HEMŞİRELİK SÜRECİ HEMŞİRELİK TANILAMASI
-
Upload
noelani-battle -
Category
Documents
-
view
243 -
download
6
description
Transcript of HEMŞİRELİK SÜRECİ HEMŞİRELİK TANILAMASI
HEMŞİRELİK SÜRECİ
HEMŞİRELİK TANILAMASI
Sümeyye ARSLAN
2012-2013
HEMŞİRELİK SÜRECİ
Bireyin;
sağlık ve hastalığa yanıtını tanılamada,
bu yanıta tanı koymada ve
iyileştirmede
kullanılan profesyonel bir hemşirelik yaklaşımı
Hemşirelik Tanılamasının Amaçları
Birey hakkında; temel bilgiyi sağlamak
Bireyin; normal fonksiyonlarını belirlemek fonksiyon bozukluğu riskini belirlemek fonksiyon bozukluğunun varlığını/yokluğunu
belirlemek bireyin güçlü yönlerini ve gücünü saptamak
Hemşirelik tanısı aşaması için veri elde etme
Tanılama; sağlıklı/hasta bireye ait verilerin sistemli ve
sürekli toplanması, verilerin doğrulanması ve veriler arasında organizasyonu sağlanması sürecidir
Veri tabanı; Hemşire/diğer sağlık ekibi üyelerinin
topladığı (sağlıklı/hasta bireye ait) tüm veriler
Veri toplama ölçüm kriterleri
Hemşire sistemli ve sürekli veri toplar Bütüncül veri toplama; hasta, ailesi, diğer sağlık
ekibi üyeleri ve bireyin çevresini içerir
Öncelikli veri toplama; bireyin var olan acil sağlık durumu veya tahmin edilen gereksinimlerine odaklanmalı
Veri toplama ölçüm kriterleri
Veri toplamada; Uygun kanıta dayalı tanılama teknik ve araçları
kullanılır Analitik modeller ve sorun çözme araçları
kullanılır
Örüntüleri ve değişiklikleri belirlemek için var olan verileri, bilgi ve durum ile ilişkili bilgileri analiz ederİlgili verileri geri alınabilir formatta kaydeder
Tıbbi tanılamada amaç;
patolojik duruma ilişkin verilerin toplanması
Hemşire tanılamasında amaç;
sağlıklı/hasta bireyin sağlık sorununa yanıtına
ilişkin verilerin toplanması
Tanılama Türleri
Başlangıç / kabul tanılaması
Odak tanılama
Yeniden tanılama
Acil tanılama
Başlangıç/kabul Tanılaması
Birey sağlık kurumuna gelir gelmez ilk 24 saat içinde yapılan tanılamadır
Amaç: Sorunu olan fonksiyonel sağlık örüntüsünü veya yaşam aktivitesini değerlendirmek, Sonraki tanılamalara temel oluşturacak verilerle bireyin sağlık durumunu saptamaktırSorun hakkında veri tabanı oluşturma
Veri tabanı hemşirenin: Sağlıklı/hasta bireyin;
sağlık durumu, kendi bakımını yönetebilme becerisi ve hemşirelik bakımına olan gereksinimi konusunda karar vermesini
gerektiğinde hekime veya diğer sağlık ekibi üyelerine yönlendirilmesini
güçlü yönlerinin belirlenmesini, bireye özgü, bütüncül bir bakım planının oluşturulması ve uygulanmasını
sağlar
Tanılama Tipleri
Odak Tanılama
Acil Tanılama
Yeniden Tanılama
Odak tanılama
Yeni tanımlanan bir sorun hakkında daha
kapsamlı veri toplanmasıdır
İlk tanılamadan daha dar bir alanı ve daha
kısa bir zaman dilimini kapsar
Hemşire daha önce belirlenen bir soruna yönelik
veri toplar
Odak tanılama için yardımcı sorular?
Ne tür belirtileriniz var?
Bu belirtiler ne zaman başladı?
Bu belirtiler başladığında her zamankinden farklı ne yapıyordunuz?
Belirtilerinizi azaltan veya arttıran faktörler nelerdir?
Belirtileriniz için herhangi bir ilaç kullanıyor musunuz?
Yeniden Tanılama
Bireyin; mevcut durumunu daha önceki temel
verilerle karşılaştırmak için
fonksiyonel, işlevlerinde veya yaşam aktivitelerinde herhangi bir değişimi değerlendirmek
amacı ile yapılır
Periyodik olarak yapılmalıdır
Acil Tanılama
Fizyolojik, sosyo-kültürel veya bir kriz varlığında, psikolojik yaşamı tehdit eden durumu belirlemek amacıyla yapılır
Zaman, gerekli uygulamaların başlatılması açısından önemlidir
Hastanın tüm sağlık sorunları saptanır, yaşam kurtarıcı girişimler, bakım sürecinde önem ve öncelik sırası ile uygulanır
Veri Toplamaya Hazırlık
1. Tanılama önceliklerinin belirlenmesi
2. Sistematik tanılama yapılması
Tanılama Önceliklerinin Belirlenmesi
Hangi amaçla tanılama yapılıyorsa o konuda ne tür ve ne kadar veri toplanması gerektiğine rehberlik eder
Sistematik Tanılama Yapılması
Veri çeşitliliği nedeniyle veri toplama süreci kolaylaştırır
Hazır formlar Hemşirelik modelleri
bu amaçla kullanılabilir
Veri Toplama Türleri
Objektif veri
Sübjektif veri
Subjektif (örtülü) veri
Sadece hasta bireyden elde edilebilecek veriler
Hasta ifadesi;
Nefes darlığı çekiyorum
Karnımda ağrı var
Objektif (açık) veri = (Bulgu)
Hasta birey dışındaki kişiler tarafından da
görülebilen, işitilebilen, hissedilebilen,
gözlenebilen, ölçülebilen veriler
Siyanoz
Kaşeksi
Koltuk değneği ile yürüme
Verilerin Özellikleri
Amaca uygunluk
Tam-kapsamlı veri
Doğru veri
Konu ile ilişkili veri
Veri kaynakları
En iyi bilgi kaynağı hastanın kendisi
Hekim kayıtları
Diğer sağlık ekibi üyeleri
Laboratuar sonuçları
Fizik muayene
Aile bireyleri
Arkadaşlar
Kayıtlar
Veri toplam yöntemleri
Görüşme
Gözlem
Muayene (fizik muayene)
Görüşme
Organize bir konuşmadır
Başlangıç konuşmasında;
Hemşire birey kendini tanıtır, rolünü ve bakım
sırasındaki diğer rollerini açıklar
Bireyle terapötik bir bakım ilişkisi kurar
Bireyin ilgi ve endişeleri konusunda bilgi
sahip olur
Görüşme
Başlangıç konuşmasında;
Bireyin hedeflerini ve sağlık bakım
sisteminden beklentilerini saptar
Derinlemesine görüşmede gereken veri
toplama aşamasının bölümleri hakkında
ipucu elde eder
Görüşme
Bireyin kendi durumunu nasıl algıladığını ve yorumladığını ifade etmesine yardımcı olur
* Görüşme öncesi hazırlık yapılmalıdır
* Birey hakkında bilgi + uygun çevre
Görüşme aşamaları
Hazırlık
Giriş
Uygulama
Sonlandırma
Görüşme aşamaları - Hazırlık
Hemşire hasta ile ilgili bilgileri okuyarak görüşmeye hazırlanmalı
Görüşme ortamı: Bireyin gizliliği sağlanmalı Yalnız İstediği bir kişi varsa görüşmede o da olabilir Karşılıklı-dik bir şekilde oturma (0,9-1,2m) Hasta yatıyorsa 45°’lik açı ile oturur Göz hizasında iletişim
Hasta ağrısız, rahat, telaşsız olmalı.
