D Ö N E M : 1 C İ L T : 11 TOPLANTI : 2

CUMHURİYET SENATOSU T U T A N A K D E R G İ S İ

Altmışbeşinci Birleşim

21 . 5 . 1963 Salı

İçindekiler Savfa

239:240 240:241

212

1. — Geçen tutanak özeti 2. — Gelen kâğıtlar 3. — Yoklama 4. Başkanlık Divanının Genel Kurula

sunuşları 242 1. — Cumhurbaşkanınca seçilen üyeler,

Tabiî senatörler, A. P., C. H. P., C. K. M. P., M. P. ve Y. T. P. grupları adlarına veri­len ;

I — 2ll Mayıs 1963 günü 'erkan saatler­de harekete geçen bâzı kuvvetlere karşı süratle karşı koyan ve en kısa zamanda Devletin hâkimiyetini sağlıyarak bir defa daha memleketi badireden kurtaran Kah­raman Türk Silâhlı Kuvvetlerine, Türk Milleti adına, Yüce Senatonun takdir ve şükran duygularının ulaştırılması;

I I — Harekât esnasında şehit düşen . kakramıanlaırm aziz hâtıraları içıin 3 dakika ihtiram duruşunda bulunulması hakkın­daki önergesi 242:243

2. — Bursa Üyesi Baki Güzey'in; Türk vatanının istikbali, büyük Türk Mil­letinin huşur ve refahı, demokratik reji-

Sayfa min müdafaası uğrunda 20/21 Mayıs hâ­diselerinde ölenlere, rütbeleri ne olursa olsun, general rütbesiyle şehit muamelesi yapılması ve malûllerine tam maaş veril­mesini temin için Hükümetin kanun teklif etmesi isteğlini beılinten önergesi

3. — Bütçe Komisyonunda açık bulu­n/an üç üyenin seçimi

243

243

4. — Cumhuriyet Senatosu Mardin Üyesi Kemal Oral'a izin verilmesi hakkın­da Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı tezke­resi (3/192) 243

5. — Cumhuriyet Senatosunu ve Mil­let Meclisini temsilen Rusya'ya gidecek heyete ilâveten seçilecek iki üyenin tefri­kinin Başkan tarafından yapılması kabul olundu 243:244

6. — Elâzığ Üyesi Celâl Ertuğ'un; iç meselelerimizdeki buhranlarımızı ve Par­lâmentonun hâkimiyetini zedeleyici dav­ranışları önlemek üzere bu konularda bir genel görüşme açılmasına dair önergesini geri aldığına dair sözleri 244

Sayfa 5. — Söylevler ve demeçler 243 1. — Başbakan ismet İnönü'nün; 20/21

Mayıs isyan hareketleri ve Türk Silâhlı Kuvvetle ilinin başarısı hakkındaki -demeci 240:

250 6. — Görüşülen işler 244,256 1. — 6183 sayılı Âmme alacaklarının

tahsil usulü hakkındaki Kanunun 10 nen maddesinin 5 nci bendi ile 60 ncı madde­sinin değiştirilmesine dair kanun tasalısı­nın Millet Meclisince kabul, olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Geçici Komisyonu raporu (M. Meclisi 1/230, C. Senatosu 1/208) (S. Sayısı: 117) 244,258:260,270:272

2. -— Milletlerarası andlaşmalarm ya­pılması, yürürlüğü ve yayınlanması ile bâzı andlaşmalarm yapılması için Bakan­lar Kuruluna yetki verilmesi hakkındaki kanun teklifinin Millet Meclisince kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Geçici Komisyon raporu (M. Meclisi 2/419, C. Senatosu 2/50) (S. Sayısı: 129) 244:249,

250 :251,26i:263,2Ö4:206,267:269,273 :275 3. — Adana Milletvekili Kemal Sarı-

ibrahimoğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 taıihli Haftalık Karar Cetve­lindeki 2262 sayılı Kararın Umumi He­yette görüşülmesine dair önergesi ve Di­lekçe Karma Komisyonu raporu (M. Mec­lisi 4/66; C. Senatosu 4/12) (S. Sayısı : 111) 256

4. — Adana Milletvekili Kemal Sarı-ibrahimoğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2.. 1960 tarihli Haftalık Karar Cetve­lindeki 2265 sayılı Kararın Umumi He­yette görüşülmesine dair önergesi ve Di­lekçe Karma Komisyonu raporu (M. Mec­lisi 4/69; C. Senatosu 4/13) (S. Sayısı : 112) 256

5. — Adana Milletvekili Kemal Sarı-ibrahimoğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 tarihli Haftalık Karar Cetve­lindeki 2261 sayılı Kararın Umumi He­yette görüşülmesine dair önergesi ve Di­lekçe Karma Komisyonu raporu (M. Mec­lisi 4/65; C. Senatosu 4/16) (S. Sayısı : 113) 256

6. — Adana Milletvekili Kemal Sarı-ibrahimoğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun

Sayfa 24 . 2 . 1960 tarihli Haftalık Karar Cetve­lindeki 227 sayılı Kararın Umumi He­yette görüşülmesine dair önergesi ve Di­lekçe Karma Komisyonu raporu (M. Mec­lisi 4/62, C. Senatosu 4/15) (S. Sayısı : 114) 2fr6

7. — Adana Milletvekili Kemal Sarı-i b rahim oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 tarihli Haftalık Karar Cetve­lindeki 2259 sayılı Kararın Umumi He­yette görüşülmesine dair önergesi ve Di­lekçe Karma Komisyonu raporu (M. Mec­lisi 4/63, O. Senatosu 4/14) (S. Sayısı : 115) 256

8. -— Adana Milletvekili Kemal Sarı-ib rahim oğlu 'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 tarihli Haftalık Karar Cetve­lindeki 2226 sayılı Karar ile 2227 sayılı Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair önergeleri ve Dilekçe Karma Komis­yonu raporu (M. Meclisi 4/57 - 4/59, C. Senatosu 4/17) (S. Sayısı: 119) 256:267

7. — Sorular ve cevaplar 251 A — SÖzlü sorular ve cevapları 251 1. — Cumhuriyet Senatosu Bursa Üye­

si thsan Sabıi Çağlaya ngil'in, mahallî se­çimlerin ne zaman yapılacağına dair Baş­bakandan sözlü soıaısıı (6/124) 251

2. ~~ Cumhuriyet Senatosu Kayseri Üyesi Hüsnü Dikeçligil'in, Türkiye'deki fikir çekişmelerine ve çeşitli saldırganlık­lara, dair Başbakandan sözlü sorusu (6/143)

3. — Cumhuriyet Senatosu İstanbul Üyesi Rifat öztürkçinc'nin, komünizme karşı Hükümetin aldığı tedbirlere dair Başbakandan sözlü sorusu ve Adalet Ba­kanı Abdülhak Kemal Yörük'ün cevabı (6/176) 251:254

4. — Cumhuriyet Senatosu Üyesi Hi­dayet Aydmer'in, resmî memurların ça­lışma saatlerine dair Başbakandan sözlü sorusu ve Başbakan Yardımcısı Hasan Dinçer'in cevabı (6/177) 264:255

5. — Cumhuriyet Senatosu Tekirdağ Üyesi Selâm i Üren'in, Adalet Bakanı ile İçişleri Bakanı arasındaki ihtilâfa dair Adalet ve içişleri Bakanlarından sözlü sorusu (6/158) 255

238 -

Sayfa 6. — Cumhuriyet Senatosu Siirt Üyesi

Lâtif Aykut'un, Toprak dergisi sahibinin üniversite gençliği tarafından yapılan sorgusuna dair içişleri ve Adalet Bakan­larından sözlü sorusu (6/171) 255:256

7. — Cumhuriyet Senatosu Muğla Üye­si Muallâ Akarca'nın, Sosyalist Kültür

Sayfa Derneğine dair, içişleri Bakanından sözlü sorusu (6/162)

8. — Cumhuriyet Senatosu Kayseri Üyesi Hüsnü Dikeçligil'in, içişleri Baka­nının yayınladığı bir tamime dair, içişleri Bakanından sözlü sorusu (6/181) 256

1. — GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

C.S. İstanbul Üyesi Ethem Menemencioğlu; Garp demokrasilerine vâki karşı hareketler v? Türkiye'de hukuk devletinin gerekleriyle kurul­ması konusunda beyanatta bulundu.

Tabiî Üye Mucip Ataklı; 28 Nisan olayları­nın yıl dönümü münasebetiyle yaptığı konuş­ma üzerinde açıklama yaptı.

C. S. istanbul Üyesi Eifat öztürkçine; Baş­bakan ismet İnönü'nün C. H. Partisi Grupunda-ki beyanatının yankıları hakkında konuştu.

C. S. Aydın Üyesi İskender Cenap Ege; gün­dem dışı konuşmaların fazlalığı yüzünden diğer işlerin ağır yürüdüğünü beyan ve bunun tahdi­dini teklif etti.

Vazife ile yurt dışına gidecek olan Ticaret Bakanı Muhlis Ete'nin dönüşüne kadar ken­disine, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hasan Dinçer'in vekillik edeceğine dair Cum­hurbaşkanlığı tezkeresi okundu, bilgi edinildi.

Üyelerden Muallâ Akarca, Fehmi Alpaslan, Fehmi Baysoy, Halil Ağar, Mehmet Nuri Âdemoğlu, Nevzat Sengel, Şevket Akyürek, Vehbi Aksoy ve Vasfi Gerger'e izin verilmesi hakkındaki Başkanlık tezkeresi okundu ve izin­ler kabul olundu.

C. S. Elâzığ Üyesi Celâl Ertuğ'un; iç mesele-lerimizdeki buhranlarımızı ve Parlâmentonun hâ­kimiyetini zedeleyici' davranışları önlemek üze­re bu konularda bir Genel Görüşme açılması hakkındaki önergesi okundu ve Başkanlıkça Anayasanın 89 ncu maddesi uyarınca gelecek

Birleşimde? müzakere mevzuu rildi.

yapılacağı bildi-

6183 sayılı Âmme alacaklarının tahsil usu­lü hakkındaki Kanunun 10 ncu maddesinin 5 nci bendi ile 60 ncı maddesinin değiştirilmesi­ne dair kanun tasarısının Millet Meclisince ka­bul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Ge­çici Komisyonu rakoru üzerindeki konuşmalara devam olunarak 2 nci madde değişikliğe uğ­radığından açık oya sunuldu. Geçki madde kabul edildi, ikinci maddenin açık oylama­sında yeter sayı bulunmadığı anlaşıldığından maddenin gelecek Birleşimde tekrar açık oya sunulacağı ve tasarının yürürlük maddelerinin de o zaman görüşüleceği bildirildi.

Mardin Milletvekili Mehmet Ali Arıkan ile İstanbul Milletvekili Rıza Bertan'ın, İnhisar beyiyelerinin üçte birinin harb malûllerine ve şehit, dul ve yetimlerine tahsis ve tevziine dair olan 1485 sayılı Kanunun 5755 sayılı Kanunla değiştirilen 4 ncü maddesinin tadili hakkın­daki kanun teklifinin Millet Meclisince reddo-lunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Millî Sa­vunma Komisyonunun teklifin reddini tazam-mun eden raporu kabul olundu.

Adana Milletvekili Kemal Sarıibrahimoğlu'-nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 tarihli Haftalık Karar Cetvelindeki 2266,

Temsilciler Meclisi eski Üyesi Şinasi özden-oğlu ve 1 arkadaşının, Kurucu Meclis Dilekçe

— 239 —

Komisyonunun 3 . 9 . 1961 tarihli Hartalık Ka­rar Cetvelindeki 67 sayılı Kararın Umumi He­yette görüşülmesine dair önergesi ve Dilekçe Karma Komisyonu raporları o'kundu ve kabul edildi.

Cumhuriyet Senatosu İçtüzük teklifinin ko­misyondan gelen maddeleri üzerindeki görüş­meler, komisyon hazır bulunmadığından gele­cek Birleşime bırakıldı.

21 Mayıs 1963 Salı günü saat 15 te topla­nılmak üzere Birleşime son verildi.

Başkan Kâtip Başkanvckili Kırklareli

îhsan IIamit Tigrcl Ahmet Naci Arı

Kâtip Adana

Sakıp önal

SORULAR

Sözlü sorular 1. —• Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi Kâ­

mil Karavelioğlu'nun, 1962 - 1963 yılında ilk­okulda okuyan talebe adedi, bunların kız, erkek, hoca ve okul bakımından yüzdeleri ile Batman'da sanat enstitüsü veya lise açılması­nın plâna alınıp alınmadığına dair sözlü soru önergesi, Millî Eğitim Bakanlığına gönderil­miştir. (6/186)

2. — Cumhuriyet Senatosu Kastamonu Üye­si Nusret Tuna'nm, köylerde ortaokul bulmı-mıyan kasabalardaki öğrencilere dair söziü

soru önergesi, Millî Eğitim Bakanlığına gönde­rilmiştir. (6/187)

3. — Cumhuriyet Senatosu Kastamonu Üye­si Nusret Tuna'nm, 27 Mayıs İnkılâbından son­ra toplanan silâhlara dair sözlü soru önergesi, İçişleri Bakanlığına gönderilmiştir. (6/188)

Yazılı sorular 3. — Cumhuriyet Senatosu Taibiî Üyesi Kâ­

mil Karavelioğlu'nun, Akseki merkez ilkoku­lunun ne zaman humete gireceğine dair yazılı soru önergesi, Bayındırlık Bakanlığına gönde­rilmiş lir. (Y/98)

2. — GELEN KÂĞITLAR

Teklifler 1. — Spor kulüplerince oyunculara ve karşı

kulüplere şimdiye kadar ödenmiş bulunan trans­fer ücretleriyle teşvik primlerinden mütevellit vergi borçlarının bir defaya mahsus olmak üze­re affı hakkındaki kanun teklifinin Millet Mec­lisince kabul olunan metni (M. Meclisi 2/175, C. Senatosu 2/54) (Malî ve İktisadi işler ve Bütçe komisyonlarına)

2. — 7258 sayılı Kanunun 3 ncü maddesinin değiştirilmesi hakkındaki kanun teklifinin Mil­let Meclisince reddedilen metni (M. Meclisi 2/302, C. Senatosu 2/55) (Malî ve İktisadi İş­ler, Millî Savunma ve Bütçe komisyonlarına)

Raporlar 3. — Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile

Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti arasında İmzalanan İstikraz Andlaşmasmm onaylanması­nın uygun bulunduğuna dair kanun tasarısının Millet Meclisince kabul edilen metni ve Cumhu­riyet Senatosu Dışişleri, Basın - Yayın ve Tu­rizm, Malî ye iktisadi İşler ve Bütçe komisyon­

ları raporları (M. Meclisi 1/276, C. Senatosu 1/187) (Gündeme) (S. Sayısı : 121)

4. —• Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Bir­leşik Devletleri Hükümeti arasında imzalanan İstikraz Andlaşmasmm onaylanmasının uygun bulunduğuna dair kanun tasarısının Millet Mec­lisince kabul olunan metni ve Cumhuriyet Se­natosu Dışişleri, Basın - Yayın ve Turzim, Ma­lı ve İktisadi İşler ve Bütçe komisyonları ra­porları (M. Meclisi 1/259, C. Senatosu 1/188) {Gündeme) (S. Sayısı : 122)

5. — Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile j Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti arasında

5 Mayıs 1961 tarihinde imzalanan İstikraz And-laşmasma ek Andlaşmamn onaylanmasının uy­gun bulunduğuna dair kanun tasarısının Millet Meclisince kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Dışişleri, Basın - Yayın ve Turizm, Malî ve İktisadi İşler ve Bütçe komisyonları raporları (M. Meclisi 1/223, C. Senatosu 1/189); (Gündeme) (S. Sayısı : 123)

6. —• Devlet Memurları aylıklarının tevhit

— 240 —

ve teadülüne dair 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Maliye Bakanlığı kısmında deği­şiklik yapılması ve Hesap Uzmanları Kurulu ku­rulmasına dair 4709 sayılı Kanunun 6 ncı mad­desinin değiştirilmesi hakkındaki kanun tasarı­sının Millet Meclisince kabul „ edilen metni ve Cumhuriyet Senatosu Malî ve İktisadi İşler ve Bütçe komisyonları raporları (M. Meclisi 1/302, C. Senatosu 1/201) (Gündeme) (S. Sayısı : 124)

7. — 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emek­li Sandığı Kanununun 23 ncü maddesinin de­ğiştirilmesi hakkındaki kanun tasarısının Mil­let Meclisince kabul edilen metni ve Cumhuri­yet Senatosu Malî ve İktisadi İşler ve Bütçe ko­misyonları raporları (M. Meclisi 1/200, C. Se­natosu 1/202) (Gündeme) (S. Sayısı : 125;

8. — Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümetinin res­mî bir müessesesi olan Milletlerarası Kalkınma Dairesi arasında imzalanan İstikraz Andlaşma-sının onaylanmasının uygun bulunduğu hakkın­daki kanun tasarısının Millet Meclisince kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Dışişleri, Basın - Yayın ve Turizm, Malî ve İktisadi İş­ler ve Bütçe komisyonları raporları (M. Mec­lisi 1/234, C. Senatosu 1/206) (Gündeme) (S. Sayısı : 126)

9. — Niğde Milletvekili Asım Eren ve 20 ar­kadaşının, 5434 sayılı T. C. Emekli San­dığı Kanununun muaddel 64 ncü maddesi Üe aynı kanunun 65 nci maddesine birer fıkra ve 6306 sayılı Kanuna geçici bir madde eklenmesine dair, Konya Milletve­kili İhsan Kabadayı ve 6 arkadaşının, T. C. Emekli Sandığı Kanununun 64 ncü maddesinin

(D) fıkrasından sonra bir (E) fıkrası eklenme­sine dair ve Cumhuriyet Senatosu İstanbul Üye­si Rifat öztürkçine'nin, T. C. Emekli Sandığı Kanununun 64 ncü maddesinin (D) fıkrasından sonra bir (E) fıkrası eklenmesi hakkındaki ka­nun teklifinin Millet Meclisince reddohınan metni ve Cumhuriyet Senatosu Malî ve İktisadi İşler ve Bütçe komisyonları raporları (M. Mec­lisi 2/67, 2/117, 2/133, 2/163; C. Senatosu 2/44) (Gündeme) (S. Sayısı : 127)

10. — Kocaeli Milletvekili Hâldan Kısayol ve iki arkadaşının, nakil vasıtalarında emeklile­re yapılacak tenzilât hakkında kanun teklifinin Millet Meclisince reddohınan metni ve Cumhu­riyet Senatosu İçişleri, Bayındırlık ve Ulaştır­ma ve Bütçe komisyonları raporları (M. Mecli­si 2/49, C. Senatosu 2/45) (Gündeme) (S. Sa­yısı : 128)

11. — Tekel Genel Müdürlüğü Binası için gelecek senelere sâri taahhütlere girişilme­si hakkındaki 7077 sayılı Kanunun 1 nci mad­desinin değiştirilmesi hakkındaki kanun tasa­rısının Millet Meclisince kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Malî ve İktisadi İşler ve Bütçe komisyonları raporları (M. Meclisi 1/267; C. Senatosu 1/205) (Gündeme) (S. Sayısı : 130)

12. — Milletlerarası Andlaşmalarm yapıl­ması, yürürlüğü ve yayınlanması ile bâzı And­laşmalarm yapılması için Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi hakkındaki kanun teklifinin Millet Meclisince Kabul olunan metni ve Cum­huriyet Senatosu Geçici Komisyon raporu (M. Meclisi 2/419, C. Senatosu 2/50) (S. Sayısı : 129)

B Î R İ N C Î O T U R U M Açılma saati : 15.00

BAŞKAN — Başkanvekili Sırrı Atalay (Kars)

KATÎPUER : Sadık Artukmaç (Yozgat), Ahmet Çe&emoğiu (Sivas)

BAŞKAN — Birleşimi açıyorum.

YOKLAMA

BAŞKAN — Yoklama yapılacaktır. (Yoklama yapıldı.) BAŞKAN — Yeter sayı vardır. Devlet iktidarının en itibarlı ve yüksek or­

ganlarından biri olan ve demokratik hayatımı­zın ebedî mesnetlerinden 'birisi 'bulunan Cum­huriyet Senatosunun 65 nei Birleşimini açıyo­rum. (Alkışlar ve bravo sesleri)

4. — BAŞKANLIK DÎVANININ GENEL KURULA SUNUŞLAEI

1. — Cumhurbaşkanınca seçilen üyeler, Tabiî üyeler, A. P., C. II. P., C. K. M. P., M. P. ve Y. T. P. grupları adlarına verilen;

I. 21 Mayıs 1963 günü erken, saatlerde ha­rekete geçen bâzı kuvvetlere karşı süratle kar­şı koyan ve en kısa zamanda Devletin hâkimi­yetini sağlıyarak bir defa daha memleketi ba­direden kurtaran Kahraman Türk Silâhlı Kuv­vetlerine, Türk Milleti adına, Yüce Senatonun takdir ve şükran duygularının ulaştırılması;

II. Harekât esnasında şehit düşen kahraman­ların aziz hâtıraları için 3 dakika ihtiram duru­şunda bulunulması hakkındaki önerge.

BAŞKAN — Bir önerge vardır okutuyorum.

'Cumhuriyet (Senatosu Başkanlığına 1. 'Bugün ('21 Mayıs 1963) erken saatler­

de harekete geçen bâzı kuvvetlere karşı ko­yan ve en kısa zamanda Devletin hâkimiyetini sağlıyarak "bir defa daha memleketi badireden kurtaran. Kahraman Türk ıSilâhlif Kuvvetleri­ne, Türk Milleti adına, Yüce Senatonun tak­dir ve şükran duygularının ulaştırılmasını,

2. Harekât esnasında şehit düşen kahra­manların aziz hâtıraları için 3 dakika, ihtiram duruşunda bulunulmasını saygılarımızla arz ve teklif ederiz. Cumhurbaşkanınca S. Ü. Cumhurbaşkanınca S. Ü.

