tümsek (dış bükeyçukur (iç bükey)

•Odak uzaklığı ile aynanın (R) yarıçapı arasında   R = 2f bağıntısı vardır.

TÜMSEK AYNALAR İSE; HER ZAMAN DAHA GENİŞ GÖRÜNTÜ AÇILARINA SAHİPTİRLER,DÜZ VE KÜÇÜK GÖRÜNTÜ OLUŞTURURLAR.

T F M

Asal Eksen

M: MerkezF: Odak NoktasıT: Tepe Noktası

TF uzunluğu FM uzunluğuna eşittir.

CUKUR Aynada ÖZEL NOKTALAR

Çukur Aynada özel Işınlar;1. Asal Eksene Paralel Gelen Işın

T F M

Asal Eksen

Asal eksene paralel gelen ışık yansıdıktan sonra odaktan geçer

Çukur Aynada özel Işınlar;2. Tepe Işını

T F M

Asal Eksen

Tepe noktasına gelen ışın, asal eksen ile eşit açı yaparak yansır

Çukur Aynada özel Işınlar;3. Odak Işını

T F M

Asal Eksen

Odaktan geçecek şekilde gelen ışın, aynaya çarptıktan sonra asal eksene paralel olarak yansır.

Çukur Aynada Görüntü

• Görüntü büyük ve terstir.• Ekran üzerine

düşürülebilen görüntülere gerçek görüntü denir.

• Görüntünün aynaya olan uzaklığı cismin aynaya olan uzaklığından daha büyüktür.

CUKUR Aynada Görüntü ve özellikleri1. Cisim Merkezde

T0

F M

Asal Eksen

Cisim merkezde ise görüntü gerçek, cisimle aynı büyüklükte ve ters oluşur.

CUKUR Aynada Görüntü ve özellikleri2. Cisim Merkezden Uzakta

T0

F M

Asal Eksen

Cisim merkezden uzakta ise görüntü merkez ile odak arasında oluşur. Görüntü gerçek, cisimden küçük ve terstir.

CUKUR Aynada Görüntü ve özellikleri4. Cisim Odakta

T0

F M

Asal Eksen

Cisim odakta ise, görüntü sonsuzda oluşur. Çukur aynada ışıklı veya aydınlatılmış cisim f de ise bu oluşumdan el

fenerleri ve projektörler ve araba farlarında da görüyoruz

CUKUR Aynada Görüntü 5.Cisim Odak İle Tepe Arasında

T0

F M

Asal Eksen

Cisim odak ile tepe arasında ise, görüntü aynanın arkasında oluşur, görüntü zahiridir cisimden büyük ve düzdür. Çukur aynada cisim f ile ayna arasında ise oluşan görüntüye kadınlar makyaj, erkekler traş aynası olarak adlandırır

• Cisim ayna ile odak arasında ise görüntü cisimden büyük, düz ve sanaldır.

Çukur aynanın kullanıldığı yerler.

• Mikroskop• tuvalet aynası• El feneri• Araba farları• Dişçi aynaları• Tıraş ve makyaj aynaları• Dev aynaları kullanılır.• ışınlar bir noktada toplanabildiğinden yüksek sıcaklık

elde edilebileceğinden özel üretim olaran güneş fırınlarında kullanılır.

• Teleskoplarda

TÜMSEK AYNALAR

Tümsek Aynada Yansıma

• Tümsek aynaya paralel olarak gelen ışınlar, birbirinden uzaklaşarak yansır.

• Yansıyan ışınların uzantılarının aynanın arkasında kesiştiği nokta, tümsek aynanın odak noktasıdır.

Tümsek Aynalar;1. Asal Eksene Paralel Gelen Işın

T0

F M

Asal Eksen

Asal eksene paralel olarak gelen ışınlar aynaya çarpınca uzantısı odaktan geçecek şekilde

yansır.

Tümsek Aynalar;2. Tepe Noktasına Gelen Işın

T0

F M

Asal Eksen

Tepe noktasına gelen ışınlar, asal eksenle yaptıkları açıya eşit açı yaparak yansır.

Tümsek Aynalar;3.Merkez Işını

T0

F M

Asal Eksen

Uzantısı merkezden geçecek şekilde gelen ışınlar, aynaya çarptıktan sonra kendi üzerinden yansır.

Tümsek Aynalar;Tümsek Aynada Görüntü Çizimi

T0

F M

Asal Eksen

Tümsek aynada cisim nereye konursa konsun görüntü daima düz, cisimden küçük odak ile tepe

arasında oluşur

Tümsek Aynada Görüntü

• Tümsek Aynada Görüntü• Cismin görüntüsü daima

aynanın gerisinde ve düzdür. Cisim aynaya yaklaştıkça görüntü de aynaya yaklaşır ve büyür. Görüntünün boyu, cismin boyundan her zaman küçüktür. Görüntüler gerçek değildir.

TÜMSEK AYNALAR NERELERDE KULLANILIR.

• Tümsek aynalar, seyahat otobüslerinde dikiz aynası olarak yaygın kullanılma alanı bulmaktadır.

• Teleskop imalinde de kullanılır.

• Tepe noktası delinmiş tümsek aynalar ise kulak, burun, boğaz boşluklarını incelemede kullanılır

M den uzakta F ile M arasında

Cisim M de M de

Cisim M ile F Arasında Görüntü M den dışarıda

Cisim odakta F de Görüntü Sonsuzda

Cisim tepe noktası ile odak arasında

Görüntü aynanın arkasında düz büyük görüntü

Aynaların Kullanıldığı Yerler 1. Düz aynalar:

Evlerde, kuaför, terzi, ve giyim mağazalarında .

2. Çukur aynalar: Otomobil farlarında, ışıldaklarda, teleskoplarda,

diş hekimliğinde.El fenerleri ,yüksek sıcaklık isteyen güneş fırınları,Mikroskopta,terzi aynaları

3. Tümsek aynalar: Otomobil dikiz aynalarında, tıpta kulak, burun, boğaz

boşluklarının incelenmesinde, Güvenlik aynaları,Kahkaha aynaları