Diversity of Aquatic Plants in Kaeng Krachan Dam Patcharin ...old.pitc.su.ac.th/pratap/8- 1.pdf ·...

รายงานการวจยเรอง

ความหลากหลายของพรรณไมน าในเขอนแกงกระจาน Diversity of Aquatic Plants in Kaeng Krachan Dam

นางสาวพชรนทร สายพฒนะ Patcharin Saipattana

คณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยศลปากร

วทยาเขตสารสนเทศเพชรบร

ไดรบทนอดหนนการวจย จากเงนกองทนสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

พ.ศ. 2557

กตตกรรมประกาศ

ในการท างานวจยครงน ผจดท าขอขอบคณ คณนรสา อมสมบต คณสทธ กหลาบทอง ทชวยเหลอในการเกบตวอยาง จดจ าแนกชนดพรรณไมน าบางชนด ใหขอเสนอแนะและขอมลเพมเตม และขอขอบคณทนอดหนนการวจยจากงบประมาณจากดอกเบยเงนกองทนสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เพอมหาวทยาลยศลปากร พ.ศ. 2538 ทไดใหความอนเคราะหเกยวกบคาใชจายในการด าเนนงานวจย สดทายขอขอบคณนกศกษาทชวยเหลอในการเกบตวอยาง ตลอดจนผเกยวของทกทานทใหความชวยเหลอและเปนก าลงใจตลอดมา

พชรนทร สายพฒนะ มกราคม 2559

บทคดยอ ภาษาไทย สวนท 1 ชอโครงการ ความหลากหลายของพรรณไมน าในเขอนแกงกระจาน ชอผวจย พชรนทร สายพฒนะ สาวกา กลปพฤกษ และสรารตน มนตขลง หนวยงานทสงกด คณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยศลปากร แหลงทนอดหนนการวจย มหาวทยาลยศลปากร ปทเสรจ พ.ศ. 2558 สวนท 2 บทคดยอ

จากการส ารวจทรพยากรสตวน าในแมน าเพชรบร จงหวดเพชรบร ในเดอนเมษายน 2555 และกรกฎาคม 2555 พบทรพยากรพรรณปลาทงสน 28 วงศ 58 ชนด โดยมวงศ Cyprinidae เปนวงศเดน ผลผลตของพรรณปลาในพนทศกษาอยระหวาง 1.6 – 133.6 กโลกรมตอไร โดยพรรณปลาในระบบนเวศน ากรอยจะมผลผลตเฉลยตอพนทมากกวาระบบนเวศน าจด ทรพยากรพรรณกง กง และป พบทงสน 10 วงศ 18 ชนด โดยในกลมกง และกงพบทงหมด 13 ชนด และกลมปพบทงหมด 5 ชนด ในพนทศกษากงฝอย (Macrobrachium spp.) กงแคระ (Caridina sp.) และปหวย (Siamthelphusa retimanus) เปนกลมสตวเดนทมการกระจายกวาง ทรพยากรพรรณหอย พบทงสน 17 วงศ 25 ชนด โดยเปนหอยฝาเดยว 12 ชนด และเปนหอยสองฝา 13 ชนด โดยมหอยน าจดในวงศ Ampullariidae, Thiaraidae, Amblemidae และ Corbiculidae เปนวงศเดน โดยกลมหอยฝาเดยวเปนกลมเดนในพนทศกษา และทรพยากรพรรณไมน า พบทงสน 31 วงศ 52 ชนด โดยพรรณไมน าทมการแพรกระจายกวางทสด คอ สาหรายหางกระรอก (Hydrilla verticillata) สาหรายพงชะโด (Ceratophyllum demersum) แหนแดง (Azolla pinnata) โดยพรรณไมน าประเภทชายน าเปนกลมเดนในพนทศกษา รองลงมาเปนกลมลอยน า กลมใตน า และกลมโผลเหนอน า ตามล าดบ โครงสรางทางนเวศวทยาของทรพยากรปลา กง กง ป หอย และพรรณไมน าในพนทศกษามลกษณะคลายคลงกนระหวางฤดแลงและฤดฝน

ค าส าคญ : ทรพยากรสตวน า แมน าเพชรบร และจงหวดเพชรบร

ภาษาองกฤษ สวนท 1 Research Title Diversity of Aquatic Plants in Kaeng Krachan Dam Researche Patcharin saipattana Sawika Kunlapuk and Sararat Monkhung

Office Faculty of Animal Sciences and Agricultural Technology, Silpakorn University

Research Grants Silpakorn University Year 2014

สวนท 2 Abstract

Studying of aquatic plant diversity, some water quality and some alluvial soil properties

in Kaeng Krachan Dam, Phetchaburi province has been surveying in 3 seasons: winter season,

summer season and rainy season. The study examined 10 sites which collected in the distributed

area of Kaeng Krachan Dam found aquatic plants in 32 families, 68 species. Poaceae had the

dominant family of aquatic plants, with 12 species found. Cyperaceae and Fabaceae were second

and third with 8 species and 4 species, respectively. All of studied aquatic plants were classified

in 4 groups, including marginal plants with 55 species, submerged plants with 7 species, floating

plants with 5 species and emerged plants with only 1 specie. However, the rate of water quantity

factors in rainy season showed a low rate but nitrogen and phosphorous had the highly rates than

other seasons. From this research revealed that soil properties have no effect to aquatic plant

diversity.

Keywords: Kaeng Krachan Dam, aquatic plant, water quality and soil properties

ก

สารบญเรอง

เรอง หนา สารบญเรอง ก สารบญตาราง ข สารบญภาพ ค บทน า 4

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5 ขอบเขตของการศกษา 5 ทบทวนเอกสาร 6

ค าส าคญ 11 เนอเรอง 12

1. พนทเกบตวอยาง 12 2. การศกษาภาคสนาม 13 3. การศกษาในหองปฏบตการ 8

ผลและวจารณผลการศกษา 15 สรปผลการศกษา 43 บรรณานกรม 44 ประวตและผลงานตพมพทส าคญของนกวจย 47

ข

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1. คาพสยของคณภาพน าในเขอนแกงกระจานระหวางเดอนกมภาพนธ 2557 – เดอน

สงหาคม 2557 16

2. คาพสยของคณภาพดนในเขอนแกงกระจานระหวางเดอนกมภาพนธ 2557 – เดอนสงหาคม 2557

17

3. ชนดของพรรณไมน าทพบในเขอนแกงกระจานระหวางเดอนกมภาพนธ 2557 – เดอนสงหาคม 2557

20

4. ชนดและการแพรกระจายของพรรณไมน าในพนทศกษาระหวางเดอนกมภาพนธ2557 – เดอนสงหาคม 2557

24

ค

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1. จดส ารวจพนทโดยรอบเขอนแกงกระจาน 12 2. จดเกบตวอยาง 17 3. ชนดพรรณไมน าทพบในพนทศกษา 34

4

บทน า

อดตประเทศไทยเคยมความอดมสมบรณดานความหลากหลายทางชวภาพอยางมากทงในดานความหลากหลายระหวางสายพนธ ชนดพนธและระบบนเวศ ซงแสดงออกมาในรปของภมปญญา และวฒนธรรม ประเพณทสบทอดตอกนมา แตในปจจบนรปแบบการพฒนาทางดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมพฒนาไปอยางมากสงผลกระทบท าใหทรพยากรดงกลาวเสอมโทรมและลดจ านวนลงอยางรวดเรว ดงนนแตละหนวยงานจงเรมตระหนกถงผลกระทบและหาวธทจะชวยอนรกษและคงความหลากหลายทางชวภาพเหลานนไว โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชด าร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.) ไดเรมตนในป พ.ศ. 2535 เพอเปนการสงเสรมใหสถาบนตางๆ มหนาทในการศกษาพชพนธตางๆ ทมอยจ านวนมากในประเทศไทยและรวบรวมเปนหลกฐานไว และเพอเปนสอระหวางหนวยงานตางๆ หรอผสนใจศกษาใชเปนฐานขอมลไดและเปนการชวยอนรกษความหลากหลายทางพนธกรรมพชใหคงอยตอไป ในสวนของมหาวทยาลยศลปากรนนหลงจากด าเนนการตงคณะอนกรรมการในโครงการขนจงมแนวทางในการสนองพระราชด ารโดยมงเนนท างานตามกรอบงานเพอใหเปนไปตามวตถประสงคของโครงการโดยมงเนนการอนรกษและรกษาพนธกรรมของสงมชวดตางๆ ไว ดงนนจงไดท าการศกษาดานความหลากหลายของพรรณไมน าในเขอนแกงกระจาน ซงเขอนแกงกระจานมพนทครอบคลมทองทอ าเภอหนองหญาปลอง อ าเภอแกงกระจาน จงหวดเพชรบร และอ าเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธ เปนอทยานแหงชาตทมพนทมากทสดในประเทศไทย มสภาพปาทอดมสมบรณ ลกษณะภมประเทศมทงสวนทเปนพนดนและสวนทเปนอางเกบน า มเนอทประมาณ 45 ตารางกโลเมตร (บรรหาร, 2545) เขอนแกงกระจานมความส าคญอยางมากส าหรบชมชนโดยรอบ เนองจากประชาชนในพนทมการใชประโยชนทงทางตรงและทางออม สามารถผลตกระแสไฟฟา ขยายพนทชลประทานของ โครงการเพชรบร รวมทงยงชวยแกไขปญหาการขาดแคลนน า เพอการอปโภคบรโภค เปนแหลงสงเสรมการประมง และเปนแหลงทองเทยวทส าคญแหงหนงของจงหวดเพชรบร มเกาะเลกเกาะนอยอยกลางอางเกบน ามากมาย 30-40 เกาะ (กรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช, มปป.) นอกจากจะมประโยชนตอมนษยแลว เขอนแกงกระจานยงเปนพนทชมน าทมความส าคญตอการด ารงชวตของพชและสตว เปนระบบนเวศทางน าทมความสมพนธระหวางสงมชวต ระบบหวงโซอาหารทมความสลบซบซอน พรรณไมน าเปนองคประกอบหนงทมความส าคญในแหลงน า เพราะพรรณไมน าสามารถเปลยนพลงงานแสงอาทตยใหกลายเปนอาหารสะสมในพชได อกทงยงสรางออกซเจนแกแหลงน า จงมผลทงทางตรงและทางออมตอการเพมผลผลตของสตวน า (ไมตรและคณะ, 2535 และสชาดา, 2542)

5

ดงนนการศกษาความหลากหลายทางชวภาพของพรรณไมน าจงเปนตวบงชถงสภาพความสมบรณของระบบนเวศซงน าไปสการจดการระบบนเวศน อยางย งยน แตปจจบนยงขาดขอมลความหลากหลายทางชวภาพทางดานพรรณไมน าในแหลงน าทวไป โดยเฉพาะทรพยากรทางน าและพรรณไมน า อกทงคนในชมชนยงขาดความตระหนกในการหวงแหนและการดแลทรพยากรทางน า เนองจากคนรนใหมอาจจะไมเหนคณคาหรอประโยชนจากพรรณไมน าเหลานน ดงนนการศกษาในครงน จะท าใหไดขอมลพรรณไมน าพนฐานทส าคญ อนจะน าไปสการอนรกษอยางมประสทธภาพตอไป วตถประสงค

