در تمام زمينه هااطالعات عمومی

حامد سجادی: PDFجمع آوری و تهيه نسخه

com.Yahoo@HistoryPassage

جلد کتاب الکترونيکی فارسی به آدرس زیر رجوع فرمایيد١۵٠٠برای دریافت بيش از com.m20.eBookLibrary.www

دارد؟ خصوصياتی چه و کند مصرف مقدار چه باید وجود بقای برای کامل انسان مـواد گـرم ٣٠٠ تـا ٢٥٠ .کند می مصرف آب ليتر ٥/٢ تا ٢ :زرو شبانه یک در نباشد بيماری به مبتال وجودش که بالغ انسان و شـود مـی خـارج او از ادرار گرم ١٥٠٠ تا ١٠٠٠ .رساند می مصرف به نمک رمگ ٢٥ تا ٢٠ .شد خواهد او بدن داخل قندی درجـه .آیـد مـی بيـرون ميکـروب ميليـارد ٥٠ تا ٣٠ انسان مدفوعات با روزه همه .دارد وجود آمونياک گرم ٦٧ ادرار ليتر هر در

٣٠ و ليتـر ١ روز هـر در توانـد مـی شـيرده زن یـک .است گرم ١٤٠ تا ١٣٠ انسان مغز وزن .ميباشد درجه ١١٠ انسان خون .است مربع.س ٣٥٠/١٥ کامل انسان بدن پوست سطح مساحت .دهد بچه به شير گرم

در هـم قلـب همچنـين و زنـد مـی مرتبه ٧٥ دقيقه هر در انسان نبض .کند می تنفس مرتبه ١٦ دقيقه هر در سالم انسان ٢٤ در مـسن فـرد یـک .انـدازد مـی جریـان بـه بـدن در ار انـسان خون گرم ١٨٠ قلب تپش هر .زند می مرتبه ٧٥ دقيقه هر

یـک .تپـد مـی بـار ٠٠٠/٥٠٠٠/٢ بـه نزدیـک سـال یـک در انسان قلب .ميکند مصرف زدن دم برای هوا ليتر ٨٦٤/١٨ ساعت .کند تحمل را بار کيلوگرم ١٠ تواند می باشد سانتيمتر ١ اندازه به که انسان بدن پوست قطعه

مهيـب هـای زلزلـه وقـوع از آب بـا هـا گـسل کـردن لغزنـده و خفيـف هـای زلزلـه وردنآ بوجـود با توان می آیا

کرد؟ جلوگيری ١٠٠٠ و ریـشتری ٤ زلزلـه ١٠٠ ریـشتری، ٥ زلزلـه ١٠ ریـشتری، ٦ زلزلـه هـر که بردند پی تحقيقاتی طی زلزله مهندسين

کـه اسـت درسـت .ميشود افزوده آن تعداد بر زلزله بزرگی شدن کم با ترتيب همين به و دارد همراه به را ریشتری 3 زلزله بـاالتر مقيـاس بـا و مهيـب زلزلـه یـک وقـوع از بتواننـد کـه نيـستند کوچک آنقدر اما هستند خفيفی های زلزله ها زلزله این

و ریـشتری ٤ زلزلـه ١٠٠٠ ریشتری، ٥ زلزله ٣٢ با برابر انرژی ریشتر٦ بزرگی با زلزله یک مثال بعنوان .کنند جلوگيری بعدی مـی ثبت را کوچک های مقياس با زلزله زیادی تعداد ما که است درست براین بنا .کند می آزاد را ریشتری ٣ زلزله ٣٢٠٠٠ یـک وقـوع از بتواننـد که نيستند حد آن در شده آزاد انرژی ميزان و بزرگی تعداد، نظر از عنوان هيچ به ها زلزله این اما کنيم .کنند ممانعت بزرگ زلزله بسيار فشار با را مواد این اگر که است شده اثبات دیگر لغزنده مواد دیگر یا آب با ها گسل کردن پر مورد در قيقاتیتح طی جمعيـت پـر نـواحی در را خطرنـاکی بـسيار عواقـب کـار ایـن چه اگر .دهد می رخ مقرر موعد از زودتر زلزله کنيم گسل وارد .بگذارد برجا را زیادی مالی و جانی تلفات و باشد ربمخ زلزله این است ممکن مثال داشت خواهد درپی

دارد؟ وجود هوا و آب و زلزله ميان ارتباطی آیا زمينـی زیر غارهای در که بادهایی نتيجه در زلزله که کرد پيشنهاد را نظریه این ارسطو مسيح ميالد از پيش چهارم قرن در اثـر در تـر کوچـک هـای ارتعـاش و غـار های بلندگاه از هوا راندن يرونب اثر در کوچک های ارتعاش این .دهد می رخ وزد می

شـود مـی منتهـی زلزلـه بـا هـوا و آب ارتباط نظریه به تئوری این .شود می ایجاد زمين الیه پوسته سطح در هوا شکستن بعـدی تئـوری .اسـت یممال و گرم لرزه زمين وقوع از قبل هوا این و شود می محبوس زمين زیر در هوا باالیی ميزان که چرا

هـای شـخانه تنـد، بادهـای وزش معمـوال و دهـد مـی رخ ابـری و سـاکن هوایی و آب شرایط در زلزله که است این گویای .اندازد می جلو به را زلزله وقوع زمان تندر و کمان رنگين قبيل از جوی های پدیده و درخشان هـر در زلزله که کند می اثبات شناسی زمين تحقيقات و ندارد ودج و جوی موقعيت و لرزه زمين ميان منطقی ارتباط اگرچه

الیـه تنهـا جـوی موقعيـت و بارنـدگی بـاد، .اسـت زمين زیر ها مایل زلزله منشا و دارد وقوع امکان زمان هر و جوی موقعيت ژرفـای و عميـق اطنقـ در لـرزه زمين وقوع منشا حاليکه در دهد می قرار تاثير تحت را زمين عمق کم نهایتا و سطحی های مراتـب به شود می لرزه زمين وقوع باعث که نيرویی ثانی در و کند نفوذ آنجا به تواند نمی زمين جوی هوای و است زمين سـاعات تمـام در و سـال طـول تمـام در و جـوی شـرایط تمـامی در زلزلـه .است زمين کره جوی وهوایی آب نيروی از باالتر و زمـين هـای بلنـدی رونـد تغييـر در امـا است جهانی شناسی ساز زمين پروسه یک زلهزل اگرچه .دهد می رخ روز شبانه .است اهميت حائز بسيار شناسی سازه

دارد؟ ارتباط آسمان در ماه موقعيت با لرزه زمين آیا هـستند گـرایش دارای کـه را زمـين از نقـاطی تواننـد مـی سـيارگان دیگر و ماه خورشيد، مداری نابسامانی های حالت در

معکـوس رابطـه زمـين بـا آن فاصـله مجـذور بـا و مـستقيم رابطه عينی های توده با تاثير این ميزان .دهد قرار اشعاع تحت

نـشده کـشف مد و جزر و لرزه زمين شدت ميان ایی شده تعریف ای رابطه هيچ کنون تا ها زلزله فهرست به توجه با .دارد در مـاموت دریاچـه قبيـل از آتشفشانی نواحی برخی در مد و جزر و زلزله ميان ییجز رابطه درباره گزارشاتی در اما .است .است دست

کند؟ باز دهان زمين زلزله اثر در است ممکن آیا

اما .آید پدید عميقی های کافت ژرف شناختی زمين های واکنش سایر و لغزه زمين زمين، رانش زلزله، اثر در است ممکن پدیـد گـسل _شدن دار شيب نه و_ شدن هموار راستای در زمين های حرکت .کنند نمی باز دهان ها گسل زلزله حين در زلزلـه نتيجـه در و آید نمی بوجود اصطکاکی هيچ که چرا داد نخواهد رخ ای زلزله هيچ بردارند شکاف ها گسل اگر .آید می .آید نمی پدید ای آیـا اسـت؟ یافتـه افزایش زمين فعاليت که است آن معنای به این یاآ هستيم؟ بسياری های زلزله شاهد اخيرْا دليل چه به

هـای مـدت تـا و شـده تخليـه زمـين داخلـی انـرژی که گفت توان می ها زلزله این به توجه با یا است؟ راه در بزرگی زلزله بود؟ نخواهيم لرزه زمين شاهد مدیدی

کـاهش به رو ها زلزله این تعداد که است آن نشانگر آمار اما دیموب ریشتر ٧ از بيشتر های زلزله شاهد قرن این در چه اگر سـاله هـر مـا و شـده افـزوده هـا زلزله تعداد بر اخير سال بيست در که است واقعيت این پایه بر رابطه این در بحث .است سراسر در نگاری زلهزل های ایستگاه در شده ثبت های زلزله زیاد بسيار تعداد و ایم رسانده ثبت به را بسياری های زلزله امـروزه کـه داشت وجود جهان سراسر در نگاری لرزه ایستگاه ٣٥٠ حدود در ١٩٣١ سال در .است مطلب این بر گواه جهان بـه کـامپيوتر و مـاهواره تلکـس، طریـق از وقـت اسـرع در لـرزه زمـين گـزارش و یافتـه افزایش نگاری لرزه ایستگاه ٤٠٠٠ به

ایـن طبـق بر برسانيم ثبت به هم را زلزله کوچکترین روز هر توانيم می ما ترتيب بدین .ودش می مخابره جهان نقاط تمامی کـه رسـد مـی بنظـر طـور ایـن این بنابر رسد می ثبت به زلزله ٥٠ متوسط بطور روزانه و زلزله ٢٠٠٠٠ حدود در ساالنه آمار

.است نگاری لرزه های ایستگاه و تکنولوژی فتپيشر نتيجه در مسئله این که یافته افزایش اخير سالهای در زلزله ميزان تکانش عدم و زمين موقت گرفتن آرام و داد خواهد رخ زیاد شدت با ای لرزه زمين که نيست معنا بدین زلزله افزایشی روند .داد نخواهد رخ بزرگی زلزله که نيست معنا بدین هم زمين های در هـا زلزلـه برخـی کـه چـرا شود نمی ثبت ها زلزله این همه اما يونددپ می بوقوع هانج در لرزه زمين ها ميليون سال در

نمـی نگـاری لـرزه هـای دستگا که کوچکند آنقدر دیگر بعضی و دهد می رخ نگاری لرزه ایستگاه فاقد و دنيا افتاده دور نقاط .کند ثبت را آنها تواند

!نگيره رو شما برق باشيد مواظب خورید می انگور اگه .انـد افتـه ی دسـت انگـور از یکیالکتر یانرژ ديتول یبرا یدیجد روش به دانشمندان یکیالکتر یانرژ ديتول یبرا دیجد یروش تنهـا انگور هر .دیآ ینم وجود به یآلودگ نوع چيه و دیآ یم دست به انگور درون یعيطب یها واکنش از یانرژ روش نیا در یمعمـول المـپ کیـ کـردن روشـن یبـرا انگـور دانـه هـا ونيـ ليم ليـ دل نيهمـ بـه و کند جادیا توان کروواتيم ٤/٢ تواند یم

یانـرژ منبع .است یکاف کوچک فرستنده ای حسگر کی انداختن کار به یبرا یانرژ کم مقدار نيهم اما بود؛ خواهد ازيموردن .کننـد اسـتفاده یانرژ ديتول یبرا بدن عاتیما از توانند یم یحت ها یباتر نیا .شود ینم محدود انگور به تنها ها یباتر نیا

الکترودهـا نیـ ا قطـر .اسـت نـازک اريبـس یکربنـ الکتـرود ٢ تنها آنها یاصل یاجزا چون ؛ ستين دهيچيپ چندان آنها کار طرز کم اريبس وزن ها یباتر نیا یها تیمز از یکی .رسد یم متر یسانت چند به آنها طول اما ؛ است کمتر هم مو تار از یحت حـداکثر انـد، شـده سـاخته حـال بـه تـا که ییها یباتر که است آن یاصل مشکل اما ؛ آنهاست نیياپ متيق طور نيهم و داشـت توجـه دیـ با .کند یم دايپ کاهش بسرعت آنها توان زمان گذشت با و کنند حفظ را خود توان روز کی یبرا توانند یم .است متفاوت کامال دارند، یا ساده اريبس ستميس که ینيزم بيس یها یباتر با روش نیا سميمکان که فـرو ینـ يزم بيسـ کیـ داخل ،است یرو جنس از یگرید و مس جنس از یکی که را الکترود ٢ ینيزم بيس یها یباتر در واکـنش از یانـرژ دیـ جد یهـا یبـاتر در اما شود؛ یم ديتول ینيزم بيس دياس و الکترود ٢ انيم واکنش از یانرژ .برند یم از هـا الکتـرون انتقـال شامل دهد، یم رخ انگور در یعيطب طور به که واکنش نیا .دیآ یم تدس به ژنياکس و گلوکز انيم

میآنـز وجـود .کـرد تیهـدا مدار کی داخل به را ها الکترون توان یم یکربن الکترود ٢ از استفاده با .است ژنياکس به گلوکز یادیـ ز مقـدار کـه دارد را بـازده نیشتريـ ب یزمـان روش نیـ ا .شـود یمـ واکنش سرعت شیافزا باعث الکترودها مجاورت در

یانـرژ نيتـام هـا یبـاتر نیـ ا یکاربردهـا از یکـ ی .دارد وجـود انگـور در کـه یطیشرا همان قايدق یعنی باشد، موجود گلوکز توانـد یم جراحت محل در دما راتييتغ که ییآنجا از .رنديگ یم قرار جراحات و زخم محل در که است یکوچک یحسگرها ایـ قيـ عم یزخمهـا تيوضـع یبررسـ در پزشـکان بـه دما یريگ اندازه با حسگرها نیا باشد التهاب ای عفونت دهدهن نشان یشناسـ حـشره در روش نیـ ا جالـب یکاربردهـا از گـر ید یکـ ی .کنند یم کمک ،گرفته انجام آنها یرو یجراح که یاندام حـشره بـدن بـه را یکـوچک اريبـس ابیـ رد دسـتگاه دیـ با مورچه مثل یکوچک حشرات یابیرد یبرا شناسان حشره .است بـا .هـستند نيسـنگ و بـزرگ حـد از شيبـ موجـود یهـا یبـاتر چـون ؛ اسـت نبوده ریامکانپذ حال به تا کار نیا .کنند متصل

.آورد دست به حشرات خود بدن از را ازيموردن یانرژ توان یم روش نیا از استفاده

:رکوردها از بعضی ایلينـوی ایالـت از آلتون شهر در ١٩١٨ سال فبروری در که وادلو پرشينگ رابرت نام به بود خصیش تاریخ انسان بلندقدترین

.رفت دنيا از سالگی ٢٣ در او .بود مترسانتي ٢٧٢ او قد .آمد دنيا به آمریکا دنيـا بـه فرزنـد ٦٩ زایمـان ٢٧ طـی زن ایـن است روسی زن یک به متعلق شده زاده مادر یک از که فرزندی تعداد بيشترین

.چهارگانه تا ٤ و گانه سه تا ٧ و دوگانه ١٦ .آورد گانـه سـه ای سـاله ٦٢ خـانم اینکـه از حاکی گردید درج خبری النست نشریه در ميالدی ١٨٦٧ سال در :مادر ترین مسن .است زایيده داشـته قد سانتيمتر ٥٩ مرگ گامهن و سانتيمتر ٣٠ تولد هنگام که بود هالند از ماسترز پولين خانم تاریخ انسان ترین هکوتا .است

.اند کرده مجدد ازدواج یکدیگر با بار ٤٠ کنون تا ادنا خانم همسرش و موران ژاک :ازدواج تجدید بيشترین خـانم و گـيلن آقـای بـه مربـوط و اسـت کـشيده درازا بـه سـال ۶٧ نامزدی دوران ترین طوالنی :نامزدی دوران ترین طوالنی مکـسيکوسيتی در و زده دریـا به دل بودند ساله ٨٢ آنها هردوی که هنگامی ١٩٦٩ سال در عاقبت دو این .ميباشد مارتينز

.کردند ازدواج هم با صـاحب شـت ميگـذ ش تولـد از مـاه ٧ و سـال ٥ فقـط که حالی در ١٩٣٩ سال در او دارد نام مدینا لينا دنيا مادر ترین جوان .شد فرزند ٨ در زن ایـن دختـر .داشـت سـن سـال ١٧ اتنه اش نوه تولد هنگام که است نيجریه تبعه نز یک دنيا بزرگ مادر ترین جوان

.آورد دنيا به را خود فرزند اولين سالگی نـوزاد یـک عقـد به را ماهه ٣ دختر نوزاد یک خانواده دو اختالفات رفع منظور به ش بنگالد در ١٩٨٦ سال در :زوج ترین جوان .درآوردند ماهه ١١ پسر ٢٢ تـاریخ بـه برازیـل در باکاکی شهر در )دختر ٨ پسر ٢ ( ميباشد نوزاد ١٠ : زایمان یک در شده متولد نوزاد تعداد رینبيشت .١٩٤٦ اپریل

!بنفش های قورباغه همبرگـر یـک ماننـد اش ظـاهری شـکل و بـنفش رنگش که اند کرده کشف هند در قورباغه نوع یک "اخيرا شناسان زیست مـی زنـدگی دایناسـورها کنـار در قبـل سـال ميليـــون ٦٥ کـه اسـت هایی قورباغه نسل از حقيقت در قورباغه ایـن .است .است انقـراض حال در ها قورباغه ایـــــن نسل البّته .کردند

!ادني حيوان خوارترین خون قربانيـــش کـه هنــگامی حيـوان ایــن .اسـت خفـاش بـرای غـذا تنهـا خـون .اسـت سـرگردان خفـاش حيـوان خونخـوارترین سـرگردان خفـاش .ميمکـد زبـانش با را خون و کند می ایجاد آن پوست در سوراخی کرده، حمله آن به کند، می استراحت .ندارد آن به احتيــاجی هيچ زیرا ،ندارد خوردن غدا برای دندانی

!دنيا حشره ترین رحم بی آن بـه ميـشود، بـاردار همـسرش از مـاده حـشـــره کـه هنگـامی .است ماده خوان دعا حشره دنيــا حشره ترین رحم بی .شود می ماده حشره برای لذیـذی غذای جفتگيری از پس جان نيمه همسر و زند می نيش

کجاست؟ دنيا نقطه ترین گود ایـن در را چيـزی اگـر .اسـت متــر ١١٠٣٣ حـدود در منطقـه ایـن عمق .است مریانز منطقه در آرام اقيانوس در منطقه این .برسد آب ته به تا کشد می طول دقيـقه ٦٣ اندازیم آب به قهمنط

؟کند می ترميم را زخم چگونه پوست که آیند می وجود به هایی سّلول توّسط ها فيبر این .است بدن فيبرهای از سطوحی رسيدن آسيب از است عبارت زخم صـورت در و شـوند مـی عوض و ریخته ّتــبمر طبيعی طور به پوست سطحی های الیه .است واقع پوست اّول سطوح زیر از پـس و کـشد مـی طـول روزی چنـد روند این "معموال .شود می عمل وارد پوست جراحت، شـــّدت به بسته ،شدن زخم

هـستند اساسی قدری به تغييــرات این که این جالب نکته .شود می بهتر نيز زخم پوست، تعویــض با مرّتب هفته چندین اسـت آن مـر ا ایـن عّلـت .شوند می محو "تقریـبا سال دو یا یک از پس حّداکثر باشند، عميـق که هم قدرچ هر ها زخم که مـی باعـث ،توّلـد زمـان در کـه اسـت ای مـاّده همـان ماّده این و کنند می ترشح خود از ای ماّده فيبرساز، های سّلول که

.دباشن داشته را جّراحی تيـــغ برش تحّمل بتوانند نوزادان شود

:هتاز یماه صيتشخ یها روش و اسـت شـفاف چـشمان .دارد قرمز یها آبشش و است شفاف یماه ظاهر .است یا ژهیو اتيخصوص یدارا تازه یماه اگـر .است دهیگند یبو از یعار و یــعيطب تازه یماه یبو.است دهيچسب بدن به محكم و بـراق و درخشان آامًال ها فلس بـاز خـود یجا به و دارد یارتجاع حالت ـديبزن انگشت تازه یماه به اگر .رود یم فرو آب در دیدازـنيب آب درون را تازه یماه .ماند ینم عضله یرو انـگشت اثر و گردد یم

.یماه شدن تر خوشمزه یمـ هـم آنهـا یدو هـر مخلـوط از .ديده قرار آبغوره ای و سرآه مو،يآبل داخل را آن ،یماه آردن سرخ از قبل ساعت ٣ تا ٢ را روغـن سـپس شـود خـارج آن یاضـاف آب تـا د،يـ قرارده آبكـش داخل را ها یماه ساعت چند از بعد ديآن استفاده ديتوان .شود یم خوشمزه یماه و ستين هم آرد به اجياحت روش نیا با د،يآن سرخ را ها یماه و ديآن داغ خوب نـوع نیا یشور بردن نيازب یبرا .آرد مصرف را آن نتوا ینم هم نمك یب یپلو با و هستند شور اريبس ها یازماه یبعض یشـور ديـ آن خـشك را آن یآاغـذ حولـه با سپس د،يآن سيخ سرد آب داخل قهيدق ١٥ مدت به را هايماه ديتوانيم هايماه آن در را هـا چنگـال و قاشق ميخواه یم آه یظرف داخل دیبا ظروف از یماه یبو بردن نيب از یبرا .شد خواهد گرفته آن .میيبشو سرآه و آب مخلوط با دیبا را ینيچ ظروف یول م،یزیبر خردل یآم ،میيشوب

!ینيزم بيس از بااستفاده پاکن برف ساخت

مـصرف یبـ و زده جوانـه ینـ يزم بيس کی کرد؟ ديخواه چکار فتد،يب کار از شما نيماش کن پاک برف یباران روز کی در اگر را آن و ديکن نصف وسط از را ینيزم بيس .رساند خواهد مقصد به را شما ،است شده فراموش خانه یانبار گوشه در که .شد نخواهند شما دید مانع و دیلغز خواهند شهيش یرو باران قطرات ،بيترت نیبد د،يبمال لياتومب یجلو شهيش یرو

ست؟يچ یبرا شترها آوهان اتـ جـوان و سالم شتر كی در تواند یم آه است یبچر و گوشت از یآوه واقع در دارد، وجود شترها پشت در آه یآوهان .دبمانن غذا و آب بدون ها هفته تا آه آنند یم آمك شتر به ها آوهان نیا .باشد داشته وزن پوند ٨٠ بـدن .آننـد یمـ عمل شتر بدن یبرا ییغذا رهيذخ مانند یچرب یها آوهان نیا شود، یم ابینا ابانيب در غذا و ب آ یوقت آوهـان یطیشـرا نيچن در آند یم استفاده ساز و سوخت و سميمتابول یبرا ها آوهان نیا در شده رهيخذ یچرب از شتر

درجـه شـتر كیـ یهـا آوهـان اندازه واقع در .شود یم تر آوچك او آوهان بخورد، غذا آمتر شتر چه هر شود، یم آوچكتر شـترها چـرا آـه هـستند سئوال نیا ليدل یچرب ریذخا همان ای ها آوهان نیا .آند یم نييتع را او ییغذا منابع و سالمت

هفتـه ٢ مـدت تواننـد یمـ شـترها دارد، ازيـ ن آب وانيـ ل ٨ به روز در انسان آه یزمان بمانند غذا و آب بدون روزها توانند یم .دبمانن زنده آب بدون

توانند یم شترها آنند ديتول سال در ريش تريل ٦٠٠ حدود توانند یم یحت و دارند آوهان آه هستند یواناتيح تنها شترها دسـترس در چـه هـر اسـت ممكـن نباشـد آـار در ییغـذا و باشند گرسنه شترها یوقت .ننديبب را شان ینيب یها سوراخ .دبجون و بردارند پتو ای آفش مثل باشد، شان .برنـد یمـ لـذت آنهـا مبـارزه دنیـ د از و انداختـه هم جان به را شترها یعموم و یمل حیتفر عنوان به آشورها از یبعض در

معـروف از یكـ ی یشـتردوان مـسابقه موراآـو شـهر در .بدوند ها اسب سرعت به توانند یم شترها ديبدان نجاستیا جالب .تآنهاس یمل مسابقات نیتر

ست؟يچ در ابروها تيخاص ماننـد ابروهـا .آنـد یمـ یبـاز ما یزندگ در یمهم اريبس نقش دارد، وجود ما چشمان یباال آه یآوتاه و نازك یموها آن شـوند یمـ باعـث آـه هـستند ابروهـا نیا م،يآن یم عرق ای بارد یم باران آه یوقت .آنند یم محافظت چشم از چتر كی

.دنكنن مختل را چشم دید تا ندیايب نیيپا صورت اطراف از و نشوند ها چشم وارد مًايمستق عرق ای باران قطرات آنهـا ورود از و .آنـد یمـ تیهـدا ها چشم یخارج یها گوشه سمت به را عرق ای باران قطرات ما، شكل یآمان یابروها

ینمـ بلكـه م،ينـ يبب یراحتـ بـه بـاران در مـا آـه شـوند یمـ باعث تنها نه ابروها عمل، نیا با .آنند یم یريجلوگ چشم به .بسوزاند را آنها و شود چشم وارد است، نمك یادیز مقدار یحاو آه عرق قطرات گذارند یاحساس چه گرانید ميبفهم آه آنند یم آمك هم و ندیافزا یم ما صورت ییبایز به هم .دارند هم یگرید فیوظا ابروها را وحـشت و تـرس یحتـ و تعجب ،یناراحت ،یخوشحال حس تواند یم ابروها حالت .ميآن سئوال آنها از نكهیا بدون دارند، .اوسـت ینـاراحت ایـ تيعصبان دهنده نشان باشد، خورده گره مه در یفرد یابروها اگر مثًال .بدهد نشان آامًال شخص در

پردازها صورت و شگرهایآرا توجه مورد شهيهم و آنند یم یباز صورت ییبایز در یمهم نقش شهيهم ابروها نیا بر عالوه .دهستن و بــوده

م؟يآن یم ُخرُخر چرا لحظـه چنـد یبـرا فـرد خرخـر، از پـس آه معنا نیا به .است آپنه ای یتنفس وقفه تظاهر نیمهمتر خواب، هنگام خرخرآردن

.شد خواهد نیآفر خطر اريبس آند، دايپ ادامه اگر و شود یم یتنفس وقفه دچار در .اسـت - شناسـند یمـ سـوم لـوزه نام به را آن مردم عموم آه همان -ديآدئوئ ای ها لوزه یبزرگ خرخر، علت نیتر عیشا یها تینوزيس ،ینيب یها شاخك شدن بزرگ و پيپول ،ینيب غهيت انحراف ،ینيب یگگرفت مثل یگرید عوامل آه حال نيع

خـواب و بخـش آرام یداروها و نيستاميه یآنت یداروها مصرف وزن، حد از شيب شیافزا نرم، آام بودن بلند ،یآلرژ مزمن، اگـر خرخـر، .آننـد یم آپنه مستعد را فرد آه باشند یازعوامل توانند یم شوند، یم حلق عضالت شدن شل باعث آه آور گـاه یرفتـار و یتيشخـص راتييـ تغ جـاد یا .باشد داشته خطرناك یعوارض تواند یم اما ست،ين خطرناك ییتنها به خود چه

.شود یم فرد در یحوصلگ یب و یپرخاشگر موجب وجـود ن،يهمچنـ .اسـت همراه نامناسب رشد و وزن آاهش ،یادرار شب ،ییاشتها آم مثل یمیعال با خرخر آودآان، در

باعـث ژنياآـس آمبـود علـت بـه خـواب در قلـب تمیـ ر اخـتالالت شیافـزا .آنـد یمـ خون فشار مستعد را افراد آپنه و خرخر .شود یم خواب هنگام به یناگهان یمرگها

.نآرد خرخر درمان از دیـ با دارنـد، ییبـاال وزن و هستند مبتال فيخف خرخر به آه یافراد .است متفاوت آن یعلتها اساس بر درمان یها روش نيستاميـ ه یآنتـ ازپام،ید مانند ییداروها مصرف از دیبا نيهمچن .دهند آاهش را خود وزن یرو ادهيپ و ییغذا میرژ قیطر .آنند یخوددار دارند، آور خواب اثر آه ییداروها ریسا و ها یغـذاها خـوردن از خـواب از شيپـ نيهمچنـ .دبخوابنـ پهلـو بـه شتريـ ب و آننـد یخـوددار پشت به دنيخواب از دیبا افراد نیا

را آن دیـ با هستند، ینيب غهيت انحراف ای یآلرژ مشكالت دچار اگر دارند، دیشد خرخر آه یگرید مارانيب .آنند زيپره نيسنگ و زريـ ل ،یجراحـ روش سـه بـه را آن تـوان یمـ آـه اسـت یگـر ید مـشكل هـم آـام یبلنـد .آنند درمان یجراح لهيوس به

.آرد درمان ییویراد امواج از استفاده درمـان را آن حيصـح وهيشـ بـه دیـ با آـه است یماريب ینوع واقع، در و یعيطب ريغ یا دهیپد آردن خرخر است، ذآر انیشا .آرد

ست؟يچ خوردن یبستن هنگام در سردرد جادیا علت دارد قـرار آـام یباال درست آه یصبع مرآز آند، برخورد دهان سقف به باشد، سرد یآاف اندازه به آه یخوراآ هر یوقت انیـ جر آـردن ادیـ ز و آـم بـا و دارد نگـه مناسـب حـد در را مغز یدما آه است نیا مرآز نیا یعيطب فهيوظ .كنديم كیتحر را

در توانـد یم مرآز نیا مردم، درصد ٣٠ در بًایتقر یول آند، مقابله دما راتييتغ با )رگها انبساط و انقباض قیطر از( گرم خون طـور بـه اتفـاق نیـ ا .شـود سـر یخون یرگها دیشد یگشادگ باعث و بدهد نشان واآنش حد از شيب یكیتحر نيچن رابرب

.آند یم جادیا )گرنيم مانند( دیشد سردرد هيثان ٤٠ تا ٣٠ و دهد یم شیافزا را سر یها استخوان فشار یا لحظه دیشـا .آنـد ینمـ جـاد یا یسـردرد چيه سرد یهوا در ینبست همان خوردن و افتد یم اتفاق گرم یهوا در فقط دهیپد نیا

.شوند یم كیتحر دتریشد و تر راحت یعصب یسلولها باشد، شتريب دما اختالف چه هر آه است خاطر نیا به علتش

شوند؟ یم تلخ ها یخوراآ مزه آردن مسواك از پس چرا دهیـ پد نیـ ا عامـل .اسـت بوده مقاالت و قاتيتحق زا یاريبس موضوع و شده شناخته سالهاست معروف، ندیناخوشا اثر نیا

شـامپو ینوع است، "سولفات لیلور میسد" معموًال آه ماده نیا .رود یم آار به دندان ريدرخم آه است یا ندهیشو ماده .تاس معمول رنگ ديسف آف جادیا دندان، ريخم در آن فهيوظ تنها و بوده آـار از را زبـان نیريشـ مـزه یهـا رندهيگ و شود یم بيترآ ییچشا غدد یديپيفسفول هیال با ندهیشو یملكولها دهان، در بـسته یجـا بـه ،ییايميوشـ يب لیـ دال بـه امـا رنـد، يگ یم قرار ريتاث تحت بيترت نيهم به زين یتلخ یها رندهيگ .اندازد یم

كیـ مـدت بـه آم دست آه است نیا ندیفرآ نیا جهينت .ندشو یم حساس ترش یغذاها به و هندديم قهيسل رييتغ شدن، .ستين ندیخوشا البته آه شود یم احساس یتلخ صورت به ترش و نیريش مزه )وندهايپ دوام زمان( ساعت

نام شرکتهای بزرگ فعال کامپيوتر• Apple : بـه (ميوه مورد عالقه استيو جابز مؤسس و بنيانگذار شرآت اپل سيب بود و بنابراین اسم شرآتش را نيز اپل

.شتگذا) معنی سيب • : Adobe اسم رودخانه ای آه از پشت منزل مؤسس آن جان وارناك عبور می آند. • Cisco : مخفف شده آلمه سان فرانسيسكو(San Francisco) است آه یكی از بزرگترین شهرهای امریكا است. • Google : ن گوگـل در ریاضــی نــام عــدد بزرگـی اســت آــه تــشكيل شـده اســت از عــدد یــك بـا صــد تــا صــفر جلــوی آ.

مؤسسين سایت و موتور جستجوی گوگل به شـوخی ادعـا مـی آننـد آـه ایـن موتـور جـستجو مـی توانـد ایـن تعـداد .را مورد پردازش قرار دهد) یعنی یك گوگل اطالعات(اطالعات

• Hotmail : هنگـامی آـه مـدیر .این سایت یكی از سرویس دهندگان پست الكترونيكی به وسيله صـفحات وب اسـتمه می خواست نامی بـرای ایـن سـایت انتخـاب آنـد عالقـه منـد بـود تـا نـام انتخـاب شـده اوًال ماننـد سـایر پروژه برنا

بنـابراین نـام . روی وبـی بـودن آن نيـز تأآيـد شـود خـتم شـده و دومـًا بـر mailسرویس دهندگان پـست الكترونيـك بـه Hotmail در آلمه . را انتخاب آردHotmail حروفHtml گـاهی اوقـات اسـم ایـن . قرار گرفته اندبه ترتيب پشت سرهم

.نيز می نویسد HotMailسایت را به صورت • HP : شرآت معظمHP این دو نفـر بـرای اینكـه شـرآت .توسط دو نفر بنام های بيل هيولت و دیو پاآارد تأسيس شد

ند و نتيجه هيولد پاآـارد از خط شد –هيولد پاآارد یا پاآارد هيولت ناميده شود مجبور به استفاده از روش قدیمی شير .آب در آمد

• Intel : نـام آن را . از آنجایيكه این شرآت از بدو تأسيس با تأآيد روی ساخت مدارات مجتمـع ایجـاد شـدINTegrated Electronics یا به طور مختصرINTEL نهادند.

• Lotus : الح مدیتيـشن متعـالی ميچ آاپور مؤسس شرآت آه هندی االصل بـود از حالـت لوتـوس آـه یـك اصـط(T.M.) .می باشد برای نامگذلزی شرآتش استفاده آرد

• Mirosoft : نام شـرآت ابتـدا بـه صـورت Micro-soft نوشـته مـی شـد ولـی بـه مـرور زمـان بـه صـورت فعلـی در آمـد. Microsoft مخففMICROcomputer SOFTware و دليل نامگذاری شرآت به ایـن اسـم نيـز آن اسـت آـه بيـل . است

.گيتس مؤسس شرآت آن را با هدف نوشتن و توسعه نرم افزارهای ميكروآامپيوتر ها تأسيس آرد• Motorola : از آنجایيكــه . شــرآت موتــوروال بــا هــدف درســت آــردن بــی ســيم و رادیــوی خــودرو آــار خــود را آغــاز آــرد

مؤسس ایـن شـرآت یعنـی آقـای . بود Victrolaمشهورترین سازنده بی سيم و رادیو های اتومبيل در آن زمان شرآت پال آالوین نيز اسم شرآتش را موتوروال گذاشت تا عالوه بر داشـتن مـشابهت اسـمی آلمـه موتـور نيـز بـه نـوعی در

.اسم شرآتش وجود داشته باشد• Oracle : مؤسس شرآت اوراآل یعنی لری اليسون و باب اوتس قبل از تأسيس شرآت روی پـروژه ای بـرایCIA آـار

این پروژه آه اوراآل نام داشت بنا بود تا با داشتن مقادیر زیادی اطالعات بتواند تا جواب تمام سـؤال هـای . می آردند ایـن . ) اوراآل در اساطير یونانی الهـه الهـام اسـت . ( پرسيده شده توسط اپراتور را با مراجعه به مخزن اطالعات بدهد

. آن را به همين اسم نامگذاری آردنددو نفر پس از پایان این پروژه شرآتی تأسيس آرده و• Red Hat : مؤسس شرآت آقای مارك اوینگ در دوران جوانی از پدربزرگش آالهی بـا نوارهـای قرمـز و سـفيد دریافـت

زمانی آه اولين نسخه این سيستم عامل آماده شد مارك اوینگ آن را . آرده بود ولی در دوران دانشگاه آن را گم آرد « اولين جمله این راهنمای آاربری . ی آاربری نرم افزار در اختيار دوستان و هم دانشگاهيش قرار دارد همراه با راهنما

.بود» درخواست برای تحویل آاله قرمز گم شده • Sony :Sony از آلمه التينSonus به معنای صدا مشتق شده است. • SUN : ه اسـتانفورد تأسـيس شـد این شرآت معظم توسط چهار تـن از فـارغ التحـصيالن دانـشگا. Sun مخفـف عبـارت

Standford Univercity Network می باشد.

• Xerox : آلمهXer در زبان یونانی به معنای خشك است و این برای تكنولوژی آپی آـردن خـشك در زمـانی آـه اآتـرا .آپی آردن به روشهای فتوشيميایی انجام می گرفت فوق العاده حائز اهميت بود

• Yahoo : این آلمه برای اولين بار در آتاب سفر های گاليور مورد استفاده قرار گرفته و بـه معنـی شخـصی اسـت آـه Yahooجــری یانــگ و دیویــد فيلــو نــام سایتــشان را Yahooمؤســسين ســایت . دارای ظــاهر و رفتــاری زننــده اســت

.هستند Yahooگذاشتند چون فكر می آردند خودشان هم

مایکروسافت !ميليارد دالر در سال 8/7 ميليون دالر در روز و ٢٠ دالر آمریكا درامد داره، یعنی ٢٥٠س در هر ثانيه بيل گيت -١ ثانيـه ای آـه ٤ دالر از دست وی بر زمين بيوفته به خودش این دردسر رو نميده آه بـرش داره، چـون در ١٠٠٠اگر -٢

!برداشتنش طول ميكشه، این پول عایدش شده سـال تمـام بـدهی ١٠ هزار ميليارد دالر بدهی داره و بيـل گيـتس بـه تنهـایی ميتونـه ظـرف ٦٢/٥آمریكا در حدود -٣

!آمریكا را بازپرداخت آنه ! ميليون دالر در جيبش باقی خواهد ماند٥ دالر به همه جمعيت جهان بده و باز هم ١٥او ميتونه نفری -٤ ميليون دالر درامد ساالنه اش ٣٠ی نخوره و همه اگر مایكل جردن یعنی گرانترین ورزشكار آمریكایی هيچ غذا و آب -٥

! سال طول خواهد آشيد تا به ثروتمندی بيل گيتس بشه٢٢٧رو پس انداز آنه، یا به تنهایی درامـدی برابـر ! مين آشور ثروتمند جهان ميشه٣٧اگر بيل گيتس رو به صورت یك آشور تصور آنيم، -٦

! حتی بيشتر از آی بی امسيزدهمين آمپانی عظيم آمریكایی خواهد داشت، بـار ١٤اگر همه ثروت بيل گيتس رو تبدیل به یك دالری آنيم ، ميشه جاده ای از ماه تـا زمـين باهـاش آـشيد آـه -٧

بایـد بـرای جابجـایی ٧٤٧ بوئينـگ ٧١٣ سال طول خواهـد آـشيد و ١٤٠٠ولی ساخت این جاده، ! رفته و برگشته .این پول ها پرواز آنند

سال دیگه هم زنده خواهد بود، ميتونـه ٣٥اگر فرض رو بر این بگيریم آه هنوز . ؟؟ ساله ميشهبيل گيتش امسال -٨ ! ميليون دالر خرج آنه قبل از اینكه به بهشت بره٧٨/٦روزی

اگر آاربران ویندوزهای مایكروسافت بتونن بابت هرباری آه آامپيوترشون هنگ ميكنه، یك دالر از بيل گيتس !!! اما -٩ !! سال ورشكست خواهد شد٣ن، وی تنها در خسارت بگير

گانه اینترنت٧عجایب ١- Google : اگـر در اینترنـت فقـط موتـور آـاوش گوگـل . ها نفر از آاربران اینترنت یك معجزه روزانه است گوگل برای ميليون

محل مربـوط تایـپ آنيـد و ای را، هر چقدر مهجور، در توان هرآلمه می. شد وجود داشت، ارزش آن بيش از پيش آشكار می اگر بگویيم دانش مولـد قـدرت اسـت، گوگـل . شود گزافه ظرف آسری از ثانيه صدها، اگر نگویيم هزاران مرجع ظاهر می بی

.قدرتمند بالمنازع اینترنت است بيـشتر ميليارد سند دسترسی دارند آه ایـن رقـم تابـه حـال بـسيار ٣تا یك سال پيش گردانندگان مدعی بودند به بيش از

هـای سـال فعاليـت ٢٠در حال حاضر ایـن موتـور آـاوش امکـان ظـاهر آـردن تـصاویر گونـاگون و دسترسـی بـه . شده است آافی است موضـوع مـورد نظـر را . شود به تازگی اخبار گوناگون نيز در این سایت عرضه می . های خبری یوزنت را دارد گروه

هـا بـه شـما عرضـه هـا، رادیـو و تلویزیـون ها، خبرگزاری بع مختلف مانند روزنامهبه گوگل بدهيد تا اخبار مربوط به آن را از منا .آند

ببينيـد چنـد نفـر از انتظـار چنـد . شـوند فراموش آردن قابيلت اینترنت از مسائلی است آه بسياری از افراد به آن دچار مـی تـرین آاوشـی آـه در صـورتی آـه انجـام آوچـك نالنـد، ای برای دریافت اطالعاتی آه در اینترنت در پی آن هستند، می ثانيه

بـا تمـام ایـن اوصـاف، گوگـل در ميـان . آـشيد دهد، تا چند سال پيش دست آم چنـدین روز طـول مـی مثال گوگل انجام می .ترین است صدها موتور آاوش رقيب آه در اینترنت سبز شده است، برجسته

ثانيـه ٠/٢٣پيـدا آـردن تـصویری از تـابلوی المپيـا اثـر مونـه . آند چند آزمایش، قدرت و سرعت گوگل را به خوبی روشن می منـابع زیـادی را بـه دسـت داد، از جملـه متنـی آـه در آن خـود اینـشتين E=mc2گشتن برای فرمـول معـروف . طول آشيد

حـدود honorificabilitudinatibusپيدا آردن لغت انگليـسی بـسيار مهجـوری ماننـد . دهد معادله انرژی و ماده را توضيح می .تر از آنی است آه برای تلفظ آن الزم است آشد، یعنی زمانی آه بسيار آوتاه طول می١٨/٠

آننـد، آنند آه موتورهای آاوشی از این دست، بار اطالعاتی بيش از حدی را ایجـاد مـی برخی افراد از این امر شكایت می موتورهای آاوشی مانند گوگل فقـط وجـود آن .قدیر وجود داردبار اطالعاتی بيش از حد به هر ت. پایه است اما این جمله بی

. تـر خواهـد بـود آنيد، دقيـق خواهيد توصيف آنيد، آنچه دریافت می تر آنچه را می هر چقدر دقيق . دهند را به شما نشان می .این آار راه حل مقابله با بار اطالعاتی است، نه به صورت مسئله

٢- YAHOO : آار این سـایت در ژانویـه سـال . انگيز اینترنت بود و همچنان از برخی جهات است عجابیاهو نخستين مورد اهای جری یانگ و دیوید فيلو به دليل گـردآوری یـك پایگـاه توسط دو دانشجوی دوره تكميلی دانشگاه آاليفرنيا به نام ١٩٩٤ه پایـان سـال نرسـيده بـود آـه سـایت بـه امـا هنـوز بـ . برای استفاده شخصی آغاز شده است (LIKNS)ها از پيوندها داده

سال گذشته یاهو حوزه فعاليت خود را به خصوص از طریق ٨در خالل . شناسيم و دوست داریم یاهویی تبدیل شد آه می ميـل، پيـام آنـد، از قبيـل ای یاهو اآنون خـدمات اینترنتـی زیـادی عرضـه مـی . هایی چند بسيار گسترش داده است شرآت

.آلبوم عكس، صفحات شخصی، ذخيره فایل، فروش، تبليغات و غيرهآنی، چت، رسانی . نخـست ایـن اسـت آـه ایـن سـایت دو هـدف متنـاقض جالـب دارد . چگونگی فعاليت یـاهو دو ویژگـی متنـاقض جالـب دارد هـای دیگـر و در تر بـه سـایت فرستادن آاربران با سرعت هرچه تمام : نخست این است آه این سایت دو هدف متضاد دارد هـای بـا آيفيـت های سایت آارآرد اصلی سایت در واقع ارائه نشانی. عين حال جذب هرچه بيشتر آنان برای آار در سایت

آـه بـه امـا چنـان . آننـد هرچقدر آه این آار بهتر انجام شود، آاربران وقت آمتری را در این سایت صرف مـی . به آاربران بود تـوان در ایـن صـورت، مـی . منـد شـوید شـوید از سـایر خـدمات آن نيـز بهـره طور منظم از یاهو استفاده آنيـد، وسوسـه مـی

. رسانی آنی و غيره آن آار آرد ميل، چت، پيام ها با ای ساعت

ویژگی متناقض دیگر یاهو وجهه آن است آه مبتنی بر خاستگاه محقر آن است، در حالی آه اآنون یاهو یك شـرآت بـزرگ اگـر سـایت خـوب دوبـاره مثـل . آنند، این شرآت بزرگ و ثروتمند و چنـد مليتـی اسـت مییاهو را افراد عادی اداره ن . است

.شـود جمع آوری عكس، ارائه توصيه و غيره راه اندازی شود، طولی نخواهـد آـشيد آـه نـسخه یـاهوی آن نيـز ظـاهر مـی افـزار، یـاهو بـه قـدری بـزرگ نـرم مانند فعاليت مایكروسافت در صنعت . توان با یاهو رقابت آرد، اما این آار ساده نيست می

.تواند آن سایت را بخرد یا از گردونه خارج آند است آه میای از آلمات اسـت، وجهـه سـاده آن را طراحی سایت آه بيشتر مانند توده. اگر یاهو با مشكلی روبرو باشد، داخلی است

ه راحتی یافـت و صـفحات واقعـا بـه سـرعت بـاز این آار بسيار مؤثر است چرا آه آنچه در پی آن هستيد، ب . آند تقویت می خر بخواهد آاری آند آه شكل و شمایل آن بهتـر شـود و در ایـن صـورت شود اما شاید روزی فرا رسد آه یك مدیر آله می

در هـر حـال یـاهو را همـه بـه خـاطر . در این صورت افول یاهو آغاز خواهـد شـد . آن را به سایت یك شرآت معتبر تبدیل آند . آن به یاد دارند، یعنی فراهم آوردن دسترسی اسان مردم عادی به انبوه منابع فراینده در اینترنتفعاليت

سـاده تـرین چيـز در دنيـای (/http://promo.net)طـرح گـوتنبرگ بـه نـشانی : (Project Gwten Berg) طـرح گـوتنبرگ -٣هایی را آه حقوق نشر آن به پایان رسيده است، در اختيـار آـسانی یت با گشاده دستی آتاب اما این سا .اینترنت نيست

.دهد آه نياز دارند، قرار میتوان شعر الميا اثر جان آيتز را یافت و این در حالی است آه تقریبـا تمـام آثـار آيپلينـگ نيـز در آن ، مثال می kدر ذیل حرف

از مارتين لوتر آينگ و سخنرانی آغـاز دوره ریاسـت جمهـوری جـان اف ) رویایی دارم من (سخنرانی معروف . شود یافت می .های موجود در این حرف است آندی نيز جزو مدخل

نامه مـارك تـواین اثـر آلبرایـت بيجلـوپين، مقـاالت اثر توماس پين، بلكه زندگی ) حقوق انسان ( ، نه تنها pدر قسمت حرف ایجـاد آننـدگان ایـن سـایت معتقـد هـستند متـون . رسـون و خيلـی چيزهـای دیگـر وجـود دارد والرت پاتر و اشـعار بـانجو پات

الكترونيك طرح گوتنبرگ باید آن قدر راحت قابل استفاده باشد آه آسی دغدغـه چگـونگی اسـتفاده، خوانـدن، جـستجوی هـای ه البته ایـن امـر از جنبـه های این سایت، اتفاقی بودن مجموعه گرداوری شده است آ از ویژگی . آنها را نداشته باشد

.جالب آن است٤- Multimap : آینـد، آـرده پيدایش این سایت آمك بزرگی به بسياری از افرادی آه در پی یـافتن مـورد نظـر خـود بـر مـی

در مـواردی آـه شخـصی . تـر اسـت تـر و دقيـق های آن در مورد آشورهای توسـعه یافتـه تـر جـامع هرچند آه نقشه . استسـرعت . مراجعه آند و نقشه محل را دریافت آنـد www.Multimap.comتواند به سایت آند، می صد را گم می مسير یا مق

اماآن استفاده از نقشه آـشورهای . گشتن در سایت، سهولت این آار و خدمات متنوع سایت وجوه اصلی امتياز آن است .مختلف این سایت را مانند فانوس دریایی جهان اهمتی بسزا داده است

٥- Ebay :این سـایت خـدمتی . ترین شرآت بزرگ در این شبكه است آند، عجيب بی آه در اینترنت حراجی برگزار می ایها نفر سودمند است، خدمتی آه پيش از آغاز اینترنت وجود نداشت و بدون آن هم وجـود آند آه برای ميليون را عرضه می

تواننـد بـرای خریـد ه در آن افرادی از چين، آمریكا، ایتاليا یا هرجای دیگـر مـی بی بازاری جهانی ایجاد آرده است آ ای. ندارد .اشيای آهنه و جدیدی آه شخصی در افریقای جنوبی اعالم آرده است، با هم رقابت آنند

ا توانند با قرار دادن مشخصات آاالهای خود در این سایت در طی مدت آوتـاهی بـازار بزرگـی پيـد ها می ترین شرآت آوچكای بـرای در نتيجه آارنامـه . دهند اند، نمره می مشتریان، فروشندگان را بر اساس ميزان اعتمادی آه به آنها پيدا آرده . آنند

.دهد برد، دست آم آاهش می شود آه امكان آالهبرداری را اگر نگویيم از بين می هر فروشنده ایجاد میاین آار با فراهم آوردن امكان آـسب درآمـد . خود پول به همراه آورد بی برای آن درست شده است آه برای گردانندگان ای

.بی زیاد نبوده است تا به حال درآمد ای. گيرد برای دیگران صورت میآمازون فاصله اشتياق برای خریـدن آتـاب و دسترسـی بـه آن را در بـسياری آـشورها بـسيار آوتـاه : Amazonآمازون -٦

گيـرد، سـفارش آتـاب از سـایت بـسيار آسـان آتاب مورد نظر آه از طریق آـاوش صـورت مـی پس از پيدا آردن. آرده است آمازون هوشمندانه از فناوری برای جذب و حفط مشتریان و ترغيب آنان به خرید بيـشتر . آشد است، چندین ثاینه طول می

آند، یا نظر سـایر خواننـدگان عرفی میاگر از آتابی خوشتان بياید، مثال سه آتاب مشابه دیگر به شما م. آند استفاده می ...خوانند، این آتاب ها را نيز خریدند و گوید آسانی آه این آتاب را می یا می. آند آتاب را به شما عرضه می

. آنـد ای تـازه و متفـاوت تبـدیل مـی آند، بلكه آن را بـه تجربـه به طور خالصه، آمارزون فقط فرایند خریدن آتاب را ساده نمی هایی آـه مراجعـان خـود را بـه خریـد از آمـازون تـشویق آننـد، در صـد انـدآی دگان سایت در ابتكاری جدید به سایت گردانناست آه آن هم در نوع خود از عجایـب اینترنـت (imdb)های اینترت آمازون در حال حاضرصاحب سایت پایگاه داده . دهد می .است

. گيـرد بـه بعـد سـاخته شـده اسـت، در بـر مـی ١٩٨٢ونی را آـه از سـال فيلم و توليـد تلویزیـ ٢٥٠٠٠٠اطالعات آن بيش از هـا و غيـره از دیگـر هـای سـينمایی، نقـل قـول آارگردان، جایزه ٥٠٠٠٠مشخصات بيش از نيم ميليون هنر پيشه زن و مرد،

.های این سایت است بخش٧- Blogger :امـا بالگـر . چهره اینترنت را تغيير داده انـد توانند مدعی شوند شماری وجود دارد آه می های انگشت سایت

بالگر نوعی انتشار ساده اینترنتـی بـا فـشار یـك آليـد رایـج اسـت و از ایـن طریـق، .است سایتی است آه این آار را آرده تـا چنـد سـال پـيش، .تـر شـدن اینترنـت شـده اسـت ها باعث جالـب وجود وبالگ. نسل وبالگ یا بالگ را یاجاد آرده است

هایی بود به روز آردن آنها را طـوالنی ای شخصی حالت یكنواختی داشتند، چرا آه طراحی آنها همراه با دشواری ه سایتبا آمدن بالگر، ایـن امكـان فـراهم شـدآه سـایت پویـا و دائمـا در . در نتيجه بيشتر آنها به حال خود رها شده بودند . آرد می

.گر ساخت مندان اینترنت را جلوه گروهی دیگر از عالقهها، استعداد پيدایش بالگ. حال تغيير ایجاد آردآشد، نياز بـه دانـش تخصـصی انـدآی دارد و بـا ای تازه به سایت، یادداشت شخصی فقط چند ثانيه طول می افزودن نكته

یگـر اوان ویليامز یكی از مؤسسان بالگر معتقد اسـت روزی خواهـد رسـيد آـه د .شود فشار یك آليد در اینترنت منتشر می .این خدمت رایگان نباشد

BUS یا گذر گاه سيستم BUS ایـن خطـوط ارتبـاطی مـسيرهایی . یا گذر گاه سيستم به خطوط ارتباطی ميان اجزای داخلی رایانه گفته مـی شـود

رقـرار هستند سخت افزاری ، که از سيمهای ظریفی ساخته شده اند و ارتباط ميان پردازنده و دیگر اجزاء مانند حافظـه را ب . گذرگاه داده که داده های محاسـباتی را جابجـا مـی کنـد . در یک سيستم وجود دارد گذرگاه اصلی، ٣معموال . می کنند

گذر گاه نشانی که برای نشانی دهی قسمتهای مختلف حافظه از سوی پردازنده بکار می رود تـا داده هـا در مکـان مـورد و گذرگاه کنترل که برای انتقابل سيگنال های کنترلی ماننـد دسـتورهای خوانـدن نظر پزدازنده نوشته یا از آن خوانده شوند همچنين پردازنده از این طریق چک می کند که آیا بقيه اجزا کار خود را بدرسـتی .ونوشتن و غيره از آن استفاده می شود

خواهـد داده ای را از حافظـه برداشـته برای بهتر فهميدن طرز کار گذرگاه فرض کنيد پردازنـده مـی . انجام می دهند یا خير ابتـدا نـشانی مکـانی از حافظـه کـه داده در آن قـرار . وروی آن محاسباتی انجام دهد و نتيجه را دوباره در حافظه ثبت کنـد

دارد را روی گذر گاه نشانی قرار می دهد و سپس از سوی گذرگاه کنترل به حافظه اطالع می دهـد کـه داده مـورد نظـر را سـپس . پردازنده داده را از گذرگاه داده بر می دارد و محاسباتش را روی آن انجـتم مـی دهـد . ذر گاه داده قرار دهد روی گ

نتيجه را روی گذر گاه داده می نویسد و نـشانه ای کـه بایـد نتيجـه را روی گـذر گـاه داده مـی نویـسد و نـشانه ای را بایـد قرار می دهد و از سوی گذرگاه حافظه می فهمانـد کـه داده را از گـذرگاه نتيجه در آن نوشته شود را روی گذر گاه نشانی

به این ترتيب پردازنده مثل مغز که از طریـق . داده برداشته و در نشانی ای که روی گذر گاه نشانی مشخص شده بنویسد .می گوید چه کننداعصاب به اجزای بدن فرمان می دهد ، چه کنند ، از طریق گذرگاه ها به اجزای مختلف رایانه

DSL در ایـن سيـستم امكـان . یك فناوری برای استفاده ازخطوط تلفن موجود به عنوان راهی برای انتقال دیتای رایانه ای است

یكی از مزایای اصـلی ایـن سيـستم نيـاز نداشـتن بـه آابـل . برقراری ارتباطی پر سرعت از طریق خط تلفن فراهم می آید در مقایـسه بـا سـرعت . آه می توان به طور همزمان هم از اینترنت وهم از تلفـن اسـتفاده آـرد چرا . آشی دوباره است

. را پـشتيبانی مـی آنـد Mbps ١٫٥رویایی به نظر می رسد آـه تـا حـداآثر سـرعت DSLاست ٥٦kbpsمودم آه حداآثر اما به علـت قيمـت بـاال و احتيـاج بـه شـرایط . البته فناوری جدیدتری هم ارائه شده آه پهنای باند باالتری را محيا می آند

البته دراین سيستم معموال سرعت دریافت اطالعـات از . محاسبه می شود Mpbs ١٫٥معموال همان DSL .خاص سرعت .ارسال آنها بيشتر است آه این ميزان بستگی مستقيم به فاصله مشترك از سرویس دهنده دارد

نيـز Kbps ٦٤٠و ارسـال ٨Mbpsر باشد حتـی امكـان رسـيدن بـه سـرعت دریافـت مت ١٨٠٠در صورتی آه فاصله آمتر از Kbps ٦٤٠ تـا ٦٤دریافـت و ١٫٥Mbpsمـی تـوان انتظـار KM ٥٫٥اما بطور ميانگين در حداآثر اسـتاندارد یعنـی . وجود دارد

تماسـهای تلفنـی بـا چنـين شاید بپرسيد آه چطور ممكن است فاصله چنين تاثيری داشته باشد و چرا . ارسال را داشت در مراآز تلفنی دستگاههایی بـرای . علت آن در تفاوت سيگنال های صوتی و اطالعات است . مشكلی مواجه نمی شود

یك آانال صوتی بـه . تقویت آانال های صوتی موجود روی خط وجود دارد آه سيگنال اطالعات نمی توانند از آنها عبور آنند . در نظر گرفته می شود آيلو هرتز٤طور پيش فرض

بـه همـين دليـل اسـتفاده همزمـان از . آيلو هرتـز برخوردارنـد ٢٤٧در حالی آه یك جفت سيم مسی از پهنای باند معادل آيلـوی بـاقی مانـده جـدا ٢٤٣ آيلو را از ٤چرا آه با گذاشتن یك فيلتر ساده می توان آن . تلفن و اینترنت ميسر می شود

در ایران نه به واسط خط یا تجهيزات بلكه بـه علـت اسـتفاده هـای شخـصی بـه صـرفه DSLتفاده از هزینه اس. تقویت آرد .نيست

TCP همانطور که می دانيد هر چيزی که در شبکه اینترنت رد و بدل می شود ابتدا باید به صورت صفر و یک در آید تاقابـل اتقـال

و یک ها حتی برای یک ایميل ساده خيلی زیـاد مـی شـود نمـی ولی چون تعداد این صفر . از طریق خطوط ارتباطی شود بنابراین آنرا به بسته های کوچکتر مـی شـکنند و هـر بـسته را جداگانـه مـی . توان از آن را در یک بسته و یکدفعه فرستاد

بتـدا بـسته در نتيجه ممکن است ا . بسته ها لزوما از مسير یکسانی برای رسيدن به مقصد استفاده نمی کنند . قرستند چـه . حال مقصد باید بتواند تشخيص دهد که ترتيب بسته ها از کجا شکسته شده انـد . ١به مقصد برسد و بعد بسته ٣

بسته هایی سالم رسيده اند و چه بسته هایی گم یا خراب شده اند سپس دوباره بسته هـا را ترکيـب کـرده و بـه شـکل ها بخوبی انجام شود آنرا مرحله مرحله کـرده انـد کـه بـه هـر مرحلـه الیـه مـی برای اینکه همه این کار . اوليه در می آورد

سـپس در مقـصد . و وارد خطـوط انتقـال مـی شـوند . و مبدا مـی گذرنـد ۴و ٣ و ٢یعنی ابتدا داده ها از الیه یک و . گویند و ٢بـه ترتيـب پروتکـل هـای ipو tcp .و یک می گذرند تا به شکل اوليه درآیند ٢و ٣و ۴برعکس عمل کرده و از الیه های

بسته هـا را مـی شـکنند و tcp (پروتکل یک زبان محاوره بين نرم افزار های مشابه در دو سر یک ارتباط است. ( هستند ٣ ipآنها طوری بسته بندی می کنند که در مقصد بتواند دوباره آنها را با هم ترکيب کرده و به شکل اوليه درآورد و اما وظيفـه

تحویل بگيرد به مقصد برساند و ایـن کـار را یعنـی مـسير یـابی و پيـدا کـردن مقـصد بوسـيله tcpنست که بسته ها را از ایاز هم جدا شده انـد و هـر "." هر نشانی شبکه چهار فيلد دارد که با . انجام می دهد IP Addressنشانی شبکه یا همان

بـه هـر نـشانی شـبکه . حفظ و اسـتفاده از ایـن اعـداد مـشکل اسـت اما چون . باشد ٢۵۵و ٠فيلد می تواند عددی بين domain (DNS)یکتا اختصاص می دهند و آنها را در یـک پایگـاه داده هـا در سـرور نـام دامنـه یـا ( domain Name )دامنه

Name Server گردانندهر گاه به این سرورها یک نام بدهيم نشانی شبکه آن را به ما بر می . نگهداری می کنند.

Wireless به تکنولوژی ارتباطی اطالق می شود که در آن از امواج رادیویی، مادون قرمز و مـایکروویو ، بـه جـای سـيم و کابـل ، بـرای

از ميـان ایـن دسـتگاه هـا مـی تـوان پيغامگيرهـا، تلفـن هـای همـراه، . انتقال سيگنال بين دو دستگاه اسـتفاده مـی شـود هـا را نـام PDAبکه های کامپيوتری، دستگاه هـای مکـان یـاب، سيـستم هـای مـاهواره ای و کامپيوتر های قابل حمل، ش

.به سرعت در حال پيشرفت است و نقش کليدی را در زندگی ما در سرتاسر دنيا ایفا می کند Wirelessتکنولوژی .برد سـيم یـا کابـل ، در حـال حرکـت را مـی به کاربر امکان استفاده از دستگاههای متفاوت ، بدون نيـاز بـه Wirelessتکنولوژی

شما می توانيد صندوق پست الکترونيکی خود را بررسی کنيد، بـازار بـورس را زیـر نظـر بگيریـد، اجنـاس مـورد نيـاز را . دهدبسياری از زمينه های کاری از جملـه مراقبـت هـای .خریداری کنيد و یا حتی برنامه تلویزیون مورد عالقه خود را تماشا کنيد

بـه شـما کمـک مـی Wirelessتجهيزات . دارند Wirelessی، اجرا قوانين و سرویس های خدماتی احتياج به تجهيزات پزشکاز طرفی مـی توانيـد تمـامی کارهـای خـود را در . کند تا تمام اطالعات را به راحتی برای مشتری خود به نمایش در بياورید

در حـال گـسترش Wirelessتکنولـوژی . طالع همکاران خود برسـانيد حال حرکت به سادگی به روز رسانی کنيد و آن را به ا در مقایسه با شبکه های سـيمی ، .است تا بتواند ضمن کاهش هزینه ها، به شما امکان کار در هنگام حرکت را نيز بدهد

اطالعـات از بـرای انتقـال Wirelessشما می توانيد از شـبکه هـای . کمتر می باشد Wirelessهزینه نگهداری شبکه های استفاده کنيد و این در حالی است که برای انجام کار مشابه توسـط شـبکه هـای سـيمی، کـاری ... روی دریاها، کوهها و

.مشکل در پيش خواهيد داشت :می توانند به سه دسته اصلی تقسيم شوند Wirelessسيستم های

بـر خـالف . خط دید مستقيم بـرای برقـراری ارتبـاط الزم دارد از امواج رادیویی استفاده می کند و : ثابت Wirelessسيستم ، این سيستم ها از آنتن های ثابت استفاده مـی کننـد و بـه طـور کلـی Wirelessتلفن های همراه و یا دیگر دستگاههای

ویزیـون می توانند جانشين مناسبی برای شبکه های کابلی باشند و می تواننـد بـرای ارتباطـات پرسـرعت اینترنـت و یـا تل امواج رادیویی وجود دارند که می توانند اطالعات بيشتری را انتقال دهند و در نتيجه از هزینـه هـا . مورد استفاده قرار گيرند

.می کاهنددستگاهی است که معموال خارج از خانه، دفتر کار و یا در وسایل نقليه مورد استفاده قـرار : قابل حمل Wirelessسيستم ایـن . هـا PDAتلفن های همـراه، نـوت بوکهـا، دسـتگاه هـای پيغـام گيـر و : نه های این سيستم عبارتند از نمو. می گيرند

.سيتم از مایکروویو و امواج رادیویی جهت انتقال اطالعات استفاده می کندایـن . بـرد این سيستم از امواج مادون قرمز جهـت انتقـال سـيگنالهایی محـدود بهـره مـی : مادون قرمز Wirelessسيستم

سيستم معموال در دستگاه های کنترل از راه دور، تشخيص دهنده های حرکت، و دسـتگاه هـای بـی سـيم کامپيوترهـای با پيشرفت حاصل در سالهای اخير، این سيستم ها امکان اتـصال کـامپيوتر هـای نـوت بـوک و .شخصی استفاده می شود

، Wirelessراحتـی مـی توانيـد توسـط ایـن نـوع از سيـستم هـای کامپيوتر های معمول به هم را نيز می دهند و شما بـه .شبکه های داخلی راه اندازی کنيد

کمـک مـی کننـد تـا ٣Gسيستم هـای .نامگذاری شده است Wireless، نسل آینده شبکه های ٣Gنسل سوم شبکه ها ، ٢٠٠٤سـال ٣Gی کـاربردی شـدن بـرا IDCپـيش بينـی . صدا و تصویر و داده را با کيفيت مناسب و به سرعت انتقال دهيم

از .در آمریکـا وجـود خواهنـد داشـت (m-commerce) mobile commerce ميليون کاربر ٢٩می باشد و تا آن موقع در حدود . بيليون دالر خواهد رسيد٨٣در سال ؟؟؟؟ به رقمی بالغ بر Wirelessمعتقد است که بازار کلی تجهيزات IBMطرفی

بيت و بایت. ون از کامپيوتر حتی به مدت پنج دقيقه استفاده کرده باشيد بيت و بایت بـرای شـما کلمـاتی غریـب نخواهنـد بـود اگر تاکن

در زمـان مـشاهده ليـست فایـل . با بایت اندازه گيری می گردد ... ظرفيت حافظه اصلی، هارد دیسک ، فالپی دیسک ها و در زمـان تهيـه یـک . ل نيـز توسـط بایـت مـشخص مـی گـردد ها توسط برنامه های نمایش دهنده فایل ها ، ظرفيت یک فایـ

مگابایـت و هـارد ٢٥٦ بيتـی پنتيـوم ، حافظـه بـا ظرفيـت ٣٢این کامپيوتر دارای یک پردازنـده : " کامپيوتر با عباراتی مشابه داخته تـا در این بخش به بررسی مفهومی هر یک از موارد پر . ، برخورد داشته اید " گيگابایت است ١٠٫٢دیسک با ظرفيت

.از این رهگذر شناخت مناسبی نسبت به آنها بوجود آیدیـک رقـم محلـی بـرای ذخيـره نمـودن .اسـت " ارقـام " ساده ترین روش شناخت بيت ها مقایسه آنها با : اعداد دهدهی

شـامل ١٠٠٦١٨ عـدد " مـثال . ارقام با یکدیگر ترکيب و اعداد بـزرگ را بوجـود مـی آورنـد . مقادیر عددی بين صفر تا نه است و ) رتبـه یکـان ( در اولـين جایگـاه ٨رقـم " مثال. در عدد فوق هر رقم دارای جایگاه اختصاصی خود است . شش رقم است

نحـوه محاسـبه عـدد فـوق . قـرار دارنـد ) رتبـه صـدگان ( در سـومين جایگـاه ٦و رقم ) رتبه دهگان ( در دومين جایگاه ١رقم :بصورت زیر است

( 1 * 100000) + ( 0 * 10000) + ( 0 * 1000) + ( 6 * 100 ) + ( 1 * 10) + ( 8 * 1 ) = 100618 .روش دیگر برای محاسبه عدد فوق استفاده از توان های متفاوت ده است

( 1 * 10^5) + ( 0 * 10^4 ) + ( 0 * 10^3) + ( 6 * 10^2) + ( 1 * 10^1) + ( 8 * 10^0) = 100618 در سيستم عدد نویسی فـوق از ده رقـم بـرای توليـد اعـداد اسـتفاده مـی . وزانه استفاده می کنيم ما از اعداد دهدهی ر

بـرای . مبنای هشت، شانزده و دو نيز وجـود دارد : سيستم های عدد نویسی بر اساس مبنا های متفاوت دیگر نظير . گردد .د دارددالیل قانع کننده ای وجو" استفاده از سيستم های متفاوت عدد نویسی قطعا

سيـستم فـوق را سيـستم عـدد نویـسی بـاینری . در کامپيوتر از سيستم عدد نویسی مبنای دو استفاده می شود : بيت علت استفاده از مبنای دو در کامپيوتر سهولت در پياده سازی آنها توسط تکنولوژی هـای موجـود الکترونيـک . نيز می گویند

قيمـت سـاخت آنهـا شـاید مقـرون " مبنـای ده اسـتفاده نماینـد ولـی قطعـا می توان کامپيوترهائی را ساخت که از . است در .مقرون بصرفه تر از سایر مبناهـای عـدد نویـسی اسـت " بصرفه نبوده و استفاده از مبنای دو از بعد پياده سازی مطمئنا

در . اقتبـاس شـده اسـت Binary digITاز کلمات " بيت " کلمه . استفاده می گردد) صفر و یک ( مبنای دو از ارقام باینری سيستم عدد نویسی مبنای ده از ده رقم و در سيستم عدد نویسی مبنای دو از دو رقم بمنظور توليد اعداد استفاده مـی

از چـه روشـی اسـتفاده مـی ١٠١١برای محاسبه عدد . شامل ارقام صفر و یک است " بنابراین یک عدد باینری صرفا .گردد در مبنـای ده ١٠٠٦١٨ق در مبنای دو از همان روشی استفاده می گردد که در محاسبه عـدد گردد؟ برای محاسبه عدد فو

.استفاده شد با این تفاوت که از توان های متفاوت عدد دو استفاده خواهد شد( 1 * 2^3 ) + ( 0 * 2^2) + ( 1 * 2^1) + ( 1 * 2^0)

بنـابراین بـسادگی مـی تـوان یـک عـدد . در بر خواهد داشـت در مبنای دو هر بيت توان های متفاوت دو را بصورت تصاعدی بـوده کـه 8 + ١ شـامل ١٠٠١عـدد " مـثال ... ) . و ٢٥٦ و ١٢٨ و ٦٤ و ٣٢ و ١٦ و ٨ و ٤ و ٢ و ١. ( باینری را شـمارش نمـود

. را نشان خواهد داد٩عدد لحـاظ مقـداردهی دارای محـدودیت هـستند و از . ( شامل یکی از ارقام صفر و یا یک باشـد " هر بيت می تواند صرفا : بایت

چـرا هـشت . از ترکيب هشت بيت ، یک بایـت بوجـود مـی آیـد ). فقط می توان بکمک آنها دو حالت و یا مفهوم را ارائه داد .را نشان داد ) ٢٥٥صفر تا ( مقدار ٢٥٦بيت در یک بایت است ؟ با استفاده از هشت بيت در یک بایت ، می توان

0 = 00000000 1= 00000001 2 = 00000010 ... 254 = 11111110 255 = 11111111 در مجموعـه کـاراکتر اسـکی . استفاده مـی گـردد (Text )از بایت برای ذخيره سازی کاراکترها در مستندات مبتنی بر متن

(ASCII) سـکی را توسـعه تـا اغلـب کامپيوترهـا جـدول ا . دارای یک کـاراکتر خـاص اسـت ١٢٧هر یک از مقادیر بين صفر تا

بایت بعدی برای موارد خاصی نظير کاراکترهای موجود ١٢٨از . کاراکتر بطور کامل در یک بایت استفاده نمایند ٢٥٦بتوانند از کامپيوترها مستندات متنی را در حافظه و یا دیسک بر اساس کـدهای فـوق . در یک زبان غير انگليسی استفاده می گردد

"Four Seven "در ویندوز بـرای ایجـاد یـک فایـل متنـی بـا محتویـات NotePadاز برنامه " مثال. ندذخيره می نمای) اسکی ( پس از ذخيره نمودن فایل و مشاهده فایـل مـورد نظـر در برنامـه هـای . ذخيره نمائيد Test.txtاستفاده و فایل فوق را با نام

در ) یک بایت برای هر حـرف ) . بایت است ٢٧فوق نمایش دهنده مشخصات فایل ها متوجه خواهيد شد که ظرفيت فایل را ) معادل کـد اسـکی ( صورتيکه معيار مشاهده ما به فایل فوق بر اساس دیدگاه کامپيوتر باشد ، بجای هر حرف یک عدد

.مشاهده خواهيم کردF o u r s e v e n

70 111 117 114 32 115 101 118 101 110 شاهده آن متوجه خواهيد شد که یک نتاظر یک به یک بين کدها و معادل حرفی آنهـا وجـود با مراجعه به جدول اسکی و م

.داردکـه دارای بایـت هـای فراوانـی مـی باشـند از ... برای سنجش ميزان حافظه اصلی ، هـارد دیـسک و ! . بایت های فراوان

).يکا نمونه هائی ازاین پيشوندها می باشندکيلو، مگا ، گ. ( قبل از نام بایت استفاده می گردد "پيشوند" مجموعه ای بنـابراین زمانيکـه شخـصی . اسـت ... معـادل ميليـارد و "معـادل ميليـون ، گيگـا تقریبـا " معادل هزار ، مگا تفریبا " کيلو تقریبا

هـارد : " عنوان می نماید که دارای هارد دیسکی با ظرفيت دو گيگا بایت اسـت ، معنـای سـخن وی اینچنـين خواهـد بـود ".بایت است 2,147,483,648 "دو ميليارد بایت و یا دقيقا" دیسک وی دارای توان ذخيره سازی دو گيگا بایت ، یا تقریبا

امروزه استفاده از رسانه های ذخيره سازی با ظرفيت بـاال بـسيار رایـج بـوده و مـا شـاهد حـضور و اسـتفاده از بانـک هـای .در موارد متعدد هستيم ) رابایت چندین ت( اطالعاتی با طرفيت بسيار باال

مشكالت چشمی آار با آامپيوترآسانی آه زیاد با آـامپيوتر آـار . شوندمجموعه ای از عالئم چشمی و بينایی وجود دارد آه بر اثر آار با آامپيوتر ایجاد می

ها های آار و حتی در خانه در محل رسد با فراگيرتر شدن بكارگيری آامپيوتر به نظر می . می آنند گرفتار این عالئم هستند .تعداد آسانی آه از این مشكل رنج می برند رو به افزایش باشد

همچنـين ممكـن اسـت . خستگی چشم، خـشكی چـشم، سـوزش، اشـك ریـزش و تـاری دیـد : مهمترین عالئم عبارتند از .سبب درد در گردن و شانه ها نيز بشود

این مسأله بـه همـراه . ام آار با آامپيوتر آاهش ميزان پلك زدن است یكی از مهمترین دالیل خشكی و سوزش چشم هنگ خيره شدن به صفحه مانيتور و تمرآز بر روی موضوع آار سبب می شود تـا پلـك هـا مـدت بيـشتری بـاز بماننـد و در نتيجـه

.شوداشك روی سطح چشم سریعتر تبخير میدر . طح چشم شما با اشـك آغـشته شـده و خـشك نـشود شود س این آار سبب می . سعی آنيد به طور ارادی پلك بزنيد

.های اشك مصنوعی استفاده آنيدتوانيد از قطرهصورتی آه مشكل شما شدید باشد میدر ایـن مـوارد هـم بایـد مـانيتور را در ارتفـاع . متر پایين تـر از چـشمان شـما باشـد سانتی ٢٠ تا ١٠مرآز مانيتور باید حدود

keyboardع صندلی را نسبت به ميزآار تنظيم آـرد بـه طـوری آـه سـاعد شـما هنگـام آـار بـا مناسب قرار داد و هم ارتفا .موازی با سطح زمين باشد

هـا را هنگام آار با آامپيوتر سعی آنيـد پـرده . مانيتور خود را طوری قرار دهيد آه نور پنجره یا روشنایی اتاق به آن نتابد : ١

-اگر از چراغ مطالعه بر روی ميز خـود اسـتفاده مـی . وضعيت معمولی آاهش دهيد بكشيد و روشنایی اتاق را نيز به نصف تابش نور به صفحه مانيتور سبب آـاهش آنتراسـت و . آنيد آن را طوری قرار دهيد آه به صفحه مانيتور یا چشم شما نتابد

.بوداین مسأله به خصوص زمانی آه زمينه صفحه تيره باشد شدید تر خواهد . شودخستگی چشم می ١٠ تـا ٥ دقيقه چـشم خـود را از مـانيتور برداشـته و بـه مـدت ١٠ تا ٥سعی آنيد هر . به چشمان خود استراحت دهيد : ٢

دهد پلك بزنيـد همچنين به شما وقت می .شوداین آار سبب استراحت عضالت چشم می. ای دور نگاه آنيدثانيه به نقطه و سطح چشم شما مرطوب شود

ممكن است چشم شـما ) هاخصوصا در مورد تایپيست( متناوبا به یك صفحه نوشته و مانيتور نگاه آنيد اگر مجبورید آه : ٣برای جلوگيری از این مسأله سعی آنيد صـفحه نوشـته شـده را در حـداقل . خسته شود زیرا باید تطابق خود را تغيير دهد

.استفاده آنيد copyholderاز توانيد برای این آار می. سطح با مانيتور قرار دهيدفاصله و هم .متر باشد سانتی ٦٠ تا ٥٠فاصله مانيتور با چشمان شما باید : ٤ميـزان روشـنایی مـانيتور بایـد بـا روشـنایی اتـاق همـاهنگی داشـته . روشنایی و آنتراست مانيتور خود را تنظيم آنيـد : ٥

اگر سـفيدی صـفحه . ه وب با زمينه سفيد نگاه آنيدیك روش برای تنظيم روشنایی مانيتور این است آه به یك صفح . باشددر مقابل، اگر صـفحه آمـی خاآـستری . برای شما مثل یك منبع نور است روشنایی مانيتور زیاد است و باید آن را آم آنيد

. در مجموع روشنایی باید در حدی باشد آه چـشمان شـما احـساس راحتـی آننـد . رسد روشنایی را زیاد آنيد به نظر می .های حروف بيشترین آنتراست را با نوشته خود پيدا آندراست مانيتور باید حداآثر باشد تا لبهآنتهای مخصوص استفاده آنيـد توانيد از عينك های گفته شده باز هم دچار عالئم هستيد می رغم رعایت توصيه اگر علی : ٦

آنـيم زیـرا بيـشتر اوقـات یـا متوسـط اسـتفاده مـی ما به طور معمول آمتـر از دیـد . زیرا گاهی مشكل در دید متوسط است گيـرد آـه مربـوط بـه ای از چشم قرار مـی ولی مانيتور آامپيوتر دقيقا در فاصله. اشياء دور را نگاه می آنيم و یا اشياء نزدیك

اگر شما عينكی هستيد عينـك شـما بـه احتمـال زیـاد بـرای آـار بـا آـامپيوتر مناسـب نيـست زیـرا دیـد . دید متوسط است .برای دریافت عينك مناسب آامپيوتر به چشم پزشك مراجعه آنيد. آندمتوسط را اصالح نمی

قوز آردن هنگـام آـار طـوالنی . هنگام آار با آامپيوتر سعی آنيد گردن خود را راست نگهداشته و شانه را عقب بدهيد : ٧ابل تنظيم است آن را طوری تنظيم آنيد آـه اگر پشتی صندلی شما ق. شودها میبا آامپيوتر سبب دردهای گردن و شانه

همچنين ارتفاع صندلی خود را طوری تنظيم آنيد آه آف پاها روی زمين قرار داشته و زانـوی . آامال به پشت شما بچسبد .باید پایين تر از آرنج و نزدیك دستان شما قرار داشته باشد Mouseو Keyboard . درجه قرار داشته باشد٩٠شما در زاویه

.بدانيم بيشتر شير مورد در دیزیبر یظرف در را داغ ريش از یمقدار :دیريبگ آمك ریز روش از ناخالص، ای است خالص ريش آه دیشو متوجه آه نیا یبرا ريش د،يچسب ريسرش به ريش اگر .دیبردار ريش یرو از را آن گرفت، ريسرش یوقت .ببندد ريسرش و شود سرد تا دیبگذار و

تـا ٢٠ حتمًا را زهیپاستور ريغ یرهايش .تاس شده مخلوط آب با شد جدا ريسرش از یراحت به ريش اگر یلو .است خالص .ديبجوشان قهيدق ٣٠ لحـاظ از خـوب ريشـ .دستنيـ ن سـالم و یعيطب شور، ای و ترش یرهايش است، یخاص ینیريش و طعم یدارا یعيطب ريش

.تاس زرد به لیما ديسف رنگ، قاشـق هـشتم كیـ انـدازه به و دیبگذار سرد آب داخل را ريش ظرف گرفت، خود به یسوختگ یوب و سوخت شما ريش اگر .ديآن اضافه آن به نمك یخور یچا .ديآن استفاده مخصوص یها رجوشيش از ديتوان یم نرود سر شما ريش نكهیا یبرا -١ نیـ ا .ديـ آن چـرب آره ای روغن یآم با )را آن یباال یها قسمت البته( ظرف دور تا دور د،یندار ارياخت در یظرف نيچن اگر -٢ .دشو یم ريش رفتن سر از مانع آار آـار نیـ ا دیندازيب ريش ظرف داخل بعد و دیيبشو ییظرفشو عیما و آب با زيتم را گردو اندازه به یآوچك سنگ ديتوان یم -٣

.دشو یم ريش رفتن سر از مانع .تاس آم اريبس آن رفتن سر احتمال بجوشد، میمال رارتح با و یآرام به ريش و باشد آم اجاق شعله اگر -٤ ديـ توان یمـ هـم ريسرشـ گرفتن یبرا روش نیا از .آند یم یريجلوگ ريش رفتن سر از زين مشبك ای یتور یها پوش در -٥

.ديآن استفاده ؟آرد دست به یآس چه را ازدواج حلقه نياول میقـد یلـ يخ یهـا زمـان بـه مربوط رسم نیا .است رسوم نیتر ینجها و نیتر یمیقد از یكی ازدواج حلقه آردن دست به

"حلقـه " شـكل بـه ازدواج مراسـم در یانگـشتر از اسـتفاده امـا د؛یـ بگو را آن درست زمان تواند ینم یآس واقع در .است حلقـه خ،یتـار در آه یمردم نياول .رفت یم شمار به یانسان یزندگ آمال دیمؤ فرد، دو وصلت با آن ارتباط و آمال عالمت حلقـه، اسـت انیمـصر یریتـصو یهـا نوشـته آـه فيـ روگليه یهـا نوشـته در ایـ گو .انـد بوده انیمصر بردند آار به را ازدواج از پـس و اسـت بـوده یابـد و داریـ پا ییزناشو رمز ینوع به آردن، نيزوج انگشت به ازدواج حلقه یعنی .بود تیابد عالمت خـود ازدواج مراسم در حلقه و انگشتر استفاده و آردن دست به شروع یالديم ٩٠٠ سال حدود در زين انيحيمس ان،یمصر قـات يتحق اندازند؟ یم چپ دست چهارم انگشت در ازدواج حلقه چرا آه دیايب شيپ سؤال نیا یاريبس یبرا دیشا .دنمودن یمـ وارد قلب به مًايمستق و گذرد یم انگشت نیا از یمخصوص رگ آه داشتند دهيعق میقد انيونانی آه است داده نشان یمـ قـرار اسـتفاده مـورد خـود دسـت انگـشتان ریسـا از آمتـر را انگشت نیا چون آه معتقدند نیا بر زين ها یبرخ و گردد دسـت انگـشتان ریسـا از تـر مناسـب ینتیز لهيوس كی آردن دست به یبرا یآل طور به و رديگ یم قرار درآن حلقه ميده .تاس

!راستمدايس حشره عنکبوت، حـشره نیـ ا تيـ اهم به م،یآر قرآن سوره بودن یاله و یوح به توجه با و شده ینامگذار عنكبوت نام به یا سوره قرآن در بـه دیـ نبا انـسان آـه ميابیـ یمـ در م،يدهـ یمـ قـرار مطالعـه مـورد را حـشره نیـ ا زياسرارآم وجود یوقت .برد یپ توان یم

و بیـ عجا از یعـالم ،یمخلـوق هـر نشیآفـر جهان در رایز بگذرد، یسادگ به یاله اتیآ از و بنگرد حقارت دهید به موجودات .دارد همراه به هايشگفت

قـت يحق نیـ ا بـه را انـسان وانات،يح گرید و ها عنكبوت یزندگ در تفحص و غور "٢ آیه نساء سوره " )فايَضِع اِالنساُن ُخِلَق" ".باشد یم فيضع یموجود انسان آه آند یم معترف عنكبـوت گـوش به را مختلف اصوات رنده،يگ یدستگاهها مثل است، حشرات شكار لهيوس نكهیا بر عالوه وتعنكب آارتونك

.دآن یم یمخف را خود خطر، شدن كینزد هنگام عنكبوت آه است اصوات نيهم آمك با و .رساند یم آـه بافنـد یمـ یا شـبكه ماداگاسـكار یعنكبوتها از ینوع .است آور شگفت اريبس عنكبوتها از یبعض یشكار یسالحها پارچـه بافنـدو یمـ پارچـه آن بـا انيبوم آه است محكم یحد به تند یم او آه "یآار" افيال و است مربع متر كی آن سطح .تاس یشمیابر پارچه از سبكتر و محكمتر شود یم بافته نیزر افيال نیا از آه یهائ درخـت جوانـه از را او توانـد ینمـ یآـس آـه یطـور .دمانـ یمـ درخت شاخه یرو روز تمام یجنوب یقایآفر عنكبوت ینوع یمـ خـود یپاهـا نيبـ ما یا شبكه یچسبناآ افيال با رفتند خواب به دشمنانش نكهیا از پس هنگام شب .دهد صيتشخ آـه یقـسم بـه آنـد یمـ دور گریكـد ی از را پاهـا شـود كیـ نزد یا پـشه ای پروانه اگر .است یپست تمبر كی اندازه به آه تند

یمـ آنـرا عنكبـوت و افتـد یمـ دام در حشره .رديگ یم حشره راه سر بر آنرا و شود یم اش هياول سطح برابر ٦ آن سطح .دبلع

محكـم یمحل به چسبناك ماده با را آن سر كی دهد، یم رونيب خود غده از تار كی فقط شبكه یجا به ییاياسترال عنكبوت محـض بـه .چرخانـد یمـ هـوا در آنـرا و ندينش یم نيآم در و دارد یم نگاه خود یپاها از یكی با را آن گرید سر و آند یم یمـ آن بـه بخـورد هـم مگـس بال به تار اگر آند، یم پرتاب او یبسو را تار سر كی نديب یم خود كینزد را یا حشره نكهیا

.تاسيمه عنكبوت خوراك و چسبد مراآـز در را خـود شينـ آـرده حملـه آن بـه آنند یم دايپ یشكار جا هر زنبورها نیا .هستند عنكبوتها دشمنان زرد زنبوران انـد آنـده منظور نیا یبرا آه یسوراخ در را خود شكار آنگاه و آنند یم فلج را عنكبوت یفكها و پاها و برده فرو او یعصب سـت مترا یسـانت ٩ طولش آه هم حاره منطقه معروف عنكبوت یحت .دباش نوزدانشان یبرا یا رهيذخ تا ندینما یم دفن شـدن شـكفته از بعـد تخمها نیا و آنند یم یزیر تخم عنكبوتها بدن در زنبورها از یا پاره .تسين امان در زرد زنبور شين از .دبپردازن عنكبوت شكار به خود مادر و پدر مانند بعد و برسند بلوغ و رشد حد به تا ندینما یم هیتغذ خود زبانيم جسد از

انـواع از یبعض .برند یم آار به یا لهيح و دهيشیاند یا چاره آدام هر زنبوران یناگهان مالتح برابر در دفاع یبرا عنكبوتها خـود یبـرا ایـ شـود یمـ پنهـان بافتـه آـه یا شـبكه یانتهـا در برگ ریز رديگ یجا خود ارت وسط در نكهیا یجا به عنكبوت شـده هيـ ته تـار چنـد از زنگهـا نیا بافند، یم "خطر یزنگها" خود ارت یكینزد در گرید یبعض .دآن یم هيته یگرید گاهيمخف

یمـ آگـاه خطـر از را عنكبـوت تارهـا، ارتعـاش .آـرد خواهنـد برخورد آنها با نًايقی آنند عبور اطراف آن از زنبورها اگر آه است .دشو یم پنهان یسوراخ در و سازد پروانـه ماننـد و آننـد یمـ دیشـد نوسـان هبـ شـروع شـنود یم را زنبور یصدا نكهیا محض به عنكبوتها انواع از گرید یبعض .دآن دايپ را آنها تواند ینم زنبور جهينت در ندیآ ینم چشم به زين آنها ستين تیرؤ قابل حرآت حال در آه مايهواپ

را آن شهيـ هم آـه تنـد یم چيمارپ صورت به یميضخ نسبتًا و رنگ ديسف ی رشته خود، دام وسط در سیمور نوع عنكبوت در را آنهـا دام، یتارهـا ریسـا افتادنـد؛ دام در رهيـ غ و پـشه و مگس مثل یآوچك حشرات اگر .ددار یم نگاه دهيتاب حال به یرويـ ن و افتـاد آن در ملـخ مثـل یبزرگـ شـكار اگـر یولـ آنـد، یمـ دايـ پ دست خود طعمه به عنكبوت و رنديگ یم فرو خود دهيـ تن دام وسـط در چيمـارپ صـورت به آه یميضخ و رنگ ديسف رشته نبود، موثر تله در آن نگاهداشتن یبرا متعدد یتارها بـه عنكبـوت آنگـاه و سـازد یمـ عـاجز را یو و رديگ یم فرا را ملخ جثه گرداگرد ینيآهن و محكم آابل چون و شود یم باز

هبـ یبـرا آن از جـانور آـه اسـت یا رهيذخ یقوا چون یانيم رنگ ديسف رشته واقع در .آند یم دايپ دست خود ذیلذ شكار .دنینما یم استفاده تریقو و بزرگتر حشرات دنيآش دام فـضائل و اسـت معـاش عقـل و یمـادر عاطفـه جملـه آن از و است یعال اريبس و ممتاز و یاخالق صفات یدارا وانيح نیا

مقـصود بـه دنيرس راه در اش یفداآار و سماجت مخصوصًا و ندارد رينظ بشر افراد انيم در یحت آه است یبحد شیمعنو .تگذاش نام زيانگ شگفت قهرمان ینوع را آن دیبا ناچار آه ستیا اندازه به

یزجـاج عنكبـوت دیشـا آنهـا نیهوشـتر بـا و نیمهمتر یول هستند گوناگون خيلی آنند یم یزندگ آب در آه ییعنكبوتها در آنـد یمـ عتریرسـ و آسـانتر آب در را او حرآـات و اسـت الزم تنفـسش یبـرا آـه بلـور حبـاب ساختن بر عالوه آه باشد یشـكوه با قصر ساختن به شروع نكند احساس مختلف یها یماه و حشرات ای آب انیجر طرف از یمزاحمت آه یموقع یدارا و درخـشان و متبلـور و فـشرده و متـراآم یهـوا از مملـو بلـورش حبـاب ماننـد زيـ ن او قـصر نكـه یا بیـ عجا از .آند یم

بنـا یكیتار در را آن جانور منتها دارد قرار آن در مانشیزا محل و یغذاخور قاطا و خواب اطاق آه است جداگانه یقسمتها .تاس خزه و زیر یعلفها او یغذا .بماند مصون دشمنان شر از تا آند یم خـود یتارهـا وسـط در آننـد یمـ یزنـدگ گـرم منـاطق در آـه عنكبوتهـا نوع نیا .است جالبتر همه از نقاش عنكبوت لهيح

.نندينـش یم آن انتظار به و طعمه نيآم در تار از یا گوشه در خود و !است هيشب خودشان به امًالآ آه بافند یم ینقش را خـود عنكبـوت ببرند یپ خود اشتباه به كهيهنگام تا و برند یم حمله نقش آن یسو به و خورنديم گول زنبورها از یا پاره .است داده نجات

!تحشرا روش به یكتاتورید

ديـ نكن فكـر اما برند، یم آار به خود تیحما ادامه یبرا مستبد یدولتها آه است ییروشها نهایا زندان، و شكنجه آشتار، روشـها نیـ ا بـه انسان از قبل مدتها حشرات از یبعض دهديم نشان قاتيتحق شود، یم مربوط انسانها به تنها روشها نیا !اند آورده رو

آـس چيهـ و دیآ یم حساب به زنبورها تمام فرمانده ملكه آندو هر در .تاس حشرات نوع نیا از بارز نمونه كی عسل زنبور آـه نیـ ا وجـود بـا .دارد را یتخمگـذار و مثـل ديـ تول اجـازه آـه اسـت ملكـه تنهـا و آنـد یچيسرپ او دستورات از ندارد اجازه

یحتـ آنهـا .آننـد یمـ نظـر صـرف ملكـه نفـع بـه آـار نیـ ا از واقع در آنها یول دارند، یتخمگذار ییتوانا هم آارگر یزنبورها اسـت ممكـن یا جامعـه هـر مثل هم زنبورها اجتماع در اما ندازند،يب خطر به ملكه جان حفظ خاطر به را خود جان حاضرند نـه آـار نیـ ا .آنند یگذار تخم به شروع یآم تعداد است ممكن آارگر یزنبورها انيم در .آنند یچيسرپ نيقوان از یا عده عـده ليـ دل نيهمـ بـه .ستين ندیخوشا چندان هم گرید آارگر یزنبورها یبرا یحت بلكه ،شود یم متما ملكه ضرر به تنها ییتخمهـا یحتـ آنها .شوند یم آنها یتخمگذار از مانع زنبورها نیا ییشناسا با و آنند یم عمل سيپل مثل زنبورها از یا

واقـع در .دهند یم بروز خود از را رفتارها نیا آه تندسين عسل یزنبورها تنها .برند یم نيب از گذارند یم زنبورها نیا راآه .ددار وجود آنند، یم یزندگ یاجتماع صورت به آه حشرات از یاريبس در دهیپد نیا مشابه

.هـستند رتـر يگ سـخت هـم زنبورهـا از یحتـ آننـد یم یزندگ ییاستوا مناطق در آه ها مورچه انواع از یبعض مثال یبرا یهـا مورچـه تمـام و نـدارد وجود ملكه ها مورچه نیا انيم در .آند ینم تجاوز تا صد از دسته ره در ها مورچه نیا تيجمع مـاده یهـا مورچـه ریسـا اگـر و دارنـد یتخمگـذار اجـازه یآمـ اريبـس تعـداد آنها انيم در اما دارند؛ مثل ديتول ییتوانا ماده

ممكـن آنهـا شينـ .آـرد خواهنـد حمله آنها به گرید یها مورچه بود، خواهد آنها انتظار در یسخت مجازات آنند، یتخمگذار تنهـا باشـد، شـانس خـوش اريبـس اگـر نافرمـان مورچـه مـدت نیـ ا از بعـد و آنـد فلج ساعتها یبرا را نافرمان مورچه است .شـوند یمـ فلـج یمیدا طور به ای و شوند یم آشته ها مورچه نیا از یاريبس .دهديم دست از را خود مثل ديتول ییتوانا آـه آننـد یمـ انتخـاب خـود ها مورچه آه است نیا دارد وجود عسل یزنبورها و ها مورچه نیا نيب آه یاساس تفاوت اام ریسـا باشـد، نداشته را الزم ییتوانا شود یم انتخاب ملكه عنوان به آه یا مورچه اگر و آند فایا را ملكه نقش یآس چه

.دآنن یم او نيجانش را یگرید ماده مورچه و نندآ یم آنار بر را او آودتا هيشب یدراقدام ها مورچه یمـ نيتـضم را خـود نـسل یبقـا آـار نیـ ا با حشرات دهد یم نشان قاتيتحق ست؟يچ حشرات بيعج رفتار نیا ليدل اما یزنبورهـا .شـود منتقـل بعـد نـسل بـه شـكل نیبهتـر بـه نـسل كی یكيژنت یها یژگیو شود یم باعث آنها آار نیا .آنند یتفاوتهـا علـت بـه بعـد نـسل فتـد يب اتفـاق نیـ ا اگر چون آنند؛ ینم تحمل وجه چيه به را آارگر زنبور كی مثل ديتول عسل .بود خواهد گانهيب آامال آنها با یكيژنت ؟شد درست آجا در بار نياول ینيزم بيس پسيچ لهيوسـ بـه ١٨ قـرن واخـر ا در بـار نياولـ آـه شـده سـرخ ینـ يزم بيس نام به داشت یپدر اما .شد متولد كایآمر در پسيچ

بيسـ ،١٩ قـرن لیـ اوا در .بـود بـرده سیپـار از را آن او خـود البتـه شـد؛ یمعرف كایآمر در جفرسون توماس نام به یشخص .دش ها رستوران ییغذا فهرست وارد آه ییجا تا آرد دايپ تيمحبوب جیتدر به شده سرخ ینيزم بيسـ شـام، همراه یشخص وركیوين التیا "یساراتوگا" در "ماه اچهیدر" رستوران در ١٨٥٣ سال زمستان یشبها از یكی بـه اعتـراض بـا داشت؛ نام "لتيوندرب وسيلیآور" ظاهرًا آه شخص نیا غذا افتیدر از پس .داد سفارش شده سرخ ینيزم سرآشـپز "آرام جورج" .فرستاد پس آشپزخانه به را آنها ستندين ترد چندان و اند نشده سرخ خوب ها ینيزم بيس آه نیا

بـه شـدت بـه دیـ بر آاغـذ ینـازآ به را ها ینيزم بيس تمسخر، یبرا بود شده یعصبان یحساب انتفاد نیا از آه رستوران

دستپخت اما برد؛ لتيوندرب زيم سر است خوردن رقابليغ آه اليخ نیا به را محصول و آرد سرخشان دوباره زده، نمك آنها .دش اختراع پسيچ ،یراحت نيهم به و درآمد آب از شاهكار كی مصرف، یب یغذا كی یجا به آرام

بـاز یرستوران خود یبرا آرام بعد یچند .آرد خود یغذا فهرست وارد را یخوراآ نیا یزود به ماه اچهیدر رستوران صاحب سـاراتوگا پسيـ چ اول رسـتوران ادیـ بـه را اختـراع نیا اسم آرام .رساند شهرت به را شده سرخ نازك ینيزم بيس آه آرد

اتيـ ادب وارد یرسـم طـور بـه پسيـ چ نام بيترت نیا به )است نازك هیال و ورقه یمعن به Chip جمع Chips پسيچ( گذاشت .دآردن آن عرضه به شروع زين گرید یها رستوران یزود به و شد ییغذا خواربـار یهـا مغـازه بـه رسـتوران از را ینـ يزم بيسـ پسيـ چ بـار نياولـ یبرا آه بود ویاوها یاهال از تاپندون اميلیو نیا اما