Görüşme, diğer kişiler tarafından kesilmemeli
İyi ışıklandırılmış, havalandırılmış, sessiz ortam
Konuşma hizası (göz hizası) hasta ile aynı olmalı
Ne çok yakın ne çok uzak oturulmalı
Aynı dil konuşulmuyorsa çevirmen kullanılmalı
Tıbbi terimler kullanılmamalı
Görüşme aşamaları – Giriş
Görüşmenin diğer aşamalarını şekillendirir
Hemşire-hasta ilişkisini etkiler
Bu aşamasının sonunda:
Sağlıklı/hasta birey; hemşiresinin adını ve hemşirelik bakımından ne beklemesi gerektiğini öğrenmelihemşirenin bakım konusunda yeterli olduğunu ve kendisine bakım vermeye hazır olduğunu hissettirmelibakımın planlanmasında ve bakımın devamlılığının sağlanmasında kendisinden ne beklenildiğini bilmelidir
Hemşire iletişimde bireye saygı duymalı, ilgi göstermeli
Sağlık durumu konusundaki endişe ve kaygılarını paylaşma konusunda cesaretlendirmeli
Hemşire bireyin konforunu ve görüşmeye katılma konusundaki yeterliliğini tanılamalıdır
Alınan bilgilerin gizli kalacağı, bu bilgileri kimlerin nerede, nasıl kullanacağı hastaya açıklanmalıdır
Görüşme aşamaları – Uygulama
Hemşire bu aşamada veri tabanı için gerekli tüm bilgileri toplar
Yani hastayla görüşmeyi yapmalı
Görüşmeyi Olumsuz Etkileyen Faktörler
Şiddetli anksiyete
Ağrı
Kullanılan dil ile ilişkili güçlükler
Konu ile ilgili olumsuz geçmiş deneyimler
Sağlık ekibi üyelerinin gerçekçi olmayan
beklentileri
Başarılı Bir Görüşme İçin
Bireye odaklan İlgilendiğini göster Adı ile hitap et Göz teması kur Aceleci davranma Kültürel farklılıklara
duyarlı ol Kapsamlı, açıklayıcı
giriş konuşması yap
Bireyi tanılama süreci
hakkında bilgilendir
Gözlemlerini paylaş
Gerektiğinde açıklama
yap
Bireyi anladığını göster
Bireyin anlayabileceği
kelimeler kullan
Sessiz kalma ve dokunma tekniklerini kullan
Uygun sorular sor, önerilerde bulun
İletişimi engelleyen yorum ve sorulardan kaçın
Yorum yapma, bireysel düşüncelerini belirtme…
Görüşme aşamaları - Görüşmeyi Sonlandırma
Başarılı bir görüşme dikkatli bir şekilde sonlandırılmalıdır
Görüşmenin sonlandırılacağını bireye bildirin
Görüşme özetleyin
Bireyin yanından ayrılmadan önce bireyin hemşireden ne beklemesi gerektiği konusunda bilgilendirilin
Hemşirelik Öyküsü
Bireyin hastaneye kabulünden hemen
sonra en kısa sürede alınmalıdır
Hemşirelik Öyküsü Bileşenleri
Sosyodemografik özellikler: isim, yaş,
cinsiyet, medeni durum, dini inançlar,
meslek, eğitim durumu
Sağlık bakım yardımı aramasının nedeni
Hemşirelik Öyküsü Bileşenleri
Normal sağlık davranışları, örüntüleri, hemşirelik bakımı ile ilişkili gereksinimleri
Beslenme, karar verme ve aktivitelerle ilgili kültürel özellikleri
Sağlık durumu, beden sistemlerinin fonksiyonları, ağrı derecesi, önceki tıbbi ve cerrahi öyküsü
Hemşirelik Öyküsü Bileşenleri
Kullandığı ilaçlar, alerjileri, aşıları, bulaşıcı hastalıkları
Sağlık durumunu nasıl algıladığı, sağlık-hastalığın birey için anlamı, hastalığa yanıtı, baş etme yöntemleri
Hemşirelik Öyküsü Bileşenleri
Öykü ( gelişim, aile, çevre, psikolojik)
Birey ve ailesinin;
hemşire ve sağlık ekibi üyelerinden beklentileri
eğitim gereksinimleri, öğrenme yeteneği, öğrenmeye istek durumu
Hemşirelik Öyküsü Bileşenleri
Birey ve ailesinin bakıma katılma yeteneği, istek durumu
Bireyin;
daha ileri bir döneme ilişkin yardım isteyip istememe durumu
bireysel kaynakları (güçlü yönleri), yetersizlikleri (zayıf yönleri)
yaralanma riski
Biyografik veri
Yaş
Adres
Meslek
Çalışma durumu
Medeni durum
Sağlık bakımı kaynakları
Sosyal güvence durumu
Sağlıklı/hasta bireyin beklentileri
Kalite ölçümünde etken olan faktörlerden birisi
Mevcut hastalıkları - sağlıkla ilgili endişeleri
Semptomların başlama zamanı
Sürekli / aralıklı olma durumu
Semptomların süresi
Yeri
Yoğunluğu…
Sağlık öyküsü
Sağlık bakım deneyimleri
Mevcut sağlık alışkanlıkları
Yaralanma / cerrahi girişim
İlaç öyküsü
Yiyecek, lateks, ilaç / temas alerjileri
Alışkanlıkları/yaşam tarzı
Alkol, sigara, kafein alışkanlıkları (süre/sıklık)
Yaşam aktivitelerinin tanımlanması
Aile öyküsü
Bireye yakın ve kan bağı olan kişiler hakkında veri toplanır
Genetik/ailesel hastalık?
Aile yapısı
Aile içi iletişim
Çevre öyküsü
Bireyin aile ortamı
Yaşadığı çevre
Çalışma çevresi
Çalışma çevresinde kimyasallara maruz kalma durumu
Yaşadığı çevrede suç oranı
Bireye yardımcı mevcut kaynaklar
Psikososyal öyküsü
Birey ve ailesini stres durumu
Stresle baş etme yöntemleri
Kayıp/Yas süreci yaşama durumu?
Spiritüel Sağlık
Bireyin yaşam hakkındaki inançları
İnançlarına rehberlik eden kaynakları
Dini uygulamaları/ritüelleri
Sistemlere özgü veri toplama
Her bir beden sisteminin normal işlevi
Öykü bulgularının kaydedilmesi
Açık ve anlaşılır bir terminoloji ile yazılmalıdır Standart formlar işleri kolaylaştırır EKS
Fizik Muayene
Bireyin durumunun daha iyi tanımlanabilmesi için objektif verilerin değerlendirilmesidir
Bakımın planlanmasına katkı sağlar Öykü ile elde edilen verilerin doğrulanmasını,
yeni veriler elde edilmesini sağlar Fonksiyonel yeterliliği gösterir
Fizik Muayene
Hemşirelerin yaptığı fizik muayenenin amacı:
Sağlıklı/hasta bireyin sağlık durumunun değerlendirilmesi
Sağlıklı/hasta bireyin sağlık sorununun belirlenmesi
Hemşirelik girişimleri için veri tabanı oluşturma
Fizik Muayene
Baştan ayağa muayene 4 yöntem: inspeksiyon, palpasyon,
perküsyon, oskültasyon
Gözlem
Birey ile karşılaşıldığı anda gözlem başlar
Görme, bakma, izleme, inceleme, gözden geçirme, muayene etmeyi içerir
Gözlem ile neler bakılır?
Bireyin mevcut durumu konusundaki yanıtları (fiziksel-emosyonel) nelerdir?
