Dünyada ve Türkiyede

Tularemi

Prof. Dr. Okan TöreUludağ

Üniversitesi Tıp Fakültesi

Tıbbi Mikrobiyoloji A.D.

Tarihçe•

Hastalık ilk kez 1911’de G.W. McCoy

tarafından Tulare

kasabasında

yer sincaplarında veba benzeri bir hastalık nedeni olarak keşfedildi.

McCoy

GW. Public

Health

Bull. 1911;43:53-71.

•

1912’de aynı

araştırmacı

bakteriyi izole ederek Bacterium tularense olarak adlandırdı.

McCoy

GW, Chapin

CW. J Infect

Dis.1912;10:61-72McCoy

GW,Chapin

CW. Public

Health

Bull. 1912;53:3-23

•

İlk kanıtlanmış

insan olgusu 1914’de bildirildi.Wherry

WB, Lamb

BH. J Infect

Dis. 1914;15;331-340

•

E Francis 1921’de geyik sinekleri tarafından enfekte

kan aracılığı

ile bulaşı

tanımladı

ve TULAREMİA deyimini

kullandı.Francis E. Public

Health

Reports.1921;36:1731-1751

•

1926’da keneler arasında transovaryen geçiş

bildirildi.

Parker

RR, Spencer

RR. Public

Health

Reports. 1926;41:1403-1407

•

1959’da Edward Francis’in araştırma ve katkıları

nedeniyle Sovyetler tarafından

cins adı

olarak Francisella önerildi.Rockwood

SW. ASM News. 1983;49:63-65

Tularemi•

Kuzey Amerika, Avrupa, Orta Doğu,Rusya Japonya’da

görülmektedir.

• İngiltere, Afrika Orta ve Güney Amerika’da

nadirdir.

Tularemi

dünyada 30-71°

kuzey enlemleri arasında görülmektedir

Yıl

Ülke Olgu Sayısı

Referans1981

İsveç

529

Christenson

B. Scand

J Infect

Dis1984;16:285-290

2003 İsveç

698

Payne

L. Emerg

Infect

Dis. 2005; 11.1440-1442

2006

İsveç

90

Wik

O. Eurosuveillance. 2006;11:E060921.1

1998

İspanya 57

Chocarro

A ve ark. CID. 2000;31:623

2007 İspanya 500

Allue

M ve ark. Eurosurveillance2008;13:18948

1997-2005 Bulgaristan 285

Kantardjiev

T ve ark. Emerg

InfectDis

2006;12:678-6801982

Finlandiya 53

Syrjala

H ve ark. Scand

J InfectDis

1985;17:371-3751982

İtalya

24

Mignani

E ve ark. Lancet1988;Dec.17: 1423

1999-2000 Kosova 327

Reintjes

R ve ark. Emerg

InfectDis

2002;8:69-73

•

ABD’de Hawai

dışında diğer eyaletlerden de bildirilmişse de en sık Arkansas,Illinois, Missouri, Texas, Virginia ve Tenessee’

de

görülmektedir.•

ABD’de olgu sayısı

1939’da 2291, 1940’larda yılda 1100’den fazladır. Bu sayılar 1967’den bu yana yılda 200 olgunun altına inmiştir.

Yıl Bölge

Olgu sayısı

Referans

1968

Vermont

47 Young

LS ve ark. N Eng

J Med

1969;280:1253-12601979 Montana

12 Schmid

GP ve ark. J InfectDis. 1983;148:63-67

1984 Güney Dakota 20 Markowitz

LE ve ark. JAMA. 1985:254:2922-2925

1992-1999 USA toplamı

885 Chang

M. Emerg

Infect

Dis. 2003;9:556-564

2000 Martha’s

Vineyard

11 Feldman

KA ve ark. N Eng

J Med

2001;345:1601-1606

•

Kuzey Amerika’da tularemi’nin

esas rezervuarı

kenedir. 10’dan fazla kene türü

enfeksiyonu taşımaktadır.•

F tularenesis keneler arasında varlığını

transovaryen

geçişle sürdürür.•

Kene tükrük

bezlerinde bulunmadığından

insanlara bulaşın olasılıkla dışkı

yoluyla olduğu kabul edilmektedir.

•

Bakterinin yerleşebildiği canlı

türü

oldukça fazladır. Bugüne kadar 55 diğer artropod

türlerinden ve 100 den fazla nonartropod türlerden izole edilmiştir.

Jellison

WL. Missoula,Mont: University

of Montana.1974:276

•

Kuzey Amerika’da tulareminin

bulaşı

ile en çok ilişkili olan vertebralı

tavşandır.

İnsidansta

azalmanın nedenlerinden birinin de tavşan avına olan ilginin azalması

olarak düşünülmektedir.

Evans

ME, et al. Medicine

.1985;64:251-269.

•

Dünyanın diğer bölgelerinde özellikle Eski Sovyetler Birliği ve Avrupa’da tularemi

su

sıçanları

ve diğer akuatik

memelilerde varlığını

sürdürür ve bulaş

kontamine

su

aracılığı

ile olur.•

II. Dünya Savaşı

sırasında normal

sanitasyondaki eksiklikler nedeniyle binlerce sivil ve çok sayıda Rus birliği tularemi’yle

karşı

karşıya kalmışlardır.

