Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

13
OPAL YAYINCILIK (HAPPY KIDS) PROJE YAZMA - PROJE GELİŞTİRME EĞİTİM KİTİ FİKİR GELİŞTİRME TEKNİKLERİ Ali ULUSOY 2013

Transcript of Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

Page 1: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

OPAL YAYINCILIK (HAPPY KIDS)

PROJE YAZMA - PROJE GELİŞTİRME EĞİTİM

KİTİ FİKİR GELİŞTİRME TEKNİKLERİ

Ali ULUSOY

2013

Page 2: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

W W W . H A P P Y K I D S . C O M . T R

Page 3: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

2 PROJE YAZMA - PROJE GELİŞTİRME EĞİTİM KİTİ

Farklı düşüncelerden yararlanmayı bilmiyorsanız

kendinizi geliştiremezsiniz, başkalarını da oyunun içine dahil etmezseniz eksik kalırsınız.

Farklılıklara saygı duymazsanız ve farklılıklardan beslenmezseniz başarılı ve mutlu olmanız, sorun

çözme beceriniz gelişmez…

BÖLÜM 2 • FİKİR GELİŞTİRME

TEKNİKLERİ

2

Page 4: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

3 PROJE YAZMA - PROJE GELİŞTİRME EĞİTİM KİTİ

FİKİR GELİŞTİRME TEKNİKLERİ

Beyin fırtınası (Brain storming):

Osborn tarafından her tür eleştirel değerlendirmenin, kişilerin yaratıcılık ve imajinasyonunu engellediği gerekçesiyle uygulamaya konan “Beyin Fırtınası” etkinliği, tartışma becerilerinin ön plana çıkarılarak sorun çözme becerilerini geliştirmeye yönelik olarak uygulanan bir tekniktir.1

Beyin fırtınası etkinliğinin, yaratıcı düşünme ve imgeleme sağlaması için dört temel koşulu sağlaması gerekir:

1. Eleştiri, kapı dışında bırakılır. Kişinin hayal gücünü kullanabilmesi ve zihninde imgeleme yapabilmesi için düşüncelerinin yargılanacağı endişesinden uzak olması gerekir.

2. Sınırsız düşünme. Üretilen fikirlerin ‘acayip’ olmasından çekinilmez, aksine bu tür fikirler teşvik edilir. Acayip fikir ve düşünceler, yeni çözüm yollarının ortaya çıkmasına yardımcı olur.

3. Nicelik aranır. Temel prensip, mümkün olduğunca çok sayıda fikir üretmektir. Amaç, iyi bir çözüm bulma olasılığını arttırmaktır.

4. Kombinasyon ve gelişme aranır. Bu şekilde, düşünce listesi daha da uzar. Beyin fırtınası seansında; bireyler birbirlerinin fikirlerinden etkilenerek, esinlenerek değişik imgelemeler yaratacaklardır.2

Beyin fırtınasının üç temel aşaması vardır:

1) Düşünce üretimi (Idea Generation Stage), 2) Düşüncelerin sınıflanması (Idea Classification Stage) 3) Düşüncelerin değerlendirmesi (Idea Evaluation Stage) aşaması olmak üzere beyin fırtınasının üç temel aşaması vardır. 3

BEYİN FIRTINASINI NE ZAMAN KULLANABİLİRİZ?

• Misyon, vizyon ve gelişim hedeflerini belirlerken, • Fazla sıklıkla toplanmayan gruplarda fikir üretiminde, • Büyük değişim yaratacak fikirleri ortaya çıkarmak için, • Personele görüşlerini açıklama fırsatı yaratmak için, • Eleştiriyi formülleştirmek için, • Görüş birliğine ulaşmak için, • Problem çözümünde, • Yaratıcı fikirler üretmede.

1 http://www.tuzder.org/beyin_firtinasi_teknii-639_tr_lc.html (05.08.2013)

2 mail.baskent.edu.tr/~20894648/beyin r nasi ( ).doc (05.08.2013) 3 http://www.tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2003_cilt1/sayi_3/341-353.PDF(05.08.2013)

3

BU BÖLÜMDE NELER ÖĞRENECEĞİZ?

