Drinkwater in Afrika - WordPress.com · Midden-Afrika is het hier droog. Doordat Midden-Afrika in...
Transcript of Drinkwater in Afrika - WordPress.com · Midden-Afrika is het hier droog. Doordat Midden-Afrika in...
Drinkwater in Afrika Tijs Ruigrok, Lars de Jong en Ruben de Winter
2
Inhoudsopgave Inleiding___________________________________________________________________ 3
Plan van aanpak ____________________________________________________________ 4
Hoe komt het dat er in deze landen drinkwater te kort is? __________________________ 8
Hoofdstuk 1: In welke landen is een drinkwater te kort? ________________________________ 8
Hoofdstuk 2: Wat zijn de oorzaken van het drinkwater te kort in deze landen? ______________ 9
Hoofdstuk 3: Invloed van klimaatverandering op het krijgen van drinkwater._______________ 13
Hoofdstuk 4: De invloeden van watertekort op een land. _______________________________ 17
Hoe wordt het drinkwater te kort verholpen? ___________________________________ 19
Hoofdstuk 5: Hoe komen de mensen in de Sahel aan drinkwater? ________________________ 19
Hoofdstuk 6: Wat wordt er gedaan in Afrika om water drinkbaar te maken? _______________ 22
Hoofdstuk 7: Hoe komen rijke woestijnlanden, sommige Afrikaanse landen wel aan drinkwater? _ 24
Hoofdstuk 8: Welke organisaties helpen de lokale bevolking? ___________________________ 26
Hoofdstuk 9: Kan de waterkringloop zo aangepast worden dat er drinkwater in droge landen komt? __ 28
Hoofdstuk 10: Ons onderzoek _____________________________________________________ 32
proces verslag _____________________________________________________________ 36
Tijs Ruigrok ____________________________________________________________________ 36
Lars de jong ____________________________________________________________________ 39
Ruben de winter ________________________________________________________________ 42
Logboek __________________________________________________________________ 45
Tijs Ruigrok ____________________________________________________________________ 45
Lars de jong ____________________________________________________________________ 46
Ruben de winter ________________________________________________________________ 47
Bronnen __________________________________________________________________ 49
3
Inleiding
Wij gaan ons profielwerkstuk houden over drinkwater in Midden-Afrika. Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het bij ons in Nederland normaal is dat er schoon drinkwater uit de kraan komt. We vroegen ons af hoe ze dat in droge ontwikkelingslanden deden zoals de landen in Midden-Afrika. Wij doen ons profielwerkstuk over de volgende twee Hoofdvragen:
1. Hoe komt het dat er drinkwater te kort is in Afrika? 2. Hoe kunnen wij het drinkwatertekort verhelpen?
Hierna hebben wij ook nog een onderzoek gedaan over hoe het drinkwater te kort in Afrika het best opgelost kan worden en uitgewerkt in ons profielwerkstuk. Dit is te vinden op de laatste pagina’s.
4
Plan van aanpak
Onderwerp, aanleiding en onderzoeksrichting
We hebben dit onderwerp gekozen, omdat we geïnteresseerd waren hoe mensen in Afrika
aan schoon drinkwater komen, doordat er in sommige Afrikaanse landen een groot water te
kort is of het water heel erg vervuild is. We zijn bij dit onderwerp gekomen door op internet
te kijken wat een interessant aardrijkskundig onderwerp is, maar ook met meerdere vakken
te maken heeft, zoals scheikunde. We vinden het onderwerp interessant, omdat het in
Nederland gewoon is om water uit de kraan te drinken, maar willen weten hoe dat is in
Afrika en wat de gevolgen daarvan zijn.
We willen graag onderzoeken hoe het komt dat landen in Afrika water te kort hebben of
waarom het water in sommige landen niet drinkbaar is. Daarnaast willen we kijken hoe
landen en hulporganisaties dit probleem proberen op te lossen. Tevens willen we
onderzoeken hoeveel gevolgen het heeft voor een land en wat de gevolgen dan zijn. We
willen ook de landen in Afrika vergelijken met elkaar, want niet elk land heeft last van
waterschaarste. Zelf willen we ook wat practicumproefjes doen op welke manieren je
allemaal water kan laten zuiveren en een model bouwen hoe water in Afrika wordt
gezuiverd.
We hopen dat we mensen met dit onderzoek beter kunnen laten zien hoe de
omstandigheden zijn in landen in Afrika en waardoor het komt dat er zo een groot water te
kort is. Ook hopen we dat we zelf iets kunnen bouwen waarmee we je water kan zuiveren en
daarmee mensen in Afrika te helpen.
Hoofd- & deelvragen
1 Hoofdvraag: hoe komt het dat er een drinkwatertekort is in Afrika?
Deelvragen:
1. In welke landen is allemaal een drinkwater te kort? 2. Wat zijn de oorzaak van het drinkwater te kort in deze landen? 3. Heeft de klimaatverandering invloed op het krijgen van drinkwater? 4. Wat voor invloeden heeft drinkwater te kort op een land?
5
2 Hoofdvraag: hoe wordt het drinkwater te kort verholpen?
Deelvragen
1. Hoe komen mensen in de sahel aan drinkwater?
2. Wat wordt er gedaan in Afrika om water drinkbaar te maken?
3. Hoe komen de rijke woestijnlanden in het Midden-Oosten wel aan drinkwater?
4. Welke organisaties helpen de lokale bevolking met het krijgen van drinkwater?
5. Kan de waterkringloop zo aangepast worden dat er drinkwater in de droge landen
komt?
6. Onderzoek hoe het probleem kan verholpen worden.
Werkwijzen& methode
We gaan dit onderwerp onderzoek door eerst in boeken en op internet te kijken wat het
probleem is en in welke landen het probleem is en daar over zoveel mogelijk informatie
vinden dat we een goed beeld kunnen vormen. Daarnaast gaan we graag een paar interview
houden met bedrijven die mensen helpen in Afrika met het drinkwater probleem, zoals met
de MVOnederland en andere die bij informatiebronnen staan vermeld. Bij de interviews
willen we graag weten wat de organisaties eraan doen om het probleem om te lossen en of
het ook werkt voor langere duur en of het duurzaam is. Ook willen we deel practicum doen.
Bij het practicum willen we een pot met zoutwater en een pot met slootwater zo scheiden
dat we een pot met drinkwater krijgen en kijken of we dit zo kunnen uitwerken dat het in
theorie in Afrika gebruikt kan worden.
Planning en taakverdeling
Ruben Tijs Lars
Week 15: planning
5 uur
Week 15: planning
5 uur
Week 15: planning
5 uur
Week 20,21: hoofdvraag 1
en de 5 deelvragen
15 uur
Week 20, 21: hoofdvraag 2
en deelvraag 1 t/m 5
15 uur
Week 20,21: hoofdvraag 2
en deelvraag 6 t/m 11
15 uur
Week 22: samen de
deelvragen bespreken en
checken en aanvullen, 10
uur
Week 22: samen de
deelvragen bespreken en
checken en aanvullen, 10
uur
Week 22: samen de
deelvragen bespreken en
checken en aanvullen, 10
uur
6
(Week 23) Practicum:
waterzuivering
Voorbereiding
(stappenplan)+ practicum +
conclusie trekken: 5 uur
(Week 23) Practicum:
waterzuivering
Voorbereiding
(stappenplan)+ practicum +
conclusie trekken: 5 uur
(Week 23) Practicum:
waterzuivering
Voorbereiding
(stappenplan)+ practicum +
conclusie trekken: 5 uur
Week 24: interview met
hulporganisaties 5 uur
Week 24: interview met
hulporganisaties 5 uur
Week 24: interview met
hulporganisaties 5 uur
Week 25: het verslag met
onderzoekvragen afronden
samen bespreken, conclusie
trekken
3 uur
Week 25: het verslag met
onderzoekvragen afronden
samen bespreken, conclusie
trekken
3 uur
Week 25: het verslag met
onderzoekvragen afronden
Samen bespreken, conclusie
trekken
3 uur
Week 35: samen begin
maken aan draaidagboek
voor lesgeven
3 uur
Week 35: samen begin
maken aan draaidagboek
voor lesgeven
3 uur
Week 35: samen begin
maken aan draaidagboek
voor lesgeven
3 uur
Week 36, 37: draaidag boek
maken voor lesgeven,
voorbereiden
8 uur
Week 36 37: draaidag boek
maken voor lesgeven
voorbereiden
8 uur
Week 36, 37: draaidag boek
maken voor lesgeven,
voorbereiden
8 uur
Week 39: samen bespreken
draaiboek voor lesgeven
2 uur
Week 39: samen bespreken
draaiboek voor lesgeven
2 uur
Week 39: samen bespreken
draaiboek voor lesgeven
2 uur
Week 40: evalueer
onderzoek
5 uur
Week 40: evalueer
onderzoek
5 uur
Week 40: evalueer
onderzoek
5 uur
Week 41: eindproduct
afronden en uitvoeren
2 uur
Week 41: eindproduct
afronden en uitvoeren
2 uur
Week 41: eindproduct
afronden en uitvoeren
2 uur
Week 42 t/m 48
Presentatie:
Week 42 t/m 48
Presentatie:
Week 42 t/m 48
Presentatie:
7
20 uur voor presentatie
voorbereiden en uitvoeren
20 voor presentatie
voorbereiden en uitvoeren
20 voor presentatie
voorbereiden en uitvoeren
Totaal 83 uur Totaal 83 uur Totaal 83 uur
Eindproduct
We willen als eindproduct een prototype maken van een apparaat dat ervoor zorgt dat mensen in Afrika zelf makkelijk en goedkoop aan drinkwater kunnen komen, door het water bijvoorbeeld uit de grond te halen. Daarnaast willen we met een idee komen om de droogte tegen te gaan in de landen die we onderzoeken, door bijvoorbeeld de waterkringloop zo aan te passen dat er in die landen ook gaat regenen. We willen ons onderzoek en eindproduct in een tentoonstelling laten zien door het probleem meer onder de mensen te laten komen.
Informatiebronnen Websites
- http://www.schooltv.nl/video/schoon-drinkwater-in-niger-hoe-kom-je-eraan/ - https://www.krnwtr.nl/theezakje-zuivert-drinkwater-in-afrika-bronwater-niet-meer-nodig - http://mijnzuidafrika.nl/article/wist-je-dat/zuid-afrikaans-kraanwater-in-de-wereldtop-staat- - http://www.nu.nl/algemeen/245548/ernstig-watertekort-dreigt-in-afrika.html - http://eoedu.belspo.be/nl/profs/vgt-africa-water.asp?section=15.1.1 - http://www.waternet.be/nederlands/hoorn.htm - http://www.cyclopaedia.nl/wiki/Waterschaarste - http://gainhelpt.nu/blog/2011/03/31/het-tekort-aan-schoon-water-in-afrika/ - http://www.fugrowaterservices.com/downloads/news-
articles/Oplossingen_mondiale_waterproblemen.pdf - file:///C:/Users/ldejo/Downloads/GEA17829A_Impaired_Water_Scarcity_DU.pdf - http://www.who.int/water_sanitation_health/monitoring/jmpfinal.pdf
Organisaties
- http://www.waterlifeafrica.nl/ - http://mvonederland.nl/praktijkvoorbeeld/dutch-water-limited-schoon-drinkwater-afrika - http://www.rodekruis.nl/actueel/nieuws/schrijnend-watertekort-in-syri%C3%AB
Boeken over waterschaarste in Afrika
- http://www.bibliotheekzuidkennemerland.nl/catalogus.catalogus.html?q=waterschaarste - http://www.debibliotheekhaarlemmermeer.nl/inspiratie/wisecatplus#/titeldetail?event=ode
tail&backend=nbcplus&vestnr=2599&fmt=json&var=frame&sid=1b384179-41b5-4681-a755-9a8f1da2cf89&oid=http:%2F%2Fdata.bibliotheek.nl%2Fggc%2Fppn%2F840647883
- http://opc4.kb.nl/DB=1/SET=6/TTL=1/SHW?FRST=2 - http://opc4.kb.nl/DB=1/SET=6/TTL=1/SHW?FRST=9 - http://www.nidi.nl/shared/content/demos/2008/demos-24-06-bonneux.pdf - http://vakbladh2o.nijgh.nl/algemeen/pdf/h2o/20111028072249.pdf
8
Hoe komt het dat er in deze landen drinkwater te kort is? Hoofdstuk 1
In welke landen is een drinkwater te kort?
Er zijn verschillende
landen in Afrika met een
drinkwater te kort.
Vooral in de landen in
Midden-Afrika rondom
de Sahel. Dit zijn de
landen Senegal,
Gambia, Mauritanië,
Mali, Burkina Faso,
Niger, Nigeria, Tsjaad,
Soedan, Ethiopië,
Eritrea, Djibouti,
Somaliland, Somalië,
Togo en Benin. In deze
landen is het heel erg droog en is weinig drinkwater te vinden. In deze landen
hebben 2 op de 5 mensen geen schoon drinkwater tot hun beschikking. Dit komt
neer op zo’n 197,2 miljoen burgers. (stichting ASAP, sd) (wfp, 2012) (amref, sd)
De geel aangegeven landen geeft aan welke landde in de sahel
liggen.
9
Hoofdstuk 2 Wat zijn de oorzaken van het drinkwater te kort in deze landen?
Oorzaken drinkwater te kort
De belangrijkste reden voor de droogte in deze landen is dat ze op de
Kreeftskeerkring liggen, waar een woestijnklimaat heerst. Deze woestijnvorming komt
doordat vruchtbare grond verandert in droge grond. Maar ook door de ligging van
Midden-Afrika is het hier droog. Doordat Midden-Afrika in de regenschaduw ligt van
het Ethiopisch hoogland, houd het Ethiopisch hoogland veel van de regen tegen.
Daarnaast is er veel dalende lucht richting Midden-Afrika. Deze dalende lucht zorgt
voor opwarming van de lucht en daardoor ontstaat er geen neerslag. De gevolgen
hiervan zijn lange extreme droogte in een bepaald gebied, gepaard met weinig
neerslag en dit wordt nog verergerd door schadelijke landbouwpraktijken zoals
roofbouw (onverstandig beheer van landbouwgrond), overbegrazing (intensieve
begrazing van de grond waardoor de landbouwgrond niet meer kan herstellen), door
ontbossing & door slechte irrigatie van de landbouwgrond. Een voorbeeld hiervan is
de Sahara, de Sahara wordt steeds groter door de extreme droogte en
overbegrazing. Zo worden de gebieden rond de Sahara steeds droger. Maar ook in
bijvoorbeeld Spanje gaat het in de toekomst droger worden en zullen gebieden in
woestijn veranderen. Deze ontzettende droogte heeft natuurlijk ook invloed op het
drinkwater dat verkrijgbaar is.
