Đất Nước Hy Lạp_29!9!2015

of 20

t Nc Hy Lp Ci ni ca nn vn minh c i

http://www.hylap.net/category/dat-nuoc-hy-lap

July 16, 2015

Tm hiu s lc v t nc Hy Lp

Hy Lp (ting Hy Lp: Ellada hay Ellas; ting Anh: Greece hoc Hellas), quc danh hin ti l Cng ha Hy Lp ( Elliniki Dimokratia), l mt quc gia thuc khu vc chu u, nm pha nam bn o Balkan. Hy Lp gip vi cc nc Albania, Cng ha Macedonia v Bulgaria v pha bc, gip vi Th Nh K v pha ng. Bin Aegea bao bc pha ng v pha nam Hy Lp, cn bin Ionia nm pha ty. Phn ln a hnh ca t nc ny l ni non him tr. Hy Lp c rt nhiu nhng hn o ln nh thuc khu vc a Trung Hi. Theo s liu thng 7 nm 2007, dn s Hy Lp l 10.706.290 ngi[1], mt dn s khong 82 ngi/km.

Danh xng Hy Lp trong ting Vit bt ngun t dch danh Trung vn ca quc hiu Hy Lp (Trung vn gin th: ; Trung vn phn th: ; bnh m: Xl).

Hy Lp l mt trong nhng nn vn minh rc r nht thi c i, c nh hng su rng n nn vn minh quanh khu vc a Trung Hi. y l ni ra i ca nn dn ch, trit hc phng Ty v Th vn hi Olympic. n thi trung c, Hy Lp tr thnh mt b phn ca ch Byzantine, ri sau li nm trong ch Ottoman trong gn bn th k. Nm 1821, nhn dn Hy Lp ni dy khi ngha v ginh li c lp cho dn tc.

of 20

t nc Hy Lp ngy nay l mt quc gia pht trin. Hy Lp l thnh vin ca nhiu t chc quc t nh Lin Hip Quc, NATO, T chc Hp tc v Pht trin Kinh t OECD, T chc Thng mi Th gii WTO. Nm 1981, Hy Lp tr thnh mt thnh vin ca Lin minh Chu u[2].

Tm hiu s lc lch s Hy Lp

Thi k tin s

Mt bc tranh tng miu t cnh u b ti cung in Knossos

Vo Thi k ng, ti Hy Lp xut hin hai nn vn minh ln l nn vn minh Minoan trn o Crete v nn vn minh Mycenae trn bn o Peloponnese thuc min nam Hy Lp.

Nn vn minh Minoan t n nh cao trn o Crete vo khong nm 2700 n 1450 trc Cng nguyn. Nn kinh t ca h ch yu da trn sn xut nng nghip v hot ng ngoi thng vi cc quc gia lng ging. Ngi Minoan sn xut ra

of 20

nhiu loi gm cht lng cao v xy dng c nhiu n i trng l. Du tch ca nhng cng trnh vn cn tn ti n ngy nay trn o Crete, mt trong s l qun th cung in ti Knossos. n khong nm 1600 trc Cng nguyn, nn vn minh Mycenae trn bn o Peloponnese pht trin thnh vng v ln t nn vn minh Minoan ang tan r. H xy dng c nhiu thnh ph ln giu c v thit lp cc mi quan h ngoi thng vi cc quc gia lng ging. Th nhng n khong nm 1200 TCN, trc s e da ca ngoi xm, cc thnh tr ti Mycenae b b ph, bun bn vi nc ngoi b nh tr. Nn vn minh Mycenae sp dn ti mt thi k khng hong ti Hy Lp ko di hn 3 th k vi tn gi K nguyn Bng ti.

Hy Lp c i

Khong th k 8 trc Cng nguyn, Hy Lp bt u thot ra khi K nguyn Bng ti. Kinh t, c bit l ngoi thng c y mnh vi cc c s thng mi c thnh lp ti rt nhiu ni. Dn s Hy Lp tng nhanh trong khi t ai c hn dn ti dng ngi Hy Lp di c ra khp cc vng ti a Trung Hi, c bit l min nam v thnh lp nhng thnh ph mi c lp vi cc thnh ph qu hng ca h. Nn kinh t pht trin khin Hy Lp tr nn rt giu c. n v hnh chnh c bn Hy Lp c i l cc thnh bang. Thng thng gia cc thnh bang hay xy ra xung t vi nhau tranh ginh lnh th, trong hai thnh bang Athens v Sparta l c nh hng c bit trong lch s ca Hy Lp. Thi k u, cc thnh bang theo ch qun ch. Nhng v sau, c bit l Athens, nn dn ch c thnh lp, d Sparta vn cn gi vng ch qun ch trong sut lch s tn ti ca h. Tuy nhin ch dn ch Hy Lp c rt khc so vi ngy nay v ch c nhng cng dn nam gii mi c quyn bu c. Ch chim hu n l pht trin mnh Hy Lp c i.