Birey var olana sorunu ile ilişkili bakımını yönetebiliyor mu?
Bireyin yakın çevre elemanları (tedavide kullanılan araç-gereçler) nelerdir?
Bireyin geniş çevre elemanları (hastane-toplum) nelerdir?
Görme
Üzüntülü görünme Kaş çatma Vücudun belli bir bölümünü tutma Oturma biçimi Yatma biçimi Vücut görünümü (BKİ) Normal olmayan hareketler Giyim Sözel olmayan davranışlar
Koklama
Vücut kokusu, nefesin kokması
Duyma
Bireyin konuştukları kendisine teyit ettirilir
Ayrıca hemşire bireyi dinlediğini teyit etmelidir
Dokunma
Tanılama ve terapötik iletişimi başlatmak için önemlidir
İlk ek sıkışma (cilt sıcaklığı, nemi ,bireyin gücü)
İlerleyen süreçte yumuşak bir dokunuş: hastaya güven verir, cilt değerlendirilir
Birey için dokunmanın kültürel anlamı önemli!
Veri toplama ile ilişkili sorunlar
Verilerin uygun şekilde gruplandırılmaması İlgili verilerin ihmal edilmesi İlgisiz veya yinelenen verilerin toplanması Hatalı verilerin toplanması veya verilerin yanlış
yorumlanması Veriler arasında ilişki kurmada başarısızlık Gözlenen davranışlardan çok yorumlanan
verilerin kaydedilmesi Veri tabanının güncellenmesinde başarısızlık
Verilerin Doğrulanması
Amaç: hata, taraf tutma, yanlış yorumlamanın önlenmesidir
Peki nasıl emin oluruz?
Verilerin doğruluğunu geçici olarak etkileyen/değiştiren faktör olup olmadığı kontrol edilmelidir
Elde edilen veriler normalden oldukça farklı olduğunda, mutlaka yeniden veri toplanarak kontrol edilir
Hemşire kendi topladığı verileri bile kontrol etmelidir Hemşire gerekli durumlarda daha deneyimli
meslektaşlarından yardım istemelidir Laboratuar sonuçlarının bazı değişkenlerden
etkileneceği unutulmamalıdır
Doğrulanacak verilerin belirlenmesi
Veriler objektiflikten uzak olduğunda doğrulanması gerekir
Hemşire bir girişimi uygulamadan önce verileri doğrulamalıdır
İpuçlarını belirleme ve çıkarımlarda bulunma
Doğru araç-gereç ve yöntemleri kullanarak fizik muayene yoluyla
İfadelerin açıklanması yoluyla Sağlık ekibinin diğer üyeleri ile çıkarımların
paylaşılması yoluyla Elde edilen verilerin araştırma raporlarıyla
kontrol edilmesi yoluyla
Verilerin Analizi ve Yorumlanması
Analiz: bireyin hastalığa yanıtları göz önünde bulundurularak, bilginin anlamlı ve kullanılabilir kümelere organize edilmesiyle başlar
Veri kümesi: mantıklı bir şekilde gruplandırılan bir dizi belirti ve bulgudur
Veri analizi adımları
Aktivite örüntü tanımlanır İpucu: yavaşça dönüyor, belini bükemiyor,
tereddütlü yürüyor Normal standartlarla karşılaştırılır
Normal eklem açıklığı hareketleri Tereddüt etmeksizin yürüme
Gerekçeli bir sonuca varılır Hareketin sınırlanması Azalmış aktivite düzeyi
HEMŞİRELİK TANISI
Sümeyye ARSLAN
2012-2013
TANILAMA AŞAMASINDA NE YAPILIR?
Bireyin bütüncül olarak değerlendirilmesinden sonra elde edilen veriler düzenlenir, karşılaştırılır, sınıflandırılır.
Bireyin sağlık sorunları belirlenir, nedenleri ayırt edilir.
TANILAMA AŞAMASINDA NE YAPILIR?
Hemşirenin ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİ etkileri olarak kullandığı verileri analiz etme sürecidir.
Bireye özgü bakımın sunulmasında bir yada daha fazla hemşirelik tanısını belirleme ile sonuçlanır.
TANILAMA AŞAMASINDA NE YAPILIR?
Bireylerin sağlık sorunlarına yönelik ne yapılması gerektiği konusunda ‘Hemşirelik Girişimlerinin’ seçimine rehberlik eder.
Bireyin sağlık sorununun başarı ile çözümlenmesi; hemşirelik tanısının doğru belirlenmesine bağlıdır.
HEMŞİRLİKTE TANILAMANIN FAYDALARI
Bakımın, bakım gereksiniminin, bakım yönetiminin ve sonucunun ne olduğunun ortak bir dille tanımlanmasını sağlar.
Hemşirelik eğitimi ve araştırmaları için kaynak oluşturur.
Bakım uygulamalarının belgelenmesinde yasal dayanak sağlar.
HEMŞİRLİK TANISINI BELİRLEME AŞAMASININ AMACI
Bireyin sağlık ve hastalığa yanıtlarını gösteren gerçek ve risk sorunlarını,
Sorunlara neden olan faktörleri,
Bireyin sorunlarını çözme ve önlemede yaşadığı güçlükleri belirlemektir.
HEMŞİRLİK TANISININ TARİHSEL GELİŞİMİ
1950 Literatüre girmiş 1953 Elizabeth FRY; hemşireliği daha yaratıcı
hale getirmek için hemşirelik tanıları formüle edilmeli, bireyselleşmiş bakım planlanmalı
1955 ANA; hemşirelik tanısını desteklemiş 1961 Orlando; hasta merkezli, ilişkilere dayalı
hemşirelik yaklaşımı 1962 Chambers; hemşirelik sürecinde hemşirelik
tanısını tartışmış,
HEMŞİRLİK TANISININ TARİHSEL GELİŞİMİ
1963 Boney ve Rothberg ulusal hemşirelik toplantı raporunda hemşirelik süreci içinde hemşirelik tanısını tartışmış,
1966 Durand ve Prince; hemşirelik tanısı: hastanın hemşirelik değerlendirmesinde elde edilen sonuç
HEMŞİRLİK TANISININ TARİHSEL GELİŞİMİ
1969 Faye Abdellah; hemşirelik tanısı, hemşirelik bilimini esasıdır.
1973 Hemşirelik tanılarının sınıflandırılması konferansı
1982 NANDA kurulmuştur
2003; NANDA-I ismini almış
HEMŞİRLİKTE TANI İFADESİNİN KULLANIMI
ORTAK DİLİLETİŞİM
ROLLERİN AYIRT EDİLMESİFAALİYET ALANINA ODAKLANMA
BİLGİ GELİŞİMİNİ DESTEKLEME
KLİNİK KARAR GEREKTİREN SAĞLIK SORUNLARI
HEMŞİRELİK TANISI
TIBBİ TANI
KOLLOBRATİF TANI
TIBBİ TANI HEMŞİRELİK TANISI
Organ/vücut sistemlerinin hastalığı/patolojisidir
Hastalık sürecinin belirti ve bulguları
Hekim kararını gerektiren uygun tedavi gereksinimi
Hemşirelerin bağımsız olarak karar vermekten sorumlu oldukları sağlık sorunu
Bireyin hastalık sürecine verdiği yanıtı tanımlayarak uygun hemşirelik bakımı sunma
ORTAK SAĞLIK SORUNLARI
Gerçek veya olası fizyolojik komplikasyonları gösterir
Hemşirenin diğer sağlık disiplinleri ile işbirliği içinde olduğu hastalık, tedavi ve tanıya yardımcı uygulamalardan kaynaklanabilir
NANDA-I 2007
HEMŞİRELİK TANISI Birey, aile,toplumun gerçek/olası sağlık sorunları
veya yaşam sürecine verdiği yanılar hakkında klinik karar
Bu yanıtın iyileştirilmesinden hemşire sorumludur
NANDA-I 2007
HEMŞİRELİK TANISI
Hemşirenin bağımsız olarak uygun hemşirelik yaklaşımları ile önlemek, hafifletmek yada çözümlemek için yasal olarak ele almaya yetkili olduğu birey/aile/grupların var olan yada olası sağlık sorunlarıdır
NANDA-I 2007
HEMŞİRELİK TANISI
Hemşirelik tanılamasıyla ortaya çıkmalı Hemşirelik girişimleri ile çözümlenmeli Hemşireliğin yasal ve eğitsel alanı içinde olmalı Tıbbi tanıdan farklı olmalıdır.