El Nino
De laatste jaren krijgen we in de wereld ook te maken met El Nino. Met El Nino wordt
de sterke opwarming langs de evenaar tot aan het midden van de Stille Oceaan
bedoeld. Dit wordt veroorzaakt doordat gemiddeld een half jaar lang het oppervlak
van de oceaan langs de evenaar tot drie graden warmer is dan normaal. De
opwarming is zo sterk en duurt zo lang omdat de passaatwind boven de Stille
Oceaan door El Niño in kracht afneemt, wat de opwarming weer versterkt. Dit
merken we in Europa door de vele neerslag die valt in bijvoorbeeld Frankrijk. Maar dit
merken we ook in de Sahel. Want daar zie je vooral dat het nog warmer is dan
normaal. En dat er weinig neerslag valt. In andere delen van Afrika zit dit iets anders.
Bijvoorbeeld in Tanzania: daar is het nu iets koeler dan normaal en valt tevens ook
veel neerslag. Maar ook in andere werelddelen in de wereld zoals Azië, daar is het
nu bijvoorbeeld in Indonesië droog en juist op andere plaatsen zoals Zuid-India heel
nat. Dit kan leiden tot overstromingen en slachtoffers in die gebieden. (KNMI, sd)
10
Neerslag
Een andere oorzaak van de droogte in Afrika is de windrichting. Want de windrichting
is namelijk van het oosten van Afrika naar het westen van Afrika. Hierdoor ligt het
grootste gedeelte van Afrika in de lijzijde van de Eastern Rift Mountains, waardoor
het in de regenschaduw ligt. Ten westen van dit gebergte ligt de loefzijde, daar valt
dus relatief veel neerslag valt en heeft de lokale bevolking geen last van de droogte.
De mensen in het binnenland hebben hier wel last van. Dit is een van de
belangrijkste oorzaken van woestijnvorming in Afrika, want in gebieden waar geen
neerslag valt wordt vanzelf de grond droger. Geen planten kunnen meer op deze
grond groeien. Hierdoor wordt de bodem kaal er ontstaan er dus woestijnen.
Als er toch wolken ontstaan in de Sahel. Dan is er nog een probleem. Door de hitte in
Afrika verdampt de neerslag al voordat deze op de grond terecht komt. Zelfs als de
regen op de grond komt kan de droge grond het water niet opnemen en verdampt
het water. Hierdoor ontstaan dus weinig regenbuien. Waardoor dus hetzelfde gebeurt
als bij de woestijnvorming door de windrichting.
Bevolkingsgroei
Een andere oorzaak van drinkwatertekort is de bevolkingsgroei in Afrika/ de wereld.
Hierdoor moet je dezelfde hoeveelheid
zoetwater verdelen over een groter
aantal mensen, wat als gevolg heeft
dat er minder water per persoon is. In
de armste landen is dit het meeste
herkenbaar. In rijke landen zoals de
Verenigde Arabische Emiraten hebben
ze geld om een
waterzuiveringsinstallatie te maken.
Dit kost veel geld en is onmogelijk
voor arme ontwikkelingslanden zoals
Mali en Niger.
Uitbreiding van woestijngrond
Een andere oorzaak van het drinkwatertekort is de uitbreiding van de woestijnen zelf.
Volgens berekeningen uit 2006 verandert er per jaar ongeveer 10 miljoen hectare
aan landbouwgrond in woestijngrond. Dit kun je vergelijken met ongeveer 2,5 keer
Nederland per jaar. Het uitbreiden van de woestijn komt vooral door de opwarming
van de aarde, monocultuur (verbouwen van enkele gewassen en dan is de grond
uitgeput), overbeweiding (te veel vee die al de begroeiing opeten en platstampen,
hierdoor krijgen nieuwe plantjes geen kans om te groeien) en veel bewoners kappen
de weinige begroeiing die er is af voor hout om te kunnen koken.
Je zien hoeveel kinderen een vrouw
gemiddeld krijgt per land.
11
Oneerlijke verdeling
Een van de meest voorkomende oorzaken dat de lokale bevolking niet aan
drinkwater kan komen is doordat het drinkwater oneerlijk verdeeld is. Een voorbeeld
hiervan is Israël. In Israël wordt ongeveer evenveel water gebruikt als hier in
Nederland, er heerst daar echter waterschaarste waardoor veel Palestijnen het met
veel minder water moeten doen. De mensen die water willen gebruiken moeten er
geld voor betalen. Je komt tenslotte niet gratis aan water, je moet het in de meeste
gevallen oppompen uit de aquifers. De bedragen die de bevolking hiervoor moet
betalen is meestal te duur. Dit komt doordat de lokale bevolking meestal boeren zijn
die niet zoveel verdienen. Meestal moet de lokale bevolking het geluk hebben dat
een hulporganisatie bereid is om een pomp te plaatsen in het dorp waar jij als burger
toevallig woont. De meeste mensen hebben dit geluk niet. Dus moeten zij het doen
met vervuild water.
Een andere oorzaak is dat het drinkwater wordt gebruikt voor andere doeleinden,
zoals water voor in de landbouw en voor de industrie. Hierdoor gaat veel drinkwater
verloren. Ook kan het meeste van dit water niet gerecycled worden omdat dit water
stoffen bevatten die het water vervuilen. Mede hierdoor krijgt de bevolking minder
drinkwater dat ook daadwerkelijk gebruikt kan worden als drinkwater. (waw2015, sd)
Urbanisatie
Ook speelt urbanisatie een belangrijke rol. Er komen meer steden in de wereld (dus
ook in Afrika). In deze steden wordt meer aan industrie gedaan. In deze industrie
wordt weer veel water gebruikt & verspilt waardoor dit water niet gebuikt kan worden
als drinkwater & water voor irrigatie van de landbouwgrond van de boeren in Midden-
Afrika.
Consumptiepatronen
Veranderende consumptiepatronen spelen ook een belangrijke rol in de
waterschaarste in ontwikkelingslanden. Veel water is nodig voor de landbouw. Door
de groei in populatie is namelijk veel meer eten nodig. Het water dat normaal voor
drinkwater wordt gebruikt, wordt nu gebruikt voor landbouw of vee.
Watervervuiling
Ook watervervuiling en waterverspilling spelen een belangrijke rol. Zoals bijvoorbeeld
het lozen van afval wat later in het grondwater terechtkomt. Hierdoor wordt het
grondwater ongeschikt om er drinkwater van te maken. Grondwater is een van de
belangrijkste waterbronnen om drinkwater van te maken. Ook het verspillen van
water zoals voor gebruik in de grote steden voor fabrieken etc. zorgt ervoor dat er
minder water overblijft om drinkbaar water van te maken.
12
Klimaatverandering
Klimaatverandering is een van de grootste oorzaken van drinkwatertekort in Afrika.
De klimaatverandering zorgt voor veel droogte en wateroverlast. Dit heeft veel
invloed op het krijgen van drinkwater in Afrika. In het volgende hoofdstuk lees je
meer over de klimaatverandering in Afrika. (dimensie) (cmo) (bohemen, 2015) (neerslag)
(homolova, 2016)
13
Hoofdstuk 3 Invloed van klimaatverandering op het krijgen van drinkwater.
Klimaatverandering heeft een grote invloed op het verkrijgen van drinkwater, vooral
in de Sahel, centraal- en Zuid-Afrika. Door de klimaatverandering hebben ze in Afrika
veel last van droogte, wateroverlast, verandering in verdeling van neerslag, het
afsmelten van gletsjers en het opdrogen van rivieren. Daarnaast heeft de
klimaatverandering ook invloed op de leefomstandigheden en gezondheid van de
mensen die in Afrika wonen. Door de gevolgen van klimaatverandering is er minder
drinkwater. Het meeste verdampt door de warmte of het drinkwater is vervuild door
afval in de rivieren en meren.
Wateroverlast
Wateroverlast is een van de gevolgen van de klimaatverandering. Door de
verandering in verdeling van neerslag regent het op sommige plekken in Afrika meer
dan op andere plekken, vooral in het noorden en oosten van Afrika zijn er
overstromingen geweest in Algerije, Mozambique en Zuid-Afrika in de loop van de
jaren. Deze overstromingen komen door heftige regenval. De heftige regenval vindt
steeds plaats in dezelfde maand voor een land. Deze regenbuien zijn meestal kort en
heel heftig. Waardoor de neerslag niet door de grond opgenomen kan worden.
Hierdoor stroomt het regenwater snel weg en blijft de grond even droog als voordat
de neerslag viel in dit gebied. Niet overal loopt de regen weg in de grond soms blijft
het ook liggen, maar kan de
grond het niet vasthouden.
Hierdoor verdampt het weer als
het ophoudt met regenen. Het
moment in de landen zelf
verschilt. In Somalië zijn vooral
de maanden April en
September de maanden waar
veel neerslag valt. Maar in
bijvoorbeeld het westen van
Niger is het vooral in de
maanden juni tot september dat
er veel regen valt. Dit heeft een
grote impact gehad op de
economie, omdat het de landen
honderden miljoenen aan schade heeft gekost en duizenden mensen zonder
voedsel, drinken en huis zaten. In Mozambique hebben de overstromingen nu nog
veel invloed op het drinkwater en het landschap, doordat het drinkwater vervuild is
Cholera
14
met de cholera bacterie is het water niet drinkbaar. De bacterie zelf kan in deze
landen zich ook goed instant houden, omdat cholera zich makkelijk kan verspreiden
in vervuilde gebieden en zich ook in deze gebieden makkelijk kan vermenigvuldigen.
Deze ziekte komt voor in landen met een slechte hygiëne. Dat is in de meeste
Afrikaanse landen het geval. Cholera verspreidt zich snel door overstromingen. Deze
ziekte zorgt voor diarree en ernstige uitdroging en in Afrika gaan veel mensen
hieraan dood omdat ze de uitdroging niet kunnen voorkomen. Deze ziekte kan voor
de mensen de ziekte hebben al na zes uur fataal zijn. Een andere ziekte die in Afrika
voorkomt is Schistosomiasis. Dit is een ziekte die ontstaat door larven die in het
water voor komen. Als je deze ziekte hebt, heb je veel kans op het krijgen van blaas-
en vaatziekten. Tevens kan je zelfs kanker van deze ziekte krijgen. Dit zijn een paar
voorbeelden van ziektes die je kan krijgen door vervuild drinkwater. Men kan
natuurlijk ook ziektes krijgen door het drinken van vervuild drinkwater. Door de
overstromingen is ook de aarde aangetast en is het moeilijk om voedsel op te
verbouwen, daarom is er ook een voedsel te kort in Mozambique. (NOS, 2015),
(dokterdokter, 2016) (klimaatdiagramme, sd) (columbusmagazine, 2011)
Verandering in verdeling ven neerslag door El Nino De verandering in de verdeling van de neerlag heeft vooral te maken door
klimaatverandering en door het natuurfenomeen el Nino. El Nino ontstaat doordat
passaatwinden het warme zeewater naar Indonesië duwen waar dit water zich
ophoopt. In andere delen van de oceaan is veel koelwater te vinden dat daar niet
hoort. Hierdoor ontstaan grote regenbuien in Indonesië met aardverschuivingen als
gevolg. Deze regenbuien hebben ook invloed op de rest van de wereld. Zoals in
Afrika, omdat daar nauwelijks regen valt en het in dit continent heel droog wordt.
Hierdoor is het veel moeilijker voor de lokale bevolking om aan drinkwater te komen.
In sommige delen van Afrika is het in plaats van droger juist natter geworden. Dit
heeft te maken met de windrichting en de passaatstromen die vanuit de grote oceaan
worden aangevoerd. Op de afbeeldingen hieronder is te zien hoe el Nino de neerslag
in de wereld beïnvloed. (fews, 2015)
Na El Nino Voor El Nino Na El Nino
15
Droogte
Naast de overstromingen zorgt de klimaatverandering ook voor veel droogte in Afrika. De droogte heeft een grote invloed op de economie en de leefomstandigheden van de mensen in Afrika. Door de droogte en warmte daalt de waterstand in veel rivieren in Afrika of drogen ze helemaal op. Een voorbeeld van landen die economische gevolgen van klimaatverandering ondervinden zijn Ghana, Mali en Nigeria. In Ghana is het land afhankelijk van het krijgen van elektriciteit van Akosomdodam. Doordat andere rivieren opgedroogd zijn of een te lage waterstand hebben en in de rivier de Volta de waterstand daalt heeft dit impact op de elektriciteit levering van de Akosomdodam, die in de Volta rivier is gebouwd. Dit heeft een grote invloed op de economie. Mali (een van de armste landen ter wereld) is afhankelijk van het water, voedsel en transport van de rivier Niger. Uit onderzoek blijkt dat de afgelopen 50 jaar de waterstand in deze rivier ook is gedaald net als in de Volta. Als dit zo doorgaat kan dat grote gevolgen hebben voor Mali, omdat het de grootste waterbron van Mali is. Als die verdwijnt zal er een groot tekort aan drinkwater en voedsel zijn. Nigeria ondervindt al economische gevolgen van de rivier de Niger, doordat het grootste deel van de rivier vervuild is, is er een drinkwater te kort. De helft van de Nigeriaanse bevolking beschikt niet over schoon drinkwater en moet uren lopen om aan schoon drinkwater te komen. (vewin, 2009) Naast dat klimaatverandering veel invloed heeft op het landschap, de rivieren en economie veroorzaakt het ook een tekort aan voedsel en water. Door de droogte is het moeilijk om voedsel te produceren en mislukken de oogsten vaak. De grond op veel plekken is niet meer vruchtbaar, omdat het te droog is. Daardoor is er een groot tekort aan voedsel in veel landen van Afrika. Vooral landen die in de Sahara liggen, omdat men in de Sahara geen voedsel kan verbouwen. Zuiver water is ook moeilijk te krijgen in deze landen doordat het water snel verdampt of vervuild is met bacteriën. Door de warmte verdampt het water snel om kunnen makkelijk ziektes in het water voorkomen. (globalvoices, 2015)
De rivier Niger
De Sahara
16
Het afsmelten van gletsjers Het afsmelten van Gletsjers heeft als gevolg dat er meer neerslag ontstaat omdat de zeespiegel stijgt en de temperatuur nog verder toeneemt. Ook raakt dan het smeltwater van de rivieren op waardoor rivieren droog komen te liggen en de lokale bevolking geen drinkwater meer uit de rivieren kan halen. Dit kan leiden tot watersnood voor de lokale bevolking. Maar de vermeerdering van de neerslag die dan ontstaat heeft ook veel nadelige gevolgen zoals dat er meer gebieden overstromen. Een van de belangrijkste gletsjers in Afrika die aan het afsmelten is, is de gletsjer op de Kilimanjaro. Hier is sinds 1989 al 85% van de gletsjer verdwenen. Dit komt doordat de gletsjer afsmelt, maar niet meer voldoende wordt aangevuld met neerslag waardoor de gletsjer krimpt. Ook wordt voorspeld dat in 2022 de hele Gletsjer op de Kilimanjaro verdwenen is. Als dit gebeurt, zou er in dit gebeid rond de Kilimanjaro ook droogte ontstaan waardoor een groot deel van de steden rond de Kilimanjaro zonder water komen te zitten wat kan leiden tot watersnood. Dit zijn allemaal de gevolgen van de opwarming van de aarde en de toenemende uitstoot van broeikasgassen waardoor de temperatuur stijgt en de gletsjers beginnen te smelten. Dit is een van de grootste problemen waarmee Afrika zit. (klimaatgek, sd) (L. G. Thompsona, 2009)
17
Hoofdstuk 4 De invloeden van watertekort op een land.
