GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC CÂY TIÊU MÃ SỐ MĐ05 · Bài 7: Tạo hình cơ bản cho...

DNBỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC CÂY TIÊU

MÃ SỐ: MĐ05 NGHỀ TRỒNG HỒ TIÊU

Trình độ: Sơ cấp nghề

2

TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. MÃ TÀI LIỆU: MĐ 05

3

LỜI GIỚI THIỆU Để đạt được mục tiêu tăng cường các điều kiện đảm bảo chất lượng dạy nghề, việc phát triển giáo trình phục vụ cho đào tạo nghề là rất quan trọng. Giáo trình mô đun “CHĂM SÓC CÂY TIÊU” của nghề “TRỒNG HỒ TIÊU” trình độ sơ cấp nghề được tổ chức biên soạn nhằm góp phần đạt được mục tiêu đào tạo nghề đã đặt ra. Giáo trình này là 01 trong số 07 mô đun của chương trình đào tạo nghề” TRỒNG HỒ TIÊU” trình độ sơ cấp. Trong mô đun này gồm có 09 bài dạy thuộc thể loại tích hợp. Nhóm biên soạn không ngại đi thực tế, tham vấn nông dân từ khâu xây dựng Sơ đồ phân tích nghề và viết Phiếu phân tích công việc. Thêm vào đó, chúng tôi còn phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê, các nông dân trồng tiêu giàu kinh nghiệm tại huyện Chư Sê trong suốt quá trình xây dựng và phát triển giáo trình này. Tuy đã có nhiều cố gắng cũng không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Rất mong tiếp tục nhận được ý kiến đóng góp từ các độc giả. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn:

- Ban Lãnh đạo Trường Trung học Lâm Nghiệp Tây Nguyên. - Hiệp Hội hồ tiêu Chư Sê, Huyện Chư Sê, tỉnh Gialai. - Tiến sỹ Tôn Nữ Tuấn Nam, Viện Nghiên cứu Nông Lâm nghiệp Tây

Nguyên. - Các nông dân trồng tiêu của huyện Chư Sê tham gia các hội thảo.

Đã có những ý kiến thiết thực đóng góp cho giáo trình này.

Tham gia biên soạn: 1) Nguyễn Quốc Khánh - Chủ biên 2) Nguyễn Văn Thành 3) Phạm Thị Bích Liễu

4

MỤC LỤC

ĐỀ MỤC TRANG

Bài 1: Trồng dặm 5

Bài 2: Buộc dây 7

Bài 3: Làm cỏ 9

Bài 4: Bón phân 14

Bài 5: Tưới nước 25

Bài 6: Tủ gốc 30

Bài 7: Tạo hình cơ bản cho vườn tiêu KTCB trồng bằng dây thân

33

Bài 8: Tạo hình cơ bản cho vườn tiêu KTCB trồng bằng dây lươn (kỹ thuật đôn dây tiêu)

38

Bài 9: Xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh 40

Hướng dẫn giảng dạy mô đun 43

Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập 54

Tài liệu tham khảo 62

Danh sách Ban chủ nhiệm xây dựng chương trình, biên soạn giáo trình dạy nghề trình độ sơ cấp

63

Danh sách Hội đồng nghiệm thu chương trình, giáo trình dạy nghề trình độ sơ cấp

63

5

MÔ ĐUN CHĂM SÓC CÂY TIÊU Mã số mô đun: MĐ 05

Giới thiệu mô đun: Mô đun chăm sóc cây tiêu là mô đun chuyên môn nghề, mang tính tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành cho người chăm sóc vườn tiêu. Nội dung mô đun bao gồm các công việc chăm sóc để giúp vườn tiêu sinh trưởng phát triển tốt như trồng dặm, buộc dây, làm cỏ, bón phân, tưới nước, tủ gốc, tạo hình cơ bản cho vườn tiêu KTCB trồng bằng dây thân, tạo hình cơ bản cho vườn tiêu KTCB trồng bằng dây lươn, xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh. Đồng thời mô đun này cũng trình bày hệ thống các bài tập, bài thực hành cho từng bài dạy. Học xong mô đun này, học viên sẽ thực hiện được các khâu kỹ thuật chăm sóc trên vườn tiêu.

Bài 1: TRỒNG DẶM Mã bài: MĐ05-01

Mục tiêu: - Trình bày được thời gian và kỹ thuật trồng dặm - Thực hiện được kỹ thuật trồng dặm - Ý thức học tập tích cực. - Bảo quản vật tư, dụng cụ cẩn thận - Cẩn thận và trách nhiệm khi thực hành trồng dặm trên các vườn tiêu của người dân. A. Nội dung chính: 1.Lý do phải trồng dặm - Cây giống chất lượng kém, không thích nghi với điều kiện ngoại cảnh. - Trồng không đúng kỹ thuật - Bị sâu bệnh - Gia súc phá hại. 2.Thời gian trồng dặm

6

- Đối với vườn tiêu mới trồng, sau khi trồng khoảng 1,5 – 2 tháng, tiến hành kiểm tra thường xuyên để kịp thời trồng dặm những cây chết, việc trồng dặm phải kết thúc trước mùa khô 1,5 - 2 tháng. - Đối với vườn tiêu từ năm thứ hai trở đi, xử lý hố vào mùa khô, đến đầu mùa mưa khi đất đủ ẩm cần trồng dặm những cây chết, cây còi cọc, sinh trưởng kém. - Với vườn tiêu kinh doanh, nếu cần phải trồng dặm thường bà con nông dân thường dùng dây lươn ươm trong túi bầu để dặm. - Trường hợp những cây bị chết do nấm bệnh, phải nhổ tận rễ và tiêu hủy. Sau đó xử lý đất và phơi ải để diệt trừ mầm mống sâu bệnh. Sau khi xử lý ít nhất 6 tháng, mới nên trồng dặm lại. 3.Kỹ thuật trồng dặm - Chuẩn bị cây dự trữ để dặm - Chọn cây cùng giống để dặm - Nếu trồng dặm trong năm trồng mới thì chỉ cần móc lỗ và trồng dặm lại trên những hố có cây chết, các năm sau thực hiện các công việc đào hố, bón lót, trộn phân, đắp mô như trồng mới.

Hình 5.1 Trồng dặm

- Chăm sóc tốt để cây trồng dặm sinh trưởng khỏe đuổi kịp các cây khác, làm cho vườn cây mau đồng đều.

7

B. Câu hỏi và bài tập thực hành Bài tập 1: Trồng dặm năm trồng mới Bài tập 2: Trồng dặm năm thứ 2 trở đi C. Ghi nhớ: Một số nội dung trọng tâm cần chú ý: - Cần xử lý kỹ các hố có cây bị bệnh trước khi trồng dặm lại. - Công việc trồng dặm cần phải được thực hiện sớm. - Lựa cây cùng giống để trồng dặm - Chăm sóc tốt cho cây trồng dặm.

Bài 2: BUỘC DÂY Mã bài: MĐ05-02

Mục tiêu: - Nêu được tác dụng của việc buộc dây cho vườn tiêu. - Trình bày được kỹ thuật buộc dây cho vườn tiêu - Thực hiện được kỹ thuật buộc dây cho vườn tiêu - Ý thức học tập tích cực. - Có ý thức trách nhiệm cao khi thực hành công việc buộc dây tại các vườn tiêu của người dân. A. Nội dung chính: 1. Tác dụng: + Giúp cho rễ tiêu bám chắc vào trụ. + Rễ bám chắc vào trụ thì mới cho ra các cành quả, vì nếu không buộc kịp thời cành tược buông thõng ra ngoài, dây sẽ ốm yếu không ra cành quả được. + Các dây thân chính phân bố đều quanh trụ. 2. Vật liệu buộc: dây nilon mềm

8

Hình 5.2 Dây buộc

3. Kỹ thuật buộc: + Dây thân lên đến đâu phải buộc đến đó. + Thường 7 ngày phải buộc 1 lần.

Hình 5.3 Buộc thân dây tiêu vào trụ gỗ

9

Hình 5.4 Buộc thân dây tiêu vào trụ đúc bê tông

B. Câu hỏi và bài tập thực hành: Bài tập: Buộc dây C.Ghi nhớ: Một số nội dung trọng tâm cần chú ý: - Cần buộc dây thường xuyên và kịp thời - An toàn lao động, cẩn thận khi leo thang

Bài 3: LÀM CỎ Mã bài: MĐ05-03

Mục tiêu: - Nêu được tác hại của cỏ dại - Kể được các biện pháp phòng trừ cỏ dại - Thực hiện được các biện pháp diệt trừ cỏ dại và thu gom, xử lý cỏ dại. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi làm cỏ trong gốc tiêu và khi sử dụng thuốc hóa học để diệt cỏ trên vườn tiêu thực hành.