اش لـه یطو گرفـت، آارش یوقت و آرد شروع محل یها یفروش خواربار به را پسيچ فروش او ١٨٩٥ سال در .برد یفروش قـرن یسـالها نياولـ در آـه شـد ادیـ ز آنقـدر پسيچ مصرف آم آم .آرد لیتبد ايدن ینيزم بيس پسيچ آارخانه نياول به را و هـا مـزه شـكلها، در ینـ يزم بيسـ پسيـ چ امـروزه .آردنـد بنـا آن انبـوه ديـ تول یبـرا بـزرگ، آارخانه و شرآت چند ستميب

هـم بـه زیـ ر یهـا قطعـه از ینـ يزم بيسـ یهـا ورقـه یجا به آنها از یبعض آه شود یم عرضه و ديتول یمختلف یمارآها .دآنن یم استفاده آن وستهيپ

آـرد، ینمـ آـرده سرخ ینيزم بيس هوس پسند، لمشك لتيوندرب وسيآورپل سرد، شب آن در اگر ديآن یم فكر یراست !ماند؟ یم یباق پسيچ انتظار در گرید سال چند جهان نبود، یریپذ انتقاد آشپز آرام جورج ای ؟است ارثی دستها کف قیتعر آیا

بـودن عـصبی نـشانه شـود، مـی فـرد شـرمندگی و نـاراحتی باعـث کـه دسـتها کـف کـردن عـرق که افتندیدر دانشمندان .تاس دهيرس ارث به نیوالد از که است جییرا مشکل بلکه ستين تيشخص کییولـوژ یزيف واقعـا اخـتالل کیـ دسـت کـف بـودن آلـود عـرق که کند می ثابت ايفرنيکال دانشگاه دانشمندان دیجد مطالعه .دشو منتقل گرید نسل به نسلی از ميتواند که است درصـد ٥ و دارد کـی يژنت منـشا آلـود عـرق دسـت کـف سـندرم کـه است رومندیين شواهد انگريب دانشمندان نیا قاتيتحق .هستند مبتال سندرم نیا به تيجمع

نیـ ا درصـد ٦٥ در افتندیدر و کردند بررسی را ها دست کف حد از شيب قیتعر به مبتال ماريب ٤٩ خانوادگی سوابق محققان از مـوردی چيهـ نبودنـد، مبـتال سـندرم نیـ ا بـه کـه افرادی کنترل گروه در ماا .تاس شده مشاهده مجددًا ماریيب نیا افراد

.دنش گزارش شان خانواده در سندرم نیا بازگشت قطـع شـامل و اسـت تهـاجم حداقل با جراحی عمل کی که اند افتهی سندرم نیا برای زیيآم تيموفق درمان روش محققان

.تدستهاس حرکتی ريغ عصب کی

:هندیشو مواد مورد در یمنیا نكات یآلـ طـور بـه و شـو و شـست امـور ،آنها مانند و آننده ديسف نده،یشو مواد یا آارخانه داتيتول در تنوع به جهتو با امروزه

.تاس شده تر راحت بلكه افته،ی سرعت تنها نه گرید یها طيمح یحت ای و خانه در یزآاريتم دارنـد وجـود زيـ ن ...و نیريشـ جوش و ديسف سرآه ن،یسريگل ترش، مويل آب طعام، نمك مانند یگوناگون یعيطب مواد البته لـذا نبـوده یآـاف مـوارد هيآل یبرا یول هستند، زين ديمف اريبس و گرفته قرار استفاده مورد آردن ديسف و یبر لك یبرا آه

آـه اسـت ینكـات تیـ رعا ازمندين آنها از استفاده آه ميهست یا آارخانه ییايميش محصوالت از استفاده به مجبور ما همه :دشو یم اشاره آنها به لیذ در هـا بچـه دسـترس قابل و شده قفل آن رِبد آه ديآن یدار نگه آمد در را آننده ديسف و آننده یضدعفون نده،یشو مواد -١

آودآـان یبـرا را یاريبـس خطـرات اسـت ممكـن آشـپزخانه، ینـ يزم یهـا نتيآاب در دست نیا از یمواد راردادنق .نباشند .آند جادیا هنگـام بـه اسـت یبـاز مشغول تانيكینزد در شما آودك و ديهست آار مشغول شده، ادی مواد از یكی با تان خانه در اگر -٢

.دیببر همراه به را آودك تلفن، ای بدر زنگ ییجوابگو یبرا یموقت طور به یحت مكان آن ترك .ديبچسبان "ستين یخوردن "جمله و آاال نام یحاو یبرچسب حتمًا شده ادی مواد یقوط یرو بر -٣ .ديآن استفاده دستكش از ندهیشو مواد از استفاده هنگام به -٤ شـما لبـاس یحتـ و چـشم پوسـت، بـه آـه ديباشـ مراقـب د،يآن یم استفاده دهاياس انواع و آننده ديسف مواد از اگر -٥

.نپاشد .دیيبشو نفراوا آب با را چشمتان سرعت به آرد، دايپ تماس شما چشم با آن از یا قطره یحت آه یصورت در -٦ آن در را یا پنجـره حتمـاً د،يـ آن یمـ اسـتفاده فـوق مواد از یبهداشت یها سیسرو یشو و شست یبرا آه یهنگام -٧

.ديآن روشن را آن هواآش، وجود صورت در و آرده باز مكان سـبب ه،ندیشـو مـواد و داغ آب محلـول از یناشـ بخـارات رایـ ز د،يـ نكن اسـتفاده داغ آب از شـو و شـست یبرا ضمن در -٨

.شود یتنفس تيمسموم بـروز سـبب یاطيـ احت یبـ نيهم است ممكن رایز د،یزيبپره گاز شعله یكینزد در اشتعال قابل ییايميش مواد با آار از -٩

.شود تان خانه در یميعظ یسوز آتش و یآـاف یسـطح آـردن پـاك یبـرا ندهیشـو محـصول كیـ اگـر .ديـ نكن مخلـوط گریهمـد با را مختلف ندهیشو مواد هرگز -١٠

.ديآن استفاده را دیجد مواد سپس زدوده، سطح یرو از آامًال را یقبل مواد نمدار دستمال با ابتدا نباشد، آارساز

!ددر با لحظه چند است یتیشكا نیتر عیشا درد .آنند یم تجربه خود یها یماريب یط را آن ها انسان آه است یاحساس نیتر عیشا درد درد .گـردد یمـ حل راه افتنی یبرا وجو جست و پزشك به ماريب مراجعه به منجر ،یماريب كی ندرو در ای مستقل طور به آه دربـاره .دارد خـودش یدرونـ راتييتغ به نسبت و طيمح به نسبت جاندار واآنش قدمت به دارد اتيح قدمت به یا خچهیتار

هـشدار كیـ درد مـوارد از یاريبـس در .رددا وجـود یادیـ ز یهـا هیـ نظر و گرفتـه صورت یفراوان یها بحث درد وجود فلسفه

مـشخص واقـع در .آنـد یمـ آگاه رسان بيآس عامل كی و نامطلوب واآنش كی اختالل، كی وجود به نسبت را فرد آه است یمـ باعـث درد .دارنـد قـرار یفراوانـ خطـرات معـرض در ستند،يـ ن درد احساس به قادر علت، هر به آه یافراد است شده نـشان العمـل عكـس و شـود آگاه نباشند، دید معرض در است ممكن آه رامونيپ یها دهیپد از موقع به زنده، موجود شود .اسـت ديـ مف آن شرفتيـ پ از یريجلـوگ ایـ یمـار يب بهبود روند یبرا آه شود یم یرفتار جادیا موجب درد اوقات یگاه دهد

تيوضـع و دهـد حرآـت را اندام آن ماريب شود یم مانع آه آورد یم دیپد مبتال اندام در را دیشد درد استخوان، یشكستگ .آند بدتر هست آه آنچه از را بيآس تیـ اذ و آزار یبـرا فقـط ایـ گو و ندارنـد یهيتوج چيه ظاهر در آه میخور یم بر ییدردها به آه هستند یموارد همه، نیا با بلكـه آنـد، ینمـ یآمك تنها نه آن شیدايپ یول د،یآ یم دیپد بدن یدرون واآنش كی به پاسخ در درد یگاه .اند آمده دیپد

.شود یم ماريب به حد از شيب اضطراب و استرس ليتحم و اوضاع شدن تر دهيچيپ باعث اعمــال یازا در انــسان آــه اســت یعقــوبت درد آنــد یمــ عنــوان آــه دارد وجــود یا دهيــعق هــا فرهنــگ همــه در ظــاهرًا ریسـا در فشار و لمس ،سرما ،گرما احساس ماننده درد حس است شده مشخص همه نیا با .كنديم تحمل ستشیناشا

.دارد وجود انسان با مشابه اتيخصوص با پستانداران در ژهیو به و موجودات ییبـساوا حس انواع از یكی به مختص ،یطيمح اعصاب یها رشته از كی هر دهد نشان آه ندارد وجود یقاطع ليدل چيه هيفرضـ بـه انـد پرداختـه اعـصاب علـوم بـه آـه ییهـا ستیـ ولوژیزيف ثـر اآ حـال، نیـ ا بـا اسـت، )گرمـا سـرما، تماس، درد،(

یعـصب دسـتگاه آـه اسـت مجـزا احـساس كیـ درد آـه آنـد یمـ انيـ ب هيفرض نیا .دارند اعتقاد درد حس بودن یاختصاص .دارد را خود به مختص

رنـده يگ ریسا خالف بر ها رندهيگ نیا پوست، در .دارند وجود بدن یدرون یاحشا و ها بافت در و پوست در درد یها رندهيگ یاحـشا شـد یمـ تـصور ستميـ ب قـرن آغـاز از پـس هـا مـدت تا .هستند یعصب آزاد انهیپا كی تنها یسطح یحسها یها .ستندين درد احساس به قادر و هستند حساس ريغ آامال بدن یدرون شـد متوجـه داشـت، قرار دید معرض در او قلب و شده نهيس قفسه بيآس دچار آه یپسر مشاهده هنگام یهارو اميلیو یدرونـ یاحـشا آـه آـرد عنـوان "لنانـدر " ١٩٠١ سال در .شود ینم درد جمله از یاحساس چيه بروز باعث قلب لمس آه یاقـشا وارهیـ د آـشش و آنها اتساع یول ستندين حساس سوزاندن و آردن له دن،یبر به نسبت ها روده و معده رينظ بدن .شود یم درد بروز موجب یخال تو صـاف عـضالت انقبـاض آـه آـرد ديتاآ لیرا .است دردناك یتوخال یاقشا اتساع آه داد نشان "هرست" زين ١٩١١ سال در

و طحـال آبـد ريـ نظ ییاعـضا در .آـرد دیيـ تا را هرسـت دهيـ عق ب،يترت نیا به و است یآاف درد جادیا یبرا یخال تو یاقشا دهيآـش التهـاب اسـت درد حـس یدارا آنها آننده احاطه وارهید ای آپسول یول ستندين درد حس یدارا نسج خود ها هيآل

انـد، گرفتـه قـرار ییغشا یها پرده درون آه ییاعضا مورد در شود یم درد بروز به منجر آپسول نیا دنید بيآس ای شدن دچـار ش،آش و التهاب اثر در صفاق و پلور یجدار هیال رينظ ،یجدار یها هیال یول هستند، حس فاقد ییاحشا یها هیال .شوند یم درد

یدرد تيفيآ و شدت آه آند یم انيب ه،يفرض نیا .آردند مطرح را درد یا دروازه آنترل هيفرض ،١٩٦٥ سال در وال و ملزاك .شود یم ميتنظ و آنترل یمتعدد یروانشناخت و كیولوژیزيف یرهايمتغ توسط شود یم احساس افراد توسط آه دچـار ،یعـصب دستگاه از یگرید مناطق و نخاع یخلف شاخ در درد، حس به مربوط یعصب یها اميپ آه است نیا تيواقع .شوند یم لیتعد و رييتغ

دارنـد یمختلفـ انـواع آننـد، یمـ منتقـل یمرآـز یعـصب دسـتگاه به طيمح از را درد حس آه یعصب یبرهايف ای ها رشته مـشخص آـامالً درد نیـ ا محل .آنند یم منتقل را زيت درد است، شتريب آنها در اميپ انتقال سرعت آه تر ميضخ یها رشته مـبهم شود یم منتقل آنها توسط آه یدرد و دارند یآندتر یعصب تیهدا كتریبار یبرهايف .دارد واضح و زيت یتيماه است آنهـا در درد محـل عنـوان رابـه خـاص نقطـه تـوان ینمـ و هـستند مـبهم یتيمـاه آـه شكم یدردها مثال، عنوان به است

.شوند یم منتقل كیبار یبرهايف وسطت آرد مشخص و شیدايـ پ اسـاس ه،یـ نظر نیـ ا .شـود یم تر آند یبرهايف مهار موجب دارند یتر عیسر تیهدا آه یعصب یبرهايف كیتحر .است بوده یپوست مختلف كاتیتحر لهيوس به درد فيتخف یها روش یمعرف از زيـ ن یسـوزن طب یها روش آه است نیا بر اعتقاد .برد نام را پوست راه از عصب كیتحر توان یم ها روش نیا جمله از .دشو یم واقع موثر سميمكان نیا قیطر .جاسفنا و آلم با عمر، انیپا تا آودآی از

بـه اخـتالل نیـ ا بـا كـی ی نـوزاد، ١٠٠٠ هر از آه شود می گفته .است عیشا اريبس نیيجن صینقا از كیی آام و لب شكاف در دهـان سـقف و صـورت هـای اسـتخوان آـه زمـانی و رديگ می شكل نیيجن اول های تههف در اختالل این .آید می دنيا .دیـ آ مـی دیـ پد آـام و لـب شـكاف نخورنـد، جـوش هم آنار در درستی به ها استخوان نیا اگر و هستند گرفتن شكل حال

و درمـانی گفتـار بـه ازيـ ن گـاهی هـم آن از پـس حتـی و رنديبگ قرار جراحی عمل تحت دیبا دارند، آام شكاف آه آودآانی برابـر ٤٠ تـا ٣٠ باشـد، مبـتال آـام شكاف به خواهرش ای برادر آه نوزادی .آنند می دايپ ...و تكلم اصالح برای گرید اقدامات

.رديگ می قرار اختالل نیا به ابتال خطر معرض در آودآان گرید از شيب تـازگی بـه محققـان .دهـد مـی آـاهش نـوزاد در را بلـ و آـام شكاف جادیا خطر بارداری دوران طول در دياس كيفول مصرف احتمـال دارنـد را اخـتالالت نیـ ا خـانوادگی سـابقه آه آسانی در خصوص به كيفول دياس های قرص مصرف اند داده نشان .دهد می آاهش را صینقا نیا با نوزادی تولد

نیـ ا رًايـ اخ .اسـت شـده شـناخته نيجنـ مغـزی بهایيآس و عصبی صینقا از ریيشگيپ در كيفول دياس ريتاث آه سالهاست ريـ اخ مطالعـه امـا شده؛ مطرح هم آند می ریيشگيپ ولوآمی )سميمونگول( داون سندرم جادیا از كيفول دياس آه مساله

.است برداشته پرده هم كيفول دياس خواص از گرید كیی از خانمهـای همـه بـرای طـور نيهمـ و ددارنـ شـدن بـاردار قـصد آه ییخانمها همه برای پزشكان آه است لیدال نیا همه اب

.آنند می زیتجو كيفول دياس قرص كی روزی بارداری، اول ماهه سه در باردار

!ییتماشا اما ،یعلم یا دهیپد سراب،

تـاب و آب از ژهیـ و زيـ انگ اليـ خ یهـا صـحنه همـان آنـد، یمـ خطور ذهن به آه یریتصاو نياول معموال سراب نام دنيشن با همـراه یريگرمـس نخل از دهيپوش یها نيزم و سرسبز مناطق .ميهست آشنا آنها با شيآماب یهمگ آه هستند یآارتون امـا .شـوند یمـ دیـ ناپد و ستيـ ن كبـاره ی داسـتان قهرمان دنيرس محض به یتمام البته آه زالل آب با بایز یا برآه ای ريآبگ آـه رفتیپـذ دیـ با ميآنـ یبررسـ را سراب استادانه و یاتورينيس یها یپرداز اليخ نیا از دور به و تيواقع در ديبخواه آنچه

.ندارد خود یآارتون و یشینما شكل با یتناسب چيه بایتقر یعلم آامًال دهیپد نیا ئيشـ نیـ ا ریـ ز و مكـان آن در آب از یا برآـه ییگـو آـه ابدی یم بازتاب چنان یئيش دهیپد نیا انواع شتريب در یآل طور به

معمـول و ديـ بزن یريگرمـس منـاطق به یسر دیبا د،يهست یعيطب و یواقع سراب كی یستجوج در اگر واقع در .دارد وجود .ديآن مشاهده آسفالته یها جاده سطح ودر ها بزرگراه در را آنها نیتر

نـور انكـسار و شكـست ی دهیـ پد آن تبـع بـه و مختلـف یها طيمح در نور حرآت وهيش در دیبا را دهیپد نیا ی شهیر و اصل بـه و داده جهـت رييـ تغ متفـاوت یهـا غلظـت بـا ییهـا طيمح از عبور در نور یپرتوها ديدان یم آه طور مانه .آرد یبررس در نـور سـرعت رييـ تغ بـه هـم علـت و سـردتر یهـوا بـه گرمتر یهوا از ای و آب به هوا از نور عبور مثل شكنند، یم یعبارت یچگـال در عیسـر اريبـس رييـ تغ و ییجابجا كی شاهد آه دهد یم رخ یزمان قًايدق سراب .گردد یم بر متفاوت یها طيمح اتفـاق نیـ ا .باشـد مجـاورش سطح از گرمتر یادیز نسبتا مقدار به هوا هیال كی آه یزمان یعنی .ميهست جو اتمسفر و هوا

بـه ديخورشـ ميمـستق تابش ریز آه آسفالته جاده كی سطح آه یشكل به دهد، یم یرو تابستان گرم یروزها در معموًال فـاحش یتفـاوت جـاد یا سـبب جـه ينت در و آند یم گرم آامًال دارد، قرار آن یدرباال آه را ییهوا هیال .است شده داغ شدت

بـه آن جهـت متفـاوت سـطوح نیـ ا از نـور عبـور بـا بيترت نیبد .شود یم آن ییباال یها هیال و هیال نیا یهوا یچگال انيم .شود یم جادیا سراب و ابدی یم رييتغ باال سمت

جهـت در خـودرو كیـ مـثالً ئيشـ كیـ از یبازتـاب یپرتوهـا معمول طور به آه ديآن توجه نكته نیا به هيقض شدن بارزتر یابر بـا پرتوهـا نیـ ا از یا گوشـه آـه بـود خواهـد تیـ رو قابـل یزمـان در تنهـا جسم كی و آنند یم حرآت فضا در یمتعدد یها

یسـو به جسم از ميمستق طور به آه دينيب یم را ینور همان نهات شما ،یابر آامال روز كی در آنند برخورد چشم مردمك ميمـستق طـور بـه آـه ییپرتوها آن نجایا در است متفاوت یآم طیشرا یآفتاب یروزها در اما ابد،ی یم بازتاب چشمانشان

وجـود زيـ ن ییپرتوهـا نیـ ا بـر عـالوه امـا .آننـد یم تكرار یقبل تيوضع همان آنند یم حرآت ها چشم یسو به یئيش از تـر سـبك و گرمتـر هیـ ال بـه ییبـاال تـر یچگـال و سردتر هیال از عبور در پرتوها نیا آنند یم حرآت نيزم سمت به آه دارند بـود، ديخواه ئيش از كسانی ریتصو ٢ شاهد شما ند،یفرآ نیا جهينت در تابند یم باز چشمانش طرف به و شكسته ینيپائ .آن سطح در یگرید و جاده یرو یكی

یا چالـه جـاده سطح در آه دیآ یم نظر به نيچن نیبنابرا است، ميمستق ريمس در نور حرآت درك به قادر تنها انسان مغز سـراب عنـوان بـه سـراب نـوع نیـ ا از .اسـت آب نیـ ا داخل در اول ریتصو انعكاس از حاصل دوم ریتصو آه دارد وجود آب از پر .است افق خط ریز در آن یريگ شكل آه چرا شود یم ادی یفرع ای و ینيپائ

دهيپوشـ یانـدازها چشم در سراب نوع نیا .شوند یم ظاهر افق خط یباال در آه هستند یانواع یاصل و باالتر یسرابها .دهد یم یرو سرد اريبس یآبها ای و خی از از بـاالتر یليخ ابسر شود یم باعث نيهم و است گرفته قرار گرمتر نسبتًا هیال ریز هوا از سردتر اريبس هیال كی آه ییجا

.شود ظاهر آن معمول سطح انـدازه از یبازتـاب ئيشـ معمـوالً نـوع نیـ ا در .اسـت سـراب شكل نيهم اثر بر شناورند هوا در آه ییها قیقا ی مشاهده

.گذارد یم شینما به را بزرگتر اريبس و یواقع ريغ یریتصو و شده خارج خود هياول یها

.جو یها هیال با ییآشنا یكـ یالكتر یهـا يژگیو سرانجام و گازها تداخل فشار، راتييتغ ،یچگال اختالف دما، روند یچگونگ حسب بر را نيزم اتمسفر

:اند آرده ميتقس ریز یها هیال به (Troposphere) تروپوسفر -١

هیـ ال گرید با هیال نیا زیتما وجه .است شده ليتشك یآوچكتر یها هیال از خود آه است اتمسفر هیال نیتر نیيپا تروپوسفر ارتبـاط رطوبت با آه یجو یها دهیپد از یاريبس ليدل نيهم به است؛ آن در نيزم جو آب بخار یتمام تجمع اتمسفر، یها

رخ هیـ ال نیا در تنها )برق و رعد و مه برف، باران، ابر، ليقب از( ندیآ یم شمار به هوا تيوضع در آننده نييتع یعامل و دارند .دهند یم

.بـود ميخـواه مواجه دما آاهش با ارتفاع شیافزا با رو نیا از .است نيزم سطح یتابش یانرژ تروپوسفر هیال یحرارت منبع نیـ ا .آنـد یمـ تيـ تبع اسـت حـاآم مختلـف ییايـ جغراف یعرضـها در آـه یمتفـاوت یحرارتـ طیشـرا از تروپوسفر، ضخامت یمـ رييـ تغ قطبهـا در لـومتر يآ ٨ تـا ٧ و معتدل مناطق در لومتريآ ١١ تا ١٠ به استوا در لومتريآ ١٨ تا ١٧ از معموًال ضخامت

.آند (Stratosphere) استراتوسفر -٢ــر استراتوســفر هیــال ــرار تروپوســفر هیــال یرو ب ــومتريآ ٣ در .اســت لــومتريآ ٢٣ حــدود آن متوســط ضــخامت و دارد ق اول ل

.ابدی یم شیاافز ارتفاع با هوا یدما باالتر یقسمتها در اما است ثابت هوا یدما استراتوسفر، یابرهـا نـام بـه یآوهـستان یابرهـا اسـت ممكـن یا ژهیو طیشرا در تنها و شود یم ليتشك ابر ندرت به استراتوسفر در

یسـو از هـوا شـكل یمـوج حرآـات آنها وجود علت آه شوند ظاهر نيزم سطح از یلومتريآ ٢٩ تا ٢١ ارتفاع در یدیمروار یلـومتر يآ ٣٠ تـا ٢٠ ارتفاع در بخصوص آه است هیال نیا در ازن وجود راتوسفراست مهم یهايژگیو گرید از .باشد یم موانع حـداآثر دارد یفـصل رونـد معمـوالً هیال نیا در ازن مقدار .دیآ یم بدست ییايميفتوش مختلف یواآنشها اثر بر نيزم سطح

.شود یم مشاهده زیيپا در آن حداقل و بهار در آن (Mesosphere) مزوسفر -٣ هـر یازا بـه گراديسـانت ٣/٠ آهنـگ بـا ارتفـاع شیافزا با متناسب آن در دما آه دارد قرار مزوسفر هیال ازن گرم هیال یباال در

یمـ گراديسـانت درجه ٨٠ منفی به یلومتريآ ٩٠ تا ٨٠ ارتفاع در آن یفوقان مرز در دما كهیطور به ابدی یم آاهش متر ١٠٠ یمـ تـاب شـب یابرهـا آمدن بوجود باعث آه است هیال نیا در موجود زيچنا آب بخار انجماد نیيپا یدما نیا جهينت و .رسد .شود یم یتلق اتمسفر هیال نیسردتر مزوسفر .شوند یم دهید باال یعرضها در و تابستان در ابرها نیا .شوند

(Ionosphere) ونوسفری -٤

دهیيـ زا آـه اسـت حـاآم یدیشـد یكـ یالكتر بـار ن،يزم اتمسفر یلومتريآ ١٠٠٠ یبیتقر ارتفاع تا مزوسفر یفوقان بخش از وارد اتمـسفر ییباال طبقات به خارج یفضا از آه ديخورش یانرژ پر یپرتوها قتيحق در .است آزاد یالكترونها و ونهای وجود

و شـود یمـ آزاد الكتـرون ون،يزاسـ يونی اثـر بر .شوند یم اتمها و مولكولها ونيزاسيونی ای ونديپ یگسستگ باعث شوند یم .اند دهينام ونوسفری را جو از هیال نیا علت نيهم به د؛یآ یم در ونی صورت به اتم هماند یباق

بـا متفـاوت ونیـ و الكتـرون تـراآم بـا متفاوت یها هیال نیبنابرا ست؛ين كسانی ونسفری ارتفاعات تمام در ونيزاسيونی شدت از عبارتنـد هـا هیـ ال نیـ ا .دارنـد یاريبس تياهم ییویراد ارتباطات در ها هیال نیا .دارد وجود ونسفری در خود مجاور ارتفاعات

.D، E، F یها هیال (Exosphere) اگزوسفر -٥

یكـ یالكتر تیهـدا تيـ قابل همچنان هیال نیا در گازها آه یمعن نیبد .است حاآم زين هیال نیا در ونوسفری در موجود طیشرا .رسد یم هيثان در لومتريآ ٢/١١ به یموارد در و است ادیز اريبس هیال نیا در ذرات سرعت .آنند یم حفظ را خود

از یلـومتر يآ هـزار سـه از شيبـ ارتفاع در را آن یفوقان بخش آه دیآ یم شمار به یهانيآ یفضا به جو گذار هیال اگزوسفر .اند آرده برآورد نيزم سطح

.هوا فشار وزن بـا اسـت برابر آزاد، یایدر سطح در آن مقدار و آند یم وارد نيزم سطح از واحد كی بر هوا آه است ییروين هوا فشار یمـ هكتوپاسـكال ایـ بـار یلـ يم یهواشناسـ و آب در هوا فشار یريگ اندازه واحد .متريسانت ٧٦ ارتفاع به وهيج از یستون آزاد یایـ در سـطح در هوا ستون فشار باشد یم مربع متر یسانت بر نید ١٠٠٠ با برابر هكتوپاسكال ای بار یليم هر باشد؛ .باشد یم مربع متريسانت بر هكتوپاسكال ١٠١٣

ارتفاع برحسب فشار رييتغ اما شود، یم آم زين هوا فشار ارتفاع شیافزا با ابد،ی یم آاهش ارتفاع با هوا تراآم آه آنجا از دودحـ هـوا فـشار ارتفـاع، شیافزا متر ١٠٠ هر یازا به نيزم سطح یمتر ١٥٠٠ ارتفاع تا یآل طور به .ستين منظم چندان فـشار هـم سـطح صورت به فشار هم خطوط از استفاده با را اتمسفر فشار یافق یپراآندگ .شوديم آم هكتوپاسكال ١٢

هـم یهـا نقـشه .آنـد یمـ مربـوط هـم بـه را كـسان ی فشار با نقاط تمام آه است یخط فشار هم خط .دهند یم نشان .شوديم هيته اتمسفر مختلف سطوح یبرا فشار انعكـاس شيآمـاب آـه دهـد يم نـشان را نيانگيـ م ییالگـو فـشار، یپراآنـدگ در مـدت دراز در هـوا یا هلحظـ یحالتهـا تكرار مقابـل در و شـود ینمـ دهیـ د نـادر و زودگـذر یهـا نمـود فشار نيانگيم یها نقشه در است، جو یعموم گردش یرهايتاث

یهـا نقـشه مطالعـه نیبنـابرا .آننـد یمـ جلـوه یجهـان اسيـ مق در چـه و یمحلـ اسيـ مق در چه غالب و عمده یها نمود غالـب و عمـده یهـا نمـود شـناخت یبـرا امـا ستيـ ن آارآمد چندان مدت آوتاه ای یموضع آاربرد در چه اگر فشار نيانگيم

.است مهم هوا یعموم گردش صـورت بـه قطـب تـا اسـتوا از هـوا، یعمـوم گـردش یالنهـار نـصف ستميس از تيتبع به نيزم سطح در فشار عمده مراآز و زنـد یمـ هـم بـه را مـنظم نیـ ا یشمال مكرهين در ایدر و یخشك تيوضع اما .آند یم جلوه یمتناوب یمدار یدهاآمربن .آورد یم در هم از جدا یسلولها صورت به را شده ادی مراآز در فـشار آـم حـاره جنب منطقه در فشار پر استوا، در فشار آم یآمربندها وجود مدت، دراز در هوا یعموم گردش جهينت

.است یقطب منطقه در احتماال و معتدله منطقه

؟آند یم آار چگونه رادار یابیرد یبرا فرودگاهها كيتراف آنترل مرآز .شود ینم دهید چه اگر دارد، وجود ما اطراف تمام در آه است یزيچ رادار امواج اسـتفاده رادار از آنهـا تیهـدا و هـستند وازپـر حـال در آـه آنهـا چـه و دارنـد قرار فرودگاه باند یرو بر آه آنها چه ماهايهواپ از ناسـا .آنـد یمـ اسـتفاده مجـاز ريـ غ سـرعت بـا یخودروها ییشناسا یبرا رادار از سيپل آشورها از یبرخ در .آنند یم

و هـا ماهواره ريمس آردن دنبال یبرا طور نيهم آند، یم استفاده اراتيس گرید و نيزم هآر تيموقع ییشناسا یبرا رادار ییشناسـا یبـرا زيـ ن ینظام مراآز .شود یم استفاده آن از یرزم یمانورها و ایدر در ها یآشت به آمك یبرا و ماهاياپفض

.آنند یم استفاده آن از شانیافزارها جنگ تیهدا ای و دشمن از خـاص ینـوع یحتـ شـما .برنـد یمـ اسـتفاده آن از گردبادها و ییایدر یتندبادها طوفانها، ییشناسا یبرا هواشناسان

بطـور .آننـد یمـ بـاز را درب مقابلـشان، در اشـخاص گرفتن قرار هنگام در آه دينيب یم فروشگاهها یورود مدخل در را رادار .میپرداز یم رادار اسرار به ما مقاالت از بخش نیا در .باشد یم یآاربرد اريبس یا لهيوس رادار آه دينيب یم واضح

:باشد یم ریز هدف سه یراستا در عمومًا رادار از استفاده و اسـت متحـرك شـود یمـ ییشناسـا آـه آنچـه عمـدتاً – مـشخص یا فاصله در جسم كی حضور عدم ای حضور ییناساش

از یبعـض در .باشـد یمـ انـد، شـده مـدفون زين نيزم ریز در مثًال آه اجسام حضور ییشناسا به قادر رادار اما ما،يهواپ مانند .آند یم ییشناسا آه ییمايهواپ نوع مثًال آند، مشخص ابدی یم آه را آنچه تيماه تواند یم رادار یحت موارد

اسـتفاده آن از خودروهـا سرعت آنترل یبرا ها بزرگراه در آن از سيپل آه یهدف همان قًايدق -جسم آن سرعت ییشناسا .آند یم

یبـرا یمجاز یها حفره رادار عنوان به یزيچ از نيزم آره دور بر دوار یها ماهواره و ییفضا یها شاتل – اجسام ییجا جابه .آنند یم استفاده اراتيس گرید و ماه سطح ییايجغراف عوارض یها نقشه ات،يجزئ نقشه هيته

»داپلـر دهیپد« و »پژواك« :شود ادهيپ ديآشنائ آن با روزمره یزندگ در شما آه یا دهیپد دو با تواند یم اتيعمل سه نیا تمام نیـ ا از رادار .دیبرخوردار شیخو ییشنوا حوزه در آنها با شما روزه هر آه چرا باشند، یم فهم ابلق یسادگ به دهیپد دو نیا .برد یم استفاده ییویراد امواج هحوز در دهیپد دو

.میشو آشنا شتريب شیخو یصوت ای یداريشن حوزه در دهیپد نیا با ابتدا دیبگذار دره كیـ در ایـ و چـاه كیـ داخـل بـه شـما اگـر د،یدار برخورد آن با روزه هر شما آه است یا دهیپد پژواك :داپلر دهیپد و پژواك نیبـد پـژواك .ديشـن ديخواه باز را تانیصدا شما واقع در .رسد یم گوشتان به بعد لحظه چند شما یصدا پژواك د،يبزن ادیفر

اردك ماننـد واناتيح از یبرخ یصدا آه میآورد را یبعض واژه ليدل نیا به( شما یصدا امواج از یبعض آه دهد یم رخ جهت سـطح تواند یم سطح نیا آه( سطح كی به برخورد از پس )ندارد یپژواآ چگاهيه وانيح نیا یصدا امواج خاص فرآانس در

.شـنود یمـ آنـرا دوبـاره شـما گوش و گردد یم باز شما سمت به )باشد دره یانتها در موجود آوه هوارید ای چاه یانتها آب، هبازگرداننـد سـطح آن و شـما نيبـ یمكـان فاصـله بـا آشد یم طول آن پژواك دنيشن تا شما ادیفر نيب آه یا یزمان فاصله .دارد ارتباط پژواك برخـورد از پـس و رفتـه چـاه یانتها سمت به چاه هدهان از شما یصدا د،يآش یم ادیفر چاه كی داخل به شما آه یهنگام

زمـان یريـ گ انـدازه بـا د،يبدان قيدق طور به را صدا سرعت شما اگر حالت نیا در .شود یم منعكس چاه یانتها آب سطح با .ديآن حساب را چاه عمق ديتوان یم صدا وبرگشت رفت نیـ ا .ديـ آن یمـ تجربـه را آن )ديباشـ داشـته یدرآ آن از یحت نكهیا بدون( روز هر شما .است معمول اريبس زين داپلر هدیپد آـه خـودرو كیـ مـثالً .باشد حرآت یدارا یصوت امواج آننده منعكس ای و یصوت واجام مولد كی آه دهد یم رخ یزمان دهیپد نیـ ا درك بـه جـا نیـ ا در .دهـد یمـ رخ »یصـوت وارید« شكستن در داپلر هدیپد تشد دیتشد حالت .است زدن بوق حال در آـه ديـ آن فرض )ديآن تجربه را آن اتوبان كی آنار ديآن درك را دهیپد نیا بهتر نكهیا یبرا شما است ممكن( میپرداز یم دهیپد

حـال در خـودرو آـه یزمـان تـا .باشـد حرآت در شما سمت به زدن بوق حال در ساعت بر لومتريآ ١٠٠ سرعت با ییخودرو فرآـانس بـه راجع گذشته شماره در ثابت، فرآانس كی واقع در( دیشنو یم را یصوت نت كی فقط شماست به شدن كینزد

شـود یمـ تر »بم« یعبارت به و آرده رييتغ ناگهان بوق یصدا رسد یم شما آنار به خودرو آه یهنگام اما ،)میآرد صحبت در شـود، یمـ زيـ ن تـر بـم صـدا ناگهـان )بـود زدن بـوق حـال در راننـده همچنـان اگر و( آرد عبور شما از آه یا لحظه از بعد و

فقـط زدن بـوق مـدت تمـام در خـودرو داخل دهرانن نكهیا آما است، ثابت شهيهم بوق یصدا آه ديدان یم شما آه یصورت آنچـه امـا .اسـت حيتوضـ قابـل داپلر هدیپد هليبوس شما توسط شده دهيشن صوت راتييتغ نیا .شنود یم را بوق یواقع نت در لـومتر يآ١٠٠٠ را صـورت سـرعت محاسـباتمان شدن تر ساده یبرا است، ثابت یمقدار »صوت سرعت« :دهد یم رخ آه

در ییخـودرو آـه ديـ آن فـرض )هواسـت رطوبـت و هـوا فـشار دمـا، به وابسته صوت یواقع سرعت( .دیريبگ نظر در ساعت تـا فـشرده را بـوق یشست قهيدق كی مدت به خودرو داخل راننده ).متحرك ريغ بصورت( دارد قرار شما یلومتريآ كی فاصله از هيثان ٦ از بعد آند، یم حرآت شما سمت به ساعت بر لومتريآ١٠٠٠ با برابر یسرعت با صدا نیا برسد، ما گوش به صدا

آـه اسـت یزمـان مـدت واقـع در هيثان ٦ نیا( د؟يشن ديخواه را ییصدا چه شما راننده، توسط بوق یشست شدن فشرده چيهـ بـدون را بـوق یصـدا مـسلماً د؟یشـنو یمـ چـه آن از پـس قـه يدق كیـ مـدت بـه و )برسد شما به صدا آشد یم طول .یرييتغ حرآـت حـال در و خـودرو داخـل راننـده آـه آنچـه از تـر بـم و تـر نیيپـا یبسامد با را ییخودرو سر پشت شخص :داپلر دهیپد .شنود یم تر نیيپا نت با را صدا است حرآت حال در آن سمت به خودرو آه یشخص از راننده .شنود یم

راننـده همـان آنـد، حرآـت شما متس به ساعت بر لومتريآ ١٠٠ معادل یسرعت با دور یا فاصله از خودرو ديآن فرض حال !اسـت جالـب .شـود یمـ دهـد یفـشارم را بـوق یشـست قهيدق كی همان مدت به و بوق یصدا همان با و خودرو همان با

.است داده رخ خودرو حرآت خاطر به هم آن ديشن ديخواه هيثان ٥٤ مدت به فقط را بوق یصدا شما فرآـانس فیتعر آه یآنجائ از و آمده شما سمت به یتر آوتاه زمان در یلو بوده ثابت یصوت موج یاعوجاجها تعداد واقع در

بدسـت F1 فرآـانس و میآـرد ميتقـس هيـ ثان ٦٠ بـر ١ را نوسـانات نیـ ا قـبالً اگر لذا است زمان واحد در موج نوسانات تعداد فرآانس ای بزرگتر عدد نیا .شد دخواه بزرگتر یعدد مطمئنًا آه ميآن ميتقس ٥٤ بر را نوسانات تعداد نیا دیبا حال آمد، یم

بـوق یصـدا هيـ ثان ٦٤ شما حالت نیا در دارد، وجود شما از آه ییخودرو یبرا زين هيتوج نيهم .تر»ریز« یصدا یعنی باالتر .بود خواهد )تر بم یصدا ای( آمتر حالت نیا در حاصله فرآانس آه دیشنو یم را

یصوت وارید شكستن .ميآنـ صـحبت هـم یصـوت واریـ د شكـستن مـورد در ميتوان یم ميهست سرعت و صدا رابط یرو بر بحث حال در ما آه نكیا

بـوق حـال در هـم آن شـما، یسـو بـه سـاعت در لـومتر يآ ١٠٠ معادل یسرعت با بود صحبتش آه ییخودرو آن ديآن فرض عقــب نــه و زده جلــو آن از نــه لــذا دارنــد، را خــودرو ســرعت همــان معــادل یســرعت چــون یصــوت امــواج آنــد، حرآـت زدن، تمـام رسـد، یمـ شما به خودرو آه یا لحظه در اما .ديشن دينخواه را ییصدا شما خودرو حرآت مدت آل در لذا مانند، یم

.باال اريبس فرآانس با و بلند اريبس یصدا .دیشنو یم را آنها شما كجای و شده جمع یصوت امواج از یاريبـس وحـشت موجبـات تواند یم آنند حرآت صوت سرعت اب معادل یسرعت با قادرند آه ییمايهواپ توسط صدا نیا

.بشكند را ها شهيش تواند یم آه است یقدر به صدا نیا قدرت آورده بوجود دارند قرار مايهواپ نیا ريمس ریز در آه یافراد قهـا یقا نیـ ا سـرعت حـدود در یسـرعت آـه آب امـواج تجمـع انيم نیا در یمنته .دهد یم رخ زين قهایقا یبرا یاتفاق نيچن

آنتـرل قیقـا سـرعت توسط موج نیا هیزاو آه آند یم حرآت نيطرف به قیقا جلو از شكل V بصورت متمرآز موج نیا .دارند قابـل داپلـر دهیپد توسط زين دیافزا یم آن بر لحظه هر و آند یم ديتول لحظه هر در قیقا آه یامواج تجمع واقع در .شود یم

.است حيتوض آـه یمحلـ در .ديـ آن اسـتفاده دیـ آ یمـ ریـ ز در آـه یبـصورت داپلـر دهیـ پد و پـژواك از یبـ يترآ از اسـتفاده بـا ديـ توان یم شما

نیـ ا از یبعـض .ديبفرسـت را یاصـوات )جهـت خـالف در ای شما سمت به( حرآت حال در آه ییخودرو سمت به دیا ستادهیا اصـوات لـذا اسـت حرآـت حـال در خودرو آه ییآنجا از )پژواك( .گردند یم باز شما سمت به خودرو با برخورد از پس اصوات حالـت در .شـوند یمـ بـاز هـم از ای و )دیآ یم شما سمت به خودرو آه یحال در( شوند یم فشرده هم به ای شده منعكس .دیآور بدست را خودرو سرعت بازگشته و شده فرستاده موج سهیمقا با ديتوان یم شما صورت دو هر در مخالف حرآت رييـ تغ از اسـتفاده بـا طـور نيهم و برد یپ دور اجسام فاصله به پژواك مفهوم از استفاده با توان یم آه میدید :رادار مفهوم

رادار گونـه نیـ ا ست؟يچ یصوت رادار آه ديفهم توان یم ميمفاه نیا به توجه با .میببر یپ جسم نیا سرعت به داپلر دهیپد آـرد، اسـتفاده زين آزاد طيمح در یصوت رادار از توان یم .است آار حال در شهيهم و دارد آاربرد هايآشت و ها ییایدر ریز در .شود ینم استفاده هوا در رادار گونه نیا زیر اشكال چند بخاطر اما .شتريب یآم ای و لومتريآ ٥/١ حدود در دیشا .… دیمايبپ تواند ینم را یادیز مسافت هوا در صدا بـاال بـا تـوان یمـ البتـه آـه شـود یمـ گرانید آزار موجب آزاد طيمح در صدا از فادهاست لذا بشنود را صدا تواند یم یآس ره

.آرد حل را مشكل نیا »فراصوت« امواج از استفاده و استفاده مورد یصدا فرآانس بردن .است سخت اريبس آن افتیدر آه یطور به باشد یم فيضع اريبس پژواك دهیپد از حاصل شده منعكس یصدا

ارتباطـات بـه آـه )ناسـا ییفـضا یارتبـاط شـبكه از یبخـش ) گلدسـتون ییفضا یمخابرات مجموعه یها آنتن :چپ سمت .آند یم آمك ناسا یا ارهيس انيم یماهايفضاپ ییویراد یمخابرات .است گرفته قرار شونده تیهدا موشك كی دآل نوك یرو بر آه هوا و سطح یوجو جست رادار :راست سمت

.ميآنـ صـحبت رود یمـ بكـار پـرواز حـال در یماهـا يهواپ ییشناسـا یبـرا آـه یرادار یواقعـ ونـه نم كیـ مورد در دیيايب حال مختلـف جهـات در و آسـمان در متـراآم ییویـ راد مـوج دسـته كیـ اش یقـو فرسـتنده آردن روشن با ابتدا در رادار ستميس

رادار ستميـ س رنـده يگ و شـده خـاموش فرسـتنده حـال رد،یپـذ یمـ صـورت هيثان كرويم چند یبرا ارسال نیا .آند یم پخش .ماند یم هستند زين داپلر دهیپد از حاصل اطالعات همراه به آه امواج پژواك افتیدر مترصد حال آنند؛ یم یط فضا در را متر ٣٠٠ هيكروثانيم هر در بًایتقر آنند، یم حرآت نور سرعت معادل یسرعت با ییویراد امواج را مـا يهواپ تيـ موقع ییبـاال اريبـس دقـت بـا توانـد یم باشد، یقو و قيدق اريبس ساعت كی یدارا مذآور رادار ستميس اگر

بـه توان یم یبرگشت یموجها یرو بر داپلر دهیپد ليتحل یبرا گناليس پردازش خاص یروشها از استفاده با آند، مشخص .آرد مشخص را مايهواپ سرعت دقت آـه یهنگـام .فرسـتند یمـ فـضا در را مـشخص فرآانس كی از ییویراد امواج پالس قدرتمند اما آوچك دسته كی رادار آنتن آنـتن همـان .شـوند یمـ تـر گسـسته ایـ تـر فـشرده داپلـر دهیـ پد اثر در و شده منعكس آنند یم برخورد جسم كی به امواج .دارد عهده بر هستند یارسال امواج از آمتر اريبس البته آه را شده منعكس امواج افتیدر فهيوظ مـوج پـالس ارسـال بـه سيپلـ رادار كیـ آـه یهنگـام اسـت، ییهـوا یرادارها از تر دهيچيپ یليخ هيقض ینيزم یرادارها در را یاريبـس یپژواآهـا سـاختمانها و هـا تپه پلها، ها، نرده مانند راهش سر در اريبس اجسام وجود بخاطر پردازد یم ییویراد یخودروهـا رادار ستميـ س لـذا نظر، مورد خودروها جزء به هستند ثابت اجسام نیا تمام آه ییآنجا از اما دارد، یم افتیدر بـه هـم آن اسـت، ییشناسا قابل داپلر دهیپد آنها در آه آند یم انتخاب را ییآنها فقط شده، منعكس امواج انيم از سيپل

بـر فقـط آه چرا ند،دار یتنگ دهانه اريبس رادارها نیا آنتن ضمن در باشد، داشته سرعت اضافه متحرك جسم آه یا اندازه .شوند یم ميتنظ خودرو كی یرو

بزرگراهها در خودروها سرعت نييتع یبرا زريل یتكنولوژ از خودمان آشور جمله از آشورها یبرخ در ها سيپل امروزه البته ایـ ( تمرآـز م ینـور اشـعه از ییویراد امواج یبجا مدل نیا در .شود یم شناخته »داريل« نام به یتكنولوژ .آنند یم استفاده .شود یم استفاده )زريل همان

.باستان عهد در کتابخانه و کتاب تاریخچه هـای کتابخانـه ميالد از پيش سال ٢٧٠٠ حدود در سومریان که آید برمی چنين سومریان باستانی شهرهای های خرابه از

گلـين لوحـه ٣٠٠٠٠ از متجـاوز ای مجموعـه «تلو « کتابخانه که است مشهور بودند، کرده پا بر دولتی و مذهبی ،شخصی .شد شکوفا » اور « طالیی عهد در و گرفت پا ميالد از پيش سال ٣٥٠٠ از سومریان تمدن ،است داشته » شـده شـناخته نگارش نظام ترین کهن .کردند آغاز را شان گذشته داستان سازی باز و جاری تاریخ ثبت سومری مورخان

.است بشریت به آنها بزرگ خدمت و خط این ابداع سبب هب ها سومری اعتبار و است » ميخی خط .نوشـتند می چوب یا عاج نرم، گل چون موادی بر و کردند می استفاده ) ميخ شکل به ( تيزی و فلزی قلم از نوشتن برای ختـه پ گـل قطعـات شـود سخت تا پختند می را نرم گل نوشتن از پس و داشتند وجود شده تربيت کاتبانی منظور این برای آثـار ،تجـاری اطالعـات ثبـت ابـزار هـایی لوحـه چـون .انـد کرده کشف کنون تا که است کتابهایی نخستين ،لوحه صورت به

.بودند ملی و قومی روایات و حکایات و مقدس های افسانه جادویی، عالئم مناسک، ،ها دعا شامل مذهبی مـواد ميـان در و انـد کـرده حفـظ را خـود فلـسفی و سیسيا ،اجتماعی های اندیشه ،ادبيات لوحه این برای که بينيم می

ایلياد از کهنتر سال هزاران ادبی قطعات که دارد وجود هایی لوحه سومری باستانی شهرهای های خرابه از شده حفاری .است بسته نقش آنها در یـا گـل بر که متونی مامیت از ) ٨١ ص ،١٣٧٥ ،موکهرجی( کردند تدوین را انسان شده شناخته ادبيات کهنترین مریان سو حقـوقی و اداری ،بازرگـانی امـر بـه متون این صد در ٩٥ که ميابييم در آمده دست به کنون تا و است نگاشته مناسب مواد .دارند ارتباط «سـرزمين بـر مـيالد از پـيش دوم هزاره آغاز تا چهارم هزاره نيمه از یعنی سال ١٥٠٠ از بيش مدتی برای سومری فرهنگ مختلـف ضـوعات مـو در را متون از بسياری شمار توانستند سومری نویسندگان ،تاریخ این ازای در .داشت سيطره »رافدین

نـسخ در » گيلگمـشن ناکـام دالور « داسـتان مانند رایج های افسانه از برخی .آورند در نگارش به متعدد های نسخه در و ). ٢٦ ص ١٣٧٣ تيویچاس( .است مانده جا به گوناگون های روایت و فراوان های

حقيقـت در ) ٢٧ ص ١٣٧٣ همـان ( کردند می حفظ مدارس یا سلطنتی کاخهای یا معابد در را ها نوشته گل این سومریان .کردنـد ثبـت آینده نسلهای برای آن حفظ یعنی روشن هدف این به را دستاوردها این که بودند کسانی نخستين سومریان

معنـا بـدین .اسـت ارتباط در آن با امروز به تا که دادند اختصاص نقشی کتاب به که ودندب کسانی ن سومریا دیگر عبارت به او روزانـه نيازهـای دیگـر و آموزشـی و قـانونی اهـداف پاسخگوی و دارد پاس را انسان فناوری و فرهنگی دستاوردهای که

). ٢٩ ص ،١٣٧٣ همان( .باشد غيـره و شناسی ستاره و ریاضی دانشهای همه و ميخی خط نوشتن انبابلي .رسيم می بابليان تمدن به سومریان از پس آنهـا هـای نمونـه بهتـرین و مهمتـرین از یکـی و داشـتند وجـود قـصرها و معابـد در هـایی کتابخانـه .آموختند سومریان از را

بابليـان تمـدن از مانـده باقي آثـار مهمتـرین از .بـود باستان عصر های کتابخانه شاخصترین از یکی که بود )بورسيپا( کتابخانه ). ٣٠ ،٣١ ص ،١٣٧٣ همان( .برد نام را »حمورابی قانون « توان می

مـی بـاز دوران آن بـه پيـشه یک منزله به کتابداری که است مشهور .بود بابليان فرمانروایی با همزمان آشوریان پادشاهی شود می گرفته نظر در کتابداری کار مفسر تيننخس ،زیست می ميالد از پيش ٦٦٨ تا ٦٢٦ سال از که بانيپال آشور .گردد را گلـی هـای لوحـه تـا داشـت گـسيل بورسـيپا کتابخانـه به را کاتبانی و کرد سيس تأ بزرگ ای کتابخانه نينوا شهر در وی

). ٤ ص ١٩٨٩ ،یتز( .کنند منتقل نينوا کتابخانه به آنجا در موجود های نوشته و استنساخ کتابخانـه در بـار نخـستين بـرای کتابخانـه تاریخ در .ناميد تمدن تاریخ باستانی پادشاه کتابدار حق به باید را »بانيپال آشور«

نـشانه یـک هـر و شـده مرتـب نـوع یـا ضـوع مـو حـسب بـر منطقـی نظمـی بـا هـا لوحـه .خـوریم مـی بر فهرست به نينوا .بـود منـدرج نيـز فهرسـت در بـود شـده کـاری کنـده آن در سـر بر که حجره یا اتاقک هر محتوا سياهه و داشت شناسایی انـسانی ميراث نگهداری شيوه و شکل و نگارش پيشرفت و رشد از کاملی بيش و کم تصویر نينوا در بانيپال آشور کتابخانه

.گذارد می اختيار در تاریخ آغاز ادوار طی را آشوری و بابلی ،سومری فرهنگ در قـانون بابليـان سـهم و نگـارش و خـط اختـراع بـشر تمدن در سومریان سهم اگر که دارد می اظهار ارتباط همين در »گيتز« حيـات بـه کتابخانـه بانيپـال آشـور مـرگ از پـس .ميرود شمار به شده سازماندهی کتابخانه آیندگان به آشوریان عطيه ،بود

بـه .نـشد بنـا تجدید شهر آن از پس و کرد تخریب را نينوا )کيازاس ميدی( ميالد از پيش ٦١٢سال در اینکه تا داد ادامه خود بودنـد کـرده ترک ميدی سربازان که شکلی همان به را آشوریان کتابخانه باقيمانده توانستند شناسان باستان دليل همين ). ٤٢ ص ١٣٧٣ استيویچ( .کنند کشف و کتـاب شـکل نظـر از مصریان کار اما شد شکوفا آشوریان و بابلی و سومریان های تمدن با همزمان مصریان باستان تمدن نگـارش ابـزار منزلـه بـه ماننـدی مو قلم از .بود »پاپيروس« برگ آن نوشتنی ماده .داشت بسيار تفاوت آنها با نوشتنی مواد

گرفـت مـی انجام )هيروگليف( تصویری خط به آنها نگارش و داشت نام پاپيروس طومار آنها کتاب شکل و شد می استفاده ). ٨٢ ص ١٣٧٥ موکهرجی(

را ژرفـی دیـدگاه متـون از یکـی در مثـال بـرای .پرسـتيدند مـی را آن گویی که داشتند می بزرگ چنان را کتاب دخو مصریان همــه و شــود مــی تبــدیل خــاک بــه او جنــازه و ميــرد مــی انــسان « :خــوانيم مــی یافتــه نگــارش ســخن در ارزش پيرامــون

نگـارش .دهـد مـی انتقال دیگر زبان به زبانی از را او یاد که است کتاب این و کشند می خاک نقاب در چهره او همروزگاران ( » اسـت معبـد یـک در بت یک یا ناپذیر شکست قلعه یک از یا غرب در صومعه یک با شده ساخته خانه یک از تر سودمند ). ٥٣ ص ١٣٧٣

نگهـداری ییشناسـا هـای نشانه دارای فلزی های استوانه یا گلی )خم( گشاد دهان کوزه در معموال پاپيروس طومارهای مـيالد از پيش ٢٨٨٠ سال از قبل که »پرس پاپيروس« نام به عالم کتاب ترین مشهور و مصری کتاب ترین قدیمی .شد می ). ٨٣ص ،١٣٧٥ ،موکهرجی( .شود می نگهداری پاریس ملی کتابخانه در اکنون آمد، در نگارش به خانـه در حتـی و معابد بقایای و گورستانها در بویژه يروسپاپ طومارهای از بسياری ،مصر مناسب بسيار هوای و آب پرتو در

.داشت طومار شکل مصر در پاپيروس ورق به یافته نگارش کتاب .است مانده محفوظ شخصی های نامـه مـرده آمـد مـی فروش معرض به و شد می استنساخ مصر در فراوان تعداد به که هایی نوشته تنها رسد می نظر به انتظـار آنهـا از و شـد مـی مربوط جادو و سحر به که مختلف متون با هایی مجموعه از است بوده ارتعب نامه مرده .بود ها ). ٥٥ ص ،همان ( .نماید تامين گور در را مدفون آسایش که است رفته می

را شـده مـدفون انـسان زندگی از مناظری که بود یافته زینت رنگارنگی نقاشيهای به ها نامه مرده این های نمونه زیباترین .هستند جهان در مصور های نگاشته ترین کهن ها نامه مرده این که شود می گفته اوقات بسياری .داد می نشان گور در را جـایی آوردند می فراهم بازار در فروش برای که هایی نسخه در آنها .شد می نوشته کاهنان سوی از ها نامه مرده این

.بود %٩٥ مصر در کتابها کل به نامه مرده نسبت .بنویسد را وفامت شخص نام آن در تا گذاشتند می خالی کتابخانـه ميـان .دانـست مـصر اسکندریه کتابخانه تاسيس را باستان دوران کتابخانه تاریخی دستاورد بزرگترین بتوان شاید شـاهزادگان کـه ودنـد ب جهـانی ویژگـی با نهادهایی دو هر ،دارد وجود ای مالحضه قابل شباهتهای اسکندریه و نينوا ی ها

لوحـه نينـوا در .خـورد می چشم به آنها کتاب شکل و نوشتنی مواد ميان زیادی اختالفات چند هر نهادند بنياد را آنها حاکم .بود فاصله آنها پایی بر ميان قرن چهار و داشت وجود پاپيروس طومارهای اسکندریه در و گلی های

نيـل رود کنـار در تـا داد دسـتور و یافـت تسلط مصر بر اسکندر که گردد می بر زمانی به اسکندریه کتابخانه تشکيل سابقه در دانـشمندان و عالمـان از بـسياری هنـر، و کتـاب بـه وی فراوان عالقه دليل به ،کنند ایجاد اسکندریه نام به بزرگ شهری در زمـان آن کتابخانـه رینبزرگتـ تـا داد دسـتور و شـد وی جانـشين اول بطلميـوس اسـکندر مـرگ از پـس .شـدند جمع آنجا

طومـار هـزار ٢٠٠حـدود کـه »مـوزه «نـام بـه ای ناحيـه در اولـی آمـد وجـود بـه کتابخانـه دو آنجا در شود ساخته اسکندریه کـه اسـت مـشهور .شـد سـاخته اول بطلميوس حمایت با و دانشمندان آکادمی اساسی بخش عنوان به داشت پاپيروس

آن روی از استنـساخ از پـس و بـرده کتابخانـه به را آن داخل کتابهای انداخت می گرلن اسکندریه بندر در که ای کشتی هر داشـت پاپيروس طومار هزار ٧٠٠ حدود کتابخانه این ،روميها تسلط و حمله هنگام در .شد می گردانده بر گشتی داخل به در اسـکندریه در کتابخانـه دومـين -دنـد بو شده نوشته زبانها دیگر و التين ،مصری زبانهای وبه گردآوری جهان سراسر از که

طومـار هـزار ١٠٠حـدود در که داشت قرار »سراپيس «معبد در بود کرده ایجاد را آن سوم بطلميوس که » سراپيوم « ناحيه ). ٩ ص ١٣٧٩ مزینانی( .داشت پاپيروس

تکـرار هـم فرهنگـی دوره در یـا غربـی فرهنـگ در حتـی ای مجموعـه چنـين اندازه نظر از کنون تا اسکندریه سقوط زمان از «از تـوان مـی آن کتابـداران ميان در .نمودند جلب خود به را تاریخ مشهور مردان نظر اسکندریه های کتابخانه .است نشده

.برد نام را دیگر مرتبگان بلند و »خوس کاليما آپولونيوس، اراتوستن، زنودوتوس، دمتریوس، آوری گـرد بـه آنها .آمد می شمار به آنها فرعی کار کتابداری و بودند بزرگی ندانشورا اسکندریه کتابداران که است روشن .زدنـد مـی دسـت »هـا کتابـشناسی « تهيـه بـه و کردنـد مـی نویـسی فهرست را آنها پرداختند، می اصيل منابع و کتابها

قـولی بـه .داشـتند عهـده بر زني را کتابت مرکز سرپرستی و خود آثار و ادبيات نوشتن آنها، ترجمه ،کتابها ویرایش همچنين متوليـان و مقتـدر بـسيار افـرادی .بودنـد خـوردار بـر احتـرام و حرمـت بيـشترین از کتبـداران کـه بود زمانی کتابداری تاریخ در

ص ١٣٧٥ جـی مـوکهر ( اندیشيد باستان اسکندریه عزت به باید دوران این اوج مشاهده برای .آمدند می شمار به آموزش٨٤ .(

سـلطه تحـت نيـز سـراپيوم کتابخانه .کشيد آتش به رومی »سزار ژوليوس « مسيح ميالد از قبل سال ٤٧ را موزه کتابخانه حـال هـر بـه .رفـت بـين از کـرد کـن ریـشه را پرستان بت معابد از بسياری که ميالد از بعد سال ٣٩٥ »کبير دوسيوس تئو«

ص ١٣٧٩ .(رفـت ازبين کلی طور به مسلمانان وسيله به مصر فتح از پس بود مانده باقی اسکندریه های کتابخانه از آنچه٩٩ .(

شوند؟ یم آغاز چگونه طوفانها از یناشـ گـرم یهـوا .آنـد یمـ برخورد انوسياق گرم یآبها یرو دیشد یبرقها و رعد آه شوند یم آغاز یهنگام طوفانها سـطح یرو بـر فـشار آـاهش باعـث امـر نیـ ا .آننـد یمـ بـاالرفتن بـه شـروع و شـوند یم بيترآ انوسياق سطح و طوفان

آـه یگرمـ یهـوا .آنـد یم چرخش به شروع وزند یم هم مخالف جهت در آه ییبادها اثر بر طوفان .شوند یم انوسياق فـشار نیـ ا تـا ابـد ی یم شیافزا مدام هوا سرعت .شود یم باالتر ارتفاعات در فشار آاهش باعث است حرآت در باال روبه نیيپـا بـه را تـر خشك و سردتر یهوا و آشد یم باال سمت به ایدر سطح از را یشتريب گرم یهوا وضع در .آند پر را آم بـه یشتريـ ب یهـوا جیبتـدر .آـشد یم باال را یتر مرطوب و تر گرم یهوا انوسياق یبرو حرآت هنگام در طوفان .مكد یم

اسـت ممكن آامل طوفان كی به دهیپد نیا ليتكم .آند یم شیافزا به شروع باد سرعت و شود یم دهيمك فشار آم مرآز

یرگبارهـا و گردبادهـا آـه شـود یمـ ليتـشك آرام یبادهـا و فـشار آـم محـور كی از طوفانها .بكشد طول روزها ای ساعتها .دارد یگر رانیو آثار غالبا آند یم اصابت نيزم به یطوفان آه یهنگام .اند گرفته را آن اطراف دیشد

!فختلم ملل فرهنگ در هفت عدد سـتارگان خاطر به و بود مقدس میقد انيرانیا نزد "هفت" عدد که دانست دیبا مقدمه طور به ست؟يچ نيس هفت فلسفه کـه مـا اکـان ين .داشـتند یمـ یگرام را هفت عدد » ديخورش و نيزم ،خیمر ،زحل ،عطارد ،یمشتر ،زهره « یعنی هفتگانه بـزرگ ریـ وز شـش گفتند، یم زين "نويم سپند" او به که " اهورامزدا " یعنی مقدس عقل که داشتند اعتقاد ،بودند یزرتشت

یمـ )سـپند هفـت ( ليتـشک "نويسپندم" با امشاسپند شش نیا و دانیجاو مقدسان یعنی که دارد "امشاسپندان" نام به .دهند نيسـ ابـ "سـپند " کلمـه چون و است "امشاسپند" هفت به اشاره ،است نيس هفت یراست به نيس هفت که نیا علت نيسـ حـرف بـا هم که شده گرفته نظر در یزهائيچ ،یجاودان مقدس هفت آن عالمت به اصل نیا یرو ،شده یم شروع .شوند واقع بشر مثبت استفاده مورد هم و باشند شده شروع روز هفـت هفتـه امیـ ا ،اسـت بـوده هفـت اراتيسـ و نيزمـ و آسـمان طبقات ،شمردند یم مقدس را هفت عدد بابل مردم .است قـدم هفـت .بردارنـد هم اتفاق به قدم هفت دیبا داماد و عروس .رديم یم بار هفت انسان برهما نيآئ در هایهند دهيعق به را مـاده و نـر هفـت کـه است مذکور تورات در .دارد وجود مقرب فرشته هفت زرتشت نيآئ در ،خورند یم قسم و رفته جلو .بماند جهان بر ینسل تا ريبرگ خود با

نظـر بـه ،اسـت شـده صـحبت ديـ پل روح هفـت از ليـ انج در ،اسـت کرده ذکر ليانج در حيمس را معجزه ٣٣ از ،جزهمع هفت و چاق گاو هفت خواب در فرعون دارد طبقه هفت آسمان .دارد وجود ديتعم غسل هفت و یشاد نوع هفت ،کيکاتول فرقه گناهـان .دارد طبقـه هفـت جهـنم .شود یم ینفراوا سال هفت و یخشکسال سال هفت گفتند که دید را الغر گاو هفت نيچنـ زين یاسالم سنت در و بوده مرسوم کعبه دور طواف بار هفت ،اعراب نيب در اسالم از شيپ .است عدد هفت یاصل

زيـ ن نمـاز هنگـام بـدن عـضو هفـت گـرفتن قـرار و ناپـاک اءياشـ شستن بار هفت ،بودند معروف قرآن یقار نفر هفت .است .است مذکور ،فنـا )٧ ،رتيـ ح )٦ ،ديـ توح )٥ ،اسـتغنا )٤ ،معرفـت )٣ ،عـشق )٢ ،طلـب )١ اسـت معـروف تـصوف در سـلوک یواد هفت .میا کوچه کی خم اندر هنوز ما ،گشت عطار را عشق شهر هفت :دیگو یم یمولو

.شـود یمـ مالحظـه نقـش هفـت ،وشیـ دار آرامگـاه یبـاال در رسـتم نقـش در بودند، نفر هفت او خود با وشیدار همراهان راهـزن هفـت بـه گـشتاسب پسر هفت .است معروف سر هفت یاژدها .شد واقع ١١ یلوئ زمان در ساله هفت یجنگها .است معروف اریاسفند و رستم خوان هفت و شدند لیتبد د،يسـف ن،يميسـ ،سرخ( بود رنگ هفت و اراتيس از یکی نام به طبقه هر و داشت طبقه هفت یمعبد هر آشور و بابل در ..دارد پله هفت کورش آرامگاه و داشت وارید هفت اکباتان حصار ).سبز و یآب ،یارغوان اه،يس .نوروزی های اسطوره گشائی راز

سـتارگان مـاه، خورشـيد، ماننـد طبيعـت مظـاهر بيشتر آنها .بودند ای ساده معتقدات دارای )کيانيان( ودائی عصر در آریاها یعنـی (Duevas) ها دئوه را نورانی و مفيد موجودات .کردند می قربانی آنها برای و پرستيدند می را دمان سپيده و آسمان نـوروز بـا همزمـان بودنـد معتقـد آنهـا .بـود )خورشـيد خدای( ميترا بزرگشان خدایان از یکی و ناميدند می درخشنده عناصر .کند یم زنده را نباتات و گياهان و شود می متولد کيهانيش تخم از خورشيد، خدای ميترا،

را هفتـه یزرتـشت انيـ رانیا امـا .اسـت آـرده رسـوخ یپهلـو متـون در بعدها یول گردد؛ یم بر بابل به هفت قداست شهیر مـشخص نـام یسـ و بـود روز یسـ مـاه ،یمـصر میتقو مثل بوند، گذاشته اسم را ماه هر یروزها آنها .كردندينم محاسبه یولـ اسـت، هيشـب هفته به آه شد ماه در یداخل یبند ميتقس بعدها .است بوده )دی( ای )هرمز دادار( نام به آه داشت .داشتند هفته نبودند یزرتشت آه یگرانید و ها یمانو نداشتند، هفته ها یزرتشت .ستين هفته میتقـو .نبـوده یهفتگـ میتقـو ران،یـ ا در یحكـومت یرسم میتقو یول هاست یسام به مربوط هفته یبند ميتقس احتماال ظـاهرا آردنـد یمـ حـساب راهم سهيآب البته .روز ٣٦٥ یعنی .سال در اضافه روز پنج كی و ماه در روز یس با دهبو انهيماه .داشتند سهيآب با یگرید و سهيآب بدون یكی میتقو دو آرد؟ جستجو دیبا آجا را یس و زدهيس اعداد شهیر

نيبـ در را رشيـ نظ مـا آـه باشـد ییایـ آر ريـ غ رسـم كیـ دیـ با ظـاهرا زدهيسـ مساله .دارد ارتباط روز یس نماد با یس عدد را انیخـدا یهـا مجـسمه و گرفتنـد یمـ جـشن )تـو یاآـ ( عنوان به را روز ١٢ یخاص آداب با آنجا در .میدار بابل و نیالنهر .گرفتند یم جشن هم را آن آه بوده سال انیپا یآشفتگ نشانگر آه را زدهميس روز .آردند یم ريتطه و جـشن یبرگـزار ديجمـش تخت یآاربردها از یكی دیشا و شد یم گرفته جشن مفصل اريبس نوروز یهخامنش زمان در .است بوده آن در ینوروز یها نیيآ

است؟ شده آغاز رانیا در یآ از نوروز گرفتن جشن در و رانیـ ا در آـه شـده روشـن شتريب نكته نیا دیجد اتيآشف با .باشد ها ییایآر آمدن از قبل به مربوط یجشن دیبا نوروز

از را نـوروز ما آه ستين طور نیا .بودند دار شهیر و یمیقد یليخ یفرهنگ یدارا آه آرند یم یزندگ یاقوام نيسرزم نیا شـده یخیتـار دوره وارد مـا از شيپ آنها .است نیالنهر نيب از میدار مدرك و سند آنچه یول م،يباش آرده قرض نیالنهر نيب

جـشن احتمـاال .اند گرفته یم جشن را نوروز انيرانیا قبل سال هزار سه دو از آم دست حال هر به .داشتند خیتار و بودند یبـرا را شـاه مـادر، الهـه یعنـ ی بزرگ الهه آه شده یم تصور .باشد داشته ارتباط دیبا «مقدس ازدواج» یها نیيآ با نوروز .كرديم ازدواج شاه با الهه از ابتين به یا آاهنه واقع در .است آرده یم ازدواج او با و آرده یم انتخاب یشاه انـد؟ شـده اضـافه نـوروز بـه زمـان طول در آه هستند یا یفرع یها داستان ایآ اند؟ آمده آجا از روزيف یحاج و نوروز عمو عمـو .اسـت عاشـقانه یداسـتان نـوروز، عمـو داستان .اند یاصل هم یليخ ستند،ين یفرع اصال روزيف یحاج و نوروز عمو مربـوط شـاه و الهـه مقدس ازدواج آن به تواند یم داستان نیا .آنند ازدواج هم با خواهند یم آنها .است ینز منتظر نوروز یآـس نمـاد نـوروز عمـو .اسـت شـاه عاشـق هـم الهـه آن و است نوروز عمو عاشق )سال( نام یب زن آن واقع در .باشد

هـم نيزمـ بـا شهيـ هم زن معموال .است نوروز موع منتظر هم زن آن و گرید آس هر ای شاه حاال دهد، یم برآت آه است .دهستن یكی نيزم و زن معموال است، مذآر نشيزم آه یمصر رياساط از یبعض در جز است، تیهو عمـو و زن داریـ د .نـد یگز یمـ بـر را نـوروز عمو هم )سال( عاشق زن آن و آند یم انتخاب را او است، شاه عاشق آه الهه خـوابش آـه آـرده آـار و دهيـ روب و روفته را خانه قدر آن ست،ين داريب نوروز عمو زمان در چوقتيه زن .افتد ینم اتفاق نوروز مهـم و تـر یجد اريبس روزيف یحاج داستان اما .دارد ادامه شهيهم سفر نیا و مسافر، مرد و است خانه صاحب زن .برده مردگـان یايـ دن از او بازگـشت بـه مربـوط دیـ با روزيـ ف یحاج صورت یاهيس آه بود زده حدس بهار مهرداد مرحوم .است تر

الهـه روز كیـ .نـد یگز یبرم را - یدوموز - شاه است تموز الهه همان آه )شتریا( آه است قرار نیا از داستان ظاهرا .باشد نـه و شـود یمـ سبز یدرخت گرید نه .شود یم متوقف یبارور نيزم یرو در ن،يرزمیز به الهه ورود با و رود یم نيرزمیز به آـه شوديـ م قـرار و كننـد يم جلسه حل راه آردن دايپ یبرا بودند، ناراحت جهان ییستایا از آه انیخدا .هست یاهيگ گرید بـه بـرادر یجـا به دارد، نام )ننه یگشت( آه یدوموز خواهر را سال گرید مين و برود نيزم ریز به )یدوموز( را سال از یمين آمـدن ليـ دل بـه احتمـاال و ظاهرا هم نوروز مراسم تمام و شود یم بهار د،یآ یم نيزم یرو به یدوموز یوقت .برود نيرزمیز

یمـ دسـتش لبـك ینـ و سـاز دنبـك، ره،یـ دا و كننديم تنش قرمز لباس فرستند، یم نيزم ریز به را یدوموز یوقت .اوست هـا یشـادمان نیـ ا و اسـت مردگـان یايـ دن از بازگـشت به مربوط هم اهشيس صورت .روزيف یحاج خود یعنی نیا و دهند .است نيرزمیز از یدوموز بازگشت یبرا

CVS؟ چيست CVS آـسانيكه زیـاد بـا ٤/٣تقریبـا .شـوند از عالئم چشمی و بينایی است آه بر اثر آار با آامپيوتر ایجاد مـی یا مجموعه

هـای آـار و پيوتر در محـل رسد بـا فراگيرتـر شـدن بكـارگيری آـام به نظر می . آامپيوتر آار ميكنند گرفتار این عالئم هستند .به افزایش باشد برند رو رنج میCVSها تعداد آسانيكه از حتی در خانه

همچنـين ممكـن CVS. خستگی چشم، خشكی چشم، سوزش، اشك ریزش و تاری دیـد : عبارتند از CVSمهمترین عالئم روف نمـایش داده شـده بـر روی چـشم انـسان حـروف چـاپی را بهتـر از حـ . ها نيز بـشود است سبب درد در گردن و شانه

هـای آنهـا علت این امر این است آه حروف چاپی آنتراست بيشتری با صفحه سفيد زمينه داشته و لبه . بيند مانيتور می ها بـه وضـوح حـروف چـاپی نيـستند بلكـه حـروف از یـك تر است حال آنكه در مورد صفحه مانيتور چنين نيست و لبه واضح

. گردنـد شوند و پس از تبدیل به خاآستری آمرنگ ناپدیـد مـی تر می وع شده و به تدریج آمرنگمرآز با آنتراست باال شر .های حروف بر روی صفحه مانيتور وضوح حروف چاپی را ندارد بنابراین لبه

یكی از مهمترین دالیل خشكی و سوزش چشم هنگام آار با آامپيوتر آاهش ميزان پلك زدن اسـت بطوریكـه افـراد هنگـام این مسأله به همراه خيـره شـدن بـه صـفحه مـانيتور و تمرآـز بـر روی . زنند حالت عادی پلك می ١/٥با آامپيوتر تقریبا آار

.شود بمانند و در نتيجه اشك روی سطح چشم سریعتر تبخير میزها مدت بيشتری با شود تا پلك موضوع آار سبب می : عبارت است ازCVSتوصيه برای آاهش عالئم يازده

در . شود سطح چشم شما با اشك آغشته شـده و خـشك نـشود این آار سبب می. عی آنيد بطور ارادی پلك بزنيد س -١ .های اشك مصنوعی استفاده آنيد توانيد از قطره صورتيكه مشكل شما شدید باشد می

شـود اینكـه باعـث مـی این وضعيت عالوه بر . متر پایين تر چشمان شما باشد سانتی ٢٠ تا ١٠مرآز مانيتور باید حدود -٢در . آاهـد هـا نيـز مـی از خستگی گـردن و شـانه . تر قرار گيرند و سطح آمتری از چشم در معرض هوا باشد ها پایين پلك

آار تنظيم آرد بطوریكـه سـاعد این موارد هم باید مانيتور را در ارتفاع مناسب قرار داد و هم ارتفاع صندلی را نسبت به ميز . موازی با سطح زمين باشدKeyboardشما هنگام آار با

هـا را هنگام آار با آامپيوتر سعی آنيـد پـرده . مانيتور خود را طوری قرار دهيد آه نور پنجره یا روشنایی اتاق به آن نتابد -٣ اگر از چراغ مطالعه بـر روی ميـز خـود اسـتفاده مـی . بكشيد و روشنایی اتاق را نيز به نصف وضعيت معمولی آاهش دهيد

هـای فيلتـر نيـز بـر روی توانيد از صـفحه همچنين می. آن را طوری قرار دهيد آه به صفحه مانيتور یا چشم شما نتابد آنيد ایـن مـسأله . شود تابش نور به صفحه مانيتور سبب آاهش آنتراست و خستگی چشم می . صفحه مانيتور استفاده آنيد

.بخصوص زمانيكه زمينه صفحه تيره باشد شدیدتر خواهد بود ١٠ تـا ٥ دقيقـه چـشم خـود را از مـانيتور برداشـته و بـه مـدت ١٠ تا ٥سعی آنيد هر . به چشمان خود استراحت دهيد -٤

دهـد پلـك همچنين به شما وقـت مـی . شود استراحت عضالت چشم می این آار سبب . ای دور نگاه آنيد ثانيه به نقطه .بزنيد و سطح چشم شما مرطوب شود

ممكن است چشم شـما ) ها خصوصا در مورد تایپيست( به یك صفحه نوشته و مانيتور نگاه آنيد وبًااگر مجبورید آه متنا -٥برای جلوگيری از این مسأله سعی آنيد صـفحه نوشـته شـده را در حـداقل . خسته شود زیرا باید تطابق خود را تغيير دهد

. استفاده آنيدCopyholderتوانيد از برای اینكار می. سطح با مانيتور قرار دهيد فاصله و هم .متر باشد سانتی٦٠ تا ٥٠فاصله مانيتور با چشمان شما باید -٦. ميزان روشنایی مانيتور باید با روشنایی اتاق هماهنگی داشته باشد . روشنایی و آنتراست مانيتور خود را تنظيم آنيد -٧

اگـر . نگـاه آنيـد ) مثـل ایـن صـفحه (مينـه سـفيد یك روش برای تنظيم روشنایی مانيتور این است آه به یك صـفحه وب بـا ز در مقابـل، اگـر صـفحه . سفيدی صفحه برای شما مثل یك منبع نور است روشنایی مانيتور زیاد است و باید آن را آم آنيـد

در مجمـوع روشـنایی بایـد در حـدی باشـد آـه چـشمان شـما . را زیـاد آنيـد رسد روشـنایی آمی خاآستری به نظر می .های حروف بيشترین آنتراست را با نوشته خود پيدا آند آنتراست مانيتور باید حداآثر باشد تا لبه. نداحساس راحتی آن

آيفيـت نمـایش تـصاویر بـر روی . تنظيم آنيدبا ابزارهای حرفه ای یا ابزارهای خود مانيتور مشخصات دیگر مانيتور خود را -٨ .DotePitch و Resolution ،Refresh Rate: مانيتور به سه عامل بستگی دارد

Refresh Rateتواند برای چشم خسته آننـده فرآانس پایين می. دهنده فرآانس تجدید تصویر بر روی مانيتور است نشان. هرتـز یـا بيـشتر اسـت ٧٠ حـدود Refresh Rateبهتـرین . شـوند های خيلی پایين سبب پرش تصویر می باشد و فرآانس

Resolution یا وضوح تصویر آه به Refresh Rateهای تـصویر بـر روی مـانيتور گفتـه مـی نيز بستگی دارد به تراآم پيكسل Resolutionچـه آلـی هـر بطـور . شـود دیـده مـی رها بيشتر باشـد جزئيـات بيـشتری از تـصوی چه تعداد پيكسل هر. شود

پـایين دارنـد Refresh Rate بـاال Resolutionگـاهی . نيـز توجـه داشـت Refresh Rateبيشتر باشد بهتر است ولی باید بـه تـصویر مـؤثر اسـت Sharpness بر Dot Pitch .بنابراین باید وضعيتی را انتخاب آرد آه هر دو بيشترین تعداد را داشته باشند

٢٨/٠. متـر دارنـد ميلـی ٢٨/٠ تا ٢٥/٠ بين Dot Pitchبيشتر مانيتورها . تر است Sharpو هر چه عدد آن آمتر باشد تصویر

تنظـيم Display Propertiesتوانيـد در را در وینـدوز مـی Resolution و Refresh Rate. یا آمتر عدد مطلوب اسـت متر ميلی . قابل تنظيم نيستDot Pitchآنيد ولی

های مخـصوص اسـتفاده توانيد از عينك هستيد می CVSهای گفته شده باز هم دچار عالئم اگر عليرغم رعایت توصيه -٩آنيم زیـرا بيـشتر اوقـات یـا ما بطور معمول آمتر از دید متوسط استفاده می . كل در دید متوسط است آنيد زیرا گاهی مش

گيـرد آـه مربـوط بـه ای از چشم قـرار مـی در فاصلهولی مانيتور آامپيوتر دقيقاً . اشياء دور را نگاه ميکنيم و یا اشياء نزدیك ل زیـاد بـرای آـار بـا آـامپيوتر مناسـب نيـست زیـرا دیـد اگر شما عينكی هستيد عينـك شـما بـه احتمـا . دید متوسط است

.برای دریافت عينك مناسب آامپيوتر به چشم پزشك مراجعه آنيد. آند متوسط را اصالح نمیقوز آردن هنگام آـار طـوالنی . هنگام آار با آامپيوتر سعی آنيد گردن خود را راست نگهداشته و شانه را عقب بدهيد -١٠

اگر پشتی صندلی شما قابل تنظيم اسـت آن را طـوری تنظـيم آنيـد . شود ها می های گردن و شانهبا آامپيوتر سبب درد همچنين ارتفاع صندلی خود را طوری تنظيم آنيد آـه آـف پاهـا روی زمـين قـرار داشـته و . آه آامال به پشت شما بچسبد

ن تر از آرنج و نزدیك دستان شما قرار داشـته باید پایي Mouse و Keyboard. درجه قرار داشته باشد ٩٠زانوی شما در زاویه .باشد

؟چيست ازهيخم ازهيـ خم از یا سلسله بعد، قهيدق چند .ديبکش ازهيخم مودبانه یليخ و دیريبگ را خود دهان یجلو .دیشو وارد جمع کی به ازهيـ خم حاال تا اگر تهالب ؛ ديبکش ازهيخم هم مطلب نیا خواندن هنگام است ممکن .کرد ديخواه مشاهده را مختلف یها

کـردن بـاز ازهيخم .ميبدان ازهيخم درباره شتريب یکم ازه،يخم وعيش مساله به پرداختن از شيپ است بهتر .ديباش دهينکش ١١ و ینـ يجن دوره از تـر، قيـ دق یعبـارت به و تولد از شيپ زمان از بایتقر که است یاراد ريغ صورت به قيعم تنفس و دهان یتئــور بــه اول هیــنظر کــه اســت مطــرح عمــده هیــنظر ٢ ،دنيکــش ازهيــخم هيــتوج یبــرا .اســت هدهمــشا قابــل ،یا هفتــه

یمـ باعث خون، در کربن دياکس ید زانيم رفتن باال ای بدن در ژنياکس کمبود ه،ینظر نیا طبق .است موسوم یکیولوژیزيف .کند صادر را ازهيخم فرمان مغز، یراراديغ قسمت و کنند منتقل را خاص یاميپ یحس یها رندهيگ شود،

ارسـال اثـر بـر کـه اسـت، بـدن یعـ يطب واکـنش ینـوع ازهيخم است، مشهور یخستگ یتئور به که دوم هینظر اساس بر کـه اسـت یا دهیـ پد ازهيخم .شود یم اعمال یاراد ريغ صورت به مغز یسو از متفاوت، یاعضا از یخستگ مختلف میعال ایـ تماشـا شـود یمـ باعـث چگونـه کـه نیـ ا امـا .اسـت یراراديـ غ واناتيح همه در بایتقر و شوديم دهید واناتيح شتريب در

یمـ ريـ تعب مجـاورت دهیـ پد بـه پزشـکان یسو از که است یا دهیپد وادارد، ازهيخم به را ما ازهيخم درباره دنيشن و خواندن همـان مـشابه یمیعال حس با مغز یسو از یراراديغ یها دهیپد درک قبال در معموال که است یاحساس مجاورت .شود شـود، یم شامل زين را یراراديغ یها دهیپد گرید و خارش بلکه ست،ين ازهيخم به منحصر و شود یم اعمال یاصل میعال .ميکش یم ازهيخم هم ما گرانید ازهيخم یتماشا با که است ليدل نيهم به .ميبدان LCD درباره شتريب

جامـدات .اسـت شـده اضـافه آن بـه گـر ید حالـت دو هم یتازگ به آه دارد گاز و عیما جامد، حالت سه ماده آه میا آموخته حرآـت سـو هر به آزادانه توانند ینم و داشته گریكدی به نسبت یخاص تيموقع آنها یمولكولها یعنی دارند، یخاص شكل یمـواد عیمـا یلهاستایآر .اند حرآت در آن حجم آل در و ندارند هم به نسبت یديق نيچن عاتیما یها مولكول یول .آنند

شـكل در آـه جامـدات مانند درست دارند، گریكدی به نسبت یخاص شیآرا آنها یمولكولها اما دارند، عیما ظاهر آه هستند بـا ليـ دل نيهمـ به و داشته جامد و عیما به هيشب یاتيخصوص عیما ستالیآر ليدل نيهم به .شود یم دهید یراحت به هم عیمـا به را آنها تا است الزم حرارت یاندآ و اند حساس دما به شدت به مواد نیا .دشون یم خوانده یمتناقض اسم نيچن عكـس دمـا راتييـ تغ مقابـل در هـا LCD آه است ليدل نيهم به .شود لیتبد یمعمول به تا سرما یاندآ ای و درآورد یواقع

تـوان ینم تيحساس نيهم ليدل به آه است نیا جالب .شوند یم استفاده یطب دماسنج عنوان به و داده نشان العمل تيوضـع نیـ ا در .آـرد اسـتفاده ایـ در سـاحل داغ آفتـاب در مـثالً ایـ و سـر اريبس یهوا در آن رینظا ای یفيآ یوترهايآامپ از

.دهند یم نشان خود از یبیغر و بيعج یها العمل عكس ها LCD معموًال بـه آـه آنهاهـستند از یا دسـته اما .دارند یاتيخصوص نيچن یمعمول یدما در آه اند شده شناخته مواد از یمختلف انواع .دهنـد یم هیزاو رييتغ و چرخند یم یورود برق انیجر با متناسب آن یمولكولها و هستند حساس هم تهيسیالكتر انیجر بشقطـ ایـ ونيزاسـ یپالر آنـد، عبور نيچن نیا عیما ستالیآر كی درون از نور یوقت .دارد هم یجالب اثر بيعج تيخصوص نیا چـون آـه حيتوضـ نیـ ا بـا .شـد اسـتفاده هـا LCD یبـرا تيخاصـ نيهمـ از .شـود یم ستالیآر یمولكولها با جهت هم آن از را نـور و داد قـرار تهيسیـ الكتر انیجر در را آنها توان یم یراحت به ،هستند تهيسیالكتر یهاد و شفاف عیما یستالهایآر نیـ ا احتمـاالً .اسـت ازيـ ن هـم قطبـشگر ایـ دیـ پالرو شهيـ ش نیـ ا از تكه 2 به عیما ستالیآر جز به آار نیا یبرا .داد عبور آن یوقتـ امـا .آنـد یمـ عبـور آن از یراحتـ بـه نـور .ديده قرار هم یرو را ها شهيش نیا از تكه دو اگر .دیا دهید را ها شهيش هـر آـه دهـد یمـ یرو ليـ دل نیـ ا به اتفاق نیا .شود ینم رد نور گرید ،ديبچرخان یگرید به نسبت درجه ٩٠ را آنها از یكی امـا آند یم عبور یراحت به نور باشند محور هم شهيش دو اگر .دهد یم عبور خود محور خاص جهت در فقط را نو شهيش .شد نخواهد رد نور باشند داشته درجه ٩٠ هیزاو هم با محورها اگر آنهـا نيبـ عیمـا ستالیـ آر كیـ و دهند یم قرار گریكدی به نسبت اختالف درجه ٩٠ با را دیپالرو شهيش دو LCD ساخت یبرا شـود یمـ عیمـا ستالیـ آر وارد و گـذرد یمـ اول قطبـشگر از نـور نباشـد؛ وصـل برق انیجر به ستالیآر یوقت .گذارند یم

بـه انیـ جر آه یوقت اما .رسد یم چشم به و آرده عبور هم دوم قطبشگر از ليدل نيهم به و آرده رييتغ درجه ٩٠ جهتش همـان LCD كیـ سـاختن .آنـد عبـور دوم ستالیـ آر از توانـد ینم و داشت نخواهد یچرخش گرید نور،باشد وصل ستالیآر ستالیـ آر و شهيـ ش چیسـاندو كیـ بـه فقـط .دیآ یم نظر به آه است آن از تر ساده اريبس شد، داده حيتوض باال در آه طور اهيـ گ كیـ را عیمـا ستالیـ آر .شـد سـاخته عیامـ یستالهایـ آر آـشف از پـس سال ٨٠ ساده چیساندو نيهم اما .میدار ازين

كیـ را LCD نياولـ امـا .آـرد آـشف یآلـ مـشتقات از یجامـد ذوب نيحـ در بـار نياولـ یبرا ١٨٨٨ سال در یشیاتر شناس بـه امروز عیصنا در یشتريب یجا و شده تر متكامل روز هر LCD ساخت یتكنولوژ .ساخت ١٩٦٨ سال در ییكایآمر آارخانه .دارد ادامه لهيوس نیا آاراتر و بهتر یها نمونه ساخت یبرا قاتيتحق هم هنوز البته .دهد یم اختصاص خود

!نرایا دانـشمندان یها نياول قبـل سال ششصد کرد؛ محاسبه را نيزم گـردش بار نياول یبرا سته،یز یم یهـجر پـنجم قرن در که یرونيبـ حانیابور -١ .وتـنينـ از قـبل سال هـفـصد نمود؛ یريگـ اندازه بار نيولا یبرا زين را نيزم قطر یو .لهيگـال از یبـرا نيهمچنـ .کـرد ابـداع را یاعــشار ستميـ س بـار، نياول یبرا یهـجر نهـم قرن در )یکاشان( ديجمش نیالد اثيغـ -٢

.بود قيدق زيمم از پس رقم ١٦ تا آه اورد بدست را رهیدا قطر به طيمح نسبت ثابت مقدار بار نينخست مـواد ريتــقط از را الکـل بار نياول یبرا .کرد فيتوص دقـت به را آبله و حصبه بار نياول یبرا یپـزشک عـلوم در ،یراز ایکرز -٣

ــ یبـرا " :است نوشته نيچـن الکـل هيتـهـ طرز درباره یو .دينام الکـحول را آن و آورد دست به ییا نشاسته و یقـند هيتـه را آن سـپس و شود درست یريخـم که یقیطر به دینما زهيذخ و گـرفته باشد چه هـر ینبات مواد که است یکاف آن کردن شوديـ م حاصـل الکل ًافور کـنند، ريتـقـط و خـتهیر قيانبـ و قرع در را آن پس د؛یآ بعـمل ريخـم تا بگـذارند روز شبانه کی مدت

". و هیـ ر التهــاب و صـفاق هپــرد التهــاب انيـ م فـرق و کرده وصف را دماغ غـالف التهـاب که است یکس اول زين نايس ابن -٤

.است کرده انيبـ را کـبد یزخـمها بیـ قر ثيـ ح نیـ ا از و اسـت بـرده بکـار معــادالت حل یبرا را یليتحل هـندسه که است یکس نياول اميخـ عـمر ميحکـ -٥

کـرده نظر اظهار نگـونهیا باره نیا در ونسارت جورج دکـتر .است کرده وضع را یليتـحل ههـندس " دکارت " از قـبل قرن چـهار طبقـه بـه و پرداخــته سـوم و دوم اول، درجـات معــادالت در یعــلم و منظم ـقيتحـقـ به که است یکس اول اميخ :است حـل به و کرده قيتحـقـ منظمًا سوم درجه معادالت صور تمام حل در و .است نموده اقدام معـادالت از یزيآم نيتحس یبند

ــ نیـ ا بـر مـشـتمل که جـبر عـلم در یو رسالًه .است افتهی قيتوفـ آنها یهـندس مـنظم فکــر کیـ معـرف اسـت قاتيتحـق نياول .است عـلم نیا در آنها نیتر برجسته احـتماال و ییوسطا قرون آثار نیتر برجـسته از یکی رساله نیا و است یعـلم .شـود یم دهید اميخ عـمر ميحـکـ قاتيتحـقـ مجـموعـًه در تیـنهايبـ یها رشته لًهيوس به اصم اعـداد یمـنطق فیتعـر بار اريبـس کـار دسياقــل ًهيفرضـ نيپـنجــم با ارتـباط در بخـصوص یضلع چهـار کی در حيصح یایزوا به راجع که یشخـص نياول

.بود اميخـ عـمر ميحکـ کرد، نياولـ و نیبزرگــتر انـد، دهيـ نام زيـ ن " یالمجوسـ یخـوارزم " را او ،یبعــض کـه یخـوارزم یموس بن محـمد عـبداهللا ابو -٦ .کرد ابداع را ـتمیلگـار که است یکس و است یرانیا قدريعال منجم و دانياضیر کـه ،١٩٥٨ سـال در)شـود یمـ بـرده بکـار گـسترده بطور عیصنا و یدرمان ستميس در که( بود یگاز زريل زر؛يل نوع نياول -٧

.شد ختراعا کیزيف متخصص جوان یعل یآقا توسط كیزيف شگامانيپ

.آرد حیتشر را اهرم آار طرز و بودن شناور دسيارشم :الديم از قبل ٢٠٠ سال .نمود ارائه را جاذبه و حرآت قانون وتنين اسحاق : ١٦٨٧سال .آرد معرفی را آوانتوم تئوری پالنك ماآس : ١٩٠٠ سال .ساخت منتشر را تينسب تئوری شتنيان آلبرت : ١٩٠٥ سال .شكافت را اتم اشتراس تسیفر : ١٩٣٨لسا

؟چيست برق و رعد صـدا و نـور آـه است یكیالكتر هيتخل نيهم و هواست در عیسر اريبس و دیشد یكیالكتر ی هيتخل كی رعدوبرق ای آذرخش

یرو و سـت ا مثبـت معموال بار نیا آه شونديم باردار بشدت ییندهایفرا یط ابرها برق و رعد جادیا از شيپ .آند یم ديتول آـه شوديـ م لیتبـد بـزرگ اريبـس خـازن كیـ بـه نيزم و هوا ابر ی مجموعه بيترت نیا به و كنديم القا یمنف بار نيزم سطح بـار نیـ ا مقـدار باالخره .است شیافزا حال در نآ قطب دو ليپتانس اختالف نیبنابرا و شوديم شتريب بارشان لحظه به لحظه .رسديم ولت ونيليم ١٠٠ تا ١٠ به نيزم و ابر نيب ليپتانس فاختال آه شوديم ادیز انقدر یكیالكتر خـاص ريسـ كیـ در نارساناسـت یعاد حالت در نكهیا با را هوا تواند یم یليپتانس اختالف نيچن از حاصل یكیالكتر دانيم شـود جـاد یا نيزمـ تـا ابـر از رسـانا زهيونیـ یمولكولهـا از یريسـ نيچن نكهیا محض به .آند یم لیتبد رسانا به نراآ و زهيونی

از امپـر هـزار ٣٠ حـدود در یوحـشتناآ انیجر هيثان هزارم ده كی عرض در و آنند یم حرآت هم طرف به یكیالكتر یبارها از یبخـش مقاومـت نیـ ا و شـود یم روبرو نآ یاتمها مقاومت با ماده از عبور ضمن یانیجر هر اما .گذرد یم زهيونی یهوا ولتـاژ در انیـ جر نیا ديبزن نيتخم ديتوانيم سيالكترومغناط هياول اصول از استفاده با .كنديم لیبدت گرما به را یكیالكتر یانرژ - هيـ ثان هـزارم ده كیـ - زينـاچ زمـان مدت در یحت یتوان نيچن.دارد وات ارديليم ١٠٠ حدود در ییگرما توان ولت ونيليم ١٠ درجـه هـزار ٣٠ بـه اذرخـش ريمـس در هـوا یدما شوديم باعث گرما نیا آند جادیا ژول ونيليم ١٠ حدود در ییگرما توانديم

حـدود ﴿از دمـا یناگهـان رييتغ نیا آه دينيب یم ديباش داشته ییاشنا گازها بر حاآم نيقوان با یآم اگر برسد گراد یسانت كیـ هـوا دیشـد و عیسر انبساط یواقع انفجار كی یعنی نیا و كنديم برابر ١٠٠ را هوا حجم ن﴾یآلو هزار ٣٠٠ به نیآلو ٣٠٠ .رسديم شما گوش به رعد ای تندر شكل به و صوت سرعت با آه كنديم جادیا اطراف یهوا در Shock Wave یضربت موج المـپ .اورديـ م هـوا یمولكولهـا سـر هـم یگـر ید یبالهـا انبـساط از ريـ غ شـده جـاد یا یگرمـا اما،ماجرا یصوت بخش از نیا

بـه را ان یدمـا و گـذرد يم تنگـستن رشـته از ادیز چندان نه انیجر كی ست﴾یبهتر مثال نئون ﴿المپ دیاوريب ادی به را یمعمول و شونديـ م ختـه يانگ بر اتمها.كنديم فراهم را فلز یاتمها یختگيانگ بر یبرا الزم یانرژ دما نیا.رسانديم درجه ٢٠٠٠ از شيب اذرخـش در.شوديـ م روشـن تنگستن رشته بيترت نیا به و كنديم ازاد ینور یفوتونها صورت به را یاضاف یانرژ بازگشت در یتابـش و دارديـ م وا تـابش بـه و كنديم گرم را ان گذرديم هوا از یدیشد انیجر :افتد یم اتفاق ماجرا نیا هيشب یزيچ هم افتاد؟ یم یروز چه به برق و رعد نبود هوا اگر ديآن تصور ديتوان یم حاال .كنديم جادیا نيزم و ابر نيب ینوران ريمس كی آه

!ايدن مسافربری مایيهواپ نیبزرگتر

در مـسافربری مـای يهواپ نیبزرگتـر مـسافر ٨۵٠ تيـ ظرف بـا EADS ماسازیيهواپ شرکت ساخت AIRBUS A380 مایيهواپ نياولـ AIRBUS مـای يهواپ نیـ ا .باشـد مـی طبقـه دو دارای دارد، ارزش ورویـ ونيـ ليم ٢۶٠ کـه مـا يهواپ نیـ ا .ميباشد جهان پروازهـای مـا يهواپ نیـ ا بـاالی اريبـس بـرد .باشد می توقف بدون لومتريک ٢٢٠٠٠ مسافت طی به رقاد که است ییمايهواپ

آنکـه علت به .سازد می ریپذ امکان بشر برای را ....و ورکیوين ـ دوهه لسانجلس، ـ سنگاپور مانند طوالنی اريبس ميمستق مـا يهواپ نیـ ا سـاخت در برنـد، مـی سـر به مايهواپ در را )ساعت ١۶ به کینزد( طوالنی اريبس مدت مايهواپ نیا مسافران

بطـور .اسـت شـده داده Economy Class قـسمت در چـه و First Class قـسمت در چـه مسافران راحتی به ادییز تياهم .تاس شده افزوده گریکدی از ها صندلی فاصله به نيهمچن و رییتصو و صوتی امکانات به مثال

.خیتار میتقو رويـ ه شـهر روی را اتمـی بمـب نياولـ کـه چرا شد ادییز راتييتغ دستخوش ايدن ١٩۴۵ اوت ۶ :مايش رويه بیتخر : ١٩۴۵ پـسر « بودنـد گذاشـته هـم نـام بمـب نیـ ا بـرای هـا ییکـا یآمر .بردنـد نيب از را ژاپنی نفر هزار ٨٠ کینزد و انداختند مايش

کـرد نابود را زيچ همه که بود شکلی به اتمی بمب .نماند بينص بی ریيگ هدف نیا از زين )زاکی ناکا( شهر و !!!» کوچولو .ماند ژاپن مردم روان و جسم روی بر آن اثرات سال سالهای تا و

واریـ د شیمـا يهواپ بـا » اگریـ چـاک « نـام بـه ییکـا یآمر خلبان کی بار نياول برای سال نیا در :صوت وارید شکستن : ١٩۴٧ هـر در لیـ ما ۶٠٠ بـر بـالغ او سـرعت .کـرد حرکت صوت سرعت از شيب سرعت با که بود مردی نياول او .شکست را صوت

.کرد جادیا ايفرنيکال آسمانهای فراز بر وحشتناکی سوت صدای که بود » وان کسیا بل « کی او جت بود ساعت رهیـ جز انفجـار نیـ ازا حاصل هولناک رزشل و شد شیآزما جهان دروژنیيه بمب نياول سال نیا در :دروژنیيه بمب : ١٩۵١ .بودند بمب نیا شیآزما مسؤل ها ییکایآمر است گفتنی وداد تکان را آرام انوسياق در ای

فـتح وزلنـدی ين )نـورگی نـگ ینتر( و )یالريه ادموند( توسط بار نياول برای اورست ی قله سال نیا در :اورست فتح : ١٩۵٣ نـام اما شد فتح گرید افراد توسط بارها اورست دو نیا از پس شد منتشر ريخ تأ روز چهار با ايتانیبر در واقعه نیا اخبار .شد .داشت قرار نيزم از باالتر متر لويک ٨ او که چرا شد ثبت کوهنوردی خیتار در الریيه

سـاخته کننـد مـی زنـدگی خیمـر در کـه افـرادی توسط ها پرنده بشقاب گفتند می هميشه :پرنده بشقاب اختراع : ١٩۵٩ آن قـت يحق امـا .دارد وجـود اتيـ ح خیمر در ندیگو می ولی ستين دست در خیمر در زندگی از موثقی خبر کنون تا اند شده » پرنـده نعلبکـی « را هوانـورد نیـ ا نـام مطبوعـات کـرد پرواز انسان ساخت ی پرنده بشقاب نياول ١٩۵٩ سال در که است

.ساخت » ساوتهمتپون « بندر در را آن که بود )کاکرل سیکر( آن مخترع .گذاشتند و » آرمـسترانگ ليـ ن « .کنند فتح آسمان بزرگ کهکشان از را ای کره توانستند ها انسان سال نیا در :ماه به قدم : ١٩۶٩

شـد ادهيـ پ مـاه ی کـره سـطح روی وقتـی آرمـسترانک .گذاشـتند قـدم مـاه روی که بودند کسانی نياول » نیآلدر نیادو « .کرد استفاده » بلود هسل « نيدورب کی از کار نیا برای او فرستاديم نيزم به و کرد می عکسبرداری وی از نیآلدر

:آلمانی المثلهای ضرب .شکنديم زود ها شهيش و ها اقبال .رديگيم ادی زيچ رید لیيخ انسان آن در که است ای مدرسه ازدواج .دیفرسا می را خودش ندارد گندم که ابیيآس .دیآ یم رونيب آن زا بندرت کند دايپ راه مردم دهان در بار کی که آن

!بمانی همانجا که است آن ننگ ؛ ستين ننگ الی و گل در افتادن .پرد نمی هرگز کنديم رنگ عتيطب که را آنچه .کند باور دارد دوست ؛ نديبب دارد دوست انسان که را آنچه .بدان را خود ضعف نقاط باشی قوی خواهی یم اگر

:فرانسوی المثلهای ضرب .شیپاسخها نه کن قضاوت اش درباره ردم کی پرسشهای از

.بهتر درمان ولی است خوب دادن اندرز .است نبوده کم هرگز است کافی آنچه

.است کرده هيتک آن به که طرفی به مگر افتد نمی هرگز انسان !احمقان برای عاقالن تا شونديم واقع ديمف شتريب انیدانا برای ابلهان !کن نگاه رخش مين به دارد چشم کی فقط دوستت اگر

.ميهست خواب که دیايم آدم سراغ وقتی اقبال .سازد یم را ندهیآ که است ديام .ليوک گریید و پزشک کیی :نپوش را قتيحق کس دو از .میبدار دوست میدار ارياخت در که را آنچه دیبا میاوريب دست به میدار دوست که را آنچه مينتوان اگر

.است اندوه خاموش زبان اشک .کن قرض پول مبلغی بدانی را پول ارزش خواهیيم اگر

.نورانی لباسهای .باشد می Luminex ییايتالیا شرکت ساخت و داشته نام Luminex سازد می نورانی را پارچه کییتار در که ییایرؤ ماده

بـه پارچه نیا بافت در را دان بوده استفاده مورد کیزيف نهيزم در فقط حال به تا و هستند نور رسانای که افیيال شرکت نیا کیـ توسـط کـه رديـ گ مـی چـشمه سـر نـوری ودهـای ید از کنـد مـی ديتول خود از Luminex پارچه که نوری .است برده کار

کییتـار در پارچـه نیـ ا کـه نوری رنگ .شوند می نور رسانای افيال درخشش باعث خود نور با و هیتغذ کوچک اريبس باطری .دارد بستگی رچهپا خود رنگ به کند می ديتول

!آلمان تختیپا در دهيسرپوش جنگل نیبزرگتـر در جنگـل نیـ ا .اسـت ساخت دست در آلمان کشور تختیپا نيبرل شهر حومه در ايدن دهيسرپوش جنگل نیبزرگتر کیـ جنگـل نیـ ا درون در .آمـد خواهـد وجـود به )متر ١٠٠ ارتفاع و متر ٢١٠ عرض و متر ٣۶٠ طول به( ايدن ستون بی سالن

بوجـود کودکـان بـرای آبـی ميعظـ پـارک کیـ و فـراوان هتلهـای و دهيارک باغهای ،یا ماسه ساحل مربع متر ٧٠٠ با اچهیدر کننـد احـساس کننـدگان دیـ بازد که شوند می باعث ییهاوا و بالی آمازون، کونگو، لند،یتا ،یمالز از دهکده ۶ .آمد خواهند

.شوديـ م روز طول در آن روشنی باعث ییاستوا جنگل نیا ای شهيش سقف .هستند ییاستوا ريگرمس منطقه کی در که کننـد مـی ديـ تول ديخورشـ نور به ادییز اريبس شباهت با نوری که دارند نظر در را ییدستگاهها سازندگان حال نیا با ولی افـت یدر ديشـ خور نـور کـافی مقـدار بـه روز طـول در اهـان يگ آلمـان کـشور ییهوا و آب تيوضع با صورت نیا ريغ در که چرا

.کرد خواهد دايپ پرورش دهيپوش سر جنگل نیا در ايدن درخت نیتر بلند ندهیآ سال ۵٠ تا .کرد نخواهند

.دیيخورش ماهایيهواپ بـه خـود پـرواز بـا سییسو محقق Bertrand Piccard.است ممکن هم لیيفس سوخت بدون موتوری ماهایيهواپ با پرواز اختـراع دیيخورشـ مـای يهواپ کیـ پـرواز نیـ ا برای .دینما ثابت را هینظر نیا دارد قصد نيزم دور به دیيخورش انرژی لهيوس

های سلول کافی مقدار به توان می مساحت نیا روی بر .برخوردارند مربعی متر١۵٠ مساحتی از شیبالها که شد خواهد در ديخورشـ انرژی شب در پرواز به بودن قادر برای .کنند نيتأم را مايهواپ نیا موتور دو هر انرژی که گذاشت کار دیيخورش Solar که مايهواپ نیا ساخت در .رديگ می قرار استفاده مورد شب در و شده رهيذخ مخصوصی هاییباطر روی بر روز طول

Impulse نيزمـ از لـومتری يک ١٠ ارتفـاع در مـا يهواپ نیا که چرا هستند مقاوم اريبس که شوديم استفاده موادی از دارد نام درجـه ۵۵ منهـای تـا ( نیيپـا اريبـس دماهـای نيهمچنـ و بـاال اريبـس هـوای فـشارهای تحمـل بـه قـادر دیبا و کند می زپروا

پـرواز .شـود مـی تیـ حما هوشـمند وتريکـامپ کی توسط که دارد جا خلبان کی برای فقط Solar Impulse.باشد )سانتيگرادBertrand Piccard گرفت خواهد انجام ٢٠٠٩ سال در نيزم دور به.

