ENÜREZİSENÜREZİS

MURAT YETERMURAT YETER

PSİKOLOJİK DANIŞMANPSİKOLOJİK DANIŞMAN

Enürezis Enürezis terimi Yunancada idrar yapmak terimi Yunancada idrar yapmak anlamına gelen “enourein” den gelir. Tıbbi anlamına gelen “enourein” den gelir. Tıbbi terminolojide idrar kaçırmayı tanımlar.terminolojide idrar kaçırmayı tanımlar.

Enürezis:Enürezis: Enürezis NokturnaEnürezis Nokturna (EN): gece (erkeklerde (EN): gece (erkeklerde

sık)sık)Enürezis DiürnaEnürezis Diürna (ED): gündüz (kızlarda daha (ED): gündüz (kızlarda daha

sık) 1/3 ü sıkışma inkontinansısık) 1/3 ü sıkışma inkontinansıEnürezis KontinuumEnürezis Kontinuum (EK): gece ve gündüz (EK): gece ve gündüz

Mesane kontrolü: gündüz , 2-3 yaşMesane kontrolü: gündüz , 2-3 yaş• gece, 3-4 yaşgece, 3-4 yaş

Enürezis tanısı için:Enürezis tanısı için: 5 yaşından büyük olması5 yaşından büyük olması Tekrarlayıcı idrar kaçırmanın olması (çamaşır Tekrarlayıcı idrar kaçırmanın olması (çamaşır

ya da yatağa)ya da yatağa) 3 aydır ve haftada en az 2 kez olması3 aydır ve haftada en az 2 kez olması İşlevselliğin etkilenmesiİşlevselliğin etkilenmesi Başka bir tıbbi bir hastalıktan bağımsız olmasıBaşka bir tıbbi bir hastalıktan bağımsız olması

Primer Enürezis Primer Enürezis (birincil):(birincil):• 1 yıldan uzun süre kuru kalmamış, sorun 1 yıldan uzun süre kuru kalmamış, sorun

bebeklikten itibaren varbebeklikten itibaren var• tüm enüretiklerin %80-90’ıtüm enüretiklerin %80-90’ı

• genetik yatkınlık, biyolojik ve gelişimselgenetik yatkınlık, biyolojik ve gelişimsel Sekonder Enürezis Sekonder Enürezis (ikincil):(ikincil):

• en az 1 yıllık kuru dönem sonrası başlaren az 1 yıllık kuru dönem sonrası başlar• en sık 5-8 yaşlaren sık 5-8 yaşlar• psikolojik etmenler sıkpsikolojik etmenler sık

SıklıkSıklık

5 yaş : % 10-205 yaş : % 10-20 8 yaş: %48 yaş: %4 14 yaş: %1-214 yaş: %1-2 Erkek çocuklarda kız çocuklardan daha fazla görülür. Erkek çocuklarda kız çocuklardan daha fazla görülür.

Ergenlik döneminde cinsiyet yönünden eşitlenir. Ergenlik döneminde cinsiyet yönünden eşitlenir. Ankara'daki Çocuk Ruh Sağlığı bölümlerine Ankara'daki Çocuk Ruh Sağlığı bölümlerine

başvurularda enürezis oranı %18-21 başvurularda enürezis oranı %18-21 Bozukluk düşük sosyoekonomik gruplarda, eğitim Bozukluk düşük sosyoekonomik gruplarda, eğitim

düzeyinin düşük olduğu aileler ve kurumlarda yaşama düzeyinin düşük olduğu aileler ve kurumlarda yaşama gibi psikososyal stres altındaki ve sosyal yönden gibi psikososyal stres altındaki ve sosyal yönden olumsuz durumdaki çocuklarda daha sıktır. olumsuz durumdaki çocuklarda daha sıktır.