Het tekort aan drinkwater beïnvloedt een land op vele manieren. Zo heeft
bijvoorbeeld 2 op de 5 mensen in Afrika geen toegang tot schoon drinkwater. Dit
komt dus neer 486,4 miljoen mensen. Dit heeft vooral sociale invloeden en invloeden
op de economie.
➢ Sociale gevolgen
• Water heeft een fundamentele rol in het dagelijks bestaan van mensen.
Vrouwen in Afrika zijn elke dag uren bezig met het halen van water en
natuurlijk beïnvloedt het gebrek aan drinkwater ook de gezondheid van
mensen. Vaak is het water dat mensen hebben niet van goede kwaliteit, veel
mensen worden ziek van besmet water en krijgen ziektes zoals: tyfus en
cholera. Uitdroging heeft veel fysieke gevolgen.
• Door het tekort aan drinkwater kunnen er in de
toekomst veel conflicten ontstaan. Door de groei
van de wereldpopulatie is er steeds meer water
nodig en het is best mogelijk dat er in de toekomst
oorlogen over water worden gevoerd. Als er al
spanningen zijn tussen bepaalde
bevolkingsgroepen kan het gebrek aan water deze
spanningen versterken.
➢ Economische gevolgen
• Het drinkwater te kort heeft ook gevolgen op de
economie. Als je bezig bent met het halen van water
kun je niet naar school of werken. Zo blijft de
economische ontwikkeling en het onderwijs achter
vergeleken bij landen die geen tekort aan water hebben.
• Ook heeft het tekort aan water een invloed op de
landbouw. Maar liefst 70% van het watergebruik in de
wereld wordt gebruikt voor landbouw. Zo blijft er
natuurlijk minder water over voor andere mensen. Het
meeste water wordt gebruikt voor vee. Er wordt veel water
gebruikt voor de landbouw terwijl er meestal niet eens
genoeg drinkwater is voor alle mensen. Ook zal in de
toekomst het water gebruik door de landbouw alleen maar
stijgen door de toename van de populatie en blijft er
weinig water over. Op de app virtual water ( (virtualwater,
sd)kun je zien hoeveel liters water er voor verschillende
Op de plaatjes
hierboven zie
je hoeveel
water er wordt
verbruikt aan
wat.
18
producten worden gebruikt. Voor 300g rundvlees wordt al gauw 4650 liter
water gebruikt. Zo kun je zien dat zonder water landbouw niet kan overleven.
➢ Fysieke gevolgen van dehydratie ( (medic info, sd))
• Volwassenen hebben per dag rond de 2 liter vocht nodig (kinderen ongeveer 1
liter). Je kunt ongeveer 3 tot 6 dagen leven zonder water. Uitdroging heeft veel
verschijnselen. Naarmate de uitdroging erger wordt, worden de verschijnselen
erger. Verschijnselen zijn: hoofdpijn, slaperigheid en verwardheid. Als de
uitdroging niet behandeld wordt, kan iemand uiteindelijk in shock raken. De
bloeddruk daalt dan en het hart slaat op hol. Dit kan leiden tot beschadiging
van de hersenen, hart en nieren en uiteindelijk tot het overlijden. (NCDO, 2012)
(virtualwater, sd) (medic info, sd) (amref, sd)
19
Hoe wordt het drinkwater te kort verholpen? Hoofdstuk 5
Hoe komen de mensen in de Sahel aan drinkwater?
De bevolking van de landen in de Sahel komen op verschillende manieren aan
drinkwater. Dit zijn de belangrijkste manieren: ze halen drinkwater uit de grond, ze
halen drinkwater uit de lucht maar ook via water dat afgedamd is in de bergen.
Tevens zijn er oases waar je water kunt vinden en is er een manier om van zout
water zoet water te maken. Dit wordt vooral gedaan in kustgebieden van Afrika.
Drinkwater uit de grond
Een van de belangrijkste manieren om aan drinkwater te komen is door drinkwater uit
de grond te halen. Dit doen ze door middel van putten. Via emmers halen ze water
naar boven waarvan je uiteindelijk drinkwater kan maken. Het is heel moeilijk om bij
dit grondwater te komen. Dat komt vooral omdat in dit soort woestijnlanden het
meeste grondwater heel diep ligt waardoor je diep in de grond moet graven om
eenmaal bij het water te komen. In sommige van deze woestijnlanden ligt het
grondwater te diep waardoor het onmogelijk is om überhaupt bij het grondwater te
komen. Ook zijn er maar weinig waterputten in de Sahel waardoor mensen grote
afstanden moeten lopen om aan water te komen. Dit proces is heel tijdrovend en kost
veel energie voor de mensen die dit moeten doen. De plekken waar ondergronds
wateropslagen liggen worden aquifer genoemd. Een
Aquifer ontstond vroeger doordat er op de plek waar
de sahel nu ligt in de ijstijd veel bomen stonden. Ook
viel er toen veel neerslag waardoor het regenwater
makkelijker de bodem introk. Waarna het steeds
dieper de bodem inging totdat het niet meer verder de
grond in kon omdat het door een te hard gesteente
werd tegen gehouden. Meestal komt het water dan in
een kalklaag terecht. Ook zijn er meestal meerdere
kalklagen op elkaar. Kalkwater kan water goed
vasthouden. Deze aquifers ontstaan in een tijd van
duizenden jaren. In de woestijn is dit een van de
belangrijkste drinkwaterbronnen. Door goede
doelen worden ook projecten ontwikkeld om
drinkwater uit de grond te pompen en boven de
grond op te slaan in grote tanks. De energie van
deze pompen komt van zonne-energie. Bij deze
Op dit plaatje kan je zien waar
aquifers zijn in het blauwe gebied
zitten er heel veel.
20
tanks zijn dan kranen waar mensen water kunnen halen wanneer ze dat nodig
hebben. Alleen is het heel moeilijk om bij de aquifers te komen omdat ze heel diep
zitten en het veel geld kost om het water uit de grond te krijgen. Een ander nadeel is
dat water uit zo’n aquifer niet duurzaam is. Want het kost namelijk duizenden jaren
om een aquifer te laten ontstaan. En binnen 50 jaar maak je een aquifer op. Ook valt
er te weinig neerslag om een Aquifer weer aan te kunnen vullen. Hierdoor raken alle
aquifers uitgedroogd. De mensen die hiervan moeten drinken hebben dan niet meer
de beschikking over drinkwater. Dit is een groot probleem voor de lokale bevolking.
(de aarde, sd) (mcgrath, 2012)
Drinkwater uit de lucht
Een andere manier om aan water te komen
is door het uit de lucht te halen. Dit wordt
gedaan door middel van grote zeilen die in
de woestijn hangen. Aan deze zeilen wordt
dan condens gevormd waardoor druppeltjes
ontstaan. Deze druppeltjes stromen dan
naar beneden en worden vervolgens
opgevangen in bakken. Deze techniek is
heel tijdrovend en levert weinig op.
Daardoor is het niet handig om deze
techniek bij een dorp toe te passen.
Water van afgedamde gebieden
In landen zoals bijvoorbeeld Zuid-Afrika is
veel reliëf. Hiervan maken de lokale
inwoners handig gebruik. Uit die bergen
stomen kleine beekjes van boven naar beneden. Deze beekjes zijn gevormd van
smeltwater van sneeuw dat boven op de berg ligt. Deze beekjes worden op een
gegeven moment afgedamd door grote dammen waarachter het smeltwater zich
ophoopt. Dit water kan dan gebruikt worden om drinkwater van te maken in de droge
gebieden van Afrika. Deze manier is zeer succesvol. Alleen een groot nadeel is dat
het duur is om deze dammen te maken waardoor het nauwelijks in de landen rond de
Sahel gebruikt kan worden. Ook is er voor deze dammen reliëf nodig, ook dat komt
niet voor in de gebieden rond de Sahel. Ander nadelen van het bouwen van deze
dammen zijn dat andere landen waar de rivier door stroomt minder tot geen water
krijgen. Het heeft dus ook effect op ander landen.
Hier zie je netten die zijn
opgehangen. Dit is bedoeld om
waterdruppels op te vangen
21
Oases
Een andere manier om aan water te komen is door middel van oases. Oases
ontstaan doordat rivierwater uit hoger gelegen gebieden via ondergrondse kanaaltjes
naar beneden zijn gestroomd en zo op een gegeven moment vlak onder het
oppervlak komen te liggen. Hierdoor kan er in zo’n oase aan landbouw gedaan
worden. Maar kan je ook makkelijk water uit zo’n gebied halen. Een oase herken je
meestal doordat dit gebied midden in een woestijn ligt. Maar in vergelijking tot de
omgeving is dit gebied groen in plaats van geel. En zijn er ook planten te vinden.
Alleen zijn hier ook nadelen van een oase, er zijn maar weinig oases in de woestijn.
Tevens komen er ook veel dieren op een oase af waardoor daar ook veel
uitwerpselen van dieren achterblijven. Dit kan ervoor zorgen dat het water in een
oase ernstig vervuild raakt. Het drinken van dit water kan leiden tot hevige infecties
en ziektes waardoor het niet verstandig is om zomaar uit een oase te gaan drinken.
Van zout water naar zoet water
Er is een manier om van zout water zoet water te maken. Alleen kost het veel geld
om dit goed en op grote schaal te doen. Daarom wordt dit alleen in rijke landen
gedaan. Het is om een andere reden ook nadelig want
het kan namelijk alleen maar in landen gedaan worden
die aan de kust liggen. Het verplaatsen van water naar
het binnenland is duur om te regelen waardoor deze
manier nauwelijks in ontwikkelingslanden gebruikt kan
worden en eigenlijk alleen maar mogelijk is in rijke
landen zoals de Verenigde Arabische Emiraten en Qatar.
Deze methode die ze toepassen heet ontzilting. Het
zoute water wordt omgezet in zoet water doordat het
zoute water wordt verdampt. Ze later de damp afkoelen
en dan heb je zoet water. Hierdoor blijft er wel zout water
over in het afgekoelde water. Dit proces moet je daarna
dus een aantal keer herhalen om al het zout eruit te
kunnen halen. Indampen is dus een heel tijdrovende
manier. In de rijke woestijnlanden doen ze dit proces via
Elektrolyse. Hierbij wordt het zoute water tussen twee
elektroden geleid waardoor het zout (natriumchloride)
wordt aangetrokken en het zoete water in het midden
overblijft. Dit proces is heel duur waardoor het alleen maar
in rijke landen zoals de Verenigde Arabische Emiraten kan
worden gebruikt. (rietveld, sd) (germen, 2011)
Je ziet hier hoe
zoutwater zoet wordt
gemaakt. Door
middel van het
verdampen van
zoutwater en het op
te vangen. Dit moet
wel een paar keer
gedaan worden
voordat het zoet is.
22
Hoofdstuk 6 Wat wordt er gedaan in Afrika om water drinkbaar te maken?
Om water drinkbaar te maken moet je ervoor zorgen dat de bacteriën uit het water
verdwenen zijn en dat het water tevens ook zoet is. Er zijn verschillende manieren
om dit voor elkaar te krijgen, bijvoorbeeld: je kan het water koken, je kan een
waterzuiveringstablet aan het water toevoegen, je kan stoffen aan het water
toevoegen die ervoor zorgen dat de bacteriën doodgaan en je kan het water goed
zuiveren. Deze technieken zijn vrij ingewikkeld. Dus wordt er door veel organisaties
aan andere mogelijke oplossingen gewerkt die misschien in de toekomst gebruikt
kunnen worden.
Koken van water
De meest gebruikte manier van het
zuiveren van water is door middel van
het koken van water. Hierdoor gaan de
bacteriën, die het water bevat, dood en
blijf het drinkbare deel over. Alleen is
het moeilijk om deze techniek toe te
passen in dorpjes. Omdat het veel tijd
kost om het water te koken boven een
normaal vuurtje, maar ook omdat je
veel water moet koken voor het hele
dorp, waardoor het nog langer duurt
voordat je al het water gekookt is.
Terwijl het makkelijk is om water te
koken door gebruik te maken van de
warmte van de zon, omdat het niet veel
tijd kost en er veel de zon in Afrika schijnt.
Daardoor is het water snel gekookt en
drinkbaar dus.
Waterzuiveringstablet
Een andere manier om van water drinkwater te maken is door middel van een
waterzuiveringstablet. Deze techniek wordt vooral gebruikt in het leger. En is handig
voor individuen. Maar het is niet handig voor een dorp. Omdat je dan veel
waterzuiveringstabletten nodig hebt en dat kost veel geld. Dit geld hebben de meeste
mensen in de Sahel niet.
