fbn.uklo.edu.mk · Web viewсеминарска работа, индивидуално учење...
Transcript of fbn.uklo.edu.mk · Web viewсеминарска работа, индивидуално учење...
ПРОЗОРЦИ ЗА МОБИЛНОСТна студиските програми на Факултетот за биотехнички науки
ПРВ ЦИКЛУС СТУДИИ
2
Студиска програма
Циклус на студии Предмет Задолжителен
/ Изборен Семестар ЕКТС кредити
Квалитет и безбедност на храна
прв циклус БИОХЕМИЈА задолжителен зимски 5
Квалитет и безбедност на храна
прв циклус
КВАЛИТЕТ И БЕЗБЕДНОСТ НА
АГРОПРЕХРАНБЕНИТЕ ПРОИЗВОДИ
задолжителен летен 7
Квалитет и безбедност на храна
прв циклусДОДАТОЦИ ВО
ПРЕХРАНБЕНИТЕ ПРОИЗВОДИ
изборен зимски 5
Квалитет и безбедност на храна
прв циклус ФУНКЦИОНАЛНА ХРАНА изборен летен 3
ВКУПНО ЕКТС КРЕДИТИ 20
Студиска програма
Циклус на студии Предмет Задолжителен
/ Изборен Семестар ЕКТС кредити
Преработка на анимални производи
прв циклусПРОИЗВОДТВО И ПОЗНАВАЊЕ НА МЛЕКОТО
задолжителен зимски 7
Преработка на анимални производи
прв циклусПРОИЗВОДСТВО И ПОЗНАВАЊЕ
НА МЕСОТОзадолжителен летен 6
Преработка на анимални производи
прв циклус ХИГИЕНА изборен зимски 5
Преработка на анимални производи
прв циклусОПРЕМА ЗА
ПРЕРАБОТКА НА МЛЕКО
изборен летен 5
ВКУПНО ЕКТС КРЕДИТИ 23
3
Студиска програма
Циклус на студии Предмет Задолжителен
/ Изборен Семестар ЕКТС кредити
Менаџмент во биотехниката прв циклус
МАРКЕТИНГ НА АГРОПРЕХРАНБЕНИ
ТЕ ПРОИЗВОДИ задолжителен зимски 7
Менаџмент во биотехниката прв циклус ФИНАНСИСКИ
МЕНАЏМЕНТ задолжителен летен 7
Менаџмент во биотехниката прв циклус ТРОШОЦИ И ЦЕНИ изборен зимски 3
Менаџмент во биотехниката прв циклус АГРАРНА ПОЛИТИКА изборен летен 4
ВКУПНО ЕКТС КРЕДИТИ 21
Студиска програма
Циклус на студии Предмет Задолжителен
/ Изборен Семестар ЕКТС кредити
Фармерско производство прв циклус РИБАРСТВО задолжителен зимски 5
Фармерско производство прв циклус ЗЕМЈОДЕЛСКА
МЕХАНИЗАЦИЈА задолжителен летен 6
Фармерско производство прв циклус
ТЕХНИКА И ТЕХНОЛОГИЈА НА ЛАДЕЊЕ И
ГРЕЕЊЕ
изборен зимски 5
Фармерско производство прв циклус
ПРОИЗВОДСТВО НА ГОТОВИ ЈАДЕЊА И
ДЕЛИКАТЕСНИ МЕСНИ
ПРОИЗВОДИ
изборен летенr 4
ВКУПНО ЕКТС КРЕДИТИ 20
4
ВТОР ЦИКЛУС НА СТУДИИ
5
Студиска програма
Циклус на студии Предмет Задолжителен /
Изборен Семестар ЕКТС кредити
Квалитет и безбедност на храна од животинско потекло
втор циклусБИОЛОШКА
БЕЗБЕДНОСТ НА ХРАНАТА
задолжителен зимски 6
Квалитет и безбедност на храна од животинско потекло
втор циклус
СИСТЕМИ ЗА УПРАВУВАЊЕ
СО БЕЗБЕДНОСТА НА ХРАНАТА
задолжителен летен 6
Квалитет и безбедност на храна од животинско потекло
втор циклус
ДОДАТОЦИ ВО ПРОИЗВОДИТЕ
ОД ЖИВОТИНСКО
ПОТЕКЛО
изборен зимски 6
Квалитет и безбедност на храна од животинско потекло
втор циклус
НОВИ ТЕХНОЛОГИИ
ВО ПРЕРАБОТКА
НА МЛЕКО
изборен летенr 3
ВКУПНО ЕКТС КРЕДИТИ 21
Студиска програма
Циклус на студии Предмет Задолжителе
н / Изборен Семестар ЕКТС кредити
Преработка на анимални производи
втор циклус
ДОДАТОЦИ ВО ПРОИЗВОДИТЕ ОД
ЖИВОТИНСКО ПОТЕКЛО
задолжителен зимски 6
Преработка на анимални производи
втор циклус
ТЕХНОЛОГИЈА НА ФУНКЦИОНАЛНИТЕ
И ДЕЛИКАТЕСНИ МЕСНИ ПРОИЗВОДИ
задолжителен зимски 6
Преработка на анимални производи
втор циклусНОВИ ТЕХНОЛОГИИ ЗА ПРЕРАБОТКА НА
МЛЕКОизборен
летен6
Преработка на анимални производи
втор циклус
ТЕХНОЛОГИИ ЗА ПРОИЗВОДСТВО НА МЕСНИ КОНЗЕРВИ И
ГОТОВИ ЈАДЕЊАизборен
летен6
ВКУПНО ЕКТС КРЕДИТИ 24
6
Студиска програма
Циклус на студии Предмет Задолжителен
/ Изборен Семестар ЕКТС кредити
Менаџмент во биотехниката втор циклус
ОРГАНИЗАЦИЈА И МЕНАЏМЕНТ НА ТРГОВСКИ
ДРУШТВА
задолжителензимски
6
Менаџмент во биотехниката втор циклус ТРОШОЦИ И
ЦЕНИ задолжителензимски
6
Менаџмент во биотехниката втор циклус
ЗАВИСНОСТ НА КВАЛИТЕТОТ И БЕЗБЕДНОСТА НА ХРАНАТА ОД МАШИНИТЕ, ОПРЕМАТА И ПАКУВАЊЕТО
изборензимски
6
Менаџмент во биотехниката втор циклус
СИСТЕМИ ЗА УПРАВУВАЊЕ
СО БЕЗБЕДНОСТА НА ХРАНАТА
изборен летен 6
ВКУПНО ЕКТС КРЕДИТИ 24
Студиска програма
Циклус на студии Предмет Задолжителен
/ Изборен Семестар ЕКТС кредити
Фармерско производство
втор циклус
РЕПРОДУКЦИЈА НА
ДОМАШНИТЕ ЖИВОТНИ
задолжителензимски
12
Фармерско производство
втор циклус СЕЛЕКЦИЈА задолжителен летен 12
Фармерско производство
втор циклус
ИЗБРАНИ ТЕХНОЛОГИИ
ЗА ОДГЛЕДУВАЊЕ НА ПРЕЖИВНИ
ЖИВОТНИ
изборензимски
6
Фармерско производство
втор циклус
ИСХРАНА НА ПРЕЖИВНИ ЖИВОТНИ
изборензимски 6
ВКУПНО ЕКТС КРЕДИТИ 36
7
Студиска програма
Циклус на студии Предмет Задолжителен
/ Изборен Семестар ЕКТС кредити
Фармерско производство
втор циклус – специјалистички
студии
ИЗБРАНИ ТЕХНОЛОГИИ
ЗА ОДГЛЕДУВАЊЕ НА ПРЕЖИВНИ
ЖИВОТНИ
задолжителензимски
8
Фармерско производство
втор циклус – специјалистички
студии
РЕПРОДУКЦИЈА НА
ДОМАШНИТЕ ЖИВОТНИ
задолжителен летен 6
Фармерско производство
втор циклус – специјалистички
студии
НОВИ ТЕХНОЛОГИИ
ЗА ПРЕРАБОТКА
НА МЛЕКО
изборензимски
3
Фармерско производство
втор циклус – специјалистички
студииСЕЛЕКЦИЈА изборен летен 3
ВКУПНО ЕКТС КРЕДИТИ 20
Студиска програма
Циклус на студии Предмет Задолжителен
/ Изборен Семестар ЕКТС кредити
Фармерство и агробизнис
втор циклус
ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА МАШИНИ И
ОПРЕМАзадолжителен
зимски8
Фармерство и агробизнис
втор циклус
СТРАТЕГИСКИ АГРОБИЗНИС МЕНАЏМЕНТ
задолжителен летен 8
Фармерство и агробизнис
втор циклус
ДОДАТОЦИ ВО ПРОИЗВОДИТЕ ОД АНИМАЛНО
ПОТЕКЛО
изборензимски
6
Фармерство и агробизнис
втор циклус
ТЕХНОЛОГИИ ЗА ПРОИЗВОДСТВО
НА МЕСНИ КОНЗЕРВИ И
ГОТОВИ ЈАДЕЊА
изборензимски 3
ВКУПНО ЕКТС КРЕДИТИ 25
8
Студиска програма
Циклус на студии Предмет Задолжителен
/ Изборен Семестар ЕКТС кредити
Фармерство и агротуризам
втор циклус
ТЕОРИЈА И ПРАКТИКА НА
АГРОТУРИЗМОТзадолжителен
зимски9
Фармерство и агротуризам втор
циклус
КВАЛИТЕТ И БЕЗБЕДНОСТ НА
ХРАНАТАзадолжителен
зимски8
Фармерство и агротуризам втор
циклус
ДОДАТОЦИ ВО ПРОИЗВОДИТЕ ОД АНИМАЛНО
ПОТЕКЛО
изборензимски
6
Фармерство и агротуризам
втор циклус
ТЕХНОЛОГИИ ЗА ПРОИЗВОДСТВО
НА МЕСНИ КОНЗЕРВИ И
ГОТОВИ ЈАДЕЊА
изборен летен 6
ВКУПНО ЕКТС КРЕДИТИ 29
9
ТРЕТ ЦИКЛУС НА СТУДИИ
10
Студиска програма
Циклус на студии Предмет Задолжителен
/ Изборен Семестар ЕКТС кредити
Технологија и безбедност на прехранбени производи
трет циклус
МЕТОДОЛОГИЈА ВО
ИСТРАЖУВАЊЕТОзадолжителен
зимски10
Технологија и безбедност на прехранбени производи
трет циклус
ОДБРАНИ ПОГЛАВЈА ОД
БЕЗБЕДНОСТ НА ХРАНА
изборен летен 6
Технологија и безбедност на прехранбени производи
трет циклус
ОДБРАНИ ПОГЛАВЈА ОД
ЕНЗИМОЛОГИЈА изборен
летен6
ВКУПНО ЕКТС КРЕДИТИ 22
11
П Р И Л О З И
12
Прилог бр.3 Предметна програма од прв циклус на студии1 Наслов на наставниот
предмет БИОХЕМИЈА
2 Код КБЗ-3013 Студиска програма Квалитет и безбедност на храна4 Организатор на студиска
програма(единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус)
прв циклус
6 Академска година /семестар
II годинаIIIсеместар
7 Број на ЕКТСкредити
5
8 Наставник Проф. Д-р Јованка ТутескаДоцент Д-р Мила Арапческа
9 Предуслови зазапишување на предметот
Предзнаење од Биологија и Хемија
10 Цели на предметната програма:Запознавање со: неорганските и органските состојки во живите организми, основните биохемиски процеси кои се одвиваат во живите организми и биохемија на месо и млеко
13
11 Содржина на предметната програма:Теоретска настава (предавања)Вовед, Биохемијата како наука, Задачи на биохемијата како наука и нејзиниот однос спрема другите науки, Вода и минерални материи, Јаглени хидрати, Класификација на јаглените хидрати, Моносахариди (општи особини, типови на изомерија, поделба на моносахаридите, Деривати на моносахаридите, Олигосахариди , Полисахариди), Протеини, Аминокиселини (особини; поделба) Пептиди, Протеини (особини; структура и конформација), Поделба на протеините, Прости белковини (албумини, глобулини, протамини, хистони, проламини, глутелини и др.), Ензими, Биохемиски процеси во организмот на животните Витамини, Биохемија на месото и млекото во различни периоди на обработката и преработката, како и биохемиски процеси во готовите производи
Практична настава (вежби)Воведна вежба - запознавање со биохемиската лабораторија, опрема и садови, Начини на изразување на составот на растворите, Колоидни раствори и испитување на нивните особини, Докажување на некои минерални матери, Реакции на моносахаридите (Редукциони проби; Однесување на моносахаридите кон бази и киселини), Испитување на биохемиските особини на олигосахаридите и полисахаридите, Испитување на општите особини и составот на мастите, Реакции на глицерол и докажување на холестерол, Реакции на таложење на протеините, Обоени реакции на протеините, Испитување на составот и општите особини на на сложените протеини, Испитување на општите особини на ензимите, Докажување на дејството на ензимите
12 Методи на учење:Индивидуално учење
13 Вкупен расположливфонд на време
125 часови
14Распределба на расположливото време
Наставни активности: теоретска настава(предавања), практична настава(лабораториски вежби)Други форми на активности: изработка на семинарска работа, индивидуално учење
15Форми на наставните активности
15.1 Предавања-теоретска настава
30часови
15.2 Вежби (лабораторискиаудиториски)семинари тимска работа
30часови
16 Други форми наактивности
16.1 Проектни задачи 30часови
16.2 Самостојни задачи16.3 Домашно учење 35
часови17 Начин на оценување:
Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување
14
17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација,
писмена и усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70
бода7 (седум) (D)
од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и
полагање на завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми
Студентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината.
20 Јазик на кој се изведуванаставата
Македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после секоја студиска година
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
Нелсон Д.Л., Кокс М.М.
Принципи на Биохемијата - Битола
НИД –Микена 2011
1 Тутеска ЈБиохемија –авторизирани предавања
Универзитет„Св.КлиментОхридски“ – Битола
2005
2. Тутеска ЈПрактикум завежби по биохемија
Универзитет„Св.КлиментОхридски“ – Битола
2005
3
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
15
1 Џекова- Стојкова СА., Корнети ПЃ., Биохемија
Универзитет„Св.Кирил иМетодиј“ – Скопје
199523
16
Прилогбр.3
Предметна програма од прв циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет КВАЛИТЕТ И БЕЗБЕДНОСТ НА
АГРОПРЕХРАНБЕНИТЕ ПРОИЗВОДИ2 Код КБЗ-4013 Студиска програма Квалитет и безбедност на храна4 Организатор на студиска
програма (единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус)
прв циклус
6 Академска година/семестар
II годинаIV семестар
7 Број наЕКТСкредити
7
8 Наставник Проф Д-р Љупче Кочоски9 Предуслови за
запишување на предметот
Технологии за преработка на анималнипроизводи
10 Цели на предметната програма:Вовед во основите на системите за квалитет и безбедност на храната од анимално потекло
11 Содржина на предметната програма:Теоретска настава (предавања)Вовед: Значење и примена на системите за безбедност и квалитет наживотинските производи; Законска регулатива во ЕУ и во Македонија;Подсистеми за безбедност и квалитет на млекото и производите од млеко(GMP,GHP,GAP,GVP, GLP…).Системи за безбедност и квалитет на храната(НАССР,ВRS,ISO-9001, ISO-14001,ISO-18.001, ISO – 22001,TQM, IMS).
Практична настава (вежби)Историјат и значење на НАССР системот; Принципи - начела на НАССРсистемот и развивање на НАССР планот; Опис на очекуваната употреба на производот; Опис на финален производ; Конструкција на проточен дијаграм на готов производ; Идентификација на опасностите; Одредување на ССР со помош на дрвото на одлуки; Утврдување на критичните граници и систем за вршење контрола на ССР; Дефинирање на корективни мерки кога ќе се утврди губење на контролата врз одредена ССР; Верификација и документација за функционирањето на НАССР системот.12 Методи на учење: Индивидуално учење
13 Вкупен расположливфонд на време
175
14 Распределба на расоложливото време
15 Форми на наставните активности
15.1 Предавања- теоретска настава
45 часови
17
15.2 Вежби(лабораториски аудиториски)семина ритимска работа
30 часови
16 Други форми наактивности
16.1 Проектни задачи 35 часови16.2 Самостојни задачи16.3 Домашно учење 65 часови
17 Начин на оценување17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација,
писмена и усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6 (шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање
на завршен испитРедовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми
Студентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината.
20 Јазик на кој се изведуванаставата
Македонски јазик
21 Методи на следење наквалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата послесекоја студиска година
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Х.Л.М. Леливенд,М.А. Мостерт и Џ. Хола
Прирачник за контрола на хигиената во прехранбената индустрија
превод на 1000 книги - Влада на РМ,
2010
1 ЉупчеКочоски
Сигурносни ибезбедносни во прехранбената индустрија
Скрипта заинтерна употреба
2010
18
2 Чарлс Л. Вилсон
Микробна контаминација на храната
превод на 1000 книги - Влада на РМ
2011
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 J.L.Lambe rt et al
IMS - Implementacija i funkcionisanje
Просвета, НовиСад
2005
23
19
Прилогбр.3
Предметна програма од прв циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет
ДОДАТОЦИ ВО ПРЕХРАНБЕНИТЕПРОИЗВОДИ
2 Код КБИ-5053 Студиска програма Квалитет и безбедност на храна4 Организатор на студиска
програма (единица, односно институт, катедра, одел)
Факултет за биотехнички науки
5 Степен (прв, втор, третциклус)
прв циклус
6 Академска година /семестар
III година/V семестар
7 Број наЕКТСкредити
5
8 Наставник Проф. Д-р Џулијана Томовска9 Предуслови за
запишување на предметот
Дипломирани студенти од преработка наанимални производи од ФБН и дипломирани студенти од други сродни факултети.
10 Цели на предметната програма:Главната цел за предеметот Додатоци во прехранбените производи е да се зголеми знаењето на висококвалификувани кадри со познавање на биохемијата на храна, односно додавање на супстанци во текот на производството кои се неопходни за подобрување на изгледот, текстурата, структурата, вискозноста, бојата, вкусот и др карактеристики на производите кои ќе ја подобрат состојбата на производите а со тоа и примамливоста на конзументите ќе биде поголема. За добивање на квалитетна и безбедна храна треба најпрво да се познава добро квалитетот на состојките кои се додадени во храната и нивната примена.
11 Содржина на предметната програма:Теоретска настава (предавања):Вовед, што се додатоците во храната, видови, природни адитиви, бои, колоранти, ензими, антиоксиданси, полисахариди, гасови, киселини, бази, емулгатори, флавори адитиви и засилувчи, конзерванси, секвестранти, раствори волатили, засладувачи и др, супстанци кои се токсични и кои несмеат да се додаваат.
Практична настава (вежби):Додатоци во производите од анимално потекло. Супстанции кои се создаваат во текот на производството. Запознавање со квалитетот на состојките кои се додаваат во храната. Примена на состојките кои се додаваат во храната
12 Методи на учење: интерактивно учење, предавања и самостојно изведување на лабораториски вежби и семинарски работи.
13 Вкупен расположлив фондна време
125 часови
20
14 Распределба нарасположливото време
Наставни активности: теоретска настава(предавања) и практична наставаДруги форми на активности: изработка насеминарска работа и индивидуално учење
15 Форми на наставнитеактивности
15.1 Предавања-теоретскаНастава
30 часови
15.2 Вежби(лабораториски аудиториски) семинари тимска работа
30 часови
16 Други форми на активности
16.1 Проектни задачи 10часови
16.2 Самостојни задачи16.3 Домашно учење 55
часови17 Начин на оценување: Континуирано преку колоквиуми или преку завршно
оценување17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација,
писмена и усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање
на завршен испитРедовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми
20 Јазик на кој се изведуванаставата
Македонски јазик
21 Методи на следење наквалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата послесекоја студиска година
22 Литература, Секоја книга од Органска хемијаЗадолжителна литература, Сопствена скрипта за теорија и вежби
22.1РедБр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Owen R.Fennema
Food Chemistry USA 1996
2 Owen R. Fennema
Hand book DiaryFood Analysis
USA 2009
21
3 Jim Smithand LilyHong-Shum
Food AdditivesData Book
USA 2009
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
123
22
Прилог бр.3 Предметна програма од прв циклус на студии1 Наслов на наставниот
предметФУНКЦИОНАЛНА ХРАНА
2 Код КБИ-4073 Студиска програма Квалитет и безбедност на храна4 Организатор на студиска
програма (единица, односно институт, катедра, одел)
Факултет за биотехнички науки – Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус)
прв циклус
6 Академска година / семестар II годинаIV семестар
7 Број на ЕКТСкредити
3
8 Наставник Проф. Д-р Митре Стојановски9 Предуслови за запишување
на предметот10 Цели на предметната програма:
Основна цел на предметот е студентите да се стекнат со знаења за функционалните карактеристики на храната, нејзините компоненти, со посебен осврт на млекото и месото како функционална храна.
11 Содржина на предметната програма:Теоретска настава (предавања):Развој на концептот на функционална храна. Дефиниција за функционална храна. Фукционални производи. Функционални компоненти. Млекото како функционална храна. Функционални млечни производи. Пробиотици,пребиотици и симбиотици. Месото како функционална храна. Функционални месни производи. Масти и масла.
Практична настава (вежби):Определување на макронутриенти (масти, протеини, јагленихидрати) во млеко и месо и нивни преработки. Определување на микронутриенти(витамини и минерали) во млеко,месо и нивни преработки. Функционални компоненти. Поважни видови на млечно киселински бактерии. Испитување на активноста на пробиотските бактерии. Испитување на активноста на пребиотиците. Хидролитички и оксидациони промени на мастите (определување на пероксиден број, определување на киселински број).
12 Методи на учење: Индивидуално учење13 Вкупен расположлив фонд
на време75 часови
14 Распределба нарасположливото време
Наставни активности: теоретска настава(предавања), практична настава(лабораториски вежби) Други форми на активности: изработка на семинарска работа, индивидуално учење
15Форми на наставните
15.1 Предавања-теоретска настава
30 часови
23
активности 15.2 Вежби 15 часови(лабораториски
16.1 Проектни задачи 10 часови16.2 Самостојни задачи16.3 Домашно учење 20 часови
17 Начин на оценување:Континуирано – преку колоквиуми или преку завршно оценување17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација,
писмена и усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум)
(D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10(десет)(A)19 Услови за потпис и полагање на
завршен испитРедовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми Студентите кои што не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината.
20 Јазик на кој се изведуванаставата
Македонски јазик
21 Методи на следење наквалитетот на наставата
Самоевалуација и Надворешнаевалуација
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1 Ред
р.Автор Наслов Издавач Годин
а1 Стојановски
М.Интерна скрипта Факултет за
биотехнички науки
2011
2 Bagul S.Uddhav
Probiotics andPrebiotics:A Functional FoodIn The Promotion ofHealth.
Farmaceuticalinformation, Articles and Blocks.
2006
24
3. Bellisle, F., Functional food British Journal of
1998Хиротоши ТамурСузан Е.Ебелер, Кику Кубота, Џери Р.Такока
Вкусот на храната - хемија, сетилна евалуација и биолошка активност
Влада на РМ Проект 1000 преводи на книги
2010
П.Ф.Фокс, Џ.Џ.Кондон
Протеини во исхраната.
Влада на РМ Проект 1000 преводи на книги
2011
lock, A.T.,
22.2 Б
Дополнителна литератураРед.
р.Автор Наслов Издавач
Годин а
1. Benkouider, C.
Functional foods British Journal ofNutrition
2004
25
Прилогбр.3
Предметна програма од прв циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет Производство и познавање на млеко2 Код ПЗ - 3023 Студиска програма Преработка на на анимални производи4 Организатор на студиска
програма (единица, односно институт, катедра, одел)
Факултет за биотехнички науки-Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус) Прв циклус6 Академска година / семестар II година
IIIсеместар7 Број на ЕКТС
кредити7
8 Наставник Доц. Д-р Гордана Димитровска9 Предуслови за запишување на
предметотБиологија
10 Цели на предметната програма:Да се запознаат со основните познавања од производството, примарната преработка на млекото и биохемија на млекото
11 Содржина на предметната програма:Производство на млеко, Примарна обработка на млекото.Биосинтеза на состојките на млекото. Секреција на млеко. Лактација и фактори кои влијаат на лактацијата. Молзење. Биохемија на млекото. Биолошки состојки во млекото. Хемиски состав на кравјо млеко. Хемиски состав на овчо млеко. Хемиски состав на козјо млеко.
12 Методи на учење: Индивидуално учење13 Вкупен расположлив фонд на
време175 часа
14 Распределба нарасоложливото време
Наставни активности: теоретска настава(предавања)Други форми на активности: изработка на семинарска работа
15 Форми на наставнитеактивности
15.1 Предавања-теоретсканастава
45часови
15.2 Вежби(лабораторискиаудиториски)семинари тимска работа
30часови
16 Други форми на активности 16.1 Проектни задачи10часови
16.2 Самостојни задачи 10часови
16.3 Домашно учење 80часови
17 Начин на оценување:Изработка и презентација на семинарски труд и писмен испит за неположени колоквиуми17.1 Тестови 80
бодови26
38
27
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и усна)
10бодови
17.3 Активност и учество 10бодови
18 Критериуми за оценување(бодови/оценка)
0 до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од61 до 70 бода 7(седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет)(A)
19 Услови за потпис и полагање назавршениспит
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми
20 Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик21 Методи на следење на квалитетот
на наставатаСамоевалуација на програмата послесекоја студиска година
22Задолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 КапацПаркачева Н.,
Млекарство I(Технологија на млеко 1 дел)
Скопје 1983
2 Ljubica Tratnik Mlijeko-TehnologijaBiokemija Imikrobiologija
Hrvatskamljekarska udruga-Zagreb
1998
3 CaricM.,Milanovic.S., Vucelja D.,
Standardne metode Ianalize mleka Imlecnih proizvoda
Novi Sad 1993
Валстра,П.,Ваутерс,Ј.,Гертс,Т.-
Наука и технологија на млеко
Проект 1000 преводи на книги
2011
П.Л.Х., Фокс, П.Ф
Современа хемија на млекарството
Проект 1000 преводи на книги
2012
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
123
28
Прилог бр.3 Предметна програма од прв циклус на студии1 Наслов на наставниот
предмет ПРОИЗВОДСТВО И ПОЗНАВАЊЕ НА МЕСО
2 КодПЗ-401
3 Студиска програмаПреработка на анимални производи
4 Организатор на студискапрограма(единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус) ПРВ ЦИКЛУС
6 Академска година / семестар II годинаIVсеместар
7 Број на ЕКТСкредити
6
8 Наставник Проф.д-р Митре Стојановски9 Предуслови за запишување
на предметотОпшто сточарствоИсхрана на домашните животни
10 Цели на предметната програма:Производство и познавање на месото како суровина за месната индустрија и за свежа консумација.
11 Содржина на предметната програма:Вовед, кланици, кус историски развој на кланиците, видови на кланици, општи хигиенски и технички услови за изградба на кланици, простории во кланиците, внатрешен транспорт, технологија на колење и обработка на труповите, месо поим и дефиниција, градба на месото, основни карактеристики на ткивата, хениски состав на месото и ткивата, оценување на пазарниот квалитет на месото, фактори кои влијаат врз вредноста на месото, видови на месо и нивна детекција
12 Методи на учење:Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фонд навреме
150 часови
14 Распределба нарасложливото време
Наставни активности: теоретска настава(предавања), практична настава (лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на проектна задача, индивидуално учење
15 Форми на наставнитеактивности
15.1 Предавања-теоретсканастава
30часови
15.2 Вежби(лабораторискиаудиториски)семинари тимска работа
30часови
16 Други форми наактивности 16.1 Проектни задачи 3часови16.2 Самостојни задачи 2
часови16.3 Домашно учење 85
часови17 Начин на оценувањe : два колоквиуми или писмен испит
17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена
и усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови29
18 Критериуми за оценување(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање
на завршен испитРедовно присуство на наставата и вежбите
20 Јазик на кој се изведуванаставата
Македонски јазик
21 Методи на следење наквалитетот на наставата
Интерна евалуација преку анкетни прашалници
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 Вуковиќ И. Основе технологијемеса
Издание наУниверзитетот воБеоград
1998
2 М.Стојановски Производство ипознавање на месото;
Скрипта за интернаупотреба
2004
3 Б.Џинлески Одбрани лабораторискиметоди за испитување на месо ипреработки од месо
Земјоделски ФакултетСкопје
1981
4 Ј.Х.Хју, Веи-Кит Нип, Роберт В.Роџерс, Овен А. Јанг
Наука за месото и неговата примена
Влада на РМ Проект 1000 преводи на книги.
2012
5 Р.А. Лори во соработка со Д.А.Лидвард
Лориевата наука за месото
Влада на РМ Проект 1000 преводи на книги
2013
6 Мин Ду, Ричард Ј. МекКормик
Применета биологија на мускули и месо
Влада на РМ Проект 1000 преводи на книги
2011
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1
30
Прилогбр.3
Предметна програма од прв циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет ХИГИЕНА
2 Код ПИ-5033 Студиска програма Преработка на анимални производи4 Организатор на студиска
програма(единица, односно институт,катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки
5 Степен (прв, втор, трет циклус) прв циклус
6 Академска година / семестар IIIгодина,Vсеместар
7. Број наЕКТСкредити
5
8 Наставник Проф. Д-р Љупче Кочоски9 Предуслови за запишување на
предметот
10 Цели на предметната програма:Студентите да се обезбедат со основни знаења од ветеринарните науки, да ја совладаат ветеринарната терминологија за да можат да колаборираат со вет. стручнаци при решавањето на одредени проблеми од здравствената заштита на добитокот.
11 Содржина на предметната програма:Вовед 1. Општ дел на ветеринарството:основи од патологија Распределба на времето и патофизиологија, фармакологија и терапија, од имунологија и епизоотологија, паразитологија, 2.Специјален дел:најчести и најзначајни заразни, паразитарни и органски болести. Хигиена на почва, вода, воздух и храна, хиг. на сточ. објекти, транспорт на добиток, хигиена на трудот, 2.Спец. дел: Добра хигиенска пракса, хигиена на производство на млеко и млечни производи и месо и производи од месо.
12 Методи на учење: Индивидуално учење13 Вкупен расположлив фонд на
време150
14 Распределба на расоложливотовреме
Наставни активности: теоретска настава(предавања), практична настава(лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на семинарска работа, проектна задача, индивидуално учење
15 Форми на наставните активности 15.1 Предавања-теоретска настава
45часови
15.2 Вежби(лабораториски аудиториски)семинари тимска работа
45часови
16 Други форми наактивности 16.1 Проектни задачи 10часови
16.2 Самостојни задачи 20
часови
16.3 Домашно учење 30часови
17 Начин на оценување31
17.1 Тестови 80бодови
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и усна) 10бодови
17.3 Активност и учество 10бодови
18 Критериуми за оценување(бодови/оценка)
до50бода 5 (пет) (F)од51до60 бода 6(шест) (E)од61до70бода 7 (седум) (D)од71до80бода 8 (осум) (C)
од 81до90бода 9 (девет) (B)од91до100бода 10 (десет) (A)
19 Услови за потпис и полагање на завршениспит
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиумиСтудентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината.
20 Јазик на кој се изведува наставата Македонскијазик21 Методи на следење на квалитетот на
наставатаСамоевалуација на програмата после секојастудиска година
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 Љупче Кочоски Авторизирани предавања
2009
2 Маџиров Ж. Ветеринарство УКИМ Скопје 1995
3 Маџиров Ж. Зоохигиена УКИМ Скопје 1997
Ричард Лавли, Лори Кертис, Џуди Дејвис
Водич за безбедност во исхраната
Влада на РМ Проект 1000 преводи на
2010
22.2
Дополнителна литератураРед. Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 Маџиров Ж. Практикум поВетеринарство
УКИМ Скопје 1989
2 Маџиров Ж. Практикум поЗоохигиена
УКИМ Скопје 1990
3 Hristov S. Zoohigiena Beograd 2002
32
Прилог бр.3 Предметна програма од прв циклус на студии1 Насловнанаставниотпредмет ОПРЕМА ЗА ПРЕРАБОТКА НА МЛЕКО
2 Код ФИ-4093 Студискапрограма Преработка на анимални производи4 Организаторнастудискапрограма
(единица, односноинститут, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки-Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус) прв циклус6 Академскагодина / семестар IIгодин
а/IVсеме стар
7 Бројна ЕКТСкредити
5
8 Наставник Проф. д-р Вангелица Јовановска9 Предуслови за запишување на
предметотПроизводство и познавање на млеко имлечни призводи
10 Цели на предметната програма:Дооформување на знаењата со специфичните машини за преработка на млеко
11 Содржина на предметната програма:Автоматска директна линиска стандардизација, Мембрански методи за разделување на растворите, Опрема за UHT обработка, Машини и опрема во производните линии на сирење, Процесна линија за производство на сурутка, паковање, чистење на опремата
12 Методи на учење:Индивидуално учење
13 Вкупенрасположливфонднавреме 125 часа14 Распределбанарасоложливотоврем
еНаставни активности: теоретска настава(предавања), практична настава(лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на семинарска работа, индивидуално учење
15 Форминанаставнитеактивности 15.1 Предавања-теоретска настава
30часови
15.2 Вежби(лабораториски аудиториски)семинари тимска работа
30часови
16 Другиформинаактивности 16.1 Проектни задачи 5часови
16.2 Самостојни задачи и
16.3 Домашноучење 60часови
17 Начин на оценување:Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување17.1 Тестови 80
бодови17.2 Семинарскаработа/проект (презентација, писмена и усна) 10
бодови
33
17.3 Активност и учество 10бодови
18 Критериумизаоценување(бодови/оценка)
0до 50бода 5 (пет) (F)од51до60бода 6(шест) (E)
од61 до70бода 7(седум)(D)
од71до80 бода 8 (осум) (C)од81до90 бода 9 (девет)
(B)од91до100 бода 10 (десет)
(A)19 Услови за потпис и полагање на
завршен испитРедовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиумиСтудентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината.
20 Јазик на кој се изведува наставата македонски21 Методи на следење на квалитетот на
наставатаСамоевалуација на програмата после секоја студиска година
22 Литература:
Задолжителналитература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 ВангелицаЈовановска
Авторизирани предавањапо Опремаза преработка на млеко
2008
2 Pieter Walstra, Jan T.M.Wouters, Tom J.Geuts
Dairy science andtechnology
CRC/Taylor & Francis,USA
2006
3
22.2
ДополнителналитератураРед. Бр.
Автор Наслов Издавач Годин а
1
34
Прилогбр.3
Предметна програма од прв циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет
МАРКЕТИНГ НА АГРОПРЕХРАНБЕНИТЕ ПРОИЗВОДИ
2 Код МЗ-503
3 Студиска програма МЕНАЏМЕНТ ВО БИОТЕХНИКАТА
4 Организатор на студиска програма (единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки
5 Степен (прв, втор, трет циклус)
прв циклус
6 Академска година /семестар
IIIгодина/Vсеместар
7 Број на ЕКТСкредити
7
8 Наставник Проф. Д-р Драги Петковски
9Предуслови зазапишување на предметот
нема
10 Цели на предметната програма:Запознавање на студентите со пазарот и прометот на агропрехранбените производи и со основите на маркетинг концепцијата за работењето на трговските друштва .
11 Содржина на предметната програма:Воввед. Пазар и сегментирање на пазарот. Побарувачка, понуда и цени. Голлемина,структура, облик и поделба на пазарот.Истражување на пазарот. Управување со маркетинг активностите. Маркетинг вомеѓународниот проммет. Теорија на пазарот на агроиндустриски производи. Теорија на прометот на агроиндустриски производи. Трошоци на прометот. Анализа на понудата и побарувачката на анимални производи. Анализа на пазарните односи и цените. Механизам и организација на пазарот на агроиндустриски производи. Пазарни институции во прометот со агроиндустриски производи. Светски пазар на гропрехранбените производи Република Македонија во надворешно-трговската размена со агроиндустриски (посебно со агропрехранбени ) производи.
12 Методи на учење:13 Вкупен расположлив
фонд на време175 часови
14 Распределба нарасоложливото време
15 Форми на наставнитеактивности
15.1 Предавања-теоретсканастава
45 часови
15.2 Вежби(лабораторискиаудиториски)семинари тимска работа
30 часови
16 Други форминаактивности
16.1 Проектни задачи16.2 Самостојни задачи 20 часови
16.3 Домашно учење 80часови
17 Начин на оценување:Континуирано преку колоквиуми или преку завршнооценување.
35
17.1 Тестови Бодови80
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писменаи усна)
Бодови 10
17.3 Активност и учество Бодови10
18 Критериуми за оценување(бодови/оценка)
до 50бода 5 (пет) (F)од 51до 60 бода 6(шест) (E)
од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и
полагање на завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми Студентите коишто не добиле потпис, имаатправо да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината.
20 Јазик на кој се изведуванаставата
Македонски јазик
21 Методи на следење наквалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после секојастудиска година
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Д.ПетковскиК. Бојковска
Маркетинг на агроиндустрискитепроизводи(скрипта)
Факултет за биотехничкинауки-Битола
2009
2 Ф.КотлерК. Кевин
Маркетингменаџмент
Проект на Владата наР.М “Преведување на
2009
3 Џ.Пол ПитерЏери Олсон
Однесувањетона потрошувачите и
Проект на Владата наР.М “Преведување на
2009
Д. А. Акер, В. Кумар., Џорџ С. Деј
Маркетинг истражување
Проект на Владата наР.М “Преведување на
2009
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 А. Томин и др. Тржиште и прометпољопривредних производа
Универзитет у БеоградуПољопривредни факултет
2005
2
36
Прилогбр.3
Предметна програма од прв циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет ФИНАНСИСКИ МЕНАЏМЕНТ
2 Код МЗ-6033 Студиска програма МЕНАЏМЕНТ ВО БИОТЕХНИКАТА4 Организатор на студиска
програма(единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус)
Прв
6 Академска година / семестар III година,VI
семестар
7 Број на ЕКТСкредити
7
8 Наставник Доц. Д-р Николче Јанкуловски9 Предуслови за запишување
на предметот
10 Цели на предметната програма:Студентите да се стекнат со продлабочени знаења за најважните видови на активни, пасивни и неутрални банкарски работи, да ги усвојат современите методи за управување со средствата, ликвидноста, обврските и капиталот на трговските друштва и банките, и да стекнат спсобности за анализа на конкретни проблеми од деловната политика на деловните банки. На оваа студиска насока студентите ќе се стекнат и со продлабочени знаења од јавните финансии, преку анализа на современите даночни системи, карактеристиките на одделните јавни давачки и буџетскиот процес, како и да бидат способни да ги анализираат ефектите на фискалната политика.
11 Содржина на предметната програма:Вовед во финансискиот менаџмент, Финансиска функција во претпријатијата, деловни финансии и организациони облици, финансиска политика, финансиска анализа и планирање, анализа на финансиските показатели,л избор на инвестициони проекти, финансиски пазари, девизен пазар и девизен курс, финансирање на претпријатието.
12 Методи на учење:Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фондна време
175 часови
14 Распределба нарасположливото време
Наставни активности: теоретска настава(предавања), практична настава (лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на семинарска работа, проектна задача, индивидуално учење
15 Форми на наставнитеактивности
15.1 Предавања-теоретсканастава
45часови
15.2 Вежби(лабораторискиаудиториски)семинари тимска работа
15часови
16 Други форми на активности 16.1 Проектни задачи
16.2 Самостојни задачи 25часови
37
16.3 Домашно учење 90часови
17 Начин на оценување: 2 колоквиуми во наставата или писмен испит од 2 часа17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и
усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање на
завршен испитРедовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиумиСтудентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината
20 Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик21 Методи на следење на квалитетот
на наставата
Самоевалуација на програмата после секоја студиска година
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Стенли Б. Блок, Џефри А. Харт
Основи на финансиски менаџмент
Глобал комуникации, Скопје.
