Hipertansiyon ve Beslenme
description
Transcript of Hipertansiyon ve Beslenme
![Page 1: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/1.jpg)
Hipertansiyon ve Beslenme
Prof. Dr. Tekin AKPOLAT
Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Nefroloji Bilim Dalı
9 Nisan 2011 SAMSUN
![Page 2: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/2.jpg)
Plan Özet Beslenmenin önemi Hipertansiyon ve beslenme DASH: Genel bilgiler DASH: İp uçları Tuz Şekerli gıdalar-içecekler ve hipertansiyon Diyete uyum Pratik konular
![Page 3: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/3.jpg)
Kanıta dayalı öneriler
Tuz azaltılması
Potasyum alımının arttırılması
Kilo kaybı
Alkolün sınırlandırılması
DASH diyeti
Şekerli içeceklerin azaltılması
![Page 4: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/4.jpg)
Yetersiz kanıtı olanlar
Lif Balık yağı Kalsiyum Magnezyum Karbonhidrat Kolesterol C vitamini
![Page 5: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/5.jpg)
SONBunları herkes biliyor ama
uygulamıyor, uygulayamıyor,
uygulatamıyor
![Page 6: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/6.jpg)
Plan Özet Beslenmenin önemi Hipertansiyon ve beslenme DASH: Genel bilgiler DASH: İp uçları Tuz Şekerli gıdalar-içecekler ve hipertansiyon Diyete uyum Pratik konular
![Page 7: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/7.jpg)
Hipokrat
Tıbbın amacı uygun diyet ve hijyenle
sağlığa kavuşturmaktır
Eğer hastayı gıda ile iyileştirebiliyorsanız
ilaçları kimyagerin kabında bırakınız
![Page 8: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/8.jpg)
Çin atasözü
– Gıda kişiler için kutsaldır
– Gıda ve ilaç aynı kökten gelir
![Page 9: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/10.jpg)
Yanomamo yerlileri
Brezilyada yaşar
Günlük Na tüketimi 1 mmol
Ortalama kan basıncı:
Erkeklerde 107/67 mm Hg
Kadınlarda 98/62 mm Hg
Hipertansiyon izlenmiyor
![Page 11: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/11.jpg)
Epidemiyolojik çalışmalar
Hipertansiyon olmayan toplumlarda:
Tuz tüketimi arttıkça
Modern yaşam stili yaygınlaştıkça
Kan basıncı yükseliyor
Hipertansiyon ortaya çıkıyor.
![Page 12: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/12.jpg)
Hipertansiyon ve beslenme
Hipertansiyon önlenmesi
Hipertansiyon tedavisi
Diğer kardiyovasküler risk faktörleri
tedavisi: Obesite, hiperlipidemi, şeker
hastalığı
![Page 13: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/13.jpg)
Kanıta dayalı öneriler
Tuz azaltılması
Potasyum alımının arttırılması
Kilo kaybı
Alkolün sınırlandırılması
DASH diyeti
Şekerli içeceklerin azaltılması
![Page 14: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/14.jpg)
Yetersiz kanıtı olanlar
Lif Balık yağı Kalsiyum Magnezyum Karbonhidrat Kolesterol (Kan basıncı ile ilgili) C vitamini
![Page 15: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/15.jpg)
DASH: Genel bilgiler
![Page 16: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/16.jpg)
DASH eating plan
Dietary Approaches to Stop
Hypertension
Hipertansiyonu durdurmak için diyetsel
yaklaşımı yeme planı
![Page 17: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/17.jpg)
Hipertansiyon ve beslenme
DASH yeme planı
Diyetteki tuzun azaltılması
Her 2 yaklaşımda tek başına etkilidir ama
birlikte uygulanırsa yarar daha fazladır
![Page 18: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/18.jpg)
DASH yeme planı (1)
Doymuş yağ, kolesterol ve toplam yağdan fakir
Sebze, meyve ve düşük yağlı çiftlik ürünleri önemli
Hububat, balık, kümes hayvanları, fındık, fıstık, ceviz gibi yemişler de önemli
Kırmızı et, tatlı ve şekerli içecekler kısıtlı
![Page 19: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/19.jpg)
DASH yeme planı (2)
Magnezyumdan zengin
Kalsiyumdan zengin
Potasyumdan zengin
Proteinden zengin
Liften zengin
![Page 20: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/20.jpg)
DASH 1 Appel LJ, Moore TJ, Obarzanek E, Vollmer WM,
Svetkey LP, Sacks FM, Bray GA, Vogt TM, Cutler JA, Windhauser MM, Lin PH, Karanja N.