Hier zie je een manier van het koken van
water door de warmte van zonne-energie
23
Stoffen aan water toevoegen
Je kan ook stoffen aan het water toevoegen waardoor de bacteriën in het water
doodgaan. Dit is een vorm van waterzuivering die wij in Nederland ook gebruiken om
het kraanwater goed te zuiveren. Dit kan bijvoorbeeld door middel van chloor dat je
aan het water toevoegt. Deze techniek is hier niet handig omdat de meeste mensen
in de landen in de Sahel geen chloor hebben. Ook is het niet verstandig om zomaar
wat chloor aan water toe te voegen. Dit moet in kleine hoeveelheden gebeuren, want
chloor is namelijk slecht voor je. Ook kent de lokale bevolking in die landen deze
techniek niet goed waardoor je dit eerst zal moeten aanleren. Dit kost weer geld wat
de bevolking niet heeft.
Water zuiveren
Deze techniek lijkt op die van het waterzuiveringstablet. Maar dan in het groot. Dit
gebeurt door middel van grote bassins waarin het water goed gezuiverd wordt om het
vervolgens drinkbaar te maken. Deze techniek kost veel tijd en is eigenlijk ook niet
handig in deze ontwikkelingslanden omdat het heel duur is om zo’n
waterzuiveringsinstallatie te maken.
Ideeën voor in de toekomst
Voor in de toekomst wordt gewerkt aan andere water zuiverende manieren om te
gebruiken in ontwikkelingslanden. Zoals een boek dat water kan zuiveren. Dit kan
gedaan worden doordat de bladzijden van het boek zilvernanodeeltjes bevatten die
bacteriën doden. Dit boek is nog niet heel efficiënt omdat het veel kost. Dat komt
doordat het zilver duur is maar ook het fabriceren kost veel geld.
Voorlopig is de meest goedkope manier om water te zuiveren door het water te
koken. Deze manier wordt dan ook het meest toegepast in ontwikkelingslanden.
(rtlnieuws, sd) (redaciteKGD, 2016) (hoe zet je zout water duurzaam om in zoet, 2014)
24
Hoofdstuk 7 Hoe komen rijke woestijnlanden, sommige Afrikaanse landen wel aan
drinkwater?
Niet alle landen in Afrika hebben een drinkwater te
kort. In de landen bij de kust heeft een groter deel van
de bevolking toegang tot drinkwater. Vooral in de
landen aan de middellandse zee, Ghana, Ivoorkust,
Gabon, Botswana, Zimbabwe en Zuid-Afrika hebben
80 procent of meer van de bevolking toegang tot
drinkwater. Ook hebben de meeste landen in het
Midden-Oosten geen tekort aan drinkwater terwijl het
wel een van de droogste plekken op aarde is. Hoe
komt het dat in deze landen minder last is van
drinkwater te kort dan de meeste Afrikaanse landen?
Landen in Afrika die toegang hebben tot
drinkwater
Ghana, Ivoorkust en Gabon zijn de landen in de Golf van Guinee
die minder last hebben van het tekort. Dit komt vooral door de
velen rivieren die door deze landen stromen en de meren die in
deze landen liggen. Het grootste deel van het drinkwater van
Ghana komt uit de rivier de Volta en het meer de Volta.
Daarnaast zijn er ook veel kleinere rivieren
die de bevolking van drinkwater voorzien.
Het grootste deel van drinkwater van
Ivoorkust komt van Lac de Buyo, Lac de
Kossou en de aanliggende rivieren. Vooral
rond de maand juni is er genoeg drinkwater,
want dan is het regenseizoen in deze 2
landen. De bevolking van Gabon wordt van
drinkwater voorzien door heel veel kleine
rivieren en bij de zee liggen veel meren. Vooral rond januari is er
genoeg drinkwater in dit land want dan is het daar het
regenseizoen.
Percentage van de
bevolking dat geen toegang
heeft tot schoon drinkwater
Ivoorkust
25
Ook in het zuiden van Afrika hebben de landen minder last van een tekort aan
drinkwater. In Zuid-Afrika komt dit doordat het een goede economie heeft. Doordat
toerisme en handel in dit land goed zijn, hebben de meeste mensen en de regering
genoeg geld op het grootste deel van de bevolking van water te voorzien met leiding,
waterputten en waterflessen. In Botswana heeft een groot deel van de bevolking
geen last van drinkwatertekort. Dit komt vooral door het toerisme, het grootste deel
van Botswana bestaat uit safari. Hierdoor heeft de regering en de bevolking meer
geld en wordt er meer geld besteedt aan water en watervoorzieningen. De bevolking
van Zimbabwe wordt van drinkwater voorzien van het water van rivieren en neerslag.
De meeste rivieren stromen uit het meer van Kariba.
In Marokko, Algerije, Libië en Egypte is het drinkwaternet beter geregeld dan in
andere Afrikaanse landen. Ze hebben een beter irrigatiesysteem en
drinkwaterleidingen. Zo heeft Algerije een ontziltingsinstallatie in Oran die per dag
200.000 kubieke meter zout water omzet in drinkwater. Deze installatie zorgt voor 5
miljoen dat er genoeg drinkwater is. In Marokko wordt het grootste deel van het
drinkwater geregeld door het bedrijf ONEP en zij zijn bezig met betere
watervoorzieningen. Deze landen hebben een beter watersysteem doordat ze meer
geld eraan kunnen uitgeven dan andere landen. In Egypte wordt het water probleem
opgelost door een groot ondergronds waterreservoir te maken. Het grootste deel van
het drinkwater in Egypte komt van de rivier de Nijl, maar ze hebben nu ook een
ondergronds waterreservoir waar het water uit de zee wordt gezuiverd en
opgeslagen onder de grond. Als mensen het nodig hebben wordt het met leidingen
naar de steden gebracht. Het waterreservoir heet Nubisch aquifer.
Midden-Oosten
Het Midden-Oosten lijkt in veel opzichten op de droge woestijnlanden, maar daar
hebben ze wel drinkwater en goede voorzieningen. Dit komt vooral doordat de
landen in het Midden-Oosten veel rijker zijn dan de Afrikaanse woestijnlanden. In het
Midden-Oosten zit veel aardolie in de
grond en dat is veel geld waard. Hierdoor
heeft de regering meer geld voor het
aanleggen van drinkwatervoorzieningen.
Ze hebben hierdoor veel
ontziltingsinstallaties aangelegd die het
zoute zeewater zoet maken. Het zoete
water wordt opgeslagen in grote
ondergrondse waterreservoirs en met
leidingen naar de steden gebracht. Ook
zijn er leidingen van Turkse stuwmeren
naar de ondergrondse waterreservoirs
gemaakt. (wereld waternet, 2014)
(groningen, 2012)
Aquifers, ontziltingsfabrieken en
waterleidingen aangegeven in het
Midden-Oosten
26
Hoofdstuk 8 Welke organisaties helpen de lokale bevolking?
Er zijn veel verschillende organisaties die de lokale bevolking in Afrika helpen met
het verkrijgen van schoon drinkwater. In dit hoofdstuk gaan we het hebben over een
aantal van deze organisaties en hoe zij de bevolking helpen. Hier zijn de
belangrijkste hulporganisaties achter elkaar opgesomd die dit doen.
➢ Het rodekruis (www.rodekruis.nl)
Het rodekruis werkt in de landen: Burundi, Ethiopië,
Kenia, Madagaskar, Somalië, Soedan, Tanzania,
Malawi en Oeganda. Extreme droogte en enorme
regenbuien hebben een negatief effect gehad op
deze landen. Ze doen er daarom alles aan om hulp
te verlenen aan de verzwakte bevolking. Het
rodekruis werkt samen met andere organisaties om
bevolkingsgroepen voor te bereiden op de extreme
weeromstandigheden.
➢ Amref flying doctors (www.amref.nl)
Amref werkt in Afrika en wordt ondersteund
vanuit Europa en Noord-Amerika. Ze pakken
het probleem bij de basis aan. Ze leiden
inwoners op om ze te helpen met projecten
zoals het onderhoud van een waterput. Ook
spreken ze met nationale overheden en
organisaties om de gezondheidszorg in Afrika
structureel te verbeteren.
➢ Stichting water life Africa (www.waterlifeafrica.nl)
Het doel van stichting water life Africa is om drinkwater beschikbaar te maken
in rurale gebieden in Afrikaanse landen. Dit doen ze door waterputten aan te
leggen en door regentonnen aan te schaffen voor de lokale bevolking, zo
kunnen ze zelf voor water zorgen.
27
➢ Stichting Association for Small African Projects (ASAP)(www.asap-
foundation.org)
De ASAP-foundation werkt al sinds 1997 aan het verlichten van de armoede in
de dorpen rond Bobo Dioulasso in Burkina Faso. Ze maken de levenskwaliteit
van de inwoners beter op meerdere manieren en met meerdere projecten. Ze
maken nieuwe waterputten en repareren ook de al bestaande waterputten.
Ook leggen ze sanitair aan en zorgen ze voor betere educatie in deze dorpen.
De ASAP-foundation is een goed voorbeeld van een van de kleinere
organisaties die in Afrika de droogte bestrijden.
➢ JustDiggit (https://justdiggit.org/)
Is een organisatie die ervoor wil zorgen dat de wereld
groener wordt. Omdat de wereld aan het uitdrogen is.
Dit willen ze doen door op grote schaal water in droge
grond te stoppen zoals bij de landbouw gebruikt wordt.
Hierdoor kunnen er weer planten groeien in de wereld
en er dus weer water kan komen in droge gebieden.
Hierdoor krijgen mensen dus drinkwater en grond dat
ze kunnen gebruiken voor de landbouw.
28
Hoofdstuk 9 Kan de waterkringloop zo aangepast worden dat er drinkwater in
droge landen komt?
Vooral in de droge landen van Afrika is er een tekort aan drinkwater. Dit komt omdat
er heel weinig neerslag valt in deze landen en als er neerslag valt, dan loopt het weg
in de grond. Maar als de waterkringloop zo aanpast wordt dat het gaat regenen in de
droge landen van Afrika, zoals in de Sahel. Dan is een groot deel van het probleem
verholpen omdat de mensen in die landen dan drinkwater krijgen en het vochtiger
wordt in de Sahel.
Regen in de Sahel
Regen is de belangrijkste drinkwater bron ter wereld, omdat regen ervoor zorgt dat er rivieren ontstaan, gletsjers en andere bronnen die voor drinkwater zorgen. Het probleem in Afrika is dat het niet overal regent en er een watertekort ontstaat, Vooral in de Sahel regent het heel weinig. In een jaar regent het ongeveer 3 tot 4 maanden, vooral in de zomermaanden en de rest van het jaar is het droog. In die 3 tot 4 maanden regent het ongeveer tussen de 50 mm per jaar tot 300 mm per jaar. Terwijl het in Nederland 800 mm tot 1000 mm regent in een jaar. (klimaatdiagrammen, sd) Manieren waterkringloop aanpassen
Als je de waterkringloop zo aanpast dat het meer en vaker
per jaar gaat regenen in de Sahel of als er meer
water in de lucht komt zouden meer mensen toegang
hebben tot regenwater. Je kan de waterkringloop op
verschillende manieren aanpassen. Zoals
zilverjodide in de lucht gooien of kalium- en
natriumchloride. Daarnaast bestaat er ook een
special soort katoen dat als een spons werkt,
apparaten die lucht omzetten in water en er bestaan
technieken die de waterkringloop aanpassen door
kuilen te graven en daarmee het meer te laten regen.
Waterkringloop
Klimaatdiagram van agadez
29
Zilverjodide
Zilverjodide zorgt ervoor dat als er wolken
in de lucht zijn dat het gaat regenen. Als
je zilverjodide in de lucht gooit veranderen
de waterdruppels in de wolken in
ijskristallen waardoor ze versnelt naar
beneden vallen. Zilverjodide werkt alleen
als er wolken in de lucht zitten, want er
kan wel water in de lucht zitten maar als
het niet is gecondenseerd in
waterdruppeltje en ijskristalen is het geen
wolk en kan het zilverjodide nergens mee
reageren. In Afrika kan dit toegepast
worden in de Sahel als er wolken
overvliegen. Voornamelijk in de zomer maanden zou dit kunnen zorgen voor meer
neerslag want dan komt er meer vochtige lucht (dus ook wolken) vanuit het zuiden
van Afrika naar het noorden van Afrika. Dit komt ook doordat het hogedrukgebied in
het zuiden van Afrika ligt en het lagedrukgebied in het noorden. Lucht stroomt altijd
van een hoog naar een laag drukgebied. Het enige probleem voor deze landen is dat
zilverjodide niet goedkoop is dus dat deze landen het niet kunnen betalen. Terwijl het
in de toekomst misschien een hele goede oplossing kan zijn voor deze landen.
(ueckert, 20156)
Kalium- en natriumchloride
Naast zilverjodide heb je ook nog kalium- en natriumchloride als je dit in de lucht
gooit gebeurt er bijna hetzelfde als met zilverjodide. Maar in plaats van de
waterdruppeltjes die in ijskristallen veranderen, wat zilverjodide doet, zorgt kalium- en
natriumchloride ervoor dat het oplost in de waterdruppeltjes. Als dat is gebeurd
worden de waterdruppels zwaarder en vallen ze neer. Het enige nadeel is dat het
water niet meer drinkbaar is, omdat het door de kalium- en natriumchloride zoutwater
is geworden. Maar als je het regenwater kan opvangen kan je het ook nog laten
ontzilten door het te laten koken en de damp te laten afkoelen. Zo maak je het wel
drinkbaar en het is een goedkoper techniek dan zilverjodide. Dus deze techniek is
makkelijker te gebruiken in Afrika, omdat het goedkoper is, maar het duurt wel langer
om het water drinkbaar te maken. (kun je de neerslag uit een wolk krijgen, 2014)
Hier zie je dat er wel luchtstromingen over
de Sahara heengaan en dus ook wolken.
Waarvoor zilverjodiden gebruikt kan worden
30
Speciaal soort katoen
Naast stoffen die het laten
regenen bestaat er ook een
techniek om water uit de lucht
te halen. Zo is katoen daar
een soort van. Nederlandse en
Chinese Wetenschappers
hebben samen een speciale
soort katoen ontwikkelt dat
water uit de lucht kan halen.
