TRANSPORTNI LANAC

DIREKTNI TRANSPORT

KOMBINOVANI TRANSPORT

DIREKTNI CESTOVNI;DIREKTNI ZELJEZNICKI

Realizovan kao

KLASICNI TRANSPORT KOMADASTE ROBE

KLASICNI TRANSPORT STANDARDNIH TRANSPORTNO MANIPULATIVNIH JEDINICA (TMJ)

TRANSPORT PROMJENOM TRANSPORTNOG SUDA I TRANSPORTNOG STREDSTVA

BEZ PROMJENE SUDA I SA PROMJENOM TRANSPORTNOG SREDSTVA

TOVARNE JEDINICE MMT-a

1

Definisati TPS proces i nacrtati logističku šemu podjele transportnih lanaca?

TPS proces je transportno-pretovarno skladišni proces koji predstavlja realizaciju transportnog lanca.Transportni lanac podrazumjeva niz uzastopnih tehnicko – tehnoloskih organizacionih i dr.medjusobno povezanih i sinhronizovanih postupaka i aktivnosti u okviru kojih se vrsi premjestanje materijalnih dobara od izvora do cilja primjenom odgovarajucih transportnih jedinica i transportnih sredstava.

Šta je to racionalizacija u općem smislu i koji su osnovni ciljevi racionalizacije transporta?Ako u transportnom sistemu imamo klasicni transport, moramo raditi na unaprijedjenju, tj.mi moramo da poduzimamo mjere racionalizacije Racionalizacija u općem smislu je uvođenje svih onih tehnickih, tehnoloskih i organizacionih metoda koje obezbjedjuju minimum gubitka covjekove pogonske energije, vremena, prostora i materijala.

Ciljevi racionalizacije transporta;1. optimiranje transportnog lanca2. minimizacija ukupnih troskova distribucije3. povecanje brzine dostave robe4. povecanje kvaliteta usluge5. povecanje konkurentnosti na trzistu6. humanizacija rada7. zastita okoline

Da bi vršili racionalizaciju treba znati 2 stvari:- Gdje vršiti racionalizaciju?- Kako vršiti racionalizaciju?

2

Navesti tipične tehnologije za realizaciju osnovnih faza kontejnerskog transportnog lanca?Osnovne faze realizacije u kontejnerskom transportnom lancu:

I. faza; priprema i utovar u kontejnereII. faza; obezbjedjenje robe u kontejnere

III. faza; uskladistenja kontejneraIV. faza; utovar kontejnera na transportna sredstvaV. faza; pricvrscivanje kontejnera na transportna sredstva

VI. faza; transport kontejneraVII. faza; pretovar kontejnera

VIII. faza; istovar kontejnera sa transportnog sredstvaIX. faza; odlaganje kontejnera na skladisni platoX. skladistenje kontejnera

XI. praznjenje

Tipične tehnologije-Skup svih parcijalnih naćina rješenja i ima ih manje od faza realizacije jer neke služe za realizaciju više faza i one se grupišu u 6 grupa A,B,C,D,E,F.

tipicne tehnologije “A” realizuju – fazu I i XI tipicne tehnologije “B” realizuju – fazu II tipicne tehnologije “C” realizuju – fazu V tipicne tehnologije “D” realizuju – fazu III, IV, VII, VIII, IX tipicne tehnologije “E” realizuju – fazu VI tipicne tehnologije “F” realizuju – fazu X

Kopneni kontejnerski mostovi: navesti sistem MMT kome pripada ova tehnologija kao i specifičnosti njene organizacije?

U ovom slučaju kontejneri se transportuju kopnom u cilju smanjenja duge prevozne rute. Ova tehnologija predstavlja jedan vid kopneno-pomorskog transporta.Naime odredjeni pomorski put se umijesto morem prelazi kopnenim putem, pa se uspostavljaju kopneni kontejnerski mostovi.Dva najpoznatija kopnano – kontejnerska mosta su;

1. most koji povezuje Japan i Evropu2. most koji povezuje istocnu i zapadnu obalu Amerike

Ova tehnologija pripada sistemu kontejnerskog transporta.

