Erişkin Diyabetlide Beslenme

Uygulamadaki Gerccedilekler Sağlığı Olumsuz Etkileyen Diyetler

Prof Dr Dyt Emel Oumlzer

Bilgi Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi

amp

Diyabet Diyetisyenliği Derneği

Diyabette Beslenme Tedavisi Tarih Karbonhidrat Protein Yağ Kalori Oumlzellik

MOuml 1500 Ebers Papiruumlslerinde tahıl sebze bira aşırı idrar nedeni

MOuml 1152 Yuumlksek Duumlşuumlk Duumlşuumlk Buğday uumlzuumlm bal

MS 1 yy Areteus nişasta sebze ve şarap

1675 Yuumlksek Duumlşuumlk Thomas Willis

1797 Duumlşuumlk Yuumlksek John Rollo kireccedil oranı yuumlksek su suumlt iccedil yağı tereyağ domuz ve bayatlamış av etleri

1797-19 yy başı Duumlşuumlk Yuumlksek Yuumlksek Az miktarda bugday unu dışında bitkisel kaynak yok

1860 Duumlşuumlk Yuumlksek Yuumlksek Henry Pile sadece hayvansal yiyecek

1864 Yuumlksek Duumlşuumlk Duumlşuumlk Sulandırılmış suumlt bazen beyaz ekmek arpa ile kaynatılır

1870 Duumlşuumlk Bouchardat suumlt yasak az miktarda sebze az-sık beslenme Nauyn 24 saat accedillık

19 yy sonu 43 18 39 800-1000 Pirinccedil yulaf patates kuru baklagil (Allen)

1900-1920 Duumlşuumlk Yuumlksek Duumlşuumlk Allenrsquo in accedillık diyetleri

1921 20 10 40

1923 Yuumlksek Duumlşuumlk Geyelin Rabinowitch

Tarih Karbonhidrat Protein Yağ Kalori Oumlzellik

1927 22 16 62 Normal Joslinrsquoin diyetleri

1940 38 17 45 Normal 1600 kkalguumln=3 dilim tam tahıl ekmeği 3 portakal5 KH iccedileren 4 porsiyon sebze 1 bardak suumlt1 yumurta 2 porsiyon et30 g yağ

1950 43 19 37 Normal 1700 kkalguumln= 1 bardak suumlt A sebze B sebze 3 meyve 8 ekmek 7 et 3 yağ az miktarda bugday unu dışında bitkisel kaynak yok

Diyabette Beslenme Tedavisi

1971 45 veya fazla 20 35 Amerikan Diyabet Derneği

1979 50-60 12-20 lt30 yağ lt10 DY

Amerikan Diyabet Derneği

55-60 08 gkg lt30yağ toplam yağ

Amerikan Diyabet Derneği Ilımlı miktarda şeker iccedilerebilir Değişim listelerine sukroz iccedileren besin eklendi

1994 Bireyselleştirilmiş 10-20 lt10 doymuş yağ

Amerikan Diyabet Derneği

Tarih Karbonhidrat Protein Yağ Oumlzellik

Diyabette Beslenme Tedavisi

2007 45-65 gt130 g 10-35 08gkg 20-35 lt7 DY Amerikan Diyabet Derneği

2007 45-65 15-20 lt30 yağ lt10 DY Amerikan Klinik Endokrinologlar Derneği

2008 45-60 lt10 sukroz

lt60 g fruktoz

15-20 lt35yağ

lt7 DY

Kanada Diyabet Derneği

2009 Bireysel Makro besin oumlgesi dağılımı iccedilin DRIrsquodan yararlanılmalı lt7 DY

Amerikan Diyabet Derneği

2013

2015

bull İdeal makro besin oumlğesi oranı yoktur(ADA-B kanıt duumlzeyi) Bireysel olmalıdır

bull Diyabeti olmayanlara oumlnerilen doymuş yağ kolesterol trans yağ alımı (ADA-C kanıt duumlzeyi)

bull Eklenmiş şeker yağ Na iccedileren KHrsquoli besinler yerine sebze meyve tam tahıl kuru baklagil ve suumlt uumlruumlnlerinden KH alımı sağlanmalıdır (B kanıt duumlzeyi)

bull 14 g1000 kkal posa alımı (B kanıt duumlzeyi)

bull Eşdeğer sukroz ve nişasta alımına kıyasla serbest fruktoz (meyve) ile daha iyi glisemik kontrol sağlanabilir (B kanıt duumlzeyi) le12 fruktoz alımı (C kanıt duumlzeyi)

bull Beslenme modeli gelenek kuumlltuumlr inanccedil ekonomik durum metabolik hedefler değerlendirilerek belirlenmelidir (ADA-E kanıt duumlzeyi AACE-A kanıt duumlzeyi)

2017-2018

Prediyabetli ve diyabetli bireylere spesifik besin oumlğesi alımından ziyade sağlıklı beslenme modeli (Akdeniz DASH bitki bazlı beslenme) vurgulanmalıdır (B kanıt duumlzeyi)

Amerikan Diyabet Derneği

Amerikan Klinik Endokrinologlar Derneği

Amerikan Kalp Birliği

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

Diyet Tipi Yağ ( kkal) KH ( kkal) Protein ( kkal)

Yuumlksek yağ yuumlksek protein duumlşuumlk KH

(Atkins)

55-65 lt20 (lt100g) 25-30

Duumlşuumlk ve ccedilok duumlşuumlk yağlı

(Ornish)

lt10-19 gt65 10-20

Popuumller Diyetlerde Makro Besin Oumlgeleri

Obes Res2001 9 (supp 1)1S-40S

Diyet Tipi Enerji (kkal) Yağ g () KH g () Protein g ()

Yuumlksek yağ Duumlşuumlk KH

(Atkins)

1414 94 (60) 35 (10) 105 (30)

Duumlşuumlk ve ccedilok duumlşuumlk yağlı (Ornish)

1450 16-24 (10-15) 235-271 (65-75) 54-72 (15-20)

bull 4 aşamalı (Başlangıccedil suumlregelen oumln koruma koruma)

bull Başlangıccedil 20 gguumln KH

Sınırsız et ve yağ

bull Vitamin A E tiamin vitamin B6 folat kalsiyum magnezyum demir ccedilinko potasyum diyet posası

Atkins Diyeti

Ornish Diyeti lsquoEat More Weigh Lessrsquo

bullBeslenme bullEgzersiz bullStres youmlnetimi bullSevgi bullDostluk bull10 yağ bullSınırsız sebze meyve tam tahıl kuru baklagil soya bullYumurta beyazı bullYağsız suumlt uumlruumlnleri bullSınırlı şeker ve beyaz un

Tarih Karbonhidrat Protein Yağ Kalori Oumlzellik

1927 22 16 62 Normal Joslinrsquoin diyetleri

1940 38 17 45 Normal 1600 kkalguumln=3 dilim tam tahıl ekmeği 3 portakal5 KH iccedileren 4 porsiyon sebze 1 bardak suumlt1 yumurta 2 porsiyon et30 g yağ

1950 43 19 37 Normal 1700 kkalguumln= 1 bardak suumlt A sebze B sebze 3 meyve 8 ekmek 7 et 3 yağ az miktarda bugday unu dışında bitkisel kaynak yok

Diyabette Beslenme Tedavisi

1971 45 veya fazla 20 35 Amerikan Diyabet Derneği

1979 50-60 12-20 lt30 yağ lt10 DY

Amerikan Diyabet Derneği

55-60 08 gkg lt30yağ toplam yağ

Amerikan Diyabet Derneği Ilımlı miktarda şeker iccedilerebilir Değişim listelerine sukroz iccedileren besin eklendi

1994 Bireyselleştirilmiş 10-20 lt10 doymuş yağ

Amerikan Diyabet Derneği

Tarih Karbonhidrat Protein Yağ Oumlzellik

Diyabette Beslenme Tedavisi

2007 45-65 gt130 g 10-35 08gkg 20-35 lt7 DY Amerikan Diyabet Derneği

2007 45-65 15-20 lt30 yağ lt10 DY Amerikan Klinik Endokrinologlar Derneği

2008 45-60 lt10 sukroz

lt60 g fruktoz

15-20 lt35yağ

lt7 DY

Kanada Diyabet Derneği

2009 Bireysel Makro besin oumlgesi dağılımı iccedilin DRIrsquodan yararlanılmalı lt7 DY

Amerikan Diyabet Derneği

2013

2015

bull İdeal makro besin oumlğesi oranı yoktur(ADA-B kanıt duumlzeyi) Bireysel olmalıdır

bull Diyabeti olmayanlara oumlnerilen doymuş yağ kolesterol trans yağ alımı (ADA-C kanıt duumlzeyi)

bull Eklenmiş şeker yağ Na iccedileren KHrsquoli besinler yerine sebze meyve tam tahıl kuru baklagil ve suumlt uumlruumlnlerinden KH alımı sağlanmalıdır (B kanıt duumlzeyi)

bull 14 g1000 kkal posa alımı (B kanıt duumlzeyi)

bull Eşdeğer sukroz ve nişasta alımına kıyasla serbest fruktoz (meyve) ile daha iyi glisemik kontrol sağlanabilir (B kanıt duumlzeyi) le12 fruktoz alımı (C kanıt duumlzeyi)

bull Beslenme modeli gelenek kuumlltuumlr inanccedil ekonomik durum metabolik hedefler değerlendirilerek belirlenmelidir (ADA-E kanıt duumlzeyi AACE-A kanıt duumlzeyi)

2017-2018

Prediyabetli ve diyabetli bireylere spesifik besin oumlğesi alımından ziyade sağlıklı beslenme modeli (Akdeniz DASH bitki bazlı beslenme) vurgulanmalıdır (B kanıt duumlzeyi)

Amerikan Diyabet Derneği

Amerikan Klinik Endokrinologlar Derneği

Amerikan Kalp Birliği

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

Diyet Tipi Yağ ( kkal) KH ( kkal) Protein ( kkal)

Yuumlksek yağ yuumlksek protein duumlşuumlk KH

(Atkins)

55-65 lt20 (lt100g) 25-30

Duumlşuumlk ve ccedilok duumlşuumlk yağlı

(Ornish)

lt10-19 gt65 10-20

Popuumller Diyetlerde Makro Besin Oumlgeleri

Obes Res2001 9 (supp 1)1S-40S

Diyet Tipi Enerji (kkal) Yağ g () KH g () Protein g ()

Yuumlksek yağ Duumlşuumlk KH

(Atkins)

1414 94 (60) 35 (10) 105 (30)

Duumlşuumlk ve ccedilok duumlşuumlk yağlı (Ornish)

1450 16-24 (10-15) 235-271 (65-75) 54-72 (15-20)

bull 4 aşamalı (Başlangıccedil suumlregelen oumln koruma koruma)

bull Başlangıccedil 20 gguumln KH

Sınırsız et ve yağ

bull Vitamin A E tiamin vitamin B6 folat kalsiyum magnezyum demir ccedilinko potasyum diyet posası

Atkins Diyeti

Ornish Diyeti lsquoEat More Weigh Lessrsquo

bullBeslenme bullEgzersiz bullStres youmlnetimi bullSevgi bullDostluk bull10 yağ bullSınırsız sebze meyve tam tahıl kuru baklagil soya bullYumurta beyazı bullYağsız suumlt uumlruumlnleri bullSınırlı şeker ve beyaz un