Tıbbi tanı veya ortak sorun değildir
NOT: Sayfa 180, Tablo 11-1’den sorumlusunuz.
HEMŞİRELİK TANISI TÜRLERİ
Gerçek hemşirelik tanısı
Risk hemşirelik tanısı
Sağlığı geliştirme hemşirelik tanısı
İyilik hemşirelik tanısı
GERÇEK HEMŞİRELİK TANISI
Birey/aile veya toplumda var olan sağlık durumları veya yaşam süreçlerine yanıtları tanımlayan belirti ve bulgularla doğrulanmış klinik karar
Geçirilen cerrahi girişim ile ilişkili ‘akut ağrı Bireyin sözlü olarak ağrısını ifade etmesi Hareket etmekten kaçınması Yeterli uyumaması
RİSK HEMŞİRELİK TANISI
Birey/aile veya toplumun aynı veya benzer durumdaki başkalarından farklı olarak sorun gelişmeye daha hassas olduğuna ilişkin klinik karar
Belirti ve bulgular izlenmemesine rağmen soruna neden olabilecek faktörler vardır
Günlük tanılama Hemşirelik girişimleri neden olabilecek faktörleri
önlemeye veya ortadan kaldırmaya yöneliktir
RİSK HEMŞİRELİK TANISI
Pelvis kırığı nedeniyle kesin yatak istirahatı olan hastada
Deri bütünlüğünde bozulma riski
SAĞLIĞI GELİŞTİRME HEMŞİRELİK TANISI
Birey/aile veya toplumun sağlığını geliştirmek, iyilik halini yükseltmek için motivasyonu ve isteği kapayan klinik karar
Beslenme ve egzersiz gibi bazı sağlık davranışlarını geliştirmeye hazır oluşluğun ifadesi
Konforu iyileştirme isteği
İYİLİK HEMŞİRELİK TANISI
Geliştirme istekliliğine sahip bir birey/aile veya toplumdaki iyilik düzeylerine karşı insan yanıtlarını tanımlar
Belirli bir esenlik düzeyinden daha yüksek bir esenlik düzeyine geçişte birey/aile veya toplumdaki hakkındaki klinik karardır
Başarılı kanser tedavisi ile ilişkili baş etmeyi iyileştirme isteği
HEMŞİRELİK TANISININ BİLEŞENLERİ
TANI İSMİ (ETİKET) TANIM ETİYOLOJİK (İLİŞKİLİ) FAKTÖRLER RİSK FAKTÖRLERİ TANIMLAYICI ÖZELLİKLER
TANI İSMİ (ETİKET)
NANDA-I tarafından onaylanmış hemşirelik tanılarının ismidir
TANIM Her tanının bir tanımı vardır Tespit edilmiş insan yanıtının özelliklerini açıklar
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER
Tespit edilen soruna katkıda bulunan durumlar, olaylar veya nedenler
Hemşirenin bireyi özgü girişimler geliştirmesine yardım eder
4 kategoride faktörler: Fizyopatolojik (biyolojik ve psikolojik) Tedavi ile ilişkili Durumsal (çevresel veya kişisel) Gelişimsel
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER
4 kategorideki faktörler: Hemşirenin eleştirel düşünme becerisini kullanarak
Neden-sonuç ilişkisi içinde çalışmasını Tanıyı nitelemesini Hemşirelik girişimlerine yönelmesini sağlar Hemşirelik tanısını bireyselleştirir
Tıbbi tanının etiyolojik faktör olarak yazılması yanlıştır
RİSK FAKTÖRLERİ
Çevresel, fizyolojik, psikolojik, genetik veya kimyasal elementlerdir
Doğru risk tanısını seçmeye yardımcı olan risk faktörleri, gerçek hemşirelik tanısının formüle edilmesinde kullanılan tanımlayıcı özelliklere özelliklere benzer şekildedir.
Koruyucu hemşirelik girişimlerinin planlanması için önemlidir
TANIMLAYICI ÖZELLİKLER
Bireyin sorunu ile birlikte gözlenen belirti ve bulgulardır
Her hemşirelik tanısının tanımlayıcı özellikleri açıklanmıştır
Tanı isimlendirilirken, sorun ile ilgili, tüm tanımlayıcı özelliklerin bulunması gerekmez
HEMŞİRELİK TANISINI BELİRLEME SÜRECİ
Verilerin analizi ve yorumlanması Verilerin gruplandırılması Sağlıklı/hasta bireyin gereksiniminin/sorununun
tanımlanması Hemşirelik tanısının formüle edilmesi
Verilerin analizi ve yorumlanması
Bireyin sağlık sorunu karşısında hemşirenin eleştirel düşünce yoluyla vardığı sonuçtur.
Verilerin yorumlanarak sonuca varılması sübjektiftir, hemşirenin bilgisi, deneyimi ve değerlendirmelerinden etkilenir
Analiz sonucunda: Sorun yoktur Sorunun çözümü için yardıma gereksinim vardır
↓Hemşirelik Tanısı
Verilerin gruplandırılması
Hemşire verileri gruplar yada fonksiyon alanlarına göre organize ederek bireyin bu alanlardaki fonksiyonlarının olumlu, fonksiyonlarda değişme (sorun) yada fonksiyon değişikliklerine neden olabilecek risk faktörü yada sorun olabilecek durum var mı diye belirlenir
Herhangi bir modele göre verilerin gruplandırılması, verilerin organize edilmesini kolaylaştırır
Sağlıklı/hasta bireyin gereksiniminin/problemlerinin saptanması
Bireyin sağlık sorunu nedir? Bu sorun gerçek veya olası bir sorun mudur?
Eğer gerçek bir sorun ise hasta bu sorunu yaşadığının farkındadır
Hasta hastalığı nedeniyle hangi yaşam aktivitesini yerine getiremiyor?