Ze hebben aan het katoen
polymeer toegevoegd. Dit
zorgt ervoor dat het katoen 3,4
keer zijn eigen gewicht in water
kan opnemen. Onder de 34 graden neemt het katoen water op en boven de 34 stoot
het water af. Dit is handig omdat het nachts koud is in de woestijn en er miswolken
en waterdruppeltjes ontstaan. De waterdruppeltjes kunnen dan heel gemakkelijk
opgenomen worden voor het katoen en overdag weer afgestaan worden. Naast dat
je uit het katoen schoon drinkwater kan opnemen, stoot het ook schoon water af
waardoor er meer schoonwater in de lucht komt en er eerder wolken gaat ontstaan.
Dus naast dat het als een spons gebruikt kan worden stimuleert het ook de
waterkringloop door het verdampen van water uit het katoen. Waardoor er eerder
wolken ontstaan en het gaat regen. Dit is dus een hele goede techniek in de sahel,
omdat het water opneemt en voor drinkwater zorgt, maar ook de waterkringloop
stimuleert. (superspons haalt water uit woestijn, 2013)( (bizonder katoen verzameld water
uit woestijn, sd)
Apparaat zet lucht om in water
Er bestaan al apparaten die lucht omzetten in water. Alleen
zijn die niet echt van toepassing in de droge Sahel, terwijl
er wel mensen bezig zijn met zoiets ontwikkelen. Er bestaat
nu al een fietsbidon die lucht omzet in water door middel
van het afkoelen van de lucht waardoor waterdruppels
ontstaan. Deze techniek zou ook toegepast gaan worden
bij apparaten die voor droge gebieden bedoeld zijn. Zo zijn
ontwerpers Chun Yen Tsao en Hsing-Tan Yang bezig met
een ontwerp dat lucht omzet in water. Het heet de swater.
Het apparaat zorgt ervoor dat die condensatie opvangt. Het
water dat wordt opgevangen wordt opgewarmd door
zonne-energie. Op deze manier wordt het water gefilterd en
is daardoor drinkbaar. (Fietsbidon tovert condens om tot water
terwijl je fietst, sd)( (krijenvanger, 2010)
Speciaal soort katoen.
Het apparaat van lucht omzet
in water met zonne-energie
31
Kuilen graven
Naast alle andere technieken die voor drinkwater zorgen
door gebruik te maken van de waterkringloop bestaat er
ook een organisatie die de waterkringloop wil
aanpassen. JustDiggit wil de waterkringloop aanpassen
door kuilen te graven. Hiermee zorgen ze ervoor dat het
water niet wegloop in de grond, maar in de kuil blijft
liggen. Om de kuilen heen planten ze planten en
struiken. Die gaan groeien door het water dat in de kuil.
Zo zorgen ze dat de grond weer hersteld wordt en
planten er kunnen groeien. Ze graven de kuilen zodat
de planten van de kuilen naar elkaar toegroeien en een
groter gebied vruchtbaar is. Na een tijdje verdampt het
water uit de kuil en de planten. Hierdoor komt er meer
water in de lucht waardoor er eerder regen ontstaat en
andere kuilen gevuld kunnen worden. Na een lange tijd
zijn de kuilen verdwenen en heb je een groot bos. Die
wordt gevoed door de waterkringloop. Door water van
zee en ander planten waardoor een steeds groter
gebied bebost wordt. (just diggit, sd)
Op deze plaatjes zie je hoe ze
met kuilen graven de
waterkringloop aanpassen door
het in gebieden groener te laten
worden
32
Hoofdstuk 10 Ons onderzoek
In dit hoofdstuk gaan we de volgende vragen behandelen:
• Hoe komt er water in en rond de Sahel?
• Hoe maak je dit water drinkbaar? Hoe komt er water in de Sahel? Zoals in de vorige hoofdstukken verteld is, kan je op verschillende manieren aan drinkwater komen. In de meeste gevallen wordt er drinkwater uit de grond gehaald. Maar in gebieden met veel reliëf wordt er ook weleens water uit de lucht gehaald. Een groot nadeel is dat het water in dit gebied vaak wordt opgeslagen in putten. Zo kan er ongedierte bij het water komen. Hierdoor kunnen er bacteriën in het water komen. Er is een grote kans dat je diarree of andere ziektes krijgt als je het drinkt. Dit is vooral voor kinderen heel gevaarlijk omdat ze dan kunnen uitdrogen en uiteindelijk overlijden. Maar in de meeste gebieden is helemaal geen drinkwater te vinden, veel gezinnen moeten grote afstanden afleggen om aan water te komen. We gaan het hier hebben over een aantal oplossingen voor dit probleem.
▪ Watertanks (www.kleinegoededoelen.nl) Een oplossing voor het constant voor water moeten zorgen zijn watertanks. Deze tanks zijn makkelijk te maken en je kunt hierin water opslaan tijdens drogere tijden. Ook kan er geen ongedierte bij dit water komen, het is dus een stuk veiliger en schoner om te drinken. Jongeren die geleerd hebben om zo’n tank te bouwen kunnen hier ook hun brood mee verdienen. Er is dus ook meer werkgelegenheid. De tanks in dit dorp bevatten ongeveer 5000 liter. Het enige probleem is dat er wel regen moet vallen om de tanks te vullen.
▪ Nieuwe putten/ waterpompen
Een andere oplossing is om nieuwe putten of pompen bij aquifers te maken. Hierbij gaat het probleem dat mensen ver moeten lopen voor hun water niet weg, maar het is een van de enige oplossingen in de gebieden waar (bijna) geen regen valt. Er zou in elk dorp een waterpomp of put gemaakt moeten worden. Ook is het redelijk kostbaar en is het water niet altijd even schoon. Het is niet een heel duurzame oplossing omdat de aquifers ook op kunnen raken. Wel kan je het water schoon maken op de manieren waar we het later dit hoofdstuk over gaan hebben.
33
Hoe maak je dit water drinkbaar? Maar dat mensen water hebben hoeft niet te betekenen dat het ook schoon is. In dit stuk gaan we hebben over manieren om dit water te zuiveren. Er zijn meerdere manieren om water te zuiveren. De meeste technieken zijn echter te duur om in dit gebied toe te passen. Hier zijn een aantal technieken die in toekomst misschien toegepast kunnen worden.
▪ Water recyclen Een van de meest gebruikelijke oplossingen kan zijn om het water te recyclen. Dit heeft veel voordelen. Wij hebben hiervoor verschillende oplossingen bedacht. Je zou bijvoorbeeld water dat je gebruikt om je kleren schoon te maken kunnen filteren met doeken. Het water bevat dan niet meer grote vuildeeltjes. Maar nog wel bacteriën die schadelijk kunnen zijn voor de lokale bevolking. En diarree kunnen veroorzaken. Deze bacteriën zou je wel uit het water kunnen halen op de volgen de manier: je kan het water namelijk koken. Door het koken van water gaan de bacteriën die het water bevatten dood. En heb je dus eigenlijk drinkwater. Deze techniek wordt over het algemeen gebruikt bij survivallen. Alleen er zijn wel nadelen aan deze manier van water zuiveren. Want je hebt namelijk doeken nodig die alleen het water doorlaten en niet andere deeltjes. Deze doeken moet je daarna ook weer schoonmaken. Want anders vervuil je de volgende lading water die je wilt zuiveren. Een ander nadeel is dat je wel een vuur moet maken dat heet genoeg is om water te laten koken. Ook duurt het koken van water lang dus ben je een tijdje bezig voordat je water hebt wat schoon genoeg is om te drinken. Een andere manier van recyclen is door urine te zuiveren. Deze techniek wil men namelijk ook toe gaan passen in de ruimte. Dit moet wel op verschillende manieren gezuiverd worden. Want er zitten namelijk heel veel afvalstoffen in urine. Zoals bacteriën, resten van bacteriën en DNA. Ook kan urine resten van antibiotica bevatten. Dit is niet verstandig om aan mensen te geven die dit medicijn niet nodig hebben. Het proces wat daaraan vooraf gaat, gaat in vier stappen: eerst wordt de urine door een zeef gehaald dat poriën van honderd nanometer tot een micrometer. Door deze filtratie wordt het grootste gedeelte van het vuil verwijderd. Na deze filtratie wordt de urine door een Nano filter gehaald. Hierdoor worden kleinere deeltjes uit de urine verwijderd. Nadat dit proces volbracht is wordt de urine nog blootgesteld aan ultraviolet licht, waardoor de DNA resten verwijderd wordt. Als dit volbracht is worden de medicijnsporen er met een UV-desinfectie uitgehaald. Hierdoor is het water drinkbaar geworden en is ook de gele kleur van de urine weggehaald. Dit proces wordt al gebruikt in ontwikkelde landen, maar ook in drukke steden zoals Singapore. Door dit proces heb je niet veel extra water meer nodig en is het dus heel zeldzaam. Wel is er een nadeel aan deze vorm van zuivering. Want deze techniek is nog niet in kleine schaal gebruikt en gemaakt. Waardoor het heel duur is om het te fabriceren. Dit is dus moeilijk om toe te passen in de ontwikkelingslanden van Afrika.
34
▪ Grondwater
Je zou naast het recyclen van water ook grondwater uit de grond kunnen halen. Dit water komt in de grond omdat er in hoger gelegen delen van Afrika neerslag valt. Deze neerslag komt dan in de boden terecht. Waar er zich een soort van ondergrondse rivier ontstaat. Uit deze rivier halen ze dan drinkwater door middel van putten. Deze putten worden door de lokale bevolking zelf gegraven. Meestal graven ze meerdere putten naast elkaar. Waarna er met de hand een tunnel tussen deze twee putten gegraven wordt. Dit is een gevaarlijk proces. Want deze tunnels kunnen namelijk instorten. Waardoor degene die graaft bedolven wordt door het puin. Een dus overlijdt. Na het graven van deze putten stroomt vanzelf het water in de tunnels. Wat ze vervolgens kunnen gebruiken om er drinkwater van te kunnen maken. Een nadeel is dat deze putten open zijn, waardoor er allerlei schadelijke bacteriën in het water kunnen komen. Hierdoor kunnen mensen aan de diarree raken. En ernstig ziek worden. Een ander nadeel is dat het grondwater soms op ruim 100 meter diepte ligt waardoor dit water moeilijk te bereiken is. Gelukkig zijn er organisaties die in sommige dorpjes pompen aanleggen die werken op zonne-energie. Het water wat hierdoor opgepompt is wordt dan opgeslagen in dichte tanks. Waardoor er geen ongedierte bij in de buurt kan komen. Een nadeel hiervan is dat de zonnepanelen duur zijn. Dus dan moet je net het geluk hebben dat je als dorp met een organisatie te maken krijgt die de zonnepanelen voor je betaalt. Ook moet je de zonnepanelen goed beschermen. Want ze kunnen namelijk zo weg geroofd worden.
▪ Lifestraw
Een andere mogelijke oplossing die men in Afrika kan gebruiken is de Lifestraw. Dit is een filter in de vorm van een rietje. Waardoor je ongezuiverd water kan drinken. Het is een makkelijke manier om van onzuiver water zuiver water te maken. Alleen een nadeel is dat je water nodig hebt. En de meeste mensen in Afrika hebben dat niet. Een ander nadeel is dat een Lifestraw nog niet massaal geproduceerd wordt. Waardoor deze heel duur is en eigenlijk niet te betalen is voor de lokale bevolking van Afrika.
Gebruik van de Lifestraw
35
▪ Waterzuiveringstablet Wat ook een oplossing is, is om waterzuiveringstabletten in het grondwater te doen. Hierdoor kan je ook het water goed zuiveren. Deze techniek wordt in de meeste ontwikkelde landen toegepast in de landmacht. Want als zij bij een meertje komen dan hoeven ze alleen maar hun bidon te vullen met water, waarna je een waterzuiveringstablet hieraan kan toevoeg. Hierdoor weet je zeker dat het water geen schadelijke bacteriën bevat. En je het water dus veilig kan drinken. Ook hieraan is een nadeel. Want je hebt veel tabletten nodig om een dorp school drinkwater te kunnen geven. Ook is er ander nadeel. Want de tabletten zijn duur. En eigenlijk niet te betalen door de lokale bevolking van een ontwikkelingsland in Afrika.
▪ Een waterzuiveringsinstallatie maken
Je zou met de makkelijkste producten een zuivering installatie maken. Dit kan als volgt: als eerst moet je een kegel maken van bijvoorbeeld de bast. Aan het einde van deze bast maak je dan een kleine opening waardoor het water heen kan stromen. Hierna stop je koolstof in de kegel. Dit zorgt voor de zuivering van het water. Dit is een makkelijke manier om water voor het grootste gedeelte te zuiveren. Een nadeel hiervan is dat dit het water niet goed zuivert. Niet alle bacteriën worden hierdoor weggezuiverd. Waardoor je alsnog diarree kan krijgen. Dit is ook niet mogelijk om in de droge gebieden van Afrika. Want daar kan je geen water uit riviertjes halen. Want er stromen nauwelijks rivieren in de Sahel. (waterzuiveringstabletten, sd) (lifestraw, sd)
Waterzuiveringstabletten
36
proces verslag Tijs Ruigrok
Werkwijze
Ik heb aan hoofdstuk 4, 8 en 10 gewerkt. Hierna hebben wij elkaars werk nog
nagekeken, we hebben de hoofdstukken 2 keer door gewisseld om na te kijken en
extra informatie bij te schrijven. Tijdens de planning hebben we besloten waar we het
over gingen hebben en wie welke hoofdstukken deed. We hebben geprobeerd de
onderwerpen te kiezen die ons het meest interesseren en waar we het meest over
weten. Achteraf had ik misschien beter kunnen beginnen met andere hoofdstukken
aangezien ik als enige aardrijkskunde heb en meer weet over de andere
onderwerpen. Wel heb ik achteraf de andere hoofdstukken natuurlijk nog nagekeken
dus ik heb kunnen verbeteren wat er fout was.