Tarih Karbonhidrat Protein Yağ Oumlzellik

Diyabette Beslenme Tedavisi

2007 45-65 gt130 g 10-35 08gkg 20-35 lt7 DY Amerikan Diyabet Derneği

2007 45-65 15-20 lt30 yağ lt10 DY Amerikan Klinik Endokrinologlar Derneği

2008 45-60 lt10 sukroz

lt60 g fruktoz

15-20 lt35yağ

lt7 DY

Kanada Diyabet Derneği

2009 Bireysel Makro besin oumlgesi dağılımı iccedilin DRIrsquodan yararlanılmalı lt7 DY

Amerikan Diyabet Derneği

2013

2015

bull İdeal makro besin oumlğesi oranı yoktur(ADA-B kanıt duumlzeyi) Bireysel olmalıdır

bull Diyabeti olmayanlara oumlnerilen doymuş yağ kolesterol trans yağ alımı (ADA-C kanıt duumlzeyi)

bull Eklenmiş şeker yağ Na iccedileren KHrsquoli besinler yerine sebze meyve tam tahıl kuru baklagil ve suumlt uumlruumlnlerinden KH alımı sağlanmalıdır (B kanıt duumlzeyi)

bull 14 g1000 kkal posa alımı (B kanıt duumlzeyi)

bull Eşdeğer sukroz ve nişasta alımına kıyasla serbest fruktoz (meyve) ile daha iyi glisemik kontrol sağlanabilir (B kanıt duumlzeyi) le12 fruktoz alımı (C kanıt duumlzeyi)

bull Beslenme modeli gelenek kuumlltuumlr inanccedil ekonomik durum metabolik hedefler değerlendirilerek belirlenmelidir (ADA-E kanıt duumlzeyi AACE-A kanıt duumlzeyi)

2017-2018

Prediyabetli ve diyabetli bireylere spesifik besin oumlğesi alımından ziyade sağlıklı beslenme modeli (Akdeniz DASH bitki bazlı beslenme) vurgulanmalıdır (B kanıt duumlzeyi)

Amerikan Diyabet Derneği

Amerikan Klinik Endokrinologlar Derneği

Amerikan Kalp Birliği

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

Diyet Tipi Yağ ( kkal) KH ( kkal) Protein ( kkal)

Yuumlksek yağ yuumlksek protein duumlşuumlk KH

(Atkins)

55-65 lt20 (lt100g) 25-30

Duumlşuumlk ve ccedilok duumlşuumlk yağlı

(Ornish)

lt10-19 gt65 10-20

Popuumller Diyetlerde Makro Besin Oumlgeleri

Obes Res2001 9 (supp 1)1S-40S

Diyet Tipi Enerji (kkal) Yağ g () KH g () Protein g ()

Yuumlksek yağ Duumlşuumlk KH

(Atkins)

1414 94 (60) 35 (10) 105 (30)

Duumlşuumlk ve ccedilok duumlşuumlk yağlı (Ornish)

1450 16-24 (10-15) 235-271 (65-75) 54-72 (15-20)

bull 4 aşamalı (Başlangıccedil suumlregelen oumln koruma koruma)

bull Başlangıccedil 20 gguumln KH

Sınırsız et ve yağ

bull Vitamin A E tiamin vitamin B6 folat kalsiyum magnezyum demir ccedilinko potasyum diyet posası

Atkins Diyeti

Ornish Diyeti lsquoEat More Weigh Lessrsquo

bullBeslenme bullEgzersiz bullStres youmlnetimi bullSevgi bullDostluk bull10 yağ bullSınırsız sebze meyve tam tahıl kuru baklagil soya bullYumurta beyazı bullYağsız suumlt uumlruumlnleri bullSınırlı şeker ve beyaz un

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

Diyet Tipi Yağ ( kkal) KH ( kkal) Protein ( kkal)

Yuumlksek yağ yuumlksek protein duumlşuumlk KH

(Atkins)

55-65 lt20 (lt100g) 25-30

Duumlşuumlk ve ccedilok duumlşuumlk yağlı

(Ornish)

lt10-19 gt65 10-20

Popuumller Diyetlerde Makro Besin Oumlgeleri

Obes Res2001 9 (supp 1)1S-40S

Diyet Tipi Enerji (kkal) Yağ g () KH g () Protein g ()

Yuumlksek yağ Duumlşuumlk KH

(Atkins)

1414 94 (60) 35 (10) 105 (30)

Duumlşuumlk ve ccedilok duumlşuumlk yağlı (Ornish)

1450 16-24 (10-15) 235-271 (65-75) 54-72 (15-20)

bull 4 aşamalı (Başlangıccedil suumlregelen oumln koruma koruma)

bull Başlangıccedil 20 gguumln KH

Sınırsız et ve yağ

bull Vitamin A E tiamin vitamin B6 folat kalsiyum magnezyum demir ccedilinko potasyum diyet posası

Atkins Diyeti

Ornish Diyeti lsquoEat More Weigh Lessrsquo

bullBeslenme bullEgzersiz bullStres youmlnetimi bullSevgi bullDostluk bull10 yağ bullSınırsız sebze meyve tam tahıl kuru baklagil soya bullYumurta beyazı bullYağsız suumlt uumlruumlnleri bullSınırlı şeker ve beyaz un

bull 4 aşamalı (Başlangıccedil suumlregelen oumln koruma koruma)

bull Başlangıccedil 20 gguumln KH

Sınırsız et ve yağ

bull Vitamin A E tiamin vitamin B6 folat kalsiyum magnezyum demir ccedilinko potasyum diyet posası

Atkins Diyeti

Ornish Diyeti lsquoEat More Weigh Lessrsquo

bullBeslenme bullEgzersiz bullStres youmlnetimi bullSevgi bullDostluk bull10 yağ bullSınırsız sebze meyve tam tahıl kuru baklagil soya bullYumurta beyazı bullYağsız suumlt uumlruumlnleri bullSınırlı şeker ve beyaz un

Ornish Diyeti lsquoEat More Weigh Lessrsquo

bullBeslenme bullEgzersiz bullStres youmlnetimi bullSevgi bullDostluk bull10 yağ bullSınırsız sebze meyve tam tahıl kuru baklagil soya bullYumurta beyazı bullYağsız suumlt uumlruumlnleri bullSınırlı şeker ve beyaz un

bull 65 KH 15 protein 20 yağ Duumlşuumlk yağ yuumlksek karbonhidrat

bull 55 KH 25 protein 20 yağ Duumlşuumlk yağ yuumlksek protein

bull 45 KH 15 protein 40 yağ Yuumlksek yağ 10 ağırlık kaybı

bull 35 KH 25 protein 40 yağ Yuumlksek yağ Yuumlksek protein duumlşuumlk karbonhidrat

13 randomize kontrolluuml ccedilalışma Diyet CHOrsquoı enerjinin 4-45 Duumlşuumlk CHO amp Normal CHO HbA1c (911) (plt005)

CHO alım 65 ---gt 35rsquoe duumlştuumlğuumlnde TG duumlzeyi 23 (plt005)

Vuumlcut ağırlığı değişiminde fark yok

laquoKısa doumlnemde HbA1c ve TG duumlzeylerinde etkili olabilirraquo

6 randomize kontrolluuml ccedilalışma Diyet CHOrsquoı lt50 gguumln

laquoKısa doumlnemde vuumlcut ağırlığı ve HbA1c duumlzeylerinde olumlu etkiraquo

10 randomize kontrolluuml ccedilalışma Diyet CHOrsquoı lt50 gguumln

laquoKısa doumlnemde HbA1c duumlzeyinde duumlşuumlruumlcuuml etkisi dışında glisemik kontrol ağırlık değişimi ve LDL

duumlzeyinde olumlu etki goumlzlenmediraquo

9 randomize kontrolluuml ccedilalışma (n=734 3-24 ay)

Diyet CHOrsquoı lt130 gguumln veya enerjinin lt26rsquosı laquoKısa doumlnemde TG ve HDL duumlzeylerinde olumlu etki goumlsterebilir

ancak uzun doumlnemde ağırlık kaybı uumlzerine etkili değilraquo

bull 10 RCCcedil 1376 Tip 2 diyabetli obez birey bull KH lt45 45-60 bull Oumlnerilen alım aralığına kıyasla kısa suumlrede LDL-kol vuumlcut ağırlığı yaşam kalitesi uumlzerinde etkili bull Uzun doumlnemde etki benzer

BMJ Open Diabetes Res Care 2017 235(1)e000354

bull Uzun doumlnemde uygulanabilir ve suumlrduumlruumllebilir

değil bull Mikrobiyotaya etki

Endocrine Practice Vol 22 (Suppl 3)2016

gt 20 protein ort AER

Hipertansiyon veveya metabolik kontroluuml koumltuuml olanlarda daha belirgin

lt 20 protein ort AER lt 20 mcgdk

Diabetologia 199740(10)1219ndash26

EURODIAB IDDM bull 16 uumllke 30 merkez

bull N 2696 Tip 1 DM

bull Diyetle protein alımı ve AER (alb atım oranı)24 st

Yuumlksek proteinli diyetlerin yan etkileri

Etki Neden

Dehidratasyon Sıvı kaybı ve ketozis

Konstipasyon Posa eksikliği

Başağrısı Dehidratasyon

Saccedil doumlkuumllmesi Besin oumlgesi yetersizliği

Malnutrisyon Enerji yetersizliği

Olası uzun doumlnem sağlık sorunlar kanser gibi

Posa ve fitokimyasal yetersizliği

Osteoproz ve fraktuumlrler Kemik kayıp oranında artış

Renal yetmezlik GFR

Sports Nutrition Review Journal 1(1)45-51 2004

bull Son 6 yıl iccedilinde tip 2 diyabet tanısı alan bull BKİ 27-45 kg msup2 olan bull İnsuumllin tedavisi almayan bull 20-65 yaş arası bireyler dahil edilmiştir bull Muumldahale grubu n=149 kontrol grubu n=149

bull Muumldahale grubunda bull Tuumlm OAD ve antihipertansifler ccedilalışmanın ilk guumlnuuml kesilmiştir bull 3-5 ay boyunca 825ndash853 kkal guumln formuumlla diyet ( 59 karbonhidrat 13 yağ 26 protein 2 lif) bull Kademeli olarak yeniden beslenmeye geccediliş (2-8 hafta) ( 50 karbonhidrat 35 toplam yağ ve 15 protein)

12 ayda ge15 kg kayıp Diyabet remisyonu

Ortalama ağırlık kaybı Muumldahale grubunda 10middot0 kg plusmn8middot0 Kontrol grubunda 1middot0 kg plusmn3middot7 plt0middot0001

Yaşam kalitesi Muumldahale grubunda +72 plusmn213 puan Kontrol grubunda -29 plusmn155 puan p=0middot0012

Lean ME Leslie WS Barnes AC ve ark Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT) an open-label cluster-randomised trial Lancet 2017 Dec 4 pii S0140-6736(17)33102-1

Ccedilalışmaya bağlı ciddi advers olay bir kişide saptanmıştır (biliyer kolik ve karın ağrısı)

