หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน

¼ÙŒàÃÕºàÃÕ§

นางสาววรยะ บญยะนวาสน นางสพน ทมอ�านางศรสวรรณ บญขายนางสาวเยาวลกษณ อกษรผศ. ดร. ณฐพร ยวงเงน

¼ÙŒµÃǨ

นางอมราภรณ คงส�าราญนายวลลภ เลศศรนางสาวกนกพร กระบวนศร

ºÃóҸԡÒÃ

นายสมเกยรต ภระหงษ

ป.๔Êѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒ ÈÒÊ¹Ò áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁศาสนา ศลธรรม จรยธรรม หนาทพลเมอง วฒนธรรมและการด�าเนนชวตในสงคม เศรษฐศาสตร และภมศาสตร

ชนประถมศกษาปท ๔µÒÁÁҵðҹ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒáÅеÑǪÕéÇÑ´ ÊÒÃÐÀÙÁÔÈÒʵÃ� (©ºÑº»ÃѺ»Ãا ¾.È. òõöð)¡ÅØ‹ÁÊÒÃСÒÃàÃÕ¹ÃÙŒÊѧ¤ÁÈÖ¡ÉÒ ÈÒÊ¹Ò áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁµÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òõõñ

สงวนลขสทธตามพระราชบญญตปทพมพ ๒๕๖๑พมพครงท ๑จานวนพมพ ๑๕,๐๐๐ เลมISBN : 978-616-203-744-3รหสสนคา ๑๔๑๓๐๑๘

กจกรรมพฒนาการเรยนรท๓

กจกรรมรวบยอด

๑.แบงกลมสบคนข

อมลเกยวกบประวตขอ

งพระเยซแลวสรปขอ

มล

ตามส�านวนของตนเอง

พรอมทงวาดภาพหร

อตดภาพประกอบ

โดยจดท�าลงในสมดขอ

งกลมแลวน�าเสนอผล

งานหนาชน

๒.สบคนขอมลเกยวก

บศาสนาอสลามจากแห

ลงเรยนรตางๆแลวบน

ทก

ขอมลตามหวขอทก�า

หนดใหและน�าเสนอผ

ลงานหนาชน

๑)ประวตศาสนาอสล

าม

๒)ประวตศาสดาของ

ศาสนาอสลาม

๓)พระคมภรส�าคญข

องศาสนาอสลาม

๑.แบงกลม รวมกน

แสดงความคดเหนวา

ศาสนาเปนศนยรวมจ

ตใจ

ของศาสนกชนเพราะอ

ะไร แลวบนทกขอมล

และผลดกนน�าเสนอ

ผลงานหนาชน

๒.แบงกลมกลมละ

๕คนรวมกนอภปรา

ยแสดงความคดเหนเก

ยวกบ

หวขอทก�าหนดใหแลวบ

นทกผลการอภปรายแล

ะน�าเสนอผลงานหนาชน

การเรยนรเกยวกบประวตศาสด

าของศาสนามความส�าคญ

และมประโยชนตอชวตป

ระจ�าวนของเราหรอไม เพราะเหตใด

๓.แบงกลมกลมละ

๕-๖คนชวยกนศกษ

าคนควาเกยวกบศาสน

าทตน

นบถอจดท�าเปนรายง

านและน�าเสนอผลงา

นหนาชน

12

ค�ำชแจงในกำรใชสอ

เปำหมำยกำรเรยนรก�าหนดระดบความรความสามารถของผเรยนเมอเรยนจบหนวย

กจกรรมน�ำสกำรเรยนน�าเขาสบทเรยนโดยใชกระตนความสนใจและวดประเมนผลกอนเรยน

มำตรฐำนตวชวดระบตวชวดทก�าหนดไวในแตละหนวย

กจกรรมรวบยอดให ผ เรยนฝกปฏบตเพอแสดงพฤตกรรมการเรยนรรวบยอด และประเมนผลการเรยนร ตามมาตรฐานตวชวดประจ�าหนวย

แนวคดส�ำคญแกนความรทเปนความเขาใจคงทนตดตวผเรยน

เนอหำครบตามหลกสตรแกนกลางฯ ’๕๑ น�าเสนอโดยใชภาษาทเขาใจงายเหมาะสมกบการเรยนการสอน

กจกรรมพฒนำกำรเรยนรใหผ เรยนฝกปฏบตเพอพฒนาความรและทกษะประจ�าหนวย

กจกรรมนาสการเรยน

บททสงแวดลอมในจงหวด ó

à¾×è͹ æ ¤Ô´Ç‹ÒÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁã¹ÀÒ¾¹ÕéÊ‹§¼Åµ‹Í¡ÒôÓ๠ԹªÕÇÔµ¢Í§¼ÙŒ¤¹Í‹ҧäÃ