!خشکی و آب برای ستیدوز لياتومبMaximilian Kolb مـی موتـوری قیقـا و تانـک از مخلـوطی واقـع در کـه اسـت کـرده اختـراع لیياتومب آلمانی صنعتی طراح

و دیـ آ مـی در حرکت به شنی دو توسط تانک کی مثل و نبوده چرخ دارای دارد، نام Desertship که هينقل لهيوس نیا .باشد بـه را Desertship کـه امکانی اما .کند حرکت ییباال اريبس سرعت با شنی های صحرا در حتی است قادر ليدل نيهم به مـورد خـشکی در کـه شـنی ٢ آب در حرکـت بـرای .اسـت آب در آن حرکـت امکـان کنـد می لیتبد خاص هينقل لهيوس کی

مـی را آب نخـست جـت موتـور نیا .افتد می بکار جت موتور کی و شوند می جمع داخل سمت به رنديگ می قرار استفاده لهيوسـ نیـ ا موتـور .شود می هينقل لهيوس نیا درآمدن حرکت به باعث و خارج آن از ادییز اريبس فشار با ّآب سپس و مکد را آب در Km/h ١٢٠ و خـشکی در Km/h ١٨٠ سـرعتهای قـدرت نیـ ا .اسـت قـدرت بخار اسب ١٠٠٠ دارای تنی ٢٫۴ هينقل

.کند جلب را عرب های خيش نظر خود اختراع نیا با دارد قصد Maximilian Kolb .ازدس می ریامکانپذ

: جهان گانه هفت بیعجا گانه ٧ عجائب بازمانده تنها :مصر اهرام -١ کرده یم کار زميه با که دیجد ییایدر فانوس نياول :فاروس ییایدر فانوس -٢ بود شده ساخته هيترک در ميعظ اريبس مجسمه یک :وسيهل مجسمه -٣ ليف عاج و طال از ونانی خدای مجسمه :زئوس مجسمه -٤ همسرانش از کیی به هیهد برای نبوچادنزار دستور به :بابل معلق باغهای -٥ مرمری بزرگ ستونهای با افسوس شهر در :سيآرتم مقبره -٦ هيترک در فارس پادشاهان از کیی برای ميعظ رايبس :ناسوس کاريهال آرامگاه -٧

!پزشکیدندان در جدید حرکتی هـای دنـدان کـردن پـر در کـه شـده سـاخته ژاپنـی محققان توسط است طبيعی دندان مينای شبيه که جسبنده ماده یک

.ميشود استفاده فاسد دریافتنـد توکيـو پزشـکی دنـدان انـستيتوی یک در همکارانش و Dr.Kazue ، آراال وين از SetarehSorkh اختصاصی خبر بنابر را فاسـد دنـدان در شده ایجاد حفره تواند می آپاتيت هيدروکسی کریستال جنس از شکل یخمير و چسبنده ماده یک که .کند پر دقيقه ١٥ عرض در

.شود می محکم و چسبيده بيمار دندان به بسرعت جدید ماده این گرفته صورت تحقيقات طبق آسـيب ایجـاد توانـد می کند پيدا تماس بيمار لثه با اگر اسيدی مخلوط این که زیرا شود برده بکار دقت با باید تکنولوژی این .کند درد با همراه های فلـزی هـای آليـاژ و رزین با کردن پر و خراب قسمتهای کردن خارج با فاسد های دندان کردن پر معموال دندانپزشکان امروزه حفـرات ایـن کـردن رپـ بـرای معمـول روشـهای بـا چون نيست آل ایده کوچک های سوراخ برای روش این اما .ميشود انچام

.روند می بين از و بينند می آسيب نيز دندان سالم های قسمت

!نویمار سان آـسب پـستی باییز های تمبر عیتوز و هيته راه از را خود درآمد و است جهان جمهوری نیآوچكتر و نیتريمیقد نویمار سان جالـب .شـود مـی اداره شـوند مـی انتخـاب ربـا كی ماه شش هر آه السلطنه بینا دو توسط آشور نیا حكومت .آند می .باشد می نفر ٢٣٠٠٠ فقط آشور نیا تيجمع ديبدان است

!مصنوعی و عیيطب های چهيماه نيب مسابقه کـا یآمر San Diego در ٢٠٠۵ سـال مـارس مـاه در .اسـت نبـوده اش مـشاهده بـه قادر حال به تا بشر را ای مسابقه نيچن

تحـت را خـود روبوتهـای کـه دارنـد قـصد مخترعان مسابقات نیا در .رفت خواهد روبوتها گجن به ییزورآزما رشته در انسان هـای چـه يماه بـا مقابلـه ییتوانـا انـد شـده اختراع آنان برای که مصنوعی های چهيماه ایآ که ننديبب تا دهند قرار بررسی هـای چـه يماه .انـد شـده اختـراع سیسـو در EMPA موسسه نظر تحت مصنوعی های چهيماه نیا .ريخ ای دارند را انسان

کـه تيگراف جنس از ای هیال توسط که ندیآ می بوجود کنيسيل و لیآکر نازک اريبس های ورقه وستنيپ هم به از مصنوعی شـدن جمـع باعـث هیـ ال نیـ ا از تهيسیـ الکتر انیـ جر دادن عبـور .انـد شـده دهيپوشـ باشد می تهيسیالکتر رسانای ای ماده کـه معتقدنـد پژوهـشگران .کنـد می دايپ شیافزا چهيماه قدرت شود گرفته کار به باالتری ولتاژ چه هر و شود می چهيماه .گرفت خواهند عمل اتاقهای در را جراحان ارانيدست جای زودی به مصنوعی های چهيماه نیا

: فضا یها نياول

.آمان ٢ وی موشك توسط :پرواز نياول ١٩٤٢ .فضا در وانيح نياول بعنوان كایال بنام سگی حضور و ١ كياسپوتن :نيزم ماهواره نياول ١٩٥٧ .)٢ لونا(رسد می ماه آره به بشر ساخت شی نياول ١٩٥٩ .)نیگاگار وریی( نينش سر با نهيسف نياول ١٩٦١ .لئونف آلكسی توسط فضا در روی ادهيپ نياول ١٩٦٥

!اتيمال و پنجره چـشم بـه ادییز بناهای انگلستان آنار و گوشه در .رفت می بكار یگوناگون روشهای مردم از اتيمال اخذ جهت گذشته در بـه اتيـ مال الدیيمـ ١٦٩٦ سـال در آـه بـود نیـ ا هـم لشيدلـ .انـد آـرده مسدود را خود های پنجره از بعضی آه خورد می

!آردند می مسدود آجر با را ضروری ريغ های پنجره اتيمال آمتر پرداخت برای مردم و .شد می گرفته ها پنجره نسبت

؟اند متفاوت گریكدی با دست راست و دست چپ یمولكولها چرا چـه گـر .یميش نه دارد، شهرت است آرده فایا یشناس كروبيم شرفتيپ در آه ینقش سبب به شتريب "پاستور ییلو"

آـه بـود یآـس نينخـست آـه اسـت آن ليـ دل بـه عمدتًا شهرتش اما آرد، آغاز دانيميش عنوان به را خود یا حرفه یزندگ هـم هنـوز ( غـذا شـدن فاسـد ،ريـ تخم در هـا یبـاآتر نقـش همچـون داد، حيتوضـ را یاريبـس یشناخت ستیز یها دهیپد

دسـت بـه آـه لیاسـتر یجراحـ روش ( زخمهـا شدن یعفون ،)شود یم انجام اوست ابداعات از آه ريش ونيزاسیپاستور شم،یـ ابر آـرم یمـار يب یرو بـر قـاتش يتحق ( یمـار يب و )ردآو وجـود به یجراح حرفه در یتحول شد، گرفته آار به ستريلردل

با .(آرد خالص یهار اثر بر مرگ از را نفر هزاران جان او دست به یهار واآسن هيته و داد نجات را فرانسه شمیابر صنعت نيتـضم را شـهرتش تـا بـود یآاف اما است، شده شناخته آمتر چه گر داشت، یميش شبرديپ در او آه ینقش حال، نیا

.آند بـر مطالعه به بود، گرفته سیپار سوربن دانشكده از را خود یدآترا دانشنامه تازه یسالگ ٢٥ در پاستور آه ١٨٤٨ سال در نـام ( پرداخـت آنـد، یمـ رسـوب شـراب یهـا خمـره سـطح بـر ريـ تخم مـدت در آه ك،يراسم دياس یها نمك از یكی یرو

لهــاردیا" نــام بــه یگــرید دانيميشــ ).اســت شــده مــشتق گــوران خوشــه یمعنــا بــه راســموس ینــيالت آلمــه از كيراســم بـر سـود و اكيـ آمون اثـر از آـه آن، ميآمون میسد نمك )كيراسم دياس یها نمك از یكی آه بود داده گزارش "شيتسشرليم هخمـر سـطح بـر زيـ ن آن آه )غوره جوهر( كیتارتار دياس ینمكها از یكی به درست بًایتقر (دیآ یم دست به كيراسم دياس دياسـ نمـك آـه یحـال در داشـت، "ینـور تيـ فعال " كیـ تار تـار دياسـ نمـك فقط :دارد شباهت شود یم افتی شراب یها

.شود یم دهينام (Cream of tartar) ريطرط ك،یتارتار دياس با ميپتاس یدياس نمك( نبود یتيخاص نيچن یدارا كيراسم یامـواج از یمعمـول نـور ،یمـوج هیـ نظر مطـابق .بگردانـد را )زهیپـوالر ( دهيـ قطب نـور صـفحه آه دارد ینور تيفعال یا ماده عبـور خـود از ینحـو بـه را نـور بلورهـا از یبرخ .دارند ارتعاش مختلف یها جهت با ییها صفحه در آه است شده ليتشك دهيـ قطب ینـور دیـ آ رونيـ ب بيـ ترت نیبد آه ینور .بگذرند آنند یم ارتعاش یخاص صفحه در آه یامواج از تنها آه دهند یم

.است نـور زيـ ن )یقنـد یهـا محلـول و سـقز، آـوارتز، یبلورهـا ريـ نظ( یعـ يطب مـواد یبرخـ آه بود دانسته ١٨٤٨ سال در پاستور نـام بـه یابـزار در دهيـ قطب نـور چرخش .شوند یم یاثر نيچن باعث چگونه ديفهم ینم یآس اما چرخانند، یم را دهيقطب

بچرخانـد سـاعت یهـا عقربـه جهـت در را دهيـ قطب نـور صفحه یا ماده یوقت .شود یم دهيسنج و مشاهده سنج قطبش جهـت خـالف در را دهيـ قطب نـور صـفحه آـه یا مـاده .شـود یمـ مثبـت چرخش باعث گرید یعبارت به -است گردان راست .شود یم یمنف چرخش موجب یعنی -است گردان چپ بگرداند ساعت یها عقربه یبلـور شـكل و ییايميشـ بيـ ترآ لحـاظ از كيراسـم دياس و كیتارتار دياس یها نمك آه شد یم گفته .بود رانيح پاستور

كیـ تارتار دياسـ نمـك آـه یحال در نداشت، یريتأث آن بر كيراسم دياس نمك .دارند دهيقطب نور بر یمتفاوت آثار اما كسانند،ی یبررسـ مـورد بودنـد شده هيته شيتسشرليم روش به آه را كيراسم دياس نمك یبلورها پاستور یوقت .بود گردان راست بـه آنهـا نـسبت و داشـت، وجـود بلـور نوع دو واقع در .بود نشده آن متوجه شيتسشرليم آه آرد مشاهده یزيچ داد، قرار .بود راست دست به چپ دست نسبت مثل گریكدی

.آـرد جـدا اسـت ر دسـت یبلورهـا از كروسـكوپ يم ریز در دقت به را چپ دست یبلورها ،یزیر انبرك از استفاده با پاستور یمقـدار پاسـتور .نبوغ جرقه ای بود، حدس كی یريگيپ ای آه زد یآار به دست آرد، سوا نوع دو هر از یآاف اندازه به یوقت قـرار دهيـ قطب نـور ريمـس در یسـنج قطـبش در نوبت به را ها محلول نیا و آرد حل آب در جداگانه طور به را بلور نوع هر از بـه را دهيـ قطب نـور راسـت دسـت یبلورهـا محلـول و چـپ، به را دهيقطب نور ،چپ دست یبلورها محلول آه افتیدر او .داد

اآتـشافش از قـدر آن جـوان دانـشمند آـه نوشـت )١٩٠٢( پاستور یزندگ آتاب در رادو -یوالر رنه .آند یم منحرف راست شیدايـ پ " :زد ادیـ فر و دیـ دو رونيـ ب شگاهیـ آزما از "آـرد ینمـ یفرقـ ادیز دسيارشم با وضعش آه یحال در" بود زده جانيه

"!آردم ریمقـاد آـه شـد متوجـه گرفـت، انـدازه را بلـور نـوع هـر مقـدار دقت به آرد یم هيته را ها محلول آه یحال همان در یوقت

یبلورهـا چـرخش زانيـ م گـر ید یعبـارت بـه مخالف؛ جهت دو در اما شدند، یم چرخش باعث اندازه كی به درست یمساو پاسـتور بيـ ترت نیبـد .بـود برابـر آـرد، یم جادیا كیتارتار دياس نمك از یمشابه محلول آه یچرخش مقدار با گردان راست نمـك و اسـت، كـسان ی گـردان راسـت كیـ تارتار دياس نمك با عمًال یو كيراسم دياس گردان راست نمك آه بود داده نشان ســرانجام .بــود نــشده شــناخته موقــع آن تــا آــه اســت كیــتارتار دياســ نمــك یا نــهیآ ریتــصو كيراســم دياســ گــردان چــپ

آـه یمحلـول افـت یدر آرد یم ینيب شيپ آه یطور همان و آرد، هيته بلور نوع دو یمساو یها نسبت از یپاستورمخلوط و نينخـست پاسـتور ك،يراسـم دياسـ نمـك بلور نوع دو یساز جدا با .است فعال ريغ ینور لحاظ از شود هيته نسبت نیا با

یخاصـ بيـ ترآ نام امروز ( داد انجام نامند، یم كيراسم مخلوط كی كيتفك ،دانان یميش امروزه آنچه از نمونه نیمشهورتر ).شود یم اطالق یا نهیآ نهیقر مواد از یمخلوط هر بر ك،يراسم دياس یعنی آرد، آار آن یرو بر پاستور آه گـوش بـه آن خبـر آـه نگذشت یچند و شد سیپار در دانشمندان بحث موضوع پاستور بيعج یشناخت بلور یها شیآزما

ويـ ب .ديرسـ بـود، آـرده بلورها در دهيقطب نور چرخش نهيزم در ینیاديبن اآتشافات آه یمحترم كدانیزيف ،"ويب ستيبات ژان" قبل آه خواست پاستور از .ستینگر یم دیترد دهید با پاستور یها شیآزما به بود، ساله ٧٤ و علوم فرهنگستان عضو آه ويـ ب آـه یحـال در پاسـتور، .آنـد تكرار حضورش در را ها شیآزما همان فرهنگستان، به مطالعاتش جینتا از یزارشگ ارائه از

نـور عبـور از پـس ويب یوقت .داد انجام را آار نيهم آرد، یم هيته آمد یم دست به آن از بلورها آه را ییها محلول شخصًا بـر یدسـت آـه یحـال در و نپرداخـت اش یريـ گ انـدازه بـه گـر ید د،یـ د چپ به را آن چرخش گردان، چپ یبلورها از دهيقطب نیـ ا آـه ام دهیـ ورز عـشق علـم بـه عمرم طول در قدر آن فرزندم، :"گفت زيآم جانيه یلحن با گذاشت جوان پاستور یبازو ."دهد یم تكان را قلبم واقعًا مخـالف یهـا جهـت در را دهيـ قطب نـور فحهصـ آنها محلول آه نیا اثبات و داشتند، یمتفاوت شكل آه ییبلورها یساز جدا در را دهيـ قطب نـور صـفحه یخاصـ مـواد آـه آـرد یم یفرق چه .بود دهیفا یب اما جالب، یشیآزما لحاظ كی از چرخاند، یم

تيـ اهم پاسـتور یهـا شیآزمـا آـه مينـ يب یمـ میبنگر تر قيدق یوقت اما گر؟ید ییسو ای بچرخانند سو كی به سنج قطبش یا نـه یآ ریتـصاو صـورت بـه یمولكـول سـطح در یآلـ بـات يترآ داد نـشان آه بود یآس نينخست او .شتنددا یا العاده فوق یونـان ی معادل واژه نیا منشاء .هستند تهيرالیآا ای یدستوارگ یژگیو یدارا ها مولكول گرید یعبارت به دارند؛ وجود گریكدی .باشـند گریكـد ی یا نـه یآ ریتـصو آه هستند یجسم دو بارز نمونه دست دو آه دارد مناسبت لحاظ نیا از و است، "دست" رالیآـا دسـتكش نمونـه عنـوان بـه .دانـست رالیآـا ريغ ای رالیآا توان یم هم را یمعمول یاياش بلكه ها، مولكول تنها نه

شیآزمـا از شيپـ تـا .چـپ یپـا ایـ شـود دهيپوش راست یپا به جوراب آند ینم یفرق چون .رالیآا ريغ جوراب یول است، یوقتـ چون آردند، یم استناد بلورها نیا شكل به ،دهيقطب نور بر آوارتز یبلورها اثر حيتوض یبرا دانشمندان پاستور، یها

محلـول و سـقز ريـ نظ عـات یما از یبرخـ ینـور راتيتأث اما .رود یم نيب از شان ینور تيفعال شوند یم ذوب آوارتز یبلورها اخـتالف انگريـ ب كيراسم دياس نمك یبلورها شكل اختالف آه داد نشان ورپاست یها پژوهش .نبود هيتوج قابل یقند یها یبلـور سـاختار آـوارتز، یبلورهـا شـدن ذوب مثـل درسـت آب در بلورهـا آردن حل چون است، نمك یها مولكول شكل در

ینـور تيـ فعال هـم هنـوز آـرد یمـ اسـتفاده پاسـتور آه ینمك بلور نوع دو یها محلول حال، نیا با .برد یم نيب از را نمك چـپ یزومـر یا شـكل دو آـه داد نـشان و آـرد لیتبـد دياسـ بـه را كيراسم دياس شده جدا ینمكها بعدها پاستور .داشتند .دارد وجود كیتارتار دياس (+)ای گردان راست و كیتارتار دياس (-) ای گردان .دارد ینـور تيفعال و یمولكول هندسه انيم یميمستق رابطه به اشاره یو اآتشاف آه بود برده یپ مطلب نیا به پاستور

نـسبت ماننـد چرخاننـد یمـ مخـالف یها جهت در را دهيقطب نور صفحه آه ییها مولكول نسبت آه آرد شنهاديپ نيچن او و "هـوف وانـت اآوبیـ " یهـا نام به جوان دانيميش دو تا بگذرد سال ٢٥ بود الزم اما .است آن یا نهیآ ریتصو به یئيش هر

نیـ ا در .رنـد يگ یمـ قـرار هـم آنـار در یمولكـول یسـاختارها نیـ ا شكل به چگونه اتمها قًايدق آه دهند حيضتو "لبل ژوزف" یهـا تيـ موفق بـه و آـرد معطوف رفت آنها ذآر شتريپ آه یشناس ستیز مسائل از یبرخ به را خود توجه پاستور فاصله، گـر ید دانـان یميشـ یبـرا را راه كيراسـم ديسـ ا كيـ تفك نـه يزم در او شگامانهيـ پ یها پژوهش اما .افتی دست یريچشمگ آـار یواقعـ تيـ اهم دهنـد؛ حيتوضـ را یشـناخت ستیـ ز تيـ فعال و مولكـول سـاختار در تـه يرالیآا انيـ م رابطه تا آرد، هموار .است نيهم در پاستور جهـت خـالف رد را دهيـ قطب نـور صفحه ]كیتارتار دياس – )-[( كيراسم دياس گردان چپ یها مولكول آه نیا دانستن گرچه – (+)]Cنيتـام یو گـردان راست مولكول چرا ميبدان آه است مهم اريبس اما ندارد، یتياهم گردانند یم ساعت یها عقربه نيتـام یو یعنـ ی -نـدارد یشـناخت ستیـ ز تيـ فعال كيآسـكورب دياسـ – (-) آـه یحـال در هـست نيتـام یو ]كيآسـكورب دياس – )-(چـرا نـدارد؛ ییغـذا ارزش )لوولـوز (گلوآوز – )-( آه یحال در است یمغذ یا ماده )دآستروز )گلوآوز -(+)چرا ست؛ين

نيآدرنـال -)-(چرا نكهیا و ندارد؛ یتيخاص نيچن نيستیآلروما – (+) آه یحال در است یرومندين كيوتيب یآنت نيستیآلروما .است نيادرنال – (+) از فعالتر اريبس یهورمون آنكـه از قبـل بـاردار زنـان ١٩٥٠ دهه در .بود ديوم ديتال یدارو از استفاده ها ولكولم تهيرالیآا تياهم از بار تأسف یا نمونه امـا اسـت، ديـ مف یصـبحگاه آـسالت درمـان یبـرا و نـدارد یخطر مولكول نیا (+) شكل چه اگر آه ابندیدر دانان یميش

دارو نیـ ا از ،)شـود یم یشناخت ستیز یها جهش باعث آه یا ماده یعنی ( است یفعال یزا جهش ماده آن (-) شكل بـار بـه یمتعدد و دیشد ینيجن یها یناهنجار داشت، وجود موآول نیا شكل دو هر مزبور یدارو در چون .آردند استفاده

.آمد متـضاد راتيتـأث علـت دربـاره یريـ گ جـه ينت و مختلف، یها شكل نیا یجداساز بلورها، مختلف یها شكل مشاهده گرچه نیـ ا در .آـرد فـا یا اآتـشافاتش در یا عمـده نقـش یاریـ بخـت امـا بودنـد، پاسـتور نبوغ از یناش قتًايحق دهيقطب نور بر آنها بـاً یتقر -آـرد یمـ یبررسـ پاسـتور آـه ینمكـ -كيراسم دياس ميآمون میسد نمك اوًال .شد صحنه وارد دوبار بخت اتيآشف دسـت بـا اخـتالف نیـ ا مـشاهده با واندت یم یآس هر و ابد،ی یم تبلور یا نهیآ شكل دو به آه است دياس نیا نمك تنها

در رد؛يـ گ یمـ صـورت گـراد یسـانت درجـه ٢٦ از آمتر یدماها در تنها شكل دو نیا تبلور ًايثان .آند یساز جدا هم از را آنها .هـستند ینـور تيـ فعال فاقـد و كـسان ی یهمگـ شـوند یمـ ليتـشك آـه ییبلورهـا گراد یسانت درجه ٢٦ باالتراز یدماها آن ،محلـول تبلـور یبـرا و ،داد قرار سیپار در شگاهشیآزما پنجره آنار در یخنك یجا در را نمك محلول یحاو ظرف پاستور

نبـود، سیپـار شـهر خنـك یهـوا و آب و كيراسم دياس مناسب نمك ارانهی بخت انتخاب اگر .گذاشت جا همان بعد روز تا را .افتی ینم دست رشيچشمگ اآتشاف به پاستور بسا چه

و بـرد، یپـ دارد وجود یتصادف اآتشاف و تصادف انيم آه یفرق به بردند، بهره یاری بخت از آه یبزرگان گرید دمانن پاستور ."رساند یم یاری مستعد ذهن به فقط بخت ،مشاهده پهنه در :"آرد انيب نيچن خود زبان به ییبایز به را آن :"بـود نظرش در یآل قاعده نيهم آورد، یم زبان به نآ از شيپ را ریز جمله یهنر جوزف ییكایآمر مشهور كدانیزيف یوقت داشـته را آنهـا رشیپـذ یآمـادگ آـه دوانند یم شهیر ییها ذهن در تنها اما اند، گرفته فرا را ما مًایدا گ بزر اآتشافات بذر

."باشند

؟شد نيليس یپن آشف سبب آه یآپك اآتـشاف، نیـ ا در اما .باشد "نگيفلم الكساندر سر" دست به نيليس یپن آشف مهم، یتصادف اآتشاف نیمعروفتر دیشا یآور شـگفت یامـدها يپ نـگ يفلم آـشف چـه گـر اسـت؛ داشـته دخالت یاری بخت آنند، یم تصور افراد اآثر آنچه از شيب

.اند شده شناخته آمتر امدهايپ نیا اما دند،يبخش تياهم بدان آه داشت بـسا چـه داد، ینمـ یرو هم آنها از یكی یحت اگر حال نيع در آه تاس ینامربوط ظاهر به عیوقا از مملو نگيفلم یزندگ هنگـام بـه پانـت .آ.پروفـسورس همكـارش و دوسـت آـه گونه همان .ديرس ینم افتی دست بدان آه یشهرت به نگيفلم

."بداند محض تصادف از یناش را آنها تواند ینم آند یم احساس شخص :"گفت او شیستا در مرگش و درگذشـت پـدرش بـود سـاله هفـت یوقتـ .آمـد ايـ دن بـه راسـكاتلند یرشایآ یروسـتا در ١٨٨١ سـال رد نگيفلم الكساندر سـاله پنج الكساندر یوقت .افتاد الكساندر مادر دوش به یناتن فرزند چند و یتن فرزند چهار تيترب و مزرعه اداره تيمسئول تـا خانـه یلـومتر يآ ٥/٦ فاصـله بـود مجبـور ،شـد دهـساله یوقتـ و رفـت یمـ یلـومتر يآ ٥/١ در یا مدرسـه به ادهيپ بود،

داشـت، فاصـله خانـه بـا لـومتر يآ ٢٥ از شيبـ اش مدرسـه ديرس یسالگ دوازده به آه یهنگام .آند یط ادهيپ را مدرسه برگشت و رفت راه لومتريآ ٢٠ حدود هفته آخر التيتعط در بود مجبور حال نیا با .دیگز اقامت لمارناكيآ یآآادم در نیبنابرا خـود التيتحص و رفت برادرش شيپ لندن به لمارناكيآ در اقامت مين و سال كی از پس .آند یط را منزل تا قطار ستگاهیا از شـانزده نگيفلم .نداشت را آنجا در ليتحص یمال توان الكساندر چون د،یينپا یرید دوران نیا اما .داد ادامه كيتكن یپل در را

او .گذرانـد لنـدن ميمق یاسكاتلند داوطلب یروهاين با را خود وقت از یآم و شد استخدام یرانيآشت شرآت كی در ساله مـسابقه لنـدن، دانـشگاه بـه وابـسته ،یمـر سـن مارستانيب از یميت با بار كی و آرد، یم یباز گروه نیا یواترپولو ميت در .داد

دوازده لنـدن در .شـود یپزشـك كدهدانـش وارد تـا آـرد قیتـشو را او بـرادرش و ديرسـ او بـه یمختـصر ارث بعـد سـال چنـد آن بـه وابـسته یمـر سـن مارسـتان يب آه یكی جز -نداشت یشناخت آدامشان چيه از نگيفلم آه بود، یپزشك دانشكده

آـه بـود هنگـام همـان در .رفـت آنجـا بـه ليدل نيهم به و دارد، واترپولو ميت كی آه بود نیا دانست یم آه یزيچ تنها و بود جـراح داشـت ميتصم ابتدا در نگيفلم .شد آار به مشغول دانشكده آن در یشناس یباآتر مدرس نوانع به "تیرا المرات"

به داشت عهده به را آن یسرپرست تیرا المرات موقع آن در آه یشگاهیآزما در یشغل ،یليالتحص فارغ از پس اما شود، .شد یشناس یباآتر استاد ١٩٢٩ سال در و گذراند شگاهیآزما آن در را خود عمر انیپا تا نگيفلم شد؛ شنهاديپ او پزشـكان زمـان آن .بپردازنـد یزخمـ سـربازان معالجـه بـه تـا شـدند اعزام فرانسه به تیرا و نگيفلم اول یجهان جنگ یط دياسـ ایـ ( فنـل آـه شد متوجه نگيفلم اما .آردند یم استفاده آننده یعفون ضد مواد از یجنگ یها جراحت درمان یبرا

عیسـر را خـون ديسـف یها چهیگو چون ده،یفا تا دارد ضرر شتريب )بود زمان آن آننده یعفون ضد ماده نیجتریار آه كيآربول بـدن یعيطب مدافعان ،ديسف یها چهیگو چون است انمندیز اثر نیا آه دانست یم نگيفلم .آند یم نابود ها یباآتر از تر .هستند ها یباآتر برابر در یهـا چـه یگو بـر امـا بـرد، یمـ نيبـ از را هـا یبـاآتر آـه آرد آشف یآش كروبيم صادفت برحسب نگيفلم١٩٢٢ سال در ظرف آه همچنان .آرد هيته یآشت خود ینيب ترشحات از شد، زآام دچار نگيفلم آه یهنگام .گذاشت ینم یاثر ديسف

را آـشت یوقتـ بعـد زرو .افتـاد ظـرف درون به چشمش از یاشك آرد، یبررس بود رنگ زرد یها یباآتر از پر آه را آشت حيصـح جـه ينت بـه را او اش ینـ يزبيت و یآنجكـاو .دید یشفاف یفضا بود ختهیر اشك آه یقسمت در داد، قرار مطالعه مورد

ینمـ یبيآسـ انـسان بافـت بـه اما شد، یم ها یباآتر )زيل ( عیسر بیتخر باعث آه بود یا ماده اشك در .آرد ییراهنما چـون نـدارد، یچنـدان یآـاربرد تيـ اهم میآنـز نیا آه شد معلوم .دينام "میزوزيل" را اشك یكروبيم ضد میآنز نیا او .رساند

یضـرور مقدمـه اآتـشاف نیـ ا د،یـ د ميخواه آه چنان اما هستند، ضرر یب نسبتًا برد یم نيب از میزوزيل آه ییها كروبيم .بود نيليس یپن آشف

یمـ آـه یشگاهیـ آزما معمـول یآارهـا انجـام ضـمن .بـود نزاآنفلوا درباره قيتحق مشغول نگيفلم ١٩٢٨ سال تابستان در متوجـه آنـد، یبررسـ كروسـكوپ يم ریـ ز بودنـد آرده رشد دار پوش در پهن یظرفها در آه را ییایباآتر یها آشت ستیبا

اطـراف در شـفاف هيـ ناح آـه داد نـشان شتريـ ب قـات يتحق .اسـت آمـده وجود به یشفاف هيناح ها ظرف از یكی در آه شد خـاطر بـه بـا نـگ يفلم .بـود افتـاده آن درون به آپك یا تكه بود، نشده گذاشته ظرف سرپوش یوقت ظاهرًا آه بود یا نقطه در "لوآوكياستاف" یها یباآتر مرگ باعث آه آرد یم ديتول یزيچ آپك آه گرفت جهينت م،یزوزيل نهيزم در اتشيتجرب آوردن از یاريبـس آه یآار مانند بسا چه ]میزوزيل درباره [نبود ام یقبل اتيتجرب اگر " :آرد فیتعر نگيفلم .بود شده آشت ظرف متوجـه هـم شناسـان یبـاآتر از یبرخـ ادیـ ز احتمال به .انداختم یم دور به را ظرف بودند آرده قبًال گرید شناسان یباآتر بـه را آـشتها نداشـت، وجـود یعيطب ییایباآتر ضد مواد به یا عالقه چون اما بودم، شده دمید من آنچه مشابه یراتييتغ ".دادم انجام یقاتيتحق ندازم،يب دور را آلوده یآشتها زمانه رسم مطابق آنكه یجا به من .بودند اندخته دور ديـ تول آـه را یكيوتيـ ب یآنتـ مـاده و شـناخت، وميليسـ یپن جنس یاعضا از یكی عنوان به را آن و آرد جدا را آپك نگيفلم در را آپك ،بخت آه نیا و مختلف، یباآتر هزاران و دارد وجود مختلف آپك هزاران:"گفت بعدها .دينام نيليس یپن آرد یم

آن "مختلـف یبـاآتر هـزاران "ذآـر " .بـود ییآزمـا بخت مسابقه در شدن برنده مثل بگذارد مناسب نقطه در مناسب لحظه یبرخـ بـر اما است، مرگبار لوآوك،يافاست ازجمله ،یمتعدد یهایباآتر یبرا نيليس یپن گرچه چون نبود، مورد یب هم قدر

عفونـت از یاريبـس سـبب بـرد، یمـ نيبـ از نيليسـ یپن آه ییها یباآتر خوشبختانه .ندارد یاثر ها یباآتر گرید انواع از .هستند انسان در خطرناك و عیشا یها

.ف .ژ همكـارش و پاسـتور ییلـو .نبـود ینوظهـور آـامالً ابتكـار ،عفونت با مقابله یبرا آپك از استفاده ١٩٢٨ سال در البته درعهـد آـه انـد نوشـته .آنـد یمـ یريجلـوگ گـر ید یكروبـ يم رشد از یكروبيم گاه آه بودند داده نشان ١٨٧٧ سال در ژوبر

آنهـا نـوع چنـد تنهـا آـه نـد یرو یمـ نان بر مختلف آپك هزاران اما آردند، یم استفاده نان آپك از انيروم و انیمصر باستان ميابیـ یمـ در سبب نيهم به و بود مطلع مسئله نیا از هم نگيفلم قاعدتًا .آند مقابله عفونت با آه نندآ یم ديتول یزيچ .شد زده شگفت چرا آه نيهمـ :رسـاند ینمـ یبيآس بدن یها اختهی به و ستين یسم جانوران یبرا نيليس یپن آه داد نشان ادامه در نگيفلم یـی دارو یا مـاده عنـوان بـه یروز شـوم متقاعـد شـد باعـث آـه ودبـ ديسـف یهـا چـه یگو یبـرا نيليس یپن نبودن یسم

1000 در ١ رقـت در را لوآوآهاياسـتاف رشـد شد، یم شیآزما انسان خون در خام نيليس یپن یوقت .شد خواهد شناخته قیـ تزر زيـ ن جـانوران بـه را آن .نبـود هياول آشت طيمح از شيب یزيچ ديسف یها چهیگو بر آن یسم اثر اما آرد، مهار آامًال ییآسـا معجـزه اتفـاق امـا داد یمطلـوب جینتـا ]مـاران يبرب [ ییابتـدا شیآزمـا چنـد .نداشـت یسم اثر چيه ظاهرًا و آردم،

نيليسـ یپنـ آـه ميافتیـ در اما ميآن ظيتغل را نيليس یپن ميآن یم یسع .میآرد یم ظيغل را آن دیبا آه دميفهم و فتاد،ين .نداشتند یا دهیفا ما ساده ًانسبت یروشها و شود، یم خراب سرعت به .آنـد جلـب خـود بـه را همگـان توجه یدرمان یميش آه بود شده باعث ديآم ليسولفان ريچشمگ تيموفق هنگام نيهم در

بعـد سـال نیچنـد تـا و شد، مواجه شكست با نيليس یپن ظيتغل و یساز جدا یبرا نگيفلم و "كیستریر هرولد" یهمكار دانـشگاه یشناسـ بيآسـ استاد "یفلور .و هاوارد" ١٩٣٠ دهه اواخر در .نگرفت انجام نيليس یپن درباره یمهم آار گرید

یتلـر يه آلمـان از آـه یهـود ی پناهنـده دانيميشـ ستیـ ز ،"نيچـ سیبـور ارنـست " بـا را خـود یپژوهش یهمكار آآسفورد آه ییایباآتر ضد میآنز همان م،یزوزيل درباره قيتحق دو آن .آرد آغاز بود، آمده آآسفورد به یفلور سفارش به و بود ختهیگر بـر آنـان یهـا پـژوهش آـه نگذشـت یچند .آردند شروع را یعيطب ییایباآتر ضد مواد گرید زين و بود، آرده آشف نگيفلم .شد متمرآز بود عوامل نیا نیتر بخش ديام آنان نظر به آه نيليس یپن

وجـود آآـسفورد در آن امكانـات آـه ظ،يتغلـ و یجداسـاز یبـرا ییايميشـ دهيـ چيپ یروشـها از یريگ بهره با آآسفورد گروه موفـق ،یدسترسـ بـدانها نه و داشت ییآشنا آنها با نه یمر سن در نگيفلم اما بودند، آشنا آن با نيچ و یفلور و داشت و مـوش در یتجربـ یها عفونت با مقابله در ابتدا را آن یدرمان خواص آه آنند هيتصف و ظيتغل قدر آن را نيليس یپن شدند ( رسـانند اثبـات بـه بردنـد، یمـ رنـج خطرنـاك یهـا یآلـودگ گرید و یلوآوآياستاف یها عفونت از آه یماريب افراد در بعدًا

را نيليسـ یپنـ آنكه با دادند؛ یم رشد یمارستانيب یها لگن در شد، یم استفاده انسان در آه را نيليس یپن نينخست بـودن ابيـ آم ليـ دل به ینيبال یها شیآزما یبرخ اما دادند، یم قرار استفاده مورد مجددًا و آردند یم جدا مارانيب ادرار از ).ماندند ناتمام دارو نیا یجهـان جنـگ انيـ نظام یزخمهـا درمان و ها یماريب با مقابله در نيليس یپن ییتوانا از عیسر یريگ بهره ضرورت سبب به

تا رفت كایآمر به یفلور .بود اول یها تیاولو از متحده، االتیا در هم و انگلستان در هم گسترده، اسيمق در آن ديتول دوم، یخستگ طور به اطلس انوسياق یسو دو دانانيميش و دهد، شرح را انگلستان در نيليس یپن ديتول و استخراج یروشها .آورند دست به را آن یگاهشیآزما ديتول ای ريتخم راه از و آنند نييتع را نيليس یپن ییايميش ساختار تا آردند آار یریناپذ در شرفتيـ پ امـا شـد، هيـ ته یصـناع طـور بـه جنـگ انیـ پا از پـس سـالها بـار نينخـست یبـرا داریـ ناپا و دهيچيپ مولكول نیا

.بود عیسر ییاستثنا ینحو به جنگ مدت در ريتخم راه از آن ديتول گسترش یفلـور یوقتـ .شـد صـحنه وارد زيـ ن آن ديتول زا مرحله نیا در داشت، نقش نيليس یپن آشف در یاری بخت آه طور همان شـمال هيـ ناح یپژوهـش شگاهیـ آزما از آنـد، نظـر تبـادل عيوس اسيمق در نيليس یپن ديتول درباره تا رفت متحده االتیا به

یدآـاربر دنبـال بـه شگاهیـ آزما نیـ ا در آه بود یمدت .آرد دنید زینويلیا یایپئور در متحده االتیا یآشاورز وزارت به وابسته یچـسبناآ مـاده دفـع یعنی داشت، وجود رابطه نيهم در آه یمشكل یبرا یحل راه و ،یاضاف غّله محصول یبرا یصنعت نیـ ا یوقتـ .آردند یم جو و جست آمد، یم دست به ذرت آردن ابيآس ندیفرا از یجانب یها فراورده از یكی عنوان به آه برابـر ده یا نـامنتظره طـور بـه را نظـر مـورد آپـك یبـازده شـد، اضـافه نيليسـ یپنـ آشت طيمح به شده استخراج ماده .داد شیافزا جمـع جهـان سرتاسر از آپك صدها .بود نيليس یپن موّلد آپك از یبهتر هیسو هيته آرد ایپئور شگاهیآزما آه یآمك نيدوم فرسـتاد، هانـت یمـر نام هب یمحل زنان از یكی را آپك نیبهتر آنكه شگفت .شدند فرستاده ایپئور به شیآزما یبرا و یآور وهيـ م یبازارهـا از یكـ ی از او .بـود گرفتـه لقـب "یآپكـ یمـر "د،یجد یها آپك یبرا جو و جست به اش عالقه ليدل به آه دو را نيليسـ یپنـ یبازده آپك دیجد هیسو نیا .بود آن یرو " ییطال و قشنگ یظاهر" با یآپك آه آورد یطالب كی ایپئور چـه .رسـاند برابـر ٢٠ بـه را نيليسـ یپنـ یبـازده زانيـ م گرفـت صـورت ایپئور در آه یاآتشاف دو بيآتر نیبنابرا آرد، برابر دايـ پ نقـش بـود، شـده آشف لندن در تصادف برحسب آه ییآسا معجزه یدارو ديتول در قدر نیا ایپئور آرد یم فكر یآس آند؟

یآنتـ آـشف یبـرا تـا شـد یعـامل بلكـه داد، تنجـا یجهـان جنـگ یط را نفر هزاران جان تنها نه نيليس یپن از استفاده ییهـا پـژوهش نها،یسفالوسـپور نـام بـه نيليسـ یپنـ ییايميش مشابه باتيترآ از یا خانواده جمله از گر،ید یها كيوتيب

.هستند مؤثر اند مقاوم نيليس یپن به آه ییها یباآتر با مبارزه در دیجد یها كيوتيب یآنت نیا از یبرخ .رديگ انجام سـبب بـه متعاقبـاً سـه هـر .بردنـد مـشترآاً ١٩٤٥ سـال در را یپزشـك ایـ یولوژیزيف در نوبل زهیجا نيچ و یفلور ،نگيفلم

.شدند لینا " سر " لقب به بود، شده یشمار یب یجانها نجات و آالم نيتسك به منجر آه شان،یپژوهشها یعـاطف جنبـه نيليسـ یپنـ سرگذشـت " :گفـت ربـا كیـ .بـود آگاه برد، یاری بخت از آه یا بهره به نگيفلم ِسرالكساندر

یزنـدگ در د،یـ گذار یمـ را اسـمش آـه یزيچ اهری ر،یتقد سرنوشت، اقبال، بخت، چقدر آه دهد یم نشان و دارد یخاص آـار به را یاری بخت از والپول فیتعر یاساس جزء ميبخواه اگر – ای یهوشمند اگر آه آنم اضافه دیبا ".دارد نقش آس هر .دنديانجام ینم یزيچ چيه به افتادند اتفاق شیبرا آه ییها تصادف نبود، نگيفلم اوتذآ – میببر ؟دانيم می چه تلویزیون تاریخچه مورد در

نیـ ا آغـاز و اسـت یمیقـد ونیزیتلو فكر .است شده افزوده ویراد شرفتيپ و یترق به زين ونیزیتلو بازار رونق یآنون عصر در وميسـلن عكـس مقابـل در مقاومـت خـواص دربـاره ١٨٧٣ درسـال May نـام بـه دان كیـ زيف تـن كیـ آشف زمان از دیبا را فن

Selenium آند یم لیتبد كیالكتر یروين به را ینوران یرهایتصو تيخاص نیبنابرا آه دانست. چـشم زا ديـ تقل بطـور یا نمونـه آـرده ادی اصل از استفاده با آه آرد شنهاديپ ونیزیتلو از یستميس Carey یآار ١٨٧٦ در

آـو پيـ ن صفحه تا آردند اريبس یشهایآزما ،آرد یم درست وميسلن كیفتوالكتر آوچك یسلولها از یبيترآ لهيبوس انسانDispuede Nipkow فیـ رد كیـ یدارا آـه شـود یمـ ليتـشك یا صـفحه از ساده یليخ حالت در اسباب نیا .آوردند دیپد را

دايـ پ قيـ تطب آنند متصل خواهند یم آه یریتصو ارتفاع با آن یجا رييتغ گردش دور كی از پس و است یچيمارپ یسوراخها كیـ الكتر انیـ جر بـه لیتبـد از پـس را جـزء هـر نور و آنند یم قسمت جزء چند به را ریتصو گفت دیبا گرید انيب به و آند یم

سـپس آـه آورد دیـ پد را یا تازه عامل ریتصو انتقال اصل .آند یم عمل بعكس دستگاه ،رندهيگ پست در ،دهند یم انتقالــورد ــرار اســتفاده م ــا از گرفــت ق ــرار نی ــدهيگ پــست در هــم و فرســتنده پــست در م آــه ق ــه رن ــآاتود اشــعه یهــا لول كی

Ccsillographes ــ التيتكمــ .دادنــد قــرار اســتعمال مــورد را اختــراع بــه یمنتهــ آمــد عمــل بــه اصــول نیــا در آــه یدرپــ یپ بمنزلـه امـروز اسـباب نیـ ا .دیگرد بود روس اصًال آه Zworykin نيكیزور ییكایامر دانشمند توسط Iconoscope كونوسكپیا

.آنـد یمـ ظـبط دارد تيحاسـ عكـس بـه نسبت آه خود كيموزائ فیظر صفحه درون را ریتصو و است ویراد فرستنده چشم ماننـد اسـت دهیـ گرد متفـرع آن از یكـ يالكترون تیـ رو نهيزم در یگرید اختراعات و یكیالكترو آهمًال است یاختراع ونیزیتلو .دید را ها زيچ یكیتار در ای و آرد بزرگ اندازه یب را اءياش توان یم لیوسا نیا با .یكيالكترون تلسكوپ و كروسكوپيم

!شير نیــيآ در مثــال یبــرا .اســت داده اختــصاص خــود بــه را یخاصــ گــاهیجا مختلــف ملــل رســوم و آداب و فرهنــگ نيبــ در ريشــ

هندوسـتان در ایـ .آنـد یمـ جـاد یا یخوانـدگ خـواهر /بـرادر ونـد يپ آنهـا نيبـ مادر، كی از مختلف دنوزا دو خوردن ريش یاسالم فنجـان كی روز در یهند هر و دانسته مقدس زين را دام نیا از حاصله ريش نیبنابرا .دانند یم یمقدس وانيح را گاو هندوها

حـال نيعـ در و )سـال در تـن ونيـ ليم ٨٠( ريشـ آننـده ديـ تول آشور نیبزرگتر هند ليدل نیا به .آشامد یم ريش وانيل كی ای مـواد و هـا نيتـام یو ،)ريشـ قنـد ( الآتـوز ن،يپـروتئ ،یچربـ آب، را ريشـ عمـده بـات يترآ .باشـد یم آن آننده مصرف نیبزرگتر گـرم یلـ يم ٣١٥ حـدود )تريل یليم ٢٥٠( ريش وانيل هر .باشد یم آامل و یمغز بيترآ كی ريش .دهند یم ليتشك یمعدن ريشـ وانيـ ل سـه روزانـه مـصرف نیبنـابرا .آنـد یمـ نيتـام را انـسان بـدن ازين مورد روزانه ميآلس درصد ٣٠ آه دارد ميآلس .سازد مرتفع آامال را ميآلس به بدن ازين تواند یم

.هوا فشار فـشار دارای هـوا که داد نشان شیزماآ با لمانیآ کدانیزيف کیگوار اتوفن بار نياول بخار نيماش اختراع از قبل ١۶۵۴ درسال مکـره ين نیـ ا .چسباند هم به را نهاآ سپس و نمود خارج نهاآ از هوا هيتخل پمپ با را مسی مکرهين دو هوای ابتدا وی .است .سـازند جـدا هـم از را ها مکرهين توانستند نمی هم نيطرف از اسب جفت ٨ که بودند فشار تحت رونيب هوای از بقدری ها

کـاهش علـت بـه هـوا فـشار ایـ در تـراز سـطح از رفـتن باال با که است شده فرض اتمسفر کی ایدر ازتر سطح در هوا فشار بـه صـعود در کوهنـوردان رديـ گيم صورت فشار کم به فشار پر منطقه از هوا شارش که یینجاآ از .شود می کم هوا چگالی نيهمـ بـه شـود نمـی شـخص بدن اردو ژنياکس براحتی و دارد کمی فشار رونيب هوای چون شوند می مشکل دچار کوه .کننديم حمل خود با ژنياکس مرتفع کوههای به صعود در کوهنوردان ليدل

.ماده و جهان ميشناسـ یمـ مـا کـه یشکل به ماده، از عالم درصد ٤ حدود فقط .است شده متولد شيپ سال ارديليم ٧/١٣ حدود جهان یمـ را عـالم کـل درصـد ٤ فقـط دارد، وجـود شگاهیـ آزما در و ميشناس یم ما که یمعمول ماده یعنی است، شده ليتشک درصـد ٧٣ و دارنـد اش دربـاره یکمـ یلـ يخ اطالعات دانشمندان که داده ليتشک سرد کیتار ماده را عالم درصد ٢٣ .سازد وجـود کـه اسـت نیـ ا م،يدانـ یمـ مـوردش در کـه یزيچ تنها بایتقر که دهد یم ليتشک بيعج کیتار یانرژ را مانده یباق شـروع مهبانـگ بـا جهـان دیـ گو یمـ کـه کند یم دیيتا را یتورم مدل WMAP مشاهدات و است تخت هانيک هندسه !دارد نیـ ا .ديرسـ شيکنـون مقـدار بـه تـا شـد کنـد انبـساطش آهنـگ سپس و شد منبسط عیسر یليخ یکوتاه زمان در و شد

در جهـان دنيـ رم بـاز ایـ انبـساط توقـف امکـان ريـ اخ جینتـا .شـد خواهـد منبـسط ابد تا جهان و داشت خواهد ادامه انبساط خـاطر بـه .شـدند متولـد هـان يک ديـ تول از پـس سال ونيليم ٢٠٠ ها ستاره نينخست محاسبات طبق .کند یم رد را خودش مهبانـگ از پـس بالفاصـله کـه طور آن درست را جهان دیجد یها داده نیا برسد ما به تابش نیا تا دهيکش طول که یزمان .اند شده آن مشاهده به موفق کنون تا دانشمندان که است یزيچ نیدورتر تابش نیا .دهد یم نشان بوده،

.وهيج مورد در جالبی اطالعات و گـوگرد بـا اسـت وهيـ ج سـولفور ایـ ناباريسـ آن معـدن سنگ نیمهمتر و استيتالیا و اياسپان در ايدن وهيج معادن نیشتريب

و دنيـ بلع و پوسـت توسـط آن بـات يترآ و وهيـ ج اسـت اثـر یبـ كیـ ترين دياس جز به دهاياس با اما شود یم بيترآ هالوژنها و مكعــب متــر در گــرم یلــيم ١٫٠ آــار طيمحـ یهــوا در وهيــج بخــار مجــاز مقــدار مميماآـس .شــود یمــ بــدن جــذب تـنفس یادرار راه از وهيـ ج دفـع در یمهمـ نقـش هـا هيآل است تريل در گرم یليم ٣٫٠ ادرار در موجود مجاز وهيج مقدار مميماآس .هاست هيآل در زين بدن یاعضا در وهيج تجمع نیشتريب نكهیا ضمن دارند

؟ستيچ چخماخ سنگ در یزن جرقه علت آلفـا کـوارتز نـوع Flint رديـ گ یمـ قرار کوارتزها شاخه در و باشد یم رنگ رهيت باشد، یم معروف Flint نام با چخماخ سنگ

از .شـود یمـ افـت ی آهک سنگ و گچ در ییها گرهک صورت به و دارد یداریپا رادگيسانت درجه ٥٧٣ یدما تا که باشد یم

نقـص علـت بـه آـه بـوده پارچـه كیـ سنگها نیا .باشد یم دارند یرسوب منشاء عمومًا آه SIO2 سيليس یحاو یسنگها معـروف نيـز زنهآتـش و چخمـاق سـنگ نـام هبـ سـنگ نیـ ا دیـ نما یمـ آزاد O-3 و زده جرقه گریكدی با برخورد در یساختمان

.باشد یم

!ماده ششم و پنجم حالت مـواد دسـته نیـ ا یآوانتـوم اثـرات بـه آـه اسـت نيشتيان بوز چگالش ماده پنجم حالت پالسما و گاز و عیما جامد بر عالوه از و بگستراند سطح حداآثر در را خود خواهديم و است یسطح آشش ،یچسبندگ فاقد ماده حالت نیا در .است مربوط

در حرآـت بـه آنـرا اگـر و كنـد يم عمـل لآ دهیـ ا ازگ مثل آامال یول دارد عیما هيشب یظاهر .روديم باال خود ظرف یها ارهوید هـم مـاده شـشم حالـت .اسـت آن از یا نمونـه نیيپـا اريبـس یدماها در ۴ ميهل .دهديم ادامه خود حرآت به ابد تا میآور .است شده آشف راياخ

؟چيست چشم کور لکه کوچـک محـل نیـ ا در و اسـت آن از چـشم عـصبی هـای رشـته خروج محل که هيشبک روی است ای نقطه چشم رکو لکه نخواهـد دهیـ د فتـد يب محـل نیـ ا روی ریتـصو وقتی لذا )ای استوانه چه و مخروطی چه( ندارد وجود یینايب سلول گونه چيه

نیـ ا متوجـه معموال ما و زنديم حدس نقاط ریسا ریتصو از استفاده با را خالی محل نیا که است طوری مغز کار و ساز .شد .دید مينخواه نراآ واقعا ما فتديب محل نیا در کوچک تصور کی قايدق اگر ولی میشو نمی کیتار نقطه

؟چيست ایکس اشعه آـشف سلریگا شینریها نام به یمرد زدهمون سده مهين در .شد آغاز شيپ سال كصدی از شتريب (X) كسیا اشعه داستان

.شـد خواهـد ديـ تول لولـه درون ییبـا یز ینورها شود یكیالكتر ی هيتخل باال ولتاژ تحت هواست فاقد آه یا لوله اگر آه دآر داد نـشان هرتـز شینریهـا آن از پـس .است یكیالكتر ذرات یدرخشندگ علت آه آرد اثبات آروس لميلیو آن از پس یمدت سـاخت مـواد از ییهـا پنجـره لنـارد نـام بـه یو شـاگرد .آنـد عبور نيپالت ای و طال نازك یها هیال از تواند یم اشعه نیا آه بـدون آـه ها لوله نیا از یكی با که رونتگن لهمیو ١٨٩٥ سال در .شود خارج لوله باز پنجره راه از توانست اشعه آه یبطور آـه یا اشـعه دانـست یم او ونچ .دنديدرخش لوله كینزد یبلورها آه شد متوجه یو ،داد یم انجام یشیآزما بود پنجره اشـعه از یگـر ید نـوع دیـ با بـرد گمـان ،باشد داشته یاثر نيچن تا آند ینم عبور شهيش از )یآاتد اشعه( شد آشف قبال كـس یا اشـعه را آن .نبـود حیتشر قابل بود متفاوت اريبس گرید اشعه و نور از آه ینامرئ اشعه نیا چون .باشد داشته وجود

از یاريبـس را نـام نیـ ا زيـ ن اآنـون و نهادنـد نـام رونـتگن اشـعه را آن دانـشمندان هـا بعـد .ديـ منا )مجهـول اشعه یمعن به( .برند یم آار به دانشمندان

.بدانيم بيشتر (Satellite) ماهواره درباره هچـ هـر ) هـوا مقاومـت گـرفتن نظـر در بـدون ( .آنيـد مـی پرتاب را ای گلوله جنگی توپ یك با آوه یك قله روی آنيد فرض طـی بيـشتری مـسافت گلولـه و بـود خواهـد بيـشتر لولـه از خـروج بهنگـام گلوله سرعت باشد، بيشتر آننده پرتاب نيروی ) سـاعت در آيلومتر ٢٨٠٠ ( ثانيه در آيلومتر ٧٫٩ به پرتاب سرعت اگر حال .آند سقوط زمين جاذبه نيروی با تا آرد خواهد در .چرخيـد خواهـد ) شـكل ای دایـره مـدار در ( زمين دور سرعت همان با و آرد نخواهد سقوط زمين به دیگر گلوله برسد، مانـد مـی بـاقی زمـين مـدار در ابـد تـا گلوله ،نباشد هوا اصطحكاك نيروی اگر و شده ماهواره یك به تبدیل گلوله حالت این پرتابـه سـرعت اگر .آرد خواهد سقوط نهایت در و شده آم گلوله سرعت ،آم ارتفاعات در هوا اصطحكاك وجود بخاطر ولی ،سـرعت افـزایش بـا و آـرد خواهـد تغيير شكل بيضی حالت به دایره حالت از زمين دور گلوله حرآت مدار ،دهيم افزایش را

٢ هـای موشـك از زمـين بـدور شـكل ای دایـره و بـاالیی مـدار در ماهواره دادن قرار برای .شد خواهد تر بيضی حرآت مدار مـی آـج را خـود مـستقيم مسير ،آم ارتفاع در و شدن بلند از پس موشك آه صورت این به .آنند می استفاده ای مرحله دوم مرحلـه موتـور لحظـه همـين .شـود مـی جـدا موشـك از اول مرحلـه موتـور لحظه این در .گيرد قرار زمين مدار در تا آند

و شـود می خاموش دوم رحلهم موتور .آند می گردش به شروع زمين دور شكل بيضی مدار در موشك و شود می روشن تـا شـود مـی روشـن دیگـر یكبـار دوم موتور ،رسيد )زمين از بيضی مدار زمين از نقطه دورترین ( اوج نقطه به موشك وقتی همـان بـا سـپس و شـود مـی جـدا دوم موتـور از مـاهواره لحظـه همـين در .گيرد قرار بزرگ شكل ای دایره مدار در موشك .گردد می زمين دور شكل ای دایره مدار در ،شده جدا حرآت حال در موشك از آه اوليه سرعت مـی قـرار )کيلـومتری ٩٧٠ تـا ٤٨٠ ( آـم ارتفاعـات در اغلـب را جاسوسـی های ماهواره :زمين سطح از ها ماهواره ارتفاع نظـامی مراآـز از دقيـق هـای عكـس و آننـد گـردش زمـين دور ساعت و از آمتر عرض در توانند می ها ماهواره این .دهند هـا مـاهواره ایـن از .شـوند مـی داده قـرار )کيلومتری ٩٧٠٠ تا ٤٨٠٠ ارتفاع ( ميانی مدارات در علمی های ماهواره .بگيرند موقعيـت سيـستم هـای مـاهواره .شود می استفاده آتشفشانها فعاليت بررسی و حيوانات هاجرتم مورد در تحقيق برای مــاهواره مثـل ارتبـاطی هـای مــاهواره .شـوند مـی داده قـرار کيلـومتری ٢٠٠٠ تــا ١٠٠٠٠ ارتفـاع در ( GPS) جهـانی یـابی

بـا ،گيرنـد مـی قـرار ارتفـاع ایـن در کـه هـایی ماهواره گردش زمان .دهند می قرار آيلومتری ٣٥٧٨٦ ارتفاع در را تلویزیونی گيرنـده مکـرر جابجـایی هبـ نيـازی ،هـا ماهواره این از اطالعات دریافت برای دليل همين به .است یکی زمين چرخش زمان

از آيلـومتری ٣٨٤٠٠٠ حـدود ( فاصـله ( ارتفـاع هـم ) زمـين طبيعـی مـاهواره ( ماه آره .نيست ) ماهواره بشقاب ) زمينی زمـان سـرعت و فاصـله این با .است ثانيه در آيلومتر ١ معادل سرعتی دارای ،است زمين بدور گردش حال در زمين سطح .است قمری ماه طول همان آه آشد می طول روز 28 حدودا زمين بدور ماه گردش دور یك

دایـره مـدار هـر .شود می آم جاذبه نيروی زمين، سطح از ارتفاع افزایش با دانيد می آه همانطور :ارتفاع با سرعت رابطه از گریز وینير با جاذبه نيروی سرعت این در .گویند می مدار پایداری سرعت آن به آه دارد مخصوصی سرعت ماهواره، ای گریز نيروی بر جاذبه نيروی ،دهيم آاهش پایداری سرعت از آمتر به را ماهواره سرعت اگر .دارند قرار تعادل حالت در مرآز

افـزایش را مـاهواره سـرعت اگـر بالعكس و آرد خواهد سقوط ) کمتر ارتفاع ( تر پایين مدار به ماهواره و آرده غلبه مرآز از .گيرد می قرار ) آشيده بيضی ( باالتر مدار در ماهواره و آرده غلبه جاذبه نيروی بر مرآز از گریز نيروی ،دهيم زمين بدور آامل گردش یك زمان گردش مدار پایداری سرعت ) آيلومتر ( زمين سطح از ارتفاع

دقيقه ٨٨ ) ثانيه در آيلومتر 7.78 200 ( دقيقه ٩٤ ) ثانيه در آيلومتر 7.61 500 ( دقيقه ١٠٥ ) ثانيه در آيلومتر 7.35 1000 ( ساعت ٦ حدود ) ثانيه در آيلومتر 4.93 10000 ( روز ٤ حدود ) ثانيه در آيلومتر 1.94 100000 ( ماه ٤ حدود ) ثانيه در آيلومتر 0.63 1000000 ( ماهواره گردش سرعت هآ آنجا از .شود جو وارد تا شود می کم آن ارتفاع ،ماموریت پایان از پس ماهواره سرعت آاهش با آتـش آن قطعات که رود می باال آنقدر ماهواره سطح دمای ،است زیاد بسيار هنوز جو هوای ملکولهای به برخورد هنگام در

بخـاطر قطعـات ایـن .مانند می باقی زمين مدار در موشکها یا ها ماهواره نسوخته قطعات برخی البته .سوزند می و گرفته خطرنـاک بـسيار فـضایی های شاتل و ها موشک نيز و ها ماهواره دیگر برای ،دارند زمين بدور گردش در که زیادی سرعت عمـل خمپـاره یـک ماننـد ،کنـد اصـابت شـاتلی بـه ) پنـگ پينـگ تـوپ یک اندازه به ( کوچک قطعه یک اگر بطوریکه هستند هنگـام در کـه بـسازند مـوادی از را ها ماهواره کنند می سعی دانشمندان !کند منفجر را شاتل است ممکن و کرد خواهد .نماند باقی جو در آنها خطرناک قطعات و بسوزند کامال جو با برخورد

است؟ شور دریا بآ چرا نمـك ایـن اعظـم قـسمت امـا ميشود نآ وارد بیآ زیر تشفشانیآ های فعاليت طریق از دریا بآ در موجود نمك از قسمتی هـا رودخانـه طریق از و ميشود حل باران بآ در خاك در موجود معدنی امالح .است خاك یا زمين پوسته فرسایش به مربوط

وجـود نآ در آـه نمكـی ميـشود بخـار دریـا بآ از قـسمتی خورشيد نور تابش اثر بر آه زمانی نگاهآ .ميگردد حمل دریاها به معـدنی امـالح ميـزان امـروزه .یابـد شافـزای بآ در موجود نمك تراآم آه ميگردد باعث امر این و ماند می باقی جای بر دارد

.دميده تشكيل )CINa﴿ طعام نمك همان یا آلراید سدیم نراآ بيشتر آه است درصد ٣٫٥ جهان زادآ دریاهای بآ در موجود !فلفل خوردن از ناشی دهان سوزش بردن بين از حل راه سـاختار نظـر از تنـد جـات ادویـه بيـشتر .يزندمآ نمی در هم با روغن و بآ آه است نآ روزمره زندگی اصلی حقایق از یكی

افتـاد سـوزش بـه تنـد ادویـه یـا فلفـل خوردن اثر بر آه دهانی بروی بآ نوشيدن بنابراین .ميباشد پایه﴾﴾ ﴿﴿روغن شيميایی در و آنـد جـذب خـور بـه را چربـی آـه است چيزی خوردن دهان از تندی آردن طرف بر برای حل راه بهترین .است بيحاصل

از بعـد دیگـر حـل راه .ميدهـد بدسـت خـوبی نتيجه باشد دسترس در و باشد داشته نشاسته آه چيزی هر یا نان نبي این آننـده پـاك بـه شـبيه ای مـاده دارای امـا است پایه﴾ بآ﴿ ساختار لحاظ از شير آه چند هر .است شير نوشيدن نان خوردن

﴿Detergent( برد می و ميشوید نراآ و يزدمآ می در چربی با روغن با صابون مانند آه است.

؟زد کليد بار اولين کی شـده پيـدا نينـوا، نزدیکی بادآخرس های ویرانه در که است قفلی قفل، شکل ترین قدیمی ميالدی، ١٨ قرن تا قدیم ایام از

ییهـا سـوراخ در کـه دارد حرکـت قابـل چـوبی ميلـه چنـد و اسـت چـوبی قفل این .دارد قدمت سال هزار ٤ حدود و است مـی و دارد هـایی ميله و است چوبی هم آن کليد .دارند می نگه بسته وضعيت در را کلون و افتند می کلون روی مناسب و برنـد مـی بـاال مناسـب ارتفـاع به را قفل حرکت قابل های ميله کليد، های ميله .کرد داخل کلون در شياری در را آن توان بـه نيـز نروژ و ژاپن در آن از هایی نمونه و شناختند می را قفل نوع این م،قدی مصریان .شد می ممکن کلون کشيدن بيرون قـرن بـه آن قـدمت که شده پيدا سنگی هایی ميله و کلون ایالم، استان در چغازنبيل تپه های حفره در .است آمده دست

قفـل ایمنـی برای ها ضامن از ربا اولين برای و کردند اختراع را فلزی کليدهای و قفلها روميان، .رسد می ميالدی سيزدهم ضـامن واقع در .رفت می شمار به مردمان برای بخش اطمينان وسيله تنها سال، صدها دار ضامن قفلهای .کردند استفاده

هـا ضـامن بـا متنـاظر شـيارهایی کليـدی، اگـر کـه طـوری بـه هستند، قفل در کليد سوراخ اطراف های برآمدگی همان ها طـرح در فراوانـی ابتکارهـای سازها قفل متمادی، قرنهای طی .نيست ممکن قفل در آن حرکت و گردانيدن باشد، نداشته بـه را آنها و ساختند می هم کوچکی کليدهای روميان، .شد پيدا خمی و پرپيچ کليدهای نتيجه، در و کردند ارائه ها ضامن سـازان قفـل .کردنـد کـار وارد هـم را انتقـال قابل قفل ثابت، قفلهای بر عالوه همچنين کردند؛ می دست به انگشتر عنوان قفـل متحـرک قسمتهای و کليدها .داشتند خاصی تبحر ظریف قفلهای ساختن در آلمان، کشور در بخصوص وسطی، قرون بـا .کردنـد مـی تـزیين زیبـایی بسيار طور رابه قفلها ظاهر و ساختند می پيچيده هم در بسيار را ها ضامن و پرکار بسيار را پيـشرفتی چنـدان قفلهـا سـازوکار در بـود، مطمـئن قفلهـای بـه پرآشـوب روزگـاران آن در که فراوانی نياز و توجه ،همه این

.ترف می شمار به ایمنی وسيله تنها کليد، سوراخ کردن پنهان و ها ضامن پيچيدگی درهم .نشد حاصل

دارد؟ خميدگی آشپزخانه دستشوئی زیر لوله چرا لولـه از آب بریزیـد، لولـه ایـن تـوی زیـادی آب که موقعی .دارد خميدگی هميشه "اصوال آشپزخونه ظرفشوئی زیر آبریز لوله آنجـا از بعـد و رود مـی پـایين بطـرف دوم خميدگی از و رفته باال بطرف سپس و ميشود وارد اول خميدگی در و ميرود پایين آن از کمی قسمت ولی ميکند عبور لوله خميدگی از بار هر در آب زیاد قسمت ميشود منزل چاه وارد اینکه یا و شده خارج لولـه مـابين کـه ميکنـد بـازی را سرپوشـی نقـش زیـرا اسـت مهـم بـسيار باقيمانـده این ماند، می باقی لوله خميدگی در

اسـت ممکـن "ضـمنا و ميگيـرد بـدی بـوی فـضوالت فـساد بعلـت فاضالب در واقع هوای "معموال باشند گذاشته کار فاضالب کـرد خواهنـد بيمـار را شـما شـوند خانـه وارد طریقـی از گازها این اگر و باشد داشته وجود فاضالب در هم بوئیبد گازهای

بـداخل فاضـالب بـد بـوی نفـوذ از جلـوگيری باعـث سرپوشـی مانند ميماند باقی لوله خميدگی در که آبی قسمت آن ولی .دميدار نگاه امان در فاضالب گاز ضرر از را شما همچنين و ميشود خانه

است؟ جنوب به شمال از ها ماهواره حرکت چرا نـوار یـک ماهواره مدت این طول در و کشد می طول ساعت ١٫۵ حدود زمين دور به ها ماهواره این چرخش دور یک هر زیرا

١٫۵ در اسـت چـرخش حـال در هـم زمـين مـدت ایـن طـول در کـه آنجـایی از و دهد می پوشش را زمين سطح از مشخص مـی گرفتـه زمين کره از کامل عکس یک ساعت ١۶ هر در نتيجه در دهد، می پوشش را زمين از دیگر نوار یک ومد ساعت مـی جنـوب بـه شـمال از را آنهـا باشـند داشـته نظـر زیـر را زمـين همـه بایـد جاسوسـی های ماهواره که آنجایی از .شود

مـی مکـانی بـه بـرویم بـاال زمـين سـطح از کيلـومتر هـزار ٢٠ اگـر کـه است این دارد وجود که توجهی جالب نکته .فرستند ٢۴ ایـن عـرض در دانـيم مـی کـه همـانطور و ميکـشد طـول سـاعت ٢۴ دقيقـآ زمين حول چرخش دور هر آنجا از که رسيم بـر و بينـيم مـی را زمـين از نقطه یک همواره مکان آن از دليل همين به چرخد می خودش دور به دور یک هم زمين ساعت

١٢٠ فـضا در که هستند عدد ٣ مخابراتی های ماهواره این .دهند می قرار آنجا را مخابراتی های ماهواره ههم اساس این و اسـت زیـاد ها ماهواره این فرستنده شرکتهای تعداد البته( .دهند می پوشش را زمين کل و دارند فاصله یکدیگر با درجه ).کنند می استفاده ماهواره ٣ از شرکتها این از یک هر فـضا بـه خودشـان کـشور از خـودرا هـای شـاتل و هـا موشـک فـضایی تکنولوژی صاحب کشورهای همه آیا

؟کنند می پرتاب بـه را خـود هـای شـاتل و هـا موشک که فرانسه و روسيه جمله از کشورها از بسياری زیرا .است منفی سوال این جواب خودشـان کشور داخل از کار این دادن انجام برای را مناسب جوی شرایط کنند می پرتاب فضا به گينه و قزاقستان از ترتيب شـاتل دانيـد ب که است جالب .کنند می استفاده باشند می مناسب شرایط دارای که کشورهایی از دليل همين به ندارند از دليـل همـين بـه کنـد مـی حرکـت مـشرق بـه مغـرب از زمـين زیـرا .شـوند می فرستاده مشرق به مغرب هميشه از ها

.شـت دا نيـاز بيـشتر سـرعت ٣٢٠٠km/h بـه شـاتل اینصورت غير در شود می استفاده ها شاتل پرتاب برای زمين تسرع ).برسد ٢٨٠٠٠km/h سرعت به تا ١۶٠٠km/h یک و کند خنثی را زمين سرعت تا ١۶٠٠km/h یک(

شد؟ ساخته چگونه ساعت نخستين ای قطعـه ی سـایه کـه بـود گونه این به ساعت این .گفتند می ای سایه ساعت آن به که ساختند ساعتی قدیم مصریان .گرفتند می اندازه آن با را زمان و افتد می افقی چوب قطعه یک روی بر عمودی چوب

وجـود سـوراخی آن تـه در کـه آب سـطل یـک .بود ساده ای وسيله ساعت این .شد اختراع مصریان توسط نيز آبی ساعت نـشان را زمـان رفت می پایين سطل درون آب سطح که مدتی از پس چکيد، می ونبير آهستگی به سوراخ از آب .داشت .داد می

مـی کـار دقيقتر ها آن از بسيار ولی بود ای سایه های ساعت شبيه ساعت این .است قدیمی خيلی هم آفتابی ساعت روی بـر بود شده نصب دیوار روی مایل بطور که عقربه یک سایه و شد می گذاری عالمت ای پرده یا دیوار روی ساعت.کرد .دهد می نشان را زمان و افتد می دیوار ایـن اما .آورد می حرکت به را آن های چرخدنده وزنه، یک که داشت وجود مکانيکی ساعت نوع یک ميالدی ١٤٠٠ سال در

.داشت شمار ساعت عقربه یک تنها و نبود دقيق ساعت .داشت هم شمار دقيقه ی عقربه و بود دقيق خيلی ساعت این .مدآ بازار به ١٦٥٨ سال در آونگی ساعت نخستين .ساخت ميالدی ١٥٠٤ سال در " هلين پتر " را مچی ساعت نخستين

؟چرخد می ساعتگرد ساعتها عقربه چرا پذیرفتـه سـاعت اسـتاندارد جهـت عنـوان بـه ها، عقربه حرکت فعلی جهت چرا :بپرسيم صورت این به را سوال است بهتر مـورد سـاعتهای اولـين از یکـی آفتـابی سـاعت آفتابی، ساعت داد؛ توان می کلمه یک با را سوال این جواب ؟است شده

توانـست مـی آبـی یـا شـنی ساعت مثل زمانی بازه یک گيری اندازه جای به یعنی .بود آن واقعی معنی به بشر استفاده .آورد حـساب بـه امـروزی سـاعتهای پـدر را آن توان می ،نظر این از و بدهد نسبت مطلق، نسبتا زمان یک روز لحظه هر به گرفتـه کـار بـه و ابـداع بـود باسـتان تمـدنهای بيـشتر محـل که شمالی نيمکره ميانی عرضهای در بار نخستين ساعت این در شـاخص یک سایه آن، غرب به شرق حرکت به توجه با بنابراین و آید می جنوب از همواره خورشيد عرضها، این در .شد مـی سـاعتگرد آن بـه حاضـر حـال در کـه جهتـی انتخاب دليل رسد می نظر به .پيماید می را ساعتگرد سير یک روز، طول

تـاریخ سـازنده بـشری تمـدنهای اگر واقع، در .باشد همين نيز ساعت های عقربه حرکت استاندارد جهت عنوان به گویيم، .چرخيدند می برعکس ها عقربه االن زیاد احتمال به بودند، جنوبی نيمکره در ؟ميدانيد چه حيوانات دید مورد در از "مـثال ميتوانـد شـاهين یـک .ميکنـد نگـاه قـوی دوربـين یـک بـا را دنيا که است این مثل شاهين یک که ميدانستيد "مثال

متـری پانـصد و هـزار فاصـله از را کـوهی بـز یـک "مـثال اسـت انـسان بينـی تيـز بـه شـير بخواند روزنامه متری سی فاصله ندارنـد، تـرس دشـمنی هـيچ از بلوغ و بزرگی سنين در که گياهخوارانی دیگر عبارت به یا کرگدنها و فيلها ميدهد تشخيص ایـستاده، ثابـت کـه گـورخری و بوته یک بين فرقی نميتوانند دیگر متری سی فاصله از آنها است، کم بسيار دیدشان قدرت

.دبينن می مات صورت به را خود اطراف محيط آنها بگذارند،

است؟ چقدر سال در اختراعات ميزان هـر انگلـيس و فراسـنه و آلمـان و هـــزار سی ژاپن در و ميرسد سال در مورد هــــــزار پنجاه به آمریکا در ساالنه اختراعات

!دارنـد اقعـی و اختـراع پانـصد حـدود مجمــوع در جهانی توسعه حال در کشور سی و صد در اما ميرسد مورد هـــزار ده یک بخـش در متخصـصين و کارکنـان تعداد متاسفانه و است توسعه و پژوهش و تحقيقات روی کم گذاری سرمایه امر این دليل

نفـر ششـصد و هزار دو به صنعتی کشورهای در که حالی در است ميليون هر در نفر هزار از کمتر خيلی توسعه و تحقيق .دميرس ميليون هر در

!پزشکی های نظریه طبـایع مبنـاى بـر روزگـار آن در پزشـكان اسـتدالل .بـود مبتنـى صرف هاى ورزى نظر بر پيش قرن دو تا پزشكى هاى نظریه

سـودا و )زرد صـفراى ( صـفرا بلغـم، خـون، یعنـى چهارگانـه اخـالط از انـسان بدن دیدگاه این در .بود بقراطى طب چهارگانه مغـز، از بلغـم قلـب، از خـون مـثالً اسـت، خاصـى ارگـان از اخالط نای از یك هر منشاء .است شده تشكيل )سياه صفراى(

بـه تعـادل ایـن اگـر و است سالم شخص باشند تعادل یك در چهارگانه اخالط این آه مادامى .طحال از سودا و آبد از صفرا دسـتورات و راحتاسـت ماننـد هـایى توصـيه معمـوالً آـه بود تعادل این اصالح پزشكان نقش .آید مى پدید بيمارى بریزد هم

.آردند مى »فصد« به اقدام آنگاه نبود آارساز اقدامات این اگر و شد مى شامل را گياهى داروهاى یا غذایى

؟دارد مزیتی چه باگردو پنير خوردن یـك توسـط مـاده ایـن البتـه ميـشود، ذهن آندی باعث شود، جمع مغز در اگر آه دارد وجود تيرامين نام به ای ماده پنبر در فعاليـت بـرای .باشـد مـی فعـال مشخـصی حـد تا آنزیم این ولی شود، آاتابوليسم ميتواند انسان بدن در موجود آنزیم نوع

.ميدهنـد انجـام است، مس مقداری حاوی آه گردو خوردن با آار این و آرد، زیاد بدن در را مس ميزان باید آنزیم این بيشتر .است شده توصيه پنير همراه به گردو خوردن دینی متون در دليل همين به

چيست؟ ماراتن دوی بـه را مـاراتن در پارسـيان بـر هـا تنیآ پيروزی خبر ميالد از قبل ٤٩٠ سال در دوندگان از یكی مشهور داستان یك اساس بر

مـرگ دوی و دونـده ایـن یـادبود بـه امروزه .سپرد جان و افتاد زمين بر خستگی از خبر رساندن از پس وی .رساند تنآ شهر .ميدوند را متر آيلو ٤٢ مسافت دوندگان آه ميشود برگزار ماراتن نام به ای رشته ميدانی و دو مسابقات در او ورآ

!دناميدن اسکـناس را کاغـذی پــول که بار اولين آنـرا بـوده مـشکل کمـی زبـان فارسـی بـرای آن تلفـظ چـون و بوده روسی "اسيکناچيا" کلمه از خود ما، اسکناس ایران در

شمــسی ١٢٦٩ ســال در شاهنــشاهی، بانــک توســط کاغــذی، رســمی پــول اولــين .گفتنــد اســکناس آن بــه کــرده ســاده شاهنـشاهی بانـک از اسـکناس انتـشار حـق قانون، طبق شمسی ١٣٠٩ سال در .یافت انتشار تهران در "ميالدی١٨٩٠"

هـزار ده برابـر و قـران ده معادل تومان یک .بود تومان ریهقاجا دوره در ایران پول واحد .گردید واگذار ایران ملی بانک به و اخذ هنـوز ولـی .گردیـد تبـدیل ریـال بـه پـول واحـد و یافت تغيير ایران پول احاد، قانون بموجب شمسی ١٣٠٨ سال در بود دینار .ميشود برده بکار ریال ده بمعنی و باقيست خود قوت به تومان کلمه

SOS چيست؟ مخفف

یـا (Save Our Souls) انگليـسی عبـارت اول حـروف از (SOS) کمـک المللـی بين عالمت که کنند می فکر مردم از بسياری(Save Our Ship( نيست چنين اما است شده تشکيل SOS ایـن سـپردن یاد به مورس کد در که شده انتخاب دليل این به

است اسان خيلی خطها و ها نقطه ترکيبS:…

O:--- SOS:…---…

!است رانندگی هنگام در مستی از خطرناکتر رانندگی هنگام در همراه تلفن از استفاده خطرنـاکتر رانندگی هنگام در همراه تلفن از استفاده است شده انجام آمریکا واشنگتن جرج دانشگاه در که تحقيقی بر بنا در آمریکـا واشنگتن جرج نشگاهدا اجتماعی رفتار مدیریت رشته دانشجویان از گروهی .است رانندگی هنگام در مستی از راننـدگی تـصادف هـزار یک حدود آماری بررسی با واتسون ویليام پروفسور سرپرستی به یافته سازمان پژوهش رشته یک

عکـس سـرعت جالب، آزمایش یک در همچنين .دادند تشخيص رانندگی هنگام در تلفن با مکالمه را تصادف علت بيشترین هنگـام در راننـده العمـل عکـس سـرعت کـه دادنـد نـشان و کردند بررسی همراه تلفن با مکالمه هنگام در را راننده العمل .است همراه تلفن از استفاده هنگام در وی العمل عکس سرعت برابر ٥ مستی

؟ماند می شناور آب روی بر چگونه فوالدی کشتی یک برابـر که را خود وزن از مقدار آن رود، فرو آب در سمج یک تمام یا و قسمتی اگر که است نکته این بيانگر ارشميدش قانون نـسبت " چگـالی بـه بـستگی سـيال یک روی بر شیء یک ماندن شناور .ميدهد دست از است، شده جا به جا سيال وزن ای نقطـه تـا فقـط شیء آن باشد، آب چگالی از کمتر یئشي چگالی اگر ترتيب بدین دارد، سيال و شیء آن "حجم به وزن

ممکـن چگونـه پـس باشد، صادق اصلی چنين اگر .باشد نظر مورد شیء وزن هم شده جا به جا آب که رود می روف آب در وزن برابـر هـشت حـدود در فـوالد مخـصوص وزن کـه حـالی در بمانـد شـناور آب روی بـر فـوالد جـنس از کـشتی یک است

اسـت، آب از کمتـر برابر ٨١٦ مخصوص وزن دارای که هوا وسيله به کشتی بدنه که است این حقيقت .است آب مخصوص آب مخـصوص وزن از کمتـر واقعی مخصوص وزن کشتی، کلی وزن و اندازه گرفتن نظر در با و حساب این با پس .ميشود پر

.دميشو کشتی ماندن شناور باعث امر این و بوده ؟یافت را چيزی چه ارشميدس دانيد می اآی

ابـداعاتی سـبب بـه او شـهرت .آـرد مـی زنـدگی سـيراآوز در مـيالد از پـيش سوم سده در یونانی، ریاضيدان ارشميدس، آب آـشيدن بـاال هنگـام بـه آن از مـزارع آبيـاری بـرای مصر در هم هنوز آه ( "ارشميدس پيچ" اختراع اهرم، اختراع همچون

بـا آـه بـود او .ودشـ می ناميده "ارشميدس اصل" گاه آه است، هيدروستاتيك قانون آشف نيز و ،)شود می استفاده نيل ".یافتم" یعنی "!اوریكا اوریكا،" :زد فریاد و دوید سيراآوز های خيابان به عمومی حمام از برهنه بدنی اینكـه بـرای آنـد؟ تـن بر را لباسهایش خانه سوی به دویدن از قبل آرد فراموش آه آورد هيجان به قدر این را او آه بود چه مـشغول چيـزی چـه بـه فكـرش گذاشت خزینه به پا ارشميدس روز آن وقتی آه انيمبد باید دهيم پاسخ ها پرسش این به تـاجی برایش تا بود آرده مأمور را زرگری ارشميدس، خویشاوندان از شاید یا نزدیك دوستان از سيراآوز، پادشاه هيرو، .بود .باشـد آاربرده به را طال تمام گرزر آه داشت تردید رسيد، پادشاه دست به و شد تكميل تاج وقتی .بسازد خالص طالی از مـس یـا نقـره مثـل تـری ارزش آـم فلـز از بـود، شـده داده او بـه آـه طالیـی از قسمتی جای به زرگر آه نداشت امكان آیا

باشد؟ داشته نگه خود برای بود نشده مصرف آه را طالیی ی بقيه و آرده، استفاده زیـادی مقـادیر وقتـی حتی آلياژها، یا مخلوطها، این در و آرده لوطمخ مس و نقره با را طال چگونه آه دانست می آس هر .نامنـد مـی عيـار ٢٤ طـالی را خـالص طـالی .مانـد مـی باقی طال ی آننده خيره رنگ هم باز شود، استفاده دیگر فلزات از

شـود، می ستفادها جواهرات در فراوانی به آلياژ این .است شده تشكيل دیگر فلزهای %٤٢ و طال %٥٨ از عيار ١٤ طالی ریاضـيدان ایـن از و آـرد احـضار را ارشـميدس خـود دوسـت هيـرو، شـاه .نـدارد فرقی هيچ تقریبًا خالص طالی با آن ظاهر و

آـار بـه آن در داده زرگـر بـه پادشـاه آـه ارزشـی بـا فلز تمام و است خالص طالی از تاج واقعًا آیا بفهمد تا خواست مشهور در ارشـميدس و نبـود پيـشرفته ریاضـيات ی انـدازه بـه تحليلـی شـيمی مـيالد، از پـيش مسو ی سده در .نه یا است رفته

.داشت بسيار توانایی مهندسی و ریاضيات ابـداع ریاضـی دستورهای داشتند استوانه یا آره مثل منظم شكلی آه جامدهایی حجم ی محاسبه برای قبًال ارشميدس

شـده درسـت خـالص طـالی از تاج آیا آه فهميد خواهد آند، تعيين را هيرو تاج حجم بتواند اگر آه دانست می او .بود آرده .دیگر فلزات با طال از مخلوطی از یا است حجـم بـا دقيقـاً اسـت ریختـه بيرون آه آبی حجم آه شد متوجه آرد، ریز سر آن از آب آه دید و گذاشت خزینه به پا وقتی

را نـامنظمی جامـد جـسم هر حجم باید چگونه آه دانست می اآنون .آند می برابری شده آب وارد آه او بدن از قسمتی آبـی حجم توانست می داد، می قرار آب از پر ظرفی در را تاج او اگر .پادشاه تاج چه و باشد خودش پای چه آند، محاسبه

.بود برابر تاج حجم با مقدار این و آند، گيری اندازه آرد می سرریز آه را ٧/٤ مكعبـی چنـين ابعـاد .داشـت وزن آيلـوگرم ٢ دقيقـاً آـه بـود داده خـالص طـالی از مكعبـی زرگـر، بـه هيـرو آنيد فرض

فلـز هـيچ از و بـود آـرده درسـت طـال ایـن تمـام بـا را تاج زرگر اگر .شد می مكعب سانتيمتر ١٠٤ مكعب حجم و سانتيمتر، همـان آن حجـم امـا آـرد، مـی فرق وليها مكعب با آن شكل گرچه شد، می آيلوگرم ٢ تاج وزن بود، نكرده استفاده دیگری مـثالً برابـر وزنـی با را باقيمانده آيلوگرم یك و استفاده طال نصف از فقط زرگر اگر ولی .ماند می باقی مكعب سانتيمتر ١٠٤ .آرد می تفاوت آن حجم اما شد، می آيلوگرم ٢ همان تاج در رفته آار به آلياژ وزن بود، آرده جایگزین نقره چگـالی چون دارد، وزن مكعب سانتيمتر ١٠٤ از بيشتر آه شد می معلوم آرد، محاسبه را تاج حجم نحوی به شد می اگر چگـالی از بـيش طـال چگالی .آن حجم واحد وزن از است عبارت ماده هر چگالی .طالست چگالی نصف حدود در فقط نقره چگـالی و مكعـب، سـانتيمتر بـر گـرم ٥/١٠ نقـره چگـالی مكعـب، سانتيمتر بر گرم ٣/١٩ آن چگالی است؛ رایج فلزات دیگر نقـره %٥٠ و طـال %٥٠ از آـه آيلـوگرمی ٢ تـاج یـك حجـم .اسـت مكعب سانتيمتر بر گرم ٩/٨ یعنی آمتر، هم آن از مس

.بود خواهد مكعب سانتيمتر 147 باشد، شده درست بـود آـافی .نبـود دشـوار هيرو نو تاج حجم گيری اندازه دیگر آرد، عمومی حمام در را تصادفی آشف این ارشميدس وقتی از بيـشتر بـسيار تاجش حجم دریافت پادشاه آه هنگامی .آند گيری اندازه را شده جا به جا آب حجم و بگذارد آب در را آن

بـه منجـر آـه تـصادفی .گذاشـت دستش آف را حقش خطاآار زرگر اعدام با شده، ساخته خالص طالی با آه است تاجی .نداشت تبرك زرگر برای هم زیاد !)یاری بخت( شد شميدسار برآت پر اآتشاف آـه شـود زده هيجـان قـدر، آن ارشـميدس شـد باعـث جامـد، جـسم هـر حجم گيری اندازه برای راهی آشف ترتيب بدین .است گذاشته جا را لباسهایش آه آند فراموش دود می بيرون حمام از وقتی

کنيم؟ می خرخر چرا لحظـه چنـد بـرای فـرد خرخـر، از پس که معنا این به است، آپنه یا تنفسی وقفه تظاهر همترینم خواب، هنگام خرخرکردن

خرخر علتهای درباره بخواهيم اگر اما .شد خواهد خطرآفرین بسيار کند، پيدا ادامه اگر آنچه، .شود می تنفسی وقفه دچار سـوم لـوزه نـام بـه را آن مـردم عموم که همان( ئيدآدنو یا ها لوزه بزرگی خرخر، علت ترین شایع بگویيم باید کنيم، صحبت شـاخک شـدن بـزرگ و پوليـپ بينی، تيغه انحراف بينی، گرفتگی مثل دیگری عوامل که حال عين در .است )شناسند می و هيـستامين آنتـی داروهـای مـصرف وزن، حد از بيش افزایش نرم، کام بلندبودن آلرژی، مزمن، های سينوزیت بينی، های

را فـرد کـه باشـند عـواملی از تواننـد مـی شـوند، مـی حلـق عـضالت شـدن شـل باعث که آور خواب و آرامبخش داروهای .کنند می آپنه مستعد و شخـصيتی تغييـرات ایجـاد .باشـد داشـته خطرنـاک عوارضی تواند می اما نيست، خطرناک تنهایی به خود اگرچه خرخر، شـب اشـتهایی، کـم مثـل عالیمـی بـا خرخـر کودکان، در .شود یم فرد در حوصلگی بی و پرخاشگری موجب گاه رفتاری .کنـد مـی فـشارخون مـستعد را افـراد آپنـه و خرخـر وجـود همچنـين، .اسـت همـراه نامناسـب رشد و وزن کاهش ادراری، .شود می خواب بهنگام ناگهانی مرگهای باعث هم اکسيژن کمبود علت به خواب در قلب ریتم اختالالت افزایش

وزن و هـستند مبتال خفيف خرخر به که افرادی .است متفاوت آن علتهای براساس درمان روشهای :خرخر درمان هدربار اما ماننـد داروهـایی مـصرف از بایـد همچنـين .دهنـد کـاهش را خـود وزن روی پيـاده و غـذایی رژیـم طریق از باید دارند، باالیی پـشت بـه خوابيـدن از بایـد افـراد ایـن .کننـد خـودداری دارند آور بخوا اثر که داروهایی سایر و ها هيستامين آنتی دیازپام، .کنند پرهيز سنگين غذاهای خوردن از خواب از پيش همچنين .بخوابند پهلو به بيشتر و کنند خودداری احـی جر وسـيله بـه را آن باید هستند، بينی تيغه انحراف یا آلرژی مشکالت دچار اگر دارند، شدید خرخر که دیگری بيماران رادیـویی امـواج از اسـتفاده و ليـزر جراحـی، روش٣ بـا را آن تـوان مـی که است دیگری مشکل هم کام بلندی .کنند درمان را آن صـحيح شـيوه بـه باید که است بيماری نوعی واقع، در و غيرطبيعی ای پدیده خرخر کرد تاکيد باید هم باز .کرد درمان .کرد درمان

چه؟ یعنی صوتی دیوار شکستن انتـشار سـرعت با موجی چشم به صوت به باید ابتدا دهد، می روی صوتی دیوار شکستن هنگام آنچه درباره توضيح برای

کـوه، در صـدا بازتـاب داریـد؛ آشـنایی صـوت سرعت بودن کم نسبتا و محدود از ناشی اثرات با شما همه .کرد نگاه محدود سـطح در .برق دیدن از پس رعد صدای شنيدن و کنند می پخش را چيز یک که بلندگوهایی صدای شنيدن در زمانی تاخير و دمـا چـه هـر .شـوند می منتشر ساعت در کيلومتر١٢٤٠ یا ثانيه بر متر٣٤٥ سرعت با صوتی امواج درجه،٢٢ دمای و دریا -٥٤ دمـا کـه جـایی - پایی هزار ٣٥ ارتفاع در هواپيمایی برای که طوری به شود، می کم صوت سرعت یابد، کاهش فشار کـه کنيـد تـصور را صـوتی منبع یک حاال .رسد می ساعت در کيلومتر١٠٦٠ یا ثانيه در متر٢٩٥ به صوت سرعت است درجه بـا کـه فـشار پـر هـوای از کـروی هـای پوسـته صـورت بـه توان می را پالسها این .کند می پخش فضا در ثانيه در پالس یک

پـس آب سطح در شده ایجاد های دایره مانند درست( کرد تصور دکنن می منتشر را صوت و شوند می بزرگ صوت سرعت آب هـای دایـره ماننـد هـا، کره این باشد، ساکن چشمه اگر .گویيم می موج های جبهه ها کره این به )سنگ یک پرتاب از

کـه طوری به .کرد خواهد جا جابه حرکتش جهت در را ها کره این کند، حرکت به شروع منبع اگر اما بود؛ خواهند مرکز هم .شد خواهد بيشتر مقابل طرف در و کمتر )حرکت جهت در( طرف یک در هم از ها کره فاصله بـه باشـد، بيشتر منبع سرعت چه هر .دارد صوت انتشار سرعت به نسبت منبع سرعت به بستگی جایی جابه این مقدار مـی کمتر و کمتر منبع مقابل در ها جبهه فاصله بنابراین و شده نزدیکتر کند، می توليد لحظه هر در که موجی های جبهه هـای جبهـه کـه طـوری بـه .کنـد مـی حرکـت آن بـا و رسد می خود صوتی موج به منبع صوت، سرعت در که این تا شود، یـک در کـه مختلـف شـعاعهای بـا تو در تو های حلقه مثل( .شوند می انباشته منبع مقابل همگی شده توليد امواج کروی فـشار تغييـرات همـين و هـستند هـوا فـشار تغييـرات دهنـده نشان موج های جبهه فيزیکی نظر از ).ماسندم هم بر نقطه .شنود می صدا صورت به را آن ما گوش که است کند می حرکت صوت سرعت آستانه در سرعتی با که هواپيما یک جلوی پرفشار موج های جبهه این همه کنيد تصور حاال ایـن .دهنـد می تشکيل زیاد بسيار دامنه با فشار موج یک و کنند می تقویت را همدیگر ها ههجب صورت این در .شود جمع سـرعت وقتـی .شـود مـی هواپيمـا کنتـرل دشواری و باالبر نيروی کاهش باعث و کند می زیاد را هوا مقاومت نيروی موج،

صـوتی دیوار اصطالح به و کند می عبور یصوت دیوار و سد این از گيرد، می پيشی صوت سرعت از توان افزایش با هواپيما بـه و شود می منتشر هوا در شود می گفته Shock Wave آن به که شده تشکيل دامنه موج، حالت این در .شکند می را

زمـين بـه کـافی قـدر به هواپيما اگر .دارد بستگی آن اندازه و هواپيما ارتفاع به زمين به رسيده موج شدت .رسد می زمين یـا و سـست هـای سـاختمان تخریـب هـا، شيـشه شکـستن باعث که باشد قوی آنقدر تواند می فشار موج شدبا نزدیک وسـيله بـه و ١٩٤٧ اکتبـر ١٤ در بـار اولـين صـوت، سـرعت از گذشتن یا صوتی دیوار شکستن .شود افراد شنوایی کاهش بيـشتر امـروزه .افتـاد اتفـاق بـود شـده ختهسا منظور همين به که X1- هواپيمای با امریکا هوایی نيروی خلبان بيگر، چاک

در کيلـومتر ٣٦٠٠ بـه SR71 ماننـد بعـضی سـرعت کـه طـوری بـه گذرند، می صوت سرعت از براحتی جنگنده هواپيماهای فـشار کـم منـاطق صـوتی، پـرواز شـرایط در بخـصوص هواپيمـا بالهـای اطـراف در .رسـد مـی صـوت سرعت برابر ٣ ساعت و کنـد مـی متـراکم را هـوا در موجـود آب پـایين، هـوای فـشار باشـد، داشـته زیاد آب بخار هوا اگر .شود می ایجاد فراوانی Shock بـا موضعی طور به هوا کند، می عبور صوتی دیوار از هواپيما وقتی .شود می آن اطراف در بخار از ابری ایجاد باعث

Wave شود می ناپدید بخار و آشفته.