Imamo i mnogo nacina za organizaciju i transport kontejnera kroz tehnologije koje se mogu sistematizovati;

tehnologije kopnenog transportnog kontejnera tehnologije kopneno – rijecnog transportnog kontejnera tehnologije kopneno – pomorskog transportnog kontejnera tehnologije kopneno – zracnog transportnog kontejnera tehnologije kopnenih kontejnerskih mostova

3

Navesti i definisati tipične tehnologije koje obuhvataju kontejnerski sistem transporta? I elementi tehničke baze kontejnerskog sistema transporta?

a) tehnologije kopnenog transportnog kontejnera Ovdje ucestvuju cestovni i zeljeznicki saobraćaj. Ona se realizuju tako sto se cestovni saobraćaj koristi na male realacije, a zeljeznicki saobraćaj na duže relacije.Realizuje se u tri osnovna oblika, tj. prema vrsti kontejnera:

- tehnologije kopnenih transporta malih kontejnera (sa točkovima ili bez točkova)- tehnologije kopnenih transporta srednjih kontejnera ( univerzalni kontejneri i srednji

(sa točkovima ) –specijalni - tehnologije kopnenih transporta velikih kontejnera (uključuje posjedovanje kopnenih

kentejnerskih terminal)

b) tehnologije kopneno – rijecnog transportnog kontejneraRealizuje se kopnenim (otprema i doprema) i riječnim (na velike udaljenosti) transportom. Vrlo je prilagodljiv ali osnovni nedostatci su klima i plovna mreza koja nije bas rasprostranjenaS obzirom na vrste saobraćaja koji uključuju imamo:

- drumsko-riječni-dumski- željezničko-riječni-željeznički- kombinovano (drum-željeznica)-riječno-kombinovani (drum-željeznica)

c) tehnologije kopneno – pomorskog transportnog kontejneraOva tehnologija je uslovljena razvojem kontejneskih terminal. Poduzima se samo kada postoje dovljno veliki robni tokovi.

d) tehnologije kopneno – zracnog transportnog kontejnera Glavni prevoz je zračni koji se realizuje avionima ili helikopterima. Kopneni transport služi za dostavu robe do aerodrome. Najčešča kombinacija je drumsko-zračni-drumski transport. Karakteristike ove tehnologije su visoke cijene, velika potrošnja goriva, velika količina mrtvog tereta.

e) tehnologije kopnenih kontejnerskih mostova

U ovom slučaju kontejneri se transportuju kopnom u cilju smanjenja duge prevozne rute. Ova tehnologija predstavlja jedan vid kopneno-pomorskog transporta.Naime odredjeni pomorski put se umijesto morem prelazi kopnenim putem, pa se uspostavljaju kopneni kontejnerski mostovi.Dva najpoznatija kopnano – kontejnerska mosta su;

1. most koji povezuje Japan i Evropu2. most koji povezuje istocnu i zapadnu obalu Amerike

Tehnolosku bazu cine; pretovarna i pretovarno transportna mehanizacija transportna sredstva sve vrste uredjaja i opreme koje sluze za formiranje kontejnera, rasformiranje

kontejnera i obezbjedjenje kontejnerski terminali sa svom potrebnom infrastrukturom

4

Kontejnerski sistem transporta?

Kontejner je sanduk, ali nija običan metalni sanduk. Tovarni prostor za robu se odvaja od transportnog sredstva. Interkontejner se koristi za međunarodni transport. Kontejner je tovarni prostor MMT-a. Kontejner je transportno manipulativna jedinica čija zapremina nije manja od 1m3. Dovoljno je izdržljiv za višestruko korištenje, pogdno za punjenje i pražnjenje i ima sposobnos jednostavnog premještanja sa jednog transportnog sredstva na drugo.

Podjela kontejnera1. prema namjeni;

univerzalne (obuhvataju oko 70% kontejnerskog parka u svijetu) specijalne

2. prema vrsti robe koja se smijesta; kontejnere za prevoz komadne robe kontejnere za prevoz rasute robe kontejnere za prevoz tecnosti

3. prema nosivosti; male kontejnere (1-3) m3 ( kategorija “A”1-1,2; “B”1,2-2; “C” 2-3 m3) srednje kontejnere (3-10)m3 – dužina D<6m velike kontejnere > 10m3 i D > 6m često se zovu i ISO kontejneri ili trans

kontejneri sa navedenim gabaritima: kontejneri 20 (ft) – imaju gabarit 20 x 8 x 8

kontejneri 30 (ft) – imaju gabarit 30 x 8 x 8 kontejneri 40 (ft) – imaju gabarit 40 x 8 x 8

4. prema vrsti materijala; metalne drvene plasticne gumene itd.