10

A.Nội dung chính: 1.Một số loài cỏ dại phổ biến trên vườn tiêu - Các loài cỏ hàng năm như cỏ mực, cỏ xước, cỏ bợ, cỏ ngọt, cỏ hôi, cỏ sữa…

Cỏ mực Cỏ xước Cỏ hôi

Hình 5.5 Cỏ mực, cỏ xước, cỏ hôi - Các loài cỏ lâu năm như cỏ tranh, cỏ gấu, cỏ gừng, cỏ gà…những loài cỏ này có đặc tính sinh sản vô tính nên rất khó tiêu diệt.

Hình 5.6 Cỏ tranh Hình 5.7 Cỏ gấu

11

Cỏ gừng Cỏ gà

Hình 5.8 Cỏ gừng và cỏ gà 2.Tác hại của cỏ dại Cạnh tranh về dinh dưỡng, ánh sáng, nước đối với cây tiêu, làm cho cây tiêu sinh trưởng phát triển kém. 3.Các biện pháp phòng trừ cỏ dại 3.1Các biện pháp hạn chế cỏ dại - Trước khi trồng, đất cần được khai hoang cày bừa kỹ, sau đó tiến hành xử lý, thu gom dọn sạch cỏ dại cũng như các cơ quan sinh sản của cỏ như thân ngầm, cành, thân phơi khô rồi đốt. - Dùng rơm rạ, thân lá thực vật che phủ mặt đất. - Trồng xen, trồng cây phủ đất để hạn chế cỏ dại - Hạn chế sự xâm nhập cơ giới của cỏ dại vào vườn tiêu: + Không dùng các loại cỏ có khả năng sinh sản vô tính để làm vật liệu tủ gốc. + Không sử dụng các loại cỏ sinh sản vô tính, các loại cỏ đã ra hoa làm chất độn chuồng và bón cho vườn tiêu. 3.2 Các biện pháp diệt trừ cỏ dại 3.2.1 Diệt trừ bằng biện pháp thủ công

12

- Dùng cuốc xới xáo, số lần xới nhiều hay ít tùy thuộc vào lượng cỏ dại nhiều hay ít và mức độ sinh trưởng của cỏ dại mạnh hay yếu.

Hình 5.9 Làm cỏ

- Nhổ cỏ bằng tay. - Dùng máy cắt cỏ hoặc phát cỏ: vào mùa mưa, với những vườn tiêu trồng trên đất dốc, tiến hành cắt hoặc phát cỏ thấp trên hàng, cách mặt đất 5 – 7 cm để tạo thành thảm phủ, hạn chế xói mòn rửa trôi. Cỏ gần gốc tiêu phải nhổ bằng tay.

Hình 5.10 Làm sạch cỏ trong gốc và để cỏ trên băng trong mùa mưa

13

Lưu ý: Khi xới xáo, làm cỏ cho vườn tiêu không được làm ảnh hưởng đến bộ rễ của cây tiêu. 3.2.2 Diệt trừ bằng thuốc hóa học - Có thể dùng một số loại thuốc có gốc Glyphosat như Glyphosan, Helosat, Roundup, clean-up, Viphosat… để diệt trừ một số loài cỏ khó diệt, sinh sản vô tính như cỏ tranh, cỏ gấu… - Đây là những loại thuốc có tác động lưu dẫn, do vậy sau khi phun thuốc sẽ xâm nhập vào bên trong thân qua bộ lá rồi di chuyển đến tất cả các bộ phận của cây kể cả hệ thống thân ngầm dưới đất nên hiệu quả diệt trừ rất cao. - Loại thuốc trừ cỏ có thể diệt trừ được rất nhiều loại cỏ, kể cả các loại cây trồng nếu trong quá trình phun để dung dịch thuốc bám dính vào các bộ phận xanh của cây. - Nên phun thuốc vào thời điểm cỏ sinh trưởng mạnh, có nhiều lá xanh, chồi non (cỏ tranh cao 25 – 30 cm, cỏ gấu cao 10 – 15 cm). - Không nên phun thuốc trong điều kiện khô hạn, đất ngập nước. - Trong thực tế người trồng tiêu thường chỉ sử dụng thuốc trừ cỏ để phun trước khi trồng, nếu khu đất có quá nhiều cỏ khó diệt. - Sau khi đã trồng tiêu thì việc sử dụng thuốc diệt cỏ cần hết sức cẩn thận, tuyệt đối không được để dung dịch thuốc bám dính gây hại cho cây tiêu, nên: + Che chắn cây tiêu khi phun thuốc + Sử dụng áp lực phun thấp + Không phun khi có gió lớn 4. Thu gom và xử lý cỏ dại: Cỏ dại sau khi làm xong bằng các biện pháp thủ công: - Không để thành đống, không để trong gốc tiêu, không để khô rồi đốt. - Rải mỏng cỏ trên hàng hoặc trên băng trong vườn tiêu. B. Câu hỏi và bài tập thực hành: Bài tập 1: Làm cỏ Bài tập 2: Thu gom và xử lý cỏ dại C.Ghi nhớ: Một số nội dung trọng tâm cần chú ý:

14

- Cỏ gần gốc tiêu phải nhổ bằng tay. - Không được làm ảnh hưởng đến rễ cây tiêu. - Cần hết sức cẩn thận khi sử dụng thuốc diệt cỏ trong vườn tiêu, khi sử dụng cần chú ý đến liều lượng, nồng độ, loại thuốc và không được để dung dịch thuốc bám dính vào cây tiêu.

Bài 4: BÓN PHÂN Mã bài: MĐ05-04

Mục tiêu: - Trình bày được nhu cầu dinh dưỡng của cây tiêu - Mô tả và nhận biết được một số biểu hiện thiếu dinh dưỡng của cây tiêu - Nêu được loại phân, lượng phân và cách bón phân cho tiêu - Thực hiện kỹ thuật bón phân cho vườn tiêu - Ý thức học tập tích cực. - Bảo quản, vật tư phân bón tốt, không lãng phí - Có tinh thần trách nhiệm khi thực hành bón phân tại các vườn tiêu của người dân tại địa phương. A.Nội dung chính: 1.Nhu cầu dinh dưỡng của cây Hồ tiêu - Đối với cây tiêu thì nhu cầu về đạm và kali cao hơn rất nhiều so với lân. - Ngoài ra một số nguyên tố dinh dưỡng khác như Ca, Mg cây tiêu cũng cần với một lượng rất lớn, còn cao hơn cả lân. 2.Một số biểu hiện thiếu dinh dưỡng trên cây Hồ tiêu - Thiếu đạm: + Làm cây sinh trưởng chậm, cành, chồi ít, lá có màu xanh nhạt và vàng. Nếu thiếu trầm trọng, toàn bộ lá của trụ tiêu bị vàng, đầu ngọn bị khô chết, lá bị rụng.