Nm 490 trc Cng nguyn, Hy Lp nh bi qun Ba T xm lc ti trn Marathon ni ting. V n nm 480, thy binh Ba T li phi chu tht bi nng n trong trn thy chin Salamis. Nhng trn chin ny khng nh sc mnh qun s hng hu ca Hy Lp. Di thi Vua Alexandros i ca Vng quc Macedonia, ngi Hy Lp c nhng cuc bnh trng rng khp sang Ai Cp, Ba T v n . Nhng cuc chinh phc ca ng dn ti s nh c v thng tr ca ngi Hy Lp ti nhiu vng t xa xi v lm nh hng vn ha ca Hy Lp lan rng hn bao gi ht. Thi k ny c gi l Thi k Hy Lp ha. V sau, khi ch La M thnh lp v tr nn hng mnh, Hy Lp tr thnh mt tnh ca La M nhng nhng nh hng vn ha ca Hy Lp c i vn c duy tr v pht trin.

Vn ha Hy Lp c nh hng su rng n La M v nn vn minh phng Ty hin i. Mt trong nhng tc phm ni ting nht ca vn hc Hy Lp c i l thn thoi Hy Lp, mt tp hp gm nhiu truyn thuyt v cc v thn nh Zeus, Hera, Athena, Apollo Trit hc Hy Lp l nn mng ca trit hc phng Ty vi cc nh trit

of 20

hc ni ting nh Thales, Platon, Aristote Ton hc v khoa hc Hy Lp t c kh nhiu thnh tu rc r vi cc nh khoa hc bc thy nh Pythagoras, Archimedes. H pht minh ra nhng nh l c s cho ton hc v khoa hc hin i. Kin trc Hy Lp cng t c nhiu thnh tu to ln vi cc cng trnh tiu biu nh n Parthenon, cc khu di tch Olympia, Delphi vi hng lot cc n i, qung trng, nh ht, sn vn ng khc. Hy Lp cng l ni ra i Th vn hi (Olympic) u tin vo nm 776 trc Cng nguyn v c t chc 4 nm mt ln, khi ngun ca Th vn hi Olympic hin i ngy nay.

ch Byzantine

Vo khong cui th k 3, ch La M phn chia thnh hai phn: pha ty v pha ng. Hy Lp tr thnh mt phn ca ch ng La M, sau ny i tn thnh ch Byzantine. ch Byzantine l mt nh nc trung c theo o C c, trong ting Hy Lp l ngn ng chnh thc. Th k 11 v th k 12 l thi k hong kim ca ch Byzantine. Tuy nhin sau , ch ny dn dn b suy yu trc nhng cuc tn cng ca ngi Hi gio v cui cng sp vo nm 1453.

ch Ottoman

Di s cai tr tn bo ca ch Ottoman theo Hi gio, mt b phn ln tr thc ngi Hy Lp nhp c vo Ty u, c bit l . H gp phn rt ln trong Phong tro Phc hng ti chu u thi trung c. Mt b phn khc th ri b bn o Hy Lp v n sng ti nhng vng ni hoang vu ho lnh hay nhng hn o trn bin Aegean, ni m ch Ottoman khng th p t h thng chnh tr v tn gio ca h ln ngi Hy Lp. Nhng cng ng ngi Hy Lp c cng c vi nhau do cng chung c s tn gio l o Chnh thng v tn gio ng vai tr kh quan trng trong cuc chin tranh ginh c lp cho Hy Lp sau ny.

Nc Hy Lp hin i thnh lp

L c ca Hy Lp trong cuc chin ginh c lp nm 1821

Thng 3 nm 1821, cuc chin tranh ginh c lp Hy Lp chng li ch Ottoman bng n mnh m. Cuc chin ny ko di cho n tn nm 1829, khi nn c lp ca nc Hy Lp non tr chnh thc c cng nhn ti Ngh nh th Lun n. Nm 1832, ch Ottoman phi tha nhn nn c lp ca Hy Lp trong Hip c Constantinople. Vo nm 1827, Ioannis Kapodistrias c chn l ngi ng u chnh ph cng ha tuy nhin ngay sau , nn cng ha b gii tn v thay th bi

of 20

ch qun ch. V vua u tin l Othon ca Hy Lp, mt ngi thuc dng h Wittelsbach. n nm 1863, vua Othon b ph trut v thay th bi hong t Vilhelm ca an Mch, thuc dng h Oldenburg. Vilhelm ng quang danh hiu vua Hy Lp vi tn gi Georgios I ca Hy Lp v mang theo mt mn qu ca nc Anh: ngy 29 thng 3 nm 1864, ch quyn ca qun o Ionia c Anh chuyn giao cho Hy Lp v n ngy 28 thng 5 nm 1864, qun o ny c thng nht vi Hy Lp.