5. prema konstruktivnim karakteristikama; klasicni sklapajuci rasklapajuci samoistovarajuci

8. prema mjestu koristenja; kontejnere za nacionalni transport kontejnere zamedjudrzavni transport kontejnere za intekontinentalni transport

9. u odnosu na vrstu uredjaja kojom se opremljuju; izotermicke kontejnere frigo kontejnere

10. prema podobnostima i mogucnostima pretovara kontejneri koji su snadbjeveni sobstvenim kretnim mehanizmom (tockovi,

valjci…) kontejneri sa specijalnim uredjajima uz pomoc mehanizacije

5

Prednosti i nedostaci primjene kontejnerizacije i koje mjere poduzeti da bi se otklonili nedostaci?Prednosti primjene kontejnerizacije su:

- Smanjenje zadržavanja na robnim operacijama- Čuvanje robe pri prevozu- Smanjenje troškova pakovanja- Ubrzan obrt prevoza- Ubrzanje administrativnih poslova - Smanjenje potreba za skladišnim prostorom- Povećava stepen produktivnosti i iskorištenja prevoznog sredstva- Mogućnost kooperacije i koordinacije grana saobraćaja

Nedostaci primjene kontejnerizacije su:- Visoka ulaganja u sredstva pretovara- Teškoće u prilagođavanja voznog parka- Nužna postojanja praznih vožnji- Veliki mrtav teret

Mjere za ublažavanje nedostataka su:- Moramo imati veliki obim robnih tokova- Moramo izvršiti unifikaciju proizvodnje kontejnera- Moramo vršiti pretovar u glavnimsaobraćajnim tokovima gdje se formiraju

kontejnerski terminali- Moramo obezbijediti kooperaciju i koordinaciju svih učesnika u realizaciji

transportnih lanaca- Savremena i mehanizovana saobraćajna privreda

Navesti sisteme integralnog transporta i najznačajnije tehnologije u okviru tih sistema?Transport robe koji se realizira učešćem dva ili više vidova saobraćaja, uz primjene jedne te iste tovarne jedinice ili drumskog teretnog vozila i bez promjene transportnog suda naziva se INTEGRALNI TRANSPORT.Sistemi integralnog transporta su:

1. paletni sistem transporta2. kontejnerski sistem transporta3. sistem vozilo-vozilo (hucke – pack

sistem transporta)

4. sistem transporta RO – RO saobracaja

5. sistem barži rijecnog saobracaja

Najznačajnije tehnologije sistema integralnog transporta su:Tehnologije kopnenih sistema:

- palete- kontejneri- prikolice

- poluprikolice - izmjenjivi transportni sudovi

Tehnologije kopneno-pomorskih sistema- ISO kontejneri- Tovarne jedinice RO-RO sistema

- Transport barži riječnog transporta

Tehnologije kopneno-vazdušnih sistema- Palete - Specijalni kontejneri

- ISO kontejneri

Tehnolgije kopnenih mostova- ISO kontejneri

6

Struktura i tehnička funkcija lučkog kontejnerskog terminala.

Ključne operacijske funkcije koje se izvode terminalu su:a) Utovar/istovar kontejnera sa/na brodoveb) Prebacivanje kontejnera iz/do skladišnih zona i slaganje/premještanje kontejnera u/iz

skladišnih zona.c) Prebacivanje kontejnera na/sa željeznice i druma

1. Pristanište (operativna obala, pretovarna zona) 10% Tu se izvode operacije istovara/utovara kontejnera sa/na brodove2. Zona skladištenja kontejnera 55% Podrućje koje čini ranžirna zona i skladišna zona. Zone mogu biti podijeljne na uvozne i izvozne.3. Željeznički subterminal Tu se vrši otprema i prijem. Vrši se uključivanje iz terminala na kolosijeke. Tu spada zona aktivnog skladištenja za vertkalnu manipulaciju kontejnerima. Željeznički subterminal se može nalaziti i izvan terminala.4. Ulazna kapija (prijemno/otpremna zona za drumski transport) Veže saobraćajnu infrastrukturu sa kontejnerskim terminalom, sastoji se od kontrolirane ulazne tačke odgovarajuče zgrade, carinskog dijela, te prostor za obavljanje sitnih bitnih usluga vezanih za prelaz sa kopnenog na pomorski transport.5. Saobraćajna infrastruktura Tu spadaju drumske saobraćajnice i željeznički kolosjeci. Zadatak je da efikasno integrira sve naprijed navedene elemente strukture, garantujući brzo i sigurno manipulisanje.

Dati specifikaciju i kratak opis opreme za zahvatanje kontejnera kao i opreme za obezbjeđenje kontejnera u procesu transporta.?Četri osnovna sredstva (uređaja) za zahvatanje kontejnera:

- Spreder- Viljuške - Kliješta za stezanje tereta- Oprema za prenos užadima

Spreder je uređaj koji služi za zahvatanje kontejnera i može se montirati na svako sredstvo vertikalnog pretovara. Spreder ima čelićni ram sa rotacionim čepovima i može biti:

- Top spreder (4 rotaciona čepa) – hvatanje kontejnera odozgo- Bočni spreder (2 rotaciona čepa) – hvatanje kontejnera sa bočne(duže) strane.- Čeoni spreder (4 rotaciona čepa) – hvatanje kontejnera sa čeone strane