15

Hình 5.11a và 5.11 b Thiếu đạm

+ Nếu bón đạm quá nhiều và không cân đối với các nguyên tố dinh dưỡng khác dễ làm cho cây tiêu bị lốp, cây ra nhiều lá mà ít ra hoa, quả, khả năng chống chịu với điều kiện ngoại cảnh bất lợi và sâu bệnh giảm. + Ngoài ra nếu bón thừa đạm còn làm cho tiêu chín muộn, ảnh hưởng tới phẩm chất của hồ tiêu thương phẩm. - Thiếu lân: + Triệu chứng thiếu lân rõ ràng rất ít khi xuất hiện và cũng rất khó nhận biết. + Trong trường hợp cây tiêu bị thiếu lân nghiêm trọng biểu hiện ở sự sinh trưởng còi cọc của cây.

Hình 5.12 Thiếu lân

16

- Thiếu kali:

Hình 5.13a và 5.13b Thiếu Kali

+ Triệu chứng thiếu kali biểu hiện trên đầu các mép lá trưởng thành có màu vàng và xuất hiện các đốm chết hoại, màu xám, giòn. + Vết hoại chết thường có hình chữ V ở đầu mép lá. Đây là hiện tượng cháy đầu ngọn lá. - Thiếu Ca: + Hiện tượng thiếu canxi xảy ra trên các lá thành thục, phần dưới trụ tiêu thường ảnh hưởng nặng hơn phần tán trên cao.

Hình 5.14a và 5.14 b Thiếu Canxi

+ Trên lá xuất hiện các vệt úa vàng từ một bên hay cả hai bên phiến lá gần phía cuống lá hoặc đoạn giữa lá. + Các vệt úa vàng này đi vào phía trong gân chính, tiếp đến lá sự hoại tử.

17

+ Các vết hoại tử rất nhỏ nằm rải rác giữa các gân lá, mặt trên hay mặt dưới lá. + Lá rụng trước khi các vết hoại tử này phát triển mạnh. - Thiếu Mg: + Hiện tượng thiếu Mg xuất hiện đầu tiên trên các lá già sau đó mới lan sang các lá non hơn.

Hình 5.15a, 5.15b và 5.15c Thiếu Mg

+ Khi thiếu Mg, phiến lá có màu úa vàng trong khi gân chính vẫn xanh. + Nếu thiếu nặng lá bị rụng đồng loạt, các cành trơ trụi lá, chỉ còn một ít lá non không bị ảnh hưởng. - Thiếu S: làm cho các lá non có màu trắng. 3.Các loại phân thường sử dụng cho cây Hồ tiêu - Phân hữu cơ: Phân chuồng ủ hoai mục, phân hữu cơ vi sinh, vỏ quả cà phê ủ với nấm Trichoderma…

18

Hình 5.16 Phân hữu cơ

- Phân hóa học: Phân đơn: + Phân đạm: Urê (46%N), S.A (21%N)

Hình 5.17 Phân Urê

19

Hình 5.18 phân S.A

+ Phân lân: Lân nung chảy (14-16% P2O5), Lân super (16-18% P2O5)

Hình 5.19 Lân Super

20

Hình 5.20 Lân nung chảy + Phân kali: Kali clorua (60% K2O)

Hình 5.21 Phân Kali clorua

+ Phân phức hợp: phân NPK 16 – 16 – 8, 16 – 8 – 16

Hình 5.22 Phân phức hợp

21

- Phân bón lá: sử dụng các loại phân bón lá có chứa các nguyên vi lượng như Zn, B, Mo... để phun. - Vôi bột 4.Lượng phân bón - Phân hữu cơ: 30 – 40 m3/ha/năm - Vôi: 500 kg/ha/năm - Phân hóa học: + Định lượng phân bón hóa học cho hồ tiêu (kg/ha/năm)

Năm Phân NPK(kg/ha/năm) Phân đơn (kg/ha/năm)

Loại Liều lượng Urê S.A Lân nung chảy hoặc lân Super

Kcl

Trồng mới Năm 2 Năm 3

Kinh doanh

16-16-8 16-16-8 16-16-8 16-8-16

400-500 1000-1200 1600-1800 2200-2500

150 350 550 650

50 150 250 300

1000 1000 1000 1000

35 170 500 600

+ Định lượng phân bón hóa học cho hồ tiêu (g/trụ/năm)

Năm Phân NPK(g/trụ/năm) Phân đơn (g/trụ/năm)

Loại Liều lượng Urê S.A Lân nung chảy hoặc lân Super

Kcl

Trồng mới Năm 2 Năm 3

Kinh doanh

16-16-8 16-16-8 16-16-8 16-8-16

200-250 500-600 800-900

1100-1250

75 175 275 325

25 75 125 150

500 500 500 500

17,5 85 250 300

5.Cách bón - Bón phân hữu cơ: + Phân hữu cơ được rải trên mặt đất, xung quanh gốc rối dùng cỏ rác tủ lên. Hoặc rạch nhẹ rãnh, sâu 5 – 10 cm, xung quanh tán tiêu, rải phân và lấp đất.

22

Hình 5.23 Bón phân hữu cơ

+ Không được đào rãnh sâu quanh gốc để bón phân làm tổn thương bộ rễ tiêu. - Bón vôi: rải đều vôi trên mặt đất, xung quanh tán tiêu hoặc ủ chung với phân chuồng rồi mới đem bón. - Bón lân: rải đều lân trên mặt đất, xung quanh tán tiêu. Phân hữu cơ, phân lân, vôi được bón toàn bộ một lần vào đầu mùa mưa. - Bón Đạm và Kali: + Phân Urê, S.A và Kali được chia ra bón làm 3 – 4 lần, vào các thời kỳ sau thu hoạch, ra hoa và nuôi trái. + Trước khi bón phân phải làm sạch cỏ, khi bón đất phải đủ ẩm, rải phân lên mặt đất xung quanh tán, dùng cuốc xăm xới nhẹ để lấp phân vào đất. + Khi rạch rãnh hoặc xăm xới cần hết sức cẩn thận để không làm đứt rễ tiêu.

23

Hình 5.24 Rạch rãnh

Hình 5.25 bón phân hóa học

+ Tại một số địa phương, vào mùa mưa bà con nông dân khi bón phân hóa học cho vườn tiêu thường không rạch rãnh vì dễ gây tổn thương rễ tiêu, tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập, mà chỉ rải phân trên mặt đất xung quanh tán, nếu không gặp mưa thì tưới nước để phân tan và ngấm hết vào đất hoặc hòa phân ra nước để tưới là những biện pháp có hiệu quả rất tốt.

24

- Phân bón lá: + Được phun làm nhiều lần để cung cấp thêm các nguyên tố đa vi lượng để cây ra hoa quả tập trung, không bị rụng, gié dài, quả to… + Nếu phun trong mùa khô, phải phun ngay sau khi tưới.

Hình 5.26 Phun phân bón lá

+ Khi phun phải đúng liều lượng và nồng độ hướng dẫn trên bao bì để tránh cháy lá và rụng gié do nồng độ quá cao. + Phun vào thời điểm trời mát. B. Câu hỏi và bài tập thực hành: Bài tập 1: Bón phân hữu cơ Bài tập 2: Bón phân hóa học Bài tập 3: Phun phân bón lá C.Ghi nhớ: Một số nội dung trọng tâm cần chú ý: - Không đào rãnh quanh gốc để bón phân cho tiêu vì gây đứt rễ tiêu - Lượng phân bón được rải đều - Bón không sót trụ - Không phun phân bón lá vào thời điểm trời nắng gắt

25

- Phun đúng liều lượng và nồng độ hướng dẫn - Khi bón phân cần bón đầy đủ và cân đối giữa các loại phân, kết hợp sử dụng giữa phân chuồng và các loại phân khoáng khác. - Việc bón phân cho vườn tiêu mang yếu tố thời vụ, khi bón cần chú ý đến điều kiện thời tiết và giai đoạn sinh trưởng phát triển của vườn cây.

