VOL. V I . S I D N I , C. B. , D I - H A O I N E , 3 S E P T E M B E E , 1897. No. 10.

Cumha Rao.

Chaidh an t-oran so a dheanamh le bean bhochd anu an aon de na h-eileanaibh fiadh-aich anns am bhe.il daoitie ag itheadh feoil a •cheile ie mhor bhlas. A reir a' chunntais a chaidh a thoirc, bha Rao agus a fear-posda ro chaomh mu cheile gu aon latha mi-shealbhar a dh'iarr i air am fait a bhearradh d' a ceaun. A n uair a chunnaic e an crai-ceann cho geal, bhriagh thuirt e gu'iu feu-jnadh e a ceann fhaotainn ri i theadh gun dail, agus thoisich e ri teasachadh na h-amhuiun, agus ri sgaoileadh dhuilleagan na craoibh pailm air a h-urlar. Thoisich Rao air deanamh a' chumha so dhi fein; bha fios aice nach robh dol as ann di; agus bha a piuthar-cheile a' gul ri 'taobh, oir bha an tinneas partanach (cancer) oirre, 's bha Rao r o ghrinn rithe. A n uair a bha an amhuinn teth, mharbh a' bhfuid an-iochdmhor a bhean bhochd, agus rosd e a ceann, a riar-achadh anamiann graineil. Chuir e an corr d' a feoil am falach fo chraoibh. A n uair a bha e an sin leis thainig da bh rath air Rao 'g a faicinn; dh'innis a piuthar-cheile an sgeul bochd dhoibh, agus chaidh iad air toir na beiste. Bha e a' cur falach craoileig lau de fheoil a' bhoireannaich bhochd; leum iad air gu grad, agus mharbh iad e, agus r6sd iad a cheann-san anns a' cheart a tnhuinn 's an d' uallaich esan ceanu Rao. I s fheudar dhomh ainmeachadh gur a n n ' s na h-eiieanaibh a t h a ' s a' Mhuir Phaciftc a thachair so, gun fhios nach abair am fear-eachdraidh a this; an deigh an fhir a mhuinutir New Zealand air an robh Macaulaidh a' sgriobhadh, gur ann aig bun Be inu Nibheis a chaidh Rao itheadh, 's gur ann an Gaidhlig a rinn i an cumha brortaeh, bochd so, ma thachras seann aireamh d' an phaipear air anns am faic e

CUMHA RAO AIR A SON FEIN. M o thruaigh, cia minic a bha againn cotnh-

radh diomhair ! Guil, guilibh air mo shon!

Slan leibh, tha sin a' dealachadh gu siorr-uidh,

O guilibh air mo shou ! ,'S trie bha againn comhradh diomhair leinn

fein— 0 nach gabh thu truas diom?

Tha mo thim air fas gearr, 'S dluth an oidhche bhuan domh—,

0 guilibh air mo shon, sinn a' dealachadh gu siorruidh !

Guil, guilibh air me shon ! H o rinn an o — h o ro io to !

•Q guilibh air mo shon,

'S mo ghrian 'dol sios air cul nam beanntan, 0 nach gabh thu truas diom?

'S mi 'faicinn aim an sud an amhuinn, A ' s esan a' gearradh a' chonnaidh A rosdadh mo ehuirp bhochd gu biadh dha.

O guilibh air mo shon. A ' s sinn a' dealachadh gu siorruidh !

O guilibh air mo shon! Bu shona sinn aon uair comhla A n n an eonaltradh grinn a' ghraidh, 'S sinn gun dealachadh, gun dolas,— Mise, run m' athar Rcnyovi; A's-thusa, chliamhainn chiatach, Tri miosan na gorta mire, Bha 'g a cuidheacliadh gu gniomhach.

O guilibh air mo shon, A ' s sinn a' dealachadh gu siorruidh !

0 guilibh air mo shon, A ' s mi mar iasg air a tharruing A doimhne na faiige oillteil, 'G a thionndadh thairis a's thairis A i r griosach na h-auihuinu teinutich M o cheile. tha thusa cho sgiamhach R i eideadh de chraobh a' mheas-arain, 'N" uair a ghealaichteadh ri grian e.

0 guilibh air mo shon, A ' s sinn a' dealachadh. gu siorruidh!

0 guilibh air mo shon, Gabh thusa truas diom, O mo cheile; Tionndaidh o d' smuaintean an iochdmhor 'S paisg a ris ri d' bhroilleach fein mi,

Guil, guilibh air mo shon! H o rinn an o — h o ro eile.

Tha an t-oran agam sgriobhte mar an ceudna anns a' chanain anns an deachaidh a dheanamh, ach o nacn leugh moran e cha chuir mi gu 'r n-ionnsaidh e.

Map a fhuair Domhnull Bean.

Bha Gilleasbuig A o t r o m , a bha anns an t-seann duthaich, mar a tha fhios aig moran de luchd.-leughaidh MHIC-TALLA, 'na dhuine air leth deas-bhriathrach, agus gle thric cha b'e chuid a b'fhearr de'n chainnt a bhiodh aige A i r eagal a dh iumb a chosnadh, bha gach neach air son an taobh a b'fhearr dheth a chumail. Bha coimhearsnach aig uair a g h a b b trior mheas ait caileig oig, bhoidhich a bha comhnuidh dluth do 'n aite 'san robh e a' fuireach. A m measg gach c6mhradh ei le a bh'eatorra, bhruidhinn e rithe air son i 'ga phosadh, ach cha ghabhadh i e,—oir mar a bha iomadh te roimpe agus 'na deisrh, bha duil aice ri fear a b'fhearr. Co-dhiubh gheibheadh gus nach fhaigheadh i sin mar a bha i, thachair mi-fhortan dhi a lughdaich a miadh gu mor. B'e sin gu'n do bhuail gobhar a h-adharc oirre anns an t-suil, 'ga ledn cho d o n a ' s gun do challl i gu buileach i, Bha fios aig Gilleasbuig cpir air gach

cuis dhe so. M a bha gus nach robh aon eile 'ga h-iarraidh re aireamh de bhliadh-naichean, cha do phos i. Ged a bha i air leth shuil bhiodh Domhnull rtaraichte leis na bh ' ann dh'i, a g u s ' s e bh' ann gu'n do chuir e e-fhein 'na tairgse a rithist, agus bha ise lan-thoileach a ghabhail air an turus so.

R i n n iad banais mhor, aighearach, agus fhuair Gilleasbuig A o t r o m cuireadh; agus tha mi a' cteidsinn gu robh fhios aige gle mhath gu'm b'e a shith a bha dhith orra agus nach b'e a chuideachd. Bha fear-na-bainnse a' riarachadh drama uisge-bheatha, agus a' tighinn gu Gilleasbuig, thuirt e ris, "So , 61 deoch-slainte bean agus fear na bainnse." R u g Gilleasbuig air a' ghloine, agus ag eiridh 'na sheasamh, thuirt e, "Tha mi 'g 61 so air slainte na gaibhre a choisinn a' bhean mhath dhuit-sa agus a' bhanais mhath dhoinh fhin." V .

A m B r i t h e a m h ' s na Li-U'-isvbL'oan. Tha e air innse gu'n d'thug breitheamh

Gaidhealach an car gu doua aon uair a air­eamh mhinisteirean. Bha iad air an t-slighe gu Dun-eideann, na ministeirean a' dol dh ' ionnsaidh an ard-Sheanaidh. A i r an rathad chual' am breitheamh facal no dha a dh ' innis dha nach b'i bharail a b'fhearr a bh'aig cuid de na ministearan air, ach cha d o ghabh e dad ais. A i g ait araidh stad an carbad-iarruinn gus cothrom a thoirt do'n luchd-siubhail air biadh a ghabhail. Shuidh a' chuideachd sios aig bord, agus o'n a b e ' m breitheamh an duine bu shine 'n am measg, thugadh modh na h-aoise dha le chur a dheanamh an altachaidh. Dh'eirich am breitheamh 'na sheasamh, thoisich e air an altachadh ann an Gailig, agus cha do sguir e gus an robh clag a charbaid-iaruinn ag innse gu feumadh iadsan a bha air son > an turus a ghabhail a bhi dol air b6rd. Faodar math-anas a thoirt do na ministearan nia bha iad a chuid eile dhe'n t-slighe car gruamach ris a bhreitheatnh a rinn an t-altachadh cho fada d h a i b h ' s nach robh uine aca air blasad air greim dinnearsach.

Thainig Sir Wi l f red Laurier, Priomhair Chanada, air ais a Breatunn deireadh na seachdain s'a chaidh. Chuireadh failte gle chridheil air ann an C u i b e i c ' s ann Mon­treal leis an t-sluagh air fad. Fhuair e urram mor o luchd-riaghlaidh agus o urrach-an-mora Bhreatunn fhad 'sa bha e thall, agus bha a luchd-duthcha air san urram \\ chur ais itjar an ceuefna.

4

74: !vX .A_0 - T A L L A

SGEULACHDAN ARABIAN ACH,

VI.—EACHDEAIDH NAN TRI CHALADAIKEAN AGUS NAN COIG MNATHAN-U AISLE.

CAIB. X I I , A n ceann latha no dha thainig soirbheaa

cho fabharach 's a dh ' iarradh iad, agus mhair e fad nan seachd seachdainean a bha 'n long air a turns a dh' iounsuidh a' bhaile-puirt anus an robh aca ris an luchd a chur am niacb.

, A n uair a rainig sinn an acarsaid 's a leigeadh am mach an t-acaire, thainig moran de bhataichean lan sluaigh thun na cliath-aich a chur fa i l te ' s furainn air an cairdean, agus a nochdadh an aoibhneis a bh' orra a chionn gu'n do thill iad dhachaidh gu sabh-ailte as an duthaich fad air falbh anns an robh iad air chuairt.

