Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i...

74
Ollscoil na hÉireann National University of Ireland Féilire OÉ 2004 – 2008

Transcript of Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i...

Page 1: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Ollscoil na hÉireann

National University of Ireland

Féilire OÉ2004 – 2008

Page 2: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Nóta: Léiríonn na maisiúcháin seo sonraí ó shraith de mhúrmhaisithe ó thús an naoiú céaddéag - pictiúir tírdhreacha sa stíl Iodáileach - a chlúdaíonn na ballaí go hiomlán, ón dádóaníos, i Seomraí an tSeanaid ar an gcéad urlár d’Uimhir 49, Cearnóg Mhuirfean.

Page 3: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Ollscoil na hÉireannNational University of Ireland

49 Cearnóg Mhuirfean, Baile Átha Cliath 249 Merrion Square, Dublin 2

Guthán: (353 1) 439 2424;Facs: (353 1) 439 2466;

Ríomhphost: [email protected];Suímh gréasáin: www.nui.ie

FÉILIRECalendar

2004 - 2008

Praghas: €15.00

Page 4: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Ollscoil na hÉireannNational University of Ireland

NA COMH-OLLSCOILEANNACONSTITUENT UNIVERSITIES

An Coláiste Ollscoile, Baile Átha CliathUniversity College Dublin

Guthán: (+353 1) 7167777Suíomh gréasáin: www.ucd.ie

Coláiste na hOllscoile, CorcaighUniversity College Cork

Guthán: (+353 21) 4903000/4276871Suíomh gréasáin: www.ucc.ie

Ollscoil na hÉireann, GaillimhNational University of Ireland, Galway

Guthán: (+353 91) 524411Suíomh gréasáin: www.nuig.ie

Ollscoil na hÉireann, Má NuadNational University of Ireland, Maynooth

Guthán: (+353 1) 6285222Suíomh gréasáin: www.nuim.ie

NA COLÁISTÍ AITHEANTARECOGNISED COLLEGES

Coláiste Ríoga na Máinleá in ÉirinnRoyal College of Surgeons in Ireland

Guthán: (+353 1) 4022100Suíomh gréasáin: www.rcsi.ie

Coláiste Náisiúnta Ealaíne is DearthaNational College of Art and Design

Guthán: (+353 1) 6364200Suíomh gréasáin: www.ncad.ie

Page 5: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Coláiste Ósta na SionnaShannon College of Hotel Management

Guthán: (+353 61) 712213Suíomh gréasáin: www.shannoncollege.com

An Foras RiaracháinInstitute of Public Administration

Guthán: (353 1) 2403600Suíomh gréasáin: www.ipa.ie

Institiúid Diagachta agus Fealsúnachta Bhaile an MhuilinnMilltown Institute of Theology and Philosophy

Guthán: (+353 1 277 6300)Suíomh gréasáin: www.milltown-institute.ie

COLÁISTE DE CHOMH-OLLSCOILCOLLEGE of CONSTITUENT UNIVERSITY

Coláiste San Aingeal, SligeachSt. Angela’s College, Sligo

(Coláiste d’Ollscoil na hÉireann, Gaillimh – College of NUI, Galway)Guthán: (353 71) 452433

Suíomh gréasáin: www.stangelas.com

SéanadhTá ábhair an leabhair seo curtha ar fáil mar threoir faisnéise agus sin amháin. Cé go

ndéantar gach iarracht agus ábhar á ullmhú lena fhoilsiú ní ghlacann Ollscoil nahÉirinn aon fhreagracht maidir le haon earráidí, easnaimh nó ráitis mhíthreoracha ar

na leathanaigh seo.

Page 6: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

CLÁR NA N-ÁBHAR

LeathanachArmas na hOllscoile 6Brollach 7

Caibidil 1 Stair na hOllscoile, a Comh-Ollscoileanna agus a ColáistíAitheanta 9Cúlra Stairiúil 10Lár-Oifig OÉ 13Comh-Ollscoileanna OÉ 15

An Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath 15Coláiste na hOllscoile, Corcaigh 15Ollscoil na hÉireann, Gaillimh 16Ollscoil na hÉireann, Má Nuad 17

Coláistí Aitheanta OÉ 17Coláiste Ríoga na Máinleá in Éirinn 17Coláiste Náisiúnta Ealaíne is Deartha 18Coláiste Ósta na Sionna 18An Foras Riaracháin 19Institiúid Diagachta agus Fealsúnachta Bhaile anMhuilinn 19

Coláiste de Chomh-Ollscoil (OÉ, Gaillimh) 20Coláiste San Aingeal, Sligeach 20

Caibidil II Údaráis na hOllscoile 21Údaráis na hOllscoile 22

An Seansailéir 22An Leas-Seansailéir 22Na Leas-Leas-Seansailéirí 22An Seanad 22

Cumhachtaí agus Feidhmeanna an tSeanaid 23Comhdhéanamh an tSeanaid 23Ballraíocht an tSeanaid, 2002 - 2007 24Ballraíocht an tSeanaid, 2007 - 2012 26Coistí an tSeanaid 28

Buanchoiste, 2002-2007 28Coiste Airgeadais, 2002-2007 28Buanchoiste, 2007-2012 28Coiste Airgeadais, 2007-2012 29

Dátaí Chruinnithe an tSeanaid, an Bhuanchoisteagus an Choiste Airgeadais 29

Comhghairm 30Cumhachtaí Comhghairme 30Oifigigh Comhghairme 30

Caibidil III Oifigigh OÉ, na gComh-Ollscoileanna agus nagColáistí Aitheanta, Foireann Lár-Oifig OÉ 31Oifigigh Ollscoil na hÉireann 32Oifigigh na gComh-Ollscoileanna 32Oifigigh na gColáiste Aitheanta 32Oifigigh Choláiste de Chom-Ollscoil 33Foireann Lár-Oifig OÉ 33

Page 7: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Caibidil IV Toghcháin á Riaradh ag OÉ 35Toghchán Sheanad Éireann 36Toghchán na Comhghairme 37

Caibidil V Ollúna agus Léachtóirí ceaptha ag OÉ,Ollúnachtaí Maoinithe sa Diagacht Chaitliceach 39

Caibidil VI Cáilíochtaí OÉ 41Seirbhísí 43

Caibidil VII Céimeanna PhD, Céimeanna Dochtúireachta a Bronnadh ar Shaothar Foilsithe agus Céimeanna Oinigh a Bronnadh, 2004-2007 45

Caibidil VIII Feisteas Acadúil 53

Caibidil IX Scrúdaitheoirí Seachtracha OÉ 55

Caibidil X Gradaim agus Bronntanais OÉ 57Comhaltachtaí 58Gradaim don Chéad 2008 59Gradaim Iarchéime 59Gradaim Fhochéime 63

Caibidil XI Foilseacháin OÉ 69

Aguisíní: 75

Aguisín 1: Seansailéirí, 1908 go dtí an lá inniu 76

Aguisín 2: Leas-Seansailéirí, 1909 go dtí an lá inniu 76

Aguisín 3: Leas-Leas-Seansailéirí, 1909 go dtí an lá inniu 77

Aguisín 4: Cláraitheoirí OÉ, 1908 go dtí an lá inniu 80

Aguisín 5: Comhaltaí an tSeanaid, 1908 go dtí an lá inniu 80

Aguisín 6: Oifigigh na Comhghairme, 1910 go dtí an lá inniu 99

Aguisín 7: Céimeanna PhD a Bronnadh, 2004 - 2007 100

Aguisín 8: Céimeanna Oinigh 1908 go 2007 191

Aguisín 9: Ionadaithe OÉ i Seanad Éireann, 1938 go dtí an lá inniu 211

Aguisín 10: Buaiteoirí Dhuais Thaighde Staire na hÉireann, 1922 godtí 2007 214

Aguisín 11: Léachtaí O’Donnell 216

Aguisín 12: Buaiteoirí Ghradaim OÉ sa bhliain 2004 – 2007 218

Leathanach

Page 8: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

ARMAS NA hOLLSCOILE

Léiríonn an mana á iompar ar an scrolla os cionn na sciatha:VERITATI (i.e. don FHÍRINNE)

an AIDHM lena bhfuil an Ollscoil tiomanta.

Léiríonn an mana faoi bhun na sciatha sa Ghaeilge:FÍR FER (i.e. FÍRINNE AN FHIR) an CHAOI.

B’é seo seandúshlán an niachais, san seanlaethanta, a d’éiligh agus abheannaigh cothroime iomlán i ngach iarracht.

6 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

SAMPLE

IMAG

E

Page 9: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

BROLLACH

Bunaíodh Ollscoil na hÉireann faoi Acht Ollscoileanna na hÉireann 1908agus an Seanad ina Chomhlacht Ceannais aici. Rinneadh athstruchtúrú aran Ollscoil faoi Acht na nOllscoileanna 1997 agus anois cuimsíonn sí, debhreis ar an ollscoil bhunaidh, ceithre chomhollscoil uathrialacha nasctha istruchtúr cónaidhmeach. Faoi réir a Cairte, tá sé de chumhacht ag an Ollscoilaitheantas a bhronnadh ar institiúidí ardoideachais agus faoi láthair tá cúigcholáiste aitheanta den Ollscoil, áit a mbronntar cáilíochtaí OÉ. Is í anOllscoil ina hiomláine an institiúid ardoideachais is mó in Éirinn. Faoi Acht nabliana 1997, athbhunaíodh Seanad OÉ agus leathnaíodh a bhallraíocht, maraitheantas ar athstruchtúrú na hOllscoile.

Bíonn Seanad na hOllscoile i seilbh oifige do thréimhse cúig bliana. Ghlac anSeanad reatha seilbh oifige sa bhliain 2007.

Tugann Féilire OÉ eolas ar chónaidhm OÉ, lena n-áirítear sonraí arbhallraíocht an tSeanaid, oifigigh na hOllscoile agus lároifig OÉ. Tugann séachoimre ar stair na hOllscoile, na gceithre chomhollscoil agus na gcúigcholáiste aitheanta. Leagann an Féilire amach struchtúr, feidhmeanna aguseagraíocht Ollscoil na hÉireann, ag cur síos ar an Ollscoil mar iomlán agusag soláthar eolais a bhaineann le hinstitiúidí OÉ i dteannta a chéile. Tá eolasann a bhaineann le feidhmeanna reachtúla an tSeanaid agus lepríomhghníomhaíochtaí OÉ.

Tá OÉ tiomanta do thacú leis an Ollscoil chónaidhmeach, a traidisiúin achaomhnú agus cuidiú léi tús áite a choinneáil i measc ollscoileanna nahÉireann. Cuireann OÉ seirbhísí ar fáil dos na comhollscoileanna agus dosna coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, scrúdaitheoiríseachtracha, máithreánach agus dámhachtainí; is í an comhlachtbailíochtaithe do choláistí aitheanta; coinníonn sí cláracha OÉ agusreachtaíonn toghcháin; coinníonn cartlanna na hOllscoile; cuireann seirbhísíar fáil do chéimithe OÉ; agus cuireann eolas ar fáil do mhic léinn, doscoileanna agus don phobal i gcoitinne. Mar chuid de thimpeallachtardoideachais atá ag athrú i dtír atá ag dul faoi dhianchlaochlú sóisialta aguscultúrtha, tá ról agus feidhm OÉ ag athrú agus tá an gaol idir an Seanad agusinstitiúidí OÉ sainithe as an nua sa chomhthéacs leasaithe.

Agus comóradh an chéid ann sa bhliain 2008, tá sé d’fhís ag Ollscoil nahÉireann cuidiú le hearnáil ardoideachais Éireannach den scoth a bhaintamach, a fhreagraíonn do riachtanais oideachasúla, cultúrtha, sóisialta aguseacnamaíochta na hÉireann, le lorg buan idirnáisiúnta.

7Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Seansailéir OÉ

Page 10: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

8 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

An Dr Gearóid MacGearailt, BA, PhD, MRIASeansailéir, Ollscoil na hÉireann

Page 11: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Caibidil I

STAIR NA hOLLSCOILE, A COMH-OLLSCOILEANNA AGUS A COLÁISTÍ AITHEANTA

Page 12: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

STAIR NA hOLLSCOILE, A COMH-OLLSCOILEANNA AGUS A COLÁISTÍAITHEANTA

CÚLRA STAIRIÚIL

Bhunaigh Acht Choláiste na Ríona 1845 trí Choláiste na Ríona i gCorcaigh,Gaillimh agus Béal Feirste. Osclaíodh na coláistí seo do mhúinteoireacht sabhliain 1849, agus sa bhliain 1850 nascadh iad le chéile in Ollscoil na Ríonana hÉireann, bunaithe le Cairt Ríoga. Cháin Athscript de chuid an Phápa,1847 na Coláistí na Ríona mar ‘díobhálach don reiligiún’, agus mhold’easpaig na hÉireann go mbunófaí Ollscoil Chaitliceach, de mhúnla naLováine. Rinne Forógra Shionóid Dhurlas Éile in 1850 an cáineadh a athráagus ghlac leis an moladh. Ar 12 Samhain 1851, ceapadh John HenryNewman ina chéad Reachtaire ar an Ollscoil Chaitliceach, a bhunaigh sé imBaile Átha Cliath, i gcomhair le hEaspaig na hÉireann. Thug an tAcht umOideachais Ollscoile (Éire), 1879 soláthar do bhunús Ollscoile nua in Éirinn,ar ar tugadh Ollscoil Ríoga na hÉireann ina dhiaidh sin, a raibh a scrúduithear oscailt d’iarrthóirí uilig, cibé ar fhreastal siad ar léachtaí an Choláiste nónár fhreastal. Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán 1880, agusscriosadh Ollscoil na Ríona ar 3 Feabhra 1882. Lean Coláistí na Ríona igCorcaigh, Gaillimh agus Béal Feirste mar a bunaíodh iad in Acht 1845, achní raibh aon stádas speisialta acu maidir leis an Ollscoil Ríoga, nó aon pháirti bhfírinne le cruthú a pholasaí nó leagan amach a cúrsaí.

Bhunaigh Acht Ollscoileanna na hÉireann, 1908, a ritheadh ar 1 Lúnasa1908, dhá ollscoil nua - Ollscoil na hÉireann, agus Ollscoil na Ríona, BéalFeirste. Tháinig Ollscoil na hÉireann i bhfeidhm go hiomlán ón 31 DeireadhFómhair 1909, in ionad na hOllscoile Ríoga. Faoina Cairt, a bronnadh ar 2Nollaig 1908, deineadh ollscoil feidearálach d’Ollscoil na hÉireann, lenahionad i mBaile Átha Cliath, agus trí Chomh-Choláiste: An Coláiste Ollscoile,Baile Átha Cliath, Coláiste na hOllscoile Corcaigh agus Coláiste na hOllscoileGaillimh - Coláiste na Ríona, Corcaigh agus Coláiste na Ríona, Gaillimh mara bhí ar an dá cheann deiridh seo. (Tá téacs na Cairte agus na gCairteannaTánaisteacha d’Ollscoil na hÉireann le fáil ar leathanaigh 103 agus 134d’Fhéilire na hOllscoile 1940).

Faoi réir Achta 1908 bhí cumhacht ag an Ollscoil ‘a thabhairt do mhic léinnmáithreánaithe na hOllscoile, atá ag gabháil do chúrsa staidéir de chineálOllscoile, faofa ag an Seanad in aon Choláiste Aitheanta in Éirínn, faoimhúinteoirí aitheanta ag an Seanad, buntáiste aon phribhléidí de mhic léinnmáithreánaithe na hOllscoile, atá ag gabháil do chúrsa staidéir ag an Ollscoil,lena n-áirítear an ceart le céim Ollscoile a bhaint amach’.

10 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 13: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Ba iad seo a leanas Coláistí Aitheanta na hOllscoil le linn na tréimhse 1910- 1997:

• Coláiste Phádraig, Má Nuad 1910 - 1997• Coláiste Mhuire Gan Smál, Luimneach 1975 - 1994• Coláiste Oideachais na Trócaire, Dún an Chéirigh 1975 - 1988• Coláiste Phádraig, Droim Conrach 1975 - 1995• Institiúid Náisiúnta Ardoideachais, Luimneach 1976 - 1977• Coláiste Oideachais Thuamhumhan, Luimneach 1976 - 1977• Coláiste Oideachais San Aingeal, Sligeach 1978 - 2005

Faoi láthair, tá cúig Choláiste AItheanta; aitheantas bronnta mar a leanas:

• Coláiste Ríoga na Máinleá in Éirinn 14 Iúil 1977• Coláister Náisiúnta Ealaíne is Deartha 1 Iúil 1996• Coláiste Ósta na Sionna 9 Samhain 2000• An Foras Riaracháin 16 Eanáir 2001• Institiúid Diagachta agus Fealsúnachta

Bhaile an Mhuilinn 1 Meán Fómhair 2005

Coláiste de Chomh-Ollscoil• Coláiste San Aingeal, Sligeach 1 Eanáir 2006

Tháinig Acht na nOllscoileanna, 1997, i bhfeidhm ar 16 Meitheamh 1997.Faoi réir fhorálacha in Alt (7), fo-alt (1) ‘Ollscoileanna a bheidh sna Comh-Choláistí de bhua an ailt seo’.

