Dr. Recep ÖZTÜRK

Dr. Recep ÖZTÜRKİ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve

Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı[email protected], [email protected]

Seyahatla İlişkili Hastalıklar/ Seyahatla İlişkili Hastalıklar/ EnfeksiyonlarEnfeksiyonlar

Seyahatla İlişkili Hastalıklar Neden Seyahatla İlişkili Hastalıklar Neden ÖnemliÖnemli

• Gezi, iş görüşmesi, resmi görüşmeler vb amaçlarla yapılan seyahat beklenmedik bir hastalık nedeniyle olumsuzlukla sonuçlanabilir

• Olası hastalıkları öğrenip önlemlerin alınması akılcı bir girişimdir

• Seyahat öncesi kişinin tıbbi durumu gözden geçirilmelidir

• Kişisel bir seyahat sağlık çantası hazırlanmalıdır

Seyahat edenlerin %11 kadarında bir sağlık kuruluşuna başvurmayı gerektirirbir sorun yaşanmış

(İsviçre)

Seyahat Öncesi DeğerlendirmeSeyahat Öncesi Değerlendirme

• Anamnez

• Fizik muayene

• Genel sağlık emniyeti için öğütler

• Hastalıklardan korunma (emniyetli gıda/ su ve böcek sokma/ısırmasına karşı önlemler)

• Acil hallerde kullanılmak için hazırlanmış “ilk yardım çantası “uygun araç ve acil ilaçları içeren acil yardım çantası”

Acil Seyahat ÇantasıAcil Seyahat Çantası

• İlk yardım malzemeleri– Bandajlar– Gazlı bez– Flaster– Enjektör ve uçları– Makas– Pens/penset

• İlaçlar– Ağrı kesiciler(aspirin, acetaminophen,

ibuprofen)– Öksürük kesiciler– Dekonjestan– Antiasitler– Antidiyareikler, laksatifler– Topikal antibiyotikler– Anti-pruritikler– Su dezenfektanları– Güneş koruyucuları– DEET(N,N,-dimethyl-meta-toluamide,

erişkin:<%35 ,çocuk:% 6-10)

Seyahatla İlişkili Önemli HastalıklarSeyahatla İlişkili Önemli Hastalıklar

• İnfeksiyon Hastalıkları

• Jet lag

• Hareket hastalığı/Araç tutması

• Güneş yanığı

• Böcek sokması, yılan ısırması

• Akut dağ hastalığı

• Acil hastalıklar, kazalar


• Jet lag– Uyku ve uyanıklık ritminin bozulmasıdır– Konsantrasyon bozulur,refleksler yavaşlar,dispepsi,irritabilite– Alkolden kaçınma, uyku saatlerini ayarlama, benzodiazepinler

yararlı olabilir.– Melatonin 5mg PO/gün, hareketten 3 gün önce başlanır

• Hareket hastalığı– Bulantı, kusma, terleme, solukluk– Difenhidramin, meklizin, terfenadin, transdermal

skopolamin(uzun seyahatlar için)


• Akut dağ hastalığı– 1600 m’den sonra görülebilir, 3600 m’den sonra sık görülür – Baş ağrısı, bulantı, kusma, bitkinlik, uykusuzluk görülür;

bazen akciğer ve beyin ödemi nedeniyle öldürücüdür– Asetozolamid etkilidir(tırmanıştan 24-48 saat önce 250 mgx2)– Nifedipin 20-30 mg(SR) PO günde 3 kez

• Güneş yanığı-PABA içeren karışımlar koruyucudur

Seyahat ve İnfeksiyon hastalıklarıSeyahat ve İnfeksiyon hastalıkları

• En sık görülen seyahat ilişkili hastalıklar enfeksiyon hastalıklarıdır

• Seyahatte bulaşan enfeksiyon hastalıkları ilgili bölgedeyken veya döndükten sonra belirti verir

• İnfeksiyon hastalıklarının en önemli belirtilerinden biri olan ateş seyahat esnasında veya sonrasında karmaşık sorunlar oluşturabilir

Sık Rastlanan Seyahatla İlişkili Sık Rastlanan Seyahatla İlişkili İnfeksiyon Kaynaklarıİnfeksiyon Kaynakları