A c h 'nam measg so bba oifigich o'n rigb a thainig 'na ainni a chur failte air na naar-santan a bh' air bord. A n uair a thainig na marsantan 'nan lathair, labhair fear de na oifigich riutha:—"Tha o'rdugh againne o'n righ a radh ribh gu'm bheil eanabarrach toilichte gu'n d o thill sibh dhachaidh gu sabhailte, agus tha e 'guidhe oirbh gu'm bi sibh cho math ' s gu'n sgriobh gach fear dhibh beagan fhacal anns an leabhar so. A g u s a chum gu'n tuig sibh c a r son a tha 'n righ ag iarraidh oirbh so a dheanamh, feumaidh mi innseadh dhuibh, gu'n robh ard-ehomh-airleach na rioghachd 'na dhuine a bha araon ro ghlie, agus mar an ceudna 'na sgriobhaiche a bha gun cboimeas anns an rioghachd gu leir. Dh ' eug e o chionn ghoirid, agus tha 'n righ 'g a chaoidh gu mor agus leis an tlachd a th' aige dhe 'n sgriobh-adh mhath a bha e 'dheanamh, bhoidich e nach deanadh e fear saui bith 'na ard-chom-hairleach ach fear a sgriobhadh a cheart cho math ris. Ged a fhuaradh lamh-sgriobhadh mhorain anns an rioghachd, gidheadh cha d' fhuaradh fhathast aon duine a dheanadh sgriobhadh cho math ris an ard-chomhair-leach nach maireaun."

Sgriobh na marsiintan a bha 'smaointean gu'm b' aithne dhaibh sgriobhadh math a dheanamh, beagan anns an leabhar. A n uair a bha iad uile deas, chaidh mise far an robh an t-oifigeach, agus rug mi air an leabh­ar as a laimh. A c h ghlaodh an sluagh uile, gu h-araid na marsantan, ag radh, "Straca-idh e an leabhar, no tilgidh e anns a' chuan e." A c h an uair a cuunnaic iad cho ordail 's a rug mi air an leabhar agus air a' pheann, agus mar a bha mi 'feuchainn ri nochdadh gu'n rachadh agam air sgriobhadh a dhean­amh, dh ' fhan iad samhach agus ghabh iad ioghnadh mor. A n deigh so gu leir o nach fhaca iad moncaidh riamh a dheanadh sgriobhadh, agus o nach b ' urrainn daibh a thuigsinn gu'n robh e 'n comas dhomsa a bhith ni bu ghlice na moncaidheau eile, thug iad ionusuidh air an leabhar a thoirt as mo laimh. A c h cha leigeadh an sgiobair leotha. "Leigibh leis sgriobhadh," ars an sgiobair. " M u r teid aige air sgriobhadh ceart a dhean­

amh, gabhaidh mise air asms a' mhionaid. A c h ma ni e sgriobhadh math—agus tha amhru-i laidir agam gu'n dean, oir cha 'n fhaca mi moncaidh riamh a leith chotapaidh agus cho tuigseach ris—tha mi ag radh ribh gu 'n gabh mi ris mar gu'm b'e mo mhac fhein e. Bha mac agam nach" robh a leith cho tura i l ' s cho tnigseach ris."

A n nair a cbunnaic mi nach robh neach sam bith a' cur 'nam aghaidh, rug mi air a' pheann, agus sgriobh mi na sia seorsacharr a nh-sgriobhaidh a bha cleachdte am measg

nan Arabianaeh, agus anns go,ch laroh-sgriobhaidh dhiubh so bha ceathramh orain a rinn mi anns an t-seasainh bonn a' rnoladh an righ. Cha b ' e mhain gu'n robh mo sgriobhadh moran ni b ' f hearr na sgriobhadh nam marsantan, ach faodaidhmi a radh nach fhaca iad sgriobhadh riamh cho briagha ris. A n uair a bha mi deas, thug na h-oifigich an leabhar leotha 'dh' ionnsuidh an righ.

A n uair a sheall an righ air na sgriobh- 1

aidhean a bh' aims an leabhar, cha do ghabh e suim sam bith de na sgriobh na marsantan. A c h thaitinn mo sgriobhadh-sa ris anabarr-ach math. Thionndaidh e ri fear de na h-oifigich a bha 'n lathair, agus thuirt e ris, "Thoi f leat an t-each a's fhearr a th' agam anns an stabull, agus cuir air an acfhuinn a's briagha a th' agam, agus thoir leat an deise aodaich a's riomhaiche a th' agam, agus cuir mu'n duiue sin i, a .sgriobh na sia seorsachan lamh-sgriobhaidb, agus thoir leat an so e."

A n uair a chuala na h-oifigich so cha b ' urrainn iad gun ghaire a dheanamh.

Ghabh an righ fearg riutha a chionn gaire a dheanamh, agus bha e 'dol 'g an smachd-achadh. A c h thuirt iad ris, - ' L e 'r cead, a righ, tha sinn gu h-umhail ag iarraidh math-anais oirbh; cha b ' e duine a rinn an sgriobh­adh idir, ach moncaidh."

"Ciod e tha sibh ag radh?" ars an righ; "an e nach ann le lamh duine a rinneadh an sgriobhadh briagha sof

"Cha 'n ann gu dearbh," arsa na h-oifigich "cho ftor 's a tha sinn beo, rinn moncaidh an sgriobhadh 'n ar lathair-ne."

A n uair a chual' an righ so, is ann bu mho a bha de thoil aige sealladh dh our 'fhaicinn; agus air an aobhar sin thuirt e ris an oifig-each, "Deanaibh mar a dh' aithn mi dhuibh agus gun dail sam bith thugaibh an so am moncaidh iongantach ud."

Chaidh na h-oifigich air ais a dh' ionn­suidh na luinge, agus litir aca o 'n righ thun an sgiobair ag iarraidh air am moncaidh a chur g ' a ionnsuidh. A n uair leugh an sgiobair i, thuirt e, "Feumar a bhith umhail do dh ' aithne an righ."

Chuireadh an t-aodach riomhach umam, agus thugadh gu tir mi. A n sin chuireadh ai,r muin an eich mi, agus dh' fhalbh iad learn gu luchalrt an righ, far an robh e fhein agus moran a dh' uaislean's a mhaithean na rioghachd 'g am fheitheamh a chum an tuilleadh urraim a chur orm.

A n uair a dh'fhalbhadh learn o'n chladach,

thoisich moran sluaigh ri cruinneachadh. Bha gach sraid is uinnneag a bh ' anns a* chuid sinn de'n bhaile troimh 'n robh sirm a' dol cho l a n ' s a chumadh iad de dhaoine d h e gach seorsa, a chruinnich as gach earann d e 'n bhaile gus m' fhaicinn; oir sgaoil an t-iomradh air feadh a' bhaile,. gu 'n robh an righ a' dol a dheanamh ard-chomhairleach d e mhoncaidb. Bha ioghnadh mor aig an t-sluagh dhiom, agus bha iad a' sior ghlaodh-aich as mo dbeigh. M u dheireadh rainig; sinn luchairt an righ.

Bha 'n righ, an uair a rainig sinn, 'na shuidhe air an righ-chathair, agus mor-uaisleau na rioghachd mu 'n cuairt dha . Chrom mise mi-fhein tri uairean air a bheulaobh, agus an sin leig mi-fhein air m o ghluinean, agus phog mi an t-urlar m a r chomharradh gu'n robh mi a' toir umhlachd is urram dha. ]Na dheigh sin shuidh mi a i r an urlar mar is gnath leis na moncaidhean sui She.

Ghabh a' mhor-chuideacbd a b h a ' n lathair ioghnadh anabarrach an uair a chunnaic iacl mar a rinn mi, agus cha b ' urrainn iad a thuigsinn cia mar a b 7 aithne dhomh urraira dl igheacb a thoirt do'n righ. A dh' aoii fhacal, rinn mi mo dhleasdanas an lathair an righ cho m o d h a i l ' s cho iomchuidb ri du ine beo, ach nach robh e 'nam chomas facal bruidhne a dheanamh. A c h cha *n urrainrs na rnoncaidhe-ui bruidhinn, agus ged a b h a mise an toiseach 'nam dhuine, cha robh ml eomasach air facal a radh aon u a i r ' s gu'n d* rinneadh moncaidh dhiorn.

Thug an righ ordugh d o na h-uaislean a bhith falbh. Cha robh comhladh ris ach an t-ard-chaillteanach agusgi l le beag bba 'feith-eamh do'n bhord. Thug e leis mi do 'n t-seomar .amis am biodh e 'gabha i l a bhidh, agus an uair a chuireadh am biadh air a ' bhord, smeid e orm gu tighiun agus suidhe aig a' bhord comhiadh ris. Gus a leigeadb fhaicinu dha gu'n robh mi deas gus nmhlaehd a thoirt dha, phog mi an t-arlar, dh ' eiricfa mi 'nam sheasanib, agus shuidh mi aig a' bhord. Ghabh mi na thainig riunr de 'n bhiadh gu modhail , measarra, mar is geatfa le daoin' uaisle 'dheanamh.

Thug mi an aire 'na dheigh sin gun robh clar-sgriobhaidh anns an t-seomar, agus leig mi ris dhaibh gu'n robh toil agam beagais sgriobhaidh a dheanamh. A n uair a thugadh do m' ionnsuidh e, sgriobh mi beagan cheath-rannan orain, anns an d o chuir mi an ceilS mo thaingealacbd do'n righ air son c h o caoi inhnei l ' s a bha e rium. A n uair a leugh an righ an t-oran ghabh e ioghnadh anabarr­ach. Tbugadh au sin dhomh Ian giaiue de 'n deoch a b ' fhearr a bh' an righ ag ol. A n uair adh 'o l mi an deochsosgr iobhmitu i l leadh cheathrannan. Leugh an righ iad mar an ceudna, agus thuirt e, "Bhiodh duine sam bith a dheanadh a leithid so air a mheas 'na dhuine ro ard os cionn nan uile dhaoine,"

D h ' ordaich an righ am bord-tailisg a thoirt g' a ionnsuidh, agus smeid e orm gu suidhe comhladh ris a chluich air. Chuir.