Faoi Alt 7, fo-alt (2), beidh na hOllscoileanna a bhunaítear de bhua fho-ailt(1) ‘ina gComh-Ollscoileanna d’Ollscoil na hÉireann’.

Faoi Alt 43, fo-alt (1) bunaíodh an Coláiste Aitheanta, Coláiste Phádraig MáNuad mar Chomh-Ollscoil d’Ollscoil na hÉireann. Rinne an tAcht, inter alia,cumhachtaí agus feidhmeanna a chineach ó Sheanad OÉ dos na ceithreComh-Ollscoileanna, Cairt OÉ a leasú maidir le ballraíocht an tSeanaid, agusforálacha a leagan amach maidir leis an ngaol idir na Comh-Ollscoileannaagus Ollscoil na hÉireann. University College, Dublin – An Coláiste Ollscoile, Baile Átha CliathUniversity College Cork – Coláiste Ollscoile, CorcaighNational University of Ireland, Galway – Ollscoil na hÉireann, GaillimhNational University of Ireland, Maynooth – Ollscoil na hÉireann, Má Nuad

11Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 14: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Sa foilseachán seo déantar giorrúchán ar theidil na n-institiúidíthuasluaite mar seo a leanas:

Coláiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath UCD/COBÁC/DColáiste na hOllscoile, Corcaigh UCC/COC/COllscoil na hÉireann, Gallimh NUIG/OÉG/GOllscoil na hÉireann, Má Nuad NUIM/OÉMN/MColáiste Ríoga na Máinleá in Éireann RCSI/CRMÉ/RColáiste Náisiúnta Ealaíne is Deartha NCAD/CNED/NCColáiste Ósta na Sionna SCHM/CÓS/SAn Foras Riaracháin IPA/AER/IInstitiúid Diagachta agus FealsúnachtaBhaile an Mhuilinn MITP/IDFBM/MT

12 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 15: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

LÁR-OIFIG OÉ – 49 Cearnóg Mhuirfean, Baile Átha Cliath 2

13Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 16: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

‘Tógadh an teach seo sna 1790í. Cuireadh ar léas é trí Robert Way Harty deProspect Hall sa bhliain 1818, a bhí ina Ardmhéara ar Bhaile Átha Cliath in1831.’

Tá Lároifig Ollscoil na hÉireann lonnaithe in Uimhir 49, ar an dtaobh thoir decheann de na cearnóga is cáiliúla i mBaile Átha Cliath, ó 1912 i leith. Suite maratá ar Chearnóg Mhuirfean, tá an foirgneamh sainithe ag Comhairle CathrachBhaile Átha Cliath mar fhoirgneamh liostaithe do chaomhnú i gcatagóir ‘Liosta1’, ina bhfuil na foirgnimh stairiúla is fearr sa chathair.

I Seomraí an tSeanaid ar an gcéad urlár d’Uimhir 49 tá sraith de mhúrmhaisitheón thús an naoiú céad déag. Sraith de phictiúir tírdhreacha sa stíl Iodáileach atáann, a chlúdaíonn na ballaí go hiomlán, ón dádó aníos. Tá fráma péinteáilted’adhmadóireacht aislingtheach dhearg mórthimpeall ar ghach múrmhaisiú .‘D’ordaigh [Robert Way Harty]sraith de mhúrmhaisithe d’Uimhir 49 CearnógMhuirfean, a léiríonn radharcanna Iodáileacha tógtha ó ghreanadh de phictiúirag Claude Lorraine, Salvatore Rosa, Rubens agus eile. Le chéile, cruthaíonnna múrmhaisithe seo taobh istigh rómánsúil uasal agus faiseanta don seomrale cruth T….* Ó tharla nach bhfuil aon fhianaise cáipéise ann, ní féidir luchtdéanta na bpictiúr a chruthú. Mar sin féin, tá ardcháilíocht acu agus iad archomhchéim le sraith ar bith sna hoileáin seo. Mar thírdhreacha frámaithe gohaislingtheach níl a mhacasamhail le fáil i bhfoirgnimh Sheoirseacha BhaileÁtha Cliath, agus tá ordú caomhnaithe orthu freisin.

Ar an 6 Samhain 2001, d’oscail an Dr. Garret FitzGerald, Seansailéir nahOllscoile, síneadh nua ar Uimhir 49 Cearnóg Mhuirfean go hoifigiúil. Ina chuidcainte, dúirt an Dr. FitzGerald ‘’… ó thaobh na hailtireachta de, tá anfoirgneamh nua [foirgneamh Phelan] go mór ag teacht lena thimpeallacht.Rinne ár n-ailtire an leagan Seoirseach a léiriú go híogair, tá dath na mbrící -rud a bhíonn go minic ag teacht salach sa stíl ath-Sheoirseach - saibhir agusmodhnaithe, tá sonraí na ndoirse agus na bhfuinneog údarach agus ar aniomlán tá éifeacht chomhchuí agus comhlántach ann.’

Tógadh an síneadh nua i gcomhairle le Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliathagus is é an chéad mhórathrú fisiciúil ar Lároifig OÉ ó lonnaíodh an ollscoil annsa bhliain 1912. Dearadh an áis do shocruithe beaga comhdhála, agus áirítearseomra nua do chruinnithe an tSeanaid, dhá sheomra cruinnithe eile, agusfosheirbhísí. Fuarthas maoiniú i bpáirt ar an Seomra nua Seanaid - ar adtabharfar ‘Seomra Phelan’, ó thiomnacht ó eastát Edward J Phelan, iar-Stiúrthóir na hEagraíochta Idirnáisiúnta Saothair, agus Céimí Oinigh clúmharde chuid na hOllscoile, agus a bhean Fernande. Luaigh an Seansailéir andóchas a bhí aige go mbainfí úsáid as an síneadh, chomh maith le Cruinnithean tSeanaid, mar ‘fhócas do réimse leathan de ghníomhaíochtaí ina bhfuilidirghníomhaíocht agus comhoibriú idir chomhghleacaithe ó Comh-Ollscoileanna agus Coláistí Aitheanta OÉ. Ó tharla go bhfuil suíomh iontachaige, anseo i lár Bhaile Átha Cliath Seoirseach, creidimid go mbeidh sé seo inaionad tarraingteach agus úsáideach d’ócáidí agus searmanais éagsúla..

*’ Dublin - A Grand Tour’: J. O’Brien agus D. Guinness; G Weidenfeld andNicholson Ltd. Londain, 1994

14 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 17: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

COMH-OLLSCOILEANNA OÉ

An Coláiste Ollscoile, Baile Átha CliathBhunaigh Cliarlathas na hÉireann Ollscoil Chaitliceach na hÉireann sabhliain 1851 le John Henry Newman mar chéad reachtaire sa bhliain 1854.Thosaigh léachtaí ar an 3 Samhain, 1854 i nDámhanna na Diagachta,Fealsúnachta agus Litríochta i bhfoirgnimh ar Fhaiche Stiabhna. Bliain inadhiaidh sin ar Shráid Cecilia, thosaigh léachtaí i nDámh an Leighis.

Thug bunú na hOllscoile Ríoga deis chun feabhas a chur ar staid na macléinn sa Ollscoil Chaitliceach, nach raibh céimeann aitheanta ollscoile ar fáildóibh go dtí sin. Bhunaigh an tAcht um Oideachais Ollscoile (Éire) , 1879,Ollscoil Ríoga na hÉireann mar fhoras scrúdúcháin. Lean an Scoil Leighis arShráid Cecilia mar Scoil Leighis na hOllscoile Caitlicigh agus eagraíodh naDámhanna eile, bunaithe i dTeach Phádraig (anois Teach Newman), FaicheStiabhna, mar An Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath, faoi stiúr nanÍosánach.

Bhunaigh Acht Ollscoileanna na hÉireann (1908) Ollscoil na hÉireann, leis angColáiste Ollscoile, Baile Átha Cliath mar Chomh-Choláiste, agus bronnadhan Chairt ar an 2 Nollaig, 1908. Deineadh cuid den Choláiste Ollscoile, BaileÁtha Cliath de Scoil Leighis na hOllscoile Caitlicigh. Aistríodh foirgnimhArdán Earlsfort a bhíodh in úsáid ag an Ollscoil Ríoga go dtí An ColáisteOllscoile, Baile Átha Cliath, a fuair seilbh ar Choláiste Ríoga na hEolaíochtai Sráid Mhuirfean Uachtarach sa 1926.

Sa bhliain 1934, ceannaíodh Teach Belfield agus a thailte máguaird chunionad spóirt agus páirceanna imearthaa sholáthar agus, sa tréimhse ó 1949i leith, tá seilbh glactha ag an gColáiste ar réadmhaoine éagsúla eile taobhleis. Mar thoradh ar Choimisiún Rialtais ar Riachtanais Cóiríochta Chomh-Choláistí Ollscoil na hÉireann, ghlac Dáil Éireann le moladh go mbogfaí AnColáiste Ollscoile, Baile Átha Cliath go dtí suíomh Belfield.

Faoi Acht na nOllscoileanna, 1997, athdheineadh An Coláiste Ollscoile, BaileÁtha Cliath mar Ollscoil na hÉireann, Baile Átha Cliath. I Samhain na bliana1998, athraíodh an t-ainm sin ar Ordú an Aire go dtí Coláiste na hOllscoile,Baile Átha Cliath - Ollscoil na hÉireann, Baile Átha Cliath.

Coláiste na hOllscoile, CorcaighFaoi réir fhorálacha ‘Acht 8 agus 9 Victoria, cap. 66’, 1845, (An Act to enableHer Majesty to endow new Colleges for the Advancement of Learning inIreland), bunaíodh trí Choláistí Bhéal Feirste, Chorcaí agus na Gaillimhe aran 30 Nollaig 1845. Chum ‘Bord na gColáistí Ríona’ reachtanna agus córasoideachais le leanúint sna Coláistí. Osclaíodh Coláiste na Ríona Corcaigh,Coláiste na Ríona Gaillimh agus Coláiste na Ríona Béal Feirste do mhic léinnar an 30 Deireadh Fómhair, 1849.

Bunaíodh Ollscoil na Ríona in Éirinn sa bhliain 1850, agus bhí soláthar saChairt go mbeadh cumhacht ag an Seanad cibé céimeanna agus gradaim a

15Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 18: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

bhronntar i gcoláistí agus ollscoileanna eile sa Bhreatain agus in Éirinn abhronnadh ar mhic léinn Choláistí na Ríona i mBéal Feirste, Corcaigh agusGaillimh.

Sa bhliain 1879 bhí soláthar san Acht Oideachais Ollscoile (Éire) do bhunúOllscoile nua in Éirinn. Bronnadh an Chairt don Ollscoil nua, ar a tugadh anOllscoil Ríoga, ar an 27 Aibreán 1882, agus cuireadh deireadh le hOllscoil naRíona ar an 3 Feabhra 1882.

Faoi réir fhorálacha Acht Ollscoileanna na hÉireann, 1908, bunaíodh dháOllscoil nua - Ollscoil na hÉireann agus Ollscoil na Ríona, Béal Feirste;D’athraigh ainm Choláiste na Ríona, Corcaigh go Coláiste na hOllscoile,Comh-Choláiste d’Ollscoil na hÉireann. Eisíodh Cairt nua don Choláiste aran 2 Nollaig, 1908. Cuireadh deireadh leis an Ollscoil Ríoga ar an 31Deireadh Fómhair 1909.

Faoi Acht na nOllscoileanna Act 1997 deineadh Coláiste na hOllscoile aathbhunú mar Ollscoil na hÉireann, Corcaigh. I Samhain na bliana 1998,athraíodh an t-ainm seo le hOrdú an Aire go dtí Coláiste na hOllscoile,Corcaigh - Ollscoil na hÉireann, Corcaigh.

Ollscoil na hÉireann, GaillimhSa bhliain 1845 a bunaíodh an Ollscoil, nó Queen’s College Galway mar atugadh uirthi ag an am. Ceann de thrí Choláiste na Ríona a bhí inti abunaíodh faoi fhorálacha Act 8 and 9 Victoria, cap. 66, dar teideal “An Act toenable her Majesty to endow new Colleges for the Advancement of Learningin Ireland” (gearrtheideal: The Queen’s Colleges (Ireland) Act, 1845). ImBéal Feirste agus i gCorcaigh a bhí an dá Choláiste eile. Ar 30 Nollaig,1845, eisíodh Litreacha Paitinne á corprú faoin teideal “The President, Vice-President and Professors of Queens College Galway.” Thosaigh na céad MicLéinn ar an gColáiste ar 30 Deireadh Fómhair, 1849. Uachtaráin agus Leas-Uachtaráin trí Choláiste na Ríona a bhí ina mBord Gobharnóirí go dtí anbhliain 1850, tráth ar bunaíodh Ollscoil na Ríona. Socraíodh, faoin UniversityEducation (Ireland) Act, 1879, go mbunófaí an Ollscoil Ríoga agus go scoirfíOllscoil na Ríona dhá bhliain ó dháta Chairt na hOllscoile Ríoga. RinneadhCéimithe agus Mic Léinn de chuid na hOllscoile Ríoga de Chéimithe agus deMhic Léinn Mháithreánaithe Choláiste na Ríona, agus iadsan a bhí inanOllúna i gColáistí na Ríona ag an am fágadh ina nOllúna Ollscoile iad.Eisíodh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán, 1880 agus scoireadh Ollscoilna Ríona ar 3 Feabhra, 1882.

Scoireadh an Ollscoil Ríoga sa bhliain 1909 faoin Irish Universities Act, 1908agus bunaíodh dhá Ollscoil nua: Ollscoil na Ríona, Béal Feirste (Coláiste naRíona, Béal Feirste mar a bhí roimhe sin) agus Ollscoil na hÉireann, Ollscoilchónascach lonnaithe i mBaile Átha Cliath le trí Chomhcholáiste (An ColáisteOllscoile, Baile Átha Cliath, Coláiste na hOllscoile, Corcaigh, agus Coláistena hOllscoile, Gaillimh). Eisíodh Cairt nua don Choláiste ar 20 Nollaig, 1908a d’athraigh ainm an Choláiste go Coláiste na hOllscoile, Gaillimh. Sa bhliain1929, d’achtaigh Oireachtas Éireann Acht Choláiste Phríomh-Scoile naGaillimhe, 1929. Faoi fhorálacha Acht na nOllscoileanna, 1997 (a tháinig i

16 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 19: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

bhfeidhm ar 16 Meitheamh, 1997), athbhunaíodh Coláiste na hOllscoile,Gaillimh mar Ollscoil, faoin teideal Ollscoil na hÉireann, Gaillimh/NationalUniversity of Ireland, Galway agus rinneadh Comhollscoil d’Ollscoil nahÉireann di.

Don chéad uair riamh i stair fheidearálacht OÉ, tháinig Comh-Ollscoil agusforas oideachas neamhspleách ar chomhaontú inar ceapadh Coláiste SanAingeal, Sligeach (Coláiste Oideachais San Aingeal, Sligeach mar a bhí -Coláiste Aitheanta d’OÉ) mar Choláiste de OÉ, Gaillimh le feidhm ón 1Eanáir 2006.

Ollscoil na hÉireann, Má NuadTháinig Ollscoil na hÉireann, Má Nuad ar an saol ar 16 Meitheamh 1997 debhua Acht na nOllscoileanna, 1997. Tá bunús na hOllscoile go díreach igColáiste Phádraig, a bunaíodh sa bhliain 1795. Sa bhliain 1910 ainmníodhColáiste Phádraig, trína Dhámhanna Ealaín, Eolaíochta, Fealsúnacht agusLéinn Ceiltigh mar Choláiste Aitheanta d’Ollscoil na hÉireann agus choinnighsé an stádas sin go dtí 1997 nuair a aistríodh an Coláiste Aitheanta mar a bhíagus a dhámhanna isteach sa Chomh-Ollscoil, Ollscoil na hÉireann, MáNuad. Maireann Coláiste Phádraig mar eintiteas dleathach ann féin, inabhfuil an Chliarscoil Náisúnta agus Ollscoil Phontaifiúil le Dámhanna an DlíCanónta, Fealsúnachta agus Diagachta. Tá campas ar leith ag Ollscoil nahÉireann, Má Nuad ó thuaidh de bhóthar Chill Coca-Má Nuad agus leanannsé de spás a roinnt ar champas bunaidh Choláiste Phádraig.

COLÁISTÍ AITHEANTA OÉ

Faoi láthair, is iad Coláistí Aitheanta na hOllscoile ná:Coláiste Ríoga na Máinleá in ÉirinnColáiste Náisiúnta Ealaíne is Deartha Coláiste Ósta na SionnaAn Foras RiaracháinInstitiúid Diagachta agus Fealsúnachta Bhaile an Mhuilinn

Tá Coiste Stiúrtha bunaithe ag an Seanad do ghach Coláiste Aitheanta, inabhfuil ionadaithe ó OÉ, ón gComh-Ollscoil trínar deineadh an t-iarratas araitheantas a mheas, agus an Coláiste Aitheanta cuí. Is é cuspóir an ChoisteStiúrtha ná fóram a sholáthar chun aghaidh a thabhairt ar na nithe acadúlaéagsúla a bhíonn ann idir an Coláiste Aitheanta agus an Ollscoil agus chuniarratais a phróiseáil maidir le cúrsaí nua a thabhairt isteach agus nithe eilea bhaineann. Ceapann an Seanad Scrúdaitheoirí Seachtracha i gColáistíAitheanta agus, freisin, ceaptar ionadaithe na hOllscoile chun páirt aghlacadh i scrúduithe i gColáistí Aitheanta.