NEDENLERNEDENLERA. BiyolojikA. Biyolojik

1. Ailesel Yatkınlık1. Ailesel Yatkınlık : : Enüretik çocukların %70-75’inin birinci Enüretik çocukların %70-75’inin birinci

dereceden akrabalarında enürezis öyküsüdereceden akrabalarında enürezis öyküsü++ Anne enüretik ise çocukta EN ortaya çıkma Anne enüretik ise çocukta EN ortaya çıkma

riskinde 5.2 kat, baba enüretik ise 7.1 kat artış riskinde 5.2 kat, baba enüretik ise 7.1 kat artış ++ Monozigot (tek yumurta) ikizlerde eş hastalanma Monozigot (tek yumurta) ikizlerde eş hastalanma

(konkordans) oranı %69, dizigot (çift yumurta) (konkordans) oranı %69, dizigot (çift yumurta) ikizlerde %2-30ikizlerde %2-30

NEDENLERNEDENLERA. BiyolojikA. Biyolojik

2. Mesane fizyoloji ile ilgili sorunlar:2. Mesane fizyoloji ile ilgili sorunlar: İşlevsel mesane kapasitesi daha düşükİşlevsel mesane kapasitesi daha düşük Mesane dolmadan kasılma ve boşalma Mesane dolmadan kasılma ve boşalma Gündüzleri sık ve az idrara çıkmaGündüzleri sık ve az idrara çıkma Uyku sırasında mesanede kasılma Uyku sırasında mesanede kasılma Üretral sfinkterinin gücünün normalden az Üretral sfinkterinin gücünün normalden az

olması. olması.

NEDENLERNEDENLERA. BiyolojikA. Biyolojik

4. Gelişimsel sorunlar:4. Gelişimsel sorunlar: Gelişimsel gecikme (hem motor hem de dil Gelişimsel gecikme (hem motor hem de dil

alanlarında)alanlarında) Pubertenin gecikmesi,Pubertenin gecikmesi, Kemik yaşında gecikme,Kemik yaşında gecikme, Koordinasyon sorunları, gelişimsel gecikme Koordinasyon sorunları, gelişimsel gecikme

kuramını desteklerkuramını destekler (Enürezis için meme ile beslenme ve ilk doğmuş (Enürezis için meme ile beslenme ve ilk doğmuş

çocuk olmanın koruyucu faktör olduğu ileri çocuk olmanın koruyucu faktör olduğu ileri sürülmüştür.)sürülmüştür.)

NEDENLERNEDENLERA. BiyolojikA. Biyolojik

5. Uyku çalışmaları5. Uyku çalışmaları İlk çalışmalarda, enürezisin derin uykuda ortaya çıktığı İlk çalışmalarda, enürezisin derin uykuda ortaya çıktığı

ve rüya eşdeğeri olduğu bildirilmişve rüya eşdeğeri olduğu bildirilmiş Yeni çalışmalarda ise enürezise uyanıklık sinyallerinin Yeni çalışmalarda ise enürezise uyanıklık sinyallerinin

öncelik ettiği, delta uykusundan köken aldığı ve uyanma öncelik ettiği, delta uykusundan köken aldığı ve uyanma ile ilgili (arousal) bir bozukluk olduğu vurgulanarak, her ile ilgili (arousal) bir bozukluk olduğu vurgulanarak, her uyku döneminde görülebildiği gösterilmiştir. uyku döneminde görülebildiği gösterilmiştir.

Derin uykudan hafif uykuya veya uyanıklığa doğru Derin uykudan hafif uykuya veya uyanıklığa doğru vijilansın arttığı durumlarda enürezisin olduğunu vijilansın arttığı durumlarda enürezisin olduğunu düşündüren bulgular vardır düşündüren bulgular vardır

Enürezisin gecenin ilk üçte birlik kısmında ve yavaş Enürezisin gecenin ilk üçte birlik kısmında ve yavaş dalga uykusu sırasında olduğunu da bildirilmektedir. dalga uykusu sırasında olduğunu da bildirilmektedir.

NEDENLERNEDENLERA. BiyolojikA. Biyolojik

6. Hormonal Etkenler:6. Hormonal Etkenler: Erişkinlerde geceye 2-3 kat daha az idrar üretilir. Erişkinlerde geceye 2-3 kat daha az idrar üretilir. 3 yaşına kadar çocuklarda gece antidiüretik 3 yaşına kadar çocuklarda gece antidiüretik

hormon (ADH) salınımları artar.hormon (ADH) salınımları artar. Enüretiklerde gece ADH artışı gecikirEnüretiklerde gece ADH artışı gecikir ADH seviyeleri daha düşük bulunmuştur.ADH seviyeleri daha düşük bulunmuştur. ADH türevi olan bir ilaç (desmopresin) ile idrar ADH türevi olan bir ilaç (desmopresin) ile idrar

üretimi ve ıslatmalar azalır. üretimi ve ıslatmalar azalır.