A clinical trial of the effects of dietary patterns on blood pressure. DASH Collaborative Research Group. N Engl J Med. 1997 Apr 17;336(16):1117-24.
Hasta sayısı 459
![Page 21: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/21.jpg)
DASH: 3 grup hasta
Alışılmış Amerikan diyeti Alışılmış Amerikan diyeti fakat sebze,
meyveden zengin DASH diyeti
Her 3 grupta da günlük Na tüketimi 3000 mg, yaklaşık 7.5 gram NaCl (sofra tuzu)
![Page 22: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/22.jpg)
DASH sonuçlar
DASH grubu ve sebze-meyveden zengin
grupta kan basıncı dramatik şekilde düştü
DASH grubunda etki daha fazla
Etkinin başlaması 2 hafta kadar erken
![Page 23: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/23.jpg)
DASH: Kan basıncı değişiklikleri
Kontrol
Sebze & meyve
DASH
![Page 24: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/24.jpg)
DASH: Kan basıncında iyileşme
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
Systolic pressure Diastolic Pressure
Blo
od
Pre
ssu
re, m
m H
g Increase PlantFoodsCombinationDiet
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0Systolic pressure Diastolic Pressure
Blo
od
Pre
ssu
re, m
m H
g
All subjects
Subjects withhypertension
![Page 25: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/25.jpg)
DASH: Lipidlere etki
-16
-14
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
TotalCholesterol
LDL-C HDL-C
mg/
dL
Increase PlantFoods
Combination Diet
![Page 26: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/26.jpg)
DASH 2 Sacks FM, Svetkey LP, Vollmer WM, Appel LJ, Bray GA, Harsha D,
Obarzanek E, Conlin PR, Miller ER 3rd, Simons-Morton DG, Karanja N, Lin PH; DASH-Sodium Collaborative Research Group.
Effects on blood pressure of reduced dietary sodium and the Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diet. DASH-Sodium Collaborative Research Group.N Engl J Med. 2001 Jan 4;344(1):3-10.
Hasta sayısı 412
![Page 27: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/27.jpg)
DASH-Tuz
2 ana grup:
Alışılmış Amerikan diyeti
DASH diyeti
Günlük Na tüketimine göre 3 alt grup:
3300 mg (Tipik Amerikan tüketimi)
2400 mg: Yaklaşık 6 gram sofra tuzu (1 çay kaşığı)
1500 mg: Yaklaşık 4 gram sofra tuzu (2/3 çay kaşığı)
![Page 28: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/28.jpg)
DASH-Tuz: Sonuç
Tuz tüketimi azaldıkça kan basıncı 2 grupta
da azalıyor
DASH grubunda daha fazla
En belirgin azalma DASH-1500 mg Na
![Page 29: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/29.jpg)
DASH: Tuz kısıtlaması
Sacks, F. M. et al. N Engl J Med 2001;344:3-10
![Page 30: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/30.jpg)
Hastalarımıza ne önerelim
DASH yeme planı
Tuzun azaltılması
![Page 31: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/31.jpg)
Beslenme uzmanı
Kalorisi önemli
2000 kalori/gün porsiyonlar
![Page 32: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/32.jpg)
2000 kalori (günlük porsiyon sayısı)
Hububat 7-8
Sebze 4-5
Meyve 4-5
Düşük yağlı/yağsız çiftlik ürünleri 2-3
Et, kümes hayvanı, balık 2 veya daha az
Fındık, ceviz… 4-5/hafta
Yağ 2-3
Tatlı 5/hafta
![Page 33: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/33.jpg)
DASH: İpuçları (1)
Meyveyi arttırın: 4 bisküit yerine orta boy
elma
Yağsız/az yağlı çiftlik ürünleri: Yağsız
yoğurt
Sebzeyi arttırın: Hamburgerin köftesini
azaltıp yanına ıspanak