Planning
We hebben ons niet altijd aan de originele planning gehouden, we hebben veel
verandert tijdens dat we bezig waren. Ook bijvoorbeeld het eindproduct hebben we
uiteindelijk anders gedaan. Dit komt vooral omdat we niet altijd evenveel tijd hadden
om aan het profielwerkstuk te werken of soms juist meer dan anders. We hebben
onze planning aangepast aan ons rooster en aan hoeveel tijd we hebben. Ik vind dat
het uiteindelijk niet uit heeft gemaakt dat we ons niet precies aan de planning
gehouden hebben omdat we genoeg tijd aan het werkstuk besteed hebben.
Bronnen
Voor onze bronnen heb ik vooral websites van goede doelen gekozen omdat die
meestal veel betrouwbare informatie bevatten. Ik zocht hierbij naar goede doelen die
in het gebied opereren waar wij het over hebben. Ook heb ik soms werkstukken van
andere mensen gebruikt die over hetzelfde onderwerp gaan, zo heb ik veel andere
bruikbare bronnen gevonden.
37
Rubriek samenwerking - Lars
3 2 1 0 Score
Actief luisteren -
luisteren
- samenvatten
Ik luister aandachtig
naar de inbreng van de
groepsgenoten en vat
op een juiste manier
samen wat gezegd is
Ik luister vaak naar
de inbreng van de
groepsgenoten en
vat samen wat
gezegd is
Ik luister soms naar
de inbreng van de
groepsgenoten en
vat onvoldoende
samen wat gezegd
is
Ik hoor zelden waar de
groep het over heeft en
kan dat niet samenvatten
3, Iedereen in de
groep luisterde goed
naar elkaars ideeën
en wist wat er
gezegd was.
Omgaan met kritiek Ik pas mijn gedrag of
werk aan als kritiek
terecht is. Ik voel me
niet als persoon
aangevallen
Ik pas regelmatig
mijn gedrag of werk
aan als kritiek
hierop terecht is. Ik
voel me zo nu en
dan als persoon
aangevallen
Ik pas mijn gedrag
of werk soms aan
als kritiek hierop
terecht is. Ik voel
me vaak als persoon
aangevallen
Ik pas zelden mijn gedrag
of werk aan als kritiek
hierop terecht is. Ik word
boos of onverschillig
3, We hebben in de
groep vaak van
hoofdstuk gewisseld
om kritiek te geven
op elkaar, Lars
luisterde goed naar
de kritiek.
Participeren in
groepswerk
- voorzitter
- notulant
- organisator - o.d.
Ik kan alle rollen en
taken die bij groepswerk
horen goed uitvoeren
Ik kan een beperkt
aantal rollen en
taken van
groepswerk goed
uitvoeren
Ik kan een beperkt
aantal rollen en
taken die bij groeps-
werk horen
uitvoeren. Dit lukt
soms wel en soms
niet
Ik kan maar een taak of
rol die bij groepswerk
hoort uitvoeren. Dit lukt
soms wel en soms niet
3, Heeft alle taken
goed kunnen
uitvoeren.
Afspraken nako-
men
Ik kom alle gemaakte
afspraken na
Ik kom meestal de
gemaakte afspraken
na
Ik moet vaak aan
afspraken herinnerd
worden
Ik kom mijn afspraken
niet na
3, Kwam alle
afspraken die we
gemaakt hadden na.
Voor jezelf opko-
men
Ik durf een standpunt in
te nemen en het te
verdedigen
Ik durf meestal een
standpunt in te
nemen en het te
verdedigen
Ik heb moeite mijn
standpunt te
verdedigen
Ik neem pas een
standpunt in na gesprek
met mijn groepsgenoten
3, Lars heeft vaak
kritiek gegeven op
anderen en gezegd
hoe hij iets wou
hebben.
Teamwork
- werksfeer
- rekening houden
met elkaar
Ik heb plezier in het
werken met elkaar en
stimuleer dat er goed
wordt samengewerkt
Ik heb regelmatig
plezier in het
werken met elkaar
en pas me aan aan
de sfeer in de groep
Ik heb lang niet
altijd plezier in het
werken met elkaar
en pas me met
moeite aan aan de
sfeer in de groep
Ik vind werken met elkaar
niet prettig en kan
moeilijk meedoen in de
groep
3, Heeft nooit zijn
werk niet gedaan
omdat hij geen zin
had. En vaak gezegd
wat er nog gedaan
moest worden en
wanneer.
Verantwoordelijk-
heid nemen
- voor de groep -
voor jezelf
Ik voel me zeer
verantwoordelijk voor
het resultaat van de
groep en lever daaraan
mijn bijdrage
Ik voel me vaak
verantwoordelijk
voor het resultaat
van de groep. Ik
lever hieraan mijn
bijdrage
Ik voel me pas
verantwoordelijk
voor het resultaat
van de groep als ik
daarop word
aangesproken
Ik voel me niet
verantwoordelijk voor
het resultaat van de
groep. Ik reageer negatief
als ik op mijn
verantwoordelijkheid
word aangesproken.
3, Voelde zich
verantwoordelijk
voor het resultaat en
leverde altijd zijn
bijdrage.
Initiatief tonen Ik toon duidelijk
initiatief
Ik toon meestal
initiatief, maar heb
soms wat aansturing
nodig
Ik heb vaak
aansturing nodig
eer ik initiatief toon
Ik doe alleen maar iets als
een ander het vraagt
3, Toonde duidelijk
initiatief. Kwam met
ideeën en plannen
hoe we iets moesten
aanpakken.
38
Rubriek samenwerking - Ruben
3 2 1 0 score
Actief luisteren -
luisteren
- samenvatten
Ik luister aandachtig
naar de inbreng van
de groepsgenoten en
vat op een juiste
manier samen wat
gezegd is
Ik luister vaak naar de
inbreng van de
groeps- genoten en
vat samen wat gezegd
is
Ik luister soms naar
de inbreng van de
groeps- genoten en
vat onvoldoende
samen wat gezegd is
Ik hoor zelden waar de
groep het over heeft en
kan dat niet samenvatten
3, Iedereen in de groep
luisterde goed naar
elkaars ideeën en wist
wat er omging in de
groep.
Omgaan met
kritiek
Ik pas mijn gedrag of
werk aan als kritiek
terecht is. Ik voel me
niet als persoon
aangevallen
Ik pas regelmatig mijn
gedrag of werk aan
als kritiek hierop
terecht is. Ik voel me
zo nu en dan als
persoon aangevallen
Ik pas mijn gedrag of
werk soms aan als
kritiek hierop terecht
is. Ik voel me vaak als
persoon aangevallen
Ik pas zelden mijn gedrag
of werk aan als kritiek
hierop terecht is. Ik word
boos of onverschillig
3, Ruben luisterde
goed naar kritiek en
paste zijn werk aan
waar nodig.
Participeren in
groepswerk
- voorzitter
- notulant
- organisator - o.d.
Ik kan alle rollen en
taken die bij
groepswerk horen
goed uitvoeren
Ik kan een beperkt
aantal rollen en taken
van groepswerk goed
uitvoeren
Ik kan een beperkt
aantal rollen en taken
die bij groeps- werk
horen uitvoeren. Dit
lukt soms wel en
soms niet
Ik kan maar een taak of rol
die bij groepswerk hoort
uitvoeren. Dit lukt soms
wel en soms niet
3, Heeft alle taken
goed kunnen
uitvoeren.
Afspraken nako-
men
Ik kom alle gemaakte
afspraken na
Ik kom meestal de
gemaakte afspraken
na
Ik moet vaak aan
afspraken herinnerd
worden
Ik kom mijn afspraken niet
na
3, Kwam alle gemaakte
afspraken na.
Voor jezelf opko-
men
Ik durf een standpunt
in te nemen en het te
verdedigen
Ik durf meestal een
standpunt in te
nemen en het te
verdedigen
Ik heb moeite mijn
standpunt te
verdedigen
Ik neem pas een standpunt
in na gesprek met mijn
groepsgenoten
3, Durfde voor zijn
eigen standpunten op
te komen en gaf ook
kritiek op anderen.
Teamwork
- werksfeer
- rekening houden
met elkaar
Ik heb plezier in het
werken met elkaar en
stimuleer dat er goed
wordt samengewerkt
Ik heb regelmatig
plezier in het werken
met elkaar en pas me
aan aan de sfeer in de
groep
Ik heb lang niet altijd
plezier in het werken
met elkaar en pas me
met moeite aan aan
de sfeer in de groep
Ik vind werken met elkaar
niet prettig en kan moeilijk
meedoen in de groep
3, Heeft altijd rekening
met anderen
gehouden en de sfeer
was altijd goed.
Verantwoordelijk-
heid nemen
- voor de groep -
voor jezelf
Ik voel me zeer
verantwoordelijk
voor het resultaat
van de groep en lever
daaraan mijn
bijdrage
Ik voel me vaak
verantwoordelijk voor
het resultaat van de
groep. Ik lever
hieraan mijn bijdrage
Ik voel me pas
verantwoordelijk
voor het resultaat
van de groep als ik
daarop word
aangesproken
Ik voel me niet
verantwoordelijk voor het
resultaat van de groep. Ik
reageer negatief als ik op
mijn verantwoordelijkheid
word aangesproken.
3, Ruben voelde zich
altijd verantwoordelijk
voor het resultaat en
leverde zijn bijdrage.
Initiatief tonen Ik toon duidelijk
initiatief
Ik toon meestal
initiatief, maar heb
soms wat aansturing
nodig
Ik heb vaak
aansturing nodig eer
ik initiatief toon
Ik doe alleen maar iets als
een ander het vraagt
3, Toonde vaak
initiatief en liet zijn
ideeën weten.
39
Lars de jong Werkwijzen
Bij het einde van vorig jaar hadden we nog een beetje moeite om met het pws te begingen, maar aan het begin van dit jaar zijn we goed begonnen en ging het maken van het pws best wel goed. Ik heb in het begin aan hoofdstuk 3 en 7 gewerkt. Het wat eerst heel moeilijk om informatie te vinden over deze onderwerpen, maar als je een maal wist waar je naar moest zoeken was het makkelijk vindbaar. Daarna hebben we elkaars hoofdstukken omgewisseld. Het voordeel hieraan was dat de informatie makkelijker kon vinden, maar ook dat er informatie toegevoegd en verbeterd waardoor de kwaliteit van het werkstuk beter werd. Als laatste heb ik ook nog hoofdstuk 9 gedaan. Dit vond ik een van de meest interessantste hoofdstukken, omdat je er meer op inging hoe het probleem verholpen kon worden. Het leuke aan met dit groepje werken in dat iedereen de hoofdstukken kregen die hun het meest aanspraken.
Planning
In het begin was het best wel moeilijk met de planning, omdat we nog geen begeleider hadden. Maar toen we een begeleider hadden gevonden hadden we best snel een onderwerp gevonden die ons allemaal aansprak. De deelvragen maken en hoofdvragen waren in het begin best wel onrealistisch. Toen we de deelvragen geschrapt hadden en de goeden uitgezocht was het makkelijk om te beginnen. Daarnaast hebben we ons niet helemaal aan de planning gehouden, want dan zouden we het veel meer verdeeld hebben. Maar wat we as voorplan hebben is best wel goed uitgebracht en het verdelen ging best wel makkelijk.
Bronnen
De bronnen die ik heb gebruikt zijn betrouwbaar. Dit komt, omdat ik niet naar 1 site heb gekeken, maar naar meerderen of de informatie klopt. Daarnaast heb ik ook best wel wat bekende sites gebruikt.
Samenwerking De samenwerking in de groepje ging best wel goed, omdat onze rooster makkelijk met elkaar overliepen dus we konden best wel snel afspreken om het samen na te kijken. Daarnaast was er niet veel onenigheid in het groepje en waren we het snel met elkaar eens. Ook het uitwisselen van het gemaakte werk ging goed, omdat je makkelijk vragen aan elkaar kon stellen en ideeën hadden.
40
Rubriek samenwerking – Tijs
3 2 1 0 score
Actief luisteren -
luisteren
- samenvatten
Ik luister aandachtig
naar de inbreng van de
groepsgenoten en vat
op een juiste manier
samen wat gezegd is
Ik luister vaak naar
de inbreng van de
groeps- genoten en
vat samen wat
gezegd is
Ik luister soms naar
de inbreng van de
groeps- genoten en
vat onvoldoende
samen wat gezegd
is
Ik hoor zelden waar de
groep het over heeft en
kan dat niet samenvatten
3, iedereen luisterde
goed naar elkaar en
we kwamen
daardoor ook met
ideeën
Omgaan met kritiek Ik pas mijn gedrag of
werk aan als kritiek
terecht is. Ik voel me
niet als persoon
aangevallen
Ik pas regelmatig
mijn gedrag of werk
aan als kritiek
hierop terecht is. Ik
voel me zo nu en
dan als persoon
aangevallen
Ik pas mijn gedrag
of werk soms aan
als kritiek hierop
terecht is. Ik voel
me vaak als persoon
aangevallen
Ik pas zelden mijn gedrag
of werk aan als kritiek
hierop terecht is. Ik word
boos of onverschillig
3, er was niet heel
veel kritiek op elkaar.
Maar als het er was
werd het goed
aangepast
Participeren in
groepswerk
- voorzitter
- notulant
- organisator - o.d.
Ik kan alle rollen en
taken die bij groepswerk
horen goed uitvoeren
Ik kan een beperkt
aantal rollen en
taken van
groepswerk goed
uitvoeren
Ik kan een beperkt
aantal rollen en
taken die bij groeps-
werk horen
uitvoeren. Dit lukt
soms wel en soms
niet
Ik kan maar een taak of
rol die bij groepswerk
hoort uitvoeren. Dit lukt
soms wel en soms niet
3, tijs was
voornamelijk goed in
het komen met
ideeën. En kritisch
zijn op de
hoofdstukken.