Necati özdeniz Sadi Koçaş

Cumhurbaşkanınca S. Ü. Kâzım Orbav

Kars Mehmet II az er

C. H. P. (Irup B. V. Konya,

Sedat Çumra'lı C. K. M. P. adına

Yozgat Sadık Artukmaç

A. P. Senato Crupu Başkanı

Bursa îhsan Sabri Çaglayangil Y. T. P. Grupu -adına

Tekirdağ Cemal Tarlan

Tabiî Senatörler adına Fahri Özdilek

M. P. adına Ankara

ftii'at Efker

BAŞKAN — Sayın Kâzım. Orbay, Necati Özdeniz, Sadi Koçaş, ve arkadaşlarının öner­gesi iki kısımdan ibarettir. Birinci kıtsım, bü­yük bir vatanperverlik duygusu içinde, engin bir şuurla Türk demokrasisine en büyük hiz­metlerinden birini daha yapmış bulunan Büyük. Şanlı Türk Ordusuna minnet ve şükran duygu­larımızın iblâğı vazifesini Başkanlık Divanı 'bü­yük bir gurur duygusu içinde, sizin adınıza ye­rine -getirecektir. (Ayakta çok şiddetli ve sü­rekli alkışlar)

İkincisi, Türk Demokrasisinin, korunması yo­lunda şehit düşen ve bu vazife duygusu içinde şahadet mertebesine eren aziz ölülerimizin hâ­tıralarını minnet ve şükran duygularımız İçe­risinde taziz için Yüksek Heyetinizi üç da kî-

242

C. Senatosu B : 65 kalık ihtiram duruşu yapılmam. Yüksek He­yetinizi üe dakikalık ihtiram duruşuna davet ederim.

(.üç dakika müddetle ihtiram duruşu ya­pıldı.)

2. — Bursa Üyesi Baki Güzey'in: Türk va­tanının istikbali, büyük Türk 'Milletinin huzur ve refahı, demokratik rejimin müdafaası uğ­runda 20/21 Mayıs hâdiselerinde ölenlere, rüt* beleri ne olursa olsun, general rütbesiyle şehit muamelesi yapılması ve malûllerine tam maaş verilmesini temin için Hükümetin kanun teklif etmesi isteğini belirten önergesi.

BAŞKAN — U S. 'Bursa üyesi Sayın Baki 'in

«Türk vatanının istikbali, Büyük Türk Milletinin (huzur ve refallıı, Demokratik reji­min müdafaası uğrunda '20/21 gecesi ve bu hâ­diseler .sebebiyle yaa*alanıp «fcedîleşenlerin rüt­beleri ne olursa olsun general rütbesiyle şehit muamelesi yapılması ve malûllerine tam maaş verilmek suretiyle işlem yapılması için Hükü­metin kanun teklifi getirmesini rica ederim.» yolundaki önergesi, teşriî organı ilgilendirme­mekle beraber, verilmiş bulunmaktadır. Bu öner­ge Hükümete bilgi için sunulacaktır.

Şimdi gündemimize devam edeceğiz. Ancak, Sayın Başbakan Yüksek Kurulunuza saat ]5,30 da malûmat arz etmek için geleceklerdir.

3. — Bütçe Komisyonunda açık bulunan üç üyenin seçimi

BAŞKAN — Bütçe Komisyonundan G. H. P. Grupuna mensup 3 sayın üye istifa etmiş bu­lunduğundan C. H. P. Meclis Grupundan Emin Acar, Hüseyin Otan ve Âli Aksoy açılan üye­liklere aday gösterilmiş bulunmaktadır. Seçim­den önce tasnif heyetini seçiyoruz.

Nihat Pasinli (Burada sesleri) Orhan Süersan (Burada sesleri) Mehmet Özgüneş (Burada sesleri) Tasnif heyeti teşekkül etmiştir. Oy kutuları dolaştırılıyor, üyelerin oylarını

kullanmalarını rica ederim.

4. — Cumhuriyet Senatosu Mardin Üyesi Kemal Oral'a izin verilmesi hakkında Cumhuri­yet Senatosu Başkanlığı tezkeresi (3/192)

21 . 5 . 1963 0 : 1 BAŞKAN — Bir izin isteği önergesi vardır

okutuyorum.

Genel Kurula Cumhuriyet Senatosu Mardin Üyesi Kemal

Oral'm mazeretine binaen 20 . 5 . 1963 tarihin­den itibaren 10 gün müddetle izinli sayılması Başkanlık Divanının 17 . 5 . 1963 tarihli top­lantısında kararlaştırılmıştı r.

Keyfiyet yüce tasviplerine arz olunur. Cumhuriyet Senatosu Başkanı

Şuad Hayri Ürgüplü

BAŞKAN — Sayın Kemal Oral'a izin veril-nıesi hususunu oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

5. — Cumhuriyet Senatosunu ve Millet Mecli­sini temsilen Rusya'ya gidecek heyete ilâveten seçilecek iki üyenin tefrikinin Başkan tarafından yapılması.

BAŞKAN — Sayın üyeler, Cumhuriyet Se­natosu ve Millet Meclisini temsilen Rusya'ya gi­decek heyet için ilâveten dört Türkiye Millet Meclisi üyesinin daha heyete eklenmesi derpiş edilmiş bulunmaktadır. îki sayın üyenin Millet Meclisinden, iki sayın üyenin de Cumhuriyet Se­natosundan iltihakı hususu tesbit edilmiş bulun­maktadır. Cumhuriyet Senatosundan seçilecek iki sayın üye için Cumhuriyet Senatosu Başkanı nezdindc, Cumhuriyet Senatosunda temsil edi­len grupların seçtikleri üyelerle Cumhuriyet Se­natosunda bulunan Tabiî Üyeler, C. K. M. I \ , Cumhurbaşkanlığı Kontenjanı ve Millet Parti­si temsilcilerinin verdikleri mutabakat bu iki üyenin, seyahatin mahiyeti icabı, Cumhuriyet Senatosu Başkanı tarafından seçilmesi kararlaş­tırılmış bulunmaktadır. Bu hususu malûmaten arz eder ve İçtüzük hükümlerine göre bir se­çim mahiyeti olduğu için, bu hususu oylarınıza arz edeceğim. Kabul edenler... Etmiyenler... Ka­bul edilmiştir.

22 Mayıs 1963 Çarşamba günü saat 14,00 te Cumhuriyet Senatosu ile Millet Meclisi, gündem­lerinde mevcut bulunan meseleleri görüşmek ve olay dolayısiyle Hükümetin üç ilde ittihaz et­tiği örfi İdare hakkındaki kararı Anayasa hü­kümlerine göre görüşmek üzere birleşik toplan­tı akdedeceklerdir. Eğer Yüksek Heyetiniz ten­sip ederse birleşik toplantıdan sonra, görüşül­mesinin son safhasına gelen Cumhuriyet Sena-

- . 2 4 3

C. Senatosu B : 65 tosu İçtüzüğünü müzakere etmek üzere yarın­ki birleşik toplantıdan sonra Cumhuriyet Sena­tosunun toplanması hususunu oylarınıza arz ediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

6. — Elâzığ Üyesi Celâl Ertuğ'un; iç mesele-lerimizdeki buhranlarımızı ve Parlâmentonun hâ­kimiyetini zedeleyici davranışları önlemek üzere bu konularda bir genel görüşme açılmasına dair önergesini geri aldığı hakkındaki sözleri.

BAŞKAN — Geçen Birleşimde Sayın Celâl Ertuğ genel görüşme açılması hususunda bir önerge vermiş bulunuyorlardı, önergenin işle­mi yapılmadan Sayın Celâl Ertuğ bu önerge üzerinde konuşarak geri almak istediklerini be­yan buyurdular. Bu hususta kendilerine söz ve­riyorum.

6. — GÖRÜŞÜ

1. — 6183 sayılı Âmme alacaklarının tahsil usulü hakkındaki Kanunun 10 ncu maddesinin 5 nci bendi ile 6 ncı maddesinin değiştirilmesi­ne dair kanun tasarısının Millet Meclisince ka­bul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Ge­çici Komisyonu raporu (M. Meclisi 1/230, C. Senatosu 1/208) (S. Sayısı : 117) (1)

BAŞKAN — Geçen Birleşimde kanun tasa­rısının 2 nci maddesine ait yapılan açık oylama sonunda (75) oy kullanıldığı kin salt çoğunluk temin edilmemiş bulunmakta idi. Bu sebeple tekrar 2 nci maddeyi açık oylarınıza arz ede­ceğim., küreler dolaştırılacaktır. Sayın üyele­rin oylarını kullanmalarını! istirham edeceğim.

2. — Milletlerarası andlaşmaların yapılması, yürürlüğü ve yayınlanması ile bâzı andlaşmala­rın yapılması için Bakanlar Kuruluna yetki ve­rilmesi hakkındaki kanun teklifinin Millet Mec­lisince kabul olunan metni ve Cumhuriyet Se­natosu Geçici Komisyon raporu (M. Meclisi 2/419, C. Senatosu 2/5) (S. Sayısı : 129) (1)

(1) 117 S. Sayılı basmayazı 14 . 5 .1963 ta­rihli 63 ncü Birleşim tutanağının sonundadır.

(2) 129 S. Sayılı basmayazı tutanağın sonun­dadır.

21 . 5 . 1963 O : 1 CELÂL ERTUĞ (Elâzığ) — Cumhuriyet Se­

natosunun Sayın Başkanı, değerli üyeler; geçen oturumda, bundan önce gündem dışı konular ha­linde demokratik nizam ve Parlâmento hâkimi­yeti hakkında çeşitli fikirler ileri sürüldü. Bu­nun bir genel görüşme halinde Meclisimize ge­tirilmesini teklif etmiş idim. Ancak, bu tekli­fim demokratik anlayış üzerinde en güzel tarifi yapan bir müessese tarafından temin edici şekil­de cevaplandırıldığı için; yani dün gece Kahra­man Türk Ordusu tarafından demokratik niza­mın tarifi bütün dünyaya en namlı bir şekilde ifade edildiğinden bu takririmi geri alıyorum. Ve temenni ediyorum ki, bu mevzuun bir daha burada görüşülmesi için hiçbir zaman bir vesile husule gelmiyecektir. Hürmetlerimle selâmla rım. (Alkışlar)

EN ÎŞLER

BAŞKAN — Geçici Komisyonun bir önerge­si vardır, okutuyorum :

Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına 129 sıra sayılı kanun teklifi tabedilip üye­

lere dağıtılmış bulunmaktadır. Gelen kâğıtlardan gündeme alınarak önce­

lik ve ivedilikle görüşülmesini arz ve teklif ederim.

Geçici Komisyon Sözcüsü Âmil Artus

BAŞKAN — Bir de Hükümet tarafından ve­rilmiş aynı mahiyette bir önerge daha vardır. Okutuyorum :

Yüksek Başkanlığa Milletlerarası iktisadi ve ticari anlaşmala­

rın Hükümetçe yapılabilmesine dair olan ka­nuni yetki 25 Mayıs 1963 günü sona ereceğin­den, «'Milletlerarası andlaşmaların yapılması, yürürlüğü ve yayınlanması ile bâzı andlaşma­ların yapılması için Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi hakkındaki kanun teklifinin Millet Meclisince kabul edilen metninin» ve bu konu­daki Geçici Komisyon raporunun, dağıtılma­sından itibaren 48 saat geçmemiş olması itiba­riyle gündeme alınmasını, öncelikle ve hemen ve ivedilikle görüşülmesini arz ve teklif ederim.

Hükümet adına Maliye Bakanı Ferid Melen

— m —

C. Senatosu E : 65 BAŞKAN — Bu tasarı sayın üyelere dağı­

tılmış bulunmaktadır. Ancak, basılıp dağıtıl­ması tarihinden itibaren henüz 48 saat geçme­miştir. Gelen kâğıtlardan gündeme alınması; öncelik ve ivedilikle görüşülmesi kararınıza bağlıdır. Hükümetle Geçici Komisyon tarafın­dan teklif edilmektedir. Bahis mevzuu kanun tasarısının gündeme alınması hususunu oyla­rınıza arz ediyorum. Kabul edenler... Etmiyen-ler... Kabul edilmiştir.

Diğer işlerden önce görüşülmesi hususunu oylarınıza arz ediyorum. Kabul edenler... Etmi-yenler... Kabul edilmiştir.

Gerekçeyi okutuyorum.

Anayasa ve Adalet, Dışişleri, Basın - Yayın ve Turizm, Malî ve İktisadi işler komisyonların­

dan kurulu Geçici Komisyon raporu

17 . 5 . 1963 Yüksek Başkanlığa

İstanbul Milletvekili Coşkun Kırca ve arka­daşlarının «Milletlerarası Andlaşmaların yapıl­ması, yürürlüğü ve yaymlanmasiyle bâzı And­laşmaların yapılması için Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi hakkında Kanun» teklifi ve Millet Meclisi komisyonlarının bu konudaki ra­porları, zabıtlar ve Millet Meclisinde tadilen kabul edilen teklif metni, Komisyonumuzda alâ­kalı Bakanlar ve Bakanlıklar mümessilleri hu­zurunda incelendi :

Teklifin genel gerekçesi Komisyonumuzca da kabul edilmiştir.

Birinci madde, gerekçesinde yazılı sebepler­den ve ayrıca, Milletlerarası Andlaşmaların ya­pılmasına mütaallik bulunan ie hukukla alâka­lı tasarruflar konusunda Bakanlar Kuruluna salâhiyet verilmesinin Devlet nizamına aykırı hukukî bir netice tevlidetmiyeceği ve bâzı ahvalde de temsilcilerin kimliklerinin açıklan­masında mazarrat bulunabileceği ve bu madde­nin, teklifin 4 ncü maddesiyle olan bağlantısı­nın ehemmiyetle göz önünde tutulması gerek­tiği itibariyle, aynen kabul edilmiştir.

2 nci maddenin görüşülmesi sırasında, üyeler tarafından vâki bâzı değiştirme teklifleri, serd edilen mukabil mütalâaların ışığı altında redde­dilmiş ve- teklifte bahis konusu (Anlaşmalar) m hudut ve şümulünü ve mahiyetlerini maddede ayrıca, tasrih ve tâyine lüzum görülmemiştir.

21 . 5 . 1963 O : 1 Ancak, teklifin konusu olan (Andlaşmalar) daki (taraflar) m Milletlerarası tüzel kişiliği haiz teşekküller olduğu ve bir taraftan millî hukuk süjesi devlet ve diğer tarafta gerçek ve tüzel kişiler bulunan hallerde bu teklif hüküm­lerinin tatbikine, bittabiî mahal bulunmıyaca-ğı ve Milletlerarası hukukta cari kaidelere uyulmak zaruretinin aşikâr bulunduğu ve bu hukukun süjesi olmıyan Milletlerarası teşek­küllerin keza, Anayasamızdaki maddelerin vu­zuhu ile de anlaşıldığından, teklifteki Andlaş­maların şümulüne girmediği mütalâa edilmiş ve neticede teklifteki (Milletlerarası Andlaşmalar) tâbirinden kasdedilen mânanın, milletlerarası hukuk su.feleri devletler veya kendilerine bu statü içinde yer verilmiş bulunan milletlerarası kurullar aralarında akdedilmiş olup milletler­arası hukuk sahasında objektif kaideler vaz'e-den veya hak ve vecibeler tevlideden veya sair her hangi hukukî bir netice husule getiren mua­meleler, olduğu kanısına varılmıştır.

Böylece, teklifin 2 nci maddesi de Millet Meclisinde kabul edilen metindeki şekli ile Ko­misyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

3 ncü madde esasa müessir olmıyan üç tas­hih ile keza Millet Meclisindeki metin olarak aynen kabul edilmiştir.

4 ncü madde üzerinde uzun müzakereler ce­reyan etmiş ve Dışişleri, Maliye ve Ticaret Ba­kanlıklarının mutabakatı ile madde Komisyo­numuzca yeniden hazırlanmıştır. Yeni metin görüldüğü üzere Bakanlıkların yetkilerini mu­hafaza etmektedir.

5 nci maddenin muhtevasını tamamlamak üzere matlabma «ticari» kelimesi ilâve edilmiş ve bu madde böylece ve 6 neı madde aynen Mil­let Meclisinde kabul edilen metinde bulunduğu veçhile aynen kabul edilmiştir.

7 nci maddedeki (resim) tâbirinin tahdidi olduğu ve sair vergi ve harçlara şâmil bulun­madığı mütalâa edilmiş ve bu (resim) de de­ğişiklik yapma yetkisinin içinde (resim indiril­mesi) hali de mündemiç bulunduğu göz önün­de tutularak (indirme) tâbiri maddeden çıka­rılmıştır. Ayrıca evvelce resimden muaf tutul­muş olanların tekrar resme bağlanmaları ha­linde bir had tâyini zarureti kabul edilerek bu yönden bir ölçü olarak (umumi tarifeye) bir atıf yapılması muvafık mütalâa edilmiş bulun-

C, Senatosu B : 65 duğundan maddenin 1 nci fıkrasına bu kayıt ı ilâve edilmiştir.

Aynı maddenin 2 nci fıkrasındaki yazılış, fıkra hükmüne müessir olmıyacak şekilde de­ğiştirilmiş ve madde bu tadilâtla kabul edil­miştir.

8/ 9, ve 10 ucu maddeler aynen kabul edil­miştir..

öncelik ve ivedilikle ıgörüşülmek üzere Ge­nel Kurulun tasviplerine arzı ricasiyle Yüksek j Başkanlığa sunulur.

BAŞKAN — Tümü üzerinde söz ist iyen yok. Maddelere geçilmesini oylarınıza arz ediyorum. Kabul edenler... Kabul etmiyenler... Kabul edil­miştir.

Biraz önce okunan önergede ivedilik teklifi de vardı. İvedilikle görüşülmesi hususunu oyu­nuza arz ediyorum. Kabul edenler... Kabul et­miyenler... Kabul edilmiştir.

Milletlerarası Andlaşmalann yapılması, yürür­lüğü ve yayınlanması ile bâzı andlaşmalann

yapılması için Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi hakkında Kanun

İmza yetkisinin verilmesi MADDE 1. — Milletlerarası andlaşmaların

parafe edilmesi, imzalanması veya nota teatisi­ne konu teşkil etmesi veyahut bu andlaşmalara katılma bildirilerinin yapılması için Türkiye Oumihuriyetinin temsilcilerinin tâyini ve bu temsilcilerin yetkilerinin tesbiti, Bakanlar Ku­rulu kararnamesiyle olur. Bn kararnameler, Resmî Gazetede yayınlanmaz.

BAŞKAN — Madde hakkında söz istiyen yok. Maddeyi oyunuza arz ediyorum, kabul edenler... Kabul etmiyenler... Kabul edilmiştir.

Bütçe Komisyonunda açık bulunan üyelik­lerin seçimi için oyunu kullanmıyan saym üye yoktur. Oylama işlemi bitmiştir.

İkinci maddeyi okutuyorum. Onaylanmanın uygun bulunması Kanunu I

MADDE 2. — Mili e!tl er arası andlaşmaları onaylama veya bu andlaşmalara katılma, onay­lama veya katılmanın bir kanunla uygun bulun­masına (bağlıdır.

iktisadi, ticari veya teknik münasebetleri I düzenliyen ve süresi bir yılı aşmıyan andlaşma :

ların onaylanması veya bunlara katılmak için; I

21 . 5 . 1963 O : 1 Türk kanunlarına değişildik getirmemek, Dev­let maliyesi bakımından yüklenme gerektirme­mek. kişi hallerine ve Türk vatandaşlarının ya-'bancı memleketlerdeki mülkiyet halklarına do­kunmamak sariliyle, onaylamanın veya katılma­nın uygun bulunmasına dair bir kanun yapıl­ması zomnluğu yoktur. Bu hakle, andlaşmanın oııaylanmaısınm veya-buna katılmanın uygun bu­lunması hakkında bir kanun çıkmamış olup da, onaylama veya. katılma işlemlerinin yerine ge­tirilmiş olması takdirinde, bu andlaşma, Resmî Gazetede yayınlanmasından başlıyarak iki ay içinde, bir Başbakanlık yazısına ekli olarak Mil­let Meclisi ve Cumhuriyet Senaitosıı Başkanlık­larına gönderilir. Millet Meclisi ve Cumhuri­yet Senatosu Başkanlıkları, bu andlaşmaları, ayrı ayrı Genel Kurulların bilgisine sunarlar.

Milletlerarası bir andlaşmaya dayanılarak Bakanlar Kurulunca yapılan uygulama andlaş­maları nd an Türk kanunlarına değişiklik getir-miyenleri onaylamak veya bunlara, katılmak için; bunların konusu iktisadi, ticari veya tek­nik münaısebeıtleriu dışında kalsa veya süresi 'bir yılı aşsa veya Devlet, maliyesi bakımından bir yüklenmeyi gerektirse veya kişi hallerine veya'hut Türk vatandaşlarının yabancı memle­ketlerdeki mülkiyet haklarına dolanışa dalhi, onaylama veya katılmayı uygun bulmak üzere kanun yapılması zorunluğu yoktur.

Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak Ba­kanlar Kurulunca yapılan iktisadi, tieari tek­nik veya idari andlaşmalardan Türk kanunla­rına değişiklik getirmiyenleri onaylamak veya bunlara katılmak için; bunların süresi bir yılı assa. veya: Devlet maliyesi bakımından bir yük­lenmeyi gerektirse veya kişi hallerine v ey anut Türk vatandaşlarının yaıb arıcı memleketti erdeki mülkiyet haklarına dokunsa daılıi, onaylama ve­ya katılmayı uygun bulmak üzere kanun yapıl­ması zorunluğu yoktur.

BAŞKAN — Madde üzerinde söz istiyen yak. Maddeyi oylarınıza arz ediyorum. Kabul edenler... Kabul etmiyenler... Kabul edilmiştir.

Onaylama, ve sair tasarruflar MADDE 3. 1. Milletlerarası andlaşmalann onaylanma­

sı, bunlara katılma, bunların fesnini ihbar et­mek suretiyle yürürlük süresini uzatma, Türki­ye Cumhuriyetini bağlıyan bir milletlerarası

C. Senatosu B : 65 andlaşmanm fa elli hükümlerinin yürürlüğe ko­nulması için ger&kli bildirileri yapma, millet­lerarası andlaışmalarm uygulama alanında de­ğiştiğini tesıbit etme, bunların hükümlerinin uy­gulanmasını durdurma ve bunları sona erdirme, Bakanlar Kurulu kararnamesiyle olur.