Velike kontejnere i kontejnere uopšte karakteriše specifično konstruktivno rješenje i to ugaoni element- nauglica koji omogućava pretovar, te uzajmno učvršćivanje kontejnera. Krtom spojnicom se postže fiksiranje kontejnera tako da konusni dio ulazi u otvor ugaonog ležišta a naknadnim otvaranjem se definiše učvršćivanje.Sprederi su opremljeni uređajima za automatsko pozicioniranje i elektronsku kontrolu blokiranja rotacionih čepova i zovu se podesivi sprederi.Viljuške – manje se koriste, zato što nemaju svi kontejneri ulaze za viljuške, a problem je i nosivost viljuškara.

7

Prednosti i nedostaci RO-RO sistema:

Prednosti su: potpuna integracija cestovnog, zeljeznicko-pomorskog transporta realizuje se transport "od vrata do vrata" nisu potrebne velike investicije u lukama i terminalima velika brzina pretovarnih operacija vrijeme obrta je kraće.

Nedostaci su: investicije RO-RO brodova su 20% vece od klasičnih slabo iskoristenje tovarne zapremine robe (za 1/3 je bolje iskoristenje kod

kontejnerskih brodova) za duge relacije obrt je veci

RO-RO je najrentabilniji za relacije ispod 1500 neuticnih milja.

Definisati osnovne kategorije tehnologija u RO-RO sistemu?

ROLL ON – ROLL OFF predstavlja sistem transporta različitih tovarnih jedinica (drumska vozila, dijelovi drumskih vozila, željeznički vagoni itd.) na brodovima.

Tehnicke baze RO-RO sistema čine; 1. RO-RO brodovi 2. pretovarna oprema 3. RO-RO terminali

RO-RO brodovi koriste horizontalni pretovar. Dužine su i do 1200m. Prema dubini gaza mogu biti: klasa A (gaz < 6m) i klasa B (gaz > 6m).Prema kategorijama plovidbe mogu biti za obalnu i prekomorsku plovidbu.Prema namjeni imamo za prevoz željezničkih kompozicija, za prevoz motornih vozila drumskog saobraćaja i za transport vozila i standarnih tovarnih jedinica integralnog transporta. Oko 70% flote RO – RO brodova se koristi na kratkim i srednjim relacijama.

Brodska pretovarna rampa prilagođena je samo za horizontalni pretovar. RO-RO brodovi malog kapaciteta imaju samo jednu, dok veliki imaju više pretovarnih rampi koje se mogu nalaziti na krmi i pramcu, na boku. Rampe mogu biti različite izvedbe. Najčešća širina pretovarne rampe je 8m, nosivost 200 – 450 t, a dužina 2 – 50m.

RO-Ro terminali su ogromne površine. Potrbena je drumska saobraćajnica i prostor za pristajanje RO-RO brodova. Tehnologija RO-RO sistema može da se realizuje u tri kotegorij:

1. produzenje relacija transporta preko moreuza (plovidba na kratke relacije)

2. plovidba na srednje relacije – prikolice i poluprikolice bez vozaca se prevoze na RO-RO brodovima. Kombinacija sa kontejnerima (RO-RO brodovi).

3. transport na duga rastojanja, dijelovi cestovnih vozila stavljaju se na posebne podloge

8

KOORDINACIJA I KOOPERACIJA U SAOBRACAJU?Koordinacija- strategija i politika razvojaKooperacija – zajednička saradnja i rad u realizciji konkretnih transportnih zadataka. Hronološki gledano koordinacija se pojavila prije kooperacije i takođe je i uslov kooperacije.Da bi se stvorio jedinstveni transportni sistem na nivou države, potrebno je da se uvedu tzv. mjere saobraćajne politke;

1. Administrativne- usvajanje zakona, podzakona i sl.2. Ekonomske- davanje/oduzimanje sredstava.

Koordinacija se djeli na;1. operativnu 2. perspektivnu

Takođe se djeli i na:- plansko-ekonomsku, - tehnicku, - tehnolosku, - organizacionu i - pravnu

Faktori koordinacije su;1. vrsta privrednog i drustvenog sistema2. stepen privrednog razvoja3. struktura, 4. stepen uključenosti i5. izvjesnost saobracajnog stanja i tehničko stanje.