2008
1 Јанкуловски Н Финансиски менаџмент во земјоделството -(авторизирани предавања)
Факултет забиотехнички науки -Битола
2013
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
38
Прилог бр.3 Предметна програма од прв циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет ТРОШОЦИ И ЦЕНИ НА АГРОПРЕХРАНБЕНИТЕ ПРОИЗВОДИ
2Код МИ-504
3 Студиска програма МЕНАЏМЕНТ ВО БИОТЕХНИКАТА4 Организатор на студиска
програма(единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки
5 Степен (прв, втор, трет циклус) прв цик6 Академска година / семестар IIIгодина/
Vсеместар
7 Број на ЕКТСкредити
3
8 Наставник Проф. Д-р Драги Петковски9 Предуслови за запишување на
предметотнем1
0Цели на предметната програма: Запознавање со значењето на трошоците и нивното влијание врз финансиските резултати од работењето на Трговските дрштва.1
1Содржинанапредметнатапрограма:Поим за трошоци, поделба и видови трошоци.Методи заутврдување на трошоците (калкулации),поим, поделлба и видови калкулации. Елементи на трошоците, поделба, утврдување и составување на калкулации во агропрехрамнбениот сектор.Составување калкулации за одделни видови призводи и утврдување ценаи. Утврдување на 1
2Методинаучење: Индивидуално учење
13
Вкупенрасположливфонднавреме
75 час1
4Распределба на расоложливотовреме
15
Форми на наставните активности
15.1 Предавања-теоретсканастава
30 часови
15.2 Вежби(лабораторискиаудиториски)семинари тимска работа
15 часови
16
Други форми наактивности 16.1 Проектни задачи 5 часови16.2 Самостојни задачи 5 часови
16.3 Домашно учење 20 часови1
7Начин на оценување:Континуирано-преку колоквиуми или преку завршнооценување.17.1 Тестови Бодови 8017.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена
и усна)Бодови 10
17.3 Активност и учество Бодови 1018
Критериуми за оценување(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест)
(E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум)
(C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)од 91 до 100 бода 10 (десет)
(A)19
Услови за потпис и полагање назавршен
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку
39
колоквиумиСтудентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината..20 Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетот нанаставата
Самоевалуација на програмата после секоја студиска година
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Д.Петковск Трошици и цени на агропрехранбенитепроизводи
Факултет зса биотехнички науки-Битола
2008
2 М. Миланов Трошоци и калкулации воземјоделството
Факултет за земјоделски наукии храна-Скопје
2000
3 Г. Л. Крејмер, К. В. Јенсен, Д.Д. Саутгејт
Економика на земјоделството и агробизнис
Проект на Владата на Р.М “Преведување на 1000
2012
Х.Е. Драдмонд, Џ. В. Гудвин:
Земјоделска економија
Проект на 2010
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Ј. Андриќ Трошкови икалкулација е полјопривредној производнји
Савременаадминистрација-Београд
1999
23
40
Прилог бр.3 Предметна програма од првт циклус на студии1 Наслов на наставниот
предмет АГРАРНА ПОЛИТИКА
2 Код МИ-6083 Студиска програма Менаџмент во биотехниката4 Организатор на студиска
програма(единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус)
ПРВ
6 Академска година /семестар
III година/ VIсеместар
7 Број на ЕКТСкредити
4
8 Наставник Проф.д-р Благој Ѓоргиевски9 Предуслови за
запишување на предметотОснови на економија
10 Цели на предметната програма:Основна цел на предметот е да им понуди на студентие основни предзнаења од областа на аграрната политика која се спроведува во РМ и пошироко во ЕУ
11 Содржина на предметната програма:Опфатени се теми кои се однесуваат на дефинирање на аграрот, специфичностите на аграрното производство, пазарот и цените на агоропрехрамбените производи, сопственичката структура, финасиската поддршка од страна на државата и др
12 Методи за учење: Индивидуално учење13 Вкупен расположлив фонд
на време100 часови
14 Распределба нарасложливото време
Наставни активности : теоретска настава(предавања), вежбиДруги форми на активности: изработка на семинарска работа, индивидуално учење
15 Форми на наставнитеактивности
15.1 Предавања-теоретсканастава
30часови
15.2 Вежби(лабораторискиаудиториски)семинари тимска работа
15часови
16 Други форми наактивности
16.1 Проектни задачи16.2 Самостојни задачи 15
часови16.3 Домашно учење
40часови17 Начин на оценувањe : континуирано -преку колоквиуми или преку завршно
оценување17.1 Тестови 80
бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена
и усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10бодови
18 Критериуми за оценување до 50 бода 5 (пет) (F)(бодови/оценка) од 51 до
60бода6(шест) (E)од 61 до 70
бода7 (седум) (D)од 71 до 80
бода8 (осум) (C)од 81 до 90
бода9 (девет) (B)од 91 до
100 бода10 (десет) (A)41
19 Услови за потпис и полагањена завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање преку колоквиуми
Студентите кои што не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување на предвидените испитни рокови, во текот на годината
20 Јазик на кој се изведува наставата
Македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетот на наставата
Самоевалуација на програма после секоја студиска година
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Doreva E. Ekonomika na agrarot
Ekonomski fakultetSkopje,
2002
2 Дејвид Гудмен и Мајкл Џ.
Глобализирање на храната -
Арс Ламина, Скопје 2011
22.2
Дополнителна литератураРед. Бр.
Автор Наслов Издавач Година
13
42
Прилог бр.3 Предметна програма од прв циклус на студии1 Наслов на наставниот предмет РИБАРСТВО
2 Код ФЗ-3023 Студиска програма ФАРМЕРСКО ПРОИЗВОДСТВО4 Организатор на студиска
програма(единица, односно институт, катедра,одел)
ФАКУЛТЕТ ЗА БИОТЕХНИЧКИ НАУКИ БИТОЛА
5 Степен (прв, втор, трет циклус) ПРВ6 Академска година / семестар IIгодина/
IIIсеместар7 Број на ЕКТС
кредити5
8 Наставник Доц. Д-р Дијана Блажековиќ Димовска9 Предуслови за запишување на
предметотПотребни предзнаења од областа на биологијата, анатомијата на животните, микробиологијата, хемијата и биохемијата.
10 Цели на предметната програма:Запознавање со Животните заедници во водената средина и условите во кои живеат рибитеФармски организирани стопанства и технологија за производство на слатководнивидови риби.
11 Содржина на предметната програма:Предметот рибарство ги изучува следните дисциплини:Водата како основна животна средина и нејзиното влијане врз живиот свет.Физичко хемиските карактеристики на водата Анатомските карактеристики на рибите Систематика на рибитеСтопански значајни слатководни видови рибиРазмножување на рибитеОрганизација на одгледување риби во Рибарски фарми –РибнициЗатворени рециркулациони системи и кафезни фармиДобра производна пракса и профилакса во одгледувањето на риби.Транспорт на риби и репроматеријал
12 Методи на учење:Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фонд навреме
125 часа
14 Распределба на расположливото време
Наставни активности: теоретска настава(предавања), практична настава (лабораторискивежби)Други форми на активности:изработка на семинарска работа, проектна задача индивидуално учење
15 Форми на наставнитеактивности
15.1 Предавања-теоретскаНастава
45Часови
15.2 Вежби(лабораторискиаудиториски)семинари тимска работа
30Часови
16 Други форми наактивности 16.1 Проектни задачи 3Часови
16.2 Самостојни задачи 2Часови
43
16.3 Домашно учење 45Часови
17 Начин на оценувањеКонтинуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување17.1 Тестови 80
Бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и
усна)10
Бодови17.3 Активност и учество 10
Бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање на
завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиумиСтудентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината.
20 Јазик на кој се изведува наставата Македонски21 Методи на следење на квалитетот
на наставата
Самоевалуација на програмата после секојастудиска година
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 ВанѓелСтевановски
Слатководно Рибарство Факултет заБиотехнички Науки
2010
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 СимоЃеорѓиев
Клуч за Детерминацијана рибите и Змиорките
Трибина 1998
44
Прилог бр.3 Предметнапрограма од прв циклус на студии1 Насловнанаставниотпредмет ЗЕМЈОДЕЛСКА МЕХАНИЗАЦИЈА
2 Код ФЗ-4013 Студискапрограма Фармерско производство4 Организаторнастудискапрограма
(единица, односноинститут, катедра,одел)Факултет за биотехнички науки-Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус) прв циклус6 Академскагодина / семестар II
годинаIV Бројна ЕКТС
кредити6
8 Наставник Проф. д-р Вангелица Јовановска9 Предусловизазапишувањенапредметот Потребни предзнаења од
соодветната област:Општо сточарство, поледелство, овчарство и козарство и др.
10 Целинапредметнатапрограма:Запознавање со Земјоделската механизација и нејзина експлоатација.
11 Содржинанапредметнатапрограма:Машини за ѓубрење, подготовка на сено и силажа, машини за жетва и берба на зрнести култури, транспортни средства во земјоделието,Мотори со внатерешно согорување,Комплексна механизација за производство на месо и млеко, Комплексна механизација во свињарски и живинарски фарми, Машини и опрема за снабдување навода во фармите, Вентилација и затоплување на фармите
12 Методи на учење:Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фонд на време 150 часа14 Распределба на расоложливото време Наставни активности: теоретска
настава (предавања), практична настава (лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на проектна работа, индивидуално учење
15 Форми на наставните активности 15.1 Предавања- теоретсканастава
45часови
15.2 Вежби (лабораториски аудиториски)семинари тимскаработа
30часови
16 Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 10часови
16.2 Самостојни задачи16.3 Домашно учење 65
часови17 Начин на оценување:Изработка и презентација на семинарски труд, два
колоквиуми (ослободување на испит) и писмен испит за неположени колоквиуми
17.1 Тестови 80бодови
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена иусна)
10бодови
17.3 Активност и учество 10бодови
45
18 Критериуми за оценување (бодови/оценка) 0до 50бода 5 (пет) (F)од51до60бода 6(шест) (E)од61до70бода 7(седум) (D)од71до80бода 8 (осум) (C)од81до90бода 9 (девет) (B)
од91до100бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање на завршен
испитРедовниот студент може да отсуствува од настава или вежбинајмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми Студентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвиденитеиспитни rokovi, во текот на годината.
20 Јазик на кој се изведува наставата македонски21 Методи на следење на квалитетот на
наставатаСамоевалуација на програматапосле секоја студиска година
22 Литература:Задолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 ВангелицаЈовановска
Авторизиранипредавања поЗемјоделска механизација
2008
2 Манфред Мичке, Хенинг Валентовиц
Динамика на моторните возила
, Табернакул 2009
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 ДрагиТаневски
Механизација насточарско производство
Земјоделскифакултет-Скопје
1999
2 ЕлизабетаХристова
Земјоделски машинии механизација
Техничкифакултет-Битола
2003
46
Прилог бр.3 Предметна програма од прв циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет ТЕХНИКА И ТЕХНОЛОГИЈА НА ЛАДЕЊЕ И ГРЕЕЊЕ
2Код ФИ-308
3 Студискапрограма Фармерско производство4 Организаторнастудискапрограма
(единица, односноинститут, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки-Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус) прв циклус6 Академскагодина / семестар II
годин а
зимски Бројна ЕКТСкредити
5
8 Наставник Проф. д-р Вангелица Јовановска9 Предусловизазапишувањенапредмет
от Основни предзнаење на физика, математика и информатика
10
Цели на предметната програма:Запознавање на студентите со термодинамиката, греењето и ладењето со посебен осврт кон примената на Техниката на ладење и греење во прехрамбената индустрија
11
Содржина на предметната пеограма:Термотехнички основи, Прв и втор закон на термодинамиката, Кружни циклуси(идеални гасови), Реални гасови, Размена на топлина, Премин на топлина, Разменана маса, Топлиноразменувачи, Изгорување, Греење, Ладење, Ладилни медиуми како работни тела, Видови ладилни постројки и основни и помошни елементи кај нив.
12
Методи на учење:Индивидуално учење
13
Вкупен расположлив фонд на време 125 часа
14
Распределба на расоложливотовреме
Наставни активности: теоретска настава(предавања), практична настава(лабораториски вежби)Други форми на активности: изработка на проектна задача, индивидуално учење
15
Форми на наставните активности 15.1 Предавања-теоретсканастава
30часови
15.2 Вежби(лабораторискиаудиториски)семинар итимскаработа
30часови
16
Други форми на активности 16.1 Проектнизадачи 5часови
16.2 Самостојнизадачи часови
16.3 Домашноучење 60часови
17
Начин на оценување:Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување
47
17.1 Тестови 80бодови
17.2 Семинарскаработа/проект (презентација, писмена иусна)
10бодови
17.3 Активност и учество 10бодови
18
Критериумизаоценување(бодови/оценка)
0до 50бода 5 (пет) (F)од51до60бода 6(шест) (E)
од61 до70бода 7(седум) (D)од71до80 бода 8 (осум) (C)од81до90 бода 9 (девет) (B)
од91до100 бода 10 (десет)(A)19
Услови за потпис и полагање на завршениспит
Редовниот студент може да отсуствува однастава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно немаправо на потпис и полагање на предметотпреку колоквиуми
Студентите коишто не добиле потпис,имаат право да го полагаат предметотпреку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината.
20
Јазикнакојсеизведуванаставата Македонски јазик
21
Методинаследењенаквалитетотнанаставата
Самоевалуација на програмата после секоја студиска година
22
Литература:Задолжителналитература
22.1РедБр.
Автор Наслов Издавач Година
1 ВангелицаЈовановска
Авторизиранипредавања поТехника итехнологија на ладење и
Универзитет„Св. КлиментОхридски“-Битола
2008
2 ВангелицаЈовановска
Збирка задачи по техника на ладење и греење
Универзитет„Св. КлиментОхридски“-Битола
2010
3Р.Пол Сингх, Денис Р. Хелдман
Вовед во прехрамбено инженерство
Ars Lamina 2011
22.2
ДополнителналитератураРед.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 D.Kozic,V.Bekavac, B.Vasiljcevi
Прирачник по термодинамика
Машински факултет-Београд
2000
Прилог бр.3 Предметна програма од прв циклус на студии1 Наслов на наставниот предмет ПРОИЗВОДСТВО НА ГОТОВИ ЈАДЕЊА И
ДЕЛИКАТЕСНИ МЕСНИ ПРОИЗВОДИ
2 Код ФИ-6143 Студиска програма ФАРМЕРСКО ПРОИЗВОДСТВО
48
4 Организатор на студискапрограма(единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус) ПРВ6 Академска година / семестар 3 6 Број на ЕКТС
кредити4
8 Наставник Проф.д-р Митре Стојановски9 Предуслови за запишување на
предметотПроизводство и познавање на месоОбработка на месото
10 Цели на предметната програма:Запознавање со основните принципи при преработката на месото во месни производи.
11 Содржина на предметната програма:Расечување и категоризација на месото за производство наготови јадења, Поделба на на конзервите и готовите јадења според особините и составот на готовиот производ и сл.Обликување на месото, солење и саламурење на месото, месното тесто. Адитиви и зачини, технологија за производство на готови јадења и козерви. Складирање и пакување на конзервите и готовите јадења.
12 Методи на учење:Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фонд навреме
100 часови
14 Распределба на расложливотовреме
Наставни активности: теоретска настава(предавања), практична настава(лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на семинарска работа, проектна задача, индивидуално учење
15 Форми на наставнитеактивности
15.1 Предавања-теоретсканастава
45часови
15.2 Вежби(лабораторискиаудиториски)семинари тимска работа
30часови
16 Други форми наактивности 16.1 Проектни задачи 3часови16.2 Самостојни задачи 2 часови
16.3 Домашно учење 20часови
17 Начин на оценувањ :Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и
усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)
49
19 Услови за потпис и полагање назавршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати вотекот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметотпреку колоквиуми
Студентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината.
20 Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик21 Методи на следење на квалитетот
на наставата
Самоевалуација на програмата после секојастудиска година
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Вуковиќ И. Основетехнологије меса
Издание наУниверзитетот воБеоград
1982
2 Хиротоши Тамура, Сузан Е.Ебелер, Кику Кубота, Џери
Вкусот на храната - хемија, сетилна евалуација и биолошка активност
Влада на РМ Проект 1000 преводи на книги
2010
3 П.Ф.Фокс, Џ.Џ.Кондон
Протеини во исхраната
Влада на РМ Проект 1000 преводи на книги
2011
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Стефан Георгиев Драгоев, Ката
Иванова
Технологија на функционалните месни и рибни продукти
Асоцијација на месопреработувачите, Бугарија
2008
23
50
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии1 Наслов на наставниот
предметБИОЛОШКА БЕЗБЕДНОСТ НА
ХРАНАТА
2 Код КБХЗ-1013 Студиска програма Квалитет и безбедност на храна од
животинско потекло4 Организатор на студиска
програма (единица,односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус)
втор циклус
6 Академска година /семестар
IгодинаI семестар
7 Број на ЕКТСкредити
6
8 Наставник Доцент Д-р Мила АрапческаПроф. Д-р Димче Китановски
9 Предуслови зазапишување на предметот
Предзнаење од Микробиологија,Биологија, Биохемија и Хемија
10 Цели на предметната програма:Запознавање со биолошките ризик факторите кои влијаат врз безбедноста на храната
11 Содржина на наставната програма:Теоретска настава (предавања)Биолошки контаминенти на храната– поим и поделба, Токсини од анимално и растително потекло, Преглед на најважните бактерискитоксини, Микотоксини, Улога на микоорганизмите во процесите нарасипување на храната, Контаминација на храната во текот на преработката, Влијание на процесите на обработка на храната врз преживувањето на патогените микроорганизми. Алиментарни токсикоинфекции, Токсични материи кои настануваат при обработка на храната, Безбедност на храната од аспект на генетски модифицирани суровини и нивни производиПрактична настава (вежби)Методи за контрола на биолошката безбедност на храната, Начини на земање и припрема на на примероци, Методи за идентификацијана патогени микроорганизми, Молекуларно генетски методи заидентификација и генетска типизација на микробните контаминенти на храната, Методи за одредување на микотоксини, Методи за сузбивање на микробна контаминација на храната
12 Методи на учење: Индивидуално учење13 Вкупен расположлив фонд 150 часови
на време15
Форми на наставните активности
15.1 Предавања-теоретска настава
45 часови
15.2Вежби(лабораториски аудиториски)семинари тимскаработа
30 часови
16 Други форми на 16.1 Проектни задачи часови51
активности 16.2 Самостојни задачи 15 часови
16.3 Домашно учење 60 часови
17 Начин на оценување:Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација,
писмена и усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање
на завршениспит
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми Студентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината.
20 Јазик на кој се изведува наставата
Македонски јазик
21 Методи на следење наквалитетот на наставата
Самоевалуација на програматапосле секоја студиска година
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Леливелд Х.Л:
Прирачник за контрола на хигиената во
АД Вербум 2009
2 Вилсон Ч. Л..,
Микробна контаминација на храната
Арс Ламина ДОО
2009
3 Глазер А.Н., Никаидо Х.
Микробиолошка биотехнологија
2010
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Adams M.R., Moss М.О.
Food Microbiology
Royal Society of Chemistry,Cambridge, UK
2006
52
2 Timbrell J Principles ofBiochemicalAspects of Food
ElsevierAppliedSciences, London
2000
3
53
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии1 Наслов на наставниот
предметСИСТЕМИ ЗА УПРАВУВАЊЕ СО
БЕЗБЕДНОСТА НА ХРАНАТА2 Код КБХЗ-2023 Студиска програма Квалитет и безбедност на храна од
животинско потекло4 Организатор на студиска
програма (единица, односно институт, катедра, одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус)
втор циклус
6 Академска година / семестар I година/ IIсеместар
7 Број на ЕКТСкредити
6
8 Наставник Проф. Д-р Љупче КочоскиПроф. Д-р Вангел Стевановски
9 Предуслови за запишувањена предметот
нема
10 Цели на предметната програма:Во текот на изучувањето студентите ќе се запознаат со системите за управување со безбедноста на храната.
11 Содржина на предметната програма:Теоретска настава (предавања):Во текот на изучувањето на предметот ќе бидат опфатени барањата на меѓународните стандарди ISO 22000:2005 (BDS ЕN ISO 22000:2006), принципите на НАССР системот и регулативите на Комисијата на Codex Alimentarius, како и останатите меѓународно признати стандарди за безбедност на храна (BRC, IFS итн.). Врз основа на претходно стекнатите знаења од првиот циклус на студирање, како и од предзнаењата стекнати од предметите на првиот семестар, студентите ќе се стекнат со продлабочени познавања од стандардите, светски признатите системи, нивната структура и употребата при производството на храна од животинско потекло. Програмата се состои од три дела. Во првиот дел студентите се запознаваат со најновите светски стандарди за управување со безбедноста на храната ISO22000:2005 (BDS ЕN ISO 22000:2006). Вториот дел го разработува НАССР системот, неговите принципи и структурата на имплементацијата во производствените претпријатија. Третиот дел ќе се однесува на имплементацијата на Добрите практики и регулативите на Комисијата на Codex Alimentarius за принципите за контрола на хигиената на храната. Со тоа ќе се создадат услови за професионална подготовка на студентите со продлабочени теоретски и практични познавања од областа на безбедноста на храната.Содржина на практичниот дел на предметот вежбите:
Историјат и значење на НАССР системот; Принципи - начела на НАССРсистемот и развивање на НАССР планот; Опис на очекуваната употребана производот; Опис на финален производ; Конструкција на проточен дијаграм на готов производ; Идентификација на опасностите; Одредување на ССР со помош на дрвото на одлуки; Утврдување на на корективни мерки кога ќе се утврди губење на контролата врз одредена ССР; Верификација и документација за функционирањето на НАССР системот
54
12 Методи на учење: Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фонд навреме
150
14 Распределба нарасоложливото време
Наставни активности: теоретсканастава (предавања) и практична наставаДруги форми на активности: изработкана семинарска работа и индивидуално учење
15 Форми на наставнитеактивности
15.1 Предавања-теоретска настава
30 часови
15.2 Вежби(лабораториски аудиториски)семинаритимска работа
15 часови
16 Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 20 часови16.2 Самостојни
задачи10 часови
16.3 Домашно учење 75 часови17 Начин на оценување
17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена
и усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6 (шест) (E)од 61 до 70 бода 7(седум)(D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет(A)19 Услови за потпис и полагање на
завршен испитРедовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми
20 Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик21 Методи на следење на квалитетот
на наставатаСамоевалуација на програматапосле секоја студиска година
22 ЛитератураЗадолжителна литература
Ред.Бр. Автор Наслов Издавач Година1 Љупче
КочоскиСигурносниибезбедносни системи
интернаскрипта,ФБН –Битола.
2010
55
2 Х.Л.М.Леливенд, М.А. Мостерт и Џ. Хола
Прирачник законтрола на хигиената во прехранбената индустрија
превод на 1000 книги - Влада на РМ
2010
3 Р. Пол Сингх. Денис Р. Хелдман
Вовед во прехранбено инженерство.