NEDENLERNEDENLERB. PsikososyalB. Psikososyal

1. Tuvalet Eğitimi1. Tuvalet Eğitimi Tuvalet eğitimine erken başlamaTuvalet eğitimine erken başlama Katı tuvalet eğitimi Katı tuvalet eğitimi Anne-babanın uygunsuz veya kayıtsız tutumları Anne-babanın uygunsuz veya kayıtsız tutumları

Tuvalet eğitimine çocuğun sfinkterleri üzerindeki Tuvalet eğitimine çocuğun sfinkterleri üzerindeki denetimini kazanmaya başladığı 1.5 yaş denetimini kazanmaya başladığı 1.5 yaş civarında başlanması daha uygun olur.civarında başlanması daha uygun olur.

Bu dönemde çocuk tuvalete uygun aralıklarla Bu dönemde çocuk tuvalete uygun aralıklarla götürülür ve tuvaletini uygun yere yapması götürülür ve tuvaletini uygun yere yapması desteklenir. desteklenir.

Çocuk tuvaletini söylemeye başlar başlamaz Çocuk tuvaletini söylemeye başlar başlamaz artık geceleri de bezsiz yatırılabilir.artık geceleri de bezsiz yatırılabilir.

Tuvalet eğitimine 2.5 yaşından sonra Tuvalet eğitimine 2.5 yaşından sonra başlanması da EN için zemin hazırlayabilir. başlanması da EN için zemin hazırlayabilir.

Uzun süre bez kullanılması çocuğun sfinkter Uzun süre bez kullanılması çocuğun sfinkter denetimini öğrenmesini geciktirebilir.denetimini öğrenmesini geciktirebilir.

NEDENLERNEDENLERB. PsikososyalB. Psikososyal

2. Zorlu yaşam olayları 2. Zorlu yaşam olayları  Özellikle sekonder EN’da yol açarÖzellikle sekonder EN’da yol açar Aile düzenindeki önemli değişiklikler ve kayıplar, Aile düzenindeki önemli değişiklikler ve kayıplar,

ölümler, ayrılıklar, boşanma, geçimsizlikler, ölümler, ayrılıklar, boşanma, geçimsizlikler, hastalıklar ya da okulda başarısızlıklar hastalıklar ya da okulda başarısızlıklar → → anksiyete anksiyete → enürezis→ enürezis

Kardeş doğumu Kardeş doğumu → → regresyon ya da kardeşe regresyon ya da kardeşe duyulan saldırgan duyguların ifadesiduyulan saldırgan duyguların ifadesi→ enürezis→ enürezis

Birçok enüretik çocukta psikiyatrik bozukluk Birçok enüretik çocukta psikiyatrik bozukluk olmamakla birlikte, bu çocuklarda psikiyatrik olmamakla birlikte, bu çocuklarda psikiyatrik bozukluğun olasılığının diğer çocuklardan daha bozukluğun olasılığının diğer çocuklardan daha fazla olduğu belirtilmektedir.fazla olduğu belirtilmektedir.

EN tanısı alan çocukların benlik saygılarının EN tanısı alan çocukların benlik saygılarının kontrol grubuna göre daha düşük olduğunu, kontrol grubuna göre daha düşük olduğunu, sorun düzelince benlik saygısının normale sorun düzelince benlik saygısının normale döndüğünü gösteren çok sayıda çalışma vardır.döndüğünü gösteren çok sayıda çalışma vardır.

AYIRICI TANIAYIRICI TANI

idrar yolu enfeksiyonlarıidrar yolu enfeksiyonları ektopik üreterlerektopik üreterler epispadias, epispadias, pubis kırıkları, pubis kırıkları, spina bifida,spina bifida, geniş mesane boyun geniş mesane boyun

anomalisi, anomalisi, üriner sistem cerrahisi üriner sistem cerrahisi

komplikasyonu (iatrojenik komplikasyonu (iatrojenik enürezis ) gibienürezis ) gibi ürolojik ürolojik sorunlar, sorunlar,

hipertiroidizm, diabetes hipertiroidizm, diabetes insiputus ve diabetes mellitus insiputus ve diabetes mellitus gibigibi endokrin sorunlar,endokrin sorunlar,

epileptik nöbetler, epileptik nöbetler, orak hücreli anemi ve bazı orak hücreli anemi ve bazı

hemoglobin anormallikleri, hemoglobin anormallikleri, allerjik nedenlerallerjik nedenler Kronik konstipasyonKronik konstipasyon Bazı psikiyatrik ilaçlarBazı psikiyatrik ilaçlar

