y
me incliné por otras actividades.
Como dije antes, las matemáticas han mejorado mucho nuestra calidad de
vida y agradezco la labor de esos científicos así como a los
profesores que nos enseñan, queramos o no, esta extraordinaria y
mágica asignatura.
Tal vez Galileo tenía razón con la matematización del Universo.
Javier Melero Vilela, 1º Bach.
IES Monelos
I Certame de Mat-monólogos. 19
LAS MATEMÁTICAS Y YO, YO Y LAS MATEMÁTICAS.
Las matemáticas dicen que nos acompañan toda la vida, yo lo
dudo desde que existen las calculadoras.
No sé porque se empeñan en inculcárnoslas sino nos sirven para nada...
o eso creíamos.
De pequeño te gustan, te enseñan a contar con canciones, sumar
con los dedos... el problema viene cuando llegamos a segundo de
primaria ya te tienes que saber la tabla de multiplicar, sí esa a la
que oías recitar a tu hermano mientras tu te untabas en plastilina .
llegó la hora , tienes dos opciones o chapártela y que se te quede
para toda la vida... o bien ir sumando los números cosa que
desespera bastante, tanto a uno mismo, como al profesor/a.
Después están los problemas de que si tienes tres manzanas y das una
¿cuántas manzanas te quedan? Parece fácil; pero no; porque si
después te cambian las manzanas por otra cosa, ya te armas un lío. Y
seguimos subiendo cursos.
Empezamos con algo que le llaman Máximo común divisor (M.C.D) y
Mínimo común múltiplo (m.c.m.) y ahí ya las fastidiamos porque como
sus nombres indican se coge el valor mas pequeño y el mas alto
respectivamente... cosa que no me cuadra . Esto nos ayudaría a
hacer problemas de encuentros entre varias personas y a que hora se
encontrarían, eso me llevaba a pensar en ir al parque a las 5 cuando
todos los niños bajábamos a jugar.
Más tarde llegó la geometría , rectas ángulos, curvas, áreas
perímetros...
I Certame de Mat-monólogos. 20
Que cuando estas haciendo problemas ; yo, como niña de ciudad no
creo que vaya a tener nunca una finca.. aunque no descarto la
posibilidad; no me interesa el temo.
Por fin acabamos la primaria y cuando creemos que todo va a ser
difícil y todo, et miedo que nos meten nuestros padres , antiguos
profesores etc. , se nos hace un nudo frente a todo.
Por suerte comprobé que no todo era como decían, sino que era un
burdo intento de que me aplicará, pero yo, estuve una temporada
que me iba bien con las mates hasta que llegó a mi vocabulario de
palabras ALGEBRA; hay ya la fastidiamos (una vez más) empecé a
ver operaciones con números y letras mezcladas que cada vez eran
más, y había momentos en que los ojos me hacían chiribitas; pero
eso si, eso me sirvió para resolver los maravillosos problemas de
móviles; aquellos de si uno coge al otro, o cuando se cruzan, y todo
eso ...si si esos. Pues en las aburridas correcciones de estos yo solo
pensaba en cuando chocarían de una vez los malditos coches y así
acabar con todo. Así durante toda la E. S. O, estuve en un tira y
afloja con las matemáticas suspendiendo en junio y aprobando en
septiembre ... Ahora estoy en 1° de Bachillerato y creo que puedo
llegar a aprobar en junio ... bueno a ¿quién pretendo engañar?
Aprobare pero en septiembre . porque sino acabaría esta
tragicomedia con las Matemáticas y yo, y no queréis ¿verdad?
Antía Blanco García, 1º Bach
IES Monelos
I Certame de Mat-monólogos. 21
MATEMÁTICAS
A liña consta de infinitos puntos; o plano de infinitas liñas; o volume
de infinitos planos; o hipervolume dun número infinito de volumes...
a verdade é que non é o mellor xeito de empezar un monólogo e
estou segura que calquera persoa nos seus cabais xa non me
escoitaría se continuase 5 minutos máis con esta retórica,
seguramente o seu corpo comezaría a estremecerse e comezaría a
ver cabaliños, iso si, cabaliños cargados de sacos nos que collerían
unha cantidade infinita de cousas e canciños que corren ao longo dun
campo de papoulas e de árbores cunha cantidade infinita de ameixas.