á¹Ç¤Ô´ÊíÒ¤ÑÞ á¼¹ÀÙÁÔ»ÃÐà·È ÀÙÁÔÍÒ¡ÒÈ áÅзÃѾÂҡøÃÃÁªÒµÔ

Ê‹§¼Åµ‹Í¡ÒôíÒà¹Ô¹ªÕÇÔµ¢Í§¤¹ã¹¨Ñ§ËÇÑ´áÅТ³Ð

à´ÕÂǡѹ ¡ÒôíÒà¹Ô¹ªÕÇÔµ¢Í§¤¹ã¹¨Ñ§ËÇÑ´Ê‹§¼ÅãËŒ

à¡Ô´¡ÒÃà»ÅÕè¹á»Å§¢Í§Åѡɳзҧ¡ÒÂÀÒ¾¢Í§

¨Ñ§ËÇÑ´´ŒÇ ¡ÒÃà»ÅÕè¹á»Å§ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁÊ‹§¼Åµ‹Í¡ÒôíÒà¹Ô¹ªÕÇÔµ

¢Í§¤¹ã¹¨Ñ§ËÇÑ´ ¡ÒèѴ¡ÒÃÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁ㹨ѧËÇÑ´ ໚¹Ë¹ŒÒ·Õè¢Í§

·Ø¡¤¹ã¹¨Ñ§ËÇÑ´19๖

ÈÒʹÒáÅÐËÅÑ¡¸ÃÃÁหนวยการเร

ยนรท

ñ

เปาหมายการเรยนรประจ

�าหนวยท๑

เมอเรยนจบหนวยน�ผเรยน

จะมความรความสามารถตอไ

ปน�

๑.อธบายความส�าคญข

องพระพทธศาสนาหรอศาส

นาทตนนบถอในฐานะ

เปนศนยรวมจตใจของศาสน

กชน(มฐ.ส๑.๑ป.๔/๑)

๒.สรปพทธประวตตงแต

บรรลธรรมจนถงประกาศธร

รมหรอ

ประวตศาสดาทตนนบถอตา

มทก�าหนด(มฐ.ส๑.๑ป.๔

/๒)

๓.เหนคณคาและปฏบต

ตนตามแบบอยางการด�าเนน

ชวตและขอคดจาก

ประวตสาวกชาดกเรองเล

าและศาสนกชนตวอยางตา

มทก�าหนด

(มฐ.ส๑.๑ป.๔/๓)

๔.แสดงความเคารพพร

ะรตนตรยปฏบตตามไตรสก

ขาและหลกธรรม

โอวาท๓ในพระพทธศาสนา

หรอหลกธรรมของศาสนา

ทตนนบถอ

ตามทก�าหนด(มฐ.ส๑.๑

ป.๔/๔)

๕.ชนชมการท�าความดข

องตนเองบคคลในครอบคร

วโรงเรยนและ

ชมชนตามหลกศาสนาพรอ

มทงบอกแนวปฏบตในการด

�าเนนชวต

(มฐ.ส๑.๑ป.๔/๕)

๖.เหนคณคาและสวดมน

ตแผเมตตามสตทเปนพนฐ

านของสมาธ

ในพระพทธศาสนาหรอการ

พฒนาจตตามแนวทางของศาส

นา

ทตนนบถอตามทก�าหนด(ม

ฐ.ส๑.๑ป.๔/๖)

๗.ปฏบตตนตามหลกธร

รมของศาสนาทตนนบถอเพ

อการอยรวมกน

เปนชาตไดอยางสมานฉนท

(มฐ.ส๑.๑ป.๔/๗)

๘.อธบายประวตศาสดา

ของศาสนาอนๆโดยสงเขป

(มฐ.ส๑.๑ป.๔/๘)

๙.อภปรายความส�าคญ

และมสวนรวมในการบ�ารง

รกษาศาสนสถาน

ของศาสนาทตนนบถอ(มฐ.

