ETKĠLĠ ĠLETĠġĠM VE BEDEN DĠLĠ HEDEFLER ETKĠLĠ Etkili ... · Ġstemli beden dili: Ġstemli...

ETKĠLĠ

ĠLETĠġĠM VE

BEDEN DĠLĠ

HAFTA

4

ETKĠLĠ ĠLETĠġĠM VE BEDEN DĠLĠ

HEDEFLER

Bu üniteyi çalıĢtıktan sonra;

Etkili iletiĢimi tanımlayabilecek,

ĠletiĢimin etkili olabilmesi için bireylerin

benimseyip kullanmaları gereken bazı iliĢki ve

ilkeleri sıralayabilecek,

ĠletiĢimde beden dili, ses tonu ve kelimelerin önem

seviyesini bilecek,

Etkili iletiĢim kurma yollarını anlayabilecek,

Etkili iletiĢim tekniklerini sıralayabilecek,

Beden dilini anlayabilecek,

Beden dilini tanımlayabilecek,

Ġstemli ve istemsiz beden dilini kavrayabilecek,

Beden dili hareketlerini anlayabileceksiniz.

ĠÇĠNDEKĠLER

Etkili ĠletiĢimin Tanımı ve Amacı

Etkili ĠletiĢimin ĠliĢki ve Ġlkeleri

Etkili ĠletiĢim Kurma Yolları

Etkili ĠletiĢim Teknikleri

Dinleme

Ben Dili Kullanma

Gözlem Yapma

Soru Sorma

Empati

Beden Dili

Ġstemsiz Beden Dili

Ġstemli Beden Dili

Beden Dili Hareketleri

Yüz ifadeleri


Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi

BaĢ hareketleri

El-kol Hareketleri

Pozisyon ve vücut duruĢu

Ayakta durma, oturma

Bacaklar ve ayakların kullanımı

Mesafe ve bedensel temas

Etkili Beden Hareketleri için Kaçınılması Gereken DavranıĢlar

Değerlendirme

Özet Kaynaklar

Yararlanılabilecek Kaynaklar

GĠRĠġ Ġnsanlığın tarihiyle birlikte baĢlayan iletiĢim, canlıların varlıklarını sürdürebilmesi

için gereklidir. Toplumsal bir varlık olan insan, kurduğu tüm iliĢkilerde sürekli iletiĢim

içindedir. ĠletiĢim, iletinin ötesinde etkileme, ikna etme, yönlendirme sanatıdır. ĠletiĢimin

etkili olması için öncelikle iletiĢim kurallarını anlamak gerekir. Etkili iletiĢim, hasta ve

sağlık çalıĢanı arasındaki güven ve uyumu artırmaktadır. Bireyler kendilerini ifade

edebildikleri oranda çevresiyle etkili iletiĢim kurabilirler.

ETKĠLĠ ĠLETĠġĠMĠN TANIMI VE AMACI Etkili iletiĢim, kaynağın aktardığı duygu ve düĢüncelerin alıcı tarafından kaynağın

amacına, beklentisine, isteğine uygun biçimde davranıĢta bulunması demektir. Böylesine

sağlıklı bir iletiĢimin sürdürülmesi için kaynakla alıcının birbirlerini kiĢilik yapıları ve

çevre koĢullarını da içeren bir bütün olarak değerlendirmeleri gerekir.

Etkili iletiĢim; kiĢinin kendisinin ve iletiĢim içinde bulunduğu kiĢinin iç ve dıĢ

dünyasının bilincinde olarak kurduğu iletiĢimdir. KiĢinin kendini bilmesi, kendi

algılamasının, yansıtmalarının, duygu ve arzularının farkında olması demektir.

KarĢısındakinin farkında olan kiĢi ise; onun davranıĢlarının nasıl bir iç dünyaya iĢaret

ettiğini, onun deneyim ve yaĢantılarının ne olduğunu anlayabilir.

Genel olarak en etkili iletiĢim Ģekli sözlü ve yüz yüze olanıdır. Alıcı sadece duymakla

kalmayıp, aynı zamanda göndericinin jest ve mimiklerini görebilmekte, duygu ve niyetini

anlayabilmektedir. Yüz yüze iletiĢimde, anlaĢılmayan yerler sorularak, kısa sürede pozitif

ve ya negatif geri bildirim elde edilmektedir. Etkili iletiĢim öğrenme sonucu oluĢur ve her

türlü okulda ders olarak okutulabileceği gibi eğitim yoluyla da süreç içinde öğrenilebilir.