2 yıl hipokalorik diyet (lt10 doymuş yağ) +180 dkhafta egzersiz

Diabetes Obes Metab 2018 Apr20(4)858-871

Effects of an energy-restricted low-carbohydrate high unsaturated fatlow saturated fat dietversus a high-carbohydrate low-fat diet in type 2 diabetes A 2-year randomized clinical trial Tay J Thompson CH Luscombe-Marsh ND Wycherley TP Noakes M Buckley JD Wittert GA Yancy WS Jr Brinkworth GD

Duumlşuumlk KH (n=33) KH 14 protein 28 yağ 58

Yuumlksek KH (n=28) KH 53 protein 17 yağ 30

Ağırlık kaybı (kg) -68 -66 pgt005

Yağ kaybı (kg) -43 -46 pgt005

Kan basıncı (mmHg) -2 -32 pgt005

HbA1c () -06 -09 pgt005

Accedillık glukozu (mmolL) 03 -04 pgt005

LDL kolesterol (mmolL) 02 01 pgt005

Duumlşuumlk KH grubunda diyabetik ilaccedil kullanımı glisemik variabilite ve TG duumlzeylerinde anlamlı azalma HDL seviyesinde anlamlı artış saptanmıştır

13 randomize kontrolluuml ccedilalışma Diyet CHOrsquoı enerjinin 4-45 Duumlşuumlk CHO amp Normal CHO HbA1c (911) (plt005)

CHO alım 65 ---gt 35rsquoe duumlştuumlğuumlnde TG duumlzeyi 23 (plt005)

Vuumlcut ağırlığı değişiminde fark yok

laquoKısa doumlnemde HbA1c ve TG duumlzeylerinde etkili olabilirraquo

6 randomize kontrolluuml ccedilalışma Diyet CHOrsquoı lt50 gguumln

laquoKısa doumlnemde vuumlcut ağırlığı ve HbA1c duumlzeylerinde olumlu etkiraquo

10 randomize kontrolluuml ccedilalışma Diyet CHOrsquoı lt50 gguumln

laquoKısa doumlnemde HbA1c duumlzeyinde duumlşuumlruumlcuuml etkisi dışında glisemik kontrol ağırlık değişimi ve LDL

duumlzeyinde olumlu etki goumlzlenmediraquo

9 randomize kontrolluuml ccedilalışma (n=734 3-24 ay)

Diyet CHOrsquoı lt130 gguumln veya enerjinin lt26rsquosı laquoKısa doumlnemde TG ve HDL duumlzeylerinde olumlu etki goumlsterebilir

ancak uzun doumlnemde ağırlık kaybı uumlzerine etkili değilraquo

bull 10 RCCcedil 1376 Tip 2 diyabetli obez birey bull KH lt45 45-60 bull Oumlnerilen alım aralığına kıyasla kısa suumlrede LDL-kol vuumlcut ağırlığı yaşam kalitesi uumlzerinde etkili bull Uzun doumlnemde etki benzer

BMJ Open Diabetes Res Care 2017 235(1)e000354

bull Uzun doumlnemde uygulanabilir ve suumlrduumlruumllebilir

değil bull Mikrobiyotaya etki

Endocrine Practice Vol 22 (Suppl 3)2016

gt 20 protein ort AER

Hipertansiyon veveya metabolik kontroluuml koumltuuml olanlarda daha belirgin

lt 20 protein ort AER lt 20 mcgdk

Diabetologia 199740(10)1219ndash26

EURODIAB IDDM bull 16 uumllke 30 merkez

bull N 2696 Tip 1 DM

bull Diyetle protein alımı ve AER (alb atım oranı)24 st

Yuumlksek proteinli diyetlerin yan etkileri

Etki Neden

Dehidratasyon Sıvı kaybı ve ketozis

Konstipasyon Posa eksikliği

Başağrısı Dehidratasyon

Saccedil doumlkuumllmesi Besin oumlgesi yetersizliği

Malnutrisyon Enerji yetersizliği

Olası uzun doumlnem sağlık sorunlar kanser gibi

Posa ve fitokimyasal yetersizliği

Osteoproz ve fraktuumlrler Kemik kayıp oranında artış

Renal yetmezlik GFR

Sports Nutrition Review Journal 1(1)45-51 2004

bull Son 6 yıl iccedilinde tip 2 diyabet tanısı alan bull BKİ 27-45 kg msup2 olan bull İnsuumllin tedavisi almayan bull 20-65 yaş arası bireyler dahil edilmiştir bull Muumldahale grubu n=149 kontrol grubu n=149

bull Muumldahale grubunda bull Tuumlm OAD ve antihipertansifler ccedilalışmanın ilk guumlnuuml kesilmiştir bull 3-5 ay boyunca 825ndash853 kkal guumln formuumlla diyet ( 59 karbonhidrat 13 yağ 26 protein 2 lif) bull Kademeli olarak yeniden beslenmeye geccediliş (2-8 hafta) ( 50 karbonhidrat 35 toplam yağ ve 15 protein)

12 ayda ge15 kg kayıp Diyabet remisyonu

Ortalama ağırlık kaybı Muumldahale grubunda 10middot0 kg plusmn8middot0 Kontrol grubunda 1middot0 kg plusmn3middot7 plt0middot0001

Yaşam kalitesi Muumldahale grubunda +72 plusmn213 puan Kontrol grubunda -29 plusmn155 puan p=0middot0012

Lean ME Leslie WS Barnes AC ve ark Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT) an open-label cluster-randomised trial Lancet 2017 Dec 4 pii S0140-6736(17)33102-1

Ccedilalışmaya bağlı ciddi advers olay bir kişide saptanmıştır (biliyer kolik ve karın ağrısı)

2 yıl hipokalorik diyet (lt10 doymuş yağ) +180 dkhafta egzersiz

Diabetes Obes Metab 2018 Apr20(4)858-871

Effects of an energy-restricted low-carbohydrate high unsaturated fatlow saturated fat dietversus a high-carbohydrate low-fat diet in type 2 diabetes A 2-year randomized clinical trial Tay J Thompson CH Luscombe-Marsh ND Wycherley TP Noakes M Buckley JD Wittert GA Yancy WS Jr Brinkworth GD

Duumlşuumlk KH (n=33) KH 14 protein 28 yağ 58

Yuumlksek KH (n=28) KH 53 protein 17 yağ 30

Ağırlık kaybı (kg) -68 -66 pgt005

Yağ kaybı (kg) -43 -46 pgt005

Kan basıncı (mmHg) -2 -32 pgt005

HbA1c () -06 -09 pgt005

Accedillık glukozu (mmolL) 03 -04 pgt005

LDL kolesterol (mmolL) 02 01 pgt005

Duumlşuumlk KH grubunda diyabetik ilaccedil kullanımı glisemik variabilite ve TG duumlzeylerinde anlamlı azalma HDL seviyesinde anlamlı artış saptanmıştır

bull 10 RCCcedil 1376 Tip 2 diyabetli obez birey bull KH lt45 45-60 bull Oumlnerilen alım aralığına kıyasla kısa suumlrede LDL-kol vuumlcut ağırlığı yaşam kalitesi uumlzerinde etkili bull Uzun doumlnemde etki benzer

BMJ Open Diabetes Res Care 2017 235(1)e000354

bull Uzun doumlnemde uygulanabilir ve suumlrduumlruumllebilir

değil bull Mikrobiyotaya etki

Endocrine Practice Vol 22 (Suppl 3)2016

gt 20 protein ort AER

Hipertansiyon veveya metabolik kontroluuml koumltuuml olanlarda daha belirgin

lt 20 protein ort AER lt 20 mcgdk

Diabetologia 199740(10)1219ndash26

EURODIAB IDDM bull 16 uumllke 30 merkez

bull N 2696 Tip 1 DM

bull Diyetle protein alımı ve AER (alb atım oranı)24 st

Yuumlksek proteinli diyetlerin yan etkileri

Etki Neden

Dehidratasyon Sıvı kaybı ve ketozis

Konstipasyon Posa eksikliği

Başağrısı Dehidratasyon

Saccedil doumlkuumllmesi Besin oumlgesi yetersizliği

Malnutrisyon Enerji yetersizliği

Olası uzun doumlnem sağlık sorunlar kanser gibi

Posa ve fitokimyasal yetersizliği

Osteoproz ve fraktuumlrler Kemik kayıp oranında artış

Renal yetmezlik GFR

Sports Nutrition Review Journal 1(1)45-51 2004

bull Son 6 yıl iccedilinde tip 2 diyabet tanısı alan bull BKİ 27-45 kg msup2 olan bull İnsuumllin tedavisi almayan bull 20-65 yaş arası bireyler dahil edilmiştir bull Muumldahale grubu n=149 kontrol grubu n=149

bull Muumldahale grubunda bull Tuumlm OAD ve antihipertansifler ccedilalışmanın ilk guumlnuuml kesilmiştir bull 3-5 ay boyunca 825ndash853 kkal guumln formuumlla diyet ( 59 karbonhidrat 13 yağ 26 protein 2 lif) bull Kademeli olarak yeniden beslenmeye geccediliş (2-8 hafta) ( 50 karbonhidrat 35 toplam yağ ve 15 protein)

12 ayda ge15 kg kayıp Diyabet remisyonu

Ortalama ağırlık kaybı Muumldahale grubunda 10middot0 kg plusmn8middot0 Kontrol grubunda 1middot0 kg plusmn3middot7 plt0middot0001

Yaşam kalitesi Muumldahale grubunda +72 plusmn213 puan Kontrol grubunda -29 plusmn155 puan p=0middot0012

Lean ME Leslie WS Barnes AC ve ark Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT) an open-label cluster-randomised trial Lancet 2017 Dec 4 pii S0140-6736(17)33102-1

Ccedilalışmaya bağlı ciddi advers olay bir kişide saptanmıştır (biliyer kolik ve karın ağrısı)

2 yıl hipokalorik diyet (lt10 doymuş yağ) +180 dkhafta egzersiz

Diabetes Obes Metab 2018 Apr20(4)858-871

Effects of an energy-restricted low-carbohydrate high unsaturated fatlow saturated fat dietversus a high-carbohydrate low-fat diet in type 2 diabetes A 2-year randomized clinical trial Tay J Thompson CH Luscombe-Marsh ND Wycherley TP Noakes M Buckley JD Wittert GA Yancy WS Jr Brinkworth GD

Duumlşuumlk KH (n=33) KH 14 protein 28 yağ 58

Yuumlksek KH (n=28) KH 53 protein 17 yağ 30

Ağırlık kaybı (kg) -68 -66 pgt005

Yağ kaybı (kg) -43 -46 pgt005

Kan basıncı (mmHg) -2 -32 pgt005

HbA1c () -06 -09 pgt005

Accedillık glukozu (mmolL) 03 -04 pgt005

LDL kolesterol (mmolL) 02 01 pgt005

Duumlşuumlk KH grubunda diyabetik ilaccedil kullanımı glisemik variabilite ve TG duumlzeylerinde anlamlı azalma HDL seviyesinde anlamlı artış saptanmıştır