Sau khi ginh c c lp, nn kinh t Hy Lp pht trin nhanh chng, nhng ci cch chnh tr c thc hin. Nm 1877, th tng Charilaos Trikoupis ct gim bt quyn lc ca hong gia Hy Lp. Nm 1896, Th vn hi hin i u tin c t chc ti thnh ph Athens.

Cuc chin tranh Balkan (1912-1913) dn ti vic cc vng Crete, Chios, Samos v min nam Macedonia, trong c Thessaloniki c st nhp vo Hy Lp. Nm 1913, vua Georgios I b m st ti Thessaloniki v c thay th bi ngi con c l vua Constantine I ca Hy Lp. Trong Th chin th nht, Hy Lp tham gia vo phe Entente chng li c v o. iu ny gy ra xung t gia nh vua v th tng Eleftherios Venizelos v cui cng dn n vic vua Constantine I phi nhng ngi cho con trai ng thi gy ra s chia r v chnh tr ti Hy Lp.

Tranh chp lnh th v khu vc Smyrna thuc Tiu cng dn ti cuc chin tranh Hy Lp Th Nh K (1919-1922) gia ngi Hy Lp v nhng ngi ngi cch mng Th Nh K. Cui cng, ngi Hy Lp bi trn, Hip c Lausanne c k kt vo nm 1923 nh ra ng bin gii ngy nay v nh ra vic trao i dn c gia hai nc. Nm 1936, tng Ioannis Metaxas thit lp ch c ti ti Hy Lp, cn gi l ch mng 4 thng 8.

Hy Lp trong Th chin th hai (1940-1944)

Mt tm biu ng ng h Hy Lp trong Th chin th hai

Ngy 28 thng 10 nm 1940, nh c ti Benito Mussolini gi ti hu th yu cu Hy Lp u hng v cho qun pht xt chim ng lnh th. Ngi Hy Lp kin quyt ni khng v ng v phe ng Minh chng li lc lng pht xt. Ngay lp

of 20

tc, qun pht xt trn vo chim ng Hy Lp t min nam Albania nhng vp phi s khng c hiu qu ca qun i Hy Lp. Tip theo l trn nh ti dy ni Pinlus khin cho qun Mussolini b y li. Lc , Adolf Hitler mi nhn ra v tr chin lc ca Hy Lp v h lnh cho qun pht xt c v Bulgaria trn vo lnh th nc ny.

S xm lc ca pht xt c vo ngy 6 thng 4 nm 1941 hon thnh vic chim ng ton b lnh th Hy Lp. Nc ny tr thnh mt chin trng c lit cho n ngy 12 thng 10 nm 1944, khi thnh ph Athens c qun ng Minh gii phng. Trong thi gian cai tr ca pht xt c, nhiu ngi Do Thi ti Hy Lp b y vo cc tri tp trung v git hi. Nn i sau chin tranh git cht khong 300.000 ngi.

Hy Lp thi hu chin (1944-1966)

Sau khi c gii phng khi ch cai tr ca pht xt c, cuc ni chin Hy Lp bng n gia nhng ngi cnh t v cnh hu. Cuc chin ko di t nm 1946 n nm 1949, khi lc lng cnh t b nh bi ti trn Grammos-Vitsi. Trong cc thp nin 1950, 1960, Hy Lp t c tc tng trng kinh t nhanh v vng chc do nm trong K hoch Marshall ca M.

Ch c ti ti Hy Lp (1967-1974)

Xe tng tn cng i hc Bch khoa Athens nm 1973

Bt u t nm 1965, Hy Lp lm vo mt cuc khng hong chnh tr khin tnh hnh t nc tr nn hn lon. Ngy 21 thng 8 nm 1967, mt cuc o chnh c M ng h[cn dn ngun] din ra, lt chnh ph dn ch v thnh lp mt ch c ti qun s vi tn gi Ch i t.[cn dn ngun] Nhng nm sau , rt nhiu ngi cnh t v cng sn ti Hy Lp b bt gi v tra tn ht sc d man[cn dn ngun]. Nhiu chnh tr gia phi chy sang cc nc khc nh Php v Thy in xin t nn[cn dn ngun]. Vo thng 11 nm 1973, sinh vin trng i hc Bch khoa Athens ni dy chng li ch c ti nhng cuc ni dy nhanh chng b dp tt, xe tng c iu n tn cng trng i hc v tn st sinh vin[cn dn ngun].