Etkili iletiĢimde göndericinin yolladığı mesaja alıcı kiĢi geri bildirim yolu ile tepki



gösterir. ĠletiĢim sürecinde geri bildirim sağlanmıyorsa iletiĢim tek yönlüdür ve bu

durumda gelen mesajın anlamının doğru anlaĢılıp anlaĢılmadığı kontrol edilmediği için

mesajın doğruluğu tartıĢılır. Etkili iletiĢimin içerisinde bulunan sözel ve sözel olmayan

davranıĢlar ve bu davranıĢlar ile birlikte iletiĢim donanımlarının fark edilip algılanması

çok önemlidir. Böylece, etkili iletiĢimde bulunup bulunulmadığının fark edilmesi

mümkün olur ve iletiĢim konusunda birey kendisini geliĢtirmek isteyip istemediğine karar

verebilecek duruma gelir. Kendini olumlu, yapıcı ve uygun bir Ģekilde karĢısındakilere

nasıl ifade edebileceğini öğrenme isteği bir amaç olarak ortaya çıkabilir.

Etkili iletiĢimin amacı, iletmek istediğimiz mesajı karĢımızdakine amaçladığımız

Ģekilde iletmek; isteneni elde etmek, beklenilen tepkiyi oluĢturmaktır.

ETKĠLĠ ĠLETĠġĠMĠN ĠLĠġKĠ VE ĠLKELERĠ ĠletiĢimin etkili olabilmesi için bireylerin benimseyip kullanmaları gereken bazı iliĢki ve

ilkeleri vardır.

Bu ilkeler Ģu Ģekilde özetlenebilir:

Her bireyin kendine has özellikleri ile değerli olduğuna inanması,

KarĢısındaki bireyi koĢulsuz kabul etmesi,

Her bireyin kendi problemini kendisinin çözebilme gücüne inanması,

Maske takmadan kendini olduğu gibi gösterebilmesi,

Duygu, düĢünce ve davranıĢlarının tutarlı olması,

Kendini karĢısındaki kiĢinin yerine koyup nesnelliğini yitirmeden onun

sorunlarına onun gibi bakabilmesi, onun hissettiklerini yaĢayabilmesi.

Yukarıda sözü geçen tüm ilkelerin herhangi bir iletiĢim durumunda bir arada

olması ve karĢısındaki kiĢiye iletilebilmesidir.

Böylece, iyi bir iletiĢim ortamı hazırlanmıĢ olur. ĠletiĢim kurulacak olan birey

rahatlar, kendini ifade etmesi kolaylaĢır, kendini daha iyi tanıma olanağı bulur ve etkili

iliĢki kurmak için temel atılmıĢ olur.

ETKĠLĠ ĠLETĠġĠM KURMA YOLLARI Ġnsanlar gerek günlük yaĢamların da gerekse iĢ hayatların da sürekli birbirleri ile

iletiĢim kurallar. ĠletiĢimde beden dili %60, Ses tonu %30 ve Kelimeler %10 önem

taĢır. Bu bağlamda çok kelime konuĢmak, etkili iletiĢimin temel kaynağı olarak

görülmemelidir. ĠliĢkilerde pozitif olmak, olaylara iyi taraflarından bakmak etkili

iletiĢimin temel noktasıdır.

AĢağıda belirtilen özelliklerin hepsi, bir bütün halinde kullanılırsa baĢarılı olunabilir.



Yüz: Canlı olun. Mümkün olduğunca gülümseyin. Yalnız gülümsemeyi abartıp anlamsız

kahkahalara çevirmeyin.

Göz: Ġnsanların yüzüne bakın. KonuĢurken gözlerinizi kaçırmayın. Gözlerinizle

karĢıdaki kiĢiyi küçümseyici ifadelerde bulunmayın.

Jestler: Jestlerinizin ( el, kol vs. kullanımı ) sözlerinizle aynı mesajları vermesini

sağlamalısınız. Ellerin kenetlenmesi, kolların kavuĢturulması, ellerinizin çene hizasında

olması durumlarından kaçının. AĢırıya kaçmadan jestlerinizi kullanın.

BaĢ Hareketleri: KarĢınızdaki kiĢi konuĢurken baĢınızı ara sıra aĢağı yukarı hareket

ettirerek onu dinlediğinizi ve anladığınızı belli edin.

DuruĢ: Sizinle konuĢan insanlara bakın. Mümkün olduğu kadar çok kiĢiye ara sıra da

olsa bakmaya çalıĢın.