![Page 34: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/34.jpg)
DASH: İpuçları (2)
Yağı azaltılmış sosları seçin, hatta yağsız
Küçük porsiyonlar seçin
Gıda etiketlerine dikkat edin
![Page 35: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/35.jpg)
![Page 36: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/36.jpg)
DASH: İpuçları (3)
Şeker eklenmiş gıdaların tüketimini azaltın: dondurma, şerbet, şekerli yoğurt, meyve suları
Yoğurdunuza meyve ekleyin Su veya şekersiz yumuşak içecek Meyve, sebze, yağsız/tuzsuz patlamış mısır,
ekmek çubukları atıştırın
![Page 37: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/37.jpg)
DASH: Uyarı
Diyette meyve, sebze ve baklagillerin çok
olması nedeni ile lif çoktur
Bazı hastalarda gaz, ishal olabilir
Bu nedenle meyve, sebze ve baklagiller
yavaşça arttırılmalıdır
![Page 38: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/38.jpg)
DASH: İpuçları (4)
Gıda etiketlerinin tuz içeriğine bakın
Taze/dondurulmuş sebze kullanın (tuz
eklenmiş konserveden kaçının)
Taze et, balık tercih edin (işlenmişten
kaçının)
Tuz yerine baharat, sirke, limon tercih edin
![Page 39: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/39.jpg)
DASH: İpuçları (5)
Pilav, makarna tuzsuz pişirin
Konserveleri iyice yıkayın
![Page 40: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/40.jpg)
DASH: İpuçları (6)
Porsiyon sayıları günler arasındaki
değiştirilebilir, arttırılıp azaltılabilir
Önemli olan haftalık/aylık porsiyon
sayısıdır
DASH diyeti yapılıyor gerekçesi ile ilaç
bırakılmamalıdır
![Page 41: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/41.jpg)
Tuz=NaCl
5000 yıl önce günlük tuz tüketimi günde
100 mg
Günümüzde 10-12 gram
Türkiye’de 18 gram
![Page 42: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/42.jpg)
Bu artış neden?
En büyük gıda koruyucu
Kokuşmuş, bozuk gıdayı düzeltir
TADI TUZU YOK
TUZ AYIP ÖRTER
Sesi veya sahnesi kötü şarkıcı ne yapar?
Kötü ahçı ne yapar?
![Page 43: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/43.jpg)
Tuz
5000 yıl önce Çinlilerin tuzu keşfinden
sonra tuz ekonomik önem kazandı
Gıdalar kışın korunabildi, yerleşik düzene
geçmeye yardımcı oldu
1870li yıllarda en çok ticareti yapılan, vergi
alınan maldı
![Page 44: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/44.jpg)
Tuz
Fazla tuz kullanınca damak tadı değişmiş,
daha fazla tuz eklemişler
![Page 45: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/45.jpg)
Tuz
Günümüzde derin dondurucu var
Dolayısı ile tuza gerek yok
Biz tuz almaya devam ediyoruz; gıda
endüstrisinin ikramı
![Page 46: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/46.jpg)
Alınan tuzun % 80’i
İşlenmiş gıda
Fast food
Lokanta
Kantin
![Page 47: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/47.jpg)
Alınan tuzun % 15’i
Kişi tarafından ekleniyor
![Page 48: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/48.jpg)
![Page 49: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/49.jpg)
Tuz 1 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları
Derneği (http://www.turkhipertansiyon.org) tarafından gerçekleştirilen Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışmasında (SALTurk, 2008) göre Türk toplumunda ortalama tuz tüketiminin günde 18 gram olduğu bulunmuştur.
Tuz hipertansiyon başta olmak üzere birçok hastalığa yol açar ve günlük 18 gram tuz tüketimi çok yüksektir.