ส๑.๒ป.๔/๑)

๑๐.มมรรยาทของความเ

ปนศาสนกชนทดตามทก�าห

นด

(มฐ.ส๑.๒ป.๔/๒)

๑๑.ปฏบตตนในศาสนพ

ธพธกรรมและวนส�าคญทา

งศาสนาตามท

ก�าหนดไดถกตอง(มฐ.ส๑

.๒ป.๔/๓)

รเรอง ภมศาสตรปฏบตกจกรรมตามขนตอน ดงน๑. แบงกลมเปน ๓ กลม ใหแตละกลมจบฉลากเลอกประเดนศกษา ไดแก

• ลกษณะทางกายภาพของจงหวดทมผลตอลกษณะทอยอาศย

• ลกษณะทางกายภาพของจงหวดทมผลตอการคมนาคม

• ลกษณะทางกายภาพของจงหวดทมผลตอการประกอบอาชพ

๒. ใหแตละกลมบอกแหลงขอมล วธการสบคนขอมล และลกษณะขอมลทได

๓. จดแสดงผลงานทไดจากการศกษา โดยสงตวแทนมาสรปและอธบายผล

การศกษา ทงน ใหใชแผนทและรปถายประกอบการนาเสนอ

เหตผล พนททมลกษณะทางกายภาพเปนชายฝงทะเลและหมเกาะ

มทรพยากรสตวนาทอดมสมบรณ สงผลใหผ คนทอาศยอย ในบรเวณน

ประกอบอาชพประมง

ªÒ½˜›§·ÐàÅáÅÐËÁÙ‹à¡ÒÐ

๒๐๒

กจกรรมรเรองภมศำสตรฝกฝนทกษะ กระบวนการและความสามารถทางภมศาสตรตามแนวทาง Geo-Literacy ผานการท�ากจกรรมแบบ Active Learning ใหผเรยนไดลงมอปฏบต และสามารถน�าไปปรบใชไดจรงในชวตประจ�าวน

ค�ำน�ำ

ดวยทางกระทรวงศกษาธการ ไดด�าเนนการปรบปรงมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เฉพาะสาระภมศาสตร ทงนเพอใหสอด

รบกบการเปลยนแปลงดานตาง ๆ พฒนาและเสรมสรางศกยภาพของคนในชาตใหมขดความ

สามารถในการแขงขนของประเทศ ยกระดบคณภาพการศกษาและการเรยนรใหมคณภาพ

และมาตรฐานระดบสากล สอดคลองกบโลกในศตวรรษท ๒๑ ผเรยนมศกยภาพในการแขงขน

และการด�ารงชวตอยางสรางสรรคในประชาคมโลก ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ศาสนา ศลธรรม

จรยธรรม หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด�าเนนชวตในสงคม เศรษฐศาสตร

และภมศาสตร ชนประถมศกษาปท ๔ ตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด สาระภมศาสตร

(ฉบบปรบปรง พ.ศ. ๒๕๖๐) กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ เลมน จดท�าขนโดย