Bài 5: TƯỚI NƯỚC Mã bài: MĐ05-05

Mục tiêu: - Trình bày được kỹ thuật tạo bồn - Nêu được các phương pháp tưới và chế độ tưới nước cho vườn tiêu - Thao tác sửa bồn và tưới nước cho vườn tiêu - Ý thức học tập tích cực - Bảo quản vật tư, máy móc, thiết bị tốt - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hành công việc tưới nước trên vườn tiêu của người dân. A.Nội dung chính: 1.Tạo bồn chứa nước tưới

Hình 5.27 Bồn chứa nước tưới cho tiêu trồng trên trụ gạch

26

- Bồn chứa nước tưới phải được làm sớm ngay từ năm trồng mới, năm sau được mở rộng thêm, khi vườn tiêu vào kinh doanh thì hàng năm cần tiến hành vét bồn. - Kích thước bồn : sâu 15 – 20 cm, bao quanh trụ tiêu.

Hình 5.28 Bồn chứa nước tưới cho tiêu trồng trên trụ đúc bê tông

- Trên đất dốc phải làm bồn chứa nước tưới theo đường đồng mức thành bậc thang để chống xói mòn.

Hình 5.29 Tạo bồn tưới nước theo bậc thang

2. Tác dụng của tưới nước

27

- Nâng cao tỉ lệ sống khi mới trồng và giúp cho vườn tiêu sinh trưởng phát triển tốt. - Nâng cao năng suất và chất lượng hạt tiêu. - Chuẩn bị tốt cho lượng mầm hoa năm sau. 3.Các phương pháp và chế độ tưới 2.1 Các phương pháp tưới - Tưới gốc: Hệ thống đường ống tưới chính được lắp đặt ngầm trong đất. + Ưu điểm: chi phí thiết bị thấp, dễ áp dụng nên rất phổ biến ở các vùng trồng tiêu + Nhược điểm: tốn nhân công, dễ bị xói mòn

Hình 5.30 Hệ thống ống tưới chính được lắp đặt ngầm dưới đất

28

Hình 5.31 Hệ thống ống tưới lưu động

- Tưới nước tiết kiệm: hệ thống ống tưới được lặp đặt cố định trên vườn cây, lượng nước tưới được kiểm soát và được đưa đến từng cây.

Hình 5.32 Tưới nước tiết kiệm

Đây là một hình thức tưới đang được khuyến cáo. + Ưu điểm: tiết kiệm nước, nhân công, không gây xói mòn rửa trôi. + Nhược điểm: chi phí lắp đặt ban đầu cao 2.2 Chế độ tưới: - Lượng nước tưới và chu kỳ tưới:

29

Loại vườn Đất Bazan Đất cát pha

Lượng nước (lít/trụ)

Chu kỳ tưới (ngày)

Lượng nước (lít/trụ)

Chu kỳ tưới (ngày)

Tiêu trồng mới

Tiêu KTCB Tiêu KD

30 – 40 60 – 80

100 - 120

10 – 15 10 – 15 20 - 25

20 – 30 40 – 50 80 - 100

7 – 10 7 – 10

10 – 15

- Lưu ý: + Với tiêu trồng trên trụ xây bằng gạch, mật độ 1100 trụ/ha thì lượng nước tưới tăng gấp 3 lần cho mỗi trụ. + Với tiêu trồng mới và tiêu KTCB: Tưới suốt mùa khô cho đến khi có mưa. Trong năm trồng mới vào mùa mưa, nếu gặp tiểu hạn (nắng hạn kéo dài) cũng phải tưới nước cho vườn tiêu. + Tiêu kinh doanh: tưới vào mùa khô khi cây đang nuôi quả, sau khi thu hoạch xong tưới 1 – 2 đợt kết hợp bón phân, sau đó ngừng tưới nước. Khi tiêu chuẩn bị ra hoa, đậu quả, nếu lượng mưa nhỏ cần phải tưới bổ sung cho vườn tiêu. B. Câu hỏi và bài tập thực hành Bài tập 1: Tạo bồn chứa nước tưới cho vườn tiêu năm 2 Bài tập 2: Sửa bồn chứa nước tưới cho vườn tiêu kinh doanh. Bài tập 3. Tưới nước C. Ghi nhớ: Một số nội dung trọng tâm cần chú ý: - Khi tạo bồn và sửa bồn không làm tổn thương rễ cây tiêu. - Lượng nước tưới phải đủ theo từng loại vườn, từng loại trụ. - Nhu cầu nước của cây tiêu rất lớn, việc tưới nước cho tiêu trong mùa khô là một biện kỹ thuật quan trọng có ảnh hưởng rất lớn tới sự sinh trưởng, phát triển và năng suất của vườn tiêu. - Số lần tưới, lượng nước tưới, chu kỳ tưới phụ thuộc vào tuổi vườn cây, các biện pháp kỹ thuật canh tác khác và điều kiện tự nhiên của từng địa phương.

30

Bài 6: TỦ GỐC Mã bài: MĐ05-06

Mục tiêu: - Trình bày được tác dụng, thời vụ và kỹ thuật tủ gốc cho vườn tiêu - Thực hiện được kỹ thuật tủ gốc cho vườn tiêu - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hành tủ gốc tại các vườn tiêu của người dân tại địa phương. A. Nội dung chính: 1.Tác dụng của tủ gốc - Giữ ẩm - Hạn chế cỏ dại - Tăng hàm lượng mùn và hàm lượng dinh dưỡng cho đất - Vườn tiêu được tủ gốc tốt sẽ tiết kiệm được chi phí tưới, đặc biệt là ở những nơi có mùa khô hạn kéo dài và nguồn nước tưới khan hiếm như khu vực Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. - Khi tủ gốc giữ ẩm cho vườn tiêu cần tận dụng những nguyên liệu sẵn có tại địa phương để giảm chi phí. 2.Thời vụ tủ gốc - Tiến hành tủ gốc giữ ẩm vào cuối mùa mưa, đầu mùa khô. - Ngay sau khi trồng mới xong có thể tiến hành tủ gốc ngay để đề phòng các tiểu hạn (nắng hạn kéo dài trong mùa mưa). 3.Nguyên liệu tủ gốc Sử dụng các loại nguyên liệu sẵn có tại địa phương như rơm rạ, vỏ ngô, trấu lúa, thân lá cây đậu đỗ, cỏ, rác, cây phân xanh,…để tủ gốc cho vườn tiêu.

31

Hình 5.33 Tủ gốc bằng cỏ rác

Hình 5.34 Tủ gốc bằng rơm rạ

32

Hình 5.35 Tủ gốc bằng trấu lúa

Hình 5.36 Tủ gốc bằng bằng vỏ ngô

4.Kỹ thuật tủ gốc Tủ dày 10 - 15cm, cách gốc 15 – 20 cm, rải đều mặt bồn. B. Câu hỏi và bài tập thực hành Bài tập: Tủ gốc

33

C. Ghi nhớ: Một số nội dung trọng tâm cần chú ý: - Tủ gốc giữ ẩm kịp thời - Không tủ quá sát gốc tiêu - Sử dụng nguyên liệu sẵn có, chi phí thấp

Bài 7: TẠO HÌNH CƠ BẢN CHO VƯỜN TIÊU KTCB TRỒNG BẰNG DÂY THÂN

Mã bài: MĐ05-07 Mục tiêu: - Trình bày được kỹ thuật tạo hình cho vườn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây thân - Thực hiện được kỹ thuật tạo hình cho vườn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây thân. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hành tạo hình cơ bản cho vườn tiêu trồng bằng dây thân tại các vườn tiêu của người dân tại địa phương. A.Nội dung chính: 1.Tác dụng của việc tạo hình - Tạo cho cây tiêu có bộ khung tán to, khỏe, vững chắc. - Các dây thân chính cân đối. - Hệ thống cành quả nhiều và phân bố đều quanh trụ. 2. Kỹ thuật tạo hình cơ bản cho vườn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây thân. * Cắt dây thân chính: - Khoảng 12-14 tháng sau khi trồng, khi dây tiêu bám trên trụ cao khoảng 1,5- 1,6m, cắt ngang dây tiêu. - Vị trí cắt dây cách gốc 25 – 30cm, vết cắt liền, không được để bong dây ra khỏi trụ.