превод на 1000 книги - Влада на РМ
2011
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор НасловИздавач Година
1 Ronald H. Schmidt andGary E. Rodrick
Food safetyHandbook
John Wiley & Sons, Inc.,Hoboken. New Jersey
2003
2 Ioannis S. Arvanitoyannis
HACCP and ISO22000 - Application ToFoods Of AnimalOrigin
BlackwellPublishingLtd
2009
3
56
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии1 Наслов на наставниот
предметДОДАТОЦИ ВО ПРОИЗВОДИТЕ ОД
АНИМАЛНО ПОТЕКЛО2 Код КБХИ - 1043 Студиска програма Квалитет и безбедност на храна од
животинско потекло4 Организатор на
студиска програма (единица, односно институт, катедра, одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус)
Втор
6 Академска година /семестар
I година/Iсеместар
7 Број наЕКТСкредити
6
8 Наставник Проф. д-р Џулијана ТомовскаПроф. Д-р Митре Стојаноски
9 Предуслови за запишување напредметот
Дипломирани студенти од преработка на анимални производи од ФБН идипломирани студенти од други сродни факултети
10 Цели на предметната програма:Главната цел за предеметот Додатоци во производи од анималнопотекло е да се зголеми знаењето на висококвалификувани кадри со познавање на биохемијата на храна, односно додавање на супстанци во текот на производството кои се неопходни за подобрување на изгледот, текстурата, структурата, вискозноста, бојата, вкусот и др карактеристики на производите кои ќе ја подобрат состојбата на производите а со тоа и примамливоста на конзументите ќе биде поголема. За добивање на кавлитетна и безбедносна храна од животинско потекло треба најпрво да се познава добро квалитетот на состојките кои се додадени во храната и нивната примена.
11 Содржина на предметната програмаТеоретска настава (предавања):Вовед, што се додатоците во храната, видови, природни адитиви, бои, колоранти, ензими, антиоксиданси, полисахариди, гасови, киселини, бази, емулгатори, флавори адитиви и засилувчи, конзерванси, секвестранти, раствори волатили, засладувачи и др, супстанци кои се токсични и кои несмеат да се додаваат.Практична настава (вежби):Одредување на бои во храна: бакарни комплекси на хлорофили и хлорофилини. Докажување на азурбин во млеко и обезмастено млеко. Спектрофотометриско определување на конзерванси: бензоева киселина, сорбинска киселина и нејзини соли. Аналитички метода за
57
додатоци во млеко и млечни производи : стерол лактати-емулгаториво млечно ферментирани напитоци. Одредување на соли во преработени млечни производи. Определување на стабилизатори, карбохидратни масни мимикрии. Одредување на ензими во млеко и млечни производи. Одредување на ароми во млечно кисели и етанолни ферментации. Докажување на нитрати и нитрити во месо и месни производи, испитување на токсични материи, пеастициди во млеко и млечни производи. Експериментално докажување на протеини од растително потекло (соја) додадени во месо.
12 Методи на учење: интерактивно учење, предавања и самостојно изведување на лабораториски вежби и семинарски работи.
13 Вкупен расположлив фонд на време
150 часови
14 Распределба на расоложливото време
Наставни активности: теоретска настава(предавања) и практична наставаДруги форми на активности: изработка на семинарска работа и индивидуално учење
15 Форми на наставните активности
15.1 Предавања-теоретска настава
45 часови
15.2 Вежби(лабораторискиаудиториски) семинари тимска работа
30 часови
16 Други форми наактивности
16.1 Проектни задачи 10 часови16.2 Самостојни задачи 5 часови
16.3 Домашно учење 60 часови17 Начин на оценување: Континуирано преку колоквиуми или преку
завршно оценување17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација,
писмена и усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање
на завршен испитРедовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми
20 Јазик на кој се изведуванаставата
Македонски јазик
21 Методи на следење на Самоевалуација на програмата после41
58
квалитетот на наставата секоја студиска година22 Литература, Секоја книга од Органска хемија
Задолжителна литература, Сопствена скрипта за теорија и вежби
22.1Ред.Бр.
Автор НасловИздавач
Година
1 Owen R. Fennema
Food Chemistry USA 1996
2 Owen R. Fennema
Hand book Diary FoodAnalysis
USA 2009
3 JimSmithand LilyHong-
Food Additives DataBook
USA 2009
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор НасловИздавач
Година
123
59
Прило Предметна програма втор циклус на студии1 Наслов на
наставниот НОВИ ТЕХНОЛОГИИ ВО
ПРЕРАБОТКАТА НА МЛЕКО2 Код КБХИ-2033 Студиска
програмаКвалитет и безбедност на храна одживотинско потекло
4 Организатор на студиска програма
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор6 Академска
година / семестар
I година
Број наЕКТСкредити
3
8 Наставник Проф.д-р Стефче ПресилскиДоц. д-р Гордана Димитровска
9 Предуслови за запишување
Производство и познавање на млекото,Конзумно млеко и кисело-млечни производи, Сиренарство и масларство1
0Цели на предметната програма:Запознавање со нови технологии во преработката на млеко
11
Содржина на предметната програмаТеоретска настава (предавања):Млекото како суровина за производство на различни видови млечни производи.Колострално и вистиско млеко.млеко од неконвенционални и конвенционални извори(споредбени карактеристики).Стандардизација на млечната маст и сувата материја.Пастеризација, хомогенизација, амбалажирање и лагеровање на готовите млечни производи.Нови технологии за производство на млечни течни производи.Нови технологии за производство на традиционални и пробиотички кисело млечни производи.Нови технологии за производство на традиционални и десертни сирења и млечни десерти. Мембрански постапки за концентрирање на млеко и сурутка.Практична настава (вежби):
60
1 Методи на учење: индивидуално учење13
Вкупен расположлив
75 часови
14
Распределба на расположливото
Наставни активности: теоретсканастава (предавања), практична настава (лабораториски вежби)Други форми на активности:индивидуално учење
15
Форми на наставните активности
15.
Предавања-теоретска настава
30 часови
15.2
Вежби(лабораториски аудиториски)семинари тимскаработа
15 часови
16
Други форми наактивности
1 Проектни задачи часови16.
Самостојни задачи 10 часови
1 Домашно учење 20 часови17
Начин на оценување: Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување1 Тестови 80 бодови17
Семинарска работа/проект
10 бодови
1 Активност и учество 10 бодови18
Критериуми за оценување(бодови/оценка)
д5 (пет) (F)од 6(шест) (E)
од 7 (седум) (D)од 8 (осум) (C)од 9 (девет) (B)
од 91 10 (десет) (A)
61
19
Услови за потпис и полагање назавршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми Студентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината
2 Јазик на кој се македонски21
Методи на следење на квалитетот на
Самоевалуација на програматапосле секоја студиска година
22
ЛитератураЗадолжителна литература
2Р Автор Наслов Издавач Година1 Стефче
ПресилскиКонзумно млеко и киселомлечнипроизводи
Факултет за биотехнички
науки
2005
2. СтефчеПресилски
Сиренарство имасларство
Факултетза
биотехнички
2004
3 Валстра,П.,Ваутерс,Ј.,Гертс,Т.-
Наука и технологија на млеко Влада на РМ Проект 1000 преводи на
2011
П.Л.Х., Фокс, П.Ф
Современа хемија на млекарството
Влада на РМ Проект 1000
2012
науки
3. Lјubica Tratnik
Mlijeko-tehnologija, biokemija imikrobiologija
Загреб 1998
4. CaricM.,Milanovic.S,
Standardne metode Ianalize mleka Imlecnih proizvoda
Novi Sad 1993
62
22.2
Дополнителна литератураРе
Автор Наслов Издавач Година
1 Fox P.F. Cheese: chemistry physics andmicrobiology
Chapman andHall –London
1993
2
3
63
При Предметна програма од втор циклус на студии1 Наслов
на
Додатоци во производите од анималнопотекло
2 Код ППЗ -1023 Студиска Преработка на анимални производи4 Организа
тор на
студиска
Факултет за биотехнички науки
5 Степен
(прв,
Втор
6 Академск
а година /
I
год 7Број
на 68 Наставни
к
Проф. д-р Џулијана Томовска
Проф. Д-р Митре Стојановски9 Предус
лови за
запишу
Дипломирани студенти од преработка на анимални производи од ФБН и
дипломирани
студенти од други сродни факултети.1
0
Цели на предметната програма:
Главната цел за предеметот Додатоци во производи од анимално потекло е да
се зголеми знаењето на висококвалификувани кадри со познавање на биохемијата на храна,
односно додавање на супстанци во текот на производството кои се неопходни за
подобрување на изгледот, текстурата, структурата, вискозноста, бојата, вкусот и др
карактеристики на производите кои ќе ја подобрат состојбата на производите, а со тоа и
примамливоста на конзументите ќе биде поголема. За добивање на квалитетна и
безбедносна храна од животинско потекло треба најпрво да се познава добро квалитетот на
64
1
1
Содржина на предметната програма
Теоретска настава (предавања):
Вовед, што се додатоците во храната, видови, природни адитиви, бои, колоранти, ензими,
антиоксиданси, полисахариди, гасови, киселини, бази, емулгатори, флавори адитиви и
засилувчи, конзерванси, секвестранти, раствори волатили, засладувачи и др, супстанци кои
се токсични и кои несмеат да се додаваат.
Практична настава (вежби):
Одредување на бои во храна: бакарни комплекси на хлорофили и хлорофилини.
Докажување на азурбин во млеко и обезмастено млеко. Спектрофотометриско определување
на конзерванси: бензоева киселина, сорбинска киселина и нејзини соли. Аналитички метода
за додатоци во млеко и млечни производи: стерол лактати-емулгатори во млечно
ферментирани напитоци. Одредување на соли во преработени млечни производи.
Определување на стабилизатори, карбохидратни масни мимикрии. Одредување на ензими
во млеко и млечни производи. Одредување на ароми во млечно кисели и етанолни 1 Методи на учење: интерактивно учење, предавања и самостојно изведување на
лабораториски вежби и семинарски работи.1
3
Вкупен
располож
150 часови
1
4
Распреде
лба
на
Наставни активности: теоретска настава
(предавања) и практична настава
Други форми на активности: изработка на семинарска работа и 1
5
Форми
на
наставнит
е
активност
15
.1
Предав
ања-
45 часови
15
.2
Вежби
(лабо
ратор
30 часови
1
6
Други
форми на
активност
16 Проект часови16
.2
Самост
ојни
15 часови
16 Домаш 60 часови
1
7
Начин на оценување: Континуирано преку колоквиуми или преку завршно оценување
1 Тестови 80 бодови1
7
Семинарска
работа/проект
10 бодови
1 Активност и 10 бодовид 5 (пет) (F)
65
1
8
Критериум
и за
оценување
(бодови/
о 6(шест) (E)о 7 (седум) (D)о 8 (осум) (C)о 9 (девет) (B)
о 10 (десет) (A)1
9
Услови за
потпис и
полагање
на
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три
пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на
предметот преку колоквиуми
2
0
Јазик на
кој се
Македонски јазик
2
1
Методи
на
Самоевалуација на програмата после секоја студиска година
2
2
Литература, Секоја книга од Органска хемијаЗадолжителна литература, Сопствена скрипта за теорија и вежби
Р Автор Наслов Издавач Година1 Ow
en
Food Chemistry USA 1996
2 O
we
n
Hand book Diary
Food Analysis
USA 2009
3 Jim Food Additives Data USA 2009aB
2
2
.
Дополнителна литератураР
е
А
в
Наслов Издавач Година
123
66
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии1 Наслов на
наставниот предмет
Tехнологија на функционалните и
2 Код П3 Студиска програма Преработка на анимални 4 Организатор на
студиска
програма (единица,
Факултет за биотехнички науки
5 Степен (прв, втор,
трет циклус)
втор циклус
6 Академска година
/
I година
I
7 Број на ЕКТС
кредити
6
8 Наставник Доц. Д-р Елена Јошевска
Проф. Д-р Димче Китановски9 Предуслови за
запишување
нема
10 Цели на предметната програма: Запознавање со
технологијата на11 Содржина на
предметната програма:Теоретска настава (предавања): Дефинирање на терминот
функционална храна. Развој и концепт на функционалната храна.
Функционални компоненти. Функционални месни производи.
Диетални месни производи. Технологија на специјални барени и
варени колбаси со функционални додатоци. Технологија на
специјални полутрајни колбаси. Технологија на специјални
сувомеснати производи. Технологија на ферментирани колбаси во својство на функционална храна.Практична настава 12 Методи на учење: Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив
фонд
150
14 Распределба
на
расоложливото време
Наставни активности: теоретска
настава
(предавања) и практична настава
15.1 Предавања-
теоретска настава45
часови67
15 Форми на
наставните активности
15.2Вежби(лаборатори
ски
аудиториски)семи
30
часови16 Други форми на 16.1 Проектни задачи часови
16.2 Самостојни задачи 15 16.3 Домашно учење 60
17 Начин на оценување: Континуирано-преку колоквиуми или или
преку завршно оценување.17.1 Тестови Бодови 17.2 Семинарска работа/проект (презентација,
писмена и усна)
Бодови
1017.3 Активност и учество Бодови
18 Критериуми за
оценување
(бодови/оценка)
до50 5 (пет) од 51 до 60 6(шест) од 61 до 70 7 (седум) од 71 до 80 8 (осум) од 81 до 09 9 (девет)
од 91 до 100 10 (десет) 19 Услови за потпис и
полагање на
завршен испит
Редовниот студент може да
отсуствува од настава или вежби
најмногу три пати во текот на
семестарот, а во спротивно нема
право на потпис и полагање на
предметот преку колоквиуми
Студентите коишто не добиле потпис, 20 Јазик на кој се
изведува наставата
Македонски јазик
21 Методи на следење
на
Самоевалуација на програмата после
секоја22 Литература
Задолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година1 Вуковиќ
И.Основетехнологије меса
Издание наУниверзитетот во
1982
2 Хиротоши Тамура, Сузан Е.Ебелер, Кику
Вкусот на храната - хемија, сетилна евалуација и биолошка
Влада на РМ Проект 1000 преводи на книги
2010
68
3 П.Ф.Фокс, Џ.Џ.Кондон
Протеини во исхраната
Влада на РМ Проект 1000 преводи на
2011
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов Издавач Година1 Стефан
Георгиев
Драгоев,
Ката
Технологија на
функционалнит
е месни и рибни
продукти
Асоцијација на месопреработувачите, Бугарија
2008
2
69
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии1 Наслов на наставниот предмет Нови технологии во преработката на
млеко2 Код ППИ-2033 Студиска програма Преработка на анимални производи4 Организатор на студиска
програма
(единица, односно
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус) втор6 Академска година / семестар I година
IIсеместа
р
7 Број
на
ЕКТС
6
8 Наставник Проф.д-р Стефче Пресилски
Доц. д-р Гордана Димитровска9 Предуслови за
запишување на
предметот
Производство и познавање на
млекото,Конзумно млеко и кисело-млечни
производи,Сиренарство и масларство10 Цели на предметната програма:
Запознавање со нови технологии во преработката на млеко11 Содржина на предметната програма
Теоретска настава (предавања):
Млекото како суровина за производство на различни видови млечни
производи.Колострално и вистиско млеко.млеко од неконвенционални и
конвенционални извори(споредбени карактеристики).Стандардизација на млечната
маст и сувата материја.Пастеризација, хомогенизација, амбалажирање и
лагеровање на готовите млечни производи.Нови технологии за производство на
млечни течни производи.Нови технологии за производство на традиционални и
пробиотички кисело млечни производи.Нови технологии за производство на
традиционални и десертни сирења и млечни десерти. Мембрански постапки за
концентрирање на млеко и сурутка.
Практична настава (вежби):
Квантитативни и квалитативни анализи на млеко и млечни производи (ISO, AOAC,
IDF).Определување на протеини, растворливи и нерастворливи азотни материи со 12 Методи на учење: индивидуално учење13 Вкупен расположлив фонд на 150 часови
70
14 Распределба на
расположливото
време
Наставни активности: теоретска настава
(предавања), практична настава
(лабораториски вежби) Други
форми на активности:
изработка на семинарска работа,
15 Форми на наставните активности 15.1 Предавања- 30 часови
настава
15.2 Вежби 15 часови
16 Други форми наактивности 16.1 Проектни задачи часови
16.2 Самостојни задачи 15 часови
16.3 Домашно учење 90 часови
17 Начин на оценување: Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена 10 бодови17.3 Активност и учество 10 бодови
18 Критериуми за
оценување
(бодови/оценка)
до 50 5 (пет) (F)од 51до 60 6(шест) (E)
од 61 до 70 7 (седум) (D)од 71 до 80 8 (осум) (C)од 81 до 90 9 (девет) (B)
од 91 до 100 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање на
завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од
настава или вежби најмногу три пати во текот
на семестарот, а во спротивно нема право на
потпис и полагање на предметот преку
колоквиуми
Студентите коишто не добиле потпис,
имаат право да го полагаат предметот преку
завршно оценување во предвидените испитни 20 Јазик на кој се изведува наставата македонски21 Методи на следење на квалитетот
на
Самоевалуација на програмата после
секоја студиска година22 Литература
Задолжителна литератураРед.
Бр.
Автор Наслов Издавач Година
71
22.1 1 Стефче
Пресилски
Сиренарство
и
масларство
Факултет
за
биотехни
2004
2 Ljubica Tratnik Mleko,
tehnologija,
biohemija
Hrvatska
mljekars
ka
1998
3 Ante Petricic Konzumno
i
fermentirano mleko
Udruzenje
mlekarskih
radnika-
1984
Валстра,П.,Ваутерс,Ј.,Гертс,Т
Наука и технологија на млеко
Влада на РМ Проект 1000
2011
Мексвини, П.Л.Х., Фокс, П.Ф
Современа хемија на млекарството
Влада на РМ Проект 1000
2012
Дополнителна литератураРед. Автор Наслов Издавач Година
2.2 Бр.
1 Fox P.F. Cheese:
chemistry
Chapman
and
1993
2 Fox P.F
and
Dairy chemistry
and
London
UK,Blackie
1998
3 Walstra,P,Wo
ute rs Geurts
T.M.(2000)
Dairy science
and
Tecnology,Second
Taylor
and
Francis,Lond
2000
72
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии
1 Наслов на наставниот
предмет
Технологии за производство на месниконзерви и готови јадења
2 Код ППИ - 2063 Студиска програма Преработка на анимални производи4 Организатор на студиска
програма (единица, односно
институт, катедра, одел)
Факултет за биотехнички науки Битола
5 Степен (прв, втор, трет
циклус)
втор
6 Академска година / семестар I година
IIсеместар
7 Број на ЕКТС
кредити
6
8 Наставник Проф.д-р Димче Китановски
Доц д-р Елена Јошевска9 Предуслови за запишување
на предметот
Производство и познавање на месо
Преработка на месо10 Цели на предметната програма: Запознавање на студентите со технологијата
за производство на месни конзерви и припремата на готовите јадења11 Содржина на наставната програма
Теоретска настава (предавања):
Месни суровини и нивно искористување при производството на месни
продукти; Расечување и категоризација на месото за производство на готови
јадења; Поделба на конзервите и готовите јадења според составот и
особините на готовиот производ; Обликување на месото, солење и
саламурење на месното тесто; Употреба на адитиви и зачини при
производството на готовите јадења; Технологија за производство на месни
конзерви и готови јадења; Складирање и пакување на конзервите и готовите
јадења;
Практична настава (вежби):
Земање проби за хемиска анализа;Испитување на хемискиот состав на
мускулното, сврзното и масното ткиво и структурно механички својства на
месото; Принципи на конзервирање; Начини на конзервирање на месните
продукти; Основни процеси при производството на месни конзерви; Амбалажа 12 Методи на учење: Индивидуално учење13 Вкупен расположлив фонд на
време
150 часови
73
14 Распределба на
расложливото време
Наставни активности: теоретска настава
(предавања) и практична настава
Други форми на активности: изработка на15 Форми на наставните
активности
15.1 Предавања-теоретска
настава
30 часови
15.2 Вежби(лабораториски
аудиториски)семинар
15 часови
16 Други форми на активности 16.1 Проектни задачи часови
16.2 Самостојни задачи 15 часови
16.3 Домашно учење 90 часови
17 Начин на оценувањe: Континуирано преку колоквиуми или преку завршно
оценување17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и
усна)
10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)
од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање на
завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од
настава или вежби најмногу три пати во
текот на семестарот, а во спротивно нема
право на потпис и полагање на предметот 20 Јазик на кој се изведува
наставата
Македонски јазик
21 Методи на следење на
квалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после
секоја студиска година22 Литература
Задолжителна литература
22.1Ред.
Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Вуковиќ И. Основне
технологије меса
Универзитет во
Београд
1982
2 Стојановски
М.
Преработка на
месо
Интерна скрипта 2004
74
Хиротоши Тамура, Сузан Е.Ебелер,
Вкусот на храната - хемија, сетилна евалуација и биолошка
Влада на РМ
Проект 1000
преводи на книги
2010
22.2
Дополнителна литератураРед.
Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 G.M.Hall Fleischwirtschaft Journal for meat
and meat
processing
2000 -
2010
75
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии1 Наслов на наставниот
предмет
ОРГАНИЗАЦИЈА И МЕНАЏМЕНТ НА ТРГОВСКИДРУШТВА
2 Код МБЗ-1033 Студиска програма Менаџмент во биотехниката4 Организатор на
студиска програма
(единица, односно
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет
циклус)
втор циклус
6 Академска година /
семестар
I/прв 7 Број на ЕКТС
кредити
6
8 Наставник Проф. Д-р Драги Петковски
Проф. д-р Трајан Дојчиновски9 Предуслови за
запишување на
предметот
Нема
10 Цели на предметната програма: Да ги воведе студентите во организацијата
на производствените процеси и менаџмент принципите во агропрехранбените Т.Д.11 Содржина на предметната програма:
Т е о р е т с к а н а с т а в а ( п р е д а в а њ а ) :Карактеристики на менаџментот воагроиндустријата. Агроиндустриски менаџмент
и менаџери во агроиндустријата. Функции на менаџментот.Организирање,
одлучување, управување и раководење во трговските друштва од
агроиндустријата. Специјализација, интензификација и планирање на
производството. Менаџмент на средствата на трудот. Менаџмент на трудот
(работната сила). Организација на процесите натрудот во производството на
животински производи.Трошоци и цени на животинските производи. Економија на
агроиндустриското проиозводство.
Практична настава (вежби):
Вежби по агроиндустриски менаџмент и менаџери во агроиндустријата. В е ж б
и п о ф ункции на менаџментот. Вежби по организирање, одлучување,
управување и раководење во трговските друштва од агроиндустријата. 12 Методи на учење: Индивидуално учење13 Вкупен расположлив
фонд на време
150 часа
76
14 Распределба на
расоложливото време
Наставни активности: теоретска настава (предавања),
практична настава (лабораториски вежби)
Други форми на активности:изработка на семинарска15 Форми на наставните
активности
15.1 Предавања-теоретска
настава
45 часови
15.2 Вежби(лабораториски
аудиториски)семинари
тимска работа
30 часови
16 Други форми 16.1 Проектни задачи 5 часовинаактивности 16.2 Самостојни задачи 10
16.3 Домашно учење 60 17 Начин на оценување: Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно
оценување17.1 Тестови 80 Бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и
усна)
10 Бодови
17.3 Активност и учество 10 Бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и
полагање на завршен
испит
Редовниот студент може да отсуствува од настава
или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а
во спротивно нема право на потпис и полагање на
предметот преку колоквиуми
Студентите коишто не добиле потпис, имаат право да 20 Јазик на кој се изведува
наставата
Македонски јазик
21 Методи на следење на
квалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после секоја студиска
година22 Литература
Задолжителна литература
22.1Ред.
Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Д. Петковски Менаџмент во
агропрехранбената
индустрија
Факултет за
биотехнички
науки
2008
77
2 Д. Петковски Менаџмент во
агропрехранбената
индустрија
Факултет за
биотехнички
науки
2008
3 Б. Џејмс
Ш.Кенет
Принципи
на
агроиндустриски
от менаџмент
Проект
на
Владата на
Р.М
“Преведување
на 500
стручни, научни
2009
22.2
Дополнителна литератураРед.
Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1
23
78
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии1 Наслов на наставниот
предмет
ТРОШОЦИ И ЦЕНИ
2 Код МБЗ-1043 Студиска програма Менаџмент во биотехниката4 Организатор на студиска
програма (единица, односно
институт, катедра, одел)
Факултет за биотехнички науки
5 Степен (прв, втор, трет
циклус)
втор циклус
6 Академска година/ семестар I/прв 7 Број на ЕКТС
кредити
6
8 Наставник Проф. Д-р Драги Петковски
Доц. Д-р Катерина Бојковска9 Предуслови за запишување
на предметот
нема
10 Цели на предметната програма: Запознавање со значењето на трошоците и
нивното влијание врз финансиските резултати од работењето на Трговските
друштва.
79
11 Содржина на теоретскиот дел на предметот (предавањата):Вовед во трошоците, методи за утврдување на трошоците (калкулации), елементи
на трошоците, поделба, утврдување и составување на калкулации во индустријата
за преработка на анимални производи, составување калкулации за одделни видови
анимални призводи и утврдување цени. Трошоци за лошиот квалитет на
анималните производи. Утврдување на показателите на успехот во
агроиндустриските трговски друштва.
Содржина на практичниот дел на предметот (вежбите):Вежби за утврдување на материјални трошоци, трошоци на амортизација,
Пресметување на амортизација според методите на константна, прогресивна и
дегресивна амортизација.
Практична пресметка на амортизација на вкупните средства во едно претпријатие
според законските прописи.
Вежби за пресметување на ревалоризација на постојаните
средства.
Пресметување на прост и сложен интерес. Пресметување на рамна и вистинска
стапка, интеркаларна камата и ануитет.12 Методи на учење: Индивидуално учење13 Вкупен расположлив фонд
на време
150
14 Распределба на
расоложливото време
Наставни активности: теоретска настава
(предавања), практична настава (лабораториски
вежби)
Други форми на активности:изработка на15 Форми на наставните
активности
15.1 Предавања-теоретска
настава
45 часови
15.2 Вежби(лабораториски
аудиториски)семинари
тимска работа
30 часови
16 Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 5 часови16.2 Самостојни задачи 10 часови16.3 Домашно учење 60 часови
17 Начин на оценување: Континуирано-преку колоквиуми или или преку завршно
оценување.17.1 Тестови 80 Бодови
80
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и
усна)
10 Бодови
17.3 Активност и учество 10 Бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)
До 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање на
завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од
настава или вежби најмногу три пати во текот на
семестарот, а во спротивно нема право на
потпис и полагање на предметот преку
колоквиуми
Студентите коишто не добиле потпис, имаат
право да го полагаат предметот преку завршно 20 Јазик на кој се изведува
наставата
Македонски јазик
21 Методи на следење на
квалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после секоја
студиска година22 Литература
Задолжителна литература
22.1Ред.
Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Д.Петковски Трошици и цени
на
Факултет
за
2008
2 М. Миланов Трошоци
и
Факултет
за
2000
3 Г. Л. Крејмер,
К. В. Јенсен,
Д.Д. Саутгејт
Економика на
земјоделството и
агробизнис
Проект на Владата
на Р.М
“Преведување на
1000 стручни,
научни книги и
2012
4 Х.Е. Драдмонд, Џ. В. Гудвин
Земјоделска економија
Проект на Владата
на Р.М
“Преведување на
1000 стручни,
научни книги и
2010
Дополнителна литература81
22.2
Ред.
Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Ј. Андриќ Трошкови и
калкулације у
пољопривредној
Савремена
администрација-
Београд
1999
23
82
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии1 Наслов на наставниот предмет ЗАВИСНОСТ НА КВАЛИТЕТОТ И
БЕЗБЕДНОСТА НА ХРАНАТА ОД МАШИНИТЕ, ОПРЕМАТА И ПАКУВАЊЕТО2 Код МБИ-110
3 Студиска програма Менаџмент во биотехниката4 Организатор на студиска
програма (единица, односно
институт, катедра, одел)
Факултет за биотехнички науки-Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус) втор циклус6 Академска година / семестар I година
I семестар
7 Број на ЕКТС
кредити
6
8 Наставник Проф. д-р Вангелица Јовановска
Проф. д-р Живко Јанкуловски9 Предуслови за запишување на
предметот
Завршен прв циклус на студии на ФБН-Битола
10 Цели на предметната програма:
Анализа на меѓусебната зависност на квалитетот и безбедноста на храната од
машините, опремата и пакувањето како и потребата од превентивно дејствување11 Содржина на предметната програма:Содржина на теоретскиот дел на предметот (предавањата):Карактеристики на работниот материјал и функција на опремата вклучена во
производствениот процес, Производствена опрема која е во склад со
превентивното оджување, чистење и дезинфекција за потполно обезбедување на
хигиенски услови за работа и пропишани правила за чистење на премата, со тоа и
квалитет и безбедност на храната, Мерно-регулациона и сигурносна опрема.
Влијание на амбалажните материјали врз квалитетот и безбедноста на
прехранбените производи, Интеракции помеѓу амбалажниот материјал и храната,
Биоразградливи амбалажни материјали, Екоамбалажа, Методи за испитување на
амбалажниот материјал, Нови достигнувања во пакувањето на храната, Активно и
интелегентно пакување, Пакување со модификувана атмосфера, Безбедносни и
законски аспекти поврзани со употребата и примената на амбалажата во
прехранбената индустрија
Содржина на практичниот дел на предметот (вежби):Анализа на материјалот од кој е изработена опремата, преглед на опремата со
12 Методи на учење: Индивидуално учење
83
13 Вкупен расположлив фонд на
време
150 часови
14 Распределба на
расоложливото време
Наставни активности: теоретска настава
(предавања) и практична настава
Други форми на активности: изработка на 15 Форми на наставните
активности
15.1 Предавања-теоретска
настава
45 часови
15.2 Вежби (лабораториски
аудиториски) семинари
30 часови
16 Други форми наактивности 16.1 Проектни задачи 15 часови
16.2 Самостојни задачи 10 часови
16.3 Домашно учење 50 часови
17 Начин на оценување:
Континуирано преку колоквиуми или преку завршно оценување17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и
усна)
10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6 (шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање на
завршениспит
Редовниот студент може да отсуствува од
настава или вежби најмногу три пати во текот
на семестарот, а во спротивно нема право на
потпис и полагање на предметот преку 20 Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик21 Методи на следење на квалитетот
на наставата
Самоевалуација на програмата после секоја
студиска година22
Задолжителна литература
22.1Ред.
Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Eleanor
Hallam
Understanding industrial
practices in food
technology
Nelson Thornes
LTd
United Kingdom
2005
84
2 R.
Ahvenainen
Novel Food Packaging
Techniques
Woodhead
Publishing,
Cambridge, UK
2003
3 Coles R.,
Mcdowell D.,
Kirwan M.J
Food Packaging
Technology
Blackwell
Publishing, LTD
2003
4 Стивен Р. Шмид, Сероп
Производно инженерство и технологија
Ars Lamina 2009
22.2
Дополнителна литератураРед.
Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Brody L.A.,
Strupinsky
R.E., Kline
Active Packing for Food
Application
CRC Press LLC 2002
85
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии1 Наслов на наставниот
предмет
СИСТЕМИ ЗА УПРАВУВАЊЕ СО БЕЗБЕДНОСТАНА ХРАНАТА
2 Код МБИ-2093 Студиска програма Менаџмент во биотехниката4 Организатор на студиска
програма (единица, односно
институт, катедра, одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет
циклус)
втор циклус
6 Академска година /
семестар
I/втор 7 Број на ЕКТС
кредити
6
8 Наставник Проф. Д-р Љупче Кочоски
Доц. д-р Гордана Димитровска9 Предуслови за запишување
на предметот
нема
10 Цели на предметната програма:
Во текот на изучувањето студентите ќе се запознаат со системите за управување
со безбедноста на храната.
86
11 Содржина на предметната програма:Содржина на теоретскиот дел на предметот (предавањата):
Во текот на изучувањето на предметот ќе бидат опфатени барањата на
меѓународните стандарди ISO 22000:2005 (BDS ЕN ISO 22000:2006), принципите
на НАССР системот и регулативите на Комисијата на Codex Alimentarius, како и
останатите меѓународно признати стандарди за безбедност на храна (BRC, IFS
итн.). Врз основа на претходно стекнатите знаења од првиот циклус на студирање,
како и од предзнаењата стекнати од предметите на првиот семестар, студентите
ќе се стекнат со продлабочени познавања од стандардите, светски признатите
системи, нивната структура и употребата при производството на храна од
животинско потекло.
Програмата се состои од три дела. Во првиот дел студентите се запознаваат со
најновите светски стандарди за управување со безбедноста на храната ISO
22000:2005 (BDS ЕN ISO 22000:2006). Вториот дел го разработува НАССР
системот, неговите принципи и структурата на имплементацијата во
производствените претпријатија. Третиот дел ќе се однесува на имплементацијата
на Добрите практики и регулативите на Комисијата на Codex Alimentarius за
принципите за контрола на хигиената на храната.
Со тоа ќе се создадат услови за професионална подготовка на студентите со
продлабочени теоретски и практични познавања од областа на безбедноста на
храната.
Содржина на практичниот дел на 12 Методи на учење: Индивидуално учење13 Вкупен расположлив фонд
на време
150
14 Распределба на
расоложливото време
Наставни активности: теоретска настава
(предавања) и практична наставаДруги форми на активности: изработка на
семинарска работа и индивидуално учење15 Форми на наставните
активности
15.1 Предавања-теоретска
настава
30 часови
15.2 Вежби (лабораториски
аудиториски) семинари
тимска работа
15 часови
16 Други форми наактивности 16.1 Проектни задачи 10 часови16.2 Самостојни задачи 15 часови
16.3 Домашно учење 80 часови
87
17 Начин на оценување17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и
усна)
10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6 (шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање на
завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од
настава или вежби најмногу три пати во текот на
семестарот, а во спротивно нема право на
потпис и полагање на предметот преку 20 Јазик на кој се изведува
наставата
Македонски јазик
21 Методи на следење на
квалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после секоја
студиска година22 Литература
Задолжителна литература
22.1Ред.
Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Љупче Кочоски Сигурноснии
безбедносни системи
интерна скрипта,
ФБН – Битола.
2010
2 Х.Л.М.
Леливенд, М.А.
Мостерт и Џ.
Хола ––
Прирачник за контрола
на хигиената во
прехранбената
индустрија
превод на 500 книги
- Влада на РМ
2010
3 Р. Пол Сингх.
Денис Р. Хелдман
Вовед во прехранбено
инженерство.
превод на 1000 книги -
Влада на РМ
2011
22.2
Дополнителна литератураРед.
Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Ronald H.
Schmidt and
Food safety Handbook John Wiley & Sons,
Inc., Hoboken. New
2003
2 Ioannis S.
Arvanitoyannis
HACCP and ISO 22000
- Application To Foods
Blackwell Publishing
Ltd
2009
88
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет
РЕПРОДУКЦИЈА НА ДОМАШНИТЕ ЖИВОТНИ
2 Код ФПСЗ-2.2
3 Студиска програма Фармерско производство
4
Организатор на студиска програма (единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус)
втор циклус
6Академска година /семестар
I годинаIIIсеместар
7 Број на ЕКТС
кредити
12
8 Наставник проф. д-р Љупче Кочоски проф. д-р Димче Китановски
9 Предуслови за запишување на предметот
нема
10
Цели на предметната програма:Стекнување на напредни познавања од областа на репродукцијата кај домашните животни и проблемите кои се јавуваат заради несоодветни
89
Содржина на теоретскиот дел на предметот:Анатомија и физиологија на машките и женските полови органи, Полов циклус (полов жар, гонење, oestrus). Парење (koitus), оплодување, ран ембионален развој; плодност кај домашните животни, Хормонална регулација и контрола на еструсниот циклус; сезонското размножување; оплодувањето, гравидитетот и раѓањето. Физиологија на гравидитетот: плод и плодови обвивки кај поедини видови домашни цицачи, плодови води (течности), Мајката во гравидитетот, Значење на дијагностика на стелност кај кравите со ректален преглед, помошни методи за утврдување стелност; примена на ултрасонографијата во ветеринарната гинекологија, В.О. на крави: откривање на еструсот, оптимално време за В.О,В.О. на свињи; Значење на новите техники во репродукцијата (Ембриотрансфер, ИВФ, ОПУ, сексирање на гамети, бисекција, нуклеар- трансфер, клонирање и др.) во подобрување на сточарското производство;на В.О. и дијагностика на гравидитет; Практична помош при тешки породувања на домашните животни;
12 Методи на учење:
Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фонд на време
300 часови
14Распределба на расположливото време
Наставни активности: теоретска настава (предавања), практична настава (лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на семинарска работа, индивидуално учење
15.1 Предавања-теоретска настава
45 часови
90
15Форми на наставните активности
15.2
Вежби (лабораториски аудиториски) семинари тимска
30 часови
16Други форми на активности
16.1 Проектни задачи 40 часови16.2 Самостојни задачи 40 часови16.3 Домашно учење 145 часови
17
Начин на оценување:Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување
17.1 Тестови 80 бодови
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и усна)
10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови
18Критериуми за оценување(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)
19 Услови за потпис и полагањена завршен испит Редовниот студент може да отсуствува
од настава или вежби најмногу три пативо текот на семестарот, а во спротивно
20 Јазик на кој се изведува наставата
Македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после
Литература
Задолжителна литература
91
22
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 МИЦКОВ ГЕОРГИ
Репродукција кај домашнитеживотни
Факултет заВетеринарна медицина Скопје
2003
2 Сузан Р. Барнум
Биотехнологијa превод на 1000
книги - Влада на
РМ,
2009
3 Стам, Питер Пајет Џудит Васер
Сексуално преносливи болести
превод на 1000
книги - Влада на
РМ,
2013
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 HafezE.S.E.,
Reproduction infarm animals
Philadelphia USA 1993,
2 MarkovicB.
Porodiljstvodomacih zivotinja
VeterinarskiFakultet, Beograd
1983
34
92
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет
СЕЛЕКЦИЈА
2 Код ФПЗ-3.2
3 Студиска програма Фармерско производство
4
Организатор на студиска програма
(единица, односно Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус)
втор циклус
6Академска година /семестар
I годинаIIсеместар
7 Број на ЕКТС
кредити
12
8 Наставник проф. д-р Димче Китановски проф. д-р Митре Стојановски
9
Предуслови за запишување на предметот
Познавање на општо сточарство и специјалните сточарски дисциплини
10Цели на предметната програма:Запознавање со факторите кои влијаат врз подобрувањето на квантитативните и квалитатитвните особини на домашните животни
93
11
Содржина на теоретскиот дел на предметот:Селекција и видови селекции; Генетска основа за подобрување на домашните животни; Квалитативни и квантитативни особини на домашните животни; Херитабилитет; Корелации помеѓу особините; Методи за оплеменување на домашните животни; Фрекфенција на гени; Оценување на приплодната вредност по потекло, потомство и по фенотип; Селекција на повеќе особини; Методи на одгледување; Содржина на практичниот дел на предметот (вежби):Мерење на селекциски успех, (селекциски интензитет, селекциски диференцијал, херитабилност, должина на генерациски интервал); Начини на спроведување на селекцијата; Пресметување на успехот на индивидуалната (фенотипска) селекција; Селекција по фамилии и во фамилијата и определување на ефектот на истата; Методи на
12 Методи на учење:
13 Вкупен расположлив 300часовифонд на време
14
Распределба на расположливото време
Наставни активности: теоретска настава (предавања), практична настава (лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на семинарска работа, индивидуално учење
15 Форми на наставните активности
15.1 Предавања-теоретска настава
60 часови
15.2Вежби(лабораториски аудиториски)семинар и тимска работа
30 часови
16.1 Проектни задачи 30часови16.2 Самостојни задачи 40часови
94
16 Други форми на 16.3 Домашно учење 140часови
17
Начин на оценување:Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување
17.1 Тестови 80 бодови
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и усна)
10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови
18Критериуми за оценување(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)
19
Услови за потпис и полагање на завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од
настава или вежби најмногу три пати во
текот на семестарот, а во спротивно нема
право на потпис и полагање на предметот
преку колоквиуми
Студентите коишто не добиле потпис,
имаат право да го полагаат предметот годината.
20 Јазик на кој се изведува наставата
Македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после секоја студиска година
Литература
Задолжителна литература
95
22
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 С.Х Бакстер,
Сместување и благосостојба на
Влада на Р.М, Проект 1000 преводи на
2012
2 Ричард А. Баталја
Прирачник за постапување со добиток
Влада на Р.М, Проект 1000 преводи на книги
2012
3 Авторизирани
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1234
96
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет
ИЗБРАНИ ТЕХНОЛОГИИ ЗА ОДГЛЕДУВАЊЕ НА ПРЕЖИВНИ ЖИВОТНИ
2 Код ФПИ-1.7
3 Студиска програма Фармерско производство
4
Организатор на студиска програма (единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус)
втор циклус
6Академска година /семестар
I годинаIсеместар
7 Број на ЕКТС
кредити
6
8 Наставник проф. д-р Димче Китановски проф. д-р Ванѓел Стевановски
9
Предуслови за запишување на предметот
Предзнаења од анатомија и физиологија на домашните животни, општо сточарство, козарство и овчарство и говедарство;
10Цели на предметната програма:Студентите да добијат знаења од специфичностите на по одделните системи за одгледување на преживните животни;
97
11
Содржина на теоретскиот дел на предметот:Раси на говеда за производство на млеко; Раси на говеда за производство на месо; Комбинирани раси; Раси на овци и кози за производство на млеко; Раси овци и кози со комбинирани способности; Избрани техники за одгледување на високомлечни крави; Избрани техники за одгледување на гојни говеда; Одгледување на квалитетен приплоден материјал; Избрани техники за одгледување на овци за производство на млеко и овци со комбинирани способности; Избрани техники за одгледување на кози за производство на млеко;Содржина на практичниот дел на предметот (вежби):осеменување; Испитување на производните способности кај преживните животни; Контрола на млекопроизводството кај крави, овци и кози и изготвување на лактациона крива; Категоризација на говеда, овци и кози за добивање на месо и оценување на кланичниот квалитет;
12
Методи на учење:
Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фонд на време
150 часови
14Распределба на расположливото време
Наставни активности: теоретска настава (предавања), практична настава (лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на семинарска работа,
15.1 Предавања-теоретска настава
30 часови
98
15 Форми на наставните активности
15.2Вежби(лабораториски аудиториски)семинари тимска работа
15 часови
16Други форми на активности
16.1 Проектни задачи 15 часови16.2 Самостојни задачи 15 часови16.3 Домашно учење 75 часови
17
Начин на оценување:Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување
17.1 Тестови 80 бодови
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и усна)
10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови
18Критериуми за оценување(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет)(A)
19Услови за потпис и полагање на завршен
Редовниот студент може да отсуствува од
настава или вежби најмногу три пати воиспит текот на семестарот, а во спротивно нема
право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми
20Јазик на кој се изведува наставата
Македонски јазик
21Методи на следење на квалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после секоја студиска година
Литература
99
22
Задолжителна литература
22.1
Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 ДимитарПоповски
Говедарство УниверзитетСв.КлиментОхридски -Битола
1998
2 ТанасТрајковски, Ѓоко Буневски
Говедарство УниверзитетСв.Кирил и Методиј- Скопје
2007
3 НиколаКозаровски
Овчарство икозарство
Универзитет Св.Климент Охридски
1998
4 Ричард А. Баталја
Прирачник за постапување со
Влада на Р.М, Проект 1000
2012
5 С.Х Бакстер, М.Р. Бакстер
Сместување и благосостојба на
Влада на Р.М, Проект 1000
2012
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 НовицаМитиќ и сор.
