Exwritinews
6
ProCEEd ໂຄງການສົ່ງເສີມການສຶກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ບົດຖະແຫຼງຂ່າວ – 8 ພະຈິກ, 2013 ເຢຍລະມັນມອບຍານພາຫະນະເພື່ອການສຶກສາດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມໃຫ້ແກ່ກະຊວງ ຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ວຽງຈັນ 13 ພະຈິກ 2013. ໃນວັນພຸດ, ພະນະທ່ານເອກອັກຄະລັດຖະທູດ ໂຣເບີດ ວອນ ຣິມຊາ ໄດ້ມອບ ຍານພາຫະນະເພື່ອການສຶກສາດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມໃຫ້ແກ່ກົມສົ່ງເສີມຄຸນນະພາບສະພາບແວດ ລ້ອມ ກະຊວງ ຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ໂດຍການຕາງໜ້າຮັບມອບຂອງຫົວໜ້າກົມ ທ່ານ ຄໍາປະດິດ ຄໍາ ມູນເຮືອງ. ລົດເມ 14 ບ່ອນນັ່ງ ແລະ ລົດບັນທຸກຍາວ8ແມັດ ໄດ້ຮັບການນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນກິດຈະກໍາການສຶກສາດ້ານ ສິ່ງແວດລ້ອມແບບບໍ່ເປັນທາງການ ເຊຶ່ງເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງໂຄງການຮ່ວມມືລາວ-ເຢຍລະມັນ ProCEEd- ໂຄງການສົ່ງເສີມການສຶກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ. ໂຄງການດັ່ງກ່າວໄດ້ຮັບ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂດຍກົມສົ່ງເສີມຄຸນນະພາບສະພາບແວດລ້ອມ (DEQP)ແລະ ອົງການຮ່ວມມື ລາວ - ເຢຍ ລະມັນ ເພື່ອການ ພັດທະນາ (GIZ). ທ່ານ ຄໍາປະດິດ ກ່າວວ່າ “ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນຕໍ່ໂອກາດທີ່ ຈະສາມາດອໍານວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ກິດຈະກໍາ ແລະ ການຈັດງານເພື່ອສົ່ງເສີມການຮັບຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບສິ່ງ ແວດລ້ອມທີ່ຈະສາມາດເກີດຂຶ້ນແບບເປັນປົກກະຕິກົ່ວເດີມ. ນີ້ແມ່ນຄັ້ງທໍາອິດໃນລາວ. ພວກເຮົາຍັງສາມາດໄປ ເຖິງເຂດຫ່າງໄກເພື່ອສື່ສານໃຈຄວາມຫຼັກຂອງພວກເຮົາ ນັ້ນກໍ່ຄື: ຮ່ວມໃຈປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມວັນນີ້ເພື່ອ ອານາຄົດສົດໃສ”. ໃນຄໍາຖະແຫຼງທີ່ສູນຮ່ວມມືເຝິກອົບຮົມສາກົນ ທີ່ວຽງຈັນ, ພະນະທ່ານເອກອັກຄະລັດຖະທູດ ໂຣເບີດ ວອນ ຣິມຊາ ມີຕຄວາມໝັ້ນໃຈວ່າ “ຍານພາຫານະທັງສອງຄັນຈະດຶງດູດຜູ້ຊົມໄດ້ຫຼາຍເພາະມີທັງຂໍ້ມູນ ຂ່າວສານ ແລະ ການບັນເທີງໃຫ້ແກ່ເຂດຫ່າງໄກ ບ່ອນທີ່ການສຶກສາດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມແມ່ນມີຄວາມຈໍາເປັນ ຫຼາຍ”. ພະນະທ່ານເອກອັກຄະລັດຖະທູດ ໂຣເບີດ ວອນ ຣິມຊາ ຢໍ້າຕື່ມວ່າ “ເຢຍລະມັນໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອ ສປປ ລາວ ໃນການຊອກຫາຈຸດສົມດຸນລະຫ່ວາງການນໍາໄຊ້ ແລະ ການຮັກສາຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດທີ່ຫຼວງຫຼາຍ ຂອງລາວ. ວຽກນີ້ຈະສໍາເລັດໄດ້ກໍ່ຕໍ່ເມື່ອມີການເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງເຕັມທີ່ຈາກປະຊາຊົນທີ່ມີຄວາມຮັບຮູ້”. ProCEEd ໃຫ້ການສະໜັບສະໜຸນສື່ມວນຊົນ ແລະ ບັນດາຊ່ອງທາງການສື່ລະດັບຊຸມຊົນ ເພື່ອຍົກລະດັບຄວາມຮູ້, ທັດສະນະຄະຕິ ແລະ ການປະຕິບັດຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ, ຊີວະນາໆພັນ ແລະ ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດໃນລາວ. ລົດເມ ແລະ ລົດບັນທຸກ ເພື່ອການສຶກສາດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະອອກເດີນທາງທົ່ວນະຄອນຫຼວງວຽງ ຈັນ ເຊັ່ນດຽວກັບແຂວງຕໍາມ່ວນ, ຫົວພັນ ແລະ ໄຊຍະບູລີ. ທາງດ້ານໃນ ແລະ ດ້ານນອກຂອງລົດທັງສອງຄັນຖືກ ດັດແປງໃຫ້ສາມາດຮອງຮັບບັນດາກິດຈະກໍາການສຶກສາດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມ ເຊັ່ນ ການຫຼິ້ນເກມແບບມີສ່ວນຮ່ວມ, ການສະແດງບົດບາດ, ການເສັງຮ້ອງເພັງ, ການໂຕ້ວາທີ ຫຼື ການວາງສະແດງ. ມີຈໍສີຂາວຂະໜາດໄຫຍ່ຢູ່ດ້ານ ຫົວຂໍ້ ພາກນໍາ ພາກເນື້ອເລື່ອງ
-
Upload
bouasengpaseuth-phrasithideth -
Category
News & Politics
-
view
59 -
download
3
Transcript of Exwritinews
ProCEEd
ໂຄງການສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ
ບດຖະແຫງຂາວ – 8 ພະຈກ, 2013
ເຢຍລະມນມອບຍານພາຫະນະເພອການສກສາດານສງແວດລອມໃຫແກກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ
ວຽງຈນ 13 ພະຈກ 2013. ໃນວນພດ, ພະນະທານເອກອກຄະລດຖະທດ ໂຣເບດ ວອນ ຣມຊາ ໄດມອບຍານພາຫະນະເພອການສກສາດານສງແວດລອມໃຫແກກມສງເສມຄນນະພາບສະພາບແວດ ລອມ ກະຊວງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ໂດຍການຕາງໜາຮບມອບຂອງຫວໜາກມ ທານ ຄາປະດດ ຄາມນເຮອງ. ລດເມ 14 ບອນນງ ແລະ ລດບນທກຍາວ8ແມດ ໄດຮບການນາໃຊເຂາໃນກດຈະກາການສກສາດານສງແວດລອມແບບບເປນທາງການ ເຊງເປນສວນໜງຂອງໂຄງການຮວມມລາວ-ເຢຍລະມນ ProCEEd-ໂຄງການສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ. ໂຄງການດງກາວໄດຮບການຈດຕງປະຕບດໂດຍກມສງເສມຄນນະພາບສະພາບແວດລອມ (DEQP)ແລະ ອງການຮວມມ ລາວ - ເຢຍລະມນ ເພອການ ພດທະນາ (GIZ).