JVJLA-C - T . A . L L A . "75

mi ino lamh air mo eheann, a ciallachadh gu'n robh mi deas gus umhlachd a thoirt •dha. Bhuidhinn esan a' cheud chluich, agus bhuidhinn tnise an ath dha cluich. Thuig •mi nach do chord so ris, agus a chum inntinn a chiuineachadh, riun mi ceathrannan orain anns an d' innis mi mu dha armailt chumh-achdach a bha 'cath gu teith, teanu fad an latha, ach a rinn sith feasgair, agus a chuir seachad na bha rompa dhe 'n oidhche gu caoimhneil, cairdeil maille ri 'cheile air an .ach ad h.

Bha h-uile rud a bh ' ann a' cur a lei&bid a dh ' ioghnadh air an r i g h ' s gu'n do chuir e fios air a nighinn gu tighinn a steach do 'n .t-seomar gus in' fhaicinn. Cha bu luaithe 'thainig i steach na ghrad chuir i srol air a h-aghaidh, agus thuirt i ri 'h-athair, "Le ' r •cead, a righ, dhichuimhnich sibh sibh-fhein an diugh. Tha ioghnadh orm gu'n do chuir sibh fios orm gu tighinn an so an lathair

•dhaoiue." "Cia mar sin, a nighean!" ars an righ,

"Cha'n 'eil fhios agad ciod a tha thu ag radh. Cha 'n 'eil neach an so ach an gille-buird, an caillteanach, agus ni-fhein, agus faodaidh sinn d' aghaidh fhaicinn latha sam bith; c'ar son, a nis, a tha thu 'cur falach air d' agh­aidh, agus a tha thu diumbach dhiomsa air son fios a chur ort!"

"Le ' r cead, a righ," ars ise, "bidh fios agaibh gun dail gu in bheil mise ceart. Cha 'n e moncaidh nadarra ' th 'anns a' mhoncaidh sin idir; is e 'th' ann prionnsa og, mac righ mhoir. Chruth-atharraicheadh gu moncaidh « le draoidheachd. B'e am fathach mor mac nighean Eblis, a chuir anns a' chruth sin e. Chuir am fathach so an toiseach gu bas a' bhana-phrionnsa og, inhaiseacb, nighean righ Epitimarus, agus 'na dheigh sin chuir e ,am prionnsa so ann an riochd moncaidh.

Ghabh an righ ioghnadh mor an uair a chuala e so, agus thionudaidh e rium, agus •dh' fheoraich e dhiom an robh na dh ' innis a nighean dha mu m' dheidhinn fior. 0 nach robh e 'n comas dhomh- freagradh a thoir t air ann an cainnt, chuir mi mo lamh air mo cheaun a' ciallachadh gu'n robh na labhair i fior gu leor.

(Bi leantumn.)

NA BEANNTAICHEAN GORMA.

(An Gaidheal, 1877.)

Chuireadh an sgeulachd a leauas thugainn leis an Olla Mac-Lachlaiun ann am baile Dhuineidin. Bha i air a sgriobhadh sios a beul fear-aithris ann an Eilean Mhinlaidh d lu do Bharraidh, agus air a cur a dh' ionn­suidh an olla leis an neach a sgriobh i. Is aobhar iongantais a faotainn arm an sud agus cha bheag a' cheist co as a thainig i.

Bha Albannach 'us Sasunnach agus Eir-ionnach 'a an companaich aig a' cheile 's an arm, agus ciod e a bha iad a' smaoineachadh ach gu 'n teicheadh iad a' cheud chothrom a gheibheadh iad. Fhuair lad sin agus gh'abh iad e. Bha iad a' coiseachd fad da latha tre choille mhoir, gun bhiadh gun deoch, agus gun aon tigh 's an t-sealladh. A ' h-uile

beul-oidhche dh ' fheumadh iad direadh suas ann an craoibh am fear, le eagal roimh na biasdan fiadhaich a b h a ' s a' choille, ach an dara maduinn ciod a churmaic an t-Albann-acb ach caisteal mor fada air falbh, an uair a bha c 'am mullach na craoibhe aige fhem. Thuirt e ris fhein nach biodh aige ach am bas le fu i reach ' s a' cho i l l e ' s gu 'n sgath ri 'chosnadh ach freumhan f e o i r ' s cha b ' fhada a chumadh sin bed e. A ' cheart cho luath 's a thainig e nios as a' chraoibh leag e a ehas a dh' ionnsuidh a' chaisteil, gun uibhir 's innseadh dh'a chomparraich g u ' m fac e a leithid idir. Bha e gle choltach gu 'n d' atharraich a' ghort agus an eigin a dh ' fhuiling iad an naclur cho m o r ' s gu 'n, robh an darna fear coma ciod e a dh ' eireadh do 'n fhear eile na 'm biodh e fhein air a dhoigh. Bha e 'coiseachd fad an latha, 's ged a bha, bha e gle anmoch mu 'n d' rainig e 'n caisteal; ach gu dubh, dona, cha robh aig a' chaisteal ach dorsan duinte, gun smuid, gun deatl.aich. Cha robh 'an so gu 'bhi aige ach am bas co-dhiubh. Leig e a thaice ris a' bhaila, 's ciod e a chual e air a chulthaobh gu h-ard, ach uinneag 'g a fosgladh. Sheall e ' s b h a ' m boir ionnach bu bhriagha a chuunaic e riamh ann an sin.

" 0 ! 's e am fortan a chuir ann thu," ars' esan.

" 'S eadh, ,'ille mhaith," ars' ise, "c iod e a tha 'dhith ort, agus ciod e 'chuir an so thu V

"Chuir an eigin," ars' esan, "tha mi gu basachadh a chion bidh 'us deoch."

"Teann a stigh," ars' ise, "tha gu leoir de bh iadh ' s de dheoch 'an so."

Chaidh e stigh far an robh i agus dh' fhosgail i seomar mor dha; agus ' s ann an sin a bha 'n sealladh air mac an duine 'n a chadal ! Chuir i biadh air a bheulthaobh 's an deigh sin she61 i do'n t-seomar 's an robh each e. Leig e e-fein 'n a shineadh air leabaidh, agus thuit e 'na ehadal. A c h feumaidh si.,n tilleadh a dh' ionnsuidh na dithis a dh' fhag e 'n a dhe igh ' s a' choille.

An uair a thainig am na h-oidhche agus nam biasdau orra, ciod a' chraobh 's an do dhirich an Sasunnach ach an te 's an robh an t-Albannach an uair a fhuair e fradharc air a' chaisteal; agus cho lua th ' s a ghlas an la tha ' s a sheall an Sasuunach an ceithir airdibh an athair, ciod e a chunnaic e ach an caisteal, 's a mach a thug e gun smid a chairtainn ris an Eirionnach; agus dh' eirich dha diteach mar a dh' eirich do 'n A l b ­annach.

Bha 'n t-Eirionnaoh bochd an so 'n a onrachd, gun fhios c'aite an deachaidh each. Cha robh aige ach gu bochd truagh fuireach far an robh e. Ciod e a' chraobh 's an do dhirich e an uair a thainig an oidhche ach an te 's an robh an Sasunuach an raoir. Cho lua th ' s a thainig an latha chunnaic e an caisteal, 's a mach g'a ionnsuidh ghabh e, 's an uair a rainig e e, cha 'n fhac e coltas teine no duine 'bhi ann. A c h cha b ' fhada gus an cual e 'bhi fosgladh na h-uinneig os a chionn. Sheall e suas agus faicear am

boirionnach a bu bhriagha a chunnaic e riamh. Dh ' fhaighnich e dhith an tugadh i dha biadh no deoch. Thuirt i ris gu fialaidh, coir, gu'n tugadh, agus e theannadh a stigh. Dh ' fhalbh e stigh gle thoilichte, 's chuir i biadh 'us deenh air a bheulthaobh nach fhac e riamh cho maith. Bha leaba idh ' s an rum agus fainneachan daoimein 'an croch-adh ris gach luib chuirteir. Chuir a h-uile ni a b h a ' s an rum gu 'leithid de smaointean e ' s gu 'n do dhi-chuimhnich e gu 'n robh an t-acras air. A n uair a chunnaic ise nach robh e a' gabhail a bhidh, dh' fhaighueachd i dheth, ciod bu choireach. Thuirt e nach itheadh 's nach oladh e gus am biodh fios aige co i, no co as a bha i, no ciod a chuir an sid i. "Innsidh mi sin duit: is nighean righ fo gheasaibh mi, agus gheall m' athair ge b'e fear a bheireadh bho na geasaibh mi g u ' m bu leis an treas cuid d'a rioghachd air a bheo agus i uile air a mharbh, agus mise ri m' ph6sadh; agus 'ma chunnaic mi duine riamli air am bheil coltas, no ris an earbainri sin a dheanamh, is tusa an duine. Tha mi ann an so bho chionn shia bliadhna deug, agus cha d' fhaighneachd fear a thainig a ch6ir a' chaisteil co mi, ach thusa 'n ad onrachd. Tha na 'n cadal 's an t-se6mar mhor ud shios a h-uile neach a thainig a chomhead do 'u chaisteal so o'n a thainig mise ann."

"Innis dhomh," ars esan, "ciod e na geasan a^th'ort, agus ciamar a gheibheadh tu saor uatha."

"Tha seomar beag," ars ise, "an sid, agus n a ' m faighinn fear a dh' fhanadh ann o dheich uairean gu meadhon-oidhche, tri oidhche an deigh a cheile, bhithinn saor bho na geasan."

"Is mise do ghille ma ta," ars esan, "gabh-aidh mi os laimh sin a dheanamh."

A n uair a chual i so thug i nuas tombaca 's p iob h-uige; ach cha b ' fhada gus an cual e straighlich 'us tartraich a muigh aig an dorus, ag iarraidh fosglaidh air.

"Cha 'n fhosgail," ars esan. "Fosglaidh," ars an fheadhainn a bha

muigh.

