dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów)...
Transcript of dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów)...
![Page 1: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/1.jpg)
dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk
Zakład Immunopatologii Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych
Warszawski Uniwersytet Medyczny
2016/2017
![Page 2: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/2.jpg)
Odpowiedź immunologiczna na
zakażenie/zarażenie
inne czynniki
![Page 3: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/3.jpg)
Rodzaj odpowiedzi immunologicznej zależy od rodzaju
patogenu
PATOGENY
ZEWENĄTRZKOMÓRKOWE
PATOGENY
WEWNĄTRZKOMÓRKOWE
WIRUSY
BAKTERIE BAKTERIE
PASOŻYTY WIELOKOMÓRKOWE
np. płazińce, obleńce, nicienie
PASOŻYTY JEDNOKOMÓRKOWE
(PIERWOTNIAKI)
GRZYBY
![Page 4: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/4.jpg)
ODPORNOŚĆ
WRODZONA NABYTA
FAGOCYTY LIMFOCYTY
MONOCYTY
MAKROFAGI
NEUTROFILE
KOMÓRKI NK
LIMFOCYTY T
LIMFOCYTY B
![Page 5: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/6.jpg)
Interferony - są to glikoproteidy, do
których wytwarzania zdolne są wszystkie
komórki organizmu ludzkiego.
![Page 7: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/7.jpg)
Interferony alfa i beta – indukcja mechanizmów
przeciwirusowych:
Indukują kinazę białkową, która hamuje fosforylację
i przez to blokuje translację wirusa.
Indukuje syntetazę 2.5 oligoadenylową, która
aktywuje endonukleazę degradującą wirusowe RNA.
![Page 8: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/8.jpg)
ODPOWIEDŹ IMUNOLOGICZNA PRZECIW WIRUSOM
1. Wirusy – bezwzględne pasożyty wewnątrzkomórkowe
zakażenia ostre i przewlekłe
2. Mechanizmy odporności nieswoistej.
IFN i komórki NK
3. Mechanizmy odporności swoistej.
• przeciwciała
• limfocyty Tc
![Page 9: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/11.jpg)
przeciwciała
neutralizujące • fagocytoza
• aktywacja C (droga alternatywna)
• uwalnianie cytokin
![Page 12: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/13.jpg)
Immunopatologia zakażeń bakteryjnych - wybrane przykłady
![Page 14: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/14.jpg)
Immunopatologia zakażeń bakteryjnych i
grzybiczych
1. NADMIERNE UWALNIANIE CYTOKIN
– WSTRZĄS SEPTYCZNY
2. ZABURZENIA UWALNIANIA CYTOKIN
– PRZEWLEKŁE USZKODZENIA TKANEK
![Page 15: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/15.jpg)
INWAZJE SWOISTE I PRZEWLEKŁE
NEUTROFILE, EOZYNOFILE, PŁYTKI KRWI
LIMFOCYTY T (!) : Th1 i Th2
![Page 16: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/16.jpg)
Odpowiedź układu immunologicznego na zarażenie
pasożytnicze
1. Mechanizmy odpowiedzi wrodzonej
2. Odpowiedź ze strony limfocytów T.
- pierwotniaki pozakomórkowe
- wewnątrzkomórkowe pierwotniaki
![Page 17: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/17.jpg)
• Działanie bezpośrednie
• konkurowanie o pokarm
• zaburzenia funkcjonowania tkanek
• niszczenie komórek
• blokada mechaniczna
![Page 18: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/19.jpg)
Przewaga jednego z mechanizmów zależy od czynnika patogennego:
- działanie neutrofilów (Candida albicans).
- odpowiedź komórkowa (Cryptococcus sp.)
![Page 20: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/22.jpg)
Zaburzenia układu immunologicznego
NADWRAŻLIWOŚĆ
Gell PGH, Coombs RRA, eds. Clinical Aspects of Immunology. 1st ed. Oxford, England:
Blackwell; 1963.