Nivoi koordinacije: Globalni nivo, Međunarodni nivo, Nivo teritorija, Regionalni nivo, Kantonalni nivo, Opština , Grupacija, Pojedinačni

Ciljevi koordinacije; obezbjedjenje optimalnog razvoja saobracajanog sistema razgranicenje sfere primjene razvoja grana saobracaja. Racionalna podijela prevoza

medju njima. Obezbjedjenje kooperacije razlicitih saobracajnih grana i neprekidnost transpornih

lanaca.Ciljevi kooperacije;

1. ostvarivanje minimalnih troskova distribucije2. objedinjavanje tehnoloskih i ekonomskih prednosti koje pruzaju razliciti vidovi

saobracajaKooperacija moze biti prosta i složena, a u transportnom lancu samo samo složena

interna i medjugranska (s razlicitim vidovima saobracaja). S klasicnim tehnologijama i s tehnologijama MMT

Kooperacija u oblasti tehnologije se vrsi uvodjenjem tehnicke baze, a u oblasti upravljanja to vrsi spediter.

9

Navesti pripadajuče tehnologije i definisati elemente tehničke baze za svaki od sistema kopnenog multimodalnog transporta?Tehnologija multimodalnog transporta;

2. paletni sistem transporta3. kontejnerski sistem transporta4. sistem vozilo-vozilo (hucke – pack sistem transporta)5. sistem transporta RO – RO saobracaja6. sistem barži rijecnog saobracaja

Klasifikacija u odnosu na angazovane vidove saobracaja;1. tehnologije kopnenog multimodalnog transporta i one obuhvataju

sistem paletnog transporta sistem kontejnerskog transporta sistem vozilo – vozilo transporta

2. tehnologija multimodalnog kompneno – vodnog transporta i to su; sistem transporta ISO kontejnera sistem RO – RO transporta (kopneno – pomorski) sistem transporta barži rijecnog saobracaja (on ukljucuje najvise vidova

saobracaja)3. tehnologije multimodalnog kopneno – zracnog transporta obuhvata;

sistem transporta paleta sistem transporta malih, srednjih i velikih kontejnera specijalne namjene

Tehnicki bazu paletizacije cine 3 osnovna elementa; palete transportno manipulativna mehanizacija specijalni uredjaji (paletizeri i depaletizeri)

Tehnolosku bazu kontejnerizacije čine; pretovarna i pretovarno transportna mehanizacija transportna sredstva sve vrste uredjaja i opreme koje sluze za formiranje kontejnera, rasformiranje

kontejnera i obezbjedjenje kontejnerski terminali sa svom potrebnom infrastrukturom

Tehničku bazu sistema vozilo vozilo čine: specijalna cestovna vozila i dijelovi vozila željeznička kola terminal pretovarno-transportna oprema

Tokovi logistike?Svi robni tokovi se sa logističkog aspekta mogu podjeliti u 4 osnovne faze:

I- tokovi svih sirovina od izvora do proizvodnje (nabavna logistika)II- tokovi materijala u procesu proizvodnje (intersistemska ili tvornička logistika)III- tokovi gotovog proizvoda od mjesta proizvodnje, preko skladišta gotovih proizvoda,

pa do neposrednog kupca ili trgovinske mreže.IV- Tokovi gotovih proizvoda od trgovinske mreže do krajnjih korisnika.

III i IV faza – tokovi gotovih proizvoda ( Marketing logistika)

10

Koje su prednosti a koji nedostaci primjene sistema palatelizacije?

Prednosti sistema palatelizacije su:- Mogućnost smanjenja obima pretovarnih operacija- Optimalno korištenja skladišnih kapaciteta- Optimalno korištenje tovarne površine i zapremine transportnog sredstva- Visok stepen preglednosti utovarene i uskladištene robe- Brzo sprovođenje administrativnih operacija- Smanjenje troškova distribucije

Nedostaci primjene palatelizacije su:- Paleta predstavlja mrtvi teret u transportu- Nemogćnost potpunog ukidanja vraćanja paleta- Obavezno korištenje mehanizacije duž paletnog lanca

Osnovne prednosti i nedostaci hucke-pack sistema sa stanovišta, drumskog odnosno željezničkog transporta?

Prednost cestovnog saobraćaja; 1. ustede u prevozu 2. ustede u naknadama za voznju vozaca 3. ustede u pogonskom gorivu 4. ustede u prevozu voznog osoblja 5. ustede u varijabilnim troskovima koji zavise od ostvarenih prevoza 6. ustede investicijama, tako sto se produzava vijek trajanja transportnog sredstva 7. ustede vezanog transportnog kapitala

Nedostatci cestovnog saobraćaja; 1. produzenje rastojanja prevoza u odnosu na direktni cestovni transport 2. dopunski troskovi za dva terminala 3. troskovi pretovarne mehanizacije 4. troskovi prilagodjavanja postojeceg voznog parka HUCKE-PACK tehnologiji.