Endocrine Practice Vol 22 (Suppl 3)2016

gt 20 protein ort AER

Hipertansiyon veveya metabolik kontroluuml koumltuuml olanlarda daha belirgin

lt 20 protein ort AER lt 20 mcgdk

Diabetologia 199740(10)1219ndash26

EURODIAB IDDM bull 16 uumllke 30 merkez

bull N 2696 Tip 1 DM

bull Diyetle protein alımı ve AER (alb atım oranı)24 st

Yuumlksek proteinli diyetlerin yan etkileri

Etki Neden

Dehidratasyon Sıvı kaybı ve ketozis

Konstipasyon Posa eksikliği

Başağrısı Dehidratasyon

Saccedil doumlkuumllmesi Besin oumlgesi yetersizliği

Malnutrisyon Enerji yetersizliği

Olası uzun doumlnem sağlık sorunlar kanser gibi

Posa ve fitokimyasal yetersizliği

Osteoproz ve fraktuumlrler Kemik kayıp oranında artış

Renal yetmezlik GFR

Sports Nutrition Review Journal 1(1)45-51 2004

bull Son 6 yıl iccedilinde tip 2 diyabet tanısı alan bull BKİ 27-45 kg msup2 olan bull İnsuumllin tedavisi almayan bull 20-65 yaş arası bireyler dahil edilmiştir bull Muumldahale grubu n=149 kontrol grubu n=149

bull Muumldahale grubunda bull Tuumlm OAD ve antihipertansifler ccedilalışmanın ilk guumlnuuml kesilmiştir bull 3-5 ay boyunca 825ndash853 kkal guumln formuumlla diyet ( 59 karbonhidrat 13 yağ 26 protein 2 lif) bull Kademeli olarak yeniden beslenmeye geccediliş (2-8 hafta) ( 50 karbonhidrat 35 toplam yağ ve 15 protein)

12 ayda ge15 kg kayıp Diyabet remisyonu

Ortalama ağırlık kaybı Muumldahale grubunda 10middot0 kg plusmn8middot0 Kontrol grubunda 1middot0 kg plusmn3middot7 plt0middot0001

Yaşam kalitesi Muumldahale grubunda +72 plusmn213 puan Kontrol grubunda -29 plusmn155 puan p=0middot0012

Lean ME Leslie WS Barnes AC ve ark Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT) an open-label cluster-randomised trial Lancet 2017 Dec 4 pii S0140-6736(17)33102-1

Ccedilalışmaya bağlı ciddi advers olay bir kişide saptanmıştır (biliyer kolik ve karın ağrısı)

2 yıl hipokalorik diyet (lt10 doymuş yağ) +180 dkhafta egzersiz

Diabetes Obes Metab 2018 Apr20(4)858-871

Effects of an energy-restricted low-carbohydrate high unsaturated fatlow saturated fat dietversus a high-carbohydrate low-fat diet in type 2 diabetes A 2-year randomized clinical trial Tay J Thompson CH Luscombe-Marsh ND Wycherley TP Noakes M Buckley JD Wittert GA Yancy WS Jr Brinkworth GD

Duumlşuumlk KH (n=33) KH 14 protein 28 yağ 58

Yuumlksek KH (n=28) KH 53 protein 17 yağ 30

Ağırlık kaybı (kg) -68 -66 pgt005

Yağ kaybı (kg) -43 -46 pgt005

Kan basıncı (mmHg) -2 -32 pgt005

HbA1c () -06 -09 pgt005

Accedillık glukozu (mmolL) 03 -04 pgt005

LDL kolesterol (mmolL) 02 01 pgt005

Duumlşuumlk KH grubunda diyabetik ilaccedil kullanımı glisemik variabilite ve TG duumlzeylerinde anlamlı azalma HDL seviyesinde anlamlı artış saptanmıştır

gt 20 protein ort AER

Hipertansiyon veveya metabolik kontroluuml koumltuuml olanlarda daha belirgin

lt 20 protein ort AER lt 20 mcgdk

Diabetologia 199740(10)1219ndash26

EURODIAB IDDM bull 16 uumllke 30 merkez

bull N 2696 Tip 1 DM

bull Diyetle protein alımı ve AER (alb atım oranı)24 st

Yuumlksek proteinli diyetlerin yan etkileri

Etki Neden

Dehidratasyon Sıvı kaybı ve ketozis

Konstipasyon Posa eksikliği

Başağrısı Dehidratasyon

Saccedil doumlkuumllmesi Besin oumlgesi yetersizliği

Malnutrisyon Enerji yetersizliği

Olası uzun doumlnem sağlık sorunlar kanser gibi

Posa ve fitokimyasal yetersizliği

Osteoproz ve fraktuumlrler Kemik kayıp oranında artış

Renal yetmezlik GFR

Sports Nutrition Review Journal 1(1)45-51 2004

bull Son 6 yıl iccedilinde tip 2 diyabet tanısı alan bull BKİ 27-45 kg msup2 olan bull İnsuumllin tedavisi almayan bull 20-65 yaş arası bireyler dahil edilmiştir bull Muumldahale grubu n=149 kontrol grubu n=149

bull Muumldahale grubunda bull Tuumlm OAD ve antihipertansifler ccedilalışmanın ilk guumlnuuml kesilmiştir bull 3-5 ay boyunca 825ndash853 kkal guumln formuumlla diyet ( 59 karbonhidrat 13 yağ 26 protein 2 lif) bull Kademeli olarak yeniden beslenmeye geccediliş (2-8 hafta) ( 50 karbonhidrat 35 toplam yağ ve 15 protein)

12 ayda ge15 kg kayıp Diyabet remisyonu

Ortalama ağırlık kaybı Muumldahale grubunda 10middot0 kg plusmn8middot0 Kontrol grubunda 1middot0 kg plusmn3middot7 plt0middot0001

Yaşam kalitesi Muumldahale grubunda +72 plusmn213 puan Kontrol grubunda -29 plusmn155 puan p=0middot0012

Lean ME Leslie WS Barnes AC ve ark Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT) an open-label cluster-randomised trial Lancet 2017 Dec 4 pii S0140-6736(17)33102-1

Ccedilalışmaya bağlı ciddi advers olay bir kişide saptanmıştır (biliyer kolik ve karın ağrısı)

2 yıl hipokalorik diyet (lt10 doymuş yağ) +180 dkhafta egzersiz

Diabetes Obes Metab 2018 Apr20(4)858-871

Effects of an energy-restricted low-carbohydrate high unsaturated fatlow saturated fat dietversus a high-carbohydrate low-fat diet in type 2 diabetes A 2-year randomized clinical trial Tay J Thompson CH Luscombe-Marsh ND Wycherley TP Noakes M Buckley JD Wittert GA Yancy WS Jr Brinkworth GD

Duumlşuumlk KH (n=33) KH 14 protein 28 yağ 58

Yuumlksek KH (n=28) KH 53 protein 17 yağ 30

Ağırlık kaybı (kg) -68 -66 pgt005

Yağ kaybı (kg) -43 -46 pgt005

Kan basıncı (mmHg) -2 -32 pgt005

HbA1c () -06 -09 pgt005

Accedillık glukozu (mmolL) 03 -04 pgt005

LDL kolesterol (mmolL) 02 01 pgt005

Duumlşuumlk KH grubunda diyabetik ilaccedil kullanımı glisemik variabilite ve TG duumlzeylerinde anlamlı azalma HDL seviyesinde anlamlı artış saptanmıştır

Yuumlksek proteinli diyetlerin yan etkileri

Etki Neden

Dehidratasyon Sıvı kaybı ve ketozis

Konstipasyon Posa eksikliği

Başağrısı Dehidratasyon

Saccedil doumlkuumllmesi Besin oumlgesi yetersizliği

Malnutrisyon Enerji yetersizliği

Olası uzun doumlnem sağlık sorunlar kanser gibi

Posa ve fitokimyasal yetersizliği

Osteoproz ve fraktuumlrler Kemik kayıp oranında artış

Renal yetmezlik GFR

Sports Nutrition Review Journal 1(1)45-51 2004

bull Son 6 yıl iccedilinde tip 2 diyabet tanısı alan bull BKİ 27-45 kg msup2 olan bull İnsuumllin tedavisi almayan bull 20-65 yaş arası bireyler dahil edilmiştir bull Muumldahale grubu n=149 kontrol grubu n=149

bull Muumldahale grubunda bull Tuumlm OAD ve antihipertansifler ccedilalışmanın ilk guumlnuuml kesilmiştir bull 3-5 ay boyunca 825ndash853 kkal guumln formuumlla diyet ( 59 karbonhidrat 13 yağ 26 protein 2 lif) bull Kademeli olarak yeniden beslenmeye geccediliş (2-8 hafta) ( 50 karbonhidrat 35 toplam yağ ve 15 protein)

12 ayda ge15 kg kayıp Diyabet remisyonu

Ortalama ağırlık kaybı Muumldahale grubunda 10middot0 kg plusmn8middot0 Kontrol grubunda 1middot0 kg plusmn3middot7 plt0middot0001

Yaşam kalitesi Muumldahale grubunda +72 plusmn213 puan Kontrol grubunda -29 plusmn155 puan p=0middot0012

Lean ME Leslie WS Barnes AC ve ark Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT) an open-label cluster-randomised trial Lancet 2017 Dec 4 pii S0140-6736(17)33102-1

Ccedilalışmaya bağlı ciddi advers olay bir kişide saptanmıştır (biliyer kolik ve karın ağrısı)

2 yıl hipokalorik diyet (lt10 doymuş yağ) +180 dkhafta egzersiz

Diabetes Obes Metab 2018 Apr20(4)858-871

Effects of an energy-restricted low-carbohydrate high unsaturated fatlow saturated fat dietversus a high-carbohydrate low-fat diet in type 2 diabetes A 2-year randomized clinical trial Tay J Thompson CH Luscombe-Marsh ND Wycherley TP Noakes M Buckley JD Wittert GA Yancy WS Jr Brinkworth GD

Duumlşuumlk KH (n=33) KH 14 protein 28 yağ 58

Yuumlksek KH (n=28) KH 53 protein 17 yağ 30

Ağırlık kaybı (kg) -68 -66 pgt005

Yağ kaybı (kg) -43 -46 pgt005

Kan basıncı (mmHg) -2 -32 pgt005

HbA1c () -06 -09 pgt005

Accedillık glukozu (mmolL) 03 -04 pgt005

LDL kolesterol (mmolL) 02 01 pgt005

Duumlşuumlk KH grubunda diyabetik ilaccedil kullanımı glisemik variabilite ve TG duumlzeylerinde anlamlı azalma HDL seviyesinde anlamlı artış saptanmıştır

bull Son 6 yıl iccedilinde tip 2 diyabet tanısı alan bull BKİ 27-45 kg msup2 olan bull İnsuumllin tedavisi almayan bull 20-65 yaş arası bireyler dahil edilmiştir bull Muumldahale grubu n=149 kontrol grubu n=149

bull Muumldahale grubunda bull Tuumlm OAD ve antihipertansifler ccedilalışmanın ilk guumlnuuml kesilmiştir bull 3-5 ay boyunca 825ndash853 kkal guumln formuumlla diyet ( 59 karbonhidrat 13 yağ 26 protein 2 lif) bull Kademeli olarak yeniden beslenmeye geccediliş (2-8 hafta) ( 50 karbonhidrat 35 toplam yağ ve 15 protein)

12 ayda ge15 kg kayıp Diyabet remisyonu

Ortalama ağırlık kaybı Muumldahale grubunda 10middot0 kg plusmn8middot0 Kontrol grubunda 1middot0 kg plusmn3middot7 plt0middot0001

Yaşam kalitesi Muumldahale grubunda +72 plusmn213 puan Kontrol grubunda -29 plusmn155 puan p=0middot0012