34

- Phần dây thân phía trên sau khi cắt được cắt thành các hom tiêu 5 mắt để nhân giống.

Hình 5.37 Tiêu trồng bằng hom thân trước khi cắt dây tạo hình

Hình 5.38 Tiêu trồng bằng hom thân sau khi cắt dây tạo hình

35

- Trong trường hợp không có nhu cầu lấy hom nhân giống thì khi các dây thân bám trên trụ cao khoảng 80 – 100cm, có khoảng 5-6 cành quả/1 dây thân, cắt bỏ phần ngọn tiêu có mang 1-2 cành quả. Sau khi cắt ngọn, nếu trên trụ tiêu vẫn chưa có đủ số dây thân chính thì sau khi dây thân mới có 3-5 cành quả tiếp tục cắt ngọn lần thứ hai. - Cắt dây thân chính vào ngày khô ráo, không cắt vào ngày trời âm u, mưa dầm vì dễ phát sinh các loại bệnh hại tiêu. - Trước khi cắt dây thân chính nếu phát hiện trên vườn có các dây tiêu có biểu hiện bị nhiễm virut (xoắn lá, rụt ngọn) thì cần nhổ bỏ và đem ra khỏi vườn để đề phòng lây lan. * Phân bố lại dây thân chính trên trụ: - Từ các đốt dưới vết cắt phát sinh lên các dây thân chính, giữ lại các dây thân chính khỏe mạnh phân bố đều quanh trụ làm bộ khung chính, vặt bỏ các mầm dây thân còn lại. - Số lượng dây thân để làm bộ khung dây chính phụ thuộc vào kích thước trụ: + Trụ bê tông: 5 -7 dây thân/trụ + Trụ xây gạch: 30 - 40 dây thân /trụ + Trụ sống: 6 - 8 dây thân /trụ * Buộc dây tiêu vào trụ: - Tiến hành làm thường xuyên, cả trước và sau khi cắt tạo hình. - Không được buộc quá chặt, mắt dây tiêu phải áp sát vào trụ, các dây thân chính phân bố đều quanh trụ. - Nếu trồng tiêu trên trụ sống, toàn bộ các dây thân được buộc vào trụ tạm trong năm đầu tiên sau khi trồng.

36

Hình 5.39 Năm đầu tiên cho tiêu leo lên trụ tạm

- Sau khi cắt tạo hình xong, các dây thân mới phát sinh được tiếp tục buộc vào trụ tạm, chỉ buộc 1-2 dây thân mới vào cây trụ sống, vặt bỏ các mầm dây thân còn lại. - Không được để quá nhiều dây thân bám vào trụ sống khi trụ còn nhỏ vì sẽ làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây trụ sống.

Hình 5.40 Sau khi cắt tạo hình, các dây thân mới phát sinh được tiếp tục

buộc vào trụ tạm, chỉ buộc 1-2 dây thân mới vào trụ cây sống Sau 2 năm, khi cây trụ sống đã lớn, buộc cố định cây trụ tạm vào cây trụ sống, chuyển dần dây tiêu trên trụ tạm qua trụ sống.

37

Hình 5.41 Sau 2 năm, khi cây trụ sống đã lớn, buộc cây trụ tạm vào cây trụ

sống * Hãm ngọn và xén tỉa định kỳ: Khi dây tiêu leo lên hết chiều cao trụ hoặc đạt độ cao 3,5m ở trụ sống thì hãm ngọn và xén tỉa định kỳ.

Hình 5.42 Hãm ngọn khi cây tiêu leo hết chiều cao trụ

38

B. Câu hỏi và bài tập thực hành Bài tập: Tạo hình cơ bản cho vườn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây thân C. Ghi nhớ: Một số nội dung trọng tâm cần chú ý: - Khi gỡ dây tiêu ra khỏi trụ phải thật cẩn thận, tránh làm xây xát, gãy dập. - Không để quá nhiều dây thân bám vào trụ sống khi cây còn nhỏ.

Bài 8: TẠO HÌNH CƠ BẢN CHO VƯỜN TIÊU KTCB TRỒNG BẰNG DÂY LƯƠN

(KỸ THUẬT ĐÔN DÂY TIÊU) Mã bài: MĐ05-08

Mục tiêu: - Trình bày được kỹ thuật đôn dây tiêu. - Thực hiện được kỹ thuật đôn dây tiêu. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hành đôn dây tiêu tại các vườn tiêu của người dân tại địa phương. A.Nội dung chính: 1.Tác dụng: -Tạo hình cơ bản cho vườn tiêu KTCB trồng bằng dây lươn (kỹ thuật đôn dây tiêu) là một biện pháp kỹ thuật đặc thù và bắt buộc, biện pháp này chỉ áp dụng trên vườn tiêu trồng bằng dây lươn để nhằm đưa hệ thống cành quả xuống thấp phía dưới gốc trụ tiêu. - Biện pháp kỹ thuật này mang tính thời vụ, nó được thực hiện trên vườn tiêu sau khi trồng mới khoảng 12 – 14 tháng. 2. Thời gian đôn: khoảng 12 – 14 tháng sau trồng, khi tiêu bám trên trụ cao khoảng 1,4 – 1,5m, các dây tiêu đã có 2 – 3 cành quả ở ngọn. 3. Kỹ thuật đôn: + Gỡ dây thân chính xuống, phải cẩn thận, không được làm xây xát, gẫy dập thân tiêu.

39

+ Loại bỏ các dây tiêu yếu ớt, không mang cành quả. + Cắt bỏ hết lá ở phần gốc của các dây thân chính có mang cành quả. + Đào rãnh sâu 15 - 20cm, rộng 15 – 20 cm chung quanh trụ tiêu, cách gốc tiêu 20 – 25 cm, không làm ảnh hưởng đến bộ rễ tiêu.

Hình 5.43 Tiêu hom lươn sau một năm trồng

Hình 5.44 Cắt bỏ hết lá ở phần thân được chôn vào đất

Hình 5.45 Cây tiêu sau khi đôn dây

+ Khoanh tròn phần dây thân đã cắt hết lá vào rãnh, chừa đoạn ngọn dây có mang lá và cành quả buộc áp vào trụ tiêu. + Lấp một lớp đất mỏng để khoanh dây tiêu đã được đôn nằm cố định trong đất. Không nên lấp đất dày, kết hợp bón phân chuồng khi vừa đôn dây dễ làm chết dây tiêu vừa đôn. + Khoảng 2 – 3 tuần, sau khi các đốt của khoanh dây được đôn ra rễ mới được vun gốc và bón phân. B. Câu hỏi và bài tập thực hành Bài tập: Tạo hình cơ bản cho vườn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây lươn (kỹ thuật đôn dây tiêu) C. Ghi nhớ: Một số nội dung trọng tâm cần chú ý:

40

- Không lấp đất quá dầy kết hợp bón phân chuồng khi mới đôn. - Gỡ dây tiêu ra khỏi trụ phải nhẹ nhàng, cẩn thận và phải gỡ từ dưới lên

Bài 9: XÉN TỈA CHO VƯỜN TIÊU KINH DOANH Mã bài: MĐ05-09

Mục tiêu: - Trình bày được kỹ thuật xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh. - Thực hiện được kỹ thuật xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hành xén tỉa tại các vườn tiêu kinh doanh của người dân tại địa phương. A.Nội dung chính: 1. Tác dụng - Xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh là khâu kỹ thuật quan trọng nhằm loại bỏ các cành không hiệu quả trên cây tiêu. - Biện pháp kỹ thuật này được thực hiện thường xuyên trong năm, nhưng chủ yếu là vào mùa mưa. 2. Thời gian cắt tỉa: - Thường được thực hiện 2 – 3 lần/năm - Thực hiện vào các ngày khô ráo 3. Kỹ thuật xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh - Tỉa bỏ tất cả các dây thân, dây lươn, cành quả mọc cách mặt đất 15 – 20cm. - Các dây lươn mọc dưới gốc tiêu nếu để làm giống thì buộc các dây lươn khỏe mạnh vào một trụ tạm bên cạnh gốc tiêu, nếu không để làm giống thì cắt bỏ. - Tỉa bỏ các cành ác yếu ớt, cành tăm nhớt… - Tỉa bỏ các dây thân mọc ngoài bộ tán tiêu, các dây lươn mọc quá dài ở đỉnh trụ.