Говедарство Универзитет,Београд
1996
2 НовицаМитиќ
Овчарство Универзитет, Београд
1996
34
100
Прилог бр.31234ИСХРАНА НА ПРЕЖИВНИ ЖИВОТНИФПИ -2.6Фармерско производствоФакултет за биотехнички науки - БитолаНаслов на наставниот предметКодСтудиска програмаОрганизатор на студискапрограма(единица, односно институт,катедра,одел)Степен (прв, втор, трет циклус)Академска година / семестарНаставникПредуслови за запишување напредметот5689 втор 7Број на ЕКТСI година6 кредитиIIсеместарПроф. Д-р Ванѓел СтевановскиПроф. Д-р Димче КитановскиПотребни предзнаења од областа набиологијата, анатомијата на животните,фуражно производство, биохемијата итн.10Цели на предметната програма:Да се запознаат студентите со хранливите материи и физичко хемискитекарактеристики на сточната храна (кабасти крми, концентрирани крми одрастително потекло, концентрирани крми од анимално потекло)Содржина на предметната програма:Предметот исхрана ги изучува следните дисциплини:Хранливи материи и нивните физичко хемиски карактеристикиСточна храна (кабасти крми, концентрирани крми од растително потекло,концентрирани крми од анимално потекло)Припрема на силажи и сенажиПресметување на дневни дажби и дневни оброциИсхрана на преживари, исхрана на молзни крави, исхрана на јуници, исхрана нателиња, исхрана на пресушени крави, исхрана на биковиИсхрана на овци ( молзни, овни, јагниња)Методи на учење:Индивидуално учење
101
Вкупен расположлив фонд на150 часавремеРаспределба наНаставни активности: теоретска наставарасположливото време(предавања), практична настава (лабораториски вежби) Други форми на активности: изработка на семинарска работа, проектна задача, индивидуално учењеФорми на наставнитеактивности15.115.2Други форми наактивностиПредавања-теоретскаНаставаВежби(лабораторискиаудиториски)семинаритимска работаПроектни задачи30часови15Часови15Часови11121314151616.156
102
16.216.317Начин на оценување17.1ТестовиСамостојни задачиДомашно учење15Часови75Часови1819202122 80 Бодови17.2Семинарска работа/проект (презентација, писмена и10 усна)Бодови17.3Активност и учество10 БодовиКритериуми за оценувањедо 50бода5 (пет) (F)(бодови/оценка)од 51 до 60 бода6(шест) (E) од 61 до 70 бода7 (седум) (D) од 71 до 80 бода8 (осум) (C) од 81 до 90 бода9 (девет) (B) од 91 до 100 бода10 (десет) (A)Услови за потпис и полагање наРедовниот студент може да отсуствува одзавршеннастава или вежби најмногу три пати воиспиттекот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми Студентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитнирокови, во текот на годината.Јазик на кој се изведува наставатаМакедонскиМетоди на следење на квалитетотСамоевалуација на програмата посленасекоја студиска годинанаставатаЛитератураЗадолжителна литература Ред.АвторНасловИздавачГодина22.1Бр. 1М-р ПетарИсхрана на Домашни Факултет за2006 БогдановживотниБиотехнички Науки2.Richard A. Handbook of livestock
management
Влада на Р.М,
Проект 1000
преводи на книги
2012
103
3. S.H.Baxter, M.
R.Baxter and
J.A.D.MacCormack
Farm animal housing
and welfare
Влада на Р.М,
Проект 1000
преводи на книги
2011
Дополнителна литература Ред.АвторНасловИздавачГодина22.2Бр. 157
104
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет
ИЗБРАНИ ТЕХНОЛОГИИ ЗА ОДГЛЕДУВАЊЕ НА ПРЕЖИВНИ ЖИВОТНИ
2 Код ФПСЗ-1.1
3 Студиска програма Фармерско производство
4Организатор на студиска програма (единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус) втор циклус
6 Академска година /семестар
I годинаIсеместар
7 Број на ЕКТСкредити
8
8 Наставник проф. д-р Димче Китановски проф. д-р Ванѓел Стевановски
9Предуслови за запишување на предметот
Предзнаења од анатомија и физиологија на домашните животни, општо сточарство, козарство и овчарство и говедарство;
10Цели на предметната програма:Студентите да добијат знаења од специфичностите на по одделните системи за одгледување на преживните животни;
11
Содржина на теоретскиот дел на предметот:Раси на говеда за производство на млеко; Раси на говеда за производство на месо; Комбинирани раси; Раси на овци и кози за производство на млеко; Раси овци и кози со комбинирани способности; Избрани техники за одгледување на високомлечни крави; Избрани техники за одгледување на гојни говеда; Одгледување на квалитетен приплоден материјал; Избрани техники за одгледување на овци за производство на млеко и овци со комбинирани способности; Избрани техники за одгледување на кози за производство на млеко;Содржина на практичниот дел на предметот (вежби):Екстериер, окомерно оценување на производни типови на говеда, овци и кози; Видови на екстериерни мерења и пресметување на индекси кај говеда, овци и кози; Методи на одгледување во чиста раса и методи на вкрстување кај говеда, овци и кози; Методи за зголемување на
105
осеменување; Испитување на производните способности кај преживнитеживотни; Контрола на млекопроизводството кај крави, овци и кози и изготвување на лактациона крива; Категоризација на говеда, овци и кози за добивање на месо и оценување на кланичниот квалитет;
12
Методи на учење:
Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фонд на време
200 часови
14 Распределба на расположливото време
Наставни активности: теоретска настава (предавања), практична настава (лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на семинарска работа, индивидуално учење
15Форми на наставните активности
15.1 Предавања-теоретска настава
60 часови
15.2Вежби(лабораториски аудиториски)семинари тимска работа
30 часови
16Други форми на активности
16.1 Проектни задачи 10 часови16.2 Самостојни задачи 10 часови16.3 Домашно учење 90 часови
17
Начин на оценување:Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување
17.1 Тестови 80 бодови
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и усна)
10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови
18Критериуми за оценување(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
106
од 91 до 100 бода 10 (десет)(A)
19Услови за потпис и полагање на завршен
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во
испит текот на семестарот, а во спротивно немаправо на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми
20Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик
21Методи на следење на квалитетот на наставата Самоевалуација на програмата после секоја
студиска година
22
Литература
Задолжителна литература
22.1
Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 ДимитарПоповски
Говедарство УниверзитетСв.КлиментОхридски -Битола
1998
2 ТанасТрајковски, Ѓоко Буневски
Говедарство УниверзитетСв.Кирил и Методиј- Скопје
2007
3 НиколаКозаровски
Овчарство икозарство
Универзитет Св.Климент Охридски
1998
S.H.Baxter, M. R.Baxter and J.A.D.MacCormack
Farm animal housing and welfare
Влада на Р.М, Проект 1000 преводи на книги
2011
Richard A. Handbook of livestock management
Влада на Р.М, Проект 1000 преводи на книги
2012
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 НовицаМитиќ и сор.
Говедарство Универзитет,Београд
1996
2 НовицаМитиќ
Овчарство Универзитет, Београд
1996
34
107
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет
РЕПРОДУКЦИЈА НА ДОМАШНИТЕ ЖИВОТНИ
2 Код ФПСЗ-2.2
3 Студиска програма Фармерско производство
4Организатор на студиска програма (единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус) втор циклус
6 Академска година /семестар
I годинаIIсеместар
7 Број на ЕКТСкредити
6
8 Наставник проф. д-р Љупче Кочоски проф. д-р Димче Китановски
9 Предуслови за запишување на предметот
нема
10Цели на предметната програма:Стекнување на напредни познавања од областа на репродукцијата кај домашните животни и проблемите кои се јавуваат заради несоодветни зоотехнички мерки во репродукцијата
108
11
Содржина на теоретскиот дел на предметот:Анатомија и физиологија на машките и женските полови органи, Полов циклус (полов жар, гонење, oestrus). Парење (koitus), оплодување, ран ембионален развој; плодност кај домашните животни, Хормонална регулација и контрола на еструсниот циклус; сезонското размножување; оплодувањето, гравидитетот и раѓањето. Физиологија на гравидитетот: плод и плодови обвивки кај поедини видови домашни цицачи, плодови води (течности), Мајката во гравидитетот, Значење на дијагностика на стелност кај кравите со ректален преглед, помошни методи за утврдување стелност; примена на ултрасонографијата во ветеринарната гинекологија, В.О. на крави: откривање на еструсот, оптимално време за В.О,В.О. на свињи; Значење на новите техники во репродукцијата (Ембриотрансфер, ИВФ, ОПУ, сексирање на гамети, бисекција, нуклеар- трансфер, клонирање и др.) во подобрување на сточарското производство;Содржина на практичниот дел на предметот (вежби):Анатомија на женските полови органи, методи за утврдување на еструс кај крави овци и свињи, Методи за утврдување на гравидитетот кај крави, овци и свињи, Породување, подготовка на родилката за породување и на В.О. и дијагностика на гравидитет; Практична помош при тешкипородувања на домашните животни;
12 Методи на учење:
Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фонд на време
150 часови
14 Распределба на расположливото време
Наставни активности: теоретска настава (предавања), практична настава (лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на семинарска работа, индивидуално учење
15Форми на наставните активности
15.1 Предавања-теоретска настава
30 часови
15.2
Вежби (лабораториски аудиториски) семинари тимска работа
30 часови
109
16Други форми на активности
16.1 Проектни задачи 20 часови16.2 Самостојни задачи 10 часови16.3 Домашно учење 60 часови
17
Начин на оценување:Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување
17.1 Тестови 80 бодови
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и усна)
10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови
18Критериуми за оценување(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)
19Услови за потпис и полагањена завршен испит Редовниот студент може да отсуствува
од настава или вежби најмногу три пативо текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на
20Јазик на кој се изведува наставата
Македонски јазик
21Методи на следење на квалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после секоја студиска година
22
Литература
Задолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 МИЦКОВ ГЕОРГИ
Репродукција кај домашнитеживотни
Факултет заВетеринарна медицина Скопје
2003
2 Сузан Р. Барнум
Биотехнологијa превод на 1000 книги - Влада на РМ,
2009
3 Стам, Питер Пајет Џудит Васер
Сексуално преносливи болести
превод на 1000 книги - Влада на РМ,
2013
1
110
22.2Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 HafezE.S.E.,
Reproduction infarm animals
Philadelphia USA 1993,
2 MarkovicB.
Porodiljstvodomacih zivotinja
VeterinarskiFakultet, Beograd
1983
34
111
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет
НОВИ ТЕХНОЛОГИИ ЗА ПРЕРАБОТКА НА МЛЕКО
2 Код ФПСИ-1.4.6
3 Студиска програма Фармерско производство
4Организатор на студиска програма (единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус) втор циклус
6 Академска година /семестар
I годинаIсеместар
7 Број на ЕКТСкредити
3
8 Наставникпроф. д-р Стефче Пресилски
доц. д-р Гордана Димитровска
9Предуслови за запишување на предметот
Производство и познавање на млекото, конзумнo млекo и киселомле~ни производи
10 Цели на предметната програма:Запознавање со новите технологии во преработката на млеко
11
Содржина на теоретскиот дел од предметот:Млекото како суровина за производство на различни видови млечни производи.Колострално и вистиско млеко.млеко од неконвенционални и конвенционални извори (споредбени карактеристики). Стандардизација на млечната маст и сувата материја. Пастеризација, хомогенизација, амбалажирање и лагеровање на готовите млечни производи.Нови технологии за производство на млечни течни производи.Нови технологии за производство на традиционални и пробиотички кисело млечни производи.Нови технологии за производство на традиционални и десертни сирења и млечни десерти. Мембрански постапки за концентрирање на млеко и сурутка.Содржина на практичниот дел на предметот(вежби):Квантитативни иквалитативни анализи на млеко и млечни производи (ISO, AOAC, IDF).Определување на протеини, растворливи и нерастворливи азотни материи со Келдалова метода. Гравиметриско определување на лактоза кај млеко и млечни производи.Спектофотометриско определување на минерални материи.Оределување на резидуи со гасна хроматографија.Определување на амино киселини (HPLC).Определување на масни киселини во млеко и млечни производи.
112
12 Методи на учење:Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив 75 часовифонд на време
Распределба на расположливото време
Наставни активности: теоретска настава (предавања), практична настава (лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на семинарска работа,
15Форми на наставните активности
15.1 Предавања-теоретска настава
30 часови
15.2Вежби(лабораториски аудиториски)семинар и тимска работа
15 часови
16Други форми на активности
16.1 Проектни задачи16.2 Самостојни задачи 10 часови16.3 Домашно учење 20 часови
17
Начин на оценување:Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување
17.1 Тестови 80 бодови
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и усна)
10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови
18Критериуми за оценување(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)
113
19Услови за потпис и полагање на завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми
Студентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на
годината.
20 Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетот на наставата Самоевалуација на програмата после секоја
студиска година
22
Литература
Задолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 СтефчеПресилски
Конзумно млеко и киселомлечнипроизводи
Факултет за биотехнички науки
2005
2 Lјubica Tratnik Mlijeko- tehnologija,biokemija i mikrobiologija
Загреб 1998
3 СтефчеПресилски
Сиренарство и масларство
Факултет за биотехнички науки
2004
4 CaricM.,Milanovic.S., Vucelja D.,
Standardnemetode I analize mleka I mlecnih proizvoda
Novi Sad 1993
5 Валстра,П.,Ваутерс,Ј.,Гертс,Т.-
Наука и технологија на млеко
Влада на РМ Проект 1000 преводи на книги
2011
6 П.Л.Х., Фокс, П.Ф
Современа хемија на млекарството
Влада на РМ Проект 1000
2012
Дополнителна литература
114
22.2Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 Fox P.F., Cheese:chemistry and physics andmicrobiology
Hall-London 1993
2 WalstraP.,WoutersGeurtsT.M.
Dairy science andtechnology, Second edition
Taylor and Francis,London New York
2000
3 Fox P.F andSweenney
Dairy chemistryandBiochemistry
London UK.,Blackee 1998
4
115
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет СЕЛЕКЦИЈА
2 Код ФПСИ-2.3.3
3 Студиска програма Фармерско производство
4
Организатор на студиска програма(единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус) втор циклус
6 Академска година /семестар
I годинаIIсеместар
7 Број на ЕКТСкредити
3
8 Наставник проф. д-р Димче Китановски проф. д-р Митре Стојановски
9Предуслови за запишување на предметот
Познавање на општо сточарство и специјалните сточарски дисциплини
10Цели на предметната програма:Запознавање со факторите кои влијаат врз подобрувањето на квантитативните и квалитатитвните особини на домашните животни
11
Содржина на теоретскиот дел на предметот:Селекција и видови селекции; Генетска основа за подобрување на домашните животни; Квалитативни и квантитативни особини на домашните животни; Херитабилитет; Корелации помеѓу особините; Методи за оплеменување на домашните животни; Фрекфенција на гени; Оценување на приплодната вредност по потекло, потомство и по фенотип; Селекција на повеќе особини; Методи на одгледување; Содржина на практичниот дел на предметот (вежби):Мерење на селекциски успех, (селекциски интензитет, селекциски диференцијал, херитабилност, должина на генерациски интервал); Начини на спроведување на селекцијата; Пресметување на успехот на индивидуалната (фенотипска) селекција; Селекција по фамилии и во фамилијата и определување на ефектот на истата; Методи на прогенотестирање и пресметување на одгледувачките способности; Методи за селекција на повеќе особини( тандем селекција, независно ниво на селекција и селекциски индекси);
116
12 Методи на учење:Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив 75 часовифонд на време
14
Распределба на расположливото време
Наставни активности: теоретска настава (предавања), практична настава (лабораториски вежби)Други форми на активности:изработка на семинарска работа, индивидуално учење
15Форми на наставните активности
15.1 Предавања-теоретска настава
30 часови
15.2Вежби(лабораториски аудиториски)семинар и тимска работа
15 часови
16Други форми на активности
16.1 Проектни задачи 5 часови16.2 Самостојни задачи 5 часови16.3 Домашно учење 20 часови
17
Начин на оценување:Континуирано - преку колоквиуми или преку завршно оценување
17.1 Тестови 80 бодови
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и усна)
10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови
18Критериуми за оценување(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)
117
19Услови за потпис и полагање на завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми
Студентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на
годината.
20 Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после секоја студиска година
22
Литература
Задолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1 С.Х Бакстер, М.Р.
Сместување и благосостојба на фармските
Влада на Р.М, Проект 1000 преводи на книги
2012
2 Ричард А. Баталја
Прирачник за постапување со
Влада на Р.М, Проект 1000 преводи на
20123 Авторизирани
предавања
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1234
118
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА МАШИНИ ИОПРЕМА
2 Код ФАБЗ-1033 Студиска програма Фармерство и Агробизнис
4Организатор на студискапрограма (единица, односноинститут, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, трет циклус) втор циклус
6 Академска година / семестар Прва/прв 7 Број наЕКТСкредити 8
8 Наставник Проф. Д-р Вангелица ЈовановскаПроф. Д-р Драги Петковски
9 Предуслови за запишување на предметот
10
Цели на предметната програма:Запознавање на студентите со зголемената можност за искористување намашините и опремата вклучени во производниот процес и соодветно на тоаобезбедување на можност за сигурно и ефикасно извршување на работнитеоперации. Влијателни фактори за долготрајна и сигурна експлоатација.
11
Содржина на теоретскиот дел на предметот:Вовед во експлоатацијата на машините и опремата. Видови на системи.Вкупни енергетски биланси во машините. Проточни мерења. Системи зарамена на топлина. Компоненти на системите за ладење, греење и испарување.Видови на машини вклучени во производниот процес.Содржина на практичниот дел на предметот (вежби):Користење на конверзиони фактори во склоп на SI системот на единици, Исцртување на симболи кои се користат како ознаки за машините и опремата во
12 Методи на учење: Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фонд навреме 200 часови
14 Распределба на расположливотовреме
Наставни активности: теоретска настава(предавања), практична настава,(лабораториски вежби)Други форми на активности: изработка на семинарска работа, индивидуално учење
15 Форми на наставните активности
15.1 Предавања-теоретсканастава 45 часови
15.2Вежби (лабораториски аудиториски) семинари тимска работа
30 часови
119
16 Други форми на активности16.1 Проектни задачи 20 часови16.2 Самостојни задачи 15 часови16.3 Домашно учење 90 часови
17
Начин на оценување: Континуирано - преку колоквиуми или преку завршнооценување
17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и усна) 10 бодови17.3 Активност и учество 10 бодови
18 Критериуми за оценување(бодови/оценка)
до 50бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)
од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)
19 Услови за потпис и полагање на завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува однастава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиумиСтудентите коишто не добиле потпис, имаат право да го полагаат предметот преку завршно оценување во предвидените испитни рокови, во текот на годината.20 Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетотна наставата
Самоевалуација на програмата после секојастудиска година
22
ЛитератураЗадолжителна литература
22.1
Ред. Бр. Автор Наслов Издавач Година
1 Авторизиранипредавања
2 Вилард В. Пулкрабек
Инженерски основи на моторите со
Ars Lamina 20093
Дополнителна литература
22.2
Ред. Бр. Автор Наслов Издавач Година
1 R.PaulSingh
Introduction to foodengineering Great Britain 2001
2345
120
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет СТРАТЕГИСКИ АГРОБИЗНИС МЕНАЏМЕНТ
2 Код ФАБЗ-2013 Студиска програма Фармерство и Агробизнис
4
Организатор на студискапрограма(единица,односноинститут, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки
5 Степен (прв, втор, третциклус) втор циклус
6 Академска година /семестар Прва/втор 7 Број на ЕКТС
кредити 8
8 Наставници Доц. д-р Катерина БојкоскаПроф. Д-р Трајан Дојчиноски
9 Предуслови зазапишување на предметот нема
10
Цели на предметната програма:Цел на овој предмет е студентите да се стекнат со знаења од областа настратегискиот агробизнис менаџмент, делокругот на активностите на на агробизнис менаџерите, чекорите за решавање на проблемите во агробизнисот, кредитните извори и кредитните фактори и сл.
