Dr. Leyla Şen

UCLG-MEWA

1

2017: Dünyamız ve Mevcut Trendler

Küresel çevresel değişim; çok hızlı ve ağırlaşan etkilerle ilerlemektedir,

Sorun artık sadece iklim değişikliği değildir,

Son iki yılda atmosfere salınan karbon yoğunluğu ve küresel sıcaklık artışı yeni bir zirve görmüştür,

Biyo-çeşitliliğin azalması; okyanus ve denizlerin asitlenmesi; toprak kaybı ile birlikte kaynak sularının azalması; sıcak dalgaları ve kuraklık bu çok kompleks sürecin farklı yansıma ve sonuçlarıdır.

2

2017: Dünyamız ve Mevcut Trendler

Dünya nüfusunun yarısından fazlası kentsel alanlarda yaşamaktadır

Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde kent nüfusunun 2030’da 1.3 milyar, 2050’de 2.5 milyar olması beklenmektedir

2050’de her 10 kişiden 7’si kentlerde yaşayacaktır

3

2017: Dünyamız ve Mevcut Trendler

2015 yılı şu ana kadar kaydedilen en yüksek sıcaklık ortalamasına sahiptir: sıcak dalgasının vurduğu Hindistan ve Pakistan’da 4000 kişi hayatını kaybetmiştir

Artan sıcaklıklar sudaki yaşamı tehdit etmektedir: dünya tarihindeki en şiddetli mercan ölümleri yaşanmaktadır (% 80)

2016’nın başında Kuzey Kutbundaki buzullar en ince seviyesini görmüştür

Grönland ve Antartika’daki buzul kaybı deniz seviyesinin yükselişine neden olmaktadır: Ocak-Kasım 2015 arasındaki deniz seviyesi yüksekliği kaydedilmiş en yüksek düzeydedir

4

2017: Dünyamız ve Mevcut Trendler

Etiyopya’daki kuraklık ikinci, Kaliforniya’daki sıcaklık altıncı yılındadır

Paraguay, Arjantin ve güney Brezilya’daki şiddetli yağışlar 180.000 kişiyi etkilemiş, 80.000 kişiyi evsiz bırakmıştır,

5

2017: Dünyamız ve Mevcut Trendler

Bu etkilerle dünyamız Antroposen,(Anthropecene-Yeni İnsan) çağına girmiştir,

İnsanların faaliyetlerinin ve yaşam biçimlerinin, iklimler de dahil dünya ekolojik sistemleri üzerindeki çok boyutlu etkilerine işaret etmektedir,

İnsanoğlu böyle üretmeye ve tüketmeye devam ederse, insan ve kainattaki diğer tüm canlıların geleceği risk altındadır: 11.000 yıl önce buzulların geri çekilmesi ile karşılaştırılabilecek ölçüde büyük bir gezegen dönüşümünü getirebileceği belirtilmektedir.

2016 Küresel Risk Raporuna göre, önlem alınmaz ise, iklim değişikliği en önemli tehdittir.

6

İklim Değişikliği ve Kentler Hızlı kentleşmenin kaynaklar üzerindeki baskılarını

artıran en önemli etkilerden birisi iklim değişikliğidir

İklim değişikliğinin kentler, özellikle sahil kentleri üzerindeki etkisi yıkıcı olacaktır

Deniz seviyesindeki değişiklik, nehir taşkınları, hava durumundaki aşırılıklar, nüfus artışı ve sınırlı kaynakların değerindeki abartılı artış, kentleri kaçınılmaz olarak iklim dostu uygulamalara itecektir

7

İklim Değişikliği Işığında Kentsel Dirençlilik

Dirençlilik:

Bireylerin, hanelerin, toplulukların ya da toplumların özellikle iklim değişikliliği ve bunun neden olduğu afetlerle ve bunların kentsel bağlamda neden oldukları zorluklarla mücadele etmesi

Kentlerin, kentsel sistemlerin ve de kent sakinlerinin çevresel ve iklimsel değişikliklerin neden olduğu şoklar ve stres faktörlerini absorbe etme, uyum sağlama ya da dönüşme yetisi

olarak da tanımlanmaktadır.

8

İklim Değişikliği Işığında Kentsel Dirençlilik

Dirençlilik,

Kentleşme de farklı yöntemlerle izlenerek ulaşılabilecek bir amaçtır

İklim değişikliği lokomotif ise; dirençlilik ulaşılmak istenen amaçtır; uyum ve adaptasyon ise lokomotif ve amaç arasındaki süreçtir

9

İklim Dirençliliği… Hayati öneme sahiptir

Alt kategoriler arasında en önemli olan da su dirençliliği’dir.

2016 Küresel Risk Raporu;

İklim değişikliğiyle mücadele ve uyum konusundaki başarısızlığın etkisi en derin ve sarsıcı küresel risk olduğunu;

Başarısız olma olasılığının çok yüksek olduğunu;

En büyük kitlesel kayıpların ise su krizleri nedeniyle olacağının

tespitini yapmıştır.