Ngy 20 thng 7 nm 1974, Th Nh K tn cng o Sp. Cuc khng hong sau dn n s sp ca ch c ti ti Hy Lp vo ngy 23 thng 7 nm 1974.

of 20

Hy Lp ngy nay (t nm 1975 n nay)

Trng pho hoa m mn Olympic 2004 ti Athens, Hy Lp

Ngay sau khi ch c ti sp , cu th tng Constantine Karamanlis t Php tr v Hy Lp v thnh lp ng Dn ch Mi. Chnh ph dn ch c ti thnh lp ti Hy Lp v bn hin php dn ch ca nc cng ha c ban hnh vo nm 1975. Ch qun ch Hy Lp chnh thc b gii tn trong mt cuc trng cu dn cng nm. Sau , Andreas Papandreou cng tr v t M v thnh lp Phong tro X hi Ch ngha Hy Lp.

V i ngoi, mi quan h vn thng xuyn cng thng vi Th Nh K dn dn c ci thin. Ma h nm 1999, nhng trn ng t ln tn cng hai quc gia ny, v nhng hot ng cu tr nhau sau gia Hy Lp v Th Nh K gp phn lm m li mi quan h gia hai nc.

Ngy 1 thng 1 nm 1981, Hy Lp tr thnh thnh vin th 10 ca Lin minh Chu u[3]. Nn kinh t Hy Lp pht trin rt nhanh chng, vi mt ngun vn u t ln ca nc ngoi vo Hy Lp hin i ha h thng h tng c s ca nc ny, xy dng nn kinh t Hy Lp theo hng hin i. Dch v v du lch ngy cng pht trin gp phn nng cao mc sng ca ngi dn. Nm 2001, Hy Lp tham gia vo nhm cc nc s dng ng tin chung chu u euro v sau t chc thnh cng Th vn hi 2004[4].

Tm hiu s lc nn chnh tr Hy Lp

Chnh tr

Hy Lp l mt nc cng ha theo th ch dn ch i din[5]. Tng thng l ngi ng u t nc v c la chn bi quc hi vi nhim k 5 nm. Tuy nhin sau cuc sa i hin php vo nm 1986, quyn lc ca tng thng d b ct gim ng k v by gi hu nh ch mang tnh nghi thc. Th tng l ngi ng u chnh ph Hy Lp v c quyn lc ch yu trong cc cng vic ca quc gia.

Quc hi Hy Lp c tng cng 300 gh. Nhng cuc bu c quc hi thng c t chc 4 nm mt ln tuy nhin tng thng c quyn gii tn quc hi v t chc bu c

of 20

sm. T khi Hy Lp quay tr v tin trnh dn ch t nm 1975, Hy Lp tr thnh mt quc gia theo ch a ng. Hai ng c vai tr quan trng nht trn chnh trng Hy Lp l ng Dn ch mi ( ) v Phong tro X hi Ch ngha Hy Lp( ).

Tng thng hin nay ca Hy Lp l ng Karolos Papoulias. Cn th tng ng nhim l ng Geogre Papandreou. Theo quy nh, ch c 5 ng c s phiu bu cao nht mi c gh trong quc hi. Trong cuc bu c vo ngy 16 thng 9 nm 2007, ng Dn ch Mi l ng c s phiu bu cao nht vi 152 gh trong quc hi, cn Phong tro X hi Ch ngha Hy Lp ng th hai vi 102 gh. Nhng ng cn li c gh trong quc hi l ng Cng sn Hy Lp, Lin minh Cnh t Cp tin v ng Nhn dn Chnh thng gio.

Tm hiu s lc phn cp hnh chnh ca Hy Lp

Nc Cng ha Hy Lp c hai cp hnh chnh a phng chnh thc. Cp cao nht l tnh (ting Hy Lp: ), cp th hai l huyn (). Gia hai cp ny c cp lin huyn, v di cp huyn cn mt cp na vi mi n v gm t nht 1.500 nhn khu.

of 20

Tnh

Mi ba tnh ca Hy Lp.

Cp tnh ca Hy Lp c 13 n v, trong c 9 trn t lin v 4 trn cc nhm o. Ngoi ra cn mt nh nc c ch quyn nm trong Cng ha Hy Lp cng c xp nh mt tnh.

1. Attiki, 2. Trung Hy Lp, 3. Trung Makedonas, 4. Krti, 5. ng Makedonas-Thrace, 6. piros, 7. Ionia, 8. Bc Egeo, 9. Peloponnesos, 10. Nam Egeo, 11. Thessala, 12. Ty Hy Lp, 13. Ty Makedonas,

of 20

Huyn

Cp huyn ca Hy Lp c 54 n v.

54 huyn ca Hy Lp.