Afspraken nako-
men
Ik kom alle gemaakte
afspraken na
Ik kom meestal de
gemaakte afspraken
na
Ik moet vaak aan
afspraken herinnerd
worden
Ik kom mijn afspraken
niet na
2, ze kwamen het
grootse deel de
afspraken na allen
soms een klein
beetje uitstel
Voor jezelf opko-
men
Ik durf een standpunt in
te nemen en het te
verdedigen
Ik durf meestal een
standpunt in te
nemen en het te
verdedigen
Ik heb moeite mijn
standpunt te
verdedigen
Ik neem pas een
standpunt in na gesprek
met mijn groepsgenoten
2, liet duidelijk zien
dat sommige
manieren handiger
zijn
Teamwork
- werksfeer
- rekening houden
met elkaar
Ik heb plezier in het
werken met elkaar en
stimuleer dat er goed
wordt samengewerkt
Ik heb regelmatig
plezier in het
werken met elkaar
en pas me aan aan
de sfeer in de groep
Ik heb lang niet
altijd plezier in het
werken met elkaar
en pas me met
moeite aan aan de
sfeer in de groep
Ik vind werken met elkaar
niet prettig en kan
moeilijk meedoen in de
groep
3, het teamwork was
niks op aanmerken
het ging allemaal
goed
Verantwoordelijk-
heid nemen
- voor de groep -
voor jezelf
Ik voel me zeer
verantwoordelijk voor
het resultaat van de
groep en lever daaraan
mijn bijdrage
Ik voel me vaak
verantwoordelijk
voor het resultaat
van de groep. Ik
lever hieraan mijn
bijdrage
Ik voel me pas
verantwoordelijk
voor het resultaat
van de groep als ik
daarop word
aangesproken
Ik voel me niet
verantwoordelijk voor
het resultaat van de
groep. Ik reageer negatief
als ik op mijn
verantwoordelijkheid
word aangesproken.
3, iedereen nam zijn
verantwoordelijkheid
wat die moest doen
en helpt ander als
het kon
Initiatief tonen Ik toon duidelijk
initiatief
Ik toon meestal
initiatief, maar heb
soms wat aansturing
nodig
Ik heb vaak
aansturing nodig
eer ik initiatief toon
Ik doe alleen maar iets als
een ander het vraagt
3, Toonde duidelijk
initiatief. En zij wat
die wou
41
Rubriek samenwerking - Ruben
3 2 1 0 score
Actief luisteren -
luisteren
- samenvatten
Ik luister aandachtig
naar de inbreng van
de groepsgenoten en
vat op een juiste
manier samen wat
gezegd is
Ik luister vaak naar de
inbreng van de
groeps- genoten en
vat samen wat gezegd
is
Ik luister soms naar
de inbreng van de
groeps- genoten en
vat onvoldoende
samen wat gezegd is
Ik hoor zelden waar de
groep het over heeft en
kan dat niet samenvatten
3, iedereen luisterde
goed naar elkaar en we
kwamen daardoor ook
met ideeën
Omgaan met
kritiek
Ik pas mijn gedrag of
werk aan als kritiek
terecht is. Ik voel me
niet als persoon
aangevallen
Ik pas regelmatig mijn
gedrag of werk aan
als kritiek hierop
terecht is. Ik voel me
zo nu en dan als
persoon aangevallen
Ik pas mijn gedrag of
werk soms aan als
kritiek hierop terecht
is. Ik voel me vaak als
persoon aangevallen
Ik pas zelden mijn gedrag
of werk aan als kritiek
hierop terecht is. Ik word
boos of onverschillig
3, er was niet heel veel
kritiek op elkaar. Maar
als het er was werd het
goed aangepast
Participeren in
groepswerk
- voorzitter
- notulant
- organisator - o.d.
Ik kan alle rollen en
taken die bij
groepswerk horen
goed uitvoeren
Ik kan een beperkt
aantal rollen en taken
van groepswerk goed
uitvoeren
Ik kan een beperkt
aantal rollen en taken
die bij groeps- werk
horen uitvoeren. Dit
lukt soms wel en
soms niet
Ik kan maar een taak of rol
die bij groepswerk hoort
uitvoeren. Dit lukt soms
wel en soms niet
3, Ruben kom
makkelijk informatie
vinden en een goed
hoofdstuk schijven
waar niet veel aan
aangepast moest
worden.
Afspraken nako-
men
Ik kom alle gemaakte
afspraken na
Ik kom meestal de
gemaakte afspraken
na
Ik moet vaak aan
afspraken herinnerd
worden
Ik kom mijn afspraken niet
na
2, ze kwamen het
grootse deel de
afspraken na allen
soms een klein beetje
uitstel
Voor jezelf opko-
men
Ik durf een standpunt
in te nemen en het te
verdedigen
Ik durf meestal een
standpunt in te
nemen en het te
verdedigen
Ik heb moeite mijn
standpunt te
verdedigen
Ik neem pas een standpunt
in na gesprek met mijn
groepsgenoten
2, kwam met veel
goeden ideeën en zijn
voor een groot deel
ook uitgevoerd.
Teamwork
- werksfeer
- rekening houden
met elkaar
Ik heb plezier in het
werken met elkaar en
stimuleer dat er goed
wordt samengewerkt
Ik heb regelmatig
plezier in het werken
met elkaar en pas me
aan aan de sfeer in de
groep
Ik heb lang niet altijd
plezier in het werken
met elkaar en pas me
met moeite aan aan
de sfeer in de groep
Ik vind werken met elkaar
niet prettig en kan moeilijk
meedoen in de groep
3, het teamwork was
niks op aanmerken het
ging allemaal goed
Verantwoordelijk-
heid nemen
- voor de groep -
voor jezelf
Ik voel me zeer
verantwoordelijk
voor het resultaat
van de groep en lever
daaraan mijn
bijdrage
Ik voel me vaak
verantwoordelijk voor
het resultaat van de
groep. Ik lever
hieraan mijn bijdrage
Ik voel me pas
verantwoordelijk
voor het resultaat
van de groep als ik
daarop word
aangesproken
ik voel me niet
verantwoordelijk voor het
resultaat van de groep. Ik
reageer negatief als ik op
mijn verantwoordelijkheid
word aangesproken.
3, iedereen nam zijn
verantwoordelijkheid
wat die moest doen en
helpt ander als het kon
Initiatief tonen Ik toon duidelijk
initiatief
Ik toon meestal
initiatief, maar heb
soms wat aansturing
nodig
Ik heb vaak
aansturing nodig eer
ik initiatief toon
Ik doe alleen maar iets als
een ander het vraagt
3, Toonde vaak
initiatief en liet zijn
ideeën weten.
42
Ruben de winter
Werkwijze Ik heb als werkwijze gewoon bij mijzelf aangenomen dat ik in het weekend op de zaterdagen (en soms zondagen). Zoveel mogelijk de hoofdstukken voor de week daarna ging maken. Deze werkwijze was in mijn ogen zeer effectief, want ik heb namelijk alles ruim op tijd afgekregen. Planning Ik heb als planning vooral de planning van Lars gebruikt. Deze planning was bij ieder groepslid eigenlijk de belangrijke planning. Voor de rest hadden we afspraken gemaakt over dat wij per week een hoofdstuk of twee moesten maken per persoon. Deze lieten wij dan door onze docent controleren. De week daarna gingen wij dan verder met twee hoofdstukken van een ander lid van onze groep. Hierna lieten we het weer controleren. En zo verder. Dit was in mijn ogen een hele handige plan van aanpak. En is volgens mij ook best wel effectief geweest. Ik heb in mijn ogen veel meer geleerd over hoe de situatie precies is in Afrika. Ik wist bijvoorbeeld eerst niet wat een Aquifer was en dat weet ik nu wel. Bronnen Ik heb vooral gezocht op het internet naar bronnen. Als bronnen heb ik vooral de bronnen gebruikt van goede doelen zoals Amref. Deze doelen zijn best wel betrouwbaar, want goede doelen geven over het algemeen wel duidelijke en goede informatie over wat er precies aan de hand is in Afrika. Ook hebben wij documenten gebruikt van google Scolar. Deze bronnen zijn in mijn ogen ook heel betrouwbaar. Omdat dit artikelen zijn die over het algemeen geschreven zijn door wetenschappers. En die vertrouw ik wel als het gaat over het drinkwaterprobleem in Afrika. Samenwerking Ik vond de samenwerking tussen ons drie over het algemeen best wel goed gaan. Omdat we een duidelijke planning hadden en alles goed verliep. We liepen eigenlijk niet op problemen op. Het maken van dit profielwerkstuk ging eigenlijk vlekkeloos. Ik zou in mijn groepje Lars een 9.5 geven, omdat hij over het algemeen een beetje het “brein” was in ons profielwerkstuk. Hij heeft in mijn ogen het meeste werk verricht met onder andere het maken van afspraken met de docenten en het maken van de planning. Ook was de kwaliteit van deze stukken goed. Tijs zou ik een 9 geven omdat hij alles op tijd af had. En de kwaliteit van zijn stukken ook goed was. Wij hebben de taken onderling verdeeld. Wij hebben ook de onderdelen van elkaar nagekeken om te controleren of dat het goed was wat wij opgeschreven hadden. Met deze feedback hebben wij geprobeerd onze stukken te verbeteren. Dit ging in mijn ogen over het algemeen best wel goed. De samenwerking met onze bergeleider ging ook goed. Want wij hadden om de vrijdag een afspraak en dit ging best wel goed. Hij gaf ons dan namelijk aanwijzingen over hoe wij het beter konden doen. En met dit advies verbeterde wij dan vervolgens het profielwerkstuk.
43
Rubriek samenwerking: Tijs Ruigrok
3 2 1 0 score
Actief luisteren - luisteren - samenvatten
Ik luister aandachtig naar de inbreng van de groepsgenoten en vat op een juiste manier samen wat gezegd is
Ik luister vaak naar de inbreng van de groeps- genoten en vat samen wat gezegd is
Ik luister soms naar de inbreng van de groeps- genoten en vat onvoldoende samen wat gezegd is
Ik hoor zelden waar de groep het over heeft en kan dat niet samenvatten
2
Omgaan met kritiek
Ik pas mijn gedrag of werk aan als kritiek terecht is. Ik voel me niet als persoon aangevallen
Ik pas regelmatig mijn gedrag of werk aan als kritiek hierop terecht is. Ik voel me zo nu en dan als persoon aangevallen
Ik pas mijn gedrag of werk soms aan als kritiek hierop terecht is. Ik voel me vaak als persoon aangevallen
Ik pas zelden mijn gedrag of werk aan als kritiek hierop terecht is. Ik word boos of onverschillig
3
Participeren in groepswerk
- voorzitter - notulant - organisator - o.d.
Ik kan alle rollen en taken die bij groepswerk horen goed uitvoeren
Ik kan een beperkt aantal rollen en taken van groepswerk goed uitvoeren
Ik kan een beperkt aantal rollen en taken die bij groeps- werk horen uitvoeren. Dit lukt soms wel en soms niet
Ik kan maar een taak of rol die bij groepswerk hoort uitvoeren. Dit lukt soms wel en soms niet
3
Afspraken nako- men
Ik kom alle gemaakte afspraken na
Ik kom meestal de gemaakte afspraken na
Ik moet vaak aan afspraken herinnerd worden
Ik kom mijn afspraken niet na
2
Voor jezelf opko- men
Ik durf een standpunt in te nemen en het te verdedigen
Ik durf meestal een standpunt in te nemen en het te verdedigen
Ik heb moeite mijn standpunt te verdedigen
Ik neem pas een standpunt in na gesprek met mijn groepsgenoten
2
Teamwork
- werksfeer
- rekening houden met elkaar
Ik heb plezier in het werken met elkaar en stimuleer dat er goed wordt samengewerkt
Ik heb regelmatig plezier in het werken met elkaar en pas me aan aan de sfeer in de groep
Ik heb lang niet altijd plezier in het werken met elkaar en pas me met moeite aan aan de sfeer in de groep
Ik vind werken met elkaar niet prettig en kan moeilijk meedoen in de groep
3
Verantwoordelijk- heid nemen
- voor de groep - voor jezelf
Ik voel me zeer verantwoordelijk voor het resultaat van de groep en lever daaraan mijn bijdrage
Ik voel me vaak verantwoordelijk voor het resultaat van de groep. Ik lever hieraan mijn bijdrage
Ik voel me pas verantwoordelijk voor het resultaat van de groep als ik daarop word aangesproken
Ik voel me niet verantwoordelijk voor het resultaat van de groep. Ik reageer negatief als ik op mijn verantwoordelijkheid word aangesproken.
2
Initiatief tonen Ik toon duidelijk initiatief
Ik toon meestal initiatief, maar heb soms wat aansturing nodig
Ik heb vaak aansturing nodig eer ik initiatief toon
Ik doe alleen maar iets als een ander het vraagt
2
44
Rubriek samenwerking: Lars de Jong
3 2 1 0 score
Actief luisteren - luisteren - samenvatten
Ik luister aandachtig naar de inbreng van de groepsgenoten en vat op een juiste manier samen wat gezegd is
Ik luister vaak naar de inbreng van de groeps- genoten en vat samen wat gezegd is
Ik luister soms naar de inbreng van de groeps- genoten en vat onvoldoende samen wat gezegd is
Ik hoor zelden waar de groep het over heeft en kan dat niet samenvatten
2
Omgaan met kritiek
Ik pas mijn gedrag of werk aan als kritiek terecht is. Ik voel me niet als persoon aangevallen
Ik pas regelmatig mijn gedrag of werk aan als kritiek hierop terecht is. Ik voel me zo nu en dan als persoon aangevallen
Ik pas mijn gedrag of werk soms aan als kritiek hierop terecht is. Ik voel me vaak als persoon aangevallen
Ik pas zelden mijn gedrag of werk aan als kritiek hierop terecht is. Ik word boos of onverschillig
3
Participeren in groepswerk
- voorzitter - notulant - organisator - o.d.