• Su ve Gıda– Turist ishalı:ETEC, V.cholerae, Giardia, E.histolytica

• Böcekler– Sivrisinek:Sıtma, sarı humma, Deng ateşi,Japon

ensefaliti– Kene-Rickettsia inf, Lyme hastalığı

• Bulaşık toprak– Tetanoz

• Kişiden kişiye bulaşma– Tüberküloz, influenza, SARS, cinsel temasla

bulaşan hastalıklar

Seyahatla İlişkili Önemli İnfeksiyon Seyahatla İlişkili Önemli İnfeksiyon HastalıklarıHastalıkları

• Turist ishali• Ateşli hastalıklar

– Sıtma– Tifo ve diğer salmonellozlar– Bruselloz– Rickettsia infeksiyonları– Leptospira infeksiyonları– Viral hemorajik ateşler– Schistosoma infeksiyonları– Sarı humma.....– SARS

Seyahatten Dönenlerde Ateş Seyahatten Dönenlerde Ateş ÇalışmasıÇalışması

• Ateşli 232 hasta• Yakınmalar %53’ünde döndükten sonraki birinci

haftada ortaya çıkmış• En sık saptanan hastalık sıtma (%27) • Diğer sık rastlanan ateşle seyreden hastalıklar

– Solunum yolu enfeksiyonları(%24)– Gastroenterit(%14)– Deng ateşi(%8)– Bakteri pnömonileri(%6)

Seyahat İlişkili AteşSeyahat İlişkili Ateş

• Basit kendi kendini sınırlayan bir hastalık olabilir

• Ciddi seyirli hayatı tehdit eden ilerleyici bir hastalık olabilir

• Her iki durum arasında başlangıç bulguları ayrım sağlamayabilir

Hastanın DeğerlendirilmesiHastanın Değerlendirilmesi

• Seyahat dikkate alınmadan irdeleme:– Seyahat öncesi , anı ve sonrasında edinilen mutad

infeksiyonlar

• Tanı konulamazsa ayırıcı tanıda seyahat ilişkili hastalıklar dikkate alınır

• Enfeksiyöz olmayan hastalıklar da ateşe neden olabilir– Tromboflebit, akciğer embolisi, profilaksi/ empirik

tedavi amacıyla kullanılan değişik ilaçlara bağlı ateş

Seyahat İlişkili Ateşi Seyahat İlişkili Ateşi Değerlendirmede Temel KurallarDeğerlendirmede Temel Kurallar

• Seyahatla ilişkisi olmayan hastalıklar seyahat sonrası görülebilir

• Enfeksiyonlar ara duraklarda kazanılabilir• Tropikal bölgelerde bulaşan enfeksiyonlar

seyahat anında veya döndükten kısa süre sonra başlar– Nadiren aylar veya yıllar sonra başlayabilir

• Falsiparum sıtması, hemorajik ateşler, veba seyahatlerden döndükten 1-2 ay sonra ortaya çıkabilir


• İlgili hastalığın kuluçka döneminin belirlenmesi ayırıcı tanı listesini sınırlandırabilir

• Sıtmada başlangıçta yayma preparatlar negatif olabilir– Hastalık kesin dışlanana kadar yaymaların hazırlanmasına devam

edilmelidir

• Akut falsiparum sıtmasında başlangıçta fizik muayene normal olabilir; başlangıçta ateş olmayabilir

• Kendi kendini sınırlayan enfeksiyonlarla, hayatı tehdit eden enfeksiyonların başlangıç bulguları birbirinden ayrılamayabilir


• Enfeksiyon hastalığı riskleri ve belirtileri seyahat edenle bölgenin yerlileri arasında farklılık gösterebilir

• Enfeksiyon riskleri bir tropikal alandan diğerine mevsim ve aylara göre farklılık gösterebilir

• Farklı bölgelerdeki etkenlerinin direnç paterni, bazı enfeksiyonların görüldüğü mevsimler değişkenlik gösterebilir– Grip salgınları

• Ilıman iklim kuşağında ve kuzey yarımkürede Ekim-Nisan’da• Güney yarımkürede Mayıs-Eylül ‘de• Tropikal bölgelerde tüm yıl boyunca saptanabilir

Anamnezde irdelenmesi gerekenlerAnamnezde irdelenmesi gerekenler

• Seyahat ilişkili olaylar – Ziyaret edilen ülkeler, seyahat esnasında geçilen

yerler (kırsal ve şehir bölgeleri)