Bireyin yanında ailede sorunların belirlenmesine katkıda bulunabilir
Sağlıklı/hasta bireyin gereksiniminin/problemlerinin saptanması
Her hemşirelik tanısı için sorunun önemi bireyle tartışılmalı, bireyin sorunun önemini anlaması sağlanmalı, sorunu çözmek ve azaltmak bireyin yardım isteyip istemediği araştırılmalı/sorulmalı
Bazı bireyler sorun açık olarak var olduğunda bile yardım istemeye hazır veya motive değildir
Hemşirelik tanısının formülasyonu/isimlendirilmesi
Hemşirelik tanısının isimlendirilmesini, tanı etiketinin yazılmasını içerir
Tanımlayıcı özellikler (belirti ve bulgular) İlişkili faktörler (etiyoloji) Tanı ismi/sorun
Gerçek hemşirelik tanısı
Dört günde bir katı defekasyon (Tanımlayıcı özellikler) ile bulgulanan aktivitede azalma (İlişkili faktör) ile ilişkili konstipasyon (Tanı ismi/sorun)
Risk Hemşirelik Tanısı Kesin yatak istirahati (Risk faktörleri) ile ilişkili deri
bütünlüğünde bozulma riski (Tanı ismi/sorun)
Sağlığı geliştirme hemşirelik tanısı
Konforu yükseltme isteği (Tanı ismi/sorun)
İyilik hemşirelik tanısı Başarılı kanser tedavisi (ilişkili faktör) ile ilişkili baş
etmeyi iyileştirme isteği (Tanı ismi/sorun)
Not:
Sayfa 184-185, Hemşirelik tanısını belirlemede yapılan hatalardan sorumlusunuz…
PLANLAMA
SÜMEYYE ARSLAN
2012-2013
PLANLAMA
Bireysel, organize ve amaca yönelik bir hemşirelik bakımının nasıl verileceğine karar verilir
Hemşire birey için bireyselleştirilmiş beklenen sonuçları tanımlar ve beklenen sonuçlara ulaşmak için belirlenen girişimleri içeren bir bakım planı geliştirir
PLANLAMA
Planlamada başarı için: Birey ve ailesi ile işbirliği Diğer sağlık ekibi üyeleri ile bilgi alışverişi İlgili literatürü gözden geçirme
PLANLAMA
Bakım planı dinamiktir Bireyin gereksinimleri karşılandıkça değişebilir Yeni gereksinimler tanımlanabilir
PLANLAMA AŞAMASI
Öncelikler belirlenir Hedefler ve beklenen sonuçlar saptanır Hemşirelik girişimleri planlanır Hemşirelik bakım planı kaydedilir
ÖNCELİKLERİN BELİRLENMESİ
İlk adım sağlıklı/hasta bireyin en önemli sorununun belirlenmesi
Öncelikler bireyin sağlık durumundaki değişikliklere göre sürekli olarak değişir
Önceliklerin belirlenmesine sağlıklı/hasta birey ile birlikte karar verilir
ÖNCELİKLERİN BELİRLENMESİ
Yaşamı tehdit eden durumlar Birey için önemli olan durumlar Kısa sürede müdahale edilmesi gereken durumlar
Dikkate alınarak sıralama yapılabilirÖncelikler → Yüksek → Orta → Düşük
YÜKSEK DÜZEYDE ÖNCELİKLER
Müdahale edilmediğinde birey ve diğerleri için zarar ile sonuçlanabilecek hemşirelik tanıları yüksek önceliklidir.
Kardiyak out-putta azalma Gaz alışverişinde bozulma
Yüksek düzeyde öncelikler Fizyolojik, psikolojik, temel insan gereksinimlerine
yönelik olabilir
ORTA DÜZEYDE ÖNCELİKLER
Bireyin yaşamını tehdit etmeyen ve acil müdahale gerektirmeyen özelliğe sahiptir
Cerrahi girişim geçirecek hastada bilgi eksikliği
DÜŞÜK DÜZEYDE ÖNCELİKLER
Her zaman doğrudan bir hastalık/prognoz ile ilişkili değildir fakat gelecekte bireyin iyi olmasını etkiler
Cerrahi girişim geçirecek hastada bilgi eksikliği
PLANLAMAYI SÜRDÜRME
Bireyin bakım planının sürekli güncellenmesini kapsar Bireyin durumundaki değişikliklerde hemşire yeni
durumu tanılar ve değerlendirir Devam eden planlama sırasında bazen hemşire
başlangıçtaki bakım planını revize eder ve girişimlerini daha sonra bireyselleştirir
Son aşama taburculuk planlaması Taburcu olduktan sonra bireyin gereksinimlerinin
karşılanması için hazırlığı kapsar
HEDEFLER-BEKLENEN SONUÇLARIN BELİRLENMESİ
Bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alanlardaki değişimleri gösterir
Beklenen sonuç: hemşirelik bakım girişimleri sonucunda, bireyin bakım sorununun çözümüne ilişkin beklentilerdir
Hedef: hemşirelik girişimleri sonucunda daha genel beklentidir
HEDEFLER-BEKLENEN SONUÇLARIN BELİRLENMESİ
Amaç; Bireysel bakımı sağlama Bireyin katılımını arttırma Gerçekçi ve ölçülebilir bakımı planlama Destek grupların işbirliğine izin vermedir
HEDEFLER-BEKLENEN SONUÇLARIN BELİRLENMESİ
Bireyin hedefleri
Bireyin beklentileridir, hemşirelik girişimi uygulandıktan sonra bireyin durumu hakkında açıkça ifade ettiği tahminlerdir.
Doğrudan hemşirelik tanısındaki sorunları gösterir
HEDEFLER-BEKLENEN SONUÇLARIN BELİRLENMESİ
Beklenen sonuçlar:
Hedeflerin formüle edilmesidir Hemşirelik tanısının değerlendirilmesi için temel
oluşturan ölçülebilir beklentilerdir. Değerlendirmeye rehberlik eder
BAKIMIN HEDEFLERİ
Birey merkezli hedef, özel ve ölçülebilir bir davranış veya bir bireyin en yüksek iyilik düzeyi veya fonksiyonlarındaki bağımsızlığı yansıtan yanıttır
Bir hedef bir davranış veya bir yanıt içerir Her bir hemşirelik tanısı için bir-birkaç hedef
belirlenebilir Kısa vadeli Uzun vadeli
HEDEF BELİRLEMEDE BİREYİN ROLÜ
Birey ve ailesini (uygun olduğunda) ile ortak hedeflerin b merkezli hedeflerin belirlenmesi, bakım hedeflerinde önceliklerin saptanmasını ve eylem planının geliştirilmesini sağlar
Ortak hedef belirlenmedikçe ve açık bir plan yapılmadıkça bireyler bakım planına katılmaz
BEKLENEN SONUÇ
Hemşirelik bakımının sonucunda bireyin durumunda ölçülebilen spesifik bir değişimdir
Hemşirelik bakımının odağını belirler ve yönlendirir Psikolojik, fizyolojik, sosyal, gelişimsel, spiritüel
yanıtlardır
BEKLENEN SONUÇ
Her bir hemşirelik tanısı ve hedef için birkaç beklenen sonuç yazılabilir
Her zaman tek bir girişim sorunu çözmeyebilir Adım adım sıralanması girişimleri planlamada kolaylık
sağlar Zaman gösterilerek yazılır Zamanı belirleme sorunun çözümü için sınırlılıkları
belirler
BEKLENEN SONUÇ
Beklenen sonuç her zaman ölçülebilen ifadelerle yazılır
Beklenen sonuç kriterleri: Kim? Ne zaman? Ne kadar iyi? Hangi eylem? Hangi koşullarda? sorularını cevaplar
NOC Hemşirelik Bakımı Sonuçları Sınıflaması
Hemşirelik bakımı sonuçlarını, hemşirelik girişimlerine duyarlı ve bu girişimlerden etkilenen bir değişken olarak kavramsallaştıran; birey, aile ve toplum düzeyinde ölçülebilir bir durum, davranış yada algılama olarak tanımlanır
Herhangi bir NANDA-I hemşirelik tanısı için önerilen birden fazla bakım sonuçları vardır
BEKLENEN SONUÇ’un ifade edilmedi