کنند؟ می ریختن به شروع نهمزما طور به درختان برگ چگونه مـی عـوض رنـگ همزمـان فرمـان یـک بـا انگار .شوند می نارنجی و قرمز و زرد یکی یکی هم درختها برگ طبيعت، خزان با

این شاید افتد؟ می اتفاق طبيعت در چطور عظيم نوایی هم این کنيد می فکر .ریختن به کنند می شروع برگها بعد و کنند و دارنـد ریزان برگ انتظار درختان از همه شود، می که پایيز فصل سال هر چون شده، عادی ما ایبر خيلی ظاهر در قضيه و کـم بـدون را چنينـی ایـن ای وظيفـه کـه انـد، نکـرده امـضا را ای برگـه هـيچ پای درختان اما شکوفه، انتظار همه بهار هر

جـدا آن از معلـوم مـدت یـک در و هـم با همه درختان، غذاسازی های کارخانه این برگها، باید چرا اصال .دهند انجام کاست دانـشمندان تـا کـشيد طـول سـالها و سـالها که است، زمين کره روی شگرف علمی های پدیده از یکی پدیده این شوند؟ و تـابش حال در هميشه زمين زایی انرژی اصلی منبع عنوان به خورشيد نور که دانيم می ما همه .برداشتند آن راز از پرده روزمـره زندگی در که است امواجی ترین عمومی دارد، قرار معينی موجهای طول در که نورسفيد طيف و است افکنی پرتو نقـش حيـاتی انفعـاالت و فعـل در قرمـز تـا بـنفش از سـفيد نـور طيـف اجزای از کدام هر .کنند می بازی اساسی نقش ما

نمـو و رشد به وادار را گياهان است سبز و زرد نارنجی، قرمز، لشام که آن قرمز های اشعه مثال دارند، عهده به را خاصی از آبـی و نيلـی بـنفش از مرکـب آبی های اشعه عوض در و دارد اصلی نقش که قرمز مادون بخصوص کند می مثل توليد و

جالـب و .رددا گياهـان روی زیانبـاری و مخرب اثرات بنفش ماورای اشعه که حدی تا کند، می جلوگيری سلولها نمو و رشد کـه اسـت طور این و .پایيز فصل در آبی های اشعه و رسند می خود ميزان نهایت به بهار فصل در قرمز های اشعه که این

دل از رنـگ سـبز لطيـف برگهـای ایـن و کننـد مـی وادار بيـشتر نمو و رشد و فتوسنتز به را گياهان بهار در قرمز های اشعه هـا کلروپالسـت آن مخـرب تـاثيرات و آبـی هـای اشـعه دليـل به زمستان در و زنند می بيرون سياه و ای قهوه های شاخه ایـن )قرمـز ( وليکـوپن )زرد( گزانتوفيـل هـای رنگيـزه بـا کـه شـوند مـی تبـدیل پالست کرومو، به و بازند می رنگ یکی یکی کـه اسـت درسـت .است یزیست مدت طوالنی طرح یک برگها شدن جدا .کنند می آميزی رنگ ما برای را زیبا های منظره

مـستقيم طـور به نور حداقل یعنی نيست، نور تقصير اصال برگها ریختن اما دهد، می کردن عوض رنگ فرمان درختها به نور در هـا کلروفيـل رفـتن بـين از پـی در موادغـذایی توليـد و ساز و ساخت کار که این محض به .ندارد نقش آنها شدن جدا در

مـا بـدن مثـل هـم گياهـان در .کننـد مـی فعاليـت بـه شـروع چيزهـایی هم گياهی سلولهای البالی شود، می قطع برگها هورمونهـای .رسـانند مـی مختلـف هـای اندام به را خاصی های فرمان که شوند می سنتز هورمون، نام به موادشيميایی

سـلولهای بـرخالف ( يـاهی گ سـلولهای بـين .کنند می صادر گياهان سلولی بين های دیواره به را پيامی درخت ریزی برگ مـی صـادر بـرگ افتـادن فرمان وقتی که است پکتوسلولزی جنس از سلولی دیواره (ندارد وجود ای دیواره هيچ که جانوری ایجـاد بـا دیـواره ایـن دهـيم، مـی قـرار آب داخـل را بـه هـای دانه وقتی( .شود می جدا هم از و متالشی دیواره این شود، ایـن رود، مـی بـين از سـلولها بـين پيوسـتگی پس ).افتد می هم اینجا اتفاقی چنين و وندش می حل آب در ای ژله حالت یعنـی دارنـد، ارتباط هم با آوندها وسيله به تنها که طوری شود، می قطع شاخه با کم کم دمبرگ ارتباط که شود می طور را حيـاتی هـای شریان این راه تيل اسم به هایی دیواره هم آوندی مجراهای در .اتصال نقطه آخرین و حياتی شاهرگ تنها مـی قطـع سـاقه از کامل طور به برگ فيزیولوژی ارتباط که اینجاست و شود می تعطيل موادغذایی مرور و عبور و بندد می جـدار بـرگ سـقوط بـا .شـود مـی جـدا سـاقه از نـسيمی کـوچکترین وزش یـا ثقل نيروی براثر حالتی چنين در برگ و شود

مـاده همين که شود، می انباشته )پنبه چوب( سوبرین از مانده، باقی ساقه روی که جداکننده الیه از بخش آن سلولهای نمـی خـزان هـم درختـان همـه کـه دانيـد مـی حتمـا .پوشاند می ساقه در کامل طور به را سقوط این از ناشی زخم محل سـر بـه کامـل اسـتراحت در را ماهی چند خود یزندگ یکساله دوره طول در که کنند می خزان درختانی تنها واقع در .کنند تـا ببيننـد، سـرما خاص زمان طی و خاص درجه یک تا باید یعنی دارند؛ احتياج سرما به گياهان این که این جالب .برند می وقـت هـيچ هـستند، اسـتوا جنگلهـای در کـه درختـانی .شـوند آینده در نمو و رشد آماده دوباره و شود برطرف آنها نياز این نيـست مفهـوم آن بـه ایـن البتـه .گویند می سبز هميشه درختانی چنين به .ندارند هم سرمایی نياز آنها کنند نمی خزان نـوع ٢ در درختـان بعضی حتی شود می انجام تدریجی صورت به برگ ریزش آنها در بلکه ریزد، نمی وقت هيچ آنها برگ که

رشـدی عادت این روی تواند می هم هوایی و آب شرایط یعنی رکبات،م بعضی مثل شوند، می دیده غيرخزاندار، و خزاندار هـای پوسـته این زیر زیستی انفعاالت و فعل روند، می فرو خواب به سرما فصل در درختان که این وجود با .باشد موثر آنها

و دادن شـکوفه بـه ادارو را آنهـا دوباره خورشيد قرمز های اشعه اولين بهار در که زمانی تا شود، نمی متوقف هرگز سخت .کند زدن جوانه

!ریكدیگ بر زبانها تاثير تـسخير از پـس .اسـت گرفتـه ریـشه بـود ایتاليـا در ساآن باستان روميان زبان آه التين زبان از اروپایی زبانهای از بسياری زبـان بـه التـين لغـات از خيلـی یافـت ادامـه قـرن چهار و شد غازآ ميالد از قبل ٥٥ سال از آه ها رومی دست به انگلستان دليـل همـين بـه و هستند نزدیك التين زبان به خيلی پرتغالی و فرانسه ،اسپانولی ،ایتاليایی زبانهای .یافتند راه انگليسی

.ميشوند ناميده )التين از مشتق زبانهای( شمـسی هجـری اول های دهه در اعراب دست به ایران فتح از بعد است گرفته زیادی تاثير عربی زبان از نيز فارسی زبان .یافتند راه فارسی زبان به تدریج به عربی لغات اسالم دین به ایرانيان وردنآ روی و

چـين در .ميـشود تكلـم مـادری زبـان یـك عنـوان بـه دیگـری نازب هر از بيش هاست چينی رسمی زبان آه )ماندارین( زبان در .دارد تعلـق تبتـی - چينـی زبانهـای گـروه بـه ماندارین زبان .نندميك صحبت زبان این به بيشتر یا نفر ميليون ٧٥٠ از بيش بيـان تـصویری عالمـت یـك بـا خاص ایده یا آلمه هر بلكه ،نميشود استفاده مجزا حروف یا الفبا از زبان این نوشتاری شكل ،مریكـا آ ،انگلـستان آـشورهای در نفـر ميليـون ٣٥٠ اینكـه بـر عـالوه هـم انگليـسی زبـان یعنی دنيا زبان رایجترین .ميشود بـه نيـز جهـان هـای آـشور سـایر در تعداد این برابر دو ميشود استفاده نآ از مادری زبان عنوان به زالندنو و استراليا ،آانادا .ميگيرند فرا سوم حتی یا دوم زبان عنوان

؟دارد فرق هم با زنانه و مردانه لباسهای های دگمه سمت چرا سـمت بـه آقـایون لباسـهای دگمـه بـرعکس و ميـشود بـسته چـپ سـمت بـه زنانه باسهایل های دگمه که ميدانيم همه شـاهان دختران و زنها شاهان، دربار در زمانيکه .کرد جستجو قدیم بسيار سالهای در را سئوال این جواب بایستی .راست ميـسر تنهـایی بـه زمان آن باسهال پوشيدن ميدانيد که همانطور ميکردند، آنها تن به لباس که داشتند ای ندیمه خود برای انـسانهای درصـد کـه آنجا از و بستند می را خانمها لباسهای دگمه که بودند ها ندیمه این و داشت کمک به احتياج و نبود

مـی چـپ بـه راسـت از بنـدد مـی را هـا دگمـه روبـرو ار که کسی کنيد، توجه خوب اگر رو این از است زیادتر دست راست .ميشود بسته راست به چپ از زنانه لباس های دگمه روی این از .بندد

؟شود می آمتر استوا خط روی انسان وزن چرا مقـصد بـه هواپيمـا بلـيط یك است آافی وزن اضافه شر از شدن خالص برای آنيد می فكر اگر البته .است درست این بله ٣ حـدود دارنـد، قرار استوا خط روی آه شهرهایی .بخوانيد را مطلب بقيه اول و دارید نگه دست بگيرید، استوایی شهر یك

جاذبـه شـتاب آنهـا در شـود مـی باعـث ایـن و هستند زمين مرآز از دورتر ميانه آسيای و اروپا شهرهای به نسبت کيلومتر بـه نـاچيز خـارج بـه رو نيـروی یـك شود می باعث و گذارد می تأثير امر این روی هم زمين گردش همچنين .باشد تر ضعيف از گریـز نيـروی یـك لباسها درون آب به آه گردشی های آن خشك لباس مثل درست .شود وارد مكان این در واقع ماجسا آن جهـت چـون و اسـت شـعاعی نيـروی یـك زمـين گـردش حرآت دليل به اجسام بر شده وارد نيروی .آنند می وارد مرآز در شـوند، جمـع هـم با شده گفته تأثير دو تیوق .شود می گرانش تأثير شدن آم باعث است، گرانش نيروی جهت خالف گـرم ٢٠٠ تنهـا اسـتوا در آيلـویی، ٧٠ فرد یك یعنی .شود می آم استوا در شخص هر وزن از درصد ٣ حدود چيزی مجموع

یـك خـود، وزن آـردن آم برای استوا، به سفر جای به و بنشينيد خود خانه در توانيد می شما پس .شود می آم وزنش از !آنيد آم را وزنتان قدر همان و بگيرید غذایی ساده رژیم

؟دارد مغز بودن قسمتی دو با ارتباطی چه دست، یك از غالب استفاده آـه )مغـزی هـای نيمكـره ( اسـت یافتـه تـشكيل نيمـه دو از و است بخشی دو عضو یك انسان مغز :مغز بودن قسمتی دو

شـبيه دقيقـاً انـسان مغـز نيمكـره دو آـه دارد اشـاره حقيقت این به بودن بخشی دو اصطالح .هستند هم به شبيه بسيار مغـز از نيمـه یـك در بيـشتر آن عصبی آار و ساز آه دارد هایی نقش و مشخص آاری های ویژگی نيمكره هر .نيستند هم

رنقـ زاآغـ هـای سـال ایـل او در .اسـت زبـان و گفتـار هـای توانایی آاری، ویژگی بارزترین ها انسان در .است شده متمرآز بـازی اساسی نقش گفتار توليد در آه شناخت را چپ نيمكره از خاصی حيطه فرانسوی، اعصاب جراح ،"بروآا پل" نوزدهم آـه شـناخت بـاز را چپ نيمكره از دیگری قسمت ،"ورنيكه آارل " نام به آلمانی شناس عصب یك آن از بعد آمی .آند می

.بود مرتبط زبان درك با اساسًا مـستقيم های آزمایش .است زبان های توانایی به مربوط )آنها همه نه ولی( ها انسان بيشتر مغز چپ هنيمكر آار ویژگی ایـن در آـه چيـزی آن بيـشتر بنـابراین، .اسـت زده شـتاب بـسيار سـالم، افراد روی آزمایش جهت گفتار بندی تقسيم برای بـا ها داده این اساس بر .گيرد می نشأت مغزی یها بيماری یا ها آسيب مورد در پزشكی گزارشهای از دانيم، می زمينه بـدین ایـن .آنهاست مغز چپ نيمكره در ها، انسان درصد ٩٥ تا ٧٠ بين زبان ویژگی آه زنيم می تخمين مستقيم، غير ابزار

ویژگـی از عـادی غيـر هـای نمونه زبان زمينه در )درصد ٣٠ تا ٥ بين شاید( ها انسان از نامشخصی صد در آه است معنی آمـی داشـتن یا راست نيمكره در زبان آاری ویژگی داشتن :شامل است ممكن مطلب این .باشند داشته مغز نيمكره آار

شـویم، آگـاه -زبان های توانایی شامل - شناختی عصب آارهای و ساز از بيشتر چه هر .باشد شده تقسيم آاری ویژگی )گفتـار احـساسی محتوای و عروض علم مانند( زبان های شنق بعضی آاری ویژگی مثًال .شود می تر پيچيده مسائل این عليـرغم آـه اسـت ایـن اصـلی نكته .دارد قرار چپ نيمكره در آنها زبان آاری ویژگی آه است افرادی مغز راست نيمكره در

شـود، آشـنا آنهـا بـه مطبوعـات و هـا آتـاب در نفـر یـك اسـت ممكن آه مغز، راست یا چپ نيمكره ماده ساده بسيار طرح .دانيم نمی آنها از چيزی آه هست مغز بودن نيمه دو مورد در زیادی مطالب داشته متفاوتی معانی گوناگون، افراد برای است ممكن و است ناشناخته و مبهم اصطالحی دست، یك از غالب استفاده علمـی، مجـامع در امـا شود، می استفاده آن از نوشتن برای آه دانند می دستی را غالب دست مردم، از بسياری .باشد نظـری فرضـيات اسـاس بـر را غالـب دسـت از اسـتفاده پژوهـشگران .اسـت برانگيختـه زیادی های بحث اصطالح این ابهام

عملـی هـای آزمـایش در آـه داننـد مـی دسـتی را دست یك از بيشتر استفاده ها بعضی مثًال .آنند می تعریف گوناگونی آن از دهـد مـی تـرجيح شـخص عملكـرد به توجه بدون آه دانند می دستی را آن ندیگرا اما .آند عمل تر دقيق یا تر سریع

.آند استفاده ایـن بـر دیگـران آـه حـالی در .راسـت غيـر یـا راسـت و چـپ یا راست :داریم غالب دست نوع دو آه پندارند می ها بعضی بعـضی .)راسـت هـم و چپ هم عنیی آارآردن، دستی دو احتساب با( باشيم داشته مقوله سه دارد امكان آه اند عقيده

از اسـتفاده بـا را آن بایـد بلكـه آـرد؛ تقـسيم گـروه ٥ یـا ٣ یـا ٢ بـه نبایـد را دست یك از توام استفاده نوع دو گویند می ها .است غالب دست از استفاده موضوع برای گوناگون معيارهای از محدود هایی مثال تنها اینها .سنجيد استمرار مقياس

بـر شـخص، در غالـب دست از استفاده آه گفت آرد، مشخص زبان برای را مغز از ای منطقه آه آسی مانه ،"بروآا پل" )اسـت چـپ نيمكـره در دسـت، راسـت شـخص یك زبان آاری ویژگی پس( .است زبان برای او مغزی بندی تقسيم عكس هـا دست چپ از زیادی تعداد مغزی چپ نيمكره یعنی نيست؛ هميشگی یك به یك ارتباط این آه جاست این مسئله ولی انـد آـرده سـعی محققان از بسياری سال١٥٠ از بيش طی در دهد می انجام را آنها زبان های توانایی به مربوط اعمال آه .آنند آشف مغز بودن نيمه دو و دست یك از غالب استفاده بين را ناقص ولی قوی جانبه دو ارتباط این طـی آـه بـود ایـن شـد، فـرض عمـوم قبـول مورد شناسی روش یك و مهم دست با زمغ ارتباط آه این تاریخی اصلی دليل دسـت از اسـتفاده پزشـكان .دارد دخالت زبان آار در نيمكره آدام آه دانست می باید تنها اعصاب جراح یك قرن، یك حدود معرفـی ١٩٦٠ دهـه رد " وادا" آزمـایش آـه ایـن تـا دانـستند، مـی مغـز آارهـای آـردن قسمت دو برای ای نشانه را غالب .گردید تا )بود ارزان خيلی و آسان مفيد، بسيار آار این زیرا( آرد دگرگون دست و مغز مورد در را پژوهشگران تصورات آزمایش، این روش( بگيرنـد آمـك مغـز بـودن جنبه دو از ای نشانه حكم در شخص غالب دست از مغز نامتقارن های نمونه بررسی برای هـای ویژگـی و دسـت یـك از غالـب اسـتفاده بـين ارتباط آردن روشن ).مخدر مواد آزمایش اعصاب، جراحی مستقيم های گيـرد، مـی بـر در را هـا ارتباط این شالوده آه تحولی و شناختی عصب آارهای و ساز مورد در بيشتر یادگيری و مغز آاری هـا، انـسان تفـاوت زبان، لكنت پریشی، خواندن قبيل از مرتبط، غير ظاهر به مسائل از زیادی تعداد آه آند می آمك ما به

.بشناسيم بهتر را انسان زبان منشاء و مغز عصبی شناسی زیست مغز، ای مقایسه تحقق

؟است آسی چه ساخته خياطی چرخ اولين رسـانيد ثبـت بـه ١٧٩٠ سـال در ماشينی وی .است انگليسی "سنت تاميس" نام به شخصی ساخته خياطی چرخ اولين چرمـی چيزهـای دوخـتن بيشتر ماشين این ساخت از هدف البته .بود ما زمان ای زنجيره دوخت به شبيه بسيار آارش آه یـك ١٨٣٠ سـال در اینكـه تا .نبرد سودی خود اختراع از اثر این مخترع و نگرفت قرار استفاده مورد وسيله این هرگز اما .بود

آـه بـسازد را خيـاطی چـرخ خـود خالقانه ابتكار و ذوق با شد موفق داشت نام "تيمونيه بارتلمی" آه فقير فرانسوی خياط از گروهـی ولـی .گرفـت قـرار مـردم استقبال مورد فرانسه در وسيله این بعدها .بود امروزی خياطی چرخهای شبيه بسيار چرخهـای همـه و آـرده حملـه بـارتلمی آارگـاه بـه شبانه دیدند می خود آار آسادی باعث را اختراع این وجود آه آارگران بنام نيویورك در دیگری مرد اتفاق این با همزمان .داد دست از را خود جان فقر و غصه از بارتلمی و آردند نابود را او خياطی

خيـاطی چـرخ امـروزی سـوزنهای هماننـد آـه بـود سـوزنی دارای چـرخ ایـن .سـاخت را دیگـری خيـاطی چـرخ "والترهنت" چنـدبار بـا آـه اسـت هـایی آـوك رز هـای آـوك ( بـود رز آوآهـای زدن سـوزن، نایـ آار داشت خود نوك در آوچك سوراخی ميـان ای حلقـه نـخ بـا یعنـی .).گيـرد مـی قرار پارچه روی رز های گلبرگ شكل به و شود می ایجاد سوزن دور نخ پيچيدن آـه نـشد موفـق گـز هر هنت اینها همه با .شد می قفل زنجير مانند اول حلقه در آمده دیگری حلقه سپس و زد می پارچه همچنـين .شـد "هـاو اليـاس " نـصيب خيـاطی چـرخ نخـستين ثبـت افتخار آه روزگاری تا .برساند ثبت به را خود اختراع این

بـر "هـاو الياس" و "سينگر" بين مفصلی دعوای آنگاه .رسانيد ثبت به آمریكا آشور در را خياطی چرخ یك نيز "سينگر آیزك" و رفته بيرون ميدان از پيروز نزاع این در توانست "هاو" سرانجام .گرفت در است آسی هچ با تقدم حق آه موضوع این سر .نماید دریافت خود سود به امتياز حق آمد می بازار به آه خياطی چرخ هر از

؟ساخت آسی چه را اوليه عينك اگـر اسـت توجـه جالب .گذارند می چشم به عينك مشهور، مردان و برجسته سياستمداران و زمامداران از بسياری امروزه این شاید و داشتند جهان از گونه دیگر مشاهداتی و آردند می استفاده عينك از نيز گذشته ادوار سياستمداران آه بدانيد !شد می تاریخ جریان تغيير باعث نيز و متغایر رفتاری موجب دید، تغيير

را آلمـات و خطـوط آتـاب، روی ای شيـشه آوچـك گـوی یـك گذاشـتن بـا "روچـربيكن " نـام به مردی ميالدی ١٢٦٦ درسال گوینـد مـی .افتـاد خـود چـشم روی عينـك شيـشه گذاشـتن فكـر بـه آـه نبود آسی اولين او اما .دید تر واضح و تر درشت صـورت طـرح و اسـت شـده آـشيده نقاشـی توسـط و اسـت يالدیمـ ١٣٥٢ سـال بـه مربـوط آـه آمـده دسـت به تصویری

گرفتـه قـرار او چشم روی ثابت طور به شده بسته هم به های دسته با قابدار عدسی دو آه دهد می نشان را آشيشی اغلـب شـانزدهم، قرن در .باشد نموده اختراع را عينك يالدیم ١٣٥٢ تا ١٢٦٦ سالهای بين آسی باید ترتيب این به .است انجمـن بـه فرمـانی انگلـستان دشـاه پا اول چـارلز ١٦٢٩ سال در بار اولين و بود مردم دسترس در شده ساخته های عينك عينـك آنـد، مـی آمك مردم همه به خواندن و دیدن بهتر برای عينك آه این از گذشته امروزه .آرد صادر سازان عينك صنف .دارد همراه به نيز خوبی خيلی استفاده موارد آه شود می ساخته نيز بسياری متنوع های

!بلند هپاشن آفش به عالقمند های خانم توجه قابل از اغلـب آـه حـالی در بيایند، نظر به تر تيپ خوش تا هستند دار پاشنه آفشهای پوشيدن به عالقمند ها خانم از بسياری ٥ از بلنـدتر ی پاشـنه آه آفشهایی پا، های بيماری پزشكی انجمن اطالعات براساس .اند اطالع بی آن از ناشی خطرات

افتـادن معـرض در فرد شود می موجب چون هستند، قبول قابل غير ارتوپدی و كیبيومكاني نظر از باشند، داشته سانتيمتر .شد خواهد ای عدیده مشكالت و پا وضعيت تخریب باعث عالوه به .باشد دیدن آسيب و

در پـا مـدت طـوالنی گـرفتن قـرار این .شود می پا درست عملكرد مانع گاهی و دهد می تغيير را پا حالت دار پاشنه آفش وضـعيت ایـن .آنـد مـی وصل پاشنه به را پا ساق ماهيچه آه شود می آشيل تاندون شدن آوتاه موجب آفشها نای قالب حاصـل آـه آورد می بوجود پاشنه درپشت ای برآمدگی آفش نوع این مداوم پوشيدن .آند می دردناك و حساس را تاندون

و پهـن ای پاشـنه آـه اسـت آفشی بانوان برای آفش نوع ترین راحت و بهترین .است فرد پای با آفش پشت اصطكاك از بـر تـری آوتـاه هـای قـدم فـرد بلند، پاشنه آفش پوشيدن اب .باش سانتيمتر ٢ تا ١ حداآثر آن طول آه باشد داشته راحت .شود می وارد پا به زیادی فشار رو این از نخورد، زمين و شود حفظ تعادلش تا دارد می بـه را بلنـد پاشنه های آفش یا و بپوشيد راحت های آفش روز از نيمی است بهتر هستيد عالقمند آفش مدل این به اگر .ببيند آمتری آسيب شما پای تا بپوشيد آوتاه پاشنه های آفش و آتانی آفشهای با متناوب طور

!خورد بستنی آه آسی اولين چنـد هر است؛ نبوده گرما جز چيزی ستنیب اختراع علت تردید بدون بدانيم، انسان احتياج را بشر اختراعات همه علت اگر شـدن درسـت تـاریخ بگـذریم، آه موضوع این از .است نشده بستنی اختراع علت عنوان به گرما به ای اشاره تاریخ، در آه

بـه زیـادی عالقـه روم امپراطـور "نـرون " آـه انـد نوشـته .گـردد مـی بر باستان هند و چين قدیم، روم امپراطوری به بستنی ميالدی هفدهم قرن تا شاهانه خوراآی این .داشت شدند، می خنك آلپ آوه های یخ با آه هایی ميوه آب و هميو خوردن

اشـراف و اعيـان بـين در خنـك نوشـيدنی نـوعی انگلـستان در بعـد بـه زمـان ایـن از .نداشـت محبوبيتی مردم همه بين در درسـت آمریكـا در بـستنی بعـد بـه ميالدی هجدهم قرن از .بود )Ice Tea( یخ با همراه قهوه و چای آن و آرد پيدا محبوبيت

.آنـد تهيـه خنك خوراآی نوعی ميوه، و شير با گرفت تصميم "فوزل ژاآوب" نام به آمریكایی تاجر یك آه ترتيب این به .شد دنآمـ شکـ ی برا موادی دیگر و شكر یكی .آرد اضافه بستنی به دیگر چيز دو "هاموی ارنست" نام به شخصی بعد مدتی بـه ای مـاده اختراع با بستنی ساختار ميالدی ١٩٣٠ سال از .شد اضافه بستنی به هم مختلف طعمهای آم آم .بستنی

آـردن سـرد بـه بعـد به زمان این از آه است آربن اآسيد دی جامد قطعات همان خشك یخ .شد تر آسان "خشك یخ" نام .آرد می زیادی آمك شدن ساخته هنگام در بستنی

؟است جانوری چگونه یقطب خرس بزرگتـرین حيـوان ایـن .گذراند می شناور یخهای روی را عمرش بيشتر و آند می زندگی شمال قطب در فقط قطبی خرس سـازگار خـوبی بـه شـمالی منجمـد اقيـانوس سـرمای بـا و خرسهاست خانواده عضو بزرگترین و خشكی گوشتخوار جانور ٢٥ و آورد مـی دنيـا بـه توله سه تا یك بار هر و شود می مثل توليد آماده و غبال سالگی ٨ تا ٤ بين حيوان این .است شده تخـم دیگـر، پـستانداران گـاهی امـا .دهنـد مـی تـشكيل دریایی خوآهای بيشتر، را خرس غذای .آند می عمر سال ٣٠ تا

مـی آـه طـوری بـه تاسـ قـوی بـسيار قطبـی خرس بویایی .ميخورد نيز را سبزیها و ساحل بر افتاده های الشه پرندگان، و بينـی و اسـت شـيری سـفيد قطبـی، خـرس رنـگ .آنـد احـساس آيلومتری ٣٠ از را مرده خوك یا نهنگ الشه بوی تواند و دیـد را او بينی توان می آيلومتری ١٠ فاصله از معمولی دوربين یك با آفتابی روز یك در .هستند سياه چشمانش و دهان .شود می خاآستری آم آم موهایش رنگ آنند، ارینگهد قطب از غير جایی در را او اگر

.دارد وزن آيلـوگرم ٢٥٠ و قـد متـر دو حـدود آن مـاده و وزن، آيلـوگرم ٤٥٠ و قـد سـانتيمتر ٢٦٠ حـدود بالغ نِر قطبی خرس هتولـ .دارد وزن آيلـوگرم نـيم حدود فقط و نيست صحرایی موش یك از بزرگتر چندان تولد هنگام او توله آه است این جالب آـه ماه سه از پس آنها .نيازمندند مادرشان مداوم مراقبت به و است مو بدون پوستشان و ندارند دندان قطبی خرس های گـاو شـير از برابـر ٩ قطبـی خـرس شـير .اند آرده پيدا وزن آيلوگرم ١٣ حدود آیند می بيرون شان النه از بار نخستين برای .شود می ها توله سریع رشد سبب و است چربتر قطبـی خـرس تهـی ميان موهای .آند شنا ساعت در آيلومتر ١٠ سرعت با تواند می و است ماهری شناگر قطبی خرس

.دارد خاصـی مهـارت آبی خوك شكار در قطبی خرس .آند می آمك قطب سرمای برابر در طور همين و آردن شنا در را او مـی منتظـر حوصـله بـا بعـد و آنـد مـی پيدا آرده ایجاد خی روی آب داخل به رفتن برای خوك آه را سوراخی و گردد می او

بوميان آه است ذآر به الزم .آند می شكار را او راحتی به موقع این در .برگردد سوراخ به آشيدن نفس برای خوك تا ماند .آنند می استفاده قطبی خرس گوشت و پوست از شمال قطب

؟شد عكاسی به فقمو چگونه و آسی چه بار اولين برای دانيد می آیا روش نخـستين اسـت؟ خـورده چـشمتان بـه ليـنكلن آبراهـام از عكـس چنـد ایـد؟ دیده را واشنگتن جورج عكس آنون تا آیا

جمهـوری ریاسـت به لينكلن انتخاب از قبل و واشنگتن مرگ از پس ١٨٣٥ سال در "داگر .م .ژ .ل" را عكاسی آميز موفقيت .آردند می مراجعه نقاشان به مشهور افراد تصویر داشتن برای مردم راع،اخت این عرضه از قبل تا .آرد اختراع آن طـرف یـك در آـه بود ای جعبه اساسًا وسيله این .آرد تهيه "تاریك اتاقك " یك از استفاده با را خود عكس نخستين داگر .شـد مـی آـانونی آن روی تـصویر آـه داشـت قـرار ای شيشه ای صفحه آن مقابل طرف در و بود شده تعبيه عدسی یک

١٥٧٣ سـال در و داد شرح را آن از ای نمونه ١٥١٩ سال در داوینچی لئوناردو بود؛ شده اختراع آن از پيش قرنها تاریك اتاقك بـا مردم داگر زمان در .آرد اصالح شد می تشكيل آه را معكوسی تصویر عدسی، پشت در ای آینه دادن قرار با "دانتی .ا"

.آردند می استفاده مناظر و اشيا طرح ترسيم برای تاریك اتاقك از ای شيشه صفحه بر آیناز آاغذ دادن قرار .ن.ژ" نـام بـه دیگـری فرانـسوی آنـد، ثابـت را تاریـك اتاقـك در شده تشكيل تصویر آرد سعی آه آسانی نخستين از یكی معـرض در گرفتن قرار از پس محلولها از برخی در آن حالليت آه "یهودا قير " یا "اسفالتوم" نام به ای ماده از او .بود "نيپس بـه تاریـك اتاقك از دایمی بيش و آم تصویری ١٨٢٢ سال حوالی در توانست وی ترتيب بدین .آرد استفاده شد می آم نور

آـارایی اش تهيـه روش و نبود رضایتبخش آمده دست به تصویر اما دانست، عكس نخستين را این بتوان شاید .آورد دست از وقتی .آرد می آزمایش دارند نور به بيشتری حساسيت دانست می آه نقره های نمك با داگر زمان، همين در .نداشت

در( نيـپس آـه بـود نگذشـته شـراآت ایـن از چنـدی هنـوز .شدند شریك یكدیگر با و گرفت تماس او با شد مطلع نيپس آار .داد ادامه آار به تنهایی به اما گرفت، عهده به را "رایزیدو" نيپس پسر سرپرستی داگر چه اگر و آرد فوت )١٨٣٣ سال از نـازآی الیـه ها صفحه بر آه ید بخار معرض در را آنها و آرد می تهيه صيقلی بسيار اندود نقره مس از هایی صفحه داگر تـصویر و ميـداد قـرار نـور معـرض در را هـا صـفحه ایـن تاریك، اتاقك از استفاده با او .گذاشت می داد می تشكيل نقره یدید

چنـدانی موفقيـت امـا سـازد، تـر روشـن را تـصویر ایـن آـرد سـعی گونـاگون هـای روش بـه وی .آورد مـی دست به محوی بـرای را آن داشـت قـصد و بـود بـسته نقـش آن بر رویی و رنگ بی تصویر فقط آه را ای شده مصرف صفحه روزی .نداشت آن در مختلفـی شـيميایی مـواد آـه شـكاف ،)گذراند ...و ظرف آن در آه دار در قفسه( شكافیا در آند، تميز مجدد مصرف آن سـطح بـر رنگـی پـر تـصویر آـه آـرد مشاهده شگفتی آمال در و برداشت را صفحه داگر روز چندین از پس .داد قرار بود

.است شده ایجاد داگـر .گرفـت سرچـشمه داگـر "عدمـست ذهـن " و "ذآـاوت " از آه اآتشافی به بپردازیم حال .افتاد اتفاق آه تصادفی از این

هـر سـبب بدین .باشند آرده رنگ پر را تصویر نحوی به باید اشكاف درون شيميایی مواد از ماده چند یا یك آه گرفت نتيجه تمـام وقتی .داد می قرار آن در را ای شده مصرف نقره یدید صفحه و داشت می بر اشكاف از را شيميایی مواد از یكی روز قطـره چنـد آرد، بررسی تر دقيق را اشكاف وقتی !شدند می رنگ پر تصاویر هم باز آرد، خارج اشكاف از را شيميایی مواد جيـوه بخـار آـه گرفـت نتيجـه داگـر .آـرد پيـدا ها قفسه از یكی روی بودند ریخته بيرون ای شكسته دماسنج از آه را جيوه پـس آن از بـود؛ "داگرئوتيـپ " اآتـشاف ایـن نتيجـه .آـرد اتاثبـ تجربـه به را این بعد اندآی و تصویراست شدن رنگ پر علت درجـه ٧٥ حـدود در آـه جيـوه از فنجـانی بـاالی بـر شـده مصرف صفحه دادن قرار با را خود محو های عكس برداران، تصویر

.آردند می ظاهر بود شده داده حرارت سانتيگراد داد، مـی انجـام جيـوه ترآيبـات روی بـر هـایی شآزمـای آـه هنگـام آن در ای، جيـوه روش آشف چگونگی شرح ضمن داگر بـه متأسـفانه ( ".بردارم را قدم یك همان شد باعث بلند بخت و داشتم فاصله فلزی جيوه بخار با آوتاه قدم یك تنها" :گفت گرفتـار آـاران داگرئوتيـپ از بسياری زمان آن در است، شده شناخته جيوه بخار برای اآنون آه شدیدی سمی خواص دليل

).شدند می تلف زودرس مرگ به ای عده حتی و شدند می سختی های بيماری آـرد، مـی پيـدا شـيميایی تجزیـه بـود رسـيده نـور آه جاهایی در نقره یدید وقتی .بود مستقيم مثبت عكس یك داگرئوتيپ

قـسمت در .مـد آ مـی وجـود بـه روشـنی )شـده ترآيب جيوه با آه فلزی( مـلغمه و شد می مخلوط شده آزاد نقره با جيوه اوليـه اندود نقره صفحه آینه در تاریكی زمينه وقتی .شد می شسته بعدی مراحل در نقره یدید بود، نتابيده نوری آه هایی

نـور زیـر مـثالً روشـن، ای زمينـه در را داگرئـوتيپی اگـر ( آرد می ایجاد روشنی تصویر جيوه و نقره ملغمه شد، می منعكس دسـت نقـره یدید برداشت برای ابتدا در آه روشی ).شود می معكوس تصویر روشن و تاریك ببينيد، روشن آسمان یا چراغ

شـد معلـوم وقتـی امـا بـود، )معمـولی سـدیم آلریـد )نمـك محلـول بـا سـاده شویی و شست شد، می استفاده نخورده .آرد پيدا بهبود شستشو روش است، بهتری آننده ثابت عامل )هيپو( سدیم تيوسولفات را پـاریس برجـسته دانـشمند چندین توجه آه بود روشی اول درجه در چون گرفت، قرار استقبال مورد درنگ بی داگرئوتيپ

١٩ در را اختـراع ایـن آراگو .بود فرانسه علوم فرهنگستان دبير آراگو، ژان فرانسوا دانشمندان این از یكی .آرد جلب خود به بـرای آن در آـه آـرد نماینـدگان مجلـس تقدیم پيشنهادی و اعالم فرهنگستان های گردهمایی از یكی در ١٨٣٩ سال اوت ملـی غـرور و نيفتـد بيگانگـان دسـت بـه روش ایـن شـاید تـا شد، اعطا جایزه .بود شده خواست در ای جایزه نيپس و داگر

در هبلكـ فرانـسه، در تنهـا نـه و آـرد، عكاسـی جدیـد روش ایـن متوجـه زیادی شهرت اقدامات، این .شود حفظ فرانسویان بيـشتری توسـعه و گرفـت قـرار اسـتفاده مورد متحده ایاالت در عمدتًا روش این واقع در .شد مرسوم نيز آمریكا و انگلستان

.پيوست تحقق به داشت واهمه آن از فرانسه دولت آنچه ترتيب بدین و آرد پيدا منفـی فرایند آنها مهمترین آه ،شد حاصل عكاسی در بسياری های پيشرفت سرعت به داگر، پيشگامانه آارهای از پس

آشفی اما شد، نوزدهم سده اواسط در عكاسی توسعه برای محرآی داگرئوتيپ، به مردم عموم توجه جلب .بود مثبت / .بود یارانه بخت آشفی رساند، شهرت اوج به را مخترعش و داگرئوتيپ آه

.ای هسته بمب ی درباره آوتاه ای دانسته ایجـاد اورانيـوم یا پلوتونيوم اتمهای )فيسيون( هسته شكاف اثر بر و اتمی انرژی از آن نيروی هآ است سالحی اتمی بمب .شوند می تبدیل سبكتر اتمهای به و شكافته ناپایدار اتمهای ای، هسته شكافت فرآیند در .شود می

بـا انفجـاری بمـب، ایـن .شـد آزمـایش آمریكا متحده ایاالت در مكزیكو نيو ایاالت در ١٩٤٥ سال در نوع، این از بمب نخستين انفجـار )تـی .ان .تـی منفجـره مـاده تـن ١٩٠ شـده آزاد اتمـی انرژی با است برابر تن آيلو یك( آرد ایجاد تن آيلو ١٩ قدرت مـواد شـدن پخـش و نوترونهـا و گامـا اشـعه آننده نفوذ تشعشعات نورانی، شدید پرتوهای نيرومند بسيار موج اتمی بمب .آند می ایجاد ثانيه ميليونيوم چند در را حرارت آالری ميليارد هزار چندین اتمی بمب انفجار .دارد همراه ار اآتيو رادیو حفـاظتی پوشـش بـدون افـراد بـه انفجـار مرآز از متری ١٢٠٠ فاصله تا زیاد بسيار فشار با ای درجه ميليون چند دمای این

رادیـو مـواد بـه را چيـز همـه و آب ،هـوا زمـين، همچنـين .شود یم جانوران و انسان بيماری و مرگ سبب و زند می صدمه .آند می آلوده اآتيو

!است خطرناك هم آم ميزان به تشعشع حتـی یـا ژنتيكـی آسـيبهای باعـث توانـد مـی مـسكونی منـازل محـيط بـه رادیواآتيـو گازهای اندك بسيار و تدریجی نشت

اتمـی انفجـارات بازمانـدگان در آـرده بـروز سـرطانهای روی هآـ هـایی بررسـی و مطالعـات .شـود تصور مافوق سرطانهای انـسان بـر تشعـشع خطرات درباره گرانقدری اطالعات دانشمندان تا شده باعث است، گرفته صورت ناآازاآی و هيروشيما

قادرنـد تشعـشع، معـرض در سـلولهای .اسـت پيچيده بسيار آم، ميزان به حتی انسان، بر تشعشع اثرات .آورند دست به سـلولی هـای الیـه دانـشمندان، از گـروه یـك .آننـد مختـل زیـادی حـد تـا خـود مجـاور هـای سلول در را پروتئين توليد روند

هـای سـلول تعداد آه، آن نتيجه .دادند قرار آلفا پرتو معرض در را ژنتيكی های جهش به حساس سلول هزاران بر مشتمل :بود مشابه زیادی حد تا زیر حالت دو در دیده آسيب .شدند بمباران آلفا پرتو با ها سلول صد در ده فقط آه حالتی ) الف .شدند بمباران آلفا پرتو با ها سلول تمام آه حالتی ) ب

تواننـد مـی دیـده پرتـو هـای سـلول آـه طـوری بـه دارد، وجـود ها سلول بين مولكولی ارتباط یك آه شدند متوجه محققان قطـع بعـدی، قـدم .دهنـد انتقـال آنان به را وارده آسيبهای و آرده مبادله خود رمجاو های سلول با را آوچكی های مولكول

سـلول حالت، این در .پذیرفت صورت آلفا پرتو با سلولها بمباران نيز آن از بعد و بود ها سلول بين شيميایی گفتگوی راه این .آنند نتقلم مجاور های سلول به را، خود به وارده های آسيب نتوانستند دیده، پرتو های

!نماند زندگی شاید ولی ماند، می باقی هميشه برای جهان بلكـه یابـد، می گسترش جهان تنها نه اینكه بر مبنی اند، آرده گزارش را شواهدی شناسان ستاره گذشته سال چهار در

مـی "سـياه یانـرژ " آن بـه آـه اسـت آميزی اسرار نيروی اثر در شتاب این .داشت خواهد هم شتاب آن، گسترش سرعت حـدود تـا .نباشـند اسـتفاده قابـل فيزیـك قـوانين تمـام اسـت ممكن دنيایی چنين در آه گویند می فيزیكدانها برخی .گویند آنـد آهكـشانها جاذبـه نيروی دليل به جهان گسترش سرعت آه دادند می احتمال شناسان ستاره اآثر پيش، سال چهار جهـان، گـسترش آـه آنـد ایجـاد گرانـی نيـروی چنـان بتواند آه هست قدر آن جهان جرم آیا آه بود این مسئله تنها .شود سـياه انـرژی شناسـان سـتاره بـرای آنـد؟ جمـع نقطـه یـك در عظـيم، ریزش یك در دوباره را جهان جرم تمام و آند متوقف بـا معادالتش تا آرد وارد خود عام نسبيت معادالت در جهانی ضریب یك عنوان به دستی طور به انيشتين آه است عاملی

جاذبـه نيـروی آـه طـوری بـه آند، می عمل دافعه نيروی نوعی همانند ضریب این .باشد داشته همخوانی پایدار جهان یك و شـود، مـی منبـسط جهـان آه آرد آشف آمریكایی، شناس ستاره هابل، وقتی .شود خنثی هم روی آهكشانها گرایی

آوانتـوم، قلمـرو در عـوض در و نرفـت بـين از ضـریب ایـن امـا .برداشت دست ضریب این از انيشتين نيست، پایدار بنابراین، .هـستند حكمفرمـا )اتمی درون های پدیده به وابسته Subatomic( دنيای در غریبی و عجيب قوانين .یافت ای تازه مفهوم

بـا جهـان انبـساط گـر ا .اسـت آـرده احاطـه را آن انرژی از اسفنجی بلكه نيست خالی خالی، فضای قوانين، این اساس بر قابـل غيـر ای گلخانـه اثـر خورشـيد، مـداوم بخشی گرما دليل به دیگر سال ميليارد دو حدود یابد، ادامه آنونی روند همين در .مـرد خواهـد خورشيد سال ميليارد پنج طی و آرد خواهد سكونت قابل غير را زمين آه شد خواهد ایجاد زمين در مهار، سـرعت بـه آنقـدر آهكـشانها سـایر دیگـر، سال ميليارد ١٥٠ حدود .ماند نخواهد باقی سوخته ای هپوآ جز زمين از اثنا این آســمان، در همچنـان و هـستند اســتثنا شـيری راه آهكـشانهای البتـه .بــود نخواهنـد رویـت قابــل آـه چرخيـد خواهنـد دور

.داشت خواهد وجود ستارگانی .شـد نخواهـد متولـد جدیـدی ی ستاره دیگر بنابراین، و شد خواهد رفمص ای ستاره بين غبار تمام دیگر سال تریليون ١٠٠

ولـی .شد خواهند ها چاله سياه جذب دیگر سال )٣٠ توان به ١٠( تا آهكشانها تمام و شد خواهد تاریكتر و تاریكتر آسمان .نامنـد مـی "رویـداد قافـ " را چالـه سـياه سـطح فيزیك، در .داد نخواهد ادامه خود زندگی به ابد تا هم چال سياه یك حتی

خواهـد ساطع خود از هایی بسته صورت به را انرژی و شد خواهد خيز و افت دچار افق این آه اند آرده آشف دانشمندان جـرم بـا هایی چاله سياه انفجار .شود می ناپدید و شده منفجر ناگهان چاله سياه اینكه تا شد خواهد تر گرم و گرم و آرد

خواهـد روشـن را فـضا نـوری، سـال ١٠٩٨ مـسافت تـا انفجاری چنين .آشيد خواهد طول سال )٦٤ توان به ١٠( خورشيد، .آرد

.ها ميوه درباره نکاتی نارگيـل از کـامالً آنـرا الياف ابتدا که کنيد عمل صورت این به نارگيل شکستن برای :نارگيل شکستن روش مورد در نکته یک آن از کـامالً را نارگيـل داخـل شـيره و کنيـد سوراخ را قسمت آن دارد وجود چشم مانند هایی لکه نارگيل روی بر کنيد، جدا زمـان ایـن از بعـد بپـزد ٣٥٠ حرارات با تا گذاشته دقيقه ٦٠ الی ٣٠ مدت به داده قرار تابه داخل را نارگيل سپس.کنيد خارج

.نيدک جدا آن از را نارگيل پوست چکش ضربه یک با سپس .شود سرد آن پوست تا بگذارید .کنيـد تهيـه مـصرف مقـدار به بگيرید ميوه آب خواهيد می وقتی که باشيد داشته نظر در :ميوه آب گرفتن مورد در نکته یک .شود می سياه بماند مدتی سيب آب اگر و تلخ بماند، هویج آب اگر مثال زیرا

از پـر ظـرف داخـل نـشود، سـياه تتاندس و کنيد جدا آن از را سبز گردوی پوست خواهيد می اگر :تازه گردوی کندن پوست .بکنيد را گردو پوست آب،

نمـک آب داخـل تمـام، شـب یـک را گردوهـا کنيـد، جـدا آن پوسـت از سالم را گردو مغز خواهيد می اگر :سالم گردوی مغز .بياورید بيرون را گردو مغز و شکسته را آن پوست آرامی به سپس کنيد، خيس

بـرای .ببریـد پـی توانيـد مـی آن نبـودن یا بودن آبدار به فورت گریپ پوست کلفتی و ضخامت از :خوب فورت گریپ تشخيص در .کنيـد توجـه شـود می مربوط ساقه به که قسمتی یعنی آن انتهای به نازک یا است ضخيم فورت گریپ اینکه تشخيص

است ضخيم آن پوست که رسد می نظر به چين پر و ناصاف اصوًال و است شده ایجاد برآمدگی فورت گریپ از قسمت این .است تر آب پر باشد تر ضخيم فورت گریپ پوست چه هر و

.است رسيده طالبی بود زبر اگر بکشيد طالبی پوست روی بر را دستتان :رسيده طالبی تشخيص طـرف دو در را دسـتتان دو .کنيـد اسـتفاده روش دو از توانيـد می رسيده هندوانه تشخيص برای :رسيده هندوانه تشخيص بزنيـد ضـربه هندوانـه بـه انگشت با .است رسيده هندوانه رسيد بگوش آن از صدایی اگر دهيد فشار و دهيد، قرار هندوانه

.است رسيده هندوانه داشت بلندی و مانند طبل صدای اگر در تـا .بگذاریـد ای گوشـه در و بچينيـد هـم کنـار در را آنهـا اسـت، نـارس شـما خرمالوی اگر :نارس خرمالوی شدن رسيده .شود می شيرین و رسيده خرمالوها بماند حال همين را آن روزنامـه بـا کـه ای جعبـه در را هلوهـا شـود، رسيده سرعت به کال هلوی خواهيد می را :نارس هلوی شدن رسيده .شود می هلو سریع رسيدن باعث و نشده خارج متصاعد گازهای ترتيب این به .دهيد قرار اید، پوشانده

ميـوه آن کـه فـصلی در توانيـد مـی نـدارد، وجود فصل آن در که کنيد استفاده ای ميوه آب از خواهيد می ا :مدمنج ميوه آب درون را نـارنج آب یـا و نعنـاع شـربت یـا تـرش ليمـو ماننـد نظـر مورد ميوه آب که صورت این به .کنيد ذخيره را آن دارد، وجود زمـان در تا نگهدارید فریزر داخل و دهيد قرار پالستيکی کيسه درون و ردک جدا قالب از را آن سپس .ببندد تا ریخته یخ قالب .کنيد استفاده آن از و بيندازید شربت ليوان درون را ها قالب این از یکی نظر مورد

!ها ماهی نطق دوم گجنـ در .نيـستند رامآ و سـاآت وجـه هـيچ بـه اما هستند، گویی سخن و صوتی اندام فاقد ظاهرًا ها ماهی ندچ هر

بـه شـبيه صـداهایی وجـود از مرتـب بودنـد، شـده مجهـز آب زیر در شنوایی حساس های دستگاه به آه سپاهی جهانی .دادند می گزارش زیرآب در پچ پچ و نجوا غرش،

آـه دریافتنـد بـسيار تعجـب بـا بعـدها اما شود، می شنيده ها آشتی سایر از صدا این آردند می تصور نخست دریانوردان .صداست سرو و همهمه از پر مكانی آب زیر دنيای حقيقت در و اند بوده صداها این مسبب دریایی حيوانات مـی تـصور .آننـد مـی صـدا توليد شنا، های باله نظير ها اندام از بعضی ارتعاش یا و یكدیگر به ها دندان سایيدن با ماهيان خـود اطـراف در مـاهی گله یك افراد آه هستند خبر و آگاهی عالئم برخی و خواهی جفت آوای صداها این از بعضی شود

هـای قـایق روی بر )درآب شنوائی آلت( "هيدروفون" نصب با اند آوشيده ای حرفه ماهيگيران رو این از سازند؛ می منتشر بيـشتر اسـت شـده ثابـت امـا .آننـد تعيـين را مـاهی بـزرگ هـای دسـته محـل و آـرده اسـتفاده صداها این از ماهيگيری،

نـسل آـه الهـی است موهبتی هم این( هستند خود همنوعان سایر از حرفتر آم دارند، ارزش تجارتی نظر از آه یماهيان پـر از دسـت هـا قـایق شدن نزدیك با ها، ماهی انواع و ها گونه تمام دیگر طرف از ).آند می حفظ نابودی خطر از را ماهی .گریزند می و گذرند می آنها زیر از آرام و ساآت و دارند می بر گویی

!آند می پيشگيری داون سندرم از فوليك اسيد درمعـرض دیگران از بيش شوند، می متولد داون سندرم سابقه با هایی خانواده در آه آودآانی است داده نشان تحقيقات

اخـتالل دو ایـن هآننـد ایجـاد مكانيـسم ميـان ارتباطی رسد می نظر به واقع در .دارند قرار عصبی لوله نقایص به ابتال خطر آن تـشكيل در نقـص و دهـد مـی شـكل را نخـاع و مغـز آـه است اوليه مراحل در جنين از قسمتی عصبی لوله .دارد وجود مـی )ها مهره ستون از نخاع از قسمتی زدگی بيرون( بيفيدا اسپينا و )مغز تشكيل عدم( آننسفالی نظير اختالالتی باعث بـرای آابوس یك به تواند می آه آنند می ایجاد جسمی های ناتوانی ،نشوند منجر جنين مرگ به اگر اختالالت این .شود آودآـان آـه مـادرانی در فوليـك اسـيد درمتابوليسم اختالالتی است داده نشان تحقيقات .شود تبدیل اش خانواده و آودك آن اول ماهـه سـه دو، در و بـارداری از پـيش فوليك اسيد مصرف و دارد وجود .آورند می دنيا به عصبی لوله نقایص به مبتال .دهد آاهش را داون سندرم ایجاد رخط نيز و نقایص این ایجاد خطر تواند می

.شمسی ی منظومه تشكيل نحوه به نگاهی در دیگـری سـتاره هـر مثـل نيـز مـا خورشـيد .اسـت شده تشكيل پيش سال ميليارد نيم و چهار از بيش آمی ما خورشيد امـا آمـده وجـود بـه بـود شـده تشكيل هليم و هيدروژن از عمدتًا آه گازی ابرهای از ای پيچيده هم در توده شكل به جهان همانند تر سنگين عناصر از آه آيهانی ریز بسيار غبارهای بودند، مانده باقی ها ستاره سایر انفجار از آه هایی ریزه خرده غبـار و گرد ذرات این .بودند پراآنده ابرها این سرتاسر در يزن بودند، شده تشكيل آهن و آلسيم آلومينيوم، اآسيژن، آربن، مـی عمـل خورشـيدی سـحابی در تجمـع نقاط عنوان به است، آوچكتر نشيند، می پنجره لبه آه غباری ذرات از حتی آه بـزرگ آـم مآـ ذرات این ترتيب بدین و آیند می گردهم نقاط این دور منجمد، آربن اآسيد دی یخ، جمله از موارد سایر .آند ميليـون چنـد طـی .شوند می تبدیل سنگ تخته یك نهایتًا و صخره یك شن، دانه یك اندازه به اجرامی به و شده تر بزرگ و

ميليـارد ربـع طی .آیند می گردهم جوان خورشيد اطراف در فلزی اجرام و ریزه سنگ یخی، قطعه تریليون ها تریليون سال، در موجـود اجـرام و هـا سـيارك اقمـار، بـزرگ، سيارات شكل بدین و شده ادغام كدیگری در اجسام این از بسياری بعد سال

در آـه "Tightening Our Kuiperbelt" مقالـه بـه توانيـد مـی بيـشتر اطالعـات آسب برای( آیند می وجود به آوئيپر آمربند .)آنيد مراجعه است رسيده چاپ به "Natural History" نشریه ٢٠٠٣ فوریه شمار چنـدان اسـت، گذشـته آنهـا تـشكيل از آـه طـوالنی هـای مـدت طی چرخشند، حال در خورشيد حول آه آوچكتری اجرام بـا شـوند مـی محـسوب سـيارات تـشكيل هـای باقيمانده آه سرگردان قطعات این از یكی ها وقت بعضی .اند نكرده تغيير داران مجموعـه .شـوند مـی ناميـده سـنگ بشها آنند، برخورد زمين با قطعات آه هنگامی .آنند می برخورد زمين سطح بـه توجـه بـا را اجـرام ایـن اخترشناسـان امـا آننـد، مـی گذاری قيمت توجهشان جلب ميزان حسب بر را ها سنگ شهاب

آننـد، مـی ثبـت را زمين در حيات داستان جانوران، و گياهان های سنگواره آه همانطور .آنند می گذاری ارزش تاریخشان از آه دارد وجود امكان این نيز اوقات بعضی .اند آرده ثبت آن اوليه های سال در را شمسی منظومه ستاندا نيز اجرام این Shogo" شـوگوتاچيبانا توسـط آه جدید تحقيقات در .آنيم استفاده شمسی منظومه گيری شكل تاریخ بررسی برای آنها

Tachibana" هاس گری و "Gary Houss" گرفتـه صـورت آـار همـين دقيقـاً نيـز اسـت شده انجام آریزونا ایالتی دانشگاه در شـناخته هـای سـنگ شهاب ترین قدیمی از تا دو روی تحقيق بهتر عبارت به یا رادیواآتيو آهن بررسی با آنها یعنی است؛ رادیواآتيـو زمـين در موجـود آهـن .بردارنـد شـد، منجـر خورشيد تولد به آه حوادثی شناخت به دیگری گام توانستند شده، از داریـم، سـروآار آنهـا بـا روزمـره زنـدگی در آـه آهنی درصد ٩٠ از بيش .نيست رادیواآتيو حاضر حال در حداقل یا نيست، نـوترون ٣٠ و پروتـون 26 حـاوی خـون، و بروآـسل آلـم در موجـود آهـن یـا رود مـی آار به ها ساختمان در آه آهنی جمله شـوند، مـی ناميـده ایزوتـوپ آـه عنـصر یـك مختلـف انواع .است تروننو ٣٢ یا ٣١ ،٢٨ حاوی نيز آهن های اتم سایر .است آنهـا نامگـذاری بـرای امـا شـوند، مـی متمـایز یكـدیگر از دارد، وجـود آنهـا هـسته هـای نـوترون تعداد در آه اختالفی توسط و ٥٨ آهـن ایـ ٥٦ آهـن صـورت بـه آهـن مختلـف انواع بنابراین شود؛ می ذآر هسته های پروتون و ها نوترون تعداد مجموع .شود می نامگذاری غيره طـی .نيستند پایدار اما دارند وجود آهن از نيز دیگری های ایزوتوپ .پایدارند رادیواآتيوی لحاظ از آهن های ایزوتوپ این تمام رآینـد ف ایـن .آنند می منتشر خود هسته از را اتمی زیر ذرات خود خودبه طور به ناپایدار های ایزوتوپ سازنده اتمهای زمان

بـدین و شـود می هسته در موجود های نوترون و ها پروتون تعداد در تغيير باعث )شود می ناميده ای هسته تالشی آه( نظـر مـورد ناپایدار ایزوتوپ نيز نهایت در .شود می تبدیل دیگری متفاوت عنصر به حتی یا دیگر ایزوتوپ به ایزوتوپ یك ترتيب

زمـين تـاریخ در آه مهمی حوادث زمان تعيين برای ساعتی عنوان به توان می یواآتيوراد تالشی سرعت از .رود می بين از هـای ایزوتـوپ نـسبت گيـری انـدازه بـه تـوان مـی نظـری، بطور حداقل .آرد استفاده است، داده روی شمسی منظومه یا

آخـرین جـسم آه زمانی از هآ دریافت آید، می وجود به عناصر بعضی تالشی طی آه پایداری محصوالت به ویژه رادیواآتيو هـای ایزوتـوپ از آـدام هـر آـه نكته این به توجه با گذرد می زمانی مدت چه است، شده غنی اآتيو رادیو های گونه از بار

نيمـه مفهـوم حـسب بـر تـوان مـی را تجزیه سرعت شود، می تجزیه است، ایزوتوپ آن ویژه آه ثابتی سرعت با رادیواآتيو ایزوتـوپ بـه و شـده تجزیـه ویـژه ایزوتـوپ یـك آـشد مـی طول آه است زمانی مدت دهنده نشان رعم نيمه .آرد بيان عمر

نيمـه دارای آـه ١٤ آـربن هماننـد آوتـاه عمـر با های ایزوتوپ از استفاده با آه هایی گيری اندازه .شود تبدیل خود پایدارتر دسـت بـه باستانـشناسی تحقيقـات در آـه را بـشری اوليـه های تمدن آثار تاریخ تواند می است، سال ٧٠٠/٥ حدود عمر .دهد نشان آید، می حـدود عمـری نيمـه آـه ٢٣٨ اورانيم همانند تر، طوالنی عمر نيمه با های ایزوتوپ توسط گرفته صورت های گيری اندازه اما رادیواآتيـو ایزوتـوپ آـه ٦٠ آهـن .آنند بيان را ستارگان و سيارات ها، صخره تشكيل تاریخ توانند می دارد سال ميليارد ٥/٤ روی "Supernova" نـواختر ابر یا سنگين بسيار ستارگان در آه انفجارهایی طی است سال ميليون ٥/١ حدودًا عمر نيمه با

درك بـرای مفيـد خاصـيت ایـن از ميتـوان اسـت، فـرد بـه منحـصر ایزوتـوپ این منشا آه آنجایی از .آید می بوجود دهد، می قـدیمی سـنگ شـهاب دو از آـه آوچـك نمونـه ده حدود ایزوتوپی نسبت هاس و تاجيبانا .آرد استفاده آيهانی رویدادهای

ناميـده آریمكـا و بيـشانبور انـد، شـده یافـت آن در آـه مكانی خاطر به آه جرم دو این .آردند گيری اندازه را بود شده تهيه سـال ميليـون چنـد طـی آه دارند تعلق جراما از ای دسته به )آمدند دست به اوآراین در دومی و هند در اولی( شوند می ٦٠ آبالـت بـه و رفتـه بـين از پـيش مـدتها سـنگ شـهاب نمونه دو در موجود ٦٠ آهن تمام .اند شده تشكيل خورشيد تولد

.است شده تبدیل 60 نيكل پایدار اتم به خود نوبه به هم رادیواآتيو ٦٠ آبالت .است شده تبدیل رادیواآتيو اضـافی مقـدار دریافتنـد دادنـد، انجـام هـا سـنگ شهاب در موجود معدنی مواد ذرات روی آه زمایشاتیآ با هاس و تاجيبانا هـا نمونـه ایـن در زمـانی ٦٠ آهـن آـه اسـت آن دهنـده نشان نكته این آه است موجود نمونه در ٦٠ نيكل از توجهی قابل ردیـابی را ٦٠ آهـن تـاریخ مرجع ساعت عنوان به ها، ایزوتوپ و عناصر سایر از استفاده با محققين این .است داشته وجود ٦٠ آهـن اتـم ٣٠٠ حـدود ٥٦ آهـن پایـدار اتـم )١٠٩( ميليارد یك هر ازای به اوليه خورشيدی سحابی در آه دریافتند و آرده

در فعـال آـه اسـت هـایی ایزوتـوپ نـسبت برابر ده عدد این گفت باید اما برسد نظر به آوچك بسيار عدد این شاید .داشت شمـسی منظومـه تـشكيل درابتـدای ٦٠ آهـن از اضـافی مقدار این .دارد وجود شيری راه آهكشان ای ستاره بين ازهایگ

.دارد می بيان ما آهكشان منشا مورد در زیادی رازهای شـده باعـث عـاملی آـه دانـيم می آن بر عالوه .است شده حاصل شكلی ابرگازی از خورشيد آه دانند می اخترشناسان

آن آـه اسـت ایـن پرسـش اما .است شده منجر خورشيد تشكيل به آه برسد برانی چگالی چنان به ابر توده ینا تا است اصـلی مظنون نواخترها ابر از ناشی انفجار امواج است، شده ارائه این از پيش آه مدلی طبق ؟است بوده چه اوليه حادثه .آنـد مـی فـراهم نظـر ایـن تأیيـد در جدیـدی دالیـل دیمیق سنگ شهاب دو این در موجود ٦٠ آهن ميزان .است رویداد این

هـسته بودنـد، نواخترهـا ابـر انفجـار از حاصـل ٦٠ آهن های اتم حاوی آه ای ستاره مواد انبساط حال در های الیه احتماال انهمـ در .هـستند رادیواآتيـو آهـن های ساعت این حاوی دليل همين به و دادند تشكيل را خورشيدی ابرهای اوليه های .است شده فراهم زمين نهایتا و شمسی منظومه خورشيد تشكيل برای الزم اوليه نيروی زمان،

.بدانيم بيشتر عطرها مورد در

اجـزای اسـت مناسـب حـالل یـك بعـالوه آننـده خوشبو مواد از ای مجموعه عطر آه گفت ميتوان عطر تعریف در آلی بطور .ميدهند تشكيل خوشبو عناصر -٣ آننده ثبيتت مواد -٢ حامل یا حالل -١ را عطر یك اصلی مقـدار همـراه به خالص بسيار الكل اتيل مخلوط معطر مواد نگهداری برای امروزی پرآار و جدید حاللهای از :حالل یا حاملها

تفراریـ بـدليل مـذآور حـالل .ميـشود تعيـين اسـتفاده مـورد روغنهـای پذیری انحالل طبق بر آب ميزان .است آب زیاد یا آم واآـنش همچنـين و پوسـت بـر هـم سـوئی تـاثير آنكه ضمن و ميسازد آسان ميكند حمل آه را بویی پخش دارد آه باالیی یـا بـو آننـده برطـرف مـواد از اینكـار بـرای آـه بـرود بين از الكل بوی باید چيز هر از قبل اما .ندارد شونده حل مواد با خاصی آننـده تثبيت دیگر یا و بنزویين صمغ به ميتوان ميدهند انجام را آاری چنين هآ موادی از ميشود استفاده آننده تثبيت پيش آیـد، مـی بدست بو بی تقریبا الكل هفته دو یا یك مدت از بعد و ميشوند اضافه الكل به مواد این آه آرد اشاره رزینی های .ميشود خنثی رزین با آن طبيعی خام بوی از و ميـشود، تبخيـر اول دارد بـاالتری فراریـت آـه جزئـی فـرار، و معطر مواد حاوی محلول یك در آلی بطور :ها آننده تثبيت آننـده تثبيـت یـك از همـين بـرای آـرد غلبـه اشـكال ایـن بـر بایـد ميكنند معطر بوی ایجاد مختلف مواد مجموعه آه آنجایی

و آنـد را معطر و دهنده تشكيل اجزای تبخير سرعت و دارند عطری روغنهای از تر پایين فراریت ایكه ماده ميكنند، استفاده .ميكنند یكسان

دیـدگی آسـيب اثر بر آه رزینی محصوالت -٢ ...و عنبر و مشك نظير حيوانی ترشحات -١ به ميتوان ها آننده تثبيت انواع از بـوی هـم آـه اسانـسی روغنهـای -٣ ترپنهـا یـا صـمغ و بنـزویين :ماننـد ميشوند ترشح خاصی گياهان از طبيعی بطور یا و

تثبيـت مـواد -٤ ...و صـندل و مرمـوك ماننـد دارند "سلسيوس درجه٢٩٠-٢٨٥" متعارف حد از باالتر جوش نقطه هم و خوش درجـه ٢٥٩ جـوش نقطـه اسـتات دی گيـسریل ماننـد بـاال جـوش نقطـه بـا بو بی نسبتًا استرهای از برخی :سنتزی آننده

آـه مـواد همچنين و سلسيوس درجه ٣٢٣ جوش نقطه با زواتبن بنزیل درجه ٢٩٥ جوش نقطه با فتاالت اتيل و سلسيوس اسـتوفنون، بنـزوات، آميـل :ماننـد ميكنند منتقل را خود بوی معطر مواد مجموعه به شدن اضافه از پس و دارند خاصی بوی

.... و سيناميك اسيدی های استر سيناميك، الكلی استرهای روغـن -١ : ميـشوند تقـسيم زیـر مـوارد بـه عطرهـا در موجـود خوشـبوی مـواد آلـی بطـور :عطـر در موجود خوشبوی مواد

.سنتزی نيم یا سنتزی شيميایی مواد -٣ مستقل مواد -٢ اسانسی بدسـت روغنهـای ميـان باید البته .هستند گياهی منشاء با فرار خوشبوی روغنهای نوع از حقيقت در :اسانسی روغنهای

قائـل تفـاوت تقطيـر توسط شده بازیابی اسانسی روغنهای و حالل وسطت استخراج یا جاذب روغنهای با عطرگيری از آمده نداشـته را انـد رفته بين از تقطير بدليل آه اجزایی و فرار غير سازنده اجزای است ممكن تقطير از حاصل روغنهای در .شد

گـل :مثـال عنـوان ب ميـدهيم دسـت از را نيازمـان مـورد مـواد از قـسمتی مـا تقطيـر عمـل در گفت ميشود آلی بطور باشد، بـسيار بخـش شـده تقطيـر روغن آه نارنج بهار عصاره یا و ميرود بين از تقطير محصول آبی بخش در الكل فنيل آه محمدی را سـازنده جـزء ایـن شـشم یـك حـدود اسـت ممكـن شـده اسـتخراج روغـن آه حالی در است آنترانيالت متيل از آوچكی و گـالب مـورد در آـه همـانطور هستند، محلول آبی حاللهای در و نامحلول آب در اصل در اسانسی روغنهای .باشد داشته یروغنهـا ایـن .بدهند محلول به تندی بوی و شود حل آب در است ممكن روغن آافی مقدار ميشود دیده نارنج بهار عصاره بـی از رنگـشان و هـستند رفـرا آب بخار با همچنين و نميكنند تغيير تقطير هنگام مواد بيشتر در آه هستند فرار آافی بقدر اسانـسی روغنهـای در آـه را ترآيباتی .است ترآيبات از مخلوطی معموال اسانسی روغن یك است ای قهوه یا زرد تا رنگ :آرد بندی دسته زیر بصورت ميتوان ميآیند بوجود .اسيدها سيناميك و سالسيليك؛ استيك؛ بنزویيك؛ عمدتا :استرها ...و بورنئول و منتول :الكلها

.سيترال سينامالدهيد؛ بنزآلدهيد؛ :آلدهيدها .آزاد حالت در ایزووالریك سيناميك؛ بنزویيك؛ :اسيدها .آارواآرول ؛اوژنول تيمول؛ :فنولها ...و آامفور ایرون؛ منتون؛ آارون؛ :آتونها ...و آومارین :الآتونها .فالندرین سدرین؛ ليمونن؛ پينن؛ آامفئين؛ :ترپنها

.اتيلن فنيل ؛استيرن يمين؛س :هيدروآربنها یـا گياهـان از بخـش هـر دارنـد، دخالت دشمن برابر در حفاظت یا متابوليسم در احتماًال اسانسی روغنهای زنده گياهان در

تخمهـا؛ ميـوه؛ ساقه؛ پوست؛ برگها؛ گلها؛ ها؛ غنچه در اسانسی روغنهای باشند، روغن حاوی است ممكن بخشها تمام ميتوان را فرار روغنهای .ميشود یافت روغنی صمغ ترشح در درختان از برخی در و زمينی زیر های ساقه و ها ریشه چوب؛

و جـاذب هـای روغـن فـرار؛ حاللهای با استخراج تقطير؛ فشردن؛ از عبارتند آه آورد بدست گوناگونی روشهای با گياهان از شـود دیگـر روشـهای جـایگزین ميتوانـد آه است یدجد روش یك فرار حاللهای با استخراج آه است ذآر به الزم خيساندن،

اثـر دمـا روغنهـا از برخـی در امـا .آینـد می بدست آب بخار با تقطير بوسيله معموًال روغنها بيشتر است، گرانتر تقطير از اما منتقـل اسـفنج بـه آـه روغنـی ميآینـد، بدسـت اسـفنج روی آنهـا پوسـت فشردن با آه مرآبات روغن مثل دارد معكوسی

روغـن یا آید نمی بدست روغنی تقطير بوسيله ازگلها برخی در .گردد می جمع اسفنج فشردن با بعدی مراحل در ودميش توضـيح بـه شـده ذآـر روشـهای بـين از .ميـشود اسـتفاده دیگـری روشهای از همين برای ميشود تخریب تقطير اثر در آنها

.پردازیم می آب بخار با تقطير مختصر سـاقه و آبـدار هـای ریـشه و برگهـا ميـشوند، ریخته تقطير دستگاه داخل باریك برگ دارای گياهان و لهاگ :آب بخار با تقطير آـوچكی قطعـات بـه سفت های ریشه و چوبها ميشوند؛ پودر خشك مواد شوند؛ تبدیل آوچكی ذرات به باید آوچكتر های شـكافتن بـرای آافی فشار سرعت به تقطير گرمای چون ميشود خورانده دستگاه به طبيعی حالت در انگور ميشوند؛ خرد

آن در شـوند هيـدروليز روغـن اجـزای اینكـه مگـر ميشود انجام جو فشار در معموًال تقطير ميكند، فراهم آنها بيرونی پوسته البتـه آـه گيـری گـالب مانند ميشود، انجام سنتی روش به تقطير موارد بيشتر در شود، انجام خال در آه است بهتر صورت روش .ميـشود آلـوده آـرزوت مـواد و آمين متيل تری آآرولئين؛ همانند دیگری مواد با روغن و است پایين روشها این ییآارا آبی حمام ميان از آه هستند چگالنده های لوله به مجهز مسی دیگهای یا روغن های بشكه از آه است صورت بدین هم

زیـر در مانده برجا پيش تقطير از آه موادی از مستقيم آتش یك و ودميش ریخته تقطير دستگاه درون به آب و مواد .ميگذرند .ميشود انجام گيری روغن تقطير عمل با ترتيب بدین .ميشود روشن دستگاه مـصنوعی مـواد و )گياهـان عـصاره ( طبيعـی مـواد از مخلـوطی کی اهعطر همه آه دنيابد باید همه از اول :تکميلی مطالب

مخلـوط نسبت و ستا عطر هر دهنده تشكيل اصلی مایع عنوان به الكل .دهستن )نآ تاثير دتم افزایش و بو تقویت برای( خاصـيت بـا الكـل آه است این الكل از استفاده دليل .ودميش نهایی محصول نامگذاری باعث معطر، اسانسهای با شدنش .اید هزد عطر شما آه دهمنبف متری چند فاصله تا دیگران ودميش باعث نابدنت اطراف به انتشار و شدن تصعيد

Perfume اصـطالحاً عطـر آن بـه )آب یآمـ و الكـل شا هبقيـ ( دباشـ درصـد ٤٠ تا ٢٠ بين معطر مواد ميزان عطر یک در راگ .هــست هــم نتــراگر نتيجــه در و ددار بيــشتری دوام و باشــد مــی رخالــصت دیگــه انــواع همــه از عطــر نــوع ایــن آــه ميگوینــد

ميـزان هـم آـه اسـت نيـز عطـر نـوع متـداولترین و ستا معطره مواد درصد ٢٢ تا ١٥ حاوی "Eau De Perfume" اودوپرفيوم .است آمتر قبلی به نسبت قيمتش اینكه هم و باشد می زیاد آن رایحه پایداری و دوام

بـوی وًالمعمـ اهعطر این .باشه درصد15 تا ٨ بين آن معطره مواد درصد آه دنویميگ عطری به (Eau De Toilette) اودوتوالت .دميخورن آار محيط در استفاده و سر از خواب پریدن بدرد آه هستن بدن اسپری مناسب بيشتر و ددارن دوام آم و مالیم نـاپلئون توسـط آـه هـست خاص رایحه کی به اش اشاره البته آه اودوتوالته همون اصل در هم (Eau De Cologne) ادوآلن .است شده عام حاصطال کی مروزها منتها ميشد برده بكار

ميـزان .غيـره و بـدن لوسـيون م،احمـ ژل دئودورانـت، افترشـيو، مـثالً .داد قرار بعدی های رده در ودميش ار معطر لوازم بقيه ناپوستـش آـه ینآـسا آـالً .ددار بستگی هم شخص نآ پوست خصوصيات به عطر نوع بر عالوه فرد هر بدن ار عطر دوام

آـه ددار رطـوبتی چـرب پوسـت چون .ددارن چرب پوست آه ینآسا تا دميدارن نگه رآمت ار عطر بوی است خشك و روشن دوام روی هـم آن آـه آـس هـر پوست اسيدیته یا PH هست آه هم یردیگ پارامتر یه .دميدار نگه خودش در ار معطر مواد .ددار تاثير عطر بوی

؟است چقدر خورشيد مرآز دمای دانيم می آجا از بطـور تـوان مـی هيدرواسـتاتيکی فـشار تعـادل اصـل از اسـتفاده بـا امـا ندارد، دسترسی خورشيد مرکز به کسی چند هر

رو فـشار بـا باید خورشيد گرانش از ناشی مرکز به رو فشار گوید می اصل این .زد تخمين را منطقه این دمای غيرمستقيم منقـبض یا منبسط فشار، اضافه اثر در باید شيدخور وگرنه باشد برابر آن هسته داغ گازهای وسيله به شده ایجاد بيرون به

از ناشـی فـشار تـوانيم مـی خورشـيد چگـالی حجـم دانستن با دقيقتر، عبارت به .نيست طور این که دانيم می اما شود؛ گـاز یـک فـشار بـا مـستقيماً دمـا چـون دیگـر طـرف از اتمـسفر ميليارد ٣٠٠ حدود چيزی کنيم حساب را آن مرکز در گرانش ایـن از .باشـد داغ بایـد چقـدر خورشـيد مرکز درونسو، فشار این کردن خنثی برای که کنيم محاسبه ميتوانيم ت،اس مرتبط .است آن سطح دمای برابر 2500 که آید می دست به سلسيوس درجه ميليون ١٥ حدود چيزی خورشيد، مرکز دمای راه، .اسـت آمـده دست به دما این مستقيم گيری اندازه امکان خورشيدی، نگاری لرزه نام به روشی ابداع با اخير دهه در البته

دسـت بـه آن درون از اطالعـاتی تـوانيم مـی زمـين، پوسـته ای لـرزه امـواج بررسـی و ثبت با که طور همان دیگر عبارت هب زهـایی چي .گوینـد مـی ما به آن درون از چيزهایی نيز، "ها لرزه خورشيد" یا خورشيد سطح های نوسان و لرزشها بياوریم،

.دارد همخوانی فشار تعادل اصل نتایج با زیادی حدود تا اتفاقًا که

.حسابی دکتر معروف نظریه با آشنایی ...!دارند ادامه نهایت بی تا ذرات سپری را تابستان جمارانی آقای به متعلق ای خانه در و بازگشت ایران به آوتاهی مدت برای تابستان یكبار حسابی دآتر آـه باشـد ایـن در بایـد اصلی ذرات خاصيتهای وجود علت" آه افتادند فكر این به مطالعات حين در ایام همين رد و آرد می بـه ."گـذارد مـی تـاثير دیگر ذرات بر ای ذره هر نيز و است پخش فضا تمام در ای ذره هر و اند گسترده نهایت بی ذرات این بایـد باشـد صـحيح تئـوری ایـن اگـر آـرد فكر خود با او .آند نفی یا و ثباتا را نظریه این آه افتاد آزمایشی فكر به ترتيب این

معينـی شـعاع مـادی ذره نبایـد و برسد صفر به مرتبه یك اینكه نه و شود آم آن از فاصله با تدریج به مادی ذره یك چگالی بـه مربـوط محاسـبات اینكـه از پـس و شـود منحرف باید آند عبور جسمی نزدیكی از اگر نور اینصورت در پس .باشد داشته دانــشگاه در انيــشتين پرفــسور راهنمــایی بــه مریكــاآ بــه بازگــشت از پــس رســانيد پایــان بــه را نظریــه ایــن تئــوری قــسمت بـه را حـسابی دآتـر و آـرد مطالعـه را تئوری نظری قسمت انيشتين پرفسور .پرداخت زمينه این در تحقيقات به پرنيستون

در دیگـر سـال یـك سـپس پرداخـت نظریـه تكميـل بـه انيـشتين پرفـسور راهنمایی به سابیح دآتر .آرد تشویق آار ادامه فاصـله توانـست دقيق فرومتر انتر یك داشتن با وی .داد انجام زمينه این در آزمایشهایی و پرداخت آار به شيكاگو دانشگاه چاپ به را حسابی دآتر نظریه آمریكا علوم میآآاد بود مثبت نتيجه چون و بگيرد اندازه ميله یك مجاورت از عبور در را نوری

.آردند استقبال نظریه این از برخی و شدند متعجب فكر این بودن جدید و بودن نامأنوس از همكاران برخی .رسانيد .شـود می آم نور سرعت ،شود داده عبور چگال وزین ميله یك مجاورت از ليزر باریك نور ،آزمایش در اگر نظریه این اثبات در قـرار هـم از ای فاصـله در آـه سـنگين جسم دو ميان از مناسبی بطور ليزر پرتو هرگاه .گردد می منحرف ليزر پرتو نتيجه در

ميـشود معلـوم خـوبی به دوم جسم مجاورت از سپس و اول جسم مجاورت از عبور هنگام آن انحراف شود داده عبور دارند زیـاد انحـراف آزمـایش این طبق بر .دهد می نشان را ذره بودن گسترده آزمایش این .است عكسبرداری قابل انحراف این و

گلویـون یـا آـوارك ،الكتـرون مـثالً ،ذره هـر نظریـه این حسب بر .است جسم به مربوط بلكه نبوده پراش اثر در فقط ليزر پرتو بيـشتر فاصـله مرآـز از چـه هـر و بـوده زیـاد بسيار چگالی آن مرآز در و است گسترده نهایت بی بلكه نيست شكل نقطه انحـراف و ميكنـد پيـدا شكـست و آـرده عبور چگالی فضای یك از نور پرتو یك بنابراین .شود می آم بتدریج چگالی آن شود .یابد می

یعنی دارد بر در را فضا از آوچكی قسمت ذره هر قبلی تئوریهای در :قبلی تئوریهای با ذرات بودن نهایت بی تئوری اختالف قـسمتی و اسـت گـسترده نهایت بی تا ذره تئوری این در ولی ندارد وجود ذره این آن از خارج و است معينی شعاع دارای

تـوپی مانند نيرو این و شود می ناشی دیگر ذرات تبادل از ذره دو بين نيروی جاری تئوریهای در .دارد وجود جا همه در آن از تبـادل جـاری تئوریهـای در و اسـت حـاآم آنهـا یبن آه است ارتباطی همان این و ميشود بدل و رد بازیكن دو بين ورزش در

حـسابی دآتر تئوری در اما ،شود می مبادله ذره دو بين آه نوترون مثًال .ميكند ایجاد را ذره دو ميان ارتباط این دیگری ذرات .دارد وجود آنها بين فضا تمام در آنها موجودیت بعلت جا همه در آه ایست گسترده ارتباط همان ذره دو بين ارتباط مـاده نبـود در آن خـواص با ماده حضور در فضا خواص گوید می انيشتين تئوری :انيشتين نسبيت تئوری با تئوری این ارتباط در ذره یـك بگویيم اگر .دارد انحنا فضا ماده مجاورت در ولی است تخت فضا ،ماده نبود در یعنی ریاضی عبارت به ،دارد فرق زبـان بـه دارد بـستگی چگـالی آن بـه نـور سـرعت و دارد وجـود مـاده چگـالی فـضا از نقطه هر در است تردهگس فضا تمام

همـه نگـرش ایـن در :وجـود وحـدت فلـسفه بـا تئوری این فلسفی ارتباط گفت فضا انحنای توان می چگالی این به ریاضی نقـاط در جهـان ذرات همـه و اسـت گسترده ایتنه بی تا ذره هر آه است این بر فرض زیرا .هستند مرتبط بهم جهان ذرات

.دارد وجود ای نقطه هر در جهان تمام از آوچكی قسمت واقع در یعنی.دارند وجود هم با جهان مختلف

چيست؟ نوری فيبر اولـين سـاخت خبـر .گرفـت شـکل اطالعـات انتقـال برای نوری فيبر بکارگيری ایده ميالدی، 1960 سال در ليزر اختراع از بعد مخـابراتی اطالعـات درانتقال عمال که شد اعالم با برابر تضعيفی با فرانسه و انگليس در همزمان ١٩٦٦ سال در نوری برفي

بـه و شد داده کاهش شدیدا توليدی نوری فيبر تلفات محققين فراوان کوشش با ١٩٧٦ سال در اینکه تا نبود استفاده قابل .بود مخابرات شبکه در استفاده مورد يکالکوکس سيمهای با مالحظه قابل که رسيد مقدار

فيبـر توليد مجتمع تاسيس به منجر تحقيقات مرکز در نوری فيبر زمينه در تحقيقاتی های فعاليت ،٦٠ دهه اوایل در ایران درــدو تهــران پونــک در نــوری ــا فيبرنــوری توليــد ١٣٧٣ ســال در عمــال گردی ــران در ســل در کيلــومتر ٥٠٫٠٠٠ ظرفيــت ب آغــاز ای ملـی شـبکه یک طریق از نزدیک آینده در تا شد شروع ایران بزرگ شهرهای دیگر در نوری کابلهای از استفاده فعاليت.شد

.شوند متصل هم به نوری مخابرات غلـيظ محـيط از نـور واگر.ميشود شکست دچار شود وارد است غليظتر که دوم محيط به اول محيط از نور گاه هر دانيم می .کند می بازتابش نور و کند می عمل تخت آینه یک همانند ماده کندسطح برخورد آن سطح به دح زاویه از بيش با کـه )پالسـتيک یـا ( شيشه جنس از ای استوانه موجبر یک فيبرنوری .است شده استفاده نوری فيبرهای در خاصيت این از اساس بر .است شده تشکيل الستيکیپ وثانویه اوليه پوششی ودوالیه متفاوت شکست ضریب با وغالف مغزی ناحيه دو

و مغـزی هـای شکـست ضـریب ترتيـب بـه کـه باشـد برقـرار بایست می : شرط نوری فيبر در نور انتشار برای اسنل قانون جـذب از ناشـی عمـدتا عوامـل ایـن .شود می تضعيف ذچار اکتسابی و ذاتی عواملی تاثير تحت نور انتشار .هستند غالف تـضعيف تغييـرات منحنـی .هـستند آنهـا بر مکانيکی فشارهای و خمش رایلی، قرمز،پراکندگی مادون جذب بنفش، ماورای .است شده داده ن نشا زیر شکل در موج طول برحسب بـه دسـتيابی بـرای .باشـند پاشندگی و تلفات حداقل دارای که داشتند نظر مد را فيبرهایی سوم، نسل فيبرهای طراحان

بهـره ميکـرون ٣/١ مـوج طـول در پاشندگی حداقل از و ميکرون ٥٥/١ موج طول در تلفات اقلحد از محققين فيبرها، نوع این شکـست ضریب پروفایل در تغييراتی با عمل در .بود تری پيچيده نسبتا ساختار دارای که کردند طراحی را فيبری و جستند ميکـرون ٥٥/١ محـدوده بـه داشـت، رقـرا ميکـرون ٣/١ محـدوده در ان پاشـندگی حـداقل کـه دوم، نسل از مد تک فيبرهای .شد ساخته اف.اس.دی فيبر به موسوم متفاوتی ماهيت با نوری فيبر ترتيب بدین و شد داده انتقال E' و اپـسيلن Eپـریم، ميـو U' ميـو، U سـيکما، &عامـل پـنج بـا را مـاده یـا محيط یک مشخصات که است این ذکر قابل نکته

بـه کـه هـم ای زاویـه هـر بـا نـور تـا سـازند مـی جنسی از یعنی ی E یک با را نوری فيبر حال .ميکنند تعریف پریم اپسيلن یـک کـه اسـت صـورت بـدین سيگنال انتقال فرایند .کند حرکت فيبر طول در و نشود خارج آن از کرد برخورد آن مقطع سطح

بـه و تبدیل نور فرکانس هب را آن ليزر توسط سپس رسانند می ۶۴kHz فرکانس به مدوالسيون عمل چند توسط را سيگنال در سـيگنال انتقـال بـرای زیـاد العـاده فـوق بانـد پهنـای یـک است گيگابایت حد در نور کانس فر چون .تابانند می فيبر داخل .داد عبـور فيبـر داخـل از همزمـان را کانـال ١٩٢٠ ميتوان سيگنالها کردن پلکس مالتی با همچنين و دهد می قرار ما اختيار کيلـومتر ١ در سيگنال توان اتالف .شود قرار بر فيبر رشته یک با تنها مخابرات مرکز دو بين ارتباط تا شده ثباع خاصيت این فرکـانس در کـه متـر سـانتی ١ قطـر بـه محـور هم کابل با مقایسه در است ١٠dB هرتز گيگا ۴٠٠ فرکانس در نوری فيبر از

راه ميـان در تـا شـده باعـث فيبرهـا کـم کـم اتـالف ایـن .دارد فاتـال dB ١/۵ مگـاهرتز ٣ فرکـانس در و ١dB هرتز، کيلو ١٠٠ آن بـودن آب ضد همچون خواصی و فيبر بودن ارزان همچنين .شود کاسته ها هزینه از و شود استفاده کمتری Repeaterاز

بـه کـه سـت ا یـن ا اسـت وارد فيبـر بـه کـه ایرادی تنها .شود استفاده تری گسترده طور به روز به روز فيبر از تا شده باعث آن سـطح از نـور شـود مـی باعث و ميکند تغيير آن داخل در نور تابش زاویه زیرا داد خم و پيچ را آنها نميتوان سيمها راحتی .دارد را خود خاص لوازم و دقت به احتياج نيز فيبر رشته دو اتصال اینکه و شود خارج :نوری فيبر انواع١- SMF (Single Mode Fiber) ميکرومتر ٣/١ موج طول و ميکرون ٩ هسته قطر یا. ٢- MMF (Multi Mode Fiber) است نوع دو بر خود که:

مگـاهرتز ٣٠ تـا ٢٠ بانـد پهنـای دارای و اسـت یکـسان کابـل سراسـر در شکـست زاویه که Multi Mode Stop Index -الف .است مـی صـورت کمتـری زاویـه تحـت نـور شکست هک جایی در کابل این در نور انتشار سرعت Multi Mode Graded Index -ب

هرتـز گيگـا ١ تـا هرتـز مگـا ١٠٠ آن بانـد پهنـای .است بيشتر گيرد، می صورت بزرگتری زاویه تحت که جایی به نسبت گيرد .است و گـردد مـی ایجـاد سـيليکا جـنس از سـازه پيش به موسوم ای شيشه ميله یک در آن ساختار ابتدا نوری، فيبر توليد برای

سـاخت برای متعددی های روش ١٩٧٠ سال از .ميگردد فيبر به تبدیل شده کشيده ميله این جداگانه فرایند یک در سپس بـه لولـه یـک اخـل د در ای شيـشه هـای الیـه دهـی رسـوب مبنـای بر آنها اغلب که است رفته کار به ها سازه پيش انواع .دارند قرار پایه عنوان :کرد تقسيم دسته سه به توان می را فيبرنوری سازه يشپ ساخت برای بخار فاز فرایند های روش بخار فاز در محوری دهی رسوب -٣ بخار فاز در بيرونی دهی سوبر -٢ بخار فاز در داخلی دهی رسوب -١ :سازه پيش ساخت فرایند در وادالزمم

.ستا نياز مورد فرایند در ای شيشه های الیه مين تا برای ماده این :سيلسکون تتراکلرید .شود می استفاده سازه پيش مغزی ناحيه در شيشه شکست ضریب افزایش برای ماده این :ژرمانيوم تتراکلرید .شود می واکنش وارد مواد این سازه، پيش ساخت حين در واکنش دمای کاهش برای :فسفریل کلرید اکسی

.شود می استفاده غالف ناحيه در شيشه شکست ضریب کاهش برای :فلوئور گاز .گيرد می قرار استفاده مورد لوله داخل در شيميایی واکنش حين در زدایی حباب و حرارتی نفوذ برای :هليم گاز .است نياز مورد اصلی واکنش شروع از قبل لوله داخل محيط زدایی آب برای :کلر گاز

سلـسيوس درجـه ١٨٠٠ از بـاالتر حـرارت درجه در اکسيژن، و کلر های گاز عبور با لوله نصب از بعد :حرارتی سيقل مراحل .شود خارج ان از لوله داخلی جدار در موجود اب بخار تا شود می داده صيقل لوله

تـا شـود می خورده پایه لوله داخلی جدار سطحی الیه فرئون و اکسيژن کلر، گازهای عبور با مرحله این در :اچينگ مرحله .بروند بين از لهلو داخلی جدار روی بر سطحی های ترک و ها ناهمواری

بخـار حالـت هب فسفریل کلرید اکسی و سيليسيوم کلرید تترا ماده غالف، نشانی الیه مرحله در :غالف ناحيه نشانی الیه تقریبـی سـرعت بـا هيـدروژن اکسی مشعل که حالتی در و ميشوند ای شيشه لوله وارد فرئون و هليم گازهای همراه به

کنـد، مـی ایجـاد سلـسيوس درجـه ١٩٠٠ از بـاالتر دمـایی و کنـد مـی حرکت لوله طول در دقيقه در متر ميلی ٢٠٠ تا ١٢٠ .آیند می بدست زیر شيميایی های واکنش روی بـر و شـده پرتـاب داغ ناحيـه از جلـوتر کمـی ترموفرسيس پدیده علت به فوق های واکنش از حاصل ای شيشه ذرات کـه طوری به شود می اعمال آنها به کافی حرارت رسوبی راتذ این به مشعل رسيدن با و کنند می رسوب داخلی جداره

هـای الیـه ترتيـب بـدین .شـوند مـی یکنواخـت و چـسبيده لولـه داخلـی جدار به و گردند می شفاف رسوبی ذرات تمامی .دهد می تشکيل را غالف ناحيه نهایت در و گردد می ایجاد لوله داخل در ترکيب با طراحی با مطابق ای يشهش

:نوری فيبر مزایای .باشد می نور سرعت حد در و باال بسيار نوری فيبر در اطالعات انتقال -١ بـر شـدید الكتریكـی یا و مغناطيسی های ميدان آه صورت بدین پذیرند می تاثير آمتر طبيعی عوامل از نوری های فيبر -٢ .گذارد نمی تاثيری هيچ آن اسـتفاده قـوی فـشار آابلهـای آنـار در را آن تـوان مـی مغناطيـسی ایه ميدان چون عواملی پذیری تاثير عدم دليل به -٣

.آرد مـی اسـتفاده اطالعـات انتقـال بـرای اآنون هم آه مسی آابلهای از حتی آه طوری به است صرفه به مقرون آن توليد -۴

.باشد می تر صرفه به مقرون شود طـوالنی هـای مـسافت در راهـی بـين هـای آننـده ویـت تق بـه نيار نوری فيبر در نوری شعاع آم بسيار تضعيف دليل به -۵