Bu bölümde farklı düşünce geliştirme yöntemleri öğrenilecektir. Uygulamalarla da düşüncelerin farklı bakış açıları ile zenginleştirilmesi sağlanacaktır.

Beyin fırtınası (Brain storming)

Beyin haritaları (Mind mapping)

Swot analizi

Dünya Kahvesi (World cafe)

Nominal grup tekniği

5N1K

Sebep- sonuç diyagramı

Altı şapkalı düşünme tekniği

Page 5: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

4 PROJE YAZMA - PROJE GELİŞTİRME EĞİTİM KİTİ

4 Üstündağ. 5:110

4

NASIL UYGULARIZ?

• Her grup üyesi her turda yalnız bir fikir söyler,

• Fikirler sıra ile ve dönüşümlü olarak söylenir.

• Hızla bir kişiden diğerine geçilir,

• Grup üyeleri sıra kendilerine geldiğinde söyleyecek fikirleri yoksa “geçiniz” der.

• Her fikir; çılgınca, mantıksızca, uygun değil veya tekrar ediliyor gibi görünse bile kabul edilir ve tahtaya yazılır,

• Süreç, gruptakilerin bütün fikirleri tamamlanıncaya kadar devam eder.

Beyin fırtınasını kullanırken yapılmaması gerekenler;

1) Asla teyp kullanmayın.

) Sürece katılanlardan hiç kimseyle dalga geçmeyin.

3) Çalışmaya fiilen katılmayan hiç kimsenin süreci izlemesine izin vermeyin.

4) Çalışmaların dışarıdan gelenlerce kesintiye uğratılmasına meydan vermeyin.

5) Üzeri kaydedilen önerilerle dolan kağıtların tersini kullanmayın.

6) Başlangıçtaki tartışmada fazla zaman harcamayın, çok fazla ayrıntıya girilmesine olanak vermeyin.

7) Artık verimli olmamaya başlamış bir çalışma sürecini zorlayarak devam ettirmeye çalışmayın.4

BEYİN FIRTINASININ TEMEL KURALLARI

•Fikirlerin özgürce açıklanması desteklenir.

• Fikirler söylenirken ortaya atılan fikirle ilgili olarak hiçbir yorum ve eleştiri yapılmaz, fikirler sorgulanmaz, yargılanmaz,

• Bütün fikirler ortaya konuncaya kadar önerilerin ortaya konuşu devam eder,

• Bütün Öneriler kabul edilir, listelenir.

• Benzer fikirler ortaya atanın kabulü ile gruplandırılır ve geliştirilir.

ÇOK BEĞENECEĞİNİZ ÜCRETSİZ YAZILIMLAR

E-DRAW : Free Mind Mapping Software - Freeware http://www.edrawsoft.com/freemind.php

FreeMind:

Page 6: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

5 PROJE YAZMA - PROJE GELİŞTİRME EĞİTİM KİTİ

Beyin haritaları (Mind mapping):

Zihin Haritaları öğrenmede, not almada, sunumda ve hayatımızın

her alanında kullanabileceğimiz ve kullandığımız takdirde de

daha başarılı olacağımız bir araçtır. Beynimiz her zaman desenleri

ve konunun bütününü görmeye eğilimlidir. Gestalt’ın bütünlük

eğitiminde de ortaya konulduğu gibi zihin devamlı verilen bilgiyi

tamamlamak ister. Bu isteğinizi doyurmanın yolu da Zihin

Haritası kullanmaktan geçer. Çünkü zihin haritası önce bir

konunun bütününü, sonra ana hatlarını görmemizi, ve daha

sonra da detaya inmemizi sağlar.

Zihin haritalama, temel bir düşünce ve düşünceye bağlı fikirleri

detaylandırarak, ilişkiler kurma yöntemidir ve diğer yöntemlere

göre daha kolay çalışma olanağı sağlar. Tüm bunlar, kişiye özel

anahtar kelimeler ve simgeler kullanılarak gerçekleştirilir. Uzun

cümleler yerine, en fazla üç kelimeden oluşan anahtar kelimeler

kullanılır. Ardından, oklar, dallar ve bağlayıcılar aracılığı ile fikirler birleştirilir. Fikirler, bellekteki gibi birbirine

bağlanarak, yeni bilgilerin anlaşılması ve hatırlanması sağlanır.5

Nasıl Uygulanır?