มการปรบปรงสาระภมศาสตรใหผ เรยนไดเรยนรเกยวกบลกษณะทางกายภาพของสงท

อยใกลตวออกไป สามารถปรบตวเทาทนกบการเปลยนแปลง และมสวนรวมในการดแล

สงแวดลอมรอบตว ซงแตละเรองจะใหทงองคความรตามสาระการเรยนร ปพนฐานและชวย

พฒนาความสามารถทางภมศาสตร ทกษะทางภมศาสตร และกระบวนการทางภมศาสตร

เพอท�าใหผเรยนสามารถรเรองภมศาสตร (Geo-Literacy) ตลอดจนมคณลกษณะอนพงประสงค

และมทกษะในศตวรรษท ๒๑

นอกจากน ทางคณะผจดท�ายงไดมการปรบปรงสาระการเรยนรอน ๆ ภายในเลม

ใหมขอมลททนสมย สอดคลองตามกรอบของหลกสตรทกประการ สงเสรมกระบวนการคด

การสบเสาะหาความร การแกปญหา ความสามารถในการสอสาร การตดสนใจ การน�าไปใช

ในชวต รวมทงสงเสรมใหผเรยนมคานยมทดงาม พฒนาตนเองอยเสมอ และรจกการบ�าเพญ

ประโยชนตอสงคมและสวนรวม

คณะผจดท�าจงหวงเปนอยางยงวา หนงสอเรยน สงคมศกษาฯ ป.๔ เลมน จะเปน

สอการเรยนการสอนทอ�านวยประโยชนตอการเรยนการสอนใหสมฤทธผลตามทหลกสตร

ไดก�าหนดเปาหมายไว

คณะผจดท�า

ÈÒʹÒáÅÐËÅÑ¡¸ÃÃÁหนวยการเรยนรท

ñ

เปำหมำยกำรเรยนรประจ�ำหนวยท๑ เมอเรยนจบหนวยน�ผเรยนจะมควำมรควำมสำมำรถตอไปน� ๑. อธบายความส�าคญของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอในฐานะ เปนศนยรวมจตใจของศาสนกชน (มฐ.ส๑.๑ป.๔/๑) ๒. สรปพทธประวตตงแตบรรลธรรมจนถงประกาศธรรม หรอ ประวตศาสดาทตนนบถอตามทก�าหนด (มฐ.ส๑.๑ป.๔/๒) ๓. เหนคณคาและปฏบตตนตามแบบอยางการด�าเนนชวตและขอคดจาก ประวตสาวก ชาดก เรองเลา และศาสนกชนตวอยางตามทก�าหนด (มฐ.ส๑.๑ป.๔/๓) ๔. แสดงความเคารพพระรตนตรย ปฏบตตามไตรสกขาและหลกธรรม โอวาท ๓ ในพระพทธศาสนา หรอหลกธรรมของศาสนาทตนนบถอ ตามทก�าหนด (มฐ.ส๑.๑ป.๔/๔) ๕. ชนชมการท�าความดของตนเอง บคคลในครอบครว โรงเรยน และ ชมชนตามหลกศาสนา พรอมทงบอกแนวปฏบตในการด�าเนนชวต (มฐ.ส๑.๑ป.๔/๕) ๖. เหนคณคาและสวดมนตแผเมตตา มสตทเปนพนฐานของสมาธ ในพระพทธศาสนา หรอการพฒนาจตตามแนวทางของศาสนา ทตนนบถอตามทก�าหนด (มฐ.ส๑.๑ป.๔/๖) ๗. ปฏบตตนตามหลกธรรมของศาสนาทตนนบถอ เพอการอยรวมกน เปนชาตไดอยางสมานฉนท (มฐ.ส๑.๑ป.๔/๗) ๘. อธบายประวตศาสดาของศาสนาอนๆ โดยสงเขป (มฐ.ส๑.๑ป.๔/๘) ๙. อภปรายความส�าคญ และมสวนรวมในการบ�ารงรกษาศาสนสถาน ของศาสนาทตนนบถอ (มฐ.ส๑.๒ป.๔/๑) ๑๐. มมรรยาทของความเปนศาสนกชนทดตามทก�าหนด (มฐ.ส๑.๒ป.๔/๒) ๑๑. ปฏบตตนในศาสนพธ พธกรรมและวนส�าคญทางศาสนาตามท ก�าหนดไดถกตอง(มฐ.ส๑.๒ป.๔/๓)