Amaç bölümü Beklenen sonuç bölümü
Amaç bölümü >>> bireyde istenilen durum Beklenen sonuç bölümü >>> gerekli başarılacak
gözlenebilir ölçüt
BEKLENEN SONUÇ’un ifade edilmedi
Bireyin 24 saat içinde 0’dan 10’a kadar bir skala üzerinde 3’den az ağrı şiddeti bildirmesi ile bulgulanan ağrı kontrolü başarılacak
Amaç bölümü >>> bireyde istenilen durum >>> ağrı kontrolünü başarma
Beklenen sonuç bölümü >>> gerekli başarılacak gözlenebilir ölçüt >>> ağrı skalasında 3 puan
Hedef ve beklenen sonucun yazılmasında kurallar
Birey merkezli Tekil hedef veya sonuç Gözlenebilir Ölçülebilir Zaman sınırlı Karşılıklı Gerçekçi
Hemşirelik Bakımının Planlanması
Beklenen hasta sonuçları üzerine temellendirilen hemşirelik girişimleri belirlenmeli ve planlanmalıdır
Planlama aşamasında hemşire bireyin, mevcut sağlık durumunu geliştirecek hedefleri ve beklenen sonuçlara ulaştıracak girişimleri seçer
Hemşirelik Bakımının Planlanması
Girişimleri belirlemek için: Girişimlerin bilimsel temeli bilinmeli Gerekli psikomotor beceri ve kişiler arası ilişkilerin
bilinmesi Mevcut sağlık kaynaklarının etkin bir şekilde
kullanılması
Hemşirelik Girişimleri
Hemşire tarafından başlatılan girişimler: bağımsız hemşirelik girişimleri
Diğer sağlık bakım ekibi üyeleri tarafından başlatılan girişimler: bağımlı hemşirelik girişimleri
Birbiri ile ilişkili girişimler: ortak girişimleri
bağımsız hemşirelik girişimleri
Hemşirenin sahip olduğu bilimsel bilgi, otonomi ve deneyimleri ile çözümleyeceği sorunlara yönelik işlevleri kapsar
Diğer ekip üyelerinin istemine gerek yoktur Hastanın gereksinimlerine yönelik belirlenen hemşirelik
girişimleri, hemşirelik tanısı, amaç/hedef ve beklenen hasta sonuçları ile ilişkilidir
Ödemli bölgenin yükseğe kaldırılması Hastaya kullandığı ilaçların yan etkisi hakkında bilgi
verilmesi
bağımlı hemşirelik girişimleri
Bu girişimlere karar vermede bir başkasının istem, yardım, destek ve rehberliğine gereksinim vardır
Hemşirenin sahip olduğu bilimsel bilgi, otonomi ve deneyimleri ile çözümleyeceği sorunlara yönelik işlevleri kapsar
Daha çok hastanın tıbbi tanısının tedavisi ile ilişkilidir İlgili ekip üyesinin yazılı sözlü istemi alınmalıdır
İlaç isteminin uygulanması Yara örtüsünün değiştirilmesi
Ortak girişimleri
Sağlık bakım ekibi üyelerinin ortak bilgi ve becerilerinin bir arada uygulamasını gerektirir
Bazı girişimlerin diğer ekip üyelerine onaylatılması gerekebilir
Hasta bakımına yönelik eğitim/konferans programlarının düzenlenmesi
Girişimlerin Belirlenmesi/Seçilmesi
Hemşirelik tanı türü Amaç/hedef ve beklenen sonuçlar Girişimler için kanıt temeli Girişimlerin uygulanabilirliği Hasta onamı Hemşirenin uygulama yeterliliği
Hastanın gereksinimleri, öncelikleri ve geçmiş deneyimleri göz önünde bulundurulmalıdır
Hemşirelik Girişimlerinin Seçiminde
Hasta için beklenen sonuçların neler olduğu Hemşirelik tanısının özellikleri İlgili girişim konusunda araştırma sonuçları İlgili girişimin uygulanabilirliği Girişimin hastaya uygunluğu Hemşirenin becerisi Sorunun etyolojisi ve bakım planından beklenen
sonuçların dikkate alınması
Hemşirelik Girişimleri
Sağlık durumunu izlemek Bir sorunu önlemek, çözümlemek, kontrol etmek Optimum düzeyde sağlık ve bağımsızlığı kazandırmak
için uygulanır
NIC Hemşirelik Girişimleri Sınıflaması
Uygulama aşamasında gerçekleştirilecek olan girişimlerdir
Klinik karar ve bilgi temeli üzerine kurulmuş, hedef ve beklenen sonuçlara ulaşmak için hemşirenin uyguladığı bakım girişimleridir
Hemşirelik Bakımının Planlanması
Hemşire bakım verdiği hastalara yazılı bakım planı hazırlamakla yükümlüdür
Yazılı bir bakım planı; Hastanın gereksinimine göre belirlenmiş hemşirelik
tanılarını Amaç/hedef veya beklenen sonuçları Belli hemşirelik girişimlerini içerir
Hemşirelik Bakımının Planlanması
Yazılı bir bakım planı; Bakımın koordinasyonunu Bakımdaki hataların en aza indirilmesini Bakımın devamlılığını Bakımın değerlendirilmesini Verilen bakımın diğer ekip üyeleri ile paylaşılmasını Bakımın kaynaklarının belirlenmesini İşbirliğini sağlar
UYGULAMA VE DEĞERLENDİRME
SÜMEYYE ARSLAN
2012-2013
Planlanan hemşirelik bakımının uygulamaya aktarıldığı aşamadır
Planlanan bakım bireyin özbakımını güçlendirmesine imkan verdiği sürece başarılı olur
Başarılı bakım; sağlık ekibi üyeleri ve aile üyelerinin katılımıyla elde edilir
Hemşirelik Uygulama Becerileri
Bilişsel beceriler İletişim becerileri Psikomotor beceriler
Bilişsel Beceriler
Hemşirelik sürecinde eleştirel düşünme uygulamamasını içerir
Bir girişimi uygulamak eleştirel düşünme becerisini gerektirir
Daha önceki bilgi ve deneyimler kullanılmalı, kavramlar ve durumlar arasında ilişki kurulmalıdır
İletişim Becerileri
Birey ve ailesi ile güvene dayalı bir iletişim kurulmalıdır
İyi iletişim; işlemler hakkında bilgi vermeyi, bireyin emosyonel gereksinimlerini desteklemeyi, etkili eğitimi sağlar
Hemşire; bireyin sorunlarını ve gereksinimlerini, gerekli durumlarda diğer ekip üyeleri ile akıllıca ve zamanında paylaşmalıdır
Psikomotor Beceriler
Bilişsel ve motor aktivitelerin birleşimini gerektirir Hemşire; gerekli psikomotor beceriyi laboratuar
uygulamaları ile kazanmalıdır
Uygulama Süreci
Hemşirelik sürecinin uygulama aşamasına başlamadan önce hemşire bireyi ve bakım planını yeniden gözden geçirmeli, araç-gereci, çevreyi düzenlemeli, bireyi hazırlamalı, komplikasyonları önceden tahmin etmeli, önlemeli ve hemşirelik girişimlerini uygulamalıdır
Bireyin yeniden değerlendirilmesi ve bakım planının gözden geçirilmesi
Değerlendirme ne zaman olur? Hemşire birey ile her etkileşiminde değerlendirme
yapabilir Yeni elde edilen veriler doğrultusunda, bakım
planında yeni düzenlemeler yapılabilir Yeniden değerlendirme; hemşirelik girişimlerinin
bireyin sağlık düzeyine uygun olup olmadığını belirlemek için önemlidir
Yapılan değişiklikler sürecin her basamağına uygulanmalıdır
Önceliklerin Belirlenmesi
Bireyin durumu Toplanan verilerden elde edilen bilgiler Hemşirelik girişimleri için uygun kaynak ve zaman Birey, ailesi ve diğer sağlık bakım ekibi üyelerinin
görüşleri Hemşirenin bilgi ve deneyimleri
Önceliklerin Belirlenmesi ne işe yarar?