Onaylama veya katılma konusu olan millet­lerarası andlaşmanm Türkçe metni ile andlaş-mada muteber olduğu belirtilen dil veya diller­den biri ile yazılmış metni, yukardaki fıkrada söz konusu kararnameye akli olarak .Resmî Ga­zetede yayınlanır.

2 nci maddenin 2, 3 ve 4 rıeü fıkraları gere­ğince bir milletlerarası andla§manın onaylan­ması veya 'buna katılmanın uygun bulunmasına dair bir kanun çıkarılması z>orunluğu yoksa ve bu andlaşmanm onaylanmasının veya buna ka­tılma bir Bakanlar Kurulu kararnamesiyle olur­sa, bu andlaşmanm onaylanmasının veya buna katılmanın uygun bulunması hakkında kanun çıkarılamaz.

2. Bir milletlerarası andlaşmanm veya Tür­kiye Cumhuriyetini bağiıyan bir milletlerarası andlaşmanm belli lîükümlerinin Türkiye Cum­huriyeti bakımından yürürlüğe girdiği; bir milletlerarası andlaşmanm uygulama alanının değiştiği, uygulanmasının durdurulduğu ve sona erdiği tarihler, bir Bakanlar Kurulu 'ka­rarnamesiyle tesbit olunara.k Resmî Gazetede yayınlanır.

Bir milletlerarası andlaşma, yukardaki fık­rada söz konusu yürürlük Itarihinin tesbitine dair kararnamede belirtilen yürürlüğe giriş ta­rihinde kanun, kuvvetini kazanır.

3. ^Milletlerarası bir andlaşma,)'a dayanıla­rak Bakanlar Kurulunca yapılan teknik veya idari nitelikteki uygulama andlaşmalarmdan ve ıkaaıunun verdiği yetikiye dayanılarak Bakanlar Kurulunca yapılıp 2 nci maddenin 2 nci fıkra­sına göre Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senaıto-sımun bilgisine sunulanların dışında kalan tek­nik veya. idari andlaşmalardan iktisadi veya ticari nitelikte olmıyan, özel kişilerin haklarını ilgilendirmiyen ve Türk kanunlarına değişik­lik getirm.iyenler.iu yayınlanması zorunlu değil­dir. Bu fıkra gereğince yayınlanması zorunlu olmıyan andlaşmalar hakkında 1 ve 2 numaralı bentler uyarınca çıkarılan kararnamelerin ya­yınlanması da zorunlu değildir.

21 . 5 . 1963 O : 1 Yakardaki fıkra hükmünün dışında kalan

nıilleJtleraraısı andlaşmalar, 1 numaralı bendin 2 nci fıkrası uyarınca yayınlanmadan yürürlüğe •konulamaz.

BAŞKAN — Madde üzerinde sö'Z istiyen var mı?

GEÇİCİ KOMİSYON SÖZCÜSÜ ÂMİL AR-TUS (Cumhurbaşkanınca S. Ü.) — Komisyon adına bir düzeltmeye arz etmek istiyorum.

BAŞKAN — Buyurun, Sayın Artus. GEÇİCİ KOMİSYON SÖZCÜSÜ ÂMİL AR-

TU'S (Cumhurbaşkanınca S. Ü.) — Efendim, müsaade buyurursanız burada ara edeyim; mad­dede matlbua hatası vardır :

(1) Nolu bendin 3 ne a fıkrasının, 3 ncü sa­tırındaki, «Onaylanması» kelimesi, «Onaylan­masının» olacaktır.

BAŞKAN — Onaylanması,okundu Sayın Ar-tus.

GEÇİCİ KOMİSYON SÖZCÜSÜ ÂMİL AR-TUS (Cumhurbaşkanınca S. Ü.) — «Onaylan­masının veya huna katılmanın» şeklinde ola­caktır.

Sonra erendim, devanı ediyor, «ve bu andlaş­manm onaylanmasının» bu, «onaylanması» olacak.

BAŞKAN --- Sayın .Artus, 3 ncü maddenin 3 ncü fıkrasındaki «onaylanması» «onaylanma­sının», onu takibeden, üçüncü satırdaki. «onaylanmasının» ibaresi d(\ «onaylanma­sı» olacak.

GEÇİCİ KOMİSYON SÖZCÜSÜ ÂMİL AIÎ-TUS (Devamla) - - Evet elendim.

BAŞKAN — Maddeyi. Sözcünün ifade ettiği tashihlerle oyunuza, sunuyorum. Kabul edenler.. Kabul etmiyenler... Kabul edilmiştir.

Cumhuriyet Senatosu, Millet Meclisi metnin­de değişiklik yaptığı için madde ayrıca açık oyunuza arz edilecektir.

Andlaşmalarla ilgili belgelerin hazırlanması MADDE 4. — 2 ve 3 ncü maddeler gereğince

kanun taşanları ve kararname tasarılarını ve 2 nci maddenin 2 nci fıkrası gereğince Millet Meclisi ile Cumhuriyet Senatosunun bilgisine sunulacak olan andlaşmaların bu Meclislerin Başkanlıklarına arz yazılarını hazırlamak göre­vi, Dışişleri Bakanlığının doğrudan doğruya il­gili olmadığı hallerde, Dışişleri Bakanlığı ile iş

Zil

C. Senatosu B : 65 birliği yapılarak ilgili Bakanlıkça yerine geliri lir.

Yetki belgesi, onaylama belgesi, onay]amfi belgelerinin alınıp verilmesi, tutanağı, andlaşma­ların şekli örnekleri gibi milletlerarası hukukun veya tatbikatın gerektirdiği her türlü belgele­rin asıl veya örneklerini hazırlamak, Türkiye Cumhuriyeti adına yapılan andlaşmaları Millet­lerarası kurullarda tescil ettirmek ve Türkiye Cumhuriyeti adına yapılmış veya yapılacak olan milletlerarası andlaşmalarm resmî sicilini tut­mak Dışişleri Bakanlığının görevidir.

Dışişleri Bakanlığı dışındaki Bakanlıklar, yapılmasına veya yürürlükten kaldırılmasına katıldıkları veya haklarında yapılan işlemler üzerinde bilgi edindikleri anlaşmalarla ilgili 3 neü maddenin 1 numaralı bendinin ilk fıkrasın­da yazılı milletlerarası hukuk tasarruflarına dair bütün bilgileri, derhal Dışişleri Bakanlığı­na verirler.

BAŞKAN — Madde üzerinde söz ist iyen?... Buyurun Komisyon Sözcüsü.

GEÇİCİ KOMİSYON SÖZCÜSÜ ÂMÎL AR-TUS (Cumhurbaşkanınca S. Ü.) — Efendim, yi­ne buradan kısaca arz edeyim.

2 nci fıkranın ikinci satırında «belgelerinin alınıp verilmesi, veya sadece verilmesi» olacak. «Belgenin alınıp verilmesi, tutanağı,...» denmiş.

BAŞKAN — Hangi kısım efendim?. GEÇİCİ KOMİSYON SÖZCÜSÜ ÂMİL AR-

TUS (Devamla) — Bu maddenin 2 nci fıkrasının son satırında. «Belgelerin alınıp verilmesi veya sadece verilmesi» şeklinde düzeltilmesi uygun görülmüştür.

BAŞKAN — 4 ncü maddenin 2 nci fıkrasının 1 nci satırından sonra «belgelerinin alınıp veril­mesi veya sadece verilmesi» şeklinde düzeltil­mesi istenmiştir.

4 ncü madde üzerinde, bu şekliyle söz istiyen var mı? Yok. Maddeyi bu düzeltiş şekliyle oyla­rınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

Millet Meclisi metninde değiştirme yanıldığı için ayrıca maddeyi açık oyunuza arz edeceğim.

iktisadi, ticari, idari ve teknik andlaşmalarm yapılmasında Hükümetin yetkisi

MADDE 5. — Türkiye Cumhuriyeti admr yabancı devletlerle ve milletlerarası kurullarla veva bunlar adına hareket eden kurumlarla ya-

21 . 5 . 1963 0 : 1 pılmış olup Türkiye Cumhuriyeti bakımından

ürürlükto bulunan iki veya çok taraflı and-'-işmaların iktisadi, ticari, teknik veya idari • ükümlerinin taşıdığı amaçların yerine goti-•ilmesi gayesini güden iki veya çok taraflı and-

;aşmalar ile Türkiye Cumhuriyetine hibe, kredi -;ya sair suretlerle yardım sağiıyan bir veya

• ok taraflı andlaşmaları, ilci veya çok taraflı teknik veya idari iş birliği andlaşmalarmı, 'ki veya çok taraflı borç ertelenmesi veya ti-••ıret andlaşmalarını ve aynı nitelikteki rao-lüp.vivendileri, 2 nci maddenin 4 ncü fıkı ası ge-••eğince onaylamaya veya bunlara katılma-a Ba-k-mlar Kurulu yetkilidir.

BAŞKAN — Muhterem arkadaşlar; Kâtip arkadaşın sözleri işitilmiyor. Sayın üyelerin konuşmalarını biraz hafifletmelerini rica ede­ceğim.

5 nci madde üzerinde söz istiyen var mı? Buyurun efendim.

GEÇİCİ KOMİSYON ADINA SAHÎR KU-RUTLUOĞLU (Cumhurbaşkanınca S. Üye) — Söz değildir, efendim. Yalnız, maddenin matla-bı değişmiştir. Bu itibarla bir değişiklik mev­cuttur. O şekilde oya sunulması gerekir. Mad­denin matlabma «ticari» kelimesinin eklenmesi lâzımdır.

BAŞKAN —• «iktisadi, ticari» yani «iktisa­di, ticari, ve teknik andlaşmalarm yapılmasın­da Hükümetin yetkisi» şeklinde matlapta bir değiştirme yapmak şartiyle, madde üzerinde söz istiyen var mı? Yok... Maddeyi oyunuza arz ediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

Matlapta değiştirme vâki olduğu için 5 nci maddeyi de açık oylarınıza arz edeceğim.

(Başbakan ismet inönü, ayakta şiddetli al­kışlar ve bravo sesleri arasında salona girdi­ler.)

NATO ile ilgili andlaşmalarm yapılmasında Hükümetin yetkisi

MADDE 6. — 18 Şubat 1962 tarihli ve 5886 "ayılı Kanunla onaylanmış olan Kuzey - .Atlan­tik Andlaşmasmm 'gereği olarak bu Andlaş-mava taraf olan Devletlerle ve Kuzey - Atlantik Andlaşması teşkilâtı ile yapılan iki veya çok taraflı andlaşmaları, 2 nci maddenin 4 ncü fık­rası gereğince onaylamaya veya bunlara katıl­maya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

248

C. Senatosu B : 65 BAŞKAN — Madde üzerinde söz istiyen

yok. Maddeyi oyunuza arz ediyorum. Kabul

5. —SÖYLEVLER

1. — Başbakan İsmet İnönü'nün, 20/21 Ma- \ yıs isyan hareketleri ve Türk Silâhlı Kuvvetle- j rinin başarısı hakkındaki demeci.

BAŞKAN — Son olaylar hakkında Yüksek j Heyetinize bilgi vermek üzere Sayın Başbakan ! ismet İnönü'yü rica ediyorum. (Şiddetli alkış- | lar) " \

BAŞBAKAN İSMET İNÖNÜ (Malatya Mil- j letvekili) — Sayın Başkan, Yüksek Senatonun | sayın üyeleri, I

20 Mayısı 21 Mayısa bağlıyan gece Ankara'- ] da bir kısım Harb Okulu öğrencisini de kendi ] karanlık maksatlarına alet ederek, demokratik ı rejime ve memleketin meşru Hükümetine kar­şı silâhlı bir isyan hareketine girişmiş olan 22 I Şubat 1962 hareketinin sorumlularından emek- I li albay Talât Aydemir, hareketin tamamen bastırılması üzerine Ankara'da kaçıp saklanmış olduğu bir evde bugün öğle vakti yakalanarak tevkif edilmiştir. Talât Aydemir'in suç ortak- ı l an da su anda nezaret altına alınmış bulun­maktadırlar. isyan hareketi, sabahın erken sa­atinde tamamen bastırılmış, duruma tamamen hâkim olan Türk Silâhlı Kuvvetleri o saatten itibaren suçluların toplanması hareketine baş- j iamıştır. (Şiddetli alkışlar) |

isyan hareketi bir avuç âsinin Ankara Racl- i yosunu bir baskın hareketi ile ele geçirmesi su­retiyle başlamıştır. Âsiler, elebaşı Talât Ayde- j mir'in imzası ile Anayasayı ihlâl suçunun açık belgesi olan bir ihtilâl beyannamesi yayınla- i mışlardır. Sırtına albay üniforması da geçiren Talât Aydemir, Harb Okuluna giderek harekâ- | ti oradan idare etmek teşebbüsüne girişmiştir. Ancak, rejime, Hükümete ve demokratik dü- i zene bağlı Türk Silâhlı Kuvvetlerine mensup birlikler harekete geçerek radyoyu geri almış- | lardır. Türk Silâhlı Kuvvetleri yayınlanan ilk İ beyannamenin tamamiyle uydurma olduğunu I bütün kuvvetlerin Genelkurmay Başkanlığına ! bağlı olarak Hükümeti desteklediklerini radyo- ı da bildirmiş, ilk hareketin birtakım sergüzeşt- i çilerin eseri olduğunu açıklamıştır. Ancak, bu ' sırada bâzı Harb Okulu öğrencileri Radyoevine

21 . 5 . 1963 O : 1 edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

VE DEMEÇLER

tekrar girince, yayınlar Etimesgut'tan kesil­miş, daha sonra da Etimesgut verici istasyonu Genelkurmay Başkanının emir ve bildirilerini vermeye başlamıştır.

Haber yurtta duyulur duyulmaz her taraf­ta derin bir infial doğurmuş, Kara, Hava, De­niz ve Jandarma kuvvetleri âsilere karşı olduk­larını bildirmişlerdir. Türk Silâhlı Kuvvetleri bir avuç sergüzeştçinin ardına düşüp yolunu şaşırmış bulunanları sabahın erken saatlerinde tamamen tedibetmişlerdir. Sabaha karşı, rad­yoda Cumhurbaşkanı Sayın Gürsel'in, benim ve Genelkurmay Başkanı Sayın Orgeneral Su-nay'm Türk Milletine mesajlarımız yayınlan­mıştır. Harekete katılanların tamamı günün ağarmasından biraz sonra teslim olmuşlardır.

Bütün gece olayları izledikten sonra bu sa­bah Genelkurmay Başkanlığına gelerek, yük­sek komutanlarla bir toplantı yaptım. Saat 11 de Başbakanlıkta, Bakanlar Kurulu, yüksek komutanların da katıldığı, Millî Güvenlik Ku­rulu ile birlikte toplanmış ve alınacak tedbir­leri görüşmüştür, öğle vakti Başkentte hayat tamamiyle normale dönmüştür. Ankara dışın­da hâdise cereyan etmemiş ve her yerde Türk Silâhlı Kuvvetleri duruma tamamiyle hâkim kalmışlardır. Böylece, saat 14,00 ten itibaren Ankara'da sokağa çıkma yasağının kaldırıl­ması mümkün olmuştur.

Talât Aydemir ve suç ortakları adalete tes­lim edilmişler ve nezaret altına alınmışlardır.

Bakanlar Kurulu, Anayasanın 124 ncü mad­desine göre, yurt huzurunun takviyesi ve de­mokratik rejimin selâmeti bakımından Anka­ra, istanbul ve izmir'de bir ay süre ile sıkıyö­netim ilânına karar vermiştir.

Olayların memleket açısından ne derece elem verici olduğunu belirtmeye lüzum yoktur. Vazife şehitleri vermiş olmamız teessürümüzü derinleştirmektedir. Tek tesellimiz, demokratik rejimin ve Anayasa hâkimiyetinin bu imtihan­dan da başarı ile çıkmış olmasıdır. (Bravo ses­leri ve sürekli alkışlar) Dün gece de söylediğim gibi, Türkiye'de demokratik rejim ebediyete kadar şerefle yaşıyacaktır. (Bravo sesleri ve

— 249 —

C. Senatosu B : 65 sürekli alkışlar) Anayasayı ihlâl edenlere kar­şı 27 Mayısı milletle birlikte başarmış olan Türk Silâhlı Kuvvetleri, Anayasayı yine milletle bir­likte her tecavüze karşı koruyacaklardır. (Şid­detli alkışlar)

Sözlerimi bitirirken, şanlı tarihine uygun olarak büyük vatanseverlik ve üstün vazife duygusu ıgöstermiş olan Türk Silâhlı (Kuvvetle­rinin komutanlarından subay, astsubay ve er­lerine kadar bütün mensuplarını Hükümet adı­ma, Yüce Heyetinizin de hislerine tercüman ol­duğumdan emin bulunarak, şükranla selâmla­rım. (OBravo sesleri ve ayakta şiddetli alkışlar)

TURGUT GÖLE (Kars) - Bu mevzuda ko­nuşmak istiyorum.

BAŞKAN •— Bir genci görüşme açılmamış­tır. Ö bakımdan bu mevzuu bir görüşme husu­su değildir.

TURGUT GÖLE (Kars) — Bu kadar önemli bir mesele üzerinde bir iki noktayı açıklamak istiyorum.

BAŞKAN — Hayır efendim, İçtüzük hü­kümlerine göre mümkün değildir, bu mevzuda söz veremem.

Milletlerarası andlaşmalarm yapılması, yü­rürlüğü ve yayınlanması ile bâzı andlaşmalarm yapılması için Bakanlar Kuruluna yetki veril­mesi hakkındaki kanun teklifi üzerindeki gö­rüşmelere devanı ediyoruz.. 7 nci maddeyi oku­tuyorum. A ndl aşmalarda yer alan maddelerin Gümrük rcsimleriyle ilgili olarak Hükümetin yetkisi

MADDE 7. — 5 nci maddede yazılı andlaş­malarm ve nıodüsviveııdilerin kapsamına girvn maddelerin yürürlükteki Gümrük resimlerinde Dışişleri, Maliye, Ticaret, Gümrük ve Tekel, Ta­rım ve Sanayi Bakanlıklarının birlikte lüzum göstermeleri üzerine değişiklik' yapmaya veya bu maddelerden bâzılarının resmini kaldırmaya veyahut muaf tutulmuş olanları umumi tarife­deki resme tabi kılmaya ve bu değişiklikler in uygulanmasına dair usul ve şartları teshil etme­ye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Bakanlar Kurulu, yukarda ki fıkra gereğinrr aldığı tedbirleri bir kararname ile yürürlüğe ko­yar ve bunları,- bu kararnamenin Resmî Gaze­tede yayımlanmakla yürürlüğe girdiği tarihten •bağlıyarak üç ay içinde, bir kanım tasarısı ilf Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunar.

21 . 5 . 1963 O : 1 BAŞKAN — Madde üzerinde söz istiyen?

Yok. Maddeyi oylarınıza arz ediyorum. Ka­bul edenler... Etnıiyenler... Kabul edilmiştir.

Maddede değişiklik olduğu için ayrıca açık oylarınıza arz edilecektir.

Kaldırılan hükümler MADDE 8. Türkiye Hükümeti ile Birleş­

miş Milletler, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilâtı, Milletlerarası Sivil Havacılık Teşki­lâtı, Milletlerarası Çalışma Teşkilâtı ve Dünya Sağlık Teşkilâtı arasında Teknik Yardım Temi­nine Mütedair Esas Anlaşma ve eklerinin onan­ması hakkında, 3 Temmuz 1953 tarihli ve 6114 sayılı Kanunun 2 nci maddesi; yabancı mem­leketlerle muvakkat mahiyette modüsvivendi-ler ve ticaret anlaşmaları akdi ve bunların şü­mulüne giren maddelerin gümrük resimlerin­de değişiklikler yapılması ve anlaşmaya ya-naşmıyan devletler mııvaredaıtına karşı ted­birler alınması hususunda Hükümete salâhiyet verilmesi hakkında 1 Şubat 1956 tarihli ve 6653 sayılı Kanunun 1, 2 ve 3 ncü maddeleri ile Birleşmiş Milletler Andlaşması ile Birleşmiş Milletler Teşkilâtına bağlı ihtisas müesseseleri­nin Ana Sözleşmeleri, Avrupa Ekonomik tş Birliği Sözleşmesi, Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika. Birleşik Devletleri Arasında Münakit Ekonomik iş Birliği Anlaşması, Avrupa Konse­yi Sözleşmesi ve Hükümetimiz tarafından imza edilmiş veya, edilecek sair andlaşma ve söz­leşmelerin icaplarından olarak ilgili Hükümet ve teşekküller veya. bunlar namına hareket edecek müesseseler ile kredi, yardım ve ödeme anlaşmaları akdine Hükümetin salahiyetli kılınması hakkında 20 Mayıs 1959 tarihli ve 7280 sayılı Kanunun i, 2 ve 3 ncü maddeleri y ü r ü rl ilkte n kal d ı rıl mış ti r.

BAŞKAN — Madde üzerinde söz istiyen?.. Yok. Maddeyi oylarınıza arz ediyorum. Kabul edenler... Etnıiyenler... Kalbul edilmiştir.

Yürürlüğe giriş MADDE 9. — Bu kanun yayımı tarihinde

yürürlüğe girer. BAŞKAiN — Madde üzerinde söz istiyen?..

Yok. Maddeyi oylarınıza arz ediyorum. Kabul edenler... 'Etnıiyenler... Kalbul edilmiştir.

Yürütme MADDE 10. — Bu kanunu Bakanlar Kuru­

lu yürütür.

C. Senatosu B : 65 BAŞKAN — Maddeyi oylarınıza arz edi­

yorum. Ktfbuıl edenler... Etmiyenlcr... "Kabul edilmiştir.

Tasarının tümü açi'k oy neticesine -göre -ay­rıca oyunuza sunulacaktır.

'Bütçe Komisyonunda açık 'bulunan üyelik­ler için yapılan seçime ait. Tasnif Heyetinin mazbatasını okutuyorum.

Yüksek Başkanlığa Bütçe Komisyonunda asç.ik bulunan 3 üye­

lik için yapılan seçime (118) üye katılmış ve neticede ilişik listede adlan yazılı üyeler, hi­zalarında gösterilen oyları alarak serilmişler­dir.

Arz olunur. Üye

Erzurum Nihat Pasinl

üye Manisa

Orhan Süersau Üye

Tabiî Üye M elim et özgüneş

Eki: 1 aday üyelerin, isim listesi.