สำรบญ

บรรณำนกรม ๒๒๐

หนวยการเรยนรท

หนวยการเรยนรท

หนวยการเรยนรท

หนวยการเรยนรท

๑

๒

๓

๔

ศำสนำและหลกธรรม ๑บทท ๑ ประวตและความส�าคญของศาสนา ๒

บทท ๒ หลกธรรมของศาสนา ๑๓

บทท ๓ เชอม�นในการท�าความด ๒๘

บทท ๔ ศาสนกชนทด ๔๕

หนำทของพลเมองด ๗๑บทท ๑ สมาชกทดของชมชน ๗๒

บทท ๒ วฒนธรรมทองถ�น ๙๒

บทท ๓ การปกครองระบอบประชาธปไตย ๑๐๑

เรองนำรเกยวกบเศรษฐศำสตร ๑๑๔บทท ๑ การบรโภคสนคาและบรการ ๑๑๕

บทท ๒ เศรษฐกจพอเพยง ๑๒๙

บทท ๓ กจกรรมทางเศรษฐกจของชมชน ๑๓๖

บทท ๔ เงนทองของมคา ๑๔๘

เรยนรภมศำสตร ๑๕๕บทท ๑ การใชแผนทและรปถาย ๑๕๖

บทท ๒ จงหวดของเรา ๑๖๙

บทท ๓ ส�งแวดลอมในจงหวด ๑๙๖

▲▲ การท�าบญใสบาตรเปนการท�าความดอยางหนง ของพทธศาสนกชน

พระพทธศาสนาอยเคยงคกบชาตไทยของเรามาโดยตลอด ดงนน

พระพทธศาสนาจงมความส�าคญตอสงคมไทย ดงน

๑.เปนเครองยดเหนยวจตใจ

พระพทธศาสนา เปนศาสนาทคนไทยสวนใหญนบถอ ค�าสอน

ของพระพทธศาสนาเนนสงสอนใหคนเราตองเออเฟอเผอแผตอกน

มความเมตตากรณาตอกน ไมเบยดเบยนกน ท�าใหคนไทยมความรสก

เปนพวกเดยวกน และมความรกสมครสมานสามคคตอกน คนไทย

จงอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

๒.เปนศนยรวมกำรท�ำควำมดและเปนหลกในกำรพฒนำจตใจ

ค�าสอนของพระพทธศาสนานอกจากจะสอนใหคนเราตองม

ความเมตตากรณา เคารพเชอฟงผใหญ ออนนอมถอมตน และใหอภย

ตอกนแลว ยงสอนใหรจกปฏบตตนเพอพฒนาจตใจใหเกดความสงบ

เชน การสวดมนต การฝกสมาธ เปนตน

๓.เปนทประกอบศำสนพธและเปนแหลงท�ำกจกรรมทำงสงคม

วดเปนสถานทประกอบพธกรรมตาง ๆ ทางศาสนา เชน

๑ควำมส�ำคญของศำสนำ

การท�าบญ การทอดผาปา กฐน

เปนตน ท�าใหประชาชนไดพบปะ

สงสรรคกน และนอกจากน วดยง

เปนสถานทจดประชมนดหมาย

เพอท�ากจกรรมรวมกนของคนใน

ชมชน3

กจกรรมนาสการเรยน

บทท

แนวคดส�าคญ

  ศาสนาแตละศาสนามความส�าคญใน°านะเปšนเครองยÖดเหนยวจตใจ  เปšนศÙนย�รวมการท�าความด และเปšนแหลงท�ากจกรรมทางสงคม การศÖกÉาประวตของศาสนา  ศาสดาของแตละศาสนา  จะท�าใหเรามความเขาใจศาสนาตาง ๆ   มากขÖน  และสามารถอยÙรวมกนไดอยางมความสข

ประวตและความสาคญของศาสนา ñ

¨Ò¡ÀҾ໚¹ÀÒ¾ÍÐäúŒÒ§áÅÐà¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§¡Ñº

ÈÒʹÒã´

2

▲▼ ภาพเหตการณวนขนานพระนามสทธตถะกมาร

๒ประวตศำสดำของศำสนำตำงๆ ศาสนาในประเทศไทยมหลายศาสนา เชน พระพทธศาสนาครสตศาสนา ศาสนาอสลาม เปนตน ศาสนาตาง ๆ เหลานลวนม ความส�าคญตอผทนบถอ ดงนน เราจงควรศกษาเรองราวประวตความเปนมาของศาสดาของแตละศาสนา ดงตอไปน ๑.พระพทธศำสนำ พระพทธศาสนา เปนศาสนาทถอก�าเนดขนในประเทศอนเดย เมอประมาณ ๒,๕๐๐ กวาปมาแลว ศาสดาของพระพทธศาสนา คอ พระพทธเจา ซงมพระประวตทส�าคญ ดงน ๑)กอนออกผนวช พระพทธเจาทรงมพระนามเดมวา สทธตถะพระองคเปนพระราชโอรสของพระเจาสทโธทนะกบพระนางสรมหามายาเจาชายสทธตถะประสตเมอวนขน ๑๕ ค�า เดอน ๖ กอนพทธศกราช ๘๐ ป เมอพระองคประสตจากพระครรภของพระมารดาได ๕ วน พราหมณไดท�านายวา ถาพระโอรสอยครองเมองจะทรงเปนพระเจาจกรพรรดทยงใหญ แตถาออกผนวช