![Page 50: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/50.jpg)
Tuz 2
Ülkemizde başlıca tuz alım kaynakları beyaz peynir, turşu, zeytin, erişte, ayçiçeği çekirdeği, salça ve yemeğin tadına bakmadan tuz atmaktır.
![Page 51: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/51.jpg)
Tuzun önemi
Batı toplumlarında günlük tuz alımı ortalama 9-12 gram
DASH diyetinde izin verilen miktar 5-6 gram
Türkiye’de günlük tuz alımı ortalama 18 gram
![Page 52: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/52.jpg)
Ekmek-Tuz Ortalama ekmek tüketimi 402 gram
Ekmekte ortalama tuz 1.8 gr/100 gram
Ekmekle alınan tuz ortalama 7.2 gr/gün
DASH diyetinde izin verilen miktar 5-6 gram
Akpolat, AJKD 2009
![Page 53: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/53.jpg)
![Page 54: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/54.jpg)
![Page 55: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/55.jpg)
![Page 56: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/56.jpg)
![Page 57: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/57.jpg)
Yapay tuz
Bir kısmı azaltılmış da olsa NaCl içerir
Potasyumlu tuzlar ACEİ/ARB kullananda sorun yaratabilir
Hiporeninemik aldosteronizm varsa da sorun olabilir
![Page 58: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/58.jpg)
% 70 sodyum azaltılmış tuz
% 70 az tuz Normal Tuz
g/100 g g/100 g
Sodyum 10.8 39.3
Potasyum 37.4 0
Her ikisi de klorür içerir
![Page 59: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/59.jpg)
Yapay tuz
Azaltılmış NaCl
KCl
CaCl
AlCl
![Page 60: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/60.jpg)
Himalaya tuzu (http://www.himalayatuzu.biz/)
![Page 61: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/61.jpg)
![Page 62: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/62.jpg)
Hz.Muhammed "Ya Ali yemekten önce ve yemekten sonra bir miktar tuz seni 70 tür Hastalığa karşı korur"
boşuna dememiştir.
Bu sunum toplumsal bilgilendirme amaçlı olarak hazırlanmıştır.
www.himalayatuzu.biz
![Page 63: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/63.jpg)
Tuz kısıtlaması
Tuz eklemeyi kaldır
Tuzdan kaçın
Tuzdan zengin gıdaların alımını sınırlandır
![Page 64: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/64.jpg)
DASH diyeti
Dietary Approaches to Stop Hypertension eating
plan (Hipertansiyonu durdurmak için diyetsel
yaklaşımı yeme planı)
Sık, günde 5-6 öğün
Potasyum, kalsiyumdan zengin diyet (bol sebze-
meyve)
Tuzdan kısıtlı
Doymuş yağdan fakir diyet
![Page 65: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/65.jpg)
Yaşam düzeninin değiştirilmesi
Değişiklik Yaklaşık SKB azalması
(aralık)
Kilo kaybı 5–20 mmHg/10 kg kaybı
DASH diyeti 8–14 mmHg
Tuz kısıtlaması 2–8 mmHg
Egzersiz 4–9 mmHg
Alkol tüketiminin
azaltılması
2–4 mmHg
![Page 66: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/66.jpg)
Özet
![Page 67: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/67.jpg)
KAYNAKLAR
http://www.nhlbi.nih.gov/health/public/heart/hbp/dash/index.htm
http://www.nhlbi.nih.gov/health/public/heart/hbp/dash/new_dash.pdf
www.tekinakpolat.net
![Page 68: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/68.jpg)
Şekerli gıdalar-içecekler ve hipertansiyon
Kilo artışı
Şekerin sempatik sinir sistemi uyarısını
artırması
Tuz atılımını azaltması
Fruktozun ürik asiti artırarak vasküler
hasara yol açması
![Page 69: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/69.jpg)