Oumihuriyet Senatosu Bütçe Komisyonuna seçilen üyeler

1. Emin Açar (C. H. P.) Manisa : 103 2. -Ali Aksov (T. H. P.) fanakknlr : US

21 . 5 . 1963 O : 1 3. Hüseyin Dtan (C. H. P.) Burdur : 118 BAŞKAN — Bu arkada'şlarımız Bütçe Ko­

ni isy onuna seçilmişlerdir. 0183 «ayılı Âmme alacaklarının. tahsil usulü

'hakkındaki Kanunun 10 ncu maddesinin 5 nci 'bendi ile '60 ncı maddesinin değiştirilmesine dair kanun tasarısı 2 nci maddesi için (114) sayın üye oy kullanmış, (113) kabul. (1) ret oy ile madde 'kabul edilmiştir. O lıalde bu ka­nun tasarısının '3 ve 4 noü maddelerinin görü­şülmesine bağlanacaktır, 'bunları okutup oyla­rınıza arz edeceğim.

MADDE 3. - - Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe şirer.

BAŞKAN — Madde nakkında söz istiyeıı?.. Yok. Maddeyi oylarınıza arz ediyorum. Kaibul edenler... Etmiyen'ler... Kabul edilmiştir.

MADDE 4. — Bu kanun 'hükümlerini Ba­kanlar Kurulu yürütür.

BAŞKAN — Madde -hakkında söz istiyeıı !.. Yok..Maddeyi oylarınıza, arz ediyorum. Kaibul edenler... Etmiyen'ler... Kabul edilmiştir.

(5183 sayılı Amme alacaklarının taıhsil usu­lü hakkındaki Kanunun 10 ncu maddesinin 5 nci bendi ile 60 ncı maddesinin değiştirilmesi­ne dair kanını tasarısını -açık oylarınıza arz edivorunı.

7. — SORULAR VE CEVAPLARI SÖZLÜ SORFLAR VE CEVAPLARI

i. — Cumhuriyet Senatosu Bursa Üyesi ih­san Sabri Çağlayangü'in, mahalli seçimlerin ne zaman yapıkteağına dair Başbakandan sözlü sorusu (6/124)

BAŞKAN •-• Sayın İhsan Sabrı Ça£iayan-£İ'l buradalar mı? (Yrtk sesleri) Sayın İhsan Salbri 'Çağlayanın 12 . 2 . 19;63 tarihindeki Bir­leşimde de bulunmadıkları için soruları düş­müştür.

2. — Cumhuriyet Senatosu Kayseri Üyesi Hüsnü Dikeçligü'in, Türkiye'deki fikir çekiş­melerine ve çeşitli salelıre/anhkhıra dair Başba­kandan sözlü sorusu (6/143)

BAŞKAN — Sayın Hüsnü Dikeçligil bura­dalar mı? Burada, Başbakan veya adına, ce­vap verecek 'kimse? Yok. Gelecek Birleşime kalmıştır.

.?. — Cumhuriyet Senatosu istanbul Üyesi Rifat Öztürkçinr'nin komünizme karşı Hükü­metin aldan tedbirler e. dair Başbakandan sözlü sorusu. (6/176)

'BAŞKAN — Soru sathibi Sayın öztürkçine?.. Burada. Sayın Başbakan adına Sayın Adalet. Bakanı.

Soruyu okutuyorum.

Cunvnuriyet Senatosu Başkanlığına Aşağıdaki hususların Sayın Başbakan tara­

fından sözlü olarak cevaplandırılmasını Saygı ile. dilerini.

1 6 . 4 . 1963. fetanıbul Senatörü

Dr. Rifat Öztürkçine

aı Türkiye'de Masonlar

— 251

G. Senatosu B : 65 b) Irkçılar c) Kafatasçılar d) Turancılar e) Sağcılar, ileri sağcılar f) Solcular, ileri solcular <g> ilericiler 'h) Gericiler ... gibi sözlerin kanuni tarifinin yapılmasını. 2. T. B. M. M. Üyeleri içinde de bu gibi

vasfa haıiz kimseler var mıdır? 3. Komünizme karşı Hükümet olarak ne

gibi tedbirler alınmıştır? 4. Bu 'hususta beraet veya ceza .giyen kim­

seler varsa hangi par/tiye mensupturlar? Açık­lanmasını dilerim.

IBAŞKAN — Açık oylama için oyunu kul-lanmıyan sayın üye var mı?.. Yok. Açık oy­lama işlemi bitmiştir.

•Sayın Adalet Bakanı. ADALET BAKANI ABDÜLHAK KEMAL

YÖRÜK (Ankara Milletvekili) - - Çok muihte-rem Başkan, çok muhterem senatörler; t

Sayın Rıfat ()ztürkçinc tarafından. verilmiş olan takrirde; «masonlar, ırkçılar, kaffatas'çılar, turancılar, sağcılar, ileri sağcılar, solcular, ile­ri solcular, ilericiler, gericiler gibi sözlerin ka-

' nuni tarifinin yapılması» istenmektedir. Birinci tavzihini arzu buyurduğu 'nokta budur. Halbu­ki (birçok içtimai meselelerde vukua. ıgelen te­davüller ve ayrılmalar d ol ay isiyle muayyen bir tarif altında muhtelif dokritinleri topla­maya imkân mevcut bulunmadığını zannederim

' ki, hep birlikte takdir ederiz. Masonluk Süleyman Peygambere kadar ir-

>ca olunabilen bir teşkilât olmakla ıberaiber, o günden bugüne kadar aynı mahiyette kalma­mış ve birçok talhavvülâta mâruz kalmış; 'hat­tâ zamanımızda muhtelif locaların birbiriyle rekabet haline girmesiyle kalmayıp; aynı za­manda aralarında akide bakımından da bir­takım farklar husule geldiği görülmüş bulun­maktadır. Binaenaleyh, masonluğun tarif edil­mesi iktiza edince bunun kati surette hepsini cami olacak şekilde tarifine imkân görülemiye-ceği bedihidir.

Komünizme gelince : 'Komünizmi hakkında da aynı şeyleri söylemek mümkün olabilir. Ko­münizm bilindiği gibi Milâttan çok evvelki zamanlardan itibaren devam edegelen bir fi­kir cereyanıdır. Sosyal bir ihtiyacın tatmini

21 . 5 . 1963 0 : 1 maksadiyle insanların, müfekkirlerin »mü-fekkeııelerinde hâsıl olan birtakım kanaatle­rin ifadesidir. Bunları da birbiri ile aynı za­manda bağıntılı görmeye imkân mevcut de­ğildir. Pisagor'u ilahi komünistlikle ittihaını ederler; çünkü kendisi «her şey dostlar arasın­da müşterektir» demiştir. Eflâtunu da haksız olarak komünistlikle itham ederler. Halbuki onun komünizmle bağdaşmıyan birçok kanaat­leri mevcut bulunmaktadır. Yine İlk Çağda Sasaniyan Hanedanının temelini sarsan Maz-lek, ancak Muşinevanın. - ki o vakit veliaht bu­lunuyordu - başında bulunduğu kanlı bir ih­tilâlde ortadan kaldırıllabilraiştir. Pisagorla Mazluk arasında çok fark olduğu gibi, Maz-1 ek'ten sonra yine İran'da zuhur eden Babekle Mazi ek arasında da yine derin farkların mevcu-d olduğuna şüphe yoktur. Fakat bunların hepsini, Hasan Sabbahi da hattâ o devrin Is-maililerini de bâzı noktalarda komünizm te-lâkkiyatını tamamen teessüs ettirmiş ve buna gayret etmiş birtakım topluluklar telâkki edebiliriz. Keza Avrupa'ya gelince : 15 nci Asırdan itibaren kanlı ihtilâllere sebebolan birçok komünizmvari doktrinlerin Avrupa'­nın muhtelif yerlerinde Fransa'da, Almanya'­da, İngiltere'de Ilolânda'da harekete geçtikle­rini de hep bilmekteyiz.

Binaenaleyh bu muhtelif cereyanları ayrı zamanda bir araya toplamak imkânının mev­cut bulunmadığı tabiîdir. Bugün Rusya komü­nizmi ile Tito'nun memleketinde tatbik edilen komünizm arasında ve yine Polonya'da tatbik edilen komünizm arasında cüzi veya külli bir kısım mevcut bulunmaktadır. Binaenaleyh bu gibi içtimai birtakım mezhepleri ve meslek­leri bir tarif altında toplamaya çalışmak biz­zat cemiyetin birtakım ihtiyaçlar duymak su­retiyle ortaya koymuş olduğu müeyyideleri tatbik imkânını selbedebilir. Bunu diğer Av­rupa devletleri mevzuatında olduğu gibi daha fazla bir taraftan doktrine, diğer taraftan içtihata bırakmak zaruridir. Yalnız bunların bellibaşlı şahizleri, alâmetleri vardır ki, o alâ­metler görülünce oı"ada komünizmin mevcudi­yetine hükmedebiliriz.

Sorulan diğer içtimai mezhepler hakkında da aynı şekilde mütalâa yürütmenin pek de yanlış olmadığı kanaatindeyim.

252 —

C. Senatosu B : 65 2 nci suallerine gelince : «T. B. M. M. üye­

leri içinde de bu gibi vasfı haiz kimseler var mıdır?»

«Bu gibi vasfı haiz» kimselerin mevcut bu­lunup bulunmadığını Hükümetin bilmesine im­kân olmadığını takdir buyurursunuz. Eğer her hangi bir zatın ne gibi itçimai bir akideye , sahib olduğunu açıkça yazılı veyahut sözlü ola­rak muhtelif muhitlerde ifade etmişse, cemi­yet, bunun hakkında sağcı, solcu, ilerici, ge­rici, komünist, mason gibi birtakım titirleri verebilir, ama Hükümet olarak kim masondur, kim, komüpisttiır, kim sağcıdır kim solcudur, bunu takdir edersiniz ki, hilmeye imkân yok­tur. Bu sebeple 'burîıda, Meclisimizde bulunan zevattan şu veya buna komünisttir, sağcıdır, solcudur, gericidir demeye imkân bulunamaz.

«Komünizme karşı Hükümet olarak ne gibi tedbirler alınmıştır» buyuruyorlar. Ko- I münizme karşı yeni bir tedbir almaya Hükü­metin lüzum görmediğini müteaddit defalar huzurunuzda &rz ettiğimi sanıyordum. Ceza Ka- I nunumuzun 141 ve 142 nci maddelerinin ilk fıkraları, bilhassa komünizmi şümulüne almak I üzere vaz'edilmiş hükümlerdir. Ve biz bu hü- I kümlerin, iyi tatbik edilmek şartı ile ihtiyacın I karşılanacağına kaaniiz. Şimdilik ayrıca bir I tedbir almayı düşünüyor değiliz. I

«Bu hususta beraet vteya ceza giyen kim- I seler varsa hangi partiye mensupturlar, açık- I banmasını dilerim» buyuruyorlar.

Bizce buna da imkân bulunmadığını arz I ederim. I

Mahkeme cereyan ederken hâkim hüviyeti I tesbit eder. Fakat 'bu hüviyet tesbiti esnasın­da hangi partiye mensubolduğu hususunu söy- I lemekte hususi bir maksat mevcut değilse bun- I lan sormaz bile... Binaenaleyh birçok komü- I nizmden, sağcılıktan, solculuktan mahkûm kim- I seler vardır, fakat bunun istatistiği maalesef mevcut değildir. Binaenaleyh kaç kişi beraet I etmiştir, kaç, kişi mahkûm edilmiştir bunları I huzurunuzda arz etmeye imkân bulamıyoruz. I Mâruzâtım bundun ibarettir. Hürmetlerimle I ayrılıyorum. I

BAŞKAN — Sayın Öztürkçiııe ?. Konuşum.- I yor musunuz efendim. I

RİFAT ÖZTÜRKÇİNE (İstanbul) — Bir I iki kelimeyle cevap vermek istiyorum. |

21 . 5 . 1963 0 : 1 ' BAŞKAN — Buyurun efendini.

RİFAT ÖZTÜRKÇİNE (İstanbul) — Sa­lın Başkan, muhterem arkadaşlarım Muhte­rem Hocam Dahiliye Vekilinin vermiş olduğu Dahiliye Vekili değil Adalet Bakanı sesleri) Affedersiniz, Adliye Vekilinin vermiş olduğu cevabı dinledik. Bendenizin bu suali sorma­mın sebebi, trende gidiyoruz biri diyor ki;

«canım içinizdeki ırkçıları temizleyin» birisi diyor ki,' «canım içinizdeki sağcıları temizle­din». Birisi «Canım, içinizde sola kayanlar var.» diyor. Düşündüm, kanuni bir tarifini bulama­dım. Tabiî elimde tarif için, müdafaa için bir kıstas da yoktu.

Yalnız komünizme ait olan husus üzerinde biraz durmak zorundayım. Bunun sebebi, mem­leketimizde maalesef komünizm propagandası sosyalizm maskesi altında hızlı bir şekilde ge­lişmektedir.

Burada Moskova'da muharrirler kongresin de alınmış olan 18 maddelik bir karar mevcut­tur. Bu kararda; «Memleketinizde komünist ve sosyalist partilerin kurulmasını teşvik edi­niz, mevcut varsa iş birliği yapınız.» diyor.

2 nci olarak; «Memleketinizi mümkün oldu­ğu kadar sınıflara ve zümrelere bölünüz.» diyor. Görüyorsunuz ki, burada ikinci madde, komü­nizm propagandası altında vatandaşları, hattâ parlâmento üyelerine kadar nüfuz edebilecek bir şekilde sağcıdır, solcudur, kafatasçıdır, ırk­çıdır diye bölmek amacını gütmektedir.

Üçüncü olarak; «Patron ve işçi arasında de­vamlı anlaşmazlık mevzuları çıkarınız.» deniyor. Burada memleketimizin son zamanlarda emek hakkı, ekmekçi hakkı gibi birtakım sözler söy­lenmek suretiyle emekle işin karşılığiyle müna­kaşası yapıldığı görülmektedir.

Dördüncü olarak; «Rejim kuvvet kazanın-caya kadar memleketinizde komünizm tehlikesi olmadığına herkesi inandıracak faaliyetlerinizi fark edenleri vehimle suçlandıracaksınız.» diyor.

Bu hususta şunu arz etmek isterim ki, 15 Ma­yıs Çiçek Palas hâdisesinden evvel bâzı gazete­cilerin, İstanbul Üniversitesi Rektörüne ve bâzı ilim adamlarına; «Türkiye'de komünizm hareke­ti var mıdır?» sualine karşı, «Türkiye'de bir ko­münizm hareketi yoktur.» demelerine rağmen, aradan 6 ay gibi bir zaman geçmesine mukabil Çiçek Palastaki azgın komünist Nâzım Hikmet için yapılan hareketi hepinizin hâtıralarındadır.

— 253 —

C. Senatosu B : 65 3 ncü olarak; «Din düşmanlığı yapınız, hal­

kı dinin dar sınıf ve zümrelerine bölünüz.» di­yor. Şüphesiz bizim dinimiz, Müslümanlık Di­ni dinlerin en iyisi olmasına rağmen, dine karşı ilgi ve yakınlık gösteren bâzı kimseler «yobaz­dır, gericidir» gibi sözler söylenmektedir.

«Her millî dâva ve davranış karşısında ta-mamiyle tasasız kalacaksınız, mümkün olursa önleyici neşredeceksiniz. Her millî varlığını yık­mak için gayret sarf edeceksiniz.» diyor. «Poli­tika, edebiyat ve bütün kültür kollarında, fikir­lerimize yakın olmıyan ve komünist temayülü bulunmıyanlarm bütün şöhret ve otoritelerini yıkmaya çalışacaksınız» diyor. Nitekim, mem­leket çapında memlekete büyük hizmet yapan kimselere mütaaddit lekeler sürmek suretiyle onları halk gözünden düşürme taktiğine baş­vurulmaktadır. Ve bunlara mümasil 18 madde halinde devanı eden bu komünizm propaganda­sının kısımları, memleketimizde bir sosyalist zihniyet şeklinde hüküm sürmektedir. Mümkün olduğu kadar bu işlerin ayarlanması ve ciddi­yetle, şiddetle bu işin takibedilmesi hususunda gayret göstermek zorundayız.

Bir de, gene Hükümet tarafından resmî ilân olarak verilen bâzı dergi ve mecmualarda, Doğu - Almanya'nın, demokratik Almanya ol­duğu şeklinde propaganda yapıldığı görülmek­tedir. Hiç şüphesiz, Doğu - Almanya demokra­tik Almanya olamaz. Doğu - Almanya olsa olsa komünist Almanya ve kızıl bir Almanya'dır. Halbuki hakiki demokratik Almanya, Batı Al­manya'dır.

Gene son zamanlarda komünist propaganda­larında «azılı komünistleri sosyalist olarak gös­teriniz» deniyor ve «bu gayeleri temin için, hiç olmazsa sosyalist maskesi altında, gizli olarak yayınız» fikrine uygun bir yazının size göste­rilmesini isterim.

Meselâ; Breft isimli azılı bir komünistin, bu­gün bizini bâzı gazetelerimizde ileri bir sosya­list olduğu ileri sürülmektedir ki, bu da bir nevi «o muharrirler kongresinde» alman karar­lara uyar bir şekil olarak görülmektedir.

Irkçılık ve turancılık hakkında da uzun bir şekilde konuşmaya hazırlanmıştım. Ama, bu­günkü havada maalesef o kadar uzun konuşma­ma imkân yoktur. Hepinizi saygılar ve hürmet­lerle selâmlarım.

21.5.1963 0 : 1 BAŞKAN — Soru cevaplandırılmıştır.

i. — Cumhuriyet Senatosu Üyesi Hidayet Aydmer'in, resmî memurların çalışma saatlerine dair Başbakandan sözlü sorusu (6/177)

BAŞKAN — Sayın Hidayet Aydmer bura­da. Başbakan adına Sayın Dinçer cevap vere­cek misiniz, efendim?

BAŞBAKAN YARDIMCISI HASAN DÎNÇ-ER (Afyon Karahisar (Milletvekili) — Evet.

BAŞKAN — Soruyu okutuyorum :

17 . 4 . 1963 C. Senatosu Sayın Başkanlığına

Aşağıdaki sorumun Başbakanlıkça sözlü ola­rak cevaplandırılmasına aracılığınızı saygı ile dilerim.

O. Senatosu Üyesi Hidayet Aydmer

Memleketin kalkınması ve kalkınma plânla­rımızın. aksaksızca gerçekleşebilmesi milletçe çalışmaya hem de çok çalışmaya bağlı olduğu söz götürmez bir gerçektir. Bu bakımdan resmî memurların çalışma saatlerinin göz önüne geti­rirsek bunun günde altı buçuk saatten ibaret olduğu görülmektedir. Halbuki :

Tabiat düzeni günü 24 saat olarak kurmuş olup bunun sekizi uyku, sekizi hususi iş ve eğ­lencelere, geri kalan sekiz saati de çalışmaya, ayrılmıştır ve ayrılmalıdır. Nitekim, resmî me­mur olmıj^arak çalışanlarımız için böyle kabul edilmiştir. Resmî memur olarak çalışanlarla resmî memur niteliğinde olmıyarak çalışanla­rın çalışma süreleri arasındaki bu bir buçuk saatlik fark sosyal adalete aykırı olduktan baş­ka kalkınmanın gerçekleşmesini tehlikeye dü­şürmekte, millî gelirin artmasını kösteklemek­tedir. özellikle bayram ve tatil günlerimizin çok kabarık olması ve her memurun senede bir ay izin hakkından faydalanmakta bulunması işin önemini artırmaktadır.

Bu durum karşısında : Hükümet, resmî memurların da çalışma saa­

tini öbürleri gibi günde sekiz saate çıkarmayı düşünüyor mu, düşünmüyor mu? Düşünüyorsa bu ne zaman sağlanacak? Düşünmüyorsa ne­den?

BAŞKAN — Saym Başbakan Yardımcısı. BAŞBAKAN YARDIMCISI HASAN DÎNÇ-

ER (Afyon Karahisar Milletvekili) — Sayın

— 254>-

C. Senatosu B : 65 Başkan, muhterem Senato üyeleri resmî me­murların çalışma saatlerine dair Cumhuriyet Senatosu Sayın Üyesi Hidayet Aydmer'in sözlü sorusuna cevaplarımızı arz ediyorum.

1. Hükümet, Devlet personelinin çalışma saatlerini yeniden düzenleme işini hazırlan­makta olan yeni personel statüsü ile birlikte halletmiş olacaktır. Nitekim, yeni personel re­jimi hakkında Bakanlar Kurulu ile kabul edi­len prensip kararlarının 36 ncı maddesi bu hu­susu açıkça belirmektedir.

2. Yeni çalışma süresi yurdumuzun sosyal ve ekonomik gerçeklerine, iklim şartlarına, coğ­rafi özelliklerine ve Devlet personelinin hizmet hususiyetlerine, yani kısaca memleket ihtiyaç­larına göre tesbit edilecektir.

3. Bugün genel olarak Devlet personelinin çalışma süresi 5 tam gün ve bir yarım gün ve haftada 36,5 saat olarak tesbit edilmiştir. Yani, yeni personel rejiminde bu süre her halde biraz daha artırılacaktır.

4. Hükümet çalışma saatlerinin bu şekilde düzenlenmesini yeni personel rejimi ile birlikte tatbik mevkiine koymak düşüncesindedir.

Hürmetlerimle.

BAŞKAN — Sayın Aydmer. HİDAYET AYDINER (Cumhurbaşkanınca

S. Ü.) — Efendim, memurların çalışma saatle­rinin düzenlenmesi hakkında Muhterem Başve­kil Yardımcısının cevaplarına çok teşekkür ede­rim. Yalnız, bunu Personel Kanununa bağlamış­lardır. Bu personel kanunu ki, en korkulu ve çok gecikeceğini tahmin ettiğimiz bir kanundur. Biz, Kalkınma Plânını bilhassa birinci senede tatbik etmek mecburiyetindeyiz. Ve muvaffaki­yetimiz de buna bağlı olduğuna göre, ben bu­nun personel kanununa bağlanmasından endişe ediyorum. Bunu daha evvel tatbik edebilme­liydiler ki, plânı tatbik edebilelim.