10

İklim Değişikliği: Küresel Gündem 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi

Paris İklim Sözleşmesi

Habitat III

Küresel Gündemin ortak noktası:

İklim değişikliği ve İK’nin neden olduğu kırılganlıklara karşı toplumların ve devletlerin güçlendirilmesi/dirençli kılınmasıdır

11

2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi BM, Eylül 2015’te sürdürülebilir kalkınma için 17

Hedef ve 169 amaçtan oluşan 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemini kabul etmiştir,

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri:

Kalkınma düzeyi ne olursa olsun tüm ülkeleri bağlayan,

Dünya devletleri bir araya gelerek tanımladıkları ortak hedefler ve bu hedeflerin gerçekleşmesi için gerekli olan araçlardır

12

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri

Birbirini tamamlayan evrensel niteliği ile kalkınmış ve kalkınmakta olan ülkelere sürdürülebilir kalkınma çerçevesini sağlamaktadır,

Daha önceki küresel gündemin aksine uluslararası işbirliğini mümkün kılacak ortaklıkları gerektirmektedir,

Kalkınmanın; barış, güvenlik ve iklim değişikliği arasındaki sıkı ilişkilere dayandığı anlayışına dayanmaktadır,

İklim, gıda, su, kentleşme, yönetişim, toplumsal cinsiyet eşitliği, eğitim ve yoksulluk gibi farklı hedeflerin birbirini destekleyen ilişkilerini göz ardı etmeyen siyasi söylemi teşvik etmektedir

Paris Sözleşmesine yönelik iklim eylem planları; 169 amacın 154’ü ile ilgili ve uyumludur.

14

Paris İklim Değişikliği Sözleşmesi Uzun süren başarılı lobi çalışmaları,

Bilimsel Kurulun iklim değişikliğinin yarattığı tehditler konusunda sağladığı kapsamlı verileri,

COP 15’in tepeden inmeci yaklaşımı yerine ilgili paydaşları içeren ve tüm ülkeleri kapsayan tabandan tavana yaklaşımı

nedeniyle başarılı olmuştur.

15

Paris Sözleşmesi: İklim kırılganlığı karşısında ne getirmektedir?

16

Küresel ısınmayı 2 dereceden 1.5 dereceye çekmek için alınması gereken tedbirler

1.5 Derece

2 Derece Bu ne demek?

Sıcak dalgası süresi (ay) 1.1 1.5 2 ay; 3 ay

Yıllık su varlığındaki kayıp %

9 17 Akdeniz; Orta Amerika; Güney Afrika risk altında

Yağış nemindeki artış % 5 7 Yüksek rakımlı ve muson yağmuru alan yerler risk altında

Deniz seviyesindeki yükseliş

40 50

17

Mücadele kadar uyum politikalarına önem atfetmiştir…. Güney ülkelerinin olağanüstü çabaları ve lobileri ile

geçmiştir: tek başına devrim yaratan bir başarıdır,

Bu uygulamada aşağıdakileri zorunlu kılmaktadır:

Kırılganlık Değerlendirmeleri

Ulusal Uyum Planlarının geliştirilmesi ve uygulanması

18

Kayıp ve hasar tartışmasının devam ediyor olması… Bu tartışma;

Mücadele ve uyum söyleminin sınırlarına dikkat çekmesi,

Telafisi mümkün olmayan kayıp ve hasar için bir mekanizma sağlanmasına dikkat çekmesi,

Bu konuda küresel bağlamda iklim dirençliliğinin ne kadar ilerleme kaydettiğini değerlendirmekten sorumlu bir Görev Gücü oluşturulmasını sağlaması

açısından önemlidir.

19

Habitat III 2016, kentlerin, yerel yönetimlerin ve kentleşmenin

öneminin uluslar arası arenada güçlü bir şekilde dillendirildiği yıl olmuştur: “yerelin çağı”

Özellikle Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin 11’si; kentlerin ve insan yerleşimlerinin kapsayıcı, güvenli, dirençli ve sürdürülebilir olması hedefini tanımlamıştır

Kentleşme ile ilgili algısının dönüşümü Habitat paradigmalarından anlaşılmaktadır:

1976: Kentleşme, yoksulluk, gecekondu bölgelerinin kontrolsüz büyümesi ve kirlilik,

2016: Kentleşme, sürdürülebilir kalkınma, ekonomik büyüme ve kapsayıcılığın lokomotifi

20

Habitat III: Yeni Kentsel Gündem Yeni Kentsel Gündem;

Sürdürülebilir kentlere yönelik vizyonu belirlemiş,

Sürdürülebilir kentsel kalkınmayı SKH’lerin gerçekleşmesinin koşullarından birisi olarak tanımlamıştır.

Kentleri sadece sürdürülebilir kalkınmanın somut sonuçlarını

Müzakere sürecinin önemi; BM tarihinde ilk kez üye ülkeler ile yerel yönetimler doğrudan müzakere yapmışlardır.

21

Habitat III: Yeni Kentsel Gündem Kentsel dirençliliği oluşturmak yol gösterici ilkelerden

birisidir

Kentlerin nasıl planlandığı, finansman sağladığı, tasarlandığı ve yönetildiğinin dirençliliği doğrudan etkilediğine işaret etmektedir

Dirençliliğin mümkün olması için kentsel altyapı, inşaat, planlama ve tasarımın dönüştürülmesi üzerinde durmuştur

Ancak dirençliliğin çevresel, sosyal, ekonomik ve siyasi boyutlarına eğilmemesi en büyük eksiklik olarak görülmektedir

22

Türkiye’deki Yerel Yönetimlerden İyi Uygulamalar (Alfabetik Sıraya Göre)

23

Adana Büyükşehir Belediyesi Adana Entegre Katı Atık Yönetimi: Metan gazından ortalama

8 MW/h enerji üretilmektedir Adana Sürdürülebilir Ekolojik Yaşam ve Eğitim Merkezi:

Bu merkezle birlikte hayata geçecek olan “Yeşil Bina” tamamen çevre ile dost, çok iyi yalıtılmış, ısıtma soğutma, elektrik, sıcak su ve kullanım suyunu kendi karşılayabilen ve bu şekilde enerjiden günümüz binalarına göre %75 oranında tasarruf sağlayabilen bir bina olacaktır.