Coláiste Ríoga na Máinleá in ÉirinnBunaíodh Coláiste Ríoga na Máinleá in Éirinn i 1784 le Cairt Ríoga ón RíSeoirse III, chun oideachas a thabhairt do mháinlianna a hoileadh scartha ólianna ag an am. I ndiaidh 1886, nascadh oiliúint na máinliann agus nalianna, agus thosaigh an Coláiste ar dhochtúirí a oiliúint ian Scoil Leighis. Le

17Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 20: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

tamall de bhlianta anuas tá an Coláiste forbartha mar mhór-Scoil Leighisidirnáisiúnta. Cuirtear cúrsaí bunchéime ar fáil sa Leigheas, Altranas,Fisiteiripe agus Cogaisíocht agus tá staidéir iarchéime ar fáil i réimsed’ábhair leighis lena n-áirítear Ainéistéise, Raideolaíocht agus Fiaclóireacht.Sa bhliain 1977 deineadh Coláiste Aitheanta d’Ollscoil na hÉireann de ScoilLeighis Choláiste Ríoga na Máinleá in Éirinn.

Coláiste Náisiúnta Ealaíne is DearthaBunaíodh an Coláiste Náisiúnta Ealaíne is Deartha, Baile Átha Cliath sabhliain 1746 mar ‘a little academy for drawing and painting’ a thacú agCumann Ríoga Bhaile Átha Cliath. Sa bhliain 1924 tháinig an Coláiste faoirialú na Roinne Oideachais. Ó 1936 tugadh ‘An Coláiste Náisiúnta Ealaíne’air, agus d’eisigh sé a Dhioplómaí féin; i 1971 athbhunaíodh an Coláiste lehAcht Oireachtais, nuair a cuireadh roinnt mhaith dá fheidhmeanna faoibhord ceaptha ag an Aire Oideachais.I mí Iúil 1996, an bhliain inar chomóir an coláiste dhá céad caoga bliain,bhronn Seanad Ollscoil na hÉireann stádas mar Choláiste Aitheanta ar angColáiste Náisiúnta Ealaíne is Deartha. Cuireann an College cláracha céimeagus iarchéime in Oideachas Ealaíne agus Deartha, Mínealaíon agus réimsede dhisciplíní Deartha. I Meán Fómhair na bliana 1999 tugadh isteach nacéad mic léinn ag clárú do chúrsaí staidéir de chuid Ollscoil na hÉireann.Bhog an Coláiste go foirgneamh i Sráid Thomáis, Baile Átha Cliath i 1980. IIúil na bliana 1998, osclaíodh Scoil nua Deartha agus Tionsclaíochta archampas Shráid Thomáis, a chuir gníomhaíochtaí uilig an Choláiste in aonsuíomh amháin.

Coláiste Ósta na SionnaBhunaigh an Dr. Brendan O’Regan Coláiste Ósta na Sionna sa bhliain 1951chun bainisteoirí a oiliúint do thionscál óstaíochta na hÉireann. Ó shin tágradam bainte amach aige mar an Choláiste Ósta is fearr in Éirinn agus tácáil idirnáisiúnta bainte amach aige. Tá clú an Choláiste fásta agus leatnaithear fud an domhain. Creideann an Coláiste gur cuid lárnach í an taithítionsclaíochta ag leibhéal oibriúcháin, maoirseoireachta agus oiliúnaithe sanoiliúint do bhainistíocht. Ar chomhthábhacht, tá forbairt an eolais ar thairge,scileanna gnó agus líofacht i dteangacha iasachta. Tá ne heilimintí seomúnlaithe le chéile go cúramach i gColáiste na Sionna chun an cúrsaDioplóma i mBainistíocht Óstáin Idirnáisiúnta a dhéanamh.

Tá sé d’aidhm ag an gColáiste i bhfad níos mó ná eolas a thabhairt. Tádlúthphobal ann a spreagann oiliúint ar leibhéal pearsanta, á thacú agléachtóirí ar cuairt ó phríomhollscoileanna na hÉireann. Toisc go bhfuil sébeag agus go bhfuil coibhneas íseal idir líon na mac léinn agus líon naléachtóirí, tá sé in ann díriú ar fhorbairt phearsanta agus ar fhorbairtbainistíocht agus mothúchán araíonachta agus córas de luachannafeidhmiúcháin a chothú. Áit shona agus chairdiúil is ea an Coláiste inar féidirle foireann agus mic léinn, laistigh de thimpeallacht rialaithe, idirghníomhúchun na leasanna oideachais agus bainistíochta a mhéadú. Thug an Seanadstádas mar Choláiste Aitheanta do Choláiste Ósta na Sionna i Samhain nabliana 2000.

18 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 21: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

An Foras RiaracháinTháinig an Foras Riaracháin ar an saol mar thoradh ar phlé a rinne grúpa destátseirbhísigh sinsearacha a chonaic go raibh gá le hoideachas gairmiúil dobhaill den earnáil phoiblí in Eirinn agus d’anailís agus measúnú oilte archeapadh beartais poiblí na hÉireann. Fostaithe clúiteacha sa tseirbhísphoiblí ab ea bunaitheoirí an Fhorais Riaracháin. Bhí duine díobh siúd ashínigh Airteagail agus Meabhrán Comhlachais an Fhorais Riaracháin, an DrGarret FitzGerald, atá anois ina Sheansailéir ar OÉ, ina Thaoiseach inadhiaidh sin. Mar thoradh ar an bplé seo, bunaíódh eagras foirmiúil, An ForasRiaracháin, sa bhliain 1957. Deineadh cuideachta faoi theorainn ráthaíochtade sa bhliain 1963 agus is eagras deonach neamhbhrabúis é.

Is é an Foras Riaracháin an t-aon eagras in Éirinn a chuireann réimsechuimsitheach de sheirbhísí ar fáil i riarachán poiblí – i dtaighde, oideachas,oiliúint agus foilseacháin. Ón tús, ba mhian leis an bhForas Riaracháindeachleachtas a bhaint amach. Thug comhaltaí sinsearacha den fhoireanncuairt ar École Nationale D’Administration i bPáras le staidéar a dhéanamhar a mhodhanna agus na cúiseanna atá lena thionchar iontach mór arardleibhéil na státseirbhíse sa Fhrainc agus ar fud an tsaoil poiblí sa Fhrainc.Chun tionchar dá leithéid a chruthú ar earnáil phoiblí na hÉireann, bunaíodhScoil Riaracháin Poiblí laistigh den Fhoras Riaracháin, a d’fhás ina RoinnOideachais ar ball. Tugadh creidiúnú seachtrach do chláracha bunchéime anFhorais Riaracháin don chéad uair i 1982 agus dá chláracha ag leibhéaliarchéime i 1994.

Deineadh Coláiste Aitheanta d’Ollscoil na hÉireann den bhForas Riaracháinsa bhliain 2001. Cuireann sé réimse de chláracha páirtaimsearthabunchéime agus iarchéime ar fáil, ag díriú ar na disciplíní a bhaineann letuiscint agus cleachtas na bainistíochta poiblí. Tréith ar leith de sholátharoideachais an Fhorais Riaracháin is ea inrochtaine a chláracha oideachais arfad tré chianoideachas. Léiriú is ea é seo go raibh an Foras Riaracháin inacheannródaí ar Chianoideachas in Éirinn chun freastal ar riachtanais naseirbhíse poiblí atá scaipthe ar fud na réigiún.

Institiúid Diagachta agus Fealsúnachta Bhaile anMhuilinnBunaíodh Institiúid Bhaile an Mhuilinn sa bhliain 1968 chun staidéar saDiagacht agus san Fhealsúnacht in Éirinn a chothú. D’fhorbraigh sí a curchuige ar leith diagachta ag leibhéal na bunchéime, le béim ar dhéinefealsúnachta, cur chuige córasach, agus láimhseáil chuimsitheach arphríomhdhisciplíní na diagachta. Faoi dheireadh na 1970í, bhí Baile anMhuilinn ag leathnú amach, idir fhoireann agus mic léinn, chun reiligiúnachneamhchléireach agus tuataí, idir fhir agus mhná. Sa bhliain 1979 ceadaíodhclár Baitsiléara sa Diagacht (BD) Bhaile an Mhuilinn ag an gComhairleClárúcháin do chúiseanna múinteoireachta.Sa tréimhse ó 1984 go 1996, fuair cláracha oideachais Bhaile an Mhuilinnaitheantas ó réimse leathan d’údaráis: Comhairle Náisúnta na gCáilíochtaíOideachais (1989); Comhairle Clárúcháin na hÉireann (1991); an Lár-óifigIontrála, 1993; an tAire Oideachais (do dheontais mic léinn) (1994); an Roinn

19Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 22: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Oideachais (do dheontais Ardoideachais) (1994).

I mí Bealtaine na bliana 1995, cuireadh cúrsaí na hInstitiúide bailíochtaitheag CNCO san áireamh i dtionscnamh an Aire Oideachais do Saortháillí. Anbhliain dar gcionn (1996), cheadaigh an Chomhairle Clárúcháin an BA sanFhealsúnacht agus sa Diagacht do chúiseanna múinteoireachta i meánscoil.

Idir Meán Fómhair 2000 agus 2005, d’fhorbraigh Baile an Mhuilinn achláracha sa Diagacht agus Spioradáltacht go leibhéal Máistreacht. Donchéad uair riamh, i rith na bliana acadúla 2003-04, bhog InsititúidMisinéireachta Chamaí a campas go Baile an Mhuilinn, ag tairiscint réimseleathan de Dhioplómaí agus Bunchéimeanna, agus cláracha Máistreachtaiarchéime, i réimse na Diagachta agus na gCultúr. Sheol Institiúid Bhaile anMhuilinn clár Dochtúireachta sa Mhinistreacht, i gcomhair le hOllscoil naBreataine Bige ag Lampeter, i Meán Fómhair na bliana 2005. In Aibreán nabliana 2005, tugadh aitheantas d’Institiúid Bhaile an Mhuilinn mar CholáisteAitheanta d’Ollscoil na hÉireann.

COLÁISTE DE CHOMH-OLLSCOILColáiste San Aingeal, SligeachBhunaigh Aontas Ursalach na hÉireann sa bhliain 1952 mar choláiste oiliúnado mhúinteoirí eacnamaíocht bhaile, agus sa bhliain 2003 ainmníodh é maran t-aon lárionad náisiúnta d’oiliúint mhúinteoirí Eacnamaíocht Bhaile. Faoiláthair cuireann an Coláiste cláracha ar fáil ag leibhéil an Bhaitsiléara, naMáistreachta, Ard-Teastais agus Dioplóma i réimse de chúrsaí ó Oideachasgo hAltranas. Freisin cuireann an Coláiste cúrsa Access ar fáil dóibh siúd atáfaoi mhíbhuntáiste shocheacnamaíochta agus comhoibríonn sé i soláthar anchláir BA i Staidéir Eacnamaíochta agus Sóisialta de chuid OÉ, Gaillimh.Cláraítear mic léinn Choláiste San Aingeal mar mhic léinn in OÉ, Gaillimhagus is í an Ollscoil a bhronnann a gcéimeanna agus cáilíochtaí eile.

Tugadh stádas mar Choláiste Aitheanta de chuid OÉ do Choláiste SanAingeal sa bhliain 1978, agus mhair an stádas sin go deireadh na bliana2005. I gComhaontú stairiúil idir an Coláiste agus OÉ, Gaillimh, le feidhm ón1 Eanáir 2006, deineadh Coláiste San Aingeal a athbhunú mar Choláiste denChomh-Ollscoil, OÉ, Gaillimh. Fanfaidh na struchtúir rialaithe atá saCholáiste mar atá faoin gComhaontú agus bunaíodh comh-bhord chun anforfheidhmiú a stiúradh, lena n-áirítear úsáid chomhalartach d’áiseannaleabharlainne, teicneolaíochta agus eile sa dá fhoras.

20 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 23: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Caibidil II

ÚDARÁIS NA hOLLSCOILE

Page 24: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

22 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

ÚDARÁIS NA hOLLSCOILEFaoi réir fhorálacha Chairt Ollscoil na hÉireann, leasaithe ag Acht nanOllscoileanna, 1997, is iad Údaráis na hOllscoile ná: an Seansailéir, anLeas-Seansailéir, na Leas-Leas-Seansailéirí, an Seanad agus anChomhghairm.

An SeansailéirIs é an Seansailéir ceann agus príomhoifigeach na hOllscoile. Bíonn anSeansailéir in oifig ar feadh a s(h)aoil nó go dtí go n-éiríonn sé/sí as. Faoiréir Chairt agus Reachtanna OÉ, toghadh an Dr Garret FitzGerald inaSheansailéir ar an Ollscoil le Gomhghairm i nDeireadh Fómhair na bliana1997.

An Leas-SeansailéirIs é an Leas-Seansailéir príomhfheidhmeannach na hOllscoile. Sa bhliain1914, chinn an Seanad go dtoghfaí Uachtarán ar ghach ceann de na Comh-Choláistí ina Leas-Seansailéir, in uainíocht.

Leas-Seansailéir i 2005Iognáid Ó Muircheartaigh, MA, PhD, Uachtarán, Ollscoil nahÉireann, Gaillimh

Leas-Seansailéir i 2006 agus 2007John G. Hughes, BSc, PhD, FBCS Uachtarán, Ollscoil nahÉireann, Má Nuad

Na Leas-Leas-SeansailéiríIs féidir le Leas-Leas-Seansailéir feidhmiú mar Leas-Seansailéir nuair atáfolúntas ann don oifig sin, agus feidhmiú ar son an Leas-Seansailéara nuairatá sé/sí as láthair.

Leas-Leas-Seansailéirí i 2005John G. Hughes, BSc, PhD, FBCS Uachtarán, Ollscoil nahÉireann, Má NuadGerard T. Wrixon, BE, MS (Caltech), PhD (Calif) Uachtarán,Coláiste na hOllscoile, CorcaighHugh Brady, MB BCh BAO, BSC, PhD, MD, FRCPI, Uachtarán,An Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath

Leas-Leas-Seansailéirí i 2006 agus 2007Gerard T. Wrixon, BE, MS (Caltech), PhD (Calif) Uachtarán,Coláiste na hOllscoile, Corcaigh (go dtí 31 Eanáir, 2007)Michael B. Murphy, MB BCH BAO, MD, Uachtarán, Coláiste nahOllscoile, Corcaigh (ó 1 Feabhra, 2007)Hugh Brady, MB BCh BAO, BSC, PhD, MD, FRCPI, Uachtarán,An Coláiste Ollscoile, Baile Átha CliathIognáid Ó Muircheartaigh, MA, PhD, Uachtarán, Ollscoil nahÉireann, Gaillimh

An SeanadFaoi réir fhorálacha Chairt Ollscoil na hÉireann, tugtar ‘An Seanad’ ar BhordRialaithe na hOllscoile.

Page 25: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Cumhachtaí agus Feidhmeanna an tSeanaidFaoi réir fhorálacha Acht na nOllscoileanna Éireannacha 1908, Cairt Ollscoilna hÉireann, Reachtanna na hOllscoile agus Acht na nOllscoileanna 1997,cuirfidh an Seanad, mar Bhord Rialaithe na hOllscoile, cumhachtaí agusroghanna na hOllscoile i bhfeidhm agus rialóidh agus cinnfidh gach ní abhaineann leis an Ollscoil.

Sannaíonn Alt 47 d’Acht na nOllscoileanna, 1997, (‘Gaol na gComh-Ollscoileanna le hOllscoil na hÉireann’) na feidhmeanna seo ar leith donSeanad:- [aistriúchán neamhoifigiúil]

(i) Cinnfidh Seanad Ollscoil na hÉireann na bunriachtanaismáithreánach (*) dos na Comh-Ollscoileanna agus is féidir le gachOllscoil riachtanais bhreise a shannadh go ginearálta nó maidir ledámhanna ar leith san Ollscoil.

(ii) Cuirfidh gach Comh-Ollscoil an Seanad ar an eolas maidir leis nacúrsaí a bhunaítear ó am go ham ag an Ollscoil sin agus is féidirleis an Seanad coiste a bhunú chun ábhar agus múineadh nagcúrsaí a athbhreithniú agus is féidir leis scrúdaitheoiríseachtracha a cheapadh chun cuidiú in aon athbhreithniú.

(iii) Cuirfidh an Seanad torthaí ar aon athbhreithniú a dhéanann coistein iúl don Ollscoil atá i gceist.