Temas: Bazı durumlarda yaĢı küçüklerle, aynı cins ve sizden daha alt statüde olanlarla

bedensel temas kurun. Bu elinizi karĢınızdaki kiĢinin sırtına, omzuna koymakla olabilir.

KonuĢma: Ses tonu çok önemlidir. Çok fazla konuĢmayın. Toplulukta eĢit miktarda

konuĢun.

ETKĠLĠ ĠLETĠġĠM TEKNĠKLERĠ

1.Dinleme: KonuĢan kiĢinin vermek istediği mesajı, pürüzsüz olarak anlayabilme

ve söz konusu uyarana karĢı tepkide bulunabilme etkinliğidir(Demirel,2006).Öğrenmenin

gerçekleĢmesi iyi bir dinlemeye bağlıdır. Dinleyici bu sorumluluğu yerine getiremezse

iletiĢim bozulur. Dinleme bir kimsenin söylediklerini aynen tekrarlamaktan daha öte bir

yetenektir. Birey karĢısındaki kiĢinin söylediklerini hatırlamasını değil, onun varlığıyla

kendi varlığının birlikte olmasını istemektedir. Dinleme, anlama, bilgi üretme ve

ürettiklerini ortaya koyma iĢlevlerini içermektedir.

Göz iliĢkisi kurma, rahat bir pozisyon, anlatmaya cesaretlendirici tepkiler (yüzüne

bakma, baĢ sallama, onaylayıcı sesler), yoğun dikkat ve anlama çabası yararlı dinleme

davranıĢlarıdır. Tehdit edici bakıĢ, sözünü kesmek, çok yakın oturma (güvenlik alanının

tehdidi) ve yüzeysel dinleme ise yararsız dinleme davranıĢlarıdır.

2.Ben dilini kullanma: ĠletiĢimin etkili olması için yapıcı, onarıcı dil olan ben dili

kullanılmalıdır. Ben dili bireyin kiĢiliğini değil yapılan davranıĢı hedef alır.

3.Gözlem yapma: ĠletiĢim sürecinde yer alanlar birbirlerinin davranıĢlarını,

düĢüncelerini, duygularını, anlamak, tanımak için gözlem yapmalıdırlar.

4.Soru sorma: Soru sorma, bireylerin sözel iletiĢimde bulunduğu hemen her

durumda kullanılan bir tekniktir. Sağlıklı bir iletiĢim için bazı durumlarda soru



sorulabilir. Birey diğerini iyi duymadığı, söylediğini anlamadığı ya da bireyin bir

düĢüncesi, tutum ya da davranıĢı hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak istediği zaman soru

sorabilir.

5.Empati: Bir insanın, kendisini karĢısındaki insanın yerine koyarak onun

duygularını ve düĢüncelerini doğru olarak anlamasıdır. Tam anlamıyla empati kurabilmek

için kısa bir süreliğine olaylara karĢıdaki insanın açısından bakılmalıdır. Bunun için de o

kiĢinin hayata bakıĢı, yüklediği anlamlar bilinmeli ve yargılanılmadan kabul edilmelidir.

BEDEN DĠLĠ Ġnsanın var oluĢu milyonlarca yıl öncesine dayanır. Dil denen iletiĢim mucizesi ise

insanın var olmasından bir hayli sonra geliĢmiĢtir. Bu durumda insanların birbirleriyle

iletiĢim kurmaları için tek yolu vardı, o da beden dili kullanmaktı. Beden dili günümüzde

ise bambaĢka bir önem taĢımaktadır. Ġnsan insanı sadece ağzından çıkan sözlerle değil,

vücut hareketleriyle de değerlendirmekte ve yargılamaktadır. Ġnandırıcılık derecesi artık

sözlerimiz ve sözlerin anlamından öte, sözleri hangi hareketlerle sunduğumuza da

bağlıdır. Önemli olan bir insanın ne söylediği değil, nasıl söylediğidir.

“Beden dili” , sözsüz iletiĢim öğelerinin yer aldığı iletiĢim dilidir(Özcan,2006,sf50).