((Thioridazine, thiothixene, Thioridazine, thiothixene, klozapin ve zulpentiksol, klozapin ve zulpentiksol, Sodyum Valproat) Sodyum Valproat)

DEĞERLENDİRME VE TEDAVİDEĞERLENDİRME VE TEDAVİ

Eğer enürezis fonksiyonel ise, çocuğa ve Eğer enürezis fonksiyonel ise, çocuğa ve ebeveynlere bu durumun çocuklarda sık ebeveynlere bu durumun çocuklarda sık görüldüğü ve utanılmaması gerektiği şeklinde bir görüldüğü ve utanılmaması gerektiği şeklinde bir açıklama verilmelidir.açıklama verilmelidir.

Ebeveynlere cezalandırmanın ve Ebeveynlere cezalandırmanın ve kabullenmemenin uygunsuz ve etkisiz olduğu kabullenmemenin uygunsuz ve etkisiz olduğu açıklanmalıdır. açıklanmalıdır.

Ebeveynlere probleme dikkatlerini Ebeveynlere probleme dikkatlerini yoğunlaştırmamaları ve başarısızlığı dikkate yoğunlaştırmamaları ve başarısızlığı dikkate almadan başarıyı ödüllendirmeleri bildirilmelidir.almadan başarıyı ödüllendirmeleri bildirilmelidir.

Görüşme sırasında çocuğun yakınmasını utanmadan Görüşme sırasında çocuğun yakınmasını utanmadan ve suçlanmadan söyleyebilmesi için fırsat ve suçlanmadan söyleyebilmesi için fırsat yaratılmalıdır. yaratılmalıdır.

Görüşmeci “Ben burada genellikle uykusu ile ilgili Görüşmeci “Ben burada genellikle uykusu ile ilgili sorunları olan çocukları görüyorum; örneğin bazı sorunları olan çocukları görüyorum; örneğin bazı çocukların uykusu o kadar derin ki, gece su içmek ya çocukların uykusu o kadar derin ki, gece su içmek ya da tuvalete gitmek için bile kolay kolay da tuvalete gitmek için bile kolay kolay uyanamıyorlar” gibi bir yaklaşım çocuğu rahatlatabilir. uyanamıyorlar” gibi bir yaklaşım çocuğu rahatlatabilir.

Hekim idrar kaçırmanın istemsiz bir davranış olarak Hekim idrar kaçırmanın istemsiz bir davranış olarak değerlendirileceğini çocuğa aktarmalıdır. değerlendirileceğini çocuğa aktarmalıdır.

Çocuğun sorununu sahiplenmesi ve tedavide etkin Çocuğun sorununu sahiplenmesi ve tedavide etkin rol alması sağlanmalıdırrol alması sağlanmalıdır. .

5-6 yaşından önce tedaviye başlamak 5-6 yaşından önce tedaviye başlamak nadirdir. nadirdir.

Bu yaşlardan küçük enüretik çocuğu olan Bu yaşlardan küçük enüretik çocuğu olan ebeveynlere problemlerine çözüm bulmak ebeveynlere problemlerine çözüm bulmak için danışmanlık yapılır. için danışmanlık yapılır.

Fakat 6 yaşından büyük olanlara daha Fakat 6 yaşından büyük olanlara daha aktif yardıma ihtiyaç duyarlar. aktif yardıma ihtiyaç duyarlar.

Tedavi yönteminin seçimi nedensel Tedavi yönteminin seçimi nedensel etkenlere, çocuğun yaşına, sorunun etkenlere, çocuğun yaşına, sorunun sıklığına, sonuçlarına ve tedavinin sıklığına, sonuçlarına ve tedavinin aciliyetine göre yapılır.aciliyetine göre yapılır.

EN tedavisinde çeşitli tekniklerden EN tedavisinde çeşitli tekniklerden birkaçının birlikte kullanılması önerilir.birkaçının birlikte kullanılması önerilir.