Prednost zeljeznickog saobraćaja; 1. masovan prevoz rada 2. snizenje transportnih troskova 3. rasterecenje cestovnih prometnica od teskih vozila 4. povecava se bezbjednost 5. snizavanje troskova izgradnje puteva 6. poboljsanje uslova zastite okoline 7. bolje koristenje zelj.voznog parka 8. smanjenj nelojalne konkurencije u odnosu na cestu

Nedostatci zeljeznickog prevoza su; 1. zeljeznicki tovarni profil 2. velike investicije u vagone specijalne izvedbe 3. poteskoce prilagodjavanja klasicnih tehnologija HUCKE-PACK sistema

11

Specifične tehnologije HUCKE-PACK sistema transporta?

Tehnologije transporta imjenjivih transportnih sudova- Mogu se transportovati na vagonima za kontejnerima- Potpuno iskorištenje tovarnog prostora vagona- Skupa oprema za vertikalni transport- Može se koristiti u sklopu transporta kontejnera- Povoljno vrijeme pretovara- Teži su u odnosu na fiksnu nadgradnju kamiona- Nepovoljni su kao samonoseća konstrukcija

Tehnologija transporta sedlastih prikolica- Pretovar vertikalnim i transportnim sredstvima- Potrebna specijalna željeznička kola- Velik mrtav teret- Horizontalni pretovar je dugotrajan

Tehnologija transporta kompletnih vozila- Brz i jeftin pretovar- Nisu potrebna pretovarna postrojenja- Vozači za vrijeme prevoza se odmaraju- Rasterećenje drumskih saobraćajnica- Visok vozni kapital- Skupa izvedba specijalnih željezničkih vagona- Problemi sa slobodnim tovarnim profilom- Veliki mrtav teret

Podjela i osnovna tehnološko- organizaciona svojstva industrijskog transporta?Industrijski transport je jedan specifičan dio reprodukcije materijalnih dobara jer se s jedne strane nalazi u ne raskidivoj vezi s javnim transportom i proizvodnim procesima. Zato se industriski transport dijeli na:

unutarnji i spoljnji industrijski transport.

Unutrasnji industrijski transport se dijeli na procesni i medjupogonski industriski transport.

Ciljevi razvoja industriskog transporta su; ujedinjavanje procesnog i medjupogonskog transporta redukovanje manipulativnih i skladisnih operacija na najmanji moguci obim povezivanje javnog transporta sa procesom proizvodnje pod sredstvom spoljnjeg

industriskog transporta

12

Struktura, funkcija i sadržaj RTC-a?

Robno-distributivni centri:mjesta gdije su koncentrisane sve transportne aktivnosti.RTC je mjesto izvršenja homogene logističke usluge. RTC treba da buda karika u distributivom procesu (između makro i mikro distribucije).Cilj formiranja odnosno osnovna funkcija R-D centra;je optimiranje transportnih i distributivno materijalnih dobara sa svim pratecim dijelatnostima uz primjenu savremenih tehnologija transporta na logistickim principima.

Sadrzaj RTC;

Ponuđači usuga i korisnici su fizički prisutni na jednom mjestu.

Strukturu RTC cine;tehnoloski podsistem i teh.baze (zeljeznica, skladistenje, tehnoloske cijeline, nosioci transportnog procesa i njihova infrastruktura cini tehnicku bazu).

Dijelatnost RTC;Osnovne f-je RTC-a su: obavljanje aktivnosti dolaznog i odlaznog daljinskog i lokalnog transporta, pretovar robe, sabirni i distributivni transport prateće i uslužne djelatnosti.

RTC se grade u blizini velikih potrosackih centara.

13

Osnovni elementi standardizacije u paletnom lancu?Imamo podijelu paleta prema namjeni; 1. univerzalne i 2. specijalne Danas se u svijetu najvise koriste univerzalne i to univerzalne – ravne palete. Te palete imaju standardnu izvedbu i dimenzije. Rade se u dvije velicine;

1200 x 1000 mm1200 x 800 mm

RAVNE palete mogu biti i specijalne. One su specijalne kada ravna paleta ima postolje. To postolje mora biti standardizovane izvedbe zbog mogucnosti njegove manipulacijePALETE SA NADOGRADNJOM mogu biti standardnih i nestandardnih dimenzija. Euro box – palete su standardizovane palete sa nadogradnjom. Takodje podlijezu propisima i moraju zadovoljiti tehnicke i konstruktivne karakteristike, u pogledu njihovih dimenzija prije svega.

- Spoljasnje dimenzije; 1200 x 1000 - Sopstvenu tezinu; 145 kg - Max.nosivost; 1000 kg - Slaganje u visinu moze da podnosi 6 slogova

Palete se moraju uskladiti i sa skladisnim prostorom pa imamo 3 nivoa vršenja standardizacije: I) nivo vrsenja standardizacije; palete i dijelovi koji je sacinjavaju II) nivo; standardizacija palete i uskladjivanje palete sa drugim tovarnim jedinicama III) nivo; palete sa transportnim sredstvima i opremom za manipulisanje i skladistenje.