Lean ME Leslie WS Barnes AC ve ark Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT) an open-label cluster-randomised trial Lancet 2017 Dec 4 pii S0140-6736(17)33102-1

Ccedilalışmaya bağlı ciddi advers olay bir kişide saptanmıştır (biliyer kolik ve karın ağrısı)

2 yıl hipokalorik diyet (lt10 doymuş yağ) +180 dkhafta egzersiz

Diabetes Obes Metab 2018 Apr20(4)858-871

Effects of an energy-restricted low-carbohydrate high unsaturated fatlow saturated fat dietversus a high-carbohydrate low-fat diet in type 2 diabetes A 2-year randomized clinical trial Tay J Thompson CH Luscombe-Marsh ND Wycherley TP Noakes M Buckley JD Wittert GA Yancy WS Jr Brinkworth GD

Duumlşuumlk KH (n=33) KH 14 protein 28 yağ 58

Yuumlksek KH (n=28) KH 53 protein 17 yağ 30

Ağırlık kaybı (kg) -68 -66 pgt005

Yağ kaybı (kg) -43 -46 pgt005

Kan basıncı (mmHg) -2 -32 pgt005

HbA1c () -06 -09 pgt005

Accedillık glukozu (mmolL) 03 -04 pgt005

LDL kolesterol (mmolL) 02 01 pgt005

Duumlşuumlk KH grubunda diyabetik ilaccedil kullanımı glisemik variabilite ve TG duumlzeylerinde anlamlı azalma HDL seviyesinde anlamlı artış saptanmıştır

12 ayda ge15 kg kayıp Diyabet remisyonu

Ortalama ağırlık kaybı Muumldahale grubunda 10middot0 kg plusmn8middot0 Kontrol grubunda 1middot0 kg plusmn3middot7 plt0middot0001

Yaşam kalitesi Muumldahale grubunda +72 plusmn213 puan Kontrol grubunda -29 plusmn155 puan p=0middot0012

Lean ME Leslie WS Barnes AC ve ark Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT) an open-label cluster-randomised trial Lancet 2017 Dec 4 pii S0140-6736(17)33102-1

Ccedilalışmaya bağlı ciddi advers olay bir kişide saptanmıştır (biliyer kolik ve karın ağrısı)

2 yıl hipokalorik diyet (lt10 doymuş yağ) +180 dkhafta egzersiz

Diabetes Obes Metab 2018 Apr20(4)858-871

Effects of an energy-restricted low-carbohydrate high unsaturated fatlow saturated fat dietversus a high-carbohydrate low-fat diet in type 2 diabetes A 2-year randomized clinical trial Tay J Thompson CH Luscombe-Marsh ND Wycherley TP Noakes M Buckley JD Wittert GA Yancy WS Jr Brinkworth GD

Duumlşuumlk KH (n=33) KH 14 protein 28 yağ 58

Yuumlksek KH (n=28) KH 53 protein 17 yağ 30

Ağırlık kaybı (kg) -68 -66 pgt005

Yağ kaybı (kg) -43 -46 pgt005

Kan basıncı (mmHg) -2 -32 pgt005

HbA1c () -06 -09 pgt005

Accedillık glukozu (mmolL) 03 -04 pgt005

LDL kolesterol (mmolL) 02 01 pgt005

Duumlşuumlk KH grubunda diyabetik ilaccedil kullanımı glisemik variabilite ve TG duumlzeylerinde anlamlı azalma HDL seviyesinde anlamlı artış saptanmıştır

2 yıl hipokalorik diyet (lt10 doymuş yağ) +180 dkhafta egzersiz

Diabetes Obes Metab 2018 Apr20(4)858-871

Effects of an energy-restricted low-carbohydrate high unsaturated fatlow saturated fat dietversus a high-carbohydrate low-fat diet in type 2 diabetes A 2-year randomized clinical trial Tay J Thompson CH Luscombe-Marsh ND Wycherley TP Noakes M Buckley JD Wittert GA Yancy WS Jr Brinkworth GD

Duumlşuumlk KH (n=33) KH 14 protein 28 yağ 58

Yuumlksek KH (n=28) KH 53 protein 17 yağ 30

Ağırlık kaybı (kg) -68 -66 pgt005

Yağ kaybı (kg) -43 -46 pgt005

Kan basıncı (mmHg) -2 -32 pgt005

HbA1c () -06 -09 pgt005

Accedillık glukozu (mmolL) 03 -04 pgt005

LDL kolesterol (mmolL) 02 01 pgt005

Duumlşuumlk KH grubunda diyabetik ilaccedil kullanımı glisemik variabilite ve TG duumlzeylerinde anlamlı azalma HDL seviyesinde anlamlı artış saptanmıştır

Lancet 2017 3902050-62

Glutensiz Diyet Sağlıklı Bireyler İccedilin Uygun Değil

bull Tam taneli tahıl (Buğday arpa ccedilavdar yulaf) tuumlketimi ile KVH riski ilişkili

bull Glutensiz beslenmede tahıl tuumlketimini yetersiz

bull Gluten iccedileren tam tahıllar BKİ ile ters ilişkili

bull 4 g gluten tuumlketenlere kıyasla 20 g gluten tuumlketenlerde tip 2 diabet riski 13 azalıyor

bull Glutensiz uumlruumlnler yuumlksek yağ ve enerji iccedilerebilirler Glutensiz diyetin uzun suumlreli kullanımı karbonhidrat demir folat niasin ccedilinko ve posadan yetersiz bir beslenme oluşturabilir

bull Barsakta yaralı bakteri sayısını azaltma etkisi saptanmış

BMJ 2017357j2135

Glutensiz Diyet Faydalıdır

BMJ 2017357j1892 | doi 101136bmjj1892

İşleme Taşıma Depolama

Satın Alma

Saklama Hazırlama

Pişirme

Biyolojik riskler

Kimyasal riskler

Fiziksel riskler

UumlRETİM TUumlKETİM

Hijyen ve Sanitasyon

Gıda Kaynaklı Sağlık Riskleri

Gıda Kaynaklı Sağlık Riskleri

bull Cam Parccedilası

bull Metal parccedilası

bull Kemik Kılccedilık

bull Toz Boumlcek Sinek

bull Saccedil Kıl Tuumly

Fiziksel

bull Bakteriler

bull Viruumlsler

bull Kuumlfler

bull Parazitler

bull Algler

Mikrobiyolojik

bull Pestisit Bulaşması

bull Temizlik Mad Ve Dezenfektanla

bull Ambalaj Kimyasalları

bull Uumlruumlne Yağ Bulaşması

bull Ağır Metal Bulaşması

bull Veteriner İlaccedil Kalıntısı

bull Nitrit NitratUumlre

Kimyasal bull Katkı Maddeleri Sodyum Nitrit

renklendiriciler koruyucular pestisidler fungusidler

bull Gıdanın yapısında olanlar

Barbunyada Hemaglutinler zehirli mantarlar gibi

Guumlvenli Gıda

Kimyasal risk

Fiziksel risk

Mikrobiyolojik risk

Hijyen ve Sanitasyon

Besin Oumlğesi Kayıpları

GDO

Guumlvenli Gıda

Yeterli Gıda

Guumlvenli Gıda

bull Ccedileşitlilik

bull Miktar Yeterli Gıda

bull Enerji alımı

bull Besin oumlğesi alımı

Enerji Besin Oumlğesi Gereksinimi

Beslenme ve Sağlık

Yeterli ve Dengeli Beslenme

Duumlşuumlk Hastalık Riski ile İlişkili Besin Gruplarının Optimal Tuumlketim Duumlzeyi

Besin Grubu Optimal Tuumlketim

Meyve 300plusmn30 gguumln

Sebze 400plusmn40 gguumln

Yağlı TohumlarKabuklu Yemişler 1134plusmn113 ghafta

Tam Tahıllar 100plusmn125 gguumln

Deniz Uumlruumlnleri 350plusmn35 ghafta

İşlenmemiş Kırmızı Et 100plusmn10 gguumln

İşlenmiş Et 0

httpsdoiorg101371journalpone0175149

AHEI puanı 67-110=Sağlıklı Beslenmeye Uyum Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 22 Kanser riski 15 J Acad Nutr Diet 2015115780-800

AHEI HEI DASH puanı amp sağlık ccedilıktıları Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 18 Kanser riski 16 Noumlrodejeneratif hastalık riski 15 J Acad Nutr Diet 201511874-100

Glutensiz Diyet Sağlıklı Bireyler İccedilin Uygun Değil

bull Tam taneli tahıl (Buğday arpa ccedilavdar yulaf) tuumlketimi ile KVH riski ilişkili

bull Glutensiz beslenmede tahıl tuumlketimini yetersiz

bull Gluten iccedileren tam tahıllar BKİ ile ters ilişkili

bull 4 g gluten tuumlketenlere kıyasla 20 g gluten tuumlketenlerde tip 2 diabet riski 13 azalıyor

bull Glutensiz uumlruumlnler yuumlksek yağ ve enerji iccedilerebilirler Glutensiz diyetin uzun suumlreli kullanımı karbonhidrat demir folat niasin ccedilinko ve posadan yetersiz bir beslenme oluşturabilir

bull Barsakta yaralı bakteri sayısını azaltma etkisi saptanmış

BMJ 2017357j2135

Glutensiz Diyet Faydalıdır

BMJ 2017357j1892 | doi 101136bmjj1892

İşleme Taşıma Depolama

Satın Alma

Saklama Hazırlama

Pişirme

Biyolojik riskler

Kimyasal riskler

Fiziksel riskler

UumlRETİM TUumlKETİM

Hijyen ve Sanitasyon

Gıda Kaynaklı Sağlık Riskleri

Gıda Kaynaklı Sağlık Riskleri

bull Cam Parccedilası

bull Metal parccedilası

bull Kemik Kılccedilık

bull Toz Boumlcek Sinek

bull Saccedil Kıl Tuumly

Fiziksel

bull Bakteriler

bull Viruumlsler

bull Kuumlfler

bull Parazitler

bull Algler

Mikrobiyolojik

bull Pestisit Bulaşması

bull Temizlik Mad Ve Dezenfektanla

bull Ambalaj Kimyasalları

bull Uumlruumlne Yağ Bulaşması

bull Ağır Metal Bulaşması

bull Veteriner İlaccedil Kalıntısı

bull Nitrit NitratUumlre

Kimyasal bull Katkı Maddeleri Sodyum Nitrit

renklendiriciler koruyucular pestisidler fungusidler

bull Gıdanın yapısında olanlar

Barbunyada Hemaglutinler zehirli mantarlar gibi

Guumlvenli Gıda

Kimyasal risk

Fiziksel risk

Mikrobiyolojik risk

Hijyen ve Sanitasyon

Besin Oumlğesi Kayıpları

GDO

Guumlvenli Gıda

Yeterli Gıda

Guumlvenli Gıda

bull Ccedileşitlilik

bull Miktar Yeterli Gıda

bull Enerji alımı

bull Besin oumlğesi alımı

Enerji Besin Oumlğesi Gereksinimi

Beslenme ve Sağlık

Yeterli ve Dengeli Beslenme

Duumlşuumlk Hastalık Riski ile İlişkili Besin Gruplarının Optimal Tuumlketim Duumlzeyi