1. เพอศกษาความหลากหลายชนด และการแพรกระจาย ของพรรณไมน าในเขอนแกงกระจาน

2. ศกษาขอมลทางนเวศวทยาของแหลงอาศย ไดแก ลกษณะแหลงอาศยของพรรณไมน า 3. เพอรวบรวมขอมลใชเปนฐานขอมลการจดการและอนรกษทรพยากรทางน า

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ฐานขอมลดานชนดและความหลากหลายของพรรณไมน าในเขอนแกงกระจาน 2. ฐานขอมลการจดการและอนรกษทรพยากรทางน าและเพอการเพาะเลยงพรรณไมน า

ทองถน 3. เผยแพรความรทไดใหกบหนวยงานทเกยวของทงระดบชาต และระดบทองถนเพอให

ถายทอดสเกษตรกรและผทสนใจน าไปใชตอไป ขอบเขตของการศกษา

โครงการวจย นท าการศกษาความหลากหลายของชนดพน ธ ของพรรณไมน า สภาพแวดลอมทางน า และรวบรวมภมปญญาทองถนและการใชประโยชนจากพรรณไมน า ในบรเวณเขอนแกงกระจาน จงหวดเพชรบร โดยศกษาความหลากหลายของชนดพนธในฤดกาลตาง ๆ ในรอบป และ เกบรวบรวมภมปญญาทองถนและการใชประโยชนจากพรรณไมน าในดานตาง ๆ

6

จากการสมภาษณ เพอรวบรวมเปนฐานขอมลในการจดการและอนรกษทรพยากรทางน า พรอมทงจดท าขอมลเพอเผยแพรความรใหกบผสนใจ ทบทวนเอกสาร

1. เขอนแกงกระจาน

อางเกบน าแกงกระจานมเนอทผวน าประมาณ 31,000ไร ไดเรมกกเกบน าตงแตป พ.ศ. 2508 จนกระทงถงปจจบน ซงเกดจากการสรางเขอนดนปด 3 ชองทางระหวางหบเขา ท าใหน าเออลนทวมแกงน าเดม เปนพนน าอาณาเขตกวางขวางมเกาะโผลพนน ามากถง 30-40 เกาะ โดยตงอยในพนทของอทยานแหงชาตแกงกระจาน ครอบคลมทองทอ าเภอหนองหญาปลอง อ าเภอแกงกระจาน จงหวดเพชรบร และอ าเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธเปนทะเลสาบน าจดขนาดใหญ (ธนญพนธ, 2552) ซงอางเกบน าเขอนแกงกระจานมปรมาณน าฝนไหลเขาเฉลยปละ 977 ลานลกบาศกเมตรปรมาณน าทระดบกกเกบน าสงปกต 710 ลานลกบาศกเมตร และปรมาณน าทระดบกกเกบต าสด 67 ลานลกบาศกเมตร (องคการบรหารสวนต าบลแกงกระจาน, 2553) ลกษณะภมประเทศมทงสวนทเปนพนดนและสวนทเปนอางเกบน า มเนอทประมาณ 45 ตารางกโลเมตร พนทปาเหนออางเกบน าแกงกระจาน ประกอบดวยเทอกเขาสลบซบซอนเปนอาณาเขตกวาง มยอดเขาสงของเทอกเขาตะนาวศร ทเปนเทอกเขาแบงเขตแดนระหวางประเทศไทยและประเทศพมา สงประมาณ 1,200 เมตร โดยเฉลยเนนเขาสงประมาณ 500 เมตร จากระดบน าทะเลสวนใหญเปนเทอกเขาหนแกรนต บางแหงเปนเขาหนปน ในหลายแหงอดมไปดวยแรฟลออไรดสวนใหญถกปกคลมดวยปาดบชน (บรรหาร,2545) อางเกบน าแกงกระจานมความส าคญอยางมากส าหรบชมชนโดยรอบ เนองจากประชาชนในพนทมการใชประโยชนทงทางตรงและทางออม สามารถผลตกระแสไฟฟา ขยายพนทชลประทานของ โครงการเพชรบร รวมทงยงชวยแกไขปญหาการขาดแคลนน า เพอการอปโภคบรโภค เปนแหลงสงเสรมการประมง และเปนแหลงทองเทยวทส าคญแหงหนงของจงหวดเพชรบร มเกาะเลกเกาะนอยอยกลางอางเกบน ามากมาย (กรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช, มปป.)

2. ขอมลทวไปของพรรณไมน า

พรรณไมน ามความส าคญอยางยงกบระบบนเวศนวทยาของแหลงน าเปนแหลงอาหารทส าคญของคนและสตว เปนทก าบงหลบภยใหกบสงมชวตทอยในน าบางชนดยงใชเปนวตถดบ

7

ส าหรบขบวนการดานอตสาหกรรม วสดกอสรางหรอแปรสภาพเปนปย นอกจากนพรรณไมน าบางชนดเนองจากมความสวยงามจงเปนทนยมน ามาปลกประดบในตกระจก

พรรณไมน า (aquatic plants) หมายถง พชทขนอยในน าโดยอาจเจรญลอยทผวน า เจรญอยใตน า เจรญโผลเหนอน า หรอรมตลง คคลอง และรวมถงพชทขนอยตามทชนแฉะ ถาจดจ าแนกพรรณไมน าตามลกษณะทางนเวศวทยาทพรรณไมน านนขนอย จ าแนกไดเปน 4 กลม (สชาดา, 2542) ไดแก

- พชใตน า (submerged plant) พชทมการเจรญเตบโตอยใตน าทงหมด อาจมาสวนรากยดกบพนดนใตน าหรอไมยดกได มล าตนบางสวนและใบเจรญอยใตน า - พชโผลเหนอน า (emerged plant) พชทมการเจรญเตบโตอยใตน าบางสวน และเหนอน าบางสวน โดยมรากและล าตนเจรญอยในพนดนใตน า สงสวนของใบและดอกขนมาเจรญเหนอน า - พชลอยน า (floating plant) พชทมการเจรญเตบโตลอยอยทระดบน า มรากหอยลอยอยในน า สวนตน ใบและดอก เจรญปมน าหรอเหนอน า บางชนดถาน าตนเขนรากอาจจะหยงยดพนดนใตน ากได

- พชชายน า (marginal plant) พชน าประเพทนมกขนอยตามชายน า รมตลง ชายคลอง หนองน า สระน าหรอทะเลสาบ โดยทวไปมรากหรอทงรากและล าตนเจรญอยใตดนสงบางสวนของตน ใบและดอกเจรญเหนอน า

ปจจยทมผลตอการเจรญเตบโตและการแพรกระจายของพรรณไมน า 1. แสง แสงเปนปจจยทส าคญในกระบวนการสรางอาหารของพช พชชายน า พชโผลเหนอน า

และพชลอยน าจะไดรบแสงโดยตรง ในขณะทพชใตน าจะไดรบแสงผดไปจากความเปนจรงขนและปรมาณแสงทไดรบจะขนอยกบระดบความลกทพรรณไมน านนขนอย ส าหรบน าทมความขนสงแสงจะสองผานลงไปในน าไดนอยท าใหพชพชไมสามารถเจรญเตบโตได (สชาดา, 2542)

2. ฤดกาล ฤดกาลเปนปจจยทควบคมการกระจายของสงคมพช ในชวงฤดฝนและฤดรอนจะมการ

ปรากฏของสงคมพชทแตกตางกนโดยพชสวนใหญจะเจรญเตบโตไดดในชวงฤดฝน และในฤดหนาวพชบางชนดอาจหยดชะงกการเจรญเตบโตและปรบตวใหอยในรปททนตอความหนาวไดด และยงมผลตอการออกดอก ออกผลและการรวงหลนอกดวย (สชาดา, 2542; อทศ, 2541)

3. กาซในแหลงน า กาซคารบอนไดออกไซดมความจ าเปนตอกระบวนการสงเคราะหแสงของพช โดยเฉพาะ

พชน าเนองจากกาซคารบอนไดออกไซดมมความสามารถละลายในน าไดนอยกวากาซออกซเจน

8

มาก แหลงทมาของกาซคารบอนไดออกไซดในน าคอน าฝนซงน ากาซคารบอนไดออกไซดจากบรรยากาศมาประมาณ 0.55-0.6. มลลกรม/ลตร นอกจากนยงไดจากการหายใจของสงมชวตในน า รวมทงซากคารโบไฮเดรตททบถมอยททองน า (สวง, 2534) สวนออกซเจนกมความจ าเปนตอพชดวย กาซออกซเจนละลายในน าไดสงสด 14 มลลกรม/ลตร

4. ความเปนกรด-ดาง แหลงน าผวดนทไมใชทะเล ควรมคาความเปนกรด-ดาง (pH) อยระหวาง 5.0-9.0 (กอง

จดการคณภาพน า, 2540)และพชน าโดยทวไปจะเจรญไดดในแหลงน าทมคาความเปนกรด-ดาง ระหวาง 6.5-7.5 (สชาดา, 2542)

5. ธาตอาหาร แรธาตทละลายอยในน าอาจไดมาจากดน อากาศ และกระบวนการ metabolism ของ

สงมชวต และน าฝน ธาตอาหารทพชตองการแบงออกเปน 2 กลม ธาตอาหารหลก ไดแก ไนโตรเจน ฟอสฟอรสและโพแทสเซยม และกลมธาตอาหารรอง ไดแก แคลเซยม แมกนเซยมและก ามะถน ถาในน ามธาตอาหารทจ าเปนตอการเจรญเตบโตของพรรณไมน า พรรณไมน ากจะเจรญเตบโตไดด (สชาดา, 2542)

6. พนดนใตน า สภาพพนดนใตน าทมลกษณะทแตกตางกนมผลตอการพบพรรณไมน าทแตกตางกน

ทงนเพราะเนอดนมผลตอการงอกของตนกลาและการเจรญเตบโตของพช สวนอนทรยวตถในดนเปนองคประกอบส าคญทมอทธพลตอระดบความอดมสมบรณของดน และพชน าจะมการดดซบธาตอนนทรยจากตะกอนดนใตน าแลวปลดปลอยพวกสารประกอบอนทรยออกมาละลายน า (สวง, 2534)

7. การเคลอนทของน า แหลงน าทเปนบอ หรอทะเลสาบ การเคลอนทของน ามกเกดจากกระแสลมซงมผลตอการ