• Her bir yerde kalış zamanı,• Seyahat edilen araçlar ve konaklama yerleri

(otel, yurt, pansiyon, çadır)• Seyahat anında aktiviteler

– Cinsel ilişkiler-korunmasız ilişkiler, cinsel eşlerin özellikleri, yakın temaslar


• Hayvan: kuş, kemirgen, ve hayvan ürünleri– Kene sokması

• Kırım Kongo kanamalı ateşi, kene tifüsü, Kayalık dağlar lekeli ateşi, Lyme hastalığı, tularemi, babesioz, erlişiyoz

– Sivrisinek • Sıtma, deng ateşi, filariazis, Loa Loa, sarı humma

– Tatarcık• Leişmanyöz, tatarcık humması, bartonelloz


• Diş çekilmesi/tedavisi, iğne batması• Akupunktur, dövme yaptırılması, kulak deldirme, “piercing”

yaptırılması• Yenilenler ve içilenler

– İyi pişmemiş et veya balık: toksoplazmoz, hepatit A, trişinoz, toksoplazmoz

– Emniyetli olmayan su/gıda kullanımı• Tifo-paratifo, hepatit A/E, bakteriyel gastreoenterit:kolera

– Pastörize olmayan süt ve süt ürünleri tüketimi• Bruselloz, tifo, Salmonella gastroenteritleri, tüberküloz(M.bovis), Q

ateşi– Toprak (arkeolojik kazılar): Endemik mikozlar


• Su teması/su sporları– Leptospiroz, şistozomiyaz

• Kişide enfeksiyonlara yatkınlık oluşturan durumlar– Splenoktomi, gastrektomi, immunsüpresif ilaç kullanımı, profilaktik

ilaçlar, HIV enfeksiyonu veya diğer bağışıklığı baskılayan hastalıklar

• Seyahat edilen bölgede sıtma ve diğer bulaşıcı hastalıklardan hangilerinin rastlandığı bilinmelidir– Dünya Sağlık Örgütü ve ABD Hastalık Kontrol Merkezi(CDC )

kaynakları

Yurt içi seyahatlerYurt içi seyahatler

• Güney doğu veya Çukurova bölgesi:Sıtma

• Güneydoğu: Tifo, amipli dizanteri , bruselloz, leişmaniyoz

• Kırım-Kongo hemorajik ateşi:– Tokat, Sivas, Erzurum, Trabzon gibi Kelkit vadisi

çevre illeri– Pek çok ilde görülmüş

Bulaşma ZamanıBulaşma Zamanı• Efeksiyonların bilinen en kısa, ortalama , en uzun

kuluçka dönemi dikkate alınır• Tropikal bir ülkeye gidiş anamnezi bir aydan daha

önce ise seyahat ilişkili hastalıkların çoğu dışlanır• Sıtma gibi bazı hastalıklarda riskli bölgede kalış

süresinin uzaması bulaşma riskini artırır– Bir hafta kalanlarda 6-12 ay kalanlara göre risk 80 kat az– Lenfatik filariazis, onkoserkiazis ve loa loa enfeksiyonu

bulaşması için riskli bölgede uzun süreli kalmak gerekli

Tropikal bölgelerde bulaşan Tropikal bölgelerde bulaşan etkenleretkenler

• “GeoSentinel Surveillance Network” • 230 ülke, 17.353 hasta, 30 seyahat sağlığı kliniğinin sürveyans

verileri• Seyahatten dönenlerde saptanan 21 ana sendromun dördü

(%67) en sık– Sistemik ateşli hastalık

• 17353 hastanın 3902 sinde sistemik ateşli hastalık saptanmış – Akut ishal– Deri hastalıkları– Kronik ishal

Tropikal bölgelerde bulaşan Tropikal bölgelerde bulaşan etkenleretkenler

• “GeoSentinel Surveillance Network” • En sık saptanan ateşli hastalık: Sıtma• Deng ateşi• Mononükleoz sendromu (infeksiyoz mononükleoz, CMV)• Riketsial enfeksiyonlar (en sık kene kaynaklı benekli ateş)• Tifo ve paratifo• Olguların %60dan fazlasında özgül bir etken saptanamamış

Cinsel temasla bulaşan ateşle Cinsel temasla bulaşan ateşle seyredebilen hastalıklarseyredebilen hastalıklar