(iv) Déanfaidh an Seanad cibé scrúdaitheoirí seachtracha agus cibélíon Scrúdaitheoirí Seachtracha a cheapadh do Chomh-Ollscoil,agus scrúdaitheoirí ceaptha chun críche fho-ailt (2) a mholfaidh anollscoil sin ó am go ham agus is é an Seanad a chinnfidhfeidhmeanna na scrúdaitheoirí seachtracha sin, le comhthoiliú nahOllscoile.

(v) Is céimeanna agus cáilíochtaí de chuid Ollscoil na hÉireann nacéimeanna agus cáilíochtaí a bhronnfaidh Comh-Ollscoil agus ismar sin a shaineofar.

(vi) Nuair a ceapadh Uachtarán nó aon fhostaí eile de Chomh-Choláiste ag Ollscoil na hÉireann, fanfaidh cumhachtaí agusfeidhmeanna na hOllscoile sin maidir lena bhaint nó lena baint asoifig i bhfeidhm maidir leis an duine sin, d;ainneoin aon rud sanAcht seo.’

(*) Tá sonraí iomlána ar riachtanais iomlána máithreánach OÉ leagtha síos ibhfoilseachán bliantúil Riachtanais Íosta Iontrála Acadúla agus Clárúcháin(Máithreánach), ar fáil ó OÉ.

Comhdhéanamh an tSeanaidFaoi réir Ailt 45(2) d’Acht na nOllscoileanna , 1997, tá tríocha hocht comhaltaden Seanad mar seo a leanas:

23Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 26: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

(a) Seansailéir agus Cláraitheoir na hOllscoile agus Príomhoifigigh nagComh-Ollscoileanna

(b) Ceathrar ainmnithe ag an Rialtas, beirt bhan agus beirt fhear

(c) Ceathrar tofa ag gach ceann de:An Coláiste Ollscoile, Baile Átha CliathColáiste na hOllscoile, CorcaighOllscoil na hÉireann, GaillimhOllscoil na hÉireann, Má Nuad

(d) Ocht gcomhalta den Chomhghairm tofa ag Comhghairm, ceathrarban agus ceathrar fear

(e) Gan níos mó ná ceathrar comhthofa ina gComhaltaí den Seanadag an Seanad, mar atá comhdhéanta ag na Comhaltaí mar aluaitear in (a), (b), (c) agua (d) thuas.

Ballraíocht an tSeanaid, ó 1 Samhain 2002 go 31 Deireadh Fómhair 2007.(* ex officio)*Seansailéir:

Garret FitzGerald BA PhD MRIA

*Cláraitheoir:

John Nolan, MA, MPA, LLD (jure officii) (go dtí 27 Feabhra2004)Attracta Halpin, BA, MSc (Dub) MBA (Lond), LLD (jure officii) (ó11 Márta 2004)

*Príomhoifigigh na gComh-OllscoileannaArt Cosgrove, BA(QUB), PhD (QUB), LLD, Uachtarán, AnColáiste Ollscoile, Baile Átha Cliath (go dtí 31 Nollaig 2003)Hugh Brady, MB BCh BAO, BSC, PhD, MD, FRCPI (ón 1 Eanáir2004)

Gerard T. Wrixon, BE, MS (Caltech), PhD (Calif)Uachtarán, Coláiste na hOllscoile, Corcaigh (go dtí 31 Eanáir2007)Michael B. Murphy, MB BCH BAO, MD, (ó 1 Feabhra, 2007)

Iognáid Ó Muircheartaigh, MA, PhDUachtarán, Ollscoil na hÉireann, Gaillimh

William J. Smyth, BA, PhD, LLD, Uachtarán, Ollscoil nahÉireann, Má Nuad (go dtí Meitheamh, 2004)John G. Hughes, BSc, PhD, FBCS (ón 21 Meitheamh, 2004)

24 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 27: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Ainmnithe ag an Rialtas:Benedict Reid, MA MEdCathy Honan, BCommChris Flood (d’éirigh as, 2006)Tina Roche

Tofa ag an mBord Rialaithe, An Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath:Fergus D’Arcy, MA, PhD, FRHistSClíona de Bhaldraithe Marsh, MAAnthony F. Hegarty, PhD, DSc, FRSC, MRIAPaul Ryan, BComm, MBS, DPA, PhD (Lond), ACA

Tofa ag an mBord Rialaithe, Coláiste na hOllscoile, Corcaigh:Denis I.F. Lucey, MA, PhDSeán Ó Coileáin, MA, PhDEleanor O’Leary, PhD FRSI IACT IAHIT HDip in EdJean van Sinderen-Law, BSc PhD

Tofa ag an mBord Rialaithe, Ollscoil na hÉireann, Gaillimh:James J. Browne, BE, MEngSc, PhD (Manc), DSc (Manc), FIEIRuth Curtis, MA, PhD (go dtí 31 Eanáir 2005)James A. Houghton BSc (Liv), PhD (Liv), MFHPat Morgan BSc, PhDPatrick Reilly (ó Samhain 2005)

Tofa ag an mBord Rialaithe, Ollscoil na hÉireann, Má Nuad:David Redmond, BSc, MSc, PhD (Illinois)Gerald Boyle, MA, PhDAnn Burnell, MSc, PhDJohn Coolahan, MA, PhD

Tofa ag Comhghairm:Tommy Francis, MAAngela E. Hoey-Heffron, BCL, LLBE. Caroline Hussey, BSc, PhD (Dub)Therese Madden BSocSc, MSoc Sc, MSW, MPhilSéamus Ó Cinnéide, BA, MSocSc, BLLinda M.P. O’Shea Farren, BCLMicheál Ó Súilleabháin, BA, BComm, BasScOec, DrScPolMaurice A. Manning, MA DLitt

Comhthofa:Thomas J. Dunne, MA, PhDPaul Giller, BSc (Lond), PhD (Lond)Kevin O’Malley, MB BCh BAO, BSc, MD, DSc PhD (Dundee)Michael C. Horgan, MIE

25Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 28: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

I láthair:Michael Hanley, BSc (Dub), HDip in Ed (Dub), MEd (Dub),Uachtarán, Coláiste Oideachais San Aingeal, Sligeach (básaitheAibreán 2004)Dr Anne Taheny, Uachtarán, Coláiste Oideachais San Aingeal,Sligeach (go deireadh 2005)Colm Ó Briain, BCL, BL, LLB, Stiúrthóir, Coláiste NáisiúntaEalaíne is DearthaPhillip Smyth, BA, MBA, Stiúrthóir, Coláiste Ósta na SionnaJohn Cullen, BComm, DPA, Stiúrthóir, An Foras RiaracháinBrian Grogan SJ, BA, LicPhil, HDip inEd, STL, PhD, Uachtarán,Institiúid Diagachta agus Fealsúnachta Bhaile an Mhuilinn (godtí Nollaig, 2006)Bernadette Flanagan, BATh, HDip in Ed, MA, PhD, UachtaránGníomhach, Institiúid Diagachta agus Fealsúnachta Bhaile anMhuilinn

Ballraíocht an tSeanaid, ó 1 Samhain 2007 go 31 Deireadh Fómhair 2012)(* ex officio)*Seansailéir:

Garret FitzGerald BA PhD MRIA

*Cláraitheoir:Attracta Halpin, BA, MSc (Dub), MBA (Lond), LLD (jure officii)

*Príomhoifigigh na gComh-OllscoileannaHugh Brady, MB BCh BAO, BSC, PhD, MD, FRCPIUachtarán, An Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath

Michael B. Murphy, MB BCH BAO, MD, Uachtarán, Coláiste nahOllscoile, Corcaigh

Iognáid Ó Muircheartaigh, MA, PhDUachtarán, Ollscoil na hÉireann, Gaillimh (chuaigh ar scor ónUachtaránacht, 5 Márta 2008)James J. Browne, BE, MEngSc, PhD (Manc), DSc (Manc), FIEI,(ó 6 Márta 2008)

John G. Hughes, BSc, PhD, FBCS Uachtarán, Ollscoil na hÉireann, Má Nuad

Ainmnithe ag an Rialtas:Siobhán CorryCathy Honan, BCommPhilip KearneyBenedict Reid, MA MEd

26 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 29: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Tofa ag an mBord Rialaithe, An Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath:Maurice Boland, DSc, MAgrSc, PhDJ Ronan Fanning, BAJ Moore McDowell, BA, MAPatrick M. Shannon, BSC, PhD

Tofa ag an mBord Rialaithe, Coláiste na hOllscoile, Corcaigh:Joe Gantly, BEng (Dub), MBAAnita Maguire, BSc, PhDDermot F. O’MahoneyNorma Ryan, PhD

Tofa ag an mBord Rialaithe, Ollscoil na hÉireann, Gaillimh:James J. Browne, BE, MEngSc, PhD (Manc), DSc (Manc), FIEIJames A. Houghton BSc (Liv), PhD (Liv), MFHPat Morgan BSc, PhDPatrick Reilly, BE

Tofa ag an mBord Rialaithe, Ollscoil na hÉireann, Má Nuad:Rosemary Monahan, BSc, MScDavid Redmond, MSc, PhD (Illinois)Jim Walsh, BA, MARichard O. Watson, BSc, MSc, PhD

Tofa ag Comhghairm:Clíona de Bhaldraithe Marsh, BA, MATommy Francis, BA, HDip in Ed, MA (Lanc)John R. Hurley, BA, HDip in EdMaurice A. Manning, MA, DLittSeán Ó Coileáin, BA, MA, AM & PhD (Harv), MRIAMary O’Riordan, MB BCh BAO, DCH FPC, MPHLinda M.P. O’Shea Farren, BCLBernadine O’Sullivan, BA, HDip in Ed

Comhthofa:Philip Nolan, MB BCh BAO, BSc, PhD, Cláraitheoir, Coláiste nahOllscoile, Baile Átha CliathPaul Giller, BSc (Lond), PhD (Lond), Cláraitheoir agus Leas-Uachtarán Gnóthaí Acadúil, Coláiste na hOllscoile, CorcaighMichael C. Horgan, MIE, Cláraitheoir agusPríomhfheidhmeannach, Coláiste Ríoga na Máinleá in ÉirinnMary Corcoran, PhD, Ollscoil na hÉireann, Má Nuad

I láthair:Colm Ó Briain, BCL, BL, LLB, Stiúrthóir, Coláiste NáisiúntaEalaíne is Deartha

27Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 30: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Phillip Smyth, BA, MBA, Stiúrthóir, Coláiste Ósta na SionnaJohn Cullen, BComm, DPA, Stiúrthóir, An Foras RiaracháinBernadette Flanagan, BATh, HDip in Ed, MA, PhD, UachtaránGníomhach, Institiúid Diagachta agus Fealsúnachta Bhaile anMhuilinn, go dtí Nollaig 2007)Finbar Clancy, Uachtarán Gníomhach, Institiúid Diagachta agusFealsúnachta Bhaile an Mhuilinn (ó Eanáir 2008)

(Do liosta d’iar-chomhaltaí an tSeanaid, féach Aguisín 5)

Coistí an tSeanaidFaoi réir Chairt OÉ, ceapfaidh an Seanad ‘Buanchoiste agus aon Choistíeile as measc chomhaltaí an tSeanaid, mar is cuí leis an Seanad’.

An Buanchoiste, 2002-2007Chomh maith leis na comhaltaí ex-officio, ceapadh na daoine seo a leanasina gcomhaltaí den Bhuanchoiste, le bheith in oifig ó Samhain 2002 goDeireadh Fómhair 2007:

E. Caroline Hussey, BSc, PhDM. Aidan Moran, MSc, PhDJames J. Browne, BE, MEngSc, PhD (Manc), DSc (Manc), FIEIDavid Redmond, MSc, PhD (Illinois)Clíona de Bhaldraithe Marsh, MADenis I.F. Lucey, MA, PhDPat Morgan BSc, PhDGerald Boyle, MA, PhD (d’eirigh as, 5 Nollaig 2006)Cathy Honan, BComm

An Coiste Airgeadais, 2002-2007Chomh maith le comhaltaí an Bhuanchoiste, ceapadh na daoine seo aleanas ina gcomhaltaí den Choiste Airgeadais, le bheith in oifig ó Samhain2002 go Deireadh Fómhair 2007:

Paul Ryan, BComm, MBS, DPA, PhD (Lond), ACASeán Ó Coileáin, MA, PhDJames A. Houghton BSc (Liv), PhD (Liv), MFHAnn Burnell, MSc, PhDTherese Madden BSocSc, MSocSc, MSW, MPhil

An Buanchoiste, 2007-2012Chomh maith leis na comhaltaí ex-officio, ceapadh na daoine seo a leanasina gcomhaltaí den Bhuanchoiste, le bheith in oifig ó Samhain 2007 goDeireadh Fómhair 2012:

Philip Nolan, BSc, MB BCh BAO, PhDPaul Giller, BSc (Lond) PhD (Lond)James J. Ward, BComm, MEcon Sc, CCA (George WashingtonUniversity)David Redmond, BSc, MSc, PhD (Illinios)

28 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 31: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Cliona de Bhaldraithe Marsh, BA, MAAnita Maguire, BSc, PhDJim Houghton, BSc, PhDJim Walsh, BA, MACathy Honan, BSc

An Coiste Airgeadais, 2007-2012Chomh maith le comhaltaí an Bhuanchoiste, ceapadh na daoine seo aleanas ina gcomhaltaí den Choiste Airgeadais, le bheith in oifig ó Samhain2007 go Deireadh Fómhair 2012:

J Moore McDowell, BA MADermot O’MahoneyPat Morgan, BSc, PhDRichard Watson, Bsc, MSc, PhDLinda O’Shea Farren, BCL

Cruinnithe an tSeanaid, an Bhuanchoiste agus an Choiste Airgeadaisle linn 2005, 2006 agus 2007

2005 2006 2007

13 Eanáir: Seanad, 19 Eanáir: Seanad, 16 Eanáir: Seanad,Buanchoiste agus Airgeadas Buanchoiste agus Airgeadas Buanchoiste agus Airgeadas

23 Aibreán: Seanad, 7 Aibreán: Seanad, 8 Márta: CruinniúBuanchoiste agus Airgeadas Buanchoiste agus Airgeadas Bliantúil Buiséid

23 Meitheamh: Seanad, 22 Meitheamh: Seanad, 29 Márta:Seanad,Buanchoiste agus Airgeadas Buanchoiste agus Airgeadas Buanchoiste agus Airgeadas

11 Deireadh Fómhair: 17 Deireadh Fómhair: 21 Meitheamh:SeanadBuanchoiste amháin Buanchoiste amháin Buanchoiste agus Airgeadas

3 Samhain: Seanad, 2 Samhain: Seanad, 1 Samhain: Seanad,Buanchoiste agus Airgeadas Buanchoiste agus Airgeadas Buanchoiste agus Airgeadas

29Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 32: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

An ComhghairmSéard atá sa Chomhghairm ná an Seansailéir, an Leas-Seansailéir,Comhaltaí an tSeanaid, Ollúna, Léachtóirí agus céimithe na hOllscoile.

Cumhachtaí na Comhghairme• Duine a thoghadh mar Sheansailéir ar an Ollscoil i gcomharbacht ar an

Seansailéir reatha nó aon Seansailéir ina dhiaidh sin;

• A Cathaoirleach féin a toghadh a bheidh i dteideal, agus an Seansailéiras láthair, a bheith i gceannas ar a cruinnithe;

• Ochtar dá comhaltaí a thoghadh mar ionadaithe sa Seanad;

• Tuairim a phlé agus a fhógairt ar aon ní ar bith a bhaineann leis anOllscoil, lena n-áirítear aon ní a chuireann an Seanad faoina bhráid;

• Rialacháin a dhéanmah ó am go ham lena himeachtaí a rialú, faoi réirfhorálacha na Cairte agus na Reachtanna, agus Rialachán nahOllscoile;

• Aighneachtaí a dhéanamh don Seanad ar aon ní a bhaineann leis anOllscoil.

Oifigigh na ComhghairmeCathaoirleach: Linda O’Shea Farren, BCLCléireach: Michael B. Cosgrave, BA, MA, PhD (d’éirigh as

2006)Therese Madden, BSocSc, MSocSc, MSW,MPhil (ó Eanáir 2006)

(D’iar-oifigigh na Comhghairme, féach Aguisín 6)

30 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 33: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Caibidil III

OIFIGIGH OÉ, OIFIGIGH NA gCOMH-OLLSCOILEANNA, OIFIGIGH NAgCOLÁISTÍ AITHEANTA, FOIREANNLÁR-OIFIG OÉ

Page 34: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

OIFIGIGH OLLSCOIL NA hÉIREANN

Seansailéir: Garret FitzGerald, BA PhD MRIA

Leas-Seansailéir agus Leas-Leas-Seansailéirí: bíonn ról an Leas-Sainsailéara ar uainíocht i measc Uachtaráin na gComh-Ollscoileanna (exofficio) ar bhonn dhá bhliain. (Féach Caibidil II.) Comhlíonann gach duinede na triúr Uachtarán eile (ex officio) ról an Leas-Leas-Seansailéara.