กระจายของพชลอยน าเปนอยางมากสวนแหลงน าทเปนแมน าล าธารมกจะพบพชทมการปรบตวใหมรากยดแนนตดกบพน ในเหนยวและพลวตามกระแสน า ซงการไหลชาหรอเรวกมอทธพลตอพชทขนอย พชบางชนดชอบขนในทน าไหลเพอทจะไดรบแรธาตทพดมากบกระแสน า พชพวกนจะมรากยดตดแนนกบพนดน ใบเหนยวพลวไปตามกระแสน า พชบางชนดชอบขนในทน านงเพอใหใบไดรบแสงเตมท ใบมกเปราะบางฉกขาดงาย (สชาดา, 2542)

8. ระดบความลกของน า ระดบความลกของน ามผลตอการเจรญเตบโตของพชน าเปนอยางมาก โดยอาจท าให

แตกตางทงชนดและปรมาณของพชน าตามระดบความลกของน า โดยมกพบพชโผลเหนอน าใน

9

บรเวณชายฝงและพบพชใตน าอยถดลงไปตามระดบความลกของน า จากการศกษาโดย อมรรตน (2527) สรปวาปรมาณน าฝนและความลกของน ามผลตอปรมาณพชน า ในลกษณะตรงกนขามคอ เมอปรมาณน าฝนและความลกของน ามาก ปรมาณพชน าจะมนอย ปรมาณน าฝนและความลกของน านอยปรมาณพชน าจะมมาก

ประโยชนและโทษทเกดจากพรรณไมน า (สชาดา, 2542; ยพา, 2532; อ าพร, 2539) ประโยชน

1. สรางออกซเจนใหกบแหลงน า เปนการเพมกาซออกซเจนใหกบปลาและสตวน าอนๆ พชจะน ากาซคารบอนไดออกไซดไปใชในกระบวนการสงเคราะหแสงและผลตกาซออกซเจน 2. เปนแหลงทอยอาศยของปลา และสตวน าขนาดเลก นอกจากนยงเปนทก าบงใหกบปลาและเปนแหลงวางไขของปลาหลายชนด 3. เปนแหลงอาหาร พชน าหลายชนดสามารถใชเปนอาหารของคนไดโดยตรง เชนขาว และผกบง 4. สรางมมมองทสวยงามใหแกแมน า ทะเลสาบ หรอน ามาปลกเปนไมประดบ 5. เปนประโยชนในการบ าบดน าเสย ปจจบนไดมการทดลองน าพชน ามาใชในการบ าบดน าเสย เชน ผกตบชวา ธปฤาษ พบวาใหผลดพอสมควร โทษ 1. เปนปญหาตอการไหลของน า พชน าตางๆ ทขนในคลองชลประทานหรอคลองสงน า จะเปนอปสรรคตอการระบายน า เนองจากไปปดกนท าใหการไหลของน าไมสะดวก การระบายน าชาลง และอาจท าใหแหลงน าตนเขน 2. กดขวางการสนจรทางน า พชน าทมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวจนกลายเปนวชพชปกคลมผวน า ท าใหกดขวางการคมนาคมทางน า เชนผกตบชวา 3. เปนอปสรรคตอการท าประมง บางพนทถามพชน ามากเกนไปอาจปกคลมผวน าจนหมด และท าใหกาซออกซเจนในแหลงน ามนอยในเวลากลางคน ท าใหสตวน าไมสามารถมชวตอยได 4. เปนปญหาตอสขภาพอนามย พชน าบางชนดเปนสาเหตท าใหเกดโรคกบมนษย เชนธปฤาษ มสวนของดอกปลวแพรกระจายท าใหเกดอาการแพได

3. ความหลากหลายของพรรณไมน า จากการศกษาพรรณไมน าในประเทศไทยของ สชาดา (2542) พบพรรณไมน า 58 วงศ 129

ชนด จากการส ารวจวชพชน าในเขตภาคเหนอของประเทศไทยโดย อ าพร (2539) พบวชพชน าทงหมด 74 ชนด แบงเปน พชชายน า 64 ชนด พชลอยน า 5 ชนด พชโผลเหนอน า 4 ชนด และพชใต

10

น า 1 ชนด และจากการส ารวจพชน าในเขตภาคตะวนออกของประเทศไทยโดย ไมตร และคณะ (2535) ไดศกษาชนด ปรมาณ การแพรกระจายของพรรณไมน า และสตวทเกาะอาศยตามพรรณไมน าในหนองหาร จงหวดสกลนคร พบวามพรรณไมน าทงสน 24 ชนด 18 วงศ พรรณไมน าทพบขนหนาแนนทงปรมาณและมการแพรกระจายสงสดเปนพรรณไมน าประเภทใตน าทส าคญไดแก ดปลน า (Potamogeton malaianus) สาหรายหางกระรอก (Hydrilla verticillata) และสาหรายเสนดาย (Najas graminea) รองลงมาเปนประเภทลอยน า ไดแก ผกตบชวา (Eichhornia crassipes) และจอกหหน (Salvinia cucullata) ส าหรบพรรณไมน าประเภทโผลพนน า พบเพยงชนดเดยวคอ บวสาย (Nymphaea lotus) และจากการส ารวจพชน าในในพนทชมน าเขตหามลาสตวปาบงโขงหลงในเบองตน ส านกงานนโยบายและแผนสงแวดลอม (2542) รายงานวาพบพชน า ไดแก จดสามเหลยม (Eleocharis spiralis) กกสามเหลยม ((Actinoscirpus grossus) เอองเพดมา (Polygonum tomentosum) บวสาย (Nymphaea lotus) บวหลวง (Nelumbo nucifera) สาหรายหางกระรอก (Hydrilla verticillata) สนตะวาใบพาย (Ottelia alismoides) ผกบง (Ipomoea aquatica) แพงพวยน า (Jussiaea repens) และบอนเขยว (Schismatoglottis calyptrata) และจากการศกษาความหลากหลายของพชน าในแมน าเพชรบร โดย เชาว และคณะ (2544) พบพชน าจ านวน 20 วงศ 30 ชนด แยกเปนพชใตน า 5 ชนด พชโผลเหนอน า 8 ชนด พชลอยน า 8 ชนด และพชชายฝง 9 ชนด พชน าทพบมากคอ ดปลน า (Potamogeton malaianus) ผกตบชวา (Eichhornia crassipes) สนตะวาใบพาย (Ottelia alismoides) สาหรายหางกระรอก (Hydrilla verticillata) เอองเพดมา Polygonum

tomentosum) และสรอยทบทม (Polygonum bartatum) และหลงจากนน พงศเชฏฐ (2551) ไดท าการศกษาความหลากหลายของพรรณไมน าในจงหวดเพชรบรและประจวบครขนธ ตงแตเดอนพฤษภาคม-มถนายน 2550 พบพรรณไมน าอยางนอย 41 วงศ 65 ชนด สวนใหญเปนพชประเภทชายน า 31 วงศ 49 ชนด พรรณไมน าทพบเปนชนดเดนอน คอ ผกเปด (Alternanthera sessilis) ผกไผน า (Polygonum sp.) เทยนนา (Jussiaea linifolia) แขม (Phragmites karka) ผกบง (Ipomoea aquatica) และผกตบชวา (Eichornia crassipes) โดยพบพรรณไมน ากลมทเปนอาหารของมนษย 17 ชนด พรรณไมน าทใชท ายา 28 ชนด พรรณไมน าทเปนไมประดบ 9 ชนด พรรณไมน าทเปนวชพชรายแรง 3 ชนด และพรรณไมน าทเปนดชนชวดสงแวดลอม 7 ชนด และพรพมล (2550) ไดศกษาเรองการประเมนศกยการผลตและสถานการณความอดมสมบรณของแหลงน าจากการบรณาการฐานขอมลแพลงกตอนพชและพรรณไมน า: กรณศกษาในพนทอางเกบน าเขอนศรนรนทร จงหวดกาญจนบร พบพรรณไมน า 31 ชนด พรรณไมน าชนดเดน คอ ดปลน า ซงเปนพรรณไมน าทสามารถเจรญเตบโตในทมความเปนกรดเปนดางสง อกทงลกษณะของชายฝงของอางเกบน ามความลาดชนต า แสงสามารถสองถงท าใหพชเจรญเตบโตไดด นอกจากนการเปลยนแปลงชวงระหวางฤดน ามาก

11

(เดอนกมภาพนธ) น าขนเนองจากการชะลางของตะกอนลงสแหลงน าใหพชไดรบแสงนอย แตเนองจากปรมาณของน าททวมพนทราบมากขน ท าใหมพนทในการแพรกระจายมากขนในระดบหนง และเมอเขาสฤดน านอย (เดอนพฤษภาคม) น ามระดบลดลงน า ความโปรงแสงมากขน อณหภมของน าสงขน ท าใหพรรณไมน าเกดการเนาสลาย การแพรกระจายของพรรณไมน าจงลดลง จงแสดงใหเหนวาความลกของน ามอทธพลตอการแพรกระจายและการเปลยนแปลงชนดของพรรณไมน า นอกจากนบางพนทในอางเกบน า บางพนทเปนทอยอาศย มการท าเกษตรกรรม และการท าประมง ซงกจกรรมเหลาน สงผลใหพรรณไมน าในบรเวณนนไดรบสารอาหารมากกวาบรเวณแหลงน าธรรมชาต และในตางประเทศกมการศกษาความหลากหลายของพรรณไมน าไวจ านวนมากเชนจากการศกษาของWenzhi Liu et al. (2013) ศกษาเรองความหลากหลายของพรรณไมน า จากผลกระทบจากการสรางเขอนเกบน า Danjiangkouและแมน าแยงซเกยง พบพรรณไมน าทงหมด 110 ชนด เปนพชชายฝงอางเกบน า 46 ชนด ในพนทชมน า 30 ชนด นอกนในล าน าทแยกออกมา พบอก 87 ชนด นอกจากนยงพบวาลกษณะภมประเทศ การเพมและลดของระดบน าภายในอางเกบน า มผลตอความหลากหลายของพรรณไมน า การปดเขอนเพอกกเกบน านนท าใหระดบน าเพมขน ความลกของน าเพมขน ท าใหแสงไมสามารถสองไปถงพนทองน าได พชน าจงตาย ความลาดชนของพนทกมผลตอความหลากหลายเชนกน พนททมความลาดชนมาก การเปลยนแปลงระดบน าจะสงกวาพนททมความลาดชนต า นอกจากนยงพบการบกรกของพชทมนษยน ามาบรโภค เนองจากการซะลางของน าจากพนทชมชนพดพาเมลดพนธของพชตางถน และเจรญเตบโตแทนท ท าใหพรรณไมน าเดมลดนอยลงดวย และ Moshood (2008) ไดศกษาการประเมนคณภาพน า ในอางเกบน าโอเยน ในประเทศไนจเรย เลอกการวเคราะหปจจยทางกายภาพและเคม ในชวงเดอนมกราคม ค.ศ. 2003 ถงธนวาคม ค.ศ.2004 เปนเวลา 2 ป พบวาชวงของฤดกาล มผลตอคณภาพน าบางประการไดแก อณหภม พบวา ในชวงฤดรอน อณหภมของน า คาความโปรงแสง ออกซเจนละลาย ฟอสฟอรส และคาความเปนกรดดาง พบวา มคาสงกวาในชวงฤดหนาว นอกจากนลกษณะทางกายภาพ คณภาพน าบรเวณตนน าจะมคา ต ากวา คณภาพน าบรเวณกลางอางเกบน าและบรเวณเขอน เนองจากบรเวณอางเกบน ามเขตทอยอาศยของชมชน การปลอยของเสยและน าจากการซะลาง ท าใหมปรมาณธาตอาหารมากกวาบรเวณพนทตนน า เปนผลตอการเปลยนแปลงของคณภาพน า