Öncelikle, boş beyaz bir A4 yada A3 kağıdı ve birkaç renkli kalem ile hayal gücünüzü yanınıza alın. Ardından

üzerinde çalışma yapmak istediğiniz bir konuyu belirleyerek, aşağıdaki uygulamaları gerçekleştirin.

. Ana konu merkeze yerleştirin.

Belirlemiş olduğunuz konu başlığını, kağıdınızın merkezine KALIN BÜYÜK

HARFLER ile yazın. Yanına o konuyu çağrıştıracak bir resim ya da simge

çizin. Hayal gücünüzü kullanın!

. Temel başlıkları, merkez etrafındaki kollara büyük harflerle yazarak

yerleştirin

Ana konuyu destekleyecek temel alt başlıkları, merkezden çıkan kalın

dallara yazın. Gerekli gördüğünüz başlıkların yanına, o başlığı en güzel

şekilde ifade edecek sembolü, resmi, şekli vb. çizin. Sembollerle

destekleme yaklaşımı, sağ beyin için önem taşımaktadır. Zihin haritanızı

Dâhiler de önce bütünü hayal eder. Einstein yaratıcı hayalleri sayesinde evrenin şeklini görebilmiştir. Leonardo Da Vinci tüm zihinsel becerileriyle not almıştır.

5

Zihin haritası yapmanın avantajları:

Öğrenci, kendi kelimeleriyle not alır

Öğretmenin ağzından çıkan her

kelimeyi yazmaz

Anahtar kelimeleri tanır

Daha hızlı not alır

Not tutarken, daha önce söylenenleri

unutma stresi yaşamaz

Konunun bütününü görür

Konunun detaylarına da hakim olur

Konuyu tekrar etmekten kaçmaz

Tekrar süresi oldukça kısalır.

Akılda kalma süresi uzundur1

Page 7: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

6 PROJE YAZMA - PROJE GELİŞTİRME EĞİTİM KİTİ

hazırlarken, en çok kullanacağınızı düşündüğünüz (kendinize özgü) her anahtar kelime için bir sembol (şekil,

resim vb.) belirleyebilirsiniz.

3. Daha sonra kolları alt başlıklar kullanarak detaylandırın

Temel Başlıklar, ince dallar yardımıyla detaylandırılır. İnce dallara, temel başlıkları destekleyici alt başlıklar

yazılır.

4. Haritanızın tümünü inceleyerek alt başlıkları birbirleriyle ilişkilendirin

Beyninizin, sizden bağımsız yaptığı iş de, bundan farklı değildir. Bu yöntemi kullanarak, beyninize yol

gösterebilirsiniz.