Cha robh tuilleadh air: sid a stigh an dorus mu 'cheann, 's air a mhuin ghabh iad ,'g a bhreabadh ' s a' gluineachd air a chorp aige gus an do leum air a' mheadhon-oidh-che, 's cho l ua th ' s a ghairm an coileach dh ' fhalbh iad. Cha robh airsan ach gu 'n robh e air eigin be6. Cho lua th ' s a thainig an latha chaidh "am boirionnach far an robh e, agus fhuair i e ' n a shlaod sinte air an urlar gun smid chainnte aige. Thug i mach botul as a p6caid, 's leig i air a shuathadh ris o cheanu gu 'chasan, 's bha e cho ur-chreuchd-a c h ' s a bha e riamh; ach leis mar a fhuair e a mharbhadh an raoir, cha robh e de6nach fuireach oidhche tuille. A c h mhaidich i air g u ' m fuirgheadh e, ag radh nach biodh an ath oidhche cho searbh, Ghabh e comhairle, 's dh' fhuirich e,

A cheart cho lua th ' s a bha e 'teannadh, {Air a leantuinu air taohh 7$.)

7S M . A , . C - T A L L A

MAC-TALLA. A P H R I S .

Bliadhna, . . . $ 1 . 0 0 Sia miosan, . . . .50 Tri miosan, . . . .25

*^3rTha 'phris ri bhi air a paigheadh toiseach na bliadhna.

Cuirear am paipear gn luchil-gabhail am Breatii/inn, an New Zealand's an dkthchan-nan eile air son $ 1 . 5 2 , neo 6S. 3d. '«« bkliadhna.

Thugadh iad-san a bhios a sgriobhadh Gailig g' ar 'n ionnsidh an aire nach sgriobh

ad ach air aon taobh d' art duileig, agus, nach bi an sgriobhadh tuilleadh us meanbh.

Biodh gach litir us eile air a seoladh gu, J. G. MaoXINNON,

Publisher 'Mae-Talla,' Sydney, Cape Bpeton

SIDNI. 3 SEPTEMBER. 1897.

Cluieh Victoria.

'Nuair a bha Vic to r ia 'na h-ighion bbig, chaidh i aon uair a chur seachad latha eomhla ri aorr de na runathan-uaisle a bha 'n dluth chairdeas dhi. Cba robh fbios aig a' mhnaoi-uasail sin ciod a dheanadh i gus cridhealas a chumail ri 'bana-charaid dig, agus ' s ann a thuirt i rithe: " A Vic tor ia , faodaidh tu gach ni a thogras tu fhein a dheanamh an diugh. Iarr ni sam bith air an smaoinich thu, agus gheibh thu e ma ghabhas e idir deanamh." Smaoinich a' chaileag beagan uine, agus an sin thuirt i, " 'S minig a bu inhiann leam a bin uighe uinneagan, agus ma 'se ur toil-se e, nighidh mi na h-uinneagan agaibh an diugh." Cha deach a' bhean-uasal an cois a facail; fhuair-eadh uisge, bucaid, siabunn, agus breidean, agus chaidh ise a bha 'n ceann beagan bhliadhnaichean gu bhi 'na ban-righ'nn air Breatunn, a dh' obair, agus dh ' obraich i ' gu dichiollach gus 'n do chuir i crioch air na h-uinneagan uile. Nach minig a bhios a mhuinntir sin ris am bheil farmad againne a' gabhail farmad ruinne! D h ' fhaoite gu bheil sinne miaunachadh shochairean agus sholasan a bhiodh iad-san gle dhednach iomlaid ruinn air son nan s61asan air 'n d o chuir sinne deuchainn agus a bhitheamaid gle dhe6nach a thoirt seachad.

Tha cogadh beag a' dol air adhart anns na h-Innsean an ear a tha cur iomguin gu le6r air luchd-riaghlaidh Bhreatuinn. Tha treibh ris an canar na h-Afridich ann an cearn iomclach de 'n duthaich ri ceannaire, agus tha iad ann an tomhas math a' fhaotainn buaidh an saighdearan a chruin. 'Se 'n ni a's cunnartaiche a thaobh na cuise nach urrainnear a bhi cinnteach a dilseach morarr de na naisinnich, agus nach eil fhios nach deanadh a' chuid mhor dhiubh ceannairc na'n saoileadh iad gu'm biodh cothrom sam bith aca air buaidh a chosnadh. Thatar a' deanamh a mach gu 'n cuir Breatunn tuilleadh ainm d'an duthaich an uine ghoirid.

A' Chonie. Mur cunjar suas a choil le cha bhi slainte

aig daoino. Is coir earanri iomchuidh de gach duthaich a bbi fo chraobhan ma thatar air son slainte agus fallaineachd a bhi air am mealltuinn leis an t-sluagh. Esan a tha saoitbreachadb os leith na coille tha e saoithreachadh air son math agus buannachd sluaigh na dutheha. Paodaidh craobh a bhi anns an rathad, ach cha'n 'eil i gun fheum idir. I s e 'n diugb an t-am air son obrachadh ma tba sinn air son a bbi air ar beann-achadh an aite bhi air ar mallachadh le sluagh nan linntean ri teachd. A n einn-each a tha deanamh dearmad air na coilltean, is cinneaeh e d'an dau a dhol am mugba .— Hon. Elizur Wright.

Thatar a' faotainn barrachd fiosrachaidh mu Chlondike na bh' aig daoine roimhe so, agus cha'n eil iadsan a tha toirt an fhiosr-acbaidh sin dhuinn aon-sgeulach nau'n chuis idir. Tha cuid ag radh gur aite anabarrach beairteach e agus aite 'sam bheil e soirbh bedlainte a dheanamh, A c h tha cuid eile ag innse nach eil e ro shoirbh a bhi suas ann idir, gur ait e anns am bheil aig daoine ri dhol troimh chruadalan uamhasach, agus nach eil ach aireamh bheag a' deanamh beairteis ann. Tha aireamh mhor air an t-slighe g'a ionnsuidh an drasda, mu shia mile air fad, agus tha cuid a' cur air mhanadh dhaibh g u ' m basaich aireamh nihor dhiubh romh thoiseach an oarraich. Tha an geamli-radh a nise t6iseachadh agus mairidh e eadar seachd us ochd miosan.

GUNNA MOE.—Chaidh an gunna-mor a's motha th' air an t-saoghal a ghlacadh leis na Breatunnaich anns na h-Innsean 'nuair a chaidh an duthaich sin a chisueachadh. Rinneadh an gunnnaanns a 'bhl iadhna 1500 le ceann-feadhna d'am b'ainn Chuleby K o o m y Khan . Tha 'n gunna sin an diugh air a chur air doigh gu grinn na bhroinn, agus cathraichean us leapannan ann, agus tha e 'na chleachdadh aig ua h-oifigich Bhreatunn-a bhi cadal ann.

Chaidh Eirionnach a bha 'na oifigeach anns an arm Bhreatunnach a lednadh gu dona ann am blar. Bha saighilear cumanta 'na shineadh faisg air agus e 'deanamh gear-

I aiu uamhasach. Chuir an t-oifigeach suas leis fhad 'sa b'urrainn da, ach mu dheireadh thug e garbh achasan dha :—"Duin do bheul," ars esan, "am bheil thu 'n duil nach deachaidh duin' idir a mharbhadh ach thu fhein?"

Chosg baile Inbhirnis cdrr us ochd ceud punnd Sasunnach, no mu cheithir mile dolair, a' coimhead Iubi l i na Ban-righ'nn Chs idh corr us leth na suiine sin a chur cruinn leis an t-sluagh.

Tha Iain L. Sullivan a 'dol a dh'fheuch-ainn air an fhoghar so ri bhi air a thaghadh mar ard-bhailhdh air Boston.

MaeCoinnich & Co-S ^ T h a sinn an deigh stdr ar taillear-r

achd fhosgladh

A N N A N L O U I S B U R G , agus tha sinn aig an am cheud na a' cumaiJ air adhart air an t-seann laraich,

A N N A N S I D N I ,

Aodaiehean Matha dhe gaen seorsa., Gearradair aip ur-ionnsaehadh

ann an S^oil ghearraidh Mhitchell, an New

York.

£ 3 ? Tkeid sinn an urras air an obair. Mac Coinnieh & Co.

F. W. MORLEY, D O T A I R F R A D H A I R C

A n aon fhear dhe shedrsa th' air E i lean Cheap Breatunn.

Paodar fhaicinn anns an stor aig F . & J Mor ley .

Neach sam bith aig am bheil d roch f hradh arc, no tha cosg speuclair nach eil a freagairb d h a ' s coir dha toghal air.

Tha stoe math de speuclairean's de ghla ine achan suil aige, agus ni e suas nungaidhears air son leigheas agus ceartachadh shuilean.

Sidni, C. B. Feb. 1, '96.

C. H 7 H A R R I N C T 0 N & CO. Soithichean Dinnearach, Soithich-

ean Ti, Soithichean Seomar, Soithichean Creadha dhe g ich seor sa, SAOK.

Caiseart dhe gach seorsa, Brogan Bdtainnean, Rubbers, &c , &c lad uile math 's na priseaii ceart.

Amhlan, Flur, Min, Ti, Siuca-Siabunn, Molasses, Olla, Mart

fheoil, Muc-fheoil, Sgadan. A seorsa's fhearr.

Fiodh, Buird, Laths, Clachan creadha, Aol , agus iomadh ni eile air am bi feum an am togail thaighean.

C. H. Harrington & Co Sidni, C. B.

H. D. MAC ILLE-MHA0IL, N Y A N Z A , C. B .

^ H A e creic C L O T H , DROC4AID, agus P L A I D -E A C H A N " E U R E K A " air a cheart ph r i s

air am beilear 'g an creic aig na muill in. Tha Fac to r idh Eureka air aon de 'n iheadhain a 's

fhearr an Canada. Ohoisinn na Plaideachan a thatar a' deanamh innte D U A I S A 1 R G E I D a ig Exhab i t ion Chanada da uair.

Chreic e an uir idh fiach chei thir eheud d e u g dolair (S1400.00) dhe na h-aodaichean so an c o i n n -eamh C16imhe, agus tha dui l aige barrachd air sin' a chre ic am bliadhna.