ທານ ຄາປະດດ ກາວວາ “ກະຊວງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມໃຫຄວາມສາຄນຕໂອກາດທຈະສາມາດອານວຍຄວາມສະດວກໃຫແກກດຈະກາ ແລະ ການຈດງານເພອສງເສມການຮບຮບຮກຽວກບສງແວດລອມທຈະສາມາດເກດຂນແບບເປນປກກະຕກວເດມ. ນແມນຄງທາອດໃນລາວ. ພວກເຮາຍງສາມາດໄປເຖງເຂດຫາງໄກເພອສສານໃຈຄວາມຫກຂອງພວກເຮາ ນນກຄ: ຮວມໃຈປກປກຮກສາສງແວດລອມວນນເພອອານາຄດສດໃສ”. ໃນຄາຖະແຫງທສນຮວມມເຝກອບຮມສາກນ ທວຽງຈນ, ພະນະທານເອກອກຄະລດຖະທດ ໂຣເບດ ວອນ ຣມຊາ ມຕຄວາມໝນໃຈວາ “ຍານພາຫານະທງສອງຄນຈະດງດດຜຊມໄດຫາຍເພາະມທງຂມນຂາວສານ ແລະ ການບນເທງໃຫແກເຂດຫາງໄກ ບອນທການສກສາດານສງແວດລອມແມນມຄວາມຈາເປນຫາຍ”. ພະນະທານເອກອກຄະລດຖະທດ ໂຣເບດ ວອນ ຣມຊາ ຢາຕມວາ “ເຢຍລະມນໃຫການຊວຍເຫອ ສປປ ລາວ ໃນການຊອກຫາຈດສມດນລະຫວາງການນາໄຊ ແລະ ການຮກສາຊບພະຍາກອນທາມະຊາດທຫວງຫາຍຂອງລາວ. ວຽກນຈະສາເລດໄດກຕເມອມການເຂາຮວມຢາງເຕມທຈາກປະຊາຊນທມຄວາມຮບຮ”. ProCEEd ໃຫການສະໜບສະໜນສມວນຊນ ແລະ ບນດາຊອງທາງການສລະດບຊມຊນ ເພອຍກລະດບຄວາມຮ, ທດສະນະຄະຕ ແລະ ການປະຕບດຕສງແວດລອມ, ຊວະນາໆພນ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດໃນລາວ.
ລດເມ ແລະ ລດບນທກ ເພອການສກສາດານສງແວດລອມພອມແລວທຈະອອກເດນທາງທວນະຄອນຫວງວຽງຈນ ເຊນດຽວກບແຂວງຕາມວນ, ຫວພນ ແລະ ໄຊຍະບລ. ທາງດານໃນ ແລະ ດານນອກຂອງລດທງສອງຄນຖກດດແປງໃຫສາມາດຮອງຮບບນດາກດຈະກາການສກສາດານສງແວດລອມ ເຊນ ການຫນເກມແບບມສວນຮວມ, ການສະແດງບດບາດ, ການເສງຮອງເພງ, ການໂຕວາທ ຫ ການວາງສະແດງ. ມຈສຂາວຂະໜາດໄຫຍຢດານ
ຫວຂ
ພາກນາ
ພາກເນອເລອງ
ນອກ ທໄດຮບການເຊອມຕກບລະບບຄວບຄມ ເຮດໃຫສາມາດສາຍຮບເງາ, ລະຄອນ ຫ ວດໂອ ແລະ ຮບພາບ ໃນເວລາທມການເຕາໂຮມຕາມເຂດຊມຊນໝບານ.
ລດທງສອງຄນຖກຊຜານບລສດ ໂຄລາວ. ມນຄາລວມຂອງການຊວຍເຫອຈາກເຢຍລະມນຄງນແມນ 2.33 ຕກບ. ຍານພາຫານະທງສອງໄດຮບການຕດຕງລະບບພະລງງານແສງອາທດ, ເຊງສະໜອງພະລງງານປະມານ 4 ຫາ 5 ຊວໂມງໃຫກບບນດາອປະກອນອເລກໂຕນກຕາງໆ. ຊນລະບບ, ວສາຫະກດທຊານານໃນດານພະລງງານທດແທນ ໄດຮບການຄດເລອກເປນຜຕດຕງແຜງເກບພະລງງານແສງຕາເວນໃສເທງຫງຄາຂອງລດເມ ເພອປບປຽນເປນພະລງງານດວຍລດບນທກທຖກສາງພເສດ. ໂຄລາວ ແລະ ຊນລະບບ ຕກລງທຈະສະໜບສະໜນໂຄງການສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ເພອໃຫສາມາດນາໄຊຍານພາຫານະໃຫໄດເຕມປະສດຖພາບທສດ.
