FUEL CELLFUEL CELL

Ivan Cvrk, 3.ENE.ETIvan Cvrk, 3.ENE.ET

SadržajSadržaj

Povijesni razvojPovijesni razvoj Princip rada gorivih ćelijaPrincip rada gorivih ćelija Podjela gorivih ćelijaPodjela gorivih ćelija

Stacionarne gorive ćelijeStacionarne gorive ćelije Mobilne gorive ćelijeMobilne gorive ćelije Prenosive gorive ćelije Prenosive gorive ćelije

Povijesni razvojPovijesni razvoj

18391839. William R. Grove otkrio da se . William R. Grove otkrio da se elektrokemijskim spajanjem vodika i kisika elektrokemijskim spajanjem vodika i kisika dobiva električna struja. dobiva električna struja.

svoje eksperimente je opisao 1842. i gorivu svoje eksperimente je opisao 1842. i gorivu ćeliju naziva voltina plinska baterija ćeliju naziva voltina plinska baterija

18891889. L. Mond i C. Langer unaprijedili su . L. Mond i C. Langer unaprijedili su gorivu ćeliju dodajući između elektroda gorivu ćeliju dodajući između elektroda poroznu vodljivu membranuporoznu vodljivu membranu

krajem XIX stoljeća uvode naziv goriva ćelijakrajem XIX stoljeća uvode naziv goriva ćelija 19321932. F.T. Bacon smišlja tehnički upotrebljiva . F.T. Bacon smišlja tehnički upotrebljiva

rješenjarješenja sredinom 50-tih godina proizvode se prve sredinom 50-tih godina proizvode se prve

gorive ćelije za pogon malih električnih gorive ćelije za pogon malih električnih uređajauređaja

sredinom 60-tih godina započela je upotreba sredinom 60-tih godina započela je upotreba gorivih ćelija u svemirskim letjelicamagorivih ćelija u svemirskim letjelicama

Allis-Chalmers Fuel Cell Powered Tractor, Allis-Chalmers Fuel Cell Powered Tractor, 1959. First fuel cell powered vehicle in the 1959. First fuel cell powered vehicle in the

worldworld.. Allis-Chalmers Fuel Cell Golf Cart, 1962. Allis-Chalmers Fuel Cell Golf Cart, 1962.

The fuel cell provided 4kWe of continous The fuel cell provided 4kWe of continous powerpower

Alkali fuel cell motorbike, 1967Alkali fuel cell motorbike, 1967 PEM fuel cells in Gemini VII spacecraft, PEM fuel cells in Gemini VII spacecraft,

1965.1965.

Tim za razvojTim za razvoj 5kW 5kW ćelije s fosfornom ćelije s fosfornom kiselinomkiselinom , 1965 , 1965

Pratt & Whitney Pratt & Whitney slažu slažu alkalijsku ćeliju za alkalijsku ćeliju za Apollo Apollo

projektprojekt, 1964, 1964

Princip rada gorive Princip rada gorive ćelijećelije

gorive ćelijegorive ćelije ili ili gorivi člancigorivi članci (eng. fuel cells, njem. (eng. fuel cells, njem. Brennstoffzellen) su elektrokemijski pretvarači energije koji iz Brennstoffzellen) su elektrokemijski pretvarači energije koji iz kemijske energije goriva izravno, bez pokretnih dijelova i kemijske energije goriva izravno, bez pokretnih dijelova i izgaranja, proizvode električnu (i toplinsku) energiju. izgaranja, proizvode električnu (i toplinsku) energiju.

Sam naziv 'gorive' pri tome pomalo zavarava jer u njima ništa Sam naziv 'gorive' pri tome pomalo zavarava jer u njima ništa ne gori. ne gori.

Po svome su načelu rada gorive ćelije slične baterijama, ali za Po svome su načelu rada gorive ćelije slične baterijama, ali za razliku od njih, gorive ćelije zahtijevaju stalan dovod goriva i razliku od njih, gorive ćelije zahtijevaju stalan dovod goriva i kisika. kisika.

Gorivo može biti vodik, sintetski plin (smjesa vodika i Gorivo može biti vodik, sintetski plin (smjesa vodika i ugljičnog dioksida), prirodni plin ili metanol.ugljičnog dioksida), prirodni plin ili metanol.