.باشد می آواآسيال آابلهای از آمتر بسيار :نوری فيبر معایب

بـرای تـوان نمـی و آـرد اسـتفاده نـوری هـای شـعاع صـورت بـه هم آن اطالعات انتقال برای توان می فقط نوری فيبر از -١ .نمود استفاده الكتریسيته انتقال

.دارد را خود خاص فنی دانش به نياز و باشد می گير وقت و مشكل بسيار یكدیگر به ینور فيبر دو اتصال -٢ .داد انتقال همزمان طور به را نوری شعاع چند توان نمی -٣

!ایکس اشعه داستان هـاینریش نـام بـه مردی زدهمون سده نيمه در .شد آغاز پيش سال یكصد از بيشتر (X) ایكس اشعه داستان دانيد می آیا

توليـد لوله درون زیبایی نورهای شود الكتریكی ی تخليه باال ولتاژ تحت هواست فاقد آه ای لوله اگر آه آرد آشف گایسلر هـاینریش آن از پـس .اسـت الكتریكـی ذرات درخـشندگی علـت آـه آـرد اثبات آروس ویليلم آن از پس مدتی .شد خواهد از هـایی پنجـره لنـارد نـام به وی شاگرد .آند عبور پالتين یا و طال نازك های الیه از تواند می اشعه این آه داد نشان هرتز :پردازیم می ایكس اشعه آشف به اآنون .شود خارج لوله باز پنجره راه از توانست اشعه آه بطوری ساخت مواد بلورهای آه شد وجهمت وی داد می انجام آزمایشی بود پنجره بدون آه ها لوله این از یكی با رونتگن ویلهم ١٨٩٥ سال در

چنين تا آند نمی عبور شيشه از )آاتدی اشعه( شد آشف قبال آه ای اشعه دانست می او ونچ .درخشيدند لوله نزدیك .باشد داشته اثری بـود متفـاوت بـسيار دیگـر اشـعه و نـور از آـه نامرئی اشعه این چون .باشد داشته وجود اشعه از دیگری نوع باید برد گمان و نهادنـد نـام رونـتگن اشـعه را آن دانشمندان ها بعد .ناميد )مجهول اشعه معنی به( ایكس اشعه را آن .نبود تشریح قابل مـی توليـد روش بـدین و ایكـس اشـعه ی لولـه در ایكس اشعه .برند می آار به دانشمندان از بسياری را نام این نيز اآنون :شود .ودش تخليه زیادی مقداری به باید لوله درون هوای -١ .آنند می تعبيه لوله سر دو در الكتریكی قطب دو -٢ .شود می وصل منفی جریان به دیگری آن و مثبت جریان شدت به ها قطب از یكی -٣ .آنند می حرآت قطب دو ميان ها الكترون -۴ .شود می تبدیل ایكس اشعه به هم بخشی ولی شود می تبدیل گرما به الكترونها انرژی مقدار بيشترین -۵

باشـد آوتـاهتر اشـعه مـوج طـول چـه هـر اسـت آوتاه بسيار آن موج طول چون آند عبور جامدات از تواند می ایكس اشعه .است بيشتر اشيا در آن نفوذ قدرت

.نشتينیا آلبرت زندگينامه .Ulm آلمان اولم شهر در ،شمسی هجری ١٢٥٨ سال اسفند ٢٤ تاریخ در :تولد ).زیست سياره این روی سال ٥٥ وی /ش .ه ١٢٨١ - ١٢٢٦( نشتينیا هرمان :پدر نام ).زیست سياره این روی سال 63 وی/ش.ه١٢٩٩-١٢٣٧( آخ پائولين :مادر نام .آمد بدنيا بود ساله ٢١ مادرش و ساله ٣٢ پدرش هنگاميكه آلبرت و بود جوانتر هرمان شوهرش از سال ١١ نشتينیا مادر

.نبود وارد زیاد اقتصادی هایآار در البته آه بود برق مهندس یك هرمان .آرد می تدریس ی ویولن گهگاهی و بود دار خانه هم پائولين .آرد هجرت مونيخ به خانواده همراه به اینشتين سالگی، یك در :١٢۵٩ سال از سـالگی ٧٠ سـن در شمـسی هجـری ١٣٣٠ سـال در او( .آمـد بـدنيا )ماریا( ماجا خواهرش سالگی، دو در :١٢۶٠ سال ).رفت دنيا ).سالگی ٩ سن در( شد وارد مونيخ پولد لوئيت مدرسه به :١٢۶٧ سال اینـشتين و آردنـد هجـرت ایتاليا به اش خانواده بود، ششم آالس آموز دانش ساله ١٥ اینشتين آه حالی در :١٢٧٣ سال .ماند پولد لوئيت روزی شبانه مدرسه در

در واقـع آرا شـهر در آانتونـال ی مدرسـه بـه سـپس و شـد حـق مل پاویا در اش خانواده به ساله ١٦ اینشتين :١٢٧۴ سال .رفت سوئيس آرا شـهر ی مدرسـه از سـالگی هفـده در .پذیرفت را سوئيس تابعيت و .آرد انكار رسمًا را اش آلمانی تابعيت :١٢٧۵ سال .آرد نام ثبت فيزیك و ریاضی رشته در زوریخ شهر در ETH فدرال صنعتی مرآز در سپس و گرفت دیپلم .گرفت دیپلما و شد التحصيل فارغ ETH فدرال صنعتی مرآز از سالگی ٢١ سن در سال چهار از پس :١٢٧٩ سال .شد سوئيس شهروند سالگی ٢٢ سن در :١٢٨٠ سال در .شـد اسـتخدام بـرن، شهر در آرد می ارائه را اختراعات ثبت امتياز آه ای مؤسسه در سالگی ٢٣ سن در :١٢٨١ سال .درگذشت سالگی ۵۵ سن در پدرش سال این

بزرگتـر سـال ٤ آه - )آرد زندگی سياره این در سال ٦٩ وی /١٣٢٣-١٢٥٤( ماریك ميلوا با سالگی ٢٤ سن در :١٢٨٢ سال وی /١٣٥٢-١٢٨٣( آلبـرت هـانس .داشـتند پـسر دو آنها .بود ساله ٢٨ دختری ميلوا زمان آن در .آرد ازدواج -بود اینشتين از-١٢٨٩( ادوارد و .بـود موفق آارش در و خواند هيدرولوژی ی شاخه مكانيك مهندسی آه )زیست سياره این روی سال ٦٩

بنـام داشـتند هـم دختـر یـك آنهـا .بود ناپذیری عالج شيزوفرنی بيماری دچار و )زیست سياره این روی سال ٥٥ وی/١٣٤٤ .آردنـد قبـول خوانـدگی فرزند به را او آنها و بود مدهآ بدنيا دیگری پدر و مادر از آنها ازدواج از قبل آه )نامعلوم -١٢٨١( ليزرل

.است معلوم نا او سرنوشت فوتوالكتریـك، اثـر و نـور آوانتومهـای به مربوط مقاله آلمان Annalen Der Physik مجله در سالگی، ٢٦ سن در :١٢٨۴ سال نظریـه مقالـه جـرم، و انـرژی سانیهمـ مقاله خاص، نسبيت مقاله اتمی، ی نظریه در ذرات براونی حرآت به مربوط مقاله

هماننـد گـرانش آـه آـرد می اذعان آه عام نسبيت اصول مقاله و ویژه گرمای با رابطه در جامد حالت مواد برای آوانتومی .رساند بچاپ را است، شتاب .آرد آوانتومی نظریه روی بيشتری آارهای .شد دانشيار زوریخ دانشگاه در سالگی، ٣٠ سن در :١٢٨٨ سال سـتاره نـور در نـور خميـدگی .شد آامل استاد پراگ شهر در فردیناند - آارل دانشگاه در سالگی، ٣٢ سن در :١٢٩٠ الس ).بود غلط آرد بينی پيش آه مقداری آه چند هر( .آرد نیيب پيش )گرفتگی خورشيد( خورگرفت هنگام را ها

دیـپلم و بـود خوانـده درس سال چهار آه انجاییهم یعنی ،فدرال صنعتی مرآز( ETH در سالگی، ٣٣ سن در :١٢٩١ سال .شد آامل استاد )بود گرفته جنـگ آـه بـود هنگـامی ایـن .آرد ترك را فرزندانش و ميلوا .شد آامل داستا برلين دانشگاه در سالگی، ٣٥ سن در :١٢٩٣ .شد شروع اول جهانی جـدا آلمـان نظاميگری از را خود آن طبق آه شد ءمضاا هم دیگران با را "اروپائيان به ای بيانيه" سالگی، ٣٦ سن در :١٢٩۴ .رساند بچاپ را عام نسبيت معادالت مقاله همچنين .دانست می ی تكانـه .شـد آلمـان فيزیـك انجمـن رئـيس .رسـاند بچاپ عام نسبيت با رابطه در آتابی سالگی، ٣٧ سن در :١٢٩۵ سال

بچـاپ اتمـی گـذار سـازی شـبيه بـا رابطـه در عنـوان همـين بـا ای مقالـه ١٢٩٦ سـال در آه آرد محاسبه را نور آوانتاهای .رساند مـی حمایـت را آلمـان تحقيقـات آـه ای مؤسـسه ( شـد لمـان آ ویلهلم - قيصر مرآز مدیر سالگی، ٣٨ سن در :١٢٩۶ سال .آرد استخراج فوق معادالت از را جهان انبساط و رساند بچاپ را آيهانی ثابت با آيهانشناسی معادالت مقاله .)آند .آلمان در انقالب و اول جهانی جنگ پایان داشت، سال ٣٩ آه هنگامی :١٢٩٧ سال سـال 60 آـه /١٣١٥-١٢٥٥( )اش خالـه دختـر ( لووتنتـال اینـشتين الزا با و گرفت طالق ميلوا از سالگی، ٤٠ در :١٢٩٨ سال اليـزه .داشـت دختـر دو سـابقش رشـوه از الـزا .آـرد ازدواج داشـت، سـال ٤٣ او آه هنگامی )آرد زندگی سياره این روی

).آـرد زنـدگی سياره این روی سال ٧٧ آه/١٣٦٥-١٢٧٨( مارگوت و )آرد زندگی سياره این روی سال ٣٧ آه/١٣١٣-١٢٧٦( فـاميلی دختـر دو ایـن قـانون بنـابر .بودنـد سـاله ٢٠ و سـاله ٢٢ ترتيـب بـه آنهـا اینشتين با دختر دو این مادر ازدواج هنگام

.شد مشاهده )گرفتگی خورشيد( خورگرفت یك در نوری خميدگی سال این در .آردند اخذ ازدواج زا پس را اینشتين در .تاختنـد اینـشتين و عـام نـسبيت نظریـه بـه یهودها، ضد تحریك با عمومی، اذهان سالگی، ٤١ با همزمان :١٢٩٩ سال .گذشت در سالگی ٦٣ سن در مادرش سال این .آمریكا از دارشدی اولين سالگی، ٤٢ در :١٣٠٠ سال فيزیـك در نوبـل جـایزه برنـده .دور خـاور آشورهای از دیدار .واحد ميدانهای ی نظریه روی بر آار سالگی، ٤٣ در ١٣٠١ سال

".الكتریك فوتو اثر قانونمندی آشف بویژه و نظری فيزیك در خدمات پاس به" بـوز ( اینـشتين - بـوز ی نظریـه مقالـه چـاپ .وتزدامپـ در اینـشتين بـرج در اینشتين مرآز افتتاح سالگی، ٤٥ در :١٣٠٣ سال

.آماری خيزهای و افت باب در )هندیست فيزیكدان در آوانتـومی، ی نظریـه تفـسير بـاب در )اتریـشی فيزیكـدان ( بـور نـيلس بـا بحـث آغـاز سـالگی، ٤٨ سـن در :١٣٠۶ سال

.سالوی همایش پنجاهمين ميـدان و گرانـشی ميـدان ی نظریـه وحـدت بـا رابطـه در عمـومی اذهـان بـرای ای مقاله سالگی، ٥٠ سن در :١٣٠٨ سال

.رساند بچاپ الكترومغناطيسی .داشت آاليفرنيا صنعتی مرآز در بخصوص آمریكا از ای تردهسگ دیدار سالگی، ٥١ سن در :١٣٠٩ سال رعایـت با .شد ابانتخ پرینستون پيشرفته مطالعات تحقيقات مرآز در آامل استاد بعنوان سالگی، ٥٣ سن در :١٣١١ سال .باشد هم برلين دانشگاه در وقت نيمه استاد بعنوان آه مسأله این .آمدند قدرت سر بر آلمان در نازیها سالگی، ٥٤ سن در :١٣١٢ سال .بود ساله 55 اینشتين سال این در .درگذشت اینشتين اليزه بنام الزا اول دختر :١٣١٣ سال حقيقـت از آوانتـومی مكانيـك توصـيف آیـا " عنـوان تحـت انگليـسی بزبـان ای مقاله چاپ سالگی، ٥٦ سن در :١٣١۴ سال .آورد بوجود آوانتوم تفسير روی را انتهایی بی بحث آه بور نيلس و پوذولسكی .ب بهمراه "باشد؟ آامل تواند می واقعی .الزا همسرش مرگ سالگی، ٥٧ سن در :١٣١۵ سال از نوشـت روزولت، آمریكا، جمهوری ریاست به ای نامه اینشتين .مدو جهانی جنگ وقوع سالگی، ٦٠ سن در :١٣١٨ سال

.آرد آگاه را او اتمی بمب ساخت احتمال .نداد دست از را سوئيس تابعيت ولی پذیرفت را آمریكا تابعيت سالگی، ٦١ سن در :١٣١٩ سال .بود ساله ٦٥ يناینشت زمان این در .گذشتدر سالگی ٦٩ در ماریك ميلوا ،اینشتين اول همسر :١٣٢٣ سال .دوم جهانی جنگ پایان .ناآازاآی و هيروشيما اتمی بمباران سالگی، ٦٦ سن در :١٣٢۴ سال .آرد خدمت اتمی دانشمندان فوری آميته سرگروه بعنوان سالگی، ٦٧ سن در :١٣٢۵ سال بـه یـابی دسـت رایبـ تالشـها از نمونـه یـك بعنـوان "عـام نسبيت تعميم" ی مقاله چاپ سالگی، ٦٩ سن در :١٣٢٧ سال .ميدانها نظریه برای جهانشمول ریاضی دیدگاه تـصلب اثـر بـر پرینـستون شـهر در بيمارسـتانی در سـالگی ٧٦ سـن در اینـشتين خواهر سالگی، ٧٢ سن در :١٣٣٠ سال

.درگذشت شرائين .نپذیرفت او ولی شد پيشنهاد او به جمهوری ریاست سالگی، ٧٣ سن در :١٣٣١ سال .شد آمریكا مقيم و رفته آمریكا به آنجا از سپس و رفت انگلستان به ابتدا ١٣٣٤ فروردین ٣٠ در :١٣٣۴ سال :اینشتن آلبرت زندگيه از جالب نکاتی

او مـادر و پـدر .گفت می سخن سختی به سالگی سه از پيش و بود آند بسيار آودآی دوران در آلبرت آموزشی پيشرفت آموخـت؛ را گفتن سخن سرانجام .بودند نگرانش سخت خاطر این به و است ذهنی مانده عقب احتماًال او آه ميكردند فكر بـار چنـد آند بيان خواست می آه را ای جمله ابتدا :داد می پاسخ سختی به گرفت، می قرار پرسشی برابر در وقتی اما

.آرد می ادا بلند صدایی با و یكباره بعد و آرد می زمزمه زیرلب پـس اما گرفت قرار مادرش و پدر دینی های آموزش تأثير تحت آودآی در اینشتين .آمد دنيا به ودییه ای خانواده در آلبرت

توسـط یهودیـان آزار خـاطر بـه امـا نداشـت، یهـود دیـن بـه باوری دیگر آنكه، با اینشتين آلبرت .آرد رها را آنها سال، چند از آـشور ایجـاد بـود، شـده محـروم شـهروندی حـق از بـار ود انـسان یك عنوان به آنكه خاطر به نيز و آلمانی های فاشيست .داد قرار تایيد مورد را اسرائيل

.نداشـت همـراه به ثمری نيز آار این اما ببيند؛ آموزش خانه در و نفرستند؛ دبستان به را او آه گرفتند تصميم مادرش و پدر .آرد استقبال او از صندلی تابپر با آلبرت آمد، منزلشان به بود خانمی آه خصوصی معلم اول، روز وقتی بـه وجـود ایـن بـا .داد نمـی نـشان گذشـت، مـی آالس در آنچه به ای عالقه و نشست می آالس آخر صندلی در معموًال :آـرد خالصـه جمـالت ایـن در تـوان می را او درباره آموزگاران نظر آلی طور به .ورزید می عشق علوم و ریاضی های درس

خـود بـرای حـسابی و درسـت آـاری اسـت بهتـر و نـداری ای آینـده آتـاب و مشق در نيستی، بشو چيزی تو جان، آلبرت" ".آنی رها را مدرسه و حساب آار و آنی پيشه بـا دیـدار در .آرد می خودداری رسمی های لباس پوشيدن از و پوشيد می معمولی بسيار لباس هميشه زندگی اواخر در

وقـت هـيچ چـرا آه پرسيدند خبرنگاران وقتی .نداشت پا به جورابی و بود شيدهپو عادی آامًال لباسی آمریكا جمهور رئيس .اسـت بزرگـی دردسـر هـم جـوراب خریـدن .آند می سوراخ را ها جوراب پایم های انگشت :داد پاسخ پوشد؛ نمی جوراب .ام گذشته جوراب پوشيدن خير از آلی به آه است این

.نجوم جالب های نكته شـتاب ٠٫١٦ تنهـا مـاه سـطح روی بـر گـرانش ميـدان نيروی واقع در ؟بپرید باال توانيد می ارتفاعی چه تا ماه آره سطح در

برابـر، ٦٫١ بتوانيـد بایـست مـی شـما مـساوی، انـرژی صـرف بـا آه معناست بدان این بنابراین است، زمين روی بر گرانش وجـود برگـشت امکـان اسـت ممکـن چـون بپرید االب خيلی که نيست صالح اصال ضعيفی گرانش چنين در البته .بپرید باالتر

.باشد نداشته بـه ماده تن ميليون ٤٥ فرایند این در .ميكند تبدیل هليم تن ميليون ۴٩۵ به را هيدروژن تن ميليون ۵۴٠ خورشيد ثانيه هر در

.رسد می زمين به نور شكل به آه شود می تبدیل انرژی خـالل در تنهـا محـضر سـتاره ميـشوند پرتـاب بيـرون به نآ بيرونی های پوسته شود می منفجر ستاره هسته آه هنگامی

سـتاره حـال ایـن در آنـد مـی منتـشر سـال ميليـون پـنج مـدت در ما خورشيد آه آند می منتشر را ای انرژی ساعت چند .نامند می نواختر ابر را پدیده نای ميشود درخشانتر برابر چندین را مـدت ایـن ميزنـد دور بكبـار سال ميليون ٢٢٥ هر در را )شيری را آهكشان مرآز( آهكشان راه مرآز ما شمسی منظومه .ميگویند آيهانی سال شناسان اختر هـم سـوی بـه اجرام انجام سر و متوقف شدن منبسط از جهان روزی روسی فيزیكدان فریدمن الكساندر از ای نظریه طبق .ميگویند بزرگ رمبش را حادثه این ).جهان یانپا( ميشوند جمع یگانه نقطه یك در نهاآ همه و ميكنند حرآت نـسبتا حجمـی در ای سـتاره بـين گـاز و غبـار از عظيمی ابر شدن فشرده ابتدا است ساده بسيار :ستاره یك طبخ دستور از حاصـل مـوج از ای ضـربه دریافـت با احتماًال ابر این )ریختن فرو خود در( ميكند نزدیك یكدیگر به را هيدروژن اتمهای آوچك غـاز آ ای هـسته جـوش تـا یابـد مـی ادامه نقدرآ گرانش نيروی اثر در ابر فشردگی شود می غازآ نزدیك ی ستاه یك انفجار شـد برقـرار تعـادل ایـن وقتی و ميكند متوقف را ابر بيشتر فشردگی ای هسته جوش این از حاصل بيرون به رو نيروی شود .شود می متولد ستاره واقع در

بيـشتر هـستند نآ از سـردتر هـا قرمـز و خورشـيد از داغتـر بـی آ سـتارگان :ميـدارد بـر پـرده سـتاره بـاطن از ستارگان رنگ .دارند جرم خورشيد برابر صد تا ده بين خورشيد از داغتر ستارگان

رد خورشـيد بـدور آنـرا ثانيـه بـر آيلـومتر ٣٠ سـرعت بـا زمين آه Revolution :انتقالی حرآت -١ :زمين ی آره حرآات انواع و زنـد مـی خـود بـدور یكـدور دقيقـه ٥٦ و ساعت ٢٣ هر زمين آه Rotation :وضعی حرآت -٢ .آند می طی روز 366 مدت آـوچكی ی دایره دورانش محور چرخد، می فرفره وقتی Precessional :تقدیمی حرآت -٣ .است بغرب شرق از حرآت این )سـت ا قطبـی سـتاره بـه رو آـه ( وضعيش حرآت وراند محور پس چرخد می خودش بدور چون هم زمين .آند می طی را

.بزند البروج دایره بر عمود محور حول آامل یكدور سال ٢٦٠٠٠ هر در شود می باعث آه آند می هم دیگری حرآت

!طبيعت معجزه عسل خرطوم توسط عسل زنبور آه گلها شهد از است عبارت و گویند می انگبين را آن فارسی در آه است عربی واژه یك عسل ميـزان وقتـی .آنـد مـی وارد عـسلی آيـسه بـه موسـوم خود آوچك بسيار آيسه به دهان راه از و مكيده را آن خود آوچك بـرای اینكـه جالـب .آنـد مـی پـرواز آنـدو سـمت به و آرده رها را گلها رسيد، گرم ميلی ٤٠ حدود به شده آوری جمع شهد خاصـيت عـسل زنبـور آه است این جالبتر .آند حمل آندو به و جمع را گل ميليون ٢٠ شهد باید زنبور عسل، آيلو یك تهيه پـيش عـسل زنبور .نشيند نمی ها گل سایر روی است، گل یك شهد آوری جمع مشغول آه وقتی تا یعنی دارد، گلی ثابت ایـن با است، آب ددرص ٨٠ تا ٥٠ حاوی ا گل شهد چون و آند می جذب را شهد آب از مقداری راه بين در آندو به رسيدن از

زنبـور آـه شـهدی گـرم سـه هـر از حـدوداً یعنـی رسـاند، می درصد ٢٥ حداآثر تا ١٧ حدود به را عسل رطوبت ميزان عمل هـوا رطوبـت بودن باال علت به آشور شمالی مناطق عسل البته .آید می دست به عسل گرم یك آورد، می آندو به عسل

.باشد می برخوردار آمتری آب از آوهستانی مناطق عسل ولی باشد، می یآبك لذا و است برخوردار بيشتری آب از و قنـدی مـواد همـراه بـه آنـزیم ایـن آـه آنـد مـی اضـافه شـهد بـه نيـز را نورتـاز آ نـام بـه دیاستاز آنزیم از نوعی عسل زنبور

شـمار بـه عـسل زدن شـكرك یـا شـدن متبلـور اصـلی عامـل دهنـد، مـی تشكيل را عسل وزن پنجم چهار آه ای نشاسته عـسل دادن رسـوب و شـدن متبلـور دليـل بلكـه نيست، صحيح زند می شكرك طبيعی غير عسل آه باور این لذا .روند می

باعـث و آـرده جـذب خـود به را عسل ریز خيلی ذرات دیاستاز، .باشد می ها آربوهيدرات همچنين و دیاستاز وجود طبيعی

فقط خاصيت این .شود می نشين ته و متبلور زودتر باشد، بيشتر چه ره عسل گلوآز مقدار .شود می آن شدن شينن ته شـكرك زمـان مدت .هستند دیاستاز حاوی طبيعی های عسل تنها زیرا شود، می دیده تقلبی غير و طبيعی های عسل در در .درسـ مـی هـم سـال چهـار بـه اقاقيـا عـسل مورد در حتی و است متفاوت گل نوع به بسته عسل شدن متبلور یا زدن

.پسندند می بيشتر را شده متبلور و شده سفت عسل اروپایی آشورهای ولـی است، طبيعی و سالم حتمًا آند می رسوب عسل آه وقتی" :گوید می زنبورداری استاد شهرستانی …ا نعمت دآتر را دیاسـتاز ميزان جاآن در و است آزمایشگاه عهده به آن تشخيص آه باشد طبيعی غير یا طبيعی تواند می نكند رسوب اگر

.ندارد دیاستاز باشد شده درست شكر از آه تقلبی عسل آه است طبيعی .آنند می گيری اندازه و نـدارد وجـود بيـشتر راه یك آننده مصرف برای .است ممكن غير آردن مزه طریق از طبيعی غير و طبيعی عسل تشخيص

مـی ارزیـابی را عـسل ظاهری شكل چشمانش با .است ذاشتهگ اختيارش در بدن آه است ابزارهایی از استفاده هم آن عطـر عـسل اگـر و بود طبعش باب خصوصيات مجموعه اگر .آند می مزه را آن زبانش با و آند می بو را آن اش بينی با آند، مزه، است آرذ به الزم .بپردازد معقول حد در را بهایش آه دارد را آن ارزش و است واقعی عسل آن داشت، را گلها طعم و

در فقط نژاد نوع .ندارد بستگی عسل زنبور نژاد به و باشد می منطقه هر گل به مربوط فقط عسل بوی و رنگ طعم، عطر، و دهنـد مـی تـشكيل آربوهيـدراتها را عـسل وزن پـنجم چهـار شـد اشاره قبًال آه همانطور ".دارد تاثير آاری آم و آاری پر

٣٣٠ عـسل گرم ١٠٠ هر .آب و گل گرده ها، ویتامين ها، آنزیم معطر، عناصر معدنی، امالح ن،پروتئي :از است عبارت آن بقيه قلـب اطـراف های چربی دیاستازهایش آمك به و زاست انرژی و مقوی غذایی عسل، لذا .آند می توليد انرژی آيلوآالری

.شود می صيهتو قلبی بيماران و سالخوردگان به آن مصرف دليل همين به .آند می آب راPH مـدتی از بعـد چـون .آـرد خـودداری فلزی ظروف در آن نگهداری از باید بنابراین است، اسيدی شدت به و ۴ برابر عسل .اسـت مـضر انـسان بـرای شـود، مـی بـدن وارد عسل همراه به آه فلز ذرات و شود می خراب هم خودش و خورده را فلز سـفالی و لعـابی ای، شيـشه ظـروف خـانگی مـصارف بـرای و گالوانيزه و تيلاس ظروف زیاد حجم در عسل نگهداری برای بـه شـدت بـه را هـوا در موجـود آب عـسل، زیرا داشت، نگه یخچال یا اتاق در باز، در نباید را عسل ظرف .شوند می توصيه .آنـد مـی جـذب خـود بـه زود خيلـی را خـارجی بوهـای عـسل، .شـود مـی آبكـی و رقيق مدتی، از پس و آرده جذب خود

در شـد عنـوان آـه همانطور .داشت نگه … و دودی های ماهی و بنزین قير، پارافين، چون موادی نزدیك را آن نباید بنابراین فروشـندگان ولـی نيـست صـحيح بـاور ایـن آـه شـود می شناخته تقلبی عسل زده شكرك و شده متبلور عسل عامه نزد

درجـه ٦٥ حدود حرارت درجه در ساعت نيم مدت به را عسل آن شدن متبلور از جلوگيری و شكرك بردن بين از برای عسل عـسل دادن حرارت چون .نزند شكرك آنها عسل تا آنند می بندی بسته و آرده سرد را آن سپس و داشته نگه سانتيگراد

نگهـداری بـرای دمـا هتـرین ب ضمن در .شود می عسل زدن شكرك مانع و آند می تبدیل مایع به را موجود جامد ذرات همه .است سانتيگراد درجه ١٢ تا ٧ عسل

!بدن بر موادمخدر آثار هـا گيرنـده این .آنند می اثر آنها بر مواد این آه دارد وجود هایی گيرنده مغز در .است مغز بر مخدر مواد اثر محل مهمترین

:شوند می تقسيم گروه ٣ به .شود می اعتياد و یبوست تنفس، مرآز فعاليت آاهش درد، ساساح آاهش و تنظيم سبب اول گروه بر اثر -١ .شود می آرامش حالت ایجاد و ادرار حجم افزایش درد، احساس آاهش سبب دوم های گيرنده بر اثر -٢ .شود می درد احساس آاهش سبب سوم گروه های گيرنده بر مخدر مواد اثر -٣

آـه شـود مـی توليـد "مـرفين " مخـدر مـواد شـبيه مـوادی انانـس بـدن در آـه شد مشخص پيش سال پنج و بيست حدود ناراحـت حـوادث و دردزا هـای آسـيب دچار بدن وقتی طبيعی طور به .است ها آنكفالين و ها آندورفين نام به آنها مهمترین .شود می ناراحتی و درد احساس آاهش سبب و آند می ترشح را مواد این مغز شود می آننده مـوادی او مغز پایينی مناطق از بگيرد، پاداش دیگر عبارتی به و ببرد لذت آاری دادن انجام از بشر وقتی معمولی شرایط در و لـذت احـساس و آنـد مـی اثـر آن حيـاتی مراآـز سایر و قشر روی بر و شود می ترشح نفرین نوراپی و دوپامين اسم به

.اسـت سيـستم همـين آـردن فعـال مخدر مواد مهم آثار از یكی .دارد عمل آن تكرار در سعی و ميدهد دست او به پاداش بـه شـدید تمـایلی شـده، تقویـت آنهـا مغـز در پاداش سيستم چون شوند می آشنا مواد این با بار یك آه آسانی بنابراین زیـادی مقـدار انـسان مغـز .شـود می حل چربی در راحتتر خيلی هروئين مخدر مواد بين از .آنند می پيدا آنها مصرف تكرار مـی اثـر مغـز روی تـری آوتـاه زمان طی در مصرف از پس هروئين آن، مشتقات و مرفين با مقایسه در بنابراین دارد، چربی در آسـانی بـه اسـت تریـاك مـشتقات از آـه آـدئين .دارد سـریعتری درد ضـد و آور خوشی و دهنده پاداش آثار بنابراین آند

آثـار از یكـی معتـادان، در آـه شـده روشـن مطالعه یك در .شود می مرفين به تبدیل بدن در و شده جذب گوارش سيستم .است مغز نواحی از بعضی در خون جریان آاهش مخدر مواد مصرف

.آنند آنها مصرف به اقدام زیر، غلط باورهای با است ممكن مردم مخدر، مواد شده ثابت آثار از گذشته اما درد ایجـاد اصـلی عامـل روی و دهنـد مـی آـاهش درد سحـ بـه نـسبت را انـسان واآـنش مـواد این :درد تسكين برای -١

هـای بيمـاری افـسردگی، اضـطراب، جملـه از اسـت، همـراه درد بـا بـشر هـای بيمـاری از بـسياری .ندارند اثری هيچگونه ندارنـد توجـه مـواد مـصرف بـه آنندگان توصيه و آنندگان مصرف اما .عفونی های بيماری و ها سرطان مفاصل، و استخوان

آـاهش اوليـه درد همـان اینكه برای مصرف پنجمين در مثًال یعنی .شود می ایجاد تحمل مواد این درد ضد اثر به نسبت آه .شود می الزم اوليه مصرف مقدار برابر ٣٠ تا گاهی مقدار این آه شود، مصرف بيشتری مقدار باید یابد چنـين رسـد مـی نظـر بـه .اسـت دیابـت یا قند مثل یهای بيماری روی بر مواد این اثر دارد، وجود آه دیگری غلط عقيده -٢

را ادعـا ایـن آننـدگان مـصرف یـا .آنند آسب بيشتری مالی درآمد تا شود می زده دامن قاچاقچيان توسط غلطی باورهای رد .آنـيم مـی مصرف مواد ها، بيماری این درمان یا پيشگيری برای ما بگویند نداده، جلوه گناهكار را خود تا آنند می مطرح .است نشده ثابت مواد این برای درمانی و آننده پيشگيری اثر علمی تحقيق هيچ سـایر و افـسردگی و اضـطراب و روحـی آالم آـاهش بـرای مخدر مواد مصرف آه آنند می توصيه اطالع بی افراد گاهی -٣

احـساس نفـس، تنگـی با معموًال اضطراب .است مفيد هستند، دهنده آزار شدت به و شایع نسبتًا آه روانی های بيماری بـدن قـسمتهای سایر در درد و شكم در ناراحتی و درد احساس سر، سنگينی قلب، در ناراحتی احساس و تپش خفگی، اثـر دارای مواد این آه شده ناشی آنجا از اضطراب و روانی های بيماری بر مخدر مواد تسكينی اثر غلط تفكر .است همراه هـای بيمـاری اآثـر دهـد، مـی آـاهش را اضطراب ظاهری عالئم بخشی آرام ماده هر هستند، بخش آرام و بخش تسكين

در بنـابراین .اسـت اضـطراب بـا همراه موارد از بسياری در است قرن بيماری آه افسردگی هستند، اضطراب همراه روحی آرامـش حـساس ا مـواد مـصرف بـا اسـت ممكن است روحی آرامی نا و اضطراب دچار علت هر به آه شخص مصرف، اوایل اعتيـاد مـواد و است باال بسيار اعتياد خطر مصرف، اولين از پس آرام نا و مضطراب افراد در آه شده ثابت پدیده این اما .آند مخـدر مـواد مصرف با تنها نه نهایت در یعنی .بود خواهند آور اضطراب آن تبع به و زا افسردگی خود مدتی، از پس قطعًا آور

شـادی حالـت ایجاد و خلق تغيير زیرا شود می هم تشدید بلكه یابد، می آاهش انسان روحی آالم و اضطراب افسردگی، آـه هـستند خـود زنـدگی از مقطعـی در جوانـان و نوجوانان .است شده ایجاد مصرف اوایل در فقط مخدر مواد توسط آاذب زیـاد آنهـا در اعتيـاد خطـر هـا آشـنایی اولـين با آه است دليل همين به و دارند فراوانی اضطراب و روحی آرامی نا و بحران اعتيـاد سمت به یافته آاهش او روحی آالم تا دارد الزم ای آننده حمایت و آرام خانوادگی و اجتماعی روابط نوجوان .است .نرود جـوان مردان خصوص به مردان جنسی روابط مشكالت مورد در دارند مخدر مواد مصرف برای آگاهان نا آه دیگری توصيه -۴

از نــادری مــوارد در مــواد ایــن اگــر دارد شــخص اضــطرابات و هيجانــات در ریــشه معمــوًال آنــان در جنــسی مــشكالت .اســت .شود می جنسی ميل آاهش و افسردگی ایجاد باعث مدت طوالنی در بكاهد، فوق مشكالت

دردهای .دهد می آاهش را آن تترشحا و آند می آند را ها روده برنده پيش حرآات مرفين مشتقات یعنی مخدر مواد -۵ مـی دردنـاك گـاهی و سریع حرآت این اسهال در .باشد ها روده دودی حرآات افزایش از ناشی تواند می گوارش دستگاه هـای روده در مثًال .یابد می آاهش یا افزایش شده، مختل گوارش لوله حرآات ها اضطراب و هيجانات از بسياری در .شود مخـدر مـواد بـا هـا بيمـاری ایـن به مبتالیان اگر .دارد وجود متناوب یبوست و اسهال یا پيچه دل درد، دل عصبی پذیر تحریك تریـاك مـشتقات اگـر است، ای روده حرآات افزایش با همراه آه اسهال مورد در مثًال .است جدی اعتياد خطر شوند، آشنا بعدی اعتياد خطر اسهال ظاهری بهبود و روده برنده پيش حرآات آردن آند به توجه با بگيرد قرار بيمار شخص دسترس در .دارد را رفـع احـساس و مـصرف بـار چند از پس شوند می خستگی دچار ممتد رانندگی از پس آه آسانی از بعضی متأسفانه -۶

.شوند می گرفتار اعتياد دام در آاذب، خوشی و خستگی را بـشر حـد از بـيش بيـداری تواننـد مـی یعنـی آننـد می ایجاد آگاهی با و شعور گرفتگی ابر خمودگی، حالت مواد این -٧

آـه آنهـایی و آـار پـر های آدم واقع در دارد آننده خسته گاهی و زیاد فكری آار به نياز امروز، پيچيده زندگی .دهند آاهش یعنـی .شـوند انميـد وارد خـود ذهنـی و فكـری قـوای تمام با مجبورند آنند می برخورد پيچيده مسایل با روزمره زندگی در

پدیـده ایـن اعـالی حد در است، فكری جنگ حال در دائم شاید و بيدار حد از بيش روزمره، شرایط با تطابق برای امروز بشر حـد از بـيش بيداری حالت این الكل و مخدر مواد .هستند دیگر مردم از هوشيارتر دائم جنگی خروس همانند ها آدم بعضی

معـرض در هـا آشنایی اولين با آنند می آننده خسته و یكنواخت شدید، فكری آار آه هاییآن بنابراین .دهد می آاهش را از را بخـشی ثمر و آار مبارزه، قدرت مدتی از پس اما آند می آرام را آنها ابتدا الكل و مخدر مواد و هستند اعتياد به ابتالی .گيرد می آنها هــای درد مــزمن، هــای درد دل درد، سـر درد، پــشت دردهــا، رآمـ انــواع اســت، روانــزاد بـشر هــای درد اعظــم قـسمت -٨

روش از اسـتفاده و مختلـف پزشـكان بـه مراجعه با آه آسانی .باشد داشته روانی جنبه تواند می استخوانی، و عضالنی لاصـ مـواد ایـن .هستند پذیر آسيب بسيار مخدر مواد مقابل در یابند، نمی خود درد برای تسكينی فرهنگی، مرسوم های آـسی اگـر مـثال .آننـد مـی تفـاوت بـی درد بـه نـسبت را شـخص فقـط برنـد نمـی بـين از را درد آننـده ایجـاد عامل و درد

بـرای فرصـتی و شـود مـی شده شكسته عضو حرآتی بی یا حرآتی آم سبب شده ایجاد درد باشد، داشته شكستگی انـسان واآنش مخدر مواد اما یابد ترميم شكستگی محل و گرفته صورت سازی استخوان تا شود می ایجاد شكسته محل را شكـستگی خـوردن جـوش توانـد می آرده حرآت عضو و برده بين از است حرآتی آم و حرآتی بی همان آه درد به را .بيندازد تاخير به بـه خـارجی مخـدر مـواد ورود با زیرا یابد، می آاهش هستند درونزا مخدر شبه مواد آه ها آندورفين بتا اعتياد مسير در -٩

هـای مـرفين شـبه جای خارجی مرفين و آنند نمی ترشح را درونزا مواد این و شده تنبل معتاد شخص مغز سلولهای بدن نمـی بـدن به خارجی مخدر مواد آه آن حين در و اعتياد ترك از پس بنابراین .گيرد می را شخص بدن در شده توليد و مفيد شـخص در قـراری بـی و اضـطراب و نـاخوش روحی حالت و درد آند، نمی ترشح درونزا مرفين شبه مواد دیگر مغز، و رسد .آرد خواهد ترشح را الزم مواد مغز مجددا بگذرد ترك از آه مدتی از پس البته آه است زیاد هـا مونوسـيت آـشی دشـمن خاصيت او، بدن و معتاد شخص مغز در )درونزا مرفين شبه مواد( ها آندورفين آاهش با -١٠ حـساستر هـا عفونت به سالم افراد به نسبت معتاد شخص بنابراین .یابد می آاهش هستند بدن دفاعی لولهایس از آه

.شود می مبتال زودتر و است و دهنـد مـی آـاهش هـستند، بـدن به مهاجمان بردن بين از مسئول آه را بدن دفاعی های سلول از دسته آن مخدر مواد .شوند سرطانی های سلول رشد ببس توانند می آنها فعاليت آاهش با نيز

امثـال مـوادی و )کوکـائين ؛ نيکـوتين ؛ الکـل ( هستند گردان روان مواد دهند می تغيير را مرکزی عصبی دستگاه که موادی مـی یافـت هـا نوشـابه و قهـوه در کـه کافئين همچنين .است امروزی جوامع از بعضی بزرگ مشکل آنها به اعتياد که اینها آن از تـر مهم و شوند کننده مصرف روانی وابستگی باعث توانند می مواد این تمام .هستند گردان روان دموا جمله از شود .شود می نيز جسمی وابستگی باعث که است این

و نورونهـا طبيعـی عملکـرد و شـود مـی آن موجـب مخـدر مـواد پـی در پـی مـصرف کـه اسـت فيزیولوژیـک پاسـخی اعتياد یـا نـورون آن پـس آن از کرد تغيير مخدر مواد توسط سيناپسی یا نورون عملکرد که هنگامی .دهد می تغيير را ها سيناپس .مخدر مواد بودن با مگر دهد نمی ادامه خود کار به طبيعی طور به سيناپس شـخص .کنـد مـی عـادت مخـدر مـاده آن بـه نسبت او بدن و شود می معتاد آن به مخدر مواد پی در پی مصرف با شخص اعتيـاد ای مـاده نيکـوتين .شود تامين بدنش نياز تا داده افزایش را اش مصرفی مخدر ماده مقدار زمان گذشت با باید معتاد انـسان بـرای آن از گـرم ميلی ٦٠ حدود و است سمی بسيار ماده این .شود می یافت تنباکو گياه برگهای در که است آور

بـه شـبيه مغـز در نيکـوتين عملکـرد .آیـد مـی در گـردش بـه بدن رد و شده خون جریان وارد سریعًا نيکوتين .است آور مرگ محلهـای بـه کـولين اسـتيل بـا سـاختاری شـباهت دليـل بـه نيکـوتين .اسـت کـولين اسـتيل عصبی دهنده انتقال عملکرد

هـا جایگـاه این .شوند می متصل هستند کولين استيل های گيرنده ها محل طبيعی بطور که عصبی سلول در مخصوصی عـصبی سـلولهای بـه نيکـوتين اتـصال .کننـد مـی کنتـرل را مغـزی هـای فعاليـت از بسياری که هستند مغز کنترل کزمرا از

بطـور کـولين اسـتيل جـای بـه نيکـوتين حـضور در تنهـا سـيگاری فـرد بـدن مـدتی از پس شود می بسياری تغييرات موجب

راه تنهـا حالـت ایـن آمـدن بدست هنگام .شود می مختل بدن طبيعی حالت نيکوتين حذف حضور در و کند می کار طبيعی سـيگار کـشيدن بـه معتـاد سـيگاری فرد گویيم می که است اینجا در .است سيگار کشيدن طبيعی حالت به بدن برگشت .است

از مـواد ایـن از بـسياری .دارنـد بـسزایی نقـش خـواب القـای و درد تـسکين در که مخدرند مواد نوعی گردان روان داروهای کـدئين و هـروئين مورفين، :شامل شوند می استخراج تریاک از که مخدری مواد .آیند می دست به خشخاش رهتي گياهان هـای دهنـده تـسکين مـوثرترین از یکـی نيـز مورفين .کنند می تجویز کدئين گاه بيماران درد تسکين برای پزشکان .هستند

را شـوند مـی درد باعـث که محرکهایی درد های گيرنده .گيرد می قرار استفاده مورد پزشکی در امروزه که باشد می درد آسيب یا و زخمی ما بدن بافتهای از یکی که گوید می ما به درد .دارد زایی اهميت نقش بدن در درد .کنند می شناسایی

که شود می داده انتقال هایی پيام آن دیده آسيب اعصاب انتهای از شود می دیده آسيب عضوی وقتی .است شده دیده پيـام رسـيدن از پس .دهند می انتقال مغز به سپس و نخاع به را درد حامل عصبی پيامهای .شود می درد احساس باعث .شـوند می سرکوب ها انکفالين نام به عصبی های دهنده انتقال از گروهی بوسيله درد پيام ،عصبی طناب به درد عصبی عملکـردی مخـدر مـواد .کننـد مـی گيـری جلـو مغـز بـه پيـام انتقـال زا پيوندند می نخاع نورونهای به ها انکفالين که زمانی و مغـز بـه درد پيـام انتقـال از و پيوندنـد مـی عـصبی طنـاب در درد پروتئينـی هـای گيرنده به و دارند ها انکفالين به مشابه

.کنند می جلوگيری درد احساس

!بدن بر الکلی مشروبات آثار مـی خـون جریـان وارد پالسـما آب در انحـالل بـا و شـده جـذب روده و معـده در عتبسر الکل الکلی، مشروبات نوشيدن با

:از عبارتند اثر ترتيب به مراکز این .دهد می قرار تاثير تحت مغز در را مرکز چند الکل .شود فرآینـد کنـد، می پردازش را شما حسی اطالعات بافت، این سلولهای .است مغز قسمت بزرگترین که خاکستری بافت -١

مراکـز کـار بخـش، ایـن در الکـل .شماسـت ای ماهيچـه حرکـات بيـشتر آغـازگر و دارد عهـده بـه را شـما هوشياری و تفکر بـه اعتمـاد شـود، می حرف پر شخص صورت این در .کند می مختل را )بازدارنده نوروترانسميترهای نه( بازدارنده رفتارهای

کنـد را حسی اطالعات پردازش .نيست پایبند اجتماعی بازدارنده قوانين به چندان دیگر و کند می احساس بيشتری نفس و پوسـت حسی بی شنوایی، کاهش دید، تاری مانند مشکالتی دچار خود پنجگانه حسهای در شخص نتيجه در کند می ایـن و کنـد مـی متوقـف را فکـری فرآیندهای )کند می حس کمتر را درد( رود می باال او در نيز درد آستانه و شود می غيره .کند فکر یا قضاوت بخوبی نتواند شخص شود می باعث

دچـار شـخص گـذارد مـی اثـر بخـش ایـن بـر الکـل وقتـی .کنـد مـی کنتـرل را حافظـه و احساسات که ليمبيک دستگاه -٢ .شود می حافظه ضعف و )تهاجم پرخاش، خشم، مانند( آميز اغراق احساسات

حرکتـی هـای سـيگنال بـر اثرگـذاری بـا مخچه ساده، زبان به .کند یم هماهنگ را بدن های ماهيچه حرکت که مخچه -٣ حرکـات در اشـتباه بـروز و بـودن ناشـيانه یا اعضا لرزش مانع و کند می کنترل را حرکات بودن نقص بی و دقيق ها، ماهيچه

مخچـه ارادی، تحرکـا هماهنگی بر عالوه .شد خواهد ناهماهنگ ای ماهيچه حرکات بخش، این بر الکل تاثير با .شود می تعـادل شـخص مخچـه، بـه الکل رسيدن با بنابراین .دارد عهده به نيز را تعادل حفظ برای نياز مورد ظریف حرکات هماهنگی

.است علت همين به مست آدم خوردن تلو تلو .دهد می دست از براحتی را خود .کنـد مـی کنتـرل را هـشياری و دمـا قلـب، شتـپ تـنفس، ماننـد بدن ارادی غير اعمال تمامی .مغز ساقه یا النخاع بصل -۴

BAC افـزایش بـا کـه دهـد مـی دست آلودگی خواب احساس شخص به رسد می النخاع بصل باالیی مراکز به الکل وقتی اسـت ممکـن شـخص بگذارد اثر ها فعاليت این بر بتواند که شود زیاد قدری به BAC اگر .بينجامد بيهوشی به است ممکن

.بينجامد مرگ و حياتی عالیم این توقف و کاهش به نهایت در و کند افت بدن دمای و خون فشار ای بکشد نفس کندی به .بدانيم بيشتر سكسكه مورد در

ایجـاد در . بيمـاری یك نه و است عالمت یك سكسكه . دیافراگم عضله مكرر و آگاه ناخود انقباضات از است عبارت سكسكه را دیـافراگم آه عصبی( فرنيك عصب و )سازد می جدا شكم از را سينه قفسه آه نازآی و بزرگ لهعض( دیافراگم سكسكه

. است مادر رحم در آه جنينی حتی شوند، سكسكه دچار است ممكن همه تقریبًا .دارند نقش )آند می وصل مغز به هنگـام بـه را گلو ته عضالت ، گرفتگی این .شود می خارج دهان از یافراگمد گرفتگی اثر در آه سریع و تند صدای یك :عالیم .بندد می دم معمـوالً مـدت آوتـاه سكـسكه علـت .آننـد مـی تحریـك را ، دیـافراگم خـصوصاً ، تنفـسی عـضالت آـه اعصابی تحریك :علل

شـده ایجـاد زیـر علـل بـه دارد امكـان دهـد، رخ مكرر طور هب یا باشد مدت طوالنی سكسكه آه صورتی در . است ناشناخته را هـا ریـه روی آـه نـازآی پرده( جنب پرده های بيماری ، آننده تحریك مواد یا داغ نوشيدنی یا غذا آشاميدن یا خوردن :باشد ،داروهـا از بعـضی مـصرف ، بـودن الكلی ،) آليه نارسایی اثر در سمی زاید مواد شدن جمع( اورمی ، الریه ذات ،)پوشاند می

یـا آبـد به بدن از قسمت یك از سرطان گسترش ، هپاتيت ، مثانه تحریك ، حاملگی ، لوزالعمده یا روده ، مری ، معده اختالالت ذآـر جـا ایـن در آـه هـایی روش درمـان ). شـكم روی جراحـی خـصوصاً ( اخيـر جراحـی عمـل سابقه ، جنب پرده از قسمتی

.هستند سكسكه مدت آوتاه های دوره برای شوند می بهتـرین تا بندید آار به را زیر های روش از بيشتری تعداد یا یك .گيرد قرار پزشكی بررسی تحت باید مدت طوالنی سكسكه

آيـسه از( آنيـد تـنفس آاغـذی آيـسه یـك خـل دا .بـشمارید ١٠ تـا و داریـد نگـاه را خود نفس :شود معلوم شما برای آنها قـرار بـاال لـب و دنـدانها بـين را خـود شـست انگشت ).بچسبد بينی سوراخ به است ممكن زیرا نكنيد استفاده پالستيكی

سـبابه نانگـشتا .دهيـد فـشار ، راسـت سـمت بينـی سوراخ زیر در درست خود، سبابه انگشت با را باال لب سپس ،دهيد قـورت شـده خـرد یـخ یا خشك نان .بنوشيد سرعت به را آب ليوان یك .فشاردهيد گوش دو هر داخل ثانيه ٢٠ حدود را خود و ببندید را خود چشمان )کردن پرت حواس( طرف با "؟برداشتی تو رو من پول" بازی .بكشيد مالیمت به را خود زبان .دهيد .بخورید خشك شكر چایخوری قاشق یك .آنيد وارد چشم های آره به را مالیمی فشار

.ایدز بيماری تاریخچه

در معمـوالً آه سرطان تر خيم خوش انواع از یكی ،"سارآوما آاپوسی" بيماری به ابتال از وخيم مورد هشت ١٩٨١ سال در شـمار مـوارد، ایـن بـا همزمـان تقریبـاً .شـد گـزارش نيویورك گرای همجنس مردان ميان در است، شایع سالمند افراد ميان

بيمـاری دو ایـن ناگهانی شيوع عامل زمان آن در آه این با .رفت باال نيویورك و آاليفرنيا در نادر ریوی عفونت یك به مبتالیان بـدون بيماری این سال یك طی در .آنند می یاد ایدز آغاز عنوان به پزشكی واقعه دو این از معموًال اما بود، نشده مشخص

بـه .ناميدنـد )Aquired Immune Deficieny Syndrome( ایـدز AIDS را آن ١٩٨٢ در سرانجام تا داشت زیادی گسترش نام، را گرایـان، همجـنس فقـط نه و مردم، از تری گسترده های گروه چون شدند، جدید بيماری این متوجه بيشتری شمار مرور ظهـور بـا همزمـان .آردنـد مـی مراجعـه پزشك به ایدز مشابه عالئمی با تزریقی معتادان و هموفيل بيماران .آرد می مبتال جدیــد پدیــده یــك شــيوع متوجــه آفریقــا، جهــان قــاره فقيرتــرین در پزشــكان آتالنتيــك اقيــانوس ســوی آن در آمریكــا، در ایــدز

آفریقـا در بـود، گرفته نام ،بدن دریجیت تحليل اثر در مرگ یا )SLIM( اسليم محلی زبان در آه بيماری این .شدند بهداشتی گرایـان همجنس ميان در شایع بيماری ایدز، آه دیدند نمی دليلی پزشكان اول وهله در .شد می تبدیل عميق معضلی به

گراهـا جـنس دگـر و زنـان ميـان در مـشابه عالئمی شيوع و بعدی تحقيقات اما .بدانند مرتبط اسليم با را ثروتمند، آمریكای ایـن دربـاره گسترده ابهامات و ها جنجال از درهياهویی .است ایدز همان و بوده یكی ها بيماری این دوی هر آه ددا نشان سـال در .شـد آغـاز سـابقه بـی شـتابی بـا آن، انتقـال نحوه و ایدز بروز علت تشخيص برای تالشها جدید، آشنده بيماری یعنـی انـد، آـرده آـشف را ایـدز بيمـاری عامـل آنهـا آـه آرد الماع "گالو رابرت" ریاست به آمریكایی محقق گروه یك ١٩٨٤ .خوانيم می "HIV وی آی اچ" را آن حاال آه ویروسی همان بودنـد، آـرده شناسـایی را ویـروس این قبل ها ماه آه او، فرانسوی محققان گروه و "موننتير لوك" اعتراض با ادعا این البته .دارد ادامـه هم هنوز آه جستجویی .شدند بسيج ایدز درمان آردن پيدا برای انمحقق ها جنجال این بحبوحه در .شد روبرو

تمام به آم زمانی مدت در و گرفته خود مهلك پنجه در را جهان سراسر وی آی اچ ویروس آه داد نشان خون های آزمایش آمـده آجـا از آه این .شد لتبدی اضطراری بسيار موضوعی به ویروس این درك برای ها تالش .است یافته گسترش ها قاره ؟بود آرده ظهور آمریكا و آفریقا یعنی مختلف نقطه دو در زمان هم بيستم قرن در چرا و

امـا .شـود مـی ناشـی وی آی اچ ویـروس از ایـدز آـه نيـست شـكی دارد، وجـود آـه ای آننده قانع و روشن شواهد طبق مـوثرتر هـای درمـان و واآـسن آـشف بـرای وی آی اچ ویـروس منـشا سـر درك آه است موضوع این بر تاآيد حاضر درحال ایـن شـده مـشخص ایـدز، انتقال عامل وی، آی اچ ژنتيكی مختصات زمينه در تحقيقات آخرین براساس .است حياتی امری وی آی اس ویـروس نـوع از ویروسـها ایـن .اسـت آمـده وجـود بـه شـامپانزه ميمـون در مختلـف ویـروس دو ترآيب از ویروس

"Virus Simian Immunodeficiency" مـی آـه را رایـج ای نظریـه تحقيقات این .آند می بيماری ایجاد ميمون در آه هستند در "نيچـر " نشریه ١٩٩٩ درسال .آند می تایيد است، آرده ظهور آفریقا غرب جنگلهای در گذشته قرن یك طی در ایدز گوید

.گرفـت قـرار رشـته ایـن آارشناسـان گـسترده حمایـت وردمـ آـه رساند چاپ به را عملی نظریه یك خود فوریه ماه شماره .است آرده سرایت انسان به آفریقا در شامپانزه های گونه زیر از یكی طریق از ابتدا ایدز عامل ویروس نظریه این براساس

آـه تیسـن شـامپانزه، گوشـت تغذیه و شكار نتيجه در گذشته قرن نخست نيمه در بار اولين انسان دانشمندان اعتقاد به از پـس و شـد انسان بدن وارد دور چندان نه ای گذشته در وی آی اس .شد آلوده ویروس این به دارد، ادامه آفریقا در هنوز ایـن آـه اسـت مكـانی آفریقـا غرب در بيسائو گينه ناحيه یقين به قریب احتمال به .شد تبدیل وی آی اچ به ژنتيكی جهش داده روی بـار یـك از بـيش ویـروس انتقـال آـه باورنـد ایـن بـر دانشمندان از بسياری .است گرفته صورت آن در انتقال و نقل

حيـوان از انتقـال دقيق زمان تعيين اما .شود می ایدز بروز باعث انسان در ویروس، این از گوناگونی های نمونه چون است، از یـك هـيچ نـوزدهم قـرن در آـه بـود این شد مشخص تحقيقات در آه توجهی قابل نكته .است تر آفرین مشكل انسان به

.نبودنـد آلـوده ویـروس ایـن بـه شـدند، منتقـل خـارجی آـشورهای بـه و آـشيده بردگـی به زور به آه آفریقایی ها ميليون یـك خـون پالسـمای نمونه در ١٩٥٩ سال در بار اولين وی آی اچ ویروس .باشد آرده بروز١٨۶٠ ازسال پس باید ایدز بنابراین

شـواهد اسـاس بـر امـا شـد، گـزارش ١٩٨١سـال در آمریكـا، در ایـدز از نمونه نخستين چند هر .شد بیردیا آنگو اهل مرد آمریكـا "لوئيز سنت" شهر در پوست سياه جوان یك سال درآن .گردد می باز ١٩٦٩ سال به آشور این در ایدز قربانی اولين آی اچ و یـک وی آی اچ ایدز، اصلی خانواده دو ميان یژنتيك واگرایی سرعت مورد در تحقيقات .درگذشت ایدز به ابتال اثر در داده روی سـال )٢٠ حـدود خطـای ضـریب بـا ( ١٩٤٠ سـال حـدود در انـسان بـه ویـروس انتقـال آه دهد می نشان ،دو وی

توسـط آرد، آمك انسان به ها ميمون گونه از آن انتقال بهتر درك به آه وی، آی اس ویروس روی بر ژنتيكی مطالعه .است ویـروس دو آه است مدعی گروه این .شد چاپ Science"" علمی درنشریه و گرفت انجام المللی بين دانشمند از هیگرو

مقالـه ایـن آننـدگان تنظيم .است آورده وجود به را وی آی اس ویروس و شده ترآيب شامپانزه در ميمون نوع دو از مختلف نـام بـه تـر بـزرگ ای گونـه و "قرمـز دمـاغ مانگابی" ميمون در یپ در پی عفونتهای و آلودگی از ای رشته گویند می علمی

Spot – Nose زی پـی سـی وی آی اس به موسوم ها ویروس از ای خانواده به منجر "SIV CPZ" مهـم نكتـه .اسـت شـده دانـشگاه از "لـز بي اليزاب" .دارد قرار مرآزی آفریقای غرب در آنها زیستگاه و بوده شامپانزه خوراك ها گونه این دو هر آه این

دوگانـه منـشائی دارای شـامپانزه در وی آی اس ویـروس آـه موضـوع ایـن آشف گویند می همكارانش و بریتانيا، ناتينگام، .دارد دنبال به را علمی مهم پيامدهای است،

!واحد ادیان :زا عبارتند آه شوند می تقسيم گروه سه به آنها خاستگاه براساس زنده ادیان آه است گفتنی بـه نسلـشان آنهـا پيـامبران آـه شـود می اسالم و مسيحيت یهودیت، یعنی سامی ادیان شامل آه خاورميانه ادیان ) الف

ژاپـن و چـين آـشورهای ادیـان آـه دور خاور ادیان ) ب .است ایران آن خاستگاه آه زرتشت دین و رسد می ابراهيم حضرت در کـه .ينچـ و بـودا هنـدو، :از عبارتنـد آـه هنـد جزیـره شـبه ادیان ) ج .گردد می تو شين تائو، آنفوسيوس، شامل و است .است شده صحبت یهودیت و مسيحيت ادیان مورد در اینجا :پيـرو حـسب بـر هـا دین بندی طبقه .اسالم ، مسيحيت ، یهودیت :قدمت حسب بر ها دین بندی طبقه :جالب های نکته

دهنـده نجـات یـا منجـی یـک منتظـر ادیـان ایـن تمـام .دارند باور خدا توحد به ادیان این تمام .یهودیت ، اسالم ، مسيحيت ایـن ( اسـت منطقـه جغرافيـایی موقعيـت هـم دلـيلش ).خاورميانـه ( انـد مـده آ بوجود منطقه یک در ادیان این تمام .هستند ).است بوده دنيا بزرگ قاره سه بين زمان نآ در منطقه

):Christianity( مسيحيت

﴿فلـسطين خاورميانـه در مـسيح حـضرت .دارد قـرار مـسيح حـضرت موزشـهای آ و زنـدگی پایـه بر آه است دینی مسيحيت صـليب بـه مـيالدی ٣٠ سـال در را مـسيح حـضرت هـا رومـی .آـرد مـی زنـدگی روم امپراتوری حكومت زمان در و امروزی﴾ در .انـد بـرده بدر سالم جان حادثه این از مسيح حضرت آه داشتند باور حضرت همراهان از بعضی گرچه .آشتند و کشيده ورود بـا کـه اسـت رسـيده ثبـت بـه الزمان آخر منجی عنوان به نيز مسيح دوباره حضور و است شده اشاره بدان نيز انجيل مـسيحيان از خيلـی اما .برد می پيش قيامت نهایتًا و خوبی بسوی ار نآ و دهد می نجات پليدیها از ار دنيا ،دنيا به خودش نهـا آ .آننـد زنـدگی ابـد تـا مـردم آـه شـده باعـث مرگـشان و اسـت شده آشته حادثه این در مسيح تحضر آه دارند باور

داشـته نگـه زمـين روی بـر مقـدس روح یـك صـورت بـه شدن آشته از بعد را مسيح حضرت روح خدا آه دارند باور همچنين .است مریكـای آ ،اروپـا در بيـشتر دیـن ایـن .دنياسـت دیـن بزرگترین نفر ميليارد نيم و یک حدود پيروانی با مسيحيت حاضر حال در

نجـات بـرای را او خدا و خداست پسر مسيح حضرت آه دهد می موزشآ مسيحيت .دارد پيرو استراليا و جنوبی و شمالی بيشتر اما .آنند می یاد بزرگ معلم یك عنوان به مسيح حضرت از مسيحيان از بعضی .است فرستاده بشریت راهنمایی و

.آنـد زنـدگی انـسان یك مثل و بياید بدنيا تا شده انتخاب آه بود بهشتی موجود یك مسيح حضرت آه دارند وربا مسيحيان آریـسمس .آـرد اشـاره ....و گل از موجود یك وردنآ بوجود ،مردگان آردن زنده به توان می مسيح حضرت معجزات جمله از

بـدنيا امـروزی﴾ فلـسطين در جـایی اللهـم بيـت هرشـ ﴿در مسيح حضرت آه است روزی مسيحيان دینی تعطيلی مهمترین روز ایـن در .دارنـد باور دسامبر ٢۵ بر مسيحيان بيشتر ولی ندارد اطالع روز این تاریخ از دقيق طور به آس هيچ .است مدهآ

عبـادت نجـا آ در مـسيحيان آـه اسـت مكانی آليسا .ميروند آليسا به عبادت برای و دهند می هدیه همدیگر به مسيحيان گـروه سه به مسيحيان .است انجيل مسيحيان مقدس آتاب .است عبادتشان مخصوص روز یكشنبه روز معموًال .آنند می .پروتستان و ارتودوآس ،آاتوليك: ميشوند تقسيم مهم فلــسطين گــرفتن پــس بــرای اروپــا غــرب از مــسيحی ســربازان )ســال١٧۵ مــدت ﴿بــه مــيالدی ١٢٧٠ تــا ١٠٩۶ ســالهای در بـرای فلـسطين اهميـت .انداختند راه نهاآ با جنگی مسيحيت دین ترویج و مسلمانان از )مقدس سرزمين نام به همچنين(

مـسلمانان سـود بـه جنگ این خرآ در .است کرده زندگی و مدهآ بدنيا نجاآ در مسيح حضرت که بود جهت این از مسيحيان .رسيد اتمام به

):Islam( اسالم !!نيداميد بهتر ناخودت

):Judaism( یهودیت مـوزش آ مـردم بـه را داشـتن بـاور خـدا به که است بزرگی دین اولين ضمن در .دنياست سرشناس دین ترین کهن یهودیت

انجام درست کارهای مردم تا ميخواهد او و است یکی خدا که است این ميدهد موزشآ یهودیت که مطالبی مهمترین .داد مـسيحا اسـم بـه مخـصوص شـخص یـک خـدا روزی کـه دارنـد بـاور دیـان یهو از خيلـی .باشـند عـادل دیگـر افـراد با و دهند

)messiah( دعـا روز .بجنگـد دشمنانـشان با و کند هدایشان خدا راه در کرده جمع جا یک را یهودیان تا فرستد می زمين به و یهودیـان نيـایش و دعـا محـل سـيناگوگه .دارد ادامـه شنبه شب نيمه تا و شده شروع جمعه غروب هر سبات یا یهودیان توضـيح )تـالمود و هبـرو ( مهـم نوشـته مجموعـه دو در یهودیت موزشآ .است اجتماعی فعاليتهای و موزشآ محل همچنين

و قـوانين شـامل کـه اسـت یهودیـان مقـدس کتـاب مهمتـرین تـورات .ميسازد را تورات هبرو اول کتاب پنج .است شده داده کـه گویـد مـی یهودیـت فرهنـگ .کننـد زندگی نگونهآ باید مردم که است قوانينی راهنمای تالمود .ميشود یهودیت تاریخچه نهـا آ کـه داشـت پسر ١٢ اسحاق ،ابراهيم حضرت نوه .است کرده دریافت خدا طرف از را تورات اول کتاب ۵ موسی حضرت

یـوم ،شـانا ها راش بـه تـوان مـی هـا یهـودی مهم های جشن یا مقدس روزهای جمله از .وردندآ بوجود را یهودی قبيله ١٢ :شـدند تقـسيم مختلـف دسـته سـه بـه یهودیـان مـيالدی ١٨٠٠ سـال در حـدوداً .کرد اشاره هنوکاه و )اکتبر ششم( کوپر

١٩۴۵ سـال در .دادنـد ادامـه را قـدیمی پرسـتش یـين آ ارتـودوکس هـای یهودی .شدگان اصالح و کاران محافظه ،ارتودکس از ميليـون ۶ حـدودا نازیهـا ١٩۴۵ سال تا .نمود یهودیان بردن بين از به روعش )نازیها( حزبش و هيتلر لفودآ لمانیآ دیکتاتور

کردنـد مـی زندگی فلسطين در که یهودیانی به و شده جمع اروپا شرق یهودیان .کشتند را اروپا در حاضر یهودی ميليون ٩ حاضـر حـال در .کردنـد ایجـاد للم سازمان وکالت با اسرایيل اسم به جدید استان یک یهودیان این ١٩۴٨ سال در .پيوستند

۶ حـدود در( است داده جای خود در را یهودی تعداد بيشترین مریکاآ متحده ایاالت که دارد وجود جهان در یهودی ميليون١٣ .است داده جای خود در را یهودی ميليون ۴٫۵ حدود تنها اسرائيل که ).ميليون

!جهان مردم تاریخ مبادی ها، تقویم .سـنجند مـی آن بـا را زمـان و داده قـرار مبـدا خـود بـرای را آن ملتـی که است ای حادثه وقوع زمان تاریخ، دیمبا از منظور

:از عبارتند جهان مردم تاریخ مبادی مهمترین شمـسی سـال اسـت، خورشـيد دور بـه زمين کره گردش زمان که ساعت ٦ و روز ٣٦٥ با است برابر :خورشيدی سال -١

.کردند معمول آنرا ایرانيان کلدانيان، رفتن بين از از بعد که بوده )قدیمی دنهایتم از( کلدانيان مخصوص و سـاعت ١٢ و روز ٢٩ مـدت در را خـود دور یـک هـالل از قمر که مدتی یعنی گویند می هم هاللی آنرا که :قمری سال -٢ .است روز ٣٥٤ قمری سال یک .پيماید می دقيقه ٤٣ سـال بـا برابر اول کانون ٢٥ شنبه سه مسيح والدت .است مسيح حضرت تولد تاریخ نآ مبدا :ميالدی یا یحمسي سال -٣

.است شده واقع اسکندری تاریخ ٣١١ )قمـری و شمـسی روزهـای بين اختالف( ١١ در را آن قمری به شمسی سال تبدیل برای :قمری به شمسی سال تبدیل جمـع شمـسی سـال بـا ار حاصـل عـدد کنـيم، می يمتقس )قمری سال روزهای تعداد( ٣٥٤ به را ضرب حاصل کرده ضرب :با است برابر شمسی ١٣٦٥ :مثال .آید می بدست قمری سال کنيم، می

15015=11*1365 42=354/15015

1407=42+1365 تعـداد ( ٣٦٥ بـه را حاصـل کـرده ضرب ١١ عدد در را آن شمسی به قمری سال تبدیل برای :شمسی به قمری سال تبدیل

:مثـال .آیـد مـی دسـت بـه شمـسی سـال کنيـد، کـم قمری سال از را حاصل عدد کنيد، تقسيم )سیشم سال روزهای :با است برابر قمری ١٤٠٧ سال

15477=11*1407 42=365/15477 1365=42-1407

از و آمـد خواهـد دست به ميالدی سال بيفزایيد شمسی سال به را ٦٢١ عدد :بالعکس و ميالدی به شمسی سال تبدیل .آمد خواهد دست به شمسی سای ميالدی سال از عدد همين نکرد کم

٢٢ شـنبه سـه روز در یزدگرد جلوس آن مبدا و بود پارسيان مخصوص و شد مرسوم اسالم از بعد سال این :یزدگردی سال يالدیمـ ٦٣٢ ژوئـن ١٦ بـا برابـر اسـکندری یـا رومـی ٩٩٣ سال یعنی )رومی حزیران( ماه با برابر قمری ١١ االول ربيع شهر .شد می حساب روز ٣٦٥ که است جانـشين ( نيکـاتو سـلوکوس سلطنت ابتدای با مصادف که ميالد از قبل ٣٢١ دوشنبه روز آن مبدا :اسکندری یا رومی سال

.شد مشهور نام این به لذا بودند، آن واضع اسکندریه علمای چون گویند می بهضی است )اسکندر مـاه دهـم جمعـه روز آن مبدا و گویند، می فارسی یا سلجوقی یا ملکشاهی تاریخ را این مشهور قول به بنا :جاللی سال

زمــان در تـاریخ ایــن .باشـد مـی مــيالدی ١٠٧٨ سـال و رومـی ١٢٩٥ مــاه آذر ١٥ بـا مطـابق قمــری، جـری ه )٤٧١( رمـضان خـازنی، رحمنالـ عبد ،واسطی نجيب بن ميمون خيام، عمر حکيم :مانند علما از یجمع و شد مرسوم سلجوقی ملکشاه .گشت مرسوم جاللی تقویم به و تدوین خيام عمر کوشش با و شدند دعوت البته( اسامی این .کردند استفاده آنها از تدریج به نيز ها ایرانی که بودند نهاده را حيوانی نام سال هر برای ابيغوری ترکان

توانيـد مـی کـه خـوک ،سگ ،مرغ ،ميمون ،سفندگو ،اسب ،مار ،نهنگ ،خرگوش ،پلنگ ،گاو ،موش :از عبارتند )آن فارسی :کنيد حفظ را زیر شعر راحتی برای شمار خرگوش و پلنگ و بقر و موش مار و آید نهنگ بگذری چارچو زین حساب است گوسفند و اسب به آنگاه

کار آخر خوک و سگ و مرغ و )ميمون( همدونه ١٢ بـر را حاصـل کنيـد، کـم را ٦ عدد خورشيدی سال از دارد مطابقت سالها این از کداميک با سال هر آنکه تشخيص برای

بـه شروع موش یعنی یک شماره از بگيرید، نظر در را است ١٢ از کمتر حتمًا که را تقسيم این باقيمانده عدد کنيد، تقسيم .است حيوان همان سال کرد، مطابقت باقيمانده عدد با که حيوانی هر نام کنيد شمردن ؟است حيوان کدام نام با مطابق سیشم ١٣٧١ سال :مثال

1365=6-1371 113=12/1365

.است ميمون حيوان نهمين باالیی حيوانات شمارش در که است ٩ مانده باقی عدد

آمد؟ وجود به چگونه تقویم محاسـبه بـرای متعـددی روشـهای .شـود مـی محاسبه خورشيد مدار دور به زمين گردش زمان مدت اساس بر سال واحد نقطـه مـسير از خورشـيد متـوالی عبورهـای بـين فاصله که باشد می استوایی سال آنها ترین رایج اما دارد وجود رهدو این

روز ٣٦٥ بـا اسـت برابر که باشد می روز ٣٦٥٫٢٤٢١٩٩ شامل خورشيدی سال یک ترتيب بدین .باشد می بهاری اعتدالين .ثانيه ٤٦ و دقيقه ٤٨ و ساعت ٥ و

از روز ١١ کـه روز ٣٥٤٫٣٦٧٠٦ با است برابر قمری ماه ١٢ .نيستند سازگار هم با کليسایی ماه و استوایی سال متاسفانه .نيـستند تقـسيم قابـل روز طـول وسـيله به کليسایی ماه نه و استوایی سال نه آن بر عالوه .است کمتر خورشيدی سال مناسـب فواصـل در روزهـا دادن قـرار باشد، صولف و ماه مراحل برگيرنده در که تقویمی هر تاليف و گردآوری جهت این بنابر

روزهـا، ایـن تـرین شـده شـناخته .معروفنـد انـد شـده درج زور بـه که روزهایی عنوان به زیادی، روزهای این .است ضروری .شـود مـی ناميـده پرشـی سـال عنـوان بـه سـال وآن شـود می افزوده فوریه ماه به بار یک سال چهار هر که است روزی و کشاورزی شهری، زندگی تنظيم برای همچنين .باشد می حياتی بسيار تاریخی و سنجی زمان دالیل به اتقویمه اصالح .است اهميت حائز مذهبی وقایع تقـسيم مناسـب بطـور سـال یـا و ماه روز، قبيل از طوالنی های دوره در را زمان که سيستمی عنوان به توان می را تقویم کـه Calenda التـين لغـت از Calendra واژه .کـرد تعریـف کند، می سازماندهی معين منظ با را تقسيماتی چنين و کند می شـده گرفتـه بـر شـد، مـی اسـتفاده وقـایع دیگـر و بـازار روزهـای جشنها، معرفی و تعيين برای و بوده رومی ماه روز اولين .است اساســی روز،واحــد .اســت ریضــرو وجودشــان تقــویمی سيــستمهای تمــام بــرای کــه دارد وجــود اســتاندارد واحــد چنــدین دور بـار یـک زمين تا است الزم که را زمانی که چرا است، زمان از طبيعی قسمتی روز باشد، می تقویمی هر در محاسبه .اسـت نبـوده شـب نيم همواره ایم داده قرار معيار را آن ما آنطوریکه بعد روز آغاز البته .گيرد می بر در بچرخد خودش محور کـه زمـانی بـا بـود تقـارن کـه دانـستند مـی روز تغيير معيار را ظهر ،١٩٢٥ سال تا ميالد از پس دوم قرن از شناسان ستاره

بعـدها .بودنـد کـرده معين سحر را معيار این ابتدایی تمدنهای از برخی .افتاد می زمين روی بر جسمی از سایه کوتاهترین از بایـد امـا دانـستند مـی روز مبـدا را سـحر مـصریها و هنـدوها دادند، تغيير غروب به را زمان این یونانيان و بابليان یهودیان، .دادند قرار فردا آغاز نقطه و امروز پایان نقطه را شب نيمه که کنيم تشکر روميان

بـرای سـاعت ١٢ و دارد وجود روشنایی که زمانی برای ساعت ١٢ .دادند قرار ساعت ٢٤ را روز زمان مدت غربی تمدنهای خـود نوبـه به روميان و مصریان سومریان، یونانيان، جمله از تمدنها تمام البته .است بوده روميان کار این ماًالاحت که تاریکی

).مسيح ميالد از قبل ١٧ قرن تقریبًا( کردند پيروی ساعت ٢٤ به روز هر زمان مدت تقسيم برای بابليان روش از هفـت .باشـد نمی طبيعی های پدیده یا شناسی تارهس به مربوط چيزی و است بشر دست ساخت تقسيمی نيز، هفته سـتاره هفـت وجـود یـا و عارفـان نـزد هفـت عدد بودن مقدس از است ممکن است یکسان جهان سراسر در که هفته روز

روزهـای از گـروه ایـن باسـتانی هـای تمـدن امـا اسـت رایـج مارها ميان در روز هفت با ای هفته چه اگر .باشد شده منتج آسـيای در داشـتند، روز چهـار بـا معـادل واحـدی آفریقـا غـرب قبایل از برخی .ميکردند گذاری نام دیگر ترتيبی هب را متوالی دیگـر بـار یـک .دانـستند مـی واحـد یـک عنـوان بـه را روز ده هـم مـصریان و بوده رایج روز پنج با معادل واحد آشور و مرکزی

بـه خوبی به را روزی هفت واحد این یهودیان مدرن تقویم .آوردند دوجو هب را هفته واحد یک در روز هفت دادن قرار با بابليان .است برده کار در و اسـت معـروف کليـسایی مـاه نـام به که آمد وجود به ماه واحد زمين دور به ماه گردش شدن کامل اثر بر دیگر طرف از

کليـسایی مـاه اسـاس بـر را خـود تقویم واضحی بسيار دالیل به باستانی فرهنگهای اکثر .باشد می روز ٢٩٫٥٣٠٥٩ حدود .است مالحظه قابل مسلح غير چشم وسيله به ماه گردش که است این آنها از یکی .کردند اصالح

!آنيد محاسبه خودتان الغر؟ یا هستيد چاق و مـی عل معيارهـای برحـسب یا هستند چاق جهان مردم از نفر ميليارد یك آه است آرده اعالم بهداشت جهانی سازمان قلبـی سـكته براثـر نفـر ميليـون ١٧ جهـان در سـال هر سازمان، همين گزارش به دیگر، سوی از .دارند وزن اضافه پزشكی

بلكـه ميرهاسـت، و مرگ از بسياری اصلی علت تنها نه چاقی .است چاقی آن اصلی علتهای از یكی آه سپارند می جان نـه؟ یـا هـستيد چـاق علمی معيارهای برحسب آیا آه بفهميد توانيد می چگونه .هست نيز بيماریها از بسياری ساز زمينه .آند می یاری شما به راه این در "بدن جرم شاخص" جدول شـخص وزن تنهـا یعنـی بـدانيم، را خـود قد و وزن اندازه باید همه از پيش الغر، یا هستيم چاق آه بدانيم دقيقًا اینكه برای )Body Mass Index( یا BMI "بدن جرم شاخص" .بگيریم نظر در باید هم را قدش زهاندا نيست، آافی او چاقی تعيين برای تـوانيم مـی آن یـاری بـه آـه اسـت علمـی معيارهـای دقيقتـرین از یكـی دهـد، می نشان را قد و وزن بين رابطه واقع در آه

متخصـصان و پژوهـشگران كان،پزشـ امـروزه .اندازنـد می خطر به را ما سالمت چگونه بدن، اضافی آيلوگرمهای آه بفهميم یـا جـدولها .شـوند آگـاه اشخاص چاقی دقيق ميزان از تا جویند می سود بسيار علمی شاخص این از بهداشتی مراقبتهای اسـت، چـاق آیـا آـه دریابـد سـادگی بـه تواند می نيز شخص خود آنها به مراجعه با آه شده طراحی هم ای ویژه تابلوهای "بـدن جـرم شـاخص " البته .بدانيم را خود وزن و قد دقيق اندازه آه است آافی آار این برای .وزن آمبود یا دارد، وزن اضافه افـزایش بـا معمـوالً عـادی، معيارهـای از شـاخص ایـن بـودن بـاال ولی آند، نمی تعيين مستقيم طور به را بدن چربی ميزان منظمـاً را خـود آلـسترول و خـون فـشار ميـزان بایـد آـه همچنـان بنـابراین .دارد ارتبـاط وزن، اضـافه نتيجه در و بدن، چربی چگونـه .اسـت خطـر نـشانه آن افزایش یا باال BMI زیرا آنيم، محاسبه باید نيز را خود "بدن جرم شاخص" بگيریم، نظر تحتBMI ؟آنيم محاسبه را را خـود وزن آـه ترتيـب ایـن بـه آنيـد، محاسبه را BMI خود، وزن و قد اندازه داشتن دست در با توانيد می هم خودتان شما

بـه عـدد .آنيـد ضـرب هـزار ده عـدد در را حاصل و آنيد تقسيم )متر سانتی برحسب( خود قد مجذور بر )آيلوگرم برحسب( .شماست "BMI یا بدن جرم شاخص" آمده دست :شود می شما "بدن جرم شاخص" باشد، متر سانتی ١٧٠ قدتان و آيلوگرم ٧٠ شما وزن اگر :مثال

24.2=10000×[1702÷70] ؟است آدام مناسب وزن :آه معنی بدین است، شده داده مناسب وزن از جدیدی تعریف استاندارد علمی رهنمودهای در .است مناسب او وزن باشد، آمتر یا ٢٤ )وزن و قد نسبت یعنی( شخص "بدن جرم شاخص" اگر ٢٤٫٩ الی ١٨٫٥ :بدن جرم شاخص شما مناسب و عادی وزن ١٨٫٥ زیر :بدن جرم اخصش آم وزن

٢٩٫٥ الی ٢٥ :بدن جرم شاخص وزن اضافه بيشتر و ٣٠ :بدن جرم شاخص چاق

چيست؟ چاقی از بـيش تـراآم از اسـت عبـارت چـاقی " :خـوانيم می شناسی زیست و پزشكی دانشنامه در چيست؟ چاقی براستی اما

از بـيش درصد 25 او وزن آه است چاق وقتی شخص .شود می بدن وزن افزایش سبب آه چربی بافتهای گسترده و اندازه :داریم چاقی نوع دو ".باشد او سن و قد جنس، برای متناسب وزن .آند می دریافت آالری خود نياز از بيش بدن اینكه یعنی ،)پرخوری واقع در یا( غذایی چاقی -١ ریزنـد، مـی خـون داخـل به را خود ترشحات زا بخشی یا تمام آه غددی یعنی .ریز درون غدد اختاللهای به مربوط چاقی -٢

دیگـری گرفتـاری چـاق اشـخاص درصـد ٩۵ و اسـت نـادر بـسيار چـاقی نـوع این .لوزالمعده و "هيپوتاالموس" های غده مثل !پرخوری جز ندارندBMI مـا ا .دارد ارتبـاط مـرگ حتـی و بيماری خطر با آه است بدن آل در چربی ميزان تشخيص برای اعتمادی قابل شاخص

:جمله از گرفت، نظر در باید هم را دیگری عوامل ميـزان تـشخيص بـرای خـوبی شـاخص آمـر دور انـدازه زیـرا بگيریـد، اندازه هم را خود آمر دور نواری متر یك با :آمر دور -١

.اسـت دیگـر بيمـاران و قلبـی بيمـاری بـرای خطرزا عوامل های نشانه از یكی بودن ندهگ شكم و است، شكم ناحيه چربی ٨٩ و )مـردان بـرای ( سـانتيمتر ١٠٠ از بـيش هـم آمرشـان دور و دارد، قـرار ٣۴٫٩ تـا ٢٥ محـدوده در آنهـا BMI آـه آسانی .دارند قرار جسمانی مشكالت به ابتال باالی بسيار خطر معرض در است، )زنان برای( سانتيمتر

بـه ابتال خطر چاقی، با همراه آه هستند هم ریدیگ خطرزای عوامل چاقی، یا وزن اضافه بر عالوه :خطرزا عوامل سایر -٢ ،)بـد آلـسترول LDL( آلـسترول بـودن باال ،باال خون فشار :جمله از دهند، می افزایش را چاقی با مرتبط عوارض یا بيماریها كتحـر عـدم ،خـانواده در زودرس قلبـی بيمـاری سـابقه ،خـون قنـد بـودن بـاال ،)خوب آلسترول HDL( آلسترول بودن پایين

.سيگار آشيدن ،جسمانی در شـده یـاد عوامـل از تـا چنـد یا دو حال عين در که )٣٠ از باالتر BMI( هستند چاق آه آسانی به علمی رهنمودهای در وزن درصـد ١٠ فقـط ( وزن از آمـی ميـزان آـردن آـم حتـی .آننـد آـم را خـود وزن حتمًا آه شود می توصيه دارند، هم را باال

زیـاد خيلـی آمرشان دور اندازه اما دارند، وزن اضافه آه افرادی .آاهد می چاقی با مرتبط بيماریهای به ابتال خطر از )فعلی خـود وزن شـدن بيـشتر جلو وزن، آردن آم جای به آه باشد الزم شاید دارند، هم را خطرزا عوامل از تا دو از آمتر و نيست،

.بگيرند را

وزن اسـت الزم و شـده بيـشتر برایتان خطر آیا آه دریابيد تا آنيد مشورت )عتمادا مورد دآتر همان( تان خانوادگی پزشك با بيمـاری بـه ابـتال احتمـال شـما، مـورد در مـؤثر عوامـل سـایر و آمـر، دور اندازه ،BMI گرفتن نظر در با پزشك .نه یا آنيد آم

افـزایش خـون، فـشار بـاالرفتن خطر معرض رد بيشتر هستند، چاق یا دارند وزن اضافه آه افرادی .آند می ارزیابی را قلبی قـرار سـرطان از خاصـی انـواع و قلبـی، حملـه قلبـی، بيمـاری دوم، نـوع دیابت چربی، با مرتبط اختالالت سایر یا آلسترول

.داد خواهيد آاهش را بيماریها این به ابتال خطر آنيد، آم خود وزن از درصد١٠ فقط اگر آه آنيم می تكرار .دارند بـرای هـم شـاخص، این .خطرهاست بينی پيش و بدن آل در چربی ميزان تشخيص برای خوبی معيار "بدن مجر شاخص"

و ورزشـكاران بـدن چربـی ميـزان اسـت ممكـن :جملـه از دارد، هـم محـدودیتهایی اما زنان، برای هم و است، معتبر مردان و سـالخورده افـراد بـدن چربـی ميـزان اسـت ممكـن .آنـد وردآبـر واقعـی حـد از بـيش دارند، عضالنی هيكل آه را آسانی و سـال و سـن برحـسب BMI آـاربرد .آنـد وردآبـر واقعـی حـد از آمتر است، یافته آاهش عضالنيشان توده آه را آسانی بـستگی BMI تفـسير و آنـد می تغيير سالها طی در رشد هنگام به آودآان بدن چربی آند می فرق نيز اشخاص جنسيت

.دارنـد تفـاوت هـم بـا بـدن چربـی ميزان لحاظ از بلوغ به رسيدن حين در پسران و دختران این، بر نافزو .دارد آودك سن به .گيرد می قرار متخصصان استفاده مورد آه است آمده خاصی نمودارهای در مالحظات این

!وارونه دنيای :آنيد توجه زیر ارقام و آمار به آنيد؟ نمی باور .آنيم می زندگی ای وارونه دنيای در راستی به آـره جمعيـت از نفـر ميليون ٨٠٠ آه گردید اعالم )شد برگزار رم شهر در گذشته سال آه( گرسنگی جهانی همایش در ●

ثروتمنـد آـشورهای از یكی حتی همایش این در( .سپارد می جان گرسنگی براثر نفر یك ثانيه ٤ هر در و اند، گرسنه زمين )!بود نكرده شرآت جهانی

!است پرخوری اصلی علت .دارند وزن اضافه آم دست یا هستند، مبتال مفرط چاقی به مریكاآ مردم مسو دو ● !ميرند می چاقی با مرتبط بيماریهای اثر بر نفر هزار هفتصد و ميليون یك جهان، سراسر در سال، هر ● درصـد ٢٠ و پرخـوری از درصـد ٢٠ که دهستن تغذیه سوء دچار ایران مردم درصد ۴٠ ،تغذیه متخصصان و پزشكان روایت به ● .ندارند دسترسی آافی غذایی مواد به اینكه علت به

!خشكی در حيات شروع در را زنـدگی خورشـيد بنفش ماورای اشعه چون داشت وجود دریا در فقط حيات نآ از پس سال ميليون و آامبرین دوران در

.شد حل )آننده فتوسنتز گياهی( ها باآتری نوسيا پيداش با مشكل این ولی .بود آرده امن نا ها خشكی و شـدند مـی تبـدیل اوزون ملكـول بـه بنفش ماورای به برخورد از پس شد می توليد ها باآتری سيانو توسط آه اآسيژنی

گونـه زمـان مـرور بـه و شـد محيـا جـانوران برای خشكی در زندگی امكان صورت بدین .آوردند وجود به را اوزون الیه آم آم .آردند آغاز خشكی سطح بر را خود زندگی گياهان و جانوران از مختلفی های هـا قارچ و گياهان بين )رسد می سود طرف دو هر به آه طرفه دو ای رابطه( همياری از پس پيش، سال ميليون صد حدود منبـع كیخـش گياهـان و شـود تـشكيل بزرگی های جنگل و بپوشانند را زمين سطح گياهان شد باعث گلسنگ صورت به

.آند پذیر امكان را خشكی جانوران تكامل و آنند تامين را جانوران موجـودی اولـين عقـرب نـوعی شناسـان زیـست تـصور به بنا آه بودند بندپایان مدندآ خشكی به دریا از آه جانورانی اولين .است آمده خشكی به دریا از آه است بوده

تـاریخ در جانـداران گـروه تـرین متنوع و ترین فراوان بندپایان از گروه این آه بودند ها خشكی ساآنان اولين از یكی حشرات اولـين حـشرات آـه بدانيـد بایـد و است بوده آنها آردن پرواز با ارتباط در حشرات موفقيت این زیاد احتمال به .اند بوده زمين

.اند داشته بال آه اند بوده موجوداتی نهـا آ از پـس و مدنـد آ وجـود بـه پيش سال ميليون ٥٠٠ حدود آه بودند ای روارهآ فاقد و آوچك های ماهی داران مهره اولين توانمنـد شـكارچيانی به نتيجه در بجوند را هانآ توانستند می غذا مكيدن جای به آه مدندآ وجود به داری روارهآ های ماهی بـه را داران مهره های گونه از نيمی از بيش اآنون و شدند زنده داران مهره ترین موفق ها ماهی گونه بدین و شدند تبدیل .اند داده اختصاص خود

متعدد ساختاری تغييرات تكوین با و آمدند وجود به ها ماهی دگرگونی از آه بودند دوزیستان خشكی داران مهره نخستين .شدند سازگار خشكی در زندگی با جانداران این دوزیستان پيكر در

تكامـل و انـد شـده حاصل ها ماهی باله های استخوان از دوزیستان حرآتی اندام هآ است این بر شناسان زیست اعتقاد حرآتـی های اندام عمل برای محكم ای پایه چون ساخت ممكن جانداران این برای را رفتن راه استخوانی حرآتی دستگاه

.اسـت حـشرات از گتـر بزر بـسيار پـذیر انعطـاف و توانمنـد اسـكلت وجـود علـت بـه حـشرات جثـه و بود هم جهت خالف در بهتـری هـای سـازگاری امدنـد وجـود بـه دوزیـستان تحـول از آه خزندگان ولی شدند سازگار شرایط با خوبی به دوزیستان

.دانند می نشان خـالف بـر و دارنـد بآ ضـد پوسـتی ،اتمـسفر بـه بـدن رطوبـت دادن دسـت از ربـ برا در خـود از محافظـت بـرای جـانوران این

شـواهد .پوشـاند مـی محـافظ و هكـی آ ای پوسـته را نهاآ های تخم زیرا آنند گذاری تخم خشكی رد توانند می دوزیستان سـازگاری آـه خزنـدگان مـدت آن در آـه شـد حـاآم خشك ای دوره پيش سال ميليون ٣٠٠ حدود در آه است نآ از حاآی .آوردند دست به برتریهایی داشتند خشكی به نسبت بهتری از هميـشه بـرای دایناسـورها همـه جملـه از زنده های گونه اغلب گروهی انقراض نجمينپ ضمن در پيش سال ميليون ۶۵ باعـث انقـراض ایـن و دادند ادامه خود بقای به پرندگان و پستانداران آوچكتر، خزندگان از بعضی اما شدند ناپدید زمين روی .گيرد قرار مانده باقی جانوران اختيار در بيشتری منابع آه شد و بودنـد داده دسـت از را خـود مزیـت خزندگان و نبود خشك دیگر هوا و بآ و بود شده تغيير دچار جهان اقليم امهنگ این در .درآمدند غالب صورت به پرندگان و پستانداران آه بود زمان این در

.انسان بدن بر نآ ثارآ برسی و مخدر مواد

حالـت مثـل .شـود مغـز هوشـياری سـطح در دگرگـونی ثباعـ آنها مصرف آه شود می گفته شيميایی ترآيبات تمامی به :از عبارتند که دارند مختلفی انواع مخدر مواد .سستی و آلودگی خواب لذت، و سرخوشی

١- Depressant: قلب ضربان و تنفس سرعت شدن آم نيز آن اثرات و ميكند هستهآ را مغز های واآنش آه مخدری مواد، .مورفين و تریاك ،هروئين لمث .ستنده بودن ورآ خواب ،فشارخون شدن آم٢- Stimulant : و تـنفس سـرعت شـدن بيشتر نيز آن اثرات و بخشد می سرعت بدن عصبی سيستم به آه مخدری مواد

مثـل .ميـشود اسـتفاده خـواب از جلـوگيری و هيجان احساس ایجاد برای و باشد می فشارخون شدن بيشتر ،قلب ضربان .نيكوتين و آوآائين

٣- Hallucinogen : حالت ،لرزش ،حافظه دادن دست از نيز آن اثرات و ميشود هذیان مثل حالتهایی باعث آه مخدری مواد . LSD و PSP مثل .باشد می اخالق شدن عوض ،استفراغ

۴- Inhalnt : مغـز فراینـد شـدن هستهآ نيز آن اثرات و ميشود استفاده )دماغ توسط( استنشاق طریق از آه مخدری مواد، .جوانا ماری مثل .است سردرد ،قلب ضربان شدن شتربي

٣٠ تـا ١٥ بـين رگ در آـردن تزریـق .دقيقـه ٣٠ تـا ٢٠ بـين ماده، خوردن :مخدر مواد توسط مسموميت های سرعت برخی .دقيقه ٥ تا ٣ بين چشم در ریختن و ثانيه ٨ تا ٥ بين ماده، استنشاق .دقيقه ٥ تا ٣ بين ماهيچه در تزریق و ثانيه

دانيد؟ مورد زلزله چه میدر

کـه چـرا باشـيم، داشـته جامعی نسبتًا و مناسب تعریف آن از ابتدا است الزم واقعدر جهان در ای پدیده هر شناخت برای .نمود درک خوبی به را آن و برد پی پدیده کنه به توان نمی آن از مناسب تعریفی دانستن بدون کـه داننـد می خدایان و الطبيعه ماوراء نيروهای خشم از ناشی زمين ناگهانی حرکت را زلزله ساده کالمی در عامی مردم چـه اگر. داننــد می اند شده زیادی گناهان مرتکب و نموده را خودی خدا نافرمانی که خود عصيــــــانگر و عاصی بندگان بر

و دانـش کـم مـردم و جوامـع در هنـوز لیو گرفته، قرار خرافات و اباطيل زمره در تعریف این تجربی دانش گسترش با امروزه .است قبول مورد جاهل

مـی و آورده است، رایج عامه زبان در آنچه خالف بر َزلزَله یعنی" ل" و "ز " حروف فتح با را زلزله عميد جلدی تک فرهنگ در :نویسيد خوردگی چين احداث و مرکزی مواد حرارت درجه نقصان به که زمين کره قشر خفيف یا و شدید جنبش و لرزش لرزه، زمين

.رسد می بوقوع آتشفشانی هــای انفجار اثر در یا فشار و بـه هـم مـشابه تعریفـی مومنی مهدی تاليف جغرافيائی فرهنگ در همچنين و فشارکی پریدخت تاليف جغرافيا فرهنگ در

وقتهـا بعـضی .است زمين پوسته زیر از ناشی طبيعی صورت به که زمين پوسته تکان یا جنبش: است شده ارائه زیر گونه ممکـن و اسـت محـسوس فقـط هـا تکـان از ناشی آمده بوجود زیان اغلب اما ميشود، زمين سطح در تغييراتی باعث زلزله اسـت عـادی امری آتشفشانی نواحی بيشتر در حقيقت در زلزله .آید بوجود آتشفشانی انفجار یک بوسيلــــه زلزله است

آن الزمـه شکـست یـک وجـود احتمـاالً و اسـت تکتـونيکی زلزلــــه اصـل .افتد می اتفاق انفجار اب همزمان یا و قبل اغلب و بطـور اصـلی مکـــــان از مالحظـه قابـل مـسافت یـک در و افتـد مـی اتفاق جهت سه در کم دست زلزلـــه موجهای .است

. رونـد مـی عقـب و جلـو بـه و لرزند می ساختمانها و زمين گذرد می مکانی از زلزله امواج وقتی .شوند می حس جداگانه کـه مکانهـائی در امـا نيـست اسـت پـائين و بـاال حرکت که جائی یعنی زلزله مرکز در هميشه زلزله از ناشی زیان باالترین زلزلـه یـک . باشـند مـی زیـان بـاالترین دارای باشـند زلزلــــه مرکــز نزدیک و رسد می سطح به مایل بصورت زلزله موجهای افتـد مــی اتفـاق دریـا زیـر یـا نزدیـک در کـه کـه ای زلزله. شود می همراه تکانها از دیـگر یکسری بوســـيله معموًال شدید پيـدا ادامـه امـواج ایـن زیاد مسافت در و شود مـی ناشی آن از بـزرگی امواج وقتها بعضی و شده آبها شدید حرکات سبب زلزلـه خـود از بيـشتر سـاحلی نـواحی طغيـان . شـوند مـی ميـر و مـرگ و ناپذیر جــبران تلفات باعث گاهگاهی و کنند می

سـاله هـر هـاوائی در مثـال عنوان به .افتد می اتفاق روز هر عمًال زلزله آتشفشانی نواحی در شوند، می خسارت بـاعث .شوند می ثبت کوچک تکانهای صدها جـایگيری یا و جابجائی نتيجه در که محسوسی و سریع جنبش: است آمده جعفری عباس تاليف شناسی گيتا فرهنگ در

گـاه و آیـد مـی پدید شکل موجی های لرزش سری یک جنبش این نتيجه در آید، می پدید زمين پوسته زیر سنگهای تخته .گـذارد مـی جـا بـر خـود از فراوانـی و جـانی هـای زیان و ضایعات اغلب و گردد می باعث را زمين پوسته ارتفاعی تغييرات در و گـردد مـی همـراه آتشفـشانی کوههـای فـوران و بـاخروش گـاه و بوده آتشفشانی نواحی صوصمخ بيشتر لرزه زمين هـا لـرزه زمـين غالـب .گـذارد مـی بجـای خـود از زمين پوسته روی در مشخص و مهم بریدگيهای و شکستها شدید حاالت سـاختمانها و گذارده اثر همزمان طورب مزبور موج سه لرزه زمين وقوع مرکز در. است همراه لرزاننده موج نوع سه با حداقل

محلـی در زیـان و خـسارت اکثـر حد و برد می و جـــــلو و عقب به شدید های نوسان با را منطقه این در واقع تأسيسات و .سازد می وارد رسند می زمين سطح به مورب بطور مزبور امواج که