TEDAVİ TEKNİKLERİTEDAVİ TEKNİKLERİ1. Motivasyon Teknikleri1. Motivasyon Teknikleri

Kayıt tutma ve ödüllendirme:Kayıt tutma ve ödüllendirme: Enürezis tedavisinde takvim tutma ve ödüllendirme teknikleri Enürezis tedavisinde takvim tutma ve ödüllendirme teknikleri

de hem çocuğun motivasyonunu artırıcı hem de sorumluluk de hem çocuğun motivasyonunu artırıcı hem de sorumluluk verici yöntemlerdir.verici yöntemlerdir.

Çocuk ıslak veya kuru geceleri bir takvim üzerinde işaretler. Çocuk ıslak veya kuru geceleri bir takvim üzerinde işaretler. Yazma bilmeyenler güneş, yağmur resmi ile, bilenler yazı ile Yazma bilmeyenler güneş, yağmur resmi ile, bilenler yazı ile

belirtebilirler. belirtebilirler. Bu işaretler kesinlikle çocuğun kendisi tarafından Bu işaretler kesinlikle çocuğun kendisi tarafından

konulmalıdır. konulmalıdır. Haftalık kontrollerde kuru günler çoksa ödüllendirilir (çocukla Haftalık kontrollerde kuru günler çoksa ödüllendirilir (çocukla

onun istediği bir oyun oynarak vs.).onun istediği bir oyun oynarak vs.). Duygusal içerikli ödüller (aferin denmesi, kucaklama, başını Duygusal içerikli ödüller (aferin denmesi, kucaklama, başını

okşama, başarısını abartma vs.), somut ödüller de (oyuncak, okşama, başarısını abartma vs.), somut ödüller de (oyuncak, yiyecek vs.) daha etkilidir.yiyecek vs.) daha etkilidir.

Sıvı kısıtlanması ve gece uyandırma:Sıvı kısıtlanması ve gece uyandırma: Akşam yemeğinden sonra sıvı alınmasının (çay, kola, Akşam yemeğinden sonra sıvı alınmasının (çay, kola,

karpuz vs.) kısıtlanması uykudaki idrar miktarını karpuz vs.) kısıtlanması uykudaki idrar miktarını azaltabilir. azaltabilir.

Sıvı kısıtlaması konusunda sorumluluk çocuğa verilmeli, Sıvı kısıtlaması konusunda sorumluluk çocuğa verilmeli, konunun yeni bir inatlaşma odağı haline gelmesi konunun yeni bir inatlaşma odağı haline gelmesi engellenmelidir.engellenmelidir.

Çocuk yatarken mutlaka tuvalete gitmeli ve yattığında Çocuk yatarken mutlaka tuvalete gitmeli ve yattığında tuvalet için kalkma konusunda kendini koşullandırmalıdır.tuvalet için kalkma konusunda kendini koşullandırmalıdır.

Çocuklar uyuduktan 1-1.5 saat sonra uyandırılıp tuvalete Çocuklar uyuduktan 1-1.5 saat sonra uyandırılıp tuvalete gitmesi sağlanırsa sıvı kısıtlamasının başarısı artar.gitmesi sağlanırsa sıvı kısıtlamasının başarısı artar.

Çocuğun gece tam olarak uyandırılması gerekir. Yarı Çocuğun gece tam olarak uyandırılması gerekir. Yarı uyur tarzda idrarının yaptırılması, uykuda idrarını uyur tarzda idrarının yaptırılması, uykuda idrarını yapmasını pekiştirir.yapmasını pekiştirir.

2. Mesane Jimnastiği2. Mesane Jimnastiği Mesane Eğitim Eksersizleri:Mesane Eğitim Eksersizleri: İşeme sıklığı ve atılan idrar miktarı birkaç gün izlenerek bir İşeme sıklığı ve atılan idrar miktarı birkaç gün izlenerek bir

bazal elde edilir. Bunun için çocuğun, küçük bir plastik kaba bazal elde edilir. Bunun için çocuğun, küçük bir plastik kaba idrarını yapması ve ailesinin bunu iki üç gün süreyle ölçmesi idrarını yapması ve ailesinin bunu iki üç gün süreyle ölçmesi ve sıklığını kayıt etmesi istenir.ve sıklığını kayıt etmesi istenir.