• Sifiliz• Disemine gonokok infeksiyonu• Primer HIV infeksiyonu• Hepatit B• CMV infeksiyonu• Hepatit A(oral-anal) • Hepatit C

– Cinsel temasla bulaşması nadir

Klinik belirtilerin görülme zamanıKlinik belirtilerin görülme zamanı

• Falsiparum sıtması– >%90 seyahatten dönmeden önce veya döndükten sonraki ilk bir ay

içinde • Vivax sıtması >%50 döndükten bir ay sonra, %18 6 aydan sonra

– Bütün seyahat ilişkili sıtma olgularının %1’inde belirtiler bir yıldan sonra görülür

• Deng ateşi– Temasın ilk 10 günü içinde

• Kırım Kongo hemorajik ateşi– Temas sonrasında 4-10 gün içinde

• Tifo– 2-3 hafta sonra, bazen daha geç

• Akut şistozomiyaz– Tatlı sularla temastan ortalama 40 gün (14-63 gün) sonra

Kuluçka dönemi süresi Kuluçka dönemi süresi (kısa:7-10 (kısa:7-10 gün)gün)

• Arbovirus infeksiyonları, deng ateşi, Hantavirus enfeksiyonları, grip, HIV enfeksiyonu (akut retroviral sendrom), Japon ensefaliti, kızamık, sarı humma, kuduz,

• Bruselloz, tifo , Rickettsia enfeksiyonları, meningook enfeksiyonu, Q ateşi, Lyme hastalığı, leptospiroz, şarbon, difteri, tularemi, erlişiyoz, Lejioner hastalığı, melioidoz, psittakoz, veba

• Sıtma,, trişinoz, toksoplazmoz• Histoplazmoz,

Kuluçka dönemi süresi Kuluçka dönemi süresi (Ort:(Ort:1 ay )1 ay )

• Bruselloz

• Cytomegalovirus enfeksiyonu, hepatit A,C,E; HIV enfeksiyonu, kızamıkçık,

• Amibik karaciğer absesi ,sıtma, toksoplazmoz, tripanozomiyaz leişmanyoz (viseral), fasioliyaz, klonorkiyaz

• Koksidioidomikoz,

Kuluçka dönemi süresi(uzun)Kuluçka dönemi süresi(uzun)

• Bruselloz, tüberküloz, sifiliz, Lyme hastalığı, melioidoz , bartonelloz

• Hepatit B,C; kuduz

• Sıtma, amibik karaciğer absesi, tripanozomiyaz, viseral larva migrans

• Penisilliozis marnefei,

Klinik DeğerlendirmeKlinik Değerlendirme

• Başlangıç değerlendirmesi– Özel risk faktörleri, temaslar, fokal bulgular ?– Sistemik muayene

• Deri lezyonları• Lenfadenopati, karaciğer/dalak büyümesi, • Retina veya konjuktiva değişiklikleri• Genital lezyonlar• Nörolojik bulgular

Laboratuar testleriLaboratuar testleri

• PA Akciğer grafisi:akciğer enfiltrasyonları

• Tam kan sayımı ve formül– Eozinofili, trombositopeni

• Sıtma için kalın ve periferik yayma

• Gerekirse ek testler– Karaciğer enzimleri, elektrolitler, idrar analizi, dışkıda

lökosit varlığı ve parazitolojik inceleme, BOS ; serolojik testler:HIV, sifiliz, hepatit A/B/E, toksoplazmoz).


• Nötrofilik lökositoz: bakteriyel infeksiyon– Pnömoni, üriner sistem enfeksiyonu, leptospiroz, dönek ateş.

• Normal/ düşük lökosit sayımıyla birlikte lenfositoz – Viral veya riketsiyal enfeksiyonlar

• Atipik lenfositlerin %10-20 den fazla olması– EBV veya CMV enfeksiyonu

• Düşük lökosit sayısı, sola kayma varsa – Salmonella enfeksiyonları

• Eozinofili, helmint enfeksiyonları, ilaç ateşi– Trişinoz, toksokoriyaz, strongyloidaz


• Sıtma kuşkusunda acil (12-24 saat içinde) ince ve kalın yayma preaparat– Sıtma görülen bir bölgeye seyahat anamnezi olan birinde

ateş olmazsa bile kan yaymasına bakmak gerekli

• Falsiparum sıtmasında derin damar yatağındaki sekatrasyon nedeniyle ağır olgularda bile periferde parazit görülemeyebilir

• Yaymalar negatif ise tanı konana veya başka bir etken bulunana kadar 12-24 saatte bir tekrarlanır.