Cláraitheoir: Attracta Halpin, BA MSc (Dub) MBA (Lond) LLD(jure officii)

OIFIGIGH NA gCOMH-OLLSCOILEANNA

An Coláiste Ollscoile, Baile Átha CliathUachtarán Hugh Brady, MB BCh BAO, BSC, PhD, MD, FRCPICláraitheoir Philip Nolan, BSc MB BCh BAO, PhD

Coláiste na hOllscoile, CorcaighUachtarán Gerard T. Wrixon, BE, MS (Caltech), PhD (Calif) (go dtí

31 Eanáir 2007)Michael B. Murphy, MB BCH BAO, MD (ó 1 Feabhra,2007)

Cláraitheoir Paul Giller, BSc (Lond), PhD (Lond) (ón 16 Bealtaine 2005)

Ollscoil na hÉireann, GaillimhUachtarán Iognáid Ó Muircheartaigh, MA, PhD (Glas)

(chuaigh ar scor ón Uachtaireáineacht an 5 Márta 2008)James J. Browne, BE, MEngSc, PhD (Manc), DSc (Manc), FIEI, (ó 6 Márta 2008)

Cláraitheoir James J. Browne, BE, MEngSc, PhD (Manc), DSc (Manc), FIEI, (go dtí 5 Márta 2008)

(Gníomhach) James J. Ward, BComm, MEconSc, DBA (GeorgeWashington University) (ó 6 Márta 2008)

Ollscoil na hÉireann, Má NuadUachtarán John Hughes, BSc (QUB), PhD (QUB)Cláraitheoir David Redmond, MSc, PhD (Illinois)

OIFIGIGH NA gCOLÁISTÍ AITHEANTA

Coláiste Ríoga na Máinleá in ÉirinnUachtarán Kevin O’Malley, MB BCh BAO, BSc, MD, DSc, PhD

(Dundee) (go dtí 2006)

Príomhfheidhmeannach agus Cláraitheoir Michael Horgan, BSc (Dub) (ó 2006)

32 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 35: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Coláiste Náisiúnta Ealaíne is DearthaStiúrthóir Colm Ó Briain, BCL, BL, LLBCláraitheoir/Rúnaí Kenneth Langan, BComm, FCA

Coláiste Ósta na SionnaStiúrthóir Phillip Smyth, BA, MBACláraitheoir Kate O’Connell, DipFCHM, MCIPD, MSc

An Foras RiaracháinStiúrthóir John Cullen, BComm, DPALeas-Ard-Stiúrthóir Michael Mulreany, MA, PhD, HDip in Ed

Institiúd Diagachta agus Fealsúnachta Bhaile an MhuilinnUachtarán Gníomhach Finbarr Clancy, SJCláraitheoir Gníomhach Anthony White BA, HDip in Ed, PhD (Dub), BL

(Kings Inns)

OIFIGIGH CHOLÁISTE DE CHOMH-OLLSCOIL

Coláiste San Aingeal, SligeachUachtarán Anne Taheny, BSc, PhDCláraitheoir Elaine Mooney, BEd, MSc(Agr)

FOIREANN LÁR-OIFIG OÉ

Cláraitheoir Attracta Halpin, BA, MSc (Dub), MBA (Lond), LLDjure officii

Ceann Airgeadais agus Damian Downes, MA (DCU), MBA (go dtí 30Riaracháin Samhain 2007)

Denis Dowling, FCCA (ó 10 Márta 2008)

Oifigigh SinsearachaRiaracháin Graham Doyle, BComm, MComm (ex officio) (go

dtí 28 Feabhra 2007)Maria Walsh, BA, MSc (OU) (Oifigeach Seirbhísí Ríomhaire)Nóirín Moynihan, BA, Dip Archival Studies, HDip in EdMagdalen O’Connell, BA (Le Moyne), BL (King’s Inns)

Oifigeach TheicniúilFaisnéise Eric Lamb

Oifigigh Riaracháin Ann Milner, DipCompStMaria Connolly, BSc, PhD (go dtí Samhain 2006)Andrea Durnin, BA, MMII (ó 16 Aibreáin 2007)

33Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 36: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

John Foley (Oifigeach Sláinte agusSábháilteachta)

Cúntóirí Feidhmiúcháin SinsearachaKaryn O’BrienGerry Penston

Cúntóirí Feidhmiúcháin Audraí O’Driscoll (páirtaimseartha)Neil Brennan, BA, MAPeter Hynes, BA, MSc (Dub) (go dtí Iúil 2007)Maura Tierney, BA (ó 10 Nollaig 2007)Maree MacHale, (ó Deireadh Fómhair 2007, páirtaimseartha)

Fáilteoir Stephanie Brennan (go dtí Feabhra 2006)Gerry Maher, BA (ó Deireadh Fómhair 2006)

Freastalaí Eddie Smyth

34 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 37: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Caibidil IV

TOGHCHÁIN Á RIARADH AG OÉ

Page 38: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

TOGHCHÁIN Á RIARADH AG OÉ

Tá dhá thoghchán ina bhfuil céimithe Chomh-Ollscoileanna agus CholáistíAitheanta Ollscoil na hÉireann i dteideal vótáil, faoi choinníollacha áirithe:Toghcháin Sheanad Éireann agus Toghcháin Comhghairme. FiosruitheToghcháin: Déan teagmháil le hOifig OÉ nó seol r-phost chuig:[email protected]

TOGHCHÁIN SHEANAD ÉIREANNIs é an bunús dlí le toghcháin na hOllscoile do Sheanad Éireann náBunreacht na hÉireann, Alt 18(4) agus tá an reachtaíocht chuí ann inAchtanna Toghcháin an tSeanaid (Baill Ollscoile), 1937 - 2001. Mar atá sadlí, toghann toghcheantar OÉ trí bhall de Sheanad Éireann.

Bíonn toghchán do Sheanad Éireann ann laistigh de 90 lá de lánscor DháilÉireann, agus is vóta poist amháin é. Sa chás go mbíonn níos mó ná tríiarrthóir ainmnithe, eisítear páipéir vótála dos na céimithe cláraithe uilig. Isféidir le céimithe d’Ollscoil na hÉireann, seachas céimithe oinigh, atá inasaoránaigh d’Eirinn agus a bhfuil aois ocht mbliana déag sroichte acu, clárúag am ar bith, ach caithfidh siad a n-éileamh do chlárú a chur isteach faoin26 Feabhra in aon bhliain tugtha le bheith liostaithe sa Chlár a fhoilseofar ar1 Meitheamh na bliana sin (leasaithe in aghaidh na bliana).

Cláracha Sheanad ÉireannDéanann Ollscoil na hÉireann Clár an tSeanaid a nuashonrú in aghaidh nabliana, le foilsiú ar 1 Meitheamh na bliana gach bliain. Is féidir le céimitheéileamh a dhéánamh ar chlárú ag am ar bith, agus cuireann OÉ FoirmeachaÉilimh Clárúcháin dos na céimithe uilig nuair a bhronntar céimeanna snaComh-Ollscoileanna agus na Coláistí Aitheanta. Tá Foirmeacha ÉilimhClárúcháin ar fáil freisin ó Oifigeach Clárúcháin OÉ, 49 Cearnóg Mhuirfean,Baile Átha Cliath 2, nó le híoslódáil ó shuíomh gréasáin OÉ, www.nui.ie.

Mar a éilíonn Alt 56 den Acht Toghcháin (Leasú), 2001, foilsíonn OÉ ClárEagraithe. Is féidir Clár Eagraithe an tSeanaid a úsáid do chúiseannaseachas cúiseanna reachtaíochta, lena n-áirítear cúiseanna tráchtála.

Ionadaithe Sheanad Éireann (Toghcheantar OÉ) Tofa 2002:Feargal Quinn, BCommJoseph J. (Joe) O’Toole, BA, HDip in EdLiam B. (Brendan) Ryan, BE

Ionadaithe Sheanad Éireann (Toghcheantar OÉ) Tofa 2007:Joseph J. (Joe) O’Toole, BA, HDip in EdFeargal Quinn, BCommRónán Mullen, BA

(Do liosta Ionadaithe Sheanaid Éireann ó Toghcháin OÉ 1938 go dtI an láinniu, féach AguisIn 9.)

36 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 39: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

TOGHCHÁIN NA COMHGHAIRMETá dhá Thoghchán Comhghairme ann - Seansailéir Ollscoil na hÉireann athoghadh agus ocht gcomhalta den Chomhghairm a thoghadh do SheanadOllscoil na hÉireann.

Toghchán an Seansailéara:Tarlaíonn toghchán Sheansailéara nuair atá folúntas ann sa Seansailéireacht- mar a tharla i mí na Nollag 1996 ar éirí as an Dr T.K. Whitaker. Ar an 15Deireadh Fómhair 1997, toghadh an Dr Garret FitzGerald ina Sheansailéir aran Ollscoil.

Toghchán ocht gcomhalta den Chomhghairm do Sheanad OÉ:Bíonn toghchán ocht gcomhalta den Chomhghairm le Comhghairm marChomhaltaí de Sheanad OÉ gach cúig bliana, an chéad toghchán eile saghnáthchúrsa le bheith ann i 2007. Faoi réir Acht na nOllscoileanna 1997, tágá le cothromas inscne, sa chaoi is go gcaithfear ceathrar ban agus ceathrarfear a thoighadh as measc chomhaltaí na Comhghairme. Leasadh nareachtanna cuí ollscoile sa bhliain 1989 sa chaoi is go mbeidh ar aon chéimíatá ag iarraidh vótáil a i dtoghchán Comhghairme iarratas a dhéanamh iscríbhinn d’Ollscoil na hÉireann do pháipéar vótála.

Tofa ag Comhghairm, 16 Deireadh Fómhair 2002 (I bhfeidhmeannas 1Samhain 2002 go dtí 31 Deireadh Fómhair 2007) :

Tommy Francis, BAAngela Hoey-Heffron, BCL, LLBE. Caroline Hussey, BSc, PhD (Dub)Thérèse Madden, BSocSc MSWMaurice A. Manning, MA, DLittSéamus Ó Cinnéide, BA, MSocScLinda O’Shea Farren, BCLMíchéal Ó Súilleabháin, BComm, BA

Tofa ag Comhghairm, 11 Deireadh Fómhair 2007 (I bhfeidhmeannas 1Samhain 2007 go dtí 31 Deireadh Fómhair 2012):

Clíona De Bhaldraithe Marsh, BA, MATommy Francis, BA, HDip in Ed, MA (Lanc)John Hurley, BA, HDip in EdMaurice Manning, MA, DLittSeán Ó Coileáin, BA, MA; AM, PhD (Harvard), MRIAMary O’Riordan, MB BCh BAO, DCH, FPC, MPHLinda O’Shea Farren, BCLBernadine O’Sullivan, BA, HDip in Ed.

37Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 40: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

38 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 41: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Caibidil V

OLLÚNA AGUS LÉACHTÓIRÍ CEAPTHAAG OÉ (chomh fada le Iúil 1997 agus an dáta sin san áireamh)

Page 42: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

40 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Nóta Eolais:Chomah fada le cruinniú an tSeanaid i mí Iúil 1997, agus an cruinniú sin sanáireamh, ceapadh Ollúna Ollscoile agus Léachtóirí na gComh-Choláistí agan Seanad. Faoi Acht na nOllscoileanna, 1997, déantar ceapacháin snaceithre Comh-Ollscoileanna OÉ ag a n-údaráis rialaithe.

Tá ainmneacha Ollúna Ollscoile agus Léachtóirí na gComh-Choláistíceaptha ag Seanad Ollscoil na hÉireann chomh fada le Iúil 1997 agus andáta sin san áireamh, liostaithe i bhFéilirí Ollscoile foilsithe roimh Fhéilire1998.

OLLÚNACHTAÍ MAOINITHE SA DIAGACHTCHAITLICEACH

I mí na Nollag 1912, bhronn Ardeaspaig agus Easpaig na hÉireann Ollúnachtsa Diagacht Chaitliceach san Ollscoil.

I mí na Nollag 1938, bhronn Ardeaspaig agus Easpaig Caitliceacha nahÉireann Ollúnachtaí sa Diagacht Chaitliceach Dogmach, DiagachtChaitliceach Mhórálta, agus Diagacht Chaitliceach Bhíobalta san Ollscoil inionad na hOllúnachta a bhí ann roimhe sin.

(Féach Acht na nOllscoileanna Éireannach, Alt 7, fo-alt. 4 agus Cóip denGníomh Bunaithe, Féilire OÉ, 1941, leathanach 22)

Ainmniúcháin an Chliarlathais, glactha ag an Seanad, do 2002/03:

Right Reverend Monsignor John Greehy, PP (básaithe, 2006)Reverend Brendan Leahy, DDReverend Paul Tighe, STL

Page 43: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Caibidil VI

CÁILÍOCHTAÍ OÉ

Page 44: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

CÁILÍOCHTAÍ NA hOLLSCOILE

RÉAMHRÁ:Faoi réir Ailt 47(5) d’Acht na nOllsoileanna 1997, ‘Is céimeanna aguscáilíochtaí de chuid Ollscoil na hÉireann na céimeanna agus cáilíochtaí abhronnfaidh na Comh-Ollscoileanna agus is mar sin a shaineofar’. Dá réirsin, bronnann na ceithre Chomh-Ollscoil céimeanna agus cáilíochtaí eile OÉar mhic léinn a chríochnaíonn cúrsaí staidéir agus a fhaigheann pas snascrúduithe cuí de chuid na gComh-Ollscoileanna nó a bhfuil cláracha taighdecríochnaithe acu. Bronnann OÉ céimeanna agus cáilíochtaí eile sna ColáistíAitheanta.

Faoi Chairt OÉ, is féidir Céimeanna a bhronnadh freisin:i. do dhaoine atá in oifig san Ollscoil;ii. do chéimithe ollscoileanna eile a d’fhéadfadh an Ollscoil a cheadú do

Chéimeanna de chaighdeán comhionainn san Ollscoil;iii. do mhic léinn a bheidh tar éis taighde neamhspleách a dhéanamh san

Ollscoil nó i gComh-Ollscoil;iv. do dhaoine ceadaithe a roghnófar do Chéimeanna Oinigh.

CÉIMEANNABronntar céimeanna ag Comh-Ollscoileanna OÉ agus ag OÉ sna ColáistíAitheanta ag leibhéil Ard-Dochtúra, Dochtúra, Máistreachta agus Baitsiléara.

Bronntar ardchéimeanna dochtúireachta ar bhunús saothair foilsithe, mar aleanas:

DEconSc Dochtúir san Eolaíocht EacnamaíochtaDEng Dochtúir san InnealltóireachtDLitt Dochtúir sa LitríochtDLittCelt Dochtúir sa Léann CeilteachDMed Dochtúir sa LeighisDMus Dochtúir sa CheolDSc Dochtúir san EolaíochtLLD Dochtúir sa Dlí

Is féidir na chéimeanna sin a bhronnadh mar chéimeanna oinigh freisin.Céimeanna oinigh breise is ea Dochtúir sna hEalaíona, Dochtúir sanOideachas agus Dochtúir sna Mínealaíona.

Céimeanna Oinigh Faoi réir na Cairte, is féidir le OÉ Céimeanna Oinigh a bhronnadh mar ismian. Tá na critéir agus na socruithe a bhaineann le céimeanna oinigh abhronnann Seanad OÉ leagtha síos i gcáipéis dar teideal ‘Céimeanna OinighOllscoil na hÉireann’ a ghlac an Seanad i Meán Fómhair na bliana 2007. Táan cháipéis seo ar fáil ó OÉ.

Bronnann na Comh-Ollscoileanna ar fad Céimeanna Oinigh Dochtúireachtaagus Máistreachta faoi réir a ngnásanna féin.

42 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 45: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

DIOPLÓMAÍ IARCHÉIME, ARD-DIOPLÓMAÍ, DIOPLÓMAÍ AGUSTEASTAIS Bronntar Dioplómaí Iarchéime, Ard-Dioplómaí, Dioplómaí agus Teastais armhic léinn a a chríochnaíonn Cúrsaí Staidéir sainordaithe agus a fhaigheannpas sna scrúduithe cuí sna Comh-Ollscoileanna agus Coláistí Aitheanta.

SEIRBHÍSÍ ATÁ AR FÁIL DO CHÉIMITHE Ó OIFIG OÉ:

• Dearbhuithe Dúblacha CéimeIs féidir Dearbhuithe Dúblacha Céime a fháil ó Oifig OÉ.

• Dearbhú de Ghradaim OÉ a fuarthasTugann OÉ dearbhú de chéimeanna agus cáilíochtaó eile bronnta ag anOllscoil.

• Dearbhuithe as Béarla Cuireann OÉ leaganacha Béarla ar fáil de théacsanna Laidine nagcéimeanna agus cáilíochtaí eile bronnta ar chéimithe OÉ.

• Teastas Máithreánaigh DúblachTá Teastais Máithreánaigh Dúblacha ar fáil ó Oifig OÉ.

• Dearbhú Oifigiúil de Cháipéisí (m.sh. dearbhú de ghradaim á lorg agfostóirí, eagrais chreidiúnaithe ghairmiúla, ambasáidí eachtrannacha srl.)

43Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 46: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

44 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 47: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Caibidil VII

Céimeanna Phd, CéimeannaDochtúireachta a Bronnadh ar ShaotharFoilsithe agus Céimeanna Oinigh aBronnadh, 2004 - 2007

Page 48: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

46 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

CÉIMEANNA PhD 2004-2007Féach Aguisín 7 do liosta de chéimeanna PhD a bronnadh, 2004 – 2007agus an ceathair bhliain sin san áireamh. Tabhair faoi deara go ngintear ant-eolas san aguisín ó na hinstitiúidí aonair, agus nár leasaíodh nó náreagraíodh na hainmneacha nó na teidil ar bhealach ar bith, ach amháin iada athfhormáidiú chun críche na Féilire seo. Féach eochair leathanach 12.

CÉIMEANNA DOCHTÚIREACHTA A BRONNADH ARSHAOTHAR FOILSITHE 2004 - 2007

2004Brendan Ó Cathaoir, MA, HDip in Ed DLitt COBÁCJames Henry Murphy, BA, BD (Lond), PhD DLitt COBÁCKevin B. Nolan, BSc, PhD DSc CRMÉThomas Brendan Courtney, BA LLD COBÁCJames Francis Xavier Jones, BSc, MB BCh BAO DMed COBÁCTarik Fathy Massoud, MB BCh BAO DMed CRMÉBrian Pius Griffin, MB BCh BAO DMed OÉGEugène Patrick McFadden, MB BCh BAO, DipCH DMed COBÁC

2005Ciaran McCullagh, BSocSc, MSocSc, MSc DLitt COCT.F. Cross, BSc, PhD, FIFM DSc COCColin Hill, BSc, MSc, PhD DSc COCRonan M. Conroy, BA, DipEd, MusB DSc CRMÉAlan Dobson, BSc, PhD DSc COCPatrick Lonergan, BAgrSc, MAgrSc, PhD DSc COBÁCMichael T. Kane, BAgrSc, MAgrSc, PhD DSc OÉGG.F. Whyte, BCL, LLM, BL (King’s Inns) LLD COBÁCIan O’Donnell, BA, MA (Dub), MPhil, PhD LLD COBÁCMichael F. McDermott, MB, BCh, BAO, MRCPI DMed COBÁCJeremiah G. O’Driscoll, MB, BCh. BAO, FRACP DMed COBÁC

2006Diarmuid Ó Giolláin, MA DLitt COCJoseph B. Ruane, BA, MA DLitt COCGerald Fitzgerald, BSc, PhD DSc COCAnthony Moran, BSc, PhD, MRA DSc OÉGEoin O’Brien DSc COBÁCBrian McDonald, BCL, LLB, Barrister at Law, LLM LLD COBÁC

2007John Buckley, NT, MA, PhD DMus OÉMNHarry White, MA, BMus, MA (Toronto), PhD, MRIA DMus OÉMNElke Arendt, MSc (Dipl.FD.Eng), PhD DSc COC

Page 49: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

CÉIMEANNA OINIGH A BRONNADH 2004-2007

Dé Céadaoin, 21 Aibreán, 2004OÉ Cearnóg Mhuirfean ag Gailearaí Náisiúnta na hÉireannCarroll, Mella LLDDavis, Mary LLDHayden, John LLDHume, Pat LLD

Dé hAoine, 14 Bealtaine, 2004Cleary, Michael B., BSocSc AAgrSc LLD OÉMNHall, George DSc OÉMNJones Hughes, Thomas DLitt OÉMNKellaghan, Thomas LLD OÉMNMackey, David LLD OÉMN

Dé Luain, 17 Bealtaine, 2004Wang Shenhang LLD COBÁC

Dé hAoine, 4 Meitheamh, 2004Brosnan, Pierce LLD COCMulcahy, Louis LLD COCO’Connell, Mick LLD COCPyle, Hilary DLitt COCThoresen, Carl E. DLitt COCWilson, Robert W. DSc COC

Dé hAoine, 11 Meitheamh, 2004Crowley, Laurence, BComm LLD COBÁCLeahy, Alice LLD COBÁCSheridan, Noel LLD COBÁCTroy, Fr Ulic LLD COBÁC

Dé Céadaoin, 16 Meitheamh, 2004Doyle, Roddy (Roderick T.)

DLitt COBÁC (Comóradh 100 bliain Lá Bloom)Groden, Michael

DLitt COBÁC (Comóradh 100 bliain Lá Bloom)Johnston, Jennifer

DLitt COBÁC (Comóradh 100 bliain Lá Bloom) Pinter, Harold

DLitt COBÁC (Comóradh 100 bliain Lá Bloom) Senn, Fritz

DLitt COBÁC (Comóradh 100 bliain Lá Bloom)

Dé hAoine, 25 Meitheamh, 2004Foster, Roy DLitt OÉ, GaillimhFrieden, Lex LLD OÉ, Gaillimh

47Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 50: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Kirsch, Phillip LLD OÉ, GaillimhMannion, John DLitt OÉ, Gaillimh

Déardaoin, 14 Deireadh Fómhair, 2004Keough, Donald R. LLD COBÁC

Dé Céadaoin, 3 Samhain, 2004Bird, Charlie LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain)Byrne, David LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) Dardis, John Anthony LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) Fitzgerald, Garret A. DSc COBÁC (Comóradh 150 bliain) Flatley, Michael LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) Healy, Eithne LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) Heffernan, Kevin P. LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) Jordan, Neil DLittLyons, T. Pearse DSc COBÁC (Comóradh 150 bliain) Madden, Anne LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) McBride, Willie John LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) Meid, Wolfgang DLittCelt COBÁC (Comóradh 150 bliain) Moran, Kevin B. LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) Morris, Sir Derek LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) Morrison, Bruce A. LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) Noble, Christina LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) O’Dowd, Niall Oliver LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) O’Dwyer, Mick LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) Quinn, Lochlann LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain) Stuart, Imogen Renate LLD COBÁC (Comóradh 150 bliain)

Déardaoin, 21 Aibreán, 2005OÉ Cearnóg Mhuirfean sa Bhrú Ríoga, Cill MhaighneannBruton, John LLDCostello, Finbar LLDDoyle, Vincent LLDGebreselassie, Haile LLDNewell, Martin LLD

Dé hAoine, 6 Bealtaine, 2005Bradbury, Ray LLD OÉG (i Los Angeles)Clare, George DLitt OÉG (i Los Angeles)Griffin, Merv LLD OÉG (i Los Angeles)Huston, Anjelica LLD OÉG (i Los Angeles)

Dé Máirt, 17 Bealtaine, 2005Barrington, Ruth LLD OÉMNCallan, Curtis G. Jr DSc OÉMNCullen, Bill LLD OÉMNO’Connor, Tim LLD OÉMNOsborne, Michael DSc OÉMN

48 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 51: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Dé hAoine, 3 Meitheamh, 2005Kelleher, Michael LLD COCMarcus, David DLitt COCNí Dhomhnaill, Nuala DLittCelt COCÓ Súilleabháin, Micheál DMus COCO’Donoghue, Hughie LLD COCXie Shengwu, President DSc COC

Déardaoin, 16 Meitheamh, 2005Gallo, Robert DSc COBÁCGeldof, Bob DLitt COBÁCPateman, Carole DLitt COBÁC

Dé hAoine, 24 Meitheamh, 2005Benabid, Alim-Louis

DMed OÉGFinucane, Marian LLD OÉGMcNicholas, Bernard LLD OÉGPurcell, Sean LLD OÉGRamaphosa, Cyril LLD OÉGReid, Alex LLD OÉG

Dé hAoine, 31 Márta, 2006O’Connor, Marianne LLD San Aingeal/OÉG

Dé hAoine, 7 Aibreán, 2006OÉ Cearnóg Mhuirfean sa Bhrú Ríoga, Cill MhaighneannArbour, H.E. Louise LLDCasey, Caroline LLDElmore Meegan, Michael DMedHarris, William C. DScMcCarthy, John LLDSheen, Martin DATreacy, Philip DFA

Dé Máirt, 18 Aibreán, 2006Baldessari, John DFA OÉ, Gaillimh

Dé Céadaoin, 10 Bealtaine, 2006Davies, David, Sir LLD OÉMNMassey, Doreen

DLitt OÉMNO’Hara, Jim LLD OÉMNTownsend, Peter DLitt OÉMN

Dé hAoine, 2 Meitheamh, 2006Galvin, Patrick DLitt COCKiernan, Tom DLitt COC

49Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 52: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Lee, Joe DLitt COCMcCarthy, Brian LLD COCRoche, Vivienne LLD COCTyers, Pádraig LLD COC

Dé hAoine, 2 Meitheamh, 2006Rusesabagina, Paul LLD COBÁC

Dé Céadaoine, 14 Meitheamh, 2006Collins, Eileen Marie DSc COBÁC

Dé hAoine, 16 Meitheamh, 2006Cronin, Anthony DLitt COBÁCGleeson, Peter LLD COBÁCKelly, Michael, SJ LLD COBÁCSaramago, José DLitt COBÁC

Dé hAoine, 23 Meitheamh, 2006Coleman, James DFA OÉGde Giovanni, Francesco DSc OÉGGreen, Hugh LLD OÉGLambe, Ronan DSc OÉGMoriarty, John DLitt OÉGO’Connor, Christy Jnr DA OÉGO’Connor, Christy Snr DA OÉGQuinn, Feargal LLD OÉG

Dé Luain, 10 Iúil, 2006Harrington, Pádraig DA OÉMNMcGinley, Paul DA OÉMN

Dé Máirt, 19 Meán Fómhair, 2006Finchem, Tim LLD COBÁC (An Corn Ryder)Lehman, Tom LLD COBÁC (An Corn Ryder)Schofield, Kenneth D, CBE LLD COBÁC (An Corn Ryder)Warren, Roger LLD COBÁC (An Corn Ryder)Weaver, Philip LLD COBÁC (An Corn Ryder)Woosnam, Ian LLD COBÁC (An Corn Ryder)

Déardaoin, 5 Deireadh Fómhair, 2006OÉ Cearnóg Mhuirfean i Halla Phádraig, Caisleán Bhaile Átha CliathAhern, Bertie, Taoiseach LLD

Dé Máirt, 14 Samhain, 2006O’Brien, Denis LLD COBÁC

Dé Luain, 4 Nollaig, 2006Delany, Ronnie LLD COBÁC

50 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 53: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Dé Sathairn, 10 Márta, 2007OÉ Cearnóg Mhuirfean i gColáiste Ríoga na Lianna in ÉirinnPutnam, Hilary DLitt

Dé Céadaoin, 4 Aibreán, 2007Mariani, John F. LLD CÓS/OÉG

Dé hAoine, 8 Meitheamh, 2007Brennan Glucksman, Loretta LLD COCCrosbie, Thomas Edward (Ted) LLD COCFord, Richard DLitt COCKelliher, Bertie DE COCMurphy, Ted LLD COC

Dé hAoine, 15 Meitheamh, 2007Brendel, Alfred LLD COBÁCO’Shea, Milo DLitt COBÁCSen, Amartya LLD COBÁC

Dé Máirt, 19 Meitheamh, 2007Munnelly, Tom DLitt OÉG

Dé hAoine, 22 Meitheamh, 2007Campbell Sharpe, Noelle LLD OÉMNJoyce, Robert J. LLD OÉMNMcCreevy, Charles J. LLD OÉMNNavandra, Kumpati S. DSc OÉMN

Dé hAoine, 29 Meitheamh, 2007Carolan, Nicholas DMus OÉGFitzGerald, Niall, KBE LLD OÉGLanga, Pius LLD OÉGNí Bhraonáin, Eithne (Enya) DMus OÉGO’Leary, Jane DMus OÉGWalsh, William LLD OÉG

Dé Luain, 12 Meán Fómhair, 2007Crooks, Joanna DMus OÉMNDouglas, Barry DMus OÉMN

Déardaoin, 20 Meán Fómhair, 2007OÉ Cearnóg Mhuirfean sa Bhrú Ríoga, Cill MhaighneannHarte, Paddy LLDHeffernan, Margaret LLDMac Curtain, Margaret DLittMagee, Eugene LLDThornhill, Don DETinney, Hugh DMus

51Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 54: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Dé hAoine, 9 Samhain, 2007Fitzgerald, John LLD AFR

Comóradh 50 bliain)McCarthy, Dermot LLD AFR

(Comóradh 50 bliain) Murray, Frank LLD AFR

(Comóradh 50 bliain)

Dé hAoine, 23 Samhain, 2007Desmond, Dermot LLD COBÁC

Dé Máirt, 27 Samhain, 2007Byrne, Gabriel DA OÉG

Dé Luain, 3 Nollaig, 2007Rea, Stephen DLitt COBÁC

52 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 55: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Caibidil VIII

FEISTEAS ACADÚIL

Page 56: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

FEISTEAS ACADÚIL

Feisteas AcadúilD’Ollscoil na hÉireann, os í an t-aon ollscoil fheidearálach in Éirinn, lecampais lonnaithe i dtrí chúige, léiriú cumhachtach d’aitheantas nahOllscoile agus stair agus traidisiún a bhforas is ea an feisteas acadúilsainiúil a chaitear ag searmanais bronnta céime ar fud na gComh-Ollscoileanna agus na gColáistí Aitheanta.

In Eanáir na bliana 2000, ghlac an Seanad le Cód leasaithe d’FheisteasAcadúil, struchtúrtha chun an méadú i réimse agus ilghnéitheacht nagcéimeanna OÉ a chur san áireamh, agus chun soláthar cuí a dhéanamhd’Ard-Teastais, Dioplómaí agus Teastais OÉ. Faoi réir an Chóid leasaithe,fanann na gúnaí do chéimeanna Baitsiléara, Máistreachta agusDochtúireachta mar a bhí, agus tá gúna nua tugtha isteach do Dhioplómaíagus Teastais OÉ.

Dathanna Dáimhe/CholáisteEalaíona BánCeol CoiréalachFealsúnacht MarúinLéann Ceilteach CróchEolaíochtaí Daonna, Eolaíocht Shóisialta OsbhuíEolaíocht Gorm PhádraigAgrabhiaagus an Comhshaol Glas ÉadromTráchtáil Sú TalúnInnealtóireacht Terra CottaAiltireacht ÓrgaEolaíocht & Teicneolaíocht an Bhia OráisteDlí PrúnaLeigheas agus Eolaíochtaí Sláinte ScarlóideachFiaclóireacht Liath-airgeadCógaisíocht CoracrdheargAltranas LíológTréidliacht Gorm CeilteachIdirdhámh/Idirdhisciplíneach Dubh

Do shonraí iomlána ar Fheisteas Acadúil OÉ, féach an leabhrán a foilsíodhsa bhliain 2006: NUI Academic Dress.

Déantóirí Róbaí OÉIs iad na Déantóirí Róbaí ceaptha ag an Seanad ná:• Phelan Conan Limited, Baile Átha Cliath• McGinley & Co Ltd, Corcaigh (do Colaiste hOllscoile Corcaigh)

54 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 57: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Caibidil IX

SCRÚDAITHEOIRÍ SEACHTRACHA OÉ

Page 58: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

SCRÚDAITHEOIRÍ SEACHTRACHA OÉ

Reachtáiltear na Scrúduithe do Chéimeanna i ngach Comh-Ollscoil agusColáiste Aitheanta ar leith, agus feidhmíonn na Scrúdaitheoirí Seachtrachamar Scrúdaitheoirí, i gcomhpháirt leis na hOllúna agus na Léachtóirí.

Ó bunaíodh Ollscoil na hÉireann sa bhliain 1908, tá scrúdúchán seachtrachina ghné lárnach de chóras na scrúduithe, agus ceapann an SeanadScrúdaitheoirí Seachtracha in aghaidh na bliana, faoi réir Reachtanna OÉ.

Rinne Acht na nOllscoileanna, 1997 athstruchtúrú ar an Ollscoil, aguscruthaíodh ceithre Chomh-Ollscoil, cé gur caomhnaíodh nadúr feidearálachOÉ. Tá soláthar in Alt 47 den Acht le leanúnachas de chumhachtaí agusfreagrachtaí an tSeanaid maidir le Scrúdaitheoirí Seachtracha a cheapadh:

47(4) ‘Déanfaidh an Seanad cibé scrúdaitheoirí seachtrachaagus cibé líon Scrúdaitheoirí Seachtracha a cheapadh doChomh-Ollscoil, agus scrúdaitheoirí ceaptha chun críchefho-ailt (2) a mholfaidh an ollscoil sin ó am go ham agusis é an Seanad a chinnfidh feidhmeanna nascrúdaitheoirí seachtracha sin, le comhthoiliú nahollscoile’. [aistriúchán neamhoifigiúil]

I gcomhthács an Acht na nOllscoileanna 1997, chinn an Seanad sa bhliain1998 go ndéanfaí athbhreithniú ar na gnéithe uilig den chóras le scrúdúchánseachtrach a dhéanamh in OÉ. Mar thoradh ar an athbhreithniú deineadhathruithe sna socruithe le Scrúdaitheoirí Seachtracha a cheapadh, acheadaigh ceapachán de Scrúdaitheoirí Seachtracha éagsúla i ngach Comh-Ollscoil, nuair a moladh a leithéid. Tugadh isteach córas níos cuimsithí dethuairisciú don Ollscoil ag Scrúdaitheoirí Seachtracha chomh maith lebeartais speisialta chun comparáideacht leanúnach de chéimeanna OÉ achinntiú. D’athraigh téarma ceapacháin Scrúdaitheoirí Seachtracha ónbhliain fhéilire go bliain acadúil. Tá an polasaí leasaithe ar ScrúdaitheoiríSeachtracha ar fáil i gcáipéis ar Pholasaí Sheanad OÉ, eisithe i MeánFómhair 1998: Extern Examiners in the National University of Ireland,athnuaithe gach bliain.