İdrar yapma sıklığı günde 5 ile 7 defadan fazlaysa ve idrar İdrar yapma sıklığı günde 5 ile 7 defadan fazlaysa ve idrar volümü her yaş için 30 cc den daha az ise bunu artırmaya volümü her yaş için 30 cc den daha az ise bunu artırmaya çalışılır. çalışılır.

Her gün belli zamanda, genellikle sabahları veya okuldan Her gün belli zamanda, genellikle sabahları veya okuldan sonra, çocuğun fazla miktarda sıvı içmesi (500 cc kadar) ve sonra, çocuğun fazla miktarda sıvı içmesi (500 cc kadar) ve idrar yapmayı mümkün olduğu kadar ertelemesi istenir. idrar yapmayı mümkün olduğu kadar ertelemesi istenir.

Atılan volüm haftada birkaç defa ölçülür.Atılan volüm haftada birkaç defa ölçülür. Amaç, yeteri kadar idrarı tutabilen bir mesane kapasitesine Amaç, yeteri kadar idrarı tutabilen bir mesane kapasitesine

ulaşmaktır. Bu yöntem tek başına veya sfinkter eğitim ulaşmaktır. Bu yöntem tek başına veya sfinkter eğitim eksersizleri ile birlikte %30 ile %35 çocukta başarılıdır.eksersizleri ile birlikte %30 ile %35 çocukta başarılıdır.

Sfinkter Eğitim Eksersizleri:Sfinkter Eğitim Eksersizleri: Çocuktan gündüz idrarını yaparken birçok defa Çocuktan gündüz idrarını yaparken birçok defa

aniden kesmesi ve tekrar yapması istenir. aniden kesmesi ve tekrar yapması istenir. Bu teknik sfinkter kaslarının tonusunü Bu teknik sfinkter kaslarının tonusunü

artırabileceği gibi çocuğun idrar yapma artırabileceği gibi çocuğun idrar yapma kontrolünün farkında olmasını da sağlar.kontrolünün farkında olmasını da sağlar.

Bu yöntemi daha çok 9 yaşından büyük Bu yöntemi daha çok 9 yaşından büyük çocukların uygulayabildikleri anlaşılmıştır.çocukların uygulayabildikleri anlaşılmıştır.

3. Koşullandırma (Alarm cihazı)3. Koşullandırma (Alarm cihazı)

Koşullandırma eğitiminde çocuğun az miktarda idrar Koşullandırma eğitiminde çocuğun az miktarda idrar yapmasıyla bile etkin duruma geçen alarmlar yer alır. yapmasıyla bile etkin duruma geçen alarmlar yer alır.

Çocuk idrarını yapmaya başladığında zil çalar. Çocuk Çocuk idrarını yapmaya başladığında zil çalar. Çocuk uyanır, anahtarı kapatır ve mesanesini boşaltmak için uyanır, anahtarı kapatır ve mesanesini boşaltmak için kalkar. kalkar.

Alarm cihazı, tedavi bırakıldıktan sonra da %56 ile en Alarm cihazı, tedavi bırakıldıktan sonra da %56 ile en yüksek oranda kalıcılığı (rekürrens olamayan) olan yüksek oranda kalıcılığı (rekürrens olamayan) olan tedavi seçeneği olarak değerlendirilmiştir. tedavi seçeneği olarak değerlendirilmiştir.

Tedavinin tamamlanması için en az 2 ay gereklidir.Tedavinin tamamlanması için en az 2 ay gereklidir.

4. İlaç Tedavisi4. İlaç Tedavisi

Genellikle ilaç tedavisine; davranış terapilerini bir Genellikle ilaç tedavisine; davranış terapilerini bir ay süreyle uygun şekilde uygulamış fakat sonuç ay süreyle uygun şekilde uygulamış fakat sonuç alınmamış vakalarda başlanır. alınmamış vakalarda başlanır.

İlaçların en çok altı ay süre ile kullanılması İlaçların en çok altı ay süre ile kullanılması önerilmektedir. önerilmektedir.

Bir çok çocuğun ilaçlar ile başlangıçta hızlı Bir çok çocuğun ilaçlar ile başlangıçta hızlı düzeldiği ve üçte birinde tam iyilik olduğu düzeldiği ve üçte birinde tam iyilik olduğu belirtilmektedir. İlaçlar, çocuk kuru kalmayı çok belirtilmektedir. İlaçlar, çocuk kuru kalmayı çok istiyorsa ya da tatile veya bir yakınının yanına istiyorsa ya da tatile veya bir yakınının yanına gidecekse kullanılmalıdır.gidecekse kullanılmalıdır.