Tha luohd-guothuieh (agents) aige mar a l e a n a s : — A m i an Siorrachd Inbhi rn is , Nia l l M a c I l l e -mhaoi ! ,a ig L o c h Aiusl ie , a g u s D . l ) . M a c F h i o n g h a i n , TaiHear,) an Orangedale; an Siorrachd O h e a p Kreatunn, Tearlaeli E . Clark, aig Cross R o a d s Lei tche 's Creek. Tha mu dheichair fhicbead samp-ull aodaich aca, agus theid aea air seorsa sam bith a thoir t dhuit o c h d latha 'n deigh a chl^ imh ehur air i'albh. A m bhei l iad math? T H I G AGViS. I ' A I C .

ZMZ.A.O - T A L L A .

NAIDHKACHDAN.

Bha soitheach d' am b ' ainm " A n n i e G . " ann am Por t H o o d deireadh na seaehdain s'a chaidh, a' gablniil luohd de logaichean a bha i do l a thoir t gu Bos ton .

Tha Cruinneachadh Gaidhealaeh ri bhi aim am baile Halifax air an 30mh latha dhe 'n mhios so, aon de na lathaichean a bhios an t-exhibi t ion amis a' bhaile. Thatar an diiil g u ' m bi eruinneachadh math aca.

Tha tuathanaieh Mhani toba a' faotainn air adh-art gu math leis a' bhuain 'S e 'n aon ni a bhios a' cur dragh orra anus an duthaich sin an am na buana eagal gu 'n t ig reothadh; ach air an fhoghar so cha d' thainig reothadh idir.

Chaidh duine ehroehadh aim an Nelson, B. C , air a 25mh latha de dh ' Ogust air son mort, 'S e 'n t-aium a thug e seaehad Seumas W o o d , aeh bbatar ci imteach naeh b'e sin ainm ceai t . Bha e ua dhuine a bha anabarrach bruideil .

• • • * Tha 'n cr i thneaohd a nise creie air dolair am

buiseal, agus tha am flfir air eirigh ann am pris gu sia dolair , no coi r , am barailte. Th ig am biadh daor gle throin air an duine bhochd , aeh ni na tuathanaich a tha ' togail a chr i thneachd gle mhath air.

Tha an t-Urr. Domhnul l Domhnul laeh, ministeir Strath-Lathuirn, an drasda air chuair t ghoir id aig a sheann d a c h a i d h ' s an Iiiterbhal Mhor , faisg air Ceap Nor. Tha sinn an dochas gu 'n tig a chua i i t gu math ris, agus gu 'n till e gu obair le neart agus slainte ur.

Cha di this dhaoine a chur d' an fcigh-obrach a D i g b y , air an t-seachdain s'a ehaidh, air son meirle. Ghoid iad suim airgeid a stor ceannaiche o chionn thri seachdainean air ais. Fhuair iad da bli l iadlma an urra. Bha dithis eile air an cur an sas comhla riutha, ach fhuair iad ma sgaoil.

A n n an meinn Mon tagu , N . S., o chionn da •sheaehdain air ais, le aon urehair, fhuaireadh fiauh mile dolair de dh ' or as na creagan. M a leanas ineinnean-oir na dutlieha so fhein air sior dhol na 's fhearr cha 'n fhada bhios aobhar sam bith aig dao iue bha 'ga fagail air son a dhol gu Clondike .

Bha co-sheirm uhiuil Albannach aims a' bhaile o idhche Di-ciaduin, air a cumail le Piob-Mhaids i r Manson agus V , A , M a c Gillfhaollain. Bha an talla gu math lan, agus thaitinn an cedl s' an dannsa gu math ris gach aon a bha 'lathair, Tha iad an deigh cuai i t a chur air an eilean, agus tha sinn toi l ichte chluinntinn gu robh soirbheachadh ma th leo enns gaeh aite 'n robh iad.

Seachdaiu gus an Di-luaiu s'a chaidh, bha triuir dhaoine air an sguabadh le Eas Niagara. Bha iad ag iomradh bata os a cheann, agus gu h-amaideach •chaidh iad ro fhaisg air meadhon na h-aimhne agus rinn an sruth greim orra. 'Nuair a ehunnacas iad m u dheireadh, bha iad ag iomradh cho cruaidh 'sa

x b ' urrainn daibh, a feuchainn ri faobainn gu tir, ach dh ' fhairtlich orra. Bu dhaoin ' oga mhuinntir nan Staitean iad a bha an sud a' our seaehad treis dha 'n t-samhradh.

Flmaireadh fear Silas E l swor th air a bhathadh ri taobh te de na laimhrigean ann an Sidni Tuath 'sa mhaduinn Di-luain. Bliuineadh e do N e w ­foundland, agus bha e gabhail turuis air an t-soitheach " O l i v e . " Chaidh e ehadal air bord an t-soithieh an oidhehe ro imhe sin, agus e cho math 'sa b ' abhaist da; cha 'n fhaca each, 's cha d ' fhairieh iad, ni sam bith re na h-oidhche a ehuir iomguin orra, agus cha robh fhios aea mar a dh ' e ir ich dha gus an d' fhuair iad a chorp anns an uisge ri taobh an t-soithich air dliaibh eiridh 'sa mhaduinn. Cha 'n eil fhios eia mar a thachair an .^giorradh.

Chaidh"banc a robaigeadh ami an Elmsdale , an stait Kansas , o idhehe Di-luain. Chaidh tri ceud deug dolair airgeid a ghoid , agus fiach faisg air mile dolair de phaipearan a bha 'n g le idheedh aim.

Chaidh gi l le beag, aois sheachd bl iadhna, d' am b ' ainm Uilleam Travis , a mharbhadh ann an A m ­herst, N . S., an la roimhe le tui team a craoibh. Bha e air direadh d o 'n chraoibh an deigh porcupine .

A n n an California air an fhoghar so tha 'in fiar a' creie air sia dolair dheug an tunna, agus tha duil ri e bhi cho ard ri fichead dolair . an nine ghoir id. 'S ami a tha e col tach gu bheil prisean gach seorsa ag eirigh air a bhl iadhua so.

Chaidh coignflar ehloimie a bhathadh an To ron to an la roiinhe. Bha mu fhichead dhinbh ann am bata a' do l gu eilean beag a bha mu cheud slat o thir. Leis a chlnich a bh ' orra chuir iad am bata thairis, 's bha'n aireamb ud dhiubh air amba thadh .

Bha crithean-talmhaiiin mora ann an Iapan air a choigeamh latha de 'n mhios a dh ' fhalbh. Bha iad air an leantuir.n le tuiltean mora, agus ehaidh corr us da cheud duine a bhathadh. Bha mile t igh air a .chur fodha anns na tuiltean, agus r inneadh call mor .

A i r an t-seaehdaiu s'a chaidh, fhuaireas sgeul air ochduar dhaoine bb i air an c rochadh gun lagh anns na Staitean. Bu dhaoine-dubha siathnar dhiubh. Tha 'n t-am aig na Staitean casg a chur air an obair sin, air neo caillidh an diithaieh a deagh ainm 'sa cliu gu buileacli.

Tha Seumas Mae Coinnich, a tha t iaghladh na mor-roinne a' our os eeaiin gach obair a thatar a deanamh a i rna ro idean -mora ' s air na droehaidean, an drasda arm an siorraebd Inbhin i i s a' cur air doigh dhrochaidean a bha feumach air earadh. Tha e aig an am so ami am Mabou.

Bha moran dhiubhsan a chaidh a mach d o M h a n i t o b a ' s d o ' n Iar-Thnath o chionn ghoir id air am mealladh gu mor, Cha d' fhuair iad a dho l cho fada 'sa bha toil aca dhol , agus cha robh an obair idir cho pail t 'sa bha 'san ainm, Tha muinn-tir an rathad-iaruinn air an eoireachadh gu mor air son mar a dheil ig ian ris na daoine.

Bha Alasdair Bain, a Po r t Hawkesbu ry , aims a' bhaile Di-nutirt s'a chaidh, agus rinn e ceilidh bheag air MAU-TALLA. Tlia M r . Bain 'na fhear-gnothuicli aig an International Steamxhip Co., a tha cumail shoithichean-suiuide a ruith eadar na mor-roinnean-iseal agus Boston 's pii irt eile anus na Staiteaii. Tha aireamh mhor de mhuinntir an eilein so a' falbh 'sa t ighinn air na soi thichean ud na h-uile bliadhna.

Bha coinneamh mhor aig l ighichean Breatunn-aeh aim am Montreal air an t-seachdain so. Bha coinneamh aig luchd-eallaidh Breatunnach aim an T o i o n t o o chionn beagan nine air ais. Tha e car ioiigantach an da chuideachd a bhi cumai l an ooinneamhan aim an Canada air an aon bhl iadhna, ach tha e soilleir ri fhaicinn gu bheil Canada na 's luotha aim an siiilean muinntir na seann duthcha na bha i riamh roimhe.

Thatar a' faotainn an oir ann an caochladh aiteacheau air feadh Cheap Breatunu, ma tha gach sgeul fior. Tha fbios agaiim uile gu robhas 'ga fhaotainn aim an Che t icamp, agus air an A m h u i n n Mheadl iouaich; ach thatar ag radh a nise gu bheileas 'ga fhaotainn aim am moran aiteachan eile. A n n am M i d d l e Cape, faisg air a' Phon Mhor , tha or air fliaighinn, agus mar an ceudna anus a' bheinn air ciil Hogainah, asrus theagamh aim an aiteaehan mu naeh cuala sinn fhathast. Tha sinn an dochas gu bheil gach sgeul dhiubh so fior, agus gu faighcar an t-dr gu pailt anns gach iiite dliiubh.

LEABHRAIGHEAN GAILIG. •Clarsach an Doire, le Niall MacLeoid , $1 .00 'JiTa Baird Ghaidhealach, bho 1775 gii

1825, Leis an Urr . A Mac G. Sin-clij.ii' 35

Orain Iain Luim 30 Gramar Gailig, le Dr . H . C. Mac

'Illiosa 1.10 Gaelic Class Book 35

Cuirear aon sam bith de na leabhraichean so leis a phosta air son na pris ainmichte. Sgriobh gu

J. G. MACKINNON, Publisher "Mac-Talla ,"

Sydney, C. B.