* Attika 1. Attika[1] * Trung Hy Lp 2. Euboea 3. Evrytania 4. Phocis 5. Phthiotis 6. Boeotia * Trung Makedonas 7. Chalcidice 8. Imathia 9. Kilkis 10. Pella 11. Pieria 12. Serres 13. Thessaloniki * Krti 14. Chania 15. Heraklion 16. Lasithi 17. Rethymno

*ng Makedonas-Thrace 18. Drama 19. Evros 20. Kavala 21. Rhodope 22. Xanthi * piros 23. Arta 24. Ioannina 25. Preveza 26. Thesprotia * Ionia 27. Corfu 28.Kefalonia and Ithaka 29. Lefkada 30. Zakynthos * Bc Egeo 31. Chios 32. Lesbos 33. Samos

* Peloponnesos 34. Arcadia 35. Argolis 36. Corinthia 37. Laconia 38. Messinia * Nam Egeo 39. Cyclades 40. Dodecanese * Thessala 41. Karditsa 42. Larissa 43. Magnesia 44. Trikala * Ty Hy Lp 45. Achaea 46. Aetolia-Acarnania 47. Elis * Ty Makedonas 48. Florina 49. Grevena 50. Kastoria 51. Kozani a Ni Athos

of 20

Tm hiu s lc vn ha ca Hy Lp

Vn hc

t nc Hy Lp c mt truyn thng vn hc giu c. Nhng b thin s thi Iliad v Odyssey l nhng tc phm vn hc ln u tin ca chu u. Hy Lp cng l ni khi ngun ca th loi th tr tnh trong vn hc phng Ty hin i. Vo th k 6 trc Cng nguyn, nh vn Aesop vit nhng cu chuyn ng ngn m ngy nay ni ting ton th gii. t nc Hy Lp cng l ni ra i ca ngh thut sn khu vi nhng tc phm nh b ba bi kch Oresteia ca Aeschylus hay cc v hi kch ca nh th Aristophanes. Cng trong thi k ny, trit hc Hy Lp t n nh cao vi nhng nh trit hc bc thy nh Platon v Aristotle.

Trong thi k Byzantine, nn vn hc Hy Lp chu nh hng ca kh nhiu dng vn ha khc nhau nh C c gio, La M v phng ng (tc Ba T). Giai on ny nh du bi s pht trin ca nhng tc phm th tro phng.

Sau khi ginh li c lp vo nm 1821, nn vn hc Hy Lp pht trin mnh vi nhng xu hng cch mng v chu nh hng ca Thi i Khai sng. Trong th k 20, t nc Hy Lp c rt nhiu nh vn ln. Hy Lp tng c 2 nh vn ot gii thng Nobel Vn hc, l Giorgos Seferis vo nm 1963 v Odysseas Elytis vo nm 1979. Ngoi ra cn c mt s nh vn khc nh Nikos Kazantzakis v Vassilis Vassilikos cng c nhiu tc phm vn hc ni ting th gii.

of 20

Kin trc

Tu vin Hosios Lukas vi kin trc Byzantine

Kin trc Hy Lp c i pht trin rc r vi rt nhiu nhng n i, cng trnh cng cng cn tn ti n ngy nay. Thi k ny, cc cng trnh c xy dng ch yu bng vi v hoa cng. C 3 phong cch kin trc Hy Lp c chnh vi nhng nt c trng ring th hin trn nhng ct tr: phong cch Doric vi ct tr trn v khe khon, phong cch Ionic mm mi, duyn dng v phong cch Corinthian cu k, trang nh[13].

Phong cch kin trc Byzantine cng c nh hng kh ln ti Hy Lp vi nhng cng trnh kin trc nh cc nh th, tu vin c dng mi vm c o. Sau khi Hy Lp ginh c c lp, trng phi kin trc Tn Byzantine c pht trin mnh. Bn cnh cn c s pht trin ca dng kin trc Tn C in. Cng nh nhiu quc gia chu u khc, Hy Lp ngy nay c nhiu cng trnh mang phong cch hin i, c bit l ti nhng thnh ph ln.

m thc

Mt a bnh baklava

m thc Hy Lp rt a dng v phong ph, ng thi chu nh hng ca nhiu dng m thc khc nhau nh ca min nam nc Php, v Trung ng. Du liu l loi hng liu c trng v c mt trong hu ht cc mn n ca Hy Lp. Cy lng thc ch yu ca Hy Lp l la m, song bn cnh cn c la mch. Cc loi rau xanh

of 20

c dng ph bin ti y l c, c chua, khoai ty, u xanh, t xanh v hnh. Mt ti Hy Lp c ch bin ch yu t mt ca cc loi hoa, c bit l t h cam qut.

Cc mn n ca Hy Lp thng c ch bin vi rt nhiu loi hng liu nh rau kinh gii, hnh, ti, th l, bc h, qu Tht cu v tht d kh ph bin ti Hy Lp, nhng tht b th him hn. Cc mn c cng rt ph bin, c bit l ti nhng vng duyn hi v o ca Hy Lp. Nc ny cng c rt nhiu loi ph mt c ch bin khc nhau.