41

Hình 5.46 Tỉa bỏ các cành mọc sát đất

Hình 5.47 Cắt bỏ dây thân mọc ngoài bộ tán

42

Hình 5.48 Buộc dây lươn vào trụ tạm bên cạnh để lấy giống

B. Câu hỏi và bài tập thực hành Bài tập: Xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh C. Ghi nhớ: Một số nội dung trọng tâm cần chú ý: - Khi xén tỉa thời tiết phải nắng ráo - Dụng cụ xén tỉa phải sắc bén

43

HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN I.Vị trí, tính chất của mô đun:

- Vị trí: Mô đun ”Chăm sóc” là mô đun chuyên môn nghề trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp của nghề ”Trồng Hồ tiêu”; được giảng dạy trước các mô đun chuẩn bị trồng tiêu, trồng trụ, sản xuất cây con từ luống hoặc sản xuất cây con từ bầu, trồng tiêu và được học sau các mô đun phòng trừ sâu bệnh hại tiêu, thu hoạch, sơ chế và bảo quản. Mô đun ”Chăm sóc” cũng có thể giảng dạy độc lập theo yêu cầu của người học.

- Tính chất: Chăm sóc là mô đun tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành và là một mô đun bắt buộc của nghề trồng Hồ tiêu trình độ sơ cấp; Mô đun này có thể tổ chức giảng dạy tại hội trường, nhà văn hóa, vườn ươm giống, vườn tiêu... II. Mục tiêu của mô đun: - Kiến thức: + Trình bày được thời gian và kỹ thuật trồng dặm + Trình bày được tác dụng và kỹ thuật buộc dây + Nêu được tác hại của cỏ dại và kể ra được các biện pháp phòng trừ cỏ dại. + Trình bày được loại phân, lượng phân, thời điểm và kỹ thuật bón phân cho vườn tiêu + Trình bày được kỹ thuật tạo bồn chứa nước tưới, tác dụng của tưới nước, phương pháp tưới và chế độ tưới nước + Trình bày được tác dụng, thời vụ và kỹ thuật tủ gốc cho vườn tiêu + Trình bày được kỹ thuật tạo hình cơ bản cho vườn tiêu KTCB trồng bằng dây thân và dây lươn. + Trình bày được kỹ thuật xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh - Kỹ năng: + Thao tác trồng dặm + Thực hiện được kỹ thuật buộc dây + Thực hiện được các biện pháp diệt trừ cỏ dại và thu gom, xử lý cỏ dại + Thao tác bón phân cho vườn tiêu + Thực hiện kỹ thuật tạo bồn và tưới nước cho vườn tiêu

44

+ Thao tác tủ gốc cho vườn tiêu + Thao tác tạo hình cơ bản cho vườn tiêu KTCB trồng bằng dây thân và dây lươn. + Thao tác xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh - Thái độ: + Có ý thức học tập tích cực, tham gia học đầy đủ thời lượng mô đun + Bảo quản vật tư, thiết bị, dụng cụ cẩn thận + Có ý thức trách nhiệm cao khi thực hành các công việc chăm sóc vườn tiêu của người dân tại địa phương. III. Nội dung chính của mô đun: 1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian:

Mã bài Tên bài/chương mục

Loại bài dạy

Địa điểm Thời lượng

Tổng số

Lý thuyết

Thực hành

Kiểm tra

M5-01 Trồng dặm

Tích hợp Lớp học, vườn tiêu

12 1 10 1

M5-02 Buộc dây


8 1 7

M5-03 Làm cỏ


12 2 9 1

M5-04 Bón phân


16 2 13 1

M5-05 Tưới nước


16 2 13 1

M5-06 Tủ gốc


12 1 10 1

M5-07 Tạo hình cơ bản cho vườn

Tích hợp Lớp học, 8 2 6

45

tiêu KTCB trồng bằng dây thân

vườn tiêu

M5-08 Tạo hình cơ bản cho vườn tiêu KTCB trồng bằng dây lươn


8 2 6

M5-09 Xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh


8 1 6 1

Kiểm tra kết thúc mô đun

Lớp học, vườn tiêu

6 6

Cộng 106 14 80 12

*Ghi chú: Thời gian kiểm tra được tính vào giờ thực hành.

IV. Hướng dẫn thực hiện bài tập, bài thực hành 1. Bài 1. Trồng dặm Bài tập 1: Trồng dặm năm trồng mới - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu mới trồng của người dân tại địa phương, 150 cây tiêu giống, 05 dao cắt bầu, 05 thúng/rổ/ sọt. - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên những thao tác quan trọng như xử lý hố trước khi trồng. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 4 giờ

46

- Địa điểm: các vườn tiêu của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: các bước công việc của trồng dặm như móc lỗ, đặt cây xuống lỗ, lấp đất được thực hiện đúng kỹ thuật. Bài tập 2: Trồng dặm năm thứ 2 trở đi - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu mới trồng của người dân tại địa phương, 100 cây tiêu giống, 05 dao cắt bầu, 05 thúng/rổ/ sọt. - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên những thao tác quan trọng như xử lý hố trước khi trồng. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 6 giờ - Địa điểm: các vườn tiêu của người dân tại địa phương. - Kết quả và sản phẩm phải đạt được: các trụ tiêu được trồng dặm - Tiêu chuẩn của sản phẩm: các bước công việc khi thực hiện kỹ thuật trồng dặm như đào hố, bón phân lót, trộn phân lấp hố, đắp mô, móc lỗ, đặt cây xuống lỗ, lấp đất được thực hiện tốt. 2. Bài 2. Buộc dây Bài tập: Buộc dây - Nguồn lực cần thiết: vườn tiêu, 1,5 kg dây nilon mềm, 05 thang. - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên thao tác quan trọng khi buộc để dây không quá chặt cũng không quá lỏng. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân

47

+ Mỗi học viên thực hiện kỹ thuật trồng dặm cho vườn tiêu trồng mới và vườn tiêu năm thứ hai trở đi. + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 6 giờ - Địa điểm: các vườn tiêu của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: các trụ tiêu được buộc dây kịp thời, không quá chặt, không quá lỏng. 3. Bài 3. Làm cỏ Bài tập 1: Làm cỏ - Nguồn lực cần thiết: vườn tiêu của người dân tại địa phương, 10 cuốc, 05 dao phát, 05 máy cắt cỏ. - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên khi làm cỏ không làm tổn thương gốc rễ cây tiêu. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 6 giờ - Địa điểm: các vườn tiêu của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: + Làm sạch cỏ quanh gốc, không được làm ảnh hưởng đến rễ cây tiêu + Với vườn tiêu trồng trên đất dốc, cỏ trên hàng dùng dao phát hoặc dùng máy cắt cỏ để cắt cách mặt đất 7 – 10 cm. Bài tập 2: Thu gom và xử lý cỏ dại - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu của người dân tại địa phương, 10 cào, 10 bao/sọt - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc

48

+ Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên khi làm cỏ không làm tổn thương gốc rễ cây tiêu. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 3 giờ - Địa điểm: các vườn tiêu của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: không còn cỏ trong gốc tiêu, cỏ được rải đều trên băng hoặc trên hàng trong vườn tiêu. Bài 4. Bón phân Bài tập 1: Bón phân hữu cơ - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu của người dân tại địa phương, 05 m3 phân hữu cơ hoai mục, 10 sọt/thúng, 05 xẻng, 10 cuốc. - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên các thao tác quan trọng khi bón phân như rải, lấp + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân. Mỗi học viên bón phân hữu cơ cho 30 trụ tiêu + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 4 giờ - Địa điểm: vườn tiêu của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: phân được bón đều và được lấp kín bằng cỏ rác hoặc đất, gốc rễ tiêu không bị tổn thương, không có trụ tiêu bị bỏ sót. Bài tập 2: Bón phân hóa học - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu kiến thiết cơ bản và vườn tiêu kinh doanh của người dân tại địa phương, 50 kg phân Urê, 50 kg phân S.A, 50 kg