จะไดเปนศาสดาเอกของโลก

5

▲▲ มสลมจะท�าพธละหมาดเพอแสดงความเคารพศรทธาตออลเลาะห

▲▲ การปฏบตพธกรรมของครสตศาสนกชนเปนการแสดงออกถงความศรทธาทมตอพระเจา

กจกรรมพฒนาการเรยนรท ๑

ในประเทศไทยนอกจากพระพทธศาสนา ทเปนศนยรวมจตใจ

ของชาวพทธแลว ยงมศาสนาอน ๆ เชน ครสตศาสนา ศาสนาอสลาม

ศาสนาพราหมณ-ฮนด ศาสนาสข เปนตน ตางกมหลกธรรมค�าสอน

ของศาสนาทใชสอนศาสนกชนของตนใหเปนคนด และมศาสนสถาน

ทเปนเสมอนตวแทนของศาสนาเพอใหศาสนกชนไดเคารพศรทธา

เปนทยดเหนยวของจตใจ และเปนศนยรวมจตใจของศาสนกชน

ในแตละศาสนา

๑. หาภาพทแสดงใหเหนวา พระพทธศาสนาเปนศนยรวมจตใจของ

พทธศาสนกชนมาตดลงในสมด แลวบนทกขอมล

๒. แบงกลม ใหรวมกนแสดงความคดเหนวา พระพทธศำสนำเปน

ศนยรวมจตใจของพทธศำสนกชนเพรำะอะไร แลวบนทกขอมล

ลงในสมด และผลดกนน�าเสนอความคดเหนหนาชน

๓. ตดภาพพธกรรมทางศาสนาทมความผกพนกบวถชวตของคนไทย

แลวบนทกขอมลโดยจดท�าลงในสมด และน�าเสนอผลงานหนาชน

4

▲▲ พระพทธเจาทรงแสดงธรรมโปรดพระเจาพมพสาร

๓)ประกำศธรรม หลงจากทตรสรแลว พระพทธเจาได

เสดจไปโปรดบคคลกลมแรก ไดแก ปญจวคคย ซงเคยปรนนบตรบใช

พระองค เมอครงทรงบ�าเพญทกรกรยาท อสปตนมฤคทายวน

ท�าใหมพระสงฆสาวกองคแรกเกดขนในพระพทธศาสนา คอ

พระอญญาโกณฑญญะ ตอมาปญจวคคยอก ๔ คน ขอบวชตาม

และทกคนกไดส�าเรจเปนพระอรหนตในเวลาตอมา

พระพทธเจาเสดจออกเผยแผพระพทธศาสนา และได

แสดงธรรมโปรดชฎล (นกบวชเกลาผมและบชาไฟ) ทง ๓ คนพนอง

พรอมบรวาร จ�านวน ๑,๐๐๐ รป ทต�าบลอรเวลาเสนานคม ซงชฎล

ทง ๓ คนน เคยเปนอาจารยของพระเจาพมพสาร และประชาชน

จ�านวนมากในกรงราชคฤห แควนมคธ ตอมาชฎลทงหมดมความ

ศรทธาพระพทธเจาและกราบทลขอบวชเปนสาวกของพระพทธเจา

หลงจากทพระพทธเจา

ทรงแสดงธรรมโปรดชฎลแลว

พระองคไดเสดจสกรงราชคฤห

เพอโปรดพระเจาพมพสารและ

ประชาชนในกรงราชคฤห

พระเจ าพมพสารและ

ประชาชนมความเลอมใสในธรรม

ของพระองคและไดประกาศตน

เปนสาวกของพระพทธเจา

7

เมอวยเยาว พระราชกมารสทธตถะทรงศกษาศลปวทยา

ตาง ๆ ทกแขนง จากส�านกครวศวามตร เพราะผทเปนพระราชโอรส

ของกษตรยผครองนครจ�าเปนตองมความรความสามารถ เพอท�า