Besin Grubu Optimal Tuumlketim

Meyve 300plusmn30 gguumln

Sebze 400plusmn40 gguumln

Yağlı TohumlarKabuklu Yemişler 1134plusmn113 ghafta

Tam Tahıllar 100plusmn125 gguumln

Deniz Uumlruumlnleri 350plusmn35 ghafta

İşlenmemiş Kırmızı Et 100plusmn10 gguumln

İşlenmiş Et 0

httpsdoiorg101371journalpone0175149

AHEI puanı 67-110=Sağlıklı Beslenmeye Uyum Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 22 Kanser riski 15 J Acad Nutr Diet 2015115780-800

AHEI HEI DASH puanı amp sağlık ccedilıktıları Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 18 Kanser riski 16 Noumlrodejeneratif hastalık riski 15 J Acad Nutr Diet 201511874-100

BMJ 2017357j1892 | doi 101136bmjj1892

İşleme Taşıma Depolama

Satın Alma

Saklama Hazırlama

Pişirme

Biyolojik riskler

Kimyasal riskler

Fiziksel riskler

UumlRETİM TUumlKETİM

Hijyen ve Sanitasyon

Gıda Kaynaklı Sağlık Riskleri

Gıda Kaynaklı Sağlık Riskleri

bull Cam Parccedilası

bull Metal parccedilası

bull Kemik Kılccedilık

bull Toz Boumlcek Sinek

bull Saccedil Kıl Tuumly

Fiziksel

bull Bakteriler

bull Viruumlsler

bull Kuumlfler

bull Parazitler

bull Algler

Mikrobiyolojik

bull Pestisit Bulaşması

bull Temizlik Mad Ve Dezenfektanla

bull Ambalaj Kimyasalları

bull Uumlruumlne Yağ Bulaşması

bull Ağır Metal Bulaşması

bull Veteriner İlaccedil Kalıntısı

bull Nitrit NitratUumlre

Kimyasal bull Katkı Maddeleri Sodyum Nitrit

renklendiriciler koruyucular pestisidler fungusidler

bull Gıdanın yapısında olanlar

Barbunyada Hemaglutinler zehirli mantarlar gibi

Guumlvenli Gıda

Kimyasal risk

Fiziksel risk

Mikrobiyolojik risk

Hijyen ve Sanitasyon

Besin Oumlğesi Kayıpları

GDO

Guumlvenli Gıda

Yeterli Gıda

Guumlvenli Gıda

bull Ccedileşitlilik

bull Miktar Yeterli Gıda

bull Enerji alımı

bull Besin oumlğesi alımı

Enerji Besin Oumlğesi Gereksinimi

Beslenme ve Sağlık

Yeterli ve Dengeli Beslenme

Duumlşuumlk Hastalık Riski ile İlişkili Besin Gruplarının Optimal Tuumlketim Duumlzeyi

Besin Grubu Optimal Tuumlketim

Meyve 300plusmn30 gguumln

Sebze 400plusmn40 gguumln

Yağlı TohumlarKabuklu Yemişler 1134plusmn113 ghafta

Tam Tahıllar 100plusmn125 gguumln

Deniz Uumlruumlnleri 350plusmn35 ghafta

İşlenmemiş Kırmızı Et 100plusmn10 gguumln

İşlenmiş Et 0

httpsdoiorg101371journalpone0175149

AHEI puanı 67-110=Sağlıklı Beslenmeye Uyum Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 22 Kanser riski 15 J Acad Nutr Diet 2015115780-800

AHEI HEI DASH puanı amp sağlık ccedilıktıları Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 18 Kanser riski 16 Noumlrodejeneratif hastalık riski 15 J Acad Nutr Diet 201511874-100

İşleme Taşıma Depolama

Satın Alma

Saklama Hazırlama

Pişirme

Biyolojik riskler

Kimyasal riskler

Fiziksel riskler

UumlRETİM TUumlKETİM

Hijyen ve Sanitasyon

Gıda Kaynaklı Sağlık Riskleri

Gıda Kaynaklı Sağlık Riskleri

bull Cam Parccedilası

bull Metal parccedilası

bull Kemik Kılccedilık

bull Toz Boumlcek Sinek

bull Saccedil Kıl Tuumly

Fiziksel

bull Bakteriler

bull Viruumlsler

bull Kuumlfler

bull Parazitler

bull Algler

Mikrobiyolojik

bull Pestisit Bulaşması

bull Temizlik Mad Ve Dezenfektanla

bull Ambalaj Kimyasalları

bull Uumlruumlne Yağ Bulaşması

bull Ağır Metal Bulaşması

bull Veteriner İlaccedil Kalıntısı

bull Nitrit NitratUumlre

Kimyasal bull Katkı Maddeleri Sodyum Nitrit

renklendiriciler koruyucular pestisidler fungusidler

bull Gıdanın yapısında olanlar

Barbunyada Hemaglutinler zehirli mantarlar gibi

Guumlvenli Gıda

Kimyasal risk

Fiziksel risk

Mikrobiyolojik risk

Hijyen ve Sanitasyon

Besin Oumlğesi Kayıpları

GDO

Guumlvenli Gıda

Yeterli Gıda

Guumlvenli Gıda

bull Ccedileşitlilik

bull Miktar Yeterli Gıda

bull Enerji alımı

bull Besin oumlğesi alımı

Enerji Besin Oumlğesi Gereksinimi

Beslenme ve Sağlık

Yeterli ve Dengeli Beslenme

Duumlşuumlk Hastalık Riski ile İlişkili Besin Gruplarının Optimal Tuumlketim Duumlzeyi

Besin Grubu Optimal Tuumlketim

Meyve 300plusmn30 gguumln

Sebze 400plusmn40 gguumln

Yağlı TohumlarKabuklu Yemişler 1134plusmn113 ghafta

Tam Tahıllar 100plusmn125 gguumln

Deniz Uumlruumlnleri 350plusmn35 ghafta

İşlenmemiş Kırmızı Et 100plusmn10 gguumln

İşlenmiş Et 0

httpsdoiorg101371journalpone0175149

AHEI puanı 67-110=Sağlıklı Beslenmeye Uyum Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 22 Kanser riski 15 J Acad Nutr Diet 2015115780-800

AHEI HEI DASH puanı amp sağlık ccedilıktıları Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 18 Kanser riski 16 Noumlrodejeneratif hastalık riski 15 J Acad Nutr Diet 201511874-100

Gıda Kaynaklı Sağlık Riskleri

bull Cam Parccedilası

bull Metal parccedilası

bull Kemik Kılccedilık

bull Toz Boumlcek Sinek

bull Saccedil Kıl Tuumly

Fiziksel

bull Bakteriler

bull Viruumlsler

bull Kuumlfler

bull Parazitler

bull Algler

Mikrobiyolojik

bull Pestisit Bulaşması

bull Temizlik Mad Ve Dezenfektanla

bull Ambalaj Kimyasalları

bull Uumlruumlne Yağ Bulaşması

bull Ağır Metal Bulaşması

bull Veteriner İlaccedil Kalıntısı

bull Nitrit NitratUumlre

Kimyasal bull Katkı Maddeleri Sodyum Nitrit

renklendiriciler koruyucular pestisidler fungusidler

bull Gıdanın yapısında olanlar

Barbunyada Hemaglutinler zehirli mantarlar gibi

Guumlvenli Gıda

Kimyasal risk

Fiziksel risk

Mikrobiyolojik risk

Hijyen ve Sanitasyon

Besin Oumlğesi Kayıpları

GDO

Guumlvenli Gıda

Yeterli Gıda

Guumlvenli Gıda

bull Ccedileşitlilik

bull Miktar Yeterli Gıda

bull Enerji alımı

bull Besin oumlğesi alımı

Enerji Besin Oumlğesi Gereksinimi

Beslenme ve Sağlık

Yeterli ve Dengeli Beslenme

Duumlşuumlk Hastalık Riski ile İlişkili Besin Gruplarının Optimal Tuumlketim Duumlzeyi

Besin Grubu Optimal Tuumlketim

Meyve 300plusmn30 gguumln

Sebze 400plusmn40 gguumln

Yağlı TohumlarKabuklu Yemişler 1134plusmn113 ghafta

Tam Tahıllar 100plusmn125 gguumln

Deniz Uumlruumlnleri 350plusmn35 ghafta

İşlenmemiş Kırmızı Et 100plusmn10 gguumln

İşlenmiş Et 0

httpsdoiorg101371journalpone0175149

AHEI puanı 67-110=Sağlıklı Beslenmeye Uyum Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 22 Kanser riski 15 J Acad Nutr Diet 2015115780-800

AHEI HEI DASH puanı amp sağlık ccedilıktıları Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 18 Kanser riski 16 Noumlrodejeneratif hastalık riski 15 J Acad Nutr Diet 201511874-100

Guumlvenli Gıda

Kimyasal risk

Fiziksel risk

Mikrobiyolojik risk

Hijyen ve Sanitasyon

Besin Oumlğesi Kayıpları

GDO

Guumlvenli Gıda

Yeterli Gıda

Guumlvenli Gıda

bull Ccedileşitlilik

bull Miktar Yeterli Gıda

bull Enerji alımı

bull Besin oumlğesi alımı

Enerji Besin Oumlğesi Gereksinimi

Beslenme ve Sağlık

Yeterli ve Dengeli Beslenme

Duumlşuumlk Hastalık Riski ile İlişkili Besin Gruplarının Optimal Tuumlketim Duumlzeyi

Besin Grubu Optimal Tuumlketim

Meyve 300plusmn30 gguumln

Sebze 400plusmn40 gguumln

Yağlı TohumlarKabuklu Yemişler 1134plusmn113 ghafta

Tam Tahıllar 100plusmn125 gguumln

Deniz Uumlruumlnleri 350plusmn35 ghafta

İşlenmemiş Kırmızı Et 100plusmn10 gguumln

İşlenmiş Et 0

httpsdoiorg101371journalpone0175149

AHEI puanı 67-110=Sağlıklı Beslenmeye Uyum Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 22 Kanser riski 15 J Acad Nutr Diet 2015115780-800

AHEI HEI DASH puanı amp sağlık ccedilıktıları Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 18 Kanser riski 16 Noumlrodejeneratif hastalık riski 15 J Acad Nutr Diet 201511874-100

Guumlvenli Gıda

bull Ccedileşitlilik

bull Miktar Yeterli Gıda

bull Enerji alımı

bull Besin oumlğesi alımı

Enerji Besin Oumlğesi Gereksinimi

Beslenme ve Sağlık

Yeterli ve Dengeli Beslenme

Duumlşuumlk Hastalık Riski ile İlişkili Besin Gruplarının Optimal Tuumlketim Duumlzeyi

Besin Grubu Optimal Tuumlketim

Meyve 300plusmn30 gguumln

Sebze 400plusmn40 gguumln

Yağlı TohumlarKabuklu Yemişler 1134plusmn113 ghafta

Tam Tahıllar 100plusmn125 gguumln

Deniz Uumlruumlnleri 350plusmn35 ghafta

İşlenmemiş Kırmızı Et 100plusmn10 gguumln

İşlenmiş Et 0

httpsdoiorg101371journalpone0175149

AHEI puanı 67-110=Sağlıklı Beslenmeye Uyum Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 22 Kanser riski 15 J Acad Nutr Diet 2015115780-800