و حرکات از است عبارت لرزه زمين: دهد می هارائ نگونهبدی تعریفی "جغرافيا برای شناسی زمين "کتاب در صداقت محمود .شوند می منتشر جهات تمام در آنجا از و گيرد می منشأ محدودی ناحيه از که زمين در گذرا و ناگهانی های لرزش گسل طول در فشار شدن آزاد از که ناگهانی لرزشهای و تکانها از یکسری زلزله: است آمده ١ جئوگرافی فيزیکال کتاب در

پوسـته حرکـات بـا ارتبـاط در کـه زمين سطح لرزشهای و تکانها .شود می ناشی فعال آتشفشانی مناطق در و فعال های .ميباشد زمين زیر در زمين .زمين سطح شدید و ناگهانی حرکات: است آمده آکسفورد فرهنگ در حسـط گهـانی نا ارتعاشات و حرکات از عبارت لزلهز: نمود را زیر برداشت توان می دیگر منابع و فوق در شده ذکر تعاریف از

زیـاد شدت صورت در که است آنها در شده ذخيره انرژی شدن رها و زمين پوسته سنگهای شدن شکسته از ناشی زمين .شود می فراوان زیانهای و خسارتها موجب انسانی مراکز در

همـين دیگـر ازطـرف و شـود مـی زمـين وسـته پ سـنگی هـای تـوده بين جابجائی و شدن شکسته موجب یکطرف از زلزله یـا حـوض در سنگی قطعه انداختن مانند شود، می زمين درون در انتشار و امواج ایجاد به منجر شدن شکسته و جابجائی .شود می امواجی ایجاد به منجر که دریاچه دیگـر طرف از و چوب شدن گسيخته موجب یکطرف از که ماند می ای شده خشک چوب قطعه شدن شکسته مانند زلزله .شود می خود اطراف در امواج انتشار موجب

در هـا زلزله اینکه. بيافتد اتفاق است ممکن قدرتی چه با و زمانی چه و کجا در زلزله اینکه یعنی زلزله بينی پيش از منظور اینکـه بـا .اسـت ابهـام پـرده در هنـوز قـدرتی چـه بـا و کـی اینکه اما .است بينی پيش قابل کمابيش امروز ميدهند رخ کجا

امـا شـود می محسوب بشر آروزهای از و هست قرائن به توجه با زلزله جمله از طبيعی حوادث بينی پيش صدد در انسان .بيابند زلزله چون نشدنی کنترل حوادث بينی پيش برای راهی تا تالشند در اميدانه نا دانشمندان هنوز

بينـی يشپـ را هـا زلزلـه تـا خواسـتند مـی منجمـين از که چين امپراطوریهای نزما به گردد می بر زلزله بينی پيش سابقه .است امپراطور بر خداوند خشم نشانه زلزله چين مردم تصور در که چرا نمایند بزننـد کاوش به دست زمينه این در تا اند نموده موظف را خود دانشمندان دانش و علم صاحب و پيشرفته کشورهای امروز ژئـو فيزیکـی، ژئـو تغييـرات دادن قـرار نظـر تحـت بـا پژوهـشگران حـال هـر در .انـد نرسيده کننده اميدوار نتایج به هنوز ولی

چـه اگـر .یابنـد دسـت علمی شواهد به اند کرده سعی رود می زلزله احتمال که مناطقی در شناختی زیست شيميایی، یـا دیگـر جـای در عالئم همان وجود اما شد کاسته نآ راتخط از و شد بينی پيش قبل از عالئم توجه با ها زلزله از ای پاره .باشد آميز موفقيت نتوانسته فوق عالئم از یک هر وجود عدم اورویـل شـهر در چنانکـه .اسـت هـا لرزه پس تحليل و تجزیه گيرد می قرار استفاده مورد بينی پيش در که عالئمی از یکی

هـای زلزلـه تعـداد و بودنـد کـرده ثبـت را ٤٫٧ بزرگـی بـا معينـی و کوچـک های زلزله از زیادی تعداد ها سنج زلزله کاليفرنيا بـا ای زلزلـه ١٩٧٥ اوت در و نماینـد بينـی پـيش را زلزلـه توانستند متخصصان اساس همين بر و بود افزایش حال در کوچک .افتاد اتفاق ٥٫٧ بزرگی

فعـال آرامـش دوره یک که مناطقی در یا و اند نداشته های زلزله ازقبل که اند افتاده اتفاق مرگباری های زلزله این وجود با .است افتاده اتفاق ای زلزله اند گذاشته سر پشت را : که به شرح زیر می باشنداست الزم عالئمی وجود زلزله بينی پيش برای حال هر در

امـر ایـن علـت . ندشـو مـی ثبـت نگـار زلزله دستگاههای توسط زمين دائمی های لرزش: زمين کوچک های لرزش کاهش باعـث در ایـن و شـود مـی سـنگ داخل در شکافها و درزها ایجاد به منجر که است گسيختگی از قبل سنگ حجم افزایش از انتـشار سـرعت تغييـر و زلزلـه امـواج کـاهش کـه آیـد پدید متفاوتی فيزیکی خواص تنش معرض در سنگ در تا شود می نفـوذ قابليـت و الکتریکی هدایت ولی شود می زلزله امواج کاهش سبب که است انبساط فرضيه بر بنا که است آنها اهم

.یابد می افزایش حرکـت از مـانع کـه زمـين جامد پوسته از بخشی ناگهانی شکستن اثر در بزرگ ی ها زلزله اکثر: زمين پوسته شکل تغيير بـه نـسبت زمـين روی مشخـصی نقـاط فـوق نظریه اساس بر لذا. گردد می ایجاد اند، شده پوسته تشکيل های ورقه آزاد

مـی ایجـاد تغييراتی وضعيت این در شود می نزدیکتر سنگها شکستن زمان به چه هر و ميدهند نسبی مکان تغيير یکدیگر .شود پـائين باعـث کـه بـوده خـاک های حفره بر فشار افزایش یا کاهش اثر در و دما تغيير اثر بر تغيير این: چاهها آب سطح تغيير .شود می آن دمای تغيير یا چشمه و چاه سطح خشکيدن یا آب فوران یا چاه آب سطح رفتن

بـا ها گسل شکاف کنترل و شکستگيها بين فاصله گيری اندازه با: ها گسل و ها شکستگی محل در زمين فاصله افزایش .برد پی زمين درون يراتتغي به توان می هوائی و ای ماهواره ی ها عکس یا دقيق گيری اندازه هایه دستگا از استفاده از حيوانـات شـدن خـارج سـبب کـه آرگـون و رادون مثـل گازهایی خروج و زمين دمای تغيير: گازها خروج و زمين دمای تغيير

از خروجـی طبيعـی گازهـای در شـدید تغييـرات و ها چشمه آب در شيميایی تغييرات .شود می خود های النه و سوارخها .باشد زلزله عالئم از تواند می نيز زمين .الکتریکی ميدان و مغناطيسی ميدان مانند زمين ویژگيهای در تغيير: زمين سطح در الکتریکی مقاومت تغيير غریـب و عجيـب حرکات. کنند می فرار خود های النه از موشها و خرگوشها . آیند می زمين سطح به مارها: حيوانات رفتار می حس را امواج و ارتعاشاتحيوانات شاید اما نيست مشخص علمی نظر زا حرکات این چه گر غيره و خوکها و ها اسب .کنند :کرد تقسيم توان می زیر دسته سه به را کشور در موجود ساختمانهای کلی بطور کـه اسـت آجـری یـا و خشتی دیوار سيستم دارای ساختمانها از دسته این .نيست اسکلت دارای که ساختمانهایی )الف نخواهنـد امـان در آوار ریـزش علـت بـه آنهـا ساکنان ،زلزله وقوع هنگام در و نيستند مقاوم شدید نسبتًا های زلزله برابر در .بود. انـد نـشده محاسـبه زلزلـه از ناشـی افقی نيروهای برای ولی است بتنی یا و فلزی اسکلت دارای که ساختمانهایی )ب تـا متوسـط و کـم بزرگـی بـا هـای زلزلـه برابـر در سقفها گییکپارچ و اسکلت صحيح اجرای صورت در ساختمانها قبيل این

نـوع ایـن در البتـه .شـود مـی آنهـا سـاکنان دیـدگی آسـيب باعث کمتر آنها بر وارد خسارتهای و نمایند می مقاومت حدی شـی نا حرکتهـای اثـر در که باشد نحوی به آن مبلمان عبارتی به یا و ساختمان داخلی محيط سازی ایمن باید ساختمانها

.نشود وارد ساکنان به آنها طرف از آسيبی ،زلزله از ایـن . انـد شـده محاسـبه زلزلـه از ناشـی افقـی نيروهـای برای که بتنی یا فلزی اسکلت با شده ساخته ساختمانهای )ج

.دنماین می مقاومت ٢٨٠٠ نامه آئين توسط شده بينی پيش زلزله از ناشی جانبی نيروهای مقابل در ساختمانها از دسته بـه سـاختمان داخلـی مبلمـان بایـد ولـی نـدارد سـازی مقاوم به نيازی صحيح اجرای صورت در ،ساختمانهایی چنين ًالاصو

.نگردد وارد آن ساکنان به بابت این از آسيبی ،شدید تکانهای اثر در که باشد نحوی .ندارنـد شـدید هـای زلزلـه برابـر در را الزم مقاومت کشور ساختمانهای از توجهی قابل بخش شد عنوان قبًال که همانگونه

:دارد وجود زیر کلی حل راه دو ،ساختمانها نوع این سازی ایمن جهت کلی بطور .ها نامه آئين و ضوابط مطابق و اصولی بازسازی و تخریب )الف .آنها تخریب بدون ساختمانها نوع این سازی مقاوم )ب

،شهرسـازی قبيـل از معيارهـا دیگـر ،زلزلـه برابر در مسکونی بافتهای زیسا ایمن بر عالوه که شهری مدیریت نظر از قطعًا خـدمات و انـرژی از بهينـه اسـتفاده ترافيـک، ساختار اصالح ،استاندارد و نوین مصالح از استفاده ،مسکونی بافتهای اصالح قـبالً کـه انطورهمـ لـيکن .اسـت مـشکل حـل جهـت نهـایی و اصولی حل راه الف روش هستند مهم نيز استاندارد رسانی کوتـاه در و اسـت مـدت بلنـد حـل راه دیگـر عبارت به و دارد نياز زمان دهه چند به کامل طور به روش این اجرای شد عنوان .نماید نمی حل را مشکل مدت حتـی و انـد نمـوده مطـرح متعـددی کارشناسـی نظـرات ،اجرایـی و علمـی مختلـف محافـل تاکنون ب روش خصوص در اما

تـا فرسـوده بافتهـای در )ب روش( اقتـصادی صـرفه عـدم بـدليل امـا .اند کرده ارائه کار این انجام برای نيز عملی روشهایی

یک بعنوان سازی مقاوم طرح که دولتی ساختمانهای در حتی .است نشده مشاهده نيز روش این در جامعی توفيق کنون مـی را امـر ایـن علـت .است نشده مشاهده توجهی قابل موفقيت نيز است شده طرح آنها مدیران برای اجباری فصل سر .کرد عنوان کافی متخصص وجود عدم و اجرا زمان بودن طوالنی ،بودن عملی غير گاهی ،بودن هزینه پر توان برابـر در مـسکونی واحـدهای سـازی ایمـن مـسئله فـوق گانـه دو روشهای از یک هيچ که شود می مشاهده ترتيب بدین .است نکرده حل حاضر حال در را زلزله سيـستم دارای عمومـاً هـا سـاختمان ایـن .است فرسوده های بافت در موجود قدیمی های ساختمان به مربوط امن اتاق .است قطعی ،ویرانگر های لرزه زمين وقوع زمان در آنها تخریب که هستند افقی و قائم های کالف بدون باربر دیوار نـصب و سـاخت توسـط است فراهم آن در زلزله وقوع هنگام در ساکنان حضور امکان که ساختمان از بخشی روش این در شـروع ساختمان که زمانی در و زلزله بروز هنگام در که است آن سازه این نقش .شود می سازی ایمن ،مقاوم سازه یک از مراقبـت تجهـ حفـاظتی منطقه یک واقع در و نماید می جلوگيری امن محدوده داخل به آوار ریزش از کند می تخریب به

.کند می ایجاد ساکنان جان داده اختـصاص امـر ایـن بـه دارنـد آنهـا در روز شـبانه در بيـشتری حـضور خانواده اعضاء که اتاق دو یا یک که است منطقی از سـاکنين انتقال جهت )ثانيه چند( حياتی فرصت ،تخریب تا لرزش شروع زمان از معموًال ،زلزله وقوع هنگام در البته .شود

.دارد وجود امن اتاق داخل به ساختمان دیگر قاطن تخریـب و زلزلـه وقـوع از پـس تـا است شده بينی پيش ساختمانها نوع این از طبقه هر داخل در فلزی قاب یک طرح این در

روش و اسـت شـده بينی پيش طبقه سه تا ساختمانهای در ها قاب این از استفاده .نریزد فرو افراد سر بر آوار ،ساختمان زمـان در سـاختمانها ایـن تا گيرند می قرار خود زیرین طبقه قاب روی بر طبقه هر در ها قاب این که است صورت این به کار

.باشند جانی صدمات از گيری پيش جهت الزم استحکام دارای ها لرزه پس همچنين و زلزله قـرار بـاربر فلـزی قاب یک آن از بخشی داخل در فقط و شود نمی ایجاد اصلی ساختمان در تغييری هيچگونه حاضر طرح در نمـی فـرو افـراد سـر بر آوار ،ساختمان تخریب و زلزله وقوع از پس که است صورت این به قاب این عملکرد نحوه .گيرد می مقـاوم هـم متعـارف هـای لرزه پس برابر در سازه این شد عنوان قبال که همانطور و گيرد می جای سازه این روی بر و ریزد .تاس

:است زیر شرح به آثار این گذارد، می بجا آثاری خود از افتد می اتفاق زلزله که هنگامی باعـث باشـد، شـدید ارتعاشـات کـه هنگـامی و آیـد مـی در ارتعـاش به زمين زلزله اثر در: ساختمانها تخریب و زمين لرزش تکانهـای خـصوصيات خـاک، ترکيب ختمانی،سا کارهای کيفيت تابع ساختمانها تخریب ميزان. گردد می ساختمانها تخریب از کمتـر شـود، می مشاهده آن های نزدیکی در بيرونی مرکز در که قائمی تکانهای .ميباشد تکان جهت و نيرو لرزه، زمين سـاختمانهای، بـه شـدت بـه شده توليد امواج .ميگردد خسارت موجب است، مجاور نواحی مشخصات از که امواجی قطار .دهـد مـی تـاب و پـيچ آنهـا بـه و بـرده بـاال را دیوارهـا امـواج ایـن .ميرسـاند آسـيب است آن موازات به که دیوارهایی بویژه

.آورد می بار به معموًال شدیدی خرابيهای رسند می زمين به درجه ٥٥ تا ٤٥ زاویه تحت که امواجی و سست سنگهای ضخيم طبقات در امواج .است نرم و سست سنگهای از بيشتر خيلی سخت سنگهای در موج سرعت

روی بـر سست سنگهای از نازکی طبقه اما .بروند بين از است ممکن حتی و گردند می ضعيف ها دره آبرفتهای مانند نرم اسـت گرفتـه قـرار آن روی بـر کـه سنگی روی از مزبور طبقه لذا کند مستهلک را امواج و ها لرزه نميتواند سخت سنگهای

.اسـت سـخت طبقـه روی کـه اسـت سـاختمانهایی از بيـشتر تخریـب ميزان صورت این رد. کند می جستن ناگهانی بطور جهـت از سـریعتر طبقـات و هـا چين جهت در امواج که باشد داشته تاثير بدینگونه ميتواند موج روی بر نيز سنگ ساختمان

سـپس هـا، دره تـه در تهـا آبرف نـازک طبقـات سـنگ، کهریزهـای همـه از خطرنـاکتر معمـوالً .یابنـد مـی انتـشار آن بر عمود اشـباع هـای زمـين از خـشک زمينهـای خطـر .باشـد مـی انـد فراگرفته را آن گياهان که هایی یاچه در و توربزارها باتالقها، آجـر از کـه ساختمانهایی مقابل در خشتی ساختمانهای .است موثر نيز ساختمانی مصالح جنس .است کمتر آب از شده

از نيـز سـاختمان طراحـی سـاختمانی، مصالح نوع بندی، اسکلت .دارند کمتری مقاومت باشند شده ساخته خوب مالط و .هستند ساختمان تخریب ميزان در موثر عوامل هـا تيغـه هـا، بالکن ها، کش دود ها، کتيبه افتادن فرو مثل گيرد می صورت مختلف صورتهای به ساختمانها تخریب معموًال دیوارهـا خـوردن تـرک اتـصاالت، شـدن چـدا سـتونها، بـام، اصـلی تيرهـای جابجـائی ها، پوش بام افتادن فرو و شکل تغيير

.غيره و ها بالکن ها، پله راه ریختن فرو قطری، عمودی، افقی، بصورت. باشـد برقـی اتـصاالت گـاز، هـای لولـه انفجـار اثـر بـر سـوزی آتـش و حریق ایجاد با همراه است ممکن ساختمانها تخریب چـرا .اسـت آن مـستقيم غير نتایج به مربوط و زمين سطح ارتعاشات نتيجه زلزله هنگام در ساختمانها تخریبی آثار بنابراین

همـه .داشـت نخواهـد سارتی خـ و تخریـب هـيچ افتـد اتفاق جمعيتی مکانهای از دور بسيار مکانهای در زلزله مرکز اگر که زلزلـه بعـداز حریقهـای یـا اسـت ماندنها آوار زیر و انهاساختم تخریب نتيجه یا است زلزله ثانوی آثار نتيجه خسارات و تلفات .است

غيـر بـه صداها این البته کند می وحشت ایجاد که است همراه خاصی صداهای با ها زلزله موارد اغلب در :زلزله صداهای. آینـد مـی جـود بو زلزلـه اثـر در کـه اسـت ارتعاشـی امـواج ایجاد بخاطر زلزله صداهای توليد .است زلزله از ناشی صدای از

تـوپ، بـزرگ هـای گلولـه انفجـار جـوش، آب غلغـل خمپـاره، یـا بـاد صـفير صدای رعد، شبيه موارد بعضی در زلزله صداهای داشـته تـاخير آن بـه نـسبت است ممن ولی است زلزله موجهای از جلوتر گاهی زلزله صداهای. باشد می قطار چرخهای .باشد خفيف ای زلزله همراه یا باشد نداشته پی در را ای لهزلز هيچ زمين زیر شدید صدای است ممکن. باشد

و نـور هـای جرقـه بـرق، آسمان افشانی نور مثل خود از مختلفی نورانی آثار ها زلزله بعضی وقوع هنگام در :زلزله نورهای و کوهـستانی منـاطق در که نورهای همانند اند نيافته یا و نشده داده آن برای مناسبی پاسخ چه اگر .شود دیده نآ امثال

اسـت زلزلـه ثـانوی اثـرات نورهـا ایـن دانـشمندان عقيـده به ولی است شده مشاهده نيست جمعيت که ها دریا سطح یا .شهرها و مسکونی مراکز سطح در بخصوص کنـد مـی توليـد آب در را متعـددی امواج باشد، آن نزدیک یا دریا کف در زلزله کانون که زمانی :تسونامی یا دریا های لرزش قـائم تکـان اگـر .گـردد مـی آنهـا ارتعـاش موجـب و برخـورد ها کشتی بدنه به امواج این .است معروف تسونامی نام به که

کرانـه نزدیـک بيرونـی مرکـز اگـر .شـود مـی مـشاهده آب در تحـدبی و رود می پایين بعد و آمده باال ناگهان کشتی باشد، و تخریـب موجـب و ریـزد مـی سـاحل بـه قـوی مـوجی بـا سـپس و رود مـی عقـب دریا آب تکان نخستين هنگام در باشد، .شود می شدید زیانهای

بـر که چرا .آید می بوجود تغييراتی چاهها و ها چشمه وضع در معموًال زلزله وقوع علت به :ها چشمه آب مشخصات تغيير .گـردد مـی جابجـا زمـين طبقـات زلزله هنگام که چرا .گردد می مسدود یا و گشاد یا تنگ آب رمينی زیر مجاری ارتعاش اثر

در و شـود بـسته آب قـدیمی مجاری است ممکن زمين های لغزش علت به یا گردد ایجاد جدید های چشمه است ممکن و رفتـه زمين اعماق به آب و بردارد شکاف دارد قرار آنها روی آبدار طبقات که ناپذیری نفوذ طبقات یا شود جاری دیگر جائی تغييـر دیگـر معدنی های چشمه با شدن مخلوط براثر است ممکن ها چشمه آب دمای. گردد ها مهچش خشکيدن موجب .افتاد اتفاق سوئيس در چنانکه نماید ناحيـه در و کند می ایجاد زمين پوسته در شکافهایی باز باشد اهميت کم اندازه هر ای، زلزله هرنوع: وگسل شکاف ایجاد در و بـوده نظـم بی بيشتر اما باشد می مرکز یک از شعاعی بصورت گاهی شکافها .شود می مشاهده بيشتر زلزله مرکز پهنـای .شـود مـی ایجـاد آن طـول در و کرانـه در و دامنـه جهـت در کوههـا دامنـه در شـکاف .اسـت پراکنـده مختلف جهات

تکانهـا نخـستين بـا شـکافها ایـن .کيلـومتر چنـد طـول و اسـت شده مشاهده هم متر ١٥ یا ١٠ تا سانتيمتر ٢٠ از شکافها سـن گـسل نمونـه اسـت شـده ایجاد هم های گسله گاهی .شود بيشتر بعدی تکانهای در است ممکن و آید می بوجود

خـود بـا باشـد داشـته وجود آب آبرفت این از عمقی در کند عبور دشت یا دره کف آبرفتهای از شکافها اگر . ١٩٠۶ اندریاس .شود می خارج گردد، می لمشتع هوا در که را گازهایی گاهی و گل

شـيب دارای منـاطق در سنگ و خاک از بزرگی حجم آن اثر در و شود می ایجاد زلزله توسط عمدتًا پدیده این: لغزش زمين توانـد مـی پدیـده ایـن .باشـد مـی آب از منطقـه اشـباع از ناشـی آنهـا از بعـضی البتـه کند می حرکت پائين سمت به تند

جامائيکـا رویال پورت لغزه زمين( نماید ایجاد سنگ و خاک خروارها زیر شهرها یا روستاها ودننم مدفون مثل زیادی خطرات ١٧٥٥ در ليـسبون در اسـت شـده هـم متـر ٦٠ عمـق بـه زمـين نشـستن فرو به منجر لرزه زمين مناطق بعضی در )١٩٦٢ .است زلزله از ناشی وقتها گاهی هم سنگریزش .نشست فرو زیاد جمعيت با ای اسکله اشـباع آب از کـه سـستی یکدسـت هـای ماسـه از خـاک زمـين سطح متری ٨ از کمتر عمق در اگر: روانگرایی یا آبگونگی بـصورت خـاک یعنـی .باشـد سيال یک رفتار مانند خاک این رفتار شدید زلزله اثر در است ممکن باشد، شده تشکيل است فـرو باشـد، واقـع زمـين این روی بر ساختمانی اگر تيجه ن در گردد، می پدیدار زمين سطح در ماسه و گل جوشش و فوران .ریزد می

در سـالها بـرای تـراژدی این خاطره که نماید ایجاد انگيز غم تراژدی یک تواند می تهران مثل بزرگ شهرهای در زلزله رویداد بخطـر را غيـره و امـداد نی،آتشفشا مراکز بيمارستانها مانند مهم حياتی تاسيسات تواند می زلزله زیرا. بماند باقی اذهان ایـن خـود کـه .شـود آنها شدن بسته و خيابانها راهها، ساختمانها، ویرانی یا و گاز تلفن، آب، برق، قطع به منجر یا و اندازد .نماید ایجاد مهلکی روانی اجتماعی، ، اقتصادی خسارات تواند می عوامل بنـدی اسـکلت و فـرم و مـصالح و ساختمانها نوع .نماید می پذیر آسيب زلزله مقابل در را شهرها که دارد وجود عامل چند و خطـرات توانـد مـی عـواملی وجود عوض در. شهر جمعيت تراکم شهر، زیر زمين ساختمان و جنس نوع آنها، در رفته بکار

نـشانی تـش آ بيمارسـتانها، مناسـب، امدادی مراکز وجود باز، فضاهای پارکها، مثل دهد کاهش را لزله ز از ناشی خسارات از مناسـب اسـتفاده .زلزلـه از قبل الزم آموزشهای و مردم بين مناسب همکاری مناسب، ارتباطی و حمل های شبکه ها،

.زدگان زلزله اسکان برای آموزشی وامدادی مراکز سـيده ر گوشـتان بـه هـم مرکـالی مقياس کلمه شاید .شویم می مواجه ریشتر مقياس کلمه با بارها زلزله وقوع هنگام در

از .کننـد بيـان مختلـف جنبـه دو از را زلزلـه یـک قـدرت مقيـاس دو ایـن .گيرد می قرار استفاده مورد کمتر که چند هر .باشد .شود می استفاده لرزه زمين یک طی شده آزاد انرژی مقدار یعنی لرزه زمين یک بزرگی بيان برای ریشتر مقياس ریـشتر مقيـاس .آورنـد مـی دسـت بـه نگـار لـرزه از را لـرزه زمـين بزرگـی محاسـبه بـرای نياز مورد اطالعات: ریشتر مقياس

عبـارت بـه .اسـت مـوج دامنه در واحدی ده افزایش دهنده نشان ریشتر مقياس در واحد یک افزایش یعنی است لگاریتمی ٥ زلزلـه برابـر ١٠٠ ریـشتر ٧ مـوج دامنـه و اسـت ریـشتری ٥ زلزلـه موج دامنه برابر ده ریشتری ٦ زلزله در موج دامنه دیگر

.است ریشتری ٥ زلزله برابر ٧٫٢١ ریشتری ٦ زلزله در شده آزاد انرژی مقدار .است ریشتری در شـدیدتری هـای زلزلـه مطمئنًا که چند هر داشت، شدت ریشتر ٩٫٥ شده ثبت زلزله بزرگترین: شده ثبت زلزله بزرگترین کـه هـایی لرزه زمين .دارند قدرت ریشتر ٣ از کمتر دهد می روی که هایی زلزله عمده .است داده روی زمين طوالنی تاریخ قـدرت بيشتر یا ریشتر 7 که هایی زلزله .آورند بار به چندانی های ویرانی توانند نمی باشند، داشته شدت ریشتر ٤ از کمتر

را زلزلـه یـک تبعـات کـه اسـت عـواملی از یکی فقط ریشتر مقياس .شوند می محسوب شدیدی های زلزله باشند، داشته .کند می بيان هـای سـازه مکـان و طراحـی و نظـر مورد منطقه در زمين ساختار به آن قدرت بر عالوه زلزله یک تخریبی قدرت: زلزله قدرت

تواننـد مـی دانشمندان .کنند می بيان مرکالی مقياس با معموًال را آمده بار به های ویرانی ميزان .دارد بستگی بشر ساخت نگـاری زلزلـه مختلـف های ایستگاه از اطالعات مقایسه امکان که زمانی و لرزه زمين از پس درست را شترری مقياس درجه .کنند معين آمده، وجود به اتفاقـاتی بررسـی بـرای کـافی زمـانی محققان که است الزم و کرد مشخص سرعت این به توان نمی را مرکالی درجه اما بـه وارده هـای خـسارت ميـزان از دقيقـی تـصور کـه هنگـامی .باشند داشته ياراخت در است، داده روی لرزه زمين حين که

.زد تخمين را مناسب مرکالی درجه توان می آمد، عمل زلزلـه وقـوع چرایی برای دالیلی بشر تا شده باعث امر همين که است داده رخ زیادی های زلزله بشر حيات تاریخ طول در جهـل طبيعـی مختلـف هـای پدیـده بـه نسبت و بوده اندک بشری دانش و علم که نباستا و قدیم های دوره در .نماید ذکر

بـه را زلزلـه مثـل طبيعـی ثدحوا منشاء دیده نمی را علتی چون و است بوده هم آنها منشاء بدنبال حال عين در و داشته مـی پلوتـون خـشم ایـ بـشر بـر خـدایان خـشم را زلزلـه .دادنـد مـی نسبت طبيعی ماوراء و طبيعی غير ناشناس نيروهای .رفت طبيعت خود در طبيعی حوادث علل و منشاء بدنبال بتدریج انسان دانش سطح رفتن باال و علم افزایش با .دانستند مـی زلزله ایجاد باعث شوند می رها گازها این که زمانی دارد، وجود گازهای زمين زیر های حفره در که بود معتقد ارسطو .برد بکار حدودی تا دهد می رخ آتشفشانها اطراف که هایی زلزله در توان یم را نظریه این البته .شود در زمـين پوسـته سـریع و ناگهـانی العمـل عکـس نتيجـه زلزلـه دهد می رخ آتشفشانها اطرف که هایی زلزله استثنای به

سـاختمان در العمـل عکـس ایـن رونـد، می بين از تدریجًا زمين درون در که است مداومی ولی کند شدید، نيروهای مقابل تحـت سـخت خـود، عمر طول در زمين، دهنده تشکيل سنگهای دیگر بعبارت .شود می گسل ایجاد موجب شناسی زمين واحـد بـر آنهـا شـدت کـه آنهاست در داخلی نيروهای توليد نيروها، این اعمال نتيجه و گيرند می قرار مختلف نيروهای تاثير

مانـد، مـی پایـدار سـنگ نکنـد تجـاوز سـنگ تحمـل حد از سنگ بر موثر تنش که زمانی تا .شود می خوانده "تنش" سطح

گـسل ایجـاد ضـمن .شـود مـی ایجـاد گـسل و گـسيخته سـنگ کنـد تجـاوز تحمـل حـد از سـنگ بر موثر تنش که هنگامی .شود می زلزله به منجر که آید می بوجود ارتعاشاتی

سـنگهای باشـد، گيـری انـدازه قابـل سـال در متر سانتی حسب بر آن از ناشی جابجائی مقدار که مداوم و کند نيروی اگر کـه شـوند، مـی شکـسته ثانيـه هـزارم در متر چندین سرعت با مزبور سنگهای دهد، قرار تاثير تحت را مستحکم و سخت یـک از است ممکن آن ميزان و باشد مورب یا مایل قائم، افقی، است ممکن زلزله اثر بر زمين جابجائی. است گسل همان توانـد مـی کيلومتر هزار تا یک از آن طول و بوده متر صدها تا دهها گسل منطقه پهنای .کند يريتغ متر بيست تا متر سانتی .متمرکزند قدیمی های گسل روی ها زلزله اکثر اما است ها لرزه زمين نتيجه گسل ایجاد چه اگر. باشد شـيميایی انفجـار یـک ماننـد و افتند می بکار هم دنبال به کوچک گسيختگی ميليونها آن در که است انفجاری پدیده زلزله

زیـاد هـای گسل وجود .است طرفه دو ای رابطه زلزله گسل رابطه .دارند نقش درآن هم بدنبال شيميایی واکنش ميليونها بـه و شـده ترزیـاد شکـستها تعداد نتيجه در و آورد می بوجود را جدیدی گسل زلزله .است زلزله بروز موجب منطقه یک در .یابد می افزایش منطقه این در زلزله قابليت ترتيب این

تغييـر کمـی مزبـور مجموعـه .دهنـد می قرار تاثير تحت را سنگی مجموعه مختلف نيروهای گرفت نتيجه توان می بنابراین مجموعـه در درونـی هـای کـشش حـال ایـن در .کند می مقاومت خود پالستيکی خاصيت به توجه با ولی دهد می شکل شـده شکسته سنگ کند تجاوز سنگ مقاومت آستانه از و شود زیاد خيلی نيرو این که هنگامی، شوند می متمرکز مزبور

.نمایـد خنثـی را مزبـور نيروهای که حدی تا شده جابجائی دچار شکستگی طرف دو حالت این در کند می آزاد را تنشها و غارهـای سـقف ریخـتن فـرو مثل عواملی سنگها جابجائی و شکست از رغي البته. است "رد" پالستيکی فرضيه همان این

.نماید زلزله ایجاد ميتواند نيز آتشفشانی انفجارهای ای، هسته انفجارهای زیرزمينی، :اند پراکنده منطقه درسه دنيا خيز زلزله مناطق مهمترین

در .کنـد مـی برخـورد هنـد - آفریقـا صـفحه بـه )يااوراسـ ( اروپـا – آسيا پوسته که جائی: هيماليا - آلپ خورده چين بند کمر ..… هند شمال ایران، ترکيه، یونان، ایتاليا، کشورهای

و اسـتراليا - جنـوبی آمریکـای - اروپـا - آسـيا قـاره صـفحه بـه آرام اقيـانوس صـفحه کـه جائی: آرام اقيانوس اطراف کمربند کـانون عمـق .افتـد مـی اتفـاق هـا زلزلـه شـدیدترین هکایـدو تا کامچاتکا از ناحيه این در .کند می برخورد شمالی امریکای .شود می ایجاد منطقه این در زلزله اثر در تسونامی امواج و رسد می کيلومتر ٦٠ حدود به همنطق این در زلزله

و مالیـم نـسبتاً هـا زلزلـه ایـن اسـت گـسترش حـال در اطلـس اقيـانوس صـفحه کـه جائی: اطلس اقيانوس ميانی کمربند پوسـته کيلـومتری ٥٠ عمـق در هـا لرزه زمين کانون اقيانوسی گودالهای استثنای به .زند نمی بهم چندان را مردم شآرام صـفحه به که جائی است شده مشاهده کيلومتر ٧٠٠ تا ٣٠٠ عمق در ها زلزله کانون اقيانوسی گودالهای در .است زمين در هـا صـفحه کـه جـائی ( دهنـده شـکل تغيير های گسل طول در ها زلزله البته .دارد وجود "بنيوف سطح" بنام موربی ای

.افتاد اتفاق آندریاس سن گسل طول در که ای زلزله مثل دارند وجود نيز )لغزند می هم امتداد

.غذا و انرژی غـذا بـه نيـز انسان بدن دارد احتياج سوخت به ماشينى هر که همانطورى .کرد تشبيه موتور یک به توان مى را انسان بدن فـراهم را بـدن تـرميم و رشـد براى الزم مواد و کند مى کارتامين انجام و گرما براى را الزم انرژى غذا مصرف با بدن .دارد نياز گوینـد مغـذى مواد را مواد این همه .است الزم بدن سالمتى حفظ براى که باشد مى نيز دیگرى مواد شامل غذا .سازد مى .کرد مصرف باید نيز آب زیادى مقدار .نيازمندیم مغذى مواد این به ما روزانه و

ایـن .کننـد انـدازگيرى متـر کـالری در آنهـا از کمـى مقـدار سـوزاندن بـا را غـذایى مـواد انـرژى مقـدار تواننـد مى دانشمندان بـا را شـده توليـد گرمـاى مقـدار .مىکنـد توليـد سوختن اثر در گرما مقدار چه غذایى ماده هر که دهد مى نشان اندازگيرى شـود تـامين شـخص سـالمتى اینکـه بـراى .است ژول ٤٫٢ معادل کارى هر .کنند مى مشخص ژول یا و کالرى بنام واحدى در دارد نيـاز روز در انـرژى کـالرى ٣٠٠٠ بـه سـاله دوازده بچـه پسر یک .دارد نياز کالرى معينى مقدار به روز هر انسان بدن

.دارد الزم انرژى کالرى ٢٥٠٠ سن همان در بچه دختر یک که حالى انـرژى و گرما که خوراکى مواد. شود مى ذخيره بدن در چربى صورت به اضافى غذاى بخوریم، غذا بدن نياز از بيش چنانچه .هستند کربوهيدراتها و ها چربی کنند مى تامين را بدن بـه قادر را ما و کنند مى تامين ار ما بدن گرماى که گردند مى مصرف منظور این برای و شوند مى هضم بدن در دسته دو هر بـدن در آنکـه از پـيش غذایى مواد پروتئين .دارند نام پروتئين شود مى مصرف بدنسازى براى که موادى .نمایند مى کردن کار

از مـا بـدن کـه سـازند مى را جدید بافتهاى مواد این .شوند مى تبدیل آمينه اسيدهاى نام به کوچکترى مواد به شوند جذب .است شده تشکيل آنها

بـسيار مقـدار یـک هـر از و متنوعند ویتامينها .هستند اهميت با غذایى مواد از دیگر بخشى فيبرها و معدنى مواد ویتامين، سـالمتى در توانـد مى آنها از یکى حتى کمبود و دارد مشخصى عمل ویتامينها از یک هر .است انسان بدن نياز مورد کمى

سـفرهاى بـه که دریانوردان شود معلوم ما براى ویتامينها اهميت آنکه از پيش گذشته، در .باشد داشته مهمى اثر شخص در کـه C ویتـامين کمبـود اثـر در بيمـارى ایـن .مردنـد مى )خون فساد( اسکوربوت نام به بيمارى یک از رفتند مى دریایى دور

از تواننـد مـى هـا ميـوه نوع این خوردن اثر در که بردند ىپ نکته این به دریانوردان .آید مى وجود به است فراوان ليمو و پرتقال .کنند جلوگيرى اسکوربوت تواننـد نمـى ساده نمکهاى وجود بدون ما اعصاب و ها ماهيچه .دندانهاست و استخوانها ساختن در معدنى نمکهاى اهميت

.کنيم مى گرفتگى و درد حساسا خود بدن هاى ماهيچه در نکنيم مصرف نمک کافى حد به چنانچه و کارکنند درستى به را مـواد ایـن .کنـيم هـضم را آنهـا تـوانيم نمـى کـه دهنـد مـى تشکيل فيبرى کربوهيدراتهاى را غذایى مواد از دیگر یکدسته را بـدن بـراى الزم مغـذى مواد خوراکيها، همه .باشند موثر ها روده از مواد عبور در که رود مى تصور و نامند مى کننده حجيم غنـى پـروتئين نظـر از مـرغ تخـم و پنيـر مـاهى، گوشـت، .دارد وجود زیاد مقدار به ماده دو یا و یک آنها از بسيارى در .ندارند

و فنـدق و گـردو و تازه ماهى کره، شير، .دارند کربوهيدرات زیادى مقدار شوند مى تهيه شکر و آرد از که غذاهایى .هستند نيـز و هـستند الزم معـدنى نمکهـای و ویتامينها انواع داراى سبزیجات، و هتاز هاى ميوه .هستند چربى پر خوراکهاى پسته گروههـاى شـامل کـه خوراکيهـایى از روز هـر کنيـد سـعى باید شما .مىکنند تامين ما گوارش دستگاه براى را فيبرى مواد

رشـد بـراى را مغـذى ادمو همه که داشت خواهيد متعادلى غذایى برنامه صورت این در .کنيد استفاده هستند باال غذایى

گوشـت زیـادى مقـدار اروپائيهـا و مریکائيهـا آ .هـستند متفـاوتى غذایى برنامه داراى جهان مردم .گذارد مى اختيار در سالم .کنند مى استفاده سبزیجات و برنج شرقى دیگر نژادهاى و چين مردمان و خورند مى

در کـه زمينـى طبيعـت و وسـعت به قومى هر زندگى روش و هرا .کنند مى مصرف ماهى کمترى، مقدار به روسها و ژاپنيها غـذاى زیـاد بـسيار جمعيـت بـا هنـدیها و چينيها .دارند بستگى شوند مى تغذیه زمين این از که افرادى تعداد و دارند اختيار بيـشترین بـا را غـذایى مـواد آنهـا .کننـد مـى تـامين هـوا و آب سـخت شـرایط در و فقيـر و حاصـلخيز غير زمينهاى از را خود .آورند مى دست به بازدهى و دهى بهره کنـيم طـى زنجيـره ایـن در را بـاالترى مراحـل انـدازه هـر که شویم مى متوجه بگيریم نظر در را غذایى زنجيره اصطالح ما اگر

آورد سـت د بـه را غـذایى برابر ده مزرعه یک در گندم کشت با تواند مى کشاورز یک واقع در دهيم، مى هدر بيشترى انرژى زیـادى مـزارع آنهـا جمعيـت بـا مقایـسه در شـمالى مریکـاى آ و اروپا در .آورد مى دست به مزرعه آن در اى گله چراى از که

اسـتفاده گيـاهخوار حيوانـات گوشـت از بيـشتر تـا دهنـد مـى اجازه خود به آنها که باشد دليل همين به شاید و .دارد وجود .برسانند مصرف به را خورشيد انرژى راه این از و کنند

.ها وهيم خواص ٠٧/٠ ،A ویتـامين واحد ٢۵٠ آلو گرم صد در بعالوه .دارد کالری ۶۵ و پروتئين گرم ٤/٠ کربوهيدرات، گرم ١۶ آلو گرم ١٠٠: آلو

گـرم ميلـی ٢ کوفرول، آلفاتو گرم ميلی ٧/٠ اسکوربيک، اسيد گرم ميلی ٦ ریبوفالوین، گرم ميلی ٠٤/٠ تيامين، گرم ميلی مـس، گـرم ميلی ١/٠ آهن، گرم ميلی ٤/٠ منيزیم، گرم ميلی ١٣ کلسيم، گرم ميلی ١٣ پتاسيم، گرم ميلی ١٦٧ سدیم،

و ساليـسيليک اسـيد سوکـسينيک، اسـيد سـيتریک، اسـيد وجـود .دارد وجـود گـوگرد گرم ميلی ٥ و فسفر گرم ميلی ٢٣ کـه آورده در ارزش بـا ميوهـای صـورت بـه را آن C یتـامين و و نياسين B1، A، B2 ویتامين فسفر، کلسيم، نيز و ماليک اسيد و رماتيـسم بيمـاری بـه مبتالیـان بـرای مفيـد و ملـين مـدر، آلـو .دارد ضـرورت غذایی رژیم در آن خشک هم و تازه ميوه هم

و ملـين داروهـای عـوارض کـه آورد شـمار به یبوست ضد داروهای بهترین از یکی باید را خشک آلوی واقع در .است نقرس مـل ع و اسـت مـوثر بـسيار صـفرا و یبوست رفع در آب در شب یک مدت به خشک آلوی خيسانده .ندارد نيز را یبوست ضد همچنـين .باشد خطرناک ميتواند رو این از و دارد سيانيدریک اسيد آلو هسته مغز که داشت توجه باید .ميکند منظم را دفع

.دارد يانيدریکس اسيد مولد گلوکوزید نيز آلو درخت های جوانه گـرم ميلـی 50 حـدود آن گـرم صـد بعـالوه .دارد کـالری ٦/٨ و پـروتئين گـرم ٨٥/٠ قنـدی، مواد گرم ١۶ آلبالو گرم صد: آلبالو

ميلـی ١٢/٠ تيـامين، گرم ميلی ٠/١۴ ،A ویتامين المللی بين واحد ٤٠٠ آهن، گرم ميلی ١ فسفر، گرم ميلی ٢٠ کلسيم، آلبـالو بـرای .دارد دیگـر امـالح و روی مـس، پتاسـيم، منيزیم، سدیم، مقداری نيز و C یتامينو گرم ميلی ٥ ریبوفالوین، گرم

نيـز و روده و معـده کبـد، ناراحتيهـای کليـه، التهـاب درمـان در آن ارزش بـه ميتـوان جملـه از کـه انـد کرده ذکر زیادی خواص تهيـه بـرای آلبـالو از .انـد داشـته توجـه آن ارزش بـه قـدیم از و داشته آور ادرار خاصيت آلبالو دم .کرد اشاره تبدار بيماریهای

.ميشود استفاده دیگر موارد و آلبالو ترشی و آلبالو شربت آلبالو، اشکنه پلو، آلبالوهای طبيعی یا طب نتروپتـی، های آ، ب، ث و پتاسيم آه در درمان سرشار از ویتامين ای است بهشتی، سيب ميوه : سيب

. از بيشتر امراض شناخته شده استدارویی برای پيشگيری Eat An AppIe A Day Keep The Doctor Awayسيب در از بين . یعنی روزی یك سيب ميل آنيد و دآتر را از خود دور آنيد

سيب نه تنها برای یبوست مفيد اسـت، بلكـه . سيلين طبيعی است در واقع یك نوع پنی. ها بسيار مهم است بردن عفونت تواننـد یـك اما تفاوت در طریقه مصرف آن است، افرادی آه دچار یبوست هستند می. باشد يز بسيار موثر می برای اسهال ن

بـرای درمـان . هـا ميـل شـود سيب را تنوری آرده و یا در فر بگذارند و شب ميل آنند و یك سيب هم به همين طریق صـبح آند و تيره شود یعنی پكتـين موجـود در آن اآـسيده شـود و چند ساعت بگذارید تا رنگش تغيير اسهال، سيب را رنده آرده

.بعد آن را ميل آنيدای است آه ویتامين ب زیادی دارد و بـه سيب ميوه. آب سيب تازه سموم بدن را دفع آرده و برای اطفال خيلی مفيد است

ليـوان آب سـيب تـازه بـا آمـی باشد و افراد عصبی بهتر است هـر روز یـك همين دليل برای اعصاب و روان بسيار مهم می .گالب ميل آنند

یكـی دیگـر از خـواص سـيب رنـده . باشد آورد و برای بهبود گلو درد و سينه درد بسيار مؤثر می سيب درجه تب را پایين می این ميـوه بـه علـت خاصـيت دفـع اسـيد اوریـك، در . باشد شده این است آه برای افراد مبتال به زخم معده بسيار مفيد می

.های نقرس، آرتروز و رومایسم بسيار مفيد و مؤثر شناخته شده است درمان بيمارینـين دارای مقـداری منيـزیم، آلـسيم، چ هم.باشد های آ، ب، و ث می ای است بهشتی آه شامل ویتامين انگور ميوه : انگور . فسفر، پتاسيم و آلبومين است آهن،

همچنين این ميـوه را بـرای درمـان . آنند های مختلف انگور استفاده می رژیم، از )نتروپت(های طبيعی امروزه در طب درمان . دانند خونی و حتی پيشگيری از سرطان سودمند می عوارض رماتيسم، آم های یبوست، بيماری

اسـت و بدین گونه آه اگر انگور را از صبح تا ظهر خالی ميل آنيد الغر آننـده ! انگور هم الغر آننده است و هم چاق آننده آنيـد پـشت آن آب سـرد توجـه داشـته باشـيد وقتـی انگـور ميـل مـی . اگر آن را همراه با غذا ميل آنيد چـاق آننـده اسـت

.شوید های خشك مانند برگه هلو و غيره را با انگور و آب ميل نكنيد، زیرا دچار دل درد می ننوشيد و یا ميوهبه عالوه انگور قرمـز بـرای . آند انگور قند خون را نيز تنظيم می. استیكی از خواص انگور، صاف آننده و مولد خون بودن آن توانند از انگـور بهـره زیـادی البته افرادی آه قند خون پایين دارند می. تصفيه خون و خون سازی از انگور سبز هم بهتر است

. آنيدبنابراین سعی آنيد هميشه انگور داشته باشيد و چند بار در روز از آن ميل . ببرندافرادی آـه در . های ضد سرطان شناخته شده است و این به خاطر خواص ضد عفونی آنندگی آن است انگور یكی از ميوه

هـا آـم شـده اسـت، سـعی بدن دارند و در نتيجه قدرت دفـاعی بـدن آن دوره نقاهت یك بيماری هستند و یا ضعف عمومی گيـری ریختـه و آب هـا را بـا هـم در آب ميـوه البته این ميوه. استفاده آنند آنند از انگور، هویچ، سيب و هلو، به مقدار زیادی

خوب است بدانيد انگور پتاسيم زیادی دارد آه بـه جبـران ضـعف بـدن . ميوه حاصل شده را جرعه جرعه در طول روز بنوشند .آند و در آنترل فشارخون موثر است آمك می

توانند آب آن را نيز در طـی های قلب و اعصاب می ه افراد مبتال به ناراحتیهای بهشتی هستند آ انگور و سيب هر دو ميوه . روز بنوشند

انگور برای سالمتی قلب، ریه و آليه نافع است و به علت داشتن امالح و مواد سلولزی، ملين و مدر بوده و بـرای مبتالیـان اشـتهایی، نفـخ، دانيـد یبوسـت آـه عـوارض آن بـی ایـن نكتـه را هـم ب . مناسب و سازگار است ) نقرس(به اوره باالی خون

. شود تشنگی مفرط و بدبویی دهان است با خوردن آب انگور تازه برطرف می سردرد،آشمش تقویت آننده بدن است و اگر آن را مانند چای دم آنيد و بنوشيد، برای نرم آردن سينه و درد گلو مفيـد : آشمش . استهـم چنـين اگـر بـا سـاالد . ه چربی خون بسيار مفيد بوده و ضد عفونی آننده بدن نيز هـست غوره برای افراد مبتال ب : غوره

همچنـين . گـذارد سعی آنيد غوره خالی را نخورید چون روی معده اثر سـوء مـی . ميل شود برای الغر آردن سودمند است . دارد موجب سقط جنين شودهای باردار از خوردن غوره زیاد خودداری آنند، چون غوره مدر است و امكان خانمتـر دانند و جالب آنكه پوست آن در بسياری موارد حتـی مغـذی از نظر شيميایی پرتقال را منبع غنی ویتامين ث می : پرتقال

آارشناسان مؤسسه ملی سرطان آمریكا معتقدند موارد سرطان معده در آمریكا تقریبا آـم اسـت، زیـرا در . از پرتقال است ویتـامين ث یكـی از . آننـد ل پرتقال و مرآبات در دسترس همه قرار دارد و بيشتر مردم آنها را مـصرف مـی های سا تمام ماه

عوامل مهم مهار آننده سرطان است به طوری آه این ویتامين را دشمن نيرومندی بر عليه یكی از عوامـل شـناخته شـده زیـاد پرتقـال عـالوه بـر پيـشگيری از سـرطان معـده در مـصرف . شناسند می (Nitrosamines)ها زا یعنی نيتروزامين سرطان

درصـد ٥٠خورنـد، از جمله سرطان مری در اشخاصی آه زیاد پرتقال مـی . ها نيز مؤثر است پيشگيری از انواع دیگر سرطان ده در همچنين ميزان ابتال بـه سـرطان لوزالمعـ . خورند نمی آنند و یا اصالً آمتر از اشخاصی است آه آن را آمتر مصرف می

.ترین حد قرار دارد مصرف آنندگان پرتقال در پایيناند آه پرتقال و سایر مرآبات در پایين آوردن آلسترول خون نيز مؤثرنـد و ایـن خاصـيت مـدیون وجـود پكتـين محققان دریافته

(Pectin) هش آلـسترول و در مـواردی آـه هـدف آـا . هـای پرتقـال اسـت های نازك ما بين پـره یا ماده اليافی پوست و ورقهشـود آـه پرتقـال را بـا الیـه هـا باشـد، بـرای اسـتفاده از حـداآثر نيـروی درمـانی پرتقـال توصـيه مـی تامين سالمت شریان

. های نازك داخل پرتقال آه حاوی پكتين هستند مصرف آنيد سفيدرنگ زیر پوست و الیهدانشمندان ایـن خاصـيت را فقـط . ه آن وجود داردهای ویروسی از خواص دیگر پرتقال است آه در عصار پيشگيری از عفونت

ویروسی نيـز در عـصاره دانند، بلكه معتقدند آه ممكن است یك ترآيب ناشناخته ضد به دليل ویتامين ث موجود در آن نمی . پرتقال موجود باشد

ار توصيه شـده در روز اسـت و ميلی گرم ویتامين ث یعنی دو برابر مقد١٢٠الزم است بدانيد آه یك ليوان آب پرتقال، دارای آب پرتقال سرشار از الياف فيبـر اسـت بـه ویـژه . عالوه بر آن دارای مقادیری آلسيم، پتاسيم، نياسين و اسيد فوليك است

آب پرتقال هر اندازه آه سردتر باشد و در یخچال نگهداری شود ویتامين ث آن بيشتر حفـظ . اگر با گوشت ميوه مصرف شود .خواهد شد

پرتقال را پوست آنده البتـه ماننـد پوسـت آنـدن یـك سـيب، یعنـی پوسـت دوم ؟ آید رتقال صحيح چگونه به دست می آب پ خواهيـد آب گيری بيندازید، درست مثل زمـانی آـه مـی سفيد رنگ روی آن بماند و بعد به قطعات آوچك ببرید و در آب ميوه

).های طبيعی از دیدگاه طب نتروپت و درمان(مال نارنجی آب پرتقال شما باید شيری رنگ باشد و نه آا. هویج بگيریدآنند، به احتمال زیاد به دليل اسـتفاده از داروهـای ضـد افرادی آه فشار خونشان باالست و برای آنترل آن دارو مصرف می

وضع سالمت آنهـا تر آمده و مشكالتی در فشار خون و یا برای باال بودن سدیم در بدنشان، پتاسيم آنها از حد طبيعی پائين .این بيماران باید به طور مرتب پتاسيم خونشان را مورد آزمایش قرار داده و آامال زیر نظر باشند. آورد به وجود می

ولـی ایـن بيمـاران بایـد . گيـرد پـذیر اسـت و بـا تجـویز پزشـك صـورت مـی البته درمان آمبود پتاسيم به طور مصنوعی امكان آب پرتقال سرشار از پتاسـيم اسـت و در یـك . ز مواد غذایی حاوی پتاسيم باال استفاده آنند هميشه در تغذیه روزانه خود ا

. گرم پتاسيم وجود دارد ميلی٣٥٠ليوان بزرگ آب پرتقال حدود ، خرما و طالبی نيز دارای پتاسيم فـراوان هـستند، ولـی چـون آب انواع مرآبات، زردآلو، هلو، انگور های زرد مانند موز، ميوه

خـون آنند بـرای مبتالیـان بـه فـشار زیرا مواد خوراآی آه آالری زیاد توليد می . تر است رتقال آالری آمتری دارد مناسب پ .مناسب نيستند

.برای بی اشتهایی و زخم معده و روده موّثر است: آناناس .انرژی بدن را افزایش می دهد و ضد کم خونی است: اسفناج .وی معده است طبيعت گرم دارد و مق:بادمجان

.ضّد سم است و خاصّيت ضّد عفونی کنندگی دارد: پياز .ضّد سستی استخوان ها و مسموميت بدن است: تربچه .محّرک دستگاه گوارش و خون را به جریان می اندازد :جعفری .خنک و مقّوی است ...انرژی زا... اشتها آور:چغندر

!نيتامیو

و نمـو و رشـد و بـدن حياتی اعمال و غذایی مواد متابوليسم برای جزئی خيلی مقدار به که هستند آلی ترکيبات ویتامينها .دارند ضرورت تندرستی

بـری ماننـد مختلف بيماریهای به و شود می ویتامين چند یا یک فقدان یا کمبود سبب نامناسب غذایی رژیم و ناقص تغذیه .انجامد می پالگر و بری

تـرميم و نمـو و رشـد و شـوند مـی هـا کربوهيـدرات و هـا چربـی آمينـه، اسـيدهای متابوليـسم، تـسهيل سـبب ویتامينهـا عنـوان بـه نيـز بعـضی و شـوند می روده در غذایی مواد جذب سبب ویتامينها از برخی .سازند می ميسر را بدن سلولهای بـروز از آنهـا از کدام هر موعمج در و بوده استخوان همچنين و تليال اپی بافتهای روی بر آنها عمل .کنند می عمل کاتاليزور

بـه را دارد، ضـرورت زنـدگی ادامه برای و بوده حياتی که آمينی یعنی ،Vitalamine نام فونک. کند می جلوگيری عارضه یک از بـسياری شـد معلـوم آنکـه از پـس .کـرد اطـالق بـوده آمـين گـروه از و شـد می بری بری بيماری بهبود سبب که موادی

.شد واقع قبول مورد Vitamin لغت و حذف ویتامين کلمه آخر از e حرف باشند نمی مينآ گروه از ویتامينها E ویتـامين .انـد کرده تقسيم چربی، در محلول ویتامينهای و آب در محلول ویتامينهای شامل مهم، دسته دو به را ویتامينها

دانـسته آب در محلـول را B گـروه هـای ویتـامين و C ویتـامين و چربی در محلول نيز را A ویتامين ، D ویتامين ، K ویتامين ، .اند

بـدن اعـضای تعـادل و سـالمتی غـذا، در آنها حضور بدون زیرا باشند؛ می بدن نياز مورد نيز ویتامينها معدنی، مواد بر عالوه .يشودم مرگ به منجر گاه که ميکند بروز عوارضی و ميگردد ایجاد اختالالتی حياتی اعمال در و ميشود ناپایدار .انـدازد مخـاطره بـه را انسان بدن تمام تواند، می ویتامين یک کمبود تنها و ميکنند تنظيم را بدن ساز و سوخت ها ویتامين .ميشوند استخراج طبيعی اصلی منابع از ویتامينها بيشتر که بدانيد است خوب

!ها دراتيه آربو زا انـرژی و باشـند مـی کـربن و اکسيژن هيدروژن، عناصر شامل که هستند شيميایی موادی قندی مواد یا ها کربوهيدرات

در انـرژی منـابع ارزانترین و مهمترین از یکی ای نشاسته و قندی مواد .نمایند می تسهيل را حياتی اعمال انجام و هستند و قنـدی مـواد زا جهـان نقـاط از بـسياری و آفریقا آسيا، مردم غذاهای از مهمی قسمت .ميروند بشمار انسان غذایی رژیم

درصـد 50 تـا ٤٠ و کننـد مـی اسـتفاده آنهـا از مردم اکثر ها، کربوهيدرات ارزانی علت به .است شده تشکيل ای نشاسته اضـافی مقدار و گردند می تبدیل انرژی به شوند می بدن وارد ها کربوهيدرات که هنگامی .ميدهند تشکيل را روزانه غذای بيش در .است مردم اصلی غذای ای، نشاسته غذایی ماده یک دنيا نقاط همه در. شود می ذخيره چربی بافتهای در آنها مـشتقات .کننـد مـی اسـتفاده اصـلی غـذای عنوان به را نان و زمينی سيب ذرت، گندم، برنج، دنيا کشورهای درصد ٥٠ از بـه بنـابراین .اسـت کنـد یخيلـ جذب سرعت آن ویژگی .آید می دست به گلوکز احيای از که است سوریبتول ، قندیها تک .شود نمی جذب کامل طور

بـه تمایـل کـه دیابـت بـه مبـتال افـراد در: گيـرد مـی قرار ای تغذیه استفاده مورد زمينه چند در سوریبتول جذب کند سرعت یـن ا از مقـداری سـوریبتول کنـد جـذب علـت بـه زیرا .کرد استفاده سوریبتول از توان می دارند شيرین شربت یا مربا خوردن دو توانـد مـی دیابـت بـه مبـتال فـرد بنـابراین . کنـد مـی ایجـاد گاز و شود می تخمير روده فلور توسط و شده روده وارد مواد

کنـد اسـتفاده بيشتری مقدار اگر و شود می نفخ دچار کند استفاده زیادتری مقدار اگر و بخورد سوریبتول مرباخوری قاشق گرسـنگی احـساس و خـون قنـد آمـدن پـائين گيرنـد، مـی الغری رژیم که ادیافر مشکالت از یکی. شود می اسهال دچار قند تواند می آن از کمی مقدار مصرف ُکند، جذب دليل به اما است کربوهيدرات که است درست سوریبتول بنابراین .است ویژگـی ایـن از تـوان مـی دارنـد، مـشکل کبـدی گليکـوژن سازی ذخيره در که افرادی در یا و دارد نگه طبيعی حد در را خون .جست بهره

بـا ترکيـب صـورت بـه نـان مثـل غـالت سـبوس در معموًال است، حلقوی هگزوز یک که اینوزیتول، نام به قندی تک مشتقات اسـت، صـورت بـدین فيتيـک اسـيد وقتـی .گویند می فيتيک اسيد آن به اصطالحًا که است فسفوریک اسيد مولکول شش امـا شـود، می نيز غذا آهن و کلسيم جذب مانع ضمن در و نيست استفاده قابل آن فسفر و قند زیرا ندارد ای تغذیه ارزش اسـتفاده قابل آن فسفر و قند شود، می تجزیه فيتيک اسيد ترش خمير وسيله به کنيم تخمير را سنگک نان مثل نانی اگر .شود نمی فسفر و کلسيم جذب از مانع و گردد می :ای نشاسته و قندی مواد بندی طبقه جـذب بـرای قنـد نـوع ایـن .سـبزیها از بعـضی و جات ميوه اکثر قند و خرما قند انگور، قند مثل :مونوساکاریدها یا قندیها تک

گلـوکز و بـوده محلـول آب در کـه اسـت گـاالکتوز، و فروکتـوز، گلـوکز، شامل مونوساکاریدها .ندارد هضم به احتياجی شدن .دباش می آنها مهمترین

شـير، قنـد یـا الکتـوز سـمنو، شـيرینی کنـيم، مـی مـصرف روزانـه طـور به که شکر و قند مثل: ساکاریدها دی یا قندیها دو قنـد یـا ساکاروز. شود می تبدیل قندی یک تا دو به بدن در باشند، می محلول آب در مالت، قند یا مالتوز و شکر یا سوکروز دنـدان، پوسـيدگی آن مـصرفی عـوارض .رود مـی بـاال اقتـصادی وضـع بهبـود بـا آن مـصرف که است قندی دو یک معمولی .است عمر طول کاهش و عروقی و قلبی بيماری .کنند می تغذیه مادر شير از که است خوارانی شير در قند این اهميت .است قندی دو یک شير، قند یا الکتوز درصـد ٧ مـادر شـير الکتـوز مقـدار .تاسـ حيوانـات گونه تمام بين در شيرها ترین شيرین مادر انسان شير که دانيد می آیا

شـوند مـی تغذیـه مـادر شـير از که نوزادانی شده باعث مسأله این .است درصد ٥ از کمتر گاو شير در صورتيکه در است، توسـط و شـده روده وارد آن از مقـداری و شـود هـضم آن از مقـداری گـردد، تأمين قند این از انرژی درصد ٤٠ اینکه بر عالوه رشـد از اسيدی محيط این .کند ایجاد اسيدی محيط روده در و شود تخمير بينيدوس الکتوباسيلوس نام به يزمیارگان ميکرو

.است مادر شير ویژگيهای از یکی ین. کند می جلوگيری پاتوژن زای بيماری های ميکروب اشـکال بـه قنـدیها تـک نپيوسـت بهـم از کـه بـرنج نـان، نـشاسته، زمينـی، سـيب قنـد مثل: ساکاریدها پلی یا قندیها چند

در .نيـستند شـيرین قنـدها نـوع ایـن شـوند، مـی تبـدیل قنـدیها تک به شدن هضم از بعد بدن در و ميشوند حاصل مختلف نـشاسته .شـوند مـی تجزیـه مونوسـاکاریدها بـه سـرانجام و شـده تبـدیل مالتوز نام به ساکاریدی دی به گوارش دستگاه وجـود پيـاز و چغندر، هویج، مانند ها سبزی بعضی ساقه و ریشه زمينی، سيب حبوبات، غالت، مانند غذاها همه در تقریبًا خـون جـذب مونوسـاکارید سـه ایـن .آینـد مـی در گـاالکتوز و فروکتـوز گلـوکز، صـورت بـه گوارش لوله در کربوهيدراتها، .دارد

.رددگ می پخش بدن سرتاسر در خون گردش وسيله به کبد از عبور از پس و شده باب سيستم یکـی کـشوری هـر در .اسـت انسان برای انرژی منبع سریعترین و ترین ارزان که است نشاسته ساکاریدها، پلی مهمترین

سـيب نـان، بـرنج، دنيـا مـردم از درصـد ٥٠ از بـيش مـصرف .اسـت غـذایی منبع مهمترین نشاسته، از غنی غذایی مواد از .است ذرت و زمينی .اسـت گـرم ٣٥٠ انـسان در گليکـوژن ذخيـره مقـدار .اسـت انـسان بـدن در قند صورت هب انرژی ذخيره شکل تنها :گليکوژن ایـن انـدازه بـه انـسان بـدن در گليکـوژن ذخيره مقدار .است عضالت در بقيه و است کبد در گليکوژن گرم ١٠٨ یا ١٠٠ حدود گليکـوژن خـورد، نمـی اغـذ و اسـت گرسـنه فـردی کـه صـورت بـدین .کنـد می تأمين را انسان روز نصف نيازهای که است دوم گرسـنگی کـه زمـانی .کنـد مـی تـأمين را عـضالنی نيازهای عضالت، گليکوژن و کند می تأمين را وی خون قند کبدی، گيـرد مـی قـرار فـسفریالز آنـزیم تـأثير تحـت کـه گليکـوژن و شـده تخليـه کبـدی گليکـوژن که است زمانی افتد، می اتفاق

.تعضال گليکوژن نه است کبدی گليکوژن .کنـد دریافت فيبر گرم ١٢ باید روز در کالری کيلو ١٠٠٠ هر ازاء به .دارند نقش انسان سالمتی در فيبرها کلی طور به: فيبر ازاء بـه کـه شـود مـی توصـيه .کند دریافت فيبر گرم ٢٥ بایستی حداقل کند می دریافت کالری کيلو ٢٠٠٠ روز در که فردی .شویم مند بهره آن مزایای از تا باشد داشته وجود غذایی رژیم در فيبر گرم نيم بدن، وزن گرم کيلو هر

.محلول غير فيبرهای و آب در محلول فيبرهای: شوند می تقسيم دسته دو به فيبرها

توصـيه و دارنـد وجـود جـو سـبوس و هـا ميـوه در عمـدتاً فيبرهـا ایـن .هـستند ها صمغ و پکتين :آب در محلول فيبرهای -١ از و شـوند مـی کلسترول جذب از مانع محلول فيبرهای زیرا است، آن در محلول فيبر دليل به ها دیابتی در جود نان مصرف کلـسترول جذب مانع توانند می محلول فيبرهای بنابراین هستند خون باالی کلسترول به ابتال معرض در ها دیابتی که آنجا .کنند جلوگيری خون کلسترول رفتن باال از و گردند

جـذب در و دهنـد مـی تـشکيل را گياهـان سـاختمانی جنبـه بيشتر که پکتين و سلولز مثل :آب در محلول غير ایفيبره -٢ .ندارند نقشی کلسترول .شود می هوازی متابوليزم بدن در طریق دو به گلوکز و شوند می تبدیل گلوکز به کربوهيدراتها: کربوهيدراتها متابوليسم دياسـ کنـد، مـی ایجـاد پيرویـک اسيد مولکول دو و شکند می گلوکز مولکول ابتدا که تصور بدین: گلوکز هوازی متابوليسم

اسـتيل و شـود مـی ترکيب A کوآنزیم با استيل مشتق شود، می تبدیل استيل مشتق به و شود می دکربکسيله پيرویک انـرژی آب، به پياپی شهایواکن سلسله یک طی و شود می کرپس چرخه وارد A کوآنزیم استيل .ميکند ایجاد را A کوآنزیم

هـوازی بـی متابوليـسم گيـرد مـی قرار اضطراری شرایط در بدن که زمانی :هوازی بی متابوليسم .شود می تبدیل CO2 و هـوازی طریـق از خـود نيـاز مـورد انرژی کل تأمين به قادر دهد، می انجام سنگين فعاليت که ورزشکاری مثًال .دهد می رخ

گيـرد می قرار خفگی حالت در فرد که شرایطی در یا .کند می تأمين هوازی بی طریق از را دخو انرژی از قسمتی نيست، شـکند، مـی گلـوکز مولکول که صورت بدین .کند می حيات حفظ در سعی هوازی بی متابوليسم طریق از بدن )دود یا آب( .کند می ایجاد الکتيک اسيد و ميشود احياء پيروویک اسيد مولکول هر کند، می ایجاد پيروویک اسيد مولکول دو

در بنـابراین .اسـت هوازی بی متابوليسم شود، می ورزشکاران خستگی یا عضله گرفتگی باعث الکتيک اسيد اینکه علت ATP 38 گلـوکز متابوليـسم از هـوازی شـرایط در و )فـسفات تـری آدنـوزین ATP( ٢ گلـوکز متالوليـسم از هوازی بی شرایط در شـود مـی انـرژی تخریـب باعـث هـوازی بـی متابوليـسم هـضم کنيـد تـصور اسـت ممکـن هالبتـ . شود می حاصل انرژی

قنـد دوباره و شود می گليکوژن به تبدیل مجددًا و رود می کبد به خون جریان با عضله در شده جمع الکتيک اسيد صورتيکه .سازد می

خـون قنـد تنظـيم . اسـت بدن در انرژی توليد دموا این عمده و اصلی نقش گرما توليد: بدن در نشاسته و قندی مواد اعمال در ذخيـره . دارد مـی نگـه ثابـت حـدودی تا را آن مقدار دهد، می انجام که اعمالی وسيله به قندها جذب از بعد سالم بدن بافـت در چربـی صـورت بـه بقيه و ذخيره معينی ميزان به ها ماهيچه و کبد در ای نشاسته و قندی مواد اضافی مقدار بدن .نماید استفاده آن از انرژی منبع عنوان به بتواند بدن لزوم، صورت در تا گردد می ذخيره یچرب بـرنج، ذرت، جـو، گنـدم، یعنـی غـالت از را خـود روزانه نياز مورد انرژی عمده قسمت ما: ای نشاسته و قندی غذایی منابع

خرمـا، بيـسکویت، نبـات، آب شـکر، و قنـد همچنـين .... و عـدس نخـود، لوبيـا، مانند حبوبات .... و زمينی سيب ماکارونی، .کنيم می تامين اینها مانند و شلغم چغندر، شيرین، های ميوه شيرینيجات، و عسل کشمش،

٥ =گاو شير ٦٠تا٤٨ =گندم نان ٣٠ تا ٢٥ = برنج ٢٠ =زمينی سيب ٣/٩ =هویج ١٠ =چغندر ٧٠ تا ٦٥ =انجير و خرما ٢٠ =انگور ١١ =پرتقال ١٥ =سيب در مهــم عامــل دو دهــان ميکروبهــای و ای نــشاسته و قنــدی مــواد: دنــدانها خرابــی بــا ای نــشاسته و قنــدی مــواد رابطــه

چـون .کنـد مـی ذوب را دنـدان مينـای اسيد و نمایند می اسيد به تبدیل را قندی مواد ميکروبها .هستند دندانها پوسيدگی خـشک ميـوه و شـيرینی مصرف از بعد است بهتر دندان ماندن سالم برای نيست، پذیر امکان غذا از قندی مواد تمام حذف .داد شستشو را آن بالفاصله چسبند می دندان به که

مـثالً .کننـد مـی تجزیه را دندانها الی البه و شيارها در غذایی مواد بقایای دهان، در موجود ميکروبهای: دندان خرابی علت دهـان در .کنـد می خراب را دندان مينای اسيد و شوند می الکتيک اسيد به تبدیل ای نشاسته مواد و قندها مواد و قندها .نماینـد مـی فاسد و تجزیه را دندان ساختمان پروتئين ها آنزیم این .کنند می تجزیه را پروتئينها که دارند وجود هایی آنزیم هـای خـوراکی و هـا نوشـيدنی و داغ ذاهایغـ خوردن و موثرند دندان خرابی در فلوئور و کلسيم کمبود مثل دیگری عوامل .دارند تاثير دندانها خرابی در دندان با سفت مواد شکستن و قندی مواد خوردن زیاد .عکس به و آن از بعد سرد خيلی

.یمعدن مواد اسـخوان به هک است موجود آنها از مختلفی انواع نيز ما بدن در .دارند وجود انسان بدن و گياه آب، خاک، جا همه در امالح

.کند می تأمين را بدنمان سلولهای حيات و ميبخشد استحکام هایمان ).ميکرو (جزئی امالحو ) ماکرو( کلی امالح: شوند می تقسيم عمده دسته دو به ما بدن نياز مود امالح بيـشتری ميـزان بـه ما اینرو از هستند موجود بدن در بيشتری ميزان به کلی امالح .است معلوم اسمشان از دو این تفاوت

ایـن ولـی اسـت نيـاز مـورد آنها از کمی ميزان روزانه پس دارند وجود ما بدن در کم ميزان به جزئی امالح و نيازمندیم آنها از .هستند برخوردار کمتری اهميت ازدرجه که نيست این بر دليل بـدن به غذا طریق از امالح .است کلسيم آن بيشتر نصف که دارد وجود مختلف امالح کيلو ٣ تا ٢ متوسط طور به ما بدن در دیگـر و کبـد بـه خـون طریـق از و گردنـد می روده دیواره جذب یون، صورت به و شوند می آزاد غذا هضم اثر در شده وارد ما

دفـع بـدن از آن اضـافی و شـود می ذخيره باقيمانده شده، استفاده لحظه همان آن، از مقداری. شوند می هدایت اندامها .رددگ می

هـا غـذا بعـضی در و )حيـوانی منـابع ( بهتـر غـذاها بعـضی در موجود امالح مثًال .است مؤثر امالح جذب بر مختلفی شرایط کنـد را دیگـری امـالح جـذب یکـی در موجـود غذایی مواد شود می موجب هم با غذاها بعضی خوردن .ميشوند جذب کمتر .دهد می افزایش را موجود آهن جذب گوشتی اهایغذ با سبزیجات خوردن مثًال .ببخشد سرعت یا و کرده

در گوشـتی غـذاهای آهـن بـا لبنيات در موجود کلسيم مثًال کنند، می رقابت روده دیواره به ورود برای مختلف امالح گاهی .نشوند مصرف هم با است بهتر پس کند می رقابت خون به ورود

مـی کـاهش را دیگـر عناصـر جـذب عنـصر یـک حد از بيش فمصر که باشند مراقب باید کنند می مصرف مکمل که کسانی دیـواره در مـواد انتقـال بـه کمـک هـا، آنزیم فعاليت تنظيم جمله آن از که دارند متفاوتی های فعاليت ما بدن در امالح. دهد

یگـر د فعاليـت صـدها و عصبی پيامهای انتقال عضالت، حرکت استخوان، استحکام بدن، بازی و اسيدی تعادل حفظ سلول، را بـدن مایعـات و یاختههـا ساختمان از قسمتی معدنی عناصر و امالح زیرا است نيازمند معدنی مواد به انسان بدن. است

.دهند می تشکيل

.ها یچرب آن .هـستند جامـد معمـولی حـرارت در چربيهـا .کنـد مـی حـرارت توليـد بـدن در ای نشاسته و قندی مواد مانند نيز چربيها .شوند می شناخته "روغن" نام به باشند می مایع معمولی حرارت در که چربيها از دسته ایجـاد بـرای چربيهـا مصرف رو این از .کند می ایجاد انرژی کالری ٩ آنها از گرم هر و دارند فراوان زایی انرژی خاصيت چربيها نيـز چربـی در محلـول تامينهایوی ناقل و باشند می بدن برای الزم چرب اسيدهای دارای چربيها .باشد می ضروری حرارت و جوانـان همچنـين .اسـت اهميت حائز باشند می رشد حال در که کودکان غذایی رژیم در چربيها وجود عالوه به .هستند دخالـت یاختـه غـشا سـاختمان در چربيها .دارند چربی به بيشتری نياز دهند می انجام سنگين بدنی کارهای که کسانی .دارند اهميت سلول غشا پذیری نفوذ قابليت در و داشته تـری از غـذایی رژیم کالری درصد ٤٠ تا 30 اگر .باشد می کلسترول و ها فسفوليپيد ها، گليسيرید تری شامل چربی مواد

.دانست مناسب را آن توان می شود تامين )گليسرول الکلی عاملهای با چرب اسيد سه ترکيب( گليسيریدها بـه عمـل ایـن کـه شوند تجزیه گليسرول و چرب اسيدهای به باید برسند انرژی توليد رفمص به گليسریدها تری آنکه برای ذرات و چـرب اسـيدهای بـه کوچـک روده در غـذایی رژیـم چربيهـای دیگـر عبـارت به ميگرد، صورت غذا جذب و هضم هنگام .شوند می وارد خون جریان به نهایت در و شده تبدیل ریز خيلی

.ميباشــد کلــسترول و ليپــوپروتئين هــا، فــسفوليپيد هــا، گليــسيرید تــری آزاد، چــرب دهایاســي صــورت بــه خــون چربيهــای روده و معـده مخـاط از توانـد مـی و اسـت حيـوانی بافـت در استرول نوع فراوانترین دارد وجود غذایی رژیم در که کلسترول

اهميـت سـلولی غـشا طبيعـی یریپـذ نفوذ نگاهداری در و است محلول بسيار چربی در کلسترول .گردد لنف جذب باریک مـی افـزایش را خـون کلـسترول غلظـت چـرب العـاده فوق غذایی رژیم .ميکند مقاومت آنزیمها عمل برابر در و دارد ای ویژه و طعـم خـوش را غذا روغنها و چربيها .کند می فراهم نيز را آترواسکلروز، قبيل از اختالالتی، بروز امکان حال عين در و دهد

.شوند می اشتها تحریک سبب و ازدس می مطبوع :شوند می مشاهده صورت دو به چربيها

.گياهی روغنهای و دنبه، کره، در موجود چربی مثل :مرئی چربيهای -١ ....و بادام ، گردو ، مرغ تخم زرده ، شير در موجود چربی مثل :نامرئی چربيهای -٢ سانتی درجه ٣٧ حرارت در باید روغن زیرا دارند، برتری حيوانی و جامد روغنهای به نسبت مایع روغنهای ای تغذیه لحاظ از

.شود می مشکل آن جذب و هضم صورت این غير در باشد، داشته مایع حالت بدن گراد را زمينـه رود، بـاال خـون در ميـزانش اگـر کـه است ای ماده کلسترول .کنند می جلوگيری کلسترول جذب از مایع روغنهای

برنـد، مـی رنج قلبی های حمله از که افرادی .شود می فراهم رگها جدار در دیگر مواد با ترکيبی ورتص به آن رسوب برای شـيوع مـوارد کـه انـد شـده متوجـه دانـشمندان همچنين است، طبيعی مقدار از بيش آنها کلسترول ميزان هميشه تقریبًا

جـوامعی از بـاالتر شـود، مـی تـامين حيـوانی هـای چربي از بيـشتر آنهـا غذایی رژیم که جوامعی در عروق و قلب بيماریهای الزم کودکـان تغذیـه بـرای نيـاز انـدازه بـه حيـوانی روغنهـای امـا .ميباشـد مایع روغنهای از بيشتر آنها رژیم چربی که است .است

هبـ .باشـند مـی چربـی اصـلی منبـع حيـوانی روغنهای و مرغ، تخم شير، خامه، کره، گوشت، انواع مانند حيوانی غذاهای در .دارد وجـود چربـی زیـادی مقـادیر نيـز کاکـائو و سـویا لوبيـا، زیتـون، بادام، فندق، گردو، مانند روغنی های دانه در عالوه .است شده ذکر غذایی مواد از برخی در موجود چربی مقدار زیر جدول ٥/٣ =گاو شير ٨٥ =»غذایی ماده« کره ٤٠ تا ١٥ =پنير ١٢ =مرغ تخم

١٢ تا ٨ =گوشت ١٤ تا ٧ =دل ١٢ تا ٦ =سياه جگر ٢٠ تا ١٥ =زبان ٩ =مغز ٥٧ =گردو

سـریع شـدن خراب از روغن کردن جامد با بنابراین .گردند می تند و خراب و ترکيب هوا اکسيژن با زود خيلی مایع روغنهای برابـر در جامد روغن مقاومت اما شود، می خراب و سوزد می زود خيلی کنند داغ را مایع روغن اگر. شود می جلوگيری آن

.است آسانتر جامد روغنهای نقل و حمل و بندی بسته .است بيشتر حرارت چـرب اسـيدهای . کننـد مـی گرمـا توليـد بـدن در و باشـند مـی انـرژی منبـع : دارنـد عهده بر را زیر وظایف بدن در ها چربی مهمـی نقـش بـدن نمـو و رشـد و سـلولها تمانسـاخ کـه دارند وجود ضروری چرب اسيد نوع سه ميکنند، تامين را ضروری .کننـد مـی تـامين را چربـی در محلـول ویتامينهـای . برسـند بـدن بـه غذا طریق از باید نميشوند ساخته بدن در چون دارند، نـوع ایـن کـاهش سـبب غـذا از چربـی حـذف .هستند چربی در محلول نيز A ویتامين و D ویتامين ، E ویتامين ، K ویتامين سـيری ایجـاد در شـوند مـی هـضم دیـر آنکـه علـت بـه چـرب غـذاهای .دارنـد کنندگی سير اثر. شود می بدن در ویتامينها .موثرند

پـاک چربـی از پخـت از قبل را قرمز گوشتهای. کنيد استفاده زیتون روغن و مایع روغنهای از دنبه یا جامد روغنهای جای به و جامـد روغنهـای از معمـوالً کـه دیگـر آمـاده غذاهای و کالباس، سيس،سو مصرف از. ندارد نيازی کودکان برای البته .کنيد

.کنيد محدود را مرغ تخم زرده مصرف بزرگساالن برای و همچنين کنيد پرهيز امکان حد تا ميشوند تهيه )دنبه( حيوانی

!یشناخت ستیز ساعت وی .بـرد سـر بـه زمـين اعماق در داوطلبانه ماه رچها مدت به فولينی، استفانيا بنام ایتاليائی، جوان زن یک ١٩٨٨ اوائل در در زمـين زیـر متـر ٩ عمـق در راحت، نشيمن اتاق یک اندازه به متر، ٦/٣ پهنای و متر ٦ ارتفاع به ای شيشه محفظه یک در

.اشـت ند وجود کند می ممکن را زمان فهم که دیگری وسایل و ساعت آفتاب، آنجا، در .کرد اقامت آمریکا نيومکزیکوی ایالت .داد انجام زمان، از خبر بی اما آسایش، با و راحت وضعيتی در را کار این او

خواهـد تـأثيری چـه زمـان، از فـولينی خـانم ذاتـی فهم بر یعنی "شناختی زیست ساعت" بر وضع، این که بود این مسئله .رفت تحليل به خارج، از راهنمائی و اشاره هيچ بدون شناختی، زیست ساعت :که شد این پاسخ داشت؟ حـال در مختلـف هـای )ریـتم ( نظم از ای مجموعه در را ما بدن که ساعتی .هستيم شناختی زیست ساعت دارای ما همه نزدیکـی بـا .کنـيم مـی گرسـنگی احـساس غـذا وقـت .داریم طبيعی نظم زندگی در ما همه کالم، یک در .دارد می نگه کار .کنيم نگاه ساعت به که نيستيم مجبور خوابيدن و خوردن برای .شویم می آلود خواب خواب، وقت خـود دربـاره ای نکتـه ( .نتابـد ما به روز روشنائی هم اگر حتی خيزیم، می بر خواب از معينی وقت در کمابيش، بامداد، هر ما

یـا ابـری آفتـابی، هـوای در چـه تابـستان، و زمستان در چه .شوم می بيدار صبح ٥ ساعت در هستم، سحرخيز من :بگویم ).ندارم دار زنگ ساعت حتی و خيزم نمی بر )ای دقيقه چند مگر( آن از دیرتر هرگز و تاریک از بـسياری .دارد مـی نگـه سـازگار آفتـاب وقـت بـا کمـابيش را انـسان برخاسـتن، و خوابيدن به مربوط نظم که است واضح

.گویند می "روزمره های نظم" را اینها .شود می تکرار روز هر که است مربوط خيزهائی و افت با ما های نظم ترین شناخته نـسبی موقعيت با مطابق مدها و جزر زیرا دارد، وجود ساحل در زندگی گوناگون های شکل برای ماهانه های نظم همچنين

فـصلی تغييـرات در پرنـدگان و حيوانـات مهاجرت چون اموری بر که هست هم ساالنه های نظم .دهد می رخ خورشيد و ماه چـشمگيرترین روزمـره، نظـم امـا .هـستند نيـز مـدت دراز نـوع از ظریفی های نظم دارای ها انسان تردید، بی. ستحکمفرما

.است نظم در شـما اگر .هستند چنين نيز ها گرایش و حاالت .کند می نوسان روزانه اساسی بر که نيست خوابيدن و خوردن نظم فقط

حـل قابـل شـما مـشکالت کـه رسـيد خواهـد نظرتان به طور این دیشيد،بين ای مسئله به و برخيزید خواب از صبح ٣ ساعت بلکـه نيافتـه، تغييـری مـسئله .شـد خواهد تلقی جزئی شود، گرفته نظر در صبح ١١ ساعت در اگر مسئله همان .نيستند .است کرده تغيير شما روحی حالت

او )آلـرژی ( حـساسيت کيفيـت یا داروها، به شخص واکنش .است ضروری و مهم بسيار روزمره های نظم پزشکی، لحاظ از .باشـند داشـته نظـر مـد دارو تجـویز در را نکتـه ایـن تا کوشند می پزشکان از برخی .کند می پيدا تفاوت روزمره نظم مطابق ".شبانگاهی افراد" و داریم "صبحگاهی افراد" .نيست یکسان همه برای الزامًا روزمره نظم این، بر افزون )شـيفت ( نوبـت در اجبـار بـه کـه کـسانی مثًال .آورد می پائين شدت به را ما کارآئی زند هم بر را وزمرهر نظم که چيزی هر

مناسـب واکـنش تواننـد نمـی شـوند مـی روبـرو آنهـا بـا کـه اضـطراری مسائل مقابل در شوند، می گمارده کار به شب های .هستند صبح ١١ ساعت مشکالت و مسائل با مواجه صبح ٣ بدن با آنان زیرا دهند، نشان

و شـوید می واقع عزیمت زمان از متفاوت بسيار محلی زمان در شما غرب، یا و شرق به طوالنی، و سریع های مسافرت در بـه و بياسـایند انـدکی کـه شـود مـی توصـيه مسافران به و گویند می "زمان اختالف" را این .دهيد می دست از را خود نظم .بگيرند مهم تصميماتی که آن از پيش کنند، عادت جدید نظم تنظـيم بـرای خـارج از راهنمـائی هـيچ و زمـان بـه دسترسی بدون فولينی خانم که ماهی چهار مدت آن در که ببينيم حال وی .رفـت بيراهـه کـامال زمـان از او احساس .افتاد اتفاق چه او شناختی زیست ساعت بر برد، سر به اش روزمره های نظم ٢٤ تـا ٢٢ گـاهی .کرد می کار ساعت ٣٠ گاهی داشت، را عادی روال از نيمی فقط آن يزهایخ و افت که رسيد نظمی به

ماهانـه عـادت .کـرد کـم وزن کيلـوگرم ٥/٧ و داشت وجود تری طوالنی های وقفه غذاهایش ميان .رفت می خواب به ساعت دو بلکـه مـاه چهـار مـدت بـه نـه که پنداشت می وی آخر دست .شد متوقف کامًال )است ماهيانه نظمی کمابيش که( وی اسـفند اواخـر کـرد مـی تصور آمد، بيرون زمين اعماق از اردیبهشت ماه در که هنگامی و است برده سر به زمين زیر در ماه

.است در کـه زمـانی تـا .اسـت مهـم عملی های جنبه از هم و نظری لحاظ از هم شناختی، زیست ساعت های بررسی این همه کـه آمـد خواهد روزی اما .باشد صحيح زمان از حسمان تا کنيم اتکا خارجی های محرکه بر وانيمت می هستيم، زمين سطح

مـسکن یـک در .اسـت طـوالنی انـدازه همان به نيز شب و است هفته دو روز، یک ماه، کره در .برد خواهيم سر به فضا در در پنجـره بی مسکن یا زمينی زیر سکنم یک در .بکشد طول دقيقه دو شاید کدام هر شب و روز چرخش، حال در فضائی مـدت بـه مصنوعی روز و شب تناوب برای راههائی اوضاع، این همه در که است الزم پس .ندارد وجود ابدًا شب و روز فضا، بـه بایـد و اسـت گـشته سـازگار روزمـره نظـم ایـن بـا دیرین هائی زمان طی در ما بدن حال، هر در .کنيم تنظيم ساعت ٢٤

.بگذاریم اماحتر بدنمان ؟ديدانيم چه یريپ از

.نهادنـد نام ژریاتریک ناشر ایگناز سپس و ژرونتولوژی را آن مچنيکوف که مستقل و نوین تقریبًا است دانشی شناسی پيری در را مـستقلی رشـته سـالمندی دوران شناسـی روان و شناسـی پيـری از اسـت ای مجموعـه که پسيکوژرونتولوژی امروزه .دهد می يلتشک پزشکی جهان و سـر پوسـت مـرور بـه کـه بدانسان است، انسان ظاهری شکل دهد می نشان را سالمندی و عمر گذشت ظاهر به آنچه طـراوت .گـذارد مـی تزایـد بـه رو رفتـه رفتـه کـه شود می پيدا آن در هایی چروک و چين و گردد می خشک ها دست و صورت

دسـت از را خـود شـفافيت پوسـت و رود مـی ميـان از است وستیپ زیر چربی طبقه یک وجود علت به که پوست معمولی دهـد مـی دست از را خود معمولی رنگ صورت و سر موهای .شود می پيدا پریدگی رنگ خون جریان ضعف اثر در و دهد می .شود می سفيد و

.گـردد مـی تـر کوتـاه و خميـده قـد و روند می تحليل به رو ها استخوان کلسيم، خصوص به و معدنی مواد جذب اختالل اثر در و جـذب و هـضم در کـه مختلـف هـای آنـزیم کـاهش و داخلـی مترشـح های غده برخی ترشح کاهش و خون جریان اختالل .گذارد می گسترش و پيشرفت به رو تباهی روند و آید می پيش دارند مهمی نقش بدن ساز و سوخت :دارد وجود ضابطه سه سن تعيين برای .است شناسنامه سن همان و سنجند می حال زمان تا تولد بدو از را افراد سن که یمیتقو سن یا زمانی سن -١ بـسيار چـه .اسـت اسـتوار مختلـف هـای بيمـاری از ناشـی تحوالت و فيزیولژیک های دگرگونی پایه بر که فيزیولژیک سن -٢

افـراد بـسا چـه و "هـستند خـود یتقویم سن از تر فرسوده یعنی" هستند سالمند فيزیولژیک سن نظر از که سال کم افراد .برخوردارند جوانی نيروی از که مسن

تطـابق فيزیولژیک سن با معموًال و شود می سنجيده روانی نيروی و هيجانی و عاطفی حاالت اساس بر که روانی سن -٣ .دارد

بنـدی طبقـه نـين چ تقـویمی سـن اساس بر بلوغ سن از گذشتن از پس را زندگی مختلف دوران تندرستی جهانی سازمان :است کرده .سالی ميان سالگی ٥٩ تا سالگی ٣٥ از -١ .مسنی سالگی ٧٤ تا سالگی ٦٠ از -٢ .پيری سالگی ٩٠ تا سالگی ٧٥ از -٣ .پير خيلی باال به سالگی ٩٠ از -۴ گویـد مـی مچنيکـوف : انـد داده ارائـه گونـاگونی نظریـات دانـشمندان سـالمندی دوره فيزیولژیک مشخصات شرح و تعریف در

و "رفتـه دسـت از عناصـر تـرميم در نـاتوانی " اسـتحاله و نـاتوانی بـا کـه مزمنـی عفـونی عوارض از است عبارت سالمندی زنـده موجـود ترکيـب و سـاخت در تـدریجی های دگرگونی سالمندی گوید می استرهلر. است همراه خوارها بيگانه افزایش و فـساد سـوی بـه بـاالخره و دارد پيشرفت به گرایش و است درونی و گسترده تغييرات که است ویژگی این دارای و است

.رود می پيش اضمحالل وجـود طبيعـی مـرگ " کـرد اعـالم مـيالدی ١٩٣٧ سال در سال ٦٥ از باالتر افراد مورد ٤٠٠ کالبدگشایی و مطالعه با آشوف .ریپي نه و است بوده بيماری مرگ علت که اند داده نشان ها کالبدگشایی و "ندارد مطـرح نيـز دیگـری مختلـف نظریـات اخيرًا .است کهولت علت به مسن افراد مير و مرگ که گوید می وارتين آشوف، خالف بر

نظریـه بـاالخره و هـا سـلول سـاختمان در مولکـولی تغييرات نظریه همبند، بافت کالژن های رشته تغييرات جمله از اند شده .است وراثت پيری عالیم تسریع یا خيرتا علل ترین مهم از یکی گوید می که وراثت

؟كنديم خنك را ما بادزن چرا شـما در شـدن، زیـاد یـا کم اثر بر که است خون دمای این واقع در کنيد، می سرما احساس یا و شود می گرمتان که وقتی .آورد می پدید هایی احساس چنين بـدان سـخن ایـن البتـه .کنـد می توليد گراد سانتی درجه ٣٧ با برابر دمایی خود در پيوسته محيط، دمای به توجه بدون بدن دمـای بازیافتن برای بدن آنگاه و دهد، می روی تغييری چنين گاهی .کند نمی تغيير گاه هيچ بدن درون دمای که نيست معنا هرگـاه . شـود مـی هـدایت مغـز، در مرکـزی سوی از سازی هماهنگ فرایند .زند می هماهنگی ایجاد به دست خود، عادی بـرای مرکـز فعاليـت بـرود، بـاال بـسيار خـون حـرارت هرگـاه و افزایـد مـی آن حـرارت بـر مزبـور مرکـز بيایـد، پـایين خون دمای .شود می آغاز خون سازی خنک دهـد مـی فرمـان سـمپاتيک اعصاب سلسله به مغز موقعی، چنين در. است آمده پایين شما خون دمای کنيم، فرض اکنون اکـسایش، عمـل . بـسوزانند تـر سریع را اکسيژن تا کنند می ترشح هایی آنزیم چند، هایی غده .شود ملع وارد درنگ بی که خـارج بـدن از تشعـشع اثـر بـر کمتـری حـرارت تـا شـوند می منقبض بدن پوست رگهای. یابد می افزایش جگر و ها عضله در

انـداممان به لرز هنگام این در و افتند می شدید یتکاپو به ها عضله باشد، آمده پایين بسيار بدن دمای که صورتی در. شود .برساند معمولی حد به را دما و کند حرارت توليد تا است بدن های واکنش همه اینها خالصه، .نشيند می تـا شـوند می منبسط بدن پوست رگهای .شود می کند اکسایش، هنگام این در. است رفته باال خون دمای کنيم فرض حاال

بخـار کـه دانيـد می شما. کند می کمک نيز بدن عرق تبخير به ضمن در .شود خارج بدن از تشعشع کمک به اضافی حرارت هنگـام بـه مـا بـدن در چيزی چنين درست .شود می دفع نيز حرارت آن اثر بر که آن، درآمدن گاز حالت به یعنی مایع، شدن از را بـدن سراسـر کـه اسـت دوشی مانند واقع در دزن می بيرون پوست های سوراخ از که عرقی. دهد می روی کردن عرق اگـر اکنـون .ریـزد مـی فـرو کوچک منفذ ها ميليون از ریزی، نهایت بی های دانه صورت به عرق .دهد می شستشو بيرون، و تو

بـه را بـادزنی شـما آنگـاه .کنيـد خنکـی احـساس شما تا گيرد صورت تبخير گذارد نمی باشد، مرطوب پوست، مجاور هوای. بيفزایيـد عـرق تبخيـر ميـزان بـر و برانيـد، کنـار خـود پوست مجاورت از را مرطوب هوای آنکه برای چرا؟ .آورید می در رکتح

.کنيد می خنکی احساس شما و شود می دفع بدن از حرارت شد، تبخير عرق که وقتی خوب، .ادياعت

کـه داشـت خواهـد وحـشتناکی پيامـدهای مـواد نایـ افـزون روز قاچـاق و جهـان در مخدر مواد مصرف آور سرسام افزایش بـه را جوان نفر ها ميليون اعتياد، دام و المللی بين قاچاق شبکه گسترش .کند می تهدید را بشریت و جوان نسل مستقيما .رساند می قدرت و ثروت به را مرگ سودگران و کشاند می مرگ کام و فساد روانـی، فرهنگـی، سياسـی، اقتـصادی، متعـدد هـای جنبـه دارای و عیاجتمـا بالیـی و بهداشتی بزرگ مسئله یک اعتياد مـوثر کمکـی آن مهـار و پيـشگيری در اعتياد بار نکبت سرانجام درباره ها خانواده آگاهی که آنجا از .است حقوقی و اخالقی

.شود می آورده بیمطال آن علل و عوارض و اعتياد درباره ساده زبان با و اختصار به مقاله این در آید، می شمار به واژه بـردن کـار بـه رو ایـن از .شـود وابـسته آن بـه خـاص ای مـاده مکـرر مصرف درپی شخص که است حالتی اعتياد :تعریف

.رسد می نظر به تر دقيق و تر علمی اعتياد جای به وابستگی

بيمـار در روانـی وابـستگی ایجـاد بـا اسـت ممکـن نيز داروها از بعضی .است همراه روانی و جسمانی وابستگی با اعتياد توقـف بـا و شـود مـی راضـی و سـرخوش اعتيـادآور مـواد دریافـت با معتاد فرد .بدهند اعتياد و شوند مصرف افزایش موجب .شود می جسمانی شدید اختالل و خماری دجار دارو مصرف مـواد این اوليه اثر به دسترسی ایبر معتاد فرد پدیده این موجب به .شوند می نيز تحمل پدیده پيدایش سبب اعتيادآور مواد .دهد می افزایش را خود مصرف شود می حاصل کم مقدار با ابتدا در که

و تریـاک ماننـد مـواد ایـن از برخـی .اسـت متفـاوت آن اثـر و نـوع برحـسب اعتيـادآور مواد به نسبت وابستگی نوع و شدت دهنـده اعتيـاد گذارنـد مـی فـرد ذهن و روان بر که اثيریت وجود با دیگر برخی و کنند می ایجاد شدید وابستگی آن مشتقات

.آیند نمی شمار به و گـردان روان داروهـای خالصـه بطـور . شـود وابـسته آن به خاص ای ماده مکرر مصرف درپی شخص که است حالتی اعتياد :است برخوردار نيز التیاشکا از خود بندی تقسيم این اگرچه کرد، بندی طبقه زیر شرح به توان می را محرک و مخدر مواد .صنعتی های چسب بعضی و دین پتی مانند صناعی مخدر داروهای نيز و آن مشتقات و تریاک -١ .آمفتامين و باشد می مغز قشر محرک که کوکائين مانند محرک مواد -٢ .پسيلوسيلين و کالينمس دی، .اس .ال حشيش، :مانند کنند می توهم ایجاد و مختل را روانی فعاليت که زا توهم مواد -٣ بـا کـه هـا بنزودیـازپين و مپروبامـات ماننـد بخـش آرام و اضـطراب ضـد داروهـای همچنـين و ها باربيتوریک مانند آورها خواب -۴

را اعتيـاد تـرک عالیـم دارو تـرک هنگـام بـه و کننـد ایجـاد روانـی و جسمانی وابستگی است ممکن مکرر و طوالنی مصرف .سازند آشکار خـود فعاليـت همه مقررات و قوانين و اخالقی ظوابط گذاشتن پا زیر با و رود می قهقرا به اخالقی و اجتماعی حاظل از معتاد

.سازد می متمرکز مخدر ماده آوردن بدست پيرامون را نـارس کپـسول تریاک تهيه برای .شود می گرفته خشخاش یا کوکنار بنام گياهی از که است ای شده سفت شيرابه تریاک بـوی و ای قهـوه تریـاک رنـگ .کنند می مصرف آماده و آوری جمع را ها شيرابه خاصی های روش با و زنند می تيغ را اشخشخ

.است قوی و نافذ آن برخـی جملـه از داروهـا بـسياری در آن مـشتقات و هاست بيماری درمان برای موثر دارویی پزشک دست در تریاک چند هر