ค าส าคญ

ค าส าคญ : เขอนแกงกระจาน พรรณไมน า คณภาพน า คณสมบตของดน Keywords: Kaeng Krachan Dam, aquatic plant, water quality and soil properties

12

เนอเรอง 1. พนทเกบตวอยาง การก าหนดสถานเกบตวอยางพจารณาจากแผนทและการนงเรอออกส ารวจทวบรเวณเขอนแกงกระจาน การแบงจดเกบตวอยางแบงตามลกษณะทางภมประเทศและการใชประโยชนของพนทรอบขาง โดยแบงออกเปน 10 จด (ภาพท 1) ไดแก

1. สนเขอน (ST1) 2. หมบานทาเรอ (ST2) 3. ลานกางเตน (ST3) 4. วงมจฉา (ST4) 5. หมบานทาลงลม(ST5) 6. เกาะบานปาหบ (ST6) 7. ส านกวปสสนาเกาะศกดสทธพระโพธสตวแกงกระจาน (ST7) 8. บานพเขม (ST8) 9. เกาะมอเสอ (ST9) 10. เกาะในหลวง (ST10)

ภาพท 1 จดส ารวจพนทโดยรอบเขอนแกงกระจาน

ST 1 สนเขอน, ST 2 หมบานทาเรอ, ST 3 ลานกางเตน, ST 4 วงมจฉา, ST 5 หมบานทาลงลม, ST 6 เกาะบานปาหบ, ST 7 ส านกวปสสนาเกาะศกดสทธพระโพธสตวแกงกระจาน, ST 8 บานพเขม, ST 9 เกาะมอเสอ, ST 10เกาะในหลวง ทมาดดแปลจาก www.siamfishing.com.boad/view.php?tid=13480 2. การศกษาภาคสนาม

http://www.siamfishing.com.boad/view.php?tid=13480

13

2.1 ศกษาคณภาพน าบางประการ

เกบตวอยางน าจากทกจดเกบตวอยางในแตละฤดกาล โดยท าการวเคราะหคณภาพน าสวนหนงในภาคสนาม และเกบตวอยางน าสวนหนงในน าแขง เพอกลบไปวเคราะหในหองปฏบตการ โดยท าการวเคราะหคณภาพน าดงน ความลกของน าวดโดยลกดงและสายวด ความโปรงใสวดโดย secchi disk อณหภมน า ปรมาณออกซเจนทละลายน า และคาความเปนกรดดางวดโดยเครองวดคณภาพน า pH/Con/Do รนAL 15 ปรมาณไนโตรเจนทงหมด (total N) โดยวธ Kjeldahl method (APHA, 1975) ปรมาณฟอสฟอรสทงหมด (total P) โดยวธ ascorbic acid method (APHA, 1975)

2.2 ศกษาคณสมบตของดนตะกอน สมเกบตวอยางดนในจดเกบตวอยางแตละจด จ านวน 3 แหง ในแตละฤดกาล แลวน ามาคลกเคลาผสมกนเพอเปนดนตวแทนของจดเกบตวอยางนนๆ เพอน าไปวเคราะหหา ปรมาณไนโตรเจนทงหมด (total N) โดยวธ Kjeldahl method (APHA, 1975) และปรมาณฟอสฟอรสทงหมด (total P) โดยวธ Bray II (Bray and Kurtz, 1945)

2.3 ศกษาความหลากหลายของชนดพรรณไมน าในเขอนแกงกระจาน

โดยแบงออกเปน 10 จดจ านวน 3 ครงตามตามฤดกาล คอฤดรอน ฤดฝน และฤดหนาว เรมเกบตวอยางพรรณไมน าจากรมตลงลงไปในน าและขนมาบนบกดานละ 2 เมตร โดยการเดนและนงเรอส ารวจทวบรเวณ บนทกและถายภาพพรรณไมน าทพบ พรอมทงเกบตวอยางพชเพอน ามาท าการจ าแนกในหองปฏบตการตอไป เพอความสะดวกในการจ าแนกชนดท าการเกบตวอยางสวนของ ราก ล าตน ใบ ดอก ผล ใหครบทกสวน เกบตวอยางละ 3 ตวอยาง เพอน ามาเปนตวอยางแหง และน ามาท าการจ าแนกในหองปฏบตการตอไป โดยจ าแนกเปนวงศ (Family) สกล (Genus) ชนด (species) โดยวเคราะหตาม กรมประมง (2538), สชาดา (2542), ดวงพรและรงสต (2544), ยพา (2544), Pancho and Soerjani (1978) และ Cook (1996) 2.4 การศกษาภมปญญาทองถนและการใชประโยชนจากพรรณไมน า

เกบรวบรวมขอมลภมปญญาทองถนและการใชประโยชนของพรรณไมน าใน โดยเกบขอมลจากการสมภาษณ ชาวบานทอาศยในชมชนรอบขาง ผน าชมชน หนวยงานราชการหรอองคกรทองถน ในเรองของกจกรรมการใชประโยชนจากพรรณไมน าท งทางตรงและทางออม

14

จ านวน 50 คน และรวบรวมประโยชนในดานตาง ๆ ของพรรณไมน าแตละชนด จากขอมลและเอกสารวชาการตาง ๆ

ผลและวจารณผลการศกษา

15

จากการส ารวจพรรณไมน า คณภาพน าและคณสมบตดนบางประการในอางเกบน าเขอนแกงกระจาน จงหวดเพชรบร ในเดอนกมภาพนธ 2557 – เดอนสงหาคม 2557 ทงหมด 10 จดเกบตวอยาง ซงครอบคลมพนทโดยรอบอางเกบน าแกงกระจาน ไดแก จดส ารวจท 1 สนเขอน จดส ารวจท 2 หมบานทาเรอ จดส ารวจท 3 ลานกางเตน จดส ารวจท 4 วงมจฉา จดส ารวจท 5 หมบานทาลงลม จดส ารวจท 6 เกาะบานปาหบ จดส ารวจท 7 ส านกวปสสนาเกาะศกดสทธพระโพธสตวแกงกระจาน จดส ารวจท 8 บานพเขม จดส ารวจท 9 เกาะมอเสอและจดส ารวจท 10 เกาะในหลวง (ภาพท2) จากการวเคราะหพบวา 1. คณสมบตทางกายภาพและทางเคมของน า

ความลกของน า สงสดในฤดฝน มคาอยในชวง 115-300 เซนตเมตร รองลงมาเปนฤด

หนาวมคาความลกของน าอยระหวาง 120-210 เซนตเมตร และในฤดรอนมคาความลกของน าอย

ระหวาง 55-180 เซนตเมตรตามล าดบ ความโปรงแสงสงสดในฤดหนาว มคาอยในชวง 100-160

เซนตเมตร รองลงมาเปนฤดฝนมคาอยในชวง 75-120 เซนตเมตร และในฤดรอนมคาอยในชวง 41-

116 เซนตเมตรตามล าดบ อณหภมของน าสงสดในฤดรอน มคาอยในชวง 31.6-37.1 องศาเซลเซยส

รองลงมาเปนฤดฝนมคาอยในชวง 28.7-31.55 องศาเซลเซยส และในฤดรอนมคาอยในชวง 26.1-

29.8 องศาเซลเซยสตามล าดบ คาความเปนกรดดางสงสดในฤดรอน มคาอยในชวง 7.70-8.69

รองลงมาเปนฤดหนาวมคาอยในชวง 8.10-8.42 และในชวงฤดหนาวมคาอยในชวง 5.60-7.94

ออกซเจนละลายน าสงสดในฤดหนาว มคาอยในชวง 6.3-9.4 mg/l รองลงมาเปนฤดฝนมคาอย

ในชวง 2.4-6.60 mg/l และในชวงฤดรอนมคาอยในชวง 2.9-5.6 mg/l และพบวาแรธาตในน าม

ปรมาณคอนขางต า โดยปรมาณไนโตรเจนรวมสงสดในฤดฝน มคาอยในชวง 0.016-0.200 mg/l

ฟอสฟอรสรวมสงสดในฤดฝน มคาอยในชวง 0.002-0.105 (ตารางท 1) โดยคณภาพน าโดยรวมอย

ในเกณฑทสามารถน าไปใชประโยชนในการอปโภคและบรโภคไดโดยตองผานการฆาเชอโรคและ

ปรบปรงคณภาพน ากอน การอนรกษสตวน า การประมง และการวายน าและกฬาทางน า นอกจากน

ยงพบวาคณภาพน ามผลตอความหลากหลายของพรรณไมน า โดยในฤดกาลทมปรมาณธาตอาหาร

สงพบวามความหลากหลายของพรรณไมน าสงดวยเชนกน

16

ตารางท 1 คาพสยของคณภาพน าในเขอนแกงกระจานระหวางเดอนกมภาพนธ 2557 – เดอนสงหาคม 2557

คณสมบตน า คาพลยฤดหนาว คาพลยฤดรอน คาพลยฤดฝน

ความลกของน า (cm) 120-210 55-180 115-300

ความโปรงใส (cm) 100-160 41-116 75-120

อณหภมน า (˚C) 26.1-29.8 31.6-37.1 28.7-31.55

คาความเปนกรดดาง 8.10-8.42 7.70-8.69 5.60-7.94

ออกซเจนละลายน า (mg/l) 6.3-9.4 2.9-5.6 2.4-6.60

ไนโตรเจนทงหมด (mg/l) 0.000-0.028 0.000-0.032 0.016-0.200

ฟอสฟอรสทงหมด (mg/l) 0.000-0.008 0.001-0.008 0.002-0.105

2. คณสมบตทางเคมของดนตะกอนบางประการ การศกษาคณสมบตของดนตะกอนบางประการในเขอนแกงกระจาน พบวาปรมาณไนโตรเจนทงหมดในดนตะกอนสงสดในฤดหนาว มคาอยในชวง 0.028-0.168 เปอรเซนต รองลงมาคอฤดฝนและฤดรอนโดยมคาอยในชวง 0.021-0.087 เปอรเซนต และ 0.021-0.067 เปอรเซนต ตามล าดบ ปรมาณฟอสฟอรสทงหมดในดนตะกอนสงสดในฤดหนาว มคาอยในชวง 0.14-2.84 ppm รองลงมาคอฤดฝนและฤดรอนโดยมคาอยในชวง 0.10-0.30 ppm และ 0.10-0.70 ppm ตามล าดบ (ตารางท 2) ซงแสดงวามแรธาตในดนตะกอนทพบอยในระดบต ามาก (FAO, 1973) และผลการศกษาพบวาคณสมบตของดนไมไดมผลตอความหลากหลายของพรรณไมน าโดยตรง เนองจากฤดกาลทพบวามธาตอาหารในดนตะกอนสงทสดไมไดมความหลากหลายของพรรณไมน าสงทสด