6

Page 8: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

PROJ E YAZMA - PROJ E G E Li Ti RME EGiTi M KiTi

Finansal i leyi

Ankara

Net

!?effaf

Hesapverebilir

Gelir gider kayrt altmda

istanbul

Antalya ing11tere

Almanya

Hollanda

Italya

Ki§isel Geli§im EQitimleri Kurumsal geli§im EQitimleri

YOntem 1 YOz yUze

E-leaming

AB Hibeleri Pro1e Dam§manh§1

Yerel Projeler Kurum i i Egitimler

EQitim Dam§manhQ1 Projeler ba h e itimler

Kaynak Geli tirme

Y6netim Dam§manhQ1 OeQi§im Dan1§manltg1

Disability Art Fest Kariyer Fest Yaz ve k1 kamp/an

€ reketlihk

Proje YOrti tme akhk

syal Sorumluluk

Medya - Yaym Geli tirme

.,,,4 Proje YOneticisi

Happy Kids _.,,,, OPAL LTD) B<l ge MOdOrlOkleri E itimci I Aratirmac1

Ank - ist - Ant Teknik asistan

idari asistan

Ike Sorumlulan UK - DE -IT

Genel Modor ProJe Geli§tirme

YOnetim 9emas1 8119' 1 /em - IT - Social Media

Finans ·Muhasebe

Bireyler

Hedef Grup Ka mu

Yerel

Kurumlar Dermek I Valof

Ozel Sek!Or

Okullar

Sosyal Medya

Fuar Kat1hm I Stand I Sponsorluk

fntemet

Pazarlama - PR Yontem Ulusal Networldere kat1hm

Uluslar aras1

Yan§malar

Kampanyalar

Page 9: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

8 PROJE YAZMA - PROJE GELİŞTİRME EĞİTİM KİTİ

8

Swot analizi:

SWOT Analizi organizasyon için belirlenmiş olan hedeflerin gerçekleştirilmesini olumlu ya da olumsuz yönde

etkileyecek olan iç ve dış faktörlerin belirlenmesini sağlar. Analizi açılımındaki kelimelerden de anlaşılacağı

üzere organizasyonun güçlü ve zayıf yönlerini, fırsat ve tehditleri analiz eden bir stratejik planlama metodudur.6

Swot Analizi, bir kurum veya kuruluşun ve bulunduğu çevrenin değerlendirilmesinde kullanılan bir planlama ve

organizasyon aracıdır. İncelenen kuruluşun, tekniğin, sürecin veya durumun güçlü ve zayıf yönlerini

belirlemekte ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri saptamakta kullanılan bir tekniktir. İncelenen

kuruluşla, teknikle, süreçle veya bir durumla ilgili olarak belirleme aracıdır:

• Güçlü yanları (S) : İncelenen kuruluş, teknik, süreç veya bir durumun olumlu yanları.

• Zayıf yanları (W) : İncelenen kuruluş, teknik, süreç veya bir durumun olumsuz yanları

• Fırsatları ve (O) : Güçlü yanları destekleyen dış çevredeki koşullar (fırsatlar).

• Tehditleri (T) : Dış çevreden gelen tehditler. 7

Swot Analizi ne işe yarar?

SWOT Analizi temelde iki işe yarar:

1) ANLAMAYI VE ALGILAMAYI KOLAYLAŞTIRIR: Kurumun ve onu çevreleyen ortamın tüm yönleriyle ve tüm çıplaklığıyla gözler önüne serilir.

2) KARAR ALMAYI KOLAYLAŞTIRIR: Mevcut durumun görülüp, kuruma ilişkin ileriye dönük adımların, daha sağlıklı, daha gerçekçi ve daha etkin atılır.8

Dünya Kahvesi (World cafe):

World cafe; kolektif fikir üretme yöntemidir.

o Grubun toplanacağı alan her birine 4 ya da 5 kişinin oturabileceği, üzerlerinde kır kahvelerindeki gibi

örtüleriyle, çiçekleriyle masalardan oluşan bir kafeye dönüştürülür. o Katılımcılar güzel bir müzik eşliğinde salona davet edilir ve masalara rastgele oturulur. o Dünya Kafe’nin kolaylaştırıcısı konuyu anons eder, üzerinde konuşulacak soruları paylaşır ve

katılımcılar aynı bir kafede muhabbet ediyormuşçasına soruları tartışırlar, masaların üzerindeki kâğıtlara önemli noktaları not alırlar.

o Belli bir süre sonra kolaylaştırıcının işaretiyle, masalardaki katılımcılar bir kişi haricinde yer değiştirirler ve yeni masalarda farklı kişilerle ya aynı soruyu ya da farklı bir soruyu tartışırlar. Masada kalan katılımcı ise yeni gelenlere bir önceki grupta konuşulanları aktarır, böylece yeni diyalog bir önceki grupta konuşulanların üzerine kurulur.