# # #
ສດບດຖະແຫງຂາວ
(ຫງຈາກນ: ຂມນຕດຕ & ຂມນອນໆ)
ບດຖະແຫງຂາວ – 8 ພະຈກ, 2013
ເຢຍລະມນມອບຍານພາຫະນະເພອການສກສາດານສງແວດລອມໃຫແກກະຊວງ ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ
ວຽງຈນ 13 ພະຈກ 2013. ໃນວນພດ, ພະນະທານເອກອກຄະລດຖະທດ ໂຣເບດ ວອນ ຣມຊາ ໄດມອບຍານພາຫະນະເພອການສກສາດານສງແວດລອມໃຫແກກມສງເສມຄນນະພາບສະພາບແວດລອມ ກະຊວງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ໂດຍການຕາງໜາຮບມອບຂອງຫວໜາກມ ທານ ຄາປະດດ ຄາມນເຮອງ. ລດເມ 14 ບອນນງ ແລະ ລດບນທກຍາວ8ແມດ ໄດຮບການນາໃຊເຂາໃນກດຈະກາການສກສາດານສງແວດລອມແບບບເປນທາງການ ເຊງເປນສວນໜງຂອງໂຄງການຮວມມລາວ-ເຢຍລະມນ ProCEEd-ໂຄງການສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ. ໂຄງການດງກາວໄດຮບການຈດຕງປະຕບດໂດຍກມສງເສມຄນນະພາບສະພາບແວດລອມ (DEQP)ແລະ ອງການຮວມມ ລາວ - ເຢຍລະມນ ເພອການ ພດທະນາ (GIZ).
ທານ ຄາປະດດ ກາວວາ “ກະຊວງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມໃຫຄວາມສາຄນຕໂອກາດທຈະສາມາດອານວຍຄວາມສະດວກໃຫແກກດຈະກາ ແລະ ການຈດງານເພອສງເສມການຮບຮບຮກຽວກບສງແວດລອມທຈະສາມາດເກດຂນແບບເປນປກກະຕກວເດມ. ນແມນຄງທາອດໃນລາວ. ພວກເຮາຍງສາມາດໄປເຖງເຂດຫາງໄກເພອສສານໃຈຄວາມຫກຂອງພວກເຮາ ນນກຄ: ຮວມໃຈປກປກຮກສາສງແວດລອມວນນເພອອານາຄດສດໃສ”. ໃນຄາຖະແຫງທສນຮວມມເຝກອບຮມສາກນ ທວຽງຈນ, ພະນະທານເອກອກຄະລດຖະທດ ໂຣເບດ ວອນ ຣມຊາ ມຕຄວາມໝນໃຈວາ “ຍານພາຫານະທງສອງຄນຈະດງດດຜຊມໄດຫາຍເພາະມທງຂມນຂາວສານ ແລະ ການບນເທງໃຫແກເຂດຫາງໄກ ບອນທການສກສາດານສງແວດລອມແມນມຄວາມຈາເປນຫາຍ”. ພະນະທານເອກອກຄະລດຖະທດ ໂຣເບດ ວອນ ຣມຊາ ຢາຕມວາ “ເຢຍລະມນໃຫການຊວຍເຫອ ສປປ ລາວ ໃນການຊອກຫາຈດສມດນລະຫວາງການນາໄຊ ແລະ ການຮກສາຊບພະຍາກອນທາມະຊາດທຫວງຫາຍຂອງລາວ. ວຽກນຈະສາເລດໄດກຕເມອມການເຂາຮວມຢາງເຕມທຈາກປະຊາຊນທມຄວາມຮບຮ”. ProCEEd ໃຫການສະໜບສະໜນສມວນຊນ ແລະ ບນດາຊອງທາງການສລະດບຊມຊນ ເພອຍກລະດບຄວາມຮ, ທດສະນະຄະຕ ແລະ ການປະຕບດຕສງແວດລອມ, ຊວະນາໆພນ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດໃນລາວ.
ລດເມ ແລະ ລດບນທກ ເພອການສກສາດານສງແວດລອມພອມແລວທຈະອອກເດນທາງທວນະຄອນຫວງວຽງຈນ ເຊນດຽວກບແຂວງຕາມວນ, ຫວພນ ແລະ ໄຊຍະບລ. ທາງດານໃນ ແລະ ດານນອກຂອງລດທງສອງຄນຖກດດແປງໃຫສາມາດຮອງຮບບນດາກດຈະກາການສກສາດານສງແວດລອມ ເຊນ ການຫນເກມແບບມສວນຮວມ, ການສະແດງບດບາດ, ການເສງຮອງເພງ, ການໂຕວາທ ຫ ການວາງສະແດງ. ມຈສຂາວຂະໜາດໄຫຍຢດານນອກ ທໄດຮບການເຊອມຕກບລະບບຄວບຄມ ເຮດໃຫສາມາດສາຍຮບເງາ, ລະຄອນ ຫ ວດໂອ ແລະ ຮບພາບ ໃນເວລາທມການເຕາໂຮມຕາມເຂດຊມຊນໝບານ.