Que son as matemáticas? E... sempre a mesma contestación,
que non se corresponde ao que preguntamos, xa que como todo,
nas matemáticas isto tamén é unha definición complexa. O primeiro
que che din é: ah!, as matemáticas, as matemáticas... a min nunca
se me deron ben; que se problemas onde dous trens que saen en
sentidos opostos e saber cando se encontran, claro, non pensaron
que ían chocar!; que se fraccións con torres e torres de números;
que se paréntese, corchetes, expoñentes, potencias de potencias
...ou tamén, neno, sae a palestra e fai esa simplificación.
E por riba as raíces cadradas, que ata non poden ser circulares
nin elicoidais, teñen que ser cadradas..., e para que quero iso? Nin
que fora o primeiro que me piden cando vou pedir un crédito! Claro
que isto sería moi interesante, pois din que non se pode facer a raíz
cadrada dun número negativo e isto sería moi bo para a miña conta
bancaria.
E, que decepción levei eu cos números cando o mestre, que,
por certo, sempre me lembro del porque tiña os ollos pechados pero
non era porque lle dese o sol senón porque era chino, dicía: neniña,
I Certame de Mat-monólogos. 22
xa verás que sinxelo é, só tes que saber contar ata dez, logo todo
funciona do mesmo xeito. E é que el sacou a carreira a distancia
pola UNED, pero cando xa estaba pechada e está claro porque
despois venme o profesor cos números naturais, non sabía eu que
os números nacían entre as herbas! Seguidamente aparecen os
números enteiros, e que podían ser positivos e negativos, vaia cos
negativos, como se pode contar para atrás do 0? Eu pensei cos
números acababan en 0. E os números racionais!, que se se poden
poñerse como expresión decimal, que se a coma para un lado, que
se para outro lado, e por riba a algúns póñenlle un arquiño, como
deseño non está mal, pero ...E os reais, eu que pensaba que todo
nas matemáticas era imaxinario!, pois o mestre sempre nos fala de
imaxinar, supoñer, razoar, non se pode xogar así coas ilusións
dunha nena! E non falemos dos números irracionais...non dicía
Alfred North Whithead que as matemáticas "é o desenvolvemento de
tódolos tipos de razoamento formal, necesario e dedutivo; e claro
empezas a escribir un número e non acabas máis, que poden darche
as doce e acabarse a tinta do boli que ti aínda estás co número a
voltas, mais sempre podes dicirlle aos papás que vas a casa de
Margarita polo de escribir o número irracional, si papá, dende logo
como se nota que non fuches á escola, e montades unha festa na
casa; logo aí cada un ao seu aire que xa se sabe como son este tipo
de festas, uns estudan bioloxía e anatomía do corpo humano e
outros a cantidade de litros de alcohol que un corpo do noso volume
é capaz de reter. Tiña que ser cousa dos gregos, xa nas letras son
así de enrevesados, vaia letras que fan, con tantas ramas e
reviraganchos, un mono pasarío pipa!, e iso que Descartes dicía: "As
matemáticas é a ciencia da orde e da medida". Pero se eu a libreta
de matemáticas é a que máis desordeada teño...
I Certame de Mat-monólogos. 23
Ben, algúns números irracionais si que che me gustan ben, non vos
gustaría escribir o número e e superar a Euler poñendo mais de 23
cifras, ou π(pi) e conseguir superar a un ordenador escribindo miles
de millón de cifras decimais, ou o da proporción divina, o número 0
(áurico) e facer tarxetas de crédito, iso si que ten máis utilidade, ou
non? , en fin... só o dicía por parecer culta... E, "el no va más" son os
números complexos, o que faltaba!, aquí o italiano Girolano Cardano,
que foi quen os descubriu, luciuse, xa de por si as matemáticas son
complicadas para que despois nos veñan ca parte real e parte
imaxinaria, que si complexo puro, que si conxugado, eu que pensei
que só se conxugaban os verbos!, que si forma polar, será que esta
forma vén do polo norte?, pasando pola trigonométrica. Vaia lea,
como podían dicir os pitagóricos: "Todo o edificio do ceo é harmonía e
números"?
O que si é incrible é o movemento das x,y,z nas ecuacións, son
como paxariños, primeiro para un lado, logo soben, baixan, que se
produto de medios igual a produto de extremos, e logo despéxanse,
como si foran emprender voo. Non contentos con iso, aparecen as
ecuacións de 2°, 3°... grao, isto é como no exército, entón
pregúntome, onde estará o xeneral? Será a ecuación de enésimo
grao? Claro que despois vén Ruffini e rebáixaos de grao, será só un
soldado? E con isto da x sempre ha¡ polémica, por que a xente ten
que interpretar mal se se di ás veces vexo xes?, en fin, mentes
calenturentas...