หนาทเปนผครองนครองคตอไป

พระเจาสทโธทนะ พระราชบดาของเจาชายสทธตถะทรงม

พระประสงคจะใหเจาชายสทธตถะครองตนเปนฆราวาส เพอจะได

ครองราชสมบตของกรงกบลพสดทพระองคครอบครองอย พระเจา

สทโธทนะจงไดใหชางสรางปราสาท ๓ ฤด และทรงใหอภเษกสมรส

กบพระนางพมพา และมพระโอรสหนงพระองค ทรงพระนามวา ราหล

ตอมาเมอเจาชายสทธตถะมโอกาสเสดจออกจากเมอง

พระองคทอดพระเนตรเหนเทวทตทง ๔ ไดแก คนแก คนเจบ คนตาย

และสมณะ ตามล�าดบ ท�าใหพระองคทรงคดไดวาสงตาง ๆ ทเกดขน

ลวนเปนความทกข พระองคมพระประสงคจะหาทางปฏบตใหพนทกข

จงไดเสดจออกจากพระนครในกลางดกเพอออกผนวช

๒)ตรสร เมอผนวชแลว เจาชายสทธตถะไดศกษากบอาฬาร-

ดาบสกาลามโคตรกบอททกดาบสรามบตรอยชวงระยะเวลาหนง

แตไมสามารถคนหาวธทจะพนทกขได จงเสดจจากมาและไดบ�าเพญ

ทกรกรยาดวยวธการตาง ๆ เชน กดฟน กลนลมหายใจ อดอาหาร

แตกยงไมสามารถบรรลธรรมได จงทรงเลกอดอาหาร แลวหน

กลบมาบ�าเพญเพยรทางจต และไดตรสรเปนพระสมมาสมพทธเจา

(ผตรสรชอบดวยพระองคเอง) ในวนขน ๑๕ ค�า เดอน ๖ กอน

พทธศกราช ๔๕ ป

6

๔)ปรนพพำน หลงจากทพระพทธเจาไดทรงเผยแผศาสนา

เปนเวลา ๔๕ ป ในระหวางนพระองคมเวลาพกผอนนอย เพราะตอง

ออกโปรดสาวกตงแตเชามดจนดกดน ประกอบกบพระองคทรงอาพาธ

ดงนน ในคนวนขน ๑๕ ค�า เดอน ๓ พระองคจงทรงปลงอายสงขารวา

ในอก ๓ เดอนขางหนา พระองคจะเสดจดบขนธปรนพพาน

กอนทพระพทธเจาจะเสดจดบขนธปรนพพาน ไดมนกบวช

รปหนงชอวา สภททะ มาขอเขาเฝาพระองคเพอทลถามปญหา

บางประการ พระพทธเจาทรงสงสอนธรรมแกสภททะจนเขาใจ

สภททะเกดความเลอมใสและขอบวชเปนสาวกของพระพทธเจา

จงนบวาสภททะเปนภกษผบวชตอหนาพระพกตรของพระพทธเจา

เปนองคสดทาย

กอนทพระพทธเจาจะเสดจดบขนธปรนพพาน พระองค

ทรงมพระโอวาทเปนครงสดทาย (ปจฉมโอวาท) ทตรสสงเหลาสาวกวา

“ดกอนพระภกษทงหลาย บดนเราขอเตอนทานทงหลายวา

สงขารทงหลายลวนมความเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลาย

จงยงกจทงปวงใหบรบรณดวยความไมประมาทเถด”

กจกรรมพฒนาการเรยนรท ๒

สรปขอมลเกยวกบพทธประวตในตอนตาง ๆ ทก�าหนดให แลวบนทก

ขอมล พรอมตดภาพประกอบ (ตอนประสต ตรสร ประกาศธรรม)

หลงจากนนพระองคจงไดเสดจดบขนธปรนพพาน ณ

สาลวโนทยาน ของมลลกษตรย แหงกรงกสนารา แควนมลละ

9

▲▲ พระอรหนตจ�านวน ๑,๒๕๐ องค มารบฟงธรรมจากพระพทธองคพรอมกน โดยมไดนดหมาย

ในเวลาตอมาอปตสสะและโกลตะสาวกของทานสญชย

ซงเปนผทมปญญามาก ไดยนค�าสอนของพระพทธเจาทพระอสสช

กลาวใหฟงเพยงเลกนอยกสามารถบรรลธรรมเบองตน จงเกดความ

เลอมใสและพากนไปเขาเฝาพระพทธเจาเพอทลขอบวช เมอบวชแลว

อปตสสะไดมนามวา พระสารบตร สวนโกลตะมนามวา พระโมคคลลานะ

ทงสองไดปฏบตธรรมอยางพากเพยรจนส�าเรจเปนพระอรหนตและ

ไดเปนก�าลงส�าคญในการเผยแผพระธรรมค�าสอนของพระพทธเจา

พระพทธเจาจงทรงแตงตงใหเปนพระอครสาวกเบองขวาและเบอง

ซายของพระองค

หลงจากพระพทธเจาประกาศพระพทธศาสนาเปนเวลา

๙ เดอน ครนเมอถงวนเพญเดอน ๓ ไดมพระสงฆซงเปนพระอรหนต

๑.กำรไมท�ำชวทงปวง

๒.กำรท�ำควำมดใหถงพรอม

๓.กำรท�ำจตใจใหผองใสบรสทธ

จ�านวน ๑,๒๕๐ องค เดนทางมาเฝา

พระองคทเวฬวนารามโดยมไดนดหมาย

การประชมครงนพระพทธเจาได

ทรงแสดง โอวาทปาตโมกข ซงถอเปน

หลกค�าสอนทเปนหวใจของพระพทธ-

ศาสนาอยางแทจรง หลกค�าสอนนน

มใจความส�าคญ ๓ ประการ คอ

8

๓.ศำสนำอสลำม

ศาสนาอสลาม เปนศาสนาของมสลม เปนศาสนาทมผคน

นบถอมากศาสนาหนง ซงมผนบถอกระจายอยทวโลก ประเทศไทย

มมสลมทนบถอศาสนาอสลามจ�านวนมากในภาคใต ทจงหวดสตล

ยะลา ปตตาน และนราธวาส

ศาสนาอสลามเกดขนทนครเมกกะ ประเทศซาอดอาระเบย

ศาสดาของศาสนาอสลาม คอ นบมฮมมด พระองคเปนชาวอาหรบ

ประสตทนครเมกกะ ประเทศซาอดอาระเบย เมอวนท ๒๐ เมษายน

พ.ศ. ๑๑๑๓ เปนบตรคนเดยวของอบดลลอฮ และอามนะฮ

นบมฮมมดไดออกเดนทางประกาศศาสนาเปนเวลา ๒๓ ป พระองคจง

สนพระชนมเมออายได ๖๓ ป

▲▼ การละหมาดเปนศาสนกจทมสลมตองปฏบตทกวน

11

๒.ครสตศำสนำ

ครสตศาสนา เปนศาสนาท

เกดขนมาเปนระยะเวลายาวนาน

และมผทนบถอศาสนานกระจายอย

ในประเทศตาง ๆ ทวโลก

ครสตศาสนาเปนศาสนาท

ส�าคญศาสนาหนงของโลก เกดขน

ในดนแดนปาเลสไตน เมอประมาณ

๒,๐๐๐ กวาปมาแลว

ศาสดาของครสตศาสนา

คอ พระเยซ ครสตศาสนามพระเจา

สงสด คอ พระยะโฮวาห ผทนบถอครสตศาสนา เรยกวา ครสตศาสนกชน

พระเยซประสตทเมองเบธเลเฮม ในกรงเยรซาเลม ประเทศ

อสราเอล ดนแดนปาเลสไตน เมอวนท ๒๕ ธนวาคม พ.ศ. ๕๔๓

หรอเมอปท ๑ แหงครสตศกราช มบดาชอ โยเซฟ มารดาชอ มาเรย

ในชวงวยเดก พระเยซเปนเดกเฉลยวฉลาดและมความสนใจในเรอง

ศาสนธรรม และไดศกษาจนมความรแตกฉานในหลกธรรมตาง ๆ

พระเยซสอนใหมนษยมความรกตอกน มความเมตตากรณา

เสยสละ รจกใหอภย และการบ�าเพญประโยชนตอผอน พระเยซ

สนพระชนม เมอมพระชนมได ๓๓ พรรษา

▲▲ พระกมารเยซ พระบดา และพระมารดา

10

กจกรรมพฒนาการเรยนรท ๓

กจกรรมรวบยอด

๑. แบงกลม สบคนขอมลเกยวกบประวตของพระเยซ แลวสรปขอมล

ตามส�านวนของตนเอง พรอมทงวาดภาพหรอตดภาพประกอบ

โดยจดท�าลงในสมดของกลม แลวน�าเสนอผลงานหนาชน

๒. สบคนขอมลเกยวกบศาสนาอสลามจากแหลงเรยนรตาง ๆ แลวบนทก

ขอมลตามหวขอทก�าหนดให และน�าเสนอผลงานหนาชน

๑) ประวตศาสนาอสลาม

๒) ประวตศาสดาของศาสนาอสลาม

๓) พระคมภรส�าคญของศาสนาอสลาม

๑. แบงกลม รวมกนแสดงความคดเหนวา ศาสนาเปนศนยรวมจตใจ

ของศาสนกชนเพราะอะไร แลวบนทกขอมล และผลดกนน�าเสนอ

ผลงานหนาชน

๒. แบงกลม กลมละ ๕ คน รวมกนอภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบ

หวขอทก�าหนดให แลวบนทกผลการอภปรายและน�าเสนอผลงานหนาชน

การเรยนรเกยวกบประวตศาสดาของศาสนามความส�าคญ

และมประโยชนตอชวตประจ�าวนของเราหรอไม เพราะเหตใด

๓. แบงกลม กลมละ ๕-๖ คน ชวยกนศกษาคนควาเกยวกบศาสนาทตน

นบถอ จดท�าเปนรายงาน และน�าเสนอผลงานหนาชน

12