Produkti njihove reakcije s kisikom su voda, električna struja i Produkti njihove reakcije s kisikom su voda, električna struja i toplina, pri čemu je cijeli proces, zapravo, suprotan procesu toplina, pri čemu je cijeli proces, zapravo, suprotan procesu elektrolize vode. elektrolize vode.

Anoda je pozitivna elektroda na kojoj se Anoda je pozitivna elektroda na kojoj se odvija reakcija oksidacije (gubljenje odvija reakcija oksidacije (gubljenje elektrona).elektrona).

Katoda je negativna elektroda u elektrolitičkoj Katoda je negativna elektroda u elektrolitičkoj ćeliji na kojoj se odvija reakcija redukcije ćeliji na kojoj se odvija reakcija redukcije (primanje elektrona) kad kroz ćeliju teče (primanje elektrona) kad kroz ćeliju teče struja. struja.

ELE

KT

RO

LIT

ANODA KATODAKATALIZATORKATALIZATOR

HH22++ee++ee++ ee

++ee 22

visoka energetska vrijednostvisoka energetska vrijednost obnovljive i neograničene količine dostupne obnovljive i neograničene količine dostupne

u spojevimau spojevima u reakciji s kisikom ne proizvodi štetne tvari, u reakciji s kisikom ne proizvodi štetne tvari,

jer je produkt izgaranja vodajer je produkt izgaranja voda neotrovan je i ne zagađuje okolišneotrovan je i ne zagađuje okoliš cjevovodima se može razvoditi na daljinucjevovodima se može razvoditi na daljinu lakše skladištenje i čuvanje u odnosu na lakše skladištenje i čuvanje u odnosu na

električnu energijuelektričnu energiju

PrednostiPrednosti

proizvodnja i dobivanje vodikaproizvodnja i dobivanje vodika transport i skladištenjetransport i skladištenje sigurnost (osobito u prometu)sigurnost (osobito u prometu) trenutno preskupo za šire tržište trenutno preskupo za šire tržište

NedostaciNedostaci

Podjela gorivih Podjela gorivih ćelijaćelija

PREMA NAČINU RADAPREMA NAČINU RADA

Prema načinu rada Prema načinu rada gorive ćelije možemo gorive ćelije možemo podijeliti na:podijeliti na:

PrimarnePrimarne SekundarneSekundarne

Gorive ćelije s alkalnim elektrolitomGorive ćelije s alkalnim elektrolitom

Alkaline Fuel Cell (AFC)Alkaline Fuel Cell (AFC) Gorive ćelije sa fosfornom kiselinomGorive ćelije sa fosfornom kiselinom

Phosphoric Acid Fuel Cell (PAFC)Phosphoric Acid Fuel Cell (PAFC) Gorive ćelije s polimernom membranom kao elektrolitomGorive ćelije s polimernom membranom kao elektrolitom

Proton Exchange Membrane Fuel Cell Proton Exchange Membrane Fuel Cell (PEMFC) (PEMFC)

Gorive ćelije s rastaljenim karbonatima kao elektrolitomGorive ćelije s rastaljenim karbonatima kao elektrolitom Molten Carbonate Fuel Cell (MCFC)Molten Carbonate Fuel Cell (MCFC)

Gorive ćelije s čvrstim oksidima kao elektrolitomGorive ćelije s čvrstim oksidima kao elektrolitom

Solid Oxide Fuel Cell (SOFC)Solid Oxide Fuel Cell (SOFC)