O que prefiro son a figuras xeométricas, sen dúbida! Xa dicía
Kepler: "onde hai materia, ha¡ xeometría". Cando chego á casa coas
notas saco os meus coñecementos da tanxente e dígolles a meus
país que a nota de matemáticas é unha circunferencia, que non
sexan antigos, os ceros xa non se levan!
I Certame de Mat-monólogos. 24
Claro que se queres "fardar", podes falar de límites, que tenden
a infinito ou a menos infinito, que equivocada estaba eu pensando
que tendemos á horizontal! E niso complícase todo falando de
funcións, que se esburacadas, que se asíntotas horizontais, verticais,
oblicuas... Por ¡so, facendo unha gráfica, convérteste nunha artista,
Picaso o teu lado é un aprendiz, e ríete das curvas dunha brasileira
bailando unha samba. As matemáticas teñen apetencia polas curvas:
parábolas, hipérboles, curva de Bernouille.
Para min os exames de matemáticas sempre son os máis
estresantes, póñome tan nerviosa que creo que o mellor sería que me
fixesen unha transfusión de valeriana, ademais os exames de mates
non son coma o resto nos que a xente comeza a sacar chuletas que
nos darían para facer unha boa churrascada para todo o ano, pois
este non, nestes ternos que utilízaa máquina e debémola ter bastante
oxidada ...Mellor imos pensar que non é que nos sexamos tontos nin
que non estudemos, a culpa é do alcohol e por ¡so nos exames dos
luns ha¡ tantos fracasos porque o sábado a maioría encheuse a beber
yintonis con Coca-Cola pero sen Coca-Cola, non é o que fan tódolos
educadores, botarlle a culpa ó alcohol? O que pasa é que a ver que
explicación lle damos ós exames do martes e ós do resto da
semana... a culpa é do Estado que non fa¡ máis que inverter en
material: que se un ordenador por cada dous nenos e, en cambio,
non entendo eu como non nos mercan un walkitalki por cada dous
alumnos, sería moito máis produtivo mentres un fa¡ fa¡ o exame o
outro chívalle dende fóra, va que é boa idea?
Polo meu ben penso que o mellor será que me arrede deste mundo,
non vaia ser que acabe como algúns: por exemplo, Albert Einstein, de
seguro que sempre foi un neno tímido ó que sempre lle quedaban as
matemáticas para setembro, que ¡so da trigonometría nunca foi o seu
I Certame de Mat-monólogos. 25
e a base de presionalo, que fillo, ti vas ser a vergoña da familia, que
aquí todos aproban as matemáticas e claro, o neno volveuse tolo, así
se ve nas fotografías, co pelo alborotado e revolto. E se penso en
Jonh Forbes Nash, xa non digamos, que este xa pensaba que era
perseguido por criptocomunistas. Ou Arquímedes, que cando se
meteu na bañeira e veu a auga que desprazaba, estaba a descubrir
as leis da flotación, saíu "en bolas" á rúa berrando: atopeino,
atopeino, ben, ben... en grego sería eureka, eureka. A quen se lle
ocorre saír en bolas á rúa! Se eu creo que a xente sobre todo o
miraba porque ía en bolas non por outra cousa...
E dicídeme se non ha¡ que ter moito tino cas matemáticas, xa
me vexo eu subida nunha bicicleta do tanto por cen subindo as
costas do IPC ou baixando as pendentes das rebaixas.
Agora ben, na vida tamén ha¡ que ter un puntiño de tolo e
deixarse levar pola imaxinación que moitas veces é o que enriquece.
E tamén coñecer os números para poder contar os millóns, pedir un
porcentaxe de subida no soldo..., por certo, por que se fala sempre
de porcentaxe?, será para que ninguén se entere o que lle van a
subir?; e saber que se o profesor me pon un dez é máis ca un nove.
Xa dicía Aristóteles: "A matemática é a ciencia de cantidade".
Ariana Trastoy López, 1º Bach.
IES Melide
I Certame de Mat-monólogos. 26
SIN TÍTULO
La primera vez que abrí un libro de matemáticas fue algo
extraño aquellos números y letras a mi alrededor que hablaban sobre
fórmulas y palabras raras absorbían mi entretenimiento que de
momento era nulo no entendía absolutamente nada era como un
jeroglífico que no se podía descifrar. A lo largo de los días fui
poniéndole más y más interés hasta que poco a poco iba entendiendo
esas complicadas cuentas y avanzar en la asimilación de conceptos y
mejora de estos.