Fruktoz 1
Pürin ürik asit kaynağı
Fruktoz da ürik asit kaynağı
Fruktoz basit şeker, meyve ve balda
bulunur
Kullandığımız şekerde sukroz vardır,
sukrozda glukoz-fruktoz oranı eşittir
![Page 70: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/70.jpg)
Fruktoz 2
Amerika Birleşik Devletlerinde diğer bir
fruktoz kaynağı mısır şurubundan oluşan
bir tatlandırıcı olan yüksek fruktozlu mısır
şurubudur: % 55 fruktoz, % 45 glukoz
Fruktoz ürik asiti artırır
![Page 71: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/71.jpg)
Ürik asit Bazı maymunlarda ve insanlarda milyonlarca yıl
önce bir mutasyon olmuş Bu mutasyon sonucu ürik asiti yıkan ürikaz enzim
aktivitesi azalmış Ürik asit hayvanlarda fruktozun metabolik
etkilerine duyarlılığı artırır Doğrudan da kilo alımı ve yağ birikimine yol
açabilir Ürik asit nitrik oksit azaltır
![Page 72: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/72.jpg)
Fruktozun metabolik etkileri
Yağ depolanmasını artırır
Hayvanlar fruztoz ve glukozla beslenirlerse
sadece fruktozla beslenenlerde belirgin
hipertrigliseridemi ve yağlı karaciğer oluşur
![Page 73: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/73.jpg)
Fruktoz - ürik asit
Yağ depolanmasının artması global soğuma ve
açlık dönemlerinde koruyucu etkiye sahip
Ürik asit hayvanlarda fruktozun metabolik
etkilerine duyarlılığı artırır
Ürikaz enzim aktivitesindeki azalma ile ilgili
mutasyon o dönemde koruyucu ama
günümüzde?
![Page 74: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/74.jpg)
Günümüzde bu mutasyona gerek var mı?
Son 100 yılda ürik asit kaynağı olan protein alımı genel olarak azaldı, peki ürik asit niye yükseliyor?
Son 100 yılda şeker alımında artış var 1700lerde Amerika ve İngiltere’de yıllık
şeker alımı 4 pound (yaklaşık 2 kg) iken günümüzde 150 pounddan (yaklaşık 68 kg)
![Page 75: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/75.jpg)
Ucuz
Hızlı
Lezzetli
Pahalı
Hazırlaması uzun
Lezzetlendirilmesi
gerekir
![Page 76: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/76.jpg)
Diyete uyum
![Page 77: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/77.jpg)
![Page 78: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/78.jpg)
Diyete uyum neden sorunlu?
Ekonomik
Alışkanlık
Damak tadı
Sosyal nedenler
Ne bulursak onu yiyoruz
![Page 79: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/79.jpg)
Mazeretim Var Diyet yapamıyorum 1
1- Mazeret: Egzersiz yapmak için vaktim yok
2- Mazeret: Çocuklarım ve erkek arkadaşım için etrafta abur cubur bulundurmak zorundayım.
3- Mazeret: Daha önce de kilo vermeye çalıştım ama yapamıyorum.
![Page 80: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/80.jpg)
Mazeretim Var Diyet yapamıyorum 2
4- Mazeret: Bir çok iş yemeği ve sosyal
aktivite içinde bulunuyorum. Bu çevre
içinde kilo veremem.
5- Mazeret: Çok seyahat ediyorum ve bunu
bir rutine dönüştüremiyorum
![Page 81: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/81.jpg)
Mazeretim Var Diyet yapamıyorum 3
6- Mazeret: Arkadaşlarım yetersiz yiyecekler tüketiyorlar ve benimde onların yanında sağlık yiyecekler yemem zor oluyor.
7- Mazeret: Sevdiğim kişiler kilom hakkında durmadan beni azarlıyorlar ve bu benim isyan etmeme neden oluyor.
![Page 82: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/82.jpg)
Seçme şansının olmadığı/sınırlı olduğu yerler
Yemekhane
Ekmek
Lokanta?
