Van opsporing naar criminaliteitsbeheersing Vijf strategische implicaties
Coping. Inhoud Implicaties chronische ziekte Begripsdefinitie Coping 2 Modellen Goede en slechte...
-
Upload
dirk-hermans -
Category
Documents
-
view
222 -
download
2
Transcript of Coping. Inhoud Implicaties chronische ziekte Begripsdefinitie Coping 2 Modellen Goede en slechte...
Coping
Inhoud
Implicaties chronische ziekte
Begripsdefinitie Coping
2 Modellen
Goede en slechte coping
Psychosociale interventies
Meten van coping (3 vragenlijsten)
Meten van KvL
Implicaties chronische ziekte
2-deling:
Chronische ziekte lang beloop
Chronische ziekte levensbedreigend
Implicaties chronische ziekte
2-deling:
Chronische ziekte lang beloop
Chronische ziekte levensbedreigend(meer info “Health Psychology, E.P. Sarafino (1990), hoofdstuk 14)
Chronische Ziekte (CZ) en implicaties
Astma (angst/stress voor aanval, kosten, invloed op gezin)
Epilepsie (sociaal stigma/reacties anderen, geen recht op
rijbewijs(?), minder geschikte banen, invloed op gezin)
Verwondingen centraal zenuwstelsel
(toekomstperspectief werk, sociaal, financieen,
seksueel functioneren, invloed op gezin
rolverandering, aanpassingen in huis/verhuizen)
CZ en implicaties
Diabetes (medicatietrouw, sociaal functioneren)
Artritis (Reuma) (pijn school/werkverzuim, sociaal
functioneren, invloed op gezin)
Alzheimer (invloed op gezins/familie,
hulpeloosheid)
Overig
Overzicht implicaties CZ lang beloop
Lichamelijk (omgaan met handicap of pijn)
Werk/School (moeilijk baan vinden, studie kiezen)
Zelfbeeld (ander lichaamsbeeld, verminderd
zelfvertrouwen, grenzen aan mogelijkheden)
Sociaal (acceptatie verminderde sociale activiteit,
veranderde relaties met familie,
vrienden en partner)
Emotioneel (ontkenning, angst, depressie)
Therapietrouw (moeilijkheden om zich aan behandeling te
houden)
E.P. Sarafino (1990)
Eerste reactie na diagnose
1 SHOCK
(verbijstering/beduusd, automatisch gedrag, gevoel los te staan van
de situatie)
2 CONFRONTATIE
(wanordelijke gedachten, gevoel van verlies, rouw, hulpeloosheid en
wanhoop)
3 TERUGTREKKING
(ontkenning van ziekte of de implicaties daarvan)
F. Shontz (1975)
Invloed op coping met CZ
CZ vereist blijvende aanpassing Gedragsmatig, Sociaal en
Emotioneel.
Begripsdefinitie
COPING = de manieren waarop mensen met stress omgaan
In Health Psychology: ziekte = stressor
COPING speelt centrale rol voor psychologen bij het
begrijpen van de verscheidenheid aan reacties op ziekte (en
de gevolgen daarvan).
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
1971 1982 2000 2005 2005
Aantalonderzoekennaar coping
Aantal onderzoeken naar coping
Crisis theorie Moos en Schaefer (1986)
Coping
skills
Adaptive
tasks
Cognitive
AppraisalBackground and
Personal factors
Outcome
Of
Crisis
Illness related
factors
Physical and Social
Environmental
factors
Coping process
Coping
skills
Adaptive
tasks
Ziektegerelateerde taken
1. symptomen/handicap
2. ziekenhuis/medische procedures
3. relatie met behandelend arts(en)
Taken mbt. Psychosociaal functioneren
1. controle over negatieve gevoelens en positief toekomstbeeld
2. Goed zelfbeeld en gevoel van competentie
3. Goede relaties met familie en vrienden
4. Voorbereiden op een onzekere toekomst
Appraisal Proces Lazarus & Folkman (1984)
Stressor
Appraisal proces
----------------------------
Relevantie?
Schade nu?
Schade toekomst?
Uitdaging?
Positieve uitkomst?
Situatiegebonden
aspecten
Individuele
verschillen
Ervaren stress
Lazarus en Folkman (1984)
Stressor
Stress
Appraisal
Geen stress
Coping Aanpassing
Voorbeeld
Stress
Probleemgerichte versus emotiegerichte copingmodel (Lazarus & Folkman 1984)
Probleemgericht Oorzaak van stress direct aanpakken, probleem zelf proberen op te lossen
Emotiegericht Emotionele reacties proberen te reguleren en verminderen (bijv. afleiding
zoeken, ontspannen, stressor vermijden, afstand nemen).
Goede en slechte coping?
Effectief Destructief
Optimisme 1x Positieve herwaardering 1x
Informatie zoeken 2x (anti)sociaal gedrag 1x
Emoties uiten 1x Emotionele ventilatie 1x
Actief probleemoplossen 4x Confrontatie 1x
Sociale steun 6x Zelfbeschuldiging 2x
Doorzettingsvermogen 1x Vermijding 3x
Spiritualiteit 1x Wensgedachten 2x
Adaptatie 1x Passieve coping 2x
Accommodatie 1x Depressie 1x
Zelfbegrip 1x Pessimisme 1x
Confrontatie 1x Confrontatie 1x
Coping strategieën bij CZ
Ontkennen of minimaliseren
Informatie zoeken
Leren om jezelf te behandelen (bijv. diabetes)
Concrete en realistische doelen maken
Emotionele en instrumentele steun zoeken
Toekomst bekijken
Een hanteerbaar perspectief op de ziekte verkrijgen
E.P. Sarafino (1990)
Casus mw X. en dhr. Y.
1 Welke stressors/cognities noemt mevrouw X? En meneer Y?
2 Wat doet mevrouw X aan coping? En meneer Y?
Psychosociale interventies voor CZ
Diabetes, reuma, epilepsie, niet-ziek
Ziekte van eigen kind minst erg
Ouders van niet-zieke kinderen vinden alle drie de ziektes
zeer erg
Cadman et al. (1991)
Psychosociale interventies voor CZ
Educatie en steun (informatie, training in verzorging, thuiszorg, lotgenoten, familie)
Ontspanningsoefeningen
Cognitieve therapie(niet constructieve gedachten vervangen door constructieve gedachten)
Inzichtgevende therapie(inzicht verschaffen in de oorsprong van gevoelens en problemen)
Gezinstherapie(cognitief gedragsmatig, inzichtgevend. Interactie tussen familieleden)
Opdracht vragenlijsten