Bir de şu noktaya temas etmek istiyorum. Bayramlarımız o kadar çoğaldı ki, - bu hususta yine çalışma saatlerine müessir olan bir husus­tur. - bilhassa Mayıs ayı hemen hemen tatil ayı oldu çıktı. Dinî bayramlar, dine uymıyan bir şekilde uzatılmıştır. Malûmdur ki, dinde çalış­mamak diye bir şey yoktur. Bilhassa Kuran'da, «çalışmayana bir şey verilmez» diye, bin küsur sene evvelden beri böyle bu düstur vardır. Müslü- < manlıkta «kıl namazını, git işine» esası vardır.

21 . 5 . 1963 0 : 1 Diğer taraftan, dinî bayramlarda arife tani

mesai günü kabul ediliyor. Bu doğru değildir. Arife günü öğleden sonra tatil edilsin ki, bay­ram hazırlığı yapılabilsin. Dinimizde, dinî gün­lerde çalışma memnuiyeti yoktur. Bu sebeple bayramlarda iki günle iktifa edilmelidir. Nasıl ki, Cumhuriyet Bayramında ikibuçuk günle ik­tifa ediyoruz?. Dinî bayramlarda da bayramdan evvel arife günü öğleden sonra yarım gün iki gün de bayram günü olmak üzere iki buçuk gü­ne indirilmelidir. Yoksa senenin nasıl bir mesai muhassalası olduğu malûm, riyazi bir şeydir. Zannediyorum ki, bu hususta bizden geri bir millet yoktur.

Bir de şu ciheti bu vesile ile arz etmek .is­terim, Garpta medeni mesai kesif mesaidir, is­tirahat da mutlak istirahat şeklindedir. İngilte­re'ye gittik, öğle tatili yarım saat küs-urdur, alâmünit bir yemekle idare ediliyor. Buradaki Amerikalılar da öyle çalışıyor. Sabahın erken saatlerinde iş başına gelmekte, öğle üzeri az bir tatil, alâmünit bir yemekle vaziyeti idare eder. Saat 5 ten sonra herkes tatildir, ve tam istıraha-te terkedilmiştir. Bizim Şark usulünde ise, ma­alesef çalışmakla çalışmamak arasında b*r ava­relik vaziyeti vardır. Çalışmalarımızda sistema­tik ve kesif bir mesai yoktur. Biz ki, Garbın se­viyesine ulaşmak istiyoruz. O halde çok çalışma­lıyız, müsmir çalışmalıyız. Bu Garp sistemini be­nimsemeli ve makina gibi çalışmalıyız, istirahat ederken de, tam ve mutlak bir istirahat sistemi tatbik etmek mecburiyetindeyiz.

Bu itibarla hazırlanmakta olan kanun tasarı­sında bu noktaların nazarı itibara alınmasını ri­ca eder, hepinizi saygı ile selâmlarım.

BAŞKAN — Soru cevaplandırılmıştır

5. — Cumhuriyet Senatosu Tekirdağ Üyesi Selâmi Üren'in, Adalet Bakanı ile İçişleri Ba­kam arasındaki ihtilâfa dair Adalet ve İçişleri Bakanlarından sözlü sorusu (6/158)

BAŞKAN — Sayın Selâmi Üren?. Yok. 2 . 4 . 1963 gününde de bulunmadığı için soru düşmüş­tür.

6. — Cumhuriyet Senatosu Siirt Üyesi Lâ­tif Aykut'un, Toprak dergisi sahibinin üniver­site gençliği tarafından yapılan sorgusuna dair İçişleri ve Adalet Bakanlarından sözlü sorusu (6/171)

— 255 —

C. Senatosu B : 65 BAŞKAN — Sayın Aykut? Burada. İdalet I

Bakanı?. Burada. İçişleri Bakanı yok. Saym Ay­kut, iki bakanın da bir arada bulunmasını isti­yorlar. Şu halde gelecek birleşime bırakılmıştır.

7. — Cumhuriyet Senatosu Muğla Üyesi Mu-allâ Akarca'nm, Sosyalist Kültür Derneğine dair, içişleri Bakanından sözlü sorusu (J/162)

BAŞKAN — Saym Akarca? Yok. 19.3.1963 günü yapılan Birleşimde de bulunmadığı iein, so­ru düşmüştür. (İzinli, sesleri) İzinli ise gelecek birleşime kalır, değilse soru düşer. J

6. — GÖRÜŞÜ

3. — Adama Milletvekili Kemal Sarıibrahim- I oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 I tarihli Haftalık Karar Cetvelindeki 2262 sayılı I Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair I önergesi ve Dilekçe Kanma Komisyonu raporu I (M. Meclisi i/66; C. Senatosu i/12) (S. Sayı­sı : 111)

BAŞKAN — Komisyon Başkanı bura la. Mil- I lî Eğitim Bakanı veya onu temsil en kimse yoktur. I Bir defaya mahsus olmak üzere gelecek birleşime I bırakılmıştır. I

/. — Adana Milletvekili Kemal Sarıibı ahim- i oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24.2.1960 I tarihli Haftalık Karar Cetvelindeki 2265 sayılı I Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair I önergesi ve Dilekçe Karma Kom,isyonu .-aponı I (M. Meclisi 4/69; C. Senatosu 4/13) (S Sayı­sı : 112)

BAŞKAN — Millî Eğitim Bakanlığı il ilgili­dir. Millî Eğitim Bakanı bulunmadığında n gele- I cek birleşime bırakılmıştır. I

.'). — Adana Milletvekili Kemal Sarıi'rahim- J oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 i tarihli Haftalık Karar Cetvelindeki 2261 saydı I Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair öner- I g e si ve Dilekçe Karma Komisyonu raporu I (M. Meclisi 4/65, C. Senatosu 4/16) (S. Sayısı : I 113)

BAŞKAN — Ticaret Vekaleti ile ilgilidir. Ti­caret Bakanı bulunmadığından gelecek İv:rîeşime I bırakılmıştır. I

Öl. 5.1963 0 : 1 Açık oya konan işler için oy kullanımy^n sa­

yın üye var mı? Varsa lütfen oylarını kullansın­lar... Açık oy muamelesi bitmiştir.

8. — Cumhuriyet Senatosu Kayseri Üyesi Hüsnü DikeçliğiVin, içişleri Bakanının yayın­ladığı bir tamime dair, içişleri Bakanından söz­lü sorusu (6/181)

BAŞKAN — Sayın Hüsnü Dikeçligilî Yok. Bir defaya mahsus olmak üzere gelecek birleşi­me bırakılmıştır.

tİLEN İŞLER

I 6'. — Adana Milletvekili Kemal Sarıibrahim-I oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 I tarihli Haftalık Karar Cetvelindeki 227 sayılı I Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair I önergesi ve Dilekçe Karma Komisyonu raporu

(M. Meclisi 4/62, C. Senatosu 4/15) (S. Sayısı : 114)

I BAŞKAN — Millî Savunma Bakanı bııiunma-I dığmdan, gelecek birleşime bırakılmıştır.

I 7. — Adana Milletvekili Kemal Sarıihrahim-I oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 I tarihli Haftalık Karar Cetvelindeki 2259 sayılı I Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair I önergesi ve Dilekçe Karma Komisyonu raporu

(M. Meclisi 4/63, C. Senatosu 4/14) (S. Sayısı : 115)

BAŞKAN — Millî Eğitim Bakanı buhınımı-I dığmdan, gelecek birleşime bırakılmıştır.

I 8. — Adana Milletvekili Kemal Sanibrahim-I oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 I tarihli Haftalık Karar Cetvelindeki 2226 sayılı I Karar ile 2227 sayılı Kararın Umumi Heyette | görüşülmesine dair önergeleri ve Dilekçe Karma I Komisyonu raporu (M. Meclisi 4/57 - i/59, C.

Senatosu 4/17) (S. Sayısı : 119)

I BAŞKAN — Millî Eğitim Bakanı bulımma-I dığmdan gelecek Birleşime bırakılmıştır.

I Milletlerarası andlaşmalarm yapılması, yü-I rürlüğü ve yayınlanması ile bâzı andlaşmalarm I yapılması için Bakanlar Kuruluna yetki veril-I m esi hakkındaki kanun tasarısının 3 ncü mrtd-

— 256 —

C. Senatosu B : 65 desine (119) sayın üye oy kullanmış olup, (118) kabul, (1) ret vardır. Salt çoğunluk temin edil­miş madde kabul olunmuştur.

4 neü madde hakkında (122) oy kullanılmış "olup, (121) kabul, (1) ret, vardır. Salt çoğunluk temin edilmiş, madde kabul olunmuştur.

Aynı tasarının 5 nci maddesine (94) sayın Üye oy vermiş, (92) kabul, (1) ret, (1) çekinser, oy vardır, salt çoğunluk sağlanmış. Madde ka­bul edilmiştir. '

Gündemimizde Cumhuriyet Senatosu İçtüzük teklifi ve Cumhuriyet Senatosu İçtüzük Komis­yonu raporu mevcuttur. Komisyon yoktur, gö-ıüşemiyeceğiz.

Ancak, bir açık oylama neticesi kalmıştır. Birkaç dakikanızı o bakımdan rica edeceğim, ne­ticenin tebliğinden sonra birleşimi kapıyacağım.

6183 sayılı Âmme alacaklarının tahsili usu­lü hakkındaki Kanunun 10 ncu maddesinin 5 nci bendi ile 60 ncı maddesinin değiştirilmesine dair kanun tasarısının açık oylaması geçen bir­leşimde ekseriyet temin edilemediği için bu bir­leşime bırakılmış bulunuyordu. İçtüzük hüküm-

21 . 5 . İ963 Ö : İ lerine göre, açık oylamada yeterlik temin edile­mediği takdirde bir birleşim geriye bırakılabilir ve ikinci birleşimde verilen oylarla kabul edilir. Bu sebeple 56 oy verilmiş, 55 kabul bîr çekinser oyla tasarı kabul olunmuş ve kanunlaşmıştır.

Milletlerarası andlaşmalarm yapılması, yü­rürlüğü ve yayınlanması ile bâzı andlaşmalarm yapılması için Bakanlar. Kuruluna yetki veril­mesi hakkındaki kanun tasarısının 7 nci mad­desi hakkındaki açık oylamada (75) sayın üye oy kullanmış (74) kabul, (1) çekinser bulun­maktadır. Burada aranılan husus, kabul veya. ret değildir. Ancak Anayasanın 92 nci maddesi gereğince, karma komisyon kurulduğunda Mil­let Meclisinin yapacağı işleme aidolmak üzere ve mutlaka salt çoğunluk aranmamakta ise de, burada (75) oy mevcudolduğu, yani oya iştirak (75) olduğu için, bilmecburiye gelecek Birleşim­de tekrar oylarınıza müracaat edilecektir.

22 Mayıs Çarşamba günü birleşik toplantıdan sonra toplanmak ve İçtüzüğü görüşmek üzere Birleşimi kapatıyorum.

Kapanma saati : 16,38

m • •

C. Senatosu B : 65 21. 5 .1963 O : 1 6183 saydı âmme alacaklarının tahsil usulü hakkındaki Kanunun 10 ncu maddesinin 5 nci bendi ile 60 ncı maddesinin değiştirilmesine dair kanun tasarısının ikinci maddesine verilen oyların sonucu,

(Madde kabul edilmiştir.)

TABE ÜYELER Refet Aksoyoğlu Mucip Ataklı Vehbi Ersü Suphi Karaman Kâmil Karavelioğlu Sami Küçük Fahri özdilek Mehmet özgüneş Selâhattin Özgür Mehmet Şükran özka-ya Haydar Tunçkanat Sıtkı Ulay Ahmet Yıldız Muzaffer Yurdakuler GENEL OYLA SEÇÎ

LEN ÜYELER ADANA

Galip Avşar Sakıp önal AFYON KARAHÎSAR Rasim Hancıoğlu Mustafa Yılmaz înce-oğlu

AĞRI Veysi Yardımcı

AMASYA Maeit Zeren

ANKARA Niyazi Ağırnaslı Rifat Etker İbrahim Saffet Omay Mansur Ulusoy

ANTALYA Mehmet llkuçan Mustafa özer

ü y e «ayısı Oy verenler

Kabul edenler Reddedenler Çekinserler

Oya katılmıyanlar Açık üyelikler

185 114 113

1 0

67 4

[Kabul edenler] AYDIN

İskender Cenap Ege BALIKESİR

Enver Aka Hamdi Oğuzbeyoğlıı Kadri öztaş Hasarı. Ali Türken

BİLECİK Talât Oran

BİNGÖL Sabri Topçuoğlu

BİTLİS Cevdet Ge bol oğlu

BOLU Rahmi Arıkan

BURDUR Hüseyin Otan

BURSA Baki Güzey

ÇANAKKALE Âli Aks oy

ÇORUM Zeki Arsan

DENİZLİ Cahit Akyar Mehmet Emin Durul

DİYARBAKIR Azmi' Erdoğan

ELÂZIĞ Celâl Ertuğ Rasim Giray

ERZURUM Nihat Pasinli Rahmi Sanalan

ESKİŞEHİR Gavsi Uçagök

GAZİANTEP Zeki İslâm Nizamettin özgül

İÇEL Cavit Tevfik Okyayuz

İSPARTA Suat Seren

İSTANBUL Celil Cevherioğlu Rifat Öztürkçhıe Nurullah Esat Sümer özel Şahingiray Bere. Turan

İZMİR Ömer Lûtfi Bozealı Enis Kansu Hilmi Onat

KARS Turgut Göle Mehmet Hazer

KASTAMONU Ahmet Nusret Tuna

KAYSERİ Hüseyin Kalpaklıoğlu

KIRKLARELİ Ahmet Naci Arı

KIRŞEHİR Ali Rıza Ulusman

KOCAELİ Rifat özdeş Lûtfi Tokoğlu

KONYA Sedat Çumralı Mustafa Din ekli Muhittin Kılıç Muammer Obuz Ahmet Onar

KÜTAHYA Osman Cevdet Erkut A. Bahattin Özbek

MALATYA Nüvit Yetkin

MANİSA Emin Açar Ferit Alpiskender Orhan Süersan Refik Ulusoy

MARAŞ Cenap Aksu

MARDİN Abdülkerim Saraçoğlu

NEVŞEHİR î. §. Atasağun

NİĞDE Kudret Bayhan

ORDU Eşref Ayhan Zeki Kumrulu

RİZE Necip Danışoğlu

SAMSUN Cemalettin Bulak Fethi Tevetoğlu

SİİRT Lâtif Aykut

SİNOP Suphi Batur

SİVAS Ahmet Çekemoğlu Ziya önder Hulusi Söylemezoğlu

TOKAT Zihni Betil

258 —

C. Senatosu B : 65 21 . 5 . 1963 O : 1 TRABZON

Yusuf. Demirdağ

TUNCELİ

Mehmet Ali Demir

UEFA

Vasfi (Gerger

UŞAK

Kâmil Coşkunoğlu

YOZGAT

Neşet Çetintaş

ZONGULDAK

Tarak Remzi Baltan

Akif Eyidoğan Tevfik İnci CUMHURBAŞKANIN­CA SEÇİLEN ÜYELER Cevat Açıkalm Âmil Artus Hidayet Ay diner Esat Çağa

ötııer Ergüıı Sadi Koçaş Sahir Kurutluoğhı Kâzım Orbay Ragıp Ün er Necati özdenim Âdil Ünlü

l Reddedenler] TEKİRDAĞ

Selâm i Üren

TABİÎ ÜYELER Ekrem Aeuner Emanullah Çelebi Suphi Gürsoytrak Kadri Kaplan Osman Koksal Sezai O'Kan

GENEL OYLA SEÇİ­LEN ÜYELER

ADANA Mehmet Nurd Âdem­oğlu (1.) Mehmet Ünaldı

ADIYAMAN Halil Ağıar (1.)

AFYON KARAHİSAR Celâl Tevfik Karasapan (B.)

ANKARA Osman Alişiroğlu Hıfzı Oğuz Bekata (B.) Sabit Koeabeyoğlu

ARTVİN Fehmi Alpaslan (1.)

AYDIN Osman Saim Sarıgöllü Fikret Tnrhangil.

BOLU Sırrı Uzunhasanoğhı

[Oya kahlmıyanlar] BURSA

İhsan Sabri ÇağlayangiJ Şeref Kayalar Cahit Ortaç

ÇANAKKALE Halit Sarıkaya

ÇANKIRI Hazım Dağlı

ÇORUM AlâedrTn Optin

DİYARBAKIR ihsan Hamit Tigrel (Bşk. V.)

EDİRNE Tahsin Bnnguoğhı

ERZİNCAN Fehmi Bay soy (î.)

ERZURUM Nurettin Aynuksa

GİRESUN Mehmet İzmen (B.) Sabahattin Orhon

GÜMÜŞANE Halit Zarbun

HATAY Sabahattin Adalı Vehbi Aksoy (t.)

İÇEL Talip özdolay

İSTANBUL Şevket Akyürek (1.) Fethi Başak

Ethem Menemeneioğlu Sabahattin Tanman

İZMİR İzzet Birand Cahit Okurer Nevzat özerdemli

KARS Sırrı Atalay (Bşk. V.)

KASTAMONU Mehmet Çamlıca

KAYSERİ Hüsnü Dikeçligil Su ad Hayri Ürgüplü (Başkan)

MALATYA Mesmet Zeki Tulunay (t)

MARAŞ Nedim Evliya.

MARDİN Kemal Oral (Tj

MUĞLA Muallâ Akarca (I.) Haldun Menteşeoğlu

MUŞ İhsan Akpalat (1. Ü.)

NİĞDE Izzett Gener

ORDU Şevket Koksal

SAKARYA

Turhan Kapanlı Kâzım Yurdakul

SAMSUN Cahit Tokgöz

SİVAS Rifat öçten (B.)

TEKİRDAĞ

Cemal Tarlan

TOKAT

Osman Hacıbaloğlu

TRABZON Şevket Buladoğlu Reşat Zaloğlu

URFA Esat Mahmut Karakurt

VAN Faruk Işık

YOZGAT Sadık Artukmaç

CUMHÜRBAŞKANIN-CA SEÇİLEN ÜYELER

Hasan Kangal Enver Kök Nevzat Sengel {[.) Burhanettin Uiuç

— 259 —

C. Senatosu B : 65 21 . 5 . 1963 O : 1

I Açık üyelikler] Eskişehir 1 Hakkâri 1 istanbul 1 Samsun 1

Yolcun 4

ı • i w » ı ı •

— 260 —

C. Senatosu B : 65 21. 5 .1963 O : 1 Milletlerarası adlaşmaların yapılması, yürürlüğü ve yayınlanması ile bân andlaşmalann yapılması için Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi hakkında kanun tasarısının 3 ncü maddesine verilen

oyların sonucu. (Madde kabul edilmiştir.)

TABİÎ ÜYELER Refet Aksoyoğhı Mucip Ataklı Vehbi Ersü Suphi Karaman Kâmil Karavelioğlu Sami Küçük Fahri (kailek

.Mehmet Şükran özkaya Haydar Tunçkanat Sıtkı Ulay Ahmet Yıldız Muzaffer Yurdakuler GENEL OYLA SEÇİ­

LEN ÜYELER ADANA

Oaüp Avşar Mehmet Ünaldı Sakıp önal

AĞRI Veysi Yardımcı

AMASYA Macit Zeren

ANKARA Niyazi Ağımaslı Rifat Etker İbrahim Saffet Omay Mansur Ulusoy

ANTALYA Mehmet îlkuçan Mustafa özer

BALIKESİR Enver Aka Kadri öztaş Hasan A l Turker |

Üye sayısı Oy verenler

Kabul edenler Reddedenler Çekinserler

Oya katılmıyanlar Açık üyelikler

: 185 : 119

118 1 '

62 4

[Kabul edenler] 1 BÎLECÎK

Talât Oran BİNGÖL

Sabri Topçu oğlu BİTLİS

Cevdet Oe^bologlu BOLU

Rahmi Arıkan Sırrı Uzuııhasanoglu

BURDUR Hüseyin Otan

BURSA Ilışan Sabri Çağlayangil IJaki Oüzey

ÇANAKKALE Ali Aksoy

ÇORUM Zeki Arsan Alâeddin Çetin

DENİZLİ Cahit Akyar Mehmet Emin Durul

DİYARBAKIR Azmi Erdoğan

ELÂZIĞ Oelâl Ertuğr Ramım Giray

ERZURUM Nihat Pasinli Rahmi Sanal an

ESKİŞEHİR Gravsi Uçagök

GAZİANTEP Zeki İslâm Nizamettin özgül

i GÜMÜŞANE JlaMt Zarbım

HATAY Sabahattin Adalı

İÇEL Cavit Tevfik Okyayuz Talip özdolay

İSPARTA Suat Seren

İSTANBUL Celil Cevherioğlu Fî-ifat Öztürkçine Nurullah Esat Sümer Özel Şahingiray Berç Turan

ÎZMlR Ömer Lûtfi Bozealı

Enis Kansu Hilmi Onat

KARS Turgut Göle Mehmet Hazer

KASTAMONU Ahmet Nıusret Tıma

KAYSERİ Hüsnü Dikeçligil Hüseyin Kalpaklıoğlu

KIRKLARELİ Ahmet Naci Arı

KIRŞEHİR Ali Rıza Ulusman

KOCAELİ i Rifat özdeş

KONYA Sedat Cumralı Mustafa Din eki i Muammer Obuz Ahmet Onar

KÜTAHYA Osman Cevdet Erk ur A. Bahattin Özbek

MALATYA Nüvit Yetkin

MANİSA Emin Açar Ferit Alpisikeınder Orhan Süersan Refik Ulusoy

MARAŞ Cenap Aksu

MARDİN Abdülkerim Saraeoglı

MUŞ İhsan Akpolat

NEVŞEHİR I. Ş. Atasağun

NİĞDE Kudret Bayhan

ORDU Şevket Koksal Zeki Kumrulu

RİZE Neeip Danişoğlu

SAMSUN Cemalettdn Bulak Fethi Tevetoghı

SÜRT Lâ/fcif Aykut

- 261 -

C. Senatosu B : 65 TRABZON

Yusuf Demirdağ TUNCELİ

Mehmet Ali Demir URFA

Vasfi Gerger Esat Mahmut Karakurt

UŞAK Kâmil Coşkunoğlu

VAN Faruk Işık

[Reddeâ

TABU Mehmet öz

[Oya katıh

[Beddedenler] TABU ÜYE

Mehmet özgüneş

[Oya kattlmıyanlar]

SÎNOP Suphi Batur,

SİVAS Ahmet Çekemoğlu Ziya önder Hul ûsi Söy 1em ezoğlu

TEKİRDAĞ Cemal Tarlan Selâmi üren

TOKAT Zihni Betil

TABİÎ ÜYELER I Ekrem Aeuner Emanullah Çelöbi Suphi Gürsoytrak | Kadri Kaplan I Osman Koksal Sezai O'Kan Sel â hattın özenir GENEL OYLA SEÇİ­

LEN ÜYELER ADANA

Mehmet Nuri Âdem­oğlu (î.)