Fast food
Hazır gıdalar
Davetler
![Page 83: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/83.jpg)
Mazeretim Var Spor Yapamıyorum 1
Egzersiz bana yardımcı olmuyor Ben daha önce yapmıştım işe yaramıyor Egzersiz çok sıkıcı Çok sık seyahat ediyorum ve evimde
kalmıyorum Hergün egzersize ayıracak yarım saatim
yok
![Page 84: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/84.jpg)
Mazeretim Var Spor Yapamıyorum 2
Egzersizin beni acıktırmasından
korkuyorum
Bir spor salonuna gidebilmek için yeterli
birikimim yok
Egzersiz sonrası her yerim ağrıyor
Hava çok soğuk / çok sıcak
![Page 85: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/85.jpg)
Erişkin eğitimi
Bilgi
Beceri
Tutum (asıl sorun burada)
![Page 86: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/86.jpg)
Bu eğitimi kim yapacak?
SGK
Performans puanı
![Page 87: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/87.jpg)
PUANLAR
Diyabetli hasta eğitimi: Bir hasta için ömrü boyunca bir kez faturalanabilir (3 puan)
KOAH’lı hasta eğitimi: Bir hasta için ömrü boyunca bir kez faturalanabilir (3 puan)
Ev programı/aile eğitimi: Fiziksel tıp ve rehabilitasyon programları (10 puan)
İşitme eğitimi, çocuk (seansı): (0 puan)
![Page 88: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/88.jpg)
İnsan Bildiklerini Neden Yapamaz (1)?
Çoğu konuda hepimiz doğrunun ve yanlışın ne olduğunu biliyoruz aslında. Ama doğruyu bilmekle, doğruyu yapmak arasında fark var.
Kime sorarsanız sorun herkes, okuyup kendini geliştirmenin saatlerce TV seyretmekten daha faydalı olduğunu bilir.
Herkes sigaranın zararlarını, düzenli spor yapmanın yararlarını, fazla kilolardan kurtulmak gerektiğinin farkındadır.
![Page 89: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/89.jpg)
İnsan Bildiklerini Neden Yapamaz (2)?
Bence, bildiklerimizi yapamıyor olmamızın
önündeki en önemli engel, "mevcut durumun
yarattığı alışkanlıklara teslim olmak" ve
"değişimin getireceği bilinmezlikten korkmaktır."
![Page 90: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/90.jpg)
İnsan Bildiklerini Neden Yapamaz (3)?
İnsanlar, mutsuz oldukları halde, kendilerini mevcut ilişkilerinin içine hapsediyorlar. Bu kötü ilişkileri değiştirme gücüne sahip olmalarına rağmen daha iyi bir hayat için adım atamıyorlar. Alışkanlıklarından kurtulup yeni bir hayata geçmek için davranamıyorlar. Çünkü bütün olumsuzluklara, başarısızlıklara ve mutsuzluklara rağmen içinde bulundukları koşullara alışmışlar. Bunları değiştirmek üzere bilinmez olana doğru bir adım atmak onları çok korkutuyor.
![Page 91: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/91.jpg)
İnsan Bildiklerini Neden Yapamaz (4)?
Doğrunun hayata geçirilmesi için önce kendi
rahatımızı bozmamız, alışkanlıklarımızı terk
etmemiz, bazı ilişkileri bitirmemiz gerekiyor ki
sonrasında elde edeceğimiz yeni ilişkiler ve yeni
düzen bize daha fazla başarı ve mutluluk versin.
Ama bu adımları atmak yerine çoğunluk yanlışları
sürdürmeyi tercih ediyor.
![Page 92: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/92.jpg)
Çok iyi biliyoruz ki başarılı olanlar, düşüncelerini hayata geçirenlerdir.
Unutmayayım engeller çoğu zaman sadece bizim kafamızın içinde.
Onları yıkmak da bizim elimizde.
![Page 93: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/93.jpg)
Nereden başlayalım
![Page 94: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/94.jpg)
Glisemik indeks nedir
Sindirim süreci çok kısa ve böylece emilim
ve kana karışma süreci çok hızlı olan
gıdalar kan şekerini çok hızla yükseltirler.
Böyle gıdalara GLİSEMİK İNDEKSİ
YÜKSEK GIDALAR denir.