بـا .شـود می متعدد عوارض دچار همگی ها تریاکی و آفریند می فاجعه آن نادرست رفمص اما دارد وجود سرفه های شربت کـه شـود مـی آغاز منفی مرحله آن از پس .دهد می دست شخص به زودگذر خوشحالی و نشاط نوعی ابتدا تریاک مصرف اول مرحلـه از پـس معتـاد یاراد حرکـات .دارد مـی وا تریاک مجدد مصرف به اوليه خوش حالت آن آوردن دست به برای را فرد بـرایش اعتيـاد دام از گریـز و متزلـزل و سـست تریـاکی اراده .شـود مـی تفـاوت بـی امـور بـه نسبت شخص و گردد می کند

.است مشکل خـود فعاليـت همه مقررات و قوانين و اخالقی ظوابط گذاشتن پا زیر با و رود می قهقرا به اخالقی و اجتماعی لحاظ از معتاد

.سازد می متمرکز مخدر ماده آوردن بدست ونپيرام را بينـی، از آبریـزش خميـازه، ماننـد هـایی نـشانه و شـود مـی خمـاری عالیـم دچـار نرسـد معتاد به مخدر ماده که صورتی در

و شـدیدتر عـوارض محروميـت، ادامـه بـا .آیـد مـی وجـود بـه او در اضـطراب و قـراری بـی لـرز، قلب، تپش زیاد، عرق عطسه، .شود می افزوده دیگر عوارض به پا و دست عضالت و شکم و پشت شدید دردهای اشتهایی، بی اسهال، استفراغ،

؟کرد مهار توان می را تشنگی و گرسنگی آیا

اسـت هنگـامی نيـز گرسـنگی احـساس . کنيم گلو در خشکی احساس ما که دهد می دست هنگامی تشنگی احساس نيـست احـساس دو ایـن از یـک هيچ که چرا !هاست این از غير حقيقت اما .شویم می خود معده بودن خالی متوجه ما که .سازد می تشنه یا گرسنه را ما که موازنـه ایـن که کنيد فرض اکنون .طور همين نيز بدن های بافت .باشد داشته بر در نمک و آب معينی مقدار باید معموًال خون خـود موازنـه دیگر بار تا گيرد می بر آب آنقدر ها بافت درون از درنگ یب خون باشد که دليلی هر به .بخورد هم بر ای لحظه در مرکـز حـال، ایـن در .شـود مـی مخـابره مغـز، در اسـت جـایی که تشنگی مرکز به ها بافت در آب شدن کم آنگاه. یابد باز را

خـود گلـوی در مـا کـه اسـت انقبـاض ایـن اثـر بـر .شـود می آن انقباض سبب و فرستد می گلو یا حلق به ای تکانه تشنگی !ایم تشنه که آوریم برمی ندا و کنيم می خشکی احساس بـر ترمز مانند که گرسنگی، مرکز بنام است جایی مغز در که معنا بدین .گيرد می سرچشمه مغز از نيز گرسنگی احساس

.کند می عمل ها روده و معده فعاليت روی مـواد کـه همـين ولـی .کنـد مـی کنـد را هـا روده و معده فعاليت گرسنگی مرکز هست، خون در کافی غذای که هنگامی تا

معـده .شـوند می فعال ها روده حالت، این در .شود می بکار دست ها، ترمز کردن شل با مرکز این شود، کم خون در غذایی .دهد می دست گرسنگی احساس ما به و "غرد می"

ميـسر غـذایی ذخيـره مـصرف سـرعت کـردن مهـار راه از امر این .کنيم مهار را خود گرسنگی که قادریم حدودی تا ما البته مـثالً پرنـده یـک نتيجـه، در .رسـانند مـی مـصرف بـه را خـود غذایی ذخيره زودتر تر فعال و کوچک حيوانات طبيعت، در. است .روز دوازده در سگ یک ولی .ميرد می گرسنگی از روز پنج ظرف. کنـد وحـشت یـا و شـود آشفته بر انسان که هنگامی با ماند، می باقی رازترد مدتی بدن در پروتئين ذخيره آرامش، بهنگام آگاهانـه، تمرکـز نوعی راه از تمرین این .دهند می عادت گرسنگی به طوالنی مدتی برای را خود که هستند مردم از برخی .دهند انجام را ورزشی ردشوا کارهای تا سازند می قادر را خود تمرین، با که کسانی مانند درست .گيرد می انجام آن برابـر در خودآگاه، های کوشش طریق از که شوند می یافت کسانی باز ولی است؛ دشوار بسيار تشنگی کردن مهار اما .آورند می تاب

؟آید می حرف به کودک چگونه .کنـد مـی صـدا را خـود مـادر آن بـا کـه اسـت ای کلمه همان این گویا چيست؟ آورد می زبان به کودک که ای کلمه نخستين وجـود یـادگيری این برای ای پيچيده فرایند حقيقت در ولی !است ساده کاری "مامان" کلمه گرفتن یاد که کنيم گمان شاید .گذرانيم می نظر از گام به گام را فرایند این اکنون .دارد

.نـدارد وجـود آن در چيـزی چهـي .اسـت ننوشـته و سـفيد برگـی همچـون وی مغـز گـذارد، مـی دنيـا بـه پـا کـودک که وقتی چـشمان کـه اسـت درسـت .انـد نکـرده دریافـت چيـزی هنـوز کنند، می درک را گوناگون حواس که مغز مختلف های قسمت وی مغـز رو ایـن از .اسـت نيافتـه تکامـل هنـوز دهـد، مـی ارتبـاط مغز به را او چشم که اعصابی رشته ولی است، باز کودک .شـود مـی مـادرش دیـدن به قادر کودک یافت، رشد اعصاب این که ماه دو یکی از پس .کند ثبت خود در را چيزی تواند نمی پـی در پی مادرش، با وی مکرر برخوردهای .یابد می رشد کودک مغز در مرئيات، برای حافظه مرکز چيزی، مکرر دیدن اثر بر

کـودک کـه اسـت مرحلـه ایـن در تـازه .شوند می ثبت مرکز همان در همه که هایی ادراک .آورد می پدید برایش هایی ادراک خـود معرفـی بـه شـروع شـود، مـی خـویش کـودک رشـد از مرحلـه ایـن متوجـه مادر که هنگامی .شناسد می را خود مادر ."مامان" :گوید می و کند می اشاره خود به گاه بی و گاه یعنی .کند می .شـود مـی توانـا هـم شـنيدن بـه یابد، می رشد تدریج به اعصابش که همچنان ولی .نيست شنيدن به قادر کودک آغاز، در

و کنـد مـی درک را "مامـان " کلمـه معنـای کـم کم و شود می پيدا مغزش در مسموعات، برای حافظه مرکز تکرار، اثر بر آنگاه کلمـه ارتکـر اثـر بـر مـثالً .بيـاموزد زدن حـرف خـود فرزنـد بـه بایـد مادر مرحله، این در .سپارد می ذهن به خوب را آن مفهوم

بـا بنـدد، مـی نقـش وی مغـز بينـایی مرکـز در کـه مادر تصویر ميان یعنی .دهد می روی کودک برای مهم واقعه یک "مانما" چنـين .شـود مـی برقـرار ای رابطـه است، یافته راه وی مغز شنوایی مرکز به و برخاسته کلمه آن گفتن از که صدایی ادراک

کلمـه یـاد به بيند می را او وقتی بلکه شناسد، می باز را مادر چهره تنها نه کودک ناکنو یعنی .گویند می تداعی را رویدادی .افتد می هم »مانما" جـایگزین خـود ذهـن در فعـالً بياورد، زبان بر آنکه بی را "مانما" کلمه .کند می خود مادر از تقليد به شروع کودک پس این از

هـای عضله بيند، می را خود مادر که بار هر مکرر، های کوشش اثر بر .بکند يزن ادا را آن رفته رفته تا کوشد می و سازد، میاسـت حالی چنيندر و ."مانما" :بگوید که کند می ایجاد خود در را توانایی این سرانجام و آورد می در حرکت به را صورتش

.گنجد ینم خود پوست در شادی از است، شده تکلم به قادر کودکش که بيند میکه چون مادر

.چشم بهداشت چـشم از مواظبت .است فراوانی محيطی تهدیدات معرض در زیاد حساسيت عين در و است بدن عضو حساسترین چشم متوجـه کـه آن بـدون متاسـفانه کـه اسـت بيمـاری درمـان از تـر هزینه کم و آسانتر بسيار کاری بيماری، از جلوگيری جهت از مقـداری کـه اسـت ممکـن و بپردازیم باید آن درمان برای را زیادی هزینه که شویم می چشم بيماری دچار وقتی باشيم و شـود مـی دریافـت چـشم طریـق از هـا زنـدگی اطالعـات درصد ٧٠ از بيش حاليکه در. بدهيم دست از نيز را خود بينایی بـه توجـه دليـل نهمـي بـه .المـسه حـس یـا و گـوش ماننـد .دارنـد را چـشم جـایگزینی امکـان حدودی تا فقط دیگر اعضای

عالیـم از مطـالبی شـود مـی سـعی جـا این در لـذا . است مهم بسيار امر یک سالم چشمی داشتن جهت چشم بهداشت عينکهـای بينـایی، و چـشم سـالمت در تغذیـه نقـش چـشم، بهداشت درباره چند نکاتی چشم، بيماریهای دهنده هشدار .باشد سالم چشمی به رسيدن تجه راهگشایی تا شود طرح لنزها بهداشتی اهميت و آفتابی

!ميبدان شتريب یپ عدد از مـساحت هـم یمربعـ بـه نآ لیتبـد راه از یعنـ ی ان عيـ ترب را از را یهندسـ شـكل هـر مـساحت باسـتان ونانی :رهیدا عيترب

احتمـس محاسـبه آـه نگـاه آ ببرند یپ پهلودار شكل هر محاسبه یچگونگ به بودند توانسته راه نیا از .وردند آ یم بدست نـسبت آـه بـود شـده ثابـت یدسـ ياقل هندسـه در .دیـ نما یمـ یناشدن یا مساله رهیدا عيترب آه افتندیدر مدآ شيپ رهیدا مـساله و .دیـ آ یم بدست نآ قطر چهارم كی در طيمح ضرب از رهیدا مساحت و است یثابت عدد نآ قطر به رهیدا هر طيمح راه سـرانجام .بـود یناشـدن خـط نیـ ا رسم باشد برابر ثابت مقدار نآ اب نآ یدرازا آه آنند رسم یخط آه ديانجام جا بدان .ورندآ بدست ثابت مقدار نآ یبرا مناسب یبیتقر مقدار كی آه دندید نآ در را چاره محاسـبات یبـرا و نآ از پـس بردنـد یمـ آـار بـه را نآ دراز نيسـال آـه وردآ بدسـت را هفـتم دو و ستيب آسر دسيارشم پنجـاه و صديس یبیتقر مقدار و یپ عدد نيب اختالف .بردند آار به را زدهيس و صد یرو بر پنج و پنجاه و صديس آسر قتريدق بـار نينخـست یبـرا یآاشـان ديجمـش یرانیا بزرگ دان یاضیر .است ميونيليم ده ٣ حدود فقط زدهيس و صد یرو بر پنج و

مـنجم و دان یاضـ یر نیـ ا .بـود قيـ دق زيـ مم از پـس رقـم ١٦ تـا آـه وردآ بدسـت را رهیـ دا قطـر بـه طيمحـ نسبت ثابت مقدار .وردآ بدست 6.2831853071795865 برابر هيطيمح رساله در اعشار رقم شانزده تا را ٢ مقدار توانست یرانیا مسلمان

:مدآ خواهد بدست زيمم از پس رقم ده تا یپ عدد مقدار دیريبگ نظر در را ها آلمه یحرفها تعداد گاه هر ریز جمله در .موزدآ بما مقصود سرمنزل ره دانشمندان یگاهآ و نشيب و خرد

3...1...4...1....5........9.......2......6......5.....3....4.. و هـا انجمـن در یمختلفـ مراسـم و ها برنامه روز نیدرا . ٣٫١٤ همان ای یپ عدد یجهان روز با است مصادف مارس 14 روز

.شده برگزار یاضیر محافل

.نيزم آره ییهنرباآ تيخاص نـام آـه آنجـا تـا .دارد ییآهنربـا تيخاصـ زيـ ن نيزمـ هآـر آه بردند یپ یآوتاه زمان گذشت از پس آهنربا، شیدايپ با نهيزم

،یالديمـ ١٦٠٠ سـال در نياولـ یبـرا آن دنبـال به .آردند یگذار نام نيزم یها قطب نام اساس بر را را ربا آهن یها قطب هیـ نظر ن،يزمـ هآـر در یسيـ مغناط تيخاص وجود ليدل یبرا .شد یمعرف بزرگ یآهنربا كی نوانع به نيزم "لبرتيگ" توسط ن،يزمـ هآـر یسيـ مغناط تيخاصـ گفتنـد، یمـ یبعـض یحتـ و است شده ارائه آنون، تا آن شناخت آغاز از یمتفاوت یها

.داند یم مربوط نيزم هآر داخل مذاب مواد به را تيخاص نیا ه،ینظر نیآخر اما .است گرید یها آره ريتأث تحت یآهنربـا ن،يزمـ هآـر درون آـه اسـت نیـ ا ماننـد و است آن در ییآهنربا تيخاص وجود ن،يزم هآر مهم یها یژگیو از یكی

است نیا هینظر نیآخر .است شده ارائه آن علت یبرا یگوناگون یها هینظر آنون، تا و است شده داده قرار یبزرگ اريبس نیـ ا آه یهنگام .هستند كلين و آهن جنس از مواد، نیا شتريب و دارد وجود حرآت حال در مذاب مواد ، نيزم هآر درون آه هآـر شـود یمـ باعـث مجموع، در آه آورند یم وجود به یفيضع یكیالكتر یها انیجر آن اطراف در آنند، یم حرآت مواد

نام به یبزرگ یآهنربا یرو ما .دیآ یم جودو به یسيمغناط دانيم ن،يزم هآر اطراف در و آند دايپ ییآهنربا تيخاص ن،يزم .ميآن یم یزندگ "نيزم"

و عطـارد از تـوان یمـ آنهـا جملـه از آـه دارنـد یسيـ مغناط دانيم ز،ين یشمس منظومه یها ارهيس از گرید هاريس نیچند ن،يزمـ هآـر یسيـ مغناط تيخاص .شود یم دهید زين گرید یها ستاره یاريبس و ديخورش در تيخاص نیا. برد نام یمشتر فاصـله در و ستيـ ن ثابت نيزم یسيمغناط جنوب و شمال .دارد ماهايهواپ و ها یآشت یابی جهت در یمهم اريبس نقش .آند یم رييتغ یا مالحظه قابل زانيم به ،یزمان یها

ینمـ نيزمـ هآـر یواقعـ جنـوب و شمال قطب به م،یبرو جنوب ای شمال قطب طرف به یسيمغناط هعقرب آمك به چنانچه قطـب نكهیا یعنی .ستين یكی هم با ن،يزم هآر یسيمغناط و ییايجغراف جنوب و شمال قطب آه است نیا علت .ميرس

یسيـ مغناط و ییايـ جغراف قطـب دو اگـر و نـدارد قـرار نيزم ییايجغراف شمال قطب یرو درست ن،يزم یسيمغناط شمال هیـ زاو ن،يزمـ ییايجغراف محور و یسيمغناط محور دو نيب م،يآن وصل هم به "محور" نام به به یفرض یخط توسط را نيزم و مانـد، ینمـ ثابـت و آنـد یمـ رييـ تغ یجزئـ زمـان، مـرور به هیزاو نیا .ندیگو انحراف هیزاو آن، به آه شود یم ساخته یا

مهـ .اسـت مهـم اريبـس هـا یآشت و ماهايهواپ یابی جهت در انحراف هیزاو .است متفاوت نيزم مختلف نقاط در آن هانداز .دارد قرار آانادا شمال در ن،يزم هآر یسيمغناط شمال قطب اآنون یا هیـ زاو نيزمـ سـطح بـا و ستين یافق نيزم یسيمغناط دانيم یها خط آه دهد یم نشان ن،يزم یسيمغناط همطالع

نیـ ا آن، قطـب دو در و اسـت متفـاوت آن مختلـف نقـاط در آهنربـا كیـ یسيـ مغناط تيخاصـ ميدانـ یم نيهمچن سازد یم هعقربــ كیــ اگــر پــس .اســت شتريــب قطــب دو در نيزمــ هآــر ییآهنربــا تيخاصــ ب،يــترت نيهمــ بــه .اســت شتريــب تيخاصــ یمـ لیـ متما نيزمـ بـه هـا قطـب كیـ نزد عقربـه نیا نوك آند، حرآت زين یعمود یراستا در بتواند تا باشد آزاد یسيمغناط آن، N عقربـه نوك شمال، قطب مثال عنوان به ها، بقط در و رديگيم قرار یافق عقربه، یسيمغناط یاستوا خط در و شود قطـب، تـا اسـتوا مختلـف یهـا مكـان در یسيمغناط یها عقربه یسيمغناط محور پس .شد خواهد یافق سطح بر عمود اسـت یا هیـ زاو ل،يم هیزاو پس .ندیگو ليم هیزاو را هیزاو نیا .سازد یم افق با یا هیزاو و آرده رييتغ افق سطح به نسبت

نقـش هـا یآـشت و ماهـا يهواپ یابیـ جهـت در ه،یـ زاو نیـ ا نيهمچنـ سـازد یم افق سطح با عقربه یسيمغناط حورم آه .ندیگو ییايجغراف عرض ه،یزاو نیا به ايجغراف در .دارد یمهم اريبس

دانيـ م وجـود .اسـت برخـوردار ییسـزا بـه تيـ اهم از ،یعملـ و یعلمـ یهـا هـدف یبرا نيزم یسيمغناط دانيم همطالع یهـا روش از تـوان یمـ جملـه، آن از .اسـت آـرده سريـ م را گـر ید مهـم یهـا یبررسـ از یا پـاره انجـام ن،يزمـ سيمغناط

یمعدن ریذخا یبررس یبرا یتوانمند هليوس ن،يزم یسيمغناط دانيم قيدق ليتحل .برد نام نيزم ریذخا همطالع و اآتشاف اآتشاف یبرا آه است یا گسترده و مهم یكیزيژئوف روش ،یسنج سيمغناط یجو و جست حاضر، حال در .است نيزم .رود یم آار به یمعدن ریذخا و یمـ خـود بـه یریمقاد و آنند یم رييتغ یناگهان طور به یسيمغناط یها تيآم آنجا در آه دارد وجود یا ینواح ن،يزم در هـا، هيـ ناح نیـ ا در یسيـ مغناط یهـا تيـ آم ادیـ ز تفـاوت دارند یادیز تفاوت مجاور، یها محل به مربوط ریمقاد با آه رنديگ

یناهنجـار همطالعـ ليـ دل نيهمـ بـه .اسـت نيزمـ سطح ریز در یسيمغناط یها آهن سنگ از یبزرگ هتود فشار از یناش .دهد یم ارائه یسيمغناط یها سنگ یها مخزن محل و وجود مورد در یباارزش یها دانسته ،یسيمغناط یها دايـ پ یسيـ مغناط تيخاصـ زمان مرور به ،باشند گرفته قرار نيزم هآر یسيطمغنا دانيم در آه آهن مانند یسيمغناط مواد دام بـه یبـرا تيخاصـ نیا از .شود یم آهنربا زمان مرور به است، رفته آار به زين آهن آن در آه یآشت كی مثًال .آنند یم

و گذاشـته اثـر آن بـر یآشت ییآهنربا تيخاص آه است یا گونه به ،ییایدر نيم كی عملكرد .شوديم استفاده آن انداختن آن، یبـاال از یآـشت عبـور هنگام آه اند داده قرار یسيمغناط یا عقربه ،ییایدر نيم كی در .شود یم صادر انفجار فرمان یخنثـ یبـرا .شـود یمـ منفجـر سـپس و رسـد یمـ ایدر سطح به ا،یدر نیریز سطح از نيم و گرفته قرار ريتأث تحت عقربه .دارد وجود روش دو ها نيم نیا آردن .دهنـد یمـ حرآـت آب، سـطح كیـ نزد را آن و آـرده زانیـ آو مايهواپ ریز از یميس یها آابل با را یرومندين سيمغناط ـ الف

یرو شـناور طـور بـه را شـكل رهیـ دا یميسـ آابـل یگـاه .آنـد یم یخنث را آنها و گذاشته اثر ها نيم یرو یقو یآهنربا نيمـ آـار، و سـاز انیـ جر انیـ جر ای یسيمغناط دانيم نیا اثر بر آه گذرانند، یم آن از را یانیجر و دهند یم قرار آب سطح .شوند یم منفجر یخسارت چيه بدون آرده، عمل ها یسيـ مغناط دانيم آه یبطور .گذرانند یم آنها از را یانیجر و آنند وصل یآشت به را شده قیعا ميس از ییها حلقه ـ ب دانيـ م نیا یوقت .باشد )است یدائم سيمغناط كی آه( یآشت یآشت یسيناطمغ دانيم خالف در و یمساو انیجر نیا

یمـ آن یرو از اندازنـد، آـار بـه را نيمـ آار و ساز آه نیا بدون یآشت و آنند یم یخنث را گریكدی شوند، بيترآ هم با ها .گذرد و انحـراف هیـ زاو متوسـط مقـدار ن،يمع محل كی در ها سال گذشت با بلكه .ستين داریپا و منظم ن،يزم یسيمغناط دانيم زمـان، بـه نسبت محل كی در ليم هیزاو و انحراف هیزاو راتييتغ جه،ينت در و یسيمغناط محور انحراف نیا .كنديم رييتغ ليم

اجـاق هـا، آـوره عمر آن، توسط آه است آرده جادیا "یسيمغناط باستانو" نام به "یشناس باستان" در را یدیجد هشاخ از اجـسام نیـ ا آـه ییرسـها خـاك شتريـ ب آه است نیا بر یمبتن آار، اساس .شود یم نييتع یمیقد یها آتشكده و ها موقـع در شـدن گـرم بـا ،یسيـ مغناط مواد نیا یريگ سمت .اند یسيمغناط مواد یآم مقدار یحاو اند، شده ساخته آنها

مـواد، نیـ ا یسيـ مغناط دانيم هتج با نيزم یسيمغناط دانيم یفعل جهت هسیمقا با .است شده تيتثب یعاد هاستفاد .آرد نييتع را ها آن یبیتقر یباستان قدمت توان یم در نيزمـ یسيـ مغناط محـور دهـد یمـ نـشان آه دارد وجود یشواهد ،)یشناس نيزم دوران( زمان تر یطوالن اسيمق در

تيخاصـ یهـا یريـ گ نـدازه ا بـر یمبتنـ شـواهد، نیـ ا .اسـت داده جهت رييتغ آامًال بار نه گذشته، سال ونيليم چهار مدت .هستند نيمع یشناس نيزم عمر با یها سنگ تخته در شده تيتثب )فيضع( یسيمغناط

!چيست زريل توسـط نـور تیـ تقو معنـای بـه و باشد می Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation عبارت مخفف زريل

در .بـود شـده اسـتفاده نآ در اقوتیـ از و دیگرد اختراع "منیما ئودورت" توسط جهان زريل نياول .است شده کیتحر تشعشع زرهـای يل که زرهايل چهارم و سوم نوع بعدها و نمود معرفی انيجهان به را گازی زريل نياول جوان علی پروفسور ١٩٦٢ سال مـاهواره دو شـان نـی يزم ستگاههاییـ ا زريل اشعه توسط انیفرانسو ١٩٦٧ سال در .شدند اختراع بودند رسانا مهين و عیما

سـو کی در گردد می ليگس زريل توسط که نوری .آمد نظر به بردی کار اريبس زريل بيترت نیبد ،کردند بيتعق فضا در را خود زريـ ل از اسـتفاده امـروزه .رود یمـ فرو الماس در کهیبطور دارد زين ییباال نفوذ قدرت که است درخشنده و انرژی پر اريبس و .است متداول اريبس پزشکی در درد بدون جراحی چاقوی بعنوان و فلزات ورندهآ جوش انبعنو صنعت در

!كیزيف به وابسته اتيآشف .آنند یم ابداع را یمقدمات اتياضیر و یمقدمات هندسه ،یآنون یسینو عدد نظام گرانید و انیمصر ،اعراب :الديم از قبل دانـد یمـ قـت يحق منبـع را آنهـا آـه اعداد به شده گردانیرو افسانه از عرفان و اتياضیر از یا زهيآم ابداع با :ثاغورثيف 525 .آورد یم یرو

.است گرد آره كی مسطح فالت كی یبجا نيزم آه آند یم مجادله :ارسطو 340 .آند یم مرتب و منظم را هندسه دانش و منتشر را عناصر خود آتاب :دسياقل 295 .آشد یم شيپ را پهناور اريبس یعالم و ديخورش گرد به نيزم گردش اصل :یساموس آوس ستاریار 260 .آند یم مدون و یزیر یپ را یمقدمات كیزيف دانش و كيآالس كيمكان :دسيارشم ٢۴٠ .دهد یم دست به را نيزم طيمح یريگ اندازه روش :اراتوستنس 200 دانـش اسـاس بعـد سـال ١٤٠٠ تـا هآـ سـازد یمـ را جهان یمرآز نيزم دهيچيپ مدل ):وسيبطلم( یپتالوم وسیآالد 100 .ماند یباق نجوم :الديم از بعد

.آند یم یمهم یها برداشت و مشاهدات كينامید رویآ و كيدروليه ،كيمكان یها نهيزم در :ینچیداو لئوناردو 1515 .آند یم مطرح را جهان یمرآز ديخورش اصل و منتشر را )اراتيس گردش درباره( آتاب :كيآپرن كالسين 1543 .شود یم جهان بودن ريمتغ بر یگواه آه آند یم مشاهده )NOVA دیجد ستاره( نوا كی :كوبراههيت 1572 اعـالم را یاتيآـشف و نـد يب یم تلسكوپ ینجوم نيدورب كی درون از را شب آسمان بار نينخست یبرا :لهيگال لئويگال 1610

.است كيآپرن یهانيآ هینظر صحت دیمو آه آند یم را هـا آن حرآـت نيقـوان و اسـت شـكل یضيـ ب ديخورشـ گرد به اراتيس حرآت ريمس آه آند یم ثابت :آپلر وهانی 1619 .آورد یم بدست بـا معكـوس تناسـب قـانون از آـه ثقـل جاذبـه یرويـ ن آـه دهد یم نشان خود یپايپرنس آتاب انتشار با :وتنين زاكیآ 1687 یكـ ی )دو هر( نيزم به ماه آره یمدار حرآت و نيزم طرف به اجسام یسقوط حرآت عامل .آند یم یرويپ فاصله مجذور .است یزیـ ر یپ زين را احتماالت هینظر و بنا یاضیر یا شالوده وتنين یعموم جاذبه هيفرض یبرا :الپالس دو مونيس ری یپ 1799

.آند یم آمك هم كیمتر یريگ اندازه آحاد دستگاه یگذار هیپا به الپالس. آند یم .آند یم یزیر یپ را یدسياقل ريغ هندسه اصول :گاوس شیفردر آارل 1824 نـاظر كیـ گـوش و چشم به حرآت حال در منبع كی یصوت و ینور امواج فرآانس آه آند یم آشف :دوپلر نيستیآر 1824

.باشد او به شدن كینزد حال در منبع اگر .دیآ یم شتريب و او از شدن دور حال در منبع اگر دیآ یم آمتر ستادهیا .آند یم آشف را یسيالكترومغناط یالقا دهیپد :یفاراد كلیما 1831 .آند یم نييتع را مطلق صفر یدما :آولن اميلیو 1848 و آب در نـور ريسـ سـرعت آـه آنـد یمـ ثابـت و ابداع هوا در نور سرعت یريگ اندازه یبرا ییها روش :فوآو لئو ژان 1848 .ابدی یم آاهش طيمح آن ینور شكست یها بیضر عكس نسبت به شفاف یها طيمح ریسا

و ديخورشـ سـازنده مـواد بـا یشگاهیـ آزما مواد سهیمقا و یزیر یپ را یفيط هیتجز :رشهفيآ گوستاو و بنزن رابرت 1860 .آند یم ممكن است نيزم یرو از آرات آن سازنده مواد جنس نييتع امكان یمعنا به عمل در آه را گرید ستارگان

دانش حوزه نیا به مربوط یها دهیپد فهم امكان آه را ،سيمغناط و تهيسیالكتر درباره ارگفت در :ماآسول آالرك جان 1864 .سازد یم منتشر ،آند یم شتريب اريبس را

.رديگ یم اندازه را نور ريس سرعت فوآو اصول از استفاده با :كلسنیما آلبرت 1879 نـام بـه یزيـ چ از فضا آه دهند یم نشان آنها آمك هب و انجام یقيدق یها شیآزما :یمورل ادوارد و كلسنیما آلبرت 1887 .باشد پر تواند ینم شد یم دانسته الزم نور انتشار یبرا آن وجود آه اتر

تواننـد یمـ آن مانند و آنند یم ريس نور سرعت با یسيالكترومغناط امواج آه دهد یم نشان عمًال :هرتز شینریها 1894 .بشوند هم زهیپالر ای یقطب و باشند داشته شكست و بازتابش

.شوند یم كیزيف در نوبل زهیجا برنده نينخست و آشف را كسیا اشعه :رونتگن اميلیو 1895 .آنند یم ییشناسا را وميپولون و ومیراد وياآت ویراد عناصر :یآور ريپ و یمار 1898 یزیـ ر هیـ پا را یآوانتـوم كیـ زيف آن بـا و آـرد انيـ ب اصـل كی بصورت را )تشعشع( تابش یآوانتوم هینظر :پالنك ماآس 1900 .آرد

مـواد معـدن سـنگ از آـه یوميـ هل گاز مقدار محاسبه با توان یم را نيزم عمر آه دهد یم نشان :رادرفورد ارنست 1904 .گرفت اندازه شود یم خارج ويواآتیراد

هیـ نظر آـه آنـد یم منتشر یبراون حرارت و كیالكتر فوتو دهیپد ،خاص تينسب هینظر درباره یمقاالت :نيشتيان آلبرت 1905 .داند یم گریكدی معادل را یانرژ و جرم و ناهنجار را ادیز یها سرعت در مكان و زمان یريآ اندازه یو تينسب

.آند یم تيتثب عمًال را الكترون ذره وجود :تامسون یج یج 1906 .دارد یجا آن آوچك اريبس هسته در اتم یجرم اعظم بخش آه دهد یم نشان :رادرفورد ارنست 1911 .آند یم یبند فرمول را اتم ساختار هینظر :بوهر لزين 1913 و آنـد یمـ منتـشر اسـت ثقل جاذبه و زمان ،فضا درباره یاديبن هینظر آه را خود عام تينسب هینظر :نيشتيان آلبرت 1916 .داند یم دهيخم یفضا از یناش یا دهیپد را ثقل جاذبه حالـت در آـه الكترون مانند یئيش یحت ماده آن موجب به آه آند یم مطرح را یلمع اصل :یدوبرو ییلو شاهزاده 1924 .دارد هم یموج رفتار حال نيع در شود یم شناخته ذره یعاد

هـا یسـحاب و سـتارگان نـور یفـ يط خطـوط شـناخت در آه را خود )Exclusion Principal( منع اصل :یپاول ولفگانگ 1925 .آند یم انيب دارد ییآارا

نـك یا و .اسـت گـر ید مكـان به یمكان از یدوبرو امواج حرآت یچگونگ شارح آه را خود موج معادله :نگریشرود نیارو 1926 .آند یم تيتثب و نیتدو شود یم دانسته یآوانتوم كيمكان یمرآز معادله ییویـ راد پتلـسكو از اسـتفاده بـا بعـد یچنـد و اسـت چـرخش در یريشـ راه آهكـشان آه آند یم ثابت :اورت انی 1927 .آند یم هيته آهكشان نیا یچيمارپ یبازو از ییها نقشه مـاده ذرات ماننـد هـستند یذراتـ نهـا یا آـه آند یم ینيب شيپ را ماده ضد ذرات وجود محاسبه با :راكید ام . ا . یپ 1928 ).است نالكترو ضد آه است ترونیپز آنها از یكی( آنها بار با العالمه مختلف یكیالكتر بار یول یمعمول شيپ محاسبه با نيشتيان آه آنگونه واقعًا جهان آه دهد یم نشان یفيط ليتحل و هیتجز از استفاده با :هابل نیادو 1929

.است انبساط حال در است آرده ینيب .آند یم ینيب شيپ محاسبه با را نوینوتر ذره وجود :یپاول ولفگانگ 1931 .آند یم خود بينص را كیزيف در ١٩٣٥ نوبل زهیاج و آشف را نوترون ذره :كیچادو مزيج 1932 یمـ افـت یدر نوبـل زهیجـا آـشف آن پـاس به هاهن و آند یم آشف را اتم هسته شكافت دهیپد :هاهن اوتو و زهيل 1938 تـالش آن در را خانم آن نقش آگاهان یول شود یم یناز آلمان از فرار به مجبور آار شدن آامل از شيپ تزيم او همكار( آند ).دانند یم حفوظم

یامـضا بـه یا نامـه سندهیـ نو چنـد از یكـ ی و ابـد ی یم دست یاتم كیزيف در یا رهيزنج واآنش مفهوم به :الردیلئوز 1939 از اسـتفاده بـا آن سـاخت بـودن یعلمـ و یاتم بمب یها ییتوانا درباره نامه .شود یم روزولت جمهور سيرئ به نيشتيان .است ومياوران هسته شكافت دهیپد

است منهتن پروژه از یبخش آه را جهان یاتم راآتور نينخست یانداز راه و ساخت برنامه یسرپرست :یفرم كویانر 1942 .رديگ یم عهده به

.آند یم یرهبر است منهتن پروژه از یبخش آه را یاتم بمب نينخست ساختن برنامه :مریاوپنها رابرت یج 1945 آورده بـار یا صـحنه پـشت یهـان يآ تشعـشعات دیـ با جهـان آغـازگر بـزرگ نفجارا آه آند یم ینيب شيپ :گاموف ژرژ 1946 .باشد .آنند یم آشف هستند )نيزم تا نیدورتر( آهكشانها نیدورتر آه را ها آوازار :وسيمات توماس و جیسند آلن 1960 نامنـد یم یگیال هشت طرح آه را یاتم درون ذرات یبند طبقه طرح گریكدی از مستقل :نعمان ووالیو مان گل یمر 1961

.زندیر یم .آند یم منتشر را یختگیر درهم هینظر درباره مقاله نينخست :لورنتز . ان . یئ 1963 دیـ جد ذرات از گـر ید هـادرون و نـوترون و پروتـون افتنیـ ليتـشك هیـ نظر گریكدی از مستقل :كیزوو جرج و مان گل یمر 1964 .آنند یم انتخاب مان گل و آوارك نام آه شكد یم شيپ را آوارك نام به یآوچكتر

برنـده یآوانتـوم كيـ نامیالكترود هینظر ابداع بپاس را كیزيف در نوبل زهیجا نگریشو و توموناآو با مشترآًا :نمنیفا چاریر 1965 .شود یم یتلق جلو به یمهم گام عتيطب درك یبرا جستجو قیطر در آن ابداع آه یا هینظر. شوند یم

را بـزرگ انفجار هینظر صحت و آشف فضا اعماق در را ییها تابش ای تشعشعات وجود :اسیآرنونپنر و لسونیو رابرت 1965 .رسانند یم شیآزما دیيتا

.آنند یم دیيتا را ها آوارك هینظر صحت استنفورد دانشگاه یخط دهنده شتاب مرآز در شده انجام یها شیآزما 1968 اسـت آرده گذر یینما یاضیر تابع كی با شینما قابل انبساط دوره كی از هياول یهانيآ عالم آه را اصل نیا :گوت آلن 1981 .كنديم ثابت

دايـ پ عـضو نیآخـر )رو( آـوارك وجود یها نشانه ،یفرم یمل دهنده شتاب دستگاه شگاهیآزما در شاغل دانشمندان 1995 .دآن یم دايپ را عالم در موجود ماده آل یبنا سنگ دهنده ليتشك ذرات خانواده نشده

؟ستيچ یگرفتگ برق از منظور بـدن از یعبـور انیـ جر انـدازه اسـت ممكـن .شـود یمـ جـاد یا یگرفتگـ بـرگ بگـذرد وانيـ ح ایـ انسان بدن از برق انیجر اگر

ابتـدا شـود ادیـ ز یعبور انیجر زانيم كهيصورت در اما .ستين صيتشخ قابل یگرفتگ برق صورت نیا در آه نباشد محسوس یمغـز مـرگ تیـ نها در و تـنفس ستیا ،قلب ضربان قطع سبب انیجر شدن ادتریز صورت در و ودش یم وارد بدن به شوك

.شود یم و ولـت ٦٥ متنـاوب ولتـاژ ،آمپر یليم ٦٠ ميمستق انیجر یبرا و آمپر یليم ١٥ متناوب انیجر یبرا مجاز ولتاژ و انیجر اندازه .است ولت ٤٥ ميمستق ولتاژ

بـرق سـبب آـه را ییهـا نـه یگز یتمـام دیـ با منظـور نیا به آرد؟ محافظت یگرفتگ برق خطر از را شخص توان یم چگونه نیـ ا در .اسـت بدنـه اتـصال شـود یمـ یگرفتگـ بـرق سـبب آه یعامل نیمهتر .آرد اثر یب را آنها و افتی شوديم یگرفتگ ییدسـتگاهها از نتـوا یمـ .ميآنـ یمـ حـذف را بدنـه اتـصال نـول ستميـ س ای FU ديآل ای ارت ميس ای FI ديآل بكمك حالت

ولتـاژ از آمتـر را دسـتگاهها آـار ولتـاژ تـوان یمـ .ندارد وجود آنها در بدنه اتصال امكان و دارند یقیعا بدنه آه آرد استفاده فاز یساز جدا باعث آه آرد استفاده زولهیا یترانسها از توان یم تینها در و برد بكار ،ولت ٦٥ از آمتر ،بدن یبرا خطرناك

.رود یم نيب از یگرفتگ برق خطر بدنه اتصال صورت در جهينت در و شود یم دستگاه هیغذت از شهر برق

.جهان یاتم یها روگاهين ساختار .آـرد كيـ تفك را آن توان ینم ییايميش یها روش با آه ساده خالص جسم كی از است عبارت عنصر یاتم هینظر برحسب

.است عنصر ٩٢ حدود عتيطب در شده شناخته عناصر تعداد .ندیآ یم وجود به مرآب اجسام گریكدی با عناصر بيترآ از بـاالخره و ...و كـل ين آهن، مس، ،یرو فلزات ...و ژنياآس ازت، آربن، م،يهل آن از پس و عنصر نیتر ساده و نياول دروژنيه یهـا واآـنش آمـك بـه و یمـصنوع طـور بـه است توانسته بشر .است ومياوران عنصر ،٩٢ شماره به یعيطب عنصر نیآخر

دارنـد یناپا ها آن تمام آه بسازد گرید عنصر ٢٠ از شيب یقو یها دهنده شتاب آمك به ای و یاتم یراآتورها در یا هسته

نـام بـه یاديـ بن ذرات اجتمـاع از عنـصر كیـ یهـا اتـم .شوند یم بیتخر ییپرتوها انتشار با سرعت به و دارند آوتاه عمر و .است بار فاقد نوترون و یمنف بار الكترون و مثبت بار پروتون .اند افتهی ليتشك الكترون و نوترون پرتون، پروتون كی دروژنيه اتم .آند یم مشخص )فيمندل جدول( یتناوب جدول در را عنصر گرفتن قرار محل و نام ها پروتون تعداد خانـه در وميـ اوران اتـم و ...و ١١ شـماره خانـه در میسـد اتـم ،٢ شـماره خانه در ميهل اتم و جدول ١ شماره خانه در و دارد

.است پروتون ٩٢ یدارا یعنی .دارد قرار ٩٢ شماره اسـتفاده زوتوپیا آلمه از آنها آردن مشخص یبرا آه ستين كسانی همواره عنصر كی مختلف یها اتم در ها نوترون تعداد

دروژنيـ ه :دارد زوتـوپ یا سـه دروژنيـ ه عنـصر مـثالً .نـد یگو یمـ زوتـوپ یا را عنـصر كیـ مختلـف یهـا اتم نیبنابرا .شود یم نـد یگو میدوتـر آن بـه آه دارد نوترون كی و پروتون كی نيسنگ دروژنيه .است نوترون فاقد و دارد پروتون كی فقط آه یمعمول

.شود یم هیتجز زمان یط و است داریناپا و شده ليتشك پروتون كی و نوترون دو از آه ميتیتر تًاینها و دوم جنـگ در .دیـ آ یمـ دسـت به آب زيالكترول از و دارد آاربرد یاتم یها روگاهين در میدوتر یعنی ژندرويه نيسنگ زوتوپیا

آـرده هيـ ته نيسـنگ آب یادیـ ز اريبـس ریمقاد نروژ و سوئد در یاتم بمب هيته و یاتم روگاهين ساختن یبرا هايآلمان یجهان .آردند نابود را آنها زيالكترول یها ستگاهد و مخازن و شده ها یآلمان منظور متوجه ها یسيانگل آه بودند عمـر مـه ين داشـتن علـت به آن زوتوپیا دو فقط آه دارد زوتوپیا چهار وم،ياوران عنصر جمله آن از دارند زوتوپیا عناصر غالب دو هـر در آه ٢٣٨ ومياوران و ٢٣۵ ومياوران از عبارتند زوتوپیا دو نیا .شوند یم افتی معدن سنگ در و عتيطب در باال نسبتًا زوتـوپ یا در یاضـاف نـوترون ٣ وجـود فقـط دو نیـ ا اخـتالف .دارد نـوترون ١۴۶ یدومـ و ١۴٣ یاولـ یول دارد وجود پروتون ٩٢ دیـ با حتمًا گریكدی از آنها یجداساز یبرا و هستند كسانی آامًال زوتوپیا دو نیا ییايميش خواص نظر از یول است نيسنگ روگـاه ين در و اسـت ریپـذ شكـست ٢٣۵ ومياوران زوتوپیا .آرد استفاده ها زوتوپیا جرم فاختال یعنی آنها یكیزيف خواص از یمـ یكـ یالكتر یانـرژ بـه لیتبـد را شكـست نیـ ا اثـر در شـده جادیا حرارت و شود یم استفاده تيخاص نیا از یاتم یها .ندینما ونيـ ليم ٢٠٠ شـده شكـسته اتـم هـر یازا بـه و شـده آن شكـست سـبب اتم نیا هسته درون به نوترون كی ورود واقع در

نیبنـابرا .بـشكنند را گـر ید یهـا اتـم توانند یم آه شود یم حاصل نوترون یتعداد و شكست تكه دو و یانرژ ولت الكترون مـسئله بيترت نیبد و آنند یغن زوتوپیا دو یعيطب مخلوط در را زوتوپیا نیا یحد تا دهنديم حيترج ها روگاهين از یبرخ در .شود یم مطرح ومياوران یساز یغن ١۵ رانیـ ا دولـت یحتـ و داشـتند لیـ تما یا هـسته یانـرژ نـوع نیـ ا از اسـتفاده به آشورها اغلب گذشته یها سال یط یتـر مهـم حادثـه دو وقـوع از بعـد خوشـبختانه یول .بود داده سفارش آلمان و فرانسه كا،یآمر یآشورها به یاتم روگاهين نظـر ،١٩٨۶ لیـ آور ٢۶ در هيروسـ در (Tchernobyl) ليـ چرنوب فاجعـه و ١٩٧٩ مـارس ٢٨ در (Three Mile Island) لنـد یآ ليم

هيـ ته امكـان خـصوص بـه و یاتمـ جنـگ از وحـشت و ترس و آرد رييتغ یانرژ ديتول یبرا اتم آاربرد به نسبت یعموم افكار .آرد خود یاتم یها برنامه در دنظریتجد به مجبور موقتًا را یغرب یآشورها سوم، جهان در یاتم بمب

خنـك مـواد لهيوسـ بـه یدرونـ یدمـا خـروج و آننده مهار یها لهيم آمك به آه است یاتم بمب كی واقع در یاتم روگاهين فـه يوظ آننده خنك مواد دهنده انتقال یها پمپ ای و ها لهيم نیا یروز اگر .است آمده در آنترل تحت گاز، و آب مثل آننده فاجعـه ماننـد شـود، منفجـر زيـ ن روگـاه ين است ممكن یحت و دیآ یم وجود به یمتعدد انحسو ندهند، انجام درست را خود و تعـادل در مهـم و یاساسـ نقش آنها همه آه است یمختلف مواد از متشكل یاتم روگاهين كی .یشورو ليچرنوب روگاهين

:از اند عبارت مواد نیا .دارند را آن اتيح ادامه داخـل در ومياوران سوختن عمل. است ميپلوتون و ومياوران شده، یغن ومياوران ،یعيطب ومياوران از متشكل سوخت ماده -١ بـه یانـرژ آـم نوترون كی ورود با دهیپد نیا در .است گرید یليفس سوخت نوع هر ای زغال سوختن از متفاوت یاتم روگاهين

بـه نـوترون ورود از بعـد .آنـد یمـ ديـ تول یفراوانـ یانرژ و رديگ یم انجام شكست عمل ٢٣۵ ومياوران زوتوپیا هسته داخل بـه لیتبـد و شـده شكـسته اتـم هـسته یآوتاه اريبس لحظه از بعد و آمده وجود به هسته در یداریناپا اتم، هسته درون و اسـت عـدد ٢۴٧ شده شكسته اتم ١٠٠ هر یازا به ها نوترون متوسط تعداد .شود یم نوترون یتعداد و شكست دوتكه

تـوده داخـل در شكـست واآـنش نباشـد آنهـا تعـداد آردن مهار در یآنترل اگر و شكنند یم را گرید یها اتم ها نوترون نیا .شد خواهد یدیشد انفجار به منجر آوتاه اريبس یزمان در آه شود یم انجام یا رهيزنج صورت به ومياوران الكتـرون ونيـ ليم ٢٠٠ بـا معـادل یانـرژ شارانتـ بـا توام آن شدن شكسته و ومياوران اتم هسته درون به نوترون ورود واقع در

.است مگاوات هزار صدها حدود در ومياوران از گرم كی مورد در یول زيناچ اريبس یاتم سطح در یانرژ مقدار نیا است ولت .آرد خواهد عمل یاتم بمب مشابه هيثان هزارم از آمتر در شود، انجام یا رهيزنج صورت به اگر آه یبعـد اتـم شكـست، هـر یازا بـه آـه ینحـو بـه آـرده محـدود زمـان یطـ و وميـ اوران تـوده در را اه شكست تعداد اگر اما

یعـ يطب وميـ اوران تـن ١٠ یدارا آه یروگاهين مثال عنوان به .دیآ یم وجود به یاتم روگاهين كی طیشرا آند حاصل شكست شكـسته روگـاه ين نیـ ا در روز در ٢٣۵ موياوران گرم ١٠۵ متوسط طور به و داشت خواهد مگاوات ١٠٠ با معادل یقدرت است

آمـد یم وجود به ٢٣٩ ومياوران ٢٣٨ ومياوران زوتوپیا لهيوس به نوترون جذب اثر در شد گفته قبًال آه طور همان و شود یم ریپـذ شكـست ٢٣۵ ومياوران مانند خود آه شود یم لیتبد ٢٣٩ ميپلوتون به )الكترون ای( بتا یپرتوها انتشار بار دو از بعد آه

در موجـود یهـا نـوترون تعـداد و باشـد سـورژنراتور روگـاه ين اگـر یول .شود یم حاصل ميپلوتون گرم ٧٠ عمل نیا در .است آـه ییآنهـا مقـدار از آمـده وجـود به یها ميپلوتون مقدار بودو خواهد نیا از شتريب مراتب به جذب مقدار باشند ادیز روگاهين

وجـود بـه ميپلوتـون تـوان یمـ سوخت یها لهيم آردن ادهيپ از بعد یحالت نيچن در .بود خواهند شتريب شوند یم شكسته یاتمـ بمب هيته منظور به و جدا ساده اريبس ییايميش یها واآنش آمك به را شكست یها فرآورده و ومياوران از را آمده .آرد رهيذخ نیـ ا یانـرژ آردن آم یبرا و است یالزام آنها با شكست از حاصل یها نوترون برخورد آه هستند یمواد ها آننده نرم -٢

آب .شـود یمـ شتريـ ب یانـرژ آـم یهـا نوترون یازا به یپ در یپ شكست واآنش احتمال رایز .روند یم آار به ها نوترون .شوند یم برده آار به نوترون آننده نرم عنوان به )تيگراف( سنگ زغال ای (D2O) نيسنگ یالزامـ یاتمـ رآآتـور داخـل در آنهـا وجـود و انـد شـده درسـت نوترون جاذب مواد زا ها لهيم نیا :آننده مهار یها لهيم -٣

در ندهنـد، انجام را خود یاصل آار ها لهيم نیا اگر .شوند یم رآآتور قلب در ها نوترون تعداد یناگهان شیافزا مانع و است هـا لـه يم نیا .دیآ یم شيپ رآآتور ورژانسید ای یانفجار حالت و شده برابر چند رآآتور قدرت هيثان هزارم چند از آمتر یزمان .باشند بور ای و ميآادم عنصر جنس از توانند یم انتقـال رآآتـور از خـارج بـه را وميـ اوران شكـست از حاصل یانرژ مواد نیا :یحرارت یانرژ دهنده انتقال ای آننده خنك مواد -۴

مـواد البتـه .گردنـد یبرمـ رآآتور داخل به مجددًا شدن خنك زا پس و آورند یم در حرآت به را برق مولد یها نيتورب و داده

آب آب، ، CO2 گـاز تواننـد یمـ مـواد نیـ ا .ندارند یتماس رآآتور طيمح از خارج با و آنند یم عمل یمحدود و بسته مدار در .باشند مذاب میسد ای و یگاز ميهل ن،يسنگ

.کننـد مـی بنـدی طبقـه آن در سـوخت غنـای درجـه و نـوع کننـده، کنـد کننـده، خنـک برحسب معموًال را اتمی راکتورهای شـده غنـی اورانيـوم و کننـده کند و کننده خنک عنوان به سبک آب از که هستند راکتورهایی اتمی، راکتورهای معروفترین

سـبک آب راکتورهـای عنـوان تحـت عمومـا راکتورهـا ایـن .کننـد می استفاده سوخت عنوان به )٢٣٥ اورانيوم درصد ٤ تا ٢()LWR( راکتورهای .شوند می شناخته WWER، BWR، PWR بـه گـاز از که هستند راکتورهایی دیگر، نوع .اند دسته این از

.کننـد مـی اسـتفاده سـوخت عنـوان به شده غنی کم یا طبيعی اورانيوم و کننده کند عنوان به گرافيت کننده، خنک عنوان که است راکتوری PHWR راکتور .باشند می نوع این از HTGR، AGR، GCR راکتورهای .معروفند گرافيت گاز به راکتورها این ایـن کانـادایی نوع .کند می استفاده سوخت عنوان به طبيعی اورانيوم از و کننده خنک و کننده کند عنوان به سنگين آب از

مخلـوط از کـه راکتـوری (FBR مثـل راکتورهـا مـابقی .باشـد می برخوردار خوبی کارایی از و بوده موسوم CANDU به راکتوریـا ) باشـد مـی کننـده کنـد فاقـد و کـرده استفاده کننده خنک عنوان به مایع سدیم و سوخت عنوان به پلوتونيوم و اورانيومLWGR) فراوانـی از )کنـد مـی اسـتفاده کننـده کنـد عنـوان بـه گرافيـت از و کننـده خنـک عنوان به سبک آب از که راکتوری فراوانتــرین PHWR، WWER، BWR ترتيـب بـه آن از پــس و PWR راکتورهـای حاضـر، حـال در .ندباشــ مـی برخـوردار کمتـری

.باشند می جهان کار حال در قدرت راکتورهای سـاخته دریائيهـا زیـر در اسـتفاده منظـور به و "وستينگهاوس" شرکت بوسيله آمریکا در اتمی راکتور اولين تاریخی لحاظ به سـپس .داد تـشکيل را PWR اتمـی نيروگاههـای فعلـی تکنولـوژی بنـدی اسـتخوان و یاصـل پایـه راکتـور ایـن ساخت .شد

بـرق توليـد جهـت اختـصاصا کـه راکتـوری اولين اما .گردید BWR نوع از راکتورهایی ساخت به موفق الکتریک جنرال شرکت داشـت، نمایـشی بهجن بيشتر که گردید احداث مسکو نزدیک "آبنينسک" در١٩٥٤ ژوئن در و شوروی توسط شده، طراحی

رونــد ١٩٦٥ ســال تــا .گردیـد آغــاز انگلــستان در ١٩٥٦ سـال در صــنعتی مقيــاس در اتمـی راکتورهــای از الکتریــسيته توليـد ســاخت در زیــادی جهــش ١٩٨٥ تــا ١٩٦٦ دهــه دو طــی امــا بــود برخــوردار محــدودی رشــد از اتمــی نيروگاههــای ســاخت

شـروع نيروگـاه ٣٠ سال هر متوسط بطور که ١٩٧٦ تا ١٩٧٢ الهایس طی جهش این .است آمده بوجود اتمی نيروگاههای کـشورهای کـه باشـد مـی ١٩٧٠ دهـه اوایل نفتی شوک آن دليل یک .است توجه قابل و زیاد بسيار کردند می ساخت به

دوره زا پـس .آورنـد روی ای هـسته انـرژی بـه الوصـفی زاید بطور خود نياز مورد انرژی تأمين جهت تا داشت برآن را مختلف ٤ سـاليانه متوسـط بطـور بطوریکـه یافتـه کـاهش شـدت به نيروگاهها ساخت روند تاکنون ١٩٨٦ سال از یعنی فوق جهش .شوند می ساخت به شروع اتمی راکتور

١٩٦٥ سـال تـا کـه انگلـستان کـشور مثـال عنوان به .اند داشته گوناگونی روند ای هسته برق توليد در مختلف کشورهای در بـرعکس امـا یافـت، کـاهش کـشور ایـن در اتمـی نيروگـاه سـاخت تاریخ، آن از پس بود، اتمی نيروگاه ساخت در پيشرو و١٩٧٠ هـای دهـه طـول در داشـت اتمـی نيروگـاه ١٧ تنهـا ١٩٦٠ دهـه اواخـر تا که آمریکا کشور .رسيد خود اوج به آمریکا هزینـه .آمریکاسـت در انرژی تقاضای شدید ایشافز دهنده نشان مسئله این .ساخت دیگر اتمی نيروگاه ٩٠ از بيش ١٩٨٠ فرانـسه اکنـون هم .باشد می رقابت قابل کامال امریکا در انرژی دیگر منابع از برق توليد با مقایسه در ای هسته برق توليد ترتيـب بـه آن از پـس .دارد قـرار جهـان کـشورهای درصدر خود برق توليد کل از ای هسته برق درصدی ٧٥ سهم داشتن با

حـدود نيـز آمریکا .باشند می )درصد٨/٤٦( سوئد و )درصد٤٧( اسلواکی و بلغارستان ،)درصد٥٧( بلژیک ،)درصد٧٣( ليتوانی .است داده اختصاص ای هسته برق به را خود برق توليد از درصد ٢٠

١٩٨٠ اواسـط تـا ١٩٦٠ دهـه اواخـر انفجـاری رشد از جهان در ای هسته برق توليد و ای هسته نيروگاههای ساخت گرچه .باشـند مـی ای هـسته انـرژی طریـق از خود نياز مورد انرژی تأمين درصدد همچنان مختلف کشورهای اما نيست برخوردار خواهـد صـعودی رونـد همچنـان آینـده هـای دهـه تـا ای هـسته بـرق از اسـتفاده روند آمده عمل به های بينی پيش طبق خواهنـد ای هـسته نيروگـاه سـاخت در جهـان اصـلی مناطق ترتيب به یشرق اروپای و آسيا منطقه زمينه، این در .داشت از پـس .دارد قـرار کـشورها درصـدر وات مگـا ٢٥٠٠٠ از بيش ظرفيت با اتمی نيروگاههای ساخت با ژاپن راستا، این در .بود دا،اکانـ ورهایکـش در ای هـسته انـرژی از اسـتفاده .دارنـد جـای روسـيه و هند رومانی، قزاقستان، جنوبی، کره چين، آن

.کرد خواهد طی آینده دهه دو طی را ثابتی روند تقریبا آمریکا و سوئيس جنوبی، آفریقای آلمان، فرانسه، آرژانتين، ليتـشك درصـد ٣/٩٩ مقدار به ٢٣٨ ومياوران و درصد ٧/٠ مقدار به ٢٣۵ زوتوپیا دو از عتيطب در موجود ومياوران معدن سنگ بـه و (F) فلئـور اتـم بـا بيـ ترآ صورت به را ومياوران فلز، صيتخل از بعد و آرده حل دياس در ابتدا را معدن سنگ. است شده بـا یگـاز یهـا مولكـول متوسـط سرعت .است یگاز حالت به آه آنند یم لیتبد UF6 دیفلورا هكزا ومياوران مولكول صورت یگـاز ونیـ فوزید نام به آه دهیپد نیا از .آرد آشف ١٨۶۴ سال در گراهان را دهیپد نیا دارد عكس نسبت گاز یمولكول جرم

سـتون از را شـكل یگـاز یعـ يطب دیـ فلورا هكـزا ومياوران عمل در .كننديم استفاده ومياوران یساز یغن یبرا است مشهور جـسم در موجـود منافـذ .دهنـد یمـ عبـور اسـت شـده درسـت )دار فـرج و خلـل ( متخلخـل اجـسام از آنها جدار آه ییها

ــبا متخلخــل ــدر دی ــب یق ــ شــعاع از شتري ــی یاتم بیضــر .باشــد )متريســانت ٠٠٠٠٠٠٠٢۵/٠( انگــشترم ۵/٢ حــدود در یعن در آـه اسـت یاصـول نيهمـ مطابق بًایتقر ومياوران یساز یغن روش .است ها مولكول جرم اختالف با متناسب یجداساز

یغنـ مرحلـه نيهمـ یاتمـ ختسـو هيـ ته مرحله نیتر پرخرج آه زد حدس یخوب به توان یم نیا وجود با .شد گفته نجایا آـه دیـ آ یمـ دسـت بـه یعـ يطب وميـ اوران لوگرميآ ١۴٠ ومياوران معدن سنگ لويآ هزاران هر از رایز است ها زوتوپیا یساز از بـرج ٢٠٠٠ حـداقل درصـد ۵ حـد تـا وميـ اوران ظيتغلـ و هيـ ته یبـرا .دارد وجـود آن در خـالص ٢٣۵ وميـ اوران لوگرميآ كی فقط

مقـدار بـه گـر ید بـرج بـه یبرخـ از تا ها زوتوپیا نسبت تا است الزم یدرپ یپ و بزرگ نسبتًا ابعاد با دار فرج و خلل اجسام صيتخلـ یبـرا دیـ با ديرسـ درصـد ۵ به ٢٣٨ ومياوران به ٢٣۵ ومياوران نسبت آه یموقع تینها در .آند دايپ رييتغ درصد ٠١/٠

نيب شده یغن ومياوران ای و یعيطب ومياوران ،یاتم روگاهين ساختن یبرا. نمود استفاده یقو اريبس یفوژهایسانتر از آامل .است ازين خالص صددرصد ٢٣۵ ومياوران لوگرميآ ۶ تا ۵ حداقل یاتم بمب هيته یبرا یول .است یآاف درصد ۵ تا ١

ییايميشـ صيتخل و سنتز آه ٢٣٩ وميپلوتون از را یاتم یها بمب و شود ینم استفاده روش نیا از ینظام عیصنا در عمًال موجـود یها نوترون تعداد آه سازند یم یقو اريبس یها روگاهين در را رياخ عنصر .آنند یم هيته است تر ساده اريبس آن زراد در موجـود یاتمـ یهـا بمـب هيـ آل عمـالً .آند یم تجاوز مربع متريسانت در هيثان در نوترون ارديليم هزار صدها از آنها در

:اسـت ریـ ز صـورت بـه یاتمـ یهـا روگاهين داخل در عنصر نیا ساخت روش.شود یم رستد عنصر نیا از جهان یها خانه نـوترون از یتعـداد .هـستند یحرارتـ نـوترون یانـرژ آم نوترون جاذب یول ستندين ریپذ شكست ٢٣٨ ومياوران یها زوتوپیا

اريبـس وميـ اوران از زوتـوپ یا نیـ ا .شوند یم ٢٣٩ ومياوران به لیتبد و آنند یم جذب را ٢٣۵ ومياوران شكست از حاصل یها ٢٣٩ وميـ اوران داریـ پا هـسته درون در .شـوند یمـ بیـ تخر آمده وجود به یها اتم تمام ساعت ده از آمتر در و است داریناپا

عنـصر و شـده اضـافه یكـ ی هـا پروتون تعداد نیبنابرا .شود یم لیتبد الكترون كی و پروتون به خود خودبه ها نوترون از یكی پروتون به خود به خود آن یها نوترون از یكی و است داریناپا زين عنصر نیا آه نامند یم مينپتون دارد پروتون ٩٣ آه را دیجد نیا .نامند یم ميپلوتون را دارد پروتون ٩۴ آه دیجد عنصر و شده اضافه یكی ها پروتون تعداد به جهينت در و شود یم لیتبد

.رديگ یم انجام روز نیچند یط تجربه !یانوتكنولوژن

و نـانومتر، یطول اسيمق در ماده آنترل با ها ستميس و ها دستگاه و مواد آارآمد ديتول ینانوتكنولوژ ست؟يچ ینانوتكنولوژ .اند افتهی توسعه نانو اسيمق در آه است ینوظهور یها دهیپد و خواص از یبردار بهره ابعـاد بـا یمكعبـ .اسـت اتـم كی قطر برابر چهار حدودًا مقدار نیا .است متر اردميليم كی نانومتر كی است؟ چقدر نانومتر كی هـر در نـانومتر ٢٥٠ حـدود در یابعاد با یامروز یها IC نیآوچكتر .شود شامل را اتم ١٠٠٠ حدود است ممكن نانومتر ٥/٢ برابـر هـزار نـانومتر، ١٠ حدود یا اندازه با ینانومتر جسم كی سهیمقا در .بردارند در را اتم ونيليم كی اتم، كی ارتفاع به هیال

.است یک تار مو قطر از آوچكتر مطـرح ك،یـ زيف نوبـل زهیجا برنده ،)R.Feynnman( نمنیفا چاردیر توسط بار نياول یبرا یمولكول اسيمق در یمهندس امكان امكـان كیـ زيف یمبـان و اصـول آه آرد اشاره ١٩٥٩ سال در ايفرنيآال یتكنولوژ تويانست در یسخنران كی یط من نيف .شد

ییهـا نيماشـ آوچـك یهـا نيماش از استفاده با توان یم آه داشت اظهار یو .آند ینم رد را ها زيچ اتم به اتم ساخت نمنیفـا وار افـسانه یهـا عبارت نيهم .داد ادامه اتم خود سطح تا را ابعاد آاهش نیا سپس و ساخت تر آوچك مراتب به تـصور واقـع در .شـد نـانو اسيمق در ییها روبوت ساخت یعنی یتكنولوژ نانو یها نهيزم نیتر جذاب از یكی یراهگشا من هـر هـستند، یمرآـز پردازنـده كیـ فرمـان تحت آدام هر آه كروبيم ابعاد در ییها نينانوماش از یلشكر داشتن ارياخت در

ــشمند ــه را یدان ــ وجــد ب ــرو در .آورد یم ــشمندان یای ــل یدان ــ مث ــار و )J.Storrs Hall (هــال اســتورس یج ــسلر كی درآ)E.Drexler( نـد یآ یدرمـ یدلخواه شكل هر به یمرآز پردازنده فرمان تحت آوچك مونتاژآن یها نيماش ای ها روبوت نیا.

آن بـا و ديـ آن ليـ اتومب بـه لیتبـد را تختخوابتان وتر،يآامپ در یا برنامه یاجرا آمك به ديبتوان دور چندان نه یا ندهیآ در دیشا .دیبرو آارتان محل به اتمهـا متقابـل اثـر و ماده داخل یالكترونها )یآوآنتم كيمكان( شكل یموج خواص است؟ مهم نقدریا طول اسيمق نیا چرا خـواص آنتـرل امكـان نـانومتر، اسيمق در ییساختارها ديتول با .رندیپذ یم اثر نانومتر اسيمق در مواد ییجابجا از گریكدی با یمـ بوجود ییايميش بيترآ در رييتغ بدون مواد رنگ یحت و بار تيظرف ،یسيناطمغ خواص ذوب، یدما ازجمله مواد یذات سريـ م نیـ ا از شيپـ آـه شـود یمـ یمنتهـ بـاال ییآارا با یدیجد یهایتكنولوژ و محصوالت به ليپتانس نیا از استفاده .دیآ

اجـازه مـا بـه ینـانوتكنولوژ .اسـت یكیولـوژ يب یستمهايس یبرا یديآل ،ینانومتر اسيمق در ماده كيستماتيس نظام .نبود .میبساز یاسمبل_خود دیجد یروشها از استفاده با را یدیجد مواد و قرارداده سلولها داخل را باتيترآ و اجزاء تا دهد یم و مـواد علـم پرقدرت بيترآ نیا .ستين یازين اجزاء آردن سرهم یبرا یگرید ابزار ای روبات چيه به یاسمبل_خود روش در .شد خواهد یمنته یدیجد عیصنا و ندهایفرا هب یوتكنولوژيب

یبـرا را آنهـا آـه هـستند ییبـاال حجـم بـه سـطح نـسبت یدارا هـا هیـ نانوال و نانوذرات مانند نانو اسيمق در ییساختارها ینانوسـاختار یها كيسرام .سازد یم ال دهیا یانرژ هريذخ و دارو هيته ،ییايميش یواآنشها ت،یآامپوز مواد در استفاده

یواآنـشها رانـدمان نـانو اسيـ مق یزورهـا يآاتال .هـستند خود یكرونيم اسيمق مشابه از تر شكننده ريغ و تر سخت لبًاغا د،یـ جد یكـ يالكترون لیوسـا .كننديم آم آن یآلودگ و زائد مواد از یريچشمگ زانيم به و داده شیافزا را احتراق و ییايميش

.نـد یآ بدسـت همزمـان بطـور نانوساختار در ها واآنش آنترل با توانند یم آمتر یليخ مصرف با عتریسر و آوچكتر یمدارها .است نانومتر اسيمق در مواد هيته یایمزا و دیفوا از یاندآ تنها نهایا

و علـم یرو اسـت ممكـن آـه اسـت ناشـناخته و گـسترده آنقـدر ینـانوتكنولوژ دیـ جد مفهـوم ست؟يچ ینانوتكنولوژ منافع در مقـاوم یكهايالسـت :از عبارتنـد ینـانوتكنولوژ موجـود محـصوالت .بگذارد ريتأث ینيب شيپ لرقابيغ یرهايمس در یتكنولوژ مـواد ،شونديـ م زيـ تم خودبخـود آـه ییهـا شهيـ ش انـد، آمـده بدسـت مرهـا يپل بـا رس خاك ذرات بيترآ از آه شیسا برابر هــد ،ســازها روان و مكنــده یپمپهـا یبــرا بــاهوش یسيـ مغناط انــد،ذرات شــده درســت ذرات نـانو اسيــمق در آــه یـی دارو بـا یعـال یچاپگرهـا برخوردارنـد، یبـاالتر تيـ فيآ از هـا هیـ ال ضـخامت قيـ دق آنتـرل بـا آه یسيمغناط و یزريل یسكهاید

... و دانه رنگ و جوهر خواص نیبهتر با ذرات نانو از استفاده :از عبارتند ینانوتكنولوژ یكيتكن محتمل یتهايقابل .خوداسمبل محصوالت -١ .یامروز یوترهايآامپ برابر اردهايليم سرعت با ییوترهايآامپ -٢ ).است ناممكن امروزه آه( دیجد اريبس اختراعات -٣ .صرفه به مقرون و امن ییفضا یسفرها -۴ .شد خواهد ريم و مرگ و یسالخوردگ ها،یماريب یبیتقر ختم باعث درواقع آه یپزشك ینانوتكنولوژ -۵ .ايدن یها بچه همه یبرا یلعا التيتحص به یابيدست -۶ .یاراض یسازمانده و اءياح -٧٨-....

!گاز و نفت بـوده انينيشيـ پ استفاده مورد باز رید از زيآم اعجاب و شكل یروغن ماده نیا و بود برده یپ نفت وجود به شيپ قرنها از بشر هايآلـدان آـه است یمعدن روغن یمعن به تانپ ییاوستا زبان در .نامند یم )سنگ روغن Petroleum( ای OIL را نفت .است

.شـود یمـ نيتـام نفـت از جهان یمصرف یانرژ سوم دو از شيب اآنون هم .اند خوانده نفت و گرفته یفارس از را آن عربها و ريـ غ منـشاء بـا دروآربنهايـ ه ليتـشك یبـرا ها هيفرض نياول آه است شده ابراز گاز و نفت منشاء به راجع یمتعدد اتینظر دروآربهايـ ه یآلـ منـشاء خـصوص در امـروزه لكـن .اسـت دهیـ گرد ارائـه یفـضائ و یائيميش ،یآتشفشان منشاء رينظ یآل

بطـور .باشـد پالنكتونهـا عمـدتاً یائیـ در و یخـشك وانـات يح و اهـان يگ یایبقا تواند یم یآل مواد نیا .دارد وجود نظر اتفاق فيتوپالنکتونهـا :داریـم نفـت بـه تبـدیل بـرای مناسـب آلـی مـاده اصـلی کننـده توليـد دسـته دو اقيـانوس و دریـا در تر دقيق

مـواد توليـد اینکـه بـرای فيتوپالنکتونهـا از کننـده تغذیـه عاليتر جانوران و زئوپالنکتونها )سبزآبی جلبک ،داینوفالژله، دیاتومه( زون بـه مغـذی مـواد ورود انميـز -٢ دار نـور زون ضـخامت -١ :دخيلنـد عامل دو ،باشد مناسبی ميزان به آبی محيط در آلی ایـن ه بـ بنـا ).هـستند اکـسيژن و نيتراتهـا و فـسفاتها همانـا مفيدنـد جـانوران و گياهـان رشـد بـرای که مغذی مواد( نوردار

و قـاره فـالت عمـق کـم آبهـای از عبارتنـد که هاست قاره حواشی در عمده ناحيه دو در آلی مواد توليد بيشترین توضيحات چنـين در .شـوند مـی پـذیرا را اقيانوسـی عميق و سرد آبهای باالی روبه جریان که ای قاره حيطهایم به چسبيده زونهای

ازدیـاد ویـا ،دار اکـسيژن و اکـسيژن بـی آبهـای شدن مخلوط و طوفان دادن رخ با ،است زیاد آلی مواد توليد که محيطهایی انباشـته هم روی محيط کف در و ميشوند گروهی يرم و مرگ دچار جانداران از گروهی ،اکسيژن شدن کم و جانداران توليد پالنكتونهـا ريـ تكث جهـت یمـساعد هيـ ناح ایدر آب آه شود یم یناش آنجا از نفت ليتشك در پالنكتونها تياهم .شوند می یآلـ مـاده جثـه، یآـوچك و رشـد سـرعت علـت بـه پالنكتونهـا .باشد یم ادیز اريبس ایدر آب در زين آنها تعداد و باشد یم و مانـده يباق رسـوبات در شـدن دياآـس از مصون و گشته مدفون دانه زیر رسوبات لهيوس به سهولت به آه است یسبمنا سـنگ ( اژنزیـ د هنگـام نـرم رسـوبات بـا شـده نينش ته یآل مختلف مواد دیجد اتینظر طبق .دینما یم ديتول را دروآربنيه

.شـود یمـ دهيـ نام )Kerogn( آروژن واسط ماده نیا .گردد یم دروآربنيه و یآل ماده نيب واسط ماده كی به لیتبد )شدن گـاز و نفـت ديـ تول یبـرا آروژنهـا یديتول توان .است یآل مواد كياژنتید محصول آه است یآل نامحلول جامد ماده كی آروژن .است متفاوت كیـ ریـ ز گذشـته، سـنگها خـالل از خـود طيمحـ ینگيمـوئ تيخاص علت به نيهمچن و بودن عیما علت به افتهی ليتشك نفت .گردد یم رهيذخ شود، یم دهينام سیتاقد آه یخوردگ نيچ كی قسمت نیباالتر در نفوذ قابل ريغ طبقه :آه دهد یم نشان گاز و نفت مخازن مشترك عوامل یبررس نيهمچنـ و شـود ليتـشك )Source Rock مـادر سـنگ ( زا نفـت طبقـات تـا است الزم یخاص یرسوب طيمح و طیشرا -الف .گردد لیتبد دروآربنيه به ها هیال نیا در افتهی رسوب یآل مواد تا باشد داشته وجود دیبا یخاص طیشرا شـدن انبـار جهـت الزم یفـضا تـا باشد داشته وجود دیبا )Reservoir Rock( مخزن سنگ( یرینفوذپذ و متخلخل سنگ -ب

.دیآ فراهم نفت دروآربنيـ ه شـدن جمع باعث داده ليتشك را )Trap( تله دبتوان تا باشد داشته یخاص شكل یستیبا یم مخزن سنگ -ج

.گردد مخـزن از گـاز و نفـت خـروج از تـا بپوشـاند را مخـزن آـه اسـت الزم )Cap Rock پوشـش سـنگ ( ینفوذ قابل ريغ سنگ -د

.دینما یريجلوگ شـده ثابـت یتجربـ طالعاتا یآور جمع و یائيميژئوش دیجد مطالعات با گاز و نفت به رسوبات یآل مواد لیتبد نحوه بارهرد

.گـردد یمـ ديـ تول )ژئوترمـال ( نيزمـ حـرارت از یناشـ آروژن نگيآراآ اثر در یعيطب یدروآربنهايه اعظم قسمت آه است رسـوبات اژنزیـ د هنگـام در آـروژن ليتـشك و فـراوان یآلـ مـواد وجـود گـاز و نفـت آمـدن بوجود یبرا دیگرد انيب آه همانطور و تجمع یبرا یرسوب مساعد طیشرا .باشد آروژن یآاف مقدار یدارا آه است یسنگ مادر سنگ پس .باشد یم یضرور یرسـوب حـوزه بـه رودخانـه توسط آه یخشك یآل مواد نيهمچن و یائیدر جانوران و اهانيگ شامل یآل مواد شدن رهيذخ

آـف طيمح نیا بر عالوه .باشد یم )یگذار رسوب آرام طيمح و بودن زدانهیر( آربناته گل ای یرس رسوبات گردد، یم حمل .دیآ بعمل یريجلوگ یآل مواد شدن دياآس از تا باشد آننده اءياح طيمح یستیبا ایدر عالوه لكن دارد وجود دروآربنيه ديتول یبرا یشتريب یتوانائ باشد شتريب مادر سنگ در آروژن زانيم چه هر است یعيطب یبـرا شـده انجام یائيميژئوش مطالعات اساس بر .باشد داشته زين یآاف ضخامت یستیبا مادر سنگ ،یآل مواد درصد بر ديـ تول بـه قـادر آمتـر آن از آه باشد یآل آربن از یتراآم حداقل یدارا دیبا دینما ديتول دروآربنيه بتواند یمادر سنگ نكهیا یهـا حـوزه در آـه ییمادرهـا سـنگ .شـود یمـ بـرآورد یآلـ آـربن درصـد ٥/٠ عمـدتاً حـداقل نیا .بود نخواهد دروآربنيه

از شتريـ ب آـه دارد یآلـ آـربن درصـد ١٠ الـی ۵ حـدود زاگـرس هيـ ناح در یآژدمـ سـازند رينظ شود یم دهید رانیا یرسوب .است گرفته منشاء جلبكها

گراديسـانت درجـه ١٠٠ تـا ٨٠ یحرارتهـا درجـه در عمـدتاً آروژن نگيآراآ .ندیآ یم بوجود آروژن نگيآراآ اثر در دروآربنهايه ٣٠٠٠ تـا ٢٠٠٠ نيبـ یعمقـ معـادل یعـ يطب ژئوترمال حرارت درجه با یرسوب هيناح كی در حرارت درجه نیا .ودشيم شروع ینمـ رديـ نگ قـرار فـوق اعمـاق در تـا باشد یآل مواد از یغن و ميضخ هم قدر هرچه مادر سنگ كی نیبنابرا .باشد یم متر بـا خـام نفـت مخصوص وزن و یچگال .گردد یم ديتول نينگس خام نفت ابتدا اساس نيهم بر .دینما ديتول دروآربنيه تواند محـصول معموًال گاز و است سبكتر شده ديتول نفت گردد مدفون قتريعم مادر سنگ چقدر هر .ابدی یم آاهش عمق ادیازد .است انفعاالت و فعل نیا نیآخر .دیـ آ یمـ بدسـت گـاز تـاً ینها و یعـان يم ینفتهـا سبك، ینفتها ك،ينيپاراف ینفتها ن،يسنگ اريبس یها نفت یابتدا نیبنابرا شتريـ ب متـر ٥٠٠٠ عمـق از بـاً یتقر یعنـ ی شـد خواهـد ديـ تول گـاز فقط آند تجاوز گراديسانت درجه ١٦٥ از حرارت درجه یوقت

یحرارتهـا درجـه در .داشـت را گـاز افتنی انتظار توان یم فقط و شود یم آم اريبس نفت افتنی احتمال )یرسوب ضخامت( ليتـشك یدروآربنيـ ه حـرارت درجـه ادیـ ازد بـا آـه آند یم دايپ ثابت یتيگراف بافت كی آروژن گراديسانت درجه ٢٣٠ از باالتر نیـ ا آـه گـردد یمـ حـرارت درجه ادیازد باعث عمق ادیازد یآل بطور ).ابدی ینم رييتغ آربن به دروژنيه نسبت( شود ینم :دارد اثر دو حرارت درجه ادیازد .گاز و نفت ليتشك مانند آوچكتر یمولكولها به بزرگ یمولكولها لیبدت و آروژن نگيآراآ -الف ).یتيگراف یآروژنها( گردد یم ختم تيگراف و متان ليتشك به آه مولكولها ونيزاسیمريپل -ب

رسـوبات گـر ید عبـارت بـه .باشـد یمـ یشناسـ نيزمـ زمـان دارد وجـود دروآربنهايه ليتشك مورد در آه یگرید مهم نكته نيزمـ سـن بـا یمادر سنگ آه دهد یم را یمحصول همان تر، نيپائ یحرارتها درجه در )یشناس نيزم نظر از( تر یمیقد

.نمود خواهد ديتول دروآربنيه باالتر یحرارتها درجه در آمتر یشناس از هآـ را یخـام نفـت ليدل نيهم به .است شده حل خام نفت در گاز از یادیز مقدار ،ینفت حفره درون ادیز فشار علت به یگازهـا اعظـم قـسمت تـا برنـد یم یمخصوص كيتفك دستگاه به ابتدا شگاه،یپاال به دادن انتقال از قبل د،یآ یم رونيب چاه خـام نفـت از لهيوسـ نیا به آه یگاز با شود یم خارج نفت یچاهها از ماْْيمستق آه یگاز .سازند جدا آنرا نمك آب و سبك عیصـنا و سـوخت مـصارف یبـرا یرسـان گـاز شـبكه ی لهيوسـ بـه یعـ يطب گـاز صـورت بـه هيتـصف از پـس گردد، یم كيتفك

بوتـان و پروپان یاندآ و اتان متان، مانند سبك شده ريس یدروآربنهايئ از یمخلوط یعيطب گاز .شود یم عیتوز یميپتروش و دياآـس ید آـربن تـروژن، ين از یآثـار غالبـاْْ گازها نیا در .باشد یم اتان یآمتر مقدار و متان گاز نیا عمده قسمت .است .آنند یم شیپاال را آن نفت استخراج از پس .دارد وجود ميهل و ديسولف دروژنيئ یگاه

ایـ گـاز نفـت د،يسـف نفـت ن،یبنز جمله از گوناگون مواد از یاريبس آنها لهيوس به آه است یاتيعمل مجموعه نفت شیپاال یآلـ دسـته سـه بـه را نفـت شیپاال یاساس اتيعمل .دیآ یم دستب خام نفت از رهيغ و ريق س،یگر آوره، نفت ل،يگازوئ :آنند یم ميتقس )جزء به جزء ريتقط از استفاده با( مواد آردن جدا -الف )شگاهیپاال در مرغوب اجزاء به مصرف آم و نامرغوب اجزاء لیتبد( لیتبد -ب .گذرد یم سوخت از ريغ یصورت به ینفت یها فرآورده مصرف از قرن مين از شيب ینفت یها فرآورده هيتصف -ج یهـا فـرآورده ریسـا از خـالص طور به را دروآربنهايه از یافزون روز تعداد انسان ،یتكنولوژ و علم شرفتيپ با و زمان مرور به ینفتـ مواد از آه را نفت به وابسته عیصنا .است دهيرسان یصنعت و ییايميش مواد ریسا ديتول مصرف به و آرده جدا ینفت

ریسـا هيـ ته یبـرا آـه نفـت صـنعت از حاصـل هيـ اول مـواد .نامند یم یميپتروش عیصنا را آنند یم هيته ینفت ريغ والتمحص .شود یم دهينام یميپتروش مواد رود، یم آار به ییايميش یها فرآورده

؟ديدان یم چه ییايميش یها سالح از .شـود یم استفاده مردم در ها تيمعلول انواع جادیا ای و یدج اريبس صدمات کردن وارد و افراد کشتن یبرا سالحها نیا از اول دسـته .شـوند یمـ یبنـد ميتقـس دسـته ٣ بـه گـذارد، یمـ افـراد بـدن بـر کـه یمختلفـ اثـرات اسـاس بر سالحها نیا

ــاث بــدن یعــصب ستميــس یرو کــه هــستند یســالحها ــد یمــ ريت ــا در .گذارن ليــمت (VX و GA ، GB ، GD ، GF دســته نی گـازخردل (HD شـامل و گذارنـد یم بجا پوست یرو را خود اثرات دوم، دسته. دارند قرار )نیسار گاز ،دياس کيوئيفسفوبوت گـروه نیا در .شوند یم بدن یتنفس ستميس اختالل باعث زين سوم دسته .هستند CX و L ،)تروژنين خردل (HN ،)گوگرد یمـ اثـر اعـصاب یرو کـه ییايميشـ یسـالحها از .دارند وجود )Ps( نیفسفوکلر و )Cl( نیکلر ، DP و CG رنگ یب یگازها .است شده یشمار یب یها استفاده یجهان دوم جنگ طول در و قبل گذارند، یسـالحها از دسـته نیـ ا .هـستند فـسفره یآلـ یهـا کـش حـشره بـه وابـسته ییايميشـ نظر از مواد نیا :اول ی دسته غلظـت شـوند، بـدن وارد دسـته نیـ ا ییايميشـ مـواد یوقتـ .ندشو یم استراز نيکول لياست میآنز عمل از مانع ییايميش کیـ از کمتـر در کـرده جـذب را مـواد نیا بسرعت چشمها و ها هیر .رسانند یم الزم حد از شيب به بدن در را نيکول لياست یتنگـ ،بـزاق ادیـ ز ترشح ،ینيب زشیآبر صورت به آن میعال .گذارند یم یتوجه قابل راتيتاث بدن یعصب ستميس بر قهيدق

.کند یم ظهور شکم انقباض و تهوع حالت ای و یعضالن انقباض چشم، مردمک یتنگ تنفس، یکوتاه نه،يس قفسه نیا .دارند طيمح در یفراوان یماندگار کنند، یم جادیا یسوختگ و تاول پوست یرو بر که ییايميش یسالحها دوم دسته بـر شـوند، هـا هیر وارد تنفس قیطر از اگر و گذاشته اثر خون یاجزا و پوست ها، هیر ،یمخاط پوشش چشمها، یرو مواد جزو که ها خردل .شوند یم استفراغ و اسهال سبب شوند، دهيبلع غذا توسط اگر و گذارند یم یمنف اثرات تنفس شدت

دو اگـر .دارنـد معتدل یدماها و سرما در یادیز اريبس یماندگار و مقاومت خود یکیزيف خواص خاطر به هستند دسته نیا نیـ ا جـزو کـه زيـ ن CX . شـود یمـ وارد عضو نیا به یریناپذ جبران صدمات بگذرد، پوست با خردل قطره کی تماس از قهيدق

رجـه د ١٢٩ یدمـا در و شـده ذوب گـراد یسـانت درجـه ٤٠ تا ٣٩ یدماها در که است شکل یستالیکر یپودر است، گروه یبـو یدارا CX. آورنـد یدرم عیما حالت به اتاق یدما در خاص یمواد نافزود با را ماده نیا .دیآ یم جوش به گراد یسانت .است ینامطبوع اريبس آن گـرم یلـ يم چنـد و کـرده حملـه پوسـت بـه باال یغلظتها در اما کند، یم بروز چشم دیشد سوزش آن کم یغلظتها در

سـربازان مـواد نیـ ا اثـر از یريشگيپ یبرا .گذارد یم یجا بر یبد یزخمها و شده فراوان یسوزشها و ادیز یدردها سبب دسـتگاه بـر کـه هـستند ییآنهـا ییايميشـ یسـالحها از سـوم دسته .باشند مجهز یحفاظت یماسکها و لباسها به دیبا

اسـت، گروه نیا عضو نیتر خطرناک که فسفوژن .رسانند یم بيآس هیر بافت به بشدت مواد نیا .گذارند یم اثر یتنفس جـوش بـه گـراد یسـانت درجـه ٢/٨ یدمـا در که است رنگ یب یگاز ماده نیا .شد استفاده ١٩١٥ سال در بار نياول یبرا هـا گـودال در یطوالن مدت به است، هوا برابر ٤/٣ آن بخار غلظت چون یول است، ناماندگار و فرار اريبس نیبنابرا د،یآ یم کـم یغلظتها در اما شود، یم مرگ سبب ساعت چند از پس آن ادیز غلظت .ماند خواهد یباق نيزم پست مناطق گرید و

سـالح نیـ ا سـوم و اول انواع (.شود یم رهيغ و سردرد و تهوع حالت نه،يس قفسه یتنگ احساس اختناق، سرفه، سبب و مـا رزمندگان برابر در آنها از یليتحم جنگ انیجر در عراق حکومت که هستند ییها همان خردل و نیسار یگازها یعنی

).کرد استفاده خود نيکردنش مناطق یحت و مطالعـه سـالحها، نیـ ا بـا مبـارزه حـل راه افتنیـ یبـرا همواره و اند ننشسته کاريب زين صلح طرفدار محققان ان،يم نیا در یفـسفرها بـه نـسبت باشـند، داشته NTE نام با یمیآنز از یکم مقدار موشها اگر اند دهيفهم آنها مثًال .کنند یم قيتحق بدنـشان در میآنـز نیـ ا مقدار که یجانوران به نسبت مردنشان شانس و هستند تر تحرک کم شهامو نیا .حساسترند یآل بـه .کنـد یمـ یريجلوگ یآل یفسفرها اثر از موشها بدن در میآنز نیا وجود پس است، شتريب برابر٢ است، یعيطب حد در بدهنـد، شیافزا را NTE سطح که ییداورها از که بود دواريام توان یم پس دارند، را میآنز نیا ژن زين انسانها ب،يترت نيهم بـه .بـرد کـار بـه ییايميشـ یگازهـا حملـه از شيپـ دیبا را داروها نیا البته کرد، استفاده ییايميش مواد نیا با مبارزه یبرا

دیـ با اما ."مواد نیا با ها انسان تماس از یريشگيپ مگر ندارد، وجود ییايميش مواد عاتیضا یبرا یدرمان چيه "گرید عبارت رو شيپـ در ییایـ رو یا نـده یآ اسـت ممکـن ایآ بود؟ خواهد چه دیجد یسالحها تيماه و ستيچ سالحها نیا ندهیآ ديپرس

ممکـن ایـ آ باشـد؟ یرقـانون يغ یکـار افـراد یتمـام وجـدان نظـر از ییايميشـ سالح گونه هر کاربرد آن در که ميباش داشته ؟بسپارند یفراموش دست به را گذشته اهيس یروزها ندگانیآ است

)!Big Bang (بزرگ انفجار نظریه شـروع آجـا از شیدايـ پ نیـ ا آـه بدانـد خواسـت مى بشر و بود نادانسته كی انسان براى آائنات شیدايپ گفتم آه همانطور

نيهمـ آائنـات آـه انـد داشـته اعتقـاد برخـى آـه چنـان نـه؟ ایـ دارد ادامـه زين گونه نيهم و بوده كنواختی بصورت ایآ .شد هیـ نظر و داشـت وجـود رابطـه نیـ ا در مختلفـى هاى هینظر نكهیا جهينت خب .ماند مى باقى رييتغ بدون و داشته را ساختار بنـگ گيـ ب شـد ارائـه قبـل سـال هـشت و سـى ای هفت و سى حدود آه ها هینظر نیا از كىی .شد مى ادىیز هاىیپرداز

در اتـم هسته كی از را آائنات آغاز ه،ینظر نیا .بدهد پاسخ ابهامات زا لىيخ به توانست آه داشت نام بزرگ انفجار اهمانی ایـ اتـم هـسته كیـ در آائنـات تمام آه ديبكن تصور .بود نشده آغاز زمان و فضا هنوز هنگام آن رایز داند مى صفر زمان و فضا

گرانش حاصل آه بزرگ انفجار كی نكهیا عنىی شود مى آغاز زمان و فضا نیا لحظه كی در و داشت جاى آن از آوچكتر حتى .شد شروع بوده، فشردگى از ناشى دیشد .شـود مـى شـروع صـفر نقطه آن از حادثه نیا قتيحق در است، داده رخ شيپ سال ارديليم پانزده تا زدهيس نيب واقعه نیا

بـوده حـاآم بـزرگ رانفجـا از قبـل آمـى لحظه در ادىیز اريبس دماى عتًايطب اى فشردگى نيچن وجود با آه است ذآر قابل مـى زده نيتخمـ آـه طـورى به بوده آاهش به رو مدام دما آرد، شدن باز و بزرگ به شروع زمان و فضا آه هنگامى .است .میا داشته دما نزول نیآلو ارديليم ده است گذشته مى آائنات ليازتشك هيثان كی فقط وقتى شود

بـزرگ نيزمـ آـره انـدازه بـه لحظـه كی در اتم هسته كی از آوچكتر اندازه از آه است داده رخ دیشد قدرى به جهان انبساط آائنـات آغـاز نـور .بودنـد امـده ين بوجود آهكشانها هنوز اما بود شده شروع بنگ گيب از بعد تورم و انبساط عنىی شده، مى مـا ديخورشـ و گرفتنـد شـكل آهكشانها بزرگ انفجار از سال ارديليم دو از بعد دیشا و شد جادیا ماده نور، بعداز سپس بود .آنهاست آوچك ذرات از كىی

ميآن قبول اگر البته است آمده وجود به شيپ سال ارديليم ده حدود )رىيش راه آهكشان( ميهست آن در ما آه آهكشانى .است داده رخ شيپ اردساليليم زدهيس بنگ كيب آه مانـده باقى آه آهكشانها اطراف ازمواد. چىيمارپ و ىضويب نامنظم، :از است عبارت آه دارند مختلفى انواع آهكشانها اما

شـكل آهكـشانهاى زيـ ن و ميداشـت فـضا قـسمت آن در را مـواد فـشردگى چون اما گرفتند شكل آهكشانى بازوهاى بودند آهكـشان كیـ و شده ادغام هم با آهكشان دو عنىی است بوده ادیز هم برخوردها عتًايطب بودند هم به كینزد اريبس گرفته

رد ای قرمز سمت به انتقال بحث در اثرات نیا .شدند مى بزرگتر آهكشانى بازوهاى ساز سبب ای دادند مى ليتشك رگتربز .گنجند مى فتيش

شـود مـى شـروع حادثه لحظه، آن از بعد و رنديگ مى نظر در را سه و چهل منفى توان به ده عدد بزرگ انفجار لحظه براى .است بوده دادن رخ حال در راتييتغ ده،ينرس هيثان هزارم به هنوز حتى آه

از نبایـد اوليـه انفجـار از پـس هـای ثانيـه اجـزای اولين بگویيم بهتر یا و ها ثانيه اولين چگونگی از آگاهی برای است آشکار مـورد در کـه کـرد مراجعـه ای ذره فيزیـک امـر در متخـصص هـای فيزیکدان به باید مورد این در بلکه پرسيد شناسان ستاره

مقطـع ٨ به معموال کيهان تاریخ .کنند می تجربه و کنند می تحقيق عادی غير و سخت کامال شرایط در ماده و تشعشعات :شود می تقسيم مساوی غير و متفاوت کامال چيـزی چـه هـا ثانيـه اجـزای اولين این در که نيست روشن کامال برایمان هنوز مساله این. ثانيه ١٠ -٤٣ تا صفر اول مرحله درجـه بـرای گيـری انـدازه هـای فرمـول یـا و معادله هيچ . گردد ایجاد آن از بعدا باید کيهان که شد آتشينی گلوله به یلتبد

.باشد نمی دست در بود حاکم زمان این در که تصوری قابل غير و باال بسيار حرارت برخـورد از آنهـا هـای ذره پـاد و هـا الکتـرون و هـا کوارک مثًال ماده بناهای سنگ اولين. ثانيه ١٠ -٣٢ تا ١٠ -٤٣ دوم مرحله فـرو تشعـشع صـورت بـه و کننـد مـی برخـورد یکدیگر با دوباره بناها سنگ این از قسمتی .آیند می بوجود یکدیگر با پرتوها دارای ذرات ایـن .باشند آمده وجود به اند توانسته می نيز سنگين فوق ذرات اوليه بسيار بسيار های لحظه در .پاشند می آنتـی بـه نـسبت بيـشتری هـای کـوارک مـثالً و مـاده ضد به نسبت بيشتری ماده فروپاشی هنگام که هستند ویژگی این

مهمـی ميـراث مـا برای داشتند وجود ها ثانيه کوچک بسيار اجزای اولين همان در فقط که ذرات .کنند می ایجاد ها کوارک .ماده ضد برابر در ماده افزونی از بود عبارت که گذاردند جا به

تـشکيل دیگر ذرات سایر و ها فوتون ،ها لپتون ،ها کوارک از مخلوطی از کيهان. ثانيه ١٠ -٦ تا ثانيه ١٠ -٣٢ از سوم مرحله .هستند حرارت دادن دست از حال در سریع خيلی ضمنا و بوده مشغول یکدیگر انهدام و ایجاد به متقابًال که شده مـی تبـدیل انرژی به ها ذره پرتو صورت به ها کوارک ضد و ها کوارک تمام تقریبًا. ثانيه١٠ -٣ تا ثانيه ١٠ -٦ از چهارم مرحله هـای کـوارک کـه جـایی آن از ولی آیند وجود به کاهش به رو های حرارت درجه در توانند نمی دیگر جدید کوارکهای .شوند

مـی بـاقی اضـافه صـورت به و نکرده پيدا تیجف خود برای ها کوارک از برخی دارند وجود ها کوارک ضد به نسبت بيشتری شـده ایجـاد اکنـون آینـده هـای اتـم هسته بناهای سنگ .سازند می نوترون یک با پروتون یک یکدیگر با کوارک ٣ هر .مانند .اند

.شـوند مـی تبـدیل اشـعه بـه یکـدیگر بـا برخـورد در ها الکترون ضد و ها الکترون. ثانيه 100 تا ثانيه ١٠ -٣ از - پنجم مرحله را اتمـی مـدارهای بعدا ها الکترون این .دارد وجود ماده ضد به نسبت بيشتری ماده که زیرا ماند می باقی الکترون تعدادی .سازند می

هـسته اولـين یافـت سـتارگان مرکـز در تـوان می امروزه که هایی حرارت درجه در. دقيقه 30 تا ثانيه ١٠٠ از ششم مرحله اتـم هـسته .شوند می ساخته ای هسته همجوشی اثر در هليم پایدار بسيار های هسته هویژ به و سبک های اتم های از که بنيادی عنصر دو فقط عمال خلقت آغاز در .شوند نمی ایجاد هنوز مرحله این در کربن یا آهن اتم قبيل از سنگين های .هيدروژن و هليم: داشتند وجود بودند سبکتر همه از حـرارت آنقدر آتشين گوی سال ٣٠٠٠٠٠ حدود گذشت از پس. خلقت از پس سال ميليون ١ تا دقيقه ٣٠ از هفتم مرحله یکـدیگر بـه گـراد سـانتی درجـه ٣٠٠٠ حـدود در حرارتـی درجـه در تواننـد مـی هـا الکتـرون و ها اتم هسته که داده دست بـود نـامرئی قـبال کـه ای ذره مخلـوط آن هنتيجـ در . دهنـد تشکيل را ها اتم بپاشند هم از فورا دوباره اینکه بدون و بپيوندند .شود می دیدن قابل اکنون سـيارات و سـتارگان شيری راه دستگاههای هيدروژنی ابرهای از. امروز تا خلقت از پس سال ميليون یک از هشتم مرحله

در هـا بعـد کـه .شـوند مـی توليـد آهـن و اکـسيژن قبيـل از سـنگين هـای اتم هسته ستارگان داخل در .یندآ می وجود به .یندآ می کار به جدید حيات و سيارات و ستارگان ساخت برای و گردند می آزاد ای ستاره انفجارات از چيـز ٣ دارد وجـود آن در کـه حيـات گونـاگونی بـه توجـه بـا زمـين بـرای ؟ شد پدیدار زمانی چه زمينی حيات اصلی عناصر :است بوده برخوردار خاصی اهميت

مـی بـاقی مـا بـرای ماده همواره بنابراین و داشته وجود ماده ضد به نسبت بيشتری ماده يشههم خلقت ابتدای همان از اصـلی بنـای سـنگ باشـد مـی شـيميایی عنـصر تـرین سـبک کـه مـاده ایـن آمد وجود به هيدروژن ششم مرحله در .ماند

بـه زمـين روی بعـدا هکـ اسـت ای زنـده موجـودات اصلی بنای سنگ همچنين هيدروژن .باشد می سيارات و ها کهکشانه قبيـل از سـنگين هـای اتـم هـسته اوليه ستارگان مرکز در .دارند وجود نيز دیگر سياره ميلياردها روی احتماال و آمدند وجود

.آمدند بوجود حيات و زندگی برای ضروری و الزم اصلی بناهای سنگ یعنی کربن یا و اکسيژن جهـانی جزایـر زیرا .است شدن کند به رو حال هر به ها کهکشانه شدن دور همدیگر از دیگر عبارت به یا انبساطی جنبش فقـط پرسـش اکنـون .شـود می تر کند ها آن انبساطی حرکت نتيجه در و شوند می جذب یکدیگر سمت به واقع در متعدد

بـستگی سالهمـ این پاشيد؟ خواهد فرو هم در عالم این و گردید خواهد متوقف ها حرکت این تمام زمانی آیا که است این گيتی اجزای سایر و ها کهکشانه بين جاذبه های نيرو باشد بيشتر تراکم این چه هر .دارد هستی جهان در ماده تراکم به