11
Содржина на теоретскиот дел на предметот:Основни елементи на стратегискиот агробизнис менаџмент, , управување со агробизнисот, фази на ализа на донесување на одлуки во агробизнисот, целитена агробизнис менаџментот, профитабилноста на агробизнисот, ризикот, аверзијта према ризикот и доминацијата на ризикот во агробизнисот, резимена деловниот план и финансискиот план во агробизнисот, деловно производни операции во агробизнисот, дијагнозирање на проблемите во работењето воагробизнисот, употребата на капиталот, финасисрање во агробизнисот и комбинирање на агробизнисот.Содржина на практичниот дел на предметот (вежби):Делокруг на активностите на агробизнис менаџерите; Чекори на решавање на проблемите во агробизнисот; Фази на анализа и донесување на одлуки во агробизнисот; Профитабилност во агробизнисот; Мерење на ризикот во агробизнисот; Општ модел на агромаркетинг; Менаџментот и неговата примена во агробизнисот во РМ; Упатства за анализа на пазарот и деловно финансиско 12 Методи на учење: Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фондна време 200 часови
14 Распределба на расположливото време
Наставни активности: теоретска настава (предавања),практична настава (лабораториски вежби) Други форми на активности:изработка на семинарска работа, индивидуално учење
15 Форми на наставните 15.1 Предавања-теоретска настава 45 часови121
активности15.2
Вежби(лабораторискиаудиториски)семинари тимска 15 часови
Други форми на активности16.1 Проектни задачи 20 часови16.2 Самостојни задачи 15 часови16.3 Домашно учење 105 часови
17
Начин на оценување: Континуирано- преку коллоквиуми или преку завршно оценување
17.1 Тестови 80 бодови
17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и усна) 10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови
18 Китериуми за оценување(бодови/оценка)
до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)
од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)
19 Услови за потпис и полагање на завршен испит
Редовниот студент може да отсуствува од настава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми.
20 Јазик на кој се изведуванаставата Македонски јазик
21 Методи на следење наквалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после секојастудиска година
22
ЛитератураЗадолжителна литература
22.1
Ред.Бр. Автор Наслов Издавач Година
1 BrankoLutik
Moderen agrobiznismenaxment – sistemskipristap kon farmerskoto proizvodstvo I agrobiznisot
Magister biznis administracija- MBA PRES Beograd
2003
2 Џејмс Џ. Бајрлајн, Кенет К. Шниберге
Принципи на агроиндустрискиот менаџмент
Проект на Владата на Р.М “Преведување на 1000 стручни,
2010
3 Хит, Ајрланд, Хоскисон
Стратегиски менаџмент
Проект на 2012
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр. Автор Наслов Издавач Година
123
122
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии
1 Наслов на наставниот предмет ДОДАТОЦИ ВО ПРОИЗВОДИТЕ ОД АНИМАЛНОПОТЕКЛО
2 Код ФАБИ - 1043 Студиска програма Фармерство и Агробизнис
4Организатор на студискапрограма (единица, односноинститут, катедра, одел)
Факултет за биотехнички науки
5 Степен (прв, втор, трет циклус) втор циклус
6 Академска година / семестар Прва/прв 7 Број наЕКТСкредити 6
8 Наставник Проф. д-р Џулијана ТомовскаПроф. Д-р Митре Стојаноски
9 Предуслови за запишување на предметот
Дипломирани студенти од преработка наанимални производи од ФБН и дипломирани студенти од други сродни факултети.
10
Цели на предметната програма:Главната цел за предметот Додатоци во производи од анимално потекло е дасе зголеми знаењето на висококвалификувани кадри со познавање на биохемијата на храна, односно додавање на супстанци во текот на производството кои се неопходни за подобрување на изгледот, текстурата, структурата, вискозноста, бојата, вкусот и др карактеристики на производите кои ќе ја подобрат состојбата на производите а со тоа и примамливоста на конзументите ќе биде поголема. За добивање на кавлитетна и безбедносна храна од животинско потекло треба најпрво да се познава добро квалитетот на состојките кои се додадени во храната и нивната примена.
11 Содржина на теоретскиот дел на предметот:Вовед, што се додатоците во храната, видови, природни адитиви, бои,колоранти, ензими, антиоксиданси, полисахариди, гасови, киселини, бази, емулгатори, флавори адитиви и засилувчи, конзерванси, секвестранти, раствори волатили, засладувачи и др, супстанци кои се токсични и кои несмеат да се додаваат.Содржина на предметната програма (вежби):Одредување на бои во храна: бакарни комплекси на хлорофили и хлорофилини.Докажување на азурбин во млеко и обезмастено млеко. Спектрофотометриско определување на конзерванси: бензоева киселина, сорбинска киселина и нејзини соли. Аналитички метода за додатоци во млеко и млечни производи:стерол лактати-емулгатори во млечно ферментирани напитоци. Одредување на соли во преработени млечни производи. Определување на стабилизатори, карбохидратни масни мимикрии. Одредување на ензими во млеко и млечни производи. Одредување на ароми во млечно кисели и етанолни ферментации. Докажување на нитрати и нитрити во месо и месни производи, испитување на токсични материи, пеастициди во млеко и млечни производи. Експериментално докажување на протеини од растително потекло (соја) додадени во месо.
12 Методи на учење: интерактивно учење, предавања и самостојно изведување налабораториски вежби и семинарски работи.
123
13 Вкупен расположлив фонд навреме
150 часови
14 Распределба на расоложливотовреме
Наставни активности: теоретска настава(предавања) и практична наставаДруги форми на активности: изработка насеминарска работа и индивидуално учење
15 Форми на наставнитеактивности
15.1 Предавања- теоретсканастава
45 часови
15.2 Вежби (лабораторискиаудиториски)семинари тимска работа
30 часови
16 Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 10 часови
16.2 Самостојни задачи 5 часови
16.3 Домашно учење 60 часови
17 Начин на оценување: Континуирано преку колоквиуми или преку завршнооценување17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација,
писмена и усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање на
завршен испитРедовниот студент може да отсуствува однастава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми
20 Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетотна наставата
Самоевалуација на програмата после секојастудиска година
22 Литература, Секоја книга од Органска хемијаЗадолжителна литература, Сопствена скрипта за теорија и вежби
22.1 Ред.Бр. Автор Наслов Издавач Година
1 Owen R.Fennema
Food Chemistry USA 1996
2 Hand book DiaryFood Analysis
USA 2009
124
3 Jim Smithand Lily
Food AdditivesData Book
USA 2009
22.2 Дополнителна Ред.Бр. Автор Наслов Издава
чГодина
1
2
3
125
Прилог бр.3 Предметна програма од втор циклус на студии
1 Наслов на наставниот предметТЕХНОЛОГИЈА ЗА ПРОИЗВОДСТВОНА МЕСНИ КОНЗЕРВИ И ГОТОВИ
ЈАДЕЊА2 Код ФАБИ -2053 Студиска програма Фармерство и Агробизнис
4Организатор настудискапрограма (единица,односно институт, катедра, одел)
Факултет за биотехнички науки Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус) втор циклус
6 Академска година /семестар Прва/втор 7 Број на ЕКТСкредити 3
8 Наставник Проф.д-р Димче КитановскиДоц д-р Елена Јошеска
9 Предуслови за запишување напредметот
Производство и познавање на месоПреработка на месо
10 Цели на предметната програма: Запознавање на студентите со технологијатаза производство на месни конзерви и припремата на готовите јадења
11
Содржина на теоретскиот дел на предметот:Месни суровини и нивно искористување при производството на месни продукти; Расечување и категоризација на месото за производство на готовијадења; Поделба на конзервите и готовите јадења според составот и особините на готовиот производ; Обликување на месото, солење исаламурење на месното тесто; Употреба на адитиви и зачини при производството на готовите јадења; Технологија за производство на месниконзерви и готови јадења; Складирање и пакување на конзервите и готовите јадења;
Содржина на практичниот дел на предметот (вежби):Земање проби за хемиска анализа;Испитување на хемискиот состав намускулното, сврзното и масното ткиво и структурно механички својства на месото; Принципи на конзервирање; Начини на конзервирање на месните продукти; Основни процеси при производството на месни конзерви; Амбалажа за месните конзерви; Технолошки шеми за производство на пастеризирани и стерилизирани месни конзерви; Технолошка шема на производство на стерилизирани конзерви - готови јадења; Технологија на
12 Методи на учење: Индивидуално учење
13 Вкупен расположлив фондна време
75 часови
14 Распределба нарасложливото време
Наставни активности: теоретсканастава(предавања) и практична наставаДруги форми на активности: изработка насеминарска работа и индивидуално учење
15 Форми на наставнитеактивности
15.1 Предавања-теоретсканастава
30 часови
126
15.2 Вежби(лабораториски аудиториски)семинаритимска работа
15 часови
16 Други форми наактивности 16.1 Проектни задачи 5 часови16.2 Самостојни задачи 5 часови16.3 Домашно учење 20 часови
17 Начин на оценувањe: Континуирано преку колоквиуми или преку завршно17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација, писмена и усна) 10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање на
завршен испитРедовниот студент може да отсуствува однастава или вежби најмногу три пати во текот на семестарот, а во спротивно нема право на потпис и полагање на предметот преку колоквиуми20 Јазик на кој се изведува
наставатаМакедонски јазик
21 Методи на следење наквалитетот на наставата
Самоевалуација на програмата после секојастудиска година
22 ЛитератураЗадолжителна литература22.1 Ред.Бр. Автор Наслов Издавач Година
1 Вуковиќ И. Основне технологијемеса
Универзитет воБеоград
1982
2 СтојановскиМ.
Преработка на месо Интерна скрипта 2004
Ј.Х.Хју, Веи-Кит Нип, Роберт В.Роџерс, Овен А. Јанг.
Наука за месото и неговата примена
Наука за месото и неговата примена
2012
Хиротоши Тамура, Сузан Е.Ебелер,
Вкусот на храната - хемија, сетилна евалуација и биолошка активност
Наука за месото и 2010
Дополнителна литератураРед. Бр. Автор Наслов Издавач Година
127
22.2 1 G.M.Hall Fleischwirtschaft Journal for meatandmeat processing
2000 -2010
128
Прилпг бр.3 Предметна прпграма пд втпр циклус на студии1Наслпв на наставниптпредмет Теприја и практика на агрптуризмпт2Кпд ФАТЗ – 1013Студиска прпграма Фармерствп и агрптуризам
4Организатпр на студиска прпграма (единица, пднпснп институт, катедра,пдел)
Факултет за биптехнишки науки – Битпла
5Степен (прв, втпр, трет циклус) втпр циклус
6Академска гпдина / семестар Прва/прв 7 Брпј на ЕКТСкредити 9
8Наставник Прпф. Д-р Науме МаринпвскиПрпф. Д-р Вангелица Јпванпвска
9Предуслпви за запищуваое напредметпт
10
Цели на предметната прпграма:Целта на пваа дисциплина е студентите да се псппспбат за активнпсти пд наушен ипрактишен карактер вп пбласта на агрптуризмпт. Преку спвладуваоетп на истражувашката метпдплпгија студентите ќе мпжат да гп најдат местптп на агрптуризмпт вп развпјпт на земјпделиетп, пптпшнп фармерскптп прпизвпдствп, пднпснп ќе мпжат да гп искпристат свпетп знаеое вп вкупнипт стппански развпј на ппределени прпстпрни целини. Практишната применливпст на истражуваоата е спдржана вп фактпт дека преку знаеоата пд пваа пбласт ќе мпжат да се утврдат стандардите за квалитет и кпристеоетп на агрпресурсите вп туристишката ппнуда.
11
Спдржина на тепретскипт дел на предметпт:Тепретскп – метпдплпщки пристап на истражуваое. Местптп на агрптуризмпт вп системпт на туризмплпщки и прпстпрни науки. Ппимнп-спдржинска пснпва на агрптуризмпт. Етимплпщкп знашеое; Дефиниција на агрптуризмпт; Диференцијација на вреднпстите вп агрптуризмпт. Диференцијација врз пазарна пснпва. Туристишките вреднпсти видпви вп агрптуризмпт какп развпен вид. Туристишките вреднпсти на агрптуризмпт и туристишката ппнуда. Туристишките вреднпсти вп агрптуризмпт и защтитата на прпстпрпт. Защтита на агрптуристишките прпстпри преку пдржлив развпј. Фпрмираое туристишки аранжмани вп агрптуризмпт. Анализа на амбиентални пбјекти за живпт и пбјекти за дпмащни живптни. Карактеристики на традиципналните и актуелните активнпсти за прпизвпдствп на млешни и месни прпизвпди и сп сппдветна ппрема щтп се кпристи за таа намена. Опрема щтп се кпристи за пбрабптка на земјата вп традиципнални и мпментални услпви.Спдржина на практишнипт дел на предметпт (вежби):Студентите ќе презентираат семинарски рабпти и прпекти; ќе птвараат мпжнпст за расправа и за интерактивни прпцеси вп кпнститутивнпста на прпграмските спдржини. Кпмпаративни ппказатели на градбата и ппременпста на традиципналнп изградените пбјекти и спвременп изградените пбјекти за пдгледуваое на разлишни видпви живптни. Традиципнални и спвремени мащини за примарна и дппплпнителна пбрабптка на ппшвата. Увид вп мащините и ппремата за мплзеое на дпмащните живптни и спвремени системи за автпматизација на прпцесите вп фармите.
129
12
Метпди на ушеое: Тепретска настава, теренска настава.
13
Вкупен распплпжлив фпнд на време 225 шаспви
14
Распределба на расплпжливптп времеНаставни активнпсти: тепретска настава(предаваоа), вежби,Други фпрми на активнпсти: израбптка на семинарска рабпта
15Фпрми на наставните активнпсти
15.1 Предаваоа-тепретска настава
45 шаспви
15.2
Вежби (лабпратприски аудитприски) семинари тимска рабпта
30 шаспви
16
Други фпрми на активнпсти16.1 Прпектни задаши 20 шаспви16.2 Сампстпјни задаши 25 шаспви16.3 Дпмащнп ушеое 105шаспви
17
Нашин на пценуваое: Кпнтинуиранп - преку кплпквиуми или преку заврщнп пценуваое17.1 Тестпви 80 бпдпви17.2 Семинарска рабпта/прпект (презентација, писмена и усна) 10 бпдпви17.3 Активнпст и ушествп 10 бпдпви
18
Критериуми за пценуваое(бпдпви/пценка)
дп 50 бпда 5 (пет) (F)пд 51 дп 60 бпда 6(щест) (E)пд 61 дп 70 бпда 7 (седум) (D)пд 71 дп 80 бпда 8 (псум) (C)пд 81 дп 90 бпда 9 (девет) (B)
пд 91 дп 100 бпда 10 (десет) (A)
130
19
Услпви за пптпис и пплагаое на заврщен испит
Редпвнипт студент мпже да птсуствува пд настава или вежби најмнпгу три пати вп текптна семестарпт, а вп спрптивнп нема правп на пптпис и пплагаое на предметпт преку кплпквиуми.Студентите кпищтп не дпбиле пптпис, имаатправп да гп пплагаат предметпт преку заврщнп пценуваое вп предвидените испитни рпкпви,
20
Јазик на кпј се изведува наставата Македпнски јазик21
Метпди на следеое на квалитетптна наставата
Сампевалуација на прпграмата ппсле секпја студиска гпдина
22
ЛитератураЗадплжителна литература
22.1
Ред.Бр. Автпр Наслпв Издаваш Гпдина
1 НаумеМаринпски
Селективни видпви туризам
ФТУ -Охрид 2010
2 Автпризирани предаваоа
3
22.2
Дппплнителна литератураРед.Бр. Автпр Наслпв Издаваш Гпдина1 Марина
ГризељРурален туризам С.Г.Д 2009
23
131
Annex № 3 Course programme – 2nd study cycle
1 Course title FOOD SAFETY AND QUALITY
2 Code FATZ-303
3 Study programme Farm Production and Agrotourism
4Organizer of the study program(Unit or Institute, Chair, Department)
Faculty of Biotecnhnical Sciences - Bitola
5 Degree 1st, 2nd, 3rd study cycle
2nd Study Cycle
6 Academic year / semester II year/III semester 7 ECTS credits 8
8 Teacher Prof. Dr Ljupche KochoskiAssistant Professor Gordana Dimitrovska, PhD
9 Prerequisites
10 Course objectives:During the study, students will be introduced to the food safety and quality systems.
11
Course contentsLectures:During the study the subject will cover the requirements of international standards ISO 22000: 2005 (BDS EN ISO 22000: 2006), the principles of the HACCP system and regulations of the Commission of Codex Alimentarius, as well as other internationally recognized standards for food safety (BRC , IFS etc..). According to the previous knowledge,obtained from the first cycle of study as well as previous knowledge from courses of the first semester, students will improve in-depth knowledge of standards, world recognized systems, their structure and use in the production of food of animal origin. The program is composed of three parts.In the first part students are introduced to the world standards for managing food safety ISO 22000: 2005 (BDS EN ISO 22000: 2006). The second section deals with the HACCP system, its principles and structure of implementation in manufacturing enterprises. The third part will concern the implementation of good practices and regulations of the Commission of Codex Alimentarius principles for control of food hygiene. This will create conditions for professional preparation of students with profound theoretical and practical knowledge in the field of food safety.Practical training:History and significance of the HACCP system; Principles - policies of HACCP systems and developing HACCP plan; Description of the expected use of the product; Description of the final product; Construction of the flow diagram of the final product; Identification of hazards; Determination of TSR using the decision tree; Determination of the critical limits system on carrying out control of TSR; Definition of corrective action when the loss of control over specific CCP is determined; Verification and documentation of the procedures of the HACCP system.
12 Learning methods:Face to face
13 Total fund of available time:
14 Time distribution 200 hours
15 Teaching activities15.1 Lectures 45 hours
15.2Practicals (lab, auditory) seminars and teamwork
30 hours
132
16 Other forms of activities
16.1 Project tasks 10 hours
16.2 Individual tasks 10 hours
16.3 Self-learning 105 hours
17
Form of assessment
17.1 Tests 80 points
17.2 Seminar work/project (presentation, written and oral) 10 points
17.3 Activity and class participation 10 points
18 Assessment criteria (points/grade)
to 50 points 5 (five) (F)
from 51 to 60 points 6 (six) (E)
from 61 to 70 points 7 (seven) (D)
from 71 to 80 points 8 (eight) (C)
from 81 to 90 points 9 (nine) (B)
from 91 to 100 points 10 (ten) (A)
19Requirements for signature and final examination
According the Rulebook for conditions, criteria and rules for enrollment and study the second cycle studies at the University "St. Kliment Ohridski "- Bitola
20 Language English
21 Methods of monitoring of the tuition quality
Self-evaluation of the study program after each academic year
22 Reading
Compulsory literature
22.1
No. Author Title Publisher Year
1 R.Schmidt and G. Rodrick
Food safety handbook Wiley-Interscience 2003
2 H.L.М. Leliveld Handbook of hygiene control in food industry
Woodhead Publishing Ltd. 2005
3 Љупче Кочоски
Сигурносни и безбедносни во прехранбената индустрија
Скрипта за интерна употреба 2010
Ричард Лавли, Лори Кертис, Џуди Дејвис
Водич за безбедност во исхраната
Влада на РМ Проект 1000 преводи на книги
2010
22.2Additional literatureNo. Author Title Publisher Year
1Ioannis S. Arvanitoyannis
HACCP and ISO 22000 – Application To Foods Of Animal Origin
BlackwellPublishingLtd 2009
2
133
3
134
Прилпг бр.3 Предметна прпграма пд прв, втпр и трет циклус на студии
1 Наслпв на наставнипт предмет Дпдатпци вп прпизвпдите пд анималнппптеклп
2 Кпд ФАТИ -1043 Студиска прпграма Фармерствп и агрптуризам
4Организатпр на студиска прпграма (единица, пднпснп институт, катедра, пдел)
Факултет за биптехнишки науки
5 Степен (прв, втпр, трет циклус) Втпр циклус6 Академска гпдина / семестар Прва/прв 7 Брпј на ЕКТС
кредити6
8 Наставник Прпф. Д-р Чулијана ТпмпвскаПрпф. Д-р Митре Стпјанпвски
9 Предуслпви за запищуваое напредметпт
Диплпмирани студенти пд прерабптка на анималнипрпизвпди пд ФБН и диплпмирани студенти пд други српдни факултети.