Tam Donanımlı Eğitim Salonları Geri Dönüşümün öğretildiği Çocuk Atölyesi Geri Dönüşümün öğretildiği Yetişkin Atölyesi Çevreye dair simülasyonların olduğu bir Çevre Kütüphanesi, Katılımcıların öğrendiklerini uygulayabileceği Hobi Bahçeleri, Yağmur suyunu biriktirmek için bir Gölet bulunacaktır.

24

25

Bağcılar Belediyesi Geri dönüşüm bilincini arttırma: 13.000 öğrenciye eğitim, 60.000 konutta bilgilendirme çalışması, 200’ü aşkın işletmeye tebligat yapılması Sokak süpürgecileri ile cam şişeler ayrı toplanılarak 1100 kg cam

şişenin geri kazanımı ile 110 bin litre benzin tasarrufu sağlanmıştır. Ambalaj Atığı Ayırma Tesisi’nde 2016’da 10.260 ton kağıt karton atığı geri kazanılmış 174.420 ağacın kesilmesi

önlenmiş, 5.766 ton cam atığının geri kazanımı ile 576.600 litre benzin

tasarrufu sağlanmış, 2.130 ton plastik atığının geri kazanımı ile 29.820 Mw enerji

tasarrufu sağlanmış, 602 ton metal atığının geri kazanımı ile 783 ton hammadde

tasarrufu sağlanmıştır.

Başakşehir Belediyesi

26

Başakşehir Belediyesi Modern Yer altı Konteyneri- Akıllı Atık Toplama Sistemi

Projesi:

Küçük hacimli metal ve plastik çöp konteynerleri yerine büyük hacimli akıllı yeraltı ve yerüstü çöp konteynerleri kullanılacaktır.

Atık toplama işi belirli bir sistem dahilinde uydudan izlenerek; daha çevreci, hijyenik ve ekonomik bir model oluşturulacaktır,

Modern toplama araçları ile operatör, araçtan inmeden emniyetli konteyner boşaltması yapabilecek olup zamandan da büyük tasarruf edilecektir.

Yer altı konteynerları ile koku sorunu ortadan kaldırılacak, yerden tasarruf edilecek, büyük hacimli konteynırlar ile birim alanda daha fazla atık toplanabilecektir.

Dolu konteynerlar kendini web portalı üzerinden de göstererek optimum rota sağlanacaktır

27

Başakşehir Belediyesi Modern Yer altı Konteyneri- Akıllı Atık Toplama Sistemi Projesi:

Bursa Büyükşehir Belediyesi Bursa İklim Değişikliği Eylem Planı (BİDEP): Sera gazı

emisyonlarının azaltılmasına yönelik stratejiler ve hedefler BİDEP, uygulanacak çeşitli tedbirlerle 2014 yılı değerlerine göre kişi

başına yaklaşık % 20 azaltım sağlanabileceğini ortaya koymaktadır. 2030 yılına kadar bisiklet kullanımının %0,5’den %2,5’e çıkarılması, belediye araç filosunun elektrikli araçlarla değiştirilerek örnek

olunması, sokak aydınlatma sistemine PV entegrasyonunun sağlanması, mevcut ticari ve kamu binalarında enerji etkin yenilemelerin

sağlanması, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımım arttırılması, sanayide enerji etkin sistemlerin kullanılması,

4. İstanbul Karbon Zirvesi’nde “Düşük Karbon Kahramanları” ödülü

Ayrıca Bursa Büyükşehir Belediyesi “Avrupa Belediye Başkanları Sözleşmesi” ne belediye meclis kararı alarak 07.07.2016 tarihinde katılım sağlamıştır.

29

Bursa Büyükşehir Belediyesi DÜNYA

43 milyar 130 milyon CO2 eq

TÜRKİYE

460 milyon ton CO2 eq

BURSA

12.8 milyon ton CO2 eq

Bursa Büyükşehir Belediyesi 217.744 ton

CO2 eq 53.269 0%

1.131.528 9%

2.612.573 20%

61.375 0%

2.484.545 19% 191.332

2%

838.290 7%

4.072.518 32%

769.007 6%

5.401 0% 604.662

5% Belediye

Ticarethane/Kamu

Konutlar

Aydınlatma

Ulaşım

Atık & Atıksu

Bursa ili sera gazı emisyon kaynakları

30

Büyükçekmece Belediyesi: Geri Dönüşüm Gelecektir Projesi Ambalaj Atıklarının toplanması:

2016 yılında özel bir firmayla anlaşma yapılmış,

Ambalaj atığı toplama kutuları okullara, resmi kuruluşlara, STK’lara, meslek edindirme kurslarına, muhtarlara ve konutlara dağıtılmıştır

2013 yılına göre 2016 yılında iki kat başarı görülmüş.

Öğrencilere, vatandaşlara ve esnafa sunum ve bilgilendirme yapılmıştır.

Atık pillerin toplanması ve zararları konusunda öğretmenlere eğiticinin eğitimi semineri düzenlenmiştir.