NazivNaziv

(vrsta elektrolita)(vrsta elektrolita)POLIMERNA POLIMERNA MEMBRANA MEMBRANA

ALKALIJSKA ALKALIJSKA MEMBRANAMEMBRANA

FOSFORNA FOSFORNA KISELINA KISELINA

RASTOPLJENI RASTOPLJENI KARBONATI KARBONATI

KRUTI OKSIDKRUTI OKSID

kratica i engleski kratica i engleski naziv naziv

PEMFC, Polymer PEMFC, Polymer Exchange Exchange

Membrane Fuell Membrane Fuell Cells Cells

AFC, Alcalic Fuel AFC, Alcalic Fuel Cells Cells

PAFC, PAFC, Phosphoric Acid Phosphoric Acid

Fuel Cells Fuel Cells

MCFC, Molten MCFC, Molten Carbonate Fuel Cells Carbonate Fuel Cells

SOFC, Solid SOFC, Solid Oxide Fuel Cells Oxide Fuel Cells

radna temperatura, radna temperatura, °C °C

80 - 90 80 - 90 100 100 200 - 250 200 - 250 650 650 800 - 1000 800 - 1000

električni stupanj električni stupanj djelovanja djelovanja

h h el , % el , %

50 - 6050 - 60 » 70 » 70 40 40 50 - 60 50 - 60 50 - 60 50 - 60

gorivo gorivo vodik (reformirani) vodik (reformirani) vodik vodik vodik vodik (reformirani) (reformirani)

vodik vodik

(reformirani) (reformirani)

vodik vodik (reformirani) i CO (reformirani) i CO

pretvorba goriva pretvorba goriva vanjska vanjska - - vanjska vanjska vanjska i unutarnja vanjska i unutarnja vanjska i vanjska i unutarnja unutarnja

oksidans oksidans kisik ili zrak kisik ili zrak kisik kisik kisik ili zrak kisik ili zrak kisik ili zrak i CO2kisik ili zrak i CO2 kisik ili zrak kisik ili zrak

područje primjene područje primjene vozila i vozila i kogeneracija kogeneracija

(manjih snaga) (manjih snaga)

svemirska svemirska tehnika tehnika

kogeneracija kogeneracija (manjih snaga) (manjih snaga)

kogeneracija (većih kogeneracija (većih snaga) snaga)

kogeneracija kogeneracija (većih snaga) (većih snaga)

Gorive ćelije s alkalnim Gorive ćelije s alkalnim elektrolitomelektrolitom

Nedostaci alkalnih gorivih ćelija:Nedostaci alkalnih gorivih ćelija:- visoka cijena zbog velikih količina platine - visoka cijena zbog velikih količina platine - potrebna je visoka čistoća vodika i kisika zbog - potrebna je visoka čistoća vodika i kisika zbog

osjetljivosti ovog tipa gorivih ćelija na prisustvo osjetljivosti ovog tipa gorivih ćelija na prisustvo ugljikovih spojeva ugljikovih spojeva

Prednost alkalnih gorivih ćelija:Prednost alkalnih gorivih ćelija:- visoka iskoristivost - visoka iskoristivost

Primjena i perspektive:Primjena i perspektive: - upotrebljavaju se u svemirskim letjelicama, a - upotrebljavaju se u svemirskim letjelicama, a moguća je primjena u vozilima, podmornicama i moguća je primjena u vozilima, podmornicama i stacionarnim objektima. Jedan od proizvođača stacionarnim objektima. Jedan od proizvođača ovog tipa gorivih ćelija je Zetek Power plc ovog tipa gorivih ćelija je Zetek Power plc

Space Shuttle Alkaline Fuel Cell Power Plant, tri ovakva 12kW sistema Space Shuttle Alkaline Fuel Cell Power Plant, tri ovakva 12kW sistema osiguravaju električnu energiju i vodu za piće u svakoj svemirskoj letjelici osiguravaju električnu energiju i vodu za piće u svakoj svemirskoj letjelici iz NASA-ine space shuttle flote. Proizvođač UTC Fuel Cells.iz NASA-ine space shuttle flote. Proizvođač UTC Fuel Cells.

Gorive ćelije sa fosfornom Gorive ćelije sa fosfornom kiselinom (PAFC)kiselinom (PAFC)

Prednosti gorivih ćelija sa fosfornom kiselinom: Prednosti gorivih ćelija sa fosfornom kiselinom: - relativno dobro podnošenje prisutnosti CO i sumpora što - relativno dobro podnošenje prisutnosti CO i sumpora što

omogućava upotrebu vodika dobivenog na mjestu eksploatacije iz omogućava upotrebu vodika dobivenog na mjestu eksploatacije iz metanola, benzina ili drugih ugljikovodika metanola, benzina ili drugih ugljikovodika

