MOTIVIMI PËR DUHAN MOTIVIMI PËR DUHAN

• Pirja e duhanit nuk është vetëm një shprehi (ves) Pirja e duhanit nuk është vetëm një shprehi (ves) e thjeshtë, por paraqet një kompleks të tërë e thjeshtë, por paraqet një kompleks të tërë shprehish dhe situatash shoqërore të duhanxhiut shprehish dhe situatash shoqërore të duhanxhiut në jetën e përditshme.në jetën e përditshme.

• Ja vetëm disa nga arsyet më të rëndësishme të Ja vetëm disa nga arsyet më të rëndësishme të pirjes së duhanit: për shkak të nervozizmit, për pirjes së duhanit: për shkak të nervozizmit, për shkak të relaksimit, për shkak të vetmisë, për shkak të relaksimit, për shkak të vetmisë, për shkak të mosaktivitetit, për shkak të dietës, për shkak të mosaktivitetit, për shkak të dietës, për shkak të shoqërisë, për fitimin e vetëbesimit, për shkak të shoqërisë, për fitimin e vetëbesimit, për rritjen e kënaqësisë, për zbutjen e rritjen e kënaqësisë, për zbutjen e moskënaqësisë, nga shprehia, për stimulim, si moskënaqësisë, nga shprehia, për stimulim, si dëshirë për identifikim, si një dëshmi e forcës dhe dëshirë për identifikim, si një dëshmi e forcës dhe pozitës së lartë në shoqëri (pirja e cigareve të pozitës së lartë në shoqëri (pirja e cigareve të shtrenjta), si një formë e lajkatimit, mashtrimit, shtrenjta), si një formë e lajkatimit, mashtrimit, ikje nga problemet personale, si mjet për ikje nga problemet personale, si mjet për pagjumësi (portierët, rojat, etj.). pagjumësi (portierët, rojat, etj.).

Duhani, një ves me pasoja për jetënDuhani, një ves me pasoja për jetënÇdo 10 sekonda shuhet një jetë nga pasojat e Çdo 10 sekonda shuhet një jetë nga pasojat e konsumit të cigareve. Në fillim të viteve 90 konsumit të cigareve. Në fillim të viteve 90 kanë vdekur 3 milionë njerëz në vit dhe kanë vdekur 3 milionë njerëz në vit dhe mendohet që në vitin 2020 deri 2030 do të mendohet që në vitin 2020 deri 2030 do të vdesin 10 milionë njerëz nga demet e vdesin 10 milionë njerëz nga demet e duhanit. duhanit.

Lista e sëmundjeve që vijnë si pasojë e konsumit të duhanit është Lista e sëmundjeve që vijnë si pasojë e konsumit të duhanit është shumë e gjatë, duke filluar nga sëmundjet e traktit të shumë e gjatë, duke filluar nga sëmundjet e traktit të frymëmarrjes (kanceri i bronkeve, kancer në fyt, laringjit kronik), frymëmarrjes (kanceri i bronkeve, kancer në fyt, laringjit kronik), të sistemit kardio - vaskular (infarktit në zemër, pika në tru, të sistemit kardio - vaskular (infarktit në zemër, pika në tru, arteriosklerozë), atyre të sistemit të organeve të tretjes (kancer arteriosklerozë), atyre të sistemit të organeve të tretjes (kancer në buzë, gojë, ezofag, lukth, zorrë dymbëdhjetëgishtore dhe në buzë, gojë, ezofag, lukth, zorrë dymbëdhjetëgishtore dhe pankreas), duke vazhduar tek ato të traktit urogjenital (kanceri i pankreas), duke vazhduar tek ato të traktit urogjenital (kanceri i fëshikzës së urinës dhe kanceri i mitrës), për ta kryer këtë listë te fëshikzës së urinës dhe kanceri i mitrës), për ta kryer këtë listë te komplikimet në shtatzëni (lindja e foshnjave me peshë të ulët, komplikimet në shtatzëni (lindja e foshnjave me peshë të ulët, lindje të parakohshme, vdekje e fëmijës në bark). Sikur të mos lindje të parakohshme, vdekje e fëmijës në bark). Sikur të mos pihej duhani në mbarë botën do të kishte 30 % më pak të vdekur pihej duhani në mbarë botën do të kishte 30 % më pak të vdekur nga kanceri.nga kanceri.