49

phân Kcl, 100 kg phân lân nung chảy hoặc Super lân, 100 kg phân NPK 16 – 16 – 8, 100 kg phân NPK 16 – 8 – 16, 250 kg vôi, 10 sọt/thúng, 05 xẻng, 10 cuốc - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên các thao tác quan trọng khi bón phân như rải đều, lấp kín. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân. Mỗi học viên tiến hành bón các loại phân hóa học cho 20 trụ tiêu kiến thiết cơ bản và 20 trụ tiêu kinh doanh + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 6 giờ - Địa điểm: 01 vườn tiêu kiến thiết cơ bản và 01 vườn tiêu kinh doanh của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: phân được bón đều và được lấp kín bằng cỏ rác hoặc đất, gốc rễ tiêu không bị tổn thương, không có trụ tiêu bị bỏ sót. Bài tập 3: Phun phân bón lá - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu của người dân tại địa phương, 05 lít phân bón lá, 10 xô, chậu, 05 bình phun... - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên các thao tác quan trọng khi pha phân bón lá phải đúng liều lượng và nồng độ. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân. Mỗi học viên phun pha và phun phân bón lá cho 20 trụ tiêu. + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 5 giờ

50

- Địa điểm: các vườn tiêu của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: pha đúng liều lượng và nồng độ, phun đúng thời điểm, phun kỹ và đều khắp cây tiêu. Bài 5. Tưới nước Bài tập 1: Tạo bồn chứa nước tưới cho vườn tiêu năm 2 - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu năm 2, 10 cuốc, 10 xẻng - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên thao tác quan trọng khi tưới để không gây xói mòn đất, trồi rễ tiêu. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên viên tạo bồn cho 20 trụ tiêu. + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 4 giờ - Địa điểm: các vườn tiêu năm 2 của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: tạo bồn đủ độ rộng tùy theo từng loại trụ, sâu 15 – 20 cm, thành bồn chắc, không làm đứt rễ tiêu. Bài tập 2: Sửa bồn chứa nước tưới cho vườn tiêu kinh doanh. - Nguồn lực cần thiết: vườn tiêu kinh doanh, 10 cuốc, 10 xẻng - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên thao tác quan trọng khi tưới để không gây xói mòn đất, trồi rễ tiêu. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên viên vét sửa bồn cho 20 trụ tiêu kinh doanh.

51

+ Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 4 giờ - Địa điểm: các vườn tiêu kinh doanh của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: vét mặt bồn sâu 15 – 20 cm, không làm đứt rễ tiêu. Bài tập 3. Tưới nước - Nguồn lực cần thiết: vườn tiêu, hệ thống máy và thiết bị tưới, nhiên liệu tưới - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên thao tác quan trọng khi tưới để không gây xói mòn đất, trồi rễ tiêu. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên tưới nước cho 20 trụ tiêu. + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 5 giờ - Địa điểm: các vườn tiêu của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: tưới đủ lượng nước theo từng loại vườn, từng loại trụ, không gây xói mòn làm ảnh hưởng gốc rễ cây tiêu. Bài 6. Tủ gốc Bài tập1: Tủ gốc - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu của người dân tại địa phương, 08 sọt/thúng, 10m3 rơm rạ/trấu lúa/vỏ ngô/…, - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải.

52

+ Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên tủ gốc cho 50 trụ tiêu. + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 10 giờ - Địa điểm: vườn tiêu của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: các trụ tiêu được tủ gốc, nguyên liệu tủ không quá sát gốc, tủ dày 15cm, cách gốc 15 – 20 cm, rải đều mặt bồn. Bài 7. Tạo hình cơ bản cho vườn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây thân Bài tập 1: Tạo hình cơ bản cho vườn tiêu trồng bằng dây thân - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu trồng bằng dây thân, mới trồng được 12 – 14 tháng, cây tiêu leo trụ cao khoảng 1,5 – 1,6m, 1 kg dây nilon mềm, 04 thang, 04 kéo, 04 dao. - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên một số thao tác quan trọng như khi cắt dây không được để gẫy dập, xây xát + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên tạo hình cơ bản cho 10 trụ tiêu trồng bằng dây thân. + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 6 giờ - Địa điểm: vườn tiêu trồng bằng dây thân của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: các dây yếu, dây bệnh bị loại bỏ, dây thân chính to khỏe được buộc và phân bố đều trên trụ. Bài 8: Tạo hình cơ bản cho vườn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây lươn Bài tập 1: Kỹ thuật đôn dây tiêu

53

- Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu trồng bằng dây lươn, mới trồng được 12 – 14 tháng, cây tiêu leo trụ cao khoảng 1,4 – 1,5m, 1 kg dây nilon mềm, 04 thang, 04 kéo, 04 dao. - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên một số thao tác quan trọng như gỡ dây tiêu ra khỏi trụ, khoanh dây tiêu không được để gẫy dập, xây xát, khi lấp không lấp quá dầy… + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên thực hiện kỹ thuật đôn dây tiêu cho 10 trụ + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 6 giờ - Địa điểm: vườn tiêu trồng bằng dây lươn của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: phần dây thân được cắt hết lá, được khoanh tròn và lấp kín vào đất, các cành quả nằm phía dưới trụ tiêu, các dây thân không bị tổn thương và phân bố đều quanh trụ. Bài 9: Xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh Bài tập 1: Xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu kinh doanh, 04 thang, 04 kéo, 04 dao. - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên khi xén tỉa phải vào ngày nắng ráo… + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên thực hiện xén tỉa cho 10 trụ tiêu kinh doanh. + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác.

54

- Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 6 giờ - Địa điểm: vườn tiêu kinh doanh của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: vườn tiêu kinh doanh không còn các cành mọc sát đất, cành yếu ớt, cành mọc ngoài tán, dây tiêu không bị tổn thương. V. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập: 1. Bài 1: Trồng dặm Bài tập 1: Trồng dặm năm trồng mới

Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá

1. Nêu được các bước công việc khi thực hiện kỹ thuật trồng dặm cho vườn tiêu năm thứ nhất

Hỏi đáp

2. Thao tác thành thạo được các bước công việc như móc lỗ, đặt cây xuống lỗ, lấp đất.

Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành

3. - Thái độ trách nhiệm, cẩn thận khi thực hiện công việc - Ý thức học tập tích cực

Quan sát quá trình học của học viên

Bài tập 2: Trồng dặm năm thứ 2 trở đi


1. Nêu được các bước công việc khi thực hiện kỹ thuật trồng dặm cho vườn tiêu năm thứ hai trở đi

Hỏi đáp

2. Thao tác thành thạo được các bước công việc như đào hố, bón phân lót, trộn phân lấp hố, đắp mô, móc lỗ, đặt cây xuống lỗ, lấp đất.


3. - Thái độ trách nhiệm, cẩn thận khi thực hiện công việc


55

- Ý thức học tập tích cực

2. Bài 2. Buộc dây Bài tập: Buộc dây


1. Nêu được tác dụng của việc buộc dây

Hỏi đáp

2. - Thao tác buộc dây nhanh, buộc không quá lỏng hoặc quá chặt.


