DÖŞEMELER (Plaklar)

DÖŞEMELER (Plaklar)

Döşemeler, birden fazla işleve sahip önemli yapı elemanlarıdır. Döşemelerin ana işlevlerinden biri, üstüne gelen yükleri oturduğu taşıyıcı elemanlara sağlıklı olarak iletmek, diğeri ise üzerinde yer alan işlevlere uygun bir zemin oluşturmaktır

Odaların tavanı, tabanı, köprü döşemesi (tabliye) örnek olarak verilebilir.

Döşeme tipleri (statik özelliklerine göre): • Kirişli döşeme • Kirişsiz (mantar) döşeme • Dişli (nervürlü) döşeme • Asmolen döşeme • Kaset (ızgara) kiriş döşeme

Kirişli döşeme

• En az bir kenarı kirişe oturan 8-20 cm kalınlığında bir plaktır. Yükleri ve kenarları çok büyük olmayan hacimlerde (odalarda) genelde tercih edilir. Kısa kenarı 6-7 m olabilir. İnşası kolay ve ekonomiktir. Konut tipi yapılarda en çok kullanılan döşeme tipidir

Kirişli Döşeme

Kirişli Döşeme

Kirişli Döşeme

Kirişli Döşeme

Kirişli Döşeme

Kirişsiz (Mantar) döşeme

Kirişleri olmayan, doğrudan kolonlara oturan 30-40 cm kalınlığında bir plaktır. Mantar döşeme de denir.

Yükleri ve kenarları çok büyük olmayan hacimlerde (odalarda) kullanılabilir. Açıklık 9-10 m olabilir.

Kalıp işçiliği ve maliyeti azdır. Sarkan kiriş olmadığından alttan bakıldığında düz bir tavan görünür.

İyi bir çerçeve davranışı sergileyemez. Kolonların plağı delip geçmesi (zımbalama) riski vardır. Ağır yükleri olan döşemelerde (sanayi yapıları, köprü, otopark) zımbalamayı önlemek amacıyla kolona başlık yapılır. Depremde davranışı kötüdür, Türkiye için uygun bir plak tipi değildir.

Kirişsiz (Mantar) döşeme

Kirişsiz (Mantar) döşeme

Kirişsiz (Mantar) döşeme

Dişli (nervürlü) döşeme

• Birbirine paralel kirişçiklerin (dişlerin) ana kirişlere oturtulması ve üzerine çok ince bir plak yapılması ile oluşturulan bir döşemedir.

• Dişlerin genişliği 10- 15 cm, yüksekliği 25-35 cm civarındadır. Plak kalınlığı 5-7 cm dir.

• Yükleri ve kenarları büyük hacimlerde kullanılabilir. Hacim dikdörtgen ise bir yönde dişli, kare veya kareye yakın ise iki yönde dişli tercih edilir. Bir yönde dişli döşemenin diş açıklığı 10-12 m, iki yönde dişli döşemenin diş açıklığı 14-15 m olabilir. Dişli döşemelerin depremde davranışı iyi değildir. Mutlaka deprem perdeleri düzenlenmelidir.

Dişli (nervürlü) döşeme

Dişli (nervürlü) döşeme

Dişli (nervürlü) döşeme

Dişli (nervürlü) döşeme

Dişli (nervürlü) döşeme

Asmolen döşeme

• Dişler arası asmolen olarak adlandırılan hafif bir malzeme ile doldurulmuş bir veya iki yöndeki dişli döşemedir. Tavan düz görünür. Asmolen döşemelerin depremde davranışı iyi değildir. Mutlaka deprem perdeleri düzenlenmelidir.

Asmolen döşeme (alttan görünüş)

Asmolen döşeme

Asmolen döşeme

Asmolen döşeme

Asmolen tuğlası (kil)

Asmolen tuğlası (Gazbeton)

Asmolen tuğlası (Gazbeton)

Köpük asmolen dolgusu yangın dayanımı açısından sağlıklı bir malzeme değildir. Kullanımı tavsiye edilmez.

Kaset (Izgara) kiriş döşeme

• Hacim ortasında kolon istenmeyen çok büyük (sinema salonu, otopark gibi) hacimlerin kapatılmasında kullanılır. Açıklık 15-25 m olabilir. Dişli döşemeler gibi inşa edilir. Dişler yerine normal boyutlu kirşler(tali kirişler) kullanılır.

• Çevre kirişlere ana kirişler denir, tali kirişler ana kirişlere oturur. Ana kiriş genişliği (80-100 cm) yapılırlar. Tali kirişler arası 50-150 cm civarındadır. Sistem ağırdır, kolonlara değil, her iki yönde yerleştirilmiş rijit perdelere oturtulmalıdır.

Kaset (ızgara) kiriş döşeme

Kaset (Izgara) kiriş döşeme

Kaset (Izgara) kiriş döşeme

Döşemeler işlev ve konumlarına göre 5 gruba ayrılır.

1-İç ve Dış Döşemeler Bina içinde yer alan döşemelere iç döşemeler dışındakilere dış döşemeler denir.

2-Zemine Oturan ve Oturmayan Döşemeler Zemine oturan döşemeler binanın içinde yer alan ve doğrudan zemin üzerine oturan döşemelerdir. Bunun dışında yer alan ara kat döşemeleri ve çatı döşemesi zemine oturmayan döşemelerdir.

3- Altı Açık Döşeme İşlevi nedeniyle dış ortamda ki havayla temas halinde olan döşemelerdir. Örneğin bir binanın dışarıya doğru kapalı çıkması olan bölümündeki döşemenin altı açıktır.

4- Düşük Döşemeler Banyo ve tuvalet gibi mekânlarda tuvalet taşı ve klozet gibi elemanlara ait pis su giderlerinin ve tesisat bağlantılarının döşeme içine gizlenmesi için bu gibi mekânlarda ki döşemelerin konumu diğer mekânlarda ki döşemelere göre daha düşük seviyede yapılır.

5- Yükseltilmiş Döşemeler Bir mekânın zemini üzerinde serbest şekilde bulunan tesisat kablolarının gizlenmesi amacıyla mevcut döşeme üzerinde oluşturulan sökülüp takılabilir döşemelerdir.

Döşemeler

Zemine oturan döşeme

Düşük Döşeme

Yükseltilmiş döşeme