- dobro poznavanje problema pogona - dobro poznavanje problema pogona

Nedostatak gorivih ćelija sa fosfornom kiselinom:Nedostatak gorivih ćelija sa fosfornom kiselinom:- upotreba platine kao katalizatora - upotreba platine kao katalizatora

Primjena i perspektive:Primjena i perspektive:- postoje jedinice snaga od nekoliko kilovata do par stotina kilovata- postoje jedinice snaga od nekoliko kilovata do par stotina kilovata

- jedan od proizvođača gorivih ćelija za komercijalnu upotrebu je - jedan od proizvođača gorivih ćelija za komercijalnu upotrebu je ONSI Corporation , čije se jedinice upotrebljavaju za opskrbu ONSI Corporation , čije se jedinice upotrebljavaju za opskrbu električnom energijom poslovnih  zgrada, bolnica, udaljenih električnom energijom poslovnih  zgrada, bolnica, udaljenih objekata i sl.   objekata i sl.  

- ONSI Corporation navodi da su isporučili više od 200 komada - ONSI Corporation navodi da su isporučili više od 200 komada sistema PC25 snage 200 kW i da je zbir radnih sati prešao sistema PC25 snage 200 kW i da je zbir radnih sati prešao  3 400 000.3 400 000.

- postrojenje dosad najveće snage,11 MW, je ispitivano u Japanu.- postrojenje dosad najveće snage,11 MW, je ispitivano u Japanu.

Gorive ćelije s polimernom Gorive ćelije s polimernom membranom kao membranom kao

elektrolitom (PEMFC)elektrolitom (PEMFC)

Prednosti gorivih ćelija sa polimernom membranom:Prednosti gorivih ćelija sa polimernom membranom:- niska radna temperatura omogućuje mobilnu upotrebu - niska radna temperatura omogućuje mobilnu upotrebu - u odnosu na druge gorive ćelije ima relativno veliku snagu po jedinici - u odnosu na druge gorive ćelije ima relativno veliku snagu po jedinici

volumena volumena - moguća je izvedba regenerativnog sistema sa membranskim - moguća je izvedba regenerativnog sistema sa membranskim

elektrolizerom koji upotrebljava istu tehnologiju elektrolizerom koji upotrebljava istu tehnologiju

Nedostaci gorivih ćelija sa polimernom membranom:Nedostaci gorivih ćelija sa polimernom membranom:- nedovoljna količina topline za izdvajanje vodika iz metanola ili benzina - nedovoljna količina topline za izdvajanje vodika iz metanola ili benzina - osjetljivost na prisutnost CO i sumpora u struji vodika - osjetljivost na prisutnost CO i sumpora u struji vodika - potrebno je ovlaživati struju vodika radi povećanja trajnosti membrane - potrebno je ovlaživati struju vodika radi povećanja trajnosti membrane

Perspektive i primjena:Perspektive i primjena:- Intenzivno se radi na istraživanju minijaturnih PEMFC za mobilnu - Intenzivno se radi na istraživanju minijaturnih PEMFC za mobilnu

primjenu, napravljeno je više prototipova vozilaprimjenu, napravljeno je više prototipova vozila- mnoge kompanije koje se bave istraživanjem i razvojem gorivih ćelija - mnoge kompanije koje se bave istraživanjem i razvojem gorivih ćelija

razvijaju i sisteme sa PEMFC gorivim ćelijama za opskrbu zgrada razvijaju i sisteme sa PEMFC gorivim ćelijama za opskrbu zgrada električnom energijom, jedan od takvih proizvođača je i Vaillant električnom energijom, jedan od takvih proizvođača je i Vaillant

Intelligent Energy PEM fuel cell stacksOn display at the Hannover Fair, April Intelligent Energy PEM fuel cell stacksOn display at the Hannover Fair, April 2003. Clockwise from top right: 15kW pressurised unit; 4kW pressurised 2003. Clockwise from top right: 15kW pressurised unit; 4kW pressurised unit; two 100W ambient pressure unit; and 60W ambient unit. Intelligent unit; two 100W ambient pressure unit; and 60W ambient unit. Intelligent Energy's stacks are notable for their extremely compact size.Energy's stacks are notable for their extremely compact size.