17

ตารางท 2 คาพสยของคณภาพดนในเขอนแกงกระจานระหวางเดอนกมภาพนธ 2557 – เดอน

สงหาคม 2557

คณสมบตของดน คาพสยฤดหนาว คาพสยฤดรอน คาพสยฤดฝน

ไนโตรเจนทงหมด (%)

ฟอสฟอรสทงหมด (ppm)

0.028-0.168

0.14-2.84

0.021-0.067

0.10-0.30

0.021-0.087

0.10-0.70

ก ข

ค ง

จ ฉ ภาพท 2 จดเกบตวอยาง

18

ช ซ

ฌ ญ ภาพท 2 จดเกบตวอยาง (ตอ)

ก = จดส ารวจท 1 สนเขอน ข = จดส ารวจท 2 หมบานทาเรอ ค = จดส ารวจท 3 ลานกางเตน ง = จดส ารวจท 4 วงมจฉา จ = จดส ารวจท 5 หมบานทาลงลม ฉ = จดส ารวจท 6 เกาะบานปาหบ ช = จดส ารวจท 7 ส านกวปสสนาเกาะศกดสทธพระโพธสตวแกงกระจาน ซ = จดส ารวจท 8 บานพเขม ฌ = จดส ารวจท 9 เกาะมอเสอ ญ = จดส ารวจท 10 เกาะในหลวง

19

3. ความหลากหลายของชนดพรรณไมน าในเขอนแกงกระจาน จากการศกษาความหลากหลายของพรรณไมน าในเขอนแกงกระจาน พบพรรณไมน า

ทงหมด 32 วงศ 68 ชนด คดเปนรอยละ 55.17 ของพรรณไมน าทพบในประเทศไทย เมอเทยบจาก

การรายงานของ สชาดา (2542) ซงพบพรรณไมน าในประเทศไทยทงสน 58 วงศ 129 ชนด จาก

การศกษาฤดทพบพรรณไมน าจ านวนมากทสดคอ ฤดฝน 28 วงศ 59 ชนด รองลงมาเปนฤดหนาว

พบ 21 วงศ 42 ชนด และฤดรอน 19 พบ วงศ 35 ชนด ตามล าดบ และจากการส ารวจพบวงศ

Poaceae เปนวงศทพบจ านวนชนดมากทสด 12 ชนด ไดแก หญาปากควาย (Axonopus compressus)

หญาขน (Brachiaria mutica ) หญาปากควาย (Dactyloctenium aegyptium) หญารงนก (Chloris

barbata) หญาเจาช(Chrysopogon aciculatus) หญาแพรก (Cynodon dactylon)หญาปลองขาวนก

(Digitaria ciliaris) หญาตนกา (Eleusine indica) หญาปลอง (Hymenachne pseudointerrupta)หญา

ไซ (Leersia hexandra)หญาดอกขาว (Leptochloa chinensis) และหญาดอกชมพ (Rhynchelytrum

repens) รองลงมาเปนวงศ Cyperaceae และวงศ Fabaceae พบจ านวน 8 ชนด และวงศ Asteraceae

พบ 4 ชนด ตามล าดบ สวนพรรณไมน าชนดอนพบเพยงวงศละ 1-3 ชนด (ตารางท 3) ซงมความ

ใกลเคยงกบพงศ เชฏฐ (2551) ทไดศกษาความหลากหลายของพรรณไม น าในจงหวด

เพชรบรและประจวบครขนธ ตงแตเดอนพฤษภาคม-มถนายน 2550 พบพรรณไม น าอยางนอย 41

วงศ 65 ชนด สวนใหญเปนพชประเภทชายน า 31 วงศ 49 ชนด พรรณไม น าพบเปนชนดเดนอน

คอ ผกเปด (A._sessilis) ผกไผ น า (Polygonum_sp.) เทยนนา (Jussiaea_linifolia) แขม

(Phragmites_karka) ผกบ ง (Ipomoea_aquatica) และผกตบชวา (Eichornia_crassipes)โดยชนด

พรรณไมน าใน 3 วงศน สวนใหญเปนกลมของหญาและกก บางชนดถกจดอยใน กลมวชพช เชน

หญาปลองขาวนก (Digitaria ciliaris), หญาขน (Brachiaria mutica), หญาตะกรบ (Cyperus

procerus) และ ไมยราบยกษ (Mimosa pigra) เปนตน พชในกลมนมกมความทนทานตอ

สภาพแวดลอมทไมดสง มการเจรญไดทกสภาพพนท ทมความชนแฉะ อกทงยงเปนวชพชทเกด

และเพมจ านวนอยางรวดเรวตามรมคคลอง หนองน า (ยพา, 2544)

20

ตารางท 3 ชนดของพรรณไมน าทพบในเขอนแกงกระจาน ระหวางเดอนกมภาพนธ 2557 – เดอน

สงหาคม 2557

วงศ ชอวทยาศาสตร ชอไทย ฤดหนาว ฤดรอน ฤดฝน

1. กลมพชใตน า

Ceratophyllaceae Ceratophyllum demersum สาหรายพงชะโด X X

Hydrocharitaceae Hydrilla verticillata สาหรายหางกระรอก X X X

Ottelia alismoides สนตะวาใบพาย X X

Lentibulariaceae Utricularia aurea สาหรายขาวเหนยว X X

Najadaceae Najas graminea สาหรายนา X X

Parkeriaceae Ceratopteris thalictroides กดเขากวาง X

Potamogetonaceae Potamogeton malaianus ดปลน า X X

2. กลมพชลอยน า

Araceae Pistia stratiotes จอก X

Convolvulaceae Ipomoea aquatica ผกบง X

Lemnaceae Lemna minor แหนเปด X

Fabaceae Neptumia oleracea ผกกระเฉด X

Onagraceae Ludwigia adscendens แพงพวยน า X X X

3. กลมพชโผลเหนอน า

Onagraceae Ludwigia hyssopifolia เทยนนา X X X

4. กลมพชชายน า

Acanthaceae Ruellia tuberosa ตอยตง X X

Aizoaceae Trianthema portulacastrum ผกเบยหน X

Amaranthaceae Alternanthera philoxeroides ผกเปดน า X X

A. sessilis ผกเปดไทย X X

Gomphrena celosioides บานไมรโรยปา X X X

Asteraceae Ageratum conyzoides สาบแรงสาบกา X X

Chromolaena odorata สาบเสอ X X X

Eclipta prostrata กะเมง X X X

Tridax procumbens ตนตกแก X

http://th.wikipedia.org/wiki/Acanthaceae

http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Aizoaceae/

21

ตารางท 3 (ตอ)


Barringtonaceae Barringtonia acutangula จกน า X X

Boraginaceae Heliotropium indicum ผกงวงชาง X X X

Capparidaceae Cleome viscosa ผกเสยนผ X X

Commelinaceae Commelina benghalensis ผกปลาบใบกวาง X X X

Commelina diffusa ผกปลาบใบแคบ X X X

Convolvulaceae Ipomoea pes-tigridis ขยมตนหมา X

Cyperaceae Cyperus imbricatus กกสามเหลยมเลก X X

C. iria กกทราย X X

C. kyllinga กกตมห X X

C. pilosus กกสามเหลยม X

C. procerus หญาตะกรบ X

C. pulcherrimus กกเลก X

C. rotundus แหวหม X X

Fimbristylis miliacea หญาหนวดแมว X X

Euphorbiaceae Euphorbia heterophylla ผกยาง X X

E. hirta น านมราชสห X

Phyllanthus niruri ลกใตใบ X X

Fabaceae Aeschynomene indica โสนหางไก X X X

Cassia alata ชมเหดไทย X X

Desmodium triflorum หญาเกลดหอย X X

Mimosa pigra ไมยราบยกษ X X X

M. pudica ไมยราบตน X X X

Sesbania javanica โสนกนดอก X X X

Phaseolus lathyroides ถวผ X X

Malvaceae Abutilon indicum ครอบจกรวาล X

Sida acuta หญาขดใบยาว X X

Poaceae Axonopus compressus หญาปากควาย X X X

http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Malvaceae/

22



Brachiaria mutica หญาขน X X X

Dactyloctenium aegyptium หญาปากควาย X X X

Chloris barbata หญารงนก X

Chrysopogon aciculatus หญาเจาช X

Cynodon dactylon หญาแพรก X X X

Digitaria ciliaris หญาปลองขาวนก X X X

Eleusine indica หญาตนกา X X

Hymenachne pseudointerrupta หญาปลอง X

Leersia hexandra หญาไซ X X X

Leptochloa chinensis หญาดอกขาว X X X

Rhynchelytrum repens หญาดอกชมพ X

Polygonaceae Polygonum barbatum สรอยทบทม X X

P. tomentosum เอองเพดมา X X

Sapindaceae Cardiospermum halicacabum โคกกระออม X

Solanaceae Physalis minima โทงเทง X X

Sterculiaceae Melochia corchorifolia เซงใบหมน X

Typhaceae Typha angustifolia ธปฤาษ X

Verbenaceae Lippia nodiflora หญาเกลดปลา X

Stachytarpheta jamaicensis พนงเขยว X X X

23

การจดจ าแนกพรรณไมน าตามนเวศวทยาไดเปน 4 กลม โดยพบกลมพชชายน า 23 วงศ 55 ชนด กลมพชใตน า 6 วงศ 7 ชนด กลมพชลอยน า 5 วงศ 5 ชนดและกลมพชโผลเหนอน า 1 วงศ 1 ชนด (ตารางท 4 ) เนองจากการศกษาในครงนไดก าหนดพนทในการเกบตวอยาง จากรมตลงขนไปบนบกและลงไปในน าฝงละ 2 เมตร อกทงพนทองน าของแกงกระจายมความลาดชนสงและระดบน ามการเปลยนแปลงสงในแตละฤดกาล ท าใหพรรณไมน าสวนใหญทพบเปนกลมชายน ามากกวากลมอน เชนเดยวกบการศกษาของพงศเชฏฐ (2551) ทไดศกษาความหลากหลายของพรรณไมน าในแมน า จงหวดเพชรบรและประจวบศรขนธ ซงเปนพนททมสภาพภมอากาศใกลเคยงกบพนทศกษา พบพรรณไมน าสวนใหญเปนพชชายน า จ านวน 31 วงศ 49 ชนด กลมพชชายน ามความหลากหลายทางชนดพนธสงทสด และมการกระจายกวางทสด สามารถพบไดในทกจดเกบตวอยาง โดยพรรณไมน าในกลมดงกลาว ไดแก กลมพชตระกลหญา และกก โดยมทงหมด 5 ชนดทสามารถพบไดในทกจดเกบตวอยางคอ สาบแรงสาบกา (Ageratum conyzoides) สาบเสอ (Chromolaena odorata) ไมยราบตน (Mimosa pudica) หญาขน (Brachiaria mutica) และหญาไซ (Leersia hexandra) รองลงมาเปนกลมพชใตน า เปนพรรณไมน าทมความหลากหลายทางชนดพนธ 7 ชนด ไดแก ดปลน า (Potamogeton malaianus) สาหรายหางกระรอก (Hydrilla verticillata) สนตะวาใบพาย (Ottelia alismoides) สาหรายพงชะโด (Ceratophyllum demersum) สาหรายขาวเหนยว (Utricularia aurea) สาหรายยนา (Najas graminea) และกดเขากวาง (Ceratopteris thalictroides) กลมพชลอยน ามความหลากหลายทางชนดพนธต า โดยพบทงสน 5 ชนด เชน กลมพชตระกลจอก ตระกลแหน ตระกลผกบง และตระกลแพงพวย เปนตน กลมพชโผลพนน า เปนพรรณไมน าทมความหลากหลายทางชนดพนธ และปรมาณต าทสดในพนทศกษา พบเพยง 1 ชนด ไดแก เทยนนา (Jussiaea linifolia)