Tymi i cigareve përmban mbi 40 substanca kancerogjene dhe për Tymi i cigareve përmban mbi 40 substanca kancerogjene dhe për këtë arsye është e vështirë të caktohet se cila prej tyre është më këtë arsye është e vështirë të caktohet se cila prej tyre është më e rrezikshme. Tymi i cigareve, një përzierje prej gazrave dhe e rrezikshme. Tymi i cigareve, një përzierje prej gazrave dhe avullit, gjatë djegies përkrah nikotinës çliron edhe materie avullit, gjatë djegies përkrah nikotinës çliron edhe materie organike, monoksidin e karboni, okside të azotit, materie organike, monoksidin e karboni, okside të azotit, materie kancerogjene, metale të rënda (krom, arsen, kadmium, kancerogjene, metale të rënda (krom, arsen, kadmium, vanadium). vanadium).

Ç'ka duhet te dini për nikotinën?Ç'ka duhet te dini për nikotinën?Nikotina është Nikotina është perbers perbers më i njohur toksik i cigares. më i njohur toksik i cigares. Nikotina, është alkaloid helmues me erë të keqe, Nikotina, është alkaloid helmues me erë të keqe, që gjendet në gjethet dhe në rrënjët e duhanit dhe që gjendet në gjethet dhe në rrënjët e duhanit dhe që vepron si ngacmues mbi sistemin nervor. që vepron si ngacmues mbi sistemin nervor. Nikotina ndikon në tru në sasi të vogla si nxitëse Nikotina ndikon në tru në sasi të vogla si nxitëse dhe gjallëruese, në sasi të mëdha ngurron dhe dhe gjallëruese, në sasi të mëdha ngurron dhe bllokon dhe në sasi shumë të larta ka pasoja për bllokon dhe në sasi shumë të larta ka pasoja për jetën. Një cigare përmban 6 deri më 15 miligram jetën. Një cigare përmban 6 deri më 15 miligram nikotinë. Sasia vdekjeprurëse gjatë thithjes është 1 nikotinë. Sasia vdekjeprurëse gjatë thithjes është 1 mg për 1 kg peshë trupore, kjo sasi gjendet në 3 mg për 1 kg peshë trupore, kjo sasi gjendet në 3 deri në 5 cigare. Vetëm nikotina është përgjegjëse deri në 5 cigare. Vetëm nikotina është përgjegjëse për varësinë nga duhani.për varësinë nga duhani.

Përbërësit e tymit të duhanitPërbërësit e tymit të duhanit

PASOJAT E DUHANIT PËR SHËNDETIN PASOJAT E DUHANIT PËR SHËNDETIN • Pirja e duhanit është shkaktar kryesor dhe i veçantë i sëmundjeve dhe i vdekjeve Pirja e duhanit është shkaktar kryesor dhe i veçantë i sëmundjeve dhe i vdekjeve

të parakohshme. Duhanxhinjtë vdesin 5-8 vjet më herët se ata që nuk pinë duhan të parakohshme. Duhanxhinjtë vdesin 5-8 vjet më herët se ata që nuk pinë duhan dhe janë të rrezikuar dy herë më shumë nga sëmundjet fatale të zemrës, dhjetë dhe janë të rrezikuar dy herë më shumë nga sëmundjet fatale të zemrës, dhjetë herë më shumë nga tumori në mushkëri, gojë, fyt, kapërcell, pankreas, veshkë, herë më shumë nga tumori në mushkëri, gojë, fyt, kapërcell, pankreas, veshkë, fshikë urinare, mitër, dy deri tri herë më shumë nga ulçeri. fshikë urinare, mitër, dy deri tri herë më shumë nga ulçeri.

• Fëmijët e prindërve që pinë duhan lindin me peshë të vogël, shpesh me infeksione Fëmijët e prindërve që pinë duhan lindin me peshë të vogël, shpesh me infeksione të mushkërive, më shumë infeksione kronike të veshit dhe me shumë mundësi për të mushkërive, më shumë infeksione kronike të veshit dhe me shumë mundësi për t'u bërë duhanxhinj më vonë.t'u bërë duhanxhinj më vonë.

• Gjithashtu veprimet e dëmshme të tymit të duhanit vërehen në gjëndrat Gjithashtu veprimet e dëmshme të tymit të duhanit vërehen në gjëndrat endokrine dhe sistemin nervor që janë rregullatorë të jetës sonë. Shkakton endokrine dhe sistemin nervor që janë rregullatorë të jetës sonë. Shkakton dëmtim të funksionimit të organeve reproduktive.dëmtim të funksionimit të organeve reproduktive.