56 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 59: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Caibidil X

GRADAIM AGUS BRONNTANAIS OÉ

Page 60: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

GRADAIM agus BRONNTANAIS OÉ

RéamhráÓ bunaíodh í sa bhliain 1908, bhí an t-ádh ar OÉ líon áirithe d’iontaobhaisagus bronntanais fhlaithiúla a fháil. Infheistíodh na cistí seo, agus úsáidtearan t-ioncam astu chun réimse cuimsitheach de ghradaim a mhaoiniú. Lehimeacht ama, tá feabhas suntasach tagtha ar luach caipitil chistí nahOllscoile. Sa bhliain 1998, le comhairle ó shaineolaíthe, rinne an Seanadathstruchtúrú ar phunann infheistíochtaí OÉ agus é de chuspóir ioncambliantúil méadaithe a ghineadh i ngach ceann de Chistí OÉ, le húsáid de réirmhianta dheontóirí na hOllscoile. Freisin, tugann OÉ maoiniú doScoláireachtaí agus Sparánachtaí as a hacmhainní féin. Faoi láthair, tá luachde bhreis agus of €0.8 milliún san iomlán in aghaidh na bliana ar ghradaimOÉ. Tá réimse de ghradaim a thairgíonn OÉ ag dul ó Scoláireachtaí agusDuaiseanna sa chéad bhliain fhochéime go Comhaltachtaí Iar-Dhochtúra.Liostaítear na príomhghradaim thíos.

Bíonn Searmanas Bronnta Gradam OÉ ann in aghaidh na bliana, de ghnáthi Meán Fómhair nó Deireadh Fómhair. Is é Seansailéir na hOllscoile, abhronann na gradaim uilig.

Tá mionsonraí ar na gradaim reatha ar fad ar fáil san fhoilseachán bliantúilGradaim OÉ, atá ar fáil ó Oifig OÉ, nó le híoslódáil ó www.nui.ie. Is féidirFoirmeacha Iarratais, nuair is gá, a íoslódáil freisin ón suíomh gréasáin.

COMHALTACHTAÍ

Comhaltachtaí Iar-Dhochtúra

Nuair atá said á dtairiscint, tá Comhaltachtaí Iar-Dhochtúra ar oscailtd’iomaíocht i measc chéimithe OÉ, sa bhaile nó thar lear.

• Comhaltacht Iar-Dhochtúra OÉ sna Daonnachtaí (€80,000 iníoctha thardhá bhliain)

• Comhaltacht Iar-Dhochtúra OÉ sna hEolaíochtaí (€80,000 iníoctha thardhá bhliain)

• An Chomhaltacht Iar-Dhochtúra i Léann na Gaeilge/An Léann Ceilteach(€80,000 iníoctha thar dhá bhliain)

Is é príomhchuspóir na gComhaltachtaí seo ná tacaíocht agus spreagadh athabhairt do mhic léinn iar-dhochtúra den scoth a dtaighde scoláireachta achur chun cinn. Beifear ag súil, i ngach cás, go gcuirfidh an taighde a déantargo mór le heolas ar fiú é a fhoilsiú agus go gcuirfear le cultúr na foghlamasna Comh-Ollscoileanna.

58 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 61: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Comhaltacht Iarchéime

• Comhaltacht Iarchéime OÉ Edward J Phelan sa Dlí Idirnáisiúnta(€51,000 iníoctha thar dhá bhliain)

Bunaíodh an Chomhaltacht seo mar thoradh ar thiomnacht ó Edward J.Phelan agus a Bhean, nach maireann, agus tairgtear gach ré-bhliain í.

Tá modhanna iarratais ar leith ann dos na Comhaltachtaí uilig.

GRADAIM DON CHÉAD 2008

Chun Cothrom Chéad Bliain Ollscoil na hÉireann a cheiliúradh, chuir OEgradaim speisialta ar fail i 2008, mar a leanas:

• Trí Chomhaltacht iar-dhocht úireachta sa lánn éireannach • Duais oe don chád i stair na hÉirean• Duaiseanna oe don chéad i bhfoilsiú acadúil

– Teangacha, Litríocht and Teangeolaiocht– Eolaíochtaí Míochaine agus Sláinte.

GRADAIM IARCHÉIME

Scoláireachtaí Taistil OÉTugadh Scéim na Scoláireachtaí Taistil isteach sa bhliain 1910 agus ó shin ileith bronnadh Scoláireachtaí Taistil in aghaidh na bliana in ábhair éagsúla. Indiaidh athbhreithnithe de chuid an tSeanaid sa bhliain 1998, bronntar ar alaghad naoi Scoláireachtaí Taistil in aghaidh na bliana anois, roinnte igcoibhneas idir ábhair sna hEalaíona agus Eolaíochtaí Daonna, agus snahEolaíochtaí ar bhonn unainíochta

Tá luach €42,000 ag gach Scoláireacht, iníoctha ina ghálaí thar trí bliana.

Tá modhanna iarratais ar leith ann dos na Scoláireachtaí Taistil uilig.

Sparánachtaí OÉTugadh Sparánachtaí OÉ isteach sa bhliain 1930, arna mhaoiniú ag anOllscoil óna hacmhainní féin. On bhliain 2005 amach, tá Scéim naSparánachta comhtháite le Scéim na Scoláireachtaí Taistil

Scoláireacht an Dr Mary L Thornton san Oideachas Scoláireacht bhliantúil san Oideachas is ea í seo, arna mhaoiniú agtiomnacht ón Dr Mary L Thornton, nach maireann. Ar oscailt do chéimitheOÉ, tá sé i gceist ag an Scoláireacht taighde iarchéime a chothú i réimsean oideachais. Ba mhian le OÉ, tríd an Scoláireacht, taighde a chothúmaidir le hardoideachas in Éirinn agus, dá bhrí sin, tabharfar tús áited’iarratais sa réimse seo. Mar sin féin, glacfar le hiarratais maidir letionscnaimh i réimse ar bith de thaighde oideachais. Tá luach €5,000 ar anScoláireacht.

Tá modhanna iarratais ar leith ann dos na Comhaltachtaí uilig.

59Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 62: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Duais Thaighde Stairiúil na hÉireann Tairgíodh an Duais chlúmhar seo gach ré-bhliain ó 1921 i leith. Tá luach€5,000 ar an Duais. Bronntar an Duais don saothar is fearr ar ThaighdeStairiúil na hÉireann, a bhfuil an t-ábhar ann foilsithe don chéad uair ag macléinn nó céimí d’Ollscoil na hÉireann. Caithfidh gur bunsaothar substaintiúil abheidh sa saothar, a léiríonn taighde dhíreach ar thaifid staire.

Sa bhliain 2005, bronnadh an Duais ar Christopher R. Maginn, PhD dá‘Civilising’ Gaelic Leinster; the Extension of Tudor Rule in the O’Byrne andO’Toole Lordships. Bronnadh Ardmholadh ar Nollaig Ó Muirithile, MA PhD,dá Leabar Mór na nGenealach: The Great Book of Irish Genealogies.

Sa bhliain 2007, bronnadh an Duais ar Professor William J. Smyth, BA PhD(UCC) dá Map-making, Landscapes and Memory: A Geography of Colonialand Early Modern Ireland c. 1530-1750 2006, foilsitheoir: Cork UniversityPress, 2006

Tá liosta de bhuaiteoirí uilig Dhuais Thaighde Stairiúil na hÉireann inAguisín 10.

Beidh an Duais seo á tairiscint arís sa bhliain 2009.

Tá modhanna iarratais ar leith ann dos na Comhaltachtaí uilig.

Scoláireachtaí agus Duaiseanna Denis Phelan Tá na Scoláireachtái agus na Duaiseanna seo á mhaoiniú ag DéantóiríRóbaí OÉ, Phelan Conan Associates, agus bronnadh iad don chéad uair sabhliain 2003.

Tá bronnadh na Scoláireachtaí agus Duaiseanna seo uilig bunaithe archomórtas ina bhfuil na mic léinn is fearr a fhaigheann, in ord fiúntais, namarcanna is airde sa scrúdú bunchéime cuí i réimsí áirithe ábhair mar achinntear gach bliain. Tá oll-luach €14,000 ar na scoláireachtaí agus duaisseo.

Ábhair 2004:• Tíreolaíocht • Dlí • Eolaíochtaí Beatha

Ábhair 2005:• Ceimic • Geolaíocht• Domhaneolaíochtaí• Eolaíocht an Chomhshaoil• Fisic

60 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 63: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Ábhair 2006• Eolaíochtaí na Beatha agus an Chomhshaoil• Bainistíocht• Eolaíochtaí Fhisiciúla• Síceolaíocht

Ábhair 2007• Eolaíochtaí na Beatha agus an Chomhshaoil• Eolaíochtaí Fhisiciúla• Tráchtáil• Béarla

Níl aon mhodhanna iarratais nó riachtanais iontrála ar leith ann.

Duais Ealaíona agus Deartha OÉ ag CNED (€2,500)

Cuirtear an Duais seo ar fáil in aghaidh an bliana do shaothar chéimí dechuid CNED a bhain ardchaighdeán amach sa Mhínealaín. Duaisceannaithe atá ann agus glacann OÉ seilbh ar an saothar.

Beidh mic léinn sa bhliain deiridh BA agus MA i CNED incháílithe saghnáthchúrsa do mheasúnú don Duais.

Níl aon mhodhanna iarratais nó riachtanais iontrála ar leith ann.

Scoláireachtaí agus Duaiseanna Chiste Theach an Ardmhéara(i) Scoláireacht agus Duais Chiste Theach an Ardmhéara sa Ghaeilge

(€2000 agus €1,300)(ii) Scoláireacht agus Duais Chiste Theach an Ardmhéara i Stair na

hÉireann (€2000 agus €1,300)

Tá Ciste Theach an Ardmhéara ann le ‘staidéar ar Theanga, Litríocht agusStair na hÉireann’ a chothú. Bhí soláthar i scéim na Scoláireachta, a d’oibrighfaoi Chiste Theach an Ardmhéara le blianta fada, do Scoláireacht agusDuais, sa Ghaeilge. Agus athbhreithniú déanta ar an scéim méadaíodh arluach na Scoláireachta agus na Duaise araon ó 1999 i leith agus freisin,tugadh isteach Scoláireacht agus Duais i Stair na hÉireann.

Níl aon mhodhanna iarratais nó riachtanais iontrála ar leith ann.

Scoláireachtaí Pierce MaloneBunaíodh na scoláireachtaí seo, atá ann le fada agus a bhronntar inaghaidh na bliana, le tiomnacht £1,425 ó Pierce Malone. Tar éis donSeanad athbhreithniú a dhéanamh sa bhliain 2002, cinneadh ar luach nascoláireachtaí a mhéadú ó chistí OÉ.

Innealtóireacht (€2,000)

Bronnfar an Scoláireacht i gcomhar le Scoláireachtaí Taistil OÉ snahEolaíochtaí. Bronnfar an Scoláireacht ar chéimí san Innealtóireacht agus armholadh an Phainéil Agallaimh dos na Scoláireachtaí Taistil seo.

61Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 64: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Fealsúnacht (€2,000)

Beidh bronnadh na Scoláireachta bunaithe ar chorpas an tsaothair scríofa achuirtear i láthair ag an mac léinn is fearr (mar a chineann Ceann naRoinne/Scoile Fealsúnachta agus an Scrúdaitheoir Seachtrach), don scrúducéime BA i ngach ceann de na Comh-Ollscoileanna OÉ. Beidh mic léinncéime san Fhealsúnacht i ngach ceann de na Comh-Ollscoileanna incháilithesa ghnáthchúrsa do mheasúnú don Scoláireacht seo. Cinnfidh anScrúdaitheoir Seachtrach speisialta ar bhronnadh na Scoláireachtaagusaighneachtaí Chomh-Ollscoileanna OÉ uilig measta.

Níl aon mhodhanna iarratais nó riachtanais iontrála ar leith ann.

Boinn agus Duaiseanna OÉ Rialtas na Fraince do Chumas sa FhraincisSa bhliain 1926, bhronn Rialtas na Fraince Bonn ar an Ollscoil le bronnadhsa bhliain sin do chumas sa Fhraincis, le bronnadh maidir leis an Scrúdú doChéim BA (Onóracha), ar mholadh ón Scrúdaitheoir Seachtrach. Cuireadhan Bonn ar fáil in aghaidh na bliana go dtí 1956, nuair a chuir Rialtas naFraince trí Bhonn ar fáil do chomórtas i measc na mac léinn sna Comh-Choláistí a bhí ann ag an am sin. Sa bhliain 1962, cuireadh ceathrú Bonn arfáil, le bronnadh sa Choláiste Aitheanta, Coláiste Phádraig, Má Nuad. Anoisbronntar na Boinn in aghaidh na bliana i ngach ceann de Chomh-Ollscoileanna OÉ. Leanann na gradaim de bheith bunaithe ar thorthaí nascrúduithe Céime Onóracha BA agus freisin, nuair a bhaineann, naScrúduithe BCL Idirnáisiúnta agus BComm Idirnáisiúnta/Eorpach sna Comh-Ollscoileanna. Cinnfidh Scrúdaitheoir Seachtrach aontaithe buaiteoirí namBonn. Ní féidir na Boinn a bhronnadh ar mhic léinn a bhfuil an Fhraincismar theanga dúchais acu.

Freisin, bronann OÉ duais airgid de €1,000 ar ghach ceann de na buaiteoirí.

Níl aon mhodhanna iarratais nó riachtanais iontrála ar leith ann.

62 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 65: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

GRADAIM FHOCHÉIMEIs é seo a leanas réimse na ngradam atá ar fáil d’fhochéimithe:

Scoláireachtaí agus Duaiseanna Dr Henry Hutchinson StewartRugadh an Dr Henry Hutchinson Stewart, mac le ministir, i gCill Mhantáin i1799. Sa bhliain 1829 bhain sé Ceadúnas Choláiste Ríoga na Máinleá inÉirinn amach, agus MD Dhún Éideann. Go luath ina shlí beatha leighis rinnesé speisialú i gcóiríocht do mheabharghalar agus bhunaigh sé teach nangealt i Leamhcán, Co. Bhaile Átha Cliath. Ní raibh sé seo feiliúnach do líonna ndaoine a bhí ag iarraidh dul isteach agus, sa bhliain 1873, bhog sé goteach eile i mBaile Phámair áit ar bhunaigh sé an Stewart Institution. TáOspidéal Stewart’s anois ann go mór mór mar thoradh ar mhaoiniú a chuir anDr Henry Hutchinson Stewart ar fáil ar dtús.

Sa bhliain 1888 fuair Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath agus OllscoilRíoga na hÉireann tiomnacht ó eastát an Dr Henry Hutchinson Stewart, chunScoláireachtaí Leighis agus Litríochta a bhunú. Nuair a cuireadh an OllscoilRíoga ar ceal, roinneadh a sciar den Iontaobhas go cothrom idir Ollscoil naRíona, Béal Feirste agus Ollscoil na hÉireann.

Tá an tIontaobhas á riaradh ag triúr Iontaobhach (mar ionadaithe ar nafaighteoirí faoi seach), duine amháin ó Choláiste na Tríonóide, Baile ÁthaCliath, duine amháin ó Ollscoil na Ríona, Béal Feirste agus duine amháin óOllscoil na hÉireann. Faoi réir choinníollacha an iontaobhais tá soláthar annfreisin go gcuirtear dhá thrian den ioncam chun scoláireachtaí leighis asholáthar agus trian amháin chun scoláireachtaí litríochta a sholáthar.Dáiltear ioncam an Iontaobhais ar an hOllscoileanna sna coibhnis seo aleanas

Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, leath; Ollscoil na Ríona, Béal Feirste agus Ollscoil na hÉireann, ceathrúan ceann.

Go dtí 1998, bhí ceithre Scoláireacht Leighis agus dhá ScoláireachtLitríochta ann. Deineadh athstruchtúrú ar an Scéim sa bhliain sin agusméadaíodh ar líon na Scoláireachtaí. Anois tá seacht Scoláireacht Litríochtaann agus seacht Scoláireacht déag Leighis ann. Mhéadaigh luach naScoláireachtaí freisin, agus tá soláthar déanta do dhara duais, agus sa chuidis mó de chásanna, tríú duais sna hábhair Scoláireachta.

Scoláireachtaí agus Duaiseanna Litríochta Dr Henry Hutchinson Stewart Bronntar scoláireacht de €2,300, agus dara agus tríú duais de €1,200 agus€560, faoi seach, i ngach ceann de na hábhair seo a leanas:

• Béarla• Fraincis• Gearmáinis

63Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 66: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

• Gaeilge• Iodáilis• Laidin• Spáinnis.