Ayırıcı TanıAyırıcı Tanı

• Ciddi seyirli olmayan hastalar daha ileri araştırma yapılmaksızın olası viral hastalık ön tanısıyla eve gönderilebilir– Ciddi seyirli hatta öldürücü olabilen bazı enfeksiyonların aynı şekilde

başvurabilir(!) • En sık görülen sistemik ateşli hastalıklar

– Sıtma, deng ateşi, mononukleozis sendromu ( EBV veya CMV), riketsial enfeksiyon ve tifo veya paratifo

• Bu hastalarda lokalize bulgu azdır veya olmayabilir ve lökosit sayısı normal veya düşüktür

• Bunların çoğunda özgül tedavi veya destek tedavisi ile hasta iyileşir

• Akut ishalli hastalarda ateş olabilir• Kronik diyare ve deri hastalıkarında ateş olmaz veya belirgin

değildir.

Acil müdahale gerektiren durumlarAcil müdahale gerektiren durumlar

• Hemorajik belirtiler

• Solunum zorluğu

• Hipotansiyon veya hemodinamik kararsızlık (değişkenlik=instabilite)

• Konfüzyon, letarji, ense sertliği veya fokal nörolojik bulgular

Hemorajik belirtilerHemorajik belirtiler

• Hemorajik belirtiler (peteşi, purpura, ekimoz)• Viral hemorajik ateşler• Meningokoskemi• Leptospiroz• Riketsial enfeksiyonlar• Veba• Vibrio enfeksiyonları• Lassa ateşi• Bazı hemorajik ateşleri toplumda veya hastanede bulaşabilir• Olası biyolojik savaş etkenleriyle bulaşakla gelmelidir.

Tedavi ve izlemTedavi ve izlem

• Tanı konulan hastalığa göre özel tedavi verilir• Falsiparum sıtmalı hasta yatırılır

– Komplike malarya veya şuur bozukuluğu olanlar yoğun bakımda izlenir

• Orta/ciddi seyirli olgularda kesin tanı konanana kadar empirik antimikrobik tedavi verilmesi gerekebilir

• Antimikrobik tedavisi olmayan hastalıkarda gerekli destek tedavisi sağlanır

Ampirik antimikrobik tedaviAmpirik antimikrobik tedavi• Ayırıcı tanı spektrumu çok geniş

– Ampirik antimikrobik tedavideki seçenekleri belirlemek kolay değil

– Antimikrobik tedaviyi düzenlerken etkenin kazanıldığı bölgedeki direnç durumu dikkate alınır

– Kan kültürleri ve diğer klinik mikrobiyolojik örnekler alınarak tedaviye başlanır.

• Üçüncü kuşak sefalosporinler– Akut bakteriyel pnömoni, pyelonefrit, meninjit, basiller

dizanteri , tifo (leptospirozda etkin; riketsiyal hastalıkta etkisiz)

Ampirik antimikrobik tedaviAmpirik antimikrobik tedavi

• Sıtmanın sulfonamidler, tetrasiklinler veya klindamisine kısmı cevap verebilir

• Bruselloz tetrasiklin, fluorokinolonlar, aminglikozitler, 3. kuşak sefalosporinler ve sulfonamidlere kısmı cevap verir

• Her iki durumda tedavi kesilmesi sonrasında nüks görülür

SonuçSonuç

• Her ateşli olgu dikkatle incelenmelidir

• Ayırıcı tanıda seyahat ilişkili ateşli hastalıklar da düşünülmelidir

• Aranması gerekne hastalıklar aranıp negatif bulgular kayıt edilmelidir

• Gereksiz antibiyotik kullanılmamalı

• Gerekli hallerde ampirik antimikrobik tedavi

Turist İshaliTurist İshali

• Gelişmiş bir ülkede/bölgede yaşayanlardan, gelişmemiş bir ülkeye/bir bölgeye veya tropikal ve semitropikal yerlere gidenlerde gelişen akut ishal tablosu

• Turistlerde en sık görülen hastalıktır

• Yılda 300 milyondan fazla kişi seyahat ediyor ve 8 -15 milyon kişi turist ishalinden etkileniyor.