Cc mn khai v thng c phc v vi bnh m v ru. Pho mt feta c lm t sa cu v sa d l mt mn khai v truyn thng ti nc ny. Hy Lp cng c rt nhiu mn sp nh avgolemono, fasolada, magiritsa Baklava l mn bnh ngt ph bin ti y, bn cnh c mn bnh m tsoureki c n vo dp L Phc sinh. C rt nhiu mn n truyn thng ca Hy Lp c ngun gc t nc ngoi.

Th thao

Hy Lp l mt t nc c truyn thng v th thao. y l ni ra i ca Th vn hi vo nm 776 trc Cng nguyn[14]. Vo nm 1896, Th vn hi hin i u tin cng c t chc ti thnh ph Athens ca nc ny.

Hai mn th thao ph bin nht ti Hy Lp l bng v bng r. Nm 2004, i tuyn bng quc gia Hy Lp xut sc vt qua B o Nha v ot chc v ch chu u[15]. Ba cu lc b bng thnh cng nht ti Hy Lp l Panathinaikos, Olympiacos, v AEK Athens.

i tuyn bng r quc gia Hy Lp c nh gi l mt trong nhng i mnh nht trn th gii. i tuyn bng r ca Hy Lp tng 2 ln v ch chu u vo cc nm 1987 v 2005.

Tm hiu s lc iu kin a l ca Hy Lp

Lnh th Hy Lp bao gm phn t lin nm trn bn o Balkan v khong 3000 hn o nm trn bin Ionia, a Trung Hi v bin Aegean. Nhng o ln nht ca Hy Lp l o Crete, Rhodes, Corfu. Tng din tch ca Hy Lp l 131.940 km, trong phn nc chim t l 0,9%.

ng bin gii trn b ca Hy Lp di tng cng 1935 km. Hy Lp chia s ng bin gii chung vi cc quc gia l Albania (282 km), Bulgaria (494 km), Th Nh K (931 km) v Cng ha Macedonia (228 km). Mc d c din tch nh nhng do c nhiu o v qun o nn chiu di ng b bin ca Hy Lp rt ln, ln ti 130.800 km v ng th 10 trn th gii v di ng b bin.

of 20

a hnh

t nc Hy Lp c a hnh kh him tr vi khong 80% din tch l i ni. Nm trung tm t nc Hy Lp l dy ni Pinlus hng v vi cao trung bnh l 2636 m so vi mc nc bin. Dy ni Pinlus l mt nhnh m rng ca dy Alps Dinaric trn bn o Balkan v cn tip tc tri di qua bn o Peloponnese, m rng xung pha nam to thnh rt nhiu hn o ln nh trn bin Aegean, cui cng kt thc o Crete. Nhng hn o trn bin Aegean ca Hy Lp chnh l nh ca nhng dy ni chy ngm bn di y bin. Phia bc ca Hy Lp c dy ni Rhodope lm thnh mt ng bin gii t nhin gia Hy Lp v Bulgaria. Ni Olympus l nh ni cao nht Hy Lp, cao 2919 m. y c cho l ni ca nhng v thn Hy Lp vo thi c i v ngy nay tr thnh mt a im leo ni hp dn ti Hy Lp.

Cc ng bng chim din tch rt nh ti Hy Lp v tp trung cc vng Thessaly, Trung Macedonia v Thrace. y l nhng ni c nhiu t ai mu m ng thi l nhng vng tp trung ng dn c ti Hy Lp.

Cc sng Hy Lp thng ngn v dc, mt s sng nh thng hay b kh cn vo ma h. Cc con sng l mt ngun cung cp thy in ln cho Hy Lp. Nc ny

of 20

cn c nhiu ti nguyn khong sn phong ph nh nhm, than non, magie, km, niken, du ha.

Vnh Navagio Zakynthos.

Kh hu

a hnh c nh hng quan trng i vi kh hu ca Hy Lp. V d nh sn pha ty ca dy ni Pinlus hng gi nhiu hn so vi phn pha ng, cho nn c m v lng ma cao hn hn so vi sn pha ng b khut gi.

Kh hu Hy Lp c th chia thnh 3 kiu kh hu chnh: kh hu a Trung Hi, kh hu ni cao v kh hu n ha. Kh hu a Trung Hi l loi kh hu ch yu Hy Lp vi mt ma ng m p v ma nhiu, song thnh thong cng c th c tuyt ri nhng qun o xa v pha nam Hy Lp. Ma h thng rt nng v kh hn. Chnh c im ny ca kh hu a Trung Hi dn n nhng v chy rng rt ln ti Hy Lp, gy ra nhiu thit hi v ngi v ca. Gn y nht vo thng 8 nm 2007, mt v chy rng lan rng khp t nc Hy Lp khin 64 ngi cht v gy thit hi 1,6 t la M[7]. Kh hu ni cao phn b ch yu nhng vng ni pha ty bc Hy Lp, bn o Peloponnese v dy ni Pinlus. Ti nhng vng ny, kh hu thay i theo cao. Kh hu n ha c din tch phn b nh, tp trung vng ng bc Hy Lp vi nhit mt m hn so vi kh hu a Trung Hi v c lng ma va phi.

of 20

Cnh bin Hy Lp

Th Athens ca Hy Lp thuc kiu kh hu chuyn tip gia a Trung Hi v n ha. Nhit trung bnh cao nht ti y vo thng 7 l 33,5 C, cn nhit trung bnh thp nht vo thng 1 l 5,2 C[8]. pha bc ca thnh ph Athens c kiu kh hu n ha trong khi nhng vng pha nam li mang kh hu a Trung Hi.