Tá na gradaim seo bunaithe ar thorthaí i Scrúduithe na Céad Bliana snahEalaíona agus, (nuair is ionainn cúrsa agus scrúduithe leis an gCéadBhliain Ealaíona), Scrúduithe na Céad Bliana sa Tráchtáil Idirnáisíunta snahábhair sin sna Comh-Ollscoileanna. Cinnfidh Scrúdaitheoir Seachtrachaontaithe do ghach ábhar, a dhéanfaidh machnamh ar ábhar scrúdaitheroghnaithe na mac léinn a fhaigheann na marcanna is airde sna hábhair sini ngach ceann de na Comh-Ollscoileanna, buaiteoirí na Scoláireachtaí agusna nDuaiseanna. Tá mic léinn sa Chéad Bhliain Ealaíona agus sa ChéadBhliain sa Tráchtáil Idirnáisíunta incháilithe sa gnáthchúrsa do mheasúnúdos na Scoláireachtaí agus Duaiseanna seo.

Scoláireachtaí agus Duaiseanna Leighis Dr Henry Hutchinson Stewart Bronntar scoláireacht de €2,300, agus dara agus tríú duais de €1,200 agus€560, faoi seach, i ngach ceann de na hábhair seo a leanas ach amháinFiaclóireacht, Íomháú Diagnóiseach agus Fisiteiripe nach bhfuil tríú duaisann dóibh:

• Anatamaíocht• Bithcheimic• Fiaclóireacht• Íomháú Diagnóiseach• Cleachtadh Ginearálta• Gínéiceolaíocht & Cnáimhseachas• Leigheas Micribhitheolaíochta• Leigheas• Altranas• Péidiatraic• Paiteolaíocht• Cogaseolaíocht• Fiseolaíocht• Fisiteiripe• Síciatracht• Sláinte Phoiblí• Máinliacht

Tá na gradaim seo bunaithe ar thorthaí na Scrúduithe sna hábhair cuí inDámhanna Leighis agus Eolaíochtaí Sláinte na gComh-Ollscoileanna agusCholáiste Ríoga na Máinleá in Éirinn agus freisin, i gcás Altranais, sa RoinnAltranais, Coláiste Oideachais San Aingeal, Sligeach. San Altranas, bronnfaran Scoláireacht ar thorthaí na scrúduithe céime san Altranas; bronnfar anChéad agus an Dara Duais ar thorthaí an Dioplóma san Altranas. CinneannScrúdaitheoir Seachtrach aontaithe, a dhéanfaidh machnamh ar ábharscrúdaithe roghnaithe na mac léinn hábhair sin i ngach ceann de na Comh-

64 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 67: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Ollscoileanna agus Coláistí Aitheanta a bhaineann, buaiteoirí naScoláireachta i ngach ábhar. Beidh mic léinn i nDámhanna Leighis agusEolaíochtaí Sláinte agus Altranas agus na Scoileann/Ranna Altranais i ngachceann de na Comh-Ollscoileanna, CRMÉ agus Coláiste Oideachais SanAingeal, Sligeach, incháilithe sa gnáthchúrsa do mheasúnú dos naScoláireachtaí seo.

Scoláireacht Chumann OÉ Londain (€2,000)Ar an 14 Feabhra 1929 bunaíodh cumann proinne do chéimithe Ollscoil nahÉireann (agus Ollscoil Ríoga na hÉireann san áireamh) go foirmiúil agdinnéar i mBialann Frascati’s i Londain agus, dhá bhliain ina dhiaidh sin bhigan cumann isteach i seomraí gan troscán ag 91 Ascall Shaftsbury. I Samhainna bliana 1931 thug Seanad OÉ deontas de £150 chun cuidiú le troscántosaigh sa Chumann, a bhog go 13A Lower Grosvenor Place i 1935. BHí séde chuspóir ag an gcumann ionad a chur ar fáil i Londain do chéimitheÉireannacha – ‘a home from home for young graduates, where they couldmeet people of their own kind with an Irish outlook’. Mhair an t-ionadtábhachtach seo de chuid Ollscoil na hÉireann le linn an chogaidh agus inadhiaidh. Sa bhliain 1949 thosaigh an tOllamh H St John Atkins, UachtaránCholáiste na hOllscoile, Corcaigh, an scéim, arna mhaoiniú ag Seanad OÉagus ar uainíocht le blianat fada, inar shocraigh gach ceann de Chomh-Ollscoileanna OÉ léachtaí dhá uair sa bhliain le tabhairt ag comhaltaí dáfhoireann acadúil do chomhaltaí Chumann OÉ, Londain. Ó na 1930í go dtían dara cuid den fichiú céad bhí rath ar an gCumann mar fhócas sóisialtaagus cultúrtha do chéimithe OÉ i Londain.

Ag cruinniú den Chumann OÉ, Londain i Samhain na bliana 2003 – ag aithintgo raibh titim rialta i mballraíocht an Chumainn le cúig bliana déag anuas -ghlac na comhaltaí le moladh ó Uachtrán an Chumainn, MichaelMcCormack, Uas., go ndéanfaí an Cumann a dhúnadh agus a shócmhainnía thairiscint mar bhronntanas d’Ollscoil na hÉireann chun ScoláireachtChuimhneacháin Chumann OÉ Londain a bhunú.

Ag cruinniú in Eanáir na bliana 2004 chuir Seanad OÉ fáilte roimh anmbronntanas flaithiúil ó Chumann OÉ Londain agus ghlac le moladhChláraitheoir OÉ go mbainfí úsáid as an tiomnacht chun Ciste a bhunú(‘Ciste Chumann OÉ Londain’) chun ioncam bliantúil a thabhairt doscoláireacht chuimheacháin, ar a dtabharfaí ‘Scoláireacht Chumann OÉLondain’, faoi réir rialachán agus modhanna le cinneadh ag an Seanad, ó amgo ham. Cuirfear an Scoláireacht nua seo, le tabhairt isteach don chéád uairi 2004-05, ar fáil do chomórtas i measc na mac léinn cláraithe i nDámh naFiaclóireachta sa bhliain tosaigh agus, ina dhaiaidh sin, i nDámhanna eilemar a chinnfidh an Seanad .

Gradaim Thiomnacht O’BrienRugadh an Dr Daniel P. O’Brien sa bhliain 1872 i gCréicín, An Tulach, CoCeatharlach, agus, mar mhac léinn i gCliarscoil Naomh Pádraig, An Tulach,ghnóthaigh sé an máithreánach in Ollscoil Ríoga na hÉireann sa bhliain in

65Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 68: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

1890. Agus a chuid staidéir leighis críochnaithe aige i Scoil Leighis nahOllscoile Caitlicigh, Sráid Cecilia, Baile Átha Cliath, bhain sé na cáilíochtaíLRCP & SI amach i 1895 agus Comhaltacht Choláiste Ríoga na Máinliannasa bhliain 1897. Bhí sé ar fhoieann Ospidéal Naomh Uinsinn, Baile ÁthaCliath ar feadh tréimhse. Nios déanaí, sa bhliain 1911, fuair sé pas iscrúduithe Chéimeanna MB BCh BAO Ollscoil na hÉireann.

Bhí sé i gcleachtadh gníomhach i Rockhampton san Astráil do bheagnachdaichead bliain.

Ar a bhás i 1947 d’fhág an Dr. O’Brien tiomnacht de £3,320 d’Ollscoil nahÉireann.

Gradaim OÉ maoinithe ag Scéim Thiomnacht O’Brien(i) Scéim Ghradaim OÉ do Mhic Léinn faoi Mhíchumas

Faoin Scéim seo, atá i bhfeidhm ó 1981 i leith, cuitear gradaim leluach iomlán de €11,000 ar fáil do mhic léinn fochéime nuathagthaa atá faoi mhíchumais thromchúiseacha agus a bhfuil sé ar intinnacu cúrsaí bunchéime a leanúint in Ollscoil na hÉireann

(ii) Scéim Comhdheiseanna OideachaisTá líon áirithe de thionscnaimh curtha ar bun i ngach ceann de naComh-Ollscoileanna chun comhionannas sóisialta níos fearr achothú in ardoideachas na hÉireann. Chun tuilleadh tacaíochta achur ar fáil dos na tionscnaimh seo, tá sé beartaithe ag an SeanadScéim Comhdheiseanna Oideachais OÉ a thabhairt isteach, leluach €12,000. Tá €2,500 ar fáil i ngach bliain acadúil, i ngachComh-Ollscoil, agus €2,000 í measc na Coláistí Aitheanta, chuncuidiú le mac léinn/mic léinn i ngátar eacnamaíochta, ar mholadh nagComh-Ollscoileanna.

Scoláireachtaí Miss Julia M. LevinsFaoi réir théarmaí na tiomnachta bronntar dhá Scoláireacht in aghaidh nabliana ar mholadh an Uachtaráin i ngach ceann de na Comh-Ollscoileannaseo a leanas ar uainíocht:

2004 - Ollscoil na hÉireann, Gaillimh2005 - Ollscoil na hÉireann, Má Nuad2006 - An Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath2007 - Coláiste na hOllscoile, Corcaigh

Is féidir na Scoláireachtaí, a bhfuil luach €253 orthu, a bhronnadh mar seo aleanas:• ceann amháin d’aon duine atá, i dtuairim an Uachtaráin, incháilithe

son ghradam laistigh de chaighdeáin fhorordaithe agus atá i ngátarairgeadais;

• an ceann eile do dhuine le cáilíochtaí den chineál céanna agus armhian leis leanúint dá staidéar roimh dhul le Sagartóireacht.

66 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 69: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Ba chóir iarratais ar na Scoláireachtaí a dhéanamh le hUachtarán nahOllscoile ina bhfuil na Scoláireachtaí ar fáil.

Scéim Chiste Thomas Crawford Hayes Rugadh Thomas Crawford Hayes, mac le Frederick W. Hayes, úinéirmhuillinn, i Seapatrick, Banbridge, Co. an Dúin ar an 18 Deireadh Fómhair,1843. Chuaigh sé isteach i gColáiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath i mí naSamhna 1861, mar mhac léinn sna hEalaíona. Ansin bhain séModhnóireacht Shinsearach agus Bonn Óir amach. Ina dhiaidh sin chuaighsé go Londain, áit ar bhain sé cáilíocht sa Leigheas amach sa bhliain 1870,agus Ceadúnas Chumann na bPoiticéirí, Londain. Sa bhliain 1873 bhain séCéimeanna MB, BCh Ollscoil Bhaile Átha Cliath, agus Céim MD dhá bhliainina dhiaidh sin, agus sa bhliain 1889 deineadh Comhalta de Choláiste Ríogana Lianna i Londain de. Chónaigh sé i Londain go dtí gur bhásaigh sé ar an5 Aibreán, 1909. Sa bhliain 1922 bhronn Miss Isabelle Hayes £27,600d’Ollscoil na hÉireann i gcuimhne ar a deartháir.

Faoin scéim seo, faigheann gach ceann de cheithre Comh-Ollscoileanna OÉdeontas in aghaidh na bliana ó Chiste Thomas Crawford Hayes. Tá sé seole caitheamh sa réimse leathan de na hEolaíochtaí Bitheolaíochta, mar achinneanna na hIontaobhaigh ó am go ham.

Cistí Adam Boyd Simpson agus Eleanor Boyd(i) Bhronn an Dr Adam Boyd Simpson ó Birmingham, a raibh an-suim

aige sa Teanga Náisiúnta, aon trian dá Eastát Iarmharach ar anOllscoil ar an gcoinníoll go raibh Gaeilge mar ábhar riachtanach doScrúdú Máithreánach na hOllscoile. Fuair an Ollscoil luach naTiomnachta (£1,677) sa bhliain 1913.

(ii) Bhronn Mrs Eleanor Boyd stocanna agus scaranna éagsúla arOllscoil na hÉireann sa bhliain 1972. In Eanáir na bliana 1973 bhíluach £4,893 orthu seo.

Go dtí 1998, caitheadh ioncam na dTiomnachtaí ar fhoilsiú Irise ar ThaighdeÉireannach ó am go ham. Ba é Lia Fáil an chéad iris, agus tháinig Éigse: AJournal of Irish Studies ina dhiaidh sin. Anois baintear úsáid as ScéimFoilseacháin OÉ le foilsiú Éigse a mhaoiniú.

Sa bhliain 1998, bhunaigh an Seanad Comhaltacht Iar-Dochtúra OÉ i Léannna Gaeilge/An Léann Ceilteach, de luach €80,000 faoi Chiste Adam BoydSimpson agus Eleanor Boyd.

67Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 70: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

68 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 71: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Caibidil XI

FOILSEACHÁIN OÉ

Page 72: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

70 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

FOILSEACHÁIN OÉ

Scéim Foilseacháin OÉTá sé de chuspóir ag Scéim Foilseacháin OÉ cothú agus spreagadh athabhairt d’fhoilseacháin agus taighde scolártha ag foireann acadúil igComh-Ollscoileanna agus Coláistí Aitheanta Ollscoil na hÉireann:(i) Deontais d’Fhoilseacháin Scolártha

Tá sé de thraidisiún ag an Ollscoil líon beag de chúnamh deontaisa thabhairt in aghaidh na bliana d’fhoilseacháín scolártha agfoireann Chomh-Ollscoileanna OÉ, ar bhunús iarrtas aonair donSeanad. Tá an scéim faoinar deineadh na deontias seo leathnaitheagus méadaíodh leibhéal an mhaoinithe.

Faoin scéim, cuirtear thart ar €40,000 ar fáil in aghaidh na bliana dodheontais aonair suas go €3,000.

(ii) Éigse: A Journal of Irish StudiesÓ bunaíodh OÉ, tá sí tiomanta ach go háirithe le taighde scolártha iléann na hÉireann a chur chun cinn. Bhí Irish tosaigh Lia Fáil faoieagarthóireacht an Dr Dubhghlas de hÍde. Tháinig Éigse: A Journalof Irish Studies i gcomharbacht air, foilsithe ag an Ollscoil ó 1938 ileith le cúnamh Thiomnacht Adam Boyd Simpson. Baintear úsáidanois as Scéim Foilseacháin OÉ le foilsiú Éigse a mhaoiniú.

Is é an tOllamh P.A. Breatnach, Ollamh le Gaeilge Chlaisiceach agCOBÁC - OÉ, Baile Átha Cliath an t-eagarthóir ar Éigse faoi láthair.Tá cóipeanna d’Éigse ar fáil ó Oifig OÉ. www.nui.ie/eigse.

(iii) Léachtaí O’DonnellRinne Charles James O’Donnell, a rugadh i dTír Chonaill agus afuair a chuid oideachais i nGaillimh, soláthar ina uacht (1935) dothiomnacht do ghach ceann d’Ollscoileanna Oxford, na BreataineBige, Dhún Éideann, Ollscoil na hÉireann agus Choláiste naTríonóide, chun léacht bhliantúil a bhunú i ngach ceann de nahinstitiúidí, agus go mbeadh tagairt ar leith ann i léachtaí OÉ dostair, ó 1641, na sean-teaghlach Éireannach. Tar éis bearna debhreis agus deich mbliana, deineadh Léachtaí O’Donnell aathnuachan sa bhliain 1999 nuair a chinn an Seanad go dtabharfaíléacht bhliantúil, in uainíocht, i ngach ceann de Chomh-Ollscoileanna OÉ, agus go gcuirfí maoiniú ar fáil ó Scéim nabhFoilseachán chun na Léachtaí a fhoilsiú.

Chuir an Dr. Thomas O’Connor, Roinn na Staire ag OÉ, Má Nuadand 32ú Léacht O’Donnell sa tsraith – ‘An Irish Jansenist inseventeenth-century France: John O’Callaghan (1605-54)’, i láthairar 3 Feabhra 2005, in Áras John Hume, OÉ, Má Nuad.

Page 73: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

Is féidir cóipeanna de léachtaí O’Donnell foilsithe ag OÉ a fháil óngCláraitheoir, Ollscoil na hÉireann, 49 Cearnóg Mhuirfean, BaileÁtha Cliath 2. Tá liosta de na léachtaí foilsithe sa tsraith ar fáil iAguisín 11.

Foilseacháin OÉFéilire OÉ

Foilsithe do ghach bliain. Clúdaíonn eagráin áirithe níos mó nábliain amháin.

Gradaim OÉFoilsithe in aghaidh na bliana

Riachtanais Íosta Iontrála Acadúla agus Clárúcháin (Máithreánach)Foilsithe in aghaidh na bliana

Foilseacháin le cothrom chéad bliain Ollscoil na hÉireann a chomóradhThe National University of Ireland 1908-2008

Centenary Essays (UCD Press, 2008)

A Century of ScholarshipTravelling Students of the National University of Ireland(NUI, 2008)

71Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008

Page 74: Féilire OÉ - National University of Ireland · 2019. 7. 19. · na coláistí aitheanta i réimsí ar nós bronnadh céime, ... Bronnadh Cairt na hOllscoile Ríoga ar 27 Aibreán

72 Ollscoil na hÉireann Féilire 2004-2008