AHEI HEI DASH puanı amp sağlık ccedilıktıları Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 18 Kanser riski 16 Noumlrodejeneratif hastalık riski 15 J Acad Nutr Diet 201511874-100

Duumlşuumlk Hastalık Riski ile İlişkili Besin Gruplarının Optimal Tuumlketim Duumlzeyi

Besin Grubu Optimal Tuumlketim

Meyve 300plusmn30 gguumln

Sebze 400plusmn40 gguumln

Yağlı TohumlarKabuklu Yemişler 1134plusmn113 ghafta

Tam Tahıllar 100plusmn125 gguumln

Deniz Uumlruumlnleri 350plusmn35 ghafta

İşlenmemiş Kırmızı Et 100plusmn10 gguumln

İşlenmiş Et 0

httpsdoiorg101371journalpone0175149

AHEI puanı 67-110=Sağlıklı Beslenmeye Uyum Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 22 Kanser riski 15 J Acad Nutr Diet 2015115780-800

AHEI HEI DASH puanı amp sağlık ccedilıktıları Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 18 Kanser riski 16 Noumlrodejeneratif hastalık riski 15 J Acad Nutr Diet 201511874-100

AHEI puanı 67-110=Sağlıklı Beslenmeye Uyum Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 22 Kanser riski 15 J Acad Nutr Diet 2015115780-800

AHEI HEI DASH puanı amp sağlık ccedilıktıları Tuumlm nedenlere bağlı mortalite riski 22 KVH riski 22 Tip 2 DM riski 18 Kanser riski 16 Noumlrodejeneratif hastalık riski 15 J Acad Nutr Diet 201511874-100

Akdeniz Tipi Beslenmenin Accedillık Kan Glukozu ve HbA1c Uumlzerine Etkileri

HbA1c

AKG

HbA1c

HbA1c

AKG

AKG

Public Health 2015 28369 doi 103389fpubh201500069 eCollection 2015

Tip 2 diyabet riskinde 19-62

J Acad Nutr Diet 2015 Sep115(9)1447-63

Sağlıksız Diyet

BESİN BESİN OumlĞESİ

Rafine tahıl nişasta şeker Meyve sebze yağlı tohum Tam tahıl kurubaklagil Yoğurt peynir suumlt Balık deniz uumlruumlnleri İşlenmiş et kırmızı et Bitkisel yağlar spesifik yağ asitleri Kahve ccedilay alkol Şekerli iccedilecekler meyve suyu Mineraller antioksidantlar fitokimyasallar Gıda bazlı beslenme modelleri Gıda işleme hazırlama youmlntemleri

Kan basıncı Glukoz-insuumllin homeostazı Krccedil yağ sentezi Kan lipidleriapolipoproteinler Endotel fonksiyon Sistemik inflamasyon Bilişsel fonksiyon Bağırsak mikrobiyomu Tokluk accedillık obezite Adiposit fonksiyonu Kardiak fonksiyon Trombozis koaguumllasyon Vaskuumller adezyon

Besin amp Kardiyometabolik Risk

Circulation 2016133187-225

Yumurta

Kuumlmes Hayvanları Suumlt

Tereyağ

İşlenmemiş Kırmızı Et Nişasta Şeker İşlenmiş Et Yuumlksek Sodyumlu Besinler

Trans Yağ

Meyve Yağlı Tohumlar Balık Sebze Bitkisel Yağlar

Tam Tahıllar Kuru Baklagiller Yoğurt

Peynir

Fayda

Zarar

Tanımlamada Kargaşa

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

Finlandiya Diyabeti Oumlnleme

Ccedilalışması

Diyabeti Oumlnleme Programı

5 ve daha fazla oranda ağırlık

kaybı sağlamak

7 oranında ağırlık kaybı

sağlamak

Enerjinin 30rsquo undan az miktarda

yağ tuumlketmek

Enerjinin 10rsquoundan az miktarda

doymuş yağ tuumlketmek

Posa tuumlketimini 15 g1000 kkal

olarak sağlamak

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt4 sthafta olması

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt150 dakhafta olması

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

bullYaşam tarzını genel besin alımını metabolik durumu değerlendiren

bullDiyabetli bireyin yapmaya muumlktedir ve istekli olduğu yaşam tarzı değişikliklerini saptayan

bullUlaşılabilir gerccedilekccedili hedefleri sağlamayı ve korumayı hedefleyen

bullHedeflere ulaşması iccedilin bireyi eğitim ile destekleyen

bullBesin seccedilimi ve tuumlketim davranışını değiştiren

bullKendi kendine kan şekeri takibi ve glisemik dalgalanmalar uumlzerinde besin alımı ve egzersizin oluşturduğu etkinin diyabetli birey tarafından da değerlendirmesine olanak sağlayan bir tedavi modelidir

Beslenme Tedavisi

Beslenme Tedavisinde Hedeflere Ulaşmak iccedilinhellip

Hasta Merkezli Tedavi

Birey Tedaviyi İstemeli

Bireye Oumlzguuml Olmalı

Ulaşılabilir

Uygulanabilir Bireysel Hedefler

Belirlenmeli

Suumlrduumlruumllebilir

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitim

ve Desteği

Değerlendirme

Beslenme Tanısı Koyma

ve Hedef Saptama

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitimi ve Beslenme Girişimi

İzlem

TBT

J Acad Nutr Diet 2015 Sep115(9)1447-63

Sağlıksız Diyet

BESİN BESİN OumlĞESİ

Rafine tahıl nişasta şeker Meyve sebze yağlı tohum Tam tahıl kurubaklagil Yoğurt peynir suumlt Balık deniz uumlruumlnleri İşlenmiş et kırmızı et Bitkisel yağlar spesifik yağ asitleri Kahve ccedilay alkol Şekerli iccedilecekler meyve suyu Mineraller antioksidantlar fitokimyasallar Gıda bazlı beslenme modelleri Gıda işleme hazırlama youmlntemleri

Kan basıncı Glukoz-insuumllin homeostazı Krccedil yağ sentezi Kan lipidleriapolipoproteinler Endotel fonksiyon Sistemik inflamasyon Bilişsel fonksiyon Bağırsak mikrobiyomu Tokluk accedillık obezite Adiposit fonksiyonu Kardiak fonksiyon Trombozis koaguumllasyon Vaskuumller adezyon

Besin amp Kardiyometabolik Risk

Circulation 2016133187-225

Yumurta

Kuumlmes Hayvanları Suumlt

Tereyağ

İşlenmemiş Kırmızı Et Nişasta Şeker İşlenmiş Et Yuumlksek Sodyumlu Besinler

Trans Yağ

Meyve Yağlı Tohumlar Balık Sebze Bitkisel Yağlar

Tam Tahıllar Kuru Baklagiller Yoğurt

Peynir

Fayda

Zarar

Tanımlamada Kargaşa

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

Finlandiya Diyabeti Oumlnleme

Ccedilalışması

Diyabeti Oumlnleme Programı

5 ve daha fazla oranda ağırlık

kaybı sağlamak

7 oranında ağırlık kaybı

sağlamak

Enerjinin 30rsquo undan az miktarda

yağ tuumlketmek

Enerjinin 10rsquoundan az miktarda

doymuş yağ tuumlketmek

Posa tuumlketimini 15 g1000 kkal

olarak sağlamak

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt4 sthafta olması

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt150 dakhafta olması

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

bullYaşam tarzını genel besin alımını metabolik durumu değerlendiren

bullDiyabetli bireyin yapmaya muumlktedir ve istekli olduğu yaşam tarzı değişikliklerini saptayan

bullUlaşılabilir gerccedilekccedili hedefleri sağlamayı ve korumayı hedefleyen

bullHedeflere ulaşması iccedilin bireyi eğitim ile destekleyen

bullBesin seccedilimi ve tuumlketim davranışını değiştiren

bullKendi kendine kan şekeri takibi ve glisemik dalgalanmalar uumlzerinde besin alımı ve egzersizin oluşturduğu etkinin diyabetli birey tarafından da değerlendirmesine olanak sağlayan bir tedavi modelidir

Beslenme Tedavisi

Beslenme Tedavisinde Hedeflere Ulaşmak iccedilinhellip

Hasta Merkezli Tedavi

Birey Tedaviyi İstemeli

Bireye Oumlzguuml Olmalı

Ulaşılabilir

Uygulanabilir Bireysel Hedefler

Belirlenmeli

Suumlrduumlruumllebilir

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitim

ve Desteği

Değerlendirme

Beslenme Tanısı Koyma

ve Hedef Saptama

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitimi ve Beslenme Girişimi

İzlem

TBT

Sağlıksız Diyet

BESİN BESİN OumlĞESİ

Rafine tahıl nişasta şeker Meyve sebze yağlı tohum Tam tahıl kurubaklagil Yoğurt peynir suumlt Balık deniz uumlruumlnleri İşlenmiş et kırmızı et Bitkisel yağlar spesifik yağ asitleri Kahve ccedilay alkol Şekerli iccedilecekler meyve suyu Mineraller antioksidantlar fitokimyasallar Gıda bazlı beslenme modelleri Gıda işleme hazırlama youmlntemleri

Kan basıncı Glukoz-insuumllin homeostazı Krccedil yağ sentezi Kan lipidleriapolipoproteinler Endotel fonksiyon Sistemik inflamasyon Bilişsel fonksiyon Bağırsak mikrobiyomu Tokluk accedillık obezite Adiposit fonksiyonu Kardiak fonksiyon Trombozis koaguumllasyon Vaskuumller adezyon

Besin amp Kardiyometabolik Risk

Circulation 2016133187-225

Yumurta

Kuumlmes Hayvanları Suumlt

Tereyağ

İşlenmemiş Kırmızı Et Nişasta Şeker İşlenmiş Et Yuumlksek Sodyumlu Besinler

Trans Yağ

Meyve Yağlı Tohumlar Balık Sebze Bitkisel Yağlar

Tam Tahıllar Kuru Baklagiller Yoğurt

Peynir

Fayda

Zarar

Tanımlamada Kargaşa

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

Finlandiya Diyabeti Oumlnleme

Ccedilalışması

Diyabeti Oumlnleme Programı

5 ve daha fazla oranda ağırlık

kaybı sağlamak

7 oranında ağırlık kaybı

sağlamak

Enerjinin 30rsquo undan az miktarda

yağ tuumlketmek

Enerjinin 10rsquoundan az miktarda

doymuş yağ tuumlketmek

Posa tuumlketimini 15 g1000 kkal

olarak sağlamak

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt4 sthafta olması

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt150 dakhafta olması

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

bullYaşam tarzını genel besin alımını metabolik durumu değerlendiren

bullDiyabetli bireyin yapmaya muumlktedir ve istekli olduğu yaşam tarzı değişikliklerini saptayan

bullUlaşılabilir gerccedilekccedili hedefleri sağlamayı ve korumayı hedefleyen

bullHedeflere ulaşması iccedilin bireyi eğitim ile destekleyen

bullBesin seccedilimi ve tuumlketim davranışını değiştiren

bullKendi kendine kan şekeri takibi ve glisemik dalgalanmalar uumlzerinde besin alımı ve egzersizin oluşturduğu etkinin diyabetli birey tarafından da değerlendirmesine olanak sağlayan bir tedavi modelidir