ລດທງສອງຄນຖກຊຜານບລສດ ໂຄລາວ. ມນຄາລວມຂອງການຊວຍເຫອຈາກເຢຍລະມນຄງນແມນ 2.33 ຕກບ. ຍານພາຫານະທງສອງໄດຮບການຕດຕງລະບບພະລງງານແສງອາທດ, ເຊງສະໜອງພະລງງານປະມານ 4 ຫາ 5 ຊວໂມງໃຫກບບນດາອປະກອນອເລກໂຕນກຕາງໆ. ຊນລະບບ, ວສາຫະກດທຊານານໃນດານພະລງງານ
ເວລາໃດ
ແມນໃຜ
ແມນຫຍງ
ຢໃສ
ຍອນຫຍງ
ທດແທນ ໄດຮບການຄດເລອກເປນຜຕດຕງແຜງເກບພະລງງານແສງຕາເວນໃສເທງຫງຄາຂອງລດເມ ເພອປບປຽນເປນພະລງງານດວຍລດບນທກທຖກສາງພເສດ. ໂຄລາວ ແລະ ຊນລະບບ ຕກລງທຈະສະໜບສະໜນໂຄງການສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ເພອໃຫສາມາດນາໄຊຍານພາຫານະໃຫໄດເຕມປະສດຖພາບທສດ.
# # #
ແບບເຝກຫດຂຽນ 1 ອານບດຂາວທແຈກຢາຍໃຫຢາງລະອຽດ 1. ໝາຍ ຫວຂ, ພາກນາ ແລະ ເນອເລອງ ໃນບດຖະແຫງຂາວ 2. ໝາຍ 5 Ws: ເວລາໃດ(When) – ແມນໃຜ(Who) – ແມນຫຍງ(What) – ຢໃສ(Where) – ຍອນຫຍງ
(Why)ໃນບດຖະແຫງຂາວ 3. ທານເຫນຄວາມຜດໃດບໃນບດຖະແຫງຂາວທບກງກບຂແນະນາທໄດຂາພະເຈາເອາໃຫທານ?
ແບບເຝກຫດຂຽນ 2 ກະລນາຂຽນບດຂາວສນກຽວກບການເຝກອບຮມກຽວກບການເດນສາຍລດເມສງແວດລອມ ທ ໂຄງການສງເສມການສກສາສງແວດລອມ ແລະ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ProCEEd ໄດຈດຂນໃນວນທ 25 – 27 ມນາ, 2015. ບດຂາວບຄວນຍາວເກນ 3,000 ໂຕອກສອນ ຫ 500 ຄາ(ລວມທງຫວຂຂາວ) 1. ໃຫທານຈດໂຄງບດຂອງທານຕາມນ
ຫວຂ (headline) ສນ, ກງປະເດນ, ສາງຄວາມສນໃຈ
ພາກນາ (Lead) ຫວຂ ບວກກບ ພາກນາ ຄວນຈະສາມາດບອກເລອງລາວທງໝດໄດ: 5 Ws
ເນອເລອງ (Body) ຂມນເບອງຫງ 5Ws, ຂມນສາຄນມາກອນ, ຂມນສາຄນໜອຍມາຕາມຫງ
2. ບດຂອງທານຄວນຕອບຄາຖາມ 5 Ws ແລະ ປະຕບດຕາມກດ 3 Cs ແມນເປນການລາຍງານຂາວທດ.
5 Ws ເວລາໃດ(When) – ແມນໃຜ(Who) – ແມນຫຍງ(What) – ຢໃສ(Where) –ຍອນຫຍງ (Why)
3 Cs
ຖກຕອງ(Correct) – ຈະແຈງ(Clear) – ສນກະທດຮດ(Concise)