J. E. EISAN.

. Pianos agus Orgain.

An seorsa 's fhearr a tha­tar a creic.

P R I S E A N G L E R E U S A N T A .

siiDiLsnr, - - c . :b_

BADDEGK, - - C. B. A i r s o n a s t o p a d h e a n a m h n a ' s d e i s e i l e ' s n a 's f e u m -a i l e d h a i b h s a n a t h a ' d e a n ­a m h g n o t h u e h ris, t h a

Albert I. Hart a' n i s e d e i s e i l a i r s o n t a i l l -e a r a e h d b h a n a d h e a n a m h . T h a a' e h u i d s i n d e 'n g " h n o t h u e h f o e h u p a m M i s s I s a b e l N i e T h e a p l a i e h , a f h u a i p a h - i o n n s a e h a d h a m B o s t o n ' s a n N e w Y o r k . G h e i b h i a d s a n a t h i g g-'a h - i o n n s u i d h a n

D E A G H R I A R A C H A D H .

BADDEGK, • • C. B.

IUBILI! THIG AGUS PAIO!

Ceannachd ur us Prisean ura.

A h-uile ni cho saor's nach fhaod mi innse.

Niall Domtoullacli. Ceann an lap a Bhaile.

B A D D E C K , - - C . B . i£WA Ghail ig 'sa Blieurla air an aoa

phris,

78 3VLA .O - T A L L A .

(Air a leantuiun o thaobh 75.) air a' mheadhon-oidhche chual e iad ag 'eigheach fosgladh, agus bba triuir a u » ruu choinneamh an aon fbir a bh' ann an raoir. Cha d' thug e aon fheaist orra gus a dhol a mach far an robh iad, no gws an dorus fhosgladh. A c h cha b ' fhad a bha iadsan gun an dorns a bhriseadh agus gabhail a stigh m'a cheann. R u g iad air, 's bha iad 'g a thilgeadh eatorra gu mullach an ruim, agus a' gearradh leum air a mhuin gus an d o ghairm an coileach, agus an sin dh' fhalbh iad. A n uair a thainig an latha ghabh ise do 'n rum a choimhead an robh e be6. Thug i mach am botul as a pocaid agus chuir i ri 'chuinn-leanaibh e, agus thainig e h-uige fhein. 'S e a' cheud fhacal a thubhairt e gur h-e a bha gorach 'g a mharbhadh fhein air son gin a chunnaic e riamh. Thog e an so air gu falbh agus gun fhuireaeh na b ' fhaide. A n uair a chunnaic ise gu 'n robh e air bheachd falbh, ghuidh i air fuireacb, a' cur an cuimhne dha na 'in fanadh e aon oidhche eile g u ' m biodh ise saor bho na geasan agus, " A leora," ars ise, "ma bhitheas aon iteag be6 de d : chridhe, 'n Mair a thig an latha, bheir an stuth a tba anns a' bhotul or t gu 'no bi thu cho ur-chreuchdach agus a bha thu riamh'."

Leis a h-uile rud a bh' ann ghabh e an urrainn ri fuireach, agus bha triuir a' gabh­ail da a nochd mu choinneamh an aon fhir a bha ann an da oidhche eile. Bha e gle mhi-choltach gu 'in b ' urrainn da a bhi beo an deigh na fhuair e.

A n uair a thainig an latha agus a chaidb ise a choimhead am bu bheo e, fhuair i e sinte air a' ehlairidh mar gu 'm bitheadh e marbh. D h ' fheuch i an robh an anail ann agus cha b ' urrainn di a dheanamh a mach. Chuir i an so a lamh air a dhuilleig, agus fhuair i gluasad "farm aice. Le ig i an sin air d6rtadh an stuth a b h a ' s a' bhotul air, agus cha b ' fhada gus an d' eirich e 'na sheasamh, 's a bha e cho maith 's a bha e riamh. Bha 'n so an gnothuch deas: bha nighean an righ saor b h o na geasan ! Thuirt i an so ris san, g u ' m feumadh ise falbh, agus gu 'n tigeadh i g'a iarraidh le carbad cheithir eacha glasa an ceann beagan laithean. Thubhair t e rithe i ghrad-fhuireach 'na tosd; gun a bhi bruidhinn ris-san air an d6igh ud. "Tha daor an eirig agam ort o chionn . tri oidhche ma d b ' fheumas mi nis a hhi 'deal­achadh riut;" ach suil dh' an d' thug e cha robh i ann idir ! Cha robh fios aige ciod a dheanadh e ris fhein an uair a chunnaic e nach robh sgeul oirre; ach mu'n d'fhalbh i thug i dha slatag bheag, gus an uair a thogr-adh e fhein na daoine a bha 'n an cadal b h o chionn she bliadhna deug a dhusgadh leatha.

"Sin slat agad," ars ise, "agus cha'n 'eil agad ach a bualadh orra agus diiisgidh iad; tha iad 'n an c a d a l ' s an t-seomar mh6r ud shios o chionn a leithid so de dh-uine."

A n uair a bha e mar so air fhagail 'n a onrachd dh'fhalbh e s t i gh ' s leig e e-fheiu 'n

a shirieadh air tri cathraichean a b h a ' s an riiai, agus eiod a chunnaic e 'nachdadh a stigh an dorus, ach gil le beag ban.

" C o as a thainig thu, a laochain?" ars' esan.

"Thainig mi" ars an gille, "gus a bhi 'bruieh ur bidh fhein."

" C o a dh'iarr sin o r t f "Dh'iarr mo bhan-rohaighistir, nigfoean

righ, a bha fo gbeasan, agus a tha nise saor."

Dh'aithnich e 'an so gu'n d o chuir i an gille gu frithealadh dha. Thubhair t an gille ris gu'n d'iarr a bhan-mhaighistir air a bhi deas am maireach mu naoi uairean agus gu'n robh ise gu tighinn g' a iarraidh le carbad mar a gheall i. 'S e fhein a bha toilichte an uair a chual e so. Ghabh e mach do'n gharadh an uair a bha'n uair a' teannadh air; aeh ciod a rinn an gille 'beag ban ach dealg mh6r a thoirt a 'phocaid fhein, agus sathar 'an ciil a ehota gun fhios dha, agus grad-thuitear e 'n a chadal.

Cha b'fhada gus an d'thainig ise le carbad cheithir each. Dh'fhaighneachd ide 'n ghille an robh a mhaighistir 'n a dhusgadh. Thubh­airt esan nach robb. "Is bochd a dh'eirich," ars ise, "tra nach foghnadh an oidhche leis gu cadal. A b a i r ris mur coinnich e mise mu'n am so a maireach nach 'eil e gle cholt-ach gu'm faic e mi r'a bheo."

Cheart cho lua th ' s a dh'fhalbh i thug an gille ban an dealg a cota a mhaigistir agus dhuisg e ' s a' mhionaid. 'S e a cheud fhocal a thuirt e ris a' ghille bhan, " A m faca tu if •'Chunnaic, agus dh'iarr i orm a radh riut mur coinnicheadh tu i mu naoi uairean a maireach, nach faiceadh tu gu brath i. Bha esan fuathasatb duilich an uair a chual e so. Cha robh e 'tuigsinn ciod bu choireach gu'n robh an cadal a' t ighinn air aig an am a bha iss a' tighinn. Chuir e roimhe gu'n rachadh e chadal trath a nochd gus eirigh moch a maireach; agus rinn e sin eirigh gle mhoch. A n uair a bha e 'teannadh air na naoi uaireau ghabh e mach do'n gharadh 'g a feitheamh gus an tigeadh i, agus bha'n gille ban comhla ris; ach a cheart cho l ua th ' s a fhuair an gille cothrom, thug e'n dealg a mach as a phooaid agus stobar e ann an c6ta a mhaigistir i, agus grad-thuitear esan 'n a chadal mar a b'abhaist da. A n uair a bha e direach naoi uairean thainig ise le carbad cheithir each, agus dh'fhaighneachd i de'n ghille bhan an robh a mhaighistir air a chois an diugh. Thubhairt an gille nach robh, gu'n robh e 'n a chadal mar a bha e 'n de. " U d , ud!" ars ise, " ' s bochd leam fhein a dh'eirich dha; nach fhoghnadh dha na rinn e chadal fad na h-oidhche 'n raoir? A b a i r ris nach fhaic e mise gu brath tuille ann an so; agus so dhuit claidheamh a bheir thu dha'n am ainm-sa agus bheir thu mo bheann-achd dha." A n uair a thubhairt i so dh'­fhalbh i.

A n uair a dh'fhalbh i thug an gille ban an dealg a cdta a mhaighstir, agus ghrad-eirich e. ' S e a cheud fhacal a thubhairt e, ' ' A m fac thu il" Thubhair t an gille gu 'm fac,

agus gu'n robh claidheamh 'an sid a dh' iarr i airsau a thoirt dha. Thoisich e an so a i r spionadh an fhuilt as fhein le rnullach roulaid, A c h suil dh'an d'thug e thar a ghualainn cha. robh bad de'n ghille bhan aigel

Bha e'n so 'n a onrachd,. agus smaoinich e dol a stigh do'n r u m ' s an robh na daoine 'n an cadal; agus co 'am measg na h-uile a bha anra ach aa dithis chompanacb a bha aige fhein aa nair a theich iad as an arm. Cbuimhnich e'n so ciod a thubhairt nighean an righ vis—nach robh aige ach an t-slafc a. thug i dha a bhualadh orra agus gu'n eireadh iad uile as a' c h a d a l ' s an robh iad—cuid dhiubh ann bho chionn she bliadhna deug ; agus c o air a bhuail e'n toiseaeh i ach air a dha chompanach fhein. Sin iadsan air am bonnaibh a cheart c h o lua th ' s a bhean an t-slat dhoibh, agus thug e dhoibh an ultach de dh -6 r ' s de dh-airgiod, agus iad fhein a thoirt as; a e b ' s ann a bha'n obair aige mu 'n do dhuisg e uile iad; bba da dhorus a' chais­teil cumhann dhoibh fad an latha!