ADIYAMAN Halil Ağar (1.) AFYON KARAHlSAR Rasim Hancı oğlu Mustafa Yılmaz Ince-o&lu Oelâl TevfiTj Karaaapan (B.)

ANKARA Osman Alişiroftlu Hıfzı OğuzBekata(B.) Sabit Kocabeyoğlu

ARTVİN Fehmi Alpaslan (1.)

AYDIN iskender Cenap Ege Osman Saim Sarıgöllü Fikret Turhangil

BALIKESİR Hamdi Oğuzbeyoğlu

BURSA Şeref Kayaıar CaJhit Ortaç

ÇANAKKALE Halit Sarıkaya

ÇANKIRI Hazım Dağlı

DİYARBAKIR thsan Hami t Tigrel (Bşk. V.)

EDİRNE Tahsin Banguoğlu

ERZİNCAN Fehmi Baysoy (t.)

ERZURUM Nurettin Aynuksa

GÎRESUN Mehmet lzımen (B.) Sabahattin Orhon

HATAY Vehbi Aksoy (1.)

21 . 5 . 1963 O :1 YOZGAT

Sadık Artuknıaç Neşet Çetintaş

ZONGULDAK Tarık Remzi Baltan Akif Eyidoğan Teyfiik lnei

0. BAŞKANINCA SE ÇİLEN ÜYELER

Cevat Açıkalın

İSTANBUL Şevket Akyürek (I.) Fethi Başak Ethem Menemencioğlu Sabahattin Tanman

İZMİR îzzet Birand Cahit Okurer Nevzat özerderali

KARS S i m Atalay (Bşk. V.)

KASTAMONU Mehmet Çamlıca

KAYSERİ Suad Hayri Ürgüplü (Başkan)

KOCAELİ Lûtfi Tokoğlu (1. Ü.)

KONYA Muhittin Kılıç

MALATYA Mehmet Zetki Tulunay (D

MARAŞ Nedim Evliya

MARDİN Kemal Oral (î.)

Âmil Artus

Hidayet Aydmer

Esat Çağa Ömer Ergün Sahir Kurutluoğlu Kâzım Orbay Ragıp Üner Necati özdeniz Âdil Ünlü

MUĞLA Muallâ Akarca (1) Haldun Menteşeoğlu

NİĞDE İzzet Gener

ORDU Eşref Ayhan

SAKARYA Turhan Kapandı Kâzım Yurdakul

SAMSUN Cahit Tokgöz

SİVAS Rifat öçten (B.)

TOKAT Osman Hacıbaloğlu

TRABZON Şevket Buladoğlu Reşat Zaloğlu

C. BAŞKANINCA SE­ÇİLEN ÜYELER

Hasan Kangal Sadi Koçaş Enver Kök Nevzat Sengel (I.) Burhanettin Uluç

— 262 —

C. Senatosu B : 65 21 . 5 . 1963 O : 1

Eskişehir Hakkâri istanbul

l Açık üyelikler] i ı

: 1

Samsun : 1

Yekûn 4

«•ta

G. Senatosu B : 65 21. 5 .1963 0 : 1 Milletlerarası Andlaşma&upn. yapılması, yürürlüğü ve yayınlanması ile bâzı andlaşmalann yapıl­ması için Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi hakkındaki kanun tasarısının 4 ncü maddesine verilen

oyların sonucu

•(Madde kabul edihnist'ir. ı

TABİÎ ÜYELER Refet Aksoyoğlu Mucip Ataklı Vehbi Ersü Suphi Karaman Kâmil Karavelioğlu Sami Küçük Fahri Özdilek Selâhattin özgür Mehmet Şükran Özka-ya Haydar Tunçkanat Sıtkı Ulay Ahmet Yıldız Muzaffer Yurdakuler GENEL OYLA SEÇİ­

LEN ÜYELER ADANA

Galip Avşar Mehmet Ünaldı AFYON KARAHÎSAR Hası m Hancı oğlu Mustafa Yılmaz ince-oglıı

AĞRI Veysi Yardımcı

AMASYA Maeit Zeren

ANKARA Niyazi Ağırnaslı Hıfzı Oğuz Bekata Rifat Etker ibrahim Saffet Omay Mansur Ulusoy

Üye sayısı 185 Oy verenler 122

Kabul edenler 121 Reddedenler i

Çekinse rler 0 Oya katümıyanlar ; 5Q

Açık üyelikler . 4

[Kabul edenler]

ANTALYA Mehmet llkur-an Mustafa özer

BALIKESİR Enver Aka Hamdı Oğuzbeyoğlu Kadri Öztaş

j Hasan Ali Türker BILECÎK

Talât Oran BİNGÖL

Sabri Topçuoğhı ! BOLÜ

Rahmi Arıkan Sırrı Uzunha&a.noğhı

BURSA Ilı.san Sabri Çağlayarıgil Haki Güzey

ÇANAKKALE Âli Aksoy

ÇORUM Zeki Arsan AJâeddin Çetin

DENİZLİ Mehmet Emin Durul

ELÂZIĞ Celâl Ertuğ Rasim Gâray

ERZURUM Nihat Pasfrıli Rahmi Sanalan

ESKİŞEHİR Gavsi Uçagok

GAZİANTEP Zeki İslâm Nimmettin Özgül

GİRESUN Mehmet Izmen

GÜMÜŞANE Hali t Zarbım

HATAY Sabahattin Adalı

İÇEL Oavit Tevfik Okyayuz Talip Özdolay

İSPARTA Suat Seren

İSTANBUL Celil Cevherioğlu Rifat özitürkçiııc Nurullalı Esat Sümer özel Şahin giray Bere, Turan

IZMÎR Ömer Lûtfi Bozcalı Enis Kan su Hilmi Omıt

KARS Turgut Göle Mehmet Hazer

KASTAMONU Ahmet Nusret Tuna

KAYSERİ Hüsnü Dikeçlfigil Hüseyin Kalpaklı oğlu

KIRKLARELİ Ahmet Naci An

KIRŞEHİR Ali Rıza. Ulusnı-an

KOCAELİ Rifat özdeş

KONYA Sedat Çumra b Mustafa Dinokii Muhittin Kılıç Muammer Obuz Ahnıet Onar

KÜTAHYA Osman Cevdet Erk ut A. Baıha'ttirı Öz'bek

MALATYA Nüvit Yetkin

MANİSA Emin Açar Ferit Alpiskender Orhan Süersan Refük Ulusoy

MARAŞ Cenap Aksu

MARDİN Abdülkerim Saraç-"!/! u

MUŞ İhsan Akpolat

NEVŞEHİR I. Ş. Atasağun

NİĞDE Kudret Bayhan

ORDU Şevket Koksal Zeki Kumrala

- 2 6 4

RİZE Necip Danışoğlu

SAMSUN Cemalettin Bulak Fethi Tevetoğlu

SÜRT Lâtif Aykut

SİNOP Suphi Batur

SİVAS Ahmet Çekemoğlu Ziya önder Hulusi Söylemezoğlu

/•

TABİÎ ÜYELER Ekrem Aeuner Emanullah Çelebi Suphi Gürsoytrak Kadri Kaplan Osman Koksal Sezai O'Kan GENEL OYLA SEÇİ­

LEN ÜYELER ADANA

Mehmet Nuri Âdemoğlu .(t) Sakıp önal

ADIYAMAN Halil Ağar (1) AFYON KARAHtSAR Celfil Tevfik Karasapan (B.)

ANKARA Osman Alişiroğlu Sabit Kocabeyoğlu

ARTVİN Fehmi Alpaslan (î.)

AYDIN iskender Cenap Ege Osman Saim Sarıgöllü Fikret Turhangil

C. Senatosu B : 65 TEKİRDAĞ

Cemal Tarlan , • Selâmi Üren

TOKAT Zihhi Betil

TRABZON Mehmet AK Demir

TUNCELİ Yusuf Demirdağ

URPA Vasfî Gerger

| Esat Mahmut Karakurt

21.5.1963 0 : 1 UŞAK

Kamil Cofkonoğlv VAN

Faruk Işık

YOZGAT

Sadık Artukmaç Neşet Çetintaş

ZONGULDAK

Tanlk Remzi Baltan Akif Eyidoğan Tevfik înei

[Reddedenler] TABİÎ ÜYELER

.Mehmet ö zgüneş

[Oya katılmıyardar] BİTLİS

Cevdet Geboloğlu BURDUR

Hüseyin Otan BURSA

Şeref Kayalar Cahit Ortaç

ÇANAKKALE Halit Sarıkaya

ÇANKIRI Hazım Dağlı

DENİZLİ Cahit Akyar

DİYARBAKIR Azmi Erdoğan İhsan Hamit Tigrcl (Bşk, V.)

EDİRNE Tahsin Banguoğlu

ERZİNCAN Fehmi Baysoy (1.)

ERZURUM Nurettin Aynuksa

GİRESUN Sabahattin Orhon

HATAY Vehbi Aksoy (î.)

İSTANBUL Şevket Akyürek (1.) Fethi Başak Ethem Menemen cioğlu Sabahattin Tanman

İZMİR 1 KZPt. R l T*fl Tl fi

Cahit Okurer Nevzat özerdemli

KARS S i m Atalay (Bşk. V.)

KASTAMONU l u a M A A İ H V M W

Mehmet Çamlıca KAYSERİ «b£& * I9AJAVA

Suad Hayri Ürgüplü (Başkan)

KOCAELİ Lııtfj Tokoğlu (t. Ü.)

MALATYA Mesmet Zeki Tulunay

(t) MARAŞ

Nedim Evliya MARDİN

Kemal Oral (î.)

CUMHURBAŞKANIN. CA SEÇİLEN ÜYELER Cevat Açıkalın Âmil Artus Hidayet Aydıner Esat Çağa Ömer Ergün Sadi Koçaş Sahir Kurutluoğlu Kâzım Orbay Bagıp Üner Necati özdeniz Adil Ünlü

MUĞLA Muallâ Akarca (I.) Haldun Meruteşeoğlu

NİĞDE İzzet Gener

ORDU Eşref Ayhan

SAKARYA Turhan Kapanlı Kâzım Yurdakul

SAMSUN Cahit Tokgöz

SİVAS Rifaît öçten

TOKAT Osman Hacıbaloğlu

TRABZON Şevket Buladoğlu Reşat Zaloğlu

CUMHURBAŞKANIN-CA SEÇİLEN ÜYELER Hasan Kangal Enver Kök Nevzat Sengel (1.) Bnrhnnettin Uluç

— 265 —

C. Senatosu B : 65 21 . 5 . 1963 0 : 1

[Açık üyelikler] Bâkişdhir Hakkâri İstanbul

Samsun

Yekûn 4

»>»•«

C. Senatosu B : 65 21 . 5 . 1963 0 : 1 Milletlerarası Andlaşmalann yapılması, yürürlüğü ve yayınlanması ile bâzı Andlaşmalann yapıl­ması için Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi hakkında» kanun tasarısının 5 nci maddesine verilen

oyların sonucu

(Yeter sayı yoktur.)

TABİÎ ÜYELER Refet Aksoyoğlu Suphi Gürsoytrak Sami Küçük Fahri özdilek Selâhattin özgür Sıtkı Ulay GENEL OYLA SEÇİ­

LEN ÜYELER ADANA

Galip Avşar Sakıp önal Mehmet Ünaldı AFYON KARAHISAR Rasim Hancıoğlu Mustafa Yılmaz Ince-oğlu

AĞRI Veysi Yardımcı

AMASYA Macit Zeren

ANKARA Niyazi Ağırnaslı Rifat Etker Mansur Ulus oy

ANTALYA Mehmet Ilkuçan Mustafa özer

AYDIN iskender Cenap Ege

BALIKESİR Enver Aka Hamdı Oğuzbeyoğlu

Üye sayısı : 185 Oy verenler : 94

Kabul edenler : 92 Reddedenler : 1

Çekinserler : 1 Oya katılmıyanlar : 89

Açık üyelikler : 4

[Kabul edenler]

Kadri öztaş Hasan Ali Türker

BİLECİK Talât Oran

BURDUR Hüseyin Otan

BURSA ihsan Sabri Çağlayangil Baki Güzey

ÇANAKKALE Âli Aksoy

ÇORUM Zeki Arsa.n Alâeddiıı Çetin

DENİZLİ Mehmet Emin Durul

ELÂZIĞ Celâl Ertuğ

ESKİŞEHİR Gavsi Uçagök

GAZİANTEP Zeki islâm Nizamettin özgül

GİRESUN Sabahattin Orhon

GÜMÜŞANE Halit Zarbun

İÇEL Talip Özdoky

İSPARTA Suat Seren

İSTANBUL Celil Cevherioğlu Rifat öztürkçine Nurullah Esat Sümer özel Şahingiray Berç Turan

İZMİR Ömer Lûtfi Bozcalı Hilmi Onat

KARS Turgut Göle

KAYSERİ Hüsnü Dikeçligil Hüseyin Kalpaklıoğlu

KONYA Sedat Çumralı Muhittin Kılıç Muammer Obuz Ahmet Onar

KÜTAHYA Osman Cevdet Erkut A. Bahattin özhek

MANİSA Emin Açar Ferit Alpiskender Orhan Süersan Refik Ulusoy

MARAŞ Cenap Aksu

MARDİN Abdülkerim Saraçoğlu

NEVŞEHİR I. Ş. Atasağun

NİĞDE Kudret Bayhan izzet Gener

ORDU Zeki Kumrulu

RlZE Necip Danışoğlu

. SAMSUN Cemalettin Bulak Fethi Tevetoğlu Cahit Tokgöz

SİİRT Lâtif Aykut

SİNOP Suphi Batur

SİVAS Ahmet Çekemoğlu

TEKİRDAĞ Cemal Tarlan

TOKAT Zihni Betil

TRABZON Reşat Zaloğlu

URPA Vasfi Gerger Esat Mahmut Karakurt

UŞAK Kâmil Coşkunoğlu

— 267 —

O. Senatosu B : 65 21. 5 .1963 0 : 1 YOZGAT

Sadık Artukmaç Neşet Çetintaş

ZONGULDAK Tarık Remzi Baltan

TABİİ ÜYELER Ekrem Acuner Mueip Ataklı Emanullah Çelebi Vehbi Ersü Suphi Karaman Kadri Kaplan Kâmil Karavelioğlu Osman Koksal Sezai O'Kan Mehmet Şükran Özka-ya Haydar Tunçkanat Ahmet Yıldız Muzaffer Yurdakuler

GENEL OYLA SEÇİ­LEN ÜYELER

ADANA Mehmet Nuri Âdem­oğlu (î)

ADIYAMAN Halil Ağar (î.) AFYON KARAHİSAR Celâl Tevîik Karasapan (B.)

ANKARA Osman Alişiroğlu Hıfzı Oğuz Bekata (B.) Sabit Kocabeyoğlu ibrahim Saffet Omay (t)

ARTVİN Fehmi Alpaslan (î.>

Akif Eyidoğan Tevfik İnei CUMHURBAŞKANIN­CA SEÇİLEN ÜYELER Âmil Artus

Hidayet Ay dun er Esat Çağa Sadi Koşaş Enver Kök

[Reddedenler] TABK ÜYE

Mehmet Özgüneş

[Çekmserler] VAN

Faruk Işık

[Oya kahlmtyanlar] AYDIN

Osman Saim Sarıgöllü Fikret Turhangil

BİNGÖL Sabri Topçuoğlu

BİTLİS Cevdet Geboloğlu

BOLU Rahmi Arıkan Sırn Uzunhasanoğlu

BURSA Şeref Kayalar Cahit Ortaç

ÇANAKKALE Halit Sarıkaya

ÇANKIRI Hazım Dağlı

DENİZLİ Cahit Akyar

DİYARBAKIR Azmi Erdoğan ihsan Hamit Tigrel (Bşk.V.)

EDİRNE Tahsin Banguoğlu

ELAZIĞ Rasim ödray

ERZİNCAN Fohmi Baysoy (t.)

ERZURUM Nurettin Aynuksa Nihat Pasinli Rahmi Sanalan

GİRESUN Mehmet Izmen (B.)

HATAY Sabahattin Adalı Vehbi Aksoy (I.)

İÇEL Cavit Tevfik Okyayuz

İSTANBUL Şevket Akyürek (I.) Fethi Başak Ethem Menemencioğlu Sabahattin Tanman

İZMİR izzet Birant Enis Kansu Cahit Okurer Nevzat özerdemJi

KARS Sırrı Atalay (Bşk. V.) Mehrneıt Hazer

KASTAMONU Mehmet Çamlıca Ahmet Nusret Tuna

KAYSERİ Suad Hayri Ürgüplü (Balkan)

KIRKLARELİ Ahmet Naci Arı

KIRŞEHİR Ali Rıza Ulusman

Sahir Kurutluoğlu Kâzım Orbay Necati özdeniz 3dU ünlü

KOCAELİ Rifat Özdeş (I.) Lûtfi Tokoğlu (t. Ü.)

KONYA Mustafa Dinekli

MALATYA Mehmet Zeki Tolunav (t), Nüvit Yetkin

MARAŞ Nedim Evliya

MARDİN Kemal Oral (I.)

MUĞLA Muallâ Akarca (I.) Haldun Menteşcoğlu

MUŞ İhsan Akpolat (1. Ü.)

ORDU Eşref Ayhan Şevket Koksal

SAKARYA Turhan Kapanh (Bşk. V.) Kâzım Yurdakul

SİVAS Rıfat öçten (B.) Ziya önder Hulusi Söylemezoğiu

TEKİRDAĞ Selâmi Üren

3 6 8 -

O. Senatosu B : 65 21 . 5 .1963 0 : 1 TOKAT

Osman Hacıbaloğlu TRABZON

Şevket Buladoğlu Yusuf Demirdağ

TUNCELİ Mehmet Ali Demir CUMHURBAŞKANIN* CA SEÇİLEN ÜYELER Cevat Aç.ikalm (î.)

Ömer Ergün Hasan Kangal Ragıp Üner Nevzat Sengel (î.) Burhanettin Uluç

(Açık üyelikler] Eskişehir Hakkâri İstanbul Samsun

Tekte 4

G. Senatosu B : 65 21 . 5 . 1963 O : 1 6183 sayılı Âmme alacaklarının tahsil usulü hakkındaki Kanunun 10 ncu maddesinin 5 nci bendi

ile 60 nci maddesinin değiştirilmesine dair kanun tasarısına verilen oyların sonucu.

TABÎÎ ÜYELER Suphi Karaman Sami Küçük GENEL OYLA SEÇİ­

LEN ÜYELER ADANA

Galip Avşar AFYON &ARAHİSAR Basım Hancıoğlu Mustafa Yılmaz Ince-oğlu

AĞRI Veysi Yardımcı

AMASYA Macit Zeren

ANKARA ftifat Etker

ANTALYA Mehmet îlkuçan Mustafa özer

BALIKESİR Enver Aka Hara di Oğuzbeyoğlu

Üye sayısı Oy verenler

Kabul edenler Reddedenler

Çekinserler Oya katılmıyanlar

Açık üyelikler

(Kanun izafi oyla kabul edilmiştir.)

185 56 55

0 1

125 4

[Kabul Kadri öztaş Hasan Ali Türker

BİLECİK Talât Oran

ÇANAKKALE Âli Aksoy Halit Sarıkaya

ÇORUM Zeki Arsan

DENİZLİ Mehmet Emin Durul

ESKİŞEHİR Gevsi Uçagök

GAZİANTEP Zeki İslâm Nizamettin Özgül

İSPARTA Suat Seren

İSTANBUL Celil Cevherioğlu Uifat öztürkçine özel Şahingiray Borç Turan

edenler] tZMÎR

Ömer Lûtfi Bozcalı Hilmi Onat

KAYSERİ Hüsnü Dikeç'ligil.

KOCAELİ Rifat özdeş

KONYA Mustafa Dinekli

KÜTAHYA Osman Cevdet Erkut

MANİSA Ferit Alpiskender Eefik Ulusoy

MARAŞ Cenap Aksu

MARDİN Abdülkerim Saraçoğlu

NÎĞDE Kudret Bayhan izzet Gener

RİZE Necip Danişoğlu

SAMSUN Cemalettin Bulak Fethi Tevetoğlu

SİİRT Lâtif Aykut

SİNOP Suphi Batur

TRABZON Yusuf Demirdağ

URPA Vasfi Gerger Esat Mahmut Karakurt

ZONGULDAK Akif Eyidoğan Tevfik İnci

CUMHURBAŞKANIN­CA SEÇİLEN ÜYELER Hidayet Aydı ne r Ömer Ergün Sadi Koçaş Kâzım Orbay Necati özdeniz Âdil Ünlü

[Çekinserler] VAN

Faruk Işık

TABU ÜYELER Ekrem Acuner Refet Aksoyoğlu Mucip Ataklı

[Oya katılmıyanlar] Emanullah Çelebi Vehbi Ersü Suphi Gürsoytrak Kadri Kaplan

Kâmil Karavelioğlu Osman Koksal Sezai O'Kan Fahri özdilek

Mehmet özgüne§ Selâhattin özgür Mehmet Şükran özka-ya

— 270 —

C. Senatosu B : 65 21 . 5 . 1963 O : 1 Haydar Tunçkanat Sıtkı Ulay Ahmet Yıldız Muzaffer Yurdakuler

GENEL OYLA SEÇİ­LEN ÜYELER

ADANA Mehmet Nuri Âdem-oğlu (1.) Mehmet Ünaldı Sakıp önal

ADIYAMAN Halil Ağar (I.) AFYON KARAHÎSAR Celâl Tevfik Karasapan (B)

ANKARA Niyazi Ağırnaslı Osman Alişiroğlu Hıfzı Oğuz Bekata (B.) Sabit Kocabeyoğlu İbrahim Saffet Omay (D Mansur Ulusoy

ARTVİN Fehmi Alpaslan (t.)