Ik kan alle rollen en taken die bij groepswerk horen goed uitvoeren
Ik kan een beperkt aantal rollen en taken van groepswerk goed uitvoeren
Ik kan een beperkt aantal rollen en taken die bij groeps- werk horen uitvoeren. Dit lukt soms wel en soms niet
Ik kan maar een taak of rol die bij groepswerk hoort uitvoeren. Dit lukt soms wel en soms niet
3
Afspraken nako- men
Ik kom alle gemaakte afspraken na
Ik kom meestal de gemaakte afspraken na
Ik moet vaak aan afspraken herinnerd worden
Ik kom mijn afspraken niet na
3
Voor jezelf opko- men
Ik durf een standpunt in te nemen en het te verdedigen
Ik durf meestal een standpunt in te nemen en het te verdedigen
Ik heb moeite mijn standpunt te verdedigen
Ik neem pas een standpunt in na gesprek met mijn groepsgenoten
2
Teamwork
- werksfeer
- rekening houden met elkaar
Ik heb plezier in het werken met elkaar en stimuleer dat er goed wordt samengewerkt
Ik heb regelmatig plezier in het werken met elkaar en pas me aan aan de sfeer in de groep
Ik heb lang niet altijd plezier in het werken met elkaar en pas me met moeite aan aan de sfeer in de groep
Ik vind werken met elkaar niet prettig en kan moeilijk meedoen in de groep
3
Verantwoordelijk- heid nemen
- voor de groep - voor jezelf
Ik voel me zeer verantwoordelijk voor het resultaat van de groep en lever daaraan mijn bijdrage
Ik voel me vaak verantwoordelijk voor het resultaat van de groep. Ik lever hieraan mijn bijdrage
Ik voel me pas verantwoordelijk voor het resultaat van de groep als ik daarop word aangesproken
Ik voel me niet verantwoordelijk voor het resultaat van de groep. Ik reageer negatief als ik op mijn verantwoordelijkheid word aangesproken.
3
Initiatief tonen Ik toon duidelijk initiatief
Ik toon meestal initiatief, maar heb soms wat aansturing nodig
Ik heb vaak aansturing nodig eer ik initiatief toon
Ik doe alleen maar iets als een ander het vraagt
3
45
Logboek Tijs Ruigrok Wat Wanneer Hoe lang
Planning maken Week 15 4 uur
Planning verbeteren Week 21 1 uur
Hoofdstuk 4 Week 26 6 uur
Hoofdstuk 8 Week 27 6 uur
Bespreking PWS met
begeleider + film kijken
Week 27 2 uur
Aanpassen hoofdstuk 1 + 2 Week 34 4 uur
Bespreken met groep Week 35 2 uur
Hoofdstuk 10 Week 36 5 uur
Werken aan Hoofdstuk 10 +
informatie zoeken tijdens haco
Week 35 t/m 37 5 uur
Hoofdstuk 10 afgemaakt
tijdens haco uren en thuis
Week 38 6 uur
Verbeteren hoofdstuk 10
tijdens tussenuren
Week 38 3 uur
PWS verbeteren tijdens haco
uren
Week 39 2 uur
PWS verbeteren tijdens
tussenuren
Week 39 3 uur
Opmaak PWS verbeteren
tijdens tussenuren
Week 40 3 uur
Bespreken PWS met
begeleider
Week 40 1 uur
Hoofdstuk 2 + 4 verbeteren
thuis en tijdens tussenuren
Week 41 4 uur
Proces verslag maken Week 41 3 uur
Logboek afmaken + spelling
verbeteren
Week 41 2 uur
46
Lars de jong
wat wanneer hoelang
Planning maken+ deelvragen en
eindproduct
Week 15 4 uur
Planning verbeteren Week 21 1 uur
Deelvraag 3 heeft de
klimaatverandering invloed op
het krijgen van drinkwater
Week 26 vrijdag 5 uur , gaat goed met het
samenvatten
Deelvraag 3 heeft de
klimaatverandering invloed op
het krijgen van drinkwater
Week 26 zaterdag 2 uur
Deelvraag 3 heeft de
klimaatverandering invloed op
het krijgen van drinkwater
Week 26 zondag 2uur
Deelvraag 7 hoe komen ze in
rijke landen wel aan drinkwater
Week 27 dinsdag 6 uur
Deelvraag 7 hoe komen ze in
rijke landen wel aan drinkwater
Week 27 woensdag 2 uur
Bespreken van pws met Noort
en film gekeken
Week 27 vrijdag 2 uur
Deelvraag 4 & 5 aanpassen Week 34 maandag 2 uur
Deelvraag 4 & 5 aanpassen Week 34 zondag 2 uur
Gesproken met groepje wat er
ongeveer nog moet gebeuren
Week 35 donderdag 2 uur
Info zoeken en maker deelvraag
9
Week 36 zaterdag en zondag 4 uur
Haco lessen 1 uur=
Deelvraag 9 en de andere
hoofdstukken aanpassen
Week 35 t/m 39 7uur
Bespreken hoe het gaat met
nieuw hoofdstukken
Week 37 woensdag 2 uur
47
Ruben de winter Wat? Wanneer? Hoelang?
Gewerkt aan deelonderwerp 1 Week 18 vrijdag 2 uur
Gewerkt aan deelonderwerp 2 Week 18 zaterdag 3 uur
Gewerkt aan deelonderwerp 6 Week 18 zondag 5 uur
Gesprek met meneer Noort +
Film gekeken
Week 27 vrijdag 2 uur
Gewerkt aan deelonderwerpen
PWS
Week 27 donderdag 3 uur
Gewerkt aan deelonderwerp 3 Week 32 vrijdag 5 uur
Gewerkt aan deelonderwerpen
7 + maken van logboek
Week 32 zaterdag 5 uur
Gewerkt aan deelonderwerp 8 Week 32 zondag 4 uur
Gewerkt aan deelonderwerpen
PWS
Week 34 2 uur en 30 minuten
Gewerkt aan deelonderwerpen
PWS
Week 35 50 minuten
Gewerkt aan deelonderwerpen
PWS
Week 36 50 minuten
Afspraak met Noort water er
allemaal moet gebeuren
Week 38 vrijdag 1,5 uur
Hoofdstuk 9 info zoeken en
maken
Week 38 zondag 4 uur
Hoofdstuk 9 maken Week 39 maandag 2 uur
Hoofdstuk 9 maken
Samenvoegen pws
Week 39 woensdag en
donderdag
8 uur
Afspraak met Noort voor laatste
verbeteringen
Week 40 vrijdag 0,5 uur
Week 41 de puntjes op de 1
zetten
Week 41 4 uur
48
Gewerkt aan deelonderwerpen
PWS
Week 37 50 minuten
Gewerkt aan onderzoek PWS Week 37 zaterdag 5 uur
Gewerkt aan onderzoek PWS Week 37 zondag 6 uur
Bronnen gezocht voor klimaat Week 38 50 minuten
Gesprek met meneer Noort Week 38 vrijdag 1 uur en 30 minuten
Gewerkt aan deelonderwerpen
PWS
Week 39 50 minuten
Gewerkt aan deelonderwerp 2 Week 39 50 minuten
Gewerkt aan deelonderwerp 4 Week 39 woensdag 2 uur
Gewerkt aan deelonderwerp 3 Week 39 donderdag 2 uur
Gewerkt aan deelonderwerp 3 Week 40 maandag 50 minuten
Gesprek met meneer Noort Week 40 vrijdag 1 uur
Gewerkt aan deelonderwerp 3 Week 40 zaterdag 2 uur
Gewerkt aan deelonderwerp 5 Week 40 zondag 3 uur
Gewerkt aan Procesverslag Week 41 woensdag 1 uur
49
Bronnen
amref. (sd). water,sanitatie en hygiëne. Opgehaald van amreg: https://www.amref.nl/wat-doet-
amref-flying-doctors/aandachtsgebieden/water-sanitatie-en-hygiene
bizonder katoen verzameld water uit woestijn. (sd). Opgehaald van scientias:
https://www.scientias.nl/bijzonder-katoen-verzamelt-water-in-de-woestijn/
bohemen, b. (2015, juni 4). de afrikaanse bevolkingsexplosie. Opgehaald van curiales:
http://curiales.nl/2015/06/04/bevolkingsgroei-afrika/
cmo. (sd). oorzaken en oplossingen. Opgehaald van wn-arena: http://www.cmo.nl/vnarena-
vob/aardrijkskunde/basisopdrachten/woestijnvorming/oorzaken-en-oplossingen
columbusmagazine. (2011, oktober 24). ernstige ziektes wereldwijd. Opgehaald van
columbusmagazinel:
http://www.columbusmagazine.nl/nieuws/4219/de_ergste_ziektes_wereldwijd.html
de aarde. (sd). aquifers(onderaardse meren). Opgehaald van de aarde: http://www.de-
aarde.com/de-aardoppervlakte/aquifers-onderaardse-meren/)
dimensie. (sd). internationale jaar van de woestijn en woestijnvorming. Opgehaald van dimensie het
blad van belgische ontwikkelingssamenwerking:
http://orbi.ulg.ac.be/bitstream/2268/17519/1/dms3_2006_1_nl.pdf
dokterdokter. (2016, april 2). cholera. Opgehaald van dokterdokter:
http://www.dokterdokter.nl/aandoening/cholera/
fews. (2015, oktober 8). globel. Opgehaald van fews: (http://www.fews.net/global/alert/october-8-
2015)
Fietsbidon tovert condens om tot water terwijl je fietst. (sd). Opgehaald van het kan wel:
http://www.hetkanwel.net/2014/11/24/fietsbidon-tovert-condens-om-tot-water-terwijl-je-
fietst/
germen. (2011, april 21). water oogsten uit mist. Opgehaald van visionair:
http://www.visionair.nl/ideeen/wereld/water-oogsten-uit-mist/
globalvoices. (2015, december 21). manieren waarop klimaatverandering reed een invloed heeft op
afrika. Opgehaald van global voices: https://nl.globalvoices.org/2015/12/8-manieren-
waarop-klimaatverandering-reeds-een-invloed-heeft-op-afrika/
groningen, n. a. (2012). atlas. groningen: noordhoff atlasproducties groningen.
50
hoe zet je zout water duurzaam om in zoet. (2014, juni 18). Opgehaald van one world:
https://www.oneworld.nl/toekomstdenkers/aarde/hoe-zet-je-zout-water-duurzaam-om-
zoet
homolova, a. (2016, mei 3). droogte in afrika in 7 grafieken. Opgehaald van oneworld:
https://www.oneworld.nl/data/achtergrond/droogte-afrika-7-grafieken
just diggit. (sd). Opgehaald van just diggit: https://justdiggit.org/
klimaatdiagramme. (sd). klimaatdiagram niamey en diredawa. Opgehaald van klimaatidiagramme:
http://www.klimadiagramme.de/Afrika/Plots/niamey.gif ::
http://www.klimadiagramme.de/Afrika/Plots/diredawa.gif
klimaatdiagrammen. (sd). klimaatdiagrammen. Opgehaald van klimaatdiagrammen:
http://www.klimadiagramme.de/pics/st_tschad.html
klimaatgek. (sd). gletsjers. Opgehaald van klimaatgek: http://klimaatgek.nl/wordpress/gletsjers/
KNMI. (sd). el niño. Opgehaald van KNMI: https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/uitleg/el-
nino-21037ceb-3f08-4654-b08e-2ebfd5bdc2e3
krijenvanger, t. (2010, december 1). vochtvanger haalt schoon drinkwater uit de lucht. Opgehaald van
scientias: https://www.scientias.nl/vochtvanger-haalt-schoon-drinkwater-uit-de-lucht/)
kun je de neerslag uit een wolk krijgen. (2014, mei 5). Opgehaald van wetenschap in beeld:
http://wibnet.nl/techniek/kun-je-de-neerslag-uit-een-wolk-krijgen
L. G. Thompsona, b. H.-T. (2009, september 22). Glacier loss on Kilimanjaro continues unabated.
Opgehaald van pnas: http://www.pnas.org/content/106/47/19770.full.pdf
lifestraw. (sd). Opgehaald van lifestraw: http://lifestraw.com/
mcgrath, m. (2012, april 20). huge water resource exists under africa. Opgehaald van BBC:
http://www.bbc.com/news/science-environment-17775211
medic info. (sd). ziektes. Opgehaald van medic info: http://virtualwater.eu/
NCDO. (2012). water bron van ontwikkeling macht en conflict. Opgehaald van NCDO:
http://www.ncdo.nl/sites/default/files/Globaliseringsreeks%203%20Water.pdf
neerslag. (sd). Opgehaald van aardrijkskundeklas: http://www.aardrijkskundeklas.nl/neerslag.html
NOS. (2015, februari 16). Cholera woedt hevig in overstroomd Mozambique. Opgehaald van NOS:
http://nos.nl/artikel/2019660-cholera-woedt-hevig-in-overstroomd-mozambique.html
redaciteKGD. (2016, april 07). samenwerking partin-leden. Opgehaald van kleinegoededoelen:
http://www.kleinegoededoelen.nl/samenwerking-partin-
leden/?gclid=CI3qwMDnzMwCFUWNGwodv80CmQ
rietveld, l. (sd). afrika werkt harder aan betere watervoorzieningen. Opgehaald van edepot:
http://edepot.wur.nl/358865
51
rtlnieuws. (sd). schoon drinkwater maken met een boek. Opgehaald van rtlnieuws:
http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/schoon-drinkwater-maken-met-een-boek
stichting ASAP. (sd). toegang tot schoon drinkwater. Opgehaald van ASAP foundation:
http://www.asap-foundation.org/project/toegang-tot-schoon-drinkwater/
superspons haalt water uit woestijn. (2013, januarie 21). Opgehaald van nieuws nl:
http://nieuws.nl/opmerkelijk/20130121/Superspons-haalt-water-uit-woestijn/
ueckert, d. (20156, april 19). hoe maak je regen. Opgehaald van nationalgeographic:
http://www.nationalgeographic.nl/video/hoe-maak-je-regen
vewin. (2009, april 22). waterpeil grootste rivieren ter wereld neemt af. Opgehaald van Vewin:
http://www.vewin.nl/nieuws/paginas/Waterpeil_grootste_rivieren_ter_wereld_neemt_af_4
63.aspx
virtualwater. (sd). the water footprint of products. Opgehaald van virtualwater:
http://virtualwater.eu/
waterzuiveringstabletten. (sd). Opgehaald van waterzuiveringstabletten:
https://www.noodzaken.nl/waterzuiveringstabletten-doosje-met-50-tabletten-voor-50-
liter.html
waw2015. (sd). wereldwaterproblematiek. Opgehaald van waw2015:
http://www.waw2015.org/nl/wereldwaterproblematiek.php
wereld waternet. (2014, oktober 1). sprong in het diepe assoule. Opgehaald van wereld waternet:
http://www.wereldwaternet.nl/projecten/marokko/marokko-(onee)/assoule-als-
voorbeelddorp/sprong-in-het-diepe-in-assoule/
wfp. (2012, april 4). sahel crisis: 8 vragen beantwoord. Opgehaald van WFP:
http://nl.wfp.org/stories/sahel-crisis-8-vragen-beantwoord