3. - Thái độ trách nhiệm, cẩn thận khi thực hiện công việc buộc dây trên vườn tiêu thực hành - Ý thức học tập tích cực


3. Bài 3. Làm cỏ Bài tập 1: Làm cỏ


1. Trình bày được các biện pháp phòng trừ cỏ dại

Hỏi đáp

2. Làm sạch cỏ trong bồn và phát cỏ thấp trên hàng, không làm tổn thương gốc rễ tiêu


3. - Thái độ trách nhiệm, cẩn thận khi thực hiện công việc - Ý thức học tập tích cực


Bài tập 2: Thu gom và xử lý cỏ dại


56

1. Không còn cỏ trong gốc tiêu. Hỏi đáp

2. Cỏ được rải đều trên băng hoặc trên hàng trong vườn tiêu.


3. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi làm cỏ trong gốc tiêu và khi sử dụng thuốc hóa học để diệt cỏ trên vườn tiêu thực hành.


Bài 4. Bón phân Bài tập 1: Bón phân hữu cơ


1. Tác dụng của phân hữu cơ

Hỏi đáp

2. - Thao tác bón phân hữu cơ nhanh, gọn gàng -Phân được bón đều và được lấp kín bằng cỏ rác hoặc đất -Gốc rễ tiêu không bị tổn thương, không có trụ tiêu bị bỏ sót.

- Quan sát quá trình - Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành

3. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hiện công việc trên vườn tiêu thực hành


Bài tập 2: Bón phân hóa học


1. Trình bày được nhu cầu dinh dưỡng của cây tiêu

Hỏi đáp

57

2. Nêu được một số biểu hiện thiếu dinh dưỡng của cây tiêu

Hỏi đáp – Trắc nghiệm

3. Trình bày được loại phân, lượng phân và cách bón phân hóa học bón cho vườn tiêu KTCB và vườn tiêu KD

Hỏi đáp – Trắc nghiệm

4. - Thao tác bón phân hóa học nhanh, gọn gàng -Không làm rơi vãi phân -Phân được bón đều và được lấp kín bằng cỏ rác hoặc đất -Gốc rễ tiêu không bị tổn thương -Không có trụ tiêu bị bỏ sót.

- Quan sát quá trình - Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành



Bài tập 3: Phun phân bón lá


1. Pha phân bón lá đúng liều lượng và nồng độ


2. Phun phân bón lá đảm bảo kỹ thuật


3. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hiện công việc trên vườn tiêu thực


58

hành

Bài 5. Tưới nước Bài tập 1: Tạo bồn chứa nước tưới cho vườn tiêu năm 2


1. -Tạo bồn đúng kích thước, đủ độ sâu và độ rộng tùy theo loại trụ,t hành bồn chắc -Không làm đứt rễ tiêu.




Bài tập 2: Sửa bồn chứa nước tưới cho vườn tiêu kinh doanh.


1. - Vét bồn đúng kích thước, đủ độ sâu và độ rộng tùy theo loại trụ -Không làm đứt rễ tiêu.




Bài tập 3. Tưới nước


59

1. Trình bày được các phương pháp và chế độ tưới nước

Hỏi đáp

2. Tưới đủ lượng nước, không bỏ sót gốc, không làm xói mòn đất, trồi rễ tiêu.




Bài 6. Tủ gốc Bài tập1: Tủ gốc


1. Trình bày được tác dụng, thời vụ và kỹ thuật tủ gốc

Hỏi đáp

2. Thực hiện được kỹ thuật tủ gốc: nguyên liệu tủ không quá sát gốc, tủ dày 15cm, cách gốc 15 – 20 cm, rải đều mặt bồn.




Bài 7. Tạo hình cơ bản cho vườn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây thân Bài tập 1: Tạo hình cơ bản cho vườn tiêu trồng bằng dây thân


1. Trình bày được kỹ thuật tạo hình cho vườn tiêu KTCB trồng bằng

Hỏi đáp

60

dây thân

2. - Cắt dây thân chính không làm gẫy dập, đứt rễ đốt -Loại bỏ dây yếu, dây bệnh -Phân bố lại dây thân chính to khỏe trên trụ -Buộc dây tiêu vào trụ -Mắt dây tiêu áp sát vào trụ.




Bài 8: Tạo hình cơ bản cho vườn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây lươn Bài tập 1: Kỹ thuật đôn dây tiêu


1. -Nêu được tác dụng của việc đôn dây tiêu - Trình bày được kỹ thuật tạo hình cho vườn tiêu KTCB trồng bằng dây lươn

Hỏi đáp

2. - Loại bỏ dây yếu, không làm xây xát dây khỏe -Gỡ dây tiêu ra khỏi trụ không bị gẫy dập, đứt rễ, - Cắt hết lá phần thân chôn vào đất


61

- Cho dây thân xuống rãnh và lấp kín - Buộc ngọn tiêu áp sát trụ.



Bài 9: Xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh Bài tập 1: Xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh


1. Trình bày được kỹ thuật xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh

Hỏi đáp

2. - Cách mặt đất 10 – 15cm không có dây thân, dây lươn, cành quả. - Trên trụ tiêu không có các cành quả yếu ớt - Không có các dây thân mọc ngoài bộ tán và các dây thân mọc trên đỉnh trụ




VI. Tài liệu tham khảo 01. TS Tôn Nữ Tuấn Nam, TS Trần Kim Loang, TS Đào Thị Lan Hoa - Kỹ thuật trồng, thâm canh, chế biến và bảo quản hồ tiêu - Hà Nội - 2008

62

02. PGS. TS Hoàng Đức Phương, TS Nguyễn Minh Hiếu, Ths Đinh Xuân Đức, Ths Nguyễn Thị Đào, Ths Bùi Xuân Tín (2002). Giáo trình cây công nghiệp - Đại học nông lâm Huế. 03. Bộ NN và PTNT, cục trồng trọt - Đánh giá hiện trạng và bàn giải pháp phát triển cây Hồ tiêu các tỉnh phía Nam – Bình Phước - 2009 04. Tài liệu hội nghị thường niên năm 2010 và đại hội nhiệm kỳ IV (2011 – 2014) – Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam. 05. Tiêu chuẩn ngành - Hồ tiêu, Quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch - 2006

63

BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG

CHƯƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP NGHỀ: KỸ THUẬT TRỒNG HỒ TIÊU

(Kèm theo Quyết định số 2744 /BNN-TCCB ngày 15 tháng 10 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)

1. Chủ nhiệm: Ông Trần Văn Chánh - Phó hiệu trưởng Trường Trung học Lâm nghiệp Tây Nguyên 2. Phó chủ nhiệm: Ông Nguyễn Ngọc Thụy - Trưởng phòng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 3. Thư ký: Ông Nguyễn Văn Thành - Trưởng khoa Trường Trung học Lâm nghiệp Tây Nguyên 4. Các ủy viên: - Bà Phạm Thị Bích Liễu, Giáo viên Trường Trung học Lâm nghiệp Tây Nguyên - Ông Nguyễn Quốc Khánh, Trường Trung học Lâm nghiệp Tây Nguyên - Ông Lưu Trung Nghĩa, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai - Ông Nguyễn Hùng, Trưởng phòng Trung tâm Khuyến nông Khuyến ngư Quốc gia./.

DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU CHƯƠNG TRÌNH, GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP

(Theo Quyết định số 3495 /QĐ-BNN-TCCB ngày 29 tháng 12 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)

1. Chủ tịch: Ông Nguyễn Đức Thiết - Phó hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ và Kinh tế Bảo Lộc 2. Thư ký: Ông Phùng Hữu Cần - Chuyên viên chính Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 4. Các ủy viên: - Ông Nguyễn Văn Chiến - Giáo viên Trường Cao đẳng Công nghệ và Kinh tế Bảo Lộc - Bà Kiều Thị Ngọc - Trưởng khoa Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp Nam Bộ

- Ông Phan Hải Triều - Giám đốc Trung tâm thực nghiệm Cây ăn quả và Cây công nghiệp tỉnh Lâm Đồng./.

GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC CÂY TIÊU MÃ SỐ MĐ05 · Bài 7: Tạo hình cơ bản cho...

Documents

Transcript of GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN CHĂM SÓC CÂY TIÊU MÃ SỐ MĐ05 · Bài 7: Tạo hình cơ bản cho...