Hedef kitlelerde farkındalığı artırmak amaçlı birçok Afiş, Tabela ve Promosyon çalışmaları yürütülmüştür.

31

Büyükçekmece Belediyesi- ‘‘Geri Dönüşüm Gelecektir’’ Projesi

32

Fatih Belediyesi ÇEVKO Mobil Uygulaması ve Sosyal Medya

Mobil ortamda günlük çevre temizliği ile ilgili anlık bilgilendirme ekranından temizlik online izlenmektedir

“ÇEVKO MOBİL” uygulaması: İstanbul Şubesi ve Bahçeşehir Üniversitesi tarafından düzenlenen Bilişim Yıldızları İnovasyon Yarışması 2016 kapsamında ‘Çevre’ kategorisinde birincilik ödülüne layık görülmüştür.

Çevre Bilinçlendirme Çalışmaları: okullarda ve mahallalerde

Yaklaşık 163.000 litre atık yağ; 1500 kg elektronik atık; 1771 kg atık pil toplanmıştır

33

Fatih Belediyesi

34

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Metan Gazından Elektrik Enerji Üretim Projesi : 2009 İklim Eylem Planı hazırlayan ilk ildir: 2011 yılında hazırlandı, 2016

yılında güncellenmiştir Farkındalık yaratma çalışmaları: 2015 -2016 Eğitim öğretim yılında: 100 okulda 40.000 öğrenciye “Çevre

Bilinci Eğitimi” verilmiştir. “Çevre Miras Değil Emanettir” Tiyatro Oyunu ‘ “Ben Çöp Değilim” isimli tiyatro etkinlikleri

Pasif Ev: Pasif iç ev ısısının en soğuk kış aylarında bile hiçbir ısıtma

olmadan 16 derecenin altına düşmediği model binalar Solar Park Projeleri: Yenilenebilir enerjinin yönetimi modeline

örnektir; sera gazı emisyonları azaltılmasına katkı sağlayacak ve hava kirliliği azaltılacaktır.

Bağlarbaşı 1 MW Güneş Enerjisi Santrali: 1MW Güneş Enerji Santralinin devreye alınması ile beraber yılda yaklaşık 1.700. 000 kwh elektrik üretimi gerçekleşecektir. 35

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi

İnsan Kaynakları Merkezi ve Çocuk Tiyatrosu (Pasif Ev)

Sıkıştırılmış doğalgazlı otobüsler

36

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Bisiklet Parkları: 130 noktada 650 kapasiteli bisiklet park

hizmeti

Park Et & Devam Et Otopark Projesi: Toplu taşımın kullanılması teşvik edilmektedir. Park Et & Devam Et sistemi ile yılda yaklaşık 700 ton CO2 azaltımı sağlanmaktadır.

Elektronik Atıkların Geri Kazanımı: Elektronik Atık Atölyesi’nde toplanan bilgisayar ünitelerinden; tamir edilebilenler, çoğunlukla eğitim kurumlarına, ihtiyaç sahibi okullara öğrenci bilincini artırmak amacıyla verilmekte, tamiri ve geri kazanımı mümkün olmayan parçaların ise zararsız hale getirilmesi ve parçalanarak bertarafı sağlanmaktadır.

Çöp Gazından Enerji Üretimi: Yılda 1 milyon 200 bin ton karbon emisyonu azaltımı sağlanmıştır.

37

İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul İklim Değişikliği Eylem Planı (İİDEP): İstanbul’un

sera gazı emisyonlarını azaltmak ve iklim değişikliğine daha hazır hale gelmesini sağlamak için alınması gereken önlemlerini içerecek; 2017 sonunda tamamlanması planlanmıştır.

Gürültü Haritaları ve Gürültü Eylem Planı: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile işbirliği içinde, tüm gürültü kaynaklarına ilişkin stratejik gürültü haritaları hazırlanmıştır.

Hava Kalitesi Ölçümleri 21 istasyondan yapılmakta ve web sitelerinde paylaşılmaktadır.

Çevre ve Enerji Parkı Projesi: Çevrenin korunması, yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği konularında özellikle çocuk ve gençlerde farkındalık oluşturulması

Rüzgar türbinleri, güneş panelleri, elektrikli tren ve şarj istasyonu, akıllı ev, bilim tüneli ve sergi salonları

38

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Enerji Verimliliği Çalışmaları: Ampullerin enerji verimli

olarak tercih edilmesi üzerine 16,43 milyon kWh/yıl elektrik tasarrufu ve 10.670 ton/yıl CO2 azaltımı sağlanmıştır.

Trafik sinyalizasyonunda akkor lambalar yerine 7 kat daha az enerji tüketen ve 10 kat daha uzun ömürlü LED’li ışıklar

280 noktadaki trafik sensörü, 70 noktadaki trafik kameralarının enerji ihtiyacı alternatif enerji ile karşılanmaktadır.

Çevre Dostu Otobüsler: Sıkıştırılmış doğalgaz (CNG) ile çalışan çevre dostu

Güneş Enerjisi Panelleri Kurulumu ve İşletilmesi: İBB bünyesindeki hizmet binalarının çatıları, Metrobüs peronlarının üzerleri ve diğer uygun alanlara güneş panelleri kurulması planlanmaktadır.

Metrobüs Projesi : 613 ton/gün CO2 azaltımı sağlanmıştır.