จากการส ารวจการแพรกระจายของพรรณไมน าในเขอนแกงกระจานทง 10 จด พบวา จดทพบพรรณไมน าจ านวนมากชนดทสดคอ จดส ารวจท 8 บานพเขม โดยพบจ านวน 57 ชนด รองลงมาเปน จดส ารวจท 5 บานทาลงลม จ านวน 50 ชนด สวนพรรณไมน าในจดทพบนอยทสดคอจดส ารวจท 1 โดยพบพรรณไมน าทงหมด 11 ชนด (ตารางท 4) ซงจดทมความหลากชนดของพรรณไมน ามากทสดเปนจดทอยในพนทตดชมชน เนองจากมการปลอยน าทงจากแหลงชมชน และเกดกจกรรมตางๆ ของมนษย หรอสงขบถายของเสยตางๆ ซงสงเหลานมธาตอาหารทมความส าคญตอการเจรญเตบโตของพรรณไมน าท าใหพชมการเจรญเตบโต เพม และขยายพนธมากขน สวนจดทมความหลากชนดของพรรณไมน านอยทสดเปนจดทอยในพนทหางไกลชมชน เนองจากพนทหางจากชมชนไมมกจกรรมตางๆ จากมนษยเกดขน หรอมนอยท าใหธาตอาหารทจ าเปนส าหรบพชมไมเพยงพอ สงผลใหพชมการเจรญเตบโต เพม และขยายพนธลดนอยลง (กรมควบคมมลพษ, 2535)

24

ตารางท 4 ชนดและการแพรกระจายของพรรณไมน าในพนทศกษาระหวางเดอนกมภาพนธ 2557 – เดอนสงหาคม 2557

วงศ ชอวทยาศาสตร ชอไทย จดเกบตวอยาง

ST1 ST2 ST3 ST4 ST5 ST6 ST7 ST8 ST9 ST10

1. กลมพชใตน า

Ceratophyllaceae Ceratophyllum demersum สาหรายพงชะโด X X X X X X X

Hydrocharitaceae Hydrilla verticillata สาหรายหาง

กระรอก

X X X X X X

Ottelia alismoides สนตะวาใบพาย X

Lentibulariaceae Utricularia aurea สาหรายขาวเหนยว X X X X X X X X

Najadaceae Najas graminea สาหรายนา X X X X

Parkeriaceae Ceratopteris thalictroides กดเขากวาง X X X

Potamogetonaceae Potamogeton malaianus ดปลน า X X X

25




2. กลมพชลอยน า

Araceae Pistia stratiotes จอก X X

Convolvulaceae Ipomoea aquatica ผกบง X X

Lemnaceae Lemna minor แหนเปด X

Fabaceae Neptumia oleracea ผกกระเฉด X

Onagraceae Ludwigia adscendens แพงพวยน า X

3. กลมพชโผลเหนอน า

Onagraceae Ludwigia hyssopifolia เทยนนา X X

26




4. กลมพชชายน า

Acanthaceae Ruellia tuberosa ตอยตง X X X X X X X

Aizoaceae Trianthema portulacastrum ผกเบยหน X X X X X

Amaranthaceae Alternanthera philoxeroides ผกเปดน า X X X

A. sessilis ผกเปดไทย X X X X

Gomphrena celosioides บานไมรโรยปา X X X

Asteraceae Ageratum conyzoides สาบแรงสาบกา X X X X X X X X X X

Chromolaena odorata สาบเสอ X X X X X X X X X X

http://th.wikipedia.org/wiki/Acanthaceae

http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Aizoaceae/

27




Eclipta prostrata กะเมง X X X X

Tridax procumbens ตนตกแก X X X X X X

Barringtonaceae Barringtonia acutangula จกน า X X X

Boraginaceae Heliotropium indicum ผกงวงชาง X X X X X

Capparidaceae Cleome viscosa ผกเสยนผ

Commelinaceae Commelina benghalensis ผกปลาบใบกวาง X X X X X X X

Commelina diffusa ผกปลาบใบแคบ X X X X X X X

Convolvulaceae Ipomoea pes-tigridis ขยมตนหมา X X X X

Cyperaceae Cyperus imbricatus กกสามเหลยมเลก X X X

28




C. iria กกทราย X X X

C. kyllinga กกตมห X X X

C. pilosus กกสามเหลยม X X X

C. procerus หญาตะกรบ X X X

C. pulcherrimus กกเลก X X X

C. rotundus แหวหม X X

Fimbristylis miliacea หญาหนวดแมว X X X X X

Euphorbiaceae Euphorbia heterophylla ผกยาง X X X X X X X

29




E. hirta น านมราชสห X X X X X X X

Phyllanthus niruri ลกใตใบ X X X X X X X

Fabaceae Aeschynomene indica โสนหางไก X X X X

Cassia alata ชมเหดไทย X X X X

Desmodium triflorum หญาเกลดหอย X X

Mimosa pigra ไมยราบยกษ X X X X X X X X

M. pudica ไมยราบตน X X X X X X X X X X

Sesbania javanica โสนกนดอก X X X X X X

30




Phaseolus lathyroides ถวผ X X X X X X

Malvaceae Abutilon indicum ครอบจกรวาล X X

Sida acuta หญาขดใบยาว X X X X X

Poaceae Axonopus compressus หญาปากควาย X X

Brachiaria mutica หญาขน X X X X X X X X X X

Dactyloctenium aegyptium หญาปากควาย X X

Chloris barbata หญารงนก X X X X

Chrysopogon aciculatus หญาเจาช X X X

http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Malvaceae/

31




Cynodon dactylon หญาแพรก X X X X X X

Digitaria ciliaris หญาปลองขาวนก X X X

Eleusine indica หญาตนกา X X X X X

Hymenachne pseudointerrupta หญาปลอง X X X X

Leersia hexandra หญาไซ X X X X X X X X X X

Leptochloa chinensis หญาดอกขาว X X X X X

Rhynchelytrum repens หญาดอกชมพ X X X

Polygonaceae Polygonum barbatum สรอยทบทม X X X

32




P. tomentosum เอองเพดมา X X

Sapindaceae Cardiospermum halicacabum โคกกระออม X X X X X X X X

Solanaceae Physalis minima โทงเทง X X

Sterculiaceae Melochia corchorifolia เซงใบหมน X X

Typhaceae Typha angustifolia ธปฤาษ X X

Verbenaceae Lippia nodiflora หญาเกลดปลา X X X

Stachytarpheta jamaicensis พนงเขยว X X X X X X

33

4. ภมปญญาทองถนและการใชประโยชนจากพรรณไมน า

จากการสมภาษประชาชนโดยรอบบรเวณเขอนแกงกระจาน จ านวน 50 คน พบวา มการใชประโยชนจากพรรณไมน าในพนทศกษาหลายชนด รวมทงการสบคนขอมลทางเอกสาร สามารถแบงการน าพรรณไมน ามาประยกตใชประโยชน ไดดงน 1) ใชเปนอาหารของมนษย ซงจากขอมลการส าภาษพบวายงมการใชพรรณไมน าเหลานไปเปนอาหารอยในปจจบน ไดแก ผกบง แพงพวย เอองเพดมา โสนกนดอก ผกเปดไทย ผกเปดน า จกน า ผกปราบนา ผกกระเฉด และสนตะวาใบพาย เปนตน 2) ใชประดษฐเปนเครองจกสานและของใชในชวตประจ าวน เชน พชตะกลกก 3) ใชประโยชนดานการเกษตร เชน แหนเปดใชท าปยหมก และสาบเสอใชเปนยาฆาแมลง เปนตน 4) ใชเปนอาหารสตว เชน แหน หญาขน และสาหรายหางกระรอก เปนตน 5) ใชประโยชนดานการประมงโดยเปนแหลงทอยอาศยของสตวน า เปนแหลงอาหารของสตวน าตางๆ นอกจากนยงมพรรณไมน าทมความส าคญทางเศรษฐกจทนยมน ามาตกแตงตปลา ตพรรณไมน า หรอจดสวน เชน สาหรายหางกระรอก สนตะวาใบพาย และสาหรายพงชะโด เปนตน จากการสมภาษพบวามชาวประมงบางรายทท าประมงในบรเวณเขอนแกงกระจานนอกจากจะหาปลาโดยวธการวางขายแลวยงมการท าประมงกงฝอย โดยใชประโยชนจากการน าสาหรายมาท าเปนซมใหกงอยอาศย เชนสาหรายพงชะโด สาหรายขาวเหนยว หญาแพรก สาหรายหางกระรอก 6) ใชประโยชนดานการแพทยโดยเปนยาสมนไพรรกษาโรค เชน กระเมง แหวหม จอก กกตมห กกทราย ครอบจกวาล ไมยราบตน น านมราชส และลกใตใบ เปนตน ซงจากขอมลการสมภาษพบวาชาวบานบรเวณชมชนโดยรอบเขอนแกงกระจานไมนยมทจะใชสมนไพรบางชนดทไดจากพรรณไมน าในการรกษาแลว เพราะการสาธารณสขมความเจรญกาวหนาจงนยมรกษาโรคดวยยารกษาโรคจากแพทยแผนปจจบน ยกเวนในผสงอายบางคนเทานน ยกเวนทยงมการใชอยคอ ลกใตใบ และน านมราชส และทเปนทนยมใชกนอยางแพรหลายโดยรอบคอ คลอบจกวาล โดยการน าไปตากแหงแลวน าไปตมน ากนเพอชวยรกษาโรคมะเรง สาเหตทเปนทนยมเนองจากการบอกตอของชาวบานในชมชนแถบนนวามคนทกนแลวหายจากการเปนโรคมะเรง และ 7) ใชประโยชนดานการอนรกษสงแวดลอมโดยการบ าบดน าเสย เชน ธปฤษและกก เปนตน (สชาดา, 2542) ในการศกษาครงนท าใหทราบวายงมพรรณไมน าพอสมควรทน าไปใชประโยชนในหลายๆ ดานได หากมความรวมมอในการพฒนาและสงเสรมอยางจรงจงจะท าใหเกดประโยชนกบชมชนโดยรอบนมากขน