Karakteristike homogene logističke usluge i potrebni uslovi za njenu realizaciju?Danas korisnici transportih usluga traže ponudu racionalne koncepcije koherentnih logističkih usluga. Dimenzije komponente logističkih usluga prikazane su na sljedećoj slici:

Zajedničkokorištenje postojeće infrastructure, kao i međusobna kooperacija u radu pojedinih podsistema RTC-a stvara realne poduslove za ponudu homogenih logističkih usluga.

14

Definicija klasifikacija i osnove karakteristike barži riječnog saobraćaja.?Barža je dio skladišnog brodskog prostora koji se odvaja od matičnog broda, a kada se odvoji posaje samostalno riječno plovilo bez vlastitog pogona.Sistem barži omogućava obezbjeđenje neprekidnog transportnog lanca od pošiljaoca do primaoca i uključuje najveći broj vidova transporta (sem zračnog). Transport barži je kombinacija pomorsko-riječnog transporta. Transport utovarenih i zavorenih barži posebnim, matičnim brodom znatno skračuje utovar i istovar tereta a ujedno omogućavaju da se sve radnje obave na sidrištu,

Tehnicku bazu barži čine; - barže(šlep, teretnica) - matični brod - pretovarna postrojenja - brodovi tegljaci-REMORKERI

SEA-BEE BARŽE su čvršče građene, imaju samostalan sistem ventilacije, nezavisan od matičnog broda, dvostruku oplatu koja je pojačana čeličnim okvirima. Moguće korištenja viljuškara unutar ovih baržiLASH BARŽE u riječnoj plovidbi nisu tako upotrebljive kao što se u početku močekivalo, jer se uglavnom primjenjuju samo na kratkim relacijama.

Postoje 4 tehnologije prevoza barži riječnog saobraćaja i to:SISTEM LASH zasniva se na korištenju tri osnovna elementa i to:

a) matičnog broad nosača barži sa širokom krmom i snažnim nosačimab) barži – jedinica tereta na matičnom broduc) dizalica nosivosti 500 t

SISTEM SEA-BEE zasniva se na različitim principima zavisno od opreme broad veličine barži:a) brodovi nemaju dizalice ali imaju liftove kapaciteta od 2000 t koji su na zadnjem

dijelu brodab) svaka od tri palube je opremljena sistemom za vuču po šinamac) kapicitet barži je 850 t, a maksimalni kapacitet broda je 39 barži

SISTEM BACAT sličan je Lash sistemu ali je prilagođen specifičnostima riječno-kanalskog sistema. Barže su znatno manjih dimenzija pa se mogu koristiti u unutrašnjosti kontinenta. Kapacitet broad je 10 BACAT i 3 LASH barže

SISTEM FIDER Fider brodovi – raznosni brodovi. Onis u veza izmeđa matičnih i perifernih malih luka. Imaju mali gaz. Teret se može utovariti horizontalnim i vertikalnim sistemom utovara. Prednost je što rasterećuju centralne luke, a manje luke uključuje u MMT

1. BAKAT BARZE

2. LASH-BARZA(horizontalni pretovar)

3. SEA-BEE (vertikalni pretovar)

4. RO-RO BARZE

L(m) B(m) V(m) GAZ Q(t)

16,8 4,7 3,5 2,4 150

18,6 8,5 3,9 2,7 350-375

30-38 12-15 4,5-5,5 3,5 750-900

→ 260 prikolica

15

MATIČNI BRODOVI NOSAČIKategorije brodova nosaca;

imaju dizalice (LASH-BROD) s horizontalnim pretovarom imaju platforme za vertikalni pretovar(SEA – BEE brod)

LASH BROD; Nosivost je oko 30 000 (t), V=23 (Mi/h), P=2600(KS), K=75barzi (po 360t), dizalica Q=500 t, trup broda predstavlja skladista i imamo izuzteno brz pretovar (za oko 1 dan).

SEA – BEE BROD; najveci brodovi nosaci na svijetu:Q=43000 t, V=22-26(Mi/h), P=26000 KS, K=38 SEA BEE barzi. Pretovarna mehanizacija se nalazi na brodu, odnosno podizne platforme:Q=2000 t podize 2 barze i ima palube.Brodovi ne moraju biti u luci da bi se izvrsio pretovar.

BACAT BROD (KATAMARAN); manjih dimenzija od predhodnih. 2 _____ medjusobno povezanih medju kojima se spajaju barze i prevoze. Q=2600 t, P=16000 KS, V=20 Mi/h, L=100 m, B=20 m, G=5,4, K=10 bacat barzi).