Ġnsanlar sözcüklerin dıĢında elleri, kolları, beden duruĢlarıyla ve hareketleriyle de

iletiĢimi gerçekleĢtirirler. ĠletiĢimin bu çeĢidine beden dili denilmektedir

(Öztekin,1997,sf3) Ġnsanın iletiĢimi tek baĢına sözcüklerle sınırlandırılamaz. Ġnsanlar tüm

bedenleriyle iletiĢim kurarlar(Küçükahmet,2004,sf201). Esas itibariyle insan, birincil

olarak beden dili ile iletiĢime geçer. Daha sonra da bu dili, sözel dilini desteklemek

amacıyla kullanır(ÇalıĢkan, YeĢil, 2005). Kimi zaman insanların duygularını anlamak

gerçekten zordur. Kendilerine soramazsınız çünkü ne hissettiklerini çoğunlukla

söylemezler; söyleseler bile çoğu kez kendileri de duygularını tarif edemezler(Ergin,

1995, sf171).Bu durumda beden dili devreye girer ve sözcüklerle anlatılamayanı en güzel

Ģekliyle anlatır. Beden dili doğru kullanıldığında iletiĢime çok ciddi bir değer katar.

YanlıĢ kullanıldığında ise, iletiĢime çok büyük zarar verir ve bazen bizi içinden çıkılması

çok güç, komik durumda bırakabilir.

Beden dil kullanımıyla ilgili pek çok kaynakta verilen ve mutlaka dikkate alınması

gereken genel ortak mesajlar Ģunlardır (Açıl, 2005:sf35):

Beden dili, her kültüre göre değiĢiklik gösterir: Ġnsan toplumsal ve kültürel bir varlık

olduğundan, jest ve mimikler de kültüreldir. Bu nedenle her kültürün kendine özgü

bir beden dili dağarcığı vardır. Bu dağarcık bireylere bir toplumun üyesi olarak

bireysel tercihlerini, zevklerini, duyma ve düĢünme biçimlerini yansıtabilecek

seçenekler sunmaktadır. Belirtilen bu seçenekler toplumsal konum, tabaka ve

sınıflarla da yakından ilgilidir. Bu nedenle bazı jest ve mimikler bazı ortamlarda ve

bazı kiĢiler için onaylanmadığı gibi, beden dilinin sık ve abartılı kullanılıp

kullanılmaması da toplumsal konum ve rollerle yakından iliĢkili görülmektedir.

Beden dili, kadın ve erkekler arasında farklılık gösterir,

Beden dili, insan dıĢındaki canlılarda da (yani hayvanlar arasında da) gözlemlenebilir:

Canlılar dünyasına bakıldığında mimiklerini kullananlar yalnızca insanlar değildir.

Balıkların, sürüngenlerin ve ilkel memelilerin bile sınırlı da olsa korktukları zaman



karĢısındaki canlının gözlerine bakmakta ya da iç çekmekte, daha geliĢmiĢ kedi,

köpek gibi memeliler, kulaklarını, gözlerini ve ağızlarını düĢmanlık ya da korku gibi

bazı temel duygularını mimikler aracılığı ile yansıtabilmekte, Ģempanzeler ve

gorillerin ise insanlara benzer mimiklerle bazı duygularını aktarabildikleri

gözlemlenmektedir.( David Lambert and The Diagram Group, 1996, sf28)

Beden dili kiĢiden kiĢiye de farklılık gösterebilir: Beden dili bireysel bir etkinliktir.

Psikologların yıllarca üstünde çalıĢmalar yaptıkları beden dili kullanımına göre

ikiye ayrılır:

Ġstemsiz beden dili

Ġstemli beden dili.

Ġstemsiz beden dili: Her insan karĢısındakine bir Ģeyler anlatırken ellerini, kollarını,

kaĢlarını, göz kapaklarını, ağzını hatta bacaklarını farklı Ģekillerde hareket ettirir. Bu

aslında beynimizin vücut organlarımıza gönderdiği sinyallerle ilgilidir. Bu tamamen

istemsiz geliĢen bir durumdur ve buna istemsiz beden dili denilir.

Ġstemli beden dili: Ġstemli beden dilinde ise insan bir taraftan konuĢurken, diğer

taraftan da karĢımdakini nasıl daha iyi ikna edebilirim ya da etkileyebilirim düĢüncesiyle

yola çıkarak bilerek ve istemli olarak beden dilini kullanması durumudur. Her ikisi de

çok önemlidir, çünkü bir taraftan hem istemsiz beden dilimizi kontrol altında tutmaya

çalıĢmalı, diğer taraftan da daha etkili beden dili kullanmanın püf noktalarını

öğrenmeliyiz.

BEDEN DĠLĠ HAREKETLERĠ

Beden dili için en önemli organlar sırasıyla gözler, eller, ağız, omuzlar ve bacaklar.