Con el paso del tiempo mi ansia de asimilar nuevos
conocimientos fue a más cada vez subía el nivel de las operaciones
pero a la vez me parecía más interesante seguir aprendiendo nuevas
formulas y nuevos conceptos, las matemáticas era lo único en lo que
lograba encontrar una motivación por lo que mostrar interés alguno
y al entrar en contacto con las matemáticas fue un punto de escape
a mi aburrimiento, pero cada vez las matemáticas acaparaban más
tiempo en mi pensamiento, al ir por la calle o de compras intentaba
encontrar una relación matemática. Al aprender los logaritmos fue
algo realmente interesante como a partir de ciertas letras y números
insignificantes podían desarrollarse tantas operaciones y poder ser
relacionados con una infinidad de cosas de las que vemos todos los
días y pasamos de ellas sin importancia alguna. El final de mi historia
se vio truncado por un problema realmente difícil que aun a día de
hoy me ha sido imposible desentrañar su resultado.
Adrián Couselo Barreiro, 1º Bach.
IES Monelos
I Certame de Mat-monólogos. 27
LA REGLA DE RUFFINI
La Regla de Ruffini. ¿Cómo podría empezar?. Siempre he
recordado las clases de matemáticas como copias de si mismas,
pero ese día, el 21 de febrero del año 2005 a las 11:20, no fue así.
Acababa de tocar el timbre para entrar en clase y teníamos
matemáticas, solo de pensarlo se me hacía un nudo en el
estómago, supuse que gastaría lo que me quedaba de goma y boli
rojo, pues todo me iría mal. Pero cual grata fue mi sorpresa
cuando la profesora, con su habitual cara de devoradora de
estudiantes de letras, al entrar por la puerta no hizo crujir la
manilla ni miró mi libreta con menosprecio, no se puso de pié
frente a toda la clase, yo tragué saliva, y dijo: "hoy daré la Regla
de Ruffini".
Todo se iluminó, eso si que lo recuerdo con total nitidez al
igual que sus palabras que penetraron por mis oídos con una
claridad sublime. No se ni por qué, pero hasta sentí mariposas en
el estómago, y pensé "si le puedo cambiar de nombre a mi perro
le pondré Ruffini". La Regla de Ruffini, ¿qué sería?, mi pregunta
mental pronto tuvo respuesta, estoy segura que esa mujer me lee
la mente con una regla de 3. Empezó a hablar de algo extraño, por
decirlo así, de algo chunga o jodido, la nitidez con la que yo
percibía sorprendentemente todo, se nubló, y esa habitual
borrosidad entre mi mente y el encerado volvió a la normalidad.
En mi cabeza todavía podía sentir el susurro de la palabra
Ruffini y, no se por qué, pero una y otra vez imaginaba a mi
hermana llamando a mi perro por el nombre de Ruffini, que
estúpida soy. Ahora que despierto de semejante recuerdo, debo
I Certame de Mat-monólogos. 28
admitir que con el paso de los días y las confianzas, acabaríamos
llamándole, vulgarmente, Rufo.
No puedo evitar darle vueltas a ciertas ideas que desde ese día,
desde el 21 de febrero, rondan por mi cabeza. por ejemplo, estoy
casi segura que con el tiempo el típico nombre de perro será Ruffini y
no Tobi, ni Mora; llegará la moda de llamarle Ruffini a los niños y por
su parte Ruffina a las niñas, incluso crearán expresiones, refranes y
frases hechas.
La primera vez que apliqué tan honorable regla me sentí muy
frustrada y deprimida, pues me pareció que hasta había que pensar
para emplearla, me sentí peor, incluso, que cuando la profesora de
mates me pillo contando con los dedos. Así que una de las
expresiones será: "esto es mas complicado que la regla de Ruffini".
Los niños de mayores querrán ser como Ruffini, los adolescentes se
tatuarán "Ruffini" en el brazo y los mas populares del instituto se
llamarán así. Todo esto no son más que algunas aplicaciones de la
regla de Ruffini.
Me despido finalmente, esperando haber recreado en vosotros
ese sabor dulce y a la vez amargo de la regla de mi amigo Rufo. Esa
sensación de desconcierto; falta de sobriedad, confusión..., en
resumen, la empanada mental de la que somos presas cuando nos
plantean la posibilidad de demostrar nuestras habilidades en el
encerado, mientras la tiza blanca subraya un enunciado en letras
mayúsculas, en el que se lee: REGLA DE RUFFINI.
Helena García Muñoz, 4º ESO
CPI Camiño de Santiago (Arca)