Türkiyeden İzolasyonlar

•

Plevnelioğlu

KH (1938 –

1 suş)•

Gedikoğlu

S (1988 -

8 suş)

•

Gürcan Ş

(2006-2 suş)•

Karadenizli A (2008 –

3 suş)

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

1936 Lüleburgaz

150

Gotschlich

E, Berkin T. Türk Hıfzısıhha ve Kırklareli, Tekirdağ

Tecrübi Biyoloji Derg. 1938;1:115-123

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

1938 Van

6

Dirik K.

Türk Hıfzısıhha ve

Tecrübi Biyoloji Derg.

1939;2:193-194

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

1945 Lüleburgaz

15

Golem

S.B. Türk Hijyen ve Tecrübi Biyoloji Dergisi. 1945;5: 27-38.

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

1953

Antalya

200

Utku İE. Türk Hijyen ve Tecrübi Biyoloji Dergisi. 1945;5: 27-38.

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

1988-2002 Bursa

205

Helvacı

S ve ark. Eur

J Epidemiol2000;16: 271-6.

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

2000 Ayaş, Ankara

16

Erbay

A ve ark. İnfeks. Derg. 2000;14:453-458

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

2004-2005 Zonguldak

61

Çelebi G ve ark.

Jpn

J Infect

DisBartın, Kastamonu

2006;59: 229-34.

(2006)

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

2004-2005 Kocaeli

145

Meriç

M ve ark.

Mikrobiyol

Bul. 2006; 42 : 49-59.

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

2005 Samsun

43

Leblebicioğlu

H ve ark. Int

J Infect

Dis2008;12 (3): 265-269.

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

2005 Edirne

10

Gürcan Ş

ve ark. Jpn

J Infect

Dis2006;59: 391-393.

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

2004-2005 Kars

56

Şahin M ve ark. Kobe

J Med

Sci2007; 53: 37-42.

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

2005 Gölcük,Kocaeli

5

Karadenizli A ve ark. Scand

J InfectDis. 2005;37: 712-716.

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

2005

Karamürsel

17

Meriç

M ve ark. APMIS.

2008; 116(1): 66-73.

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

2005

Adapazarı 11

Meriç

M (yayın aşamasında)2006

Adapazarı

47

Meriç

M (yayın aşamasında)

Yıl

Bölge

Olgu sayısı

Referans

2005-2007 Havza, Samsun

75

Acicbe

Ö

ve ark. Turkish

J Infect. 2007;21:55-58.

Türkiyeden

yayınlanan toplam 965 olgumevcut.

Uludağ

Üniversitesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

(T.C. Sağlık Bakanlığı

Tularemi

Referans Laboratuvarı)

2005-2007 yılları

arasında çeşitli illerden gönderilen serumların mikroagglütinasyon

testi sonuçları

1/160 titre ve üstü

POZİTİF OLGU SAYISIİLLER TÜM

ÇALIŞILAN2005 2006 2007 TOPLAM

Kocaeli 316 126 126Samsun 277 49 15 21 85Sakarya 200 30 32 62Konya 133 41 2 43Çorum 93 32 8 1 41Gölcük 139 32 32Zonguldak 75 22 4 1 27Amasya 41 21 3 24Kastamonu 104 17 3 4 24Sinop 42 14 2 5 21Ankara* 65 12 3 2 17Bandırma 37 16 16Kars 25 3 11 14Bartın 29 13 13

1/160 titre ve üstü

POZİTİF OLGU SAYISIİLLER TÜM

ÇALIŞILAN2005 2006 2007 TOPLAM

Düzce 37 13 13Tokat 46 7 2 9Ardahan 13 8 8Edirne 9 7 7Ordu 13 7 7Bolu 14 4 2 6Bursa 29 1 1 3 5Toplam 1737 460 70 70 600Diğer iller 104 10 10 3 23Toplam 1841 470 80 73 623

•

*olguların çoğunluğu başka illerden gelmiş•

Not: Tabloda yer alan rakamlar; 1/160 titre ve üstünde pozitif olan ve mükerrerlerden arındırılmış

olgulara aittir. Ancak tek gelen

örneklerde titre artışı

gözlenmedi ise ya da klinik veriler yoksa negatif olarak yorumlanmış

olduğundan aslında gerçek

olgu sayısı

daha yüksek olabilir.

2009 yılı

nisan ayısonunda başlayan

salgında •

Balıkesir yaklaşık 230

serum çalışılmış

–75 pozitif var•

M.Kemalpaşa

yaklaşık200 serum çalışılmış

–

96 pozitif var

Sonuç

olarak Tularemi

Ülkemizin özellikle kuzey bölgeleri olmak üzere endemik bir

hastalığıdır.

Kanımca cevaplanması

gereken sorular: 1-

Hastalık yaklaşık 50 yıllık bir uykudan

sonra neden uyandı?2-

Neden daha fazla kuzey bölgelerinde

görülüyor?

TEŞEKKÜRLER

TEŞEKKÜRLER