Hangi sorunun öncelikle ele alınması gerektiğini ve hangi hemşirelik girişimlerinin öncelikle uygulanması gerektiğini belirlemeye yardımcı olur
Araç gerecin düzenlenmesi ve bireyin hazırlanması
Etkili bakım verilmesini ve zamanın etkin kullanılmasını sağlar
Araç gereçler kolay ulaşılabilecek yerlere yerleştirilmelidir
Yedek malzemeler açılmadan yedekte bulundurulmalı
Sonrasında kullanılmayan malzemeler depoya kaldırılmalıdır
Araç gerecin düzenlenmesi ve bireyin hazırlanması
Çevrenin düzenlenmesi: Bireyin güvenliğini sağlar Daha etkin bakım verilmesini sağlar Bireyin bakımına katılımını sağlar
Uygulama öncesi birey rahatlatılmalı Bireyin katılımının gerektiği durumlarda ise konforu
sağlanmalıdır
Komplikasyonların önceden tahmin edilmesi ve önlenmesi
Bazı durumlar komplikasyon gelişmesini kolaylaştırır Bunu engellemek için: kapsamlı ve sürekli tanılama
Kronik hastalıklar Yaşlılıklar Özel yaş grupları
Hemşirelik Girişimlerini Uygulama
Direk bakım uygulamaları Günlük aktiviteleri gerçekleştirmede yardımcı olma Bakım verme Acil girişimlerde bulunma ve önlemler alma Danışmanlık Eğitim
Birey ile direk ilişkili olmayan bakım uygulamaları
Günlük aktiviteleri gerçekleştirmede yardımcı olma
Fizyolojik, psikolojik, temel insan gereksinimlerine yönelik olabilir
Beslenme, boşaltım, özbakım, hareket, kişisel hijyen gibi aktivitelere yardımcı olma
Bakım verme
Özel bilgi ve beceri, eleştirel düşünme ve karar vermeyi gerektirir
Pozisyon değiştirme Üriner kateterizasyon Eklem açıklığı hareketlerini uygulama Kişisel hijyen uygulamaları
Acil girişimlerde bulunma ve önlemler alma
Bireyin fizyolojik, psikolojik olarak yaşamının tehlikede olduğu durumlarda alınan önlemlerdir
İlaç uygulaması Kardiyopulmoner canlandırma Konfüze bireyi yaralanmalardan koruma
Danışmanlık
Bireye problem çözme becerilerini kazandıracak, stresle baş etme yöntemlerini kullanmada ve kişilerarası ilişkileri geliştirmesinde yardımcı olmayı içerir
Eğitim
Hemşirenin sorumluluğudur Danışmanlık ve eğitim birbiriyle yakından ilişkilidir Bireyde değişim meydana getirmek için iletişim
becerilerini kullanmayı gerektirir Danışmanlık ile; yeni tutum ve davranışlar Eğitim ile; yeni bilgi ve psikomotor beceriler
kazandırılır
Birey ile direk ilişkili olmayan bakım uygulamaları
Direk bakım uygulamalarını destekleyen aktivitelerdir
Tanı tedavi ile ilgili uygulamalarTanı işlemleri için randevu almaTanı işlemleri için hastanın hazırlığı
Değerlendirme
Bireyin gereksinimlerini karşılamaya yönelik uygulanan hemşirelik girişimlerinin etkinliği hakkında karar verme
Değerlendirmede kullanılan beceriler: Bakım standartları, normal hasta yanıtları, hemşirelik
model ve kuramları hakkında bilgiler, hemşirelik girişimlerinin etkinliğini takip edebilme yeteneği, yapılmış çalışma sonuçlarından haberdar olma
Değerlendirme Değerlendirme sürecin her aşamasında yer alır Değerlendirme yapmanın nedenleri:
Hemşirelik bakımı ile ilişkili karar vermeye yardımcı objektif-sübjektif veriler toplamak
Hemşirelik girişimlerine karşı bireyin davranışlarını değerlendirmek
Belirlenen hedefler ile bireyin yanıtlarını değerlendirmek Hangi hedeflere ulaşıldığı veya hangi sorunların
çözüldüğüne karar vermek Birey, aile, hemşire ve diğer sağlık ekibi üyelerinin sağlık
bakımı kararlarına ne derecede katıldığını belirlemek Hemşirelik bakımının kalitesini ve bireyin sağlık durumu
üzerindeki etkisini değerlendirmek
Değerlendirme Türleri
Kriterlere göre değerlendirme
Yapı değerlendirmesi İşlev değerlendirmesi Sonuç değerlendirmesi
Zamana ve sıklığa göre değerlendirme
Sürekli değerlendirme Aralıklı değerlendirme Son değerlendirme
Değerlendirme süreci
Hedefler ve beklenen hasta sonuçlarını yeniden gözden geçirme
Değerlendirmeye yönelik veri toplama Verilerin özetlenmesi ve tartışılması Verilerin kayıt edilmesi Bakım planının yeniden gözden geçirilmesi Bakım planının sona ermesi Bakım planının değiştirilmesi
1. Hedefler ve beklenen hasta sonuçlarını yeniden gözden geçirme
Hedef ve beklenen hasta sonuçları; bireyin hemşirelik uygulamalarına yanıtını değerlendirmek amacı ile uygulanır
Hedef: bireyin sağlık durumunun devamı yada hemşirelik tanısının çözümlendiğinin bir göstergesi olarak bireyde beklenen davranıştır
Beklenen hasta sonuçları: bireyin sağlık durumunda önceki yada şimdiki sağlık durumuna göre olumlu yada olumsuz sonuçlardır
2. Değerlendirmeye yönelik veri toplama
Bireyin sağlık durumuna yönelik objektif veriler toplanır
3. Verilerin özetlenmesi ve tartışılması
Bulguları yorumlamada bireyin davranışsal yanıtları ile fizyolojik belirti ve bulguları karşılaştırılır
Bakımda beklenen hasta sonuçlarına ulaşılıp ulaşılmadığını doğru belirlemek için:
Bakımda beklenen hasta sonuçlarına ulaşılıp ulaşılmadığını doğru belirlemek için:
Bireyde beklenen davranış yada cevabı tam olarak belirleyebilmek için sonuç kriterleri test edilir
Bireyin gerçek davranış ve yanıtları tanımlanır Oluşturulmuş sonuç kriterleri, gerçek davranış ve
yanıtlarla karşılaştırılır Oluşturulmuş sonuç kriterleri, gerçek davranış ve yanıtlar
arasındaki kararlılığın derecesi muhakeme edilir Eğer uzlaşma yoksa engeller nelerdir? Niçin uzlaşma
olmuyor? Sorularına yanıt aranır
Değerlendirme Sonuçları Nelerdir?