Bunun dıĢında burun kıvırtmak, dil çıkartmak, göğüs bölgemizi hareket ettirmek gibi

küçük detaylar da çok önemlidir. Ġnsanın en anlamlı organı gözlerdir.

Beden dili hareketlerini yedi grup altında toplayabiliriz. Bunlar;

Yüz ifadeleri

BaĢ hareketleri

El-kol Hareketleri

Pozisyon ve vücut duruĢu

Ayakta durma, oturma

Bacaklar ve ayakların kullanımı



Mesafe ve bedensel temas

Yüz Ġfadeleri: Yüz ifadeleri duyguları yansıtır. Yüz ifadeleri içerisinde neĢe ve

kızgınlığı en iyi ağız ve gözle, hayret ve sürpriz ifadelerinin ise en iyi gözle belirtildiği

yapılan araĢtırmalar sonrası ortaya koymuĢtur. Komedyenler, sanatçılar ve dansçılar

çeĢitli duygu ve davranıĢlarını sözsüz olarak bedensel hareketlerle anlatabilirler .Göz

temasını zayıf olması güçsüzlüğü ve amaçsızlığı gösterir. KonuĢurken karĢınızdaki kiĢiye

bakmanız, hem kendinize güvendiğinizi, hem de o kiĢiye önem verdiğinizi gösterir.

BaĢ Hareketleri: BaĢ yukarıya doğru döndürülmüĢ ise üstünlük gösterir. Eğer

baĢınız aynı eksen üzerinde öne eğiliyorsa, tavrınız uysallık ya da boyun eğmedir.

BaĢınız baĢkalarının çizgisi ekseninde dönükse, anlaĢma duygusunu yansıtır. BaĢınız

iletiĢim kurma durumunuzun olduğu kiĢiden baĢka bir yana dönmüĢse bu anlaĢmazlık

ifadesidir .

El-Kol Hareketleri: Beden dilinde yüz ifadelerinden sonra en çok dikkat çeken

kısım el kol hareketleridir. Özellikle görsel algılama kanalı daha baskın olan bir kiĢi için,

sözel hareketleri gönderirken el kol hareketleri ile desteklemek iletinin anlaĢılmasını daha

da kolaylaĢtıracaktır .

Kafayı kaĢıma düĢünme, zor durumda olma; eller kenetlenmiĢ ise olumsuzluk,

iletiĢime kapalılık; ellerin önde birleĢik tutulması suçluluk, mahcup olma, güvensizlik;

gözün elle ovuĢturulması yalan; parmakların ağzın içinde olması heyecan, panik, korku,

çaresizlik göstergesidir. Kolların göğüs üzerinde kenetlenmesi, kiĢinin baĢka bir görüĢe

kapalı; iki yana açık durmaları ise karĢı görüĢe açık olduğunu ifade ederdi .

EL-KOL VE AVUÇLAR

sana karĢı tamamen dürüst olacağım



Ağız koruyucu

Saldırgan avuç konumu

Sayın hakimim, benim naçizane fikrime gore…



Baskın kadın

BaĢparmaklar arka cepten dıĢarı çıkıyor



Kontrolü ele alma

Kontrolü bırakma

Adam gibi el sıkıĢma



Politikacı el sıkıĢı

Pozisyon ve Vücut DuruĢu: Göğsümüz dıĢarıda, omuzlarımız geride ve çenemiz

dıĢarıdayken saldırgan durumdayız demektir. Omuzların kısılıp aĢağıya düĢmesi uysal

durumda olduğumuzun göstergesidir(Zıelke,1993,sf15).

Ayakta Durma Oturma:

Ġnsanların oturma biçimlerini dört faktör etkiler. Bunlar Ģöyledir

(BaltaĢ;BaltaĢ,1992:sf97-109):

Bedenin oturma duruĢu: Dik bir oturuĢ, canlılık, hayat ve enerji ifadesidir.

Buna karĢın çökük bir oturuĢ çekingenliği ve kiĢinin azalmıĢ enerjisini gösterir.

Kaplanan alan: Bazı insanlar arkalarına yaslanırlar, oturdukları alanın bütününü

kaplarlar ve durumdan memnun oldukları, uzun süre o yerden

kalkmayacakları izlenimini verirler. Buna karĢılık bazı kimseler ise bulundukları

sandalye veya koltuğun ucuna iliĢirler, bütün ağırlıklarını bacaklarına verirler ve

adeta diken üstünde otururlar ve böylece çekingenliğini dile getirirler.