Thc vt v ng vt

H Kremasta Hy Lp

Rng chim khong 50% din tch t ai ti Hy Lp vi nhiu loi thc vt a dng, phong ph. Nguyt qu l loi cy biu trng ca t nc Hy Lp v c dng lm vng nguyt qu cho nhng nh v ch th thao thi xa. Ti nhng vng ng bng Hy Lp c rt nhiu rng cy liu xanh tt. Cn ti nhng vng ni pha bc c nhng cnh rng linh sam v thng en. Rng si v d mc nhng vng thp

of 20

hn, bn cnh cn c nhng cnh ng trng nho. Cc loi cy quen thuc khc Hy Lp l hoa giy, hoa nhi, mimosa, trc o, hoa hu x

Hy Lp c mt h ng vt kh a dng. Ti nhng vng rng ni Hy Lp c gu nu, linh miu, ch si, co, hu, nai H sinh vt bin ti Hy Lp cng rt phong ph vi cc loi nh hi cu, ra bin, mc, bch tuc, c heo, c voi.

Tm hiu s lc nn kinh t Hy Lp

Hy Lp l mt quc gia c nn kinh t pht trin cao[9]. T sau Th chin th hai, Hy Lp t c s tng trng kinh t k diu vi tc tng trng trung bnh hng nm khong 7% t nm 1950 n nm 1973. Nhng chnh sch ci cch kinh t hp l cng vi vic gia nhp Lin minh Chu u thc y nn kinh t Hy Lp pht trin mnh m, ng thi nng cao mc sng cho ngi dn Hy Lp. Ch s Pht trin Con ngi (HDI) ca Hy Lp nm 2006 l 0,921 ng th 24 trn th gii. Thu nhp bnh qun u ngi ca Hy Lp nm 2007 l 23.500 USD[10].

Cc ngnh kinh t

o Rhodes, mt trong nhng a im du lch hp dn ti Hy Lp

of 20

Dch v chim mt t trng quan trng trong nn kinh t Hy Lp. Trong cc ngnh dch v, Hy Lp c bit pht trin ngnh du lch, vn l th mnh ca nc ny vi rt nhiu khung cnh thin nhin ti p v cc cng trnh vn ha lch s c o. Du lch l ngun thu ngoi t ch yu ca Hy Lp v ng gp ti 15% GDP, ng thi to ra nhiu vic lm ln cho ngi dn Hy Lp. Nm 2005, Hy Lp n tip khong 18 triu du khch quc t n tham quan.

Bn cnh , cc ngnh kinh t khc nh ngn hng, ti chnh, vin thng, sn xut cc thit b cng ngh cao cng pht trin mnh ti Hy Lp. Nc ny cng c li th v kinh t bin vi rt nhiu cng nc su v mt ngnh cng nghip ng tu hng mnh[11]. Cc ngnh cng nghip quan trng khc Hy Lp l dt, ha cht, khai thc khong sn, ch bin thc phm. Nng nghip tuy chim t trng nh song vn ng mt vai tr quan trng trong nn kinh t. Cc loi cy trng ch yu Hy Lp l la m, la mch, liu, hoa hng dng, c chua, cam, chanh C cu kinh t ca Hy Lp nh sau: dch v chim 74,4%, cng nghip 20,6% v nng nghip 5,1%[12].

Nm 2006, tc tng trng kinh t ca Hy Lp t 4,3%, cao hn so vi mc trung bnh ca Lin minh Chu u.

Tuy nhin, vo nm 2010, Hy Lp tri qua cuc khng hong tin t nghim trng, & ly lan sang cc nc khc nh B o Nha, Cng ho Ireland, V th, chnh ph Hy Lp phi s dng bin php Tht lng buc bng, nhng khng dc dn chng ng h & lin tip xy ra biu tnh, m mi sau mi im ng c.