AYDIH iskender Cenap Ege Osman Saim Sarıgöllü Fikret Turhangil

BİNGÖL Sabri Topçuoğlıı

BİTLİS Cevdet Geboloğlu

BOLU Rahmi Arıkan Sırrı Uzunhasanoğlu

BURDUR Hüseyin Otan

BURSA ihsan Sabri Çağlayan-

Baki Güzey Şeref Kayalar Cahit Ortaç

ÇANKIRI Hazım Dağlı

ÇORUM Alâeddin Çetin

DENİZLİ Cahit Akyar

DİYARBAKIR Azmi Erdoğan İhsan Hamit Tigrel (Bşk. V.)

EDİRNE Tahsin Banğuoğlu

ELÂZIĞ Celâl Ertuğ Rasim Gfiray

ERZİNCAN Fehmi Baysoy (İ.)

ERZURUM Nurettin Aynuksa Nihat Pasinli Rahmi Sanalan

GİRESUN Mehmet îzmen (B.) Sabahattin Orhon

GÜMÜŞANE Hal i t Zarbun

HATAY Sabahattin Adalı Vehbi Aksoy (î.)

İÇEL Cavit Tevfik Okyayuz Tallip özdolay

İSTANBUL Şevket Akvürek (t) Fethi Başak Ethem Menenıeııeioğlu Nurullah Esat Sümer Sabahattin T anman

İZMİR îzzet Birand Enis Kansu Cahit Okurer Nevzat özerdemli

KARS Sırrı Atalay (Bşk. V.) Turgut Göle Mehmet Hazer

KASTAMONU Mehmet Çamlıca Ahmet Nusret Tuna

KAYSERİ Hüsıeyin Kalpaklıoğlu Suad Hayri Ürgüplü (Başkan)

KIRKLARELİ Ahmet Naci Arı

KIRŞEHİR Ali Rıza Ulusmaıı

KOCAELİ Lûtfi Tokoğlu (1. Ü.)

KONYA Sedat Çumralı Muhittin Kılıç Muammer Obuz Ahmet Onar

KÜTAHYA A. Bahattin Özbek

MALATYA Mesmet Zeki Tulün ay d.) Nüvit Yetkin

MANİSA Emin Açar Orhan Süersan

M ARAŞ Nedim Evliya

MARDİN Kemal Oral (I.)

MUĞLA Mualleâ Akarca (1.) Haldun Menteşeoğlu

MUŞ îhsan Akpolat (I. Ü.)

NEVŞEHİR î. Ş. Atasağun

ORDU Eşref Ayhan Şevket Koksal Zeki Kumrulu

SAKARYA

Turhan Kapanlı Kâzım Yurdakul

SAMSUN

Cahit Tokgöz

SİVAS

Ahmet Çekemoğlu Rifat öçten (B.) Ziya önder Hulusi Söylemezoğlu

TEKİRDAĞ

Cemal Tarlan Selâmi Üren

TOKAT Zihni Betil Osman Hacıbaloğlu

TRABZON

Şevket Buladoğlu Reşat Zaloğlu

TUNCELİ Mehmet Ali Demir

UŞAK Kâmil Coşkunoğlu

YOZGAT

Sadık j^rtukmaç Neşet Çetintaş

ZONGULDAK

Tarık Remzi Baltan

CUMHURBAŞKANIN-CA SEÇİLEN ÜYELER

Cevat Açıkalm Âmil Artus Esat Çağa Hasan Kangal Enver Kök Sahir Kurutluoğlu Ragıp Ün er Nevzat Sengel (I.) Burhanettin Uluç

— 271 -

C, Senatosu B : 65 21.5.1963 0 : 1 [Açık üyelikler] Eskişehir 1 Hakkâri 1 İstanbul l Samsun 1

Vakfın

- •• • -m££ > Q < 6£a**»-—•

O. Senatosu B : 65 21 . 5 . 1963 O : 1 Milletlerarası andlaşmalann yapılması, yürürlüğü ve yayınlanması ile bâzı andlaşmalann yapıl­ması için Bakanlar Kuralıma yetki verilmesi hakkındaki kanun tasarısının 7 nci maddesine verilen

oyların sonucu

(Yeter sayı yoktur.)

TABİÎ ÜYELER Suphi Karaman Sami Küçük Fahri özdilek Sıtkı Ulay

GENEL ÖYLE SEÇİ­LEN ÜYELER

ADANA Galip Avşar Mehmet Ünaldı Sakıp önal

AFYON KARAHÎSAR Rasim Hancıoğlu Mustafa Yılmaz hıee-oğlu

AĞRI Veysi Yardımcı

AMASYA Macit Zeren

ANKARA Rıfat Etker

ANTALYA Mehmet îlkuçan Mustafa Özer

AYDIN İskender Cenap Ege

BALIKESİR Enver Aka Hamdi Oğuz bey oğlu

Üye sayısı 185 Oy verenler : 75

Kabul edenler : 74 Reddedenler : 0 Çekinserler : 1

Oya katılmıyaniar 106 Açık üyelikler 4

Kadri ÖzLvş Hasan Ali Türkor

PtLECİK Talât Oran

ÇANAKKALE Ali Aksoy Iİalit Sarık ava

ÇORUM Zeki Arsan

DENİZLİ Mehmet Emin Durul

GAZİANTEP Zeki İslâm Nizamettin özgül

İÇEL Cavit Tevfik Okyayuz Talip özdolay

İSPARTA Suat Seren

İSTANBUL Celi! Oevherioğlı; Rifat Öztürkcine Özel Şahin giray Borç Turan

İZMİR Örn (ir Lûtfi Bozcah Hilmi Onat

KARS Mehmet Hazer

[Kabul edenler] KAYSERİ

Hüsnü Dikeçligil Hüseyin Kalpaklıoğhı

KOCAELİ Rifat Özdeş.

KONYA Sedat Çunıralı Mustafa Dinekli

KÜTAHYA Osman Cevdet Er kut A. Bahattin Özbek

MANİSA Emin Açar Ferit Alpiskendeo" Refik Ulusoy

MARAŞ Cenap Aksu

MARDİN î Abdülkerim Saraçoğlu

i NİĞDE i Kudret Bay hafi I izzet Gener

I ORDU ! Zeki Kumrulu

RİZE Necip Danı§oğlu

SAMSUN Cemaletbin Bulak Fethi Tevetoğlu

SİİRT Lâtif Aykut

SİNOP Suphi Batur

TOKAT Zihni Betil

TRABZON Yusuf D emir dağ

URFA Vasfi Gerger Ksat Mahmut Karakurt

VAN Faruk Işık

YOZGAT Sadık Artukmae

ZONGULDAK Tarık Remzi Baltan Akif Eyidoğan Tevfik İnci

C. BAŞKANINCA SE­ÇİLEN ÜYELER

Cevat Açıkalıu Âmil Artus Hidayet Aydmer Esat Çağa Ömer Ergüıı Sadi Koe,a§ Kâzım Orbay Necati Özdeniz Âdil Ünlü

- 273 —

C. Senatosu B : 65 21 . 5 . 1963 O : 1 [Çekinserler]

ESKİŞEHİR Gavsi Uçagök

[Oya kattlmty anlar] TABU ÜYELER

Ekrem Acuner Refet Aksoyoğlu Mucip Atakb Emanullah Çelebi Vehbi Ersü Suphi Gürsoytrak Kadri Kaplan Kâmil Karavelioğlu Osman Koksal Sezai O'Kan Mehmet özgüneş Selâhattin özgür Mehmet Şükran özkaya Haydar Tunçkanat Ahmet Yıldız Muzaffer Yurdakuler

GENEL OYLA SEÇİ­LEN ÜYELER

ADANA Mehmet Nuri Âdem­oğlu ( t )

ADIYAMAN Hali Ağar (î.)

AFYON KARAHÎSAR Celâl Tevfik Karasapan ÎB.)

ANKARA Niyazi Ağırnaslı Osman Alişiroğlu Hıfzı Oğuz Bekata (B.) Sabit Kocabeyoğlu ibrahim Saffet Omay (t) Mansuır Ulusoy

ARTVİN Fehmi Alpaslan (1.)

AYDIN Osman Saim Sarıgöllü Fikret Turhangil

BİNGÖL Sabrı Topçuoğlu

BİTLİS Cevdet Ge'boloğiu

BOLU Rahmi Arıkan Sırrı Uzunhasanoğlu

BURDUR Hüseyin Otan

BURSA İhsan Sabri Çağlayan-gil Baki Güzey Şeref Kaya!af Cahit. Ortaç.

ÇANKIRI Hazım Dağlı

ÇORUM Alâeddin Çetin

DENİZLİ Cahit Akyar

DİYARBAKIR Azmi Erdoğan thsan Hamit Tigrel (Bşk.V.)

EDİRNE Tahsin Banguoğlu

ELÂZIĞ Celâl Ertuğ Rasim Giray

ERZİNCAN Fehmi Baysoy (î.>

ERZURUM Nurettin Aynuıksa Nihat Pasinli Rahmi Sanalan

GİRESUN Mehmet tzmen (B.^ Sabahattin Orhon

GÜMÜŞANE Halit Zarbım

HATAY Sabahattin Adalı Vehbi Aksoy (1.1

İSTANBUL Şevket Akyürek (1.) Fethi Başak Ethem Menemencioğlu Nurullah Esat Sümer Sabahattin Tanınan

İZMİR İzzet Birand Enis Kansu Cahit Okurer Nevzat Özerdendi

KARS Sırrı Atalay (Bşk. V.) Turgut Göle

KASTAMONU Mehmet Çamlıca Ahmet Nusret Tuna

KAYSERİ Suad Hayri Ürgüplü (Başkan)'

KIRKLARELİ Ahmet Naci Arı

KIRŞEHİR Ali Rıza Ulusmaıı

KOCAELİ Lûtfi Tokoğlu (Î.Ü.)

KONYA Muhittin Kılıç Muammer Obuz Ahmet Onar

MALATYA Mehmet /eki Tulunay (î.) Nüvit Yetkin

MANİSA Orhan Süersan

MARAŞ Nedim Evliya

MARDİN Kemal Oral (I.)

MUĞLA Muallâ Akarca (1.)

Haldun Menteşeoğkı MUŞ

îhsan Akpolat (1. Ü.) NEVŞEHİR

1. Ş. Atasağun ORDU

Eşref Ayhan Şjevket Koksal

SAKARYA Turhan Kapanb Kâzım Yurdakul

SAMSUN Cahit Tokgöz

SİVAS Ahmet Çekemoğlu Rifat öçten (B.) Ziya Önder Hulusi Söylemezoğlu

TEKİRDAĞ Cemal Tarlan Selâmi Üren

TOKAT Osman Hacıbaloğlu

TRABZON Şevket Buladoğlu Reşat Zaloğlu

TUNCELİ Mehmet Ali Demir

UŞAK Kâmil Coşkunoğlu

YOZGAT Neşet Çetintaş

CUMHURBAŞKANIN­CA SEÇİLEN ÜYELER Hasan Kangal Enver Kök Sahir Kurutluoğhı Ragıp Üner Nevzat Sengel (I.) Burhanetttiin THuç

274 —

C. Senatosu B : 65 21. 5 . 1963 O : 1

[Açık üyelikler] Eskişehir 1 Hakkâri 1 İstanbul 1 Samsun 1

Yekûn 4

•> > » <

Cumhuriyet Senatosu GÜNDEMİ

ALTMIŞBEŞÎN1Gİ BİRLEŞİM

21 . 5 . 1963 Salı

Saat : 15,00

A BAŞKANLIK DİVANININ GENEL " KURULA SUNUŞLARI

1. — Bütçe Komisyonunda açık bulunan üç üyenin seçimi

2. — Cumhuriyet Senatosu Mardin Üyesi Kemal Oral'a, izin verilmesi hakkında Cumhu­riyet Senatosu Başkanlığı tezkeresi (3/192)

B - İKlNCt DEFA OYA KONULACAK İŞLER

II SORULAR GENSORULAR VE GENEL

GÖRÜŞME 1. — Cumhuriyet Senatosu Bursa Üyesi İh­

san Sabri Çağlayangil'in, mahallî seçimlerin ne zaman yapılacağına dair Başbakandan sözlü so­rusu (6/124)

2. — Cumhuriyet Senatosu Kayseri Üyesi Hüsnü Dikeçligil'in, Türkiye'deki fikir çekiş­melerine ve çeşitli saldırganlıklara dair Başba­kandan sözlü sorusu (6/143)

3. — Cumhuriyet Senatosu İstanbul Üyesi Rifat Öztürkçine'nin, komünizme karşı Hükü­metin aldığı tedbirlere dair Başbakandan söz­lü sorusu (6/176)

4. — Cumhuriyet Senatosu Üyesi Hidayet Aydmer'in, resmî memurların çalışma saatleri­ne dair Başbakandan sözlü sorusu. (6/177)

5. — Cumhuriyet Senatosu Tekirdağ Üyesi Selâmi Üren'in, Adalet Bakanı ile İçişleri Ba­kanı arasındaki ihltilâfa dair Adalet ve İçişleri Bakanlarından sözlü sorusu (6/158)

6. — Cumhuriyet Senatosu Siirt Üyesi Lâ­tif Aykut'un, Toprak dergisi sahibinin üniver­site gençliği tarafından yapılan sorgusuna dair İçişleri ve Adalet Bakanlarından sözlü sorusu (6/171)

7. — Cumhuriyet Senatosu Muğla Üyesi Mu-aülâ Akarca'nın, Sosyalist Kültür Derneğine dair, İçişleri Bakanından sözlü sorusu (6/162)

8. — Cumhuriyet Senatosu Kayseri Üyesi Hüsnü Dikeçligil'in, İçişleri Bakanının yayın­ladığı bir tamime dair, İçişleri Bakanından söz­lü sorusu (6/181)

III ÖNCELİKLE GÖRÜŞÜLMESİ KARARLAŞ­

TIRILAN İŞLER

IV A - HAKLARINDA İVEDİLİK KARARI

VERİLEN İŞLER X I . — 6183 sayılı Âmme alacaklarının tah­

sil usulü hakkındaki Kanunun 10 ncu madde­sinin 5 nci bendi ile 60 ncı maddesinin değiş­tirilmesine dair kanun tasarısının Millet Mec­lisince kabul olunan metni ve Cumhuriyet Se­natosu Geçici Komisyonu raporu (M. Meclisi 1/230, C. Senatosu 1/208) (S. Sayısı : 117) [Dağıtma tarihi : 23 . 4 . 1963]

B - TÜZÜK GEREĞİNCE BİR DEFA GÖRÜ­ŞÜLECEK İŞLER

1. — Adana Milletvekili Kemal Sanibrahim-oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 tarihli Haftalık Karar Cetvelindeki 2262 sayıli Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair önergesi ve Dilekçe Karma Komisyonu raporu (M. Meclisi 4/66; C. Senatosu 4/12) (S. Sayı­sı : 111) [Dağıtma tarihi : 17 . 4 '. 1963]

2. — Adana Milletvekili Kemal Sarıibrahim-oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 tarihli Haftalık Karar Cetvelindeki 2265 sayılı Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair önergesi ve Dilekçe Karma Komisyonu raporu (M. Meclisi 4/69; C. Senatosu 4/13) (S. Sayı­sı : 112) [Dağıtma tarihi : 17 . 4 . 1963]

3. — Adana Milletvekili Kemal Sarıibrahim-oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 tarihli Haftalık Karar Cetvelindeki 2261 sayılı Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair önergesi ve Dilekçe Karma Komisyonu raporu

(M. Meclisi 4/65, C. Senatosu 4/16) (S. Sayısı : 113) [Dağıtma tarihi : 19 . 4 . 1963]

4. — Adana Milletvekili Kemal SarıibraJhim-oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 tarihli Haftalık Karar Cetvelindeki 227 sayılı Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair önergesi ve Dilekçe Karma Komisyonu raporu (M. Meclisi 4/62, C. Senatosu 4/15) (S. Sayısı : 114) [Dağıtma tarihi : 19 . 4 . 1963]

5. — Adana Milletvekili Kemal Sarıibrahim-oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 tarihli Haftalık Karar Cettvelinleki 2259 sayılı Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair önergesi ve Dilekçe Karma Komisyonu raporu (M. Meclisi 4/63, C. Senatosu 4/14) (S. Sayısı : 115) [Dağıtma tarihi : 19 . 4 . 1963]

6. — Adana Milletvekili Kemal Sarıibrahim-

oğlu'nun, Dilekçe Komisyonunun 24 . 2 . 1960 tarihli Haftalık Karar Cetvelindeki 2226 sayılı Karar ile 2227 sayılı Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair önergeleri ve Dilekçe Karma Komisyonu raporu (M. Meclisi 4/57 - 4/59, C. Senatosu 4/17) (S. Sayısı : 119) [Dağıtma ta­rihi : 29 . 4 . 1963]

7. — Cumhuriyet Senatosu İçtüzük] teklifi ve Cumhuriyet Senatosu İçtüzük Komisyonu rapo­ru (2/15) (S. Sayısı 65 e ek) [Dağıtma tarihi : 18.. 10 . 1962]

V İKİ DEFA GÖRÜŞÜLECEK İŞLER

A - İKİNCİ GÖRÜŞÜLMESİ YAPILACAK İŞLER

B BiRiNci GÖRÜŞÜLMESI YAPILAOAK İŞLER

Donem : 1 | ftf% Topiaatı : 2 CUMHURİYET SENATOSU S. Sayısı: | 2ÎJ

• Milletlerarası Andlaşmalann yapılması, yürürlüğü ve yayınlanması ile bâzı andlaşmalann yapılması için Bakanlar Kuruluna yetki veril­mesi hakkındaki kanun teklifinin Millet Meclisince kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Geçici Komisyon raporu (M. Meclisi

2/419, C. Senatosu 2 /50) (Not : Millet Meclisi Sıra Sayısı : 114)

Millet Meclisi Genel Sekreterliği 10 . 4 . 1963

Kanunlar Müdürlüğü Sayı : 4437 - 22746

Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına

Millet Meelisinin 8 . 4 . 1963 tarihli 68 nci Birleşiminde öncelik ve ivedilikle görüşülerek kabul edilen milletlerarası andlaşmalann yapılması, yürürlüğü ve yayınlanması üe bâzı andlaşmalann yapılması için Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi hakkındaki kanun teklifi dosyası ile birlikte sunulmuştur.

Saygılarımla. Millet Meclisi Başkanı

F. Sirmen

Not : Bu teklif 7.2. 1963 tarihinde Başkanlıkça ilk komisyona havale edilmiş ve Genel Ku­rulun 8.4. 1963 tarihli 68 nci BMeşimindc öncelik ve ivedilikle görüşülerek kabul edilmiştir.

(Millet Meclisi S. Sayısı : 114)

Anayasa ve Adalet, Dışişleri, Basın - Yayın ve Turizm, Malî ve İktisadi İşler komisyonlarından kurulu Geçici Komisyon raporu

Cumhuriyet Senatosu Anayasa ve Adalet, Dışişleri, Basın -Yayın ve Turizm, Malî ve İktisadi İşler

komisyonlarından kurulu Geçici 17 . 5 . 1963 Komisyon

Esas No. 2/60 Karar No. 1

Yüksek Başkanlığa

İstanbul Milletvekili Coşkun Kırea ve arkadaşiarının «Milletlerarası Andlaşmalann yapılması, yürürlüğü ve yaymlanmasiyle 'bâzı Andlaşmalann yapılması için Bakanlar Kuruluna yetki verilme­si hakkında Kanun» teklifi ve Millet Meclisi (komisyonlarının bu konudaki raporları, zabıtlar ve

_ 2 -Millet Meclisinde tadilen kabul edilen teklif (metni, komisyonumuzda alâkalı Bakanlar ve Bakan­lıklar mümessilleri huzurunda incelendi :

Teklifin genel gerekçesi komisyonumuzca da kabul edilmiştir. Birinci madde, gerekçesinde yazılı sebeplerden ve ayrıca, Milletlerarası Andlaşmalarm yapıl­

masına mütaallik bulunan iç hukukla alâkalı tasarruflar konusunda Bakanlar Kuruluna salâhiyet verilmesinin devlet nizamına aykırı hukuki bir netice tevlidetmiyeceği ve bâzı ahvalde de tem­silcilerin kimliklerinin açıklanmasında mazarrat bulunabileceği ve bu maddenin, teklifin 4 ncü maddesiyle olan bağlantısının ehemmiyetle göz önünde tutulması gerektiği itibariyle, aynen ka­bul edilmiştir.

2 nci maddenin görüşülmesi sırasında, üyeler tarafından vâki Ibâzı değiştirme teklifleri, seni edilen mukabil mütalâaların ışığı altında reddedilmiş ve teklifte bahis konusu (Anlaşmalar) in hudut ve şümulünü ve mahiyetlerini m'addede ayrıca, tasrih ve tâyine lüzum görülmemiştir. An­cak, teklifin konusu olan (Andlaşmalar) daki (taraflar) in Milletlerarası tüzel kişiliği haiz teşek­küller olduğu ve bir taraftan millî hukuk süjesi devlet ve diğer tarafta gerçek ve tüzel kişiler bu­lunan hallerde bu teklif hükümlerinin tatbikine, bittabi, mahal bulunmayacağı ve Milletlerarası hukulkta cari kaidelere uyulmak zaruretinin aşikâr bulunduğu ve bu hukukun süjesi olmıyan Milletlerarası teşekküllerin keza, Anayasamızdaki maddelerin vuzuhu ile de anlaşıldığından, tek­lifteki Andlaşmalarm şümulüne girmediği mütalâa edilmiş ve neticede teklifteki (Milletlerarası Andlaşmalar) tâbirinden kasdedilen mânanın, milletlerarası hukuk sujelerıi devletler veya ken­dilerine bu statü içinde yer verilmiş bulunan milletlerarası kurullar aralarında akdedilmiş olup milletlerarası hukuk sahasında objektif kaideler vaz'eden veya hak ve vecibeler tevlideden veya sair her hangi hukuki bir netice husule getiren muameleler, olduğu kanısına varılmıştır.