Beslenme Tedavisi

Beslenme Tedavisinde Hedeflere Ulaşmak iccedilinhellip

Hasta Merkezli Tedavi

Birey Tedaviyi İstemeli

Bireye Oumlzguuml Olmalı

Ulaşılabilir

Uygulanabilir Bireysel Hedefler

Belirlenmeli

Suumlrduumlruumllebilir

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitim

ve Desteği

Değerlendirme

Beslenme Tanısı Koyma

ve Hedef Saptama

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitimi ve Beslenme Girişimi

İzlem

TBT

Rafine tahıl nişasta şeker Meyve sebze yağlı tohum Tam tahıl kurubaklagil Yoğurt peynir suumlt Balık deniz uumlruumlnleri İşlenmiş et kırmızı et Bitkisel yağlar spesifik yağ asitleri Kahve ccedilay alkol Şekerli iccedilecekler meyve suyu Mineraller antioksidantlar fitokimyasallar Gıda bazlı beslenme modelleri Gıda işleme hazırlama youmlntemleri

Kan basıncı Glukoz-insuumllin homeostazı Krccedil yağ sentezi Kan lipidleriapolipoproteinler Endotel fonksiyon Sistemik inflamasyon Bilişsel fonksiyon Bağırsak mikrobiyomu Tokluk accedillık obezite Adiposit fonksiyonu Kardiak fonksiyon Trombozis koaguumllasyon Vaskuumller adezyon

Besin amp Kardiyometabolik Risk

Circulation 2016133187-225

Yumurta

Kuumlmes Hayvanları Suumlt

Tereyağ

İşlenmemiş Kırmızı Et Nişasta Şeker İşlenmiş Et Yuumlksek Sodyumlu Besinler

Trans Yağ

Meyve Yağlı Tohumlar Balık Sebze Bitkisel Yağlar

Tam Tahıllar Kuru Baklagiller Yoğurt

Peynir

Fayda

Zarar

Tanımlamada Kargaşa

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

Finlandiya Diyabeti Oumlnleme

Ccedilalışması

Diyabeti Oumlnleme Programı

5 ve daha fazla oranda ağırlık

kaybı sağlamak

7 oranında ağırlık kaybı

sağlamak

Enerjinin 30rsquo undan az miktarda

yağ tuumlketmek

Enerjinin 10rsquoundan az miktarda

doymuş yağ tuumlketmek

Posa tuumlketimini 15 g1000 kkal

olarak sağlamak

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt4 sthafta olması

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt150 dakhafta olması

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

bullYaşam tarzını genel besin alımını metabolik durumu değerlendiren

bullDiyabetli bireyin yapmaya muumlktedir ve istekli olduğu yaşam tarzı değişikliklerini saptayan

bullUlaşılabilir gerccedilekccedili hedefleri sağlamayı ve korumayı hedefleyen

bullHedeflere ulaşması iccedilin bireyi eğitim ile destekleyen

bullBesin seccedilimi ve tuumlketim davranışını değiştiren

bullKendi kendine kan şekeri takibi ve glisemik dalgalanmalar uumlzerinde besin alımı ve egzersizin oluşturduğu etkinin diyabetli birey tarafından da değerlendirmesine olanak sağlayan bir tedavi modelidir

Beslenme Tedavisi

Beslenme Tedavisinde Hedeflere Ulaşmak iccedilinhellip

Hasta Merkezli Tedavi

Birey Tedaviyi İstemeli

Bireye Oumlzguuml Olmalı

Ulaşılabilir

Uygulanabilir Bireysel Hedefler

Belirlenmeli

Suumlrduumlruumllebilir

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitim

ve Desteği

Değerlendirme

Beslenme Tanısı Koyma

ve Hedef Saptama

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitimi ve Beslenme Girişimi

İzlem

TBT

Yumurta

Kuumlmes Hayvanları Suumlt

Tereyağ

İşlenmemiş Kırmızı Et Nişasta Şeker İşlenmiş Et Yuumlksek Sodyumlu Besinler

Trans Yağ

Meyve Yağlı Tohumlar Balık Sebze Bitkisel Yağlar

Tam Tahıllar Kuru Baklagiller Yoğurt

Peynir

Fayda

Zarar

Tanımlamada Kargaşa

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

Finlandiya Diyabeti Oumlnleme

Ccedilalışması

Diyabeti Oumlnleme Programı

5 ve daha fazla oranda ağırlık

kaybı sağlamak

7 oranında ağırlık kaybı

sağlamak

Enerjinin 30rsquo undan az miktarda

yağ tuumlketmek

Enerjinin 10rsquoundan az miktarda

doymuş yağ tuumlketmek

Posa tuumlketimini 15 g1000 kkal

olarak sağlamak

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt4 sthafta olması

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt150 dakhafta olması

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

bullYaşam tarzını genel besin alımını metabolik durumu değerlendiren

bullDiyabetli bireyin yapmaya muumlktedir ve istekli olduğu yaşam tarzı değişikliklerini saptayan

bullUlaşılabilir gerccedilekccedili hedefleri sağlamayı ve korumayı hedefleyen

bullHedeflere ulaşması iccedilin bireyi eğitim ile destekleyen

bullBesin seccedilimi ve tuumlketim davranışını değiştiren

bullKendi kendine kan şekeri takibi ve glisemik dalgalanmalar uumlzerinde besin alımı ve egzersizin oluşturduğu etkinin diyabetli birey tarafından da değerlendirmesine olanak sağlayan bir tedavi modelidir

Beslenme Tedavisi

Beslenme Tedavisinde Hedeflere Ulaşmak iccedilinhellip

Hasta Merkezli Tedavi

Birey Tedaviyi İstemeli

Bireye Oumlzguuml Olmalı

Ulaşılabilir

Uygulanabilir Bireysel Hedefler

Belirlenmeli

Suumlrduumlruumllebilir

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitim

ve Desteği

Değerlendirme

Beslenme Tanısı Koyma

ve Hedef Saptama

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitimi ve Beslenme Girişimi

İzlem

TBT

Tanımlamada Kargaşa

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

Finlandiya Diyabeti Oumlnleme

Ccedilalışması

Diyabeti Oumlnleme Programı

5 ve daha fazla oranda ağırlık

kaybı sağlamak

7 oranında ağırlık kaybı

sağlamak

Enerjinin 30rsquo undan az miktarda

yağ tuumlketmek

Enerjinin 10rsquoundan az miktarda

doymuş yağ tuumlketmek

Posa tuumlketimini 15 g1000 kkal

olarak sağlamak

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt4 sthafta olması

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt150 dakhafta olması

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

bullYaşam tarzını genel besin alımını metabolik durumu değerlendiren

bullDiyabetli bireyin yapmaya muumlktedir ve istekli olduğu yaşam tarzı değişikliklerini saptayan

bullUlaşılabilir gerccedilekccedili hedefleri sağlamayı ve korumayı hedefleyen

bullHedeflere ulaşması iccedilin bireyi eğitim ile destekleyen

bullBesin seccedilimi ve tuumlketim davranışını değiştiren

bullKendi kendine kan şekeri takibi ve glisemik dalgalanmalar uumlzerinde besin alımı ve egzersizin oluşturduğu etkinin diyabetli birey tarafından da değerlendirmesine olanak sağlayan bir tedavi modelidir

Beslenme Tedavisi

Beslenme Tedavisinde Hedeflere Ulaşmak iccedilinhellip

Hasta Merkezli Tedavi

Birey Tedaviyi İstemeli

Bireye Oumlzguuml Olmalı

Ulaşılabilir

Uygulanabilir Bireysel Hedefler

Belirlenmeli

Suumlrduumlruumllebilir

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitim

ve Desteği

Değerlendirme

Beslenme Tanısı Koyma

ve Hedef Saptama

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitimi ve Beslenme Girişimi

İzlem

TBT

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

Finlandiya Diyabeti Oumlnleme

Ccedilalışması

Diyabeti Oumlnleme Programı

5 ve daha fazla oranda ağırlık

kaybı sağlamak

7 oranında ağırlık kaybı

sağlamak

Enerjinin 30rsquo undan az miktarda

yağ tuumlketmek

Enerjinin 10rsquoundan az miktarda

doymuş yağ tuumlketmek

Posa tuumlketimini 15 g1000 kkal

olarak sağlamak

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt4 sthafta olması

Fiziksel aktivite duumlzeyinin

gt150 dakhafta olması

Hangi Hedeflere Ulaşmak Etkili Oldu

bullYaşam tarzını genel besin alımını metabolik durumu değerlendiren

bullDiyabetli bireyin yapmaya muumlktedir ve istekli olduğu yaşam tarzı değişikliklerini saptayan

bullUlaşılabilir gerccedilekccedili hedefleri sağlamayı ve korumayı hedefleyen

bullHedeflere ulaşması iccedilin bireyi eğitim ile destekleyen

bullBesin seccedilimi ve tuumlketim davranışını değiştiren

bullKendi kendine kan şekeri takibi ve glisemik dalgalanmalar uumlzerinde besin alımı ve egzersizin oluşturduğu etkinin diyabetli birey tarafından da değerlendirmesine olanak sağlayan bir tedavi modelidir

Beslenme Tedavisi

Beslenme Tedavisinde Hedeflere Ulaşmak iccedilinhellip

Hasta Merkezli Tedavi

Birey Tedaviyi İstemeli

Bireye Oumlzguuml Olmalı

Ulaşılabilir

Uygulanabilir Bireysel Hedefler

Belirlenmeli

Suumlrduumlruumllebilir

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitim

ve Desteği

Değerlendirme

Beslenme Tanısı Koyma

ve Hedef Saptama

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitimi ve Beslenme Girişimi

İzlem

TBT

bullYaşam tarzını genel besin alımını metabolik durumu değerlendiren

bullDiyabetli bireyin yapmaya muumlktedir ve istekli olduğu yaşam tarzı değişikliklerini saptayan

bullUlaşılabilir gerccedilekccedili hedefleri sağlamayı ve korumayı hedefleyen

bullHedeflere ulaşması iccedilin bireyi eğitim ile destekleyen

bullBesin seccedilimi ve tuumlketim davranışını değiştiren

bullKendi kendine kan şekeri takibi ve glisemik dalgalanmalar uumlzerinde besin alımı ve egzersizin oluşturduğu etkinin diyabetli birey tarafından da değerlendirmesine olanak sağlayan bir tedavi modelidir

Beslenme Tedavisi

Beslenme Tedavisinde Hedeflere Ulaşmak iccedilinhellip

Hasta Merkezli Tedavi

Birey Tedaviyi İstemeli

Bireye Oumlzguuml Olmalı

Ulaşılabilir

Uygulanabilir Bireysel Hedefler

Belirlenmeli

Suumlrduumlruumllebilir

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitim

ve Desteği

Değerlendirme

Beslenme Tanısı Koyma

ve Hedef Saptama

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitimi ve Beslenme Girişimi

İzlem

TBT

Beslenme Tedavisinde Hedeflere Ulaşmak iccedilinhellip

Hasta Merkezli Tedavi

Birey Tedaviyi İstemeli

Bireye Oumlzguuml Olmalı

Ulaşılabilir

Uygulanabilir Bireysel Hedefler

Belirlenmeli

Suumlrduumlruumllebilir

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitim

ve Desteği

Değerlendirme

Beslenme Tanısı Koyma

ve Hedef Saptama

Beslenme Oumlz-youmlnetim Eğitimi ve Beslenme Girişimi

İzlem

TBT