Page 10: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

9 PROJE YAZMA - PROJE GELİŞTİRME EĞİTİM KİTİ

o Gruplar üç kez yer değiştirdikten sonra bu sohbetlerde ortaya çıkan fikirler, öneriler, alınan kararlar

dileyen katılımcılar tarafından grubun geri kalanıyla paylaşılır. Böylece dinamik bir etkileşim ortamında samimi ve gerçek paylaşımlar yaşanır; bireyle kolektifin dansı sonucu bütüncül bir bakış açısına ulaşılmaya çalışılır.9

Hibe krediler kitabı

‘Dünya Kahvesi’ Tasarım Prensipleri

İçeriğin belirlenmesi:

‘Ne?’ ve ‘Neden?’ soruları sorularak konu hakkında açık bir fikre erişildikten sonra varsa, ‘Nasıl?’ sorusu sorularak içerik oluşturulur.

Sıcak bir ortam:

4-5 kişinin oturabileceği büyüklükte masalar ‘kafe’ gibi düzenlenir. Çoğu toplantı mekanı soğuk ve insanların kendini rahat hissetmediği yerlerdir. Sıcak, davetkar, doğal ışık alan, rahat koltukların olduğu, atıştırmalık ikramlar ve içecek servisinin olabileceği sıcak ortamlarda insanlar ‘açılır’ ve en iyi fikirlerini üretirler. Bu süreç, bir problemin çözümü aramayı çağrıştırmaktansa açık uçlu birkeşif yolculuğu hissini yaratmalıdır.

Soruların hazırlanması:

İlgi çekici ve yerinde sorular, insanların önemsedikleri ve yanıtını bulmak için çaba sarf edecekleri sorulardır. Zaman ve hedefinize bağlı olarak bir veya birkaç soru hazırlayabilirsiniz.

Katılımcılığın teşvik edilmesi:

İnsanlar, fikirlerini paylaşarak katkıda bulunacaklarını hissettiklerinde gerçekten devreye girerler. Toplantıya gelen her birey tüm sistemin birer parçasını temsil eder. Kim olduğu, nereden geldiği ve fikirlerinin ne kadar farklı olduğu önemli olmaksızın, herkesin fikri eşit derecede geçerlidir

Ortak keşiflerin paylaşılması

Ziyaret turları bittikten sonra katılımcılar ilk oturdukları masaya dönerler ve düşüncelerini toplamaları için birkaç dakika verilir. Bu kısa arada, ziyaret turlarında olgunlaştırdıkları bu fikri ortaya çıkarırlar. Bundan sonrası, her masanın kendi ortak sonucunu diğerleriyle paylaşması ve uygulanacak aksiyonlara tüm katılımcıların birlikte karar vermesidir.10

Nominal grup tekniği:

Bir grubun tüm üyelerinin, kararlarını kullanarak belirlenmiş olan “Yeni Fikirler” listesini öncelik sırasına göre listelemeye yarayan bir metottur.

Uygulama Adımları

1- Listedeki her bir fikir için bir harf belirlenir.

2- Gruptaki her üye, belirlenen bu harfleri bir kağıda yazar.

3- Her üye kendi önceliğini kullanarak, öncelikli listesini oluşturur.

)

9

Page 11: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

10 PROJE YAZMA - PROJE GELİŞTİRME EĞİTİM KİTİ

4- Üyelerin oluşturmuş olduğu bu listeler derlenerek, en yüksek öncelikli ve en düşük öncelikli fikirler belirlenir.11

5N1K:

“Ne”,” Ne Zaman”, “Nerede”, “Nasıl”, “Niçin” ve “Kim” sorularının cevabıdır.

– Ne yapıldı (problem veya hipotez)

– Niçin yapıldı (amaç)?

– Nasıl yapıldı (Materyal ve Metotlar)

– Ne bulundu, ne öğrenildi (ne ifade etti ve nasıl yorumlandı)?