Gorive ćelije s rastaljenim Gorive ćelije s rastaljenim karbonatima kao karbonatima kao

elektrolitom (MCFC)elektrolitom (MCFC)

Prednosti gorivih ćelija s rastaljenim karbonatioma:Prednosti gorivih ćelija s rastaljenim karbonatioma:- mogućnost proizvodnje pare za izdvajanje vodika iz - mogućnost proizvodnje pare za izdvajanje vodika iz

benzina ili metanola benzina ili metanola - mogućnost kogeneracije - mogućnost kogeneracije - visoka radna temperatura omogućuje direktnu upotrebu - visoka radna temperatura omogućuje direktnu upotrebu

metanola kao goriva metanola kao goriva - nisu potrebni plemeniti metali kao katalizator - nisu potrebni plemeniti metali kao katalizator

Nedostaci gorivih ćelija s rastaljenim karbonatima:Nedostaci gorivih ćelija s rastaljenim karbonatima:- zbog visokih temperatura potrebni su skupi materijali - zbog visokih temperatura potrebni su skupi materijali - potrebno je izolirati ćeliju - potrebno je izolirati ćeliju

Perspektive i primjena:Perspektive i primjena:- zbog visokih radnih temperatura predviđena je upotreba za - zbog visokih radnih temperatura predviđena je upotreba za

stacionarne sisteme s iskorištenjem otpadne toplinestacionarne sisteme s iskorištenjem otpadne topline- neke kompanije koje razvijaju ovaj tip gorivih ćelija su: - neke kompanije koje razvijaju ovaj tip gorivih ćelija su:

Fuel Cell Inc. i M-C Power Energy,Fuel Cell Inc. i M-C Power Energy,..

Gorive ćelije s čvrstim Gorive ćelije s čvrstim oksidima kao elektrolitom oksidima kao elektrolitom

(SOFC)(SOFC)

Prednosti gorivih ćelija s čvrstim oskidima:Prednosti gorivih ćelija s čvrstim oskidima:- nema potrebe za ovlaživanjem plinova - nema potrebe za ovlaživanjem plinova - visoka radna temperatura smanjuje cijenu katalizatora - visoka radna temperatura smanjuje cijenu katalizatora - mogućnost kogeneracije - mogućnost kogeneracije - čvrsti elektrolit  - čvrsti elektrolit 

Nedostaci gorivih ćelija s čvrstim oskidima:Nedostaci gorivih ćelija s čvrstim oskidima:- upotreba skupih keramičkih materijala - upotreba skupih keramičkih materijala - potrebna je izolacija ćelije - potrebna je izolacija ćelije

Perspektive i primjena:Perspektive i primjena:- isto kao i kod gorivih ćelija s rastaljenim karbonatima, zbog visokih - isto kao i kod gorivih ćelija s rastaljenim karbonatima, zbog visokih

radnih temperatura predviđena je upotreba za stacionarne sisteme radnih temperatura predviđena je upotreba za stacionarne sisteme s iskorištenjem otpadne topline s iskorištenjem otpadne topline

- ispituju se sistemi od stotinjak kilovata- ispituju se sistemi od stotinjak kilovata- neke kompanije koje se bave istraživanjem gorivih ćelija s čvrstim - neke kompanije koje se bave istraživanjem gorivih ćelija s čvrstim

oksidima su: Ceramic Fuel Cells Ltd. ,  Siemens Westinghouse,  oksidima su: Ceramic Fuel Cells Ltd. ,  Siemens Westinghouse,  Sulzer Hexis Ltd. .Sulzer Hexis Ltd. .

Velike stacionarne Velike stacionarne gorive ćelijegorive ćelije

Ova slika pokazuje Ova slika pokazuje MTU CFC HotModuel MTU CFC HotModuel instalaciju u Essenu.instalaciju u Essenu.

Očekuje se da će se Očekuje se da će se 250kW MCFC 250kW MCFC komercijalizirati do komercijalizirati do kraja 2007. godinekraja 2007. godine

Siemens Westinghouse Siemens Westinghouse 250kW goriva ćelija sa 250kW goriva ćelija sa čvrstim oksidom.čvrstim oksidom.