Seçilen yer: Yapılan araĢtırmalar, odaya girdiklerinde kapıya yakın koltuk veya

sandalyeye oturanların özgüvenleri düĢük kimseler olduğunu, merkeze yakın yer

seçenlerin özgüvenlerinin yüksek olduğunu ortaya koymuĢtur.



Oturma düzeni: Ġnsanlar iletiĢim kurarken farklı oturma düzenleri oluĢtururlar.

Yan yana, karĢı karĢıya, çapraz ya da yuvarlak masa oturma düzenleri iletiĢim

sürecini etkiler. KarĢı karĢıya oturmak genellikle rekabeti ifade eder. ArkadaĢça

ve dostça iliĢki kurmaya imkan veren oturma düzeni yan yana oturmaktır.

Ġnsanlar ilgi duymadıkları ve iliĢki kurmak istemedikleri kiĢilerle çapraz ve

mümkün olduğu kadar uzak oturmayı tercih ederler. Çözümlenmesi gereken

belirli bir sorunla ilgili olarak, herkesin görüĢünün alınmasını ve ortak bir

çözümde birleĢmeyi gerektiren toplantılarda yuvarlak masa oturma düzenini

uygulamak çok faydalı sonuç verir.

OTURUŞ

RAHAT

GÜVENLİ

UYUMLU

HUZURLU

AŞIRI HUZURSUZ

ÇEKİNGEN

SIKILMIŞ

BİTİŞİ BEKLEYEN

Bacaklar ve Ayakların Kullanımı: Otururken ayak bileklerini üst üste

koymak, hazır oluĢun ve öz kontrolün bir ifadesidir. Öte yandan bacak bacak üstüne

atmak hazır bulunmayıĢın ve mutabık olmayıĢın iĢaretidir. Bacak bacak üstüne atma

davranıĢı keĢfedilmiĢ (sonradan kazanılmıĢ) bir davranıĢ biçimidir. Bacak bacak üstüne

atmak olumsuz ve savunucu bir tutumun ve artmıĢ bir iç gerginliğin iĢareti

olabileceği gibi, karĢılıklı iliĢkide incelik ve zarafeti de yansıtabilir (Özer, 1995:sf129).

Bacakları açarak oturmak erkeksi mesajdır. Ayağını sandalyenin kenarına takarak

oturması, o kiĢinin gergin olduğunu gösterir. Ayakların sandalyeden uzatılması ise

memnuniyetin ifadesidir (Ada, 2002:sf170).



OTURUŞ

ÇEVREYİ CİDDİYE ALMAZ

ELEŞTİRMEN DİNLEYİCİ

GÜVENLİ

DİKKATLİ DİNLEME

KENDİNE GÜVENLİ

RAHAT

İLGİLİ

Mesafe ve Bedensel Temas: Bir dilin parçası olarak insanlar birbirleriyle

etkileĢirken aralarındaki uzaklığı, kiĢisel mekanı sürekli ayarlarlar. Dokunma, bir insana

en kısa yoldan “sen benim için önemlisin” mesajını verir. Hiçbir söz bu mesajı dokunma

kadar etkili olarak ifade edemez. Dokunma, insanlar arasında sıcak iliĢkiler yaratır, kimi

zaman belirsiz de olabilir. Omuza dokunmak dostça bir ifadeyi anlatacağı gibi,

egemenliği de ifade eder (Üre, 2003:sf135). Enseyi ve ensedeki saçları okĢamak

kiĢinin sıkıntılı bir durumda sevilme ihtiyacını karĢılamak amacını taĢıyan narsistik bir

jesttir (BaltaĢ;BaltaĢ, 2004).

KIġISEL ALAN SINIRLARI



ETKĠLĠ BEDEN HAREKETLERĠ ĠÇĠN KAÇINILMASI GEREKEN

DAVRANIġLAR

AĢırı göz temasında bulunmak,

Sürekli sabit durmak,

Fazlaca rahat hareketlerde bulunmak,

Duvara veya masaya yaslanmak,

Ayakları çaprazlamak,

Kolları önde veya arkada bağlamak,

KonuĢurken baĢı geriye atmak, saçları geriye atmak, gözleri kapamak,

Parmak uçlarını birbirine dayamak,

Ellerimizi ovuĢturmak ve yüzümüzde dolaĢtırmak,

Parmakları masada tıkırdatmak,

Saat ya da yüzükle oynamak,

Bu hareketlerden mümkün olduğu kadar kaçınılmalı ve yapılmamalıdır.