Bha call nighinn an righ a' cogadh r' a inntinn a l a tha ' s a dh-oidhche; agus smaoin­ich e gu'm falbbadh e air feadh an fc-saoghail dh'fbiach am faigheadh e neach sam bith a, bheireadh naigheachd dha oirre. Thug e* leis an t-each a b'fheaar a bha 's an stabull agus dh'fhalbh e. Thug e tri bliadhna a i r choiseachd tre fhasaicbean agus cboil l t ichean agus cha d'fhuair e neach a thug dha uaigh-eachd oirre. Thui t e mu dbeireadh ann an eu-doehas c h o mor agus gu'm feumadh & lamh a chur 'n a.bbeatha fhein. R u g e a i r a' chlaidhearah a thug ise do 'n ghille bhan gus a thoirt da, 'dol a ghearradh a sgornain fhein leis. A n uair a spion e as an truaill e, ciod a chunnaic e ach sgriobhadh air an taobh aige. Sheall e air,.agus ciod abh ' ann ach; "Gheibh thu mise anns na Beanntaich-ean Gorma." Thug so maisneach dha, agus leig e dheth bull a tboirt as fhein. Smaoin­ich e gabhail air aghart 'an dbehas gu 'n tachradh neach ris a bheireadh dha naigh­eachd air c'aite an robh na Beanntaichean Gorma. A n deaghaidh dha astar gun chiall a dheanamh, chunnaic e mu dheireadh solus fada uaithe, 's rinn e direach air. A n uair a rainig e an solus ciod a bh'ann ach botshaa tighe. Cho lua th ' s a dh'fhairich am fear a bha stigh tartraich chas thainig e mach, 's co bha nios g'a ionnsuidh ach marcaiche.

Dh'fhaighneachd e dheth ciod a thug an sid e, agus c'aite a bha e 'dol. "Tha mise," os esan "ann an so o chionn tbri cheud bliadh­na, agus aon mhac duine cha'n fbaca mi 's an uine sin ach thusa'ad dnrachd."

"Tha mise air falbh o cboinn thri bl iadh­na," ars an t-Eirionnaeh, dh'fhiach am faigh mi neach sam bith a dh'innseas dhomh e'aite am bhail na Beanntaichean Gorma."

"Thig a stigh," prs an seann duine, "agus cuiridh tu seachad an oidhche comhla r ium fbein. Tha leabbar agam anns am bheil eachdraidh an t-saoghail, agus theid m i roimhe a nochd, agus ma tha a leithid d e aite 'us na Beanntaichean Gorma ann, leora, bithidh fios agam air."

(Ei leantvAnn.)

- T A L L A 79

Na Gaidheil ann an Canada.

Tha iomadh fine 'tuineachadh anns an duthaich mhor bheartach anns am bheil sinu uile 'gabhail comhnuidh. Tha Innsean-aich, 'us Sasunnaich, 'us Eirionnaich, 'us Frangaich, 'us Gearmailtich, 'us Albannaich, 'us Eadailtich, agus feadhainn eile 'cosnadh , an teachd-an-tir agus a' sealbhachadh na saorsa ' s nam buaidhean l ionmhor a bhuin-eas do Chanada ann an tomhas gasda, meisail , morail. O chearin iomadh laf,ha 's bliadhna rinn na Gaidheil obair chruaidh, ghoirfc, mhaith anns gach cearna de Chan-ada. A n n s ua roinnean a tha shios ri taobh na fairge luasganaich, an Cuibeic, ann an Ontrio, anns na comhnardan 'us anns na h-achaidhean a rda , ' s am measg nan cnoc feurach, farsuing a tha ann an iar-thuath ar duthcha thorraich, aluiim. is iad na Gaidheil a rinn na gniomharan a's modha 's a nochd neart, 'us tapachd, 'us dealas, nach d o uochd fine air bith eile ann an gearradh sios nan craobh 'us nam frith aosmhor, tiugh, mora. Cha 'n eii ach eolas bocbd aig an linn a tha nis a lathair air gach amh-ghar, 'us cruadail, 'us gaisge, 'us aghartachd, 'us treoir, a chleachd na Gaidheil bho cheann ginealaich no dha arm an glanadh an fhearainn, 'us ami an uidheamacliadh ionaid-comhnuidh doibh fein 'us d' an teagh-laichean, far am bitheadh iad sona, saor gun eagal, gun sgath no geilt am measg pailteis, 'us slainte, 'us soirbheachaidh.

I s ann le cridhe tuirseach, airsrieulach," a dh ' fhag iomadh Gaidheal r.ir nan gleann 's nam beann, 'us a dh ' fhag e beannachd gu brath leis a' ghleann no leis an t-slios no 'n learga anns an d' rugadh e, 's anns an do chaith a shinnsirean an laithean. Is ann le faireachduinnean tiamhaidh, muladach, a ghabh iomadh Gaidheal a rinn ainm rnaith agus a fhuair fardach 'us maoin ami an Canada, an cuain beucach fodha, 's a thionndaidh e gu brath a chulthaobh ri fraoch 'us barrach, ri cnoic us raoin na tire anns an d' rugadh e.

"Tha siuil ri croinn 'g an sgaoileadh shuas ' U s gaoth nam beann ag iarraidh chuain, Tamh nis faid' cha 'n fheudar leinn A c h iarramaid gun dail na tuinn.

Slan le Albu inn ghleann 'us t,hnoc, O i r ' s eigin dhomhsa triall an nochd, G u n duil am feasd ri cois air d' fheur, Mochreach ! mo chradh! 's e fath mo dheur."

I s arm le toileachas mor agus le aignean •proiseil a ghabhas sinn beachd gach am air a n inbbe urramach a choisinn na Gaidheil doibh fein ann an Canada. A n n s gach innleachd us treubhantas, anns gach stri us dealas, ann an riaghladh na duthcha, ann am fosgladh suas gach ionmhais, 's ann an desnadh laghanuan iomchuidh, direach, ann an gliocas us durachd us onoir a nochdadh agus a chumail suas—tha Gaidheil a' meallfc-uinn ciiu aillidh 'us ughdarras nach eil gann n o suarach. A n Rid i r Iain M a c Dhomh-nuill, Alasdair M a c Coinnich, iomadh M a c

•IJleathaiu, 'us Camaronachj us iomadh

Gaidheal eile rinn seirbhis chudthromash 's a bha glic, ealanta, mor-inntinneach ann am parlamaid ar duthcha; choisinn iad uile le 'm beusan 'us an euchdan ainm rnaith doibh fein, agus meas us miadh do na Gaidheil gu !eir. Thig e do gach neach a bhi daonnan ag altrum speis do na daoine bho 'n d' thainig e: do 'n duthaich arms an d' r,u<*adb iad, agus do na chanain a labhair iad gu pougail, fileanta, agus do na h-abhaistean a bha taitneach leo. Tha 'n t-Innseanach bochd airidli air moladh sonruichte, am feadh tha e 'g iarraidh leis na buaidhean us leia an tapaidh a tlia aige, urram a chur air an fhine d' am buin e, 's dearbhadh laidir follaiseach a thoirt seachad gu bheil na h-Innseanaich comasach air beusan cliuit-each fhadadh suas, agus gur e run suidhich-te chridhe fein leis gach dichioll us oidheirp us deadb-chomhluadar, a bhi 'cosnadh agus a trusadh cairdeis, us speis, us muiru mais-each, measail da fein agus gu sonruichte do na h-Innseanaich. ris am bheil daimh laidir sheasmhach aige, oir is e an aon fhuil a tha ruith anns na cuislean aca agus a tha 'blathachadh an cridheachan. M a tha air uachdar an t-saoghail'fine no daoine aig am bheil aobhar treun, meamnach a bhi dileas d' an canain us d' an eachdraidh us a bhi proiseil do blirigh gu buin iad do dhuthaich us. do fine 'bha daonnan gaisgeil, ouarach, seasmhach, mearganta, is ann da rireadh do Ghaidheil Chanada 'bhuineas an inbhe urr-amach, snasmhor, so. Is iomadh latha bho 'n labhair an sar-Ghaidheal eireachdail, uasal, To imaid M a c Leoid, fior charaid nan Gaidheal anns an doigh so mu dheibhinn an dochais a bha aige gu. bitheadh Gaidheil Chanada dileas doibh fein agus do chanan us abhaistean an duthcha. A n n an comh-radh do Leabhar nan Cnoc, tha 'n t-o!lamh eudmhor, dileas, dealasach ag radh, " N a creidibh iadsan a tha 'g radh gu bheil a Ghailig air leabaidh a. bais! tha i co slan laidir, urail, agus a cuisle co fallain, 's a bha i riamh; agus ged a thachradh e gu biodh i air a fogradh a h-Albainn a maireach, tha farsuingeachd agus fasgadh a' feitheamh oirre taobh thall do 'n chuan mhor, far am bheil cheana na miltean d'a muirichinn fein a dh' fhailticheadh agus a dh ' altrumaich-eadh i le solas." A m bheil Gaidheil Chan­ada an diugh co dileas agus co fiughanta 's a bu choir daibh a bhi ann an cumail suas an canaiti agus a dearbhadh le 'n durachd 'us l e ' m fiughantachd gu bheil' iad toileach agus easgaidh a bhi toirt caoimhneis agus comhnaidh do MUAC-TALLA 'S dhoibhsan a tha 'deanauih an ulaidh-mhaitheis ann a bhi deasachadh re gach seachduin, paipeir a tha 'g innsidh ann an Gailig ghrinn, lagh-ach, glilan, iomadh ni bu choir toileachadh 'us prois, 'us eud a thoirt do gach Gaidheal a tha 'n diugh an Canada. A n n s an t-seachduinn a leanas, their mi moran tuill-eadh mu dheibhinn nan Gaidheil arm an Canada. CoNA.

A n do phaigh thu MAC-TALLA.

D. A, M a c f f i O M A I N , Fear-Tagraidh, Comhairliche, No

tair, Etc.

Baile-Sheorais, E. P. I.

ioslp^iaSnIourc7iTp, Pear-Tagraidh, Comhair­

liche, Notair, &c.