Ovaj 250kW sistem je Ovaj 250kW sistem je najveći SOFC u svijetu najveći SOFC u svijetu do danas.do danas.

Ishikawajima-Ishikawajima-Harima Heavy Harima Heavy Industries (IHI), Industries (IHI), Japan, demonstrira Japan, demonstrira 300kW BioGas 300kW BioGas postrojenje.postrojenje.

Ova slika Ova slika pokazuje 100kW pokazuje 100kW FP-100 Fuji FP-100 Fuji Electric jedinicu u Electric jedinicu u upotrebiupotrebi

Male stacionarne Male stacionarne gorive ćelijegorive ćelije

Intelligent Energy Intelligent Energy 4kW fuel cell system.4kW fuel cell system.

Japan Gas Association testira sisteme raznih kompanija, uključujući Toyotu, Ebaru Ballard, Matsushitu i Sanyo

Chugoku Electric Power Chugoku Electric Power 1kW PEM1kW PEM

Plug Powerov i Hondin Plug Powerov i Hondin prototip Home Energy prototip Home Energy StationaStationa

može proizvesti dovoljno može proizvesti dovoljno vodika da napuni jedno vodika da napuni jedno vozilo svaki danvozilo svaki dan

Neki proizvođači stacionarnih Neki proizvođači stacionarnih gorivih ćelijagorivih ćelija::

AvistaAvista LabsLabs (PEMFC) (PEMFC) EbaraEbara BallardBallard (PEMFC) (PEMFC) FuelFuel CellCell EnergyEnergy (MCFC) (MCFC) FuelFuel CellCell Technologies Technologies(SOFC)(SOFC) GE GE MicrogenMicrogen (PEMFC) (PEMFC) General MotorsGeneral Motors (PEMFC) (PEMFC) H PowerH Power (PEMFC) (PEMFC) IdatechIdatech (PEMFC) (PEMFC) Matsushita ElectricMatsushita Electric Industrial Co LtdIndustrial Co Ltd (PEMFC) (PEMFC) UTC UTC FuelFuel CellsCells (PAFC, PEMFC) (PAFC, PEMFC)

NuveraNuvera (PEMFC) (PEMFC) Plug Power, Plug Power, IncInc.. (PEMFC) (PEMFC) ProtonProton EnergyEnergy SystemsSystems (PEMFC) (PEMFC) Sanyo Electric Co.Sanyo Electric Co. (PEMFC) (PEMFC) Siemens Siemens WestinghouseWestinghouse Power Power

CorpCorp.. (SOFC) (SOFC) Teledyne Energy SystemsTeledyne Energy Systems

(PEMFC)(PEMFC) Toyota Motor CorporationToyota Motor Corporation

(PEMFC)(PEMFC)

Mobilne gorive Mobilne gorive ćelijećelije

Emission Neutral Bike (ENV) Honda FCMC scooter Hydrogenics/GM gorivim ćelijama pokretan viličarBombardier one wheel vehicle

Toyota FCHV-BUS2Toyota FCHV-BUS2 Scania's Fuel Cell Scania's Fuel Cell

BusBus Mercedes-Benz Mercedes-Benz

Citaro Fuel Cell Bus Citaro Fuel Cell Bus

CUTE (Clean Urban Transport CUTE (Clean Urban Transport for Europe) projektfor Europe) projekt

Mercedes-Benz Citaro Fuel Cell BusMercedes-Benz Citaro Fuel Cell Bus Amsterdam, London, Barcelona, StuttgartAmsterdam, London, Barcelona, Stuttgart , Peking, Peking

Stanice za punjenje vodikomStanice za punjenje vodikom

prva potpuno automatizirana prva potpuno automatizirana stanica za punjenje vodika na stanica za punjenje vodika na svijetu otvorena je u svibnju 1999. svijetu otvorena je u svibnju 1999. u münchenskoj zračnoj luci u münchenskoj zračnoj luci

U 2003, talijanski brodograditelj U 2003, talijanski brodograditelj Fincantieri porinuo je prvu podmornicu Fincantieri porinuo je prvu podmornicu na gorive ćelijena gorive ćelije