Turist ishalinde etyolojiTurist ishalinde etyoloji

• Enteropatojen Sıklık(%)• ETEC 5-40• Shigella spp 3-25• Aeromonas spp ve

Plesiomonas spp 10• Diğer diare yapan E. coli’ler

(EAEC, EIEC) 10• Viral etkenler (Rota, Noro) 10-40• Campylobacter jejuni 3-15• Vibrio spp

(kolera etkeni dışındakiler) 0-10• Salmonella enteritidis 0-5• Giardia, Cryptosporidium 2-10• Cyclospora (Nepal’e giidenlerde)

• Yüksek riskli bölgeler: Afrika (Güney Afrika hariç), Orta Doğu, Asya ülkeleri (özellikle uzak doğu Asya) , Güney Amerika ülkeleridir. (seyahat edenlerin %20sinden fazlasın tursit ishali mg)

• Orta riskli bölgeler:Kuzey Akdeniz ülkeleri, Güney ve Doğu Avrupa, Çin ve Rusya

• Düşük riskli bölgeler: Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Kuzey Batı Avrupa, Japonya, Avustralya, Yeni Zelanda

• Yatkınlaştırıcı faktörler:

Mide asidi azlığı, DM, Kronik GİS hastalığı, salgısal IgA azlığı, süt çocuğu/yaşlılık, öğrenci ve tur gezileri

Klinik BelirtilerKlinik Belirtiler• Turist ishalinin belirtileri ziyaret edilen ülkeye varıldıktan

sonraki ilk hafta içinde başlar (5-15 günler arasında )• İshal ve karında kramp tarzında ağrılar,bulantı, kusma

ve kırgınlık • 38oC üzerinde ateşlenme (%10-20), kusma (<%15) ,

kanlı, dizanterik dışkılama (% 2-10). • Turist ishali tedavi edilmeyen olgularda bile 3-4 gün

kadar devam eder. Olguların % 60’i 48 saat içinde iyileşir.

• Seyahatten döndükten sonraki 7-10 gün içinde gelişen ishal, turist ishalı çerçevesinde değerlendirilir.

Klinik bulgulara göre turist ishalinin tedavisi (1)

• Klinik sendrom Önerilen Tedavi• Sulu ishal ( ateş ve dışkıda Ağızdan sıvı (ORS ve

kan yok), sıkıntı verici barsak diğer sıvılar), tuzlu kraker...rahatsızlıkları olmadan günde 1-2 kez şekilsiz dışkılama

• Sulu ishal ( ateş ve dışkıda Bizmut subsalisilat (erişkinde) 30 kan yok), sıkıntı verici barsak ml veya 2 tab 8 doz (her 30 dak’da rahatsızlıkları ve günde bir; bs, şikayetler devam

1-2 kez şekilsiz dışkılama var ediyorsa 24 saat sonra tekrarlanabilir) veya

loperamid (başlangıçta 4 mg, sonra her dışkılama sonrası 2 mg - toplam günlük doz 16 mg’ı aşmamalı; loperamid 2 gün süreyle alınabilir)

Klinik bulgulara göre turist ishalinin tedavisi (2)• Klinik sendrom Önerilen Tedavi• Sulu ishal ( ateş ve dışkıda Antimikrobik ilaç (ETEC

kan yok, sıkıntı verici barsak düşünülüyorsa, TMP-SMX, erişkin rahatsızlıkları yok ve günde de 160/ 800 mg x2, 3gün; çocuk , 2’den daha fazla şekilsiz 4/20 mg/ kg/gün, 2 dozda, 3 gün dışkılama var süreyle)

Diğer etkenler veya dirençli olabilecek ETEC

düşünülüyorsa(erişkin, norfloksasin 400 mgx2,

siprofloksasin 500 mgx2, ofloksasin 300 mgx2,

çocuk:TMP-SMX-yukarıdaki dozlarda-

+eritromisin 30 mg/kg/gün, 4 dozda; 5 gün süreyle;

tek ilaç alternatifi olarak furazolidon(7.5 mg/kg/gün, 4 dozda 5 gün süreyle; Giardia’ya da 7 günde etkili)