ÖZET Kendini ifade etme sanatı olarak da nitelendirilebilecek kişilerarası iletişim önce sözsüz

işaretlerle oluşmuş, daha sonra dilin kullanılmaya başlanmasıyla yeni boyutlar

kazanmıştır. Yüz ifadeleri (gözler, dudaklar, jest ve mimikler), baş hareketleri, el-

kol hareketleri, pozisyon ve vücut duruşu, ayakta durma ve oturma, bacaklar ve

ayakların kullanımı, mesafe ve bedensel temas unsurları bireyler tarafından sözleri

destekleyici bir şekilde kullanılmalıdır. Beden dilinin doğru ya da yanlış olanı

yoktur; olumlu yada olumsuz olanı vardır. İyi bir iletişim kurmanın yolu, doğru

zamanda doğru beden dilini kullanmaktan geçer.



DEĞERLENDĠRME SORULARI

1) AĢağıdaki etkili iletiĢimle ilgili cümlelerden hangisi yanlıĢtır?

A. Etkili iletiĢim; kiĢinin kendisinin ve iletiĢim içinde bulunduğu kiĢinin iç ve dıĢ

dünyasının bilincinde olarak kurduğu iletiĢimdir.

B. Etkili iletiĢim doğuĢtan gelen bir yetenektir.

C. Etkili iletiĢimin amacı, iletmek istediğimiz mesajı karĢımızdakine amaçladığımız

Ģekilde iletmektir.

D. Etkili iletiĢimde göndericinin yolladığı mesaja alıcı kiĢi geri iletiĢim yolu ile tepki

gösterir.

E. Etkili iletiĢimin içerisinde bulunan sözel ve sözel olmayan davranıĢlar ve bu

davranıĢlar ile birlikte iletiĢim donanımlarının fark edilip algılanması çok

önemlidir.

2) AĢağıdakilerden hangisi etkili iletiĢimin iliĢki ve ilkelerinden değildir?

A. Her bireyin kendine has özellikleri ile değerli olduğuna inanması,

B. KarĢısındaki bireyi koĢulsuz kabul etmesi,

C. Her bireyin kendi problemini kendisinin çözebilme gücüne inanması,

D. Maske takmadan kendini olduğu gibi gösterebilmesi,

E. Duygu, düĢünce ve davranıĢlarının tutarsız olması

3) AĢağıdakilerden hangisi iletiĢimde beden dilinin önem seviyesini gösteren

yüzdelik dilime iĢaret etmektedir? (Orta)(3.h)

A. %50

B. %20

C. %30

D. %60

E. %10

4) AĢağıdaki etkili iletiĢim kurma yolları ile ilgili cümlelerden hangisi doğrudur?

A. BaĢınızı hareket ettirmeyin

B. Sürekli kahkaha atın

C. Gözlerinizi sabit tutun

D. Ġnsanların vücuduna bakın

E. KonuĢurken gözlerinizi kaçırmayın

5) AĢağıdakilerden hangisi beden dili hareketleri arasında yer almaz?(kolay)(8.h)