Hedefler gerçekleştirilmiştir ve ek bir uygulamaya gerek yoktur
Hedefler kısmen gerçekleştirilmiştir ve uygulamaya devam edilmelidir
Hedefler gerçekleştirilmemiştir
Hedeflere Ulaşamama Nedenleri: Verilerin eksik toplanması Bireyin sorunlarını belirlemede eleştirel düşünülmemesi Uygun olmayan tanı seçilmesi Hedeflerin gerçekçi olmaması Yanlış yöntem seçimi Planlanan girişimlerin bireye yada duruma uygun olmayışı Bireyin uygulamaya dahil edilmemesi Planlanan girişimlerin eksik uygulanması Bireyin durumunda beklenilmeyen değişikliklerin olması Bireyin uygulamalara cevabının yetersiz değerlendirilmesi Diğer sağlık ekibi üyeleri ile işbirliği yapılmaması
4. Verilerin kayıt edilmesi
Değerlendirmede en önemli bölüm kayıt ve rapor etme Doğru kararlar için doğru kayıt
Kayıt ederken her zaman aynı değerlendirme ölçüleri kullanılmalı
Yazılı hemşirelik notları, tanılama bulguları, her vardiya değişiminde hemşireler arasında paylaşılmalıdır
5. Bakım planının yeniden gözden geçirilmesi
Beklenen hasta sonuçları değerlendirilir, bakımın hedeflerine ulaşılıp ulaşılmadığına, bakım planında düzenleme yapma ihtiyacı olup olmadığına karar verilir
Varsa gerekli düzenlemeler tüm hemşirelik süreci aşamaları için yeniden yapılır
6. Bakım planının sona ermesi
Beklenen hasta sonuçlarına ve hedeflere ulaşıldığına karar verildiğinde bu konu birey ile paylaşılmalıdır
Her ikisi de hedeflere ulaşıldığını düşünüyorsa bakım planı sonlandırılır
Durum kayıt altına alınarak diğer hemşireler de bilgilendirilir
7. Bakım planının değiştirilmesi
Hedeflere ulaşılmadığı zaman etkileyen faktörlerin belirlenmesi gerekir
Bireyin genel durumunda, gereksinimlerinde ve yeteneklerindeki değişiklikler bakım planında değişiklik yapmayı gerektirir
Bakım planı değiştirildiğinde hemşirelik süreci aşamaları tekrar ele alınmalıdır
Hemşirelik Bakımının Planlanması
Yazılı bir bakım planı; Bakımın koordinasyonunu Bakımdaki hataların en aza indirilmesini Bakımın devamlılığını Bakımın değerlendirilmesini Verilen bakımın diğer ekip üyeleri ile paylaşılmasını Bakımın kaynaklarının belirlenmesini İşbirliğini sağlar
KAYIT VE RAPOR ETME
Yetkili bireyler tarafından gerektiğinde etik ve yasal açıdan kullanılan yazılı yada basılmış kanıtların kaydı olan her şeye kayıt denir
Kayıt formlarındaki temel bilgiler
Hasta kabul bilgileri, tanımlayıcı özellikler ve demografik veriler
Hemşirelik tanılaması Hemşirelik tanısı Hemşirelik bakım planı Hemşirelik bakım kayıtları ve değerlendirme Tıbbi öykü Tıbbi tanılama bulguları Tıbbi tanılar Tıbbi tedavi girişimleri
Kayıtların amaçları
İletişim Veri toplama Araştırma Eğitim Denetleme ve kontrol Maliyet hesaplama Yasal belge
Kayıtlarda yasal açıdan dikkat edilecek noktalar
Doğru, tanımlayıcı, objektif ve eksiksiz olmalı Sadece tek renk ve silinmeyen kalem kullanılmalı Kayıttaki herhangi bir kelime silinmemelidir Hatalı kayıt yapıldığında, kelimenin/cümlenin üzerine bir
çizgi çekilmeli ve ‘kayıtta hata’ yazılmalı Evrensel kısaltmalar kullanılmalı Kayıt yaparken boş satır/alan bırakılmamalı Durumun tanımlanması satır ortasında bittiğinde satır
sonuna kadar çizgi çekilmeli, alt satıra isim yazılıp imza atılmalı
Kayıtlarda yasal açıdan dikkat edilecek noktalar
Bütün sayfanın tekrar yazılması gerekiyorsa üzerine çarpı atılmalı, hemşire adını yazıp imzasını atmalı, üzerine ‘tekrar yazıldı’ diye yazmalıdır, orijinal sayfa atılmamalı, kayıtların içine eklenmelidir
Bilgisayar kayıtları için şifre gizli tutulmalıdır Kayıtlar sadece bakım veren hemşire tarafından
tutulmalıdır Tedaviler, gözlemlerle ilgili diğer kayıtlar, hemşirelik
bakımı uygulandıktan sonra tutulmalıdır Kurum politikası ve kayıt sistemi göz önünde
bulundurularak kayıt tutulmalıdır
Kaliteli kayıt ve rapor tutma için ilkeler
Gerçeklik Doğruluk Kapsamlılık Geçerlilik Organizasyon Gizlilik
Raporlar
Aktivite yada gözlemlerin özetidir
Vardiya değişim raporu Telefon raporu Transfer raporu Kaza rapor
Vardiya değişim raporu
Vardiya değişimleri için tutulan rapor
Amaç bakımda devamlılığı sağlamaktır Sözel, yazılı, teyp kaydı ve hasta başında
verilebilir
Vardiya değişim raporunda dikkat edilmesi gereken noktalar
Bireyin demografik bilgilerini verirken sadece isim, cinsiyet, tıbbi tanı ve öykü gibi genel bilgilere yer verilmeli
Bireyin sorunu ve soruna yanıtları objektif bulgular ile tanımlanmalı
Hemşirelik tanıları ve ilişkili faktörler tanımlanır Bakım ile ilişkili önemli bilgiler aile yakınları ile
paylaşılmalı, bakıma destek vermeleri sağlanır
Vardiya değişim raporunda dikkat edilmesi gereken noktalar
Taburculuk planı sürekli gözden geçirilir Bakım ve tedavi ile ilişkili olan yöntemler yada yeni
uygulanan yöntemler hemşireler ile paylaşılır Eğitim planı ve bireyin buna yanıtı tanımlanır Hemşirelik bakımı girişimleri değerlendirilir
Vardiya değişim raporunda yapılmaması gerekenler
Kayıtlarda var olan tüm demografik bilgiler tekrarlanmamalı
İyi, kötü, normal gibi genel ifadeler kullanılmamalı Tıbbi tanı ile hemşirelik tanısı birbirine karıştırılmamalı Bireyin yakınları ile ilişki kurmaktan kaçınılmamalı Uygulanan yöntemlerin ayrıntılı işlem basamakları
anlatılmamalı Vardiyaya başlayacak hemşire daha ayrıntılı bilgi
istemediği sürece detaylardan ve gereksiz ifadelerden kaçınılmalıdır
Telefon raporu
Telefonla alınan bilgiler yazılı forma kaydedilmelidir
Telefon konuşması ne zaman yapıldı? Kim yaptı? Bilgi vermek için kim aradı? Ne bilgi verildi? Hangi bilgiler alındı?
Transfer raporu
Hastalar bir klinikten bir kliniğe transfer edilirken verilen raporlardır
Bireyin adı, yaşı, hekimi, tıbbi tanısı Kısa tıbbi öykü Şimdiki sağlık durumu Şimdiki hemşirelik tanıları ve bakım planı Transfer sonrası karşılanması gereken, hastanın acil
gereksinimleri Özel uygulama gerektiren durumlar Hastanın özel bir cihaza gereksinim durumu
Kaza raporu
Sağlık bakım kurumlarında operasyon yada hasta bakımı ile uyuşmayan raporlardır
Hasta, ziyaretçi, çalışan bireyler alışılmadık durumlarla karşılaşabilir
Kaza raporları kurumdaki risk faktörlerinin belirlenmesini sağlar
Yaralanma olmasa da kaza raporları tutulmalıdır
Kaza raporu tutmada ilkeler
Kazaya şahit olan/hastayı o şekilde bulan hemşire rapora kaydedilir
Hemşire ne olduğunu kısa ve objektif terimlerle tanımlar
Hemşire olayın nedenini açıklamaya, yorumlamaya çalışmaz
Hemşire hastanın durumunu objektif olarak tanımlar Hemşire/hekim tarafından alınan önlemler rapor edilir Rapor kısa sürede ilgili birime iletilir
Kaza raporu tutmada ilkeler-ilaç hatası
İlaç hatası kısa ve doğru şekilde tanımlanmalı Hasta ile ilişkili bilgiler verilmeli Hastada oluşan yan etki/hayatı tehdit eden etkiler
belirtilmeli Hatayı yapan hemşire kaydedilmeli