Klinik bulgulara göre turist ishalinin tedavisi (3)• Klinik sendrom Önerilen Tedavi• Dizanteri (kanlı dışkılama), Antimikrobik ilaçlar

veya ateş (>37.8 oC)• Kusma, diyare (hafif) Bizmut subsalisilat (erişkinde)• Çocukta (<2 yaş) ishal Sıvı + elektrolitler; emiyorsa

emmeye devam; orta dereceli dehidratasyon, ateş(>24 saat), kanlı dışkılama, bir kaç gündür süren ishal durumunda çocuk tıbbı izlenime alınır

• Gebede ishal Sıvı ve elektrolitler; attapulgite (magnezyum aluminyum silikat)başlangıçta 3 g, her şekilsiz dışkılama sonrasında dozu tekrarla, toplam doz 9 g/gün)

Klinik bulgulara göre turist ishalinin tedavisi (4)• Klinik sendrom Önerilen Tedavi• TMP-SMX proflaksisine Fluorokinolon+loperamid

rağmen ishal (ateş ve dışkıda kan yoksa)

• Fluorokinolon proflaksisine Hafif ve orta dereceli rağmen ishal ishallerde bizmut

subsalisilat; hastalık orta- ciddi seyirliyse ve ishal

durmuyorsa tıbbı izleme alınır

ProfProfiilaksilaksi• Allta yatan bazı hastalıklarda, çok önemli

programlı seyahatte ve yolcunun istemi halinde proflaksi uygulanır

• Rutin önlemler (uygun hijyenik önlemler; güvenli yiyecek ve içecek temini)

• Bizmut subsalisilat (yemeklerle birlikte ve yatma zamanı)

• Antimikrobikler (TMP-SMX, doksisiklin, norfloksasin, siprofloksasin)

• Aşılama (V. cholerae bütün hücre +toksin B-alt birim aşısı; 2 dozda % 52 koruma )

Emniyetli su ve gıdaEmniyetli su ve gıda• Emniyetli su/buz

– kaynatma( 1dak)

– dezenfektan:iyot, klor, çamaşır suyu(berrak su: 2 damla /L, bulanık su:4 damla/L)

– filtrasyon

• Pişmiş, bekletilmeden sıcak servis yapılan gıda

• Kümes hayvanı ve deniz ürünlerine dikkat

• "Boil it, cook it, peel it, or forget it."

Seyahat Edenlerde AşılamaSeyahat Edenlerde Aşılama

• Rutin aşılar-Td, MMR(seronegatifler), tetanoz(10 yılda bir rapel)

• Belirli gruplara uygulanan aşılar: pnomokok, grip

• Gerekli aşılar- Sarı humma– Sahra Altı Afrika ve Güney Amerika’da görülür.– Atenue canlı aşı, 1doz SC, seyahattan 10 gün önce,

10 yıl korur), kolera

Seyahat Edenlerde AşılamaSeyahat Edenlerde Aşılama

Önerilen aşılar• Tifo(canlı oral Ty21a, Vi polisakkarit aşısı)• Meningokok• Veba• Poliomyelit(>18 yaş ve İK konak inaktive aşı)• Hepatit A ve B aşısı(HAV için,0.02 ml/kg:2-0.06

ml/kg 6 ay koruma sağlar)• Japon ensefaliti aşısı, kuduz aşısı

Sıtma Profilaksisi Sıtma Profilaksisi • Klorokin hassas

– Klorokin 500 mg haftada bir• Seyahatten bir hafta önce başla, seyahat esnasında ve döndükten 4

haf ta sonraya kadar kullan

• Klorokin dirençli– Meflokuin 250 mg haftada bir

• Seyahatten bir hafta önce başla, seyahat esnasında ve döndükten 4 haf ta sonraya kadar kullan

– Doksisiklin 100 mg/gün• Seyahatten 1-2 gün önce başla,her gün al , seyahat esnasında ve

döndükten 4 haf ta sonraya kadar kullan

– Atovaküon 250 mg Proküanil 100 mg• Seyahatten 1 gün önce başla, her gün al , seyahat esnasında ve

döndükten 7 gün sonraya kadar kullan

İlişkili “Web” Adresleri

• www.cdc.gov • http://travel.state.gov/travel/tips/brochures

/ brochures_1230.html• www.magellans.com • www.tripprep.com • www.travmed.com • www.Travel.state.gov/

travel_warnings • www.travelhealth.com/wms • www.istm.org • www.who.ch • www.wms.org

Dr. Recep ÖZTÜRK

Documents

Transcript of Dr. Recep ÖZTÜRK