                    

EN tedavisinde en sık kullanılan ve en etkili EN tedavisinde en sık kullanılan ve en etkili olduğu bildirilen iki ilaç: olduğu bildirilen iki ilaç:

imipramin ve Desmopresinimipramin ve Desmopresin Imipramin: (Tofranil)Imipramin: (Tofranil) yalkaşık %70 oranında etkili olduğu anlaşılmıştır. ilaç yalkaşık %70 oranında etkili olduğu anlaşılmıştır. ilaç

kesildiğinde kuru kalmaya devam edenlerin oranı %16 kesildiğinde kuru kalmaya devam edenlerin oranı %16 Bu ilacın enürezis tedavisindeki etki mekanizmaları Bu ilacın enürezis tedavisindeki etki mekanizmaları

tam olarak bilinmemektedir. Mesane kası, sfinkter ve tam olarak bilinmemektedir. Mesane kası, sfinkter ve uyku derinliğine etkisi üzerinde çalışmalar vardır.uyku derinliğine etkisi üzerinde çalışmalar vardır.

Enüreziste imipraminin etkisi hızlı ortaya çıkar. Enüreziste imipraminin etkisi hızlı ortaya çıkar. Doz: 25-50 mgDoz: 25-50 mg

Desmopresin (Minirin)Desmopresin (Minirin) İmipramin tedavisine dirençli EN’da etkiliİmipramin tedavisine dirençli EN’da etkili Sentetik bir ADH türevi Sentetik bir ADH türevi Desmopresin idrarın yoğunluğunu artırırDesmopresin idrarın yoğunluğunu artırır Desmopressin ile özellikle 9 yaşından daha büyük çocuklarda daha Desmopressin ile özellikle 9 yaşından daha büyük çocuklarda daha

etkinetkin Özellikle gece bir arkadaşta kalma, kamp yapma ya da diğer sosyal Özellikle gece bir arkadaşta kalma, kamp yapma ya da diğer sosyal

aktiviteler söz konusu olduğunda, desmopressin çok yararlı olabilir.aktiviteler söz konusu olduğunda, desmopressin çok yararlı olabilir. Yan etki insidansı düşüktür. En ciddi yan etkisi su Yan etki insidansı düşüktür. En ciddi yan etkisi su

intoksikasyonundan dolayı konvulziyon ve bilinç değişiklikleridir. Sıvı intoksikasyonundan dolayı konvulziyon ve bilinç değişiklikleridir. Sıvı kısıtlanır.kısıtlanır.

Diğer en sık rastlanan yan etkileri; karın ağrısı, baş ağrısı, burun Diğer en sık rastlanan yan etkileri; karın ağrısı, baş ağrısı, burun kanaması ve burun tıkanıklığıdır.kanaması ve burun tıkanıklığıdır.

Unutulmaması gereken nokta, tek başına Unutulmaması gereken nokta, tek başına ilacın, enürezisi tedavi etmeyeceğidir. ilacın, enürezisi tedavi etmeyeceğidir.

İlaç bırakıldığında genellikle bozukluk İlaç bırakıldığında genellikle bozukluk tekrarlar ve kullanım sırasında ilaca tekrarlar ve kullanım sırasında ilaca tolerans da ortaya çıkabilir. tolerans da ortaya çıkabilir.

EN tanısı alan çocukların spontan EN tanısı alan çocukların spontan remüsyon oranları yılda %5-10 civarında remüsyon oranları yılda %5-10 civarında bulunmuştur. bulunmuştur.

15 yıllık bir izlem çalışmasında bu 15 yıllık bir izlem çalışmasında bu çocukların 10 yaşından sonra davranım çocukların 10 yaşından sonra davranım bozukluğu ve anksiyete bozukluğu bozukluğu ve anksiyete bozukluğu açısından risk altında olduğu saptanmıştır.açısından risk altında olduğu saptanmıştır.

Bu nedenle EN’nın erken dönemlerde Bu nedenle EN’nın erken dönemlerde tedavisi daha da önem kazanmaktadır.tedavisi daha da önem kazanmaktadır.