FIDER BRODOVI; ima ih mnogo razlicitih izvedbi, kratku i srednju plovidbu, opsluzuju velike luke i mogu biti;

1. fider tegljac (prevoze Ro-Ro barze)2. fider kontejnerski brodovi (prevozi od 50-120 TEU jed.)3. fider RO-RO brodovi (mali RO-RO brodovi, 2 prikolice i mogu prevesti ili 50-100

automobila)4. fider lash brod (moze primiti 12 lash barzi)

Tehnička baza i specifičnosti transporta barži rječnog transporta.Tehnicku bazu barži čine;

- barže(šlep, teretnica) - matični brod - pretovarna postrojenja - brodovi tegljaci-REMORKERI

Postoje 4 tehnologije prevoza barži riječnog saobraćaja (LASH, SEA-BEE, BACAT, FIDER)Prednosti;

1. velika brzina utovarno-istovarnih operacija 1500-2000 t/h2. povecan broj obrta broda (1 brod zamjenjuje 5-6 konvencionalnih brodova)3. istovremena mogucnost koristenja barzi kao plovnih objekata u unutrasnjoj plovidbi4. vijek trajanja barzi (daleko duzi nego za kontejnerske, vijek trajanja oko 25 god.)5. ustede (eksploatacioni, lucki, troskovi radne snage)6. sistem LASH, BACAT i SEA – BEE potpuno nezavisni od luke i luckih postrojenja)7. mogucnost prevoza svih vrsta tereta8. mogucnost potpune integracije sa kopnenim transportom

Nedostatci; visoke investicije u brodove nosace (i kao investicije i kao odrzavanje) zavisnost od vremena i klimatskih uslova ne postojanje plovnih (unutrasnjih) puteva fider sistem mora upravljati u luku

16

Transport kao podsistem marketing logistike?

Transport je tzv. Stabilni podsistem marketing logistike. Od velikog je značaja za marketing logistiku, ostvaruje vezu sa klijentima, te uslovljava najveće učešće u troškovima logistike. Ima najznačajniji utjecaj sa aspekta marketing logistike i to:

- da gotove proizvode dostavi po završetka proizv. procesa do skladišta za isporuku- da ih dostavi od skladišta za isporuku do distributivne mreže- da ih dostavi od distibutivne mreže do krajnjeg korisnika

Osnovne f-je transporta kao podsistema marketing logistike su- izrada racionalnije koncepcije transporta i organizacije transporta - izbor transportnog sredstva- primjena tovarnih jedinica MMT-a

Zadaci koji se postavljaju pred organizaciju transporta su:- izbor najjeftinijeg transportnog sredstva- izbor najpovoljnijeg nosioca transporta- koordinacija dopreme i otpreme određenih vrsta ikoličina proizvoda- planiranje transportnih linija- nadzor i kontrola svih transportnih usluga- kontrola mogućih izmjena tokom transportnog procesa

Radi što bolje organizacije transporta potrebno je prikupiti što više podataka o pošiljaocu, primaocu, učestalasti, troškovima, tarifama…Najznačejnija podjela transportnih sredstava je na:

- transportna sredstva u javnom saobraćaju- transportna sredstva za vlastite potrebe

Pakovanje kao podsistem marketing logistike?

Podsistem pakovanja ima 5 f-ja i to:- Zaštitna fj-a – isporučiti robu neoštečenu. Može biti aktivna i pasivna- Skladišna fj-a – Pakovanje robe njeno skladištenje. Ova fj-a mora ispunjavati zahtjeve

postrojenja i uređaja skladišta svojim oblikom i dimenzijama čime se omogućava bolje iskorištenje skladišnog prostora

- Transportna fj-a – Pakovanje osposobljava robu za transport tj pakovanje mora biti usklađeno sa zahtjevom veličine članova transportnog lanca, a posebno onog člana koji usložljava najstrožije zahtjeve i odnosi se na zaštitu robe.

- Manipulativna fj-a – Pakovanje treba da olakša i omogući formiranje tovarnih jedinica. Tovarne jedinice olakšavaju manipulisanje robom i obezbjeđuju uslove za realiozaciju racionalizacije manipulisanja.

- Informaciona fj-a – Obilježavanje na osnovu standardnog koda ili standardnog obilježavanja

Pakovanje predstavlja preduslov za skladištenje, pretovari komisionarenje za veliki dio komadne robe. Osim toga ono predstavlja preduslov za transport velikog broja proizvoda. Pravilno pakovanje omogućava optimalno iskorištenje transportnog prostora, kao i smanjenje praznih vožnji.