Böylece, teklifin 2 nci maddesi de Millet Meclisinde kabıı'l edilen metindeki şekli ile komis­yonumuzca aynen kabul edilmiştir.

3 ncü madde esasa müessir olmıyan üç tashih ile keza Millet Meclisindeki metin olarak ay­nen kabul edilmiştir.

4 ncü madde üzerinde uzun müzakereler cereyan etmiş ve Dışişleri, Maliye ve Ticaret Bakan­lıklarının mutabakatı ile madde komisyonumuzca yeniden hazırlanmıştır. Yeni metin görüldü­ğü üzere Bakanlıkların yetkilerini muhafaza etmektedir.

5 nci maddenin muhtevasını tamamlamak üzere matlabına «ticari» kelimesi ilâve edilmiş ve bu madde böylece ve 6 nci madde aynen Millet Meclisinde kabul edilen metinde bulunduğu veç­hile aynen kabul edilmiştir.

7 nci maddedeki (resim) tabirinin tahdidi olduğu ve sair vergi ve harçlara şâmil bulunmadı­ğı mütalâa edilmiş ve bu (resim) de değişiklik yapma yetkisinin içinde (resmin indirilmesi) hali de mündemiç bulunduğu gözönünde tutularak (indirme) tabiri maddeden çıkarılmıştır. Ay­rıca evvelce resimden muaf tutulmuş olanların tekrar resme bağlanın alları halinde bir had tâyi­ni zarureti kabul edilerek bu yönden bir ölçü olarak (umumi tarifeye) bir atıf yapılması mu­vafık mütalâa edilmiş bulunduğundan maddenin 1 nci fıkrasına bu kayıt ilâve edilmiştir.

Aynı maddenin 2 nci fıkrasındaki yazılış, fıkra hükmüne müessir olmıyacak şekilde değişti­rilmiş ve madde bu tadilâtla kabul edilmiştir.

8, '9 ve 10 ncu maddeler aynen kabul edilmiştir. Öncelik ve ivedilikle görüşülmek üzere Genel Kurulun tasviplerine arzı ricasiyle Yüksek

Başkanlığa sunulur. Geçici Komisyon Başkanı Sözcü Kâtip

Izımir Cumhurbaşkanınca S. Ü. Konya Aydın İzmir 1. Bir mü Â. Artus M. Obuz O. ti. Sarıgöl l il Ö. L. Bozcalı

Tabiî Üye Balıkesir Tabiî Üye İstanbul Manisa 8. Özgür E. Aka §. özkaya ti. T anman K. Vlusoy

,: * * Uşk Cumhurbaşkanınca S. Ü. K. (Joşkunoğlu S. Kurutluoğlu

0. Senatosu ( S. Sayısı : 129 )

— 3 — MİLLET MECLİSİNİN KABUL ETTİĞİ

METİN

Milletlerarası And I aşmaların yapılması, yürürlü­ğü ve yayınlanması ile bâzı andkmnalann ya­pılması için Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi

hakkında Kanun

İmza yetkisinin verilmesi

MADDE 1. — Milletlerarası andlaşmalann parafe edilmesi, imzalanması veya nota teatisi­ne konu teşkil etmesi veyahut bu andlaşmalara katılma bildirilerinin yapılması için Türkiye Cumhuriyetinin temsilcilerinin tâyini ve bu tem­silcilerin yetkilerinin tesbiti, Bakanlar Kurulu kararnamesiyle olur. Bu kararnameler, Resmî Gazetede yayınlamaz.

Onaylanmanın uy yun bulunması Kanunu

MADDE 2. — Milletlerarası andlaşmaları onaylama veya bu andlaşmalara katılma, onay­lama veya katılmanın bir kanunla uygun bulun­masına bağlıdır.

İktisadi, ticari veya teknik münasebetleri düzenliyen ve süresi bir yılı aşmıyan andlaşma-ların onaylanması veya bunlara katılmak için; Türk kanunlarına değişiklik getirmemek, Dev­let maliyesi bakımından yüklenme gerektirme­mek, kişi hallerine ve Türk vatandaşlarının ya­bancı memleketlerdeki mülkiyet haklarına do­kunmamak şartiyle, onaylamanın veya katılma­nın uygun bulunmasına dair bir kanun yapıl­ması zorunluğu yoktur. Bu halde, andlaşmanm onaylanmasının veya buna katılmanın uygun bu­lunması hakkında bir kanun çıkmamış olup da, onaylama veya katılma işlemlerinin yerine ge­tirilmiş olması takdirinde, bu andlaşma, Resmî Gazetede yayınlanmasından başlıyarak iki ay içinde, bir Başbakanlık yazısına ekli olarak Mil­let Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu Başkanlık­larına gönderilir. Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu Başkanlıkları, bu andlaşmaları, ayrı ayrı genel kurulların bilgisine sunarlar.

Milletlerarası bir andlaşmaya dayanılarak Bakanlar Kurulunca yapılan uygulama andlaş-malarından Türk kanunlarına değişiklik getir-miyenleri onaylamak veya bunlara katılmak için; bunların konusu iktisadi, ticari veya tek­nik münasebetlerin dışında kalsa veya süresi bir

GEÇİCİ KOMİSYONUN KABUL METİN

^TİĞİ

Milletlerarası andlaşmaların yapılması, yürürlü­ğü ve yayınlanması ile bâzı andlaşmaların yapıl­ması için Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi hak­

kında Kanun

MADDE 1. — Millet Meclisi metninin 1 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. — Millet Meclisi metninin 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

C. Senatosu ( S. Sayısı : 129 )

— 4 Millet Meclisi Metni

yılı aşsa veya Devlet maliyesi bakımından bir yüklenmeyi gerektirse veya kişi hallerine veya­hut Türk vatandaşlarının yabancı memleketler­deki mülkiyet haklarına dokunsa dahi, onayla­ma veya katılmayı uygun bulmak üzere kanun yapılması zorunluğu yoktur.

Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak Ba­kanlar Kurulunca yapılan iktisadi, ticari tek­nik veya idari andlaşmalardan Türk kanunla­rına değişiklik getirmiyenleri onaylamak veya bunlara katılmak için; bunların süresi bir yılı aşsa veya Devlet maliyesi bakımından bir yük­lenmeyi gerektirse veya kişi hallerine veyahut Türk vatandaşlarının yabancı memleketlerdeki mülkiyet haklarına dokunsa dahi, onaylama ve­ya katılmayı uygun bulmak üzere kanun yapıl­ması zorunluğu yoktur.

Onaylama ve sair tasarruflar

MADDE 3. — 1. Milletlerarası andlaşma-ların onaylanması, bunlara katılma, bunların feshini ihbar etmemek suretiyle yürürlük sü­resini uzatma, Türkiye Cumhuriyetini bağlı-yan bir milletlerarası andlaşmanm belli hü­kümlerinin yürülüğe konulması için gerekli bildirileri yapma, milletlerarası andlaşmala-rın uygulama alanının değiştiğinin tesbit edil­mesi, bunların hükümlerinin uygulanmasını dur­durma ve bunları sona erdirme, Bakanlar Kuru­lu Kararnamesiyle olur.

Onaylama veya katılma konusu olan mil­letlerarası andlaşmanm Türkçe metni ile and-laşmada muteber olduğu belirtilen dil veya dillerden birinde yazılmış metni, 1 nci fıkra­da söz konusu Kararnameye ekli olarak Res­mî Gazetede yayınlanır.

2 nci maddenin 2, 3 ve 4 ncü fıkraları ge­reğince bir milletlerarası andlaşmanm onay­lanması veya buna katılmanın nygun bulun­masına dair bir kanun çıkarılması zorunluğu yoksa ve bu andlaşmanm onaylanması veya buna katılma bir Bakanlar Kurulu Kararna­mesiyle olmuşsa, bu andlaşmanm onaylanması­nın veya buna katılmanın uygun bulunması hakkında kanun çıkarılamaz.

2. Bir milletlerarası andlaşmanm veya Türkiye Cumhuriyetini bağlıyan bir millet-

Onaylama ve sair tasarruflar MADDE 3, — 1. Milletlerarası andlaşmaların onaylanma­

sı, bunlara katılma, bunların feshini ihbar et­mek suretiyle yürürlük süresini uzatma, Türki­ye Cumhuriyetini bağlıyan bir milletlerarası andlaşmanm belli hükümlerinin yürürlüğe ko­nulması için gerekli bildirileri yapma, milletler­arası andlaşmaların uygulama alanının değiş­tiğini tesbit etme, bunların hükümlerinin uygu­lanmasını durdurma ve bunları sona erdirme, Bakanlar Kurulu kararnamesiyle olur.

Onaylama veya katılma konusu olan millet­lerarası andlaşmanm Türkçe metni ile andlaş-mada muteber olduğu belirtilen dil veya diller­den biri ile yazılmış metni, yukardaki fıkrada söz konusu kararnameye ekli olarak Resmî Ga­zetede yayınlanır.

2 nci maddenin 2, 3 ve 4 ncü fıkraları gere­ğince bir milletlerarası andlaşmanm onaylan­ması vej a buna katılmanın uygun bulunmasına dair bir kanun çıkarılması zorunluğu yoksa ve bu andlaşmanm onaylanmasının veya buna katıl­ma bir Bakanlar Kurulu kararnamesiyle olursa, bu andlaşmanm onaylanmsmın vey buna katıl­manın uygun bulunması hakkında kanun çıka­rılamaz.

2. Bir milletlerarası andlaşmanm veya Tür­kiye Cumhuriyetini bağlıyan bir milletlerarası

C. Senatosu ( S. Sayısı : 129 )

.Millet Meclisi Metni

lerarası andlaşmanın belli hükümlerinin Tür­kiye Cumhuriyeti bakımından yürürlüğe gir­diği; bir milletlerarası andlaşmanın uygu­lama alanının değiştiği, uygulanmasının dur­durulduğu ve sona erdiği tarihler, bir Bakanlar Kurulu kararnamesiyle tesbit olunarak Resmî Gazetede yayınlanır.

Bir milletlerarası andlaşma, bu bendin 1 nci fıkrasında söz konusu yürürlük tarihinin tesbltine dair müşterek kararnamede belirti­len yürürlüğe giriş tarihinde kanun kuv­vetini kazanır.

3. Milletlerarası bir andlaşmaya dayanı­larak Bakanlar Kurulunca yapılan teknik ve­ya idari nitelikteki uygulama andlaşmala-rmdan ve kanunun verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulunca yapılıp 2 nci maddenin 2 nci fıkrasına göre Millet Meclisi ve Cumhu­riyet Senatosunun bilgisine sunulanların dışın­da kalan teknik veya idari andlaşmalardan iktisadi veya ticari nitelikte olmıyan, özel kişilerin haklarını ilgilendlrmiyen ve Türk ka­nunlarına değişiklik getirmiyenlerin yayın­lanması zorunlu değildir. Bu fıkra gereğince yayınlanması zorunlu olmıyan andlaşmalar hak­kında 1 ve 2 nci bentler uyarınca çıkarılan kararnamelerin yayınlanması da zorunlu değil­dir.

Bu bendin 1 nci fıkrası hükmünün dışında kalan milletlerarası andlaşmalar, 1 nci bendin 2 nci fıkrası uyarınca yayınlamadan yürür­lüğe konulamaz.

AndlaşmalarU ilf/üi tasarrufların yapılması

MADDE 4. — 1, 2 ve 3 ncü maddeler gere­ğince kanun tasarıları ile kararname tasarı­larını ve milletlerarası hukukun gerektirdiği diplomatik vesika ve senetleri hazırlamak, 2 nci maddenin 2 nci fıkrası gereğince Millet Meclisi ile Cumhuriyet Senatosunun bilgisine sunulacak olan andlaşmaların bu meclislerin başkanlıklarına arz olunması için gerekli ha­zırlıkları yapmak, Türkiye Cumhuriyeti adı­na yapılan andlaşmaları milletlerarası kurul­larda tescil ettirmek ve Türkiye Cumhuriyeti adına yapılmış ve yapılacak olan milletlerarası

C. Senatosu

5 — Geçici Ko.

andlaşmanın belli hükümlerinin Türkiye Cum­huriyeti bakımından yürürlüğe girdiği; bir mil­letlerarası andlaşmanın uygulama alanının de­ğiştiği, uygulanmasının durdurulduğu ve sona erdiği tarihler, bir Bakanlar Kurulu kararna­mesiyle tesbit olunarak Resmî Gazetede yayın­lanır.

Bir milletlerarası andlaşma, yukardaki fık­rada söz konusu yürürlük tarihinin tesbitine dair kararnamede belirtilen yürürlüğe giriş ta­rihinde kanun kuvvetini kazanır.

3. Milletlerarası bir andlaşmaya dayanıla­rak Bakanlar Kurulunca yapılan teknik veya idari nitelikteki uygulama andlaşmalarından ve kanunun verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulunca yapılıp 2 nci maddenin 2 nci fıkrası­na göre Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu­nun bilgisine sunulanların dışında kalan teknik veya idari andlaşmalardan iktisadi veya ticari nitelikte olmıyan, özel kişilerin haklarını ilgi-lendirmiyen ve Türk kanunlarına değişiklik ge­tirmiyenlerin yayınlanması zorunlu değildir. Bu fıkra gereğince yayınlanması zorunlu olmıyan andlaşmalar hakkında 1 ve 2 numaralı bentler uyarınca çıkarılan kararnamelerin yayınlanması da zorunlu değildir.

Yukardaki fıkra hükmünün dışında kalan milletlerarası andlaşmalar, 1 numaralı bendin 2 nci fıkrası uyarınca yayınlanmadan yürürlüğe konulamaz.

Anıtlaşmalarla ihjili belgelerin hazırlanması

MADDE 4. — 2 ve 3 ncü maddeler gereğince kanun tasarıları ve kararname tasarılarını ve 2 nci maddenin 2 nci fıkrası gereğince Millet Meclisi ile Cumhuriyet Senatosunun bilgisine sunulacak olan andlaşmaların bu Meclislerin Başkanlıklarına arz yazılarını hazırlamak göre­vi, Dışişleri Bakanlığının doğrudan doğruya il­gili olmadığı hallerde, Dışişleri Bakanlığı ile iş birliği yapılarak ilgili Bakanlıkça yerine getiri­lir.

Yetki belgesi, onaylama belgesi, onaylama belgelerinin alınıp verilmesi tutanağı, andlaşma-

( S. Sayısı : 129 )

__ 6 — Millet Meclisi Metni

andlaşmaların resmî sicilini tutmak, Dışişleri Bakanının Görevlerindendir.

Dışişleri Bakanlığı dışındaki bakanlıklar diğer bakanlıklardan bu andlaşmalarla ilgili olanlar, mezkûr kanun ve kararname tasarıları ile yasama meclislerine aız tezkerelerinin ha­zırlanmasına katılırlar. Yapılmasına veya yü­rürlükten kaldırılmasına katıldıkları veya hak­larında yapılan işlemlere dair bilgi edindikleri milletlerarası andlaşmalarla ilgili bütün bilgi­leri, derhal Dışişleri Bakanlığına bildirirler.

İktisadi, idari ve teknik andlaşmaların yapılmasında Hükümetin yetkisi

MADDE 5. — Türkiye Cumhuriyeti adına ya­bancı devletlerle ve milletlerarası kurullarla veya bunlar adına hareket eden kurumlarla ya­pılmış olup Türkiye Cumhuriyeti bakımından yürürlükte bulunan iki veya çok taraflı and­laşmaların iktisadi, ticari, teknik veya idari hükümlerinin taşıdığı amaçların yerine geti­rilmesi gayesini güden İki veya çok taraflı and-Jaşmalar İle Türkiye Cumhuriyetine hibe, kredi veya sair suretlerle yardım sağlıyan iki veya çok taraflı andlaşmaları, iki veya çok taraflı teknik veya idari iş birliği andlaşmalarını, iki veya çok taraflı borç ertelenmesi veya ti­caret andlaşmalarını ve aynı nitelikteki mo-düsvlvendileri, 2 nci maddenin 4 ncü fıkrası gereğince onaylamaya veya bunlara katılmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

NATO ile ilgili andlaşmaların yapılmasında Hükümetin yetkisi

MADDE 6. — 18 Şubat 1952 tarihli ve 5886 sayılı Kanunla onaylanmış olan Kuzey Atlan­tik Andlaşmasınm gereği olarak bu Andlaş-maya taraf olan Devletlerle ve Kuzey Atlantik Andlaşması teşkilâtı ile yapılan iki veya çok taraflı andlaşmaları, 2 nci maddenin 4 ncü fık­rası gereğince onaylamaya veya bunlara katıl­maya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Geçici Ko.

larm şeklî örnekleri gibi milletlerarası hukukun veya tatbikatın gerektirdiği her türlü belgele­rin asıl veya örneklerini hasırlamak, Türkiye Cumhuriyeti adına yapılan andlaşmaları Millet­lerarası kurullarda tescil ettirmek ve Türkiye Cumhuriyeti adına yapılmış veya yapılacak olan milletlerarası andlaşmaların resmî sicilini tut­mak Dışişleri Bakanlığının görevidir.

Dışişleri Bakanlığı dışındaki Bakanlıklar, yapılmasına veya yürürlükten kaldırılmasına katıldıkları veya haklarında yapılan işlemler üzerinde bilgi edindikleri andlaşmalarla ilgili 3 ncü maddenin 1 numaralı bendinin ilk fıkrasın­da yazılı milletlerarası hukuk tasarruflarına dair bütün bilgileri, derhal Dışişleri Bakanlığı­na verirler.

/kiisadi, ticari, idari re teknik an di aşmaların ifa)yılmasında ITiikihnetin yetkisi.

MADDE 5. — Millet Meclisi metninin 5 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

MADDE 6. — Millet Meclisi metninin 6 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

U. Senatosu ( S. Sayısı • 129)

Millet Meclisi Metni

Andlaşmalarda yer alan Gümrük resimleriyle ilgili olarak Hükümetin yetkisi

MADDE 7 . - 5 nci maddede yazılı andlaşma-ların ve modüsvivendilerin kapsamına giren maddelerin yürürlükteki gümrük resimlerinde, Dışişleri, Maliye, Ticaret, Gümrük ve Tekel, Tarım ve Sanayi Bakanlıklarının birlikte lüzum göstermeleri üzerine, değişiklik yapmaya veya bu maddelerden basılarının resmini indirmeye veya kaldırmaya veyahut muaf olanları resme tabi tutmaya ve bu değişikliklerin uygulanma­sına dair usul ve şartları tesbit etmeye Bakan­lar Kurulu yetkilidir.

Bakanlar Kurulu, 1 nci fıkra gereğince al­dığı tedbirleri bir kararnameyle yürürlüğe ko­yar ve bunları, bu kararnamenin Resmî Gaze­tede yayımlanmakla yürürlüğe girdiği tarihten başlıyarak üç ay içinde, bir kanun tasarısı ile Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına su­nar.

Kaldırılan hükümler

MADDE 8. —Türkiye Hükümeti ile Birleş­miş Milletler, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilâtı, Milletlerarası Sivil Havacılık Teşki­lâtı, Milletlerarası Çalışma Teşkilâtı ve Dünya Sağlık Teşkilâtı arasında Teknik Yardım Temi­nine Mütedair Esas Anlaşma ve eklerinin Onan­ması hakkında 3 Temmuz 1953 tarih ve 6114 sayılı Kanunun 2 nci maddesi; Yabancı mem­leketlerle muvakkat mahiyette modüsvivendi-ler ve ticaret anlaşmaları akdi ve bunların şü­mulüne giren maddelerin gümrük resimlerin­de değişiklikler yapılması ve anlaşmaya ya-naşmıyan devletler muvaredatına karşı ted­birler alınması hususunda Hükümete salâhiyet verilmesi hakkında 1 Şubat 1956 tarihli ve 6653 sayılı Kanunun 1, 2 ve 3 ncü maddeleri ile Birleşmiş Milletler Andlaşması ile Birleşmiş Milletler Teşkilâtına bağlı ihtisas müesseseleri­nin Ana Sözleşmeleri, Avrupa Ekonomik İş Birliği Sözleşmesi, Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri Arasında Münakit Ekonomik İş Birliği Anlaşması, Avrupa Konse­yi Sözleşmesi ve Hükümetimiz tarafından imza edilmiş veya edilecek sair andlaşma ve söz­leşmelerin icaplarından olarak ilgili Hükümet

Geçici Ko.

Andlaşmalarda yer alan maddelerin Gümrük resimleriyle ilgili olarak Hükümetin yetkisi

MADDE 7 . - 5 nci maddede yazılı andlaş-maların ve modüsvivendilerin kapsamına giren maddelerin yürürlükteki Gümrük resimlerinde Dışişleri Maliye, Ticaret, Gümrük ve Tekel, Ta­rım ve Sanayi Bakanlıklarının birlikte lüzum göstermeleri üzerine değişiklik yapmaya veya bu maddelerden bâzılarının resmini kaldırmaya veyahut muaf tutulmuş olanları umumi tarife­deki resme tabi kılmaya ve bu değişikliklerin uygulanmasına dair usul ve şartları tesbit etme­ye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Bakanlar Kurulu, yukardaki fıkra gereğince aldığı tedbirleri bir kararname ile yürürlüğe ko­yar ve bunları, bu kararnamenin Resmî Gaze­tede yayımlanmakla yürürlüğe girdiği tarihten başlıyarak üç ay içinde, bir kanun tasarısı ile Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunar.

MADDE 8. — Millet Meclisi metninin 8 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

C. Senatosu ( S. Sayısı : 129 )

8 Millet Meclisi Metni

ve teşekküller veya bunlar namına hareket edecek müesseseler ile kredi, yardım ve ödeme anlaşmaları akdine Hükümetin salahiyetli kılınması hakkında 20 Mayıs 1959 tarihli ve 7280 sayılı Kanunun 1, 2 ve 3 ncü maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 9. -yürürlüğe girer.

MADDE 10. rulu yürütür.

Yürürlüğe giriş — Bu kanun yayımı tarihinde

Yürütme

- Bu kanunu Bakanlar Ku-

(.T e cici Ko.

MADDE 9. — Millet Meclisi metninin 9 ncu maddesi aynen kabul edilmiştir.

MADDE 10. — Millet Meclisi metninin 10 ncu maddesi aynen kabul edilmiştir.

«"**3i»-;>"fcıt >;!&£*•«"

C. Senatosu ( S. «ayısı : 129 )