SIDNI, . 0. B.

Dr. G. T. Mac GILLE A IN

D O T A I R F H I A C A L ,

O I F I G — Os cionn Stor Harr ington,

SIDNI, C. B.

A, J, G, laoEaclnium, Fear agvaidh. Comhairliche

x\rotair, &c. Fear-ionaid a id chuirtean N o v a Scotia

Quebec agas Newfoundland .

S I D N T , - - - - C . B

Siosal & Crowe, Fir-Tagraidh, Comhairl ichean Notai rean &c

SIDNI, C. B.

CAILEAN SIOSAL. W . CKOWB.

" T d T a T h b a r n T " Pear-Tagraidh,Notair &c.&e.

SIDNI, C.B.

fes-S Indurated lit Fibreware K:i

s-S r. ... ... \

C^Xi>y> La a au- seorsa. so £r~;>> AA'V ' n a 's daoire na na

^ i^S ibuoa idean 's na tub-

aichean cumanta, ach J;>'.'!> 's math is fhiach iad

'"^sS^siu; tha iad na 's £SvS&

j~£&buaine , agus mar s in^ i

g 'siad a's saoire.

T H E

PI E. B. EDDY Co te|

H U / X , C A N A D A , g ' ^ JO

so M A C - T A L L ^ . Na Sruthain.

"Eighidk na broin bheaga, tha no. mor bliroin balbh."

A shruthain, a shruthain an aonaich, A g greasad fo aomadh nan) fras; A ' froiseadh feadh phronnlaeh an aodainn 'S a' taomadh na d' chaol-shruthain ghlas; M a r ' s taine bho d ' ioehdar gu d' uachdar, M a r s i n ' s ann is fuaimear d o ghu th ; 'S 'n uair nach tog am mor shrnthan luath-ghair, Cuir idh 'n fhaoin-fhras ard ghleailhraich na d'

shruth.

Nach minig a chi sinn mu 'n cuairt duinn; Cuid tha gluasad mar chach anns gach ni , Gas 'n tachair d o thrioblaid am bualadh; 'S a n s i n chithear buaidhean an cr idh ' , 0 , togaidh iad Ard an guth fuaimneach, B i th idh caoidhrean na truaigh' ac ' nach faoin, A n duil gu 'n gabh daoine mdr-thruas d iubh— Cha d' ionnsuich iad falamhachd dhaoin ' .

A c h 'alltain, 0 , 'alltain nan lointean, Cha chualas riamh mor fhuaim bho d' ghuth ; 'S ge domhain , 's ge dorch t h u ' s a' chomhnard Seasaidh eaol-luibhean uaine na d' shrutl) : 'S ged sguabas mu 'n cuairt o r t na frasan; 'S bet>g dh ' aithniehear ortsa d e ' m buaidh, A c h thn gluasad beagan n a ' s braise, 'S a' plosgai l n a ' s t ruime ri d ' bhruaich. N i s , thusa tha duineil 'n uair chuireas M o r thrioblaid no deuehainn or t gruaim, Cha chluinnear le moran d o thuireadh; A c h miichar an searbhadas cruaidh; Oir mulad beag falamh a' ghearain, Is gearr gus an gabh e air falbh: 'S e tior bhron , b r o n ' s tr ice ' tha maireann 'S mar shruthan an loin tha e balbh,

MAC-OIDHCHE.

Laoidh no Marbhrann. A bhi 'g earbs ' ann an duine, sin a bhunaid tha

truagh,

'S ann mar sin dhearbh iad duinne 'nuair bha tr ioblaid ma cuairt ,

Tha 'n t-eug le ga tb guinneach tabhairt a bhuill-

ean cho cruaidh G e b 'e taobh bheir inn m ' aghaidh cha 'n fhaighinn

ach fuaehd.

Fhuai r mi cupan na h-amhghar, uisge Mh&rah

n 6 1 ,

Gur deoch i tha duil ieh d o dh ' fhuil is d o fheoil ; 'S ged nach urrainn mi iomradh thoir t air iomlan

ri m ' bheo 'S ann am buideal na flaitheas a thaisgair m o

dhebir.

Tha 6rdeannan seasmhach aig freasdalan Dhe , Ged leughas mi duilleag tha tuii leadh na de igh ; N a measamaid cruaidh e thoir t bhuain a chuid

fein,

Tha coir aig a bhuachaill air uain is a threud.

Tha ar laithean mar dheatach nach faicear ach gearr,

N o mar na maoth lusan a thuiteas gu lar; Bha taitneas na beatha fa leth annta fas D h ' aon bheum ehaidh an gearradh cha deach an

sgaradh 'nam bas.

Tha na paill iunean beaga air an leagail nis s ios, Gur e teampull a chuirp s dhol na duslach a ris, Chaidh an tr ioblaidean thairis 's cha 'n fhairieh

iad sgios

A i r an l ionadh le aoibhneas ann a toill tanas Chriosd.

A c h c o dh ' ionnsuidh an teid mi le m ' chreuchdan 's l e ' m 'dheoir ,

'S gun ioclaint ' ni feum d h o m h aig creutair tha be&,

D h ' fhosgladh tobair 'n tigh Dhaibhidh , tha i saibhir gu leoir ,

I

Tha i 'n diugh ann am thairgse gun a i r g e a d ' s | gun or. I

Cha n eil dhol as anns a' cath sin, cha 'n eil seach-nadh bho 'n bh i s ,

G e d ' s math iocshlantean dhaoine aur faoin iad 'sa ehas,

Bheir e 'n gaisgeach a's treine fo gheill dha gun dail

Bhi i s a r o t h ' s soi theach-cumail , 's chaidh a chun-neag na clair.

Tha anail an duine ann a cuinnean a shron, I cho d i o m h a i n ' s olio d iumbuain ris na fionannan

flieoir; Bidh Iudhaich is cmnieh air a tionail fa-dheoidh Gu seasamh na crannchur 's nach bhi aimsir ni

's m o .

'Nuair a sheideas an t rompaid 'sa dhiiisgeas na mairbh,

Gur soil' iad a mhuinntir rinn cinnteaeh an ga inn , T h o g an t igh air a eharraig 's nach caruich an

stoirm 'Nuai r bliios neimh agns talamh ' do l thairis le

toirm.

' N dream tha faicilleach, diaghaidh, chur an siol leis na deoir ,

Siol fallain na tirino ro-phriseil am p6r; Gheibh iad toradh an spioraid ra tionail a gh lo i r : A c h gu siorrnidh eha bhuaiuear ach truailleachd

o'n fheoil.

Sud am preas a tha lasadh, eha chaith e gu brath, Tha lAithreachd an Tighearna na meadhon a tamh; Ged a slieideas na gaothan cha 'n aom e gu lar, 'Sann 'sa chumhuanta shiorruidh tha 'friamhan

an sas.

Chualas guth ann a Ramah , tha Raehael a' cao idh , Rinn Herod an- iochdmhor a s l iochd chur a dhioh, ^Vch tha anama fo 'n altair air an tasgadh an sitli, 'S iad le fadachd a' feitheamh gu thoir iad breth

air an R igh .

0. P. MOORE. T H A SINN A CREIC,

Paipear-tearra Tairnnean

Rinneadh an dap so le Mr . D . I. M a c Rath a bha a' fuireach air an E i l ean 'Mhor , agus a chaoch-ail o chionn corr agus bliadhna. Blia e 'na dhuine coir , measail, agus th< an d i n so a' noehdadh gu robh na deagli chomasan-inntinn aige. Rinn e an dan air d o dhithis de 'chloinn caochladh leis ar amhaich-ghoirt .

O nU !0MM c o r r 1 1 8 l ' l iadhna sgr iobh ai U n l U l l l l t-Urr. T . W a t s o n , a Coburn.

Out . , mar a leanas:—Tha K. D. C. an deigl atharraehadh rnor a thoirt o rm, aon uair 'i

gu 'n d o thoiaich mi air a ghabhai l . Tha tinn-eas mo stamaig air falbh gu buileaeh, agus tha iri n a ' s slaine na bha mi o chionn bhliadhnaichean. T h a mi creidsinn gu bheil e cheart c h o math 'sa tha iad-san a tha 'ga dheanamh ag radh.

( A u g . 14, 1 8 % ) sgriobh e r i th is t :—"Tha mi toi l iehte innse gu bheil an leigheas a riun K . D . C. o r m buan." T7" T \ p i Bu choir e bhi anns a h-uile dach-XV. U• \J- aidh, o'n tha e math air gach eucail bheag us mhor a tha buailteach d o 'n stamaig, a leigheas. Tha K. D. C. Pills anabarrach math air son tinn-

easan-cuim. M a ghabhair iad comhla ri K . D . C. leighsidh iad teanntachd.

Luaiclhe Glasan Saibh

Sguabaichean

Lainntearan

Sgeinein

Glaine Tuagnannan Olla

Bucaidean.

Fudar

Siosaran

Paipear-tubhaidh.

SAOR AIR SON AIRGID.

NIAI<L Mac FHEARGHAIS, Taillear.

SIDNI - r. ' r - C. B

$1.00 air 8 0 c Tha tuilleadh 'sa choir de bhathar

tioram againn, agus fad da sheachdain bheir sinn seachad nach dolair de bhathar air cei-thir tasdain (80c.) a dh' air :

gead. Thig mu 'm bi 'n t-am seachad agus

FAIGH BARGAN.

McBonaM Hanrahan & Go, Sidni, Iulaidh 16, '97.

0

0 0 0 0 vm 0 0 0 0{

FLUR AGUS MIN direach as na muillnean,

( A n n a m b a r a i l t e a n , l e t h - b h a r a i l t e a n a g u s c a i r t e i l . )

TI, SIUCAR, TOMB A.CA, e t c A m bathar a's fhearr air na prisean a's isle an

coinneamh AIRGBID.

A L A S D A I R M A R T I I N N . S i d n i , C . B . , S e p t . 1 , 1 8 9 7 .

ft

' A A XAXA>><A\A \J\Ay%A\A * A A A A A %, / v / \ / \ / \ / V V v \ / . \