• Me kalimin e kohës, nën ndikimin e toksikimit me duhan ngushtohen enët e Me kalimin e kohës, nën ndikimin e toksikimit me duhan ngushtohen enët e gjakut të organeve vitale me pasoja fatale.gjakut të organeve vitale me pasoja fatale.

• Lindjet e parakohshme, abortimet dhe vdekshmëria e foshnjave pas lindjes janë 2-Lindjet e parakohshme, abortimet dhe vdekshmëria e foshnjave pas lindjes janë 2-3 herë më të mëdha tek shtatzënat që pinë duhan. 3 herë më të mëdha tek shtatzënat që pinë duhan.

• Praktikisht, të gjitha toksine e tymit të duhanit depërtojnë në qumësht nëpër Praktikisht, të gjitha toksine e tymit të duhanit depërtojnë në qumësht nëpër gjëndrat qumështore. Qumështi i helmuar arrin në lukthin e foshnjës dhe gjëndrat qumështore. Qumështi i helmuar arrin në lukthin e foshnjës dhe shpërndahet në tërë organizmin, kurse materiet e tij toksike veprojnë në shpërndahet në tërë organizmin, kurse materiet e tij toksike veprojnë në dobësimin e mekanizmave mbrojtës të foshnjës. Në gjakun e foshnjës janë gjetur dobësimin e mekanizmave mbrojtës të foshnjës. Në gjakun e foshnjës janë gjetur një varg toksinesh të duhanit, që veprojnë në strukturat e trurit të madh.një varg toksinesh të duhanit, që veprojnë në strukturat e trurit të madh.

Pirja pasive e duhanit Pirja pasive e duhanit

• Joduhanxhiu i cili qëndron në afërsi të Joduhanxhiu i cili qëndron në afërsi të duhanxhiut thith deri 80% të të gjitha duhanxhiut thith deri 80% të të gjitha materieve të tymit. Ky tym vetëm për 5 materieve të tymit. Ky tym vetëm për 5 sekonda pasi të futet në organizmin e sekonda pasi të futet në organizmin e joduhanxhiut kryen veprimet e veta joduhanxhiut kryen veprimet e veta toksike. toksike.

• Hulumtimet kanë treguar se në ambientin Hulumtimet kanë treguar se në ambientin e ndotur me tym cigareje tek e ndotur me tym cigareje tek joduhanxhitë manifestohet me lodhje, joduhanxhitë manifestohet me lodhje, marramendje, zvogëlim të aftësive të marramendje, zvogëlim të aftësive të kujtesës, rritjen e tensionit të gjakut dhe kujtesës, rritjen e tensionit të gjakut dhe rritjen e sedimentacionit të eritrocitve.rritjen e sedimentacionit të eritrocitve.

Parapengimi i pirjes se duhanitParapengimi i pirjes se duhanit• Ndryshimi i sjelljeve të duhaxhinjeve dhe mbështetje që duhet Ndryshimi i sjelljeve të duhaxhinjeve dhe mbështetje që duhet

dhënë joduhaxhinve.dhënë joduhaxhinve.• Ndryshimi i pikëpamjeve ndaj pirjes së duhanit, duke rrënjosur Ndryshimi i pikëpamjeve ndaj pirjes së duhanit, duke rrënjosur

bindjen ndaj pirjes së duhanit si shprehi e dëmshme dhe e bindjen ndaj pirjes së duhanit si shprehi e dëmshme dhe e rrezikshme e jo si për një shprehi të domosdoshme.rrezikshme e jo si për një shprehi të domosdoshme.

• Ndryshimi përbërjes së duhanit.Ndryshimi përbërjes së duhanit.• Të ndryshuarit e mendimit për mos pirjen e duhanit si norme e Të ndryshuarit e mendimit për mos pirjen e duhanit si norme e

detyruar e sjelljes në shoqëri. detyruar e sjelljes në shoqëri. • Për të qenë efikase lufta kundër pirjes së duhanit duhet që të Për të qenë efikase lufta kundër pirjes së duhanit duhet që të

inkuadrohet tërë shoqëria në këtë aktivitet të madh. Duhet që të inkuadrohet tërë shoqëria në këtë aktivitet të madh. Duhet që të luftohet nëpër shkolla ku ende pirja e duhanit nuk është bërë luftohet nëpër shkolla ku ende pirja e duhanit nuk është bërë shprehi shkatërruese. shprehi shkatërruese.

• Dhe së fundi vetëm dëshira dhe vullneti i fortë mund ta fitojnë Dhe së fundi vetëm dëshira dhe vullneti i fortë mund ta fitojnë luftën kundër duhanit.luftën kundër duhanit.