A. Yüz ifadeleri

B. Kelimeler

C. El-kol Hareketleri

D. Pozisyon ve vücut duruĢu

E. BaĢ hareketleri



CEVAPLAR

1. B

2. E

3. D

4. E

5. B

YARARLANILAN KAYNAKLAR

1. ZILLIOĞLU Merih (2007 )ĠletiĢim Nedir? ,Ġstanbul: Cem Yayınevi

2. ÖZER Kadir(2003) Gerçekçi YönetiĢim, Ġstanbul: Sistem Yayıncılık

3. ÇALIġKAN Nihat, R. YeĢil( 2005) Eğitim Sürecinde Öğretmenin Beden Dili

Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

4. ERGĠN Akif (1995), Öğretim Teknolojisi ve ĠletiĢim, Ankara: Pagem Yayın

5. KÜÇÜKAHMET Leyla (2004) Sınıf Yönetmeliği Ankara: Nobel Yayıncılığı

6. DAVIT Van Fleet,(1988) Aktaran Tutar ve Yılmaz ,2002 a.g.

7. KÖKNEL Özcan (1987);‟ Ġnsan Anlamak‟, 3.Basım, Ġstanbul: Atın Kitaplar

Yayın Evi

8. CÜCELOĞLU Doğan(2002); „YetiĢkin Çocuklar‟, Ġstanbul: Remzi Kitapevi

9. BALTAġ, Zuhal; A. BALTAġ. (2004). Bedenin Dili. Ġstanbul: Remzi Kitapevi

10. ÜRE, Ömer. (2003). Sınıf Yönetimi. Ankara: Mikro Yayınları

11. ÖZER, A. Kadir. (1995). ĠletiĢimsizlik Becerisi. Ġstanbul: Varlık Yayınları

12. ADA, Sefer. (2002). Eğitim ve Öğretim Ortamında Disiplin Nedir? Ankara:

Nobel Yayın

13. BALTAġ, Zuhal; A. BALTAġ. (1992). Bedenin Dili. Ġstanbul: Remzi Kitapevi

14. ZIELKE, Wolfrang. (1993). Sözsüz KonuĢma (Çev. Nermi, Esat). Ġstanbul:

Say Yayınları

15. STUART, Cristina. (2001). Etkili KonuĢma, Ġstanbul: Alfa Basım

16. SAYERS, Fran ve diğerleri. (1993). Yöneticilikte ĠletiĢim. (Çev. Doğan

ġahiner)Ġstanbul: Rota Yayın



17. FISKE, John. (1996). ĠletiĢim ÇalıĢmalarına GiriĢ. (Çev. Ġrfan Süleyman),

Ankara: Bilim Sanat Yayınları

18. SĠLLARS, Stuart. (1995). ĠletiĢim. (Çev. Nüzhet Akın), Ankara: Özgün Matbaa

19. ERGĠN, Akif. (1995). Öğretim Teknolojisi ve ĠletiĢim. Ankara: Pegem Yayın

20. ERGĠN, Akif; C. BĠROL. (2000). Eğitimde ĠletiĢim. Ankara: Anı Yayıncılık

21. AÇIL, Mahmut. (2005). Öğretmenin Beden Dili. Ġstanbul: Armoni Yayıncılık

22. DOĞAN Orhan (2008), Sağlık Hizmetlerinde ĠletiĢim, Ankara: Songür Yayıncılık

23. ÖZCAN AyĢe (2006), HemĢire-Hasta ĠliĢkisi ve ĠletiĢim Ankara: Sistem Ofset

Basım Yayın

24. DÖKMEN Üstün. “Varolmak,GeliĢmek,UzlaĢmak” Sistem Yayıncılık – Ġstanbul

2000

25. DÖKMEN Üstün. “ĠletiĢim ÇatıĢmaları ve Empati” Sistem Yayıncılık – Ġstanbul

1999

26. David Lambert and The Diagram Group, (1996) Body Language, HarperCollins

Publishers, Great Britain,

27. yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayi36/ersever.htm(11.08.2010)

28. http://www.fatihbasaran.com/etkili-iletisim-kurma-yollari-ve-

teknikleri/(11.08.2010)

29. www.msxlabs.org/forum/.../214731-etkili-iletisim-nedir.html -(11.08.2010)

http://www.fatihbasaran.com/etkili-iletisim-kurma-yollari-ve-teknikleri/(11.08.2010)

http://www.fatihbasaran.com/etkili-iletisim-kurma-yollari-ve-teknikleri/(11.08.2010)

http://www.msxlabs.org/forum/.../214731-etkili-iletisim-nedir.html%20-(11



ÖNERĠLEN KAYNAKLAR

1. Tabak R.S, Sonmaz S. (2009), Sağlık Hizmetlerinde ĠletiĢim. Songür

Yayıncılık, Ankara

2. Üstün B, Akgün E, Partlak N. (2005), HemĢirelikte ĠletiĢim Becerileri

Öğretimi. Okullar Yayınevi, Ġzmir

3. Saygın O. (2005), Ġnsan ĠliĢkilerinde 4x4lük iletiĢim. Hayat Yayınları,

Ġstanbul

4. Çam Ö. (2009), ĠletiĢimin Görünmeyen Yüzü Beden Dili. Beyaz Yayınları,

Ġstanbul

5. Cüceloğlu D. (2008) KeĢke‟siz Bir YaĢam Ġçin ĠletiĢim Donanımları. Remzi

Kitabevi, Ġstanbul

6. Özkan M. (2009), Ġnsan ĠletiĢim ve Dil. Akademik Kitaplar, Ġstanbul

ETKĠLĠ ĠLETĠġĠM VE BEDEN DĠLĠ HEDEFLER ETKĠLĠ Etkili ... · Ġstemli beden dili: Ġstemli...

Documents

Transcript of ETKĠLĠ ĠLETĠġĠM VE BEDEN DĠLĠ HEDEFLER ETKĠLĠ Etkili ... · Ġstemli beden dili: Ġstemli...