39

Kadıköy Belediyesi Aysel Abdullah Öğücü Öğrenci Yurdu Su & Enerji Verimliliği

Projesi: Binanın su ve enerji tüketim miktarının yenilenebilir enerji kaynaklarından ve ileri teknolojilerden faydalanılarak azaltılması

Su verimliliği açısından: Binaya yağmur suyu toplama ve gri su arıtım sistemi kurulmuştur.

Belediye, gri su uygulamasını hizmet birimlerinde kullanan ilk yerel yönetim olmuştur.

Sistem günlük 5 ton su tasarrufu sağlamaktadır. Su miktarının fazla olduğu dönemlerde arıtılan su, bölgedeki park ve

bahçe sulamalarında değerlendirilmektedir. Çatıdan gelen yağmur sularının biriktirilmesine yönelik 6,5 tonluk su

deposu kullanılarak yağmur suyu geri kazanım sistemi de kurulmuştur. Enerji verimliliği açısından; Bina çatısına 30 adet güneş kolektörü

yerleştirilmiştir. Kurulan sistem ile yurt binasında enerji tasarrufu yapılarak,

karbondioksit salımının azaltılmasına katkı sağlanmaktadır.

40

Kadıköy Belediyesi Fenerbahçe Parkı Permakültür Topluluk Bahçesi: Temelleri Mart 2016’da atılmıştır; Belediye tarafından Fenerbahçe

Parkı’nda tahsis edilen 900 metrekarelik bir alanda halkın doğayla iç içe olması ve kendi ürününü yetiştirilmesi sağlanmaktadır

Bahriye Üçok Ekolojik Çocuk Yuvası Ekolojik çocuk yuvası çevre dostu bir bina uygulamasıdır. Yapım

sürecinden, kullanılan malzemeye tamamen çevreye minimum zarar gözetilerek ve insan sağlığı ön planda tutularak yapılmıştır.

Güneş panelleriyle aydınlanma ve ısınma Eğitim araç gereçlerinde doğal ürünler Yağmur suyu biriktirilerek bahçe sulama ve klozetlerde

kullanılmaktadır. Doğal havalandırma sistemi ile havalandırılacak kullanım alanları

gün ışığından maksimum yararlanma Atık maddeler olabildiğince geri dönüşüme yönelik ayrılarak

kullanılmaktadır

41

Kadıköy Belediyesi

Bahriye Üçok Ekolojik Çocuk Yuvası

Fenerbahçe Parkı Topluluk Bahçesi

Aysel Abdullah

Öğücü Öğrenci

Yurdu Su & Enerji

Verimliliği Projesi

42

Karesi Belediyesi Galvaniz Katı Atık Konteynırları

Evsel nitelikli katı atık toplama kamyonlarının dur kalk yaptığı nokta sayısı % 60 oranında azaltılmıştır.

43

Kartal Belediyesi 7’DEN 70’E ATIĞINI GETİR KİTABINI GÖTÜR Projesi: 8 farklı noktaya atık kumbaraları: kitap ve oyuncak 3 yıl boyunca toplam 11.907 kitap, 10.364 oyuncak toplanarak geri dönüşüm atıkları

karşılığında vatandaşlar ile takas edilmiştir. “SUDAN SEBEP FİDAN KAMPANYASI”: Dünya Su Günü ve Orman Haftası Etkinlikleri kapsamında 2016 yılından itibaren düzenli

olarak yapılmaktadır: Mart ayı süresince 2kg ambalaj atığı getiren vatandaşlara 1 adet çam fidanı verilmektedir.

2016: 3500 fidan karşılığı 7 ton ambalaj atığı 2017: 5000 fidan karşılığı 10 ton ambalaj atığı 2016 da 119, 2017’de 170 toplamda 289 ağacın kesilmesi önlenmiştir. Yetişkin bir ağaç 2,3 kg/saat CO2’yi absorbe etmektedir. Uygulanan proje ile 2016

yılında kesilmesi engellenen 119 ağaç ile 2.397.612 kg CO2 salınımı engellenmiştir. Proje, 4. İstanbul Karbon Zirvesi’nde “Düşük Karbon Kahramanı” Ödülü almıştır.

44

Kartal Belediyesi- 7’den 70’e Atığını Getir Kitabını Götür Projesi

45

Kartal Belediyesi- Sudan Sebep Fidan Kampanyası

46

Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Anayolların temizlik çalışmalarında %100 elektrikle

çalışan ve doğaya zarar vermeyen çevre dostu vakumlu mobil temizlik makinesi kullanılmaktadır.

Çöplükte biriken metan gazından elektrik enerjisi üretilmektedir.

Kentsel ve Kurumsal Ayak İzi Envanteri : Kahramanmaraş Sürdürülebilir Eylem Planı hazırlanma aşamasında olup sera gazı azaltımı hedeflenmektedir.

47

Kırşehir Belediyesi Ambalaj Atıklarının Kaynağında Ayrıştırma ve Geri

Dönüşüm Projesi SMS ile bilgilendirme yapılan noktalarıa atık poşetlerini

kapı önüne koymaları istenmektedir. Toplam ziyaret edilen nokta, atık verme performansı,

personel performansı, nokta davranışları, düzenli atık toplama rota izi, işe başlama ve sonlandırma saati, bilgisayar ortamında 2 saniyede bir güncel verilerle takibi yapılmaktadır.