34

Ceratopteris thalictroides Hydrilla verticillata

Ottelia alismoides Utricularia aurea

Ipomoea aquatic Neptumia oleracea

Jussiaea repens Alternanthera philoxeroides

ภาพท 3 ชนดพรรณไมน าทพบในพนทศกษา

35

Alternanthera sessilis Heliotropium indicum

Cassia alata Commelina diffusa

Commelina benghalensis Gomphrena celosioides

Barringtonia acutangula Ageratum conyzoides

ภาพท 3 (ตอ)

36

Chromolaena odoratum Eclipta prostrata

Abutilon indicum Euphorbia hirta

Phyllanthus niruri Sesbania javanica

Aeschynomene indica Ceratophyllum demersum


37

Brachiaria mutica Fimbristylis miliacea

Polygonum barbatum Polygonum tomentosum

Najas graminea Pistia stratiotes

Typha angustifolia Euphorbia heterophylla


38

Lemna minor Tridax procumbens

Cardiospermum halicacabum Digitaria ciliaris

Mimosa pudica Mimosa pigra

Ruelliatuberosa Phaseolus lathyroides


39

Axonopus compressus Dactyloctenium aegyptium

Eleusine indica Leptochloa chinensis

Rhynchelytrum repens Melochia corchorifolia

Cleome viscosa Stachytarpheta jamaicensis


40

Cyperus imbricatus Cyperus rotundus

Leersia hexandra Cynodon dactylon

Desmodium triflorum

Hymenachne pseudointerrupta

Cyperus iria Cyperus kyllingia


41

Jussiaea linifolia Chloris barbata

Chrysopogon aciculatus Cyperus procerus

Cyperus pulcherrimus Cyperus pilosus

Potamogeton malaianus Lippia nodiflora


42

Trianthema portulacastrum Physalis minima


43

สรปผลการศกษา

จากการส ารวจพรรณไมน า คณภาพน าและคณสมบตดนบางประการในอางเกบน าเขอน

แกงกระจาน จงหวดเพชรบร ในเดอนกมภาพนธ 2557 – เดอนสงหาคม 2557 ทงหมด 10 จดเกบ

ตวอยาง ซงครอบคลมพนทโดยรอบอางเกบน าแกงกระจาน ไดแก จดส ารวจท 1 สนเขอน จด

ส ารวจท 2 หมบานทาเรอ จดส ารวจท 3 ลานกางเตน จดส ารวจท 4 วงมจฉา จดส ารวจท 5 หมบาน

ทาลงลม จดส ารวจท 6 เกาะบานปาหบ จดส ารวจท 7 ส านกวปสสนาเกาะศกดสทธพระโพธสตว

แกงกระจาน จดส ารวจท 8 บานพเขม จดส ารวจท 9 เกาะมอเสอและจดส ารวจท 10 เกาะในหลวง

พบวาคณภาพน าโดยรวมอยในเกณฑทสามารถน าไปใชประโยชนในการอปโภคและบรโภคได

โดยตองผานการฆาเชอโรคและปรบปรงคณภาพน ากอน การอนรกษสตวน า การประมง และการ

วายน าและกฬาทางน า นอกจากนยงพบวาคณภาพน ามผลตอความหลากหลายของพรรณไมน า โดย

ในฤดกาลมปรมาณธาตอาหารสงพบวามความหลากหลายของพรรณไมน าสงดวยเชนกน

และผลการศกษาพบวาคณสมบตของดนไมไดมผลตอความหลากหลายของพรรณไมน า

โดยตรง เนองจากฤดกาลทพบวามธาตอาหารในดนตะกอนสงทสดไมไดมความหลากหลายของ

พรรณไมน าสงทสดพบพรรณไมน าทงหมด 32 วงศ 68 ชนด โดยพบวงศ Poaceae เปนวงศเดน ท

พบจ านวนชนดมากทสด 12 ชนด รองลงมาเปนวงศ Cyperaceae พบจ านวน 8 ชนด และวงศ

Leguminosae พบ 5 ชนด ตามล าดบ โดยฤดทพบพรรณไมน าจ านวนมากทสดคอ ฤดฝน 28 วงศ 59

ชนด การจดจ าแนกพรรณไมน าตามนเวศวทยาไดเปน 4 กลม โดยพบกลมพชชายน า 23 วงศ 55

ชนด กลมพชใตน า 6 วงศ 7 ชนด กลมพชลอยน า 5วงศ 5 ชนดและกลมพชโผลเหนอน า 1 วงศ 1

ชนด และในการศกษาครงนท าใหทราบวายงมพรรณไมน าหลายขนดทน าไปใชประโยชนใน

หลายๆ ดานได นอกจากนยงพบวาคณภาพน ามผลตอความหลากหลายของพรรณไมน า แต

คณสมบตของดนไมไดมผลตอความหลากหลายของพรรณไมน าโดยตรง

44

บรรณานกรม กรมควบคมมลพษ. 2535. มาตรฐานคณภาพน าผวดน. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม. แหลงทมา: http://www.pcd.go.th/info_serv/reg_std_water05.html, 1 มกราคม 2558

กรมประมง. 2538. พรรณไมน าในประเทศไทย. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศ ไทย. กรงเทพฯ.

กรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช. มปป. อทยานแหงชาตแกงกระจาน. แหลงทมา: http://www.dnp.go.th/parkreserve/asp/style1/default.asp?npid=113, 30 กนยายน 2557

เชาว ทวผล. 2544. การศกษาความหลากหลายของพชน าในแมน าเพชรบร. วทยานพนธปรญญาโท. มหาวทยาลยราชภฎเพชรบร. เพชรบร.

ดวงพร สวรรณกล และรงสต สวรรณเขตนคม. 2544. วชพชในประเทศไทย. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ. 440 น.

ธนญพนธ เทศข า. 2552. อทยานแหงชาตแกงกระจาน. แหลงทมา: http://wetland.onep.go.th/onep/wetlands/KangKraJan.html, 10 กนยายน 2557.

ไมตร ดวงสวสด, สเกน บญไพโรจน และประสทธ ประสาทพรชย. 2535. ชนดปรมาณ การแพรกระจายพรรณไมน าและสตวทเกาะอาศยตามพรรณไมน าในหนองหาร จงหวดสกลนคร. เอกสารวชาการ ฉบบท 73. สถาบนวจยประมงน าจด กรมประมง, กรงเทพฯ.

บรรหาร เลาหะวไลย. 2545. 137 อทยานทวไทย. กรงเทพฯ. 246-251 น. พงศเชฏฐ พชตกล. 2551. พรรณไมน าในจงหวดเพชรบรและประจวบครขนธ. การประชมทาง

วชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 46. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ. 296-307.

พรพมล กดทรพย .2550. การประเมนศกยการผลตและสถานภาพความอดมสมบรณของแหลงน าจากกาบรณาการฐานขอมลแพลงกตอนพชและพรรณไมน า: กรณศกษาในพนทอางเกบน าเขอนวชราลงกรณและอางเกบน าเขอนศรนครนทร จงหวดกาญจนบร. วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 313น.

ยพา วรยศ. 2534. พนธไมน า. ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง . ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง. กรงเทพฯ.

สวง บญยวณชย. 2534. ชลธวทยา. ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง. กรงเทพฯ.

http://www.pcd.go.th/info_serv/reg_std_water05.html

http://wetland.onep.go.th/onep/wetlands/KangKraJan.html

45

สชาดา ศรเพญ. 2542. พรรณไมน าในประเทศไทย. อมรนทรพรนตงแอนดพบลชซง, กรงเทพฯ. 312 น.

ส านกงานนโยบายและแผนสงแวดลอม. 2542. โครงการส ารวจจดท าบญชรายชอสถานภาพและ ฐานขอมลพนทชมน าในประเทศไทย (ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ). กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม. กรงเทพฯ.

อมรรตน เสรมวฒนากล. 2527. การแพรกระจายของพนธไมน าและสตวทอาศยกบพนธไมน าในบงบอระเพดจงหวดนครสวรรค. วทยานพนธปรญญาโท. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ.

อทศ กฏอนทร. 2541. นเวศวทยาเพอการปาไม. ภาควชาชววทยาปาไม คณะวนศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ.

องคการบรหารสวนต าบลแกงกระจาน. 2553. อทยานแหงชาตแกงกระจาน. แหลงทมา : http://www.kaengkrachan.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=50&Itemid=79, 23 กนยายน 2557.

APHA, AWWA, WPCF. 1975. Standard Method for Examination of Water and Waste Water. 14th edition. American Public Health association. Washington.

Bray, R.H. and L.T.Kurtz. 1945. Determination of total, organic and available forms of phosphorus in soil. Soil Sci. 59: 39-45.

Cook, C.D.K. 1996. Aquatic Plant Book. Academic Publishing bv, P.O. Amsterdam.

FAO Project Staff and Land Classification Division. 1973. Soil interpretation handbook for Thailand. Dept. of Land Deverlopment, Min. of Agri. And Coop., Bangkok.

Pancho, J.V. and M. Soerjani. 1978. Aquatic Weeds of Southeast Asia. A Systematic Account of Common Southeast Asian Aquatic Weeds. National Publishing Cooperative Incorporated. Philippines.

MoshoodKeke Mustapha. 2551. Assessment of the water quality of Oyun reservoir, Offa, Nigeria, using selected physic-chemical parameters.Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 8: 309-319.

http://www.kaengkrachan.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=50&Itemid=79

http://www.kaengkrachan.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=50&Itemid=79

46

Wenzhi Liu, Guihua Liu, Hui Liu, Yu Songand Quanfa Zhang.2556.Subtropical reservoir shorelines have reduced plant species and functional richness compared with adjacent riparian wetlands. Environ. Res. Lett. 8: 044007 (10pp).