![Page 23: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/23.jpg)
Przykłady zakażeń
Wirusowych
RSV, wirus grypy, WZW A
Bakteryjnych
Helicobacter pylori
Pasożytniczych
T.gondii, robaczyce, bąblowice
![Page 24: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/24.jpg)
Przykłady zakażeń
Wirusowych
HBV
Bakteryjnych
Streptococcus pyogenes
![Page 25: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/25.jpg)
Przykłady zakażeń
Wirusowych
Dengue - DENV 1–4
Bakteryjnych
Mycobacterium leprae, S. aureus i S. epidermidis
Pasożytniczych
Plasmodium sp.
![Page 26: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/27.jpg)
Nadwrażliwość typu IV:
• gruźlica
• trąd
• sarkoidoza
• leishmanioza
• listerioza
• grzybice
![Page 28: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/28.jpg)
Przykłady zakażeń
Bakteryjnych
M. tuberculosis, M. leprae, Listeria monocytogenes
Pasożytniczych
Schistosoma sp., Leishmania sp
![Page 29: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/30.jpg)
Zaburzenia układu immunologicznego
Autoimmunizacja
Zakażenie
Uszkodzenie
tkanek
Przewlekła reakcja
zapalna
jako efekt zaburzenia czynników
regulujących przebieg reakcji
zapalnej
Prezentacja „ukrytych
antygenów”
(autoantygenów)
Autoimmunizacja/
choroba
autoimmunizacyjna
B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4
(4)
![Page 31: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/31.jpg)
31
Zaburzenia układu immunologicznego
Autoimmunizacja
![Page 32: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/32.jpg)
![Page 33: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/33.jpg)
Przykłady zakażeń
Wirusowych
HIV, HBV, HCV, CMV, EBV, MeV, wirus
różyczki
Bakteryjnych
Mycobacterium leprae, M. tuberculosis,
B. burgdorferi
Pasożytniczych
Plasmodium vivax, Ascaris sp.
Grzybiczych Aspergillus fumigatus
![Page 34: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/34.jpg)
IMMUNOSUPRESJA
•Wirusowe białka powierzchniowe umożliwiają wnikanie wirusa do komórek układu immunologicznego:
– HIV –
– MeV–
– EBV –
![Page 35: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/35.jpg)
• Bakterie:
• Organizmy eukariotyczne:
IMMUNOSUPRESJA
![Page 36: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/36.jpg)
WIRUSY
Wirusy mogą powodować immunosupresję, która
umożliwia im rozprzestrzenianie
![Page 37: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/37.jpg)
MeV
1. limfopenia
2. zahamowanie proliferacji limfocytów
3. zahamowanie produkcji przeciwciał
4. zwiększona synteza IL-4 i IL-10
5. supresja nadwrażliwości typu
kontaktowego
![Page 38: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/38.jpg)
CMV hamowanie dopełniacza, inaktywacja kaskady dopełniacza
Zahamowanie klasycznej drogi aktywacji
dopełniacza
=> zakazone fibroblasty „odporne na lizę”.
(funkcja białek CD55 i CD69).
![Page 39: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/39.jpg)
1. Upośledzenie reaktywności komórek prezentujących antygen wywołane nadmiarem
antygenów.
Limfocyty T CD8+ ulegają w wątrobie preferencyjnej apoptozie.
epatocyty mają małą gęstość cząstek MHC klasy I, co znacznie zaburza efekt
cytotoksyczności (w wątrobie potrzebne jest większe stężenie peptydów w komórce
prezentującej antygen).
Cytotoksyczność hamują mutacje w strukturach przed rdzeniowych HBV, jak i w genie env,
jako wynik dużego tempa replikacji HBV.
![Page 40: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/40.jpg)
Pozawątrobowa replikacja
Limfocyty B
Limfocyty T
Monocyty
Konsekwencje zakażenia
komórek układu immunologicznego
![Page 41: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/41.jpg)
31
Zaburzenia układu immunologicznego
Niedobory immunologiczne
![Page 42: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/42.jpg)
![Page 43: dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk · Prezentacja „ukrytych antygenów” (autoantygenów) Autoimmunizacja/ choroba autoimmunizacyjna B. Nowak. Przegląd Reumatologiczny, 2005, 4](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022042919/5f63a6f0a4c50e204a11b813/html5/thumbnails/43.jpg)