Ambalaj atıklarını, kaynağında düzenli olarak ayrıştıran ve çevreci-sosyal ve ekonomik sorumluluğunu tam olarak yerine getiren vatandaşlarımız için hatıra ormanına kendi adlarına ağaç dikimi yapılmaktadır

48

Konya Büyükşehir Belediyesi 2010 yılında çöp gazını değerlendirmek için kurulan

tesiste 26.000 konuta yetecek kadar elektrik üretilmektedir.

Yeni Entegre Katı Atık Projesi ile; katı atık yönetim planının hazırlanması, katı atık tarifelerinin belirlenmesi, kompost tesisi yapımı, katı atık transfer istasyonu yapımı, katı atık sızıntı suyu arıtma tesisi yapımı gibi faaliyetler gerçekleştirilmektedir.

Tıbbi Atıkların Sterilizasyonu: Konya ve Karaman’dan toplanan günlük ortalama 6 ton tıbbi atık, tesiste sterilizasyona tabi tutulmaktadır.

49

Konya Büyükşehir Belediyesi Alo Moloz Hattı kurularak, ev ve işyerlerinde küçük

çaplı tadilat sonucu ortaya çıkan inşaat atıkları, adreslerden alınarak Hafriyat, İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Depolama Sahasına götürülmektedir.

Bitkisel Atık Yağlar: evlerden ve iş yerlerinden; 2016 yılında 6.018 litre bitkisel atık yağın geri dönüşümü sağlanmıştır.

Alış veriş Merkezleri girişlerine ve caddelere de Atık Yağ Kumbaraları konulmuştur.

Tüm ilköğretim okulları arasında “Ödüllü Pil Toplama Yarışması” düzenlenmektedir.

50

Konya Büyükşehir Belediyesi Konya Hava Kalitesi Değerlendirme Projesi: 2012 yılında tamamlanan Proje

ile Konya hava kalitesi detaylı bir şekilde incelenmiş; şehrin hava kirlilik haritası çıkartılmış; 2012-2019 yılları için Konya Hava Kalitesi Eylem Planları hazırlanmıştır.

Gürültü Ölçüm İstasyonları: Konya İl Merkezinde eğlence merkezlerinin ağırlıklı olduğu bölgelerde gürültünün kontrol altına alınması için 20 farklı noktada Anlık-Online Gürültü Uyarı ve Takip İstasyonları kurulmuştur.; sistem güneş enerjisi ile şarj edilebilen kesintisiz bir enerji kaynağına sahiptir.

Bisiklet Yolu: Türkiye’de en fazla bisiklet kullanılan şehir olan Konya’da bisiklet yolu ağı 447 kilometreye ulaşmıştır.

Toplu Ulaşım: Türkiye’de ilk elektrikli otobüs alımı Yeşil Alanlar: 2023 yılına kadar 80 milyon fidan dikecek olan Konya

Büyükşehir Belediyesi, 2016 yılında 9,6 milyon fidanı toprakla buluşturmuştur. Mor Şebeke: Türkiye’de ilk olan Atıksu Arıtma Tesisi’nden elde edilen arıtılmış

sulardan yeşil alanların sulanması ile yıllık 550 bin metreküp temiz su tasarrufu sağlanmaktadır.

51

Konya Büyükşehir Belediyesi

Türkiye’de ilk elektrikli otobüs alımını gerçekleştiren Konya Büyükşehir Belediyesidir.

Mor şebeke

Bisiklet Yolları

Maltepe Belediyesi Ev, okul ve işyerlerinden bitkisel atık yağ toplanmaktadır: en az 5

lt yağ getiren vatandaşlara yağdanlık seti hediye edilmektedir.

Atık lastiklerin granül, rejenere kauçuk gibi maddelere dönüştürülmesi için toplanmaktadır.

Tekstil Atıkları Yönetimi adına Kullanılmış Giysi Ayakkabı Tekstil Kumbarası yerleştirilmiştir. Bu eşyalar ayrıştırılıp temizlendikten sonra Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü üzerinden yurt içi ve yurt dışında ihtiyaç sahibi insanlara ulaştırılmaktadır.

Organik Atık Yönetimi: Yiyecek atıkları ve park bahçelerden çıkan çim-budama atıklarını "Kırmızı California Solucanları" yardımıyla sıvı ve katı organik gübreye dönüştürülmektedir

İklim Değişikliği ve Eylem Planları:

8 Ekim 2014 tarihinde Belediye Başkanları Sözleşmesi imzalanmış ve Avrupa Birliği’nin 2020 yılına kadar CO2 emisyonunu %20 azaltma hedefleri konusunda gönüllü taahhütte bulunulması kabul edilmiştir.

53

Maltepe Belediyesi

Mezitli Belediyesi Mezitli Güneş Parkı: Her yaştan bireye güneş enerjisinin tanıtılması,

yenilenebilir ve sürdürülebilir enerjinin tanıtımı ve uygulama örneklerinin gösterilmesi, enerji uygulama kurslarının verilmesi, seminer ve etkinliklerin düzenlenmesi gerçekleştirilecektir.

İlçe ekonomisinde önemli bir rolü olan yaş meyve ve sebze üretimi ürünlerinin güneş aracılığı ile kurutulması ve işlenmesi gibi teknolojilerin vatandaşlara tanıtılacağı ve kullanımına sunulacağı uygulamalı eğitim merkezi de bu kapsamda kurulacaktır.