![Page 95: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/95.jpg)
Bu tür gıdaların alınması Kan şekerinde ani yükselme ve ani azalmalara yol açarlar Kısa aralıklar ile sizi istemeden tekrar yemeye iterek aşırı
kalori alımına yol açarlar. Glisemik indeksi yüksek gıdaların çoğu fabrikasyon yani
doğal olmayan gıdalardır (beyaz ekmek, çaya atılan şeker, reçeller, şekerlemeler, beyaz undan yapılan ürünler...)
Pankreası yorarlar Yağ deposunu arttırma özelliğine sahiptirler Barsak içeriği bırakmazlar yani posaları azdır
![Page 96: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/96.jpg)
En gerçekçi çözüm Sık yemek ve acıkmamak Tok tutan gıdaları tercih etmek Tuz kontrolü:
Size sormadan çayınıza ya da kahvenize şeker ekleyebiliyorlar mı?
Öyleyse neden size sormadan yemeklerinize tuz ekleyebiliyorlar?
Buna izin vermeyelim, sağlığımızı koruyalım..
![Page 97: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/97.jpg)
Pratikte neler oluyor
![Page 98: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/98.jpg)
Yaşam düzeni değişiklikleri zordur, alternatifleri:
İdeal kilo
Egzersiz
Sigara
Alkol
İlaç
Doğal! tedaviler
![Page 99: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/99.jpg)
![Page 100: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/100.jpg)
Vatan gazetesi, 5 Aralık 2009
Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu, eski eşi Arzu Saraçoğlu: Buradan Sağlık Bakanlığı’na sesleniyorum; Bu adam tıp doktoru değil, kimyacı. Saraçoğlu’nun otları hangi hastalığa şifa oldu? Bu otlar nerede analiz ediliyor? Türk halkı otun peşinde koştu İbrahim Bey 3 yılda zengin oldu. Kazandığı paraları da kumara yatırdı. 2-3 milyon dolar batırdı.
![Page 101: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/101.jpg)
![Page 102: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/102.jpg)
![Page 103: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/103.jpg)
![Page 104: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/104.jpg)
Tuzsuz Deli Bekir
Elinde içki şişesi, bir elinde tabanca ya da
kama vardır. Mahallenin kabadayısıdır,
belalı bir adamdır. Olayların karmaşıklaştığı
anda gelip kaba kuvvetle olayı çözer.
Niye bu isim verilmiş?
![Page 105: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/105.jpg)
Tuzsuz Deli Bekir
Tuz yemediği için delirmiş.
Bu nedenle hipertansiyonu olan hastalarda
tuz kısıtlaması yapılmamalı!!! (önemli olan
mesaj, algılanma)
![Page 106: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/106.jpg)
![Page 107: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/107.jpg)
![Page 108: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/108.jpg)
![Page 109: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/109.jpg)
![Page 110: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/110.jpg)
Erişkin eğitimi
Bilgi
Beceri
Tutum (asıl sorun burada)
![Page 111: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/111.jpg)
![Page 112: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/112.jpg)
![Page 113: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/113.jpg)
Projected Annual Reductions in Cardiovascular Events Given a Dietary Salt Reduction of 3 g per Day in Black Men, Black Women, Nonblack Men, and Nonblack Women, According to Age Group
Bibbins-Domingo K et al. N Engl J Med 2010;362:590-599
![Page 114: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/114.jpg)
Projected Estimates of the Cost and Effectiveness of Salt Reduction and Hypertension Treatment Annually and Cumulatively, 2010-2019
Bibbins-Domingo K et al. N Engl J Med 2010;362:590-599
![Page 115: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/115.jpg)
Sonuç olarak
Tuzun günde 3 gr azaltılması
Binlerce kardiyovasküler olayı önler ve
yaşamları kurtarır
Sağlık harcamasını yılda 10-24 milyar dolar
azaltır
![Page 116: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/116.jpg)
![Page 117: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/117.jpg)
![Page 118: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/118.jpg)
![Page 119: Hipertansiyon ve Beslenme](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062322/5681509b550346895dbe96ee/html5/thumbnails/119.jpg)
Az tuzlu/tuzsuz ve şekersiz ama TATLI
günler, haftalar, aylar, yıllar
www.tekinakpolat.net