• Bulgular (Results), Tartışma (Discussion) ve Sonuç

– Kim tarafından yapıldı?12

Sebep- sonuç diyagramı:

Analiz edilen problem, objektif, amaç vs. İle bunları etkileyen faktörler arasındaki ilişkiyi grafiksel olarak tasvir eden bir metottur. Balık Kılçığı veya Ishikawa Diyagramı da denir.Bu metot;

- Olumlu veya olumsuz bir probleme ya da bir çıktıya neden olan faktörleri belirler

- Sık sık şikayet ve konu dışı tartışmalara meydan vermeksizin spesifik bir konu üzerinde yoğunlaşmayı sağlar

- Problemin kök sebeplerini belirlemede planlı bir yaklaşım kullanır

- Yeterli veriye sahip olmayan bölgeleri tanımlar Uygulama Adımları

1- Analiz edilecek olumlu ya da olumsuz nesne diyagramın sağ tarafındaki kutu içine yazılır

2- Problem üzerinde etkisi olan kategoriler belirlenir.

3- Fikir üretme teknikleri de kullanılarak, her bir ana kategorideki faktörler ve alt faktörler belirlenir

4- Tekrarlanan alt faktörler ve verilere dayanan, etkisi büyük olan faktörler belirlenir

5- Listeleme önem sırasına göre düzenlenir

NOT : Sebep – sonuç analizinde, olumsuz objektif yerine olumlu objektif kullanmak daha yararlı olur.13

Balık kılçığı diyagramı oluşturmanın başlıca iki yararından söz edilebilir.

1) Örgütlerdeki iş görenlerin ortak bir noktaya yönlendirilmesine yardımcı olmasıdır. Çünkü bu süreçte, ekip üyelerinin algıları belli kategoriler altında kaydedilir ve daha sonra kaydedilen veriler tartışılır. Amaç sorunun olası sebeplerine ilişkin fikir üretmek ve kapsadığı herkesin düşünce ve katkısını almaktır.

10

Page 12: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

11 PROJE YAZMA - PROJE GELİŞTİRME EĞİTİM KİTİ

2) Balık kılçığı oluşturmanın diğer yararı, bir olaya sebep olan çeşitli etmenlerin incelenmesini sağlamasıdır. Balık kılçığı diyagramı, istenen ve istenmeyen etkilerin potansiyel sebeplerini ana kategorilere ayırarak betimler ve düzenler. Neden-sonuç ilişkilerinin tam ve doğru olarak anlaşılması, olayların oluşumdaki ve gelişimindeki temel mekanizmaların anlaşılmasını sağlar. 14

Altı şapkalı düşünme tekniği:

BİR DÜŞÜNÜR GİBİ DAVRANIRSANIZ, GERÇEKTEN DE BİR DÜŞÜNÜR OLUP ÇIKARSINIZ.15

Altı şapkalı düşünme tekniğinin amacı, bireyin düşünme etkinliğini belli bir düzene sokarak çözümlemesini

sağlamaktır. Altı şapkalı düşünme, bireye kendisi ya da başkaları adına düşünebileceği, düşüncelerini

ayrıştırabileceği bir ortam sağlar.16

Şapka mecazi anlamda kullanılan bir sözcüktür. Düşünen kişi, bu mecazi şapkalardan birini kullandığında, hangi

düşünce yöntemini kullanıldığı anlaşılmaktadır.

1. Beyaz (Tarafsız) Şapka

2. Kırmızı (Duygusal) Şapka

3. Siyah (Karamsar) Şapka

4. Sarı (İyimser) Şapka

5. Yeşil (Yaratıcı) Şapka

6. Mavi (Değerlendiren) Şapka

Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin Kullanılması

1. Karar verilecek konu belirlenir.

2. Karar verme sürecine katılacak kişiler, birbirlerini görebilecek şekilde U ya da yuvarlak olarak oturtulur.

3. Şapkalar sırasıyla takılır. Her şapkanın temsil ettiği yönde fikirler belirtilir.

4. Grup üyelerinin tamamın beş şapkayı temsil eden görüşleri gözler önündedir. Son olarak mavi şapkanın

gereği olan karar verilir.17

Hibe krediler kitabı işe yarıyor mu?

Neden C Neden D

SONUÇ

Neden A Neden B

17 Üstündağ. 5:

12

Page 13: Hibe krediler-kitabi-ucretsiz-pdf-indir

12 PROJE YAZMA - PROJE GELİŞTİRME EĞİTİM KİTİ