Farkındalık Çalışmaları: İlçe okullarında yaklaşık 17.000 öğrenci; ilçe genelinde 18.000 konutta “Çevre ve Geri Dönüşüm” konulu afiş yarışması düzenlenmiş ve Dünya Çevre

Günü etkinlikleri kapsamında dereceye giren öğrencilere ödülleri verilmiştir. “Mezitli Belediyesi En Çevreci Okul” yarışması kapsamında son başvurular

Mayıs ayının başına kadar kabul edilmiştir. Kentsel Tarım Konusu ile ilgili olarak; aktif yaşam için hobi bahçeleri

kurulmuş, Mutlu Mezitli Eko Turizm Projesi ile Mezitli ilçesindeki kırsal hayat ve kent

hayatı arasındaki etkileşimin arttırılarak sağlıklı vatandaşların gelişimine, istihdamına ve turizme destek olunması amaçlanmıştır.

55

Mezitli Belediyesi

Mezitli Güneş Parkı Görseli

Kentsel Tarım için Hobi Bahçeleri Sadece kadın üreticilerden oluşan pazarlar

Muratpaşa Belediyesi Hanelerde atıkların ayrışmasını teşvik eden ödüllendirme

sistemi ile ambalaj atıklarını sokakta toplama organizasyonu yürütülmektedir.

Evlerde tüketimden kaynaklı ortaya çıkan ambalaj atıklarının ayrıştırılması ve sürdürülebilir bir atık yönetimi uygulamayı amaçlan Çevreci Komşu Kart Projesi’nde ambalaj atıklarını kağıt, plastik, cam ve metal gibi niteliklerine göre ayırıp biriktiriliyor.

Biriktirilen atıklar her mahalleye belirlenen gün ve saatte gelen belediye görevlilerine teslim ediliyor. Ambalaj atıkların türüne göre tartarak kabul eden görevliler, teslim aldıkları atıkların puan karşılığını Çevreci Komşu Kart’ta POS cihazıyla yüklüyor.

Yüklenen puanlarla anlaşmalı marketlerden alışveriş yapılabildiği gibi, komşu puanlar sinema salonlarında bilete, Muratpaşa Belediyesi Adalya Vakfı aracığıyla üniversite öğrencilerine bursa dönüşebiliyor.

57

Antalya-Muratpaşa Belediyesi: Çevreci Komşu Kart

Nilüfer Belediyesi Farkındalık yaratma: Okullarda bitkisel atık yağ

eğitimleri verilmekte, her yıl okullarda bitkisel atık yağ toplama yarışması düzenlenmektedir.

Kent Bostanları ve Yerel Tohum Kütüphanesi ile 2016’da Marmara Belediyeler Birliği tarafından Tabiata Saygı kategorisinde Altın Karınca Ödülünü kazanmıştır.

Küçük üreticiler ve tohum severler arasında yerel / atalık tohumların serbest bir şekilde takas edilerek kaybolmasını önlemek ve yayılmasını sağlamak amaçlı “Tohum Takas Etkinliği” düzenlenmektedir.

Sera gazı emisyonlarını azaltmak için projeler yürütülmektedir: 2014’te “Başkanlar Sözleşmesi”; Brüksel’de, Türkiye’den 1. Belediye olarak Mayors Adapt (İklim Değişimine Uyum) imzalanarak taraf olmuştur. 2020 yılına kadar % 20 CO2 azaltımı taahhüt etmiştir.

59

Nilüfer Belediyesi Hizmet binalarındaki enerjinin % 65’nin karşılanması hedefleyen Rüzgar

Türbini Projesi, Belediye Hizmet binalarında özellikle yeni binalarda, park aydınlatmalarında

Güneş Enerji Kurulumu planladıkları Güneş Enerji Santrali (GES), Enerji Kooperatifi (10.000 Yeşil Ev): 2016 tarihinde “S.S. Nilüfer

Yenilenebilir Enerji Üretim Kooperatifi’’ kuruluşuna izin verilmiştir. Mahalle Komiteleri aracılığı ile 10.000 ortak üye hedefi, yıllık 35 Milyon kWh Elektrik üretimi ve yılda 17 Milyon kg/CO2 azaltımı hedeflenmektedir.

Karbonsuz Köy Projesi: AB HORİZON 2020 kapsamında yazılan Proje ile “Enerji Verimliliği açısından stratejik sürdürülebilir Kent Planı’’ hazırlanmaktadır.

Pozitif Enerjili Bina Planetaryum ve Enerji Evi: 2017-2019 Stratejik Planda

Örnek Planetaryum ve Enerji Evi projesi yer almaktadır. Binada kullanılacak enerji, yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanacaktır. Vatandaşlar ve öğrenciler için görsel amaçlı kullanılması hedeflenmektedir.

60

Nilüfer Belediyesi

Ordu Büyükşehir Belediyesi Evsel atıklar mekanik ve biyolojik işleme tabi

tutulmakta Atıktan Türetilmiş Yakıt üretilmektedir

Akıllı Bisiklet Projesi: Çevresel sürdürülebilirlik ilkelerine dayanan bir ulaşım ağının kurulması amaçlanmaktadır

15 adet akıllı bisiklet kiralama terminalinin, 120 adet akıllı bisikletin, 200 adet akıllı park ünitesinin ve 15 adet akülü engelli aracı şarj istasyonunun halkın kullanımına sunulması planlanmaktadır.