Ngoi thng

Nm 2006, Hy Lp xut khu khong 24,4 t USD. Cc mt hng xut khu ch yu ca Hy Lp l thc phm, hng ch to, du m, ha cht v vi vc. Nhng th trng xut khu chnh ca nc ny bao gm c (13,2%), (10,3%), Vng quc Lin hip Anh v Bc Ireland (7,5%), Bulgaria (6,3%) v M (5,3%).[cn dn ngun]

Nhp khu nm 2006 ca Hy Lp t khong 59,1 t USD.[cn dn ngun] Cc mt hng nhp khu ca Hy Lp bao gm my mc, phng tin vn ti, nhin liu v ha cht. Cc th trng nhp khu chnh ca nc ny l c (13,3%), (12,8%), Php (6,4%), H Lan (5,5%) v Nga (5,5%).[cn dn ngun]

ng tin chnh thc ca Hy Lp l ng euro.

of 20

Tm hiu s lc v nhn khu ca Hy Lp

Dn s

Mt con ph trung tm thnh ph Corfu

Theo s liu thng 7 nm 2007, dn s ca Hy Lp l 10.706.290 ngi. Con ngi n vng t ngy nay l Hy Lp t Thi k c vo khong 3000 nm trc cng nguyn. Sau , t tin ca ngi Hy Lp n y vo khong thin nin k th hai trc Cng nguyn v xy dng nhng nn vn minh rc r. Vo khong th k th 5 trc Cng nguyn, c 3 triu dn sinh sng trn bn o Hy Lp v 6 triu ngi Hy Lp nh c ti nhiu vng khc nhau quanh khu vc a Trung Hi. Trong thi k ch Byzantine, nhiu dng ngi khc nhau, ch yu l ngi Slav v ngi Do Thi nhp c vo Hy Lp. n khi bn o Hy Lp b thng tr bi ch Ottoman, nhiu ngi Hy Lp ri b t nc sang Ty u. Trong khong thi gian t cui th k 19 cho n khi kt thc Th chin th hai, mt dng ngi Hy Lp rt ln cng di c sang M, Canada v c thot khi tnh trng bt n trong nc. Hin nay, mt b phn ngi dn Hy Lp cng c xu hng nhp c sang cc nc pht trin khc trong Lin minh Chu u nh c v B kim vic lm.

Tc gia tng dn s ca Hy Lp hin nay l 0,16%. Nhiu kh nng Hy Lp s phi i mt vi tnh trng gim dn s trong tng lai khi m t l t ti nc ny vt qu t l sinh. Dn c Hy Lp tng ln ch yu do nhp c[1].

Cc nhm thiu s

Cc nhm dn tc thiu s chim t l nh trong dn s Hy Lp. Trong cc nhm dn tc thiu s chnh l ngi Th Nh K, ngi Slav, ngi Albania, ngi Armenia, ngi Do Thi

of 20

Ngi Th Nh K l cng ng thiu s ln nht ti Hy Lp vi s lng khong 74.000 ngi. H sinh sng tp trung tnh Thrace thuc min ng bc Hy Lp. Tuy nhng mu thun lch s gia ngi Th Nh K v ngi Hy Lp vn cn tn ti nhng a phn cc nhm dn ny u sng ha thun vi nhau.

Ngi Slav phn b ch yu min bc Hy Lp v c ngun gc t ngi Bulgaria v ngi Macedonia. H c phn chia thnh hai nhm tn gio chnh l ngi Slav theo o Chnh thng v ngi Slav theo o Hi. Ngi Albania cng l mt nhm dn ln Hy Lp, ch yu l nhng ngi Albania nhp c sang tm vic lm. Ngi Do Thi th tng c mt cng ng dn c rt ln ti nc ny, nhng phn ln h b git hi bi pht xt c trong Th chin th hai hoc nhp c sang Israel v mt s nc khc. Ngy nay cng ng Do Thi Hy Lp ch cn rt t vi khong 5500 ngi, tp trung ch yu Thessaloniki. Ngoi ra Hy Lp cn c mt cng ng ngi Armenia kh ng o vi khong 35.000 dn.

Tn gio

Mt tu vin Chnh thng gio min bc Hy Lp

Chnh thng gio Hy Lp c hin php cng nhn l tn gio chnh thc ti Hy Lp, song thc t ngi dn hon ton c quyn t do tn gio. Chnh thng gio Hy Lp l tn gio ph bin nht ti nc ny, chim ti 97% tng dn s v phn b rng khp ton t nc Hy Lp. Hi gio l tn gio ph bin th hai vi s tn c tnh t khong 98.000 n 140.000 ngi, tp trung ch yu tnh Thrace. Bn cnh cn c cng ng ngi Hi gio nhp c vo khong 200.000 n 300.000 ngi. Cng ng Cng gio Rma ti Hy Lp c s tn c tnh khong 250.000 ngi. Cn o Tin Lnh v Nhn Chng Gi-h-va u c khong 30.000 tn . Cng ng theo Do Thi gio trc kia rt ng ti Hy Lp, nay ch cn 5000 ngi v phn b ch yu Thessaloniki.

Đất Nước Hy Lạp_29!9!2015

Documents

Transcript of Đất Nước Hy Lạp_29!9!2015