47

ประวตและผลงานตพมพทส าคญของนกวจย

ประวต

ตอนท 1 ขอมลทวไป

1. ชอ - สกล (ภาษาไทย) : นางสาวพชรนทร สายพฒนะ

(ภาษาองกฤษ) : MISS PATCHARIN SAIPATTANA

2. วน เดอน ปเกด : 27 สงหาคม 2528 หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน : 1 5306 00003 86 1

3. รหสประจ าตวผวจยของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต : ไมม

4. ต าแหนงทางวชาการปจจบน: ขาราชการ พนกงาน (นกวชาการ)

5. สถานทท างาน :

สาขาวชาเทคโนโลยการผลตสตวน า

คณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร

โทรศพท 032-594043-50

โทรสาร 032-594043-50

Email address: [email protected]

6. ประวตการศกษา

วฒการศกษา ปทจบ วชาเอก สถาบนการศกษา

วท.บ. (การประมง) 2550 การประมง มหาวทยาลยนเรศวร

วท.ม. (เทคโนโลยการประมง) 2553 เทคโนโลยการประมง มหาวทยาลยแมโจ

48

7. วทยานพนธระดบบณฑตศกษา

- ระดบปรญญาโท ชอเรอง : การเพาะเลยงเนอเยออนเบยส (Anubias nana) ในระบบไบโอรแอคเตอรจมชวคราวแบบขวดแฟด ปทด าเนนการ : 2550-2553 8. สาขาวชาทเชยวชาญ : เทคโนโลยการเพาะเลยงสตวน าและการขยายพนธพรรณไมน า ตอนท 2 ผลงานวจย 1. พชรนทร สายพฒนะ นวฒ หวงชย และนพมณ โทปญญานนท. 2553. การเพาะเลยงเนอเยออนเบยส (Anubias nana Engler) ในระบบไบโอรแอคเตอรจมชวคราวเพอเขาสการผลตระดบอตสาหกรรม. การประชมเสนอผลงานวจยระดบบณฑตศกษาแหงชาต ครงท16.

2. สทธ กหลาบทอง สาวกา กลปพฤกษ และพชรนทร สายพฒนะ. 2556. สนตะวาใบพาย (Ottelia alismoides (L.) Pers.):พรรณไมน าเดนของแมน าเพชรบร. วารสารเทคโนโลยภาคใตปท 6 ฉบบท 2.

3. พชรนทร สายพฒนะ และสทธ กหลาบทอง. 2557. ความหลากหลายชนดพนธของพรรณไมน าในพนทตนน าล าโดมใหญ จงหวดอบลราชธาน. Veridian E-Journal ปท 7 ฉบบท 1. 4. พชรนทร สายพฒนะ และสทธ กหลาบทอง. 2557. การส ารวจความหลากชนดของพรรณไมปาชายเลนในพนทศนยศกษาธรรมชาตกองทพบกบางป จงหวดสมทรปราการ. Veridian E-Journal ปท 7 ฉบบท 1.

ประวตผรวมโครงการวจย ตอนท 1 ขอมลทวไป

1. ชอ - สกล (ภาษาไทย) : นางสาวสาวกา กลปพฤกษ

(ภาษาองกฤษ) : MISS SAWIKA KUNLAPAPUK

2. วน เดอน ปเกด : 18 ธนวาคม 2527

3. ต าแหนงทางวชาการปจจบน: ขาราชการ พนกงาน (อาจารย)

49


สาขาวชาเทคโนโลยการผลตสตวน า

คณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตสารสนเทศ

เพชรบร

ต.สามพระยา อ.ชะอ า จ.เพชรบร 76120

โทรศพท 0-3259-4043-50 ตอ 41840

โทรสาร 0-3259-4043-50

Email address: [email protected], [email protected]

5. ประวตการศกษา :


วท.บ. (การประมง) 2550 การประมง มหาวทยาลยนเรศวร

วท.ม. (วทยาศาสตรการประมง) 2553 วทยาศาสตรการประมง มหาวทยาลยเกษตรศาสตร


- ระดบปรญญาโท

ชอเรอง : นเวศวทยาการกนอาหารของปลาโมง (Pangasius bocourti Sauvage, 1880) ใน

แมน าโขง บรเวณจงหวดหนองคาย

- ปทด าเนนการ : 2550-2553

7. สาขาวชาทถนดและสนใจ :

ชวประวตสตวน า นเวศวทยาการกนอาหาร และโภชนศาสตรของสตวน า

ตอนท 2 ผลงานตพมพ 1. Kunlapapuk S., & Kulabtong, S. (2011). Biology and Breeding of Snail Eater Pangasius

(Pangasius conchophilus) in Thailand: An Overview. Journal of Agricultural Science and Technology, 1 (8), 1210-1213.

50

2. Kunlapapuk S., & Kulabtong, S. (2011). Breeding, Nursing and Biology of Thai Mahseer (Tor tamboides) in Malaysia: An Overview. Journal of Agricultural Science and Technology, 1 (8), 1214-1216.

3. Kunlapapuk S., Kulabtong, S., & Nonpayom, C. (2012). Two new records of freshwater fishes (Cypriniformes, Balitoridae and Atheriniformes, Phallostethidae) from Thailand. Biodiversity Journal, 3 (2), 119-122.

4. Kulabtong S., Kunlapapuk, S., & Avakul, P. (2012). Some Fishery Biology of Molluscivorous Catfish, Helicophagus leptorhynchus in Thailand. Journal of Life Sciences, 6 (8), 913-916.

5. Kulabtong S., Kunlapapuk, S., & Sottiyothin, S. (2013). A new species of false spider crab of the genus Elamena H.Milne Edwards, 1837 from Upper Gulf of Thailand (Decapoda Hymenosomatidae). Biodiversity Journal, 4 (1), 129-134.

6. สาวกา กลปพฤกษ และธนษฐา ทรรพนนทน ใจด. (2552). ชวงเวลาการกนอาหารของปลาเผาะในแมน าโขง จงหวดหนองคาย. วารสารวจยเทคโนโลยการประมง, 3 (2), 33-38.

7. สทธ กหลาบทอง และสาวกา กลปพฤกษ. (2553). ความหลากชนดของพรรณไมน าในเขตคลองบางกรวย จงหวดนนทบร. วารสารวทยาศาสตรเกษตร, 41 (3/1), 101-104.

8. สทธ กหลาบทอง และสาวกา กลปพฤกษ. (2553). ความหลากชนดของพรรณไมน าในหวยกวาง จงหวดกาญจนบร. วารสารวทยาศาสตรเกษตร, 41 (3/1), 105-108.

9. สทธ กหลาบทอง และสาวกา กลปพฤกษ. (2553). ความหลากชนดของพรรณไมน าในเขตบานแพว จงหวดสมทรสาคร และ พทธมณฑล จงหวดนครปฐม . วารสารวทยาศาสตรเกษตร, 41 (3/1), 333-336.

10. สาวกา กลปพฤกษ และสทธ กหลาบทอง. (2554). บทความปรทศน: ชววทยาของกงและปน าจดในแมน าเจาพระยา จงหวดนนทบร. [รปแบบอเลกทรอนกส]. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 4 (1), 942-954.

11. สาวกา กลปพฤกษ, ฉตรชย ปรชา และสทธ กหลาบทอง. (2554). ผลกระทบของสารกมมนตภาพรงสตอประชากรปลา. [รปแบบอเลกทรอนกส]. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 4 (2), 678-686.

12. สทธ กหลาบทอง, สาวกา กลปพฤกษ. (2554). ชววทยา และเทคนคการเพาะเลยงปลาเผาะ Pangasius bocourti Sauvage, 1880 ในประเทศไทย. [รปแบบอเลกทรอนกส]. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 5 (3), 411-419.

51

13. ฉตรชย ปรชา, สาวกา กลปพฤกษ และสทธ กหลาบทอง. (2554). บทความปรทศน: ชววทยาและนเวศวทยาของตวสงกรานต (Namalycastis spp. Nereididae) ในประเทศไทย. [รปแบบอเลกทรอนกส]. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 4 (2), 667-677.

ประวตผรวมโครงการวจย

ตอนท 1 ขอมลทวไป

1. ชอ - สกล (ภาษาไทย) : นางสาวสรารตน มนตขลง

(ภาษาองกฤษ) : MISS SARARAT MONKHUNG

2. วน เดอน ปเกด : 9 กนยายน 2529 หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน : 1 7798 00055 57 8

3. รหสประจ าตวผวจยของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต : ไมม

4. ต าแหนงทางวชาการปจจบน: ขาราชการ พนกงาน (อาจารย)


สาขาวชาเทคโนโลยการผลตพช

คณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร

โทรศพท 0-3259-4043-50

โทรสาร 0-3259-4043-50

Email address: [email protected], [email protected]

6. ประวตการศกษา :


วท.บ. (โรคพช) 2550 โรคพช มหาวทยาลยเชยงใหม

วท.ด. (โรคพช) 2555 โรคพช มหาวทยาลยเชยงใหม

mailto:[email protected]

52

ทนการศกษา: ศกษาตอระดบปรญญาเอก โดยทนปรญญาเอกกาญจนาภเษก (The Royal Golden Jubilee Ph.D. Program)


- ระดบปรญญาเอก

ชอเรอง : Taxonomy and Phylogeny of Powdery Mildew Fungi in Tribe Phyllactinieae.

ปทด าเนนการ : 2551-2555

8.สาขาวชาทเชยวชาญ :

เชอราสาเหตโรคพช การจดจ าแนกเชอ โดยศกษาดานลกษณะทางสณฐานวทยา (morphology) รวมกบความสมพนธทางพนธกรรม (phylogeny) และการวเคราะหความสมพนธทางพนธกรรม โดยการสรางแผนภมตนไม (phylogenetic tree) โดยใชโปรแกรม PAUP ในระบบปฏบตการ macintosh และ windows, โปรแกรม BioEdit

ตอนท 2 ผลงานวจย 1. Monkhung, S., To-anun, C. and Takamatsu, S. (2011). Molecular approach to clarify taxonomy of powdery mildew on Chilli plants caused by Oidiopsis sicula in Thailand. Journal of Agricultural Technology 7(6): 1801–1808. 2. Divarangkoon R., Meeboon J., Monkhung S., To-anun C. and Takamatsu S. (2011). Two new species of Erysiphe (Erysiphales, Ascomycota) from Thailand. Mycosphere 2(3): 231–238. 3. Monkhung, S., To-anun, C. and Takamatsu, S. (2012). First report of Phyllactinia cassiae-fistulae (Erysiphaceae; Ascomycota) from Thailand: molecular and morphological characterization. African Journal of Biotechnology. 12(2): 109–114. 4. Songsuda Plakthongdee, Sararat Monklung, Ratchadawan Cheewangkoon and Chaiwat To–anun. (2013). Cladosporiod on monocotyledon plant from Thailand. Journal of Agricultural Technology 9(4): 943–951.

Diversity of Aquatic Plants in Kaeng Krachan Dam Patcharin ...old.pitc.su.ac.th/pratap/8- 1.pdf ·...

Documents

Transcript of Diversity of Aquatic Plants in Kaeng Krachan Dam Patcharin ...old.pitc.su.ac.th/pratap/8- 1.pdf ·...