62

Seferihisar Belediyesi 2009 ‘dan beri Sakin Şehir ağına dahildir ve ilk üye olması

sebebiyle Türkiye Sakin Şehir başkentidir

Sakin Şehir kriterlerine göre; Binalarda ve kamu kullanım alanlarında enerji tasarrufu

Kamu için yenilebilir enerji kaynaklarından enerji üretimi sağlanmalıdır

"Ulusal Fotovoltaik (Güneş ışığını elektriğe dönüştüren enerji sistemleri) Teknoloji Platformu: 2010’da katılmış ve bu alanındaki teknolojilerin gelişimi için yapılacak çalışmalara katılmayı taahhüt etmiştir.

Haziran 2011’de AB tarafından desteklenen “Enerji Kentleri Ağı”na (ENERGYCITIES) üye olmuştur.

63

Seferihisar Belediyesi Güneş enerjili sokak aydınlatmaları: İlk yenilenebilir enerji

uygulamaları, halkın en çok kullandığı Sığacık Meydanı'na ve Seferihisar Kent Merkezi'ne yerleştirilen güneş enerjili sokak aydınlatmaları ile başlamıştır.

Seferihisar pazaryeri üstü fotovoltaik paneller: Kapalı pazar yeri çatısına kurulan fotovoltaik güç santrali ile belediye binası ısınmasından soğutmasına kadar elektriğini kendisi üretmektedir. Bu sayede yıllık yaklaşık %20 oranında CO2 azaltılmakta ve belediye faturası ciddi anlamda düşürülmektedir.

Enerji Kooperatifi: SEYEKO, Seferihisar Yenilenebilir Enerji Kooperatifi’nin 1 mW güneş enerjisi santrali kurarak temiz elektrik üretmesi planlanıyor. Maliyetin Belediye ve kooperatif arasında paylaştırılacağı bu sosyal girişim, çevre dostu uygulamaların halk tarafından sahiplenilmesine iyi bir örnek olması bekleniyor.

64

Şişli Belediyesi Halktan Atık İlaç Toplama Kampanyası: Kullanım

ömrünü tamamlamış atık ilaçları; belediyeye bağlı sağlık kuruluşlarına ve aile sağlık merkezlerine yerleştirilen atık ilaç kutularıyla toplanarak, kontrolsüzce doğaya karışmasını önlenmekte ve bu ilaçların bertarafı sağlanmaktadır.

65

Zeytinburnu Belediyesi “Doğaya Destek Sizden Buz Pateni Biletiniz Bizden”

Projesi: Vatandaşların kağıt, karton, plastik gibi geri dönüştürülebilen malzemelerden herhangi birini getirmeleri kaydıyla mobil buz pistinde paten yapma hakkı tanınmıştır. Projeye yüz binlerce vatandaş katılmıştır.

“Evlerden Evrene Çevre Bilinci” Projesi : İki yıl süreyle 5.000 ev kadınına çevre bilinci, geri dönüşüm ve enerji tasarrufu konularında eğitim verilmiştir. Projeyi renklendirecek ve ev kadınlarının sosyal yaşamını destekleyecek “En Çevreci Kadın” ve geri dönüşüm malzemelerinden yapılmış kullanışlı tasarımların yapılmasını teşvikleyen “Ödüllü Tasarım” gibi yarışmalar düzenlenmiştir.

“Ödüllü Tasarım” yarışması COP12’de halkın bilinçlendirilmesi ve farkındalığın yaratılması kategorisinde en iyi uygulama örneği olarak seçilmiş; Marmara Belediyeler Birliği tarafından “Altın Karıncalar Belediyecilik Ödülleri”nde Yeşil alan ve Çevre Yönetimi kategorisinde birinci seçilmiştir.

66

Zeytinburnu Belediyesi Yeşil Okul Projesi: Okullar elektrik, su ve doğalgaz faturaları ve topladıkları geri

dönüşümlü malzemeler üzerinden puan toplamışlardır.

200 ton atık malzeme ülke ekonomisine geri kazanılmıştır.

Atıkların yanı sıra gerçekleştirilen elektrik ve su tasarrufu sayesinde 250,000 TL ülke ekonomisine gelir sağlanmıştır.

Okullara aylık düzenlenen teftişler ile çeşitli kriterlerde puanlar verilmiş, yarışma süreci sonunda en çevreci okullara çeşitli ödüller verilmiştir.

“Sen de 1 Kulak Ver” Projesi:

Toplanılan her 500 kg atık pile karşılık bir işitme cihazı temin edilmektedir.

Nisan 2017’de başlamış 8 ton atık pil toplanmış olup yaşları 2-13 arası değişen 8 çocuğa 16 adet işitme cihazı teslim edilmiştir.

67

Zeytinburnu Belediyesi “Cam Şişeler Sizden Tiyatro Biletiniz Bizden” Projesi: 2012-

2014 yılları arasında üç adet cam şişe veya kavanoz getiren herkese tiyatro bileti hediye edilmiştir.

“Ekmeğini Çöpten Çıkart” Projesi : 5 kg ambalaj atığına karşılık 1 adet ekmek temini amaçlanmıştır. Mahallede 4.000 hane kapı kapı bilgilendirilmiş ve projeye

katılmak isteyen yaklaşık 2.000 hane sakinine manyetik çevreci ekmek kartlar dağıtılmıştır. Pilot mahallede iki (2) noktaya özel atık toplama konteyneri yerleştirilmiştir. Toplama noktalarına getirilen ambalaj atıkları görevlilerce tartılmakta ve manyetik kartlara ekmek puanlar yüklenmektedir.

68

Zeytinburnu Belediyesi