کـه رسد می نظر به چنين حاضر حال در .شد خواهد متوقف بيشتری شدت با ها آن حرکت نسبت همان به و بوده بيشتر کـه دارد وجـود امکـان این حال هر به .آورد در توقف به را انبساط حال در عالم انیزم که است آن از کمتر بسيار جرم تراکم داشته وجود )تاریک شکل گازی ابرهای( یا )آميز اسرار های سياهچاله( قبيل از ای ناشناخته بزرگ بسيار های جرم هنوز صـورت این در باشد طور این اگر .باشند داشته کوچک هرچند جرمی شوند می محسوب جرم بدون که ها نوترینو و باشند بـه حرکـت زیـاد شـتابی بـا هـا کهکشان زمان آن در .شد خواهد متوقف دیگر سال ميليارد ٣٠ شاید زمانی کيهانی حرکت مـی شـاید زمـان آن .شـوند متحـد یکـدیگر با عظيم آتشين گوی یک شکل به نهایت در تا کرد خواهند اغاز را یکدیگر سوی ميـزان و بـشر دانـش کنـونی سـطح بـه توجـه بـا .کنـيم حـساب جدید عالم یک تولد و دیگر جدید اوليه انفجار یک روی باید

.یافت خواهد انبساط ابدیت تا عالم که کرد فرض اینطور باید شده انجام های پژوهش از ضىبعـ حتـى .اسـت ادیـ ز اريبس اتيح احتمال ستاره تعداد نیا وجود با آه میشو مى متوجه سرانگشتى حساب كی با

مـى گـازى هـم برخـى و هـستند آن بـه كینزد اريبس ای ستاره از دور اريبس ارهيس نیا ای و ستندين ارهيس داراى ها ستاره .دارند را اتيح وجود امكان آنها درصد وپنج ستيب بًایتقر ميآن آم ها ستاره آل از را موارد نیا تمام اگر باشند از بعــد او فرضــيه .شـد بيــان ١٩٢٧سـال در Georgs Lemaitre نـام بــه یبلژیکـ کــشيش توسـط ابتــدا در بنـگ بيــگ تئـوری

هـای سـحابی در،ميـرود کـار بـه زمـين از ستارگان فاصله گيری اندازه برای که قرمز طيف خطوط Red Shift تغيير مشاهده مطـرح انجهـ بـرای نـسبيت ی فرضـيه بر مبنی مدل عنوان به شناسان، ستاره توسط )گازی عظيم های توده( دست دور و Arno Penzias توسـط ١٩٦٤ سـال در تشعـشعات ایـن کـه گرفت قرار تایيد مورد قاطعانه زمانی بنگ بيگ فرضيه اما .شد

Robert Wilson بطـور چه اگر تئوری این .شدند نوبل جایزه برنده خود کشف همين علت نفربه ٢ این بعدها که .شد کشف آن مـورد در سـواالت برخـی هنـوز کـه چـرا نرسـد اثبـات به هرگز است کنمم ليکن است گرفته قرار پذیرش مورد وسيعی .است مانده جواب بی همچنان

یمـ مـا کـه یمعمـول مـاده یعنـ ی اسـت، شـده ليتـشک ميشناسـ یم ما که یشکل به ماده، از عالم درصد 4 حدود فقط داده ليتـشک سـرد کیـ تار مـاده را لمعا درصد ٢٣ .سازد یم را عالم کل درصد ٤ فقط دارد، وجود شگاهیآزما در و ميشناس

کـه دهـد یمـ ليتـشک بيعج کیتار یانرژ را مانده یباق درصد 73 و دارند اش درباره یکم یليخ اطالعات دانشمندان که !دارد وجود که است نیا م،يدانيم موردش در که یزيچ تنها بًایتقر

.یشمس ی منظومه ليتشك ی نحوه به ینگاه در یگـر ید سـتاره هـر مثـل زيـ ن مـا ديخورشـ .اسـت شده ليتشك شيپ سال ارديليم مين و چهار از شيب یآم ما ديخورش امـا آمـده وجـود بـه بـود شـده ليتشك ميهل و دروژنيه از عمدتا آه یگاز یابرها از یا دهيچيپ هم در توده شكل به جهان همانند تر نيسنگ عناصر از آه یهانيآ زیر رايبس یغبارها بودند، مانده یباق ها ستاره ریسا انفجار از آه ییها زهیر خرده غبـار و گرد ذرات نیا .بودند پراآنده ابرها نیا سرتاسر در زين بودند، شده ليتشك آهن و ميآلس وم،ينيآلوم ژن،ياآس آربن، یمـ عمـل یديخورشـ یسحاب در تجمع نقاط عنوان به است، تر آوچك ند،ينش یم پنجره لبه آه یغبار ذرات از یحت آه بـزرگ آـم آـم ذرات نیا بيترت نیبد و ندیآ یم گردهم نقاط نیا دور منجمد، آربن دياآس ید خ،ی جمله از موارد ریسا .دآن ونيـ ليم چنـد یطـ .شوند یم لیتبد سنگ تخته كی تاینها و صخره كی شن، دانه كی اندازه به یاجرام به و شده تر بزرگ و

ارديـ ليم ربـع یط .ندیآ یم گردهم جوان ديخورش اطراف در یفلز اجرام و زهیر سنگ ،یخی قطعه ونيلیتر ها ونيلیتر سال، در موجـود اجـرام و هـا اركيسـ اقمـار، ، بزرگ اراتيس شكل نیبد و شده ادغام گریكدی در اجسام نیا از یاريبس بعد سال

در آـه )Tightening our Kuiperbelt( مقالـه بـه ديـ توان یمـ شتريـ ب اطالعات آسب یبرا( .ندیآ یم وجود به پريآوئ آمربند حـال در ديخورشـ حـول آه یآوچكتر اجرام .ديآن مراجعه است دهيرس چاپ به Natural History هینشر 2003 هیفور شمار

.اند نكرده رييتغ چندان است، گذشته آنها ليتشك از آه یطوالن یها مدت یط چرخشند، برخـورد نيزم سطح با شوند یم محسوب اراتيس ليتشك یها ماندهيباق آه سرگردان قطعات نیا از یكی ها وقت یبعض را هـا سـنگ شـهاب داران مجموعـه .شـوند یمـ دهينام سنگ شهاب آنند، برخورد نيزم با قطعات آه یهنگام .آنند یم

یگـذار ارزش شـان خیتـار به توجه با را اجرام نیا اخترشناسان اما آنند، یم یگذار متيق توجهشان جلب زانيم برحسب داسـتان زيـ ن اجـرام نیـ ا آننـد، یمـ ثبت را نيزم در اتيح داستان جانوران، و اهانيگ یها سنگواره آه همانطور .آنند یم

یبررسـ یبـرا آنهـا از آـه دارد وجـود امكـان نیا زين اوقات یبعض .اند آرده ثبت آن هياول یها سال در را یشمس منظومه و )Shogo Tachibana( بانايشـوگوتاچ توسـط آـه دیـ جد تقـا يتحق در .ميآنـ اسـتفاده یشمـس منظومه یريگ شكل خیتار با آنها یعنی .است گرفته صورت آار نيهم قًايدق زين است شده انجام زونایآر یالتیا دانشگاه در )Gary Houss( هاس یگر

ستندتوانـ شـده، شـناخته یهـا سـنگ شـهاب نیتـر یمیقد از تا دو یرو قيتحق بهتر عبارت به ای ،ويواآتیراد آهن یبررس در حـداقل ای ست،ين ويواآتیراد نيزم در موجود آهن .بردارند شد، منجر ديخورش تولد به آه یحوادث شناخت به یگرید گام در آـه یآهنـ جملـه از م،یـ دار سـروآار آنهـا بـا روزمـره یزنـدگ در آه یآهن درصد ٩٠ از شيب .ستين ويواآتیراد حاضر حال

یهـا اتـم ریسـا .اسـت نـوترون ٣٠ و پروتون ٢٦ یحاو خون، و بروآسل آلم در دموجو آهن ای رود یم آار به ها ساختمان در آـه یاختالفـ توسـط شـوند، یمـ دهيـ نام زوتـوپ یا آـه عنصر كی مختلف انواع .است نوترون ٣٢ ای 31 ،٢٨ یحاو زين آهن و هـا نـوترون تعـداد مجمـوع هـا آن ینامگـذار یبـرا اما شوند، یم زیمتما گریكدی از دارد، وجود آنها هسته یها نوترون تعداد .شود یم ینامگذار رهيغ و ٥٨ آهن ای ٥٦ آهن صورت به آهن مختلف انواع نیبنابرا شود؛ یم ذآر هسته یها پروتون یطـ .ستندين داریپا اما دارند وجود آهن از زين یگرید یها زوتوپیا .دارندیپا یويواآتیراد لحاظ از آهن یها زوتوپیا نیا تمام ندیفرآ نیا .آنند یم منتشر خود هسته از را یاتم ریز ذرات خود خودبه طور به داریناپا یها زوتوپیا سازنده یاه اتم زمان

نیبـد و شـود یم هسته در موجود یها نوترون و ها پروتون تعداد در رييتغ باعث )شود یم دهينام یا هسته یتالش آه( نظـر مـورد داریناپا زوتوپیا زين تینها در .شود یم لیتبد یگرید تفاوتم عنصر به یحت ای گرید زوتوپیا به زوتوپیا كی بيترت نيزمـ خیتـار در آه یمهم حوادث زمان نييتع یبرا یساعت عنوان به توان یم ويواآتیراد یتالش سرعت از .رود یم نيب از یهـا زوتـوپ یا نـسبت یريـ گ انـدازه بـه توان یم ،ینظر طور به حداقل .آرد استفاده است، داده یرو یشمس منظومه ای

نیآخـر جـسم آه یزمان از آه افتیدر د،یآ یم وجود به عناصر یبعض یتالش یط آه یداریپا محصوالت به ژهیو ويواآتیراد یهـا زوتـوپ یا از هرآـدام آـه نكتـه نیـ ا به توجه با گذرد یم یزمان مدت چه است، شده یغن وياآت ویراد یها گونه از بار مـه ين« مفهـوم حـسب بر توان یم را هیتجز سرعت شود، یم هیتجز است، زوتوپیا آن ژهیو هآ یثابت سرعت با ويواآتیراد

زوتـوپ یا بـه و شـده هیـ تجز ژهیـ و زوتـوپ یا كیـ آـشد یمـ طول آه است یزمان مدت دهنده نشان عمر مهين .آرد انيب عمر مـه ين یدارا آـه ١٤ آـربن هماننـد آوتـاه عمـر با یها زوتوپیا از استفاده با آه ییها یريگ اندازه .شود لیتبد خود دارتریپا

دسـت بـه یباستانـشناس قـات يتحق در آـه را یبـشر هيـ اول یها تمدن آثار خیتار تواند یم است، سال ٧٠٠/٥ حدود عمر .دهد نشان د،یآ یم حـدود یعمـر مـه ين آـه ٢٣٨ مياوران همانند تر، یطوالن عمر مهين با یها زوتوپیا توسط گرفته صورت یها یريگ اندازه اما ويـ واآتیراد زوتـوپ یا آـه ٦٠ آهـن .آنند انيب را ستارگان و اراتيس ها، صخره ليتشك خیتار توانند یم دارد سال ارديليم ٥/٤ یرو )Supernova( نـواختر ابر ای نيسنگ اريبس ستارگان در آه ییانفجارها یط است سال ونيليم ٥/١ حدودا عمر مهين با درك یبـرا ديـ مف تيخاصـ نیا از توان یم است، فرد به منحصر زوتوپیا نیا منشا آه ییآنجا از .دیآ یم وجود به دهد، یم یمیقـد سـنگ شـهاب دو از آـه آوچـك نمونـه ده حدود یزوتوپیا نسبت هاس و بانايتاج .آرد استفاده یهانيآ یدادهایرو دهيـ نام مكـا یآر و شانبوريـ ب انـد، هشـد افـت ی آن در آـه یمكان خاطر به آه جرم دو نیا .آردند یريگ اندازه را بود شده هيته ونيـ ليم چنـد یطـ آـه دارنـد تعلـق اجـرام از یا دسـته به )اند آمده دست به نیاوآرا در یدوم و هند در یاول( شوند یم

آبالـت به و رفته نيب از شيپ ها مدت سنگ شهاب نمونه دو در موجود ٦٠ آهن تمام .اند شده ليتشك ديخورش تولد سال .شده لیتبد ٦٠ كلين داریپا اتم به خود نوبه به هم ويواآتیراد ٦٠ آبالت .است شده لیدتب ويواآتیراد ٦٠ یاضـاف مقـدار افتنـد یدر دادنـد، انجـام هـا سـنگ شهاب در موجود یمعدن مواد ذرات یرو آه یشاتیآزما با هاس و بانايتاج هـا نمونـه نیـ ا در یزمـان ٦٠ آهـن آـه تاسـ آن دهنـده نشان نكته نیا آه است موجود نمونه در ٦٠ كلين از یتوجه قابل یابیـ رد را ٦٠ آهـن خیتـار مرجع ساعت عنوان به ها، زوتوپیا و عناصر ریسا از استفاده با نيمحقق نیا .است داشته وجود ٦٠ آهـن اتـم ٣٠٠ حـدود ٥٦ آهـن داریـ پا اتـم ١٠٩ ارديـ ليم كیـ هـر یازا به هياول یديخورش یسحاب در آه افتندیدر و آرده

در فعـال آـه اسـت ییهـا زوتـوپ یا نـسبت برابر ده عدد نیا گفت دیبا اما برسد نظر به آوچك اريبس عدد نیا دیشا .داشت یشمـس منظومـه ليتـشك یدرابتـدا ٦٠ آهـن از یاضـاف مقدار نیا .دارد وجود یريش راه آهكشان یا ستاره نيب یگازها .دارد یم انيب ما آهكشان منشا مورد در یادیز یرازها

شـده باعـث یعـامل آـه ميدانـ یم آن بر عالوه .است شده حاصل یشكل یابرگاز از ديخورش آه دانند یم ناخترشناسا آن آـه اسـت نیـ ا پرسـش اما .است شده منجر ديخورش ليتشك به آه برسد یبران یچگال چنان به ابر توده نیا تا است یاصـل مظنون نواخترها ابر از یناش انفجار واجام است، شده ارائه نیا از شيپ آه یمدل طبق است؟ بوده چه هياول حادثه

.آنـد یمـ فـراهم نظـر نیـ ا دیيـ تأ در یدیـ جد لیـ دال یمیقد سنگ شهاب دو نیا در موجود ٦٠ آهن زانيم .است دادیرو نیا هـسته بودنـد، نواخترهـا ابـر انفجـار از حاصـل ٦٠ آهن یها اتم یحاو آه یا ستاره مواد انبساط حال در یها هیال احتماال

همـان در .هـستند ويـ واآتیراد آهـن یها ساعت نیا یحاو ليدل نيهم به و دادند ليتشك را یديخورش یابرها هياول یها .است شده فراهم نيزم تاینها و یشمس منظومه ديخورش ليتشك یبرا الزم هياول یروين زمان،

چيست؟تلسکوپ اول یهلنـد سـاز نـک يع کیـ کـه اسـت نیـ ا تيـ واقع اامـ اسـت کرده اختراع را تلسکوپ لهيگال که کنند یم فکر ها لیيخ

.کـرد نگـاه آسـمان بـه ان بـا و گرفـت ادیـ را نيدوربـ ساختن ايتالیا در که بود یکس نياول لهيگال واقع در. ساخت را نيدورب ازبـ .دادنـد اختـصاص بهـش هـم انهيسـال ادیـ ز اريبس یمستمر کی و گرفت هیهد ... و سايکل و پادشاه از هم کار نیا یبرا )یچـشم یکـ ی و یئيشـ یکـ ی( محدب یعدس دو از کرد یم کار اون با لهيگال که ینيدورب ، ها یليخ تصور خالف بر هم

ليتـشک ریتـصو شد یم باعث که بود مقعر ،یئيش ای هيعقب و بود محدب )هیيجلو( یئيش یعدس بلکه بود نشده ساخته ن،يباشـ داشـته هـم شـما ممکنـه کـه یا یمیقـد یوکوچولـ ینهـا يدورب .شـود دهیـ د هـست کـه ییجـا از جلوتر و بشود .هستند ینطوريهم یمـ را نـور یعنـ ی .نـد یگو یمـ "یانکـسار " ایـ "یشکـست " کننـد يم اسـتفاده محـدب یعدس دو از که ییتلسکوپها نیا به

بـه هکـ اسـت یا لهيوسـ واقـع در تلـسکوپ .کنند یم یکانون را نور کار نیا با و )کند یم جادیا رييتغ سرعتش در( شکنند کیـ از کمتر انسان چشم واقع در .ییبزرگنما ليدل به نه دارد تياهم )انسان چشم به نسبت( شتريب نور یآور جمع خاطر ١٠ مـثال یتلـسکوپ یئيشـ قطـر اگـه پس .دارد )نور احساس یبرا یحس یعصبها درواقع( نور جذب یبرا مربع متريسانت دهیـ د هـم نورتر کم یليخ اجرام که شود یم باعث نیا .کند یم جذب نور آدم چشم برابر یس از شتريب باشد، متريسانت .شوند کـه اسـت نیـ ا دارد وجـود نيبـ نیا در که یمشکل .داشت ميخواه یبهتر تلسکوپ ، باشد بزرگتر یئيش قطر چه هر پس رو یدایـ ز نـور شهيش خود .ساخت بزرگتر یحد کی از شود ینم شود یم استفاده یئيش عنوان به که رو ییها شهيش

یهايعدسـ انـد توانـسته ییحلهـا راه کمـک بـا کـه هرچنـد .شـود یم هم نور ی هیتجز باعث یا اندازه تا و کند یم جذب دايـ پ مـشکل نیا یبرا یحل راه که بود یکس نياول وتنين .دارد یادیز تیمحدود کار نیا هم باز اما بدهند، تراش رو یبزرگ .کرد بـه )سـطح کیـ کـردن یکـانون واقـع در و( شتريـ ب نـور یآور جمع یبرا بود، داده نجاما یادیز یشهایآزما نور یرو که وتنين مـشکل ب،يـ ترت نیـ ا بـه .انـد شـده انـدود اونهـا سـطح کـه یمقعـر یهـا نهیآ .کرد استفاده مقعر ی نهیيآ از یعدس یجا

کريغـولپ یپهاتلـسکو ميتـوان یمـ امـروزه مـا کـه هـست یتکنولـوژ نيهمـ کمـک به .شد یم رفع یراهيآب و نور شکست بـر انهـا کـار اسـاس که امدند وجود به هم تلسکوپها از یگرید انواع بعدها البته .ميکن جستجو آسمان اعماق در و میبساز رانیـ ا در تلـسکوپ بـه یسـر کیـ .شود ینم مربوط نجایا به که دادند یگرید راتييتغ و است مقعر ی نهیآ از استفاده یرو لنـدن در کـه بود یا یرانیا محقق ،یتهران جالل ديس .مدآ رانیا به تلسکوپ نياول ، یشمس یهجر ٣٠ ی دهه در .ميبزن

یشکـست یمتـر یسـانت ازدهیـ تلـسکوپ کی همراهش و بازگشت رانیا به یس ی دهه در او .کرد یم یزندگ و مطالعه در یرضـو قـدس سـتان آ مـوزه در االن ... و یآفتـاب سـاعت و ینجـوم لیوسـا یکلـ همـراه تلـسکوپ نیـ ا .آورد خود با هم

.است مشهد قمـر توانـست ان بـا و سـاخت را تلـسكوپش نياولـ ١٦٠٩ سـال در لهيگال آه ديمدانست ایآ :تلسكوپ نياول سازنده ،لهيگال The Starry" نـام بـا را خبـر نیـ ا بعـد سـال و .نـد يبب را ریيشـ راه یهـا سـتاره و زهـره ،زحـل دور حلقـه ،یمـشتر یهـا

Messinger" رساند چاپ به.

؟ستيچ )اهچالهيس( اهيس حفره یسـرعت حـداقل بـه ز،یـ گر سـرعت .باشد نور سرعت از شتريب آن زیگر سرعت آه است یجسم ،ییفضا اهيس حفره كی

سـرعت ن،يزمـ جاذبـه یروين از زیگر یبرا .زدیبگر یگرید جسم جاذبه از بتواند تا باشد دارا دیبا جسم كی آه شوديم گفته از شيبـ بـه دیـ با جـسم سـرعت اه،يسـ هحفر از زیگر یبرا اما .برسد ساعت در لومتريآ ٤٠،٠٠٠ از شيب به دیبا جسم كی

ونيـ ليم هـشتاد و ارديـ ليم كیـ از شيبـ آن، سـرعت یعنـ ی برسـد، اسـت هيـ ثان در لـومتر يآ 300.000 حـدود آـه نور سرعت .باشد ساعت در لومتريآ .دارد یسـرعت نيچنـ نـور فقـط آـه اسـت نیـ ا آن و رد،دا وجـود مـشكل كیـ ،یعيطب بطور ،یسرعت نيچن به دنيرس یبرا .باشـند داشـته را سـرعت آن حـدود توانند ینم یحت اند، شده ساخته ماده از یفضائ هنيسف و انسان مثل آه ییزهايچ هآـ اسـت یمعنـ نیبد نیا زد،یبگر اهيس حفره از نتواند نور اگر .زدیبگر اهيس حفره از تواند ینم یزيچ چيه ل،يدل نيهم به قـت يحق در .افتـد يم اتفـاق اهيسـ حفـره در یزيـ چ چـه آه ميبفهم ميتوان ینم جه،ينت در و بود مينخواه آن دنید به قادر ما آـه اسـت مسلم دانشمندان یبرا .رديگيم منشاء نيشتيان آلبرت تينسب یآل یتئور از اهيس یحفرهها مورد در ما دیعقا .رديگيم انجام یادیز شناختهنا یكیزيف انفعاالت و فعل اهيس حفره كی داخل

فقـط البتـه، .انـد مـرده اصـطالح به و دهيرس اتمام به سوختشان آه هستند یميعظ ستارگان از بازمانده اهيس یحفرهها سـتارگان نیـ ا از یبعض .آورنديم بوجود اهيس یحفرهها است، خودمان ديخورش برابر سه از شيب آنها حجم آه یستارگان

از یزيـ چ و شـده منفجـر آامـل بطور نواها، سوپر یبعض .ندیآيم در درخشان ی"نوا سوپر" كی رتبصو و شده منفجر م،يعظ بـه و آـرده برخـورد محكـم هـم بـا آنها در مواد همه و زندیريم فرو خودشان مرآز در گرید یبعض اما .گذارند ینم یباق خود بـه لیتبـد ایـ و شـده نـوترون به لیتبد نواها رسوپ باشد، ميحج و ميعظ چقدر آنها مرآز نكهیا به یبستگ .چسبند یم هم

.شونديم اهيس یحفرهها امـا .است ممكن ريغ آنها آردن دايپ آه ميآن فكر است ممكن م،ينيبب را اهيس یحفرهها خود ميتوانينم ما آه خاطر نیا به بـه متعلـق و Cyghus x-1 حفـره نیا نام .شد آشف یالديم ١٩٧٢ سال در آنها نياول ،یشناس ستاره یهایفنآور آمك به

یستارهها بر آنها ميعظ جاذبه هقو ريتاث اما شوند،ينم دهید اهيس یحفرهها خود نكهیا وجود با .است یريش راه آهكشان بـصورت سـتاره آن از حاصـل یگازهـا و شوديـ م جفـت نـوا سـوپر بـا سـتاره، كی شهيهم .آرد یبررس توانيم را كشانینزد و آورديـ م بوجود نوا سوپر مرآز در را اهيس حفره كی ریتصو گازها، یچيمارپ حرآت .شونديم دهيبلع نوا سوپر داخل به چيمارپ .نامنديم اهيس حفره را آن آه است جهت نیبد

!هیالهو مجهول جسد كی ییشناسا ىاريبـس و اجـساد تیـ هو نييتع ات،یجنا تجاوزها، موارد در آه است قانونى پزشكى در مهم مسئله كی تیهو ىیشناسا .دارد ضرورت گرید موارد رنـگ مثـل بدنى و ظاهرى اتيخصوص انگشت، اثر جمله از است، بوده معمول امر نیا براى گذشته در مختلفى هاى روش در حتـى ت،یهو نييتع براى دىیجد راه DNA آشف با ...و ها استخوان هاى اندازه ای ها، دندان مشخصات زخم، جاى مو،

روش ريـ اخ دهـه چنـد در .شـد گـشوده ست،يـ ن نييتع قابل شده متالشى اجساد در مثًال جسمى مشخصات آه مواردى بـا سـپتامبر ١١ واقعه خصوص به .است آرده ریپذ امكان را تیهو تر عیسر ىیشناسا و شده ليتكم DNA ىیشناسا هاى هـاى وهيشـ در كـى يتكن هـاى شرفتيـ پ آمـدن وجـود بـه باعـث آنهـا، تیـ هو نيـي تع لـزوم و آورد بـار به آه فراوانى انيقربان

.شد DNA لهيوس به ىیشناسا دانـشگاه از زیجفر سرآلك لهيوس به١٩٨۵ سال در كىيژنت انگشت اثر اصطالح به ای DNA قیطر از تیهو ىیشناسا آزمون .شد ابداع سيانگل ستريالس

DNA از ىیهـا بخـش ماا دارند، مشابهت خود DNA دهنده ليتشك دهاىينوآلئوت هاى توالى از بزرگى بخش در ها انسان هـاى بخـش اصـطالحاً را ها بخش نیا .اند شده ليتشك مختلف افراد نيب ريمتغ اريبس تكرارى هاى توالى از آه دارد وجود

ريـ غ انـسان او .نامنـد مـى STRیـا ) Shotr Tandem Repeats (آوتـاه متـوالى تكرارهـاى ایـ )Microsatellite( اقمـارى زیـ ر خــود خــاص آــه هــستند زاقمــارىیر هــاى بخــش از متفــاوتى تعــداد داراى DNA نيمعــ (Locus) گــاهیجا كیــ در شاوندیــخو

آمـى اريبـس خطاهـاى درصـد بـا تـوان مـى گـاه یجا چنـد در اقمارى هاى بخش نیا تعداد دادن قيتطب با نیبنابرا .آنهاست .داد انجام تیهو ىیشناسا

بـا جرم محل در آمده دست به منى ای بزاق مو، خون، اىه نمونه دادن قيتطب براى قانونى پزشكى در كىيژنت انگشت اثر ىیغـذا مواد تيفيآ و منشا نييتع زين و آودك كی نیوالد ای ابوت نييتع اجساد، ىیشناسا در نيهمچن و احتمالى مظنونان

الگـوى مـورد در سـازى هيفرضـ و وحشى واناتيح هاى تيجمع مطالعه در كىيژنت انگشت اثر نیبرا عالوه .رود مى آار به .است بوده استفاده مورد خیتار از شيپ دوران در انسانى هاى مهاجرت اى رهيـ زنج واآـنش " نـام بـه ىیايميوشـ يب كـى يتكن از اسـتفاده با ابتدا استخراج از پس نمونه، كی در DNA ىیشناسا براى اريبـس ریمقـاد از تـوان مى بيترت نیا به ابدی مى شیافزا آن زانيم و شود مى كیتحر DNA سازى هيشب (PCR)" مراز پلى .آرد استفاده ىیشناسا براى باشد DNA جهينت در و سلول حاوى آه بدنى اجزاى از آمى DNA حـدى میآنـز كی لهيوس به ،"(RFLP) حدى قطعه ازاى در سميمرف پلى" روش ،DNA ىیشناسا روش نیتر معمول در)Restriction Enzyme( جـدا هـم از قطعـات نیـ ا ژل روى بـر الكتروفـورز لهيوسـ به سپس و شود مى شكسته قطعاتى به

آـردن خـشك نـام بـه كـى يتكن لهيوسـ بـه نـوارى الگـوى نیـ ا سـپس .شـوند مـى متمرآز ىینوارها صورت به و شوند مى ویـ راد مكمـل قطعـات از اسـتفاده بـا سـپس .شـود مـى منتقـل لونىینـا غشاى كی روى به (Southern Blotting) ساودرن

زاقمـارى یر هـاى بخـش همان مورد نیا در آه DNA( نيمع هاى توالى به اتصال براى (Probe) ها پروب ای DNA دار زوتوپیا غـشاى مجـاورت در كـس یا اشـعه لميف كی سپس .شود مى شسته اضافى DNA و شود مى وارد غشا روى به )هستند

.آند ثبت را ويواآتیراد الگوى تا شود مى داده قرار لونىینا كیـ ىیشناسا آه مواردى در.است كىيژنت انگشت اثر همان آه شود مى ظاهر نوارها از ىیمر الگوى لميف آردن ظاهر با

از پـس .شـود مـى انجـام بـردارى نمونه باشد ماندهيباق سالم آه بدن از قسمتى هر از است، مطرح هیالهو مجهول جسد اسـت، موجـود قبـل از و باشـد او به لقمتع جسد رود مى احتمال آه فردى بدن از ىیها نمونه از جسد، DNA ىیشناسا آن روى مـو تارهـاى ایـ سـر پوست هاى تكه آه اى شانه ای است مانده باقى مسواك روى بر آه ىیها سلول و بزاق مثًال

ىیهـا نمونـه نيچنـ آـه مواردى در )ميمستق روش( داد قيتطب جسد DNA با و آورد دست به DNA توان مى است موجود

روش در ).ميرمـستق يغ روش( شـود مـى انجام احتمالى فرد كینزد بستگان DNA با جسد DNA قيتطب نباشد دسترس در .دارد وجود شباهت ميرمستقيغ روش در و باشد آامل دیبا قيتطب ميمستق گـرى ید كيـ تكن از موارد نیا در .آشد مى طول ادىیز مدت جسد از ادىیز تعداد ىیشناسا موارد در خصوص به RFLP روش امـا اسـت RFLP روش ماننـد اصـولى لحاظ از آه آنند، مى استفاده )قطعه درازاى شده تیتقو سميمرف پلى( AFLPنام به سـرعت و وقـت آـه دیـ جو مـى سـود اختـصاصى مرهـاى یپرا از اسـتفاده و DNA تیـ تقو دوبـار ماننـد اضافى هاى وهيش از

را افـراد DNA هـاى نمونه عیسر سهیمقا امكان و است درآمده خودآار صورت به اآنون ALFP روش .برند مى باال را شیآزما انجـام قابـل دقـت بـا باشد دست در آافى حد به انسانى هاى بافت آه مواردى در DNA ىیشناسا آزمون گرچه.دهد مى .ديرس جهينت به سرعت به AFLP شده خودآار كيتكن از استفاده با خصوص به توان مى و است مرآـز هـاى بـرج انفجـار نمونه مانند است داده رخ بیتخر و سوزى آتش همراه به گبزر ىیها فاجعه آه ىیها محل در اما

آـه آورد دسـت بـه سـالمى بافت بتوان است مشكل اند سوخته شدت به انيقربان آه سپتامبر١١ واقعه در جهانى تجارت هـا مـدت است مكنم ىیها محل نيچن در اجساد اىیبقا آوردن دست به گرید طرف از باشد، نشده متالشى DNA حاوى باعـث آتـش آـردن خـاموش در آب از اسـتفاده نيهمچنـ .آنـد نـاممكن را DNA زيآنـال انجام جسد فساد روند و بكشد طول .شود مى مانده باقى هاى بافت در موجود DNA شتريب بیتخر نيـي تع بـراى انىاسـتخو هـاى سلول در موجود DNA از توان مى تنها معموًال باشد، سوخته شدت به جسد آه مواردى در بـا را DNA آوردن دسـت بـه بـراى PCR كيـ تكن انجـام اسـتخوان در موجـود ميآلس هم مورد نیا در اما آرد، استفاده تیهو

مانـده يباق راه تنهـا آـرد، اسـتفاده ىیشناسـا بـراى تـوان نمى اى هسته DNA از آه موارد نیا در.آند مى رو روبه مشكل از DNA نیـ ا از مـى ين .دارد قـرار آن هسته درون سلول كی DNA شتريب .است سلول ىها توآندرىيم در موجود DNA زيآنال دهيـ نام توآنـدرى يم آـه دارنـد وجـود ىیها اندامك سلول توپالسميس درون اما رسد؛ مى ارث به مادر از آن گرید مين و پدر، .هستند سلول در انرژى ديتول محل ای موتورخانه واقع در و شوند مى نیـ ا علت .رسد مى ارث به مادر از منحصرًا DNA نیا آه است نیا جالب نكته اما دارد، وجود DNA هم ها رىتوآنديم درون و شـود مـى تخمـك وارد اسـپرم هـسته تنهـا لقـاح هنگـام در .شـود مـى مربوط جنسى هاى سلول لقاح چگونگى به امر تخمـك از تخـم سلول هاى توآندرىيم نیابرابن .سازد مى را بعدى گوتیز ای تخم توپالسميس آه است تخمك توپالسميس بـا مـشابهى ىیایتوآنـدر يم DNA فـرد كی مادرى بستگان تمام .بود خواهند مادرى DNA حاوى تنها و رنديگ مى منشا مادر .آرد استفاده تیهو ىیشناسا براى دهیپد نیا از توان مى و دارند او بـراى شد ذآر باال در آه DNA زيآنال معمول هاى روش از اگر است، كاند اريبس توآندرىيم DNA مقدار نكهیا به توجه با اما

DNA زيآنـال به نسبت شترىيب وقت بار ١٠٠ تا ١٠ آار روند بودن دهيچيپ و طوالنى به توجه با شود، استفاده آن ىیشناسا .است الزم اى هسته ليـ ف دآتـر آن حـل بـراى و داشـت ودوجـ هـم سـپتامبر ١١ انيـ قربان ادیـ ز تعـداد تیـ هو ىیشناسـا مـورد در مـشكل نيهم اريدســت شــلتون رابــى دآتــر همكــارى بــا متحــده االتیــا دنــور دانــشگاه مولكــولى شناســى ستیــز اریاســتاد لــسن،يدان تـوالى نيـي تع به ازىين گرید روش نیا در .اند آرده ابداع را DNA WAVE Analysis نام به را دىیجد روش اش، شگاهىیآزما

ىیایتوآنـدر يم DNA مولكـول آـل از فورى ریتصو كی بلكه ست،ين جینتا ريتفس براى ادىیز وقت صرف و DNA در دهاينوآلئوت .شود مى گرفته مرحله كی در

Denaturing High( یـا DHPLC نـام بـه دیـ جد آرومـاتوگرافى روش كیـ از اسـتفاده بـا آـه اسـت صـورت نیـ ا بـه آـار روشPreformance Liquid Chromatogroph( اتقطعــ تــوان مــى DNA هــاى تــوالى در ىیــجز اريبــس هــاى تفــاوت براســاس

در و شـود مـى پمـپ فوالدى ستونى درون به و شود مى حل آبى محلول كی در DNA مولكول .آرد جدا هم از دهاينوآلئوت مى داده رييتغ DHPLC محلول ىیايميش بيترآ آه هنگامى .شود مى متصل كىيپالست كروسكوپىيم هاى مهره به آنجا

.شود مى جدا ها مهره با خود اتصاالت از و شود مى ذوب اصطالح به DNA شود، DNA ذوب مـرخ ين كیـ و شوند مى جدا ستون از متفاوتى هاى زمان در متفاوت دىينوآلئوت توالى داراى DNA هاى مولكول

سـتون از هـم بـه كینزد زمانى در باشند شترىيب شباهت داراى دىينوآلئوت توالى DNA قطعه دو هرچه .دیآ مى وجود به از دیـ با ابتدا در زين روش نیا در گرچه.آرد نييتع را DNA مولكول دو مشابهت زانيم توان مى بيترت نیا به و شوند مى جدا

PCR مقدار شیافزا براى DNA روش بـا آـه دىيـ نوآلئوت تـوالى نييتع مرحله به ازىين گرید اما .آرد استفاده آمده دست به انجامـد، مـى طـول بـه روزهـا و ها ساعت آه آن ريتفس و زيآنال و آشد مى طول قهيدق ٨۵ نمونه كی مورد در معمول هاى

.ستين نـه یهز آـاهش روش نیـ ا گرید تیمز كی .آرد نييتع را DNA قطعات تفاوت ای شباهت توان مى قهيدق ۴ حدود در صرفًا بلكه از DNA آوردن دسـت بـه شـد ذآر قبًال آه همانطورى.است هنمون هر ازاى به دالر ١٠ به نمونه هر ازاى به دالر ٢۵٠٠ از ها

اسـتخراج اما شود مى استفاده ها استخوان از موارد نیا در معموًال و است مشكلى آار سوخته و شده متالشى اجسادDNA تكنولوژى گروه .است رىيگ وقت و مشكل آار ها استخوان از Bode تیـ هو ىیشناسـا مـشكل حـل بـراى كا،یآمر در قبلـى هاى روش از بار ١٠ آه آورد وجود به را ها نمونه ابىیرد ستميس و DNA استخراج دیجد روش سپتامبر، ١١ انيانقرب

تنهـا سـپتامبر ١١ حادثـه وقـوع از بعـد سـال دو توانـستند دانشمندان كىيتكن هاى شرفتيپ نیا تمام وجود با.بود آارآمدتر وجـود بـه كـا یآمر در قبـل سـال چنـد از تیـ هو نيـي تع مشكل حل براى .آنند آشف را قربانى ٢٧٨٢ از مىين از شيب تیهو

شترىيـ ب سـرعت بـا حـوادث ایـ اتیـ جنا مـوارد در بتـوان تـا اسـت انیـ جر در DNA اطالعـات ملى بانك كی گسترش و آوردن .داد انجام را ىیشناسا

!نگيدوپ محـرک عنـوان بـه که دارد باستانی الکلی نینوشيد یک به اشاره .است شده مشتق جنوبی آفریقای زبان از دوپينگ واژه شـده تبـدیل معـضلی بـه امروز ورزش در و کرد تری گسترده استقاده واژه این بتدریج .گردید می استفاده رقص مراسم در

در کـارآیی افـزایش قـصد بـه کـه اسـت هـایی روش یـا مـواد از ورزشـکار استفاده معنای به امروز دنيای در واژه این .است از اسـتفاده یـا و شـده محـدود ممنـوع، داروهـای گروه به متعلق مواد از استفاده معنای به دوپينگ. شود می جامان ورزش

نـوعی دوپينـگ المپيـک، المللی بين کميته ریيس سامارانش آنتونيو خوان قول به .باشد می مجازی غير گوناگون روشهای :يشودم مرگ و انحطاط به منجر مختلف های جنبه از که است تقلب

بـدن در ناپـذیری برگـشت گاهـاً و شـدید تغييـرات باعـث طبيعـی فراینـد در غيرقـانونی دسـتکاری کـه چرا فيزیولوژیک مرگ .ميشود روانيـو انحطـاط .اسـت شـده مـشاهده اخيـر سـالهای در کـه یورزشـکاران مـرگ بار اسف موارد برخی نظير جسمی مرگ

هـا نـاتوانی کردن بزرگ و شخصی های ظرفيت و ها توانایی اشتنانگ نادیده تقلب، به شخص رضایت از ناشی شخصيتی .هستند آن پایبند بشری جامعه تمام که قوانينی از فرد تعدی واسطه به اخالقی انحطاط باالخره و .معایب و :کرد اشاره ذیل موارد به توان می دوپينگ تاریخ در مهم رخدادهای از

داروی حـد از بـيش اسـتفاده اثـر در لينتـون نـام بـه سوار دوچرخه یک که داد رخ ١٨٨٦سال در ورزشکاران مرگ مورد اولين .درگذشت متيل تری .گرفت قرار مرگ شرف در استریکلين و برندی مصرف اثر در هيکس توماس نام به ماراتن دونده یک المپيک مسابقات در

بـه را اسـترویيدها نيـز هـا آمریکـایی و نمود هاستفاد نيرو و قدرت افزایش برای مردانه های هورمون از ها روس ١٩۵٠ دهه .نمودند استفاده منظور این

.کرد فوت ها آمفتامين حد از بيش مصرف علت به رم المپيک در دانمارکی سوار دوچرخه ١٩۶٠ .برانگيخت را داروها مصرف در شک که شد دیده المپيک در ورزشکاران عضالن ظاهر در توجهی قابل افزایش ١٩۶۴ .داد نشان واکنش ها آمفتامين از غير مصرف علت به سيمپسون تامی مرگ از بعد المپيک المللی بين يتهکم ١٩۶٧ المپيـک بازیهـای در آزمـایش انجام ترتيب بدین و داد ارایه را غيرمجاز داروهای ليست دوپينگ از تعریفی با کميته این ١٩۶٨ .شد شروع همچنـين .گردید محروم ورزش از و خلع آنابوليزان های استروئيد مصرف نظر از جانسون بن تست سئول، المپيک در ١٩٨٨ .شدند محروم دوپينگ علت به بودند یافته دست المپيک نخست مقام به که بلغاری بردار وزنه دو

زا محـرک داروهـای مصرف علت به آمریکا ١٩٩٤ جهانی جام مسابقات در آرژانتين فوتبال ستاره فوق مارادونا گو دیه ١٩۴۴ .گردید حذف مسابقات دوره آن از مارادونا بدون آرژانتين ترتيب بدین و گردید محروم تيمش با همراهی متخلفـين بـا جدی برخورد آماده و شد تشکيل دوپينگ با مبارزه شوم،کميته پدیده این با شدیدتر چه هر مبارزه برای ٢٠٠٠ .شد سيدنی ٢٠٠٠ المپيک مسابقات در

عليـه بـر مبـارزه شـود؟ مـی مخالفـت آن بـا اسـت همـراه ورزشـکاران کـارآیی افـزایش با دوپينگ آنکه رغم علی چرا اصوًال آوردن فـراهم ، ورزشـکاران سـالمت از محافظـت ، ورزشـی و پزشـکی اخـالق بـه احتـرام : است استور اصل سه بر دوپينگ .ورزشکاران یتمام برای برابر محيطی

:شوند می بندی بقهط دارویی گروه پنج در معموًال داروها این فليـل افـدرین، پـسودو افـدرین، کوکـائين، آمفتـامين، تـوان مـی رده ایـن از :مرکـزی عـصبی سيستم محرک داروهای -الف

.برد نام را ... و پروپانوالمين .برد نام ... و متادون مورفين، هروئين، از توان می داروها این از :مخدر داروهای -ب جـای گـروه ایـن در ... و اسـتانوزولول متولـون، اکـسی تـستوسترون، ناندرولون، نظير اروهایید :آنابوليک استروئيدهای -ج

.ميگيرند .برد نام ... و اسپيروناالکتون تيازید، فوروسماید، از ميتوان گروه این در :آور ادرار داروهای -د جـای دسـته ایـن در ... و اریتروپویتين رشد نهورمو مثل داروهایی :آنها آنالوگهای و گليکوپروتئينی و پپتيدی هورمونهای -ه

.ميگيرند آنهـا مجـاز حـد از بـيش اسـتفاده ولـی اسـت بالمـانع خاصـی حد تا آنها مصرف که موجودند نيز داروها از برخی حال این با

ــگ ــشود تلقــی دوپين ــن از .مي ــان ای ــوان مــی مي ــل، از ت ــاری الک ــا م ــيحس داروهــای ،)حــشيش( جوآن ــده ب موضــعی، کنن .برد نام بتابلوکرها و ستروئيدهاکورتيکو

یـا آنهـا آنالوگهـای و گليکـوپروتئينی و پپتيـدی هورمونهـای ادرارآور، داروهـای آنابوليـک، اسـتروئيدهای از استفاده صورت در :ميگردد اعمال زیر های محروميت ادرار دارویی یا شيميایی فيزیکی، دستکاری

روشـهای و مـواد از اسـتفاده صـورت در. العمر مادام تعليق :جرم ارتکاب ميندو در. تعليق سال الی ٢ جرم ارتکاب اولين در در. سـال ٢ مـدت بـه بـار دومـين در. مـاه الـی ٣ مـدت بـه جـرم ارتکـاب اولـين در: شـد ذکر باال در که مواردی بجز مجاز غير

.ميشود محروم العمر مادام صورت به ارتکاب سومين هـر ملـی فدراسـيون نهایـت در .شـد خواهـد صـادر مـورد حسب بر محروميت کمح شده محدود مواد از استفاده هنگام به

دوپينـگ احـراز صـورت در جهـت همـين بـه .اسـت مـسابقات در ورزشکاران دوپينگ از عاری و سالم شرکت مسوول کشور .شود می گرفته نظر در مربوطه فدراسيون برای نيز هایی جریمه و مجازاتها ورزشکار توسط

کـه ای مـسابقه هـر یـا و شـده شـناخته رسـميت به المللی بين مسابقات از هيچکدام در مسابقه رایب انتخاب صالحيت هـر یـا بـازی انتخـاب صـالحيت . اسـت همـایش یـا سمينار در شرکت از محروم. ندارد را باشد ملی فدراسيون نظارت تحت

مقامهـایی و عناوین مدال، ترفيع، هرگونه .ندارد را ...و مشاوره ریاست، مسئوليت، مربيگری، داوری، نظير شغلی موقعيت مـشاور رئـيس، داور، مربـی، ورزشکار، هر. شد خواهد سلب وی از است کرده کسب دوپينگ تاریخ از پس یا هنگام در که طـور بـه جـرم ارتکـاب اولـين همان در شود، شناخته مجرم ممنوعه روشهای یا ممنوعه مواد با رابطه در که شخصی هر یا

.ميگردد محروم رالعم مادام بازیهـای در .است ورزشی رویداد هر در دوپينگ کنترل جاری قوانين با مطابق آزمایش، انجام برای ورزشکاران انتخاب روش

مـی انتخـاب اتفـاقی صـورت بـه کـه نفـر چنـد یـا یـک عـالوه به رشته، هر در چهارم تا اول های مقام معمول بطور المپيک، نتيجـه شـنا، بـرداری، وزنـه ميـدانی، دو نظيـر رکـوردی ورزشی های رشته در .شوند می هگرفت نظر در تست برای گردند، هـر کـه دارد وجـود احتمـال ایـن زمانی هر در و مکان هر در بنابراین .است الزامی ورزشکاران رکورد ثبت برای آزمون منفی

.باشد نکرده سبک موفقيتی مسابقه آن در که چند هر .شود انتخاب دوپينگ آزمایش برای ورزشکار سـاده فراوردههـای و داروهـا از بـسياری خير، گيرد؟ می صورت کمياب یا و پيچيده داروهای تزریق طریق از تنها دوپينگ آیا باشـد موادی حاوی است ممکن ...)و ضدسرماخوردگی ضدسرفه، داروهای نظير( ندارد پزشک نسخه به نياز حتی که ای

.شود مشورت پزشک با باید ورزشکار توسط دارو گونه هر مصرف از قبل جهت ينهم به .نماید مثبت را دوپينگ تست سوءاسـتفاده مورد ورزشکاران توسط گاهی که...) و ناندرولون تستوسترون، نظير( آنابوليک استروئيدهای جانبی عواض از

دیگـر بعـضی و پـذیر برگـشت اآنهـ از برخـی کـه هستند بسياری جانبی عوارض دارای داروها این؟ ميدانيد چه ميگيرد قرار :برد نام را ذیل موارد ميتوان جمله از باشند می برگشت غيرقابل

بـی خـون، هـای چربـی افـزایش خـون، فـشار ازدیاد خون، حجم افزایش نمک، و آب احتباس :عروقی و قلبی عوارض -الف .مغزی سکته و فلبی انفارکتوس قلب، ابعاد تغيير قلب، ریتم نظمی

.کبد سرطان و یرقان کبدی، های آنزیم افزایش کبدی، عملکرد در اختالل کبدی، اختالل :یکبد عوارض -ب احـساس هـا، پـستان شدن بزرگ عقيمی، ها، بيضه رفتن تحليل ها، اسپرم تعداد کاهش :مردان خاص جانبی عوارض -ج

.جنسی توانایی کاهش ادرار، مکرر و فوری دفع خـانم صـورت در مـثالً طبيعـی غير نواحی در مو زیاد رشد( هيرسوتيسم قاعدگی، در اختالل :زنان خاص جانبی عوارض -د .آکنه و چرب پوست شيردهی، سرکوب پستانها، تحليل صدا، شدن کلفت تاسی، ،)ها تيرگـی مو، غيرطبيعی رشد قدی، رشد توقف و رشد های غضروف زودرس شدن بسته :نابالغ پسران در جانبی عوارض -ه

.پوست خـوابی، بی خشونت، و تهاجمی حالت عاطفی، ثباتی بی پرخاشگری، حد، از بيش هيجان افسردگی، :روانی عوارض -و

.دارو به روانی وابستگی و شخصيت اختالالت اضطراب، در اسـت ممکـن داروهـا ایـن آنکه نخست : تقسيم می شود دليل سه به ورزشكاران در آور ادرار یداروها از استفاده ليدل

وزنـه کشتی، مانند ورزشی های رشته در ویژه به امر این باشند، موثر نظر مورد وزنی رده به رسيدن و وزن سریع کاهش .ميکند صدق ميگيرند، انجام خاصی وزنی های رده در که بوکس برداری،

در احتمـاالً امـر ایـن .رونـد بکـار آنابوليـک اسـتروئيدهای مصرف از ناشی مایع احتباس رفع برای است ممکن دیورتيکها ثانيًا .است سودمند برسند، بنظر عضالنی بيشتر چه هر خواهند می که اندام پرورش ورزشکاران

داروهـای غلظـت تغييـر باعـث و دهنـد تغييـر را ادرار دفـع ميـزان تـا کننـد استفاده دیورتيکها از است ممکن ورزشکاران ثالثًا بـاال را ادرارش حجـم تـا ميکنـد سـعی شـده انتخـاب دارویی نآزمو برای که ورزشکاری ترتيب بدین .شوند ادرار در غيرمجاز

مـوثر احتمـاالً تقلـب ایـن کـه است شده داده نشان البته. نماید رقيق ادرار در را آنها متابونيتهای یا دوپينگ داروهای و برده .نيست در قـروز گلبـول یطبيعـ سـطح بـا فـرد یـک به خون تزریق؟ شود می استفاده هایی ورزش چه در و چيست خونی دوپينگ بنـابراین و خـون در اکـسيژن حمـل توانـایی افـزایش کار این از هدف .گویند می خونی دوپينگ را هموگلوبين افزایش جهت انتقـال ( سـازگار و مـشابه خـونی گـروه بـا دهنـده یـک از ميتوانـد خون انتقال .ميشود شخص آن استقامتی قدرت افزایش ترتيـب بـدین )خـود از انتقـال ( گيـرد صورت ذخيره دوره یک از بعد خودش به فرد خون مجدد تزریق یا و شود انجام )همسان جـسمانی آمـادگی و حـداکثر هـوازی تـوان افـزایش موجـب فـرد بـه گلبولهـا انتقـال با قرمز گلبولهای توده ناکهانی افزایش مثـل اسـتقامتی ورزشـهای در نآ از اسـتفاده دهـد مـی افـزایش را مقاومـت خـونی دوپينگ اینکه به توجه با .گردد هوازی .است شده گزارش سواری دوچرخه و ماراتن دو اسکی،

انجـام ادراری نمونه روی بر دوپينگ آزمایش معمول، موارد در؟ است صورت چه به بيمار از گيری نمونه دوپينگ آزمایشات در بـه شـک صـورت در .ميـشود سـتفاده ا خـون نمونـه تجزیـه از نتيجـه تایيـد بـرای ادرار، نمونـه شدن مثبت درصورت .ميشود .شد خواهد گرفته فرد از خونی نمونه هستند شناسایی قابل بهتر خون آزمایش با که موادی مصرف یا و خونی دوپينگ

کـه است فعال دارویی ماده یک کافئين؟ شود دوپينگ تست شدن مثبت باعث تواند می کوال کوکا یا قهوه چای، مصرف آیا متغيـر آن تهييـه نحوه و نوشيدنی نوع به بسته آن ميان .دارد وجود کوال کوکا و قهوه چای، نظير مرسوم های نوشيدنی در

.برسـاند مجـاز غيـر حـد بـه ادرار در آنـرا سـطح تواند می کافئين ميليگرم ١٠٠٠ حدود مصرف پژوهش یک اساس بر .است بـا کـه دریافـت تـوان مـی بنـابراین .باشـد یمـ ميليگـرم ٨٠-١٥٠ و ٥٠-٨٠ ترتيـب به قهوه و چای در کافئين متوسط غلظت ميـزان این طبيعی حالت در که چند هر شود مثبت دوپينگ تست است ممکن نوشيدنيها این اندازه از بيش و مفرط مصرف البتـه کـه است ميگرن و سرماخوردگی داروهای نظير داروها از برخی محتویات از یکی کافئين برای عالوه .نميگردد مصرف کـه اسـت آمفتـامين بـا مـشابه مرکـزی تحریـک اثـر یـک دارای کـافئين .ميباشـد ميليگـرم ١٠٠ از کمتـر دور هر در آن ميزان

انـدامها، لـرزش باعـث ميتوانـد آن بـاالی دورهـای ولـی دهـد مـی افـزایش را هوشـياری و تمرکـز و داده تقليل را خستگی .شود عصبانيت حالت و بيخوابی اضطراب،

.فيروگليه کـه هـستند حـروف دارای بلکه ستندين کلمه کی کدام هر نیيچ زبان مانند و نوشته کی فيروگليه ها لیيخ رفک خالف بر در .دارنـد معنـی هـم بـا و ییتنهـا بـه حرفـو نیا که گفت شهينم هم کامل طور به البته .دارند را خود تلفظ آنها از کدام هر

.کننديم فرق کمی مواقع بعضی .بـود شـده نوشته زبان سه به سنگ نیا روی که کرد دايپ تيگران سنگ کی ديالرش در سویفران افسر کی ١٧٩٩ سال در کـه شـد معلـوم قـات يتحق از بعـد .کرد کمک خط این دنيفهم به لیيخ سنگ نیا و Demotisch و فيروگليه و میقد ونانیی جـوان کیـ مـدتی از بعـد .اسـت شـده نوشـته الديمـ از قبـل ١٩٧ در مـصری هـای روحانی توسط که است دستور کی نیا

مـتن کـردن سهیـ مقا بـه کـرد شـروع او اول در .باشـد داشـته توانـست را سنگ نیا از کپی کی سن سال ١٨ با فرانسوی کـه ديـ فهم بـاالخره او .اسـت حـرف دارای و اسـت حروف اساس بر فيروگليه زبان که ديفهم او .فيروگليه و میقد ونانیی

در را وپـاترا يکل نـام توانـست او بعـدها .کنـد دايـ پ را p-t-o-l-m-a--i-o-s حـروف وانستت و سندینو یم چپ به راست از انها سـال در و .ديرسـ جـه ينت به زبان نیا گرامر مورد در کمی حتی و .دهد گسترش را زبان نیا الفبای و کند دايپ متنها از کیی

.گفت عموم به را مطلب نیا ١٨٢٢

!چهره هزار بيماری، آلرژی و بينـى آبریـزش و عطـسه یاد به آن شنيدن با احتماًال و است خورده گوشتان به حساسيت یا آلرژى آلمه حال به تا حتمًا بيمـارى و بگيـرد خـود بـه خطرنـاآى گـاه و متفاوت هاى چهره است ممكن آلرژى اما .اید افتاده بهار فصل در چشم خارش .شوند مى بندى طبقه آلرژى به مربوط هاى بيمارى جزء مختلفى هاى

آلـرژى از ناشى بينى التهاب تر دقيق عبارت به یا فصلى آلرژى .هاست بيمارى نوع این ترین شایع از یكى :فصلى آلرژى • هـاى گرده استنشاق از ناشى بيمارى این .است گياهى هاى گرده از ناشى و آید مى وجود به تابستان و بهار در معموًال حـسب بـر تابـستان اواخـر تـا بهار اوایل از است ممكن بيمارى عالئم بروز زمان .تاس چشم به آن شدن وارد نيز و گياهى

هـم خانوادگى زمينه یك معموًال .باشد متفاوت گياه آن افشانى گرده معين زمان و دارید حساسيت آن به آه گياهى گرده .دارد وجود مبتالیان در

دهان سقف گلو، در خارش احساس ها، چشم آبریزش و خارش بينى، آبریزش عطسه، مكرر حمالت بيمارى اصلى عالئم اسـپرى و هيـستامين آنتـى هـاى قـرص از عالئـم درمـان براى .است آلى ناخوشى احساس و تمرآز آاهش ها، گوش و

بينـى درون پوشـش تـورم آـاهش بـا التهاب، ضد بينى هاى قطره یا ها اسپرى .شود مى استفاده بينى ضدالتهابى هاى آلـرژى عامـل اثـر مانع چشم و بينى پوشش با آلرژى ضد بينى هاى قطره یا ها اسپرى .آنند مى رطرفب را بينى گرفتگى

.نيستند مفيد خيلى نشود، چندانى ناراحتى باعث بينى گرفتگى اگر احتقان ضد هاى اسپرى یا قرص .شوند مى زا عالئـم بـدن در آه موادى شدن آزاد از جلوگيرى با آه است شده بازار وارد "پاتيدین اوال" نام با چشمى قطره یك تازگى به

مـصرف روز در بـار دو قطـره ایـن .باشـد مـوثر بـسيار چشمى حساسيت موارد در تواند مى آورند، مى بوجود را حساسيت .شود مى عامـل گيـاهى گـرده بـه نـسبت خاصى روش به باید بماند، باقى فرد در حساسيت شدید عالئم ها درمان این رغم به اگر فـرد بـه سـاله سـه دوره یـك طـول در گيـاهى گـرده آن از آمى مقادیر روش این در .شود انجام زدایى حساسيت ارى،بيم

.شود درمان آلرژى و آند پيدا تحمل آن نسبت فرد تا شود مى تزریق مـى آـه ورتىصـ در .شـود آاسـته تان ناراحتى شدت از تا دهيد انجام را آارهایى خودتان توانيد مى ها، درمان این از غير گيـاه آن رویـش هاى محل به رفتن از گياه آن افشانى گرده فصل در آنيد سعى هستيد حساس گياهى گرده چه به دانيد

تـان بينـى داخـل .آنيد استفاده هایتان چشم به ها گرده شدن وارد از جلوگيرى براى آفتابى هاى عينك از .آنيد خوددارى گـرده تـان زنـدگى محـل در اگـر .بماليـد تـان بينـى داخـل وازلين اندآى یا دهيد شستشو )سالين نرمال( نمكى سرم با را

غروب ابتداى و )١٠ ساعت حدود( صبح وسط در را خوابتان اتاق هاى پنجره و درها شوند مى پراآنده فضا در گياهى هاى بـه رفـتن از .گيرد مى صورت گياهى افشانى گرده اوج ها ساعت این در معموًال آه چرا دارید نگه بسته )٧ ساعت حدود(

حـساسيت گيـاهى هاى گرده آدام به اینكه آردن تعيين براى .آنيد خوددارى غروب سمت به خصوص به مزارع یا ها پارك .آنيد مراجعه آلرژى آلينيك یك به توانيد مى دارید ضـمناً .آـرد تعيـين را زا آلـرژى هماد نوع توان مى حاصل واآنش مشاهده و پوستتان زیر به مختلف زاى آلرژى مواد تزریق با

بـه نيز و خاص سبزیجات و ها ميوه به همزمان است ممكن گياهى هاى گرده به آلرژى داراى افراد آه باشيد داشته توجه .باشند داشته حساسيت هم خوراآى هاى مغز و ها آجيل بعضى

التهـاب بيمـارى دو شـامل هـا اگزمـا تـرین شـایع .آنـد مى گرفتار را پوست آه است دیگر حساسيتى بيمارى یك: اگزما • اگزمـاى آـه حـساسيت از ناشـى پوستى التهاب .هستند تماس از ناشى پوستى التهاب و حساسيت از ناشى پوستى

و آیـد مـى وجـود بـه هستند خشك پوست داراى آه افرادى در بيشتر شود مى ناميده هم آودآان اگزماى یا حساسيتى سـابقه و شـود مـى شـروع آـودآى سنين از معموًال بيمارى این .آنند مى ایجاد را اگزما نوع این متفاوتى زاى آلرژى مواد

سـن آـم آودآـان در عامـل مهمتـرین آـه اسـت غـذایى آلرژى یكى حساسيتى، اگزماى احتمالى علل از .دارد خانوادگى و تـر بـزرگ آودآـان در .آنـد مـى ربـدت را عالئـم غ مـر تخـم یـا گـاو شـير خـوردن معمـوالً اگزمـا بـه مبـتال آودآان در .است

از برخى باالخره باشد دخيل بيمارى در است ممكن هم سگ و گربه به حساسيت همچنين و خانه غبار و گرد بزرگساالن .شوند شدید اگزماى ناگهانى شيوع باعث است ممكن "استافيلوآوك ميكروب" مثل ها ميكروب مـاده یـك بـا تمـاس بـه پوسـت بيمـارى ایـن در .آنـد مـى گرفتـار را ساالنبزرگ تنها معموًال تماس از ناشى پوستى التهاب

باعـث دارد آن بـه فرد آه حساسيتى علت به است ممكن شيميایى ماده یك با تماس .دهد مى نشان واآنش شيميایى خـشكى، ثباعـ و ببـرد بين از را پوست طبيعى چربى ظرفشویى مایع مثًال شيميایى ماده آن اینكه یا شود پوست التهاب ٨ هـر از و نفـر یـك بزرگـسال نفـر ١٢ هـر از .اسـت شایعى بسيار بيمارى اگزما .شود پوست خارش و خوردن ترك قرمزى، تماسـى پوسـت التهـاب باعـث آـه شيميایى مواد ترین شایع .ونديشم اگزما دچار عمرشان از زمانى در آنها نفر یك آودك .هستند اینها شوند مى آلرژى از ناشى

.دارد وجود ها لباس قزن یا قالب دآمه، زیپ، در یا جواهرات در آه نيكل • .ها چسب و ها حالل سيمان، مثل مصنوعى مواد و الستيك • .ها عطر و موها رنگ آرایشى، مواد اجزاى از بعضى •

:هستند اینها شوند مى تماس از ناشى پوستى التهاب باعث آه موادى ترین شایع .پارچه هاى آننده نرم و آننده پاك مواد صابون، • .ها شامپو • .آننده سفيد و آننده ضدعفونى مواد •

پوست است ممكن آودآان در .است آن ریزى پوسته و پوست التهاب خارش، خشكى، بزرگساالن در اگزما اصلى عالمت .آید بوجود زخم زرد ها ميكروب شدن اضافه با بعد و باشد آننده ترشح و مرطوب بـدن در آوچـك منطقـه یـك خارش و قرمزى صورت به است ممكن و است متفاوت مختلف افراد در ارىبيم شدت و وسعت بـه مبـتال افـراد آـه نيـست تعجـب جـاى .آورد بوجـود ناپـذیرى تحمـل خارش و شود ملتهب بدن از وسيعى نواحى یا باشد عـين در اگزمـا بـه مبـتال افـراد .شـوند مى آارى و تحصيلى مشكالت یا نفس عزت آاهش افسردگى، دچار شدید اگزماى توجـه آن بـه بایـد آـه دیگـرى نكتـه .هـستند عـادى افراد از تر حساس )پوست ویروسى بيمارى دو (زگيل و تبخال به حال

بهبـود و سـن افـزایش بـا دارند آلرژى از ناشى گسترده اگزماى آه آودآان از نيمى از بيش متاسفانه آه است این داشت .ندشو مى آسم دچار اگزما اجتنـاب آن بـا پوسـتى تمـاس از و آنيـد پيـدا را آننده تحریك عامل آنيد سعى باید تماس از ناشى پوست التهاب موارد در

مبـتال اگر .دارد وجود بيمارى عامل آشف براى پوستى هاى مشمع صورت به هایى تست نيز آلرژى هاى آلينيك در .آنيد غـذایى زاى آلرژى مواد براى خاص هاى تست انجام و آلرژى متخصص به مراجعه با باشيد حساسيت از ناشى اگزماى به التهـاب " درمـان .داد انجـام آن از اجتنـاب بـراى عملـى اقـدامات بتوان تا شود مى مشخص زا حساسيت عامل تنفسى، یا

آورتـونى هـاى پمـاد بـا موجـود پوسـتى هـاى دانه و قرمزى درمان و محرك ماده از آامل اجتناب "تماس از ناشى پوستى از اى مجموعـه اسـت ممكـن و اسـت تر مشكل اندآى حساسيتى اگزماى درمان .است وازلينى هاى آننده نرم و ضعيف لوسـيون و هـا پمـاد هـا، آرم مثل پوستى هاى آننده نرم از دلبخواهى مقادیر موارد این در .باشد داشته الزم را ها درمان .شوند مرطوب و نرم پوست تا ماليد پوست روى مرتبًا باید را حمام هاى روغن و آننده مرطوب هاى

خـارش رفـع بـراى .آـرد اسـتفاده التهـاب دادن آـاهش بـراى آورتـونى هـاى آرم از توان مى عالئم گرفتن شدت هنگام در ایجـاد آلـودگى خـواب حـدى تـا قرص آه این به توجه با آه شود تجویز شما براى هيستامين آنتى هاى قرص است ممكن قـرص آوتـاهى مـدت بـراى اسـت ممكن شدید بسيار موارد در پزشك .آند مى تر راحت شما براى را شب خواب آند مى ميكـروب از ناشـى اگزمـا شـدن بـدتر و زخـم زرد ایجاد و اگزما محل در عفونت صورت در .آند تجویز را آورتون خوراآى هاى

بـه ها خانه دارو در شده آماده طور به آه مرطوب هاى باند .آند پيدا ضرورت بيوتيك آنتى مصرف است ممكن استافيلوآوك یـا آننـده نـرم آـرم ماليدن از پس موارد این در .باشد آننده آمك است ممكن آودآان مورد در خصوص به رسد مى فروش

تـسكين خـارش هـم شود مى بهتر آرمها جذب هم ترتيب این به آنيد، مى پانسمان را محل مرطوب هاى باند با آورتونى .شود مى جلوگيرى آودك توسط پوست خاراندن از هم و یابد مى ضـمناً .آنـد مـى فرق مختلف افراد در آنها تاثير آه است شده استفاده اگزما درمان براى هم مختلفى گياهى هاى دارو از

بـا آنهـا از اسـتفاده مـورد در بایـد و نيـست خطـر بـى ضـرورتاً "طبيعـى " یـا "گياهى داروى" هر آه باشيد داشته توجه باید .آنيد مشورت تان پزشك

مى نظر به ندارند، را آورتونى هاى دارو عوارض آنكه عين در آه اند شده دارویى بازار وارد آورتونى غير آرم چند تازگى به و "تـاآروليموس " هـاى آـرم آنهـا جملـه از .باشند موثر بسيار صورت مثل پوست حساس مناطق در اگزماها درمان در رسد

آارهـاى از بعـضى انجـام بـا .آننـد مـى درمـان را اگزما بدن ایمنى دستگاه تنظيم با آه برد نام مىتوان را "وليموسپيمكر" :دهيد تشكيل را حساسيتى اگزماى عالئم توانيد مى ساده

تـان پوسـت هحولـ با مالیمت با .نكنيد طوالنى را خود حمام ولى آنيد، استفاده آننده نرم مواد از و بگيرید ولرم آب حمام • .نكنيد خشك آنها روى حوله ماليدن با را است اگزما به مبتال آه پوست از هایى قسمت هرگز اما آنيد، خشك را آبـدار و آننـده مرطـوب هـاى آـرم از صابون بجاىو آنيد اجتناب پوست روى شامپو و آننده پاك مواد و صابون استفاده از •

.آنيد استفاده پلـى یـا پـشمى هـاى پارچـه از .آنيـد انتخـاب آتان جنس از دارند تماس پوست با آه را لباسهایى سایر یا زیر لباسهاى •

.آنيد پرهيز استر .نپوشيد تنگ هاى لباس • .نخارانيد را مبتال پوست گاه هيچ و آنيد آوتاه را هایتان ناخن • .بگذارید آنار شوند مى زیاد تعریق باعث آه را هایى ورزش • .شود مى اگزما شدن بدتر باعث استرس .آنيد حفظ را خود مشآرا آنيد سعى •

حمـام از پـس اسـت بهتـر آـه است پوستى هاى آننده نرم از مكرر استفاده راه بهترین پوستى اگزماى از پيشگيرى براى .شوند ماليده پوست روى

هـا ریـه بـه را هـوا آـه آنـد مـى گرفتار را ها ریه داخل آوچك هوایى هاى راه آسم .آلرژى تنفسى شكل یا همان : آسم • جمـع آنهـا در خلـط زیادى مقدار و شوند مى باریك و متورم ملتهب، آسم در ریه هوایى هاى راه .آند مى خارج آن از و وارد در آـه دیگـر عامـل یـك .دارد وجـود خـانوادگى ابتالى سابقه دیگر هاى آلرژى از بسيارى مانند هم آسم مورد در .شود مى

پـستان بـا شـيردهى زمـان در یـا بـاردارى دوران در مـادر آـشيدن سـيگار اسـت شده دانسته موثر آسم به آودآان ابتالى نمـى دیـده چـشم بـا آـه اسـت ریـزى بـسيار حـشرات بـه آلرژى آسم، به آننده مستعد عوامل ترین شایع از یكى .است هـاى گـرده هـا، آپـك هـاگ همچنـين .وینـد گی مـ مایـت یـا هيـوه آنها به و دارند وجود ها خانه همه غبار و گرد در و شوند .شوند مى آسم ساز زمينه غذایى آلرژى گاهى و خانگى حيوانات و گياهى :هستند اینها آسم حمله آننده تحریك عوامل

.آنفلوآنزا و سرماخوردگى مانند ویروسى هاى عفونت • .خانه در آشيدن سيگار • .دویدن مانند ها ورزش از بعضى• .سرد هواى معرض در گرفتن قرار• .باشند آسپرین حاوى آه هایى دارو• .باشند سولفور اآسيد دى حاوى آه هایى نوشابه•

درمـان دسـته دو .است سينه قفسه روى سنگينى احساس و تنفسى تنگ سينه، خس خس سرفه، آسم اصلى عالئم آسـم ضـد هـاى دارو .آننـده يرىپيـشگ هاى درمان دیگرى و دهنده تسكين هاى درمان یكى .دارد وجود آسم براى اصلى دهـان از را دارو آـشيدن نفـس بـا دهنـد مـى امكـان بيمار به آه شوند مى مصرف مختلفى هاى دستگاه طریق از معموًال اضـافه را موجودنـد هـا داروخانـه در آـه مخـصوصى پالستيكى هاى محفظه آسم ضد هاى اسپرى به اگر .آند ها ریه وارد آسـم، دهنـده تـسكين داروهـاى .شـود مـى بيـشتر آن تـاثير نتيجـه در و زیاد شود مى ها ریه دوار آه دارویى ميزان آنيد، هـا ریـه در هـوایى هـاى راه اطـراف عـضالت آـردن شـل با ها دارو این .شوند مى ناميده هوایى مجراى هاى آننده گشاد بـر هـستند مخـصوص هـاى اسـپرى صورت به معموًال آه را ها دارو این .شوند مى تنفس راحتى و آنها شدن گشاد باعث ضـمن تـا آنيـد اسـتفاده خـود اسـپرى از اسـت بهتـر ورزش یـا بـدنى تحرك از قبل .آرد استفاده باید پزشك دستور اساس .نشوید نفس تنگى دچار ورزش و هـوایى هـاى راه درون التهـاب آـه هستند مالیم آورتونى هاى اسپرى صورت به معموًال آسم آننده پيشگيرى هاى دارو

ایـن اثـر مدت چون .آنند مى آم را محرك ماده به نسبت بدن واآنش احتمال بنابراین .دهند مى آاهش را آنها حساسيت هـاى دارو از ترآيبـى مـوارد از بـسيارى در .شـوند اسـتفاده پزشـك دسـتور مطـابق مرتب طور به باید است محدود ها دارو

از ترآيبـى مـثالً .گيرد مى قرار استفاده مورد آسم شدید موارد در خصوص به اثر طوالنى دهنده تسكين و آننده پيشگيرى دوره اسـت ممكـن آسـم شـدید بـسيار مـوارد در.بكلومتـازون آننـده پيـشگيرى داروى و سـالبوتامول دهنده تسكين داروى

.یابد آاهش هوایى هاى راه التهاب تا شود توصيه دآتر توسط خوراآى آورتونى قرص از آوتاهى بـه نـدرتاً امـروزه بودند، آسم درمان براى ها دارو ترین پرمصرف جمله از زمانى آه آمينوفيلين و تئوفيلين راآىخو هاى دارو .است دسترس در بهترى هاى دارو و دارند ناخوشایندى جانبى عوارض آه چرا روند مى آار آسـم مكـرر حمـالت بـه مبـتال دافـرا و آسـپرین بـه حساسيت از ناشى آسم مورد در خصوص به آه جدید دارویى گروه یك

تـصور خـالف بـر .شـوند مـى مـصرف خـوراآى صـورت بـه آـه هـستند "ها لوآوترین هاى آنتاگونيست" گروه هستند، مفيد ممكـن شـما روى بـر آسـم ضـد داروهـاى تاثير .نيستند مفيد آسم براى تنفسى فيزیوتراپى یا تنفسى هاى تمرین عموم،

لحـاظ ایـن از زیـر عالیم .داد تغيير را آنها مصرف مقدار یا نوع پزشك به مراجعه با اشدب الزم و شوند آم زمان طول در است .هستند دهنده هشدار

فروشـگاه از تـوان مـى و آنـد مـى گيـرى انـدازه شما هاى ریه در را هوا جریان حداآثر مخصوصى دستگاه آه مواردى در • .شود مى شما هاى ریه وارد آمترى هواى آه دهد مى نشان خرید، را آنها خانگى مصرف مورد انواع پزشكى لوازم هاى

.آنيد استفاده معمول از بيشتر دفعات در را خود ضدآسم اسپرى شوید مجبور آه صورتى در • .شوید بيدار خواب از نفس تنگى با ها شب اگر • .دهيد انجام را تان روزمره هاى فعاليت نتوانيد اگر • اسـپرى از او آـه شـوید مطمـئن .آنيـد حفظ را خود آرامش است، شده آسم حمله دچار آه آردید برخورد بيمارى به اگر •

و آرام هـاى تـنفس آـه آنيـد ترغيـب را او و دهيـد اطمينـان او به آنيد، توجه او هاى حرف به .است آرده استفاده خودش .آنيـد بررسـى آن آمـك بـه را اربيم وضعيت است موجود تنفسى هواى جریان گيرى اندازه دستگاه اگر .دهد انجام عميق هـواى جریـان گيـرى انـدازه دسـتگاه یـا نـشد مـشاهده تاثيرى آسم دهنده تسكين اسپرى مصرف از دقيقه ١٠ از پس اگر

بيمـار حـال اگـر همچنـين .آنيد خبر آمبوالنس و پزشك فورًا باید داد نشان را انتظار مورد مقدار از درصد ۵٠ از آمتر تنفسى داروى بایـد آسـم حملـه از پيـشگيرى بـراى .داد اطـالع اورژانـس به فورًا باید نبود آردن صحبت به قادر و رفت وخامت به رو

ــشگيرى ــده پيــــــــ ــًا را آننــــــــ ــتفاده مرتبــــــــ ــرد اســــــــ ــل از و آــــــــ ــرك عوامــــــــ ــاب محــــــــ ــرد اجتنــــــــ .آــــــــ آسـم اگـر .باشـد داشـته نظـارت تحـت را خـود وضـعيت تنفـسى هـواى جریـان گيرى اندازه دستگاه با تواند مى بيمار خود

باشـيد داشـته یاد به.آرد پرهيز آن از و یافت خاص هاى تست راه از را ماده این باید باشد، خاصى ماده به آلرژى از ناشى نبایـد دهيـد، ادامـه را آننـده پيـشگيرى داروى از اسـتفاده بایـد شـوید نمـى آسم روزمره حمالت دچار آه صورتى در حتى .آرد استفاده داروها زا آنگاه و ماند بيمارى شدن وخيم منتظر

تـرین عمـده و تـرین خطرنـاك .اسـت شـایع بـسيار زنبـور نـيش به نسبت آلرژى هاى واآنش: زنبور سم به نسبت آلژرى • در شـود مـى دیـده زنبورداران ميان در بيشتر آه عسل زنبور به نسبت آلرژى و است وحشى زنبورهاى نيش آلرژى، عامل سـپس و شـود، گزیده عسل زنبور یا وحشى زنبور وسيله به بار یك فرد است الزم آلرژى بروز براى .گيرد مى قرار دوم رده

وحـشى زنبورهـاى .دهـد نمـى رخ آلـرژى گزش اولين در بنابراین .آید بوجود حساسيت تا گيرد مى وقت هفته ۶ تا حداآثر مـى جـاى بـه پوسـت در را خـود شنـي زدن، نـيش هنگـام عسل زنبورهاى آه حالى در بگزند، را انسان بار چند توانند مى

.ميرند مى بالفاصله و گذارند مـى زنبـور زهـر بـه حـساسيتى غيـر سـمى واآـنش یـك خاطر به محل در درد و تورم باعث زنبور زدن نيش موارد اغلب در

در .باشـد همـراه پوسـت موضـعى قرمزى و درد با و باشد خفيف است ممكن زنبور نيش به حساسيتى واآنشهاى .شود مـوارد در .گيـرد برمـى در را مفـصل دو آـه باشد قرمزى و آهير تورم، همراه به تر عمومى واآنشى است ممكن حال عين

سـقوط و شـوك بـا شدید آنافيالآسى و تنفس اشكال منتشر، عروقى تورم شود، تورم دچار بدن آل است ممكن شدیدتر .آید مى وجود به شدن گزیده از پس دقيقه ده ولط در زنبور سم به نسبت آلرژى واآنش .آید مى وجود به خون فشار بيمـارى بـه مبـتال افـراد در مـسن، افـراد در شدید، آلرژى داراى افراد در حيات آننده تهدید حساسيتى شدید هاى واآنش تنهـا زنبـور سـم بـه خفيف هاى واآنش موارد در .دهد روى است ممكن متعدد هاى گزش موارد در و عروقى و قلبى هاى اسـت ممكـن آنافيالآـسى یـا شدیدتر هاى واآنش موارد در آه حالى در است، آافى هيستامين آنتى هاى قرص مصرف افـرادى همـه .باشد داشته نياز سرم تزریق و آورتون خوراآى هاى قرص هيستامين، آنتى آدرنالين، تزریق به بيمار احياى یـك نيـز و )است شده ثبت آن روى بر حساسيت وجود آه( پزشكى هشدار دستبندهاى باید دارند آلرژى زنبور نيش به آه

زنبـور سـم بـه فـرد آلـرژى تـوان مـى پوسـتى خراش تست استفاده با .باشند داشته همراه آدرنالين تزریق خودآار سرنگ بـراى .نيـست دقيـق تنفـسى زاى آلرژى مواد براى تستها اندازه به تست این متأسفانه .داد تشخيص را عسل یا وحشى :آنيد رعایت را زیر نكات زنبور سم به آلرژى از ىپيشگير

و هـا آشـغالدانى نيـك، پيـك هـاى محـل خـصوص بـه فراوانند، آنها در وحشى زنبورهاى آه هایى محل از ها تابستان در • .آنيد دورى غذا صرف هاى مكان

.آنيد خوددارى چسبناك و شيرین مایعات نوشيدن از خانه از بيرون در • دور او از آرامـى بـه یـا بایـستيد حرآـت بـى آـه ایـن جـاى بـه نـشوید، زده وحشت شود، مى نزدیك شما به زنبورى اگر •

.بكشيد را او اى ضربه زدن بابهتر است شوید، بـه اگـر .شـود تـشدید زنبـور سم به واآنش است ممكن آه چرا نگيرید داغ حمام یا نكنيد ورزش زنبور نيش از پس هرگز •

و دهيـد انجـام ریـوى و قلبـى احياى آنيد، خبر آمك فورًا است، شده )آنافيالآسى( شدید آلرژى ردچا آه برخوردید آسى .آنيد تزریق آدرنالين او به امكان صورت در

بـراى هـایى تزریـق درمـانى روش ایـن در .هـستند مـؤثر بـسيار زنبور سم به نسبت آلرژى از زدایى حساسيت هاى روش درمـان ایـن .شد خواهد منجر آلرژى آامل بهبودى به معموًال آه شود مى انجام ساله ۵ تا ٣ دوره یك در زدایى حساسيت

وجـود بـه تزریـق هنگـام در شـدیدى هـاى واآنش است ممكن آه چرا شود انجام آلرژى تخصصى هاى آلينيك در تنها باید .آید آـه است آلرژى خطرناك و ناگهانى واآنش یك آنافيالآسى، شوك یا آنافيالآسى): عمومى و شدید آلرژى( آنافيالآسى •

و خـون گـردش اخـتالل علت به بيمار است ممكن وگرنه است ضرورى عارضه این فورى درمان .گيرد مى بر در را بدن همه آنافيالآـسى امـا شـوند، مـى دچـار آنافيالآـسى بـه افراد از اى عده چرا آه نيست معلوم دقيقًا حاضر حال در .بميرد قلب

.دارند آلرژى سابقه آه دهد مى رخ ىافراد در معموًال ممكـن مـستعد افـراد در همـه از بيش آه هستند هایى خوراآى خوراآى، مغز داراى هاى ميوه سایر و فندق بادام، گردو، وجـود بـه شـدید هـاى آلـرژى اسـت ممكـن نيـز لبنيـات و مـرغ تخم صدف، ماهى، همچنين .آنند ایجاد آنافيالآسى است نـيش بـه آلـرژى .شـود منجـر آنافيالآـسى بـه است ممكن غذاها این از اندآى مقدار خوردن حتى حساس افراد در .آورند عالئـم از اى مجموعـه آنافيالآسى .آند ایجاد آنافيالآسى است ممكن ها بيوتيك آنتى مثل داروهایى به آلرژى نيز و زنبور خون فشار آاهش و تنفسى اشكال با راههم عمومى حساسيتى شدید واآنش یك به هم با ترآيب در آه آند مى ایجاد

.است بدن به زا آلرژى ماده ورود محل در خارش و تورم اوليه واآنش .شود مى منتهى بـه گزیـدگى محـل زنبـور سـم بـه حـساسيت در یـا شـود مـى خارش و تورم دچار گلو و دهان غذایى، آلرژى در مثال براى سراسـر دارى خـارش پوسـتى هـاى دانـه سـرعت بـه سپس .آید مى وجود به شدیدى خارش و آند مى پيدا تورم شدت پيـدا تنفـسى اشـكال فـرد و شـوند مـى متـورم هوایى هاى راه مخاط جمله از نرم هاى بافت و صورت .پوشاند مى را بدن

مـى آمـدن پـایين بـه شروع خون فشار ،"ميرد مى دارد" آه آند مى احساس و است زده هيجان شدت به بيمار .آند مى حساسيت ماده با تماس از پس دقيقه چند طول در و سرعت به عالئم این .دهد مى دست از را خود هوشيارى فرد و آند رخ سـرعت بـه خون فشار افت و تنفسى مجارى انسداد زیرا شود درمان فوریت به باید آنافيالآسى .شد خواهند ظاهر زا

مـى برطـرف را تنفـسى اختالل برد، مى باال را خون فشار آه است آدرنالين داروى تزریق شامل اورژانس درمان .دهد مى آنافيالآـسى بـه مبتالیـان حـال هر در .یابد مى بهبود سرعت به معموًال صورت این در بيمار دهد، مى آاهش را تورم و آند هـاى مـان در اسـت ممكـن شـود مى تمام آدرنالين اثر آه هنگامى زیرا شوند، برده بيمارستان به بيشتر بررسى براى باید

بيمـار بـا برخـورد در .باشـد الزم سـرم تزریـق و اآـسيژن گاهى و آورتونى داروهاى ها، هيستامين آنتى جمله از بيشترى :آند رعایت را زیر نكات آنافيالآسى دچار

دچـار خـون فـشار آـاهش علـت بـه بيمـار اگـر .بنـشيند آنيد آمك او به دارد، تنفس مشكل و است هوشيار شخص اگر • .شوند برده باال پاهایش و بكشد دراز است بهتر است، هشد شوك

.بخوابانيد پهلو به را او و آنيد ارزیابى را او تنفس وضع نيست هوش به شخص اگر • دسـترس در آدرنـالين سـرنگ آـه ببينيـد اسـت، شـده آنافيالآـسى دچـار حـساسيت علت به او آه هستيد مطمئن اگر •

.آنيد آمك ران عضله داخل به آن تزریق در بيمار به لزوم صورت در .نه یا هست .شود منتقل بيمارستان به بيمار تا آنيد خبر را اورژانس فورًا •

هميـشه اسـت، شـده داده تشخيص شما در اى ماده در شدید حساسيت آه صورتى در آنافيالآسى، از پيشگيرى براى اطرافيـان، بـه بایـد همچنـين .باشـيد داشته همراه به را هشد تجویز داروهاى سایر نيز و آدرنالين تزریق خودآار سرنگ باید

تـاریخ آـه آنيـد حاصـل اطمينـان .بدهيـد را آن درمـان نحـوه و خـود بيمـارى مـورد در الزم اطالعات خود بستگان و همكاران شـده ثبـت آن روى شـما بيمـارى آـه بپوشـيد پزشـكى هـشدار گردنبنـد یا دستبند یك و باشد نگذشته داروهایتان مصرف .باشد

افـراد درصـد ٢٠ تا و دهد مى تشكيل را پزشكى در اى پيچيده حوزه غذاها به آلرژى: غذاها به نسبت نابجا هاى واآنش • در را غـذاها بـه نـسبت واآـنش .دارنـد آلـرژى غـذا به آه آنند مى ادعا و دهند مى نشان نامناسب واآنش غذا به نسبت :داد قرار توان مى گروه چند آلـرژى شـایع غـذاهاى نـوزادان و آودآـان در :اسـت مختلفـى علـل از ناشى غذا به واقعى آلرژى: غذایى عىواق آلرژى -١

ميـوه بزرگـساالن در هـستند زمينـى بـادام و روغنـى هـاى ماهى سویا، گندم، مرغ، تخم سفيده گاو، شير پروتئين شامل ماننـد سـبزیجاتى مرآبـات، فرنگى، توت سيب، و،هل مثل هایى ميوه و زمينى بادام گردو، پسته، مثل مختلف مغزدار هاى

خرچنـگ، مـاهى، ماننـد دریـایى غـذاهاى .آننـد ایجـاد حساسيت است ممكن جعفرى و سير پياز، فرنگى، گوجه آرفس، هـاى دانـه خـارش، سـریع شـدن ظـاهر شـكل به غذا به حساسيت عالئم .آورند وجود به آلرژى است ممكن نيز ...و ميگو

مربـوط غـذاى از انـدآى مقـدار مصرف از پس آه است بيهوشى نهایتًا و تنفس اشكال بدن، تورم ن،بد سراسر در پوستى موضـعى خـارش دچـار دارنـد، حـساسيت آن بـه آه غذایى مصرف از پس آه است ممكن افراد از بعضى .آید مى وجود به

بـروز هـایى واآـنش غـذا بـه نـسبت دیررس طور به است ممكن زا آلرژى غذاى به سریع واآنش از غير .شوند گلو و دهان بـه نسبت تأخيرى حساسيت نتيجه در آودآان در سلياك بيمارى .باشد آودآان اگزماى اساس است ممكن امر این و آند تغذیـه سـوء علـت بـه خـونى آم و نفخ اسهال، و بيند مى آسيب ها مخاط نتيجه در .آید مى وجود به گندم در گلوتن ماده .آید مى وجود به تحمـل عدم در الآتاز مثًال گوارشى خاص هاى آنزیم فقدان علت به است ممكن غذایى تحمل عدم: غذایى تحمل دمع -٢ شـود مـى توليـد هم بدن در آه شيميایى ماده یك -هيستامين است، شایع بسيار اى عارضه آه شير در موجود الآتوز به حـد از بـيش اسـت ممكـن و اسـت موجـود غذایى مواد در طبيعى طور به -است حساسيت به مربوط عالئم ایجاد عامل و

مـواد بـه نـسبت هـایى واآـنش بـاالخره .شـود آلـرژى شـبيه عالئمـى ایجـاد باعـث و شود جذب مصرفى غذاى از تر سریع آـافئين، گلوتامـات مونوسـدیم هـا، ساليـسيالت هـا، بنـزوات هـا، سـولفيت مثـل غذاها به شونده اضافه مواد و نگهدارنده ایمنـى دسـتگاه بـه و دارد آنـدترى شروع معموًال غذایى تحمل عدم از ناشى عالئم .دهد رخ افراد در ارترازینت و آسپارتات غـذاى آم مقادیر .دارد شده خورده غذاى ميزان به بسته واآنش معموًال نيست، حيات تهدیدآننده معموًال و ندارد ارتباطى دردشـكمى، گرگرفتگـى، پوسـتى، هـاى دانـه مثـل هـایى شواآـن باعـث آن بيـشتر مقـادیر امـا شـوند، مى تحمل محرك

مثـل سـمى واسـطه مـواد توليـد بـه اسـت ممكـن بـدن در خاصـى آنـزیم نبـود .شـود مـى قلـب تـپش و اسهال استفراغ، .گویند مى آاذب آلرژى را ها واآنش این .آنند مى تقليد را آلرژى عالئم آه شود منتهى هيستامين

روى سـبزرنگ الیـه ( زمينـى سـيب و هـا قارچ مثل غذاهایى در طبيعى طور به است ممكن سموم: غذایى مسموميت -٣ ایـن .شـود مـى مـسموميت باعـث سـم ترشـح با فساد حال در ماهى در باآترى رشد .باشد داشته وجود )زمينى سيب ىایمنـ واآـنش یـا گوارشـى تحمـل عـدم شـامل و دهـد مـى روى بخـورد را سـم حـاوى غذاى آه فردى هر در ها واآنش .نيست

معينـى غـذاى بـه نـسبت آـه اند قبوالنده خودشان به منطقى اساس بدون غذایى بيزارى به مبتال افراد: غذا از بيزارى -۴ شـده پنهـان خـوراك یـك درون در خاص غذایى ماده آن اگر .آرد خواهند استفراغ شود داده آنها به غذا آن اگر و دارند آلرژى مـورد در آنهـا آـردن متقاعـد و دارد روانـى پایه آامًال افراد این واآنش .شود نمى شاهدهم اى آننده ناراحت اثر هيچ باشد Skin Prick) پوسـتى خـراش تـست طریـق از تـوان مى را غذایى آلرژى تشخيص.است مشكل بسيار ندارند آلرژى آه این

Test) تست وسيله به نيز و گوناگون غذایى مواد به RAST دقيـق غـذا تـازه عـصاره وسيله به پوستى تست .داد تشخيص .است تر روش ایـن در .آـرد اجـرا را »محـذوف غـذایى رژیـم « آزمـون تـوان مـى ندهنـد، دقيقـى جـواب ها آزمایش این آه صورتى در

مـى شـيرین زمينى سيب و برنج،گالبى گوسفند، گوشت مثل است آم بسيار آن آلرژى احتمال آه را غذایى تنها شخص مـى غـذایى رژیـم وارد مـشكوك غـذایى مـواد بـار یـك وقـت هرچنـد تدریج به آرد، فروآش آلرژى عالئم آه هنگامى .خورد محـدود غـذایى رژیـم علـت بـه آـودك آـه ایـن براى گيرد صورت غذایى رژیم متخصص یك نظارت تحت باید تست این .شود مـاده .ندارد وجود آن براى پوستى آزمون آه چرا است، مشكلتر بسيار غذا به تحمل عدم تشخيص.نشود تغذیه سوء دچار

از پـس .شـود ارزیـابى مربـوط متخـصص وسـيله بـه احتمـاالً بـالينى بهبـود و شـود حذف غذایى رژیم از باید مظنون غذایى از عالئـم مجـدد ظهـور و آوتـاه مـدتى بـراى غـذایى رژیـم به آن دوباره آردن وارد با توان مى خاص، غذایى ماده یك آشف

و سـيگار آـشيدن از بـاردار مـادران آـه شـود مـى توصـيه آودآـان در آلـرژى ایجاد از شگيرىپي براى.شد مطمئن تشخيص

شـير بـا را او تنهـا ماهگى شش تا آودك تولد از پس باید مادر .آنند خوددارى باردارى آخر نيمه در زا آلرژى غذاهاى خوردن .آند پرهيز او به زا آلرژى غذاهاى دادن از آن از پس و آند تغذیه مادر مـاهگى شش از را جامد غذاهاى .باشد نظر در آن هاى پروتئين به آلرژى احتمال مسئله باید شيرخشك مصرف صورت در و هـویج شـيرین، زمينـى سـيب بـرنج، مـرغ، گوسـفند، گوشت مثل موادى به را ابتدایى غذاهاى و بدهيد آودك به بعد به

آـودك زنـدگى اول سـال پایـان تـا مرآبـات و سـویا مـاهى، نـدم، گ مرغ، تخم سفيده گاو، شير دادن از .آنيد منحصر گالبى بـه غـذایى هـاى برچـسب روى بر باید.بدهيد آودك به سالگى سه در تنها را ...گردو پسته، زمينى، بادام و آنيد خوددارى دمـوا حـاوى آـه غـذاهایى از .شـود ثبـت آنهـا دهنـده تـشكيل اجزاى شده آنسرو یا شده پردازش غذاى مورد در خصوص

شـود، مـشخص آلـرژى عامـل غـذایى مـاده آـه صـورتى در.آنيـد دورى االمكـان حتـى هستند، شونده اضافه یا نگهدارنده از اسـتفاده نباشـد، ممكـن آامـل طـور بـه امـر ایـن آـه صورتى در .است غذایى رژیم از ماده آن حذف پيشگيرى مؤثرترین .شدبا بخش نتيجه است ممكن »سدیم آروموگليكات« خوراآى داروى

واقعًا آنها درصد ۵ تنها اما آنند مى گزارش را داروها به نابجا هاى واآنش افراد درصد ١۵ حدود مجموع در: دارویى آلرژى • ممكـن زیـر صـورت بـه داروهـا بـه آلـرژى واآـنش .دارنـد آشنده آلرژى درصد ١/٠ تنها افراد این ميان در و دارند آلرژى دارو به

:دهد رخ است دانـه یـا تهـوع مثال براى آنند مى بروز دارو مصرف با همزمان اتفاقى طور به بلكه نيست مرتبط دارو به آه هایى آلرژى -١

.مصرفى داروى نه و بيمارى خود علت به پوستى هاى آـه داروهـایى سـایر با دارو متقابل واآنش از ناشى هاى واآنش یا دارو مجاز حد از بيش مصرف از ناشى سمى اثرات -٢

.آند مى مصرف زمانهم بيمار .است ایمنى دستگاه بر دارو اثر علت به آه نابجایى هاى واآنش بر واقعى آلرژى هاى واآنش باالخره -٣

مـورد در چنانچـه باشـد، آنافيالآـسى صـورت بـه ایمنى دستگاه مستقيم هاى واآنش به است ممكن دارو به آلرژى علت باعـث است ممكن دیگر داروهاى .شود مى دیده وریدى داخل هاى مسر و انسولين خون انتقال ها، واآسن سيلين، پنى

بـه غيرمـرتبط هـاى شـيوه طریـق از -است بدن در آلرژى عالئم از برخى مسئول آه اى ماده -هيستامين شدن آزاد تحریك از آننـد مـى عمـل طریـق این از آه محرآى داروهاى.ندارند وجود هم تشخيص آزمون موارد این در و شوند ایمنى دستگاه از برخـى و موضـعى حسى بى داروهاى افيونى، شبه مواد سایر و مرفين مشابه، التهابى ضد داروهاى و آسپيرین جمله دارویـى آلـرژى باعث است ممكن آه داروهایى جمله از.شوند مى تزریق عروق داخل در آه است رادیوگرافى حاجب مواد :برد نام را داروها این توان مى شوند

...و آلرامفنيكل آوتریموآسازول، سيلين، پنى مانند ها يوتيكب آنتى • ...و آميودارون آاپتوپریل، دوپا، متيل مثل عروقى -قلبى داروهاى • ...و هالوتان مثل بيهوشى و حسى بى داروهاى • ...و آدئين پتيدین، مرفين، مثل مرفينى مشتقات • ...و ایندومتاسين ،ایبوبروفن دیكلوفناك، مثل آسپيرینى شبه داروهاى • .سرطان درمانى شيمى مختلف داروهاى • ...و یدید مثل آننده ضدعفونى مواد • .دیفترى و آزاز واآسن جمله از ها واآسن • ...و ها پارابن مثل داروها در موجود نگهدارنده مواد • .التكس و ها آنزیم انسولين، استرپتوآيناز، ضدسل، داروهاى ضدتشنج، داروهاى •

دار خـارش پوسـتى هـاى دانه شامل و شود ظاهر دارو مصرف از پس ساعت یك طول در است ممكن دارو به آلرژى ئمعال اى گـسترده صـورت بـه پوسـت اسـت ممكـن دارو، بـه آلرژى شدید شكل در .است آهير یا سرخك پوستى بثورات مشابه .شـود خـتم )آنافيالآـسى ( عمـومى دیدشـ آلـرژى بـه اسـت ممكـن واآـنش ایـن ).جانـسون اسـتونس سندرم( بزند تاول

صـدمه و عمـومى پوسـتى التهـاب صورت به آه آید وجود به است ممكن دارو مصرف از پس تاخيرى هاى واآنش همچنين دنبـال بـه و مـسئول داروى فورى قطع دارویى آلرژى درمان .است خونى هاى سلول و ریه آبد، آليه، مانند هایى اندام به

اسـت ممكـن آورتـونى داروهـاى و آدرنـالين از فورى استفاده آنافيالآسى موارد در .است هيستامين آنتى داروهاى تجویز .دهد نجات را فرد جان نحـوى بـه توان مى سفالوسپورین و سولفوناميد سيلين، آموآسى سيلين، پنى مانند داروها بعضى به آلرژى مورد از تنها داخـل پوسـتى آزمـون باید آلرژى به داشتن شك صورت در دیگر داروهاى وردم در .آرد استفاده RAST آزمون از اعتماد قابل محـيط در را (Challerge Test) فـرد بـه دارو تجـویز سـپس و )پوسـت داخـل بـه دارو از انـدآى بـسيار مقـدار تزریـق ( درمى

نئومایـسين جملـه از .دارد وجود دارو حاوى مشمع وسيله به پوستى تست داروها از بعضى مورد در .داد انجام بيمارستان :آنيد رعایت را زیر نكات دارو به آلرژى از پيشگيرى براى پارابن هاى نگهدارنده و بـه آلـرژى لحـاظ از خـانواده اعـضاى همه باشد حساس آسپيرین یا سيلين پنى به خانواده اعضاى از یكى آه صورتى در •

.گيرند قرار بررسى مورد باید داروها این داروهـاى بـه حـساسيت صورت در و آرد جایگزین را اریترومایسين بيوتيك آنتى توان مى سيلين، پنى به آلرژى صورت در •

.آنيد استفاده استامينوفن از ایبوبروفن مانند مسكن و ضدالتهابى بـه دارو آـه هنگـامى تنهـا دهـد، رخ اسـت ممكـن اسـتامينوفن حتـى دارویـى هـر به نسبت آلرژى واآنش آه آنجایى از •

.آنيد استفاده آن از باشد ضرورى شما براى و باشد شده تجویز شما براى پزشك وسيله مطمـئن و باشـد داده را آـار ایـن اجـازه پزشـك اینكـه مگر نكنيد استفاده خود بيمارى براى دیگر فرد داروهاى از گاه هيچ •

.ندارد وجود برایتان خطرى آه باشيد