120-tonska, 1.2MW Army PEM fuel 120-tonska, 1.2MW Army PEM fuel cell lokomotiva, razvijena od strane cell lokomotiva, razvijena od strane FuelCell Propulsion InstitutaFuelCell Propulsion Instituta

Orcelle, a Fuel Cell Orcelle, a Fuel Cell Powered Container Powered Container ShipShip

Orcelle, što je Orcelle, što je francusko ime za francusko ime za dupina, će biti dupina, će biti pokretan solarnim pokretan solarnim jedrima i snagom jedrima i snagom valova koji će valova koji će proizvoditi vodik iz proizvoditi vodik iz vode kojim će se vode kojim će se napajati gorive ćelijenapajati gorive ćelije

Neke kompanije koje su Neke kompanije koje su uključene u razvoj mobilnih uključene u razvoj mobilnih

gorivih ćelijagorivih ćelija DaimlerChryslerDaimlerChrysler FordFord General MotorsGeneral Motors HondaHonda HyundaiHyundai Mitsubishi MotorsMitsubishi Motors MazdaMazda

NissanNissan PSA Peugeot CitroenPSA Peugeot Citroen RenaultRenault Toyota Motor CorpoToyota Motor Corpo

rationration

Prenosive gorive Prenosive gorive ćelijećelije

CONSEL Case – u suradnji sa SFC Smart Fuel Cell – CONSEL Case – u suradnji sa SFC Smart Fuel Cell – je razvio ovaj novi mobilni uredski sistem sa je razvio ovaj novi mobilni uredski sistem sa integriranim gorivim ćelijama “Smart Fuel Cell C25”integriranim gorivim ćelijama “Smart Fuel Cell C25”

ovu video kameru napaja micro PEM fuel cell ovu video kameru napaja micro PEM fuel cell razvijena u njemačkom Fraunhofer instituturazvijena u njemačkom Fraunhofer institutu

Fujitsu laboratorij je prezentirao ovaj DMFC laptop u Fujitsu laboratorij je prezentirao ovaj DMFC laptop u siječnju 2004. Noviji materijali omogućuju upotrebu siječnju 2004. Noviji materijali omogućuju upotrebu 30% metanola kao izvora goriva30% metanola kao izvora goriva

Hitachijev PDA na gorive ćelijeHitachijev PDA na gorive ćelije Intelligent Energy Portable Fuel Intelligent Energy Portable Fuel

Cells Cells Punjenje Voller Energy jedinice Punjenje Voller Energy jedinice

– ova slika pokazuje jednostavnu – ova slika pokazuje jednostavnu metodu umetanja novog metodu umetanja novog spremnika vodika u Voller spremnika vodika u Voller Energy prenosivu gorivu ćelijuEnergy prenosivu gorivu ćeliju

Kompanije uključene u razvoj Kompanije uključene u razvoj prenosivih gorivih ćelijaprenosivih gorivih ćelija::

Ball AerospaceBall Aerospace Ballard Power SystemsBallard Power Systems CasioCasio Direct Methanol Fuel Cell CDirect Methanol Fuel Cell C

orp.orp. H PowerH Power HitachiHitachi IdatechIdatech Manhattan ScientificsManhattan Scientifics MTI Micro Fuel CellsMTI Micro Fuel Cells  

MotorolaMotorola NECNEC PanasonicPanasonic PolyfuelPolyfuel Samsung Advanced Institute Samsung Advanced Institute

of Technologyof Technology Sanyo Electric, Co.Sanyo Electric, Co. Smart Fuel CellsSmart Fuel Cells ToshibaToshiba

internet stranice:internet stranice: www.fuelcelltoday.comwww.fuelcelltoday.com Fuel Cell TodayFuel Cell Today www.www.fuelcellsfuelcells..orgorg FuelFuel CellsCells 2000's 2000's HomepageHomepage www.www.ttcorpttcorp..comcom//fccgfccg FuelFuel CellCell CommercializationCommercialization GroupGroup www.nfcrc.uci.edu www.nfcrc.uci.edu NationalNational FuelFuel CellCell ResearchResearch CenterCenter www.daimlerchrysler.dewww.daimlerchrysler.de DDaimlerchrysleraimlerchrysler www.www.fcefce..comcom