10
Цели на предметната прпграма:Главната цел за предеметпт Дпдатпци вп прпизвпди пд анималнп пптеклп е да сезгплеми знаеоетп на виспкпквалификувани кадри сп ппзнаваое на бипхемијата на храна, пднпснп дпдаваое на супстанци вп текпт на прпизвпдствптп кпи се неппхпдни за ппдпбруваое на изгледпт, текстурата, структурата, вискпзнпста, бпјата, вкуспт и др карактеристики на прпизвпдите кпи ќе ја ппдпбрат спстпјбата на прпизвпдите, а сп тпа и примамливпста на кпнзументите ќе биде ппгплема. За дпбиваое на квалитетна и безбеднпсна храна пд живптинскп пптеклп треба најпрвп да се ппзнава дпбрп квалитетпт на спстпјките кпи се дпдадени вп храната и нивната примена.
11
Спдржина на тепретскипт дел на предметпт:Впвед, щтп се дпдатпците вп храната, видпви, прирпдни адитиви, бпи, кплпранти,ензими, антипксиданси, пплисахариди, гаспви, киселини, бази, емулгатпри, флавпри адитиви и засилувши, кпнзерванси, секвестранти, раствпри вплатили, засладуваши и др, супстанци кпи се тпксишни и кпи несмеат да се дпдаваат.
Спдржина на предметната прпграма (вежби):Одредуваое на бпи вп храна: бакарни кпмплекси на хлпрпфили и хлпрпфилини. Дпкажуваое на азурбин вп млекп и пбезмастенп млекп. Спектрпфптпметрискп ппределуваое на кпнзерванси: бензпева киселина, спрбинска киселина и нејзини спли. Аналитишки метпда за дпдатпци вп млекп и млешни прпизвпди:стерпл лактати- емулгатпри вп млешнп ферментирани напитпци. Одредуваое на спли вп прерабптени млешни прпизвпди. Определуваое на стабилизатпри, карбпхидратни масни мимикрии. Одредуваое на ензими вп млекп и млешни прпизвпди. Одредуваое на арпми вп млешнп кисели и етанплни ферментации. Дпкажуваое на нитрати и нитрити вп месп и месни прпизвпди, испитуваое на тпксишни материи, пеастициди вп млекп и млешни прпизвпди. Експерименталнп дпкажуваое на прптеини пд растителнп пптеклп (спја) дпдадени вп месп.
12 Метпди на ушеое: интерактивнп ушеое, предаваоа и сампстпјнп изведуваое на лабпратприски вежби и семинарски рабпти.
13 Вкупен распплпжлив фпнд на време 150 шаспви
14 Распределба на расплпжливптп време
Наставни активнпсти: тепретска настава (предаваоа)и практишна настава
15 Фпрми на наставните активнпсти 15.1 Предаваоа-тепретска настава
30 шаспви
135
15.2 Вежби (лабпратприски аудитприски) семинари тимска рабпта
30 шаспви
16 Други фпрми на активнпсти 16.1 Прпектни задаши 20 шаспви
16.2 Сампстпјни задаши 10 шаспви16.3 Дпмащнп ушеое 60 шаспви
17 Нашин на пценуваое: Кпнтинуиранп преку кплпквиуми или преку заврщнп пценуваое17. Тестпви 80 бпдпви
17. Семинарска рабпта/прпект (презентација, писмена и усна) 10 бпдпви17. Активнпст и ушествп 10 бпдпви
18 Критериуми запценуваое(бпдпви/пценка)
дп 50 бпда 5 (пет) (F)пд 51 дп 60 бпда 6(щест) (E)пд 61 дп 70 бпда 7 (седум) (D)пд 71 дп 80 бпда 8 (псум) (C)пд 81 дп 90 бпда 9 (девет) (B)
пд 91 дп 100 бпда 10 (десет) (A)19 Услпви за пптпис и пплагаое на
заврщен испитРедпвнипт студент мпже да птсуствува пд наставанајмнпгу три пати вп текпт на семестарпт, а вп спрптивнп нема правп на пптпис и пплагаое.
20 Јазик на кпј се изведува наставата Македпнски јазик
21 Метпди на следеое на квалитетптна наставата
Сампевалуација на прпграмата ппсле секпјастудиска гпдина
22 Литература, Секпја книга пд Органска хемија
Задплжителна литература, Сппствена скрипта за теприја и вежби
22.1
Ред Бр. Автпр Наслпв Издаваш Гпдина
1 Owen R.Fennema
Food Chemistry USA 1996
2 Owen R.Fennema
Hand book DiaryFood Analysis
USA 2009
3 Jim Smithand Lily
Food Additives DataBook
USA 2009
22.2
Дппплнителна литератураРед.Бр. Автпр Наслпв Издаваш Гпдина
123
136
Прилпг бр.3 Предметна прпграма пд втпр циклус на студии
1 Наслпв на наставнипт предмет Технплпгии за прпизвпдствп на месникпнзерви и гптпви јадеоа
2 Кпд ФАТИ - 2063 Студиска прпграма Фармерствп и агрптуризам
4Организатпр на студискапрпграма (единица, пднпснп институт, катедра, пдел)
Факултет за биптехнишки науки Битпла
5 Степен (прв, втпр, трет циклус) втпр циклус6 Академска гпдина / семестар Прва /втпр 7 Брпј на ЕКТСкредити 6
8 Наставник Прпф.д-р Димше КитанпвскиДоц д-р Елена Јошевска
9 Предуслпви за запищуваое напредметпт
Прпизвпдствп и ппзнаваое на месп.Прерабптка на месп
10 Цели на предметната прпграма: Заппзнаваое на студентите сп технплпгијата за прпизвпдствп на месни кпнзерви и припремата на гптпвите јадеоа
11
Спдржина на тепретскипт дел на предметпт:Месни сурпвини и нивнп искпристуваое при прпизвпдствптп на месни прпдукти; Расешуваое и категпризација на месптп за прпизвпдствп на гптпви јадеоа; Ппделба на кпнзервите и гптпвите јадеоа сппред спставпт и пспбините на гптпвипт прпизвпд; Обликуваое на месптп, сплеое и саламуреое на меснптп тестп; Упптреба на адитиви и зашини при прпизвпдствптп на гптпвите јадеоа; Технплпгија за прпизвпдствп на месни кпнзерви и гптпви јадеоа; Складираое и пакуваое на кпнзервите и гптпвите јадеоа; Спдржина на практишнипт дел на предметпт (вежби):Земаое прпби за хемиска анализа; Испитуваое на хемискипт спстав на мускулнптп, сврзнптп и маснптп ткивп и структурнп механишки свпјства на месптп; Принципи на кпнзервираое; Нашини на кпнзервираое на месните прпдукти; Оснпвни прпцеси при прпизвпдствптп на месни кпнзерви; Амбалажа за месните кпнзерви; Технплпщки щеми за прпизвпдствп на пастеризирани и стерилизирани месни кпнзерви; Технплпщка щема на прпизвпдствп на стерилизирани кпнзерви - гптпви јадеоа; Технплпгија на прпизвпдствп на меснп – растителни кпнзерви; Оценка на квалитетпт на месните кпнзерви и гптпвите јадеоа;
12 Метпди на ушеое: Индивидуалнп ушеое13 Вкупен распплпжлив фпнд на
време150 шаспви
14 Распределба на распплпжливптп време
Наставни активнпсти: тепретска настава (предаваоа) ипрактишна наставаДруги фпрми на активнпсти: израбптка на семинарска рабпта и индивидуалнп ушеое
15 Фпрми на наставните активнпсти 15.1 Предаваоа-тепретска настава
30 шаспви
15.2 Вежби(лабпратприски аудитприски)семинари тимска рабпта
30 шаспви
16 Други фпрми на активнпсти 16.1 Прпектни задаши 20 шаспви16.2 Сампстпјни задаши 10 шаспви
16.3 Дпмащнп ушеое 60 шаспви
17 Нашин на пценуваоe: Кпнтинуиранп преку кплпквиуми или преку заврщнп пценуваое
137
17.1 Тестпви 80 бпдпви17.2 Семинарска рабпта/прпект (презентација, писмена и усна) 10 бпдпви17.3 Активнпст и ушествп 10 бпдпви
18 Критериуми за пценуваое(бпдпви/пценка)
дп 50 бпда 5 (пет) (F)пд 51 дп 60 бпда 6(щест) (E)пд 61 дп 70 бпда 7 (седум) (D)пд 71 дп 80 бпда 8 (псум) (C)пд 81 дп 90 бпда 9 (девет) (B)
пд 91 дп 100 бпда 10 (десет) (A)19 Услпви за пптпис и пплагаое на
заврщен испитРедпвнипт студент мпже да птсуствува пд настава или вежби најмнпгу три пати вп текпт на семестарпт, а вп спрптивнп нема правп на пптпис и пплагаое на предметпт преку кплпквиуми. Студентите кпищтп не дпбиле пптпис, имаат правп да гп пплагаат предметпт преку заврщнп пценуваое вп предвидените испитни рпкпви, вп текпт на гпдината.
20 Јазик на кпј се изведува наставата Македпнски јазик21 Метпди на следеое на квалитетпт на
наставатаСампевалуација на прпграмата ппсле секпја студиска гпдина
22 Литература
Задплжителна литература
22.1 Ред.Бр. Автпр Наслпв Издаваш Гпдина
1 Вукпвиќ И. Оснпвне технплпгије меса
Универзитет впБепград
1982
2 СтпјанпвскиМ.
Прерабптка на месп Интерна скрипта 2004
Ј.Х.Хју, Веи-Кит Нип, Роберт В.Роџерс, Овен А. Јанг
Наука за месото и неговата примена
Влада на РМ Проект 1000 преводи на книги. 2012
2012
Хиротоши Тамура, Сузан Е.Ебелер, Кику Кубота, Џери Р.Такока
Вкусот на храната - хемија, сетилна евалуација и биолошка активност
Влада на РМ Проект 1000 преводи на книги. 2012
2010
22.2 Дппплнителна литература
Ред.Бр. Автпр Наслпв Издаваш Гпдина
1 G.M.Hall Fleischwirtschaft Journal for meat and meat processing
2000 -2010
138
Прилог бр.3 Предметна програма од трет циклус на студии1 Наслов на наставниот
предмет МЕТОДОЛОГИЈА ВО ИСТРАЖУВАЊЕТО
2 Код ТБЗ-1013 Студиска програма Технологија и безбедност на прехранбени
производи4 Организатор на студиска
програма(единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус)
трет циклус
6 Академска година /семестар
I годинаI семестар
7 Број на ЕКТСкредити
10
8 Наставник Проф.д-р Живко ЈанкулоскиПроф.д-р Вангелица Јовановска
9 Предуслови зазапишување на предметот
завршен втор циклус на студии
10 Цели на предметната програма: Совладување и употреба на методите за научно сознание од страна на истражувачот, методите за научно заклучување како начин на интерпретација на добиените податоци и информации, методите за обработка на собраните податоци од истражувањата како и совладување на истражувачките постапки и истражувачките инструменти при изработката на докторска дисертација
11 Содржина на предметната програма:Карактер на стручните истражувања (Основни одлики на стручните истражувања, битни обележја на научните истражувања, корелација на стручни и научни истражувања, редослед на истражување на теоријата на истражување )Основи на методологијата на стучните истражувања (Детерминантни струки и нивни истражувања, методи на стручни истражувања, видови и фази на стручни истражувања, проектирање, реализација, изработка, логистика, примери и верификација на стручни трудови)Основни методологии на научни истражувања (Карактер на науката и нејзините истражувања, појдовни хипотези на научните истражувања , материјали и методи, видови и фази на научни истражувања,прибирање на експерименталните податоци, анализа на податоците, проектирање, реализација, изработка, логистика, примери и верификација на научните трудови и презентација).
12 Методи на учење:Теориска настава: интерактивна (предавања во голема група со дискусија и ангажирање на студентите или индивидуална настава ако е групата помала)Практична настава: вежби и други облици на работа во помали групиСеминарска работа: учење со користење стручна литература и интернет,
139
изготвување семинарски труд (есеј/постер); презентација и дискусија засеминарската работа
13 Вкупен расположливфонд на време
250 часа
14 Распределба нарасположливото време
15Форми на наставните активности
15.1 Предавања-теоретсканастава
60 часови
15.2 Вежби(лабораториски аудиториски) семинари тимска работа
45 часови
16 Други форми наактивности
16.1 Проектни задачи 25 часови16.2 Самостојни задачи 45 часови
16.3 Домашно учење 75 часови17 Начин на оценување:
17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација,
писмена и усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање
на завршен испит
Изработен проект и спроведено истражување од помал обем
20 Јазик на кој се изведува наставата
македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетот на наставата
евалуациски прашалници
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Проф.д-р ТихомирРадовановиќ Проф.д-р Љубиша Стојмировиќд-р СтојанСтојмировиќ
Методологија Београдскапословна
школа Београд
2010
140
2 Ross S.M. andMorrison G.R
ExperimentalResearchMethods, handbook of research for
University of Memphis & Wayne State University
2004
изготвување семинарски труд (есеј/постер); презентација и дискусија засеминарската работа
13 Вкупен расположливфонд на време
250 часа
14 Распределба нарасположливото време
15Форми на наставните активности
15.1 Предавања-теоретсканастава
60 часови
15.2 Вежби(лабораториски аудиториски) семинари тимска работа
45 часови
16 Други форми наактивности
16.1 Проектни задачи 25 часови16.2 Самостојни задачи 45 часови
16.3 Домашно учење 75 часови17 Начин на оценување:
17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација,
писмена и усна)10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50бода 5 (пет) (F)
од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)
од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)19 Услови за потпис и полагање
на завршен испит
Изработен проект и спроведено истражување од помал обем
20 Јазик на кој се изведува наставата
македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетот на наставата
евалуациски прашалници
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов Издавач Година
1 Проф.д-р ТихомирРадовановиќ Проф.д-р Љубиша Стојмировиќд-р СтојанСтојмировиќ
Методологија Београдска
пословна школа Београд
2010
141
2 Ross S.M. andMorrison G.R
ExperimentalResearchMethods, handbook of research for Educational
University of Memphis & Wayne State University
2004
3 Рајс Џ. А. (2014): Математичка статистика и анализа на податоци
Арс Ламина 2014
Дополнителна литература
Ред.Бр.
АвторНаслов
ИздавачГодина
1 RatkoZelenika
Metodologij a itehnologija izradeznanstveno g i strucnogdjela
Ekonomski fakultet - Rijeka
2000
142
Прилог бр.3 Предметна програма од трет циклус на студии1 Наслов на
наставниот предметОДБРАНИ ПОГЛАВЈА ОД БЕЗБЕДНОСТ
НА ХРАНА2 Код ТБИ-2083 Студиска програма Tехнологија и безбедност на прехранбени
производи4 Организатор на студиска
програма (единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус)
трет циклус
6 Академска година /семестар
I година /II семестар
7 Број наЕКТСкредити
6
8 Наставник Проф. д-р Љупче КочоскиДоц. д-р Гордана Димитровска
9 Предуслови зазапишување на предметот
завршен втор циклус на студии
10 Цели на предметната програма:Продлабочени познавање со факторите што влијаат врз безбедноста на храната како и начини за нивна проценка и заштита од ризикот кој може да биде предизвикан од храната.
11Содржина на предметната програма:Храната и здравјето на луѓето. Интернационални и национални организации битни за безбедноста на храната. Епидемиологија на болестите кои како вектор ја имаат храната. Контаминација на храната од микробиолошки и физичко-хемиски аспект. Преглед на најважните бактериски токсини, микотоксини и фитотоксини. Влијание на преработката на храната од анимално потекло врз безбедноста на храната во смисла на преживување на патогените микроорганизми како и формирање на несакани производи во текот на процесот на преработка (биогени амини, полициклични ароматични јаглеводороди и др.). Сигурност на храната од аспект на примената на генетски модифицирани суровини, како и нивни производи.
12 Методи на учење:Теориска настава: интерактивна (предавања во голема група со дискусија и ангажирање на студентите или индивидуална настава ако е групата помала)Практична настава: вежби и други облици на работа во помали групи Семинарска работа: учење со користење стручна литература и интернет, изготвување семинарски труд (есеј/постер); презентација и дискусија за семинарската работа
13 Вкупен расположлив фондна време
150 часа
14 Распределба на143
расоложливото време15 Форми на наставните
активности15.1 Предавања-
теоретска настава
45 часови
15.2 Вежби(лабораториски аудиториски) семинари тимска работа
30 часови
16 Други форми наактивности 16.1 Проектни задачи 10 часови16.2 Самостојни
задачи25 часови
16.3 Домашно учење 40 часови17 Начин на оценување
17.1 Тестови 50 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација,
писмена и усна) 30 бодови
17.3 Активност и учество 20 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)
19 Услови за потпис и полагањена заврше
Изработен проект и спроведено истражување од помал обем
20 Јазик на кој се изведуванаставата
македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетот нанаставата
eвалуациски прашалници
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред
Автор Наслов Издавач Година
1Х.Л.М.Леливелд, M.A. Мостерт, Џ. Хола
Прирачник законтрола на хигиената во прехранбената индустрија
АД ВЕРБУМ,Скопје - Проект превод на 500 учебници Влада на РМ
2009
John Wiley and sons, New York, 2003
Вовед во прехранбено инженерство
превод на 1000 книги - Влада на РМ
2011
144
2SchmidtR.H., Roderick G.E.,
Food SafetyHandbook,
John Wiley andsons, New York,
2003
22.2
Дополнителна литератураРед
Автор Наслов Издавач Година
Food1Adams
Microbiology,The royal Society of
Chemistry,Cambrid, UK,2
145
Прилог бр.3 Предметна програма од трет циклус на студии1 Наслов на наставниот
предметОДБРАНИ ПОГЛАВЈА ОД
ЕНЗИМОЛОГИЈА2 Код ТБИ -2103 Студиска програма Технологија и безбедност на прехранбени
производи4 Организатор на студиска
програма (единица, односно институт, катедра,одел)
Факултет за биотехнички науки - Битола
5 Степен (прв, втор, третциклус)
трет циклус
6 Академска година /семестар
I година /II семестар
7 Број наЕКТСкредити
6
8 Наставник Проф. д-р Џулијана ТомовскаДоц.д-р Мила Арапческа
9 Предуслови зазапишување на предметот
завршен втор циклус на студии
10 Цели на предметната програма:Им се овозможува на студентите компетентност, односно стекнување на научни способности и академски вештини од ензимологијата во разбирањето на биохемискте процеси и регулаторните механизми во клетките,во согласност со најновите научни достигнувања.
11 Содржина на предметната програма:Хемиска природа и механизми на делување на ензимите. Кинетика во функција на квантификација и механизамот на делување на ензимот. Структура на активниот центар. Механизам на ензимски катализираниреакции ензимо реакции. Контрола на ензимска акција. Кинетика на ензимите моно и бисубстратни реакции. Хиперболичнa и параболичнаинхибицијa. Кинетичка анализа бисупстратни механизми. Трисупстрат енмеханизам. Кооперативнии алостеричниефекти. Статистичка анализа на иницијалната брзина. Делување на ензимите во неводени средини. Кинетика на ензимите во неводена средина и појава на нови реакции. Содржина на практичниот дел на предметот вежбите:Обработување на различни теми, кои се осознаваат со користење на голем број на информации со самостојно пребарување на библиотекарските фондови и податоците кои се достапни на интернет.
12 Методи на учење:Теориска настава: интерактивна (предавања во голема група со дискусија и ангажирање на студентите или индивидуална настава ако е групата помала)Практична настава: вежби и други облици на работа во помали групи Семинарска работа: учење со користење стручна литература и интернет, изготвување семинарски труд (есеј/постер); презентација и дискусија за семинарската работа
146
13 Вкупен расположлив фонд на време
150 часа
14 Распределба нарасоложливото
15 Форми на наставнитеактивности
15.1 Предавања-теоретсканастава
45 часови
15.2 Вежби (лабораторискиаудиториски) семинари тимска работа
30 часови
16 Други форми на активности
16.1 Проектни задачи 10 часови16.2 Самостојни задачи 25 часови
16.3 Домашно учење 40 часови
17 Начин на оценување17.1 Тестови 80 бодови17.2 Семинарска работа/проект (презентација,
писмена и усна) 10 бодови
17.3 Активност и учество 10 бодови18 Критериуми за оценување
(бодови/оценка)до 50 бода 5 (пет) (F)од 51 до 60 бода 6(шест) (E)од 61 до 70 бода 7 (седум) (D)од 71 до 80 бода 8 (осум) (C)од 81 до 90 бода 9 (девет) (B)од 91 до 100 бода 10 (десет) (A)
19 Услови за потпис и полагањена завршен испит
Изработен проект и спроведено истражување од помал обем
20 Јазик на кој се изведуванаставата
македонски јазик
21 Методи на следење на квалитетот на наставата
eвалуациски прашалници
22 ЛитератураЗадолжителна литература
22.1Ред.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
1. A.RussellR.Meyers
Molecular biologyand biotechnology
VCHPublishers,IncNewYo urk
1995
2. V.Leskovac, Comprehensive enzyme kineticks
Kluwer Academic/PlenumPu blisher, NewYork
2003
3 Нелсон Кокс Принципи на биохемија
Микена 2012
22.2
Дополнителна литератураРед.Бр.
Автор Наслов ИздавачГодина
147
1. M. Dixon,E.Webb
